Behoefteonderzoek bij senioren in de gemeente Oss april 2013
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
2
Inhoudsopgave VOORWOORD .................................................................................................................................................. 6 1.
DEMOGRAFISCHE GEGEVENS EN PERSOONSGEGEVENS VAN DE RESPONDENTEN ........................... 7 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1.6. 1.7. 1.8.
1.9. 1.10. 1.11. 2.
DE SENIOREN VAN OSS ................................................................................................................................. 7 GESLACHT VAN DE RESPONDENTEN ................................................................................................................. 7 LEEFTIJD VAN DE RESPONDENTEN ................................................................................................................... 8 LEEFSITUATIE VAN DE RESPONDENTEN ............................................................................................................. 9 VERDELING VAN DE RESPONDENTEN PER WIJK ................................................................................................. 10 E-MAIL ADRES .......................................................................................................................................... 12 OPLEIDINGSNIVEAU VAN DE RESPONDENTEN................................................................................................... 13 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 13 NETTO MAANDELIJKS INKOMEN VAN DE RESPONDENTEN ................................................................................... 14 Inkomen en leeftijdklasse ..................................................................................................................... 14 Inkomen en leefsituatie (gehuwd of samenwonend) ........................................................................... 15 Inkomen en leefsituatie (alleenstaand) ................................................................................................ 15 Inkomen en opleidingsniveau ............................................................................................................... 17 KUNT U RONDKOMEN VAN UW INKOMEN ....................................................................................................... 18 WAAR GAAT U NAARTOE ALS U VRAGEN HEEFT OVER FINANCIËLE ZAKEN ............................................................... 19 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 19 WAAROP ZOU U BEZUINIGEN ALS U NIET MEER ROND KAN KOMEN MET UW INKOMEN............................................. 20 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 20 HUISVESTING ................................................................................................................................. 21
2.1. 2.2. 2.3. 2.4.
2.5. 3.
SOORT WONING ........................................................................................................................................ 21 IS DE WONING IN HUIDIGE STAAT GESCHIKT OM TE KUNNEN BLIJVEN WONEN ......................................................... 21 WAT IS ER NODIG OM ZELFSTANDIG TE KUNNEN BLIJVEN WONEN ........................................................................ 22 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 22 ALS U VERHUIST, WAT WILT U DAN HET LIEFST ................................................................................................. 23 Als u verhuist, wat wilt u dan het liefst: de stad Oss ............................................................................ 25 Als u verhuist, wat wilt u dan het liefst: de dorpen .............................................................................. 26 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 27 IN WELKE WOONPLAATS ZOU EEN MOGELIJKE NIEUWE WONING MOETEN LIGGEN ................................................... 27 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 27 CONTACTEN IN DE BUURT OF WIJK EN DE BEOORDELING VAN DE BUURT OF WIJK ....................... 28
3.1. 3.2. 3.3.
3.4. 3.5. 3.6.
BENT U TEVREDEN OVER UW HUIDIGE WOONOMGEVING ................................................................................... 28 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 28 WAT VINDT U POSITIEF AAN DE HUIDIGE WOONOMGEVING................................................................................ 29 WAT MIST U IN UW HUIDIGE WOONOMGEVING ............................................................................................... 31 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 32 Wat mist u in uw huidige woonomgeving: de stad Oss ....................................................................... 33 Wat mist u in uw huidige woonomgeving: de dorpen .......................................................................... 34 HEEFT U SUGGESTIES VOOR HET GEMEENTELIJK BELEID OP HET GEBIED VAN WONEN EN/OF LEEFBAARHEID .................. 35 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 35 VOELT U ZICH BETROKKEN BIJ UW DORP OF W IJK ............................................................................................. 36 HOE VAAK HEEFT U CONTACT MET MENSEN IN UW DORP OF WIJK........................................................................ 37 Hoe vaak heeft u contact met mensen in uw dorp of wijk (de stad Oss) ............................................. 38 Hoe vaak heeft u contact met mensen in uw dorp of wijk (de dorpen) ................................................ 38
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
3
3.7. 4.
WILT U AANGEVEN WELKE ONTMOETINGSACTIVITEITEN U IN EIGEN KERN OF WIJK MIST ........................................... 39 MOBILITEIT EN VEILIGHEID............................................................................................................. 40
4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 5.
HOE VERPLAATST U ZICH MEESTAL ................................................................................................................ 40 HOE VAAK KOMT U ’S AVONDS OP STRAAT ...................................................................................................... 40 VOELT U ZICH ’S AVONDS IN HET DONKER VEILIG OP STRAAT ............................................................................... 41 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 43 DOET U DE VOORDEUR OPEN ALS ’S AVONDS WORDT AANGEBELD ....................................................................... 43 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 44 HEEFT U DE AFGELOPEN VIJF JAAR GEWELD OF BEDREIGING MEEGEMAAKT ............................................................ 45 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 45 PERSOONLIJKE CONTACTEN EN WELBEVINDEN .............................................................................. 47
5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5. 5.6. 5.7. 5.8. 5.9. 5.10. 5.11. 5.12. 5.13. 5.14. 5.15. 5.16. 5.17. 5.18. 5.19. 5.20. 5.21. 5.22. 6.
BENT U TEVREDEN OVER UW SOCIALE CONTACTEN ........................................................................................... 47 HOE VAAK HEEFT U CONTACT MET KINDEREN EN/OF KLEINKINDEREN ................................................................... 47 VOELT U ZICH EENZAAM.............................................................................................................................. 48 HEEFT U BEHOEFTE AAN MEER SOCIALE CONTACTEN ......................................................................................... 50 HEEFT U BEHOEFTE AAN MEER VRIENDSCHAPPELIJKE RELATIES ............................................................................ 52 ZIJN ER VOLDOENDE MOGELIJKHEDEN OM ANDERE MENSEN TE ONTMOETEN ......................................................... 54 HOE BEOORDEELT U UW EIGEN GEZONDHEID .................................................................................................. 55 SLAAPT U SLECHT ...................................................................................................................................... 56 BENT U LICHAMELIJK BEPERKT ALS HET GAAT OM HUISHOUDELIJK WERK ............................................................... 56 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 56 BENT U BEPERKT BIJ DAGELIJKSE ZAKEN ALS UZELF WASSEN EN AANKLEDEN ........................................................... 57 BENT U BEPERKT IN HET TRAPPENLOPEN......................................................................................................... 57 BENT U BEPERKT MET TILLEN, BUKKEN EN BUIGEN ............................................................................................ 58 BENT U BEPERKT IN HET BOODSCHAPPEN DRAGEN ............................................................................................ 58 BENT U IN DE AFGELOPEN TWAALF MAANDEN WEL EENS GEVALLEN ..................................................................... 59 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 59 HEEFT U HULP BIJ HUISHOUDELIJK SCHOONMAAKWERK, EN ZO JA, VAN WIE .......................................................... 60 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 60 BENT U TEVREDEN OVER UW HULP ................................................................................................................ 61 VOELT U ZICH AFHANKELIJK ......................................................................................................................... 61 MIST U HULP, EN ZO JA, WELKE .................................................................................................................... 62 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 62 VERLEENT U ZELF ZORG OF HULP AAN FAMILIE OF BEKENDEN .............................................................................. 63 VINDT U DE ZORGVERLENING ZWAAR............................................................................................................. 63 PAST U WEL EENS OP (KLEIN)KINDEREN .......................................................................................................... 64 VINDT U OPPASSEN OP (KLEIN)KINDEREN ZWAAR ............................................................................................. 64 MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE ................................................................................................ 65
6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5.
HEBBEN OUDEREN VOLDOENDE INVLOED OP BELEID VAN OVERHEID EN/OF ANDERE ORGANISATIES ............................ 65 OP WELKE TERREINEN MOETEN OUDEREN MEER INVLOED HEBBEN....................................................................... 65 HEEFT U CONCRETE IDEEËN VOOR HET VERBETEREN VAN OUDERENBELEID ............................................................. 66 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 66 VINDT U DAT OUDEREN DE SAMENLEVING IETS TE BIEDEN HEBBEN ....................................................................... 67 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 67 BENT U ACTIEF BETROKKEN BIJ VRIJWILLIGERSWERK .......................................................................................... 68 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 68
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
4
6.6. 6.7. 6.8. 6.9. 6.10. 6.11. 7.
HOEVEEL UUR PER WEEK BESTEEDT U GEMIDDELD AAN VRIJWILLIGERSWERK .......................................................... 68 BENT U LID VAN EEN OUDERENBOND ZOALS KBO, ANBO OF PCOB ................................................................... 69 INDIEN U GEEN LID BENT VAN EEN OUDERENBOND, WILT U DAN AANGEVEN WAAROM NIET ...................................... 69 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 69 LEEST U EEN DAGBLAD ................................................................................................................................ 70 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 70 GEBRUIKT U EEN COMPUTER EN HOE VAAK ..................................................................................................... 71 HEEFT U DE AFGELOPEN MAAND EEN BIOSCOOP, THEATER OF MUSEUM BEZOCHT................................................... 71 Opmerkingen ........................................................................................................................................ 72 SENIOREN EN DE SENIORENRAAD .................................................................................................. 73
7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 7.5. 7.6. 7.7.
HEEFT U OOIT CONTACT GEHAD MET DE SENIORENRAAD OSS ............................................................................. 73 WAT DENKT U DAT DE DOELSTELLING VAN DE SENIORENRAAD OSS IS ................................................................... 73 WILT U OP DE HOOGTE BLIJVEN VAN DE ACTIVITEITEN VAN DE SENIORENRAAD OSS ................................................ 73 ZOU U HET OP PRIJS STELLEN PER MAIL EEN NIEUWSBRIEF TE ONTVANGEN ............................................................ 74 HOE VAAK BEZOEKT U DE WEBSITE VAN DE SENIORENRAAD OSS ......................................................................... 74 KUNT U IETS NOEMEN WAARVAN U VINDT DAT DE SENIORENRAAD OSS MEE AAN DE SLAG ZOU MOETEN..................... 75 ZOU U WEL WAT WILLEN DOEN VOOR DE SENIORENRAAD OSS EN ZO JA, WAT BIJ VOORBEELD ................................... 75
SAMENVATTING ............................................................................................................................................. 76 BIJLAGEN ........................................................................................................................................................ 78 BIJLAGE 1. BIJLAGE 2.
