��������������
Leren & Werken versterken Plan van aanpak 2005 - 2007 1.
2.
Inhoud Samenvatting
5
Inleiding
10
1.
Een leven lang Leren & Werken
11
2.
Programmalijn 1: Duale trajecten
17
3.
Programmalijn 2: Leerwerkloket
21
4.
Programmalijn 3: Drempels slechten, stimuleren en vernieuwen
28
Bijlagen: Begroting Projectdirectie Leren & Werken
36
Afkortingenlijst
38
3.
4.
Samenvatting Willen we voldoen aan de eisen die de kennis-
In het Actieplan leven lang leren (19 november
samenleving aan ons stelt, dan is het van groot
2004, 27406, nr. 32) en de Kabinetsnotitie
belang dat zo veel mogelijk Nederlanders over
“Duale Trajecten” (2004-2005,30012, nr. 3) heb-
een goede opleiding beschikken. Alleen dan zijn
ben wij onze ambities met leven lang leren op
we in staat volop deel te nemen aan de kennis-
tafel gelegd.
samenleving die we tegemoet gaan. En alleen
In het Plan van Aanpak, dat nu voor u ligt, geven
dan blijven we op de arbeidsmarkt een redelijke
wij aan wat de projectdirectie Leren & Werken
kans op werk houden. Dit betekent ook dat
gaat doen om deze ambities te realiseren. De
het belangrijk is dat scholieren en studenten
projectdirectie Leren & Werken is een gezamen-
hun opleiding zoveel mogelijk met een diploma
lijk project van de ministeries van OCW en SZW
afsluiten. Dit betekent ook dat burgers zich
met betrokkenheid van de ministeries van LNV,
daarna tijdens hun arbeidzame leven en hun
EZ, V&I en Financiën.
maatschappelijke activiteiten, via scholing en opleiding blijven ontwikkelen.
Taak van de projectdirectie is om de komende twee jaar met leven lang leren concrete stappen
In een economie, waarin kennis snel veroudert,
vooruit te zetten. Dit betekent niet dat de over-
is het belangrijk dat Leren & Werken elkaar
heid zelf de uitvoering op zich gaat nemen, maar
gedurende de hele loopbaan afwisselen en
dit betekent wel dat de overheid werkgevers,
versterken. Door werkend te leren en lerend te
werknemers, burgers, bedrijfsleven, onder-
werken is het gemakkelijker een baan te vinden
wijsaanbieders, gemeenten en regio’s gaat
en die ook te behouden. Maar hiervoor is wel
stimuleren en faciliteren om daadwerkelijk deze
meer samenwerking tussen onderwijsaanbie-
stappen te realiseren. Wij willen samen met alle
ders en bedrijfsleven nodig. Pas dan kunnen we
betrokkenen aan de slag, maar het zijn uiteinde-
spreken van leven lang leren.
lijk de partijen in het veld, die het moeten doen.
5.
Het plan van aanpak van de projectdirectie kent
samenwerkingsovereenkomsten(tenminste
twee uitgangspunten:
tien in 2005) over het tot stand brengen van
1.
duale trajecten in de regio;
Het is belangrijk dat burgers hun leven lang leren om optimaal mee te kunnen draaien
2.
•
Deze samenwerkingsovereenkomsten
in de kenniseconomie en de kennissamen-
leiden er toe dat in totaal 15.000 duale
leving.
trajecten worden gerealiseerd voor begin
Burgers doorlopen behalve een arbeids-
2007. Dit betreft leerwerktrajecten gericht
loopbaan ook een leerloopbaan en die
op inpassing in het arbeidsproces of het
twee loopbanen zullen elkaar voortdurend
behalen van een beroepskwalificatie, even-
afwisselen en versterken.
tueel ook in combinatie met het leren van de Nederlandse taal.
Drie programmalijnen Deze uitgangspunten van de projectdirectie zijn
Om deze resultaten te behalen, zal de project-
uitgewerkt langs onderstaande drie programma-
directie Leren&Werken de volgende acties uit-
lijnen.
voeren: •
De projectdirectie Leren&Werken treedt in
Programmalijn 1: Duale trajecten
overleg met werkgevers en werknemers,
Het doel van de programmalijn ‘Duale trajecten’
onderwijsaanbieders en gemeenten in de
is om ervoor te zorgen dat meer jongeren en
regio over concrete doelstellingen en vraagt
volwassenen hun werk of het zoeken naar werk
hen dit vast te leggen in een regionale
combineren met scholing en opleiding die tot een
samenwerkingsovereenkomst;
(beroeps)kwalificatie op de arbeidsmarkt leidt.
•
De projectdirectie Leren&Werken zal bestaande initiatieven analyseren om beter
6.
Beoogde resultaten zijn:
zicht te krijgen op kansen en mogelijke
•
Werkgevers en werknemers, onderwijs-
knelpunten bij het op gang brengen van
aanbieders en gemeenten in de regio sluiten
extra duale trajecten in de regio.
Programmalijn 2: Leerwerkloket
regionale infrastructuur voor scholing en
Het oprichten van leerwerkloketten in de regio
opleiding in de regio toegankelijk is.
heeft tot doel werkenden en werkzoekenden
•
In het Actieplan Leven Lang Leren is als doel-
een laagdrempelige toegang te bieden tot loop-
stelling opgenomen dat de overheid er voor
baanadvies, beoordeling van verworven compe-
zorgt dat in 2010 in totaal zo’n 50.000 van
tenties en opleidingsmogelijkheden.
dergelijke EVC-procedures zijn uitgevoerd.
Deze programmalijn bestaat uit twee projecten:
De projectdirectie Leren&Werken neemt
1.
Het introduceren van de mogelijkheid van
zich voor hiervan in 2005 7500 procedures
Erkenning van Verworven Competenties
te laten realiseren en in 2006 zo’n 12.500.
(EVC) en loopbaanadvies en voorlichting te krijgen over opleidings- en 2.
Voor het inrichten van een infrastructuur voor
scholingsmogelijkheden in de regio
EVC-procedures, zet de projectdirectie in
Het opzetten van een on-line marktplaats
2005 de volgende acties in gang:
voor het interactief informeren van burgers
•
over scholing en opleiding.
Het leggen van contacten met regionale partners (bedrijfsleven, ROC’s, AOC’s, CWI’s, hogescholen, universiteiten) in vier
De projectdirectie Leren & Werken wil tussen nu
regio’s over het opzetten van een infrastruc-
en begin 2007 de volgende doelstellingen halen:
tuur voor EVC, inclusief loopbaanadvies
•
Het tot stand brengen van een regionale
en dienstverlening over opleidingsmogelijk-
infrastructuur voor loopbaanadvies en
heden. Op grond van de opgedane ervarin-
-begeleiding en de hierbij behorende toet-
gen in deze vier regio’s zal daarna de uitrol
sing van al verworven competenties (EVCprocedures) plus een hierop toegesneden
in andere regio’s tot stand komen; •
Het verstrekken van een aanloopsubsidie
opleidingsaanbod. Deelnemers kunnen
aan deze vier pilots op basis van een
dan terecht bij een gemakkelijk toeganke-
gezamenlijk businessplan van partijen in de
lijk en onafhankelijk loket van waaruit de
regio.
7.
wil de projectdirectie Leren&Werken de vol-
Programmalijn 3: Drempels slechten, stimuleren en vernieuwen
gende resultaten bereiken:
Deze programmalijn valt uiteen in drie
•
Eind 2006 is via internet een algemene
projecten:
‘portal’ beschikbaar voor bezoekers en
1.
