Kunstzinnige senioren in De Wandeling De nieuwe grootouders
VOORWOORD Beste lezer 2015 zit er bijna op. Het is nu al het jaar van de bevestiging. Alle acties die we ondernamen, waren succesvol. Steeds meer senioren vinden spontaan de weg naar onze werking.
Guy Swennen
Schepen van senioren
In 10 jaar tijd is de seniorenwerking in Bilzen enorm gegroeid. En vandaag staan we aan de vooravond van een historische uitbreiding van ons seniorenbeleid. Wat dit precies inhoudt, ontdek je in de volgende editie van de seniorennieuwsbrief.
In deze editie kan je lezen over wat het is om vandaag de dag grootouder te zijn. We bekijken de kunstacademie door de ogen van senioren en we helpen een aantal misverstanden over het Seniorenhuis de wereld uit. Kortom, weer een boeiende nieuwsbrief. Tot slot wil ik graag je aandacht vestigen op onze jaarlijkse actie: de warmste week. Ook nu brengen we in die week heel wat senioren samen en zamelen we geld in voor een Bilzers goed doel. Veel leesplezier!
OPENINGSUREN Seniorendienst stad Bilzen Deken Paquayplein 1, eerste verdieping, 3740 Bilzen Ronny Sonck: 089 51 92 37 - 0477 19 18 36
[email protected] ma 9 - 12 uur & 14 - 18.30 uur di 9 - 12 uur wo 9 - 16 uur do 9 - 12 uur vrij 9 - 12 uur
Seniorenhuis stad Bilzen Camille Huysmansplein 14 bus 1, 3740 Bilzen-centrum ma 9 - 12 uur & 13 - 16.30 uur di 9 - 12 uur & 13 - 16.30 uur wo 9 - 16.30 uur do 9 - 12 uur & 13 - 16.30 uur vrij 9 - 12 uur Gesloten op feestdagen en tijdens schoolvakanties
Belangrijk om te weten De warmste week In december houdt de seniorendienst haar jaarlijkse Warmste week. Op maandag 14 december kan je in het Seniorenhuis terecht voor kerstkoffie. Wie een koffie bestelt, krijgt voor zijn of haar gezelschap een koffie gratis. Op dinsdag 15 december kan je in De Kimpel terecht voor een speciale editie van de seniorendansnamiddagen. De jaarlijkse soep-battle voor het goede doel vindt plaats op woensdag 16 december. Meer informatie over de actie vind je op het toegevoegde blad in deze seniorennieuwsbrief.
2
Digitaal stratenplan van Bilzen
De stad Bilzen heeft een aparte website met daarop het stratenplan van groot-Bilzen. Surf eens naar stratenplan.bilzen.be en kies een straatnaam uit de lijst. Als je de route naar die straat wilt kennen, geef je onderaan een vertrekadres in en klik je op ‘bereken’. Of je dan ook de handigste route krijgt, moet je zelf maar beoordelen.
App houdt senioren langer thuis Cubigo is een eenvoudig platform dat alle toepassingen en diensten samenbrengt die mensen nodig hebben om langer zelfstandig en comfortabel thuis te blijven wonen. Cubigo is een app die je kan downloaden op je tablet of smartphone. Je kan het programma ook installeren op je computer. www.cubigo.com
Tentoonstelling in Seniorenhuis Wie in de komende maanden het cafetaria van het Seniorenhuis bezoekt, wordt getrakteerd op een mooie fototentoonstelling van senioren van Fotofocus. Fotofocus is een werkgroep voor fotoliefhebbers.
Het mooiste plekje DOE MEE EN WIN WIN WIN van Bilzen is... Als je wat ouder wordt, begint het woord ‘nostalgie’ steeds meer betekenis te krijgen. De dikke Van Dale zegt: ‘verlangen vol heimwee’ en geeft als voorbeeld: ‘zij heeft nostalgie naar de tijd van Elvis, vetkuiven en achtenzeventigtoerenplaten’.
