MAGAZINE 2014
fit for the future UITGAVE VAN VERENIGING VAN BEDRIJFSTELECOMMUNICATIE GROOTGEBRUIKERS
IN BEELD De telecom en ICT oplossing die u per medewerker per maand kunt aanpassen
Alleen bij KPN ÉÉN Als ondernemer wilt u bereikbaar en flexibel zijn, nu en in de toekomst. Dat kan met KPN ÉÉN, de zakelijke oplossing die eenvoudig met de behoefte van uw organisatie mee verandert. Met één contract, één factuur en één aanspreekpunt. Dus houdt u het ook nog eens heel eenvoudig en overzichtelijk.
Maak nu een afspraak voor een persoonlijk advies via 0800-0410 of kpn.com/kpneen
2
Voorwoord COLOFON BTG Magazine is een uitgave van de Nederlands Vereniging voor BedrijfsTelecommunicatie Grootgebruikers (BTG). De vereniging behartigt de belangen van leden inzake Telecommunicatie en ICT, biedt
BASIS VOOR GROEI IS GELEGD Beste BTG-leden, BTG heeft het afgelopen jaar laten zien over
een netwerk voor uitwisseling van kennis
veerkracht en energie te beschikken. Althans,
en ervaring tussen leden en realiseert
dat is hoe ik het heb ervaren als interim-
inkoopvoordeel via dochterorganisatie TGG.
bestuurder. De activiteiten die we hebben
Bestuur J. Ch. van Alphen (voorzitter), T. van der Plaat en E.C.W. Reij
georganiseerd én dit BTG-magazine nieuwe stijl laten zien dat we als vereniging midden in het speelveld staan van telecommunicatie! En dat de publicatie van dit magazine samenvalt
Contactgegevens
met de aanwezigheid van BTG op Telecom
Heidestein 7, 3971 ND Driebergen
Time, benadrukt des te meer dat we als
Telefoon 0348 495045
vereniging er toe doen als het gaat om onze
www.btg.org
kerncompetenties innoveren, kennis delen en
[email protected] Productie ChannelBV, Mijdrecht Paul Teixeira, www.channelbv.nl
samenwerken. De signalen die u als BTG-lid hebt gegeven, tonen aan dat u dit ook zo ervaart. Dat is uiteraard waar het om gaat; dat u de toegevoegde waarde van BTG, al dan niet in combinatie met de diensten van TGG, erkent en waardeert.
Vormgeving
Een van de mijlpalen van het afgelopen jaar is de unanieme vaststelling
AccentDesign, Mijdrecht
van het nieuwe governance model voor BTG en TGG tijdens de ALV in april
Going graphic, Amsterdam Druk BoomVerweij, Mijdrecht
jongstleden. Daarnaast heeft u ook een nieuw bestuur gekozen. Hiermee is er een gezonde basis gelegd, van waaruit BTG verder bouwt aan een sterke en actieve vereniging voor zowel eindgebruikers als providers. Hierbij staan het ontwikkelen van nieuwe dienstverlening, het uitbreiden
Verspreiding
van het aantal leden, het agenderen van actuele issues bij leden, overheid
BTG Magazine verschijnt in een oplage
en marktpartijen centraal. Dat zal ik van zeer dichtblij blijven volgen, vanuit
van 2000 exemplaren. BTG-leden en
mijn nieuwe rol als lid van de Raad van Commissarissen van TGG. Als RvC-lid
bedrijfsvertegenwoordigers van de vereniging ontvangen het tijdschrift als onderdeel van hun lidmaatschap. Niet-leden kunnen het magazine op aanvraag ontvangen.
blijf ik mij inzetten voor het creëren van een optimale dienstverlening aan de leden. Het vernieuwen en uitbreiden van deze dienstverlening kunnen we mijns inziens alleen realiseren door een nauwe samenwerking van BTG en TGG.
Niets uit deze uitgave mag in zijn geheel
Het was mij een waar genoegen dit jaar uw (interim) bestuurder te zijn. Ik
of gedeeltelijk worden overgenomen of
wens het nieuwe BTG-bestuur veel succes in het verder op de kaart zetten
vermenigvuldigd zonder bronvermelding én
van BTG. En uiteraard wens ik u ook bijzonder veel leesplezier toe!
uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Hoewel deze uitgave op zorgvuldige wijze is samengesteld, zijn uitgever en auteurs niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden of onvolledigheden in deze uitgave. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van generlei aard, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.
Jan Smeding
INHOUD BTG IN BEELD:
JAN VAN ALPHEN , VOORZITTER BESTUUR BTG:
6
“BTG IS BEZIG MET EVOLUTIE”
PAUL VAN HAM, IBM: “KENNIS EN ERVARING UITWISSELEN”
10
TEUS VAN DER PLAAT, SECRETARIS BTG: “WIJ INNOVEREN MET EN VOOR ONZE LEDEN”
GEERT VAN DER LINDEN, RVC TGG BV:
“WIJ ZIEN MOGELIJKHEDEN VOOR GROEI”
12 16
AKZONOBEL: “BIJ BTG SPARREN WIJ MET GELIJKGESTEMDEN”
BART SCHUTTE, BTG:
“THEMASESSIES BIEDEN MEER DIEPGANG”
IRINA GOURBO, UNIVERSITEIT UTRECHT: “BTG HELPT MIJ OM DE JUISTE KEUZES TE MAKEN”
NATIONALE POLITIE: “DE BTG
LOOPT WEER VOOROP IN TELECOMMUNICATIE”
GERRIT VAN BRUGGEN, SOCIALE VERZEKERINGSBANK:
18 22 30 34 42
“BTG ZORGT VOOR VERDIEPING”
BTG-THEMASESSIE ‘TELEKWETSBAARHEID’
6
VORMT AANZET TOT PUBLIEKE DISCUSSIE
60
10 12 24 30
4
BTG VISIE:
BTG VISIE:
“BTG-LEDEN SPREKEN ZICH UIT OVER 4G”
BTG: “ZAKELIJKE MARKT HEEFT BEHOEFTE AAN DIFFERENTIATIE INTERNETTOEGANG”
BTG HISTORIE:
24 56
ABN AMRO: ”TELECOMSECTOR OP SCHERP DOOR CONCURRENTIE VAN BUITENAF”
58
“BTG GESCHIEDENIS”
32
MARKTVISIE: ERIK FLEDDERUS, TNO:
“ORGANISATIES WORDEN ICT-BEDRIJVEN”
MARK DIERIKX, MINISTERIE VAN
ECONOMISCHE ZAKEN:
“INTERNET IS DE TOEGANGSPOORT”
RONALD HORN, DIRECTEUR BTC TELECONSULT:
“SMARTPHONE WORDT HET HART
VAN DE WERKPLEK”
MARKTVORSER TELECOMPAPER:
“ZAKELIJKE MARKT IN 2015 MET
RATIONALISATIE OP ZOEK NAAR DE BODEM”
38 44 48 50
KPN, MARCO VAN GELDER: “TECHNOLOGIE IS KATALYSATOR VOOR
54
MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING”
COLUMN:
34 42 44 50
MENNO LANTING
INNOVATIE IS EEN KWESTIE VAN
DIFFERENTIËREN EN ONTFOCUSSEN
62
5
58
IN BEELD
Tekst: Paul Teixeira
Fotografie: Marco Mekenkamp
JAN VAN ALPHEN VOORZITTER BESTUUR BTG: “BTG IS BEZIG MET EVOLUTIE” Voor de BTG heeft 2014 in het teken van verandering gestaan. De vereniging heeft in het afgelopen jaar de nodige stappen gezet om zowel de structuur en het governancemodel aan te passen waarmee een toekomstbestendige basis wordt gevormd voor verdere ontwikkeling. Tegelijkertijd is de communicatie, samenwerking en dialoog met haar leden en externe partijen geïntensiveerd. Tijd om een tussentijdse balans op te maken en vooruit te blikken met Jan van Alphen, de kersverse voorzitter van het BTG-bestuur. “Dit jaar is een transitie-periode, het
een belangrijke meerwaarde voor
van Jan van Alphen, is één van de
is niet zo dat alle resultaten al in 2014
de BTG-leden. Dat willen wij niet
zichtbare stappen die gezet zijn om de
zichtbaar”, zegt BTG-voorzitter Jan van
alleen behouden, maar wij willen het
vereniging door een evolutie te leiden.
Alphen. “Wij hebben, kijkend naar het
producten- en dienstverleningspakket
Naast Van Alphen, hebben Eric Reij
verleden bewust voor een evolutionaire
ook verder ontwikkelen. Bijvoorbeeld
(penningmeester) en Teus van der Plaat
aanpak gekozen. Dat betekent dat wij
door de verruiming van het diensten- en
(secretaris) zitting in het bestuur. In
het proces in fases hebben gedeeld.
takenpakket van de TGG. En dan is er
het dagelijkse leven zijn de drie heren
Per fase kijken wij zorgvuldig naar
ook de vorm van de dienstverlening.
werkzaam bij respectievelijk UMC
wat er al is, of benodigd is om de
In het verleden had de TGG een
Utrecht, Erasmus MC Rotterdam en het
beoogde structuur te krijgen en op
sterke consultancy-tak, met advies-
ministerie van Defensie. “Dat zijn de
welke wijze dit kan worden bereikt.
activiteiten en ondersteuning bij
formele rollen”, zegt Van Alphen. “De
Wij nemen dus elke keer de positieve
zaken als aanbestedingstrajecten. Er
komende tijd zullen wij onderling extra
is veel vraag naar deze zogenoemde
aandachtsgebieden definiëren voor de
gids- en adviesfunctie, mede vanwege
portefeuilles van de bestuursleden. Maar
de complexiteit van de materie en de
je kunt nu al spreken van specifieke
markt. Dat kan weer in ere worden
verantwoordelijkheden. Teus van
elementen uit ons verleden mee. Ik zal
hersteld. Waar wij verder aan denken,
der Plaat is bijvoorbeeld zeer actief
een concreet voorbeeld geven. De BTG
is bijvoorbeeld het helpen van bij
als het gaat om innovatie en nieuwe
is onder andere uniek door het feit dat
BTG aangesloten organisaties bij het
dienstverlening, terwijl Eric Reij en
er een nauwe samenwerking is met een
maken van een keuze voor een externe
ik ons richten op de bedrijfsvoering en
commerciële onderneming, de TGG, die
telecomconsultant. Aan al dat soort zaken
organisatievraagstukken. En uiteraard
diensten – zoals inkoop en gebundelde
is bij onze leden een duidelijke behoefte.”
werken wij drieën goed samen, waarbij
facturering - primair aan de leden van de
De benoeming van het nieuwe
de sfeer goed is en wij elkaar prima
vereniging levert. Dit vertegenwoordigt
bestuur van de BTG, onder leiding
aanvullen.”
‘DIT JAAR IS EEN TRANSITIEPERIODE, HET IS NIET ZO DAT ALLE RESULTATEN AL IN 2014 ZICHTBAAR ZIJN’
6
7
IN BEELD ACTIEVE DIALOOG
is daarbij van grote waarde: niet alleen
niet voor terug om een initiërende rol
Waar staat de BTG concreet eind 2014,
dragen de Commissarissen, vanuit
te spelen als daar zich de gelegenheid
volgens Jan van Alphen? “Je kunt
hun individuele ervaring en expertise,
voor aandient. Zo hebben wij onlangs
spreken van een stabiele organisatie
nieuwe ideeën aan, maar ook toetsten
die de interne en externe dialoog weer
zij op realistische wijze voorstellen
heeft opgepakt. Zoals met de Raad van
van het BTG-bestuur.” Zoals Van
Commissarissen van de TGG: met hen
Alphen aangeeft, is de BTG verder
kijken wij naar de strategische thema’s
volop bezig met de blik mede op de
een bijeenkomst georganiseerd waarbij
die voor de BTG-leden van belang zijn
buitenwereld te richten. “Wij zoeken
toezichthouder Agentschap Telecom,
en verkennen wij de mogelijkheden om
actief de samenwerking en dialoog op
de telecomstrateeg van netbeheerder
daar daadwerkelijke dienstverlening
met andere verenigingen, marktpartijen
Alliander, het kennisplatform voor
van de TGG aan te verbinden. Die RvC
en overheid. En wij schrikken er ook
CIO’s CIONET, de vereniging TMA én
8
‘DE BTG SCHRIKT ER NIET VOOR TERUG OM EEN INITIËRENDE ROL TE SPELEN’
drie operators (KPN, Tele2 en Vodafone,
bezig, bijvoorbeeld door op gerichte
om daarover veel te zeggen. Overigens
red.) hebben gediscussieerd over het
wijze de mening van de achterban in
is er al een vorm van samenwerking die
onderwerp ‘Telekwetsbaarheid’. Deze
de pers onder de aandacht te brengen.
wij meer inhoud willen geven. Dan heb
door Agentschap Telecom geïntroduceerde
Een voorbeeld daarvan is een publicatie
ik het over de Intug, de ‘internationale
term staat voor de afhankelijkheid
in het dagblad De Telegraaf op 19
versie’ van de BTG. Het biedt ons de
die consument, bedrijfsleven en
augustus 2014. Daarin vertelt de BTG,
kans om bijvoorbeeld in Brussel als
overheid hebben ten opzichte van de
bij monde van woordvoeder Teus van
belangrijke ‘stakeholder’ een positieve rol
telecominfrastructuur. Wij gaan de
der Plaat, hoe de grootzakelijke afnemers
te kunnen spelen bij de totstandkoming
komende tijd met Agentschap Telecom
van telecommunicatie kijken naar de
van Europese regelgeving in op het gebied
en de operators aan tafel zitten om
ontwikkeling van de tarieven die operators
van de telecommunicatie. Verder kun je
te concrete stappen te bespreken om
in Nederland hanteren voor hun LTE/4G-
de huidige criteria voor het lidmaatschap
consumenten en bedrijfsleven bewust te
diensten en –producten. Dat de pers zijn
onder de loep nemen (waaronder een
maken van hun telekwetsbaarheid.”
weg steeds meer naar de BTG weet te
minimum bedrijfsomvang en daaraan
Ook heeft de BTG inmiddels letterlijk
vinden, onderstreept nog eens het belang
gekoppeld ICT-budget, red.) en die
de weg naar andere podia weten
van de vereniging als vertegenwoordiger
verruimen zodat het middenbedrijf kan
te vinden. Getuige het feit dat de
van de belangen van grootzakelijke
toetreden tot de vereniging. Daarmee
vereniging een eigen bijeenkomst over
afnemers van telecommunicatie in
zou je een impuls kunnen geven aan
de mogelijkheden van LTE/4G heeft
Nederland.
de organische groei van de BTG. Maar
geïntegreerd met Telecom Time, het grootste jaarlijkse Nederlandse evenement
GROEI EN VERBREDING
je kunt ook kijken naar een verbreding van het werkterrein, bijvoorbeeld door
over telecommunicatie. “Wij waren
De BTG is volop in ontwikkeling,
bezig met de voorbereidingen voor onze
zoveel is duidelijk. Dat moet ook, stelt
LTE Dag op de twintigste november
voorzitter Jan van Alphen. Het is dé
2014 en tegelijkertijd werden wij door
manier om er voor te zorgen dat de BTG
uitgeverij ChannelBV en beursorganisator
een relevante vereniging blijft. Groei
Euroforum uitgenodigd om sprekersrollen
en verbreding zijn elementen die Van
te vervullen tijdens hun Telecom
Alphen’s achterban daarbij nadrukkelijk
Time-evenement. Eveneens op twintig
hebben benoemd om er voor te zorgen
november. Dan is het zinvoller om de twee
dat de vereniging voor zowel de huidige
Bij dat laatste moet je met de nodige
evenementen onder één dak te voegen. Je
als mogelijk nieuwe leden aantrekkelijk
voorzichtigheid te werk gaan, want de
bespaart daarmee niet alleen kosten, maar
blijft. “Wat die groei betreft: daar kun je
BTG heeft juist door zijn diepgaande
je bent ook efficiënter én zo creëer je voor
op diverse manieren naar kijken. Laat ik
kennis van het telecom-veld een
de bezoekers van beide een duidelijke
allereerst stellen dat wij de inhoudelijke
duidelijke meerwaarde en onderscheidend
meerwaarde. Dat is een voorbeeld van
verbreding en verdieping zoeken, die
vermogen ten opzichte van andere
de manier waarop je als vereniging een
aansluit op onze ledenwensen en trends
meer IT-gerelateerde verenigingen. En
bepaalde statuur opbouwt.”
in de markt en politiek. Deze vertalen
die unieke positie wil je uiteraard niet
De statuur waaraan Van Alphen refereert,
wij in ons inhoudelijke programma.
verliezen. Het bestuur bouwt, met de
komt ook tot stand door zichtbaar te
Daarnaast zoeken wij samenwerking met
actieve betrokkenheid van de BTG-leden,
zijn in de publieke discussies die zich
andere partijen op. Hoe en of dat precies
de komende maanden met vol vertrouwen
op telecommunicatie toespitsen. De
vorm gaat krijgen, onderzoeken wij nu.
verder aan de gezamenlijke toekomst van
BTG is ook daar in volle vaart mee
Het is op dit moment nog te prematuur
BTG en TGG.”
9
er IT-elementen aan toe te voegen.
‘HET BESTUUR BOUWT, MET DE ACTIEVE BETROKKENHEID VAN DE BTG-LEDEN, DE KOMENDE MAANDEN MET VOL VERTROUWEN VERDER AAN DE GEZAMENLIJKE TOEKOMST VAN BTG EN TGG’
IN BEELD
Tekst: Paul Teixeira
Fotografie: Marco Mekenkamp
PAUL VAN HAM, IBM: “KENNIS EN ERVARING UITWISSELEN” WAT IS UW NAAM EN FUNCTIE? “Mijn naam is Paul van Ham en ik ben
HOELANG IS UW ORGANISATIE AL LID VAN DE BTG?