Via het inrichten van een on-line marktplaats
•
Een onderzoek naar de beschikbaarheid en
gebruikers;
toegankelijkheid van financiële instrumen-
Eind 2006 bestaat er een organisatie van
ten voor leven lang leren;
opdrachtgevers van deze ‘portal’ en zijn er
2.
Het opsporen en opschalen van baanbre-
kwaliteitsprocedures afgesproken over het
kende vernieuwingen of verbeteringen,
vaststellen van de inhoud en het beheer van
die zich in de praktijk als effectief hebben
deze ‘portal’.
bewezen (spotten en verpotten); 3. Het introduceren van een ‘associate
Om dit te realiseren heeft de projectdirectie •
degree’ in het hoger beroepsonderwijs via
Leren&Werken de volgende acties gepland:
experimenten met een tweejarig opleidings-
Het voeren van overleg met alle belang-
programma in de HBO-bachelor opleiding.
hebbenden, leveranciers en gebruikers,
•
over de opzet en het beheer van een
Met het project ‘Financiële instrumenten’ heeft
dergelijke ‘portal’;
de projectdirectie Leren&Werken tot doel
Onderzoek naar de financieringswijze plus
bestaande financiële instrumenten voor leven
de beschikbaarheid van middelen voor
lang leren beter toegankelijk te maken en effec-
deze ‘portal’ kan worden geregeld.
tiever in te zetten. Op basis van de opgedane ervaringen zal de projectdirectie Leren&Werken in 2006 een advies voor het kabinet voorbereiden over de toekomstige (co-) financiering van leven lang leren.
8.
Acties in het kader van dit project zijn:
De projectdirectie Leren&Werken wil via het
•
Het informeren en stimuleren van belang-
project ‘Associated Degree’ samen met het
hebbende partijen over financiële instru-
hoger beroepsonderwijs experimenten opzetten
menten en middelen voor opleidingsactivi-
voor een tweejarige beroepsopleiding binnen de
teiten van werkenden en werkzoekenden;
HBO-bachelor opleiding, die leidt tot een ‘asso-
Het opzetten van een vervolgexperiment
ciate degree’, een opleidingsniveau, zoals die
met individuele leerrekeningen om zo de
ook in andere landen van de EU bestaat. Beoogd
effectiviteit van dit instrument voor vooral
resultaat van dit project is dat in 2006/2007
lageropgeleiden preciezer in beeld te
een aantal experimenten met een looptijd van
krijgen.
drie jaar is gestart. De experimenten hebben tot
•
doel vast te stellen of er behoefte is aan dergeHet project ‘Vernieuwing’ heeft tot doel
lijke programma’s bij werkgevers en studenten,
vernieuwende initiatieven op te sporen en deze
c.q. werknemers. Acties in dit verband zijn:
op grotere schaal toe te passen. Acties in dit
•
Het uitnodigen van hogescholen om in
verband zijn:
samenwerking met andere partijen in de
•
Het ‘spotten’ van effectieve vernieuwingen
regio een of meer experimentele ‘associate
of verbeteringen via gesprekken met sleu-
degree’ opleidingen te ontwikkelen en deze
telpersonen en bijeenkomsten met partijen
als experiment ter (mede-)financiering voor
in het veld. Bij het opsporen wordt onder
te dragen;
meer gekeken naar de resultaten van de projecten in het kader van EQUAL/ESF en
•
Het voorbereiden en starten van een evaluatieonderzoek van deze experimenten.
de projecten, die zijn geïnitieerd via het Platform Beroepsonderwijs; •
Het op basis hiervan selecteren van vijf initiatieven/projecten die voor verdieping en verbreding in aanmerking komen.
9.
Inleiding De Nederlandse samenleving ontwikkelt zich van
De projectdirectie Leren & Werken is op
een industriële naar een meer dienstverlenende,
1 maart 2005 opgericht voor de duur van twee jaar.
kennisintensieve en technologisch georiënteerde
De projectdirectie is een samenwerkingsverband
samenleving. Dat betekent dat aan de “nieuwe”
van de ministeries van OCW en SZW. Na deze
werknemer en “nieuwe” ondernemer andere
twee jaar zullen de taken (voor zover nodig) door
eisen worden gesteld. Het is niet meer voldoende
de staande organisatie worden overgenomen. In
om eenmaal een vak geleerd te hebben en daar
november 2005 nemen we een go-no-go beslis-
bekwaam in te zijn. Bovendien wordt een aanzien-
sing over de projectdirectie op basis van behaalde
lijke stijging van de eisen aan het opleidingsniveau
resultaten en ingezette acties. De directie valt
van de “nieuwe” werknemer verwacht. Dat bete-
onder onze gezamenlijke verantwoordelijkheid
kent dat startkwalificaties nog belangrijker worden
(d.w.z. de vier betreffende bewindslieden van OCW
dan dat ze al zijn, een sterkere doorstroom naar
en SZW).
hogere niveaus in het onderwijs nodig is en dat een leven lang leren de levenshouding van elke
Leeswijzer
Nederlandse burger moet worden. Om hieraan een
Dit plan van aanpak is als volgt opgebouwd. In
impuls te geven staan in dit plan van aanpak drie
hoofdstuk 1 besteden we eerst aandacht aan het
partijen centraal: burgers (werkenden en werk-
centrale thema ‘Een leven lang Leren & Werken’.
zoekenden), werkgevers en opleiders.
In hoofdstuk 2 beschrijven we programmalijn 1: Duale trajecten. In hoofdstuk 3 staat program-
In het Actieplan leven lang leren en de Kabinets-
malijn 2 centraal: Leerwerkloket. In hoofdstuk 4
notitie “Duale Trajecten” heeft het kabinet ambi-
vindt u informatie over programmalijn 3: Drempels
ties uitgesproken op het gebied van een leven
slechten, stimuleren en vernieuwen. Tot slot
lang leren. In dit plan van aanpak informeren wij
presenteren wij u de meerjarige begroting van de
u over de activiteiten van de projectdirectie Leren
projectdirectie.
& Werken. Wij hebben deze directie opgericht om een leven lang leren een concrete stap dichterbij te brengen. 10.
1. Een leven lang Leren & Werken Nederlandse bedrijven gaan zich steeds meer
loopbaan afwisselen en beter op elkaar worden
richten op kennisintensieve economische
afgestemd.
activiteiten. Hierdoor zullen de eisen aan
We richten ons op zowel werkenden als
het opleidingsniveau toenemen. Diensten en
werkzoekenden.
productieprocessen veranderen steeds sneller. Dit vereist van bedrijven en werknemers een
Dit plan van aanpak stoelt dus op twee gedachten:
steeds groter aanpassingsvermogen. Dit bete-
1.
kent in ieder geval dat burgers in de toekomst zo
Het is belangrijk dat burgers hun leven lang leren om optimaal mee te kunnen draaien
1
veel mogelijk over een startkwalificatie moeten
in de kenniseconomie en de samenleving
beschikken om op de arbeidsmarkt een redelijke
in brede zin. Daarmee houden we de eco-
kans op werk te houden. Dat is niet voldoende:
nomie gezond en kunnen burgers optimaal
het voldoet niet meer om alleen aan het begin
deelnemen aan de samenleving.
van je leven een opleiding te volgen. Burgers
2.
Mensen doorlopen behalve een arbeids-
zullen moeten blijven leren om zichzelf bin-
loopbaan ook een leerloopbaan en die twee
nen en buiten hun werk te blijven ontwikkelen.
beïnvloeden elkaar voortdurend.
Daardoor hebben zij meer kansen op banen met
1
toekomst.
