Liturgie middagdienst Thema: blij om te lijden...!?
GKV en CGK Emmen, 5 juli 2015
1. Votum 2. Zegengroet Genade voor u en vrede van God onze Vader in de Heer Jezus Christus. (amen) 3. Zingen: LvdK 20:1,3,5,7 4. Gebed 5. Schriftlezing: Handelingen 5:17-42 (gelezen door...) 6. Zingen: Psalm 69:3,5,10 7. Preek n.a.v. 1 Petrus 4:12-17 8. Amenlied: Psalm 145:1,4 9. Gebed 10. Geloofsbelijdenis zingen: Gezang 179a 11. Inzameling van de gaven (diakenen geholpen door...) 12. Slotzang: Gezang 163:1,2,3 13. Zegen De genade van de Heer Jezus Christus, en de liefde van God en de eenheid met de heilige Geest zij met u allen. (amen)
Blij om te lijden...?!
Preek n.a.v. 1 Petrus 4:12-17, door Jan Haveman, Emmen 5 juli 2015
1
Preek n.a.v. 1 Petrus 4:12-17(Handelingen 5:17-42) Emmen (GKV en CGK), 5 juli 2015
Blij om te lijden…
Volk van God, gemeente van onze Heer Jezus Christus, br/zr jonger of ouder, welkome gast, luisteraar/kijker thuis, De zondebok – weet je wat dat is? [dia1] De naam komt uit de bijbel. Een keer per jaar, op Grote Verzoendag, [dia2] legde de Hogepriester zijn handen op de kop van een geitenbok. Daarmee legde hij symbolisch alle zonden van het volk op de bok, die daarna de woestijn in werd gestuurd, waar hij snel zou sterven. Zo zouden ook de zonden van het volk verdwijnen... De zondebok – we kennen dat nu een beetje anders. [dia3] Iemand, of een groep of volk, geven we de schuld van alle ellende, van alles wat misgaat. Dat gebeurt zelfs al op school: in elke klas zit wel iemand die altijd de pisang is, die gepest wordt, die de schuld krijgt. De zondebok – altijd zoeken mensen een zondebok, zodat ze zelf bespaard blijven van het oordeel. Alles draait om jezelf, maar als er wat aan de hand is wijzen we naar de ander. En als het niet gaat zoals we gewend zijn of graag willen, zijn er vast wel [dia4] Joden of Moslims of buitenlanders of homo´s die we daar de schuld van kunnen geven. Wat is er nou makkelijker dan mensen in hokjes te douwen, een etiketje op te plakken en te stigmatiseren? De leiders van de tempel in Jeruzalem deden dat ook. [dia5] Ze hebben er flink de balen van dat hun positie wordt aangetast door een stelletje simpele vissers, die NB duizenden goedgelovige tempelgangers achter zich aan krijgen – dat kan toch niet, straks blijft er geen mens meer over die nog naar hen luistert! Ze voelen zich bedreigd door navolgers van Iemand waarvan ze de Naam liever niet noemen. Daarom besluiten ze de voormannen van die groep op te pakken en de mond te snoeren – wellicht valt de hele beweging dan vanzelf uit elkaar. En zo zit daar een aantal volgelingen van Jezus in de gevangenis. [dia6] Wat zullen de mensen daar wel niet van gedacht hebben? Mooie christenen zijn dat – worden NB gevangen genomen – wil je daar bij horen?! Hoe zullen die christenen het zelf ervaren hebben? Mooi geloof is dat – als je ervoor in plaats van erdoor geboeid wordt! Ja, en straks na hun verhoor, krijgen ze allemaal ook nog een flink pak rammel (waarschijnlijk de 40 – 1 stokslagen). En toch, wat lees je als ze vrijgelaten worden? Ze zijn blij dat ze deze smadelijke behandeling hebben mogen ondergaan om de Naam van Jezus. Kun je ´t je voorstellen: dat ze daar blij om zijn?! In een brief die een van hen (Petrus) later schrijft, herinnert hij er aan: [dia7] Hoe meer u deel hebt aan het lijden van Christus, des te blijer moet u zijn (…) als men u uitscheldt omdat u Christus volgt, prijs u dan gelukkig! Dat klinkt je raar in de oren. Het is eerder vervelend als mensen niks met je te maken willen hebben omdat je christen bent. En je probeert het zo weinig mogelijk te laten merken, zoveel mogelijk te omzeilen, zo gewoon mogelijk met alles mee te doen – stel je voor dat ze je uitlachen omdat je christen bent, of je niet meer aardig vinden, of je een schop geven… En toch zegt Petrus dan: loop er niet voor weg als mensen je met de nek aankijken omdat jij Jezus lief hebt en wilt dienen, wees er eerder blij om, want het hoort erbij. Je weet gewoon dat als je eerlijk voor je geloof uitkomt en er naar leeft, dat je dan spot en hoon en Blij om te lijden...?!
