12-02-14
Leerling, ouders en leerkracht…. Symposium Alterius Heerlen 29-01-2014
Presentatie: Oudergerichte attitude Wim Goossens Expertdocent Zuyd Hogeschool Faculteit Sociale Studies en Educatie
Warming up Even voorstellen aan een lastige ouder ……..!?
12-02-14
12-02-14
12-02-14
Inhoud • • • • •
Warming up: een lastige ouder Deel 1: Beelden over Ouderschap Deel 2:Ouders en professionals Deel 3: Ouderschapstheorie Deel 4: Organisatorische inbedding van Oudergericht werken
12-02-14
Deel 1: Beelden over ouderschap…
12-02-14
Een verhaal van een ouder…..
Vraag: wil iemand uit het publiek eens een verhaal vertellen over een contact met en ouder dat impact voor hem/haar had?
Beelden over ouderschap… Een verhaal van een ouder…..
Wat ervaren we nu aan primaire reacties bij ons zelf als we reflecteren over deze ouder(s): – Wat hoor je? – Wat zie je voor je? – Wat denk je? – Wat voel je? – Aan wie denk je primair: de ouder of het kind (kind of ouderperspectief)?
12-02-14
Eigen beelden en beeldvorming over ouderschap Praten en denken over ouderschap confronteert professionals met eigen persoonlijke geïnternaliseerde:
– Denkschema’s
waarneming – gewaarwording –denkstijlen/overtuigingen
– Emotionele oriëntaties gevoelsreacties, emotionele respons, overdracht – tegenoverdracht, ……..
– Maatschappelijke perspectieven
maatschappelijk omgevingsveld, tijdsbeeld, ambivalent overheidsbeleid (empoweren vs disciplineren).
Eigen beelden en beeldvorming over ouderschap (2)
§ Beeldvorming over ouderschap wordt beïnvloed door de wijze waarop uzelf bent “beouderd”! § Beelden vanuit uw eigen ouderschap spelen mee!
Reflectieopdracht • Welke vragen zou/had u aan uw ouders willen stellen over hun ouderschap? • Wat weet u over het ouderschap van uw ouders: - Hoe was de start van hun ouderschap? - Welke steunbronnen hadden zij? - Wie waren voor hun voorbeelden in hun ouderschap? - Hoe hebben ze hun ouderschap vorm willen geven? • Wat was er aanwezig in hun ouderschap en wat heeft u gemist? Kernvraag: Hoe werkt de wijze waarop ik ben “beouderd” door in mijn professionele contacten met ouders? 12-02-14
Eigen beelden en beeldvorming over ouderschap § We maken allemaal (ideaal)beelden over ouderschap! § We kijken naar ouderschap vanuit een diversiteit aan sociale perspectieven!
Deel 2 Ouders en professionals
12-02-14
Mentale modellen van professionals naar ouders
• • • • •
Protectieve model Expertmodel Transmissie model Consument model Partnershipmodel Vrije vertaling Carmel Borg (Malta) 2013; op basis van Hornby, G (2000)Improving Parental Involvement, London, Cassel
12-02-14
Wat gebeurt er bij de professional in relatie tot de ouder?
Kwetsbare professionals?? • Professionals komen in aanraking met een (maatschappelijk)beladen goed: ouderschap • Een confrontatie met hun eigen sociale perspectieven, emoties en denkmodellen richting ouders en ouderschap. 12-02-14
Mogelijke valkuilen in contacten met ouders. • Redder van het kind worden! • Teveel in de schoenen van de ouders gaan staan en de regie van de ouder overnemen! • Eigen META POSITIE kwijtraken (te betrokken bij de ouders)! • De “betere ouder zijn”: te snel met tips komen! • Neiging tot parentblaming! • Gebruik van vakjargon om je te profileren als deskundige!
Ouders en professionals ….
Mogelijke valkuilen in communicatie tussen ouders en professionals……..
12-02-14
Ouders en professionals, een wereld van verschil…..?! Ouders • • • •
Vanaf begin Leefwereld Tijdloos 24 /7
12-02-14
Professionals • • • •
Ergens in de rit… Systeemwereld Tijdelijk (Passant) Diensten of urenaanstelling
Ouders en professionals, een wereld van verschil…..?! Ouders
Professionals
• Familiaire relaties • Totale kind • Eigen ouderdeskundigheid • Zorgconcept • Emotioneel verweven
• Collegiale relaties • Specifiek probleem • Generalistische kinddeskundigheid • Ontwikkelingsconcept • Emotioneel betrokkenaffectief neutraal
12-02-14
Deel 3 Ouderschapstheorie
12-02-14
OUDERSCHAPTHEORIE ALS REFERENTIEPUNT! En (hoe) kun je je als professional/leerkracht van al deze normeringen “vrijspelen”? Om je “vrij te spelen” heb je nodig: • een theorie over ouderschap; • een theorie en methode over ouderschap t.b.v. het communiceren met ouders; • een voortdurende bereidheid om vanuit een oudergerichte attitude te handelen; • een denkschema over ouderschap.
OUDERSCHAPTHEORIE ALS REFERENTIEPUNT….