1.1 Waarom is dit belangrijk?
Leren & Werken moeten (weer) één wereld
Lissabon-doelstelling
worden. Om een baan te vinden en te behouden
In 2000 besloten de Europese regeringslei-
is het nodig om werkend te leren en lerend te
ders in Lissabon dat Europa in 2010 de meest
werken. Daarvoor is meer samenwerking tus-
concurrerende economie van de wereld moest
sen onderwijs en bedrijfsleven nodig, gericht
zijn. Om dat te bereiken moesten de landen hun
op innovatie. In een kenniseconomie waarin
werkgelegenheid bevorderen en moest Europa
kennis snel veroudert is het belangrijk dat
een kenniseconomie worden. Ondanks alle
Leren & Werken elkaar gedurende de hele
ambities werd echter snel duidelijk dat zij deze
Een startkwalificatie is een diploma van minimaal HAVO, VWO of MBO-2
11.
Opleidingsniveau Percentage 22-jarige dat tenminste een diploma hoger secundair onderwijs heeft behaald (2000) 100 90
Daar moeten de mensen en de partijen om wie
80
het gaat dan ook direct bij betrokken worden,
70
op hun eigen plek. Daar ligt de uitdaging.
60 50 40 30
Een leven lang Leren & Werken is belangrijk voor
20
een sterke en vitale Nederlandse economie en de
10
Lissabon-doelstelling. 5 EU -1
N
S
VK
FI
OO
A
ZW E
L
FR
R
BE
I
IE
GR
LU X
DU I
ED
A
DE N
N
IT
SP A
PO R
0
Daarom is het belangrijk dat 25-64 jarigen een startkwalificatie halen. Het percentage mensen
Leven lang leren Percentage 25-64 jarigen dat deelneemt aan onderwijs of training gedurende referentieperiode van 4 weken voorafgaand aan enquêtemoment (2000)
met een startkwalificatie in de Nederlandse beroepsbevolking bedraagt 74%. Dat betekent dat 26% geen startkwalificatie heeft. Het streven
25
is dat in 2010 80% van de beroepsbevolking tus-
20
sen 25 en 65 beschikt over een startkwalificatie.
15
En dat het aantal 22-jarigen met startkwalificatie
10
omhoog gaat van 73% in 2000 naar 85% in 2010.
-1 5 EU
E
IE R
ZW
VK
DE N
FI N
ED N
S OO
BE L
IT A
I DU
A SP
LU
PO
GR
X
drage voor wat betreft de jeugdige werkzoekenR
0 FR A
De Taskforce Jeugdwerkloosheid levert haar bij-
I
5
doelstelling niet zouden halen. Een Europese
De deelname aan onderwijs of training was in
Commissie onder leiding van Wim Kok analy-
2000 15,6% van de volwassen beroepsbevol-
seerde de situatie. In november 2004 bracht
king (25-64 jarigen). Het Europese gemiddelde
deze commissie haar rapport uit: Facing the
bedroeg in 2000 8,5%. Nederland scoort goed.
Challenge. Lissabon is te breed, er is meer focus
Om de Nederlandse kenniseconomie te stimu-
en meer gerichte actie nodig, aldus dit rapport.
12.
den tot 23 jaar.
leren heeft Nederland haar doel voor 2010 op 20% gesteld. Door de verwachte tekorten aan hoger opgeleiden streeft het Nederlandse kabinet naar een groei van de deelname aan het hoger onderwijs van volwassenen in de leeftijd van 25 tot 65 jaar van 20 naar 30%. Hoe maken we effectief beleid om hieraan bij te dragen? Dat kan door te bouwen aan een infrastructuur waarin leren hoort bij werken en werken hoort bij leren. Hoe je dit vertaalt in ‘gewone’ beleidsmatige doelen? Bijvoorbeeld door te stimuleren dat meer mensen hun hele leven werken aan de ontwikkeling van hun kennis- en competentieniveau. Bijvoorbeeld in een duaal traject waarin Leren & Werken worden gecombineerd. Daarbij benutten mensen de kennis en ervaring (de competenties) die ze eerder hebben opgedaan. Hoe brengen we werkenden en werkzoekenden daartoe? Dat kan op vele manieren, bijvoorbeeld door een aantrekkelijk scholingsaanbod - multimediaal en modulair -waaruit ieder individu zijn eigen leerpakket kan samenstellen. Daarnaast is het belangrijk dat erkend wordt wat burgers al kun-
13.
nen, dat hun competenties worden erkend (EVC)
We zullen partijen uitnodigen overeenkomsten
en dat ze vervolgens kunnen leren wat ze nog
te sluiten, initiatieven te verbreden en mee te
niet kunnen.
bouwen aan een infrastructuur voor leven lang
Deze benadering van scholing vraagt een
leren. Regionale samenwerking is hierbij het
omslag in denken: van gesloten en traditionele
uitgangspunt
onderwijsconcepten naar open concepten
Als bij de uitvoering van de concrete projecten
waarin de competenties van het individu het
blijkt dat regelgeving knellend werkt, zullen we
uitgangspunt zijn voor het scholingsaanbod.
naar oplossingen zoeken.
Daarnaast vraagt zij ook om inzet en initiatieven van werkgevers, opleidingsinstituten, de
1.3. Werkwijze: samenwerking
burgers zelf en andere betrokken partijen.
In de vorige paragraaf hebben we gezegd dat samenwerking met partijen in het veld een
1.2. Rol van de projectdirectie
voorwaarde voor succes is voor een leven
Wij zien het als taak van de projectdirectie om
lang Leren & Werken. Wij willen graag met de
de komende twee jaar leven lang leren concrete
volgende partners samenwerken:
stappen vooruit te zetten. De overheid heeft
14.
daarin geen direct uitvoerende rol, maar facili-
De kernspelers zijn werkgevers, burgers en
teert betrokken partijen in het veld. Werkgevers
aanbieders van opleidingen. Daarnaast spelen
en werknemers, aanbieders van beroeps-
gemeenten, CWI, UWV, koepel- en branche-
onderwijs en –opleiding, Centra voor Werk en
organisaties, O&O fondsen, kenniscentra
Inkomen (CWI’s), gemeenten en andere partijen
beroeps- en bedrijfsleven en RPA’s een grote rol
in de regio. Deze partijen zijn de belangrijkste
op het terrein van arbeidsmarkt en onderwijs.
actoren. Het leren van bestaande projecten en
Wij willen alle partijen graag uitnodigen om
goede voorbeelden (in binnen- en buitenland)
samen de schouders te zetten onder het bevor-
is hierbij belangrijk. Bestaande initiatieven en
deren van lerend werken en werkend leren.
netwerken zullen zo veel mogelijk worden benut.
Wij willen de regio’s, de branches en andere
partijen graag uitnodigen om een deel van onze
Taskforce Jeugdwerkloosheid, bewindslieden en
doelstelling over te nemen. Wij zoeken in de
de projectdirectie Taskforce Jeugdwerkloosheid
regio enthousiaste mensen die willen fungeren
niet ter discussie staan.
als aandeelhouder. Van een aandeelhouder
Tevens wordt aansluiting gezocht bij andere
wordt verwacht dat deze een regionaal of
beleidsinitiatieven als Koers BVE, HOOP,
sectoraal deelproject trekt, maar ook dat hij/zij
Deltaplan Bèta\Techniek en dergelijke.
overdracht naar collega’s bevordert. We denken aan functionarissen als: wethouder onderwijs,
1.4 Communicatie
economische zaken, sociale zaken, directeur
Om de acties te ondersteunen zal communica-
kamer van koophandel, werkgever, directeur
tie als instrument worden ingezet. Dat zal op
onderwijs- of scholingsaanbieder enz.
diverse manieren gebeuren: - via interactieve bijeenkomsten, workshops,
De projectdirectie Leren & Werken is een
werkconferenties, diners pensant zullen
gezamenlijke directie van de ministeries
partijen (in de diverse regio’s) worden uit-
van OCW en SZW met betrokkenheid van de
genodigd om bijdragen te leveren aan de
ministeries van Economische Zaken, Landbouw,
totstandkoming van overeenkomsten;
Natuur en Voedselkwaliteit, Financiën en
- ter ondersteuning van projecten zal geld
Justitie/Vreemdelingenzaken en Integratie. Ook
beschikbaar worden gesteld voor communica-
met de andere departementen zal, waar nodig,
tie;
samenwerking worden gezocht.