Waaraan denk jij vol heimwee terug? Aan stoomlocomotieven of zwart-wittelevisie? Aan Tony Corsari of aan Tante Terry? In de vorige editie van de seniorennieuwsbrief vroegen we naar jouw mooiste plekje in Bilzen. De redactie mocht heel wat foto’s van mooie plekjes ontvangen. Uit alle inzendingen koos een onschuldige hand Hilda Wijnen als winnares. Hilda werd geboren op 2 april 1937 aan de voet van de Borreberg. Ze heeft haar hele leven in het Begijnhof gewoond. Ze koestert haar herinneringen met veel liefde: hoe ze met haar moeder naar het kruis op de berg ging om te
bidden. En hoe moeder dan zei: “Kijk, hier zie je héél Bilzen!” Vooral als er sneeuw lag, was er grote pret. Van Bilzen én omstreken kwam groot en klein om van de berg te glijden.
Laat ons weten welke nostalgische verlangens bij jou leven. Stuur een mailtje naar
[email protected] of – misschien nog beter – een handgeschreven brief die je in een omslag steekt die je nog zelf moet dichtlekken en op de post doen.
“Ik ben nog steeds gehecht aan deze plekken”, vertelt Hilda, “De Borreberg draag ik voor altijd in het hart als mooiste plek van Bilzen en omstreken.”
Okra Eigenbilzen, een bloeiende vereniging Op de voorpagina heb je onze figuranten al herkend als leden van OKRA Eigenbilzen. Tijdens de fotoshoot hadden we een gesprekje met Mathieu Meesters (tweede van links op de foto), de fiere secretaris van deze vereniging.
gekaart en vanaf oktober tot april kan je er ook kienen. Maandelijks staat er een speciale activiteit op het programma: een feestje, een uitstap met de bus, een demonstratie of een lezing. Voor elk wat wils dus.
Sinds 1969, en met momenteel 130 leden, zijn zij een actieve vereniging in het Eigenbilzerse dorpsleven. Met een aantal relatief jonge senioren is het negenkoppige bestuur verzekerd van voortbestaan en dus zijn de vooruitzichten voor de toekomst rooskleurig.
Het succesnummer, de ‘wandelingen met spek en eieren’, kan steeds op veel deelnemers rekenen. Samenwerking met de KVLV of Rommedom is voor OKRA geen ijdel begrip.
Wekelijks kan je op dinsdag mee fietsen en op donderdag wordt er in het Parochiehuis
Voor meer informatie kan je steeds terecht bij Mathieu:
[email protected]. Of spreek een van de andere bestuursleden aan.
3
Was jij erbij? De beeldbank van de seniorendienst Op vele activiteiten zoals op de seniorenfeesten of op de opendeurdagen van het Seniorenhuis zie je vrijwilligers foto’s maken. Regelmatig krijgt de seniorendienst de vraag waar de foto’s geraadpleegd kunnen worden. Vanaf nu kan je op de website van de stad Bilzen terecht om foto’s te bekijken van activiteiten die de seniorendienst organiseerde.
Van elk album zie je hier een kleine afbeelding, met eronder de naam van dat album. Als je bijvoorbeeld klikt op ‘Lentefeest senioren’, dan gaat dat album open. Je kan nu op eender welke foto klikken om die in zijn ware grootte te bewonderen. Door op de grote vishaakpijlen links of rechts te klikken, ga je naar de vorige of de volgende foto. Wil je terug naar het globale overzicht, klik dan op de naam van het album. Als je rustig achterover wil leunen en alle beelden automatisch laten passeren, klik dan linksboven op ‘Diavoorstelling’.
“Een mooie herinnering aan een onvergetelijke dag”
Als je één van die foto’s wil downloaden naar je eigen computer, klik dan eerst op de gewenste foto, klik daarna op ‘Downloaden’ en dan op ‘Foto downloaden’. Automatisch gaat dan een verkennerscherm open waarin je enkel nog moet navigeren naar de gewenste map; als je de gewenste bestandsnaam opgegeven hebt, nog even een klik op ‘Opslaan’ … en de foto staat op jouw schijf. Je kan dan die foto afdrukken op jouw eigen printer. In plaats van op te slaan in een map op de harde schijf, kan je ook opslaan op een USB-stick. Voordeel hiervan is dat je dan met die stick de foto elders kan afprinten.