Preek n.a.v. 1 Petrus 4:12-17, door Jan Haveman, Emmen 5 juli 2015
2
verdrukking kunt verwachten, eruit kunt liggen, een trap na kunt krijgen. Dat kan – de vraag is: [dia8] heb jij ´t er voor over? J/m, wie van jullie is wel eens in een gevangenis geweest? [dia9] Grote gebouwen zijn dat met hoge muren erom heen en prikkeldraad er bovenop. Dikke poorten en zware deuren. Bewakers die de wacht houden en zo nu en dan een bordje eten door een luikje schuiven. Kleine hokjes met een bed voor de gevangene en tralies voor de ramen… Nee, een gevangenis is geen pretje! Dat was het vast voor de leerlingen van Jezus ook niet. Maar wat bijzonder, dat er midden in de nacht een engel van de HERE die gevangenisdeuren zo maar open doet, zodat de apostelen er door kunnen en weer vrij zijn! Dat is wonder bijzonder! Het lijkt wel een sprookje... Het doet me denken aan een ander verhaal in de bijbel over Petrus. Luister maar... [dia10] ´t Is nacht. ´t Is donker en stil. Alle mensen slapen. Petrus slaapt ook. Maar hij ligt niet lekker thuis in z´n eigen bed. Nee! Hij ligt in de gevangenis. En kijk eens goed naar zijn armen – die zitten vast. Stevig vastgebonden met dikke kettingen. En naast hem, aan beide kanten, liggen twee soldaten! En voor de deur staan andere soldaten op wacht! Wat is er gebeurd? Waarom zit Petrus in de gevangenis? Is hij zó gevaarlijk dat hij zó goed moet worden bewaakt? Heeft hij iets gestolen? Heeft hij iemand vermoord misschien? Helemaal niet! Hij is opgepakt omdat hij in Jezus gelooft. Soldaten kwamen hem arresteren en hebben hem hier naar de gevangenis gebracht. En morgen… morgen zal Petrus worden gedood. Nog niet zo lang geleden heeft de koning dat ook gedaan met Jakobus de broer van Johannes. Die heeft hij opgepakt en ter dood laten brengen. En omdat de koning merkte dat de mensen dat wel mooi vonden, heeft hij nu Petrus laten arresteren om als zondebok te doden. Zo hoopt de koning dat de mensen hem steeds aardiger zullen vinden. Maar hoe kan Petrus nou zo rustig slapen, als hij weet dat hij morgen zal sterven? Is hij niet bang? Moet hij geen plannetje bedenken om te ontsnappen? Of – of kan hij niet 1x zeggen dat hij niet in Jezus gelooft – dan is hij vrij! Nee, dat kan Petrus nu niet meer, daarvoor houdt hij teveel van Jezus. En met die boeien om zal hij nooit kunnen ontsnappen. Maar bang hoeft hij niet te zijn, want overal en altijd zorgt God voor hem. Daarom kan Petrus rustig slapen. ´t Is nacht. ´t Is donker en stil. Alle mensen slapen. Of nee, toch niet… een paar straten verderop, in een huis, zijn veel mensen van de kerk bij elkaar. [dia11] Ze zitten op hun knieën, hebben hun handen gevouwen en om de beurt praten ze zachtjes. Wat zijn ze aan het doen? Je raadt het al: ze zijn aan het bidden. Ze bidden voor hun vriend Petrus. Ze vragen de HERE of Hij voor Petrus wil zorgen en hem wil bewaren. Want ze willen zo graag dat Petrus nog bij hun blijft zodat hij mensen over Jezus kan vertellen. ´t Is nacht. ´t Is donker en stil. Plotseling schijnt er fel licht in de gevangeniscel waar Petrus ligt te slapen. Er staat een engel bij hem! Maar Petrus merkt er niks van, hij slaapt rustig door. Blij om te lijden...?!