- voor de drie programmalijnen zal een op
Met de Taskforce Jeugdwerkloosheid zal
maat gesneden communicatiestrategie wor-
zo veel mogelijk synergie worden gezocht.
den ontwikkeld. Daarbij zal ook onderzocht
Zo zal de projectdirectie Leren & Werken
worden hoe verschillende doelgroepen aan-
aansluiting zoeken in de activistische en
kijken tegen – weer gaan- leren. Om zo een
regionale benadering van de Taskforce
benadering te ontwikkelen die passend is voor
Jeugdwerkloosheid. Uitgangspunt daarbij is
verschillende groepen burgers, vooral jonge-
dat eerder gemaakte afspraken tussen de
ren en lager opgeleide werknemers. 15.
16.
2. Programmalijn-1: Duale trajecten Doel: ervoor zorgen dat meer jongeren en
Wij zien duale trajecten als belangrijk instru-
volwassenen hun werk of het zoeken naar werk
ment om mensen (weer) aan het leren te krijgen
gaan combineren met scholing die tot kwali-
en eventueel aan (ander) werk te helpen. We
ficaties leidt. Om dit project te laten slagen
richten ons daarbij zowel op werkenden als
zijn de inspanningen van de volgende partijen
werkzoekenden. Bij werkenden gaat het om
onontbeerlijk: werkgevers(organisaties),
behoud van werk en doorstroom naar hogere
werknemers(organisaties), onderwijsaanbie-
functieniveaus. Dat verhoogt de arbeidspro-
ders, Opleidings- en Ontwikkelingsfondsen
ductiviteit, het concurrentievermogen en het
(O&O-fondsen), kenniscentra voor beroeps-
innovatievermogen voor bedrijven, en creëert
onderwijs en bedrijfsleven (KBB’s) en, in
ook ruimte voor nieuwe instroom aan de onder-
het bijzonder voor de scholing van werk-
kant. Bij werkzoekenden gaat het primair om de
zoekenden, gemeentes, Centra voor Werk
inzet van duale banen en stageplekken als stap
en Inkomen (CWI’s), Uitvoeringsorganisatie
naar verbetering van arbeidsmarktkwalificaties
Werknemersverzekeringen (UWV) en Borea.
en naar werk. Vaak zal het gaan om het behalen van een startkwalificatie, maar ook onder start-
Met duale trajecten bedoelen we combinaties
kwalificatieniveau moet elke stap worden benut
van werken en leren waarbij mensen vooral
die iemand dichter bij een reguliere baan brengt.
op de werkplek leren en het leerdoel afge-
Uiteraard is verdere scholing en doorscholing
stemd is op hun behoeften en de functie-eisen.
zeer gewenst, vooral nadat iemand werk heeft
Belangrijk daarbij is dat het leren gericht is op
aanvaard. Het is de taak van gemeenten en
(duurzame) inpassing in het arbeidsproces en/of
UWV om de mogelijkheden van duale banen en
het behalen van een beroepskwalificatie en
stageplekken als reïntegratieactiviteit in goed
doorscholing naar hogere functieniveaus, even-
overleg met werkgevers te benutten. De rol van
tueel gecombineerd met taalscholing.
de centrale overheid is faciliteren, voorlichten en belemmeringen zo veel mogelijk wegnemen.
17.
Momenteel worden duale trajecten al door
dat in meerdere regio’s en sectoren samen-
diverse partijen benut voor scholing van zowel
werkingsafspraken worden gemaakt om duale
werknemers als werkzoekenden, en op zowel
trajecten te realiseren, zodat meer mensen
MBO-, als HBO-niveau. Er zijn diverse initia-
de mogelijkheden van duale trajecten kunnen
tieven van bedrijven die in samenwerking met
ervaren en benutten.
onderwijsaanbieders interne leertrajecten hebben ontwikkeld om werknemers beroeps-
Voor duaal leren is het hebben van een werk-
kwalificaties te laten verwerven. Ook zijn er
omgeving een belangrijke voorwaarde. Daarin
initiatieven van gemeenten om, in samenwer-
kan worden voorzien in de vorm van stage-
king met bedrijfsleven en scholingsinstellingen,
plaatsen, werkplekleren, informeel leren op de
werkzoekenden via duale trajecten te kwalifice-
werkvloer of erkende BPV-plaatsen. In 2004
ren voor werk. De projectdirectie wil stimuleren
hebben de Taskforce Jeugdwerkloosheid, Colo en de Bve Raad samen een inventarisatie gemaakt van de tekorten aan BPV-plaatsen.
Voordelen van duale trajecten
ROC’s hebben aangegeven dat er een tekort
•
Deelnemers zijn gemotiveerder, omdat ze liever ‘werkend leren’ dan
van 8.255 BPV-plaatsen was (minder dan 2
teruggaan naar de schoolbanken, omdat ze de status van werknemer
procent afgezet tegen het aantal deelnemers
verkiezen boven die van leerling of omdat ze op deze manier financieel
in het MBO (460.000).Uit deze inventarisatie
onafhankelijk kunnen blijven.
bleek dat het wenselijk en noodzakelijk was
Leren door te doen blijkt effectiever dan schoolsere vormen van onder-
om eerst meer inzicht te krijgen in de tekorten
wijs.
per regio en per sector voordat concrete actie
Duale trajecten kosten minder tijd en middelen, doordat het leren wordt
genomen kan worden. Daarom wordt de BPV-
afgestemd op het werken.
actie herhaald in 2005, met als doel om voor de
Onderwijs en bedrijfsleven wisselen op een natuurlijke manier kennis en
zomer van 2005 meer inzicht te hebben in de
innovatie uit.
regionale beschikbaarheid van BPV-plaatsen en
• • •
de knelpunten, die hierbij optreden. De project-
18.
directie Leren&Werken zal gebruik maken van
•
deze inzichten.
inzicht en toegang vergroten tot financiële middelen (zoals subsidie uit het Europees Sociaal Fonds);
Wat gaan wij doen?
•
tijdelijke financiële bijdragen (subsidies) om
Om te stimuleren dat er meer duale trajecten
(waar nodig) organiserend vermogen van
worden georganiseerd, ondernemen wij de vol-
partijen te stimuleren en te ondersteunen
gende acties:
•
resultaten monitoren;
•
•
eventuele (institutionele) knelpunten opspo-
gesprekken voeren met belanghebbenden om interesse in samenwerking te verkennen;
• •
•
ren en zo mogelijk (laten) oplossen.
bestaande initiatieven analyseren om zicht te krijgen op problemen en kansen;
Wat willen we in de komende twee jaar
communicatiecampagne organiseren (om
bereiken?
individuen en werkgevers meer te laten
•
Werkgevers en werknemers, onderwijs-
investeren in scholing);
aanbieders en eventueel gemeenten sluiten
accountmanagement organiseren om par-
regionale samenwerkingsovereenkomsten
tijen te ondersteunen om partners te vinden
(tenminste tien in 2005). Daarin realiseren
en deals te sluiten;
ze 15.000 duale trajecten, maar werken
19.