Via www.bilzen.be ‘Leven’ ‘Senioren’ ‘Beeldmateriaal senioren’ kom je terecht op een pagina van Picasa, de dienst van Google waar webalbums opgeslagen worden. Je zit daar rechtstreeks in de fotogalerij van Seniorendienst Bilzen.
Als je dit allemaal zelf niet kunt/durft, ben je altijd welkom bij SenCo, de dienst van computerhulp voor senioren, elke vrijdagochtend tussen 9.30 uur en 12.00 uur in het Seniorenhuis. Breng dan wel je eigen USB-stick mee.
De elektrische fiets veilig en stabiel stallen Wie zijn elektrische fiets in onze stad veilig wil stallen, heeft het zeker al gemerkt: de spiralen zijn hiervoor niet erg geschikt. De werkgroep Mobiliteit van de SeniorenAdviesRaad heeft dit probleem actief onderzocht en hierover een gemotiveerd advies bezorgd aan het stadsbestuur. Hierin werden volgende problemen gesteld: de fiets is moeilijk veilig aan het spiraalrek vast te maken, het wiel kan gemakkelijk vervormen, enz. Er werden ook oplossingen voorgesteld. Zo moet het fietsenrek voldoende lang zijn om de fiets de nodige stabiliteit te geven, en hoog genoeg om het frame met een slot aan dit rek te kunnen vastmaken e.d. De stallingen zouden verspreid moeten staan over de ganse stad.
4
Oplaadpalen bijplaatsen was een volgende vraag: er rijden steeds meer mensen met een elektrische fiets en die fietsen moeten onderwerg opgeladen worden.
Het schepencollege liet de werkgroep weten deze problematiek te zullen bestuderen en zo mogelijk op te lossen.
Kunstzinnige senioren in de academie
Nadat het uitgeleefde hospitaal maandenlang aan het oog onttrokken was, verscheen het gerenoveerd uit de doeken als een stijlvol gerestaureerde academie. Bij de opening in september verkenden vele bezoekers nieuwsgierig en bewonderend de strakke gangen en ruimten, klaar door het rijkelijk binnenstromend licht en de heldergekleurde wanden.
Dit juweeltje wordt opengesteld voor de zowat 700 jongere leerlingen en oudere cursisten, 55-plussers, die enthousiast de aangeboden lessen volgen in de richtingen tekenen, schilderen, grafiek of monumentale kunst. Volwassenen die nog zoekende zijn, kunnen inschrijven op een algemeen voorbereidend jaar. In een gesprek met twee leraren – eigenlijk twee steunpilaren bij het ontstaan en de bloei van de Bilzerse academie – klinkt hun enthousiasme, gedrevenheid en voldoening. De jongere Guido Motten (links op de foto) startte in de jaren tachtig zijn opdracht bij de jongsten en in de middelbare graad. In zijn lessen maak je kennis met een brede waaier aan technieken. Daarmee wordt creatieve aanleg van de belangstellenden ontwikkeld en kan een keuze gemaakt worden voor één van de kunstrichtingen. Senioren kunnen in een voorbereidend jaar deze technieken aanleren om zich daarna in de door Guido succesvol geleide groep gevorderden creatief te bekwamen. Een senior, die zich al een achttal jaren creatief inzet, spreekt oprecht over de vriendelijke opvang, de positieve ondersteuning en
de gezellige sfeer in de lessen. Dankzij de lessen techniek wordt de cursist als in een ontdekkingstocht geleid naar het wezen van een schilderij met zijn lijnenspel en kleurvakken.
“Belangrijk is durven creatief bezig zijn” Graficus, Emiel Van Oudenhove, nu met pensioen, was jarenlang leraar tekenen. Hij was bij de oprichting van de academie in de jaren zeventig, toen een bescheiden instelling. Meteen schetst hij treffend de geest van de opleiding: de wat door faalangst weerhouden zin om kunst voort te brengen activeren en aanmoedigen. Belangrijk is durven creatief bezig zijn. Niet het resultaat telt en zeker niet de gevreesde meewarige blik van een meer bedreven cursist. Door de confrontatie met het atelier opent zich een nieuwe wereld en tijdens een begeleid bezoek aan een tentoonstelling groeit het inzicht van wat een kunstwerk wil uitbeelden. Wie belangstelling heeft om deze boeiende wereld te leren kennen, moet niet aarzelen om eens binnen te lopen in het schitterende gebouw aan de Hospitaalstraat en kennis te maken met de kunstwereld. We bedanken directrice Annick Schoemans voor de ontvangst en de rondleiding in de academie, waar de redactie zowel het gebouw als een aantal kunstwerken mocht bewonderen.
