Ouders, school en leerling: Hoe word je educatieve partners?
prof. dr. Tessa Kieboom prof. dr. ir. Kathleen Venderickx © Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
WIE ZIJN WIJ? Oorsprong Centrum voor Begaafdheids onderzoek
Organisatie
Exentra
Universiteit Hasselt
‐ Opgericht in 1998 door: ° prof. dr. Tessa Kieboom (Univ. Antwerpen) ° prof dr. Franz Mönks (Univ. Nijmegen) ‐
1998
Sedert 2014 onderdeel van Exentra
Focus Advies Testing Begeleiding Coaching Opleiding
Wetenschappelijk onderzoek
info ‐ Expertisecentrum rondom hoogbegaafdheid ‐ Fonds vrienden van Exentra Koning Boudewijn Stichting > 6.000 hoogbegaafden individueel begeleid
KINDEREN SCHOLEN
VOLWASSENEN BEDRIJVEN
Onder leiding van prof. dr. Tessa Kieboom en prof. dr. ir. Kathleen Venderickx © Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
2012
2014
Wat betekent hoogbegaafd zijn?
© Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
(HOOG)BEGAAFDHEID? LUIK “DENKEN”
LUIK “ZIJN”
INTELLIGENTIE (IQ) CREATIVITEIT MOTIVATIE
RECHTVAARDIGHEIDSGEVOEL GEVOELIGHEID KRITISCHE INSTELLING DE LAT HOOG
LEERHONGER
ANDERS ZIJN
BEWUSTZIJN GEVOLGEN persoon zelf
BEWUSTZIJN GEVOLGEN omgeving
zwak begaafd
Zeer zwak begaafd
begaafd gemiddeld 68% van de bevolking
70
85
100
115
© Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
hoogbegaafd
130
Is hoogbegaafdheid een probleem?
© Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
JE KIND IS HOOGBEGAAFD!
• • • • •
Gezond kind Verschillen zijn normaal Vraagt andere aanpak thuis en op school Onzekerheid Angst voor de toekomst! © Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
JE KIND IS HOOGBEGAAFD!
© Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
• Als je als ouder weet wat te doen: ‐ kan je angst omzetten in vertrouwen ‐ kan je kind probleemloos gelukkig zijn! © Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
Aandacht voor valkuilen
© Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
VALKUILEN
Schattingen van onderpresteren: tot >50% van de (H)B kinderen (Siegle & McCoach, 2009).
Potentieel
Verkennend onderzoek Exentra: +/‐ 300 (hoog)begaafde werknemers Intrinsieke capaciteiten GAP
© Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
jobvereisten
GETALENTEERDE MEDEWERKERS 77% verveling 80 % ervaart GAP
71 % jobhopping 1/3 burn out © Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
SUPERVISOR
WAT GEBEURT ER?
comfortzone
Frequentie in de bevolking
Werkveld
Δ Burg – geneesk.,…
Potentieel Complexiteit Moeilijkheid
Frequentie in de bevolking
Δ Latijn wiskunde Moderne
Potentieel Complexiteit Moeilijkheid
Frequentie in de bevolking
Frequentie in de bevolking
Δ
Δ
Hoger onderwijs
Middelbaar
Lager
Potentieel Complexiteit Moeilijkheid
• •
© Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
Opbouw barrières Onvolledige toolbox
Δ Potentieel Complexiteit Moeilijkheid
BARRIERES
COMFORTZONE
COMMUNICATIE
NORM
FOUTEN?
TIJD
© Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK – HOOGBEGAAFDE KINDEREN Het negeren van iemands hoogbegaafdheid kan schade aanbrengen: • Psychologische pijn – Sociaal‐emotioneel welbevinden • Gemiste opleidingskansen
VOOR ALLE HOOGBEGAAFDE KINDEREN
BUITENSCHOOLSE CONTEXT
SCHOOLSE CONTEXT OUDERS
© Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
OUDERS NEMEN DE BELANGRIJKSTE ROL OP!