•
•
ze ook structureel beter samen om duale
Budget
trajecten tot stand te brengen.
Voor het realiseren van de voorgenomen acties
De kwantitatieve doelstelling van tenmin-
met betrekking tot duaal hebben we totaal
ste 15.000 duale trajecten betreft zowel
€ 9 miljoen beschikbaar. Deze middelen zullen
‘gewone’ leerwerktrajecten als duale tra-
worden aangewend voor communicatie
jecten in combinatie met het leren van de
(€ 0,75 mln) en voor subsidiëring van initiatieven
Nederlandse taal. De nadruk zal echter
(€ 8 miljoen). Daarnaast kunnen samenwer-
liggen op duale trajecten die opleiden naar
kende partijen waar mogelijk andere fondsen
een startkwalificatie, maar we willen ook
en middelen benutten zoals Europees Sociaal
duale HBO- en WO-trajecten stimuleren
Fonds (ESF), Opleidings- en Ontwikkeling-
(circa 2000 meer dan er nu zijn).
gelden (O&O-gelden), Werkdeel van de Wet
We vinden structurele oplossingen voor
Werk en Bijstand (WWB), RIGO, inburgerings-
institutionele factoren die duale trajecten
gelden en WVA-onderwijs en startkwalificatie.
belemmeren.
20.
3. Programmalijn 2: Leerwerkloket Doel: een adequaat werkend leerwerkloket
scholingsmogelijkheden. Onder meer de SER
realiseren dat werkenden en werkzoekenden
en de OESO geven aan dat het individu onder-
laagdrempelige toegang biedt tot advies over
steuning aangeboden moet krijgen via een
loopbaan, competenties en scholingsmogelijk-
voor iedereen toegankelijke infrastructuur. Op
heden.
dit moment is het aanbod van scholing, loopbaanadvies en begeleiding echter versnipperd
De term ‘leerwerkloket’ doelt op een toeganke-
en onvoldoende toegankelijk, zeker voor lager
lijk loket waar alle burgers informatie, overzicht
opgeleiden. De projectdirectie Leren & Werken
en een advies op maat kunnen krijgen over
wil er samen met uitvoerende partijen aan
scholing, loopbaanadvies en -begeleiding. Als
werken om een dergelijke infrastructuur op te
een dergelijk loket goed functioneert, onder-
zetten. Het ligt voor de hand om daarbij zo veel
steunt het mensen om activiteiten te onder-
mogelijk uit te gaan van wat er al is aan scho-
nemen als ze weer gaan leren. Samen met het
ling, arbeidsbemiddeling en reïntegratie, ook in
veld wordt hieraan gewerkt in de volgende twee
bedrijven en branches.
projecten: 1.
EVC, portfolio en loopbaanbegeleiding;
2.
On-line marktplaats.
3.2 EVC, portfolio en loopbaanbegeleiding Mensen doen veel competenties op die
3.1 Waarom is een leerwerkloket belangrijk?
op de arbeidsmarkt onzichtbaar blijven.
Iedereen is zelf verantwoordelijkheid voor
ties vaststellen met een EVC-procedure.
Scholingsinstellingen kunnen deze competen-
zijn persoonlijke ontwikkeling. Om die verantwoordelijkheid te kunnen waarmaken, moet
EVC, portfolio en loopbaanbegeleiding
je echter weten waar je advies kunt krijgen
EVC betekent: erkenning van verworven com-
over je loopbaan, hoe je vaststelt wat je com-
petenties. Mensen komen niet blanco binnen
petenties zijn en waar je informatie vindt over
in banen of bij opleidingen. Ze brengen com-
21.
22.
petenties mee die ze eerder of elders hebben
bepaald wordt door al je competenties, dan is
opgedaan, bijvoorbeeld in ander werk of sociale
het belangrijk om die competenties overzichte-
verbanden. Als je die competenties opspoort en
lijk te presenteren. Dat kan in een portfolio, een
erkent, kun je mensen op grond daarvan vrij-
persoonlijk dossier met gegevens over genoten
stellingen of certificaten toekennen. Om zichzelf
onderwijs, cursussen, werk, stages, hobby’s,
volledig te kwalificeren, leren ze vervolgens bij
enzovoort. In een portfolio kun je aan de hand
wat ze nog niet kunnen: een opleiding op maat.
van diploma’s, werkstukken, verslagen en certi-
Als je waarde op de arbeidsmarkt onder andere
ficaten je competenties laten zien.
Al met al vraagt het uitstippelen van een loop-
initiatieven van onder meer ROC’s, bereid zijn
baan veel energie en aandacht. Daar kunnen
om een regionaal samenwerkingsverband te
burgers dan ook best wat steun bij gebruiken:
vormen om een samenhangende structuur te
via EVC, portfolio en loopbaanbegeleiding.
bieden voor advies, erkenning van competenties en een daarop aansluitend scholingsaanbod.
Erkenning van verworven competenties (EVC)
Aangepast aan de regionale situatie. Dat wil
wordt nog maar mondjesmaat toegepast. Zij
zeggen dat niet in iedere regio sprake zal zijn
vereist immers een omslag in het denken van
van hetzelfde type samenwerkingspartners,
alle betrokken partijen (individu, werkgever
van hetzelfde type locaties, van hetzelfde
en scholingsinstellingen): van opleidingen op
aanbod aan voorzieningen. Bedrijfsleven,
school of trainingscentrum naar competenties
scholen, arbeidsbemiddeling en reïntegratie
die ook buiten een opleiding worden opgedaan,
kunnen dan hun diensten op elkaar afstem-
bijvoorbeeld op het werk of in de vrije tijd.
men. Uitgangspunt is het individu. Wat heeft de
Om EVC breder in te voeren moeten de betrok-
individuele werkende of werkzoekende nodig om
ken partijen ervan overtuigd zijn dat EVC nuttig
zijn eigen leerwerkloopbaan in te vullen en hoe
en nodig is en moeten scholen maatwerk bieden.
kan de infrastructuur daarop aansluiten?
Voor een goed werkende EVC-systematiek is het ook noodzakelijk dat er vertrouwen is in
Voor het toepassen van EVC en het realiseren
de kwaliteit van de beoordelingen (kwaliteits-
van scholingstrajecten is naast de regionale
borging), dat mensen weten waar ze voor een
ook de sectorale invalshoek van belang. Het
EVC-procedure terechtkunnen (toegankelijk-
Kenniscentrum EVC heeft voor 2005 de
heid) en dat mogelijke belemmeringen in wet-
opdracht gekregen werkgevers, (potentiële)
en regelgeving weggenomen worden.
werknemers en scholingsinstellingen in een aantal sectoren te ondersteunen bij het ont-
Wij willen, te beginnen in vier regio’s, bekijken
wikkelen en invoeren van EVC. Het kenniscen-
welke partijen aansluitend op de bestaande
trum zal ook een kwaliteitsmodel ontwikkelen,
23.
informatie over EVC verzamelen en voor ieder-
wel worden ontwikkeld en meewerkende
een ontsluiten en eventuele belemmeringen in
scholingsinstellingen bereid zijn om een
de wet- en regelgeving signaleren.
maatwerktraject aan te bieden. •
Wat gaan we doen?