WAT ZOU U NOG AAN DIENSTVERLENING OF ANDERSZINS VAN DE BTG WILLEN ZIEN?
werkzaam als Associate Project Manager
“Onze organisatie is vanaf de oprichting
Mobility, binnen de afdeling BT/IT CIO
van de BTG in 1986 lid. Van de TGG is
“Een uitbreiding van de combidagen,
bij IBM.”
onze organisatie in 2001 lid geworden.
samengevoegd als TGG- en BTG dagen
Sinds 2004 ben ik in contact gekomen met
zou ik wenselijk vinden. Verder zou
de BTG, destijds nog als deelnemer aan de
ik graag meer sprekers over mobiele
klankbord.”
technologische ontwikkelingen willen
KUNT U EEN KORTE BESCHRIJVING GEVEN VAN UW WERKZAAMHEDEN? “Mijn werkzaamheden op het gebied
horen die niet uit de commerciële sector WELKE DIENSTEN NEEMT U AF VAN DE BTG?
komen, bijvoorbeeld over het mobiele
Veel initiatieven beginnen met een idee
“Van de TGG nemen wij commerciële
het interessant vinden om van meer
en worden na het uitwerken daarvan als
diensten af zoals: ´Corporte voice
bedrijven te weten hoe zij hun mobiele
een project opgestart. Van idee tot project
contract´ en ´contract voor de vaste
telefonie hebben ingericht en wat voor
en de uitvoering daarvan is o.a. mijn
lijnverbindingen´. IBM maakt ook
´tooling´ zij bij de dagelijkse operatie
werkveld. Zo heb ik in de 10 jaar die ik op
gebruik van de bulk SMS dienst. Van
gebruiken.”
de mobiele telefonie afdeling werkzaam
BTG nemen wij geen commerciële
ben, samen met collega´s interessante
diensten af.”
van mobiele telefonie richten zich voornamelijk op onze interne organisatie.
projecten uitgevoerd. Het grootste deel daarvan is Business As Usual geworden. Om een paar voorbeelden te noemen: het One (mobiele) phone concept, het
KUNT U VERTELLEN WAT HET LIDMAATSCHAP VAN DE BTG VOOR U BETEKENT?
netwerk (Beyond 4G). Ook zou ik
WAT HEEFT U TOT DUSVER IN 2014 ALS DE BELANGRIJKSTE TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELING OP TELECOMGEBIED GEZIEN? “De toenemende snelheid van het LTE
smartphone plan (BYOD,CYOD), de
“Ik ben zeer geïnteresseerd in
netwerk. Ik verwacht dat de snelheid van
privé split billing constructie voor data op
ontwikkelingen op het gebied van
het mobiele netwerk de komende jaren
SIM op het zakelijke 06 nummer en het
telefonie, data en netwerken. Mede
toe zal nemen.”
realiseren van GSM/Data indoordekking
door het BTG lidmaatschap kan ik
in diverse bedrijfspanden. Bij de
hiervan op de hoogte blijven door
uitvoering van deze projecten is een
deel te nemen aan de informatieve
goede samenwerking met de provider
bijeenkomsten, combidagen en het
noodzakelijk. Veel zaken zitten niet in
lezen van het BTG magazine. Ook is
“Naar de integratie van smart (Phones,
de standaard portfolio van de provider,
het plezierig om met andere BTG leden
Tablet en wearables) apparaten en naar
waardoor het een uitdaging is om
kennis en ervaring uit te wisselen. Op
de ontwikkeling op het gebied van
samen met de provider naar creatieve
financieel gebied betekent het TGG
eigen (Smart) cloudomgevingen en
oplossingen te zoeken. We hebben daarin
lidmaatschap dat wij kortingen krijgen
-toepassingen.”
met Vodafone onze partner gevonden.”
op de TGG diensten.”
10
NAAR WELKE ONTWIKKELING KIJKT U – ALS HET GAAT OM TELECOMMUNICATIE –UIT IN 2015?
11
IN BEELD
Tekst: Sjoerd van der Helm
Fotografie: Marco Mekenkamp
TEUS VAN DER PLAAT, SECRETARIS BTG: “WIJ INNOVEREN MET EN VOOR ONZE LEDEN” De BTG heeft al jaren een gidsende rol als het gaat om het verstrekken van informatie en nieuwe diensten aan haar leden. Een onafhankelijk platform ‘voor leden, door leden’, noemt BTG-secretaris, Teus van der Plaat (tevens verantwoordelijk voor innovatie, samen met BTG-lid Bart Schutte) dat. In goed vertrouwen onderling informatie uitwisselen staat daarbij centraal. We spraken Van der Plaat over de BTG, de nieuwe diensten en de innovaties waaraan momenteel hard wordt gewerkt. Met zo’n 180 grootzakelijke organisaties
dat ook weleens gebeurt”, vervolgt Van
Subscriber Identity, een uniek nummer
als leden is de BTG een belangrijke
der Plaat. “We worden gestuurd door de
dat aan elke sim-kaart wordt toegekend,
gesprekspartner voor operators,
vraag van de leden. Als er bijvoorbeeld
red.) te krijgen, maar ook voor bedrijven.
toezichthouders en de overheid,
een aantal van hen aangeeft graag een
Momenteel onderzoekt de vereniging de
zowel nationaal als internationaal.
werkgroep te beginnen over een bepaald
mogelijkheid om dit aan te bieden aan
De vereniging vormt een platform
onderwerp, dan doen we dat. Mits het in
haar leden. Het grote voordeel hiervan
voor informatie-uitwisseling tussen
de scope van de vereniging ligt. Overigens
voor grootgebruikers is dat zij dankzij de
leveranciers, overheid en leden .. Van der
is BTG ook een uitstekend platform voor
nieuwe regels in de toekomst mogelijk
Plaat legt uit: “Onze leden kunnen in een
leveranciers om hun aanbiedingen kenbaar
niet meer te maken hebben met een
relatief beschermde omgeving hun kennis
te maken aan de grootzakelijke markt.”
‘vendor lock-in’ omdat er simkaarten van
en ervaringen onderling uitwisselen. En het blijkt keer op keer dat voor bedrijven
MOBILE NETWORK CODES
een bepaalde operator in gebruik zijn in m2m-oplossingen of mobiele toestellen.
en grootgebruikers zeer waardevol is. Veel
Op die manier is de BTG de afgelopen
Terughalen en verwisselen van de
mensen vinden het gewoon heel prettig
jaren betrokken geweest bij verschillende
simkaarten is in veel gevallen een te dure
om onderling, zonder teveel commerciële
ontwikkelingen. Momenteel wordt er
en te complexe operatie, waardoor veel
opsmuk, te horen hoe een bepaalde
onderzoek gedaan naar de mogelijkheden
bedrijven dit niet doen. Met de verruiming
samenwerking in de praktijk bevalt.” Om
om een eigen gedeelde Mobile Network
van de MNC-regelgeving komt hier
die mogelijkheid te faciliteren organiseert
Code (MNC) aan de leden aan te
een einde aan, omdat bedrijven via de
de BTG geregeld netwerkborrels zoals
bieden. De Nederlandse wetgeving op
zogenaamde gedeelde MNC- constructie
bijvoorbeeld BTG Café, waarbij de leden
dit gebied is recent verruimd, zodat
veel minder afhankelijk van de publieke
onderling in klein comité ervaringen
het niet langer alleen aan operators
netwerkoperators worden.
kunnen uitwisselen. “Dat is zeer
(met een eigen netwerk of operators
waardevolle informatie, en dat vertel je
die het netwerk van een andere partij
vaak niet graag in een grote zaal met een
gebruiken) voorbehouden is om een
Van der Plaat vertelt wat de stand van
publiek van honderd mensen . Hoewel
eigen IMSI-reeks (International Mobile
zaken momenteel is: “De huidige status is
12
ENEXIS
13
IN BEELD dat er één IMSI-reeks door Economische
vertegenwoordigt een substantieel deel
operators nog geen 100 procent dekking
Zaken is toegekend aan energienet
van de grote bedrijven in Nederland”,
in Nederland bieden, kan het voorkomen
beheerder Enexis voor gebruik in slimme
aldus Van der Plaat. “Voorwaarde is
dat tabletgebruikers aangewezen worden
meters, waarvoor inmiddels ook de
overigens wel dat de kosten voor de
op een - minder goed beveiligde –
benodigde HLR-Proxyserver is ingericht.
dienstverlening niet omhoog gaan.”
wifi-verbinding voor het versturen van
Die gaat vanaf 1 januari 2015 live en is
Naast het niet meer hoeven te wisselen
data. Nu de prijzen van databundels
goed voor een half miljoen simkaarten.
van simkaarten is het grote voordeel
in hoog tempo dalen, wordt de keuze
Enexis is de eerste fysieke gebruiker van
van een eigen MNC-subreeks dat het
voor een mobiele dataverbinding snel
de gedeelde netwerkcode.” Overigens
mogelijk wordt om een overeenkomst
interessanter voor zakelijke gebruikers.
gebruikt Enexis de mogelijkheid nog
met meer dan operator te sluiten, zo
niet actief, maar houdt de mogelijkheid
vervolgt Van der Plaat: “Zo kun je met
achter de hand als ‘verzekeringspremie’
een eigen netwerkcode een contract met
De rol die de BTG op zich heeft
voor de toekomst. “Als BTG zijn wij
de vier grote operators in Nederland
genomen, is er een van faciliteren en
nu in gesprek met Enexis om te kijken
afsluiten, en wordt het theoretisch
voorlichting leveren op dit gebied. “De
of en op welke manier wij die proxy
en technisch mogelijk om met één
vereniging wordt nadrukkelijk geen
kunnen gaan gebruiken voor andere BTG
simkaart te bellen op vier verschillende
aanbieder, maar de BTG wil puur en
–leden die interesse hebben getoond.”
netwerken. Die vrijheid is voor veel
alleen faciliteren voor haar leden. Wij
Het gaat hierbij vooral om bedrijven
van onze leden een heel aantrekkelijk
willen de technische voorzieningen
die aanbestedingsplichtig zijn, omdat
argument om de eigen codes in gebruik
al uitgezocht hebben, wij willen
voor deze groep veel voordeel uit de
te nemen. Bovendien zijn veel van onze
voorlichting geven en wij willen op een
verruimde MNC-regelgeving te halen is.
leden wel bereid om wat meer te betalen
‘not for profit’-basis de leden van de
Daarbij gaat het om onderwijsinstellingen,
als ze de mogelijkheid krijgen makkelijk
BTG helpen om hier hun business mee
overheidsdiensten, waterschappen
over te schakelen op een ander netwerk.
te doen. Ook wil de BTG raamcontracten
of bijvoorbeeld Schiphol. Zonder
Dat biedt soelaas als zij bijvoorbeeld
sluiten voor haar leden, waarbij we zelf
uitzondering zijn het organisaties die
door een grote storing of een andere
onafhankelijk blijven.”
om de drie of vier jaar opnieuw formeel
calamiteit niet meer kunnen bellen op het
moeten aanbesteden, waarbij het risico
netwerk van hun vaste aanbieder. Zo’n
bestaat dat ze met een andere operator
situatie kan de bedrijfsvoering in gevaar
De BTG vertegenwoordigt zowel
moeten gaan werken. Vervolgens moeten
brengen. Om dat te voorkomen zijn onze
nationaal als internationaal zijn leden,
ze alle simkaarten gaan omwisselen. Het
leden wel bereid een klein bedrag extra
maar de focus ligt momenteel vooral op
streven is om halverwege volgend jaar
te betalen.”
de Nederlandse markt. Daar is momenteel
met de eerste ‘launching customers’ op de proxy van Enexis live te gaan.
VEILIGHEID
VOORLICHTING
NATIONAAL EN INTERNATIONAAL
weinig kennis op het gebied van gedeelde MNC-dienstverlening, zodat er veel
Een ander aspect wat de samenwerking
voorlichting gegeven moet worden. Als
met verschillende operators interessant
lid van de INTUG ( International Telecom
De vereniging heeft onder haar leden
maakt voor enkele grootgebruikers is
Users Group, red.) praat de BTG echter
een enquête gedaan om de vraag naar
de veiligheid van de mobiele netwerken
ook mee ‘in Europa’, omdat de nieuwe
een gedeelde MNC-dienst in kaart te
ten opzichte van wifi-netwerken. Er
Europese roamingregels ook van invloed
brengen. Daaruit bleek dat 80 procent
wordt steeds meer gebruik gemaakt
zijn op de MNC-ontwikkeling. Van der
van hen in principe geïnteresseerd is
van tablets die afhankelijk zijn van een
Plaat: “We worden echt gestuurd door de
in de nieuwe mogelijkheden. “Dat
dataverbinding. Omdat de verschillende
vraag van onze leden”.
VEEL INTERESSE
14
15
IN BEELD
Tekst: Paul Teixeira
Fotografie: Marco Mekenkamp
GEERT VAN DER LINDEN, RVC TGG BV: “WIJ ZIEN MOGELIJKHEDEN VOOR GROEI” De Telegrootgebruikers BV (kortweg ‘TGG’) mag gerust een uniek bedrijf heten. Zowel door de nauwe samenwerking met de vereniging BTG als door de uitgebreide reeks telecom gerelateerde diensten die het aan de BTG-leden biedt. Een gesprek met Geert van der Linden, lid van de Raad van Commissarissen van de TGG en in het dagelijkse leven werkzaam als CIO voor het mondiaal opererende ICT-concern CapGemini. Het jaar 1995 markeert de oprichting van
over data- en telecommunicatie-tarieven en
TGG-commissaris Geert van der Linden:
de Telegrootgebruik BV. Zoals te lezen
prijzen van telefonie-hardware. Hetzelfde
“De TGG zorgt er bijvoorbeeld voor dat de
valt in de geschiedschrijving van de BTG
geldt voor de adviespraktijken: de TGG
verschillende nota’s van de telecomprovider
(zie het artikel op pagina 32 en 33 van dit
heeft immers in de afgelopen negentien
in één overzichtelijke bundelfactuur, geheel
magazine), gaat de rechtspersoon ‘alle
jaar een schat aan ervaring en kennis
naar de wens van het BTG-lid ingericht,
geldstromen regelen die voortvloeien uit
opgebouwd als het gaat om telecom
worden verwerkt en aan zijn financiële
de PTT kortingsregelingen. Deze kortingen
gerelateerde zaken.
afdeling wordt doorgegeven.” Hiermee
kunnen oplopen tot hoge bedragen vanwege
wordt zowel het leven van het BTG-lid als
gezamenlijke deelname van de leden’.
Het voordeel van een eenduidige facturatie
Negentien jaar verder is de TGG een goed
is op het eerste oog wat minder voor de
geoliede en financieel solide onderneming
hand liggend. Maar het blijkt van grote
met een breed scala aan diensten die het
waarde te zijn voor de BTG-leden. Grote
De TGG voorziet in een duidelijke
exclusief aan de leden van de vereniging
organisaties met meerdere vestigingen
behoefte van de bij de BTG aangesloten
BTG levert.
die op grootschalige wijze verschillende
grote organisaties. Is Geert van der Linden
diensten bij een telecomprovider afnemen,
ook een tevreden TGG- commissaris?
De meest in het oog springende
krijgen vaak te maken met een grote
“Aan de ene kant wel en aan de andere
diensten van de TGG zijn anno 2014 de
hoeveelheid facturen (bijvoorbeeld een of
kant zie ik nog verbeterpunten. Als
gezamenlijke inkoop van telecomdiensten
meer nota’s per vestiging en per geleverde
ik naar de financiële prestaties van
en –producten, de telecommunicatie
dienst of product). Domweg omdat het voor
de onderneming kijk, dan ben ik zeer
consultancy-activiteiten en het maatwerk
de desbetreffende provider te complex (of
tevreden: de kosten zijn onder controle en
op het gebied van de facturatie van
zelfs in sommige gevallen onmogelijk) is
de opbrengsten zijn boven verwachting.
telecomkosten voor BTG-leden
om het een ander samen te voegen in één
Verder is het aantal klanten stabiel, wat
en telecomproviders. Bij de dienst
factuur op concernniveau en vicse versa het
eveneens positief is. Waar ik echter nog
‘gezamenlijke inkoop’ is het voordeel voor
splitsen van een factuur naar onderdelen.
een mogelijkheid tot verbetering zie, is
de BTG-leden bijna evident te noemen.
Het aantal facturen kan zo aardig oplopen.
de aanwas van nieuwe klanten. Die mag
Een vraagbundeling van de grootste
En dat is een nachtmerrie voor de financieel
groter zijn. En dat is onlosmakelijk met
organisaties in Nederland (zowel bedrijven,
directeur van het concern. Hier zorgt de
de BTG verbonden: hoe meer leden de
non-profit als overheid) betekent een niet
TGG voor de nodige verlichting met een
vereniging heeft, des te meer de TGG kan
te onderschatten voordeel in gesprekken
zelfontwikkeld softwaresysteem, zegt
groeien.”
16
de telecomprovider makkelijker gemaakt.
GROEI
Er zijn in de loop van 2014 door de BTG
aan te bieden. Het grote voordeel hiervan
case voor wordt gemaakt die goed is
al de nodige stappen gezet om ledengroei
voor grootgebruikers zou kunnen zijn dat
voor zowel de BTG als de TGG, hierbij
te bewerkstellingen, zegt Van der Linden.
zij in de toekomst mogelijk niet meer te
kijken we ook naar de balans tussen onze
“De vereniging heeft inmiddels rust en
maken hebben met een ‘vendor lock-in’
klanten en toeleveranciers. We blijven
stabiliteit gekregen na een wat turbulente
omdat er simkaarten van een bepaalde
wel afhankelijk van de Nederlandse
periode. Dat is een belangrijk element.
operator in gebruik zijn in machine-
economie. Op zich zie ik op dat gebied
Daarnaast moet de BTG door grote
to-machine-oplossingen of mobiele
ook positieve ontwikkelingen: het lijkt er
organisaties in Nederland worden gezien
toestellen. Terughalen en verwisselen van
op dat wij het economische dal hebben
als dé plek waar je moet zijn als het gaat
de simkaarten is in veel gevallen namelijk
verlaten. Verder is het goed als er voor
om de ontwikkelingen op het gebied van
een te dure en te complexe operatie voor
nieuwe diensten ‘launching customers’
telecommunicatie én IT. Want de grenzen
organisaties.
zijn te vinden. Vanuit de TGG wordt
tussen die twee domeinen zijn allang
actief gekeken naar diverse zaken TGG-commissaris Geert Van der Linden
waarmee eventueel, als er aan de eerder
zegt ideeën voor nieuwe diensten,
genoemde criteria wordt voldaan, tot
zoals die van de gedeelde MNC, te
nieuwe innovatieve dienstverlening zou
Groei is voor de TGG niet alleen een
verwelkomen. “Ik sta altijd te juichen als
kunnen worden gekomen. Het gebied van
kwestie van een grotere klantenkring.
er nieuwe markten worden aangewezen
de telecommunicatie en IT ontwikkelt
Het komt eveneens door bijvoorbeeld
waar de onderneming potentieel winst
zich zeer snel. Dat creëert automatisch
de blik op het buitenland te richten, zegt
uit kan behalen. Wel is het van essentieel
mogelijkheden die bij de positie van de
commissaris Geert van der Linden: “Veel
belang dat er altijd een positieve business
TGG in de markt passen.”
verdwenen.”