CBS WIJK/BUURTINDELING ................................................................................................................ 78 RESPONS PER CBS BUURTINDELING ..................................................................................................... 79
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
5
Voorwoord De aanleiding voor het onderzoek onder senioren in de gemeente Oss door de Seniorenraad Oss was, om een antwoord te krijgen op vragen zoals: - wat kan de Seniorenraad voor de senioren betekenen ? - wat zijn de wensen en behoeften van de senioren en waar liggen de tekortkomingen ? - wat is er goed geregeld en wat zou nog beter kunnen? Onder senioren verstaan wij: inwoners van Oss van een leeftijd van 55 jaar en ouder. Het onderzoek richtte zich op vragen als: wie zijn de senioren in de kernen en wijken van de gemeente Oss, hoe is hun leefsituatie, hoe zijn ze gehuisvest, welke woonwensen hebben ze, hoe ervaren zij hun buurt of wijk, welke contacten onderhouden ze, hoe ervaren ze hun mobiliteit en veiligheid, hoe beoordelen ze hun gezondheid, hoe nemen ze deel aan het maatschappelijk verkeer. Het onderzoek is opgedeeld in zeven thema’s: - 1: Demografische gegevens en persoonsgegevens van de respondenten - 2: Huisvesting - 3: Contacten in de buurt of wijk en de beoordeling van de buurt of wijk - 4: Mobiliteit en veiligheid - 5: Persoonlijke contacten en welbevinden - 6: Maatschappelijke participatie - 7: Senioren en de Seniorenraad Om antwoord te krijgen op bovengenoemde vragen en de behoeften van de senioren is een lijst met 69 vragen opgenomen in het huis-aan-huis blad ‘Regio Oss’. Deze krant wordt bezorgd op ieder adres in de gemeente Oss. De lezers werd verzocht de vragenlijst in te vullen en op te sturen. Daarnaast is de vragenlijst uitgedeeld bij 14 bijeenkomsten die de Seniorenraad organiseerde in diverse kernen en wijken van de gemeente. De Seniorenraad van Oss dankt alle vrijwilligers die zich hebben ingezet om dit behoefteonderzoek te doen kunnen slagen. Om de representativiteit van het onderzoek te waarborgen, uitgaande van een 95% betrouwbaarheidsinterval en een foutmarge van 5%, was een minimum respons van 379 nodig. In werkelijkheid ontving de Seniorenraad 603 ingevulde vragenlijsten. De foutmarge kon hierdoor tot iets meer dan 4% worden beperkt. De Seniorenraad Oss heeft – als inspiratiebron voor dit onderzoek – dankbaar gebruik gemaakt van het ‘Behoefteonderzoek bij senioren in de gemeente Bernheze’ dat in 2009 werd uitgevoerd onder leiding van Dr. M.J.M. Kardol van de Vrije Universiteit Brussel. De Seniorenraad Oss, namens deze, Wil van Rijn voorzitter april 2013
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
6
1. Demografische gegevens en persoonsgegevens van de respondenten 1.1.
De senioren van Oss
In 2012 heeft de gemeente Oss 84.662 inwoners, waarvan 42.296 mannen en 42.366 vrouwen (bron: Gemeente Oss - Gemeentelijke Basisadministratie 2012). Het aantal senioren (inwoners van 55 jaar en ouder) bedraagt 25.179, waarvan 11.993 mannen en 13.186 vrouwen. Onderstaande figuur laat de verdeling van de senioren over de leeftijden zien.
910
85 en ouder
390 2.610
75-85
1.984 aantal vrouwen 4.006 3.918
65-75
aantal mannen
5.660 5.701
55-65 0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
Figuur 1: Aantal senioren in de gemeente Oss
De senioren maken 29,7% uit van de totale bevolking. De groep inwoners van 65 jaar en ouder maakt 16,3% uit van de totale bevolking. De groep van 55-65 jaar maakt 13,4% uit van de totale bevolking. In totaal ontving de Seniorenraad 603 ingevulde vragenlijsten, wat betekent dat 2,4% van alle senioren de vragenlijst heeft ingevuld. 1.2.
Geslacht van de respondenten
589 (98%) respondenten hebben deze vraag beantwoord, waarvan 53% vrouw en 47% man.
Totaal
vrouw; 311
0%
10%
20%
30%
man; 278
40%
50%
60%
70%
80%
90% 100%
Figuur 2: Geslacht van de respondenten
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
7
1.3.
Leeftijd van de respondenten
In onderstaande figuur wordt de verdeling van de respondenten over de leeftijdklassen weergegeven (N=588; 97%). 7% 25% 55-65 28%
65-75 75-85 85 of ouder 40%
Figuur 3: Leeftijd van de respondenten
In de figuur hieronder wordt per leeftijdklasse de verdeling man/vrouw weergegeven (N=565; 94%).
55-65
59%
41%
65-75
48%
52%
75-85
47%
53%
85 of ouder
65% 0%
20%
35% 40% vrouw
60%
80%
100%
man
Figuur 4: Leeftijd van de respondenten; verdeling man/vrouw per leeftijdklasse
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
8
1.4.
Leefsituatie van de respondenten
Van alle respondenten is 56% gehuwd of samenwonend en 44% alleenstaand (N=459; 76%).
gehuwd of samenwonend
44%
alleenstaand
56%
Figuur 5: Leefsituatie van alle respondenten
Per leeftijdklasse verschilt de leefsituatie van de respondenten aanmerkelijk. Waar 67% van 55-65 jarigen gehuwd is of samenwoont, is dat voor de 85 jaar en ouderen nog maar 19% (N=452; 75%).
55-65
67%
65-75
33%
63%
75-85
37%
45%
85 of ouder
55%
19% 0%
81% 20%
40%
gehuwd of samenwonend
60%
80%
100%
alleenstaand
Figuur 6: Leefsituatie van de respondenten per leeftijdklasse
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
9
1.5.
Verdeling van de respondenten per wijk
In de onderstaande figuur is de respons weergegeven uit de verschillende wijken van de gemeente Oss, als percentage van de totale respons op deze vraag. De wijkindeling is gebaseerd op de CBS postcode-wijkindeling1. Deze indeling wijkt enigszins af van de wijkindeling die de gemeente Oss hanteert. In dit onderzoek is ervoor gekozen het CBS te volgen als (nationale) bron voor statistische informatie. Duidelijk komt naar voren dat uit de acht wijken met de meeste inwoners ook de meeste respons is gekomen, in totaal 79% van alle antwoorden op deze vraag. In deze acht wijken woont ca. 80% van de Osse bevolking2 (N=592; 98%).
Ruwaard Ussen
2%
2%
Berghem
1% 1% 2% 1%1%
Centrum
21%
3%
Schadewijk
4%
Ravenstein Oss-Zuid
4%
Krinkelhoek Herpen
5%
Lith 14% 5%
Megen Oijen Haren
6%
Lith-Oijen 13%
7% 8%
Macharen Deursen-Dennenburg Overlangel Buitengebied-Noord
Figuur 7: Respons per CBS-wijk
1 2
Voor een overzicht van de CBS wijk/buurt indeling: zie bijlage 1 In bijlage 2 is een alfabetisch overzicht opgenomen van de respons per CBS-buurt
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
10
In de onderstaande figuur is weergegeven hoeveel procent van alle senioren in een wijk de vragen heeft beantwoord. Over alle wijken gemeten heeft gemiddeld 2,4% van de senioren antwoord gegeven. Uit vier wijken heeft de Seniorenraad geen respons gekregen (N=592; 98%).
Buitengebied-Noord
6,3%
Haren
6,2%
Oijen
4,1%
Lithoijen
3,4%
Berghem
3,4%
Megen
3,2%
Ravenstein
3,0%
Macharen
2,7%
Ruwaard
2,7%
Lith
2,5%
Herpen
2,4%
Overlangel
2,3%
Ussen
2,1%
Centrum
2,0%
Deursen-Dennenburg
1,9%
Oss-Zuid
1,8%
Krinkelhoek
1,8%
Schadewijk
1,7%
Maren-Kessel
0,0%
Buitengebied-Zuid
0,0%
Industrie terreinen-Noord
0,0%
Industrie terreinen-Zuid
0,0%
0,0%
1,0%
2,0%
3,0%
4,0%
5,0%
6,0%
7,0%
Figuur 8: Percentage respons per wijk
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
11
1.6.
E-mail adres
Van de respondenten hebben er 191 (32% van alle respondenten) een email adres opgegeven. In de figuur hieronder is dit percentage uitgesplitst naar leeftijd. Er is een duidelijke verband tussen leeftijd en email. Met het oplopen van de leeftijd wordt minder vaak een email adres opgegeven.
55-65
43%
65-75
34%
75-85
25%
85 of ouder
13% 0%
10%
20%
30%
40%
50%
Figuur 9: Percentage per leeftijd met email adres
Er is geen duidelijke verband tussen opleidingsniveau en opgegeven email adres. De respondenten met alleen een opleiding lagere school vormen hierop een uitzondering.
universiteit
45%
hoger beroepsonderwijs
37%
middelbaar beroepsonderwijs
34%
middelbare school
34%
lager beroepsonderwijs
35%
lager onderwijs
8% 0%
10%
20%
30%
40%
50%
Figuur 10: Opleidingsniveau en email adres
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
12
1.7.
Opleidingsniveau van de respondenten
In de figuur hieronder wordt het hoogst genoten opleidingsniveau van de respondenten weergegeven. 13% van de respondenten heeft alleen lager onderwijs gevolgd en 14% alleen lager beroepsonderwijs. 44% heeft een vorm van middelbaar onderwijs gevolgd en 29% een vorm van hoger onderwijs (N=590; 98%). 6% 23%
13%
hoger beroepsonderwijs middelbare school middelbaar beroepsonderwijs
14%
lager beroepsonderwijs lager onderwijs 23%
universiteit
21% Figuur 11: Hoogst genoten opleidingsniveau van de respondenten
In de onderstaande figuur wordt per leeftijdklasse weergegeven welke hoogst opleiding de responsenten genoten hebben. De verschillen tussen de leeftijdklassen zijn opmerkelijk. Waar 2226% van de 75 jarigen en ouder alleen lager onderwijs heeft gevolgd, is dit van de 55-65 jarigen nog maar 2%. Van de 55-85 jarigen heeft 23-27% een vorm van hoger onderwijs gevolgd (N=574; 95%).
55-65 2% 11% 65-75
10%
75-85
23% 16%
22%
85 of ouder
25% 14%
26% 0%
30% 22% 19%
7% 20%
27%
13%
33% 40%
23% 23% 19%
60%
80%
lager onderwijs
lager beroepsonderwijs
middelbare school
middelbaar beroepsonderwijs
hoger beroepsonderwijs
universiteit
6% 3% 9% 12% 2% 100%
Figuur 12: Opleidingsniveau van de respondenten per leeftijdklasse
Opmerkingen
Van alle respondenten gaven er 11 aan een andere opleiding te hebben gevolgd dan de -opleidingen die in de vragenlijst werden genoemd. Genoemd werden: Open Universiteit, Architectuur, Chemigraaf, Horeca, MMS, Mulo A+B, Nxxopleiding, Postdoctorale Opleiding Boek & Bibliotheekwetenschap, VGLO.
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
13
1.8.
Netto maandelijks inkomen van de respondenten
In de figuur hieronder wordt het netto maandelijks inkomen van de respondenten weergegeven. 15% heeft een netto inkomen van € 1000 of minder; 49% van de respondenten heeft een nettoinkomen van € 1000-2000, 29% een netto-inkomen van € 2000-3000 en 7% een netto-inkomen van meer dan €3000 (N=505; 84%). 7% 1%
0-500 euro
14%
11%
0500-1000 euro 1000-1500 euro
18%
1500-2000 euro
24%
2000-2500 euro 2500-3000 euro 3000 euro en hoger
25%
Figuur 13: Netto maandelijks inkomen van de respondenten
Inkomen en leeftijdklasse
Als het gaat om een inkomen van € 500 of minder, betreft dat 2% van de leeftijdklasse55-65 jaar en 4% van de leeftijdklasse 85 jaar en ouder. Opvallend zijn verder de volgende percentages: 27% van de leeftijdklasse 55-65 jaar verdient tussen de €500-1000. En 25 tot 37% in de leeftijdklasse 65 en ouder heeft een inkomen tussen de €1000-1500.Bij de hoogste inkomens zijn de verschillen tussen de leeftijdklassen minder groot (N=489; 81%).