jecten te ontwikkelen voor (toekomstige)
Om een EVC-infrastructuur te realiseren,
werknemers.
nemen wij ons de volgende acties voor: •
•
•
Ontwikkelen van een digitaal portfolio dat
In 2005 wordt contact gelegd met regio-
aansluit bij Europass/NEC, in overleg met
nale partners (bedrijfsleven, ROC’s, AOC’s,
het onderwijsveld, studentenorganisaties,
CWI’s, hogescholen, universiteiten) in vier
partners en de IB-groep.
regio’s, gericht op het opzetten van een
•
Belemmeringen signaleren en wegnemen.
infrastructuur voor EVC, loopbaaninfor-
•
Het Kenniscentrum EVC maakt in 2005
matie en dienstverlening. Op grond van de
afspraken met zes sectoren over een aantal
ervaringen in deze regio’s volgen gesprek-
EVC-procedures en/of cao-afspraken.
ken met andere regio’s om tot een verdere
•
Het kenniscentrum EVC ontwikkelt een
uitrol te komen.
kwaliteitskader en brengt dit onder de aan-
Opstellen subsidieregeling. De project-
dacht van KCE en NVAO, gericht op toepas-
directie verstrekt subsidie op basis van
sing van het kader bij het beoordelen van
een gezamenlijk businessplan. Criteria op
KCE en NVAO van EVC-procedures.
basis waarvan subsidie wordt verstrekt, zijn
24.
Benaderen nieuwe sectoren om EVC-tra-
•
De kennis (website) die het kenniscentrum
onder andere dat ROC, AOC, HBO-instel-
heeft opgebouwd is eigendom van de
ling en CWI meedoen, onafhankelijkheid
overheid en moet voor iedereen kosteloos
gewaarborgd is, de betrokkenheid van het
toegankelijk blijven. Het laatste kwartaal
individu (de uiteindelijke klant) georga-
van 2005 wordt in overleg met het kennis-
niseerd is, EVC-procedures bestaan dan
centrum bepaald waar deze kennis wordt
ondergebracht (regionale centra, CWI, Colo
AOC- en Bve-Raad, HBO-raad, RWI, sociale
of de on-linescholingsmarkt).
partners, kenniscentrum EVC, Colo en VNG. Op sectoraal niveau: KBB’s en branches.
Wat willen we in de komende twee jaar bereiken?
Budget
•
In het Actieplan Leven Lang Leren is als
Er is € 4,2 miljoen in 2005 en € 12,2 miljoen in
doelstelling opgenomen dat in 2010 50.000
2006 beschikbaar..
EVC-trajecten zijn uitgevoerd. Het doel is
•
tot een extra inspanning van 7500 EVC-tra-
3.3 On-linemarktplaats
jecten in 2006 en 12.500 in 2007 te komen.
Doel: Onafhankelijk, zo compleet mogelijk over-
Een regionale infrastructuur voor loopbaan-
zicht van scholingsaanbod, gecombineerd met
advies en -begeleiding en EVC-procedures
service voor gebruikers.
en een daarop toegesneden onderwijsaan-
Doel: Onafhankelijk, zo compleet mogelijk over-
bod. Potentiële deelnemers kunnen terecht
zicht van scholingsaanbod, gecombineerd met
bij een eenduidig en onafhankelijk loket van
service voor gebruikers.
waaruit de regionale infrastructuur toegan-
Belangrijke partijen: individuele gebruikers en
kelijk is.
organisaties, aanbieders van inhoud en ict en opleiders (publiek en privaat bekostigd).
Belangrijke partijen en spelers op het veld
Spelers in het veld: Stichting Lang Leve Leren,
Belangrijke partijen zijn werkgevers (groot-
Kennisnet en kennisinstituten.
bedrijf en MKB), burgers (werkend, werkzoekend), opleiders (publiek en privaat bekostigd),
Er zijn al initiatieven, zowel fysiek (gidsen en
gemeenten, UWV en reïntegratiebedrijven.
beurzen) als digitaal, om informatie over Leren
Spelers in het veld zijn op regionaal niveau:
& Werken beschikbaar te stellen. Het ontbreekt
ROC’s, HBO-instellingen, particuliere instel-
echter aan een onafhankelijk, samenhangend
lingen, CWI’s en bedrijven. Op landelijk niveau:
en compleet beeld. Om dit te bereiken wordt
25.
een on-linemarktplaats voor Leren & Werken
- interactieve spellen;
gemaakt: een portal. Op deze on-line markt-
- leercirkels voor deelnemers;
plaats kunnen individuen zich zelfstandig en
•
interactief informeren over hun scholings-
kwaliteitsprocedures maken voor de inhoud
mogelijkheden.
en het beheer; •
Wat gaan wij doen? Om deze on-line marktplaats te realiseren,
voorbereidingen treffen voor een campagne.
•
In 2007 zal de on-line marktplaats verder
nemen wij ons de volgende acties voor:
uitgewerkt moeten worden. Wij denken
•
dialogen met belanghebbenden voeren;
aan derde versie, toeleveranciers, portfolio-
•
financiering bepalen;
standaardisatie en educatieve content-
•
aanbesteding voorbereiden;
keten, campagne in 2007. Hiervoor zullen
•
ontwerp en functionaliteit goedkeuren;
voorbereidingen worden getroffen, maar dit
•
laten bouwen van de on-line marktplaats.
valt buiten het bestek van de directie.
Wat willen we in de komende twee jaar
Budget
bereiken?
•
•
een algemene portal inrichten voor bezoekers en gebruikers met een:
ontwerp en beperkte eerste versie: € 0,4 miljoen;
•
completere tweede versie: € 1,3 miljoen;
- generiek en maatwerk scholingsaanbod;
•
structurele kosten: € 0,25 miljoen per jaar;
- marktplaats voor stage en leerwerkplek-
•
derde versie, toeleveranties, portfolio-
ken; - portfolio voor gebruikers; - assessment en EVC-elementen;
26.
opdrachtgeversorganisatie opzetten en
standaardisatie eneducatieve contentketen, campagne in 2006,
27.
4. Programmalijn 3: Drempels slechten, stimuler Een leven lang leren gaat niet vanzelf. Groot
tweejarig HBO-programma dat in de HBO-
is immers de overgang van de oude situatie
bachelor opleiding leidt tot een ‘associate
waarin een basisopleiding toereikend moest
degree’.
zijn voor het hele leven naar een situatie waarin leren een continu proces is tijdens de gehele
4.1 Financiële instrumenten
loopbaan. Dit vraagt van individuen dat ze
Doel:
verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen
•
het mobiliseren en effectief inzetten van
loopbaan en daar ook diverse vormen van leren
bestaande financiële instrumenten voor
in opnemen. Het vraagt van werkgevers een
leven lang leren;
actieve houding, die zich vertaalt in een bedrijfs-
•
cultuur waarin leren een belangrijke plek heeft.
advies aan het kabinet over toekomstige (co-)financiering van leven lang leren.
Scholingsinstellingen moeten hun aanbod
Belangrijke partijen:
flexibeler en praktijkgerichter maken. De over-
•
heid wil hierbij drempels slechten en partijen
sociale partners, ministerie van Financiën, O&O-fondsen, ELAP-landen
stimuleren samen te werken. Ook aansprekende
Spelers in het veld:
internationale voorbeelden kunnen hierbij een
•
werkgevers, individuen, overheid
rol spelen. Om een leven lang leren te realiseren zijn De activiteiten die we ondernemen in deze
financiële middelen nodig. Het bedrijfsleven
programmalijn vallen onder drie projecten:
investeert al veel in de scholing van werkenden
1.
financiële instrumenten onderzoeken en
en ook de particuliere uitgaven voor scholing
toegankelijk maken;
zijn aanzienlijk. De overheid investeert ook op
effectieve, doorbrekende vernieuwingen
dit moment al via het reguliere beleid en via
of verbeteringen opsporen en verbreden
stimuleringsmaatregelen in het leren van vol-
(spotten en verpotten);
wassenen. Deze maatregelen blijken niet in alle
2.