MEER DIENSTEN
van onze leden zijn multinationals die zich niet beperken tot Nederland. Zij praten met een telecomprovider over Europese of mondiale contracten. Neem mijn eigen werkgever CapGemini. Wij hebben wereldwijd 150.000 simkaarten in gebruik. De contractgesprekken hierover vinden plaats in het Londense hoofdkantoor van onze telecomprovider en niet in Nederland. Daarom vind ik het goed om de Europese mogelijkheden voor de TGG op dit gebied te verkennen.” Een ander groeipad is eveneens mogelijk door de verruiming van het aanbod met nieuwe, innovatieve, diensten of producten in het telecom- en het IT-domein. Op dit moment wordt er door de vereniging bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om een eigen gedeelde Mobile Network Code (MNC) aan de leden
17
IN BEELD
Tekst: Paul Teixeira
Pieter Schoehuijs
Leo Kniest
Fotografie: Marco Mekenkamp
Ronald Gemmink
AKZONOBEL: “BIJ BTG SPARREN WIJ MET GELIJKGESTEMDEN” BTG-lid AkzoNobel mag gerust een pareltje in het Nederlandse bedrijfsleven heten. Niet alleen door de Nederlandse ‘roots’ als ook door de omvang: Het internationaal opererende concern is met zo’n 50.000 werknemers in 80 landen actief. Voor de multinational is data- en telecommunicatie dan ook van cruciaal belang, zegt Pieter Schoehuijs, Chief Information Officer bij AkzoNobel. In het hoofdkantoor van AkzoNobel
“Om je een idee te geven: alleen al in
security, die wij bij een aantal leveranciers
aan de Amsterdamse Zuidas spreken
Nederland hebben wij zo’n 4.000 mobiele
afnemen.”
wij CIO Pieter Schoehuijs en de twee
en 10.000 vaste aansluitingen. Bij dat
ICT-medewerkers die het bedrijf bij de
laatste moet je ook denken aan audio- en
BTG vertegenwoordigen: Leo Kniest
videoconferencing. Zeker voor dergelijke
Hoe belangrijk is telecommunicatie
(Sourcing Manager Managed Global
zaken is de kwaliteit en stabiliteit van
eigenlijk voor AkzoNobel? “Telecom
Data Services) en Ronald Gemmink
een vaste verbinding bijna een vereiste”,
is voor ons essentieel”, zegt Pieter
(Telecom Facility Manager AkzoNobel
schetst Gemmink. Zijn collega Ronald
Schoehuijs. “Zonder telecom werkt het
Nederland). Schoehuijs zwaait sinds
Gemmink is bij AkzoNobel actief het
niet: het is immers niet meer zo dat iedere
mei 2009 de scepter over de circa 900
gebied van de wereldwijde managed
vestiging totaal onafhankelijk kan werken.
mensen tellende ICT-organisatie van
data services en security services van het
het concern. Gemmink is daarin de
concern: “Daaronder vallen ook de 1.250
verantwoordelijke voor het reilen en
snelle dataverbindingen die AkzoNobel
zeilen van de telecommunicatie op het
heeft liggen tussen zijn diverse
Amsterdamse hoofdkantoor. Hij heeft
vestigingen in binnen- en buitenland.
Wij hebben te maken met geconsolideerde
tevens een coördinerende rol als het gaat
En daarnaast ben ik verantwoordelijk
data centers, werken met Software as a
om de telecom bij AkzoNobel Nederland.
voor de security diensten, zoals internet
Service-toepassingen en, ook niet
18
BASISVOORZIENING
‘TELECOMMUNICATIE BEHOORT, NET ALS ELEKTRICITEIT, TOT DE BASISVOORZIENINGEN. ZONDER TELECOM WERKT HET NIET.’
19
IN BEELD onbelangrijk, onze mensen verwachten een behoorlijk mate van mobiliteit. Zonder telecom kun je dat allemaal niet realiseren. Het behoort, net als elektriciteit, tot de basisvoorzieningen.” “Telecommunicatie draagt ook bij tot kostenbesparing”, vult Ronald Gemmink aan, “Bijvoorbeeld door de inzet van audio- en videoconferencing waarmee flink wordt bespaard op reiskosten. Maar ook voor verbindingen met kleinere vestigingen gaan wij steeds meer naar relatief goedkopere internetconnecties in plaats van dedicated lijnen. Waarbij wij het van cruciaal belang vinden dat dergelijke faciliteiten intuïtief, storingsvrij en op een veilige manier zijn te gebruiken.
‘TELECOMMUNICATIE DRAAGT BIJ AKZONOBEL OOK BIJ TOT KOSTENBESPARING’ En verder draagt telecommunicatie in niet onbelangrijke mate bij tot de veiligheid op de werkvloer, bijvoorbeeld door het gebruik van portofoons binnen onze productiefaciliteiten.”
MOBIEL
Schoehuijs signaleert tevens dat de
TOEGEVOEGDE WAARDE BTG
AkzoNobel volgt de diverse
werknemers bij AkzoNobel steeds sneller
AkzoNobel is nagenoeg sinds de start
technologische ontwikkelingen, zoals
vertrouwd raken met het feit dat zij de
van de BTG al lid. “Al zijn wij de
4G en 5G, nauwgezet. Maar wel met een
beschikking hebben over een uitgebreid
afgelopen jaren wat minder actief. Dat
kritische blik, voegt Leo Kniest er aan toe.
aantal ICT-hulpmiddelen. “Wij faciliteren
heeft allereerst te maken met het feit dat
“De hogere snelheden die 4G levert, zijn
dat uiteraard en zij kunnen dan zelf
wij in de loop der tijd intern behoorlijk
leuk. Maar het begint, wat ons betreft, bij
een keuze maken. Ik zal een voorbeeld
wat expertise op telecomgebied
een goede dekking voor mobiele data- en
geven: als zij op kantoor zijn, dan
hebben opgebouwd. En als het gaat
telecommunicatie. Als die dekking er niet
wordt er een beroep gedaan op reguliere
om zaken als de TGG-diensten: wij
in voldoende mate is, dan zakt ook de
videoconferencingoplossingen. Maar als
sluiten onze ICT-contracten veelal op
haalbare snelheid in elkaar. Op dit moment
zij onderweg moeten overleggen met een
internationaal niveau af, en niet zozeer
is overigens 3G voor onze toepassingen in
collega, dan wordt er Microsoft Lync als
op landenniveau.”
Nederland nog toereikend.”
conferencingtool gebruikt.”
20
AKZONOBEL IN VOGELVLUCHT AkzoNobel kent een lange en rijke historie. Het allereerste teken van leven werd CIO Pieter Schoehuijs ziet de toegevoegde
in 1646 gegeven, door de oprichting van de ijzergieterij Bofors in Zweden. De
waarde van de BTG met name op het
Nederlandse ontstaansgeschiedenis begint overigens met de start van de Groningse
vlak van kennisdeling. “Met name het feit
verfmaker Sikkens in 1792.
dat er bij de BTG veel organisaties lid
Van 1646 tot anno 2014 is AkzoNobel nagenoeg steeds in beweging. Een reeks fusies
zijn die net als AkzoNobel internationaal
en overnames hebben er, gecombineerd met de nodige dosis autonome groei,
opereren, vind ik belangrijk. Met hen kun
voor gezorgd dat het bedrijf tot de huidige omvang is gekomen. In het rijtje fusies,
je sparren op min of meer gelijk niveau.
overnames en vervreemdingen bevinden zich bekende namen als Organon, Duyvis,
Bijvoorbeeld over zaken als hoe je moet
Nobel en meer recentelijk (in 2007) het Britse Imperial Chemical Industries.
omgaan met het wereldwijd inkopen
Sinds 2008 concentreert AkzoNobel zich op drie sectoren: Decorative Paints,
en beheren van tienduizenden mobiele
Performance Coatings en Specialty Chemicals, met merken als Dulux, Sikkens,
abonnementen. Daar ligt voor ons de
International en Eka. Deze activiteiten hebben in 2013 gezorgd voor een omzet van
waarde van de BTG.”
ruim 14,6 miljard euro. De winst (voor belastingen) bedroeg daarbij 772 miljoen euro. Ultimo 2013 werkten er wereldwijd ruim 49.600 mensen bij het concern.
21
IN BEELD
BART SCHUTTE, BTG: “THEMASESSIES BIEDEN MEER DIEPGANG” De BTG heeft als één van de kernactiviteiten ‘het bieden van een netwerk voor uitwisseling van kennis en ervaring tussen leden’ gedefinieerd. Het is een taak die de vereniging zeer serieus neemt, zegt Bart Schutte, binnen de BTG verantwoordelijk voor onder andere hét kennisplatform bij uitstek: de themasessies. “Enkele jaren geleden had de BTG
Die constatering was voor Bart Schutte
toe. “Wij hebben tot dusver zes van
nog circa 25 werkgroepen die elk een
reden om binnen de vereniging een lans
dergelijke sessies gehad, waarbij er
onderwerp behandelden”, aldus Bart
te breken voor een evaluatie van de
elke keer een dertigtal leden aanwezig
Schutte. “Dat kon bijvoorbeeld ‘call
werkgroepenaanpak. Zo geschiedde.
was. Zo heeft IBM verteld over de
centers’ of ‘Bring Your Own Device’ zijn.
wijze waarop het met zijn leverancier
Andere werkgroepen hielden zich weer
“Samen met het huidige BTG-bestuur
het Bring Your Own Device-vraagstuk
specifiek bezig met een marktpartij, zoals
is er vervolgens gekeken of het ook op
heeft aangepakt, is er een themasessie
KPN, Alcatel-Lucent of Vodafone. Wat je
een andere manier kon”, zegt Schutte.
over Telecom Expense Management met
echter merkte, was dat de bijeenkomsten
Ik heb toen het idee van de themasessie
de medewerking van Nationale Politie
van sommige werkgroepen in de loop
geopperd: de vereniging vraagt een lid
geweest en hebben wij een sessie over
der tijd minder goed werden bezocht.
uit om in een besloten bijeenkomst zijn
Mobiele Netwerk Codes georganiseerd.”
‘TIJDENS EEN THEMASESSIE VERTELT EEN BTG-LID BEVOORBEELD SAMEN MET ZIJN LEVERANCIER OVER EEN PROJECT’
medeleden te vertellen over bijvoorbeeld een project dat hij of zij heeft gedaan.
KENNIS DELEN
Om het informatieve gehalte van een
Het initiëren van een themasessie
dergelijke themasessie nog hoger te
is niet per se puur een taak voor het
Dat was op zich niet zo vreemd.
krijgen, nodigen wij tevens de bij het
Bepaalde onderwerpen worden pas echt
bewuste project betrokken leverancier
interessant voor leden als er een actuele
uit om over zijn kant van de zaak te
behoefte is aan informatie op dat gebied.
praten. Zo zorg je er ook voor dat er
Bijvoorbeeld om dat een organisatie
dieper op het onderwerp kan worden
net bezig is met het bepalen van een
ingegaan.”
‘EEN BTG-LID KAN ONS OOK VRAGEN OM EEN THEMASESSIE TE ORGANISEREN OVER EEN SPECIFIEK ONDERWERP OF PROJECT’ BTG-bestuur, zegt Schutte: “Een BTG-lid kan ons ook vragen om een
Bring Your Own Device-strategie. Of als er naar de aanschaf van een nieuwe
Het idee viel bij het bestuur van de BTG
bijeenkomst te organiseren over een
telefonie-oplossing wordt gekeken. Op
in goede aarde: de werkgroepen waren
specifiek onderwerp of project. Het
zo’n moment is de belangstelling voor
exit en de themasessies werden geboren.
helpt dan wel als die bewuste organisatie
een werkgroep groot. Nadat het project is afgerond, wordt dat weer minder. En
SUCCESVOL
ook al enkele andere BTG-leden warm heeft weten te krijgen voor de sessie.
dat merkte je weer in het aantal leden
Inmiddels zijn er al de nodige
Uiteindelijk gaat het er juist om dat
dat naar de bijeenkomsten van bepaalde
themasessies georganiseerd. Met succes,
er binnen de vereniging kennis wordt
werkgroepen kwam.”
voegt Bart Schutte er tevreden aan
gedeeld door leden.”
22
23
BTG VISIE
Tekst: Paul Teixeira
Fotografie: Marco Mekenkamp e.a.
BTG VISIE: “BTG-LEDEN SPREKEN ZICH UIT OVER 4G” In het voorjaar van 2014 meldde KPN dat het als eerste van de mobiele operators in Nederland de uitrol van zijn 4G-netwerk had afgerond. Een mooi staaltje, maar zitten de grootzakelijke afnemers er wel op te wachten? Wij deden een rondgang langs BTG-leden. ‘Fijn dat 4G de mobiele bandbreedte in Nederland verrijkt, maar er moet nog veel werk worden verricht aan de vertaalslag in een stabiele nationale outdoor- en indoordekking’, klonk het.
24
Eelco Blok, CEO van KPN, toonde zich tijdens de persconferentie over
ANDERE OPERATORS
‘4G+’-label voorzien. De operator claimt dat er piekdownloadsnelheden tot 225
de 4G-uitrol tevreden: “Binnen de
Bij de overige spelers in de Nederlandse
Mbit/s mee kunnen worden gehaald,
Europese telecomsector hebben wij een
telecommarkt is het beeld minder
een voorrecht dat vooralsnog behouden
prestatie van formaat geleverd door
positief. Tele2 heeft op 19 augustus
blijft aan abonnees die in Amsterdam
binnen vijftien maanden 4G beschikbaar
2013 weliswaar aangekondigd dat
wonen. T-Mobile heeft zijn snellere
te maken voor heel Nederland. Onze
het zou starten met de uitrol van zijn
4G-aanbod ‘4GMAX’ gedoopt. Het
toonaangevende positie op het gebied
4G-netwerkinfrastructuur in Nederland,
bedrijf is conservatief wat de maximale
van 4G geeft ons een belangrijk
maar tot dusver is dat beperkt gebleven
downloadsnelheid betreft en houdt het
strategisch voordeel ten opzichte van
tot locaties waar branchegenoot
op 120 Mbit/s.
onze concurrenten in de Nederlandse
T-Mobile een 4G-zendmast heeft staan.
mobiele markt. 4G verbetert niet alleen
Tele2 voorziet de T-Mobile-opstelpunten
de kwaliteit van onze dienstverlening,
(de locaties waar een zendmast mag
De snellere datadoorvoer van 4G
maar we zien ook dat onze klanten door
worden geplaatst) van eigen apparatuur.
maakt nieuwe toepassingen mogelijk
TOEPASSINGEN
en zorgt er tevens voor dat ‘oude
4G anders omgaan met mobiele data, hetgeen meer mogelijkheden biedt voor
T-Mobile is zelf volop bezig geweest met
mogelijkheden’ beter tot hun recht
KPN. We zien al een stijging van het
de uitrol van 4G door heel Nederland.
komen. Van dat laatste vormen
aantal abonnees, een verbetering van de
In de eerste instantie bood het bedrijf
‘beeldbellen’ en het streamen van
klantloyaliteit en een toename van het
4G-dekking in de regio Amsterdam,
content, zoals muziek of films, een
datagebruik.”
delen van Den Haag, Rotterdam en
mooi voorbeeld. KPN benadrukt die
Utrecht. Inmiddels bestrijkt het T-Mobile
twee toepassingen in een recente
4G-netwerk Nederland.
marketingcampagne. Voor de zakelijke
Inmiddels heeft KPN, naar eigen zeggen,
markt is van de twee voorbeelden het
al meer dan een miljoen klanten op het 4G-netwerk. Door 4G verbruiken klanten
Operator Vodafone heeft eveneens
beeldbellen wellicht de meest relevante.
meer mobiele data, het meest zichtbaar
zijn 4G-netwerk uitgerold in geheel
De 4G-netwerkinfrastructuur moet
door de stijging van het gebruik van
Nederland. Het bedrijf heeft dat sneller
ervoor zorgen dat een beeldgesprek
video met meer dan 70 procent ten
gedaan dan gepland: Rob Shuter, CEO
in hogere audio- en videokwaliteit
opzichte van 3G. Hun datagebruik ligt
van Vodafone Nederland, had eerder dit
zonder haperingen verloopt. Voor de
tussen de 2,5 en 4 keer hoger dan bij 3G.
jaar in een interview met de tijdschriften
media-sector biedt 4G de mogelijkheid
Connexie en ICT Update aangekondigd
om bijvoorbeeld met een ‘simpele’
Als onderdeel van de 4G-strategie
dat per maart 2015 geheel Nederland zal
smartphone live verslag te doen via
gebruikt KPN een combinatie van
worden bestreken.
streaming-video of -audio. Al is daar wel de kanttekening bij te plaatsen dat
800 MHz, 1800 MHz en 2600 MHz frequenties. Door inzet van de 800 MHz
Overigens bieden zowel KPN als
het een en ander nog niet voldoet aan
is KPN er in geslaagd de uitrol zeer snel
T-Mobile en Vodafone al snellere
de hoge eisen die aan de zogenoemde
te realiseren. De komende tijd zal KPN
varianten van 4G aan. Bij KPN heet
‘broadcastkwaliteit’ worden gesteld.
zijn 4G-netwerk nog verder versterken
het ‘4G+’: via de 1800 MHz kunnen
met de inzet van de 1800 MHz en 2600
hiermee downloadsnelheden tot 200
KPN heeft voor de ontwikkeling van
MHz frequenties, waarmee de capaciteit
Mbit/s (onder ideale omstandigheden)
nieuwe toepassingen een heus ‘4G Lab’
en snelheid verhoogd zullen worden in
worden bereikt. Vodafone heeft zijn
in het leven geroepen, waar het (samen
dichtbevolkte gebieden.
snellere 4G-aanbod eveneens van het
met partners als de High
25
BTG VISIE Tech Campus Eindhoven, Ericsson,
3G-netwerkinfrastructuur voor mobiele
onze klanten die thuis bezocht moeten
Huawei, IBM, TNO, SURFnet
dataoverdracht. Maar hoe zit het met
worden.”
en Sanoma) ongebreideld aan het
de grootzakelijke telecomafnemers?
onderzoeken is geslagen. Volgens de
De BTG heeft enkele van haar leden
Op het Zwolse ziekenhuisterrein
operator wordt er bijvoorbeeld gekeken
gevraagd naar hun mening over 4G
zelf heeft Koekoek, na een grote
naar de mogelijkheid om streaming-
en de toepasbaarheid daarvan voor
verhuizing, inmiddels de beschikking
videobeelden uit te wisselen in de zorg
hun respectievelijke organisaties.
over een Distributed Antenna System-
en het onderwijs.