Preek n.a.v. 1 Petrus 4:12-17, door Jan Haveman, Emmen 5 juli 2015
3
De engel moet hem wakker schudden. Kom, sta snel op! Het is alsof Petrus droomt. [dia12] Dat felle licht – de kettingen die zomaar van zijn armen vallen – de soldaten die gewoon doorslapen… En dan: deuren waar ze zo doorheen kunnen [dia13] – bewakers die er niks van merken – de zware poortdeur van de gevangenis die vanzelf opengaat… Droomt hij nou of niet? Dit is toch te mooi om waar te zijn!? Is hij nou echt buiten? Loopt hij nou inderdaad door de stille straatjes van de stad? Plotseling is Petrus weer alleen. En hij merkt dat het echt is: hij is vrij! God heeft een wonder gedaan! Maar wat moet hij nu? Waar zal hij heengaan? Dan ziet hij dat hij vlak bij het huis van de moeder van Marcus is. Snel loopt hij er heen – straks ontdekken de bewakers nog dat hij ontsnapt is en komen ze achter hem aan. Gelukkig – hier is het. Hij klopt op de deur. [dia14] Na een tijdje klinkt er een stem: wie is daar? - Snel doe open, ik ben het, Petrus! Maar wat gebeurt er dan? Het dienstmeisje loopt weer weg. Ze is zo opgewonden dat Petrus voor de deur staat, dat ze helemaal vergeet open te doen. – Petrus is er! Petrus is er!, roept ze. Maar de mensen kunnen haar niet geloven. – Ach wat, je houdt ons voor de gek. Nee echt, ik heb zelf z´n stem gehoord. Ondertussen blijft Petrus op de deur kloppen. Hij wil naar binnen, het is veel te gevaarlijk hier! En als ze eindelijk open doen en zien dat het echt Petrus is die daar gezond en wel voor hen staat, zijn ze helemaal de kluts kwijt. [dia15] Ze kunnen hun ogen niet geloven. Ze hebben inderdaad gebeden om vrijlating – en nu heeft de Here hun gebed ook nog verhoord! Wat is God machtig! Je begrijpt wel, dat de soldaten die de wacht bij Petrus moesten houden, de volgende morgen hun ogen ook niet kunnen geloven. De hele gevangenis is in rep en roer. Hun belangrijke gevangene is ontsnapt! Maar hoe kan dat, met zoveel bewakers om hem heen!? Dit is echt een wonder! [dia16] Wat een bijzonder verhaal, vind je niet? (Handelingen 12) En vind je niet dat het lijkt op het verhaal dat we uit de bijbel gelezen hebben? Wat machtig hé, dat God zulke geweldige wonderen doet om de mensen die bij Hem horen te beschermen en te bewaren. Maar gaat dat altijd zo? Haalt God zijn kinderen altijd weer uit de gevangenis? Beschermt Hij hen altijd tegen gevaar, tegen slechte mensen, tegen de dood? Nee. De Here God zorgt wel altijd voor zijn kinderen. Maar dat doet Hij ook door ze soms wel in de gevangenis te laten, door ze soms wel te laten doden… Net al noemde ik Jakobus de broer van Johannes. Hij was één van de drie leerlingen die altijd heel dicht bij Jezus waren geweest. En toch wordt hij vermoord. God hield de soldaat met het zwaard niet tegen. Kon de Here dat dan niet? Jawel, maar zijn bedoeling met Jakobus was anders… En denk aan Stefanus, één van de evangelisten van de gemeente te Jeruzalem. De mensen zijn zo boos op hem dat ze hem met stenen doodgooien. God houdt de handen van de stenengooiers niet tegen. Moest de HERE machteloos toekijken? Absoluut niet, maar Hij had een ander plan met Stefanus… En als je zoiets hoort of leest, ook nu nog, dat oprechte christenen worden opgepakt, levenslang in de gevangenis moeten zitten, of zelfs worden gedood, dan heb je zoiets van: waarom gebeurt dat? Blij om te lijden...?!