5
Het Seniorenhuis: wat denk jij? Het reilen en zeilen in het Seniorenhuis roept bij mensen soms vragen op of lokt beweringen uit die niet echt kloppen. Hier worden enkele misverstanden netjes weerlegd. Waar is dat? Aan de Pabilo? Ja en neen! Het officiële adres van het Seniorenhuis is Camille Huysmansplein 14/1, bij sommigen beter gekend als de Varkensmarkt. Je mag (met schijf!) parkeren op het Jazz-Bilzenplein. De benaming ‘Pabilo’ (van ‘Parochiale Bilzerse lokalen’) herinnert nog aan de tijd toen het gebouw uitsluitend door deze vereniging beheerd werd. Nu beheren drie organisaties het gerenoveerde gebouw: Chiro, Pabilo en stad Bilzen. Het Seniorenhuis (cafetaria en polyvalente zaal) wordt beheerd door de stad Bilzen. Da’s iets voor bejaarden! Ja en neen! Neen, als je bij ‘bejaard’ denkt aan ‘ouw peekes’ die op een bank moppen zitten te tappen. Ja, als je ‘bejaard’ vertaalt als ‘senior’. Alles hangt natuurlijk af van hoe oud je jezelf voelt. Als je de 55 gepasseerd bent, ben je ‘in jaren gevorderd, lang niet jong meer’. Iedereen van 55 of meer is van harte welkom in het Seniorenhuis. Moet je daar lid van zijn? Neen! Je hebt geen kaart nodig, van geen enkele partij of organisatie, om binnen te mogen komen. Iedereen is welkom. Daar kan ik toch niets komen doen! Dan ben je nog nooit eens komen kijken! Kom de gratis doe-gids eens halen en je zal misschien ontdekken dat er best wel dingen zijn die jouw belangstelling wegdragen! Hoeveel kost dat? Niets, of toch niet veel! Vele activiteiten zijn gewoon gratis. Krant lezen, babbeltje slaan, surfen op internet, foto’s bekijken, rummikub, scrabble, themacafé, brei- en naaicafé, bridge, computerhulp, dansnamiddagen, … Voor andere activiteiten zoals de seniorenfeesten, danslessen, tai ji, en dergelijke wordt een bescheiden bijdrage gevraagd. Voor ‘serieuze’ cursussen (computer, tablet, iPad, smartphone, …) moet een lesgever ingehuurd worden en dan betaal je dus cursusgeld. Maar alleszins … het ‘kost’ een beetje moeite. Enkel voor slimme mensen Niet waar! De meeste cursussen richten zich juist op beginners, en vele activiteiten zijn heel algemeen en laagdrempelig. Je moet wel ‘dom’ zijn om niet slimmer te willen worden. Niet toegankelijk voor rolstoel/rollator Jawel! Langs de voordeur is het misschien wat moeilijk, met die twee trapjes, maar als je langs de glazen gevel doorrijdt tot achteraan, kan je langs de achterdeur zonder trappen tot in het Seniorenhuis geraken. En als je iets wil bijwonen op de eerste verdieping, dan kan je de lift nemen. En wie geen vervoer heeft om tot aan het Seniorenhuis te geraken, kan altijd een beroep doen op de MinderMobielenCentrale.