De uitkomsten van dit informele (en
infrastructuur (DAS). “In ons nieuwe
zeker niet representatief voor de BV
ziekenhuis hebben wij een DAS-netwerk
KPN-partner SURFnet is al langer
Nederland) onderzoekje: ‘Fijn dat 4G
laten aanleggen. Daar zijn de drie grote
bezig met het verkennen van de
de mobiele bandbreedte in Nederland
operators op aangesloten, zodat er
mogelijkheden van 4G, zegt Frans
verrijkt, maar er moet nog veel werk
overal in het gebouw een prima 2G- en
Panken, BTG-lid en Innovator E-science
worden verricht aan de vertaalslag
3G-dekking is. T-mobile heeft onlangs
bij SURFnet. “We voeren sinds 2011
in een stabiele nationale outdoor- en
aangegeven dat het zijn klanten gratis
diverse tests uit om te zien wat 4G voor
indoordekking.’ Daarnaast zijn de
zal upgraden naar 4G. Vodafone en
onderwijs en onderzoek in Nederland
BTG-leden benieuwd naar de overige
KPN willen hier echter weer geld voor
kan betekenen. Hiervoor hebben we
functionele voordelen in relatie tot
hebben. Om wat voor bedragen het gaat,
diverse proefprojecten opgezet met
de diverse business-cases waarvoor
weet ik nog niet. Voor het gebruik door
partijen als de Universiteit Utrecht, de
deze gemiddelde telecommunicatie/
de medewerkers van het ziekenhuis is
hogeschool Utrecht, UMC Utrecht, de
ICT-grootgebruikers zich geplaatst zien.
het ook niet nodig, zij maken over het
Universiteit van Amsterdam en de Vrije
Voorlopig zouden zij al blij zijn met een
algemeen gebruik van ons wifi-netwerk,
Universiteit.” Panken ziet wel brood in
goede 3G-dekking in de buitengebieden.
maar voor onze klanten (patiënten) en
4G: “Met sneller internet zijn er zeker meer toepassingen. Videocommunicatie
ZIEKENHUIS ISALA
hun bezoekers zou het wel gewenst zijn.”
DAS-INFRASTRUCTUUR
is daar een goed voorbeeld van. Wij
Bij het Zwolse ziekenhuis Isala,
faciliteren bijvoorbeeld seismologisch
met vestigingen in Kampen en
Dat zorginstellingen een eigen
onderzoek, waar veel data in korte
Heerde, is men nog niet aan de snelle
DAS-infrastructuur aanleggen
tijd moeten worden verstuurd. Hieruit
4G-standaard toe, zegt Jan Koekkoek,
om invulling te geven aan een
blijkt dat het 4G-netwerk zeer geschikt
systeembeheerder telefonie, Isala ICT.
groeiende diversiteit aan functionele
is voor een snelle dataverbinding
Sterker nog: zelfs 3G wordt weinig
mobiele vraagstukken en de
wanneer je je niet binnen de muren van
gebruikt. “Dat heeft meerdere redenen.
bedrijfsafhankelijkheid hiervan, is een
een onderwijsinstelling bevindt. Dat
In de stad Zwolle is er wel een goede
duidelijke trend, zo blijkt uit een snelle
bevordert ‘mobile learning’, een geheel
GSM-dekking. Maar het buitengebied
rondgang bij BTG-leden in de zorgsector.
andere aanpak van leren.”
daarentegen, hoe prachtig die omgeving
Jan van Alphen, clustermanager
ook is, beschikt zelfs niet overal over
Multimedia van het Universitair Medisch
een goede 2G-dekking. Wat de operators
Centrum Utrecht: “De problematiek
De operators blazen, niet geheel
betreft: KPN is de enige die nog een
die mijn collega Jan Koekoek schetst,
verbazingwekkend, de loftrompet over
beetje ‘dekkend’ is. Vodafone heeft
is exemplarisch voor alle ziekenhuizen
4G. Consumenten lijken inderdaad
de zaken hier eveneens goed op orde,
die een DAS aanleggen. Naast private
in toenemende mate gecharmeerd te
T-mobile is voor de omgeving een
GSM en portofonie (C2000), kunnen ook
zijn van de snellere opvolger van de
ramp. Dat is weer niet zo handig voor
publieke providers worden gekoppeld,
BTG-LEDEN OVER 4G
26
die hiermee hun ‘indoorbereikbaarheid’ kunnen optimaliseren in de vaak grote gebouwencomplexen van de ziekenhuizen. De diverse providers gaan niet eenduidig met de kosten om. Daarnaast is geen sprake van standaardisatie voor de koppelingen.
‘PROVIDERS ZIEN DE DAS-VOORZIENINGEN VAAK ALS BEDREIGING VOOR DE EIGEN BUSINESS-CASE’ Soms doen zij dit ‘kosteloos in het kader van reeds bestaande contracten, soms vraagt men hiervoor aanzienlijke bedragen, die kunnen oplopen tot 70.000 euro per koppeling. Ook doet men vaak moeilijk over indoor- en outdoor-roaming voor pGSM naar publiek GSM/UMTS/LTE. Providers zien de DAS-voorzieningen die eigendom zijn van de ziekenhuizen vaak als bedreiging voor de eigen business-case. Naar mijn mening is dat overigens geen terechte zienswijze, want providers kampen in het hele land met capaciteit- en interferentieproblemen. Dit type voorzieningen geeft juist verlichting en vanuit de borging van ketendienstverlening werkt dit eerder wervend en uitbreidend dan beperkend voor de eigen omzet van leveranciers.”
Eric Reij, Erasmus MC
Van Alphen geeft aan dat er
NATIONALE POLITIE
inmiddels diverse BTG-leden in de
over deze thema’s. Enerzijds is
zorgsector uitgebreid bezig zijn met
dit geformaliseerd in een landelijk
De Nationale politie kijkt met
DAS-infrastructuren: “Je praat dan over
ICT-overleg van academische
belangstelling naar de snelle
instellingen zoals het UMC St. Radboud,
ziekenhuizen (AcZie), anderzijds denkt
4G-standaard, zo zegt Victor Viveen,
het LUMC, het AMC, het UMCG en
men direct met elkaar mee over cases.
Hoofd Dienstenmanagement,
het VUMC. Wij, UMC Utrecht, hebben
Wij delen ervaringen, adviseren elkaar
Informatievoorzieningsorganisatie
inmiddels ook een DAS gerealiseerd.
en trekken geregeld gezamenlijk op in
Nationale Politie. “Op de mobiele
Er is geregeld intercollegiaal overleg
discussie met leveranciers.”
devices die over LTE-ondersteuning
27
BTG VISIE beschikken, kunnen wij al gebruik
duidelijk. Het kan volgens Viveen ook
een thuiswerkomgeving. “Ik zie wel
maken van 4G via operator KPN. In
tot nieuwe gebruiksmogelijkheden
voordeel voor mensen die ‘in het veld’
de praktijk bevalt dat goed. Een groot
leiden: “De mogelijkheid om sneller
werken, zoals ambulancepersoneel,
deel van onze toestellen ondersteunt
mobiele data te verzenden en te
thuiszorg medewerkers en anderen.”
echter geen 4G. Dat zijn met name
ontvangen, zal bij ons leiden tot allerlei
onze Blackberry-smartphones waar wij
gebruik. Aangezien de politie voor een
er 33.000 van in gebruik hebben. We
groot deel buiten kantoor werkt, en ook
Het is echter nog niet helemaal
verwachten wel met de overstap naar
veel piek- en dalmomenten kent qua
rozengeur en maneschijn in 4G-land.
toestellen van andere makelij meer 4G
werkdruk, liggen er kansen in gebruik
Zo zorgt het gebruikte spectrum voor
te gaan gebruiken.”
van 4G in bijvoorbeeld zo’n dalmoment.
interferentie op andere frequenties,
Dan praat je over zaken als de analyse
een gegeven dat al langer bekend is.
Viveen ziet de nodige mogelijkheden
van Youtube-filmpjes. Dat brengt
Met name de storing op televisie-
voor 4G. “Je kunt het bijvoorbeeld
overigens met zich mee dat wij ons
uitzendingen is uitgebreid in het
inzetten om (kleine) locaties
wel zorgen maken over de mogelijke
nieuws geweest. In 2011 kwam de
te ontsluiten. We hebben veel
kosten als gevolg van het toenemende
Britse telecomwaakhond Ofcom al
politielocaties van tijdelijke aard en
dataverbruik.”
met een melding over interferentie van
ook politielocaties die in huis bij andere organisaties, zoals gemeentehuizen,
ERASMUS MEDISCH CENTRUM
INTERFERENTIE
LTE-basisstations op de doorgifte van signalen van digitale tv-beelden. Dat
zijn gevestigd. Hier zien we veel
Eric Reij, Coördinator Telecom &
zou destijds mogelijk circa 760.000
kansen voor het gebruik van 4G
Videoconferentie bij de Service
Britten kunnen treffen. De zwaarst
als vervanging van een gewone
Organisatie IT Operation van het
getroffen huishoudens bevinden zich
Erasmus Medisch Centrum, heeft bij
in de onmiddellijke nabijheid van
zijn werkgever met name te maken
4G-basisstations. Voor hen, circa 500
met WiFi als infrastructuur voor
mensen, heeft de Britse overheid reeds
mobiele datacommunicatie: “Onze
voorzieningen getroffen. De getroffenen
vaste internetaansluiting.” Ook
locatie staat midden in Rotterdam en
kregen een speciaal filter in hun huis
op applicatiegebied, kan de snelle
is bijna volledig door WiFi gedekt,
geïnstalleerd waardoor de interferentie
4G-standaard soelaas bieden voor
dus intern gebruiken wij geen 4G. In
op het tv-signaal verleden tijd werd.
de Nationale politie, aldus BTG-lid
Rotterdam, buiten ons terrein, is 4G wel
Mocht dat niet helpen, dan konden zij
Victor Viveen. “Denk aan grafisch
waarneembaar sneller. Onze provider
een beroep doen (tot maximaal 10.000
georiënteerde applicaties waarvoor de
is T-Mobile, die heeft 4G vooralsnog
Britse ponden) op een zogenoemd
mobiele bandbreedtes tot de komst van
alleen in de Randstand uitgerold. In
‘hulpfonds’ om een alternatieve
4G niet toereikend waren. Daarnaast
de buiten stedelijke gebieden moet het
oplossing te vinden. De boosdoener
biedt 4G in potentie ook nieuwe
nog gebeuren. Zelf woon ik achttien
is overigens het 800 MHz-spectrum,
mogelijkheden zoals Voice over LTE
kilometer buiten Rotterdam en daar is
zo bleek uit een rapport van Ofcom.
en push-to-talk. LTE/4G betekent qua
met mijn huidige provider alleen 3G
Het bewuste spectrum ligt te dicht bij
technologie ook dat de portofoon en de
beschikbaar, KPN biedt er wel 4G aan.
de 700 MHz die door televisiezenders
mobiele telefoon in elkaar schuiven.”
Hoe het met Vodafone zit, weet ik niet.”
wordt gebruikt. Het 800 MHz-spectrum
Reij ziet 4G niet als een
is echter van levensbelang voor het
De Nationale politie ziet de nodige
mogelijke vervanging van vaste
kostenefficiënt landelijk uitrollen van
toepassingen voor 4G, zoveel is
internettoegang voor bijvoorbeeld
LTE-netwerken.
‘DE NATIONALE POLITIE ZIET DE NODIGE TOEPASSINGEN VOOR 4G, ZOVEEL IS DUIDELIJK’
28
In Nederland hebben kabel-
werden kracht bijgezet door een
realiseren regelmatig upgrades naar 4G,
maatschappijen enkele maanden
officieel schrijven van het Agentschap
zonder dat zij dat vooraf afstemmen
geleden een soortgelijke waarschuwing
Telecom. Daarin werd bevestigd dat
met de verschillende ziekenhuizen.
afgegeven. In februari dit jaar
er storingen konden ontstaan door de
kwam de lokale kabelmaatschappij
4G-zendmasten. De overheidsinstantie
Stichting Kabel Veendam (SKV) met
stelde wel dat een onderzoek in
de mededeling dat ‘storingen in de
samenwerking met de Universiteit van
televisieontvangst in Veendam’ werden
Twente had uitgewezen dat de kans op
veroorzaakt door signalen afkomstig
interferentie bij televisiesignalen gering
Wij kampten door een dergelijke
van 4G-zendmasten. De getroffen
was: ‘slechts 0,17 procent, oftewel
onaangekondigde upgrade plotseling met
huishoudens kregen destijds van
gemiddeld zeven keer per jaar per
interferentie op de door ons gebruikte
SKV het advies om hun coax-kabels
aansluiting’.
indoor- frequenties, die overigens
te vervangen door duurdere, beter
BTG-lid Jan van Alphen, clustermanager
gelukkig snel werd gedetecteerd
afgeschermde exemplaren. Soortgelijke
Multimedia bij het Universitair
en verholpen.” In het geval van de
storingen kwamen tevens voor in
Medisch Centrum Utrecht, constateert
zorgsector kunnen de negatieve effecten
Harderwijk, waar de Stichting CAI
dat er in de zorgsector eveneens
groter zijn dan een verstoorde ontvangst
Harderwijk het kabelnetwerk exploiteert.
interferentieproblemen ontstaan door
van televisiebeelden. Dan is het vaak
De meldingen van de kabelaars
de migratie naar 4G: “Operators
immers een zaak van leven of dood.
Jan van Alphen, UMC Utrecht
29
‘IN DE ZORGSECTOR KUNNEN DE NEGATIEVE EFFECTEN GROTER ZIJN DAN EEN VERSTOORDE ONTVANGST VAN TELEVISIEBEELDEN’
IN BEELD
Tekst: Margreet Sandee
Fotografie: Marco Mekenkamp
IRINA GOURBO, UNIVERSITEIT UTRECHT: “BTG HELPT MIJ OM DE JUISTE KEUZES TE MAKEN” Irina Gourbo is Coördinator Telefonie bij de Universiteit Utrecht. Na een studie Technische natuurkunde aan de TU Eindhoven heeft ze tien jaar bij Philips gewerkt. Vijf jaar geleden maakte ze de overstap naar de Universiteit van Utrecht.
“In mijn functie word ik in beslag
mee op het gebied van IT en
Wat mij betreft staan we hier niet te lang
genomen door de dagelijkse praktijk.
telecommunicatie. Technologische
bij stil en kijken we vooruit. Hoe maken
Dat kan het opstarten van een nieuw
ontwikkelingen gaan snel vandaag
we van de BTG een sterk kennisplatform
project zijn, een verhuizing van een
de dag en wij moeten als IT en
met een actieve inbreng van de leden?
afdeling, de behoefte aan nieuwe
telecommunicatie blijven innoveren.”
Dat is de uitdaging waar we als
functionaliteiten en het combineren van vaste en mobiele telefonie. We hebben
LEDEN ACTIVEREN
vereniging voor staan.”
GOEDE INVESTERING
9.000 telefoniegebruikers binnen de
“BTG heeft de ambitie om een actieve
Universiteit verspreid over meer dan
vereniging zijn. Daarvoor zijn actieve
“Als Universiteit Utrecht maken wij
100 gebouwen en medewerkers willen
leden nodig. Irina: “Mensen zijn steeds
in zeer geringe mate gebruik van de
overal bereikbaar zijn. De infrastructuur
consumptiever geworden. Ze willen
inkoopvoordelen die de TGG biedt.
voor de telefonische bereikbaarheid is
graag achterover leunen en informatie
Wij zijn verplicht om opdrachten boven
complex. Daarnaast is er de druk vanuit
ontvangen. Zelf iets inbrengen is lastiger,
100.000 euro aan te besteden. Toch
de organisatie om te blijven innoveren
omdat iedereen steeds minder tijd heeft.
vind ik het lidmaatschapsbedrag voor
tegen zo laag mogelijke kosten. BTG
Dat geldt ook voor mijzelf. Toch is de
de BTG een goede investering omdat
is voor mij een plek waar ik kan
essentie van de BTG voor mij het delen
ik technologische kennis kan horen,
sparren met collega’s die voor de zelfde
van kennis. De leden die echt inhoud en
zien en ademen op de bijeenkomsten.
vraagstukken staan als ik. Of al een stap
ervaring hebben, en dit willen delen, zij
Deze kennis helpt mij om stap voor stap
verder zijn, waardoor ik kan leren van
heel waardevol voor de vereniging. In de
te innoveren, op een slimme manier.
hun ervaringen. Bij grote organisaties
basis is dat de kracht van de BTG.”
Wij moeten als leden zelf ook actiever
zoals de Universiteit van Utrecht is het implementeren van nieuwe technologieën lastig. Ik doe graag mijn
‘ESSENTIE VAN BTG IS VOOR MIJ HET DELEN VAN KENNIS’
voordeel met de praktijkervaringen van
“Ik vind het jammer dat er in de
andere BTG-leden. Dat voorkomt dat
afgelopen periode energie verloren is
ik verkeerde keuzes maak. Daarnaast
gegaan aan bestuurlijke en politieke
krijg ik op de BTG-bijeenkomsten de
perikelen. Dat is niet constructief en komt
nieuwste trends en ontwikkelingen
de leden van de BTG niet ten goede.
30
worden. En laten we focussen op de kern van de BTG: Kennis en ervaring delen met elkaar.”
31
BTG HISTORIE
1986 1986 OPRICHTING BELANGENVERENIGING BTG Het monopolie van PTT Telecom is een
1994/5
1995
Start van het opzetten van werkgroepen
Vanaf november sluiten ook andere
voor telefooncentrales die sinds de
leveranciers, onder wie France Telecom,
liberalisatie door leden zelf beheerd
kortingsregelingen af met TGG.
mogen worden. Hierdoor ontstaan onder meer VOX, LACIS en Siemens Hicom en Aspect gebruikersgroepen.
doorn in het oog van de grootzakelijke
1995
markt die geconfronteerd wordt
BTG maakt bezwaar
met prijsverhogingen en een slechte
tegen de plannen voor
kwaliteit van de dienst verlening. Ook
het veilen van de GSM
de liberalisatie van de telecommarkt
1800 band.
staat hoog op de agenda. BTG heeft onderhandelingscommissies, organiseert werkgroepen en jaarlijkse Themadagen waar actuele onderwerpen worden 1994
behandeld.