55-65 2%
27%
65-75 0% 11%
12% 25%
75-85 0% 11%
0%
19%
29%
32%
85 of ouder 3% 9%
20%
20%
16%
22%
37%
11%
19%
17% 40%
10%
23%
60%
80%
0-500 euro
0500-1000 euro
1000-1500 euro
1500-2000 euro
2000-2500 euro
2500-3000 euro
10% 7%
10% 5% 9% 3% 100%
3000 euro en hoger Figuur 14: Netto maandelijks inkomen per leeftijdklasse
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
14
Inkomen en leefsituatie (gehuwd of samenwonend)
Van de gehuwden en samenwonenden heeft 26% een netto maandelijks inkomen van € 1500 of minder. 9% van de gehuwd of samenwonende respondenten heeft een inkomen dat lager is dan de algemene bijstand, al dan niet in combinatie met AOW. Immers, de algemene bijstand voor gehuwden of samenwonenden die beiden jonger zijn dan de pensioengerechtigde leeftijd is € 1322. Ontvangen beiden AOW dan ligt het gezamenlijke inkomen op € 1501. Heeft één van de partners AOW en de ander een algemene bijstandsuitkering, dan is het gezamenlijke inkomen € 1411 (N=211; 35%). 13%
0%
9%
0-500 euro 17%
0500-1000 euro 1000-1500 euro
14%
1500-2000 euro 2000-2500 euro 2500-3000 euro
20%
27%
3000 euro en hoger
Figuur 15: Netto maandelijks Inkomen en leefsituatie (gehuwd of samenwonend)
Inkomen en leefsituatie (alleenstaand)
Van de alleenstaande respondenten heeft 21% een netto maandelijks inkomen van € 1000 of minder. De algemene bijstand voor alleenstaanden is € 661 en de AOW € 1085. Uit de onderstaande figuur kan niet worden afgeleid welke respondenten recht op algemene bijstand zouden kunnen hebben en welke op AOW (N=170; 28%). 4% 1% 20% 18%
0-500 euro 0500-1000 euro 1000-1500 euro 1500-2000 euro 2000-2500 euro
23%
33%
2500-3000 euro 3000 euro en hoger
Figuur 16: Netto maandelijks inkomen en leefsituatie (alleenstaanden)
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
15
Van de alleenstaande respondenten in de leeftijdklasse 55-65 jaar heeft 55% een inkomen van €5001000. De algemene bijstand voor alleenstaanden is €661. Het onderzoek leverde geen inkomensgegevens voor de range €500-661. Er kan daarom geen uitspraak worden gedaan over hoeveel respondenten een inkomen hebben dat lager is dan de algemene bijstand. Inkomens beneden de €500 en boven de €3000 komen in deze groep niet voor (N=36; 6%). 11%
3% 0500-1000 euro 1000-1500 euro
14%
1500-2000 euro 55%
2000-2500 euro 2500-3000 euro
17%
Figuur 17: Netto maandelijks inkomen alleenstaanden (55-65 jaar)
Alleenstaande respondenten in de leeftijdklasse 65 jaar en ouder genieten AOW (€1085). Toch heeft 11% van deze groep een inkomen dat lager is dan €1000 en dus beneden de AOW uitkering ligt. Het onderzoek kan geen uitsluitsel geven over waarom dit zo is (N=134; 22%). 1% 5% 2%
10%
0-500 euro 0500-1000 euro
19%
1000-1500 euro 1500-2000 euro 37%
2000-2500 euro 2500-3000 euro
26%
3000 euro en hoger
Figuur 18: Netto maandelijks inkomen alleenstaanden (65 jaar en ouder)
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
16
Inkomen en opleidingsniveau
Kijken we naar het maandelijks netto inkomen per opleidingsniveau, dan is te zien dat het inkomen stijgt naarmate het opleidingsniveau hoger is. Uit onderstaande figuur is te zien dat investeren in opleiding loont. (N=494; 82%).
universiteit 0% 3% 9%
9%
21%
hoger beroepsonderwijs 0%5% 11%
21%
middelbaar beroepsonderwijs 0% 14% middelbare school 1%
0%
20%
34% 26%
lager beroepsonderwijs 0% 17%
25%
35%
20%
17% 18%
8% 4%
19%
6% 4%
26%
25% 10%
24%
26%
22%
19%
lager onderwijs 4%
33%
17%
49% 30%
40%
50%
23% 60%
0-500 euro
0500-1000 euro
1000-1500 euro
2000-2500 euro
2500-3000 euro
3000 euro en hoger
70%
80%
6%0% 0%
90% 100%
1500-2000 euro
Figuur 19: Netto maandelijks inkomen en opleidingsniveau
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
17
1.9.
Kunt u rondkomen van uw inkomen
Van de senioren kan 26% met moeite of in het geheel niet rondkomen met het inkomen; 74% kan met het inkomen goed tot heel makkelijk rondkomen (N=367; 61%). 1%
15%
25% heel makkelijk goed met moeite in het geheel niet 59% Figuur 20: Kunt u rondkomen met uw inkomen
1% met een inkomen van € 500-1000 net als 1% met een inkomen van €1500-2000 kan daarmee in het geheel niet rondkomen. 2% met een inkomen van €1000-1500 net als 2% met een inkomen van €2500-3000 kan daarmee in het geheel niet rondkomen. 3% met een inkomen van €3000 of hoger kan daar met moeite mee rondkomen. In totaal kan 59% van de respondenten goed rondkomen met het inkomen en 15% zelfs heel makkelijk (N=495; 82%).
0-500 euro 0%
100%
0500-1000 euro 0% 1000-1500 euro
33%
65%
5%
57%
1500-2000 euro
18%
2000-2500 euro
19%
2500-3000 euro
0%
36% 65%
80%
heel makkelijk
20%
2% 2%
goed
46% 40% met moeite
1%
12% 0%
51% 0%
2% 17%
69%
17%
3000 euro en hoger
1%
60%
80%
3% 0% 100%
in het geheel niet
Figuur 21: Kunt u rondkomen van uw inkomen
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
18
1.10.
Waar gaat u naartoe als u vragen heeft over financiële zaken
De meeste respondenten houden het dicht bij huis als zij vragen hebben over financiële zaken. Voor alle leeftijden geldt dat 69% zelf deskundig genoeg is of te rade gaat bij kinderen, familieleden, vrienden of kennissen. Voor de leeftijd 85 en ouder is dat zelfs 84%. Van de senioren in de leeftijd van 55-65 jaar zoekt 16% antwoorden over financiële zaken op het internet. Van instellingen en hulpverleners (bv. Rigom, gemeente, maatschappelijk werk) wordt relatief weinig gebruik gemaakt. Van een financiële adviseur, een bank, een vakbond of een belastingconsulent wordt eveneens weinig gebruik gemaakt (N=502; 83%).
55-65
35%
65-75
18%
37%
75-85
28%
85 of ouder
29% 0%
10%
6%
23%
16% 11%
33%
9% 0% 8% 8%
8% 3%3%1%3% 1% 0%
11% 3% 6% 50%
20%
30%
40%
50%
6%1% 1% 0%
8% 5% 3%4% 0% 5%0%5% 5%0% 3% 0% 3%
60%
70%
80%
90%
100%
ben zelf deskundig genoeg
kinderen of familieleden
vrienden of kennissen
zoek op internet
anders, namelijk
Rigom
gemeente
zou niet weten waar ik informatie kan halen
ouderenadviseur
zoek het in de bibliotheek
maatschappelijk werk Figuur 22: Waar gaat u naartoe met vragen over financiële zaken
Opmerkingen
Naast de antwoorden uit de vragenlijst worden ook nog genoemd: - financieel adviseur - belastingconsulent - bank - vakbond - ouderenbond
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
19
1.11.
Waarop zou u bezuinigen als u niet meer rond kan komen met uw inkomen
Vakanties / uitjes, kleding, cadeautjes, de krant en de auto zijn voor meer dan 70% voorwerp van bezuiniging als respondenten niet meer rond kunnen komen met hun inkomen. Tussen de leeftijden is hierover grote overeenstemming. Andere zaken uit de vragenlijst waarop bezuinigd zou kunnen worden, blijven overwegend buiten schot.
55-65
20%
65-75
24%
75-85
24%
85 of ouder
24% 0%
10%
17%
14%
18%
15%
21%
30%
10%
12% 40%
50%
6% 5% 4%3%4%3%2% 2%
14%
13%
18% 20%
12%
11%
13% 13% 60%
4%3%2%3%2% 2% 2% 1%
7% 4% 4% 4%3%2% 2% 2% 1% 10% 2% 8%
70%
80%
9% 1% 0% 1% 2% 0% 90%
vakanties / uitjes
kleding
cadeautjes
krant
auto
sporten
lidmaatschap ouderenbond
deelname ontmoetingsactiviteiten
eten
verzekeringen
huishoudelijke zorg
anders, namelijk
100%
medische zorg Figuur 23: Waarop zou u bezuinigen
Opmerkingen
Naast de antwoorden uit de vragenlijst worden nog genoemd: - lidmaatschappen en abonnementen - giften - 2e hands goederen kopen - schouwburg - pp gebruik CV, telefoon en water - op alles
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
20
2. Huisvesting Een belangrijk hedendaags politiek uitgangspunt is dat senioren zo lang mogelijk zelfstandig moeten blijven wonen, eventueel met ondersteuning van derden (professioneel, mantelzorgers, buren en familie). Naast deze ondersteuning speelt de geschiktheid van de woning een belangrijke rol bij het halen van deze doelstelling. 2.1.
Soort woning
Op de vraag in wat voor soort woning de ondervraagden wonen, antwoordt gemiddeld 64% van alle respondenten in een koopwoning en gemiddeld 36% in een huurwoning. Oudere senioren wonen vaker in een huurwoning, de jongere senioren vaker in een koopwoning (N=578; 96%).
55-65
73%
65-75
27%
67%
75-85
33%
58%
85 of ouder
42%
38% 0%
62%
20%
40% koopwoning
60%
80%
100%
huurwoning
Figuur 24: Soort woning
2.2.
Is de woning in huidige staat geschikt om te kunnen blijven wonen
Deze vraag wordt door gemiddeld 80% met ‘ja’ beantwoord. De verschillen tussen de leeftijdklassen lopen uiteen van 73-84%. Gemiddeld 20% is van mening dat de woning in de huidige staat niet geschikt is om in te kunnen blijven wonen. De belangrijkste redenen hiervoor zijn: te veel trappen, geen traplift, geen badkamer beneden, woning niet aangepast, de woning en/of de tuin is te groot (N=574;.95%).
55-65
73%
65-75
27%
78%
22%
75-85
87%
13%
85 of ouder
85%
15%
0%
20%
40% ja
60%
80%
100%
nee, waarom niet
Figuur 25: Is de woning in huidige staat geschikt om te kunnen blijven wonen
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
21
2.3.
Wat is er nodig om zelfstandig te kunnen blijven wonen
Het meest genoemd als aanpassingen aan de woning die nodig zijn om zelfstandig te kunnen blijven wonen, zijn: gelijkvloers, rolstoeltoegankelijk, tuin onderhoudsvriendelijker en inbraak veilig (N=450; 75%).
55-65
44%
65-75
46%
75-85
25% 32%
44%
85 of ouder
27%
38% 0%
20%
11%
38% 40%
60%
gelijkvloers
rolstoeltoegankelijk
tuin onderhoudsvriendelijker
inbraak veilig
warmte-isolatie
geluidsisolatie
9% 9%
9%
12% 10% 80%
6% 5% 9% 2% 3% 5% 4% 10% 0% 3% 100%
Figuur 26: Wat is er nodig om zelfstandig te kunnen blijven wonen
Opmerkingen
Ondanks het feit dat 77% van de respondenten van mening is dat de huidige woning geschikt is om te kunnen blijven wonen, hebben 137 (23%) respondenten opmerkingen gemaakt bij deze vraag en suggesties gedaan: - lift of traplift noodzakelijk - kleinere tuin - badkamer beneden - winkels in de buurt - goede CV
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
22
2.4.