6
TELEFOON Hei, mam, het ben ik hé! Halo, ja kind, ik hoor het. ° Lucas, schat, trek je broekje op, je gaat vallen! ° Mama…, mamaa, ik moet kaka doen. Mam, kan je vanavond even langs komen, ik stik in het werk en die twee zijn hier zo luidruchtig; en papa is er nog niet. ° Mama! ° Ja Lucasje, ik kom, ga al maar op je potje zitten. Mam, ben je d’r nog? Mam, heb je vanavond …? Kind je weet dat we donderdagavond kaartavond hebben; we kunnen vandaag echt niet meer weg. Mam, ik zit met de handen in het haar: hier staat nog een mand strijk, ik geraak er niet aan. En je weet, verstelwerk dat kan ik niet, daarvoor reken ik op je. Kind, rustig maar, morgen breng ik die twee naar school en haal ze weer terug. Ondertussen doe ik die strijk wel, en ruim ik de bergplaats nog wat op. Terwijl kan papa het gazon ook nog harken. Maar ik zit nu vast, … ° Mama, kijk, mama kijk, ik heb gedaan, heel veel kaka. ° Flink zo schat, kom ik trek je broekje op. ° Heb ik zelf al gedaan, mama. Oef! Mam, ik bel je nog wel. Bedankt voor de strijk en voor de kinderen; als ik jou niet had!
Na de nieuwe man, nu de nieuwe grootouders Gelukkige grootouders
We herinneren ze ons levendig, ‘onze’ grootouders. De meesten waren eerder vermoeide ouderlingen, symbool van gezag en moraal weliswaar, vastgeroest in oude gewoontes en maatschappelijk uitgerangeerd. De uitzonderingen bevestigden deze regel. Anno 2015 zijn grootouders voornamelijk fitte, dynamische mensen die kunnen genieten, die hun omgeving verrassen door nieuwe wendingen aan hun leven te geven. Het zijn eerder actieve opvoeders, die bevoorrechte relaties onderhouden met hun kleinkinderen wanneer hun ouders opgeslorpt worden door werk en sociale verplichtingen. Ziekte, verlies of tegenslag betekenen geen eindpunt in het leven. Hedendaagse senioren hervatten hun leven. Overigens werken vele senioren langer voor de kost waardoor ze langer in het leven productief blijven. We spreken over ‘nieuwe grootouders’ naar analogie met ‘de nieuwe man’: het bestaande rolpatroon wordt verrijkt ten voordele van zij die een rolmodel erg nodig hebben. Het leven krijgt meer glans.
Liefde als inspiratie Als senioren grootouders zijn, ziet het leven er anders, mooier uit. De horizon wordt breder. De kans is groot dat oma en opa hun kleinkind volwassen zien worden, omdat de levensverwachting toeneemt. De tijd die nog rest, wordt evenwel met zorg besteed, georganiseerd, verdeeld. Vooreerst spreken oma en opa onderling af hoe hun agenda er zal uitzien. Elkeen heeft immers eigen belangstelling, eigen vrienden. Voorts heeft elk kleinkind meerdere grootouders; vier biologische en steeds vaker toegevoegde stiefgrootouders of nieuwe partners van gescheiden grootouders. ‘Ex-grootouder’ bestaat niet. Grootouder ben je voor het leven. Meer dan ooit geldt dat wederzijds respect orde en rust handhaven in een familie. Vandaag wordt niemand graag belast met commando’s. Nieuwe grootouders komen op voor zichzelf inzake kinderopvang en kiezen de momenten samen met hun kinderen. Hier geldt nood aan een goede balans tussen ‘er zijn’ en ‘loslaten’, en dus aan goede afspraken. ‘Liefde’ is waarschijnlijk dé reddende inspiratie.
Studies wijzen uit dat een actieve grootouder met een sociaal leven, die bij zijn tijd is, een grotere levensvreugde en betere gezondheid genereert. Hij/ zij is gelukkiger. Gebrek aan actie, desinteresse, teruggetrokkenheid zijn garantie voor isolement en ziekte. Dat geluk wordt mee bepaald door de goede relaties binnen het gezin. Schoonmoeders en schoondochters, bijvoorbeeld, kunnen het samen moeilijk hebben, o.a. inzake omgang met kleinkinderen: wie domineert wie? Is dat te voorkomen?
Tips Zeg niet steeds ‘in mijn tijd…’, maar liever: ‘Hoe doen ze dat nu?’ Relatie oma-schoondochter: betrek haar bij alles en waardeer haar keuzes als mama. Bespreek welke geschenken welkom zijn vooraleer je ze koopt. Geef geen ongevraagd advies. Wacht liever tot ernaar gevraagd wordt. Bemoei je niet met de naam van het kleinkind; dit veroorzaakt levenslang stress. Moei je niet in discussies tussen jouw kinderen en je kleinkinderen.