• Weten wat school kan en wat niet • Toolbox uitbouwen • Barrières / zijnsluik aanpakken © Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
© Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
Onderwijsinterventies sterke en hoogbegaafde leerlingen
© Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
ONDERWIJSINTERVENTIES STERKE EN HOOGBEGAAFDE LEERLINGEN
KLASINTERNE WERKING DIFFERENTIATIE NAAR BOVEN
KLASEXTERNE WERKING VERSNELLEN PLUSGROEP
© Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
DIFFERENTIATIE NAAR BOVEN: DOEL ‐ TOOLBOX
Leren inspannen
Leren falen
Vòòr einde basisschool!
© Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
DIFFERENTIATIE NAAR BOVEN
BASIS‐ LEERSTOF
ANDER WERK
MOET
EXTRA MAG
© Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
GERICHTE DIFFERENTIATIE
7 + 8 = 17 – 5 = 13 – 11 =
14 + 6 = 17 + 2 = 13 ‐ 4 =
19 + 27 = 63 – 15 = ! 10 = 2 + . + . 10 = 8 ‐ . + . 10 = 7 + . ‐ .
57 – 43 = 78 + 14 =
Neem 1,2,4,5,6,7 © Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
MOGELIJKE REACTIES BIJ HET KIND
Weerstand
Fouten maken
ANTWOORD: CONSEQUENTIE VOLHOUDEN
Traag werken
Helpen © Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
GEVAAR VOOR DE OMGEVING
OVERSCHATTING Verwacht niet onmiddellijk zelfstandigheid Moeilijke stappen mee vorm geven • • • •
AAN TE LEREN VAARDIGHEDEN: Overloop de manier van vraagstelling Durf opnieuw te beginnen Lees goed wat gevraagd wordt Stimuleer een kladblad © Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
SAMENWERKING OUDERS EN SCHOOL
• Niet bezwijken onder de ontsnappingsroutes van het kind => Waarom moet dit als het toch niet leuk is? •
Overvragen we niet of pushen we niet?
•
Een kleine twijfel volstaat om consequentie moeilijk te bewaren
•
Angst om te falen niet uit de weg gaan NOODZAAK: uit de hangmat voor de toekomst op een moment dat resultaten vaak nog geen probleem zijn
© Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
GEVAAR VOOR HET KIND
VERMIJDINGSGEDRAG Saai ‐ onrechtvaardig Wat eerst evident was, vraagt nu inspanning - onzekerheid
OPLOSSING blijf stimuleren begeleiden positief aanmoedigen
DOEL: Vermijden van inspanning Vermijden van fouten © Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
ONDERWIJSINTERVENTIES STERKE EN HOOGBEGAAFDE LEERLINGEN
KLASINTERNE WERKING DIFFERENTIATIE NAAR BOVEN
KLASEXTERNE WERKING VERSNELLEN PLUSGROEP
© Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
PLUSGROEP: DOEL – TOOLBOX EN ZIJNSLUIK
Studievaardigheden optimaliseren
Werkhouding verbeteren
Contact met ontwikkelingsgelijken
Enkel voor hoogbegaafde kinderen (3%)
Wekelijks 2/4 u uit de klas Tijdens rekenen of taal
© Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
PREVENTIEVE WERKING
CURATIEVE WERKING
OVERZICHT ONDERWIJSINTERVENTIES HB KINDEREN
Differentiatie naar boven
Kangoeroewerking
Aparte klassen
Aparte scholen
© Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
VERSNELLEN = JOKER
ACTIEPLAN ALLE HOOGBEGAAFDE KINDEREN INTAKE ADVIES OUDERS
SCHOOLSE CONTEXT
BUITENSCHOOLSE CONTEXT
Opleiding
Differentiatie naar boven
Groepstrajecten
• Hoe voed ik mijn (hoog)begaafd kind op?
• Voor sterke en hoogbegaafde kinderen
• Hoogbegaafd specifieke eigenschappen
• Alarmsignalen?
(20%)
• Hoe bied ik de juiste ondersteuning?
• Barrieretraining
• Vanaf kleuter
• Mindset • Sociaal‐emotionele training
Dienen juiste beslissingen te kunnen nemen
• …..
voor hun hoogbegaafde kinderen
Kangoeroewerking OUDERCURSUS
EXENTRASCHOLEN
EXENTRATRAJECTEN
VOOR ALLE HOOGBEGAAFDE KINDEREN © Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra
© Exentra copyright – geen reproductie zonder schriftelijke toelating van Exentra