Als u verhuist, wat wilt u dan het liefst
Op deze vraag konden meerdere antwoorden worden gegeven; liefst 695 antwoorden werden gegeven. Het meest genoemd als geprefereerde woning in het geval van verhuizing werden: seniorenwoning, appartement of seniorenwoning met hulpondersteuning seniorenwoning 6%
0% 2% 1%1% appartement
6%
28%
seniorenwoning met hulopondersteuning huurwoning
11%
bungalow koopwoning vrijstaande woning rijtjeswoning 20% 25%
geschakelde woning tweekapper
Figuur 27: Als u verhuist, wat wilt u dan het liefst
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
23
Dit beeld verandert, als je kijkt naar de verschillende leeftijdklassen. Met name de behoefte aan seniorenwoningen met hulpondersteuning neemt toe met het vorderen van de leeftijd. Deze behoefte loopt op van 5% bij de groep 55-65 jarigen, 13% bij de 65-75 jarigen, 26% bij de 75-85 jarigen, tot 45% bij de groep 85 en ouder. Bijna de helft van deze laatste groep geeft dus aan zelfstandig te willen blijven wonen, maar geeft ook aan daarbij ondersteuning nodig te hebben. Iets minder dan een kwart van de respondenten in de leeftijd 55-85 jaar geeft aan een seniorenwoning te prefereren.
55-65
33%
65-75
21%
36%
75-85
10%
13%
28%
29% 0%
19%
23%
24%
85 of ouder
5%
26%
13% 20%
30%
40%
12%
7%
0%
6%
9%
1% 0%
11%
13% 0%6% 1% 1% 0%
45% 50%
60%
0% 10% 0% 3% 70%
appartement
seniorenwoning
seniorenwoning met hulopondersteuning
huurwoning
bungalow
koopwoning
vrijstaande woning
rijtjeswoning
tweekapper
geschakelde woning
80%
90%
100%
Figuur 28: Als u verhuist, wat wilt u dan het liefst
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
24
Als u verhuist, wat wilt u dan het liefst: de stad Oss
Van de 270 respondenten uit de stad Oss geeft gemiddeld 36% aan het liefst te verhuizen naar een appartement; 19% wil naar een seniorenwoning, 16% naar een seniorenwoning met hulpondersteuning en 15% naar een huurwoning. Minder dan 10% opteert voor een koopwoning, bungalow, vrijstaande woning of rijtjeswoning (resp. 7, 6, 2 en 1%).
Centrum
Krinkelhoek
appartement seniorenwoning
Oss-Zuid
seniorenwoning met hulopondersteuning huurwoning koopwoning
Ruwaard
bungalow vrijstaande woning
Schadewijk
rijtjeswoning
Ussen
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
Figuur 29: Als u verhuist, wat wilt u dan het liefst (de stad Oss)
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
25
Als u verhuist, wat wilt u dan het liefst: de dorpen
Voor de dorpen is dit beeld enigszins anders. Van de 172 respondenten opteert 29% voor een seniorenwoning; 27% voor een appartement en 18% voor een seniorenwoning met hulpondersteuning. De andere soorten woningen zijn voor minder dan 10% van de respondenten een optie.
Berghem
Deursen-Dennenburg
seniorenwoning
Haren
appartement Herpen
seniorenwoning met hulopondersteuning huurwoning
Lith koopwoning bungalow
Lith-Oijen
tweekapper Macharen
rijtjeswoning geschakelde woning
Megen vrijstaande woning
Oijen
Ravenstein
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Figuur 30: Als u verhuist, wat wilt u dan het liefst (de dorpen)
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
26
Opmerkingen
Buiten de aangeboden antwoorden werden als alternatieve woning de volgende mogelijkheden genoemd: - verzorgings/bejaardenhuis - patiowoning of seniorenwoning - met anderen samenwonen - huurbungalow 2.5.
In welke woonplaats zou een mogelijke nieuwe woning moeten liggen
De senioren zijn honkvast: van alle respondenten geeft 89% aan dat een mogelijke nieuwe woning in de huidige woonplaats moet liggen (N=473; 78%). 11%
0%
huidige woonplaats maakt niet uit geen idee
89% Figuur 31: In welke woonplaats zou een nieuwe woning moeten liggen
Opmerkingen
Een mogelijk nieuwe woning ligt bij voorkeur in: - dicht bij de kinderen - in Oss - in Ravenstein - in Berghem
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
27
3. Contacten in de buurt of wijk en de beoordeling van de buurt of wijk Niet alleen (de geschiktheid van) de woning speelt een rol bij de mogelijkheid om zelfstandig te kunnen blijven wonen. Ook woonomgeving en het voorzieningenniveau zijn hierbij van belang. 3.1.
Bent u tevreden over uw huidige woonomgeving
Van alle respondenten is 90% tevreden over de huidige woonomgeving, 8% enigszins en 2% niet (N=594; 98%). 8%
2%
ja enigszins nee
90% Figuur 32: Bent u tevreden over uw huidige woonomgeving
Als je per leeftijdklasse kijkt naar de tevredenheid over de huidige woonomgeving, dan ziet dat er als volgt uit (N=576; 96%):
55-65
85%
12% 4%
65-75
92%
6% 2%
75-85
93%
6%1%
85 of ouder
88% 0%
20%
40% ja
enigszins
10% 2% 60%
80%
100%
nee
Figuur 33: Bent u tevreden over uw huidige woonomgeving
Opmerkingen
Als respondenten dan toch enige onvrede over de woonomgeving meldden, betrof het: - zwerfvuil, schreeuwende mensen ‘s nachts op straat - inbraak - geluidsoverlast - verkeersonveiligheid - slecht openbaar vervoer - geen rustbanken Singel 1940-1945
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
28
3.2.
Wat vindt u positief aan de huidige woonomgeving
Op deze vraag konden 21 antwoorden worden gegeven. De positieve kanten van de huidige woonomgeving zijn weergegeven in de figuur hieronder. (N=526; 87%).
openbaar groen winkelvoorzieningen apotheek 2%
2%
0% 0% 2% 1%
sociale contacten
9%
veiligheid
3% 3%
huisarts
8%
sfeer
3%
parkeermogelijkheden 4%
wandelpaden 8%
4%
fietspaden goede trottoirs openbaar vervoer
4%
kerk 8%
4%
ontmoetingsmogelijkheden onderhoud openbare ruimte zorgcentrum
5% 8%
bibliotheek verkeersveiligheid
5% 7%
8%
rustbanken zichtbaar aanwezige politie openbaar toilet overig, namelijk
Figuur 34: Wat vindt u positief aan de huidige woonomgeving
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
29
De senioren in de meeste leeftijdklassen zijn vrij eensgezind over wat ze positief vinden aan de huidige woonomgeving. De figuur hieronder geeft een overzicht van de top-10.
55-65
14%
11%
11%
65-75
14%
12%
11%
75-85
12%
85 of ouder
8% 0%
12%
13% 10%
12%
15% 20%
11%
12%
10%
9%
11%
40%
11%
18% 50%
11%
11%
11%
11%
30%
10%
7%
10%
10%
13%
60%
70%
7%
winkelvoorzieningen
apotheek
sociale contacten
veiligheid
huisarts
sfeer
parkeermogelijkheden
wandelpaden
8%
6% 6%
8%
7%
7%
9% 4%2%
80%
openbaar groen
7%
90%
7%
100%
fietspaden Figuur 35: Top-10 Wat vindt u positief aan de huidige woonomgeving per leeftijdklasse
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
30
3.3.
Wat mist u in uw huidige woonomgeving
Op deze vraag konden 23 antwoorden worden gegeven. De 6 meest genoemde antwoorden werden gegeven door liefst 49% van de respondenten. Bovenaan staat het gemis van zichtbare politie. De volgende drie meest genoemde zaken die men mist zijn: goede trottoirs, openbaar vervoer en winkelvoorzieningen; elk met 8% (N=389; 65%).
zichtbare politie goede trottoirs openbaar vervoer
3%
winkelvoorzieningen
1%1%1%1% 2% 2%
parkeermogelijkheden
14%
rustbanken
3%
veiligheid
3%
verkeersveiligheid
3% 8%
3%
hulp in mijn omgeving sociale contacten
3%
huisarts openbaar toilet
3% 8% 3%
sfeer onderhoude openbare ruimte
3%
oversteekplaatsen
3%
8% 4%
ontmoetingsmogelijkheden bibliotheek zorgcentrum
4%
6% 5%
5%
apotheek wandelpaden openbaar groen fietspaden kerk
Figuur 36: Wat mist u in de huidige woonomgeving
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
31
De verschillende leeftijdklassen zijn ook hier weer vrij eensgezind over wat wordt gemist in de huidige leefomgeving. De figuur hieronder geeft een overzicht van de top-10.
55-65
20%
65-75
22%
13%
13%
75-85
23%
12%
11%
85 of ouder
15% 0%
10%
11%
12%
18% 20%
12%
14%
40%
8%
10% 50%
6%
11%
10%
18% 30%
10%
5%
60%
8%
7%
10%
13% 70%
9%
8%
5% 6%
5% 4% 4%
6% 4% 8%
3% 5% 80%
6%
15% 90%
zichtbare politie
goede trottoirs
openbaar vervoer
winkelvoorzieningen
parkeermogelijkheden
rustbanken
veiligheid
verkeersveiligheid
hulp in mijn omgeving
0% 100%
sociale contacten Figuur 37: Top-10 Wat mist u in de huidige woonomgeving (per leeftijdklasse)
Opmerkingen
Naast de antwoorden in de vragenlijst, missen respondenten: - betere uitgaansmogelijkheden - meer aandacht voor trottoirs en fietspaden - te weinig pinautomaten en/of postbussen - betere parkeermogelijkheden - beter openbaar vervoer - meer winkels - meer voetgangersoversteekplaatsen - bladkorven in de herfst - 11 respondenten zijn met alles tevreden - 22 respondenten geven niet aan wat zij missen
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
32
Wat mist u in uw huidige woonomgeving: de stad Oss
Wat respondenten uit de stad Oss missen, verschilt per wijk. In Oss-Zuid en Krinkelhoek worden vooral goede trottoirs en de huisarts gemist. In de Ruwaard missen respondenten zichtbare politie. In de Schadewijk is openbaar vervoer i onvoldoende voorhanden en in het centrum ontbreken voldoende parkeermogelijkheden. Hieronder wordt de top-10 weergegeven.
Centrum
13% 0% 13%
Krinkelhoek
6%
12% 0% 12%
Oss-Zuid
19%
18%
33%
Ruwaard Schadewijk
13%
Ussen
9%
18% 0%
10%
6% 6% 13%
17%
15%
17%
26% 13%
30%
40%
13%
12%
60%
12%
20%
7%0%
10% 2% 2% 8%
9% 11%
13%
6%
7%
5% 7%
16% 50%
6% 6%
18%
7%0% 13%
27%
13% 20%
13%
9% 4% 7%
70%
80%
goede trottoirs
zichtbare politie
veiligheid
openbaar vervoer
parkeermogelijkheden
rustbanken
sfeer
huisarts
openbaar toilet
7%
13% 0%4% 7%
7% 4% 90%
100%
sociale contacten Figuur 38: Top-10 Wat mist u in uw huidige woonomgeving (de stad Oss)
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
33
Wat mist u in uw huidige woonomgeving: de dorpen
Wat de respondenten uit de dorpen missen vertoont een divers beeld. Veel genoemd worden: goede trottoirs en winkelvoorzieningen. In het buitengebied-Noord valt het gemis op aan veiligheid en zichtbare politie. Hieronder wordt de top-10 weergegeven.