Enkele tussenvragen: • Bent u bekend of hanteert u een ouderschapstheorie? • Een theorie over ouderschap is een belangrijk referentpunt voor professionals! Bron: Handboek Methodische Ouderbegeleiding (deel 1 t/m 10) Alice v.d. Pas
• Zie ook: Tijdschrift Ouderschapskennis (uitgever SWP)
Kern van de ouderschapstheorie • Besef van verantwoordelijk-zijn (tijdloos en onvoorwaardelijk). • Ouderschap maakt kwetsbaar. • Ouders zijn (eindverantwoordelijk) consultvrager. • Er is een onderscheid tussen partnerschap ouderschap –– opvoederschap. • Ouderschap is meer dan opvoederschap en gaat door als opvoederschap (soms tijdelijk) stopt.
Oudervriendelijk Weten dat ouderschap nooit een ideale status bereikt. Kritisch maar niet veroordelend denken en spreken over ouderschap. Respect in denken, praten en handelen naar ouders.
Oudergericht Naast het kindgerichte perspectief vanuit een ouderoptiek kunnen meedenken, meeleven, meevoelen met ouders Daarbij een (voortdurend)besef laten zien dat je met het dierbaarste bezig bent dat een ouder heeft: zijn kind!
Oudersensitief Gaat over gevoelig zijn voor signalen vanuit het ouderperspectief. Oog hebben voor wat ouders beweegt, drijft, bezig houdt en besef hebben van de permanente zijnspositie van het ouderschap. Daarbij de kwetsbaarheid van het ouderschap kunnen zien. In de schoenen van ouders kunnen staan, maar er niet mee gaan lopen:kunnen empathiseren met ouders.
Ouderbetrokken De ouder permanent als een goede ouder benaderen (ook al faalt hij in het ouderen en opvoeden). Zich daarbij kunnen “vrijspelen” van eigen normeringen en betrokken blijven op het ouderperspectief. Commitment kunnen aangaan met het ouders. De ouder kunnen zien als een consulterende opdrachtgever en daarnaar handelen. Daarbij verantwoording afleggen aan de ouder.
Ouderbegeleidend Vanuit een vakspecialistische optiek als ouderbegeleider werken vanuit een ouderperspectief, ondersteund door een ouderschapstheorie en een methodiek ouderbegeleiding, Daarbij de (voortdurende) bereidheid hebben om (consequent) de ouderbegeleidende positie kunnen innemen.
Denkschema over Ouderschap Ouderlijke werkvloer
Bufferprocessen
Omstandigheden
Basisgedragingen (schijf van 5) • veiligheid • verzorging • zicht houden • verwachtingen • begrenzen
Solidaire gemeenschap
Kind Moeder Vader Broers en zussen Grootouders, andere familie Sociaal netwerk Behuizing, baan, inkomen Stad, platteland, buur Cultuurverschil, Godsdienst, schoolsysteem Geweld op tv en videospelletjes Migratie en vluchten, GSM, SMS en internet Reclame voor alcohol Opvoeddeskundigen Enz.
Timen & doseren Emotieregulatie
Taakverdeling Metapositie “Goede ouderervaringen”
Deel 4 Organisatorisch inbedding van oudergericht werken
12-02-14
Ouderbetrokkenheid en Organisatieniveaus Goossens (2013) Strategisch niveau
Ouderbetrokkenheid t.a.v. visie, beleid, beheer , organisatie, personeel
Tactisch niveau
Ouderbetrokkenheid t.a.v. cluster/bouwniveau: huisvesting, inrichting, groepen, activiteiten, enz.
Uitvoerend niveau
Ouderbetrokkenheid t.a.v. of in het primaire proces: ouder als participant, facilitator, ondersteuner
12-02-14
Niveaus van ouderbetrokkenheid Vertaling van Bolks 2011 Professioneel communiceren met ouders meeleven Kind Groep School
12-02-14
meehelpen
meedenken
mee beslissen
Ouderbetrokkenheid en regulatieve cyclus Vrije Vertaling Geurts E, 2010, Ouders betrekken in de residentiële jeugdzorg
Fase
Voorbeelden wijze van betrekken van ouders:
Voorfase
Goede voorinformatie, voorschoolse contacten, huisbezoeken, enz.
Aanmelding
Informatieverstrekking, kennismaking, huisbezoek, enz
Plaatsing/opname
Doelen, aanpak, netwerkoverleg, zorgplan, enz.
Verblijf
Info uitwisseling, telefonische contacten, evaluaties, dagelijkse activiteiten, taken, verantwoordelijkheden, ontspanningactiviteiten, uitjes, ouderavonden, cursussen, gespreksgroepen, enz.
Beëindiging/Nazorg
Exit gesprekken, nazorg, terugkeergesprekken, enz.
12-02-14
Slotmessage Katie Lee Weille (2011) (Lector ouderbegeleiding):
“Parents must be better understood, befor children can be helped”
12-02-14
Afronding: Verdere informatie: • Email:
[email protected] • Algemene info + intekenlijst voor nadere informatie is bij organisatie. • Email:
[email protected] Bedankt voor de aandacht Wim Goossens