1992
1996
BTG verhuist in oktober naar landgoed Klein Heidestein.
1992
1996
BTG gaat professionaliseren: er komt
Tweede Kamervoorzitter Deetman bezoekt
een verenigingsbureau die werkgroepen
BTG themadagen en Minister Jorritsma
1995
en onderhandelingscommissies zal gaan ondersteunen. Ook komt er een directeur met een secretariaat. Veel ministeries en grote bedrijven sluiten zich aan bij BTG.
1995 In januari vindt de oprichtings-
1993 1993
vergadering van Telegrootgebruik BV plaats. Deze BV gaat alle geldstromen regelen die voortvloeien uit de PTT kortingsregelingen. Deze kortingen
Ton de Liefde wordt in november
kunnen oplopen tot grote bedragen
aangesteld als directeur van de BTG.
vanwege gezamenlijke deelname van de leden. De heer Bijvoet wordt directeur
1994
van Telegrootgebruik BV.
1994 In maart regelt BTG mogelijkheden voor korting bij PTT Telecom voor haar leden.
32
sluit themadagen af.
1998
21E EEUW
1998
BEGIN 21E EEUW
BTG organiseert in februari samen met
De TGG start als een van de eersten met
TMA het Millennium Seminar.
de verkoop van mobiele telefoons. De operators worden hierdoor genoodzaakt
1998
om sim-only abonnementen te gaan
In januari 1998 is BTG een belangrijke
aanbieden.
speler in de discussie over bedrijfsgebonden
In werkgroepen met operators worden
nummers (088) in het Nationaal Nummer
nieuwe diensten zoals fixed fee- en
Overleg. BTG is uiteindelijk de partij die
roaming contracten besproken waarna
1996
door vasthoudendheid over dit onderwerp
deze opgenomen worden in de nieuwe
BTG heeft als een van de eerste
een belangrijke rol in de realisatie hiervan
dienstverlening.
verenigingen een homepage op internet:
heeft gespeeld.
www.verbtg.nl.
BTG is vanaf 2000 een toonaangevende vereniging waarbij het leden aantal
1996
totcirca 250 is gestegen. De werkgroepen
In september wordt de klankbordgroep
en jaarlijkse themadagen worden druk
‘Wetgeving’ opgericht door Ton de Liefde.
bezocht. Ook organiseert de BTG
benoemd als directeur TGG.
bezoeken aan telecomleveranciers in binnen- en buitenland. Deze jaarlijkse studiereizen worden bijzonder
1997
gewaardeerd door de bedrijven. BTG participeert in allerlei overlegorganen
1997
van de overheid, onder meer bij
Vanaf januari kunnen ook aanbieders van
Economische zaken en wordt als
telecommunicatie, lid worden van BTG.
vertegenwoordiger van het bedrijfsleven
Kleinere concerns kunnen geassocieerd lid
erkend. Ook de OPTA, die de
worden.
telecommarkt moet reguleren, is een veel geziene gast bij de BTG.
In december wordt de heer C.Tromp benoemd als directeur TGG.
33
IN BEELD
Tekst: Paul Teixeira
Fotografie: Marco Mekenkamp
NATIONALE POLITIE: “DE BTG LOOPT WEER VOOROP IN TELECOMMUNICATIE” Als er een organisatie in beweging is, dan is het de Nationale Politie wel. Letterlijk zelfs. Los van de structurele veranderingen die het doormaakt (van regionale politiekorpsen naar één landelijk aangestuurde organisatie), speelt mobiele communicatie met smartphones een steeds grotere rol. Victor Viveen, Hoofd Dienstenmanagement Nationale Politie, en Sander Poppenk, Senior Dienstenmanager Nationale Politie, over de rol van data- en telecom bij hun organisatie.“Mobiele communicatie is voor ons van wezenlijk belang.” Sinds 1 januari 2013 is de politie
Politie is van wezenlijk belang, stelt
agent op straat’.” Dat heeft ook zijn
in Nederland tot één organisatie
Poppenk. “Natuurlijk hebben wij ook de
weerslag op het dataverbruik, zegt hij.
omgevormd. Daarmee verdween
beschikking over het C2000-netwerk,
“Vier jaar geleden dachten wij nog dat
de opsplitsing in 25 regionale
maar dat is een gesloten netwerk voor
wij op termijn misschien zelfs wel een
politiekorpsen en het Korps landelijke
de hulpdiensten voor onder andere
Terabyte per maand aan mobiele data
politiediensten. Voortaan opereert de
groepscommunicatie waarbij bijvoorbeeld
nodig zouden hebben. Op dit moment
politie, onderverdeeld in tien regionale
een bevelvoerder onder bepaalde
verbruiken wij maandelijks zo’n 12,5
eenheden een Landelijke eenheid,
omstandigheden, zoals bij het optreden
Terabyte. De ontwikkelingen gaan bij ons
onder leiding van één korpschef met
van een ME-peloton, instructies geeft aan
inderdaad behoorlijk snel.”
een centraal Politiedienstencentrum.
zijn manschappen.
‘MOBIELE COMMUNICATIE IS VOOR ONS VAN WEZENLIJK BELANG’
Om een beeld te geven van de omvang
VISIE
van de telecommunicatie bij de Nationale
Dat de ontwikkelingen snel gaan, blijkt
Politie: wij hebben ruim 80.000 mobiele
ook uit de manier waarop de Nationale
Dat laatste levert een breed scala aan
telefonie abonnementen. De politie wordt
Politie gebruik maakt van mobiele
ondersteunende diensten, zoals Human
ook wat data- en telecommunicatie betreft
communicatie. Victor Viveen: “In de
Resources, Financiën en ICT. Victor
meer en meer mobiel georiënteerd. De
afgelopen jaren hebben wij, samen met
Viveen is vanuit zijn functie van Hoofd
collega’s op straat werken bijvoorbeeld
de rest van de organisatie, drie keer een
Dienstenmanagement aanspreekpunt
met smartphones waarop applicaties
visie hierop geformuleerd. In de eerste
voor de ICT dienstverlening aan de
draaien die meerdere databases kunnen
instantie ging het met name om mobiele
Politie. Waarbij Sander Poppenk het
raadplegen. Daarmee verhogen wij de
spraaktelefonie: welke kansen dat zou
hoofdstuk ‘telefonie’, van de landelijke
efficiency en de inzetbaarheid van ‘de
bieden en wat voor invloed het zou hebben
Voice over IP-centrale en Contact Center tot de vele tienduizenden mobiele abonnementen, onder zijn hoede heeft. Mobiele telefonie voor Nationale
‘DE POLITIE WORDT OOK WAT DATA- EN TELECOMMUNICATIE BETREFT MEER EN MEER MOBIEL GEORIËNTEERD’
34
op de processen. Nu heb je de opkomst van mobiele applicaties. Die transitie van louter spraak naar een mix van telefonie en applicaties heeft niet alleen zijn
35
Victor Viveen
IN BEELD weerslag op het dataverbruik, maar het
gesprek meteen op een ander belangrijk
voor hen van groot belang. “Er worden
biedt ook nieuwe kansen. Met name het
onderwerp brengt: de vervanging van
de laatste tijd veel goede initiatieven
gebruik van mobiele apps ‘op straat’ om
simkaarten als de keuze op een andere
genomen, zoals het onderzoeken
databases te raadplegen, heeft een enorme
provider valt. Poppenk: “Het vervangen
of er MNC-dienstverlening kan
vlucht genomen. Een voorbeeld daarvan
van simkaarten in alle mobiele telefoons
worden geboden”, merkt Sander
is de applicatie ‘integrale bevraging’,
en andere apparatenkost ons veel tijd en
Poppenk op. “Daaraan merk ik dat
waarmee agenten automatisch gegevens
middelen. Daarom kijken wij met grote
de BTG weer voorop loopt in de
uit een dertigtal relevante registers – zoals
interesse naar de ontwikkelingen op het
telecomontwikkelingen. Niemand
onze databases als die van derden - kunnen
gebied van Mobiele Network Codes
anders pakt dat op dit moment in
opvragen. Wij hebben becijferd dat als wij
(MNC, red.). Met name de mogelijkheid
Nederland op.”
dit op de oude manier hadden gedaan - een
om als Nationale Politie de recent
agent belt iemand op en die doorzoekt
beschikbaar gekomen shared MNC te
“Die gidsfunctie van de BTG is van
vervolgens de betreffende databases - er
mogen gebruiken, is interessant. Het zou
essentieel belang”, zegt Victor Viveen.
daarvoor 1800 mensen extra benodigd
mooi zijn als wij bijvoorbeeld een eigen
“Vroeger kenmerkte Telecom zich door
zouden zijn geweest.”
simkaart zouden kunnen gebruiken. Dat
eigen technologie. Nu is het belangrijkste
maakt het overschakelen, in het kader van
kenmerk de enorme snelheid van
Op dit moment wordt bij de Nationale
de openbare aanbestedingen voor onze
ontwikkelingen. De afhankelijkheid van
Politie nog met name 3G voor mobiele
data- en telecommunicatie, aanmerkelijk
telecommunicatie neemt voor iedere
communicatie via de smartphone
makkelijker en kostenefficiënter. In dat
organisatie alleen maar toe. Dan is het
gebruikt, zegt Sander Poppenk. “Ons
verband volgen wij ook de activiteiten
cruciaal dat de telecommanager bij de
telefonie-contract voorziet wel in 4G,
van de BTG op dat gebied met veel
BTG de noodzakelijke informatie over
maar een groot aantal van onze huidige
belangstelling.”
trends en praktijkgevallen kan halen. Hij
telefoons ondersteunt dat echter niet.” Bij een volgende aanbestedingsronde en
BTG LOOPT WEER VOOROP
moet immers de CIO adviseren over de toekomstige inzet van telecommunicatie
volgende generatie toestellen zal daar
De Nationale Politie is een actief
in zijn organisatie, maar ook de
echter verandering in komen, zo is de
lid van de BTG. Volgens Viveen en
mogelijke veranderingen door inzet van
verwachting van beide heren. Wat het
Poppenk is met name de kennisdeling
telecommunicatie in de samenleving.”
36
37
Sander Poppenk
MARKTVISIE
Tekst: Paul Teixeira
Fotografie: Marco Mekenkamp
ERIK FLEDDERUS, TNO: “ORGANISATIES WORDEN ICT-BEDRIJVEN” In 1932 werd de Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek, TNO, opgericht. Het onderzoeksinstituut moest destijds ‘wetenschappelijke kennis in de praktijk toepassen’. Anno 2014 is dat nog steeds de missie van TNO, al is het werkterrein in de loop der jaren aanmerkelijk uitgebreid en vervult TNO ook een belangrijke brugfunctie tussen de voorhoede van de wetenschap en de toepasbaarheid van innovaties. In die laatste hoedanigheid werkt het instituut ook samen met de BTG. Erik Fledderus, principal scientist bij TNO, over de samenwerking en de belangrijkste ontwikkelingen die hij in 2015 voorziet. Het speelveld van TNO is vandaag de dag
toegekend, red.) aanvragen. Het grote
de 4G/LTE-technologie. De operators
onderverdeeld in vijf thema’s: Industrie,
voordeel hiervan voor grote afnemers van
wijzen op de voordelen van het snelle
Gezond Leven, Defensie en Veiligheid,
telecomdiensten, zoals de leden van de
mobiele dataverkeer terwijl uit eerdere
Leefomgeving en Energie. Op elk thema
BTG, is dat zij in feite hun eigen simkaart
publicaties van de BTG blijkt dat grote
wordt er door het instituut samengewerkt
kunnen gebruiken in mobiele apparaten
ondernemingen eigenlijk eerst een goede
met andere gelijksoortige instanties,
en machine-to-machine oplossingen.
binnenhuisdekking willen hebben van
overheden, het Midden- en Kleinbedrijf
Tot dusver was dat niet mogelijk en
3G de voorganger van die technologie.
en grootzakelijke ondernemingen. Voor
moesten zij bij het overstappen naar
Fledderus: “Het meest spannende is
de BTG vervult TNO onder andere de
een andere telecomoperator de tien-
waar die 4G-connectiviteit voor zal
rol van ‘technologie toetssteen’. Zo heeft
of honderdduizenden simkaarten die
worden gebruikt. Een voorbeeld. Er
TNO voor de vereniging een uitgebreide
in gebruik waren zelf terughalen en
wordt de laatste tijd veel gesproken
studie gedaan naar de technische aspecten
omwisselen. En dat is weer een complexe,
over Voice over LTE (VoLTE), spraak
van een gedeelde Mobile Network
tijdrovende en kostbare aangelegenheid.
via het 4G/LTE-netwerk. Dat vind ik
Code-dienst (MNC). De Nederlandse
Met een gedeelde MNC-dienstverlening
op zich niet eens zo spannend. Het is
overheid heeft de wetgeving op het
zou dit voor de BTG-leden tot het
in feite nog steeds een klassieke dienst,
gebied van MNC’s onlangs versoepeld.
verleden kunnen gaan behoren.
spraaktelefonie, die via een mobiele
‘VOOR DE BTG VERVULT TNO ONDER ANDERE DE ROL VAN TECHNOLOGIE TOETSSTEEN’
verbinding wordt aangeboden. De De ‘toetssteen functie’ voor de BTG is
grote verandering ten opzichte van het
een kolfje naar de hand van TNO, zegt
GSM-tijdperk is dat er met 4G inmiddels
Erik Fledderus, principal scientist ICT
een breedbandige datadrager bestaat die
Hierdoor kunnen in principe zowel
bij TNO. “Er is een verschil tussen wat
dusdanig generiek is dat je zou kunnen
telecomoperators als ‘non-telecom
er aan vooruitstrevende technologie door
zeggen dat het om ‘gewone’ IP- of
organisaties’ onder strikte voorwaarden
telecomoperators wordt aangeboden
internet-connectiviteit gaat. Maar dan
een eigen IMSI-reeks (International
en wat organisaties, zoals de leden van
wel draadloos. Ik vind VoLTE wel weer
Mobile Subscriber Identity, een uniek
de BTG, ook daadwerkelijk kunnen en
leuk en spannend omdat spraaktelefonie
nummer dat aan elke sim-kaart wordt
willen gebruiken.” Hij geeft als voorbeeld
daarmee volledig in het IP-domein
38
39
MARKTVISIE
40
belandt, zowel via vaste als draadloze
zoals cloud computing. De telecompartijen
wordt ICT een integraal én essentieel
verbindingen. Die verschuiving zagen
proberen een onderscheidende propositie
onderdeel van de proposities die
wij al met het sms-berichtenverkeer:
in die verschillende markten neer te
organisaties aan hun klanten verkopen.
die functionaliteit is nu in grote mate
zetten waar klanten voor enige tijd een
Zij kunnen zich dan ook geen falende
overgenomen door messaging platformen als Whatsapp. Waarbij er wel weer een kanttekening is te plaatsen. Sms is een gestandaardiseerde dienst. Als ik een sms-bericht naar een mobiele telefoon
‘OPERATORS KUNNEN EEN ROL ALS INNOVATIEPARTNER MET VOLLEDIGE ICT-ONTZORGING, INCLUSIEF BETROUWBARE CONNECTIVITEIT, GAAN SPELEN’
ICT en connectiviteit veroorloven: het zijn zelf ICT-bedrijven aan het worden. Hier kunnen operators die hun ICT- en contentstrategie op orde hebben een rol als innovatiepartner met volledige
stuur, dan hoef ik mij niet af te vragen of
‘premium’ willen betalen. Dat onderscheid
ICT-ontzorging, inclusief betrouwbare
de ontvanger het wel kan lezen. Dat is
kan zitten in het feit dat telecomoperators
connectiviteit, gaan spelen.”
met messaging echter anders. Er is een
in staat zijn zeer robuuste en betrouwbare
grote hoeveelheid messaging platformen
connectiviteit kunnen leveren voor
die niet per se met elkaar ‘praat’. VoLTE
toepassingen die meer dan 98 procent
Wij vragen TNO, in de persoon van
was in het prille begin ook beperkt tot het
‘up time’ vereisen. Zoals het geval is
Erik Fledderus, nog verder in de glazen
netwerk van de aanbiedende operator. Dat
in de gezondheidszorg, de beveiliging
bol te kijken. Wat is de technologische
verandert nu. Telecomoperators zorgen
en de markt voor connected cars.” Die
ontwikkeling op telecomgebied waar het
voor, onder andere in de Verenigde Staten,
ontwikkeling heeft ook de nodige effecten
meest naar uitkijkt in 2015? “Dat zou het
onderlinge interoperabiliteit tussen hun
voor de (grootzakelijke) klantenkring, zegt
flexibel spectrumgebruik zijn. Je ziet nu
respectievelijke VoLTE-diensten. Die
Fledderus. “Als je aan grote organisaties
dat het spectrum enorm verkaveld wordt.
interoperabiliteit is wat mij betreft ook een
vraagt wat zij met ICT doen, dan hoor
Ik zou het erg prettig vinden om een
noodzakelijke voorwaarde voor succes.
je allereerst het wordt gebruikt voor de
internet-of-things netwerk in mijn huis
En dat hebben de verschillende messaging
werkplekken en faciliteren van andere
te hebben dat de frequentieruimte van
platformen nog niet voor elkaar.”
bedrijfsprocessen. Met andere woorden:
het publieke 4G-netwerk kan gebruiken
‘Daarmee loopt mijn bedrijf.’ De tweede
zonder dat dat die twee netwerken elkaar
opmerking, die ik overigens steeds
storen. Technologisch gezien, kan dat al.