Berghem
29%
Buitengebied-Noord 0%
15%
12%
33% 50% 14% 45%
Lith
47%
20%
Megen
20%
Oijen 0%
10% 40%
20%
33%
20% 0%10% 0%
25% 10%
13% 20%
30%
20%
0%
10%0%
20%
0%
20%
0%
20%
0%
25% 19%
40%
0%
0%
75%
Ravenstein
50%
6% 6% 60%
0%
11% 5% 11% 0%
0%
20% 30%
Overlangel 0%
0%
0%
0%
9% 0% 9% 0% 9%
11% 5% 11%
20%
25% 29%
18%
44% 0%
0%
0% 14% 0% 9%
22%
Macharen
5%0%5% 0%
25% 43%
Herpen
Lith-Oijen
15%
67%
Deursen-Dennenburg Haren
20%
13%
70%
80%
0%
13% 0%6% 90%
goede trottoirs
winkelvoorzieningen
veiligheid
zichtbare politie
openbaar vervoer
parkeermogelijkheden
zorgcentrum
bibliotheek
huisarts
100%
hulp in mijn omgeving Figuur 39: Top 10 Wat mist u in uw huidige woonomgeving (de dorpen)
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
34
3.4.
Heeft u suggesties voor het gemeentelijk beleid op het gebied van wonen en/of leefbaarheid
Van de respondenten antwoordde 32% geen suggesties te hebben voor het gemeentelijk beleid op het gebied van wonen en/of leefbaarheid (N=455; 75%).
32% geen suggesties mijn suggestie is 68%
Figuur 40: Heeft u suggesties voor het gemeentelijk beleid op het gebied van wonen en leefbaarheid
Opmerkingen
Suggesties die zijn gemaakt voor het gemeentelijk beleid op het gebied van wonen en/of leefbaarheid: - meer aandacht voor bouw van seniorenwoningen, meer gericht op zelfstandig blijven wonen, minder strenge regels - meer toezicht op parkeren, overlast jeugd, snelheid - beter onderhoud trottoirs/fietspaden incl. het verbreden ervan, zorgen dat de stoepen gelijk liggen - aandacht voor groenvoorziening - aandacht voor kleine kernen - meer aandacht voor ouderen - ouderen meer betrekken bij het vaststellen van het beleid voor beter openbaar vervoer - sneller beslissen, kortere lijnen - aandacht voor de Dorpenweg en Kennedybaan - aandacht voor de kern Oijen - betere straatverlichting - oversteekplaatsen - overige zoals parkeerplaatsen, afvalcontainers, snoeien bomen, hondenpoep
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
35
3.5.
Voelt u zich betrokken bij uw dorp of w ijk
De meeste respondenten (ruim 70% over alle leeftijdklassen) voelen zich een beetje tot erg betrokken bij hun dorp of wijk. Een minderheid voelt zich weinig of niet betrokken (N=558; 93%).
55-65
32%
65-75
40%
38%
75-85
39%
36%
85 of ouder
18% 15%
34%
21% 20%
erg betrokken
12%
13%
40%
60%
beetje betrokken
7%
19%
51%
0%
10%
15%
80%
weinig betrokken
100%
niet betrokken
Figuur 41: Voelt u zich betrokken bij uw dorp of wijk
In de dorpen voelen de respondenten zich over het algemeen meer betrokken dan in de stad Oss. Waar in de dorpen in de meeste gevallen “erg betrokken” als eerste wordt genoemd, zeggen de meesten in de stad Oss “een beetje tot weinig betrokken”. (N=564; 93%).
Berghem
49%
Buitengebied-Noord
35%
25%
Centrum
25%
20%
Deursen-Dennenburg
16% 0%
0%
50%
48%
29%
20% 57%
Haren
14% 0%
57%
Herpen
43%
70%
Krinkelhoek
27%
10%
24%
24%
83%
Megen 10%
29%
45%
Overlangel 21%
Schadewijk Ussen
40%
erg betrokken
20% beetje betrokken
13%
39% 40%
weinig betrokken
17% 24%
24% 60%
0%
7% 10%
29%
28% 0%
20%
33% 50%
7%
10%
20%
50%
Ruwaard
0%6%
35%
60%
Ravenstein
5% 17% 0%
65%
Oss-Zuid
0%
37%
48%
Macharen
0%
30%
27%
Lith
11%
80%
9% 100%
niet betrokken
Figuur 42: Voelt u zich betrokken bij uw dorp of wijk
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
36
3.6.
Hoe vaak heeft u contact met mensen in uw dorp of wijk
Van alle respondenten geeft 76% aan enkele keren per week (44%) of dagelijks (32%) contact te hebben met mensen in de wijk, en 18% enkele keren per maand. 6% zegt zelden of nooit. De verschillen tussen de leeftijden zijn hierbij klein (N=556; 92%).
6% 18%
enkele keren per week 44%
dagelijks enkele keren per maand zelden of nooit
32% Figuur 43: Hoe vaak heeft u contact met mensen in uw dorp of wijk
Onderstaande figuur geeft per leeftijdklasse een overzicht van de frequentie van contacten met mensen in de wijk (N=564; 93%).
55-65
27%
65-75
44%
36%
75-85
43%
33%
85 of ouder
43%
26% 0%
dagelijks
23% 15%
7%
18%
6%
59% 20%
40%
enkele keren per week
60%
enkele keren per maand
6%
10% 5% 80%
100%
zelden of nooit
Figuur 44: Hoe vaak heeft u contact met mensen in uw dorp of wijk (per leeftijdklasse)
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
37
Hoe vaak heeft u contact met mensen in uw dorp of wijk (de stad Oss)
Gemiddeld heeft 27% van de respondenten uit de stad Oss dagelijks contact met mensen in de wijk en 42% enkele keren per week. In de Schadewijk zijn de minste onderlinge contacten.
Centrum
28%
Krinkelhoek
42%
26%
Oss-Zuid
42%
19%
Ruwaard
Ussen
26%
31%
dagelijks
16% 18%
49%
0%
33%
20%
40%
enkele keren per week
13%
19% 46%
10%
9%
19%
47% 31%
Schadewijk
21%
5% 15%
30% 60%
6%
80%
enkele keren per maand
100%
zelden of nooit
Figuur 45: Hoe vaak heeft u contact met mensen in uw dorp of wijk (de stad Oss)
Hoe vaak heeft u contact met mensen in uw dorp of wijk (de dorpen)
Gemiddeld heeft 40% van de respondenten uit de dorpen dagelijks contact met mensen in de wijk en 48% heeft enkele keren per week contact. De frequentie van contacten in de dorpen is hoger dan in de stad Oss.
Berghem
36%
Buitengebied-Noord
49%
40%
Deursen-Dennenburg
20%
29%
Haren
0%
40%
43%
36%
Herpen
13% 3%
14%
14%
50%
43%
14% 0% 48%
9%0%
Lith
41%
59%
0%
Lith-Oijen
42%
58%
0%
Macharen
71%
Megen
53%
Oijen
35%
36%
Overlangel
20%
Ravenstein
21%
40%
20%
enkele keren per week
40% 55%
40%
0% 6% 6%
43%
39% 0%
dagelijks
29%
60%
enkele keren per maand
0% 0% 6%0%
80%
100%
zelden of nooit
Figuur 46: Hoe vaak heeft u contact met mensen in uw dorp of wijk (de dorpen)
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
38
3.7.
Wilt u aangeven welke ontmoetingsactiviteiten u in eigen kern of wijk mist
Bij deze vraag werden nog de volgende opmerkingen gemaakt: - meer activiteiten in de avonduren vanuit bonden en RIGOM - een goede soos en/of ontmoetingsgelegenheid die ook goed te bereiken is - activiteiten zoals wandelen, biljarten, jeu de boules, fietsen, dansen, praatgroep, muziek - (internet)café, bruincafé - er is voldoende - winkelvoorzieningen - geen mening, geen behoefte aan
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
39
4. Mobiliteit en veiligheid Om zelfstandig te kunnen blijven wonen en deel te kunnen nemen aan het maatschappelijk verkeer spelen mobiliteit en veiligheid(beleving) een belangrijke rol. Senioren moeten de boodschappen kunnen doen (mobiliteit) en ze moeten de deur uit kunnen om mee te doen in het sociale en maatschappelijke verkeer. 4.1.
Hoe verplaatst u zich meestal
Voor alle leeftijden zijn de auto, te voet en de fiets de belangrijkste middelen om zich te verplaatsen. In 78-94% worden deze middelen voor mobiliteit ingezet. Taxi, trein, bus, scootmobiel en rolstoel worden nauwelijks gebruikt in de leeftijdklassen 55-85 jaar. De leeftijdklasse 85 jaar en ouder gebruikt wel opvallend veel vaker een taxi of bus (N=578; 96%).
55-65
45%
65-75
43%
75-85
45%
85 of ouder
34% 34%
te voet
18%
36%
20%
auto
19%
27%
36% 0%
fiets
15% 1% 2% 1% 1% 1%
40% taxi
trein
8% 60%
bus
0% 2% 1% 0% 1% 6% 2% 1% 1% 0%
15% 0%5%0%
80% scootmobiel
100% rolstoel
Figuur 47: Hoe verplaatst u zich meestal
4.2.
Hoe vaak komt u ’s avonds op straat
De leeftijdklassen 55-75 jarigen komen ’s avonds vaker op straat dan de ouderen. Van de leeftijdklasse 85 jaar en ouder komt 80% zelden of nooit ’s avonds op straat (N=568; 94%).
55-65
16%
65-75
51%
10%
47%
75-85 3% 85 of ouder 2% 0%
30% 38%
35%
48%
17%
41% 20% vaak
40% regelmatig
3% 5% 14%
39% 60% zelden
80%
100%
nooit
Figuur 48: Hoe vaak komt u 's avonds op straat
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
40
Uitgesplitst naar leeftijdklassen en geslacht is te zien dat mannen vaker ’s avonds op straat komen dan vrouwen (N=547; 91%). 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
0%
3%
5%
7%
25%
12%
19%
7%
34%
34%
42%
52% 46%
57% 48%
58% 47%
46%
46% 18% man
15%
16%
vrouw
man
55-65
5%
5%
vrouw
man
65-75 vaak
36%
37%
32% 1% vrouw 75-85
regelmatig
zelden
29% 7% man
12% 0% vrouw
85 of ouder
nooit
Figuur 49: Hoe vaak komt u 's avonds in het donker op straat
4.3.
Voelt u zich ’s avonds in het donker veilig op straat
Met het toenemen van de leeftijd neemt ook het onveiligheidgevoel toe. Waar 13% van de 55-65 jarigen zich ’s avonds in het donker niet veilig voelt op straat, is dit bij de 85 jarigen en ouder 41%. Gemiddeld voelt van de 55-85 jarigen iets meer dan 50% zich ’s avonds in het donker veilig op straat (N=542; 90%).
55-65
54%
65-75
51%
75-85
50%
85 of ouder
33% 31%
18%
21%
27% 0%
13%
32% 20%
41%
40% ja
beetje
29%
60%
80%
100%
nee
Figuur 50: Voelt u zich 's avonds in het donker veilig op straat
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
41
Uitgesplitst naar leeftijd en geslacht, geven mannelijke respondenten vaker aan zich ’s avonds in het donker veilig te voelen op straat dan de vrouwelijke respondenten. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
7%
17%
21%
0%
12%
22%
26%
62%
22%
42% 72%
36%
41%
24% 38%
19%
64%
64%
57%
41%
33%
41%
36%
5% man
vrouw
man
55-65
vrouw
man
65-75 ja
vrouw
man
75-85 beetje
vrouw
85 of ouder
nee
Figuur 51: Voelt u zich 's avonds in het donker veilig op straat
In de dorpen voelt men zich over het algemeen ’s avonds in het donker veiliger op straat dan in de stad Oss. In de stad Oss voelen met name de senioren in het centrum, Krinkelhoek en Schadewijk zich ’s avonds in het donker minder veilig op straat.