7
2016 wordt het jaar van de Bilzerse senior 2005: de resultaten van een groots behoefteonderzoek bij senioren worden gebundeld in een dik boek van 250 bladzijden. Dit boek is de handleiding voor een vernieuwend seniorenbeleid in Bilzen. Een beleid voor en door 55-plussers. 2015: het boek is uit. Neen, het stadsbestuur van Bilzen stopt niet met het voeren van een seniorenbeleid. Wel is alles wat het behoefteonderzoek aangaf, uitgevoerd. • Het organiseren van vormingen, opleidingen, informatieve en ontspannende activiteiten op vraag van en op maat van de senioren. In 2015 is dit aanbod gegroeid tot meer dan 500 groepsactiviteiten op jaarbasis. • De komst van een ontmoetings- en activiteitencentrum, het Seniorenhuis. Jaarlijks trekt het huis 2 000 55-plussers aan. • Samenwerken met vrijwilligers. Vandaag kan de seniorendienst rekenen op 108 vrijwilligers. Het is tijd voor een vervolgverhaal. Net zoals een goede film succes kan boeken met een vervolg, zo kan dat ook voor het Bilzers seniorenbeleid.
In 2014 kon je al lezen over de komst van een lokaal dienstencentrum in het oude rusthuis Demerhof. In 2016 zal het centrum zijn deuren openen. Dit is de uitgelezen kans om tegemoet te komen aan de groeiende behoeften bij senioren. Het activiteitenaanbod kan uitbreiden en meer senioren kunnen hun gading vinden in het vrijwilligerswerk. Hoe dit lokaal dienstencentrum zich zal verhouden tot de huidige seniorenwerking wordt in de volgende editie uit de doeken gedaan. In ieder geval komt het tot een verregaande samenwerking.
Onthaalbalie van het lokaal dienstencentrum
Seniorenvrijwilligers welkom De seniorenwerking in Bilzen is uitgebouwd met de kracht en de steun van vrijwilligers. Om te groeien in het aanbod is ook een groei binnen de vrijwilligerswerking noodzakelijk. Vrijwilliger zijn gaat verder dan het uitvoeren van een taak. Het gaat om doen wat je graag doet, het gaat om vriendschappen en het gaat om een verrijking van je tijdsinvulling. Op korte termijn is de seniorendienst op zoek naar:
In de vorige editie van de nieuwsbrief vroeg het stadsbestuur aan bijna 7 000 55-plussers wat ze van het seniorenbeleid vinden. Uit de ingevulde vragenlijsten komt naar boven dat één op drie senioren de werking niet kent. Van zij die de werking wel kennen, is 85% tevreden tot zeer tevreden over de activiteiten die georganiseerd worden. 92% van de 55-plussers geeft aan geïnteresseerd te zijn in de toekomst deel te nemen aan het activiteitenaanbod van de seniorendienst. 9% geeft aan dat die activiteiten best ‘s avonds doorgaan. Tot slot is 18% bereid om een vrijwillig engagement op te nemen. We leren hieruit dat er groeipotentieel is. Mits de juiste aanpak en een communicatie op maat kan de seniorenwerking in Bilzen nog groeien.
• •
•
uitbaters voor het cafetaria. Je helpt met de bediening in het cafetaria en je bent een aanspreekpunt voor bezoekers. lesgevers voor vormingen en begeleiders van ontspannende activiteiten. Je brengt kennis en vaardigheden over aan deelnemers. Je helpt met het organiseren en uitvoeren van groepsactiviteiten. helpende handen. Voor allerhande kleine, concrete opdrachten steek je mee de handen uit de mouwen.
De seniorendienst zorgt voor de nodige ondersteuning, begeleiding en waardering van de vrijwilligers. Als vrijwilliger krijg je ook inspraak in de concrete uitbouw van de seniorenwerking.
De redactieraad Verantwoordelijke uitgever: Redacteurs en fotografen: Contact:
schepen van senioren, Guy Swennen André Janssen, Els De Munck, Emile Daniëls, Freddy Van Looy, Geert Koninckx, Mathieu Meesters, Josine Slechten, René Daerden, Ronny Sonck
[email protected] - 089 51 92 37 www.bilzen.be/leven/senioren