OPERATORS ALS INNOVATIEPARTNERS
meer hoor, is dat zij IT nodig hebben
FLEXIBEL SPECTRUMGEBRUIK
‘IK KIJK UIT NAAR DE KOMST VAN FLEXIBEL SPECTRUMGEBRUIK’
De telecommunicatiemarkt is volop
om hun diensten of producten slimmer
in beweging, aldus Erik Fledderus.
en ‘connected’ te maken. Neem een
“Telecomoperators zijn druk bezig met
concern als Océ. Dat bedrijf heeft niet
Wij zijn met toezichthouder Agentschap
hun strategie op het gebied van content
alleen ICT nodig voor het laten draaien
Telecom, die ook de frequenties in
en ICT. En zij zoeken een antwoord
van de onderneming. Het verwerkt
Nederland uitgeeft, ook al bezig om te
op de vraag hoe zij de komende
ICT-oplossingen ook in producten als
onderzoeken of er zogenoemde ‘living
jaren inkomstenstromen buiten het
document handling systemen. Daar
labs’ kunnen worden opgezet om de
telecomdomein kunnen genereren. Partijen
zitten zaken in als netwerkconnectiviteit,
technologie in de praktijk te toe te passen.
als KPN, T-Mobile en Vodafone begeven
applicaties en simkaarten om via het
Of er al een concreet ‘living lab’-project
zich in domeinen als de gezondheidszorg,
mobiele netwerk te communiceren met
is benoemd? Nee, het verkeert nog in een
beveiliging en mobiliteit. Die broodnodige
bijvoorbeeld een Océ-serviceafdeling. Als
onderzoeksfase. Maar als je mij vraagt
nieuwe markten zoeken zij op
de embedded ICT ‘het niet doet’, raakt Océ
waar ik warm van zou worden op het
gebruikmakende van hun connectiviteit,
achterop ten opzichte van concurrenten
gebied van telecomtechnologie, dan is dat
4G bijvoorbeeld, en hun ICT-oplossingen,
waar dit wel goed is geregeld. Daarmee
het wel.”
41
IN BEELD
Tekst & Fotografie: Paul Teixeira
GERRIT VAN BRUGGEN, SOCIALE VERZEKERINGSBANK: “BTG ZORGT VOOR VERDIEPING” De Sociale Verzekeringsbank, de uitvoerder van volksverzekeringen in Nederland, is al ruim twintig jaar lid van de BTG. Volgens Gerrit van Bruggen, contractmanager en sourcingspecialist bij de SVB, is de meerwaarde van het lidmaatschap groot. Al heeft hij nog wel wat extra wensen. WAT IS UW NAAM EN FUNCTIE?
HOELANG IS UW ORGANISATIE AL LID VAN DE BTG?
oplossingen bij andere organisaties.
“Mijn naam is Gerrit van Bruggen, ik
“Meer dan twintig jaar. De SVB is destijds
je op de hoogte van de actualiteit. De
werk bij de Sociale Verzekeringsbank
lid van de BTG geworden om zich aan
thema- en innovatiebijkomsten van BTG
(SVB) en ik ben contractmanager
te sluiten bij een groep klanten, die niet
geven de mogelijkheid om verdieping te
en sourcingspecialist bij de directie
tevreden waren over de dienstverlening van
zoeken door met aanbieders in discussie
IT-Bedrijf. De SVB is al meer dan 100
KPN, die toen nog een monopoliepositie
te gaan over nieuwe ontwikkelingen in
jaar namens de overheid dé uitvoerder
bezat. De BTG had tot doel tegenwicht te
de branche. De dagelijkse nieuwsupdate,
van volksverzekeringen in Nederland
bieden aan KPN. Het is mooi te zien dat
thema en innovatiebijkomsten én de
en heeft ruim 5 miljoen klanten. De
de BTG zich heeft kunnen verbreden en
persoonlijke contacten ervaren wij als een
SVB zorgt ervoor dat iedereen op tijd én
meegegroeid is met de ontwikkelingen in
meerwaarde van het lidmaatschap.”
correct de kinderbijslag, AOW-pensioen
de telecomsector.”
De dagelijkse update van TGG houdt
WELKE DIENSTEN NEEMT U AF VAN DE BTG/TGG?
WAT ZOU U NOG AAN DIENSTVERLENING OF ANDERSZINS VAN DE BTG WILLEN ZIEN?
“Van de BTG neemt de SVB geen diensten
“Voor de SVB is het belangrijk dat de BTG
af, wel van de dochteronderneming TGG.
vereniging namens haar achterban zich
TGG verzorgt voor ons de factuurcontrole
doorontwikkelt tot DE gesprekpartner van
“Als contractmanager ben ik verant-
van de telefonietikken (vast en mobiel).
de branche en de Nederlandse overheid.
woordelijk voor de IT contracten die
Daarnaast laat de leverancier van End User
Daarnaast is het wenselijk dat de BTG
de SVB heeft voor VoIP-telefonie,
Devices de facturering verlopen via TGG.”
verbinding gaat leggen met vergelijkbare
of nabestaandenuitkering Anw ontvangt. Ook verzorgt de SVB de administratie van persoonsgebonden budgetten.” KUNT U EEN KORTE BESCHRIJVING GEVEN VAN UW WERKZAAMHEDEN?
telefonietikken (zowel vast als mobiel), SMS-Gateway diensten, levering van End User Devices en netwerktransportdiensten.
KUNT U VERTELLEN WAT HET LIDMAATSCHAP VAN DE BTG VOOR U BETEKENT?
Als sourcingspecialist schrijf ik mee
“Voor de SVB is het BTG lidmaatschap
aan de IT-requirements van Europese
belangrijk omdat het een platform is
aanbestedingen die de SVB verplicht is uit
waar kennis en ervaring met elkaar wordt
te schrijven voor IT-opdrachten met een
gedeeld. Over de dienstverleners in de
opdrachtwaarde groter dan EUR 200.000
branche, maar ook breder over algemene
exclusief BTW.
ontwikkelingen in de branche of specifieke
42
organisaties als Beltug om zo ook een gesprekspartner op Europees niveau te worden.” WAT HEEFT U TOT DUSVER IN 2014 ALS DE BELANGRIJKSTE TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELING OP TELECOMGEBIED GEZIEN? “Nagenoeg landelijke 4G-dekking van
vrijwel alle operators met als gevolg een enorme toename van gebruik 4G-simkaarten en een explosieve groei van het mobiele dataverbruik. Wat mij persoonlijk aansprak, was het proefproject dat afgelopen jaar in Leiden heeft plaatsgevonden en waarbij gebruik werd gemaakt van Near Field Communication (NFC). Met deze pilot werd mobiel betalen bij bijvoorbeeld Albert Heijn mogelijk, mits je smartphone was voorzien van een NFC-chip. NFC is een methode waarmee op korte afstand draadloos informatie wordt overgedragen. De techniek is vergelijkbaar met Bluetooth, maar werkt alleen op een zeer korte afstand: vier centimeter of minder is de optimale afstand (Bluetooth werkt tot 50 meter). Dat maakt de techniek behoorlijk veilig: het is voor een hacker erg moeilijk om tussen jouw telefoon en de kassa te komen.” NAAR WELKE ONTWIKKELING KIJKT U – ALS HET GAAT OM TELECOMMUNICATIE –UIT IN 2015? “In 2014 is ‘telekwetsbaarheid’ en de maatschappelijke afhankelijkheid van telecom een thema in het publieke domein geworden. Agentschap Telecom heeft dit succesvol op de agenda gezet. Ik hoop dat de discussie hierover doorzet. De verschuiving naar digitale dienstverlening en daarmee de afhankelijkheid van internet, brengt nieuwe kwetsbaarheden met zich mee. Het is goed dat er een publiek debat wordt gevoerd over de impact hiervan op organisaties en samenleving als geheel. BTG kan een belangrijke discussiepartner zijn in dit debat.”
43
MARKTVISIE
Tekst: Jeroen Beekman
MARK DIERIKX, MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN: “INTERNET IS DE TOEGANGSPOORT” De Nederlandse overheid speelt een belangrijke rol als het gaat om zaken als de regulering van telecommunicatie. Het ministerie van Economische Zaken vervult daarbij een spilfunctie, met Mark Dierikx - directeur-generaal Energie, Telecom en Mededinging - als één van de hoofdrolspelers. In BTG Magazine geeft Dierikx de visie van de Nederlandse overheid op de huidige stand van zaken op het gebied van telecommunicatie en blikt hij vooruit.
WELKE ONTWIKKELINGEN ZIET U IN DE TELECOMMARKT?
en minder inkomsten op dienstenniveau,
niet alleen om fysieke bijeenkomsten,
met aan de andere kant een stijgende vraag
maar we hebben ook contacten via
“In onze visie op telecommunicatie,
naar bandbreedte. Dit was de afgelopen
een LinkedIn groep, nieuwsbrieven en
media en internet uit 2013 schetsen we
jaren al zichtbaar in de mobiele sector.
hebben gediscussieerd via een online
een aantal belangrijke ontwikkelingen.
Deze ontwikkelingen stellen de overheid
discussieplatform (Synthetron). Op dit
Er is een verschuiving van economische
voor de uitdaging om tot beleid of regels te
moment worden de uitkomsten uit dit
en maatschappelijke activiteiten naar
komen die telecompartijen prikkels geven
proces op papier gezet, met als doel een
het internet. Internettoegang wordt
tot investeren en tegelijkertijd nieuwe
brief aan de Tweede Kamer met een
daardoor steeds belangrijker. Dat is de
diensten op internet de ruimte bieden
actielijst aan het eind van dit jaar. Omdat
toegangspoort tot die activiteiten. Het
zich te ontwikkelen. Daar zijn we dan ook
deze sector zo grensoverschrijdend
datagebruik blijft groeien. Dit komt niet
samen met het veld volop mee bezig.”
werkt, is een groot deel daarvan
alleen door het toenemend videogebruik over het internet, maar ook door het groeiend aantal apparaten met toegang tot het internet. Denk aan bijvoorbeeld
gericht op Europa. Met een nieuwe IN 2013 HEEFT HET KABINET DE VISIE OP TELECOM, INTERNET EN MEDIA NAAR DE TWEEDE KAMER GESTUURD. HOE WORDT DIE VERDER UITGEWERKT?
slimme energiemeters, of de thermostaat.
Europese Commissie en het Nederlands voorzitterschap in het verschiet, genoeg gelegenheid om daar de boer op te gaan met onze inzet.”
Mensen willen steeds meer overal en
“We hebben het afgelopen jaar actief
altijd kunnen communiceren en toegang
samengewerkt met de sector om de
tot hun diensten hebben. En dat het liefst
visie op telecommunicatie, media en
draadloos. Telecommunicatieaanbieders
internet verder uit te werken. Hiervoor
“Eind 2012 heeft Tele2 800
investeren fors en continu in het vergroten
hebben we door het jaar heen rondetafels,
MHz-frequenties verkregen in de
van de netwerkcapaciteit. Internet zorgt
workshops en dialogen georganiseerd.
Multibandveiling. Tele2 is toegetreden op
er ook voor dat verdienmodellen in de
Niet alleen, maar met partners zoals
de mobiele markt. Het is interessant om
telecomsector veranderen. Het betekent
Vodafone en Microsoft, Bits of Freedom,
te kijken wat deze nieuwe speler kan gaat
voor telecompartijen meer concurrentie
Nederland ICT en VNO-NCW. Het ging
beteken in 2015. Verder zal de Minister in
44
ZIJN ER (TECHNOLOGISCHE) MIJLPALEN WAAR U IN 2015 NAAR UITKIJKT?
45
MARKTVISIE 2015 een voorstel indienen bij de Tweede
contract, net als in de consumentenmarkt,
innoveren. Zij kunnen bijvoorbeeld
Kamer om de Telecommunicatiewet
maandelijks kosteloos kan worden
via een experimenteervergunning hun
op een aantal punten te wijzigen.
opgezegd.”
technologie alvast in de praktijk testen
Hierin wordt bijvoorbeeld het recht op compensatie bij uitval van telecomdiensten geregeld, waardoor gebruikers een betere positie krijgen. Dit geldt zowel voor de consument als voor de zakelijke gebruiker. Het laat voor grootzakelijke gebruikers uiteraard onverlet om in maatwerkcontracten specifieke afspraken te maken over garanties ten aanzien van de beschikbaarheid van telecomdiensten.
(dat kan in principe op alle frequenties IN HOEVERRE IS DE NEDERLANDSE OVERHEID REEDS BEZIG MET HET NADENKEN OVER DE KOMST VAN 5G? DIT BEZIEN IN HET LICHT VAN DE RECENTE SAMENWERKING OP HET GEBIED VAN 5G MET ZUID-KOREA DIE DOOR DE EUROPESE COMMISSIE IS AANGEKONDIGD? DE EC ZIET HET, BIJ MONDE VAN EUROCOMMISSARIS KROES, OVERIGENS ALS ÉÉN VAN DE SPEERPUNTEN VOOR DE VERDERE DIGITALISERING VAN DE EUROPESE ECONOMIEËN.
Daarnaast krijgt de zakelijke gebruiker in
onder de voorwaarde dat het geen storing veroorzaakt. Omdat de vergunningen technologieneutraal zijn uitgegeven, kunnen mobiele aanbieders – zodra 5G beschikbaar is – dit gaan toepassen. Daarnaast werkt Nederland, ook in Europees verband, aan het beschikbaar stellen van extra spectrum voor communicatiediensten zoals 5G, zodat Nederland voorop kan blijven lopen met
dit voorstel ook wettelijke bescherming
“Bedrijven en kennisinstellingen
haar telecommunicatie infrastructuur.
met betrekking tot stilzwijgende
onderzoeken momenteel de
We volgen de technologische
verlenging van contracten. Het is de
technologische opties voor 5G, maar
ontwikkelingen op de voet, bijvoorbeeld
bedoeling dat een stilzwijgend verlengd
het zal nog wel even duren voordat
via brancheorganisaties zoals Netelcom.”
deze technologie ook daadwerkelijk in de mobiele netwerken wordt toegepast. De Nederlandse overheid zorgt dat bedrijven alle ruimte krijgen om te
NEDERLAND HEEFT EEN STERKE TELECOMINFRASTRUCTUUR. HOE ZORGEN WE ERVOOR DAT NEDERLAND HAAR INFRASTRUCTURELE KOPPOSITIE BEHOUDT EN MAXIMAAL BENUT? “Nederland heeft mondiaal een koppositie. Ongeveer 95 procent van de huishoudens en bedrijven heeft toegang tot supersnel internet van 100 Mpbs of meer.
Telecompartijen investeren stevig in vaste
Denk aan Uber op de taximarkt. Deze
onnodige drempels worden opgeworpen
en mobiele netwerken. De concurrentie
niet-telecompartijen zullen steeds vaker
als men wil overstappen naar een
tussen netwerken jaagt deze investeringen
bij de telecompartijen aankloppen
andere aanbieder. Zowel zakelijke
aan. Het behoud van concurrentie op
met het verzoek om samenwerking of
gebruikers als telecomaanbieders
en tussen netwerken is een belangrijke
het delen van kennis. Het is natuurlijk
zijn hier bij gebaat. Zoals ik al zei, is
factor voor het handhaven van onze
belangrijk je te realiseren dat al die mooie
een wetswijziging in voorbereiding,
infrastructurele koppositie. Over de
diensten die worden aangeboden alleen
waarmee de wettelijke bescherming met
manier waarop die toegang in de toekomst
ten volle ontwikkeld kunnen worden en
betrekking tot stilzwijgende verlenging
het beste geborgd kan worden, zijn we
goed blijven functioneren als de basis
van contracten wordt verbreed naar
zowel nationaal als Europees in gesprek.”
in orde is. Dan hebben we het over de
zakelijke gebruikers. Daarnaast loopt
fysieke infrastructuur, de netwerken.
er een zelfreguleringstraject van de
Letterlijk van fundamenteel belang voor
telecomaanbieders op de zakelijke markt
de digitale economie. Het ministerie van
om het overstapproces te verbeteren.
Economische Zaken zal daar dus speciaal
Een harde grens tussen grootzakelijke
het oog op gericht houden.
en klein zakelijke gebruikers is niet te
WELKE KANSEN ZIJN ER VOOR DE NEDERLANDSE ECONOMIE EN HET NEDERLANDSE BEDRIJFSLEVEN ALS HET GAAT OM DE ONTWIKKELINGEN OP TELECOMGEBIED? “Digitalisering en de verschuiving naar het internet zorgen dat er steeds meer kansen ontstaan voor dienstenaanbieders om rechtstreeks zaken te doen met eindgebruikers. De verwachting is dat er steeds meer platformfuncties zoals de appstores van Apple en Google
trekken, maar hun positie is natuurlijk OP WELKE WIJZE BEWAAKT EZ DE BORGING VAN DE GROOT/MIDDEN EN KLEIN ZAKELIJKE AFNEMERS IN RELATIE TOT DE COMMERCIËLE BELANGEN VAN PROVIDERS EN DE VOORDELEN DIE DIT DE OVERHEID BIEDT? DUS OP WELKE WIJZE BORGT DE OVERHEID HAAR NEUTRALITEIT IN DIT BELANGENSPEL?
(respectievelijk de App Store en
heel verschillend. Zekerheid voor de telecomaanbieders, denk aan investeringen die zij moeten doen, is ook belangrijk. De initiële duur van zakelijke telecomcontracten wordt niet aan wettelijke banden gelegd, zoals in de consumentenmarkt wel het geval is en er
Google Play, red.) opkomen waardoor
“Net als in de consumentenmarkt,
wordt ruimte geboden om desgewenst een
eindgebruikers toegang hebben
moeten ook in de zakelijke markt geen
afwijkende opzegtermijn af te spreken.”
tot allerlei diensten en producten. Doordat de digitalisering ook in andere economische sectoren doordringt, zie je daar een vergelijkbare ontwikkeling.
MARKTVISIE
Tekst & Fotografie: Paul Teixeira
RONALD HORN, DIRECTEUR BTC TELECONSULT: “SMARTPHONE WORDT HET HART VAN DE WERKPLEK” BTC Teleconsult is één van de grootste onafhankelijke IT en telecom adviseurs in Nederland. Het in 1990 opgerichte bedrijf bedient klanten als de Nederlandse overheid en een veelheid aan bedrijven, zowel in het MKB als in het grootzakelijke segment. Ronald Horn, mede-oprichter en directeur van BTC Teleconsult, is als geen ander in staat om zijn licht te laten schijnen over de stand van zaken in ICT-land en vooruit te blikken naar de ICT-ontwikkelingen in 2015. Zijn inschatting: we kunnen de ‘gewone’ personal computer gedag zeggen. Van ‘simpelweg’ mobiele telefoons
instellingen ‘voorgebakken’, tot op de
op orde. Het gaat nu om bijvoorbeeld
en tabletcomputers voor medewerkers
werkplek van de medewerker af. Als de
het beheer van alle verschillende
online bestellen tot het laten inrichten
klant het wil, verzorgt het ook nog een
mobiele apparaten, van mobile
van een ICT-infrastructuur, een
training voor de personeelsleden die
device management tot en met
diepgravende advisering over de
een nieuwe mobiele telefoon hebben
helpdeskfunctionaliteit, en de integratie
toepasbaarheid van technologie als NFC
ontvangen.
van mobiele applicaties met de overige
en de volledige outsourcing van beheer-,
bedrijfs-ICT. Een CIO of ICT-manager
reparatie- en helpdeskwerkzaamheden:
Daarbij gaat het niet om kinderachtige
kan die diensten inmiddels, bijvoorbeeld
het zit allemaal in het dienstenaanbod
aantallen, aangezien BTC Teleconsult
bij ons, bij een externe partij neerleggen.
van BTC Teleconsult. De TGG maakt
niet alleen de BTG-leden (via de
Die verzorgt dan tevens de integratie
voor zijn klanten, de leden van de
TGG) tot zijn klantenkring telt. Ook
van de diensten en producten die
vereniging BTG, eveneens gebruik van
de Nederlandse overheid en een groot
uiteindelijk van de verschillende
de telecomgerelateerde diensten van
aantal bedrijven maken in gebruik van
toeleveranciers worden afgenomen.