Berghem
54%
21%
Buitengebied-Noord
24%
80%
Centrum
0%
38%
29%
Deursen-Dennenburg
33%
57%
Haren
29%
14%
75%
Herpen
17%
70%
Krinkelhoek
33% 29%
50%
Megen
32% 60%
Ravenstein
28%
29%
Ussen
31%
40% 0%
20% ja
20% 23%
46%
Schadewijk
6% 23%
20%
68%
Ruwaard
0%
35%
45%
Overlangel
14%
50%
59%
Oss-Zuid
9%
33%
57%
Macharen
8%
22%
33%
Lith
20%
26% 40%
46% 40% beetje
10%
60%
14% 80%
100%
nee
Figuur 52: Voelt u zich 's avonds in het donker veilig op straat
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
42
Opmerkingen
Bij deze vraag werden nog de volgende opmerkingen gemaakt: - alleen vroeg op de avond - alleen met de auto - kom in het donker nooit op straat - niet op bepaalde plaatsen: K.Rietbergstraat, sporthal Lith, Kloosterstraat, waar hangjongeren verblijven, park - afhankelijk van de weersomstandigheden 4.4.
Doet u de voordeur open als ’s avonds wordt aangebeld
Naarmate de senioren ouder worden openen zij ’s avonds steeds minder vaak de voordeur als er wordt aangebeld. Waar 40% van de 55-65 jarigen de deur altijd open doet, is dat van de 85 jarigen en ouder nog maar 10%. Maar ook 26-28% van de 55-75 jarigen doet de voordeur nooit open als er ’s avonds wordt aangebeld (N=542; 90%).
55-65
40%
65-75
34%
30%
75-85
42%
16%
85 of ouder
10% 0%
26% 28%
41%
43%
23%
67%
20%
40% altijd
soms
60%
80%
100%
nooit
Figuur 53: Doet u de voordeur open als 's avonds wordt aangebeld
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
43
Het algemene beeld is dat respondenten in de dorpen en de stad Oss terughoudend zijn in het openen van de voordeur als ’s avonds wordt aangebeld. Gemiddeld doet 33% van de respondenten de voordeur ’s avonds nooit open en 38% soms. In de stad Oss komt het antwoord ‘nooit’ het meest voor bij respondenten uit Schadewijk en Oss-Zuid.
Berghem
38%
32%
Buitengebied-Noord 0%
30%
60%
Centrum
40%
53%
Deursen-Dennenburg
29%
Haren
29%
14% 23%
Krinkelhoek
23%
43% 29%
36%
41% 60%
20%
17%
40%
Macharen
40%
43%
Megen
43%
29%
Oss-Zuid Overlangel
29% 33%
50% 22%
39%
Schadewijk
37%
24% 40%
25% 0%
44% 20% nooit
0%
44%
45%
Ussen
20% 50%
34%
Ruwaard
14%
41% 47%
Ravenstein
21%
57%
Herpen
Lith
26%
40% soms
14% 30%
60%
80%
100%
altijd
Figuur 54: Doet u de voordeur open als 's avonds wordt aangebeld
Opmerkingen
Bij deze vraag werden de volgende opmerkingen het meest gemaakt: - kijk eerst wie er is - alleen na afspraak/als ik weet dat er iemand komt - woning is beveiligd - nooit - als het niet te laat is
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
44
4.5.
Heeft u de afgelopen vijf jaar geweld of bedreiging meegemaakt
De mate waarin respondenten met geweld of bedreiging te maken hebben gehad in de afgelopen vijf jaar verschilt per wijk. In Buitengebied-Noord (Buitengebied-West, Frankenbeemd, Langendonk en Meerdijk) is 20% van de respondenten hiermee geconfronteerd. Oss-Zuid, Schadewijk, Berghem en Krinkelhoek ‘scoren’ alle met 10% of meer (N=547; 91%).
Berghem
89%
Buitengebied-Noord
11%
80%
Centrum
20% 96%
4%
Deursen-Dennenburg
100%
0%
Haren
100%
0%
Herpen
91%
9%
Krinkelhoek
90%
10%
Lith
91%
9%
Macharen
100%
Megen
0%
94%
Oss-Zuid
6%
87%
13%
Overlangel
100%
0%
Ravenstein
100%
0%
Ruwaard
91%
9%
Schadewijk
88%
12%
Ussen
96% 0%
20%
40% nee
4% 60%
80%
100%
ja
Figuur 55: Heeft u de afgelopen vijf jaar geweld of bedreiging meegemaakt
Opmerkingen
Vormen van geweld die worden genoemd: - inbraak - vernieling en beschadiging van bezittingen - oplichting en gestolen pinpas Geen van de respondenten maakt melding van fysiek geweld, bedreiging of intimidatie.
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
45
Gemiddeld 7% van de respondenten antwoordden op de vraag of zij in de afgelopen vijf jaar geweld of bedreiging hebben meegemaakt in met ‘ja’. Daarbij valt op dat vrouwen in de leeftijd 55-65 jaar vaker met geweld of bedreiging te maken hadden dan vrouwen in de andere leeftijdenklassen. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
83%
93%
17%
7% man
vrouw 55-65
92%
94%
97%
94%
100%
96%
8%
6%
6%
man
vrouw
3% man
0% man
vrouw
65-75
vrouw 75-85
ja
4%
85 of ouder
nee
Figuur 56: Hebt u in de afgelopen vijf jaar geweld of bedreiging meegemaakt
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
46
5. Persoonlijke contacten en welbevinden Voor de senioren zijn naast gezondheid de persoonlijke contacten van groot belang voor hun maatschappelijk functioneren en welbevinden. 5.1.
Bent u tevreden over uw sociale contacten
Een ruime meerderheid van alle respondenten (79%) geeft aan tevreden te zijn over de sociale contacten, variërend van 73-90%. Wat daarbij opvalt is dat voor alleenstaanden van 55-65 jaar het percentage zakt tot 46%. kan Leeftijd ja beter 55-65 73% 22% 65-75 83% 16% 75-85 75% 22% 85 of ouder 90% 10% Eindtotaal 79% 19%
nee 5% 1% 3% 0% 3%
Tabel 1: Gehuwden en samenwonenden
5.2.
kan ja beter nee 46% 41% 14% 85% 13% 1% 71% 26% 3% 88% 12% 0% 73% 23% 4%
Leeftijd 55-65 65-75 75-85 85 of ouder Eindtotaal
Tabel 2: Alleenstaanden
Hoe vaak heeft u contact met kinderen en/of kleinkinderen
Rond de 60% van alle respondenten heeft dagelijks of enkele keren per week contact met kinderen en/of kleinkinderen. Voor alleenstaanden schommelt dit percentage ook rond de 60% (N=575; 96%).
55-65
20%
65-75
20%
75-85
41% 44%
15%
85 of ouder
21% 39%
20%
40%
1% 15%
24%
47%
24% 0%
24%
15% 60%
dagelijks
enkele keren per week
zelden of nooit
ik heb geen kinderen
3% 10% 4% 7%
13% 15%
80%
100%
enkele keren per maand
Figuur 57: Hoe vaak heeft u contact met kinderen en/of kleinkinderen
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
47
5.3.
Voelt u zich eenzaam
Van de senioren voelt 6% zich regelmatig, vaak of altijd eenzaam. Voor 16-28% geldt soms tot regelmatig. Een ruime meerderheid van alle respondenten geeft aan zich nooit of zelden eenzaam te voelen. Dit percentage schommelt voor alle leeftijdklassen tussen 68 en 81% (N=571; 95%).
55-65
40%
65-75
31%
20%
48%
75-85
33%
45%
85 of ouder 0% nooit
16%
25%
20%
40%
zelden
15%
34%
43%
soms
4%4%1%
28%
60%
80%
regelmatig
vaak
2% 2% 1% 3%3% 0% 3%3% 0% 100%
altijd
Figuur 58: Voelt u zich eenzaam
Van alle respondenten geven de mannen aan over het algemeen zich minder vaak eenzaam te voelen dan de vrouwen. Een kleine minderheid geeft aan zich regelmatig, vaak of altijd eenzaam te voelen. 100% 90%
1% 4% 4%
2% 4% 2% 7%
80% 70%
29% 33%
1% 2% 0% 6%
1% 2% 5% 24%
0% 4% 4%
0% 1% 0%
0% 4% 0%
23%
28%
17%
16%
34% 32%
60% 50%
0% 8%
32%
30%
8%
37% 36%
40% 30%
62%
57%
53%
20%
36%
39%
vrouw
man
32%
10%
49% 32%
0% man
vrouw
man
55-65 nooit
65-75 zelden
soms
vrouw 75-85
regelmatig
man
vrouw
85 of ouder vaak
altijd
Figuur 59: Voelt u zich eenzaam
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
48
Alleenstaanden voelen zich vaker eenzaam dan gehuwden en samenwonenden. Vooral het verschil tussen alleenstaanden, en gehuwden en samenwonenden in de leeftijdklasse 55-75 jarigen die zich soms of regelmatig eenzaam voelen valt op. Was dit voor gehuwden en samenwonenden van 55-65 jaar 24%, voor de groep alleenstaanden is dit 45%; voor de 65-75 jarigen was dit 17%, voor de alleenstaanden is dit 31%. In de leeftijdklasse 55-65 jaar voelt 5% van de respondenten zich altijd eenzaam.
55-65
13%
65-75
32%
32%
25%
40%
75-85
36%
85 of ouder
38% 0%
13%
36%
40%
zelden
soms
6%1% 1%
18%
29%
20% nooit
25%
25% 60%
regelmatig
3% 6%0% 4% 4% 0%
80% vaak
5% 5%
100%
altijd
Figuur 60: Voelt u zich eenzaam (alleenstaanden)
Van de alleenstaanden geven de mannelijke respondenten iets vaker aan zich vaak of altijd eenzaam te voelen dan de vrouwelijke. Van de mannen in de leeftijd van 55-65 jaar geeft 22% aan zich vaak tot altijd eenzaam te voelen. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
4% 4% 11%
11% 11%
0% 15%
2% 2% 9% 30%
39%
0% 2% 0% 21%
9%
11% 11%
0% 14% 14%
33%
55% 35%
33%
41%
22% man
44% 22%
23%
vrouw
man
11% vrouw
man
55-65 nooit
65-75 zelden
soms
0% 6% 0% 22%
33% 33% 17%
32% 30%
0% 17%
vrouw 75-85
regelmatig
33%
39%
man
vrouw
85 of ouder vaak
altijd
v Figuur 61: Voelt u zich eenzaam (alleenstaanden)
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
49
5.4.
Heeft u behoefte aan meer sociale contacten
Een ruime meerderheid van alle respondenten in alle leeftijdklassen geeft aan geen behoefte te hebben aan meer sociale contacten. Die meerderheid varieert van 71-83% (N=544; 90%).