3. associate degree: experimenteren met een
28.
opzichten voldoende doeltreffend en doelmatig
en en vernieuwen en sluiten ook niet altijd goed aan bij de vraag
instrumenten onvoldoende gebruikt? Wat zijn de
naar beroepsopleiding en scholing. Verder zijn
belemmeringen en hoe kunnen die worden weg-
deze maatregelen ook niet altijd in voldoende
genomen? Hoe maak je optimaal gebruik van
mate bekend bij de potentiële gebruikers. Het is
grote fondsen zoals het Europees Sociaal Fonds
daarom belangrijk bestaande financiële instru-
(ESF)? Werkt de maatregel echt stimulerend?
menten op hun gebruik en effectiviteit te onder-
Het is van belang dat de bestaande financie-
zoeken. Waarom worden bepaalde financiële
ringsinstrumenten voor een leven lang leren
29.
optimaal worden ingezet. Uitvoerende partijen
projectdirectie onderzoekt, onder andere door
worden uitgenodigd om hierover creatief mee
middel van eigen experimenten en met behulp
te denken. Welke knelpunten ervaren zij en wat
van binnen- en buitenlandse ervaringen, effec-
stellen zij voor ter verbetering?
tieve vormen van op de persoon gerichte financieringsinstrumenten. De resultaten van het
Het kabinet vindt het belangrijk dat mensen
onderzoek worden neergelegd in een advies aan
een meer pro-actieve houding innemen ten
het nieuwe kabinet.
aanzien van de eigen scholing en inzetbaarheid
30.
op de arbeidsmarkt. Daarvoor mogen geen
Wat gaan we doen?
financiële belemmeringen bestaan. Opleiding
•
informatie verstrekken aan belanghebbende
en scholing moeten voor iedereen toegankelijk
partijen over financiële mogelijkheden om
zijn onafhankelijk van functie en inkomen. De
scholingsactiviteiten te ondersteunen;
• •
•
•
•
onderzoek Effectiviteit scholingsinstrumen-
en verdere acties (onder andere analyse van
tarium door CINOP afronden (juni 2005);
resultaten van internationale activiteiten). Na
implicaties voor beleid opstellen op basis
twintig maanden geven de voortgang van het ilr-
van beleidsconclusies van het onderzoek
experiment en de resultaten van verdere acties
Effectiviteit scholingsinstrumentarium en
inzicht in de mogelijkheden voor financiële
op basis van gesignaleerde knelpunten in de
arrangementen. Op basis hiervan ligt er na twee
werking van (andere) financiële instrumen-
jaar een onderbouwd advies over effectieve en
ten;
stimulerende financiering van een leven lang
vervolgexperiment individuele leerrekening
leren en de rol van de overheid daarbij. Dit
(ilr) om de effectiviteit van het instrument
advies wordt in 2007 aan het nieuwe kabinet
ilr te meten voor laagopgeleiden;
aangeboden.
(tussen)resultaten van de ilr-experimenten uitdragen naar sociale partners en O&O-
Budget
fondsen;
Voor het Experiment ILR is € 1,5 miljoen
participatie in het internationale ELAP-net-
beschikbaar. Voor aanvullend onderzoek + inter-
werk voor het delen van ervaringen op het
nationale activiteiten is € 100.000 beschikbaar.
terrein van (co-)financiering van LLL.
4.2 Vernieuwing Wat willen we in de komende twee jaar
Doel:
bereiken?
•
Na vijf maanden zijn er vijf tot acht O&O-fond-
gebruikmaken van vernieuwende initiatieven en deze breder toepassen.
sen geselecteerd en zijn deze gestart met het
Belangrijke partijen:
experiment ‘individuele leerrekening’. Ook zijn
•
werkgevers (grootbedrijf en MKB), burgers
dan de resultaten van het onderzoek Effectiviteit
(werkend en werkzoekend), onderwijsaan-
van scholingsinstrumenten (CINOP, juni 2005)
bieders (publiek en privaat bekostigd).
geanalyseerd en voorzien van beleidsconclusies
Spelers in het veld:
31.
•
gemeenten, CWI’s, reïntegratiebedrijven,
samenwerkingsprojecten of specifieke stimu-
koepelorganisaties, maatschappelijke orga-
leringsprojecten. De projecten kunnen onder
nisaties en kennisinstituten
andere liggen op het terrein van: -
de aanbieders van scholing: ROC’s, AOC’s
Op veel vragen over de inrichting van een leven
en hogescholen die –bewezen- toegankelijk
lang leren en het stimuleren van mensen wordt
zijn voor volwassenen en maatwerk kunnen
of is ergens in Nederland of daarbuiten al een
leveren door bijvoorbeeld flexibilisering en
antwoord gevonden en een effectieve strate-
modularisering van de opleidingen;
gie ontwikkeld. Vaak blijven deze initiatieven
-
de bedrijven: bedrijven die relatief meer
beperkt in gebruik, terwijl opschaling het effect
aandacht voor leren en scholing hebben
ervan sterk zou vergroten. Het is tijd om deze
en bijvoorbeeld een specifieke leerwerk-
initiatieven tot wasdom te brengen en er de
omgeving hebben ontwikkeld;
vruchten van te plukken.
-
samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven: werkgevers die in nauw overleg met
Kern van dit project is succesvolle initiatieven
onderwijsaanbieders maatwerkopleidingen
op te sporen, te ondersteunen en uit te breiden:
voor hun werknemers ontwikkelen die
spotten en verpotten. Deze initiatieven kunnen
geïntegreerd zijn met de beroepspraktijk;
divers van aard zijn. Het kan bijvoorbeeld gaan om pedagogisch didactische vernieuwingen, om
32.
-
non-formele educatie: instellingen voor nonformele educatie en maatschappelijke orga-
nisaties (bibliotheken, volksuniversiteiten,
opsporen (spotten). Voor het opspo-
sociaal-cultureel werk, vrijwilligerswerk,
ren wordt ook gebruik gemaakt van de
media- en welzijnsorganisaties) die met
uitkomsten van projecten EQUAL/ESF en
elkaar en/of met instellingen voor formele
het Platform Beroepsonderwijs;
educatie (o.a. ROC’s, AOC’s) samenwerken
•
het opstellen van een overzicht van instru-
om leren gericht op actief burgerschap en
menten voor een leven lang leren in het
maatschappelijke participatie te stimuleren.
buitenland met als doel lessen te trekken voor Nederland.
Het gaat hier nadrukkelijk om initiatieven die al
•
vijf initiatieven/projecten analyseren en
gestart zijn en niet om nieuwe initiatieven die
selecteren die voor verdieping en verbre-
nog moeten starten.
ding in aanmerking komen (hierbij ook individuele leerwensen meenemen);
Wat gaan we doen? •
•
gesprekken voeren en bijeenkomsten organiseren met de verschillende partijen en effectieve vernieuwingen/verbeteringen
verbredingspartners vinden en overeenkomsten sluiten;
•
overdrachtstraject organiseren en uitvoeren;
33.
•
vijf vernieuwingslijnen uitvoeren en initiële
worden additionele middelen aangeboord: O&O-
vernieuwingen verdiepen;
fondsen, ESF, gemeentelijke gelden of reïntegratiebudgetten.