BTC Teleconsult.
de BTC Teleconsult-diensten.
TOT OP DE WERKPLEK
HANDEN VRIJ
‘DE GRENZEN TUSSEN TELEFONIE EN IT VERVAGEN OF VERDWIJNEN GEHEEL: JE PRAAT INMIDDELS IN TOENEMENDE MATE OVER EEN ‘ALL IP’-LANDSCHAP’
Via een speciale website, TGG
Anno 2014 ligt de grootste uitdaging
Online, kunnen de BTG-leden al sinds
voor organisaties niet zozeer bij het voor
begin deze eeuw hun medewerkers
een scherpe prijs inkopen van zaken als
Denk bijvoorbeeld aan glasvezel van
‘mobieltjes van de zaak’ laten bestellen.
mobiele telefoons en abonnementen op
partij X, mobiele telefoons van een
BTC Teleconsult levert de bestelde
data en telefonie, zegt Ronald Horn,
reeks verschillende fabrikanten en
apparaten vervolgens, al dan niet
directeur BTC Teleconsult.
mobiele abonnementen van meerdere
inclusief zakelijke applicaties en andere
“De inkoop is doorgaans wel goed
operators. En desgewenst kan het een
48
en ander per werkplek of naar gebruik worden afgenomen. Daardoor heeft de ICT-verantwoordelijke de handen vrij om zich aan de echt belangrijke kwesties te wijden: het bedenken en invullen van de ICT-strategie van de organisatie.”
‘ALL IP’ Het wordt voor organisaties ook makkelijker om zowel de telefonie als de IT bij één partij neer te leggen, aldus Horn. “De grenzen tussen telefonie en IT vervagen of verdwijnen geheel: je praat inmiddels in toenemende mate over een ‘All IP’-landschap.”
KOSTENEFFICIËNT BTC Teleconsult-topman Ronald Horn voorziet dat die ontwikkeling in 2015 alleen maar door wordt gezet. “Dat geldt ook voor de werkplekken
‘WE ZETTEN DE LAPTOP EN DE DESKTOP COMPUTER STRAKS OOK OP DE LIJST MET VERTROUWDE STUKJES HARDWARE DIE UIT ONS LEVEN ZIJN VERDWENEN’ bij organisaties. De tabletcomputer of de smartphone wordt het apparaat waarmee de werknemer alles kan: zowel onderweg als op de ‘vaste’ werkplek. Je koppelt aan de tabletcomputer of smartphone wat randapparatuur - zoals een muis, een toetsenbord en een headset voor de telefonie - en vervolgens haal je de applicaties en data uit de cloud. Eenvoudig en kostenefficiënt. Daarmee zetten we de laptop en de desktop computer straks ook op de lijst met vertrouwde stukjes hardware die uit ons leven zijn verdwenen.”
49
MARKTVISIE
Tekst: Ed Achterberg en Tim Poulus, Telecompaper
MARKTVORSER TELECOMPAPER: “ZAKELIJKE MARKT IN 2015 MET RATIONALISATIE OP ZOEK NAAR DE BODEM” In 2013 en 2014 gaan de omzetten op de zakelijke telecommarkten in Nederland flink onderuit. KPN Business rapporteert over het tweede kwartaal van 2014 een daling van 12 procent en Tele2 Zakelijk behaalt over 2013 5 procent minder omzet. T-Mobile meldt over het tweede kwartaal van 2014 op de zakelijke markt 9,5 procent minder omzet. Deze cijfers liegen er niet om en in het licht van de recente historie geven ze geen reden tot optimisme. Van bodemvorming is vooralsnog geen sprake. Hoe verder in 2014 en 2015? Operators gaan in deze markt-
MALAISE
KPN BUSINESS
omstandigheden graag op zoek naar
De cijfers spreken duidelijk taal. Als
Laten we eerst kijken naar KPN, de
nieuwe inkomstenbronnen, maar met
we de resultaten erbij nemen van de
marktleider op de zakelijke markt. KPN
toenemende concurrentie van over-the-top
operators, dan ontstaat geen rooskleurig
Business, dat sinds begin 2014 ook de
aanbieders (OTT) valt dat niet mee. Zij
beeld. Bij de tweedekwartaalcijfers
divisie IT Solutions omvat, liet over het
richten zich weliswaar primair op de
merkte KPN op dat de zakelijke markt
tweede kwartaal een omzetdaling zien
consumentenmarkt, maar het onderscheid
lijdt onder de nog altijd broze economie.
van maar liefst 12 procent tot 732 miljoen
consument/zakelijk verwatert. En een
Maar waar voorheen verwezen werd naar
euro. Dit was de resultante van zowel
partij als Google richt juist zijn pijlen op
uitstelgedrag bij klanten, klonk nu het
volumedalingen als prijsdruk. Reden voor
de zakelijke markt, zoals met de onlangs
geluid dat afnemers daarnaast kritischer
KPN om versneld te hervormen.
tot Google for Work omgedoopte zakelijke
worden met hun uitgaven. Daarmee volgt
divisie. Of het Google Cloud Platform
de zakelijke markt de consumentenmarkt.
met zakelijke diensten. En zelfs voor
Immers, consumenten blijken al enige
Tele2 Zakelijk liet in 2012 zo goed als geen
Google Now, de ‘virtual assistant’, wordt
tijd kritischer over hun uitgaven,
groei zien ten opzichte van 2011. Daarmee
toepassing op de zakelijke markt gezocht.
getuige een verschuiving op de mobiele
presteerde het binnen Tele2 Nederland wel
Tegen deze innovatieve kracht is het
markt naar SIM-only abonnementen
goed, want zowel de consumenten- als de
moeilijk opboksen. Operators zoeken het
en een verschuiving van duurdere naar
wholesaletak liet een flinke omzetdaling
daarom momenteel meer in bundelen van
goedkopere smartphones. Economen
zien. Over 2013 was de omzet van Tele2
diensten enerzijds en vereenvoudiging
zouden zeggen: telecom is een typische
Zakelijk echter 5 procent lager als gevolg
van de portfolio anderzijds. En dat leidt
laatcyclische sector. De economische
van (aldus Tele2 zelf) prijsdruk en een
naadloos tot een andere voor de hand
cyclus wordt met enige vertraging
gedaald aantal belminuten en kwam uit op
liggende maatregel: kostenbesparingen.
gevolgd: laat de macro-economie al enige
ca. 175 miljoen euro. Bij Tele2 Wholesale
Rationalisatie van de eigen organisatie, niet
tijd een (voorzichtig) herstel zien, daar is
zorgden dezelfde elementen voor een
op de laatste plaats door het schrappen van
van groei in de telecomsector nog geen
omzetafname van 10 procent tot ongeveer
arbeidsplaatsen, staat hoog op de agenda.
sprake.
70 miljoen euro. Over het tweede
50
TELE2
51
MARKTVISIE kwartaal van 2014 wist Tele2 (als geheel)
ZIGGO ZAKELIJK
(hosted voice) in 2012 en Nexct (unified
echter wel groei te boeken in het mobiele
Ziggo is de witte raaf op de zakelijke
communications) in 2014. Daarnaast werkt
segment, vooral dankzij een aanwas van
markt. Ziggo Zakelijk boekte over het
het sinds 2010 samen met Eurofiber in het
het klantenbestand. Echter, waar het aantal
derde kwartaal van 2014 een omzetgroei
op glasvezel aansluiten van bedrijfslokaties
klanten (consument en zakelijk) steeg met
van 10 procent tot 42 miljoen. Dat komt
(FTTO - office). De nadruk ligt op de
32 procent, nam de omzet met slechts 3,9
overeen met 10,4 procent van de totale
convergentie van vaste en mobiele telefonie
procent toe tot 51 miljoen euro. Kortom,
omzet van Ziggo, waar het twee jaar
in diensten zoals Vodafone One. Andere
ook hier is sprake van prijsdruk. Bovendien
geleden nog maar goed was voor zo’n 6
diensten zijn One Fixed Express (telefonie),
staat de groei in schril contrast met de
procent van de omzet. Overigens is de
Werkplek 2.0 (werkplekbeheer) en diverse
groei een jaar geleden; die lag toen maar
verhouding Ziggo Zakelijke/KPN Business
M2M-diensten.
liefst rond de 100 procent. Men mag stellen
daarmee ongeveer 1 staat tot 17. Waar
dat Tele2 momenteel klanten ‘koopt’ om
komt nu die groei bij Ziggo vandaan,
de mobiele divisie meer schaalgrootte te
terwijl het bij KPN zo slecht gaat? Op
KPN is onbetwist marktleider, maar kan niet
geven. Dat is van belang omdat binnen
de eerste plaats is Ziggo altijd nog een
zomaar als ‘proxy’ worden genomen voor
een paar kwartalen overgeschakeld wordt
challenger op de zakelijke markt. Dat
de zakelijke markt. KPN Business krimpt en
naar een eigen mobiel netwerk. Alleen met
geldt ook voor het overgenomen Esprit,
moet noodgedwongen rationaliseren en zijn
voldoende gebruikers is de bezettingsgraad
dat een hoge groei laat zien. En daarnaast
portfolio simplificeren. Ook Tele2 krimpt,
voldoende om de grote investering in een
profiteert Ziggo van een zekere mate
maar met een challenger als Ziggo Zakelijk
eigen mobiel netwerk te rechtvaardigen.
van ‘consumerisation’: het verkoopt met
gaat het bijzonder goed. Wat de zakelijke
succes zijn consumentendiensten (onder
mobiele markt betreft, zijn de prestaties van
een andere naam en met aangepaste
KPN en T-Mobile niet heel verschillend.
T-Mobile geeft sinds enige kwartalen
voorwaarden) in bepaalde segmenten van
Beide laten een forse daling zien en
een omzetverdeling over de categorieën
de zakelijke markt. Met de fusie met UPC
aangenomen mag worden dat ook Vodafone
consument, zakelijk en overige (met name
in het vooruitzicht zal alleen maar een
omzet verliest (dat staat momenteel op een
wholesale en visitor roaming). Daaruit
sterkere partij ontstaan.
totale omzetdelta van -5,8% voor het totaal
T-MOBILE
blijkt dat ook T-Mobile niet kan ontsnappen aan de huidige malaise op de mobiele
VODAFONE
ZAKELIJKE MARKT
van consument en zakelijk). KPN belooft beleggers dat de resultaten
markt. Bij de tweedekwartaalcijfers moest
Vodafone is een serieuze speler op de
in Nederland ‘richting eind 2014’ zullen
het bedrijf op de zakelijke markt een
Nederlandse zakelijke markt, niet alleen
stabiliseren. Toch is nog niet duidelijk of de
omzetdaling melden van 9,5 procent tot
in het mobiele segment. Het heeft zijn
bodem gepasseerd is op de zakelijke markt,
67 miljoen euro. Nu schommelt de groei
aanwezigheid op de vastelijnsmarkt
met name de zakelijke mobiele markt. En
bij T-Mobile flink, maar deze afname van
gebouwd op de overname van The Network
zodra Tele2 zijn eigen netwerk in gebruik
9,5 procent is het laagste niveau sinds het
Factory (TNF, met name IP-VPN’s)
neemt, liggen verdere prijsverlagingen voor
eerste kwartaal van 2013.
in 2006, aangevuld met TeleSpectrum
de hand.
52
53
MARKTVISIE
Tekst: Paul Teixeira
Fotografie: Marco Mekenkamp
KPN, MARCO VAN GELDER: “TECHNOLOGIE IS KATALYSATOR VOOR MAATSCHAPPELIJKE VERANDERING” ‘Het Nieuwe Leven & Werken’: het werken zonder dat plaats of locatie er toe doet, met als gevolg dat zowel de zakelijke productiviteit als het persoonlijke leven floreren. Bij KPN is ‘HNLW’al een zestal jaren een begrip dat niet alleen in eigen publicaties wordt belicht, maar ook door de werknemers zelf in praktijk wordt gebracht. Technologie als katalysator voor maatschappelijke verandering. BTG sprak met Marco van Gelder, programma manager bij KPN voor ‘Het Nieuwe Leven & Werken’. Over technologie als aanjager voor nieuwe manieren om werk en privé te combineren. Eerst maar de definitie van Het Nieuwe
minder verkeersongevallen, minder
dag van huis naar een fysiek kantoor
Leven & Werken (HNLW) boven water
CO2-uitstoot.”
te gaan om te kunnen werken, is (voor
krijgen. KPN omschrijft het zelf als
kenniswerkers bijvoorbeeld) eigenlijk
volgt: “Door steeds geavanceerdere
Op papier ziet het erg mooi uit. Maar
verdwenen, dankzij de technologische
ICT-diensten in combinatie met
hoe zit het met de praktijk? Marco
hulpmiddelen die ons op dit moment
ontwikkelingen in de maatschappij
van Gelder ziet technologie als middel
ter beschikking staan. Het Nieuwe
doen tijd en locatie er steeds minder
en zeker niet als doel om een nieuwe
Leven & Werken dus. “De afgelopen
toe. Zo groeien ook de mogelijkheden
manier van werken en leven te bereiken.
tien tot twintig jaar heb je in Nederland
“Sociale innovatie volgt vaak na
een verschuiving gezien: wij waren
technologische veranderingen. Een mooi
productiewerkers, maar inmiddels zijn
voorbeeld is de komst van netwerken,
we een dienstenland met kenniswerkers
waardoor er nieuwe verbindingen
geworden. En nu zitten wij weer in een
mogelijk werden. Vroeger liep je naar
transitie, waarbij de scheiding tussen
om op iedere gewenste plek en op ieder
jouw oma die een paar dorpen verderop
werk en privé dermate aan het vervagen
gewenst moment te werken. Door dit
woonde. Vervolgens kon je met paard
is dat wij een maatschappij aan het
tijds- en locatieonafhankelijke werken
en wagen naar haar toe, wat sneller was
worden zijn die zich rond het werk
hebben mensen hun tijdsindeling
dan lopen. En tegenwoordig kun je op
aan het concentreren is.” En, ook niet
meer in eigen handen: het zorgt voor
verschillende manieren met jouw oma
onbelangrijk volgens Van Gelder: het
een betere balans tussen werk en
in contact komen: van telefoneren tot
creëert een nieuwe dynamiek waarbij
privé en productievere werkuren. Het
videobellen.”
organisaties met derde partijen, zowel
‘DOOR STEEDS GEAVANCEERDERE ICT-DIENSTEN IN COMBINATIE MET ONTWIKKELINGEN IN DE MAATSCHAPPIJ DOEN TIJD EN LOCATIE ER STEEDS MINDER TOE’
Nieuwe Leven & Werken levert niet
toeleveranciers als klanten, tijdelijke
alleen voordelen voor werknemers en
Hetzelfde geldt voor de manier waarop
teams op projectmatige basis opzetten.
werkgevers. Het komt ook het milieu
mensen vandaag de dag kunnen werken,
ICT is daarbij een onontbeerlijk
en de economie ten goede: minder files,
aldus Van Gelder. De noodzaak om elke
hulpmiddel.
54
IEDEREEN PROFITEERT ER VAN Los van de productiviteit en de kwaliteit van het leven die hierdoor een positieve impuls krijgen, is HNLW ook belangrijk als het gaat om het Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO), zo zegt hij: “Het is bijvoorbeeld ook van belang vanuit een ecologisch perspectief.“ En dat is een belangrijk thema binnen KPN, stelt Van Gelder. “Je hebt als onderneming immers ook een verantwoordelijkheid naar de samenleving toe. Bij KPN nemen wij dat zeer serieus, ook getuige het feit dat onze CEO, Eelco Blok, het MVO-beleid van het concern in zijn portefeuille heeft. Wij hebben het Nieuwe Werken & Leven mede omarmd om het MVO-aspect. Maar het heeft er ook voor gezorgd dat onze eigen medewerkers een betere balans tussen hun privéleven en hun werkzaamheden hebben gekregen.
‘JE BENT ALS ORGANISATIE KOSTENEFFICIËNTER BEZIG, DE MENSEN ZIJN PRODUCTIEVER EN HET MILIEU WORDT MINDER BELAST’ Je bent als organisatie kostenefficiënter bezig, de mensen zijn productiever en het milieu wordt minder belast. Uiteindelijk profiteert iedereen er van. Het is eigenlijk absurd als je het niet doet.” Bijvoorbeeld via de telefoon. Of, als
vergaande gevolgen, zoveel is duidelijk
Bij de technologische ontwikkelingen
je het wat geavanceerder zou willen
uit het betoog van Marco van Gelder.
worden soms wat voor de hand liggende
doen, via videobellen of –conferencing.
Niet alleen voor de manier waarop
zaken vergeten, zegt Van Gelder. “Neem
Combineer de beschikbare technologieën
organisaties actief zijn, maar ook
het telefoneren. E-mail is eigenlijk
en hulpmiddelen.” Dat vergeten veel
voor de samenleving als geheel: “De
een managementtool geworden. Een
mensen en organisaties wel eens, zo is de
telecommunicatie, zowel de aanbieders
vervanging van de oude brief of memo die
praktijkervaring van Van Gelder.
zoals als de afnemers verenigd in de
via de postkamer bij de juiste personen terecht kwam. Erg mooi, maar soms is het effectiever om iemand te spreken.
VOORHOEDE Het Nieuwe Leven & Werken heeft
55
BTG, lopen daarbij voorop. De ICT zorgt er immers voor dat het kan gebeuren en wij zitten in de voorhoede.”