55-65
29%
65-75
71%
17%
75-85
83% 29%
85 of ouder
71%
25% 0%
75% 20%
40% ja
60%
80%
100%
nee
Figuur 62: Heeft u behoefte aan meer sociale contacten
Er is geen uitgesproken verschil te zien tussen mannen en vrouwen waar het de behoefte aan sociale contacten betreft. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
65% 79%
84%
81%
16%
19%
man
vrouw
35% 21% man
vrouw 55-65
65-75
69%
72%
31%
28%
man
vrouw 75-85
ja
82%
18% man
71%
29% vrouw
85 of ouder
nee
Figuur 63: Heeft u behoefte aan meer sociale contacten
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
50
Voor alleenstaanden wijkt dit beeld enigszins af. Daar geeft 57% van de groep 55-65 jarigen aan behoefte te hebben aan meer sociale contacten. Voor de andere leeftijden is het verschil minder opmerkelijk.
55-65
57%
65-75
43%
21%
75-85
79% 34%
85 of ouder
66%
30% 0%
70%
20%
40% ja
60%
80%
100%
nee
Figuur 64: Heeft u behoefte aan meer sociale contacten (alleenstaanden)
Van de alleenstaanden geven vooral vrouwelijke respondenten in de leeftijd 55-65 jaar (62%) en de mannelijke respondenten in de leeftijd 75-85 jaar (52%) aan meer behoefte te hebben aan sociale contacten. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
38%
48%
56% 75%
76%
81%
62%
vrouw 55-65
71%
33%
29%
man
vrouw
52%
44%
man
67%
25%
19%
man
vrouw
24% man
65-75
vrouw 75-85
ja
85 of ouder
nee
Figuur 65: Heeft u behoefte aan meer sociale contacten (alleenstaanden)
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
51
5.5.
Heeft u behoefte aan meer vriendschappelijke relaties
Van alle respondenten geeft een ruime meerderheid aan geen behoefte te hebben aan meer vriendschappelijke contacten. Die meerderheid varieert van 64-82%. N=542; 90%).
55-65
36%
65-75
64%
23%
75-85
77%
29%
85 of ouder
71%
18% 0%
82% 20%
40% ja
60%
80%
100%
nee
Figuur 66: Heeft u behoefte aan meer vriendschappelijke relaties
Van de respondenten die wel meer vriendschappelijke relaties willen, zijn het vooral de vrouwen in de leeftijd 55-65 jaar die daar behoefte aan hebben. Rond een kwart van de mannelijke respondenten deelt deze behoefte aan meer vriendschappelijke relaties. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
56% 75%
78%
75%
72%
22%
25%
28%
man
vrouw
man
69%
44% 25% man
vrouw 55-65
65-75
31%
vrouw 75-85
ja
73%
27% man
86%
14% vrouw
85 of ouder
nee
Figuur 67: Heeft u behoefte aan meer vriendschappelijke relaties
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
52
Voor alleenstaanden wijkt dit beeld enigszins af. Daar geeft 68% van de groep 55-65 jarigen aan behoefte te hebben aan meer vriendschappelijke relaties. Voor de andere leeftijdklassen geeft 2436% van de alleenstaanden aan meer behoefte aan vriendschappelijke relaties te hebben .
55-65
68%
65-75
32%
33%
75-85
67%
36%
85 of ouder
64%
24% 0%
76% 20%
40% ja
60%
80%
100%
nee
Figuur 68: Heeft u behoefte aan meer vriendschappelijke relaties
Van de alleenstaanden hebben vooral vrouwelijke respondenten in de leeftijdklasse 55-65 jaar behoefte aan meer vriendschappelijke relaties (74%). Van de alleenstaande mannelijke respondenten in de leeftijdklasse75 jaar en ouder is dit percentage rond de 50%. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
26% 47%
56%
50%
63%
75%
72% 87%
74% 53%
44% 25% man
vrouw 55-65
man
50%
37%
28% 13%
vrouw
man
65-75
vrouw 75-85
ja
man
vrouw
85 of ouder
nee
Figuur 69: Heeft u behoefte aan meer vriendschappelijke relaties (alleenstaanden)
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
53
5.6.
Zijn er voldoende mogelijkheden om andere mensen te ontmoeten
Een ruime meerderheid van alle respondenten geeft aan dat er voldoende mogelijkheden zijn om andere mensen te ontmoeten. Dit percentage varieert van 79-96% (N=549; 91%).
55-65
83%
65-75
17%
93%
75-85
6%0%
86%
85 of ouder
14% 0%
82% 0%
20%
18%
40% ja
0%
60%
nee
0%
80%
100%
beetje
Figuur 70: Zijn er voldoende mogelijkheden om andere mensen te ontmoeten
Van alle respondenten uit de wijken Krinkelhoek, Lith, Overlangel en Schadewijk geeft 20% of meer aan dat er onvoldoende mogelijkheden zijn om andere mensen te ontmoeten (N=529; 88%).
Berghem
93%
Buitengebied-Noord
7%
100%
Centrum
0%
86%
14%
Deursen-Dennenburg
100%
0%
Haren
100%
0%
Herpen
87%
Krinkelhoek
13%
80%
Lith
20%
76%
24%
Macharen
100%
0%
Megen
100%
0%
Oss-Zuid
83%
Overlangel
17%
80%
20%
Ravenstein
91%
9%
Ruwaard
88%
12%
Schadewijk
71%
Ussen
29% 90%
0%
20%
40% ja
10% 60%
80%
100%
nee
Figuur 71: Zijn er voldoende mogelijkheden om andere mensen te ontmoeten (alle respondenten)
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
54
Voor alleenstaanden wijkt dit beeld weer enigszins, met name voor de leeftijdklasse 55-65 jarigen. Van hen geeft 31% aan dat er onvoldoende mogelijkheden zijn om andere mensen te ontmoeten. Voor samenwonenden en gehuwden in dezelfde leeftijdklasse was dat 17%.
55-65
69%
31%
65-75
97%
75-85
3%
81%
85 of ouder
19%
75% 0%
20%
25%
40% ja
60%
80%
100%
nee
Figuur 72: Zijn er voldoende mogelijkheden om andere mensen te ontmoeten
5.7.
Hoe beoordeelt u uw eigen gezondheid
In het algemeen kun je stellen dat de gezondheid verslechtert naarmate je ouder wordt. Dat zie je ook in de uitkomen van het onderzoek terug. 56% van de leeftijdklasse 55-65 jaar beoordeelt de eigen gezondheid als goed. Nog maar 31% van de leeftijdklasse 85 jaar en ouder vindt dit ook. Opvallend is dat geen van de respondenten in de4 leeftijdklasse 85 jaar en ouder de gezondheid als slecht beoordeelt . En dat vooral senioren in de leeftijdklassen 65-85 jaar wel de gezondheid als slecht beoordelen. (N=575; 95%).
55-65
53%
65-75
55%
75-85
40% 32%
42%
85 of ouder
11% 2%
39%
31% 0%
5%2%
14%
57%
20% goed
40% redelijk
60% matig
4% 12% 0%
80%
100%
slecht
Figuur 73: Hoe beoordeelt u uw gezondheid
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
55
5.8.
Slaapt u slecht
Gemiddeld slaapt 25% van de senioren regelmatig, vaak of altijd slecht. De senioren van 85 jaar en ouder slapen wel beter dan de andere senioren; 67% van de leeftijdklasse 85 jaar en ouder slaapt nooit tot een enkele keer slecht en niemand altijd. In de andere leeftijdklassen slaapt 9-12% vaak tot altijd slecht (N=574; 95%).
55-65
24%
65-75
24%
75-85
47% 52%
34%
85 of ouder
48% 20%
nooit
5% 4%
13%
5% 4%
29%
40%
enkele keer
6% 6%
15%
43%
19% 0%
17%
60% regelmatig
5%0%
80% vaak
100%
altijd
Figuur 74: Slaapt u slecht
5.9.
Bent u lichamelijk beperkt als het gaat om huishoudelijk werk
3-8% van de leeftijdklasse 55-75 jaar geeft aan zich zeer beperkt te voelen bij het doen van huishoudelijk werk. 14% is dit voor de 75-85 jarigen en 27%voor 85 jarigen en ouder. Duidelijk is te zien dat senioren met het vorderen van de leeftijd meer beperkingen ondervinden (N=568; 94%).
55-65
65%
65-75
32%
62%
75-85
30%
42%
85 of ouder 0%
8%
44%
22%
14%
51% 20%
40% niet
beetje
3%
27% 60%
80%
100%
zeer
Figuur 75: Bent u lichamelijk beperkt bij huishoudelijk werk
Opmerkingen
Bij deze vraag werd de volgende opmerking het meest gemaakt: - beperkt bij het doen van het huishouden
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
56
5.10.
Bent u beperkt bij dagelijkse zaken als uzelf wassen en aankleden
Een hoog percentage, gemiddeld 90%, ouderen in de leeftijd klassen van 55-85 jaar geeft aan zich niet beperkt te voelen bij het zichzelf wassen en aankleden. Dit percentage loopt echter duidelijk terug voor de leeftijdklasse 85 jaar en ouder. Van deze groep geeft 31% aan een beetje tot zeer beperkt te zijn in het zichzelf wassen en aankleden (N=566; 94%).
55-65
93%
65-75
7%0%
91%
75-85
7% 2% 0%
86%
85 of ouder
11% 3% 1%
70% 0%
20% niet
23%
40% beetje
60%
zeer
8%0%
80%
100%
anders, namelijk
Figuur 76: Bent u beperkt bij uzelf wassen en aankleden
5.11.
Bent u beperkt in het trappenlopen
Trappenlopen wordt moeilijker naarmate je ouder wordt. In de leeftijdklasse 55-65 jaar is 5% zeer beperkt in het trappenlopen en dit percentage loopt op tot 40% in de leeftijdklasse 85 jaar en ouder (N=571; 95%).
55-65
78%
65-75
17%
72%
75-85
18%
52%
85 of ouder
31%
33% 0%
26%
20%
40% niet
beetje
5% 9%
18% 40%
60%
80%
100%
zeer
Figuur 77: Bent u beperkt in het trappenlopen
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
57
5.12.
Bent u beperkt met tillen, bukken en buigen
Bukken, tillen en buigen wordt ook steeds moeilijker met het klimmen der jaren. Vooral de leeftijdklasse 85 jaar en ouder heeft hier problemen mee (45%). (N=573; 95%).
55-65
63%
65-75
29%
55%
75-85
34%
43%
85 of ouder
11%
38%
24% 0%
8%
19%
31% 20%
40% niet
beetje
45% 60%
80%
100%
zeer
Figuur 78: Bent u beperkt met tillen, bukken en buigen
5.13.
Bent u beperkt in het boodschappen dragen
Ook het dragen van boodschappen wordt steeds lastiger naarmate je ouder wordt. De leeftijdklasse 85 jaar en ouder ondervindt de meeste problemen met het dragen van boodschappen; 44% geeft aan hierin zeer beperkt te zijn (N=574; 95%).
55-65
74%
65-75
20%
70%
75-85
23%
53%
85 of ouder
37%
27% 0%
29% 20%
40% niet
beetje
6% 7% 10%
44% 60%
80%
100%
zeer
Figuur 79: Bent u beperkt in het boodschappen dragen
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
58
5.14.
Bent u in de afgelopen twaalf maanden wel eens gevallen
Voor de 85 jarigen en ouder is het risico om te vallen beduidend groter dan voor de andere senioren. Bijna de helft van deze 85 jarigen en ouder is in de afgelopen twaalf maanden wel eens gevallen (N=570; 95%).
55-65
17%
65-75
83%
24%
75-85
76%
27%
85 of ouder
73% 45%
0%
20%
55% 40%
ja, hoe vaak
60%
80%
100%
nee, gelukkig niet
Figuur 80: Bent u de afgelopen twaalf maanden wel eens gevallen
De tabel hieronder geeft (bij benadering) een overzicht van hoe vaak men is gevallen in de afgelopen twaalf maanden. Respondenten in alle leeftijdklassen geven aan twee of drie keer te zijn gevallen.