Preek n.a.v. 1 Petrus 4:12-17, door Jan Haveman, Emmen 5 juli 2015
4
Waarom houdt God dat niet tegen? Het antwoord is even eenvoudig als onbegrijpelijk: omdat de Here daar een bedoeling mee heeft. Wij zien dat niet, of misschien kan ik beter zeggen: wij overzien dat niet, in elk geval niet meteen, maar daarom is het nog wel zo: alles wat gebeurt past in Gods plan! Dat is de eenvoudige waarheid, maar wat kan het tegelijk een worsteling zijn om dat zo te aanvaarden! En toch zie je dat Petrus in zijn briefje daarop aankoerst als hij zegt [dia17] dat je blij mag zijn wanneer je deel hebt aan het lijden van Christus. Blij, niet als je gevangen zit omdat je iemand vermoord hebt, of iets gestolen hebt, of omdat je nogal gauw driftig bent en er maar op los slaat, of omdat je steeds maar je neus in andermans zaken steekt. Als je als gevolg daarvan moet lijden, heb je het verdiend, en is het bepaald geen eer. Maar als je stokslagen krijgt omdat je in Jezus gelooft en open en eerlijk voor je geloof uitkomt, als je moet lijden vanwege je christen-zijn, dan hoef je je niet te schamen, maar mag je juist blij zijn en God verheerlijken. Wij leven in een maatschappij waarin vooral het negatieve van menselijk lijden wordt benadrukt. Het leven moet vooral leuk en prettig en aangenaam en happy clappy zijn. En daarom doen we er alles aan het lijden zoveel mogelijk te voorkomen, weg te drukken of te ontvluchten. Dat hoeft niet perse verkeerd te zijn. Als je maar niet vergeet dat lijden ook een positieve kant heeft. Je kunt dat volgens mij zo omschrijven: [dia18] door lijden word je teruggeworpen op de kern van je bestaan, kom je bij de essentie van het leven, ervaar je waar het echt om draait. Dat hoor ik ook van mensen die ernstig ziek zijn. Zij zeggen: al die dingen waar ik me vroeger zo druk over kon maken – wat doet het er toe. Dat geldt in z´n algemeenheid voor menselijk lijden, maar zeker als het om lijden vanwege geloof gaat. [dia19] Geliefden, schrijft Petrus, wees niet verbaasd over de vuurproef die u ondergaat; er overkomt u niets uitzonderlijks… Vuurproef - vuur zuivert. Als alles wegsmelt houd je alleen de pit, de kern over. Zo word je teruggeworpen op je Heer Jezus. De band met Hem kan er door versterkt worden, inniger worden, intiemer. En dat hoor ik gelukkig ook van mensen die ernstig lijden hebben meegemaakt. Lijden, waarvan wij zeggen ´onbegrijpelijk dat God dat laat gebeuren´ of ´wie houdt zoiets vol´. En dan zeggen die mensen zelf: het heeft me dichter bij de God gebracht. Christenen die vanwege hun geloof vervolgd en verdrukt worden laten zien dat ze in diepe afhankelijkheid aan de HERE leven en dankbaar en blij kunnen zijn met elke dag die ze van Hem krijgen. Dat ze rust en vrede krijgen in hun moeite en zorg, en ondanks alles hun werkelijke vijanden lief kunnen hebben. Dat is ook een wonder! Tegelijk wijst Petrus nog op iets anders. Hij zegt: [dia20] wees er maar blij om als je deel hebt aan het lijden van Christus… Het is zelfs zo, dat hoe meer je deelhebt aan zijn lijden, hoe blijer je mag zijn! Jezus was echt de zondebok: Hij stierf voor al het kwaad dat wij doen. Als zondebok werd Jezus met al onze zonden op het kruis gespijkerd, waardoor wij er van zijn bevrijd. Als zondebok bracht Jezus dat offer van zijn leven uit liefde voor ons, omdat Hij ook van u, jou, mij zielsveel houdt – onvoorstelbaar maar waar! En als je er over nadenkt wat Jezus voor jou over heeft gehad, wat Hij allemaal heeft moeten doorstaan om jou te redden – is het dan eigenlijk niet heel mooi dat jijzelf daar uit dankbaarheid Blij om te lijden...?!
Preek n.a.v. 1 Petrus 4:12-17, door Jan Haveman, Emmen 5 juli 2015
5
en toewijding aan Hem in mag en kunt delen? Ik zeg niet dat je er iets voor terug moet doen, en al helemaal niet dat je iets terug moet betalen (‘voor wat hoort wat. ) Nee, dat niet, dat zou ook nooit kunnen. [dia21] Maar het laat wel iets zien van wat Hij voor jou betekent, iets van dankbaarheid en toewijding en liefde voor Hem, als je je niet schaamt eerlijk voor je geloof uit te komen ook als dat tot gevolg heeft dat mensen je links laten liggen, je belachelijk maken of een schop geven. Lijden om de Naam van Jezus Messias – laat het geloof, laat je Heer voor jou zo belangrijk zijn, zo wezenlijk in je leven van alle dag, dat je er niet voor wegloopt, het omzeilt of ontkent dat je kind van Hem bent. Hou steeds voor ogen die woorden van Jezus: [dia22] Gelukkig ben je als men je uitscheldt, je vervolgt, en je op allerlei manieren belastert omdat je volgeling bent van Mij; juich van blijdschap, want een grote beloning staat je te wachten in de hemel. Amen [dia23]
Blij om te lijden...?!
Preek n.a.v. 1 Petrus 4:12-17, door Jan Haveman, Emmen 5 juli 2015
6