BGT VISIE
Tekst: Paul Teixeira
BTG: “ZAKELIJKE MARKT HEEFT BEHOEFTE AAN DIFFERENTIATIE INTERNETTOEGANG” Netneutraliteit, de ongehinderde toegang tot het internet, is een groot goed. Voor de zakelijke markt is er echter wel behoefte aan gedifferentieerde diensten op het gebied van internettoegang en kaderstelling over de invulling van deze dienstverlening door providers. Dat stelt de BTG. De vereniging reageert hiermee op de politieke discussie die in EU-verband speelt rond de netneutraliteit. BTG-woordvoerder Jan van Alphen is
van ander medisch beeldmateriaal.
De bedenker van de nieuwe Europese
van mening dat het streven naar een
Dan is het goed om bij een service
telecomregels, Euro Commissaris Neelie
minimum standaard van kwaliteit van de
provider de mogelijkheid te hebben om
Kroes (Digitale Agenda) heeft in haar
netwerkverbinding, al dan niet via het
netwerkdiensten met een gewaarborgde
nieuwe regels tevens een waarborg
publieke internet, een nobel streven is.
kwaliteit te kunnen afnemen. Met dit
voor de netneutraliteit ingebouwd. Haar
Hij stelt echter dat er voor grootzakelijke
standpunt sluit van Alphen aan op de
oorspronkelijke voorstel hierover is
verbruikers die te maken hebben met
zienswijze van internationale partner en
op verzoek van enkele leden van het
kritische bedrijfsprocessen zoals de zorg,
branchevertegenwoordiger International
Europees Parlement aangescherpt naar
nationale veiligheid, het bankwezen
Telecommunications Users Group
Nederlands model. In Nederland is een
en de logistieke sector naast de basis
(INTUG), die eerder deze maand met een
dergelijke waarborg al langer in wetgeving
standaard ook aanvullende standaarden
vergelijkbaar statement naar buiten kwam.
verankerd. De Europese netneutraliteit
dienen te worden gedefinieerd in relatie
Volgens Van Alphen spelen dergelijke
behelst onder meer dat operators slechts
tot de geboden kwaliteit, ook wel Quality
wensen ook voor andere zaken, zoals
onder zeer strikte voorwaarden extra geld
of Service (QoS) genoemd Bedrijven
die van nationale veiligheid: “Bij een
mogen vragen voor ‘premium-doorgifte’
zullen financiële consequenties niet uit
grote calamiteit wil je eveneens een
van data via het internet. Hiermee wordt
de weg gaan, gezien het cruciale belang
gegarandeerde kwaliteit die ongeacht
voorkomen dat operators bijvoorbeeld aan
van hoge datacapaciteit en -kwaliteit van
de omstandigheden op hetzelfde niveau
bandbreedte-grootverbruikende partijen
datatransimissies
blijft. Dat je er als zakelijke afnemer
(zoals de Amerikaanse videostreamsite
Zo kan in de medische wereld de kwaliteit
eventueel meer voor moet betalen, is dan
Youtube) of consumenten een apart bedrag
van een netwerkverbinding letterlijk van
te rechtvaardigen.”
gaan rekenen voor een snellere doorgifte
levensbelang zijn. Er zijn harde garanties
van videobeelden.
EUROPESE REGELGEVING
De aangescherpte Europese netneutra-
optimaal te kunnen borgen in medische,
Het Europees parlement heeft begin
liteit blokkeert een mogelijke manier
kritische toepassingsomgevingen. Zoals
mei dit jaar ingestemd met nieuwe
voor operators om wegvallende
in het geval van een videoverbinding
Europese regelgeving op het gebied van
roaminginkomsten (deels) te compen-
tussen een operatiekamer in Nederland
telecommunicatie. De netneutraliteit is
seren door nieuwe omzetstromen
en een meekijkende medisch specialist
één van de zaken die door de kersverse
aan te boren. Operators kampen al
in het buitenland of de datatransmissie
regulering in EU-verband is vastgelegd.
langere tijd met dalende inkomsten
nodig om de kwaliteit van datatransmissie
56
Neelie Kroes door onder andere veranderend
daling is op conto van reeds eerder
een discussie over netneutraliteit. Directe
consumentengedrag. Zo wordt er door
door de Europese Commissie ingezette
aanleiding is een voorstel ingediend
klanten steeds minder gebruikgemaakt
verlaging van de roamingkosten binnen
door de Federal Communications
van betaalde diensten zoals het versturen
de EU te schrijven. Analisten vrezen
Committee (FCC), de Amerikaanse
van sms-berichten. In Nederland is
dat operators hierdoor in een spagaat
telecommunicatietoezichthouder,
volgens het marktonderzoeksbureau
terecht zullen komen: ondanks afnemende
waarin weliswaar ongehinderde toegang
Telecompaper de totale omzet in de
inkomsten wordt van hen verlangd dat zij
tot internet wordt geborgd, maar
mobiele telecommarkt in 2013 met 6,7
omvangrijke investeringen blijven doen in
daarnaast wel ruimte wordt geboden
procent ten opzichte van het voorafgaande
netwerkinfrastructuren.
voor differentiatie op het gebied van
jaar gedaald. Een groot deel van de
In de Verenigde Staten woedt eveneens
netwerksnelheid en Quality of Service.
57
BTG VISIE
Tekst & Fotografie: Paul Teixeira
ABN AMRO: ”TELECOMSECTOR OP SCHERP DOOR CONCURRENTIE VAN BUITENAF” Traditionele telecombedrijven ondervinden in toenemende mate concurrentie van zogenoemde ‘Over-The-Top’-aanbieders (OTT) op de markt. De sector zal dan ook alles uit de kast moeten halen om de concurrentie het hoofd te bieden. Dat stelt ABN Amro in de meest recente versie van zijn zogenoemde ‘Telecom Update’-rapport. De BTG onderschrijft deze trend: de vereniging ziet dat er in de zakelijke omgeving steeds meer integratie komt van de functionaliteiten die organisaties moeten bieden aan medewerkers en klanten. Volgens ABN Amro hadden telecom-
hebben aangelegd. Probleem is echter
concurrentie komt niet van binnen de sector,
bedrijven in eerste instantie vooral
dat de voordelen vooralsnog niet
maar van buiten. Open netwerken zijn niet
concurrentie van kabelmaatschappijen die
opwegen tegen de nadelen. De komst van
meer de belangrijkste concurrentievorm.
hun netwerk gebruiken om naast televisie
OTT-aanbieders, die gebruikmaken van
Het zijn de OTT-aanbieders van buiten
ook internettoegang en telefonie aan te
breedbandfaciliteiten om (bijna) gratis
waar de telecomsector het meeste last van
bieden. De tweede concurrentiegolf die
diensten als WhatsApp, Skype en YouTube
heeft. OTT-aanbieders moeten door de aard
over hen heen komt is afkomstig van
aan te bieden, heeft geresulteerd in de
van de industrie doorlopend innoveren
grote internetbedrijven die OTT-diensten
noodzaak tot steeds snellere – mobiele
om interessant voor klanten te blijven. Dit
aanbieden. Door overnames ontstaan grote
– internettoegang.
resulteert in zeer gebruikersvriendelijke
communicatie- en entertainmentbedrijven
Maar tegelijkertijd zorgen diezelfde
diensten. Telecombedrijven zijn daartoe
die met hun toegevoegde waarde-diensten
OTT-aanbieders voor stevige concurrentie
echter veel minder in staat, en zijn gebaat
concurreren met de oorspronkelijke
op de traditionele dienstverlening van de
bij nieuwe allianties met OTT-aanbieders.”
kernactiviteiten van de traditionele
telecom- en kabelbedrijven. De prijs die
Volgens ABN Amro zullen telecom-
telecombedrijven.
consumenten voor snellere internettoegang
bedrijven dan ook alles uit de kast
Overigens is deze ontwikkeling niet
willen betalen om gebruik te maken van
moeten halen om de concurrentie van
alleen een gevaar. Er is ook voordeel
de diensten van de OTT-aanbieders weegt
OTT-aanbieders het hoofd te bieden.
van te halen, zo stelt ABN Amro in het
niet op tegen het verlies aan inkomsten op
Aan de omzetkant moet de kwaliteit van
rapport. De telecomaanbieders hebben
de traditionele diensten (voice, sms) die de
hun productaanbod verbeteren en aan
niet alleen maar last van OTT-aanbieders
telecom- en kabelbedrijven aanbieden.
de andere kant is er de mogelijkheid tot
als Google (Youtube), Facebook (Whatsapp), Microsoft (Skype) en
CONCURRENTIE BUITEN DE SECTOR
kostenverlaging als instrument om hun winstgevendheid te vergroten.
Netflix: zij profiteren er ook van. Immers,
“Er staat veel concurrentiedruk vanuit
de OTT-aanbieders zorgen voor veel
meerdere hoeken op de telecom”, zegt
dataverkeer over de breedbandnetwerken
Steven Peters, Sector Banker Technologie
Jan van Alphen, woordvoerder BTG:
die de telecombedrijven en kabelaars
Media & Telecom bij ABN Amro. “De
“BTG is benieuwd naar de visie van de
58
GROOTZAKELIJKE AFNEMERS
grote Nederlandse telecombedrijven op
zouden meer versnelling en verbreding
valt het op dat de OTT-aanbieders veelal
dit advies van de ABN Amro. Overigens
kunnen aanbrengen in de ontwikkeling van
Amerikaanse bedrijven zijn. Europese
begrijpt BTG dat de bank dit standpunt
dit integrale aanbod. Zo is de chatfunctie
telecomaanbieders hanteren nog traditionele
inneemt, aangezien de door hen geschetste
of het hebben van een eigen Youtube-
verdienmodellen, terwijl Amerikaanse
trend duidelijk herkenbaar is bij de
kanaal binnen organisaties nu minimaal
bedrijven hier creatiever mee om lijken te
grootzakelijke gebruikers. Ook binnen
zo belangrijk als spraak, messaging en
gaan. Voor BTG-leden is het van belang dat
de zakelijke omgeving ziet men steeds
andere meer traditionele functionaliteiten.
Nederlandse telecombedrijven hier snel een
meer integratie van de functionaliteiten
Ook is er een toenemende behoefte aan de
stap in maken. Dat komt ook de kwaliteit
die organisaties moeten bieden aan
uitwisseling van bewegend beeld met hoge
en de vernieuwing van dienstverlening aan
medewerkers en klanten. Telecombedrijven
kwaliteit op een veilige manier. Daarnaast
grootzakelijke bedrijven ten goede.”
De volledige ABN AMRO Telecom Update is gratis te downloaden als pdf-bestand via: https://insights.abnamro.nl/de-telecomsector-haalt-alles-uit-de-kast/
59
IN BEELD
Tekst & Fotografie: Paul Teixeira
BTG-THEMASESSIE ‘TELEKWETSBAARHEID’ VORMT AANZET TOT PUBLIEKE DISCUSSIE Burgers en bedrijven bewust maken van hun grote afhankelijkheid van data- en telecommunicatie. Met dat doel gaan grote telecomafnemers, operators en overheid de komende tijd gezamenlijk aan de slag. Dit was de uitkomst van de themasessie ‘telekwetsbaarheid’ die door de BTG op 5 november 2014 is georganiseerd. “Grote telecomstoringen of 112-centrales
is, aldus Spijkerman, het idee van ‘100%
is nog onvoldoende ‘top of mind’ bij
die onbereikbaar zijn: de afhankelijkheid
dekking van het mobiele netwerk en
de ICT-directeuren in Nederland”, zo
van telecommunicatie, ook wel
100% bereikbaarheid’ een utopie. “Je
erkende Frits Bussemaker, partner bij
‘telekwetsbaarheid’ genoemd, trekt
kunt niet alles overlaten aan de overheid
CIONET, tijdens de discussie.
in toenemende mate de publieke
en de telecomproviders. Consumenten
aandacht. De verantwoordelijkheid
en bedrijven hebben hierin zelf ook
Jan van Alphen, voorzitter van het
hiervoor ligt niet alleen bij de
een verantwoordelijkheid. Zij moeten
bestuur van BTG: “Bedrijven
overheid of telecombedrijven.
eigenlijk een plan B ontwikkelen. Ik vind
en medewerkers rekenen op de
Organisaties hebben hierin ook een
het tijd om een brede discussie te voeren
beschikbaarheid van verbindingen voor
belangrijke verantwoordelijkheid te
om eenieder bewust te maken van de
spraak- en dataverkeer. Doordat we de
nemen. Intensievere samenwerking
grote telekwetsbaarheid die wij hebben.”
netwerken steeds intensiever gebruiken,
tussen overheid, telecombedrijven
De term ‘telekwetsbaarheid’ is overigens
neemt de afhankelijkheid ervan toe, maar
en eindgebruikers is daarbij van
door Agentschap Telecom-directeur
worden de verbindingen kwetsbaarder.
essentieel belang”, was de conclusie
Spijkerman in het jaarverslag 2013 van
Wij stimuleren onze leden dan ook om
aan het eind van de themasessie
de overheidsinstantie geïntroduceerd.
fall-back scenario’s op orde te hebben
‘telekwetsbaarheid’. Aan de discussie
Voor de door Spijkerman gewenste
in geval van incidenten en om kennis en
namen vertegenwoordigers van telecom
discussie is een aftrap gegeven door
ervaring op dit gebied met elkaar te delen.”
providers, BTG-leden en overheid deel.
de BTG, de belangenbehartiger van
“Wij hebben als maatschappij
Nederlandse bedrijven en instellingen
Uit de discussie kwam verder naar voren
op dit moment een grote mate
die op grote schaal gebruikmaken van
dat Nederlandse bedrijven bereid zijn
van telekwetsbaarheid. Zonder
bedrijfscommunicatie. In samenwerking
om meer te betalen voor een hogere
telecommunicatie stopt alles. Ik
met Agentschap Telecom, CIONET
mate van zekerheid van hun spraak-
durf zelfs te zeggen dat innovatie in
(het kennisplatform van ICT-directies),
en dataverkeer voor bedrijfskritische
Nederland afhankelijk is van onze
TMA en drie grote telecombedrijven is
processen. Ook zouden providers meer
netwerkinfrastructuur”, meende Peter
woensdag jongstleden besproken hoe de
moeten samenwerken om een dergelijke
Spijkerman, directeur van Agentschap
BV Nederland beter bewust kan worden
infrastructuur met ’garanties’ te
Telecom, onderdeel van het ministerie
gemaakt van de afhankelijkheid van
realiseren voor bedrijven.
van Economische Zaken. Tegelijkertijd
telecommunicatie. “Telekwetsbaarheid
60
61
COLUMN
Fotografie: Charlotte Bogaert
Volgens traditionele inzichten moet je je bedrijfsstrategie uitvoeren door een keuze te maken tussen de focuspunten operational excellence (lage kosten), constante innovatie (productleadership) of heel klantgericht werken. Maar dit spel is veranderd, doordat innovaties elkaar sneller opvolgen, niet meer een aspect tegelijk innoveren, maar totaal nieuwe dingen creëren. ‘Bigbang innovaties’ ontstaan meer dan ooit als gevolg van allerlei snelle, goedkope experimenten die elkaar in hoog tempo opvolgen. Veelal gebouwd op digitale platformen en met het internet als distributiemiddel waardoor ze snel en veel consumenten weten te bereiken.
INNOVATIE IS EEN KWESTIE VAN DIFFERENTIËREN EN ONTFOCUSSEN In deze tijd bespelen nieuwe toetreders
herkenden. BMW sprong erop in en
zoals Uber, Netflix, Airbnb en Zappos,
faciliteert met DriveNow het delen van
om er maar een paar te noemen, alle drie
BMW’s onder consumenten. Met als
de genoemde strategische focuspunten:
ambitie om in 2020 alleen in Duitsland al
door hun online platform en distributie
1 miljoen klanten te hebben.
hebben ze een laag kostenniveau, zijn ze
Door zijn enorme informatiemacht
voortdurend bezig om te innoveren en
is de consument/burger steeds meer
zichzelf opnieuw uit te vinden en staan ze
de proactieve en sturende partij
heel dicht bij de klant. Vaak ook omdat ze
geworden in de relatie met bedrijven en
zo klein en compact georganiseerd zijn en
overheidsinstellingen. Of het nu gaat
daardoor heel benaderbaar en persoonlijk.
om reizen, bank- en verzekeringszaken,
De uitdaging ligt dus niet in het kiezen
uitgaan of winkelen, gewoon is niet meer
van één strategisch focuspunt, maar in
goed genoeg. De consument verwacht
het creatief met elkaar combineren van
snelheid, onderscheidend vermogen,
alle drie. Je moet juist differentiëren en
kwaliteit, proactiviteit en attentiewaarde.
ontfocussen als het gaat om innovatie.
Veel bedrijven zijn niet bezig met het
Voor bedrijven worden de eigen interne
creëren van een ‘wow’-ervaringen,
processen steeds minder leidend. In
maar vooral bezig om consumenten
plaats van te vertrouwen op de eigen
ongevraagd zaken op te dringen via
(innovatie) processen om tot vernieuwing
marketing. Vervolgens zijn deze
te komen, zouden ze zich veel meer
bedrijven veel tijd en geld kwijt om te
moeten verdiepen in patronen die zich
reageren op consumentenervaringen (in
bij consumenten afspelen. Een mooi
een flink deel negatieve ervaringen) in
voorbeeld is de ontwikkeling van de
plaats van proactief ervaringen te creëren
‘deeleconomie’: verschillende startups
en deze op het juiste moment in de juiste
gebruiken al enkele jaren de mogelijkheid
context aan te bieden. En dan zodanig dat
om via het internet hun individuele
de ervaring niet op zichzelf staat maar dat
aanbod en vraag te matchen. Waarmee
deze via de sociale netwerken gedeeld
een verschuiving in gang is gezet van
kan worden.
‘bezit’ naar ‘toegang’. Denk bijvoorbeeld aan het al genoemde AirBnB en Uber,
Menno Lanting
maar ook aan auto-deel service Snapcar.
Trendwatcher
Bestaande, grote partijen stonden erbij
[email protected]
een keken ernaar. Totdat ze het patroon
Twitter: @mlanting
62
Q-MUSIC NEEMT MET MINDER GEEN GENOEGEN Net als Nuon, Bakkersland en duizenden andere zakelijke klanten, vertrouwt Q-music op Tele2 voor hun zakelijke communicatie. Want of u nu gespecialiseerd bent in muziek, energie, brood of iets heel anders, Tele2 zorgt ervoor dat u kunt doen waar u goed in bent. Voor úw klanten. Kijk op tele2.nl/zakelijk wat wij voor u kunnen betekenen.
63
IN BEELD
kennis
trends
spelers
samenwerken
inkoop
agenderen
64