Frequentie nee 1x 2x 3x 4x 5x meer dan 5 x
55-65 65-75 75-85 85 jaar en jaar jaar jaar ouder 84,4% 78,3% 79,6% 60,7% 6,4% 9,1% 3,9% 17,9% 7,3% 7,4% 9,7% 14,3% 1,8% 2,3% 1,9% 3,6% 0,0% 0,6% 1,0% 0,0% 0,0% 0,6% 1,9% 3,6% 0,0% 1,7% 1,9% 0,0%
Tabel 3: Hoe vaak bent u gevallen
Opmerkingen
Respondenten hebben aangegeven hoe vaak ze gevallen zijn en ook of ze daarbij letsel hebben opgelopen. De respondenten gaven aan in totaal ca. 180 keer te zijn gevallen. Dit cijfer is niet precies omdat diverse keren werd aangegeven ‘een paar keer’, ‘enkele keren’, of ‘1-5 keer’, ‘2-3 keer’. Hierdoor kon het aantal valincidenten alleen bij benadering worden vastgesteld. Sommige valincidenten hadden ernstige gevolgen: een gebroken heup, een hersenschudding, diverse kneuzingen, een ziekenhuisopname, een wervelbreuk, met in een enkel geval blijvende problemen.
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
59
5.15.
Heeft u hulp bij huishoudelijk schoonmaakwerk, en zo ja, van wie
Naarmate je ouder wordt neemt het gebruik van huishoudelijke hulp toe. Dit percentage loopt op van 26% voor de leeftijdklasse 55-65 jaar, naar 81% voor de leeftijdklasse 85 jaar en ouder (N=574; 95%).
55-65
26%
74%
65-75
27%
73%
75-85
59%
85 of ouder
41% 81%
0%
20%
19%
40% ja
60%
80%
100%
nee
Figuur 81: Heeft u hulp bij huishoudelijk schoonmaakwerk
Naarmate de leeftijd vordert, wordt er een steeds groter beroep gedaan op de professionele thuiszorg voor hulp bij huishoudelijk schoonmaakwerk en minder op de familie of op buren en/of kennissen.
55-65
28%
65-75
36% 40%
75-85
36% 26%
34%
49%
85 of ouder
28% 63%
0%
20%
24% 10%
40%
professionele thuiszorg
60%
buren en/of kennissen
27% 80%
100%
familie
Figuur 82: Van wie krijgt u hulp bij huishoudelijk schoonmaakwerk
Opmerkingen
Naast de antwoorden uit de vragenlijst, werden nog de volgende opmerkingen gemaakt: - betaalde hulp, hulp van partner, PGB, VGZ, mantelzorg, Pantein
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
60
5.16.
Bent u tevreden over uw hulp
Een gering aantal (2%) van de respondenten in de leeftijdklasse van 55-65 en 75-85 jaar is zeer ontevreden over de hulp. Rond de 10% in de leeftijd van 55-85 jaar is een beetje tevreden over de hulp. De senioren in de leeftijd van 85 jaar en ouder zijn voor de volle 100% zeer tevreden over hun hulp. (N=242; 40%).
55-65
90%
65-75
7%
90%
75-85
2% 10%
87%
0%
11%
85 of ouder
2%
100% 80%
85% zeer tevreden
0%
90% beetje tevreden
95%
100%
zeer ontevreden
Figuur 83: Bent u tevreden over uw hulp
5.17.
Voelt u zich afhankelijk
De leeftijdklasse 55-75 jaar voelt zich in ruime meerderheid niet afhankelijk. (78-82%). Naarmate senioren ouder worden, neemt vooral het gevoel toe een beetje afhankelijk te zijn. Van de 85 jarigen of ouder geeft 10% aan zich zeer afhankelijk te voelen (N=474; 79%).
55-65
78%
65-75
19%
82%
75-85
14%
56%
85 of ouder
39%
41% 0%
20% niet afhankelijk
49% 40% beetje afhankelijk
60%
3% 4% 5% 10%
80%
100%
zeer afhankelijk
Figuur 84: Voelt u zich afhankelijk
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
61
5.18.
Mist u hulp, en zo ja, welke
Gemiddeld 74% van de respondenten geeft aan geen hulp te missen. Van de respondenten die wel hulp missen, noemt 14% van alle leeftijdklassen het gemis van hulp bij het schoonmaken, 6% hulp bij het invullen van formulieren en3% hulp bij vervoer. Wat verder opvalt is dat de 8% van de 85 jarigen en ouder, die aangaven zeer beperkt te zijn bij het zich wassen en aankleden, nu aangeeft dat zij hierbij geen hulp missen(N=321; 53%).
55-65
78%
65-75
11%
82%
75-85
9%
66%
85 of ouder
18%
52% 0%
20%
30% 40%
60%
5%3% 0% 3% 0%
5%2% 0% 0%
6% 5% 4%1% 1%
11% 4% 0% 4% 0% 80%
nee
ja, bij schoonmaken
ja, bij formulieren invullen
ja, bij vervoer
ja, bij boodschappen doen
ja, bij geldzaken
ja, bij koken
ja, bij wassen en aankleden
100%
Figuur 85: Mist u hulp, en zo ja, welke
Opmerkingen
Naast de antwoorden uit de vragenlijst werden als gemiste hulp ook nog genoemd: - hulp in de tuin en huishouden - computerhulp - bij kleine klusjes in huis (geen van de respondenten noemt hierbij de Klussendienst van Rigom) - voor de financiën - tuin - pedicure
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
62
5.19.
Verleent u zelf zorg of hulp aan familie of bekenden
Met het vorderen van de leeftijd verlenen respondenten steeds minder zorg of hulp aan familie of bekenden. Was dit procentueel 60% in de leeftijdklasse 55-65 jaar, in de leeftijdklasse 85 jaar en ouder loopt dit op naar 15%. De frequentie van de zorgverlening loopt van dagelijks (5 keer genoemd), wekelijks (32 keer genoemd), maandelijks (15 keer genoemd), naar op afroep indien noodzakelijk (29 keer genoemd) (N=543; 90%).
55-65
60%
65-75
40%
37%
75-85
63%
32%
85 of ouder
68%
15% 0%
85% 20%
40%
60%
ja, waarbij en hoe vaak
80%
100%
nee
Figuur 86: Verleent u zelf zorg of hulp aan familie of bekenden
5.20.
Vindt u de zorgverlening zwaar
Een meerderheid van de respondenten geeft aan de zorgverlening niet zwaar te vinden. Rond een kwart van de respondenten geeft aan de zorgverlening een beetje zwaar te vinden. Van de 85 jarigen en ouderen geeft 25% aan de zorgverlening erg zwaar te vinden (N=232; 38%).
55-65
69%
65-75
25%
60%
75-85
28%
63%
85 of ouder
20% niet zwaar
8% 3%
29%
33% 0%
4%2%
25% 40% beetje zwaar
17% 60% zwaar
6%2% 25%
80%
100%
erg zwaar
Figuur 87: Vindt u de zorgverlening zwaar
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
63
5.21.
Past u wel eens op (klein)kinderen
Van alle respondenten geeft gemiddeld 47% aan niet op de (klein)kinderen te passen. De 65-75 jarigen passen het meest op (klein)kinderen; 66% past soms, regelmatig of vaak op. Ook de 55-65 jarigen passen nog vaak op (klein)kinderen als je bedenkt dat in deze categorie waarschijnlijk nog relatief veel respondenten een werkkring hebben. Door de 85 jarigen en ouder wordt bijna niet opgepast (N=512; 85%).
55-65
45%
65-75
19%
34%
25%
37%
75-85
12%
21%
59%
8%
27%
85 of ouder
11% 4%
91% 0%
20% nee
40% soms
9% 0% 60%
regelmatig
80%
100%
vaak
Figuur 88: Past u wel eens op (klein)kinderen
5.22.
Vindt u oppassen op (klein)kinderen zwaar
Van de 55-85 jarige respondenten, vindt ruim 60% het oppassen op (klein)kinderen niet zwaar. Ongeveer een kwart van alle leeftijden vindt dit een beetje zwaar. Oppassen op (klein)kinderen wordt alleen door een kwart van de 85 jarigen en ouder als erg zwaar ervaren (N=280; 46%).
55-65
70%
29%
1% 0%
65-75
69%
29%
1% 1%
75-85
77%
85 of ouder
21%
83% 0%
20% niet zwaar
40% beetje zwaar
17% 60% zwaar
80%
0% 2% 0% 100%
erg zwaar
Figuur 89: Vindt u oppassen op (klein)kinderen zwaar
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
64
6. Maatschappelijke participatie 6.1.
Hebben ouderen voldoende invloed op beleid van overheid en/of andere organisaties
Gemiddeld is slechts 28% van alle respondenten van mening dat senioren voldoende invloed kunnen uitoefenen op het beleid van de overheid en/of andere organisaties (N=483;80%).
55-65
27%
65-75
3%
31%
75-85
27%
85 of ouder
17% 0%
69%
0%
68%
0%
73%
0%
83%
20%
40% ja
beetje
60%
80%
100%
nee
Figuur 90: Hebben ouderen voldoende invloed op beleid van overheid en/of andere organisaties
6.2.
Op welke terreinen moeten ouderen meer invloed hebben
De terreinen waarop ouderen meer invloed moeten hebben en die door de respondenten het meest worden genoemd, zijn (N=253; 59%): - politiek/beleid - zorg en welzijn - woningbouw - woon/leefomgeving - veiligheid - openbaar vervoer - meer inspraakmogelijkheden/beter luisteren - werkgelegenheid - alles m.b.t. ouderen - leefomgeving - toegankelijkheid openbare gebouwen - subsidies, uitkeringen
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
65
6.3.
Heeft u concrete ideeën voor het verbeteren van ouderenbeleid
Gemiddeld geeft slechts 24% van de respondenten aan concrete ideeën te hebben voor het verbeteren van het ouderenbeleid. Oorzaak hiervan is wellicht de mening van de senioren dat de overheid te weinig naar hen luistert en dat senioren weinig of geen invloed denken te hebben op het ouderenbeleid. De respondenten geven aan dat er meer naar hen moet worden geluisterd en dat ze meer zeggenschap wensen m.b.t. het ouderenbeleid. Concrete aandachtspunten zoals meer aandacht voor het openbaar vervoer, meer activiteiten organiseren voor ouderen, ook in de avonduren, scoren hierbij hoog (N=478; 79%).
55-65
35%
65-75
65%
24%
75-85
76%
18%
85 of ouder
82%
11% 0%
89% 20%
40% ja, zoals
60%
80%
100%
nee
Figuur 91: Heeft u concrete ideeën voor het verbeteren van ouderenbeleid
Opmerkingen
Bij deze vraag werden de volgende opmerkingen gemaakt: - meer luisteren, erbij betrekken,zeggenschap - aandacht voor openbaar vervoer - (aangepaste) seniorenwoningen - krachten bundelen - geen bezuinigingen op ouderenzorg - voorlichting en persoonlijke benadering - lid zijn en blijven van een ouderenbond - openbare ontmoetingsplaatsen gratis toegankelijk - meer betaalbare activiteiten organiseren - meer activiteiten in Haren - boodschappen en klussendienst
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
66
6.4.
Vindt u dat ouderen de samenleving iets te bieden hebben
Van de respondenten vindt gemiddeld 83% dat ouderen de samenleving wat of zelfs veel te bieden hebben. Deze score mag hoog genoemd worden, want zo’n 95% van de leeftijdklassen 55