Wat willen we in de komende twee jaar bereiken?
4.3 Associate degree
Gewenste tussenresultaten na zeven maanden:
Doel: experimenten opzetten voor een twee-
vijf projecten op een breed terrein met een
jarige HBO-opleiding binnen de HBO-bachelor
serie partners die deze projecten wil over-
leidend tot een associate degree.
nemen. Gewenst tussenresultaat na twintig
Belangrijke partijen: HBO-raad, BVE-raad,
maanden: eerste inzicht in effectiviteit verbrede
VNO/NCW, MKB-Nederland, Landelijk Platform
projecten. Na twee jaar ligt er een onderbouwd
AD, Project MBO-plus, Colo, studentenorgani-
vernieuwings- en implementatieplan voor een
saties, NVAO en Paepon.
leven lang leren voor de periode tot 2010.
Spelers in het veld: HBO-instellingen (bekostigd en aangewezen), BVE-instellingen en bedrijfs-
Budget Voor de vernieuwingslijn is een bedrag van € 1 miljoen beschikbaar. Waar nodig en mogelijk
34.
leven.
Om meer diversiteit in het beroepsonderwijs te
dienen. Dit houdt in een operationalisering van
brengen wordt een aantal experimenten voor
de voorwaarden waaraan de experimenten moe-
een tweejarig programma binnen de HBO-
ten voldoen en het organiseren van een selectie-
bachelor opleidingen gestart die moeten leiden
ronde. Vervolgens zal een evaluatieonderzoek
tot een “associate degree” in het hoger beroeps-
van de experimenten worden opgezet.
onderwijs. Nederland zal met de introductie
Het project 'associate degree' wordt gezamen-
van deze programma’s internationaal in de pas
lijk met de directie Hoger Onderwijs (OCW)
lopen met bijvoorbeeld andere EU-landen. Doel
uitgevoerd.
van deze experimenten is te achterhalen hoe groot de reële behoefte aan deze programma’s
Wat willen we in de komende twee jaar
is bij studenten en toekomstige werkgevers.
bereiken?
Door middel van deze experimenten zal worden
Het gewenste resultaat na twee jaar is dat in
onderzocht wat de resultaten zijn van de ‘associ-
2006/2007 een aantal experimenten zijn gestart
ate degree’ qua aantrekkingskracht op (nieuwe)
(voor een periode van drie jaar) die erop gericht
deelnemers en positie van afgestudeerden. Op
zijn om de behoefte aan dergelijke programma’s
basis van de resultaten van de experimenten zal
bij het beroepenveld en studenten te onder-
worden besloten over het al of niet invoeren van
zoeken. In 2007-2008 start een tweede cohort
een ‘associate degree’. Binnenkort wordt een
experimenten binnen de totale looptijd van drie
beleidsstandpunt over deze “associate degree”
jaar.
aan de Tweede Kamer gestuurd. Budget Wat gaan wij doen?
Financiering valt onder de verantwoordelijkheid
Een uitnodigingsronde opzetten om hogescho-
van de directie Hoger Onderwijs.
len te vragen in samenwerking met andere partijen experimentele 'associate degree' opleidingen te ontwikkelen en als experiment in te
35.
Begroting Projectdirectie 2005-2007 BEGROTING
2005
2006
Programmalijn 1 Subsidieregeling voor het ‘matchen’
4
4
van samenwerkingsafspraken over duale trajecten Pilots duale trajecten
0,8
Subtotaal
4,8
4
3
3
Programmalijn 2 Basisfinanciering EVC, incl. pilots Uitrol EVC in de regio’s
9,2
Nationaal Expertise Centrum EVC
1,2
Online marktplaats Leren & Werken
1,2
1,1
Subtotaal
5,4
13,3
Programmalijn 3 Subsidiëren individuele leerrekenin-
1,5
gen Disseminatie best practices Subtotaal
36.
0,5
0,5
2
0,5
2007
Algemeen Publiekscampagne eerste tranch
1,2
Publiekscampagne tweede tranch
1,5 2
Inhuur experts
0,3
0,5
Onderzoek en monitoring
0,6
1
Apparaatskosten projectdirectie
0,7
1,3
0,2
Subtotaal
2,8
6,3
0,2
TOTAAL
15,0
24,1
0,2
Beschikbaar
2005
2006
2007
Actieplan Leven Lang Leren
5
3,5
Enveloppe middelen HO
5
9
Duale trajecten
5
5
Middelen BVE-sector
4,8
Middelen HO-sector
1,8
Totaal
15
24,1
Saldo
0
0
-0,2 *
* Dekking van dit bedrag zal t.z.t. binnen de begrotingen voor 2007 van OCW en SZW worden opgelost.
37.
Afkortingen AOC
EQUAL
HO
MBO
Agrarisch oplei-
EU-regeling ter
Hoger Onderwijs
middelbaar beroeps-
dingscentrum
bevordering van
BVE
gelijke kansen op de
HOOP
arbeidsmarkt
Hoger Onderzoeks-
MKB
en Onderwijs Plan
Midden- en
Beroepsonderwijs
ESF
en volwassenenedu-
Europese structuur-
ILR
catie
fondsen
individuele leerre-
NEC
kening
Nationaal expertise
Kleinbedrijf
CINOP
EVC
Centrum voor inno-
Erkenning elders
KBB
vatie van opleidin-
verworven compe-
kenniscentrum
NVAO
gen
tenties
beroepsonderwijs
Nederlands-
en bedrijfsleven
Vlaamse accredita-
centrum
CWI
EZ
Centrum voor werk
Ministerie van
KCE
en inkomen
Economische Zaken
Kwaliteitscentrum
O&O-fondsen
examinering
opleiding- en ont-
tie organisatie
ELAP-landen
FWI
European Learning
Fonds voor Werk en
LNV
Account Partners
Inkomen
Ministerie van
OCW
Landbouw, Natuur
Ministerie van
en Voedselveiligheid
Onderwijs, Cultuur
Network HBO Hoger beroepsonderwijs
38.
onderwijs
wikkelingsfondsen
en Wetenschap
OESO
UWV
VSNU
Organisatie voor
Uitvoerings-
Vereniging van
economische
organisatie
Universiteiten
samenwerking en
Werknemers-
ontwikkeling
verzekeringen
VWO Voorbereidend
RIGO
VenI
wetenschappelijk
Regeling Innovatie
Ministerie van
onderwijs
groen onderwijs
Vreemdelingenzaken en Integratie
RMC
WVA Wet vermindering
Regionaal Meld- en
VNG
afdracht loon-
Coördinatiepunt
Vereniging
belasting en
Nederlandse
premies voor de
Gemeenten
volksverzekeringen
VNO/NCW
WO
Verbond van
wetenschappelijk
SER
Nederlandse
onderwijs
Sociaal
Ondernemingen
Economische Raad
en Nederlands
ROC Regionaal Opleidingencentrum
Christelijk SZW
Werkgeversverbond
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
39.
Dit is een publicatie van de projectdirectie Leren & Werken. Leren & Werken is een gezamenlijke directie van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Projectdirectie Leren & Werken Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Per 1 augustus 2005: Postbus 90801 2509 LV Den Haag Voor meer informatie:
[email protected] Productie Fotografie Vormgeving Druk
Arendo Schreurs/Leo Wijnhoven Bart Versteeg Maarten Balyon grafische vormgeving, Zoeterwoude Den Haag Offset, Den Haag
Uitgave
mei 2005
OCW35.030/585 40.
