Opbrengstgericht werken aan leren leren introductie Het realiseren van een professionele oefencultuur Leren Leren CED-Groep en Landelijk Expertise Centrum Speciaal Onderwijs LECSO
Colofon Deze uitgave maakt onderdeel uit van de publicatie ‘Opbrengstgericht werken aan Leren Leren’. Deze publicatie is voortgekomen uit een door CED-Groep en Landelijk Expertise Centrum Speciaal Onderwijs LECSO ingediend voorstel ten behoeve van de ‘Call for Proposals 2012’, uitgezet door School aan Zet. © Utrecht, 2013 Titel: Opbrengstgericht werken aan Leren Leren Auteur(s): Hanni Bijl, Katja van der Veer, Tim Micklinghoff, Robert Jacobs, Drs. Corine van Helvoirt Coördinatie: Job Christians, Gea Spaans Tekstredactie: Jenny van Rooij Vormgeving: Stephanie van Besouw (Joeri Multimedia) Fotografie: Mark Verlijsdonk (Joeri Multimedia) Deze uitgave is digitaal beschikbaar via http://cfp.schoolaanzet.nl/
DEZE UITGAVE
De publicatieserie ‘Opbrengstgericht werken aan Leren Leren’ bevat de volgende titels: Introductie Draaiboek - Startbijeenkomst Leren Leren Powerpoint - Startbijeenkomst Leren Leren Draaiboek - Vervolgbijeenkomst 1 - Taken analyseren en ontwerpen Powerpoint - Vervolgbijeenkomst 1 - Taken analyseren en ontwerpen Draaiboek - Vervolgbijeenkomst 2 - Procesfasering bij Leren Leren Powerpoint - Vervolgbijeenkomst 2 - Procesfasering bij Leren Leren Draaiboek - Vervolgbijeenkomst 3 - Feedback geven aan leerlingen tijdens Leren Leren Powerpoint - Vervolgbijeenkoms 3 - Feedback geven aan leerlingen tijdens Leren Leren
3
4
Het realiseren van een professionele oefencultuur Leren Leren Een goede (Leren Leren) les en goede prestaties van leerlingen hangen samen met basisvaardigheden van leraren ten aanzien van Leren Leren. Elke leraar maakt daarin een ontwikkeling door die vraagt om (een op maat) begeleiding. Die kunt u als directeur of begeleider bieden door goed zicht te hebben op wat er in de groepen/klassen gebeurt. Dit geldt zowel voor algemene didactische vaardigheden als de vaardigheden die specifiek van toepassing zijn op Leren Leren. In de bijeenkomsten wordt aandacht besteed aan een zestal vaardigheden die specifiek zijn voor Leren Leren. De scholingsbijeenkomsten kunnen als start dienen voor een focus op deze vaardigheden. Een focus op leerkrachtvaardigheden gaat ervan uit dat: •
Gebruik gemaakt wordt van van (objectieve data) ten aanzien van de prestaties van leerlingen en de prestaties van leraren; dit betekent regelmatig data verzamelen, deze data analyseren en er conclusies ten aanzien van o.a. het onderwijsaanbod aan verbinden;
•
Er tijd is om regelmatig als directeur, intern begeleider of coördinator klassen te bezoeken om direct feedback te kunnen geven op het primaire proces;
•
Bij groeps/klassenbezoeken gebruik gemaakt wordt van een gerichte kijkwijzer om leraren specifiek feedback te kunnen geven op leerkrachtvaardigheden;
•
Gebruik gemaakt wordt van video-opnamen en videofeedback;
•
Leraren dezelfde taal spreken ten aanzien van Leren Leren;
•
Er binnen de schoolorganisatie voldoende intervisie/scholingsmomenten zijn voor leraren.
5
Bovenstaande elementen zijn concreet vertaald naar een viertal scholingsbijeenkomsten: •
Een startbijeenkomst waarin de professionele oefencultuur en het duiden van data centraal staan;
•
Een vervolgbijeenkomst waarin het beoordelen van taken, taakanalyse en taakontwerp centraal staan;
•
Een vervolgbijeenkomst waarin procesfasering centraal staat;
•
Een vervolgbijeenkomst waarin het geven van gerichte feedback aan leerlingen centraal staat.
De start- en vervolgbijeenkomsten zijn zo ingericht dat ze zowel door onderwijsadviseurs, directeuren of intern begeleiders kunnen worden uitgevoerd. In de draaiboeken wordt daarbij telkens gerefereerd aan ‘trainer’
Tijdsinvestering en planning De startbijeenkomst gaat uit van een tijdsinvestering van 3 uur. De vervolgbijeenkomsten duren 2,5 uur. Bij de startbijeenkomsten en vervolgbijeenkomsten wordt telkens gewerkt met huiswerkopdrachten die door de deelnemers moeten worden uitgevoerd. Het is van belang om vooraf een planning te maken ten aanzien van de vervolgbijeenkomsten. Zorg ervoor dat er minimaal een viertal weken tussen de bijeenkomsten zit zodat de deelnemers de gelegenheid krijgen om de praktijkopdrachten uit te voeren en op hun leerkrachtvaardigheden te reflecteren.
6
School aan Zet Lange Voorhout 20 | 2514 EE Den Haag Postbus 556 | 2501 CN Den Haag www.schoolaanzet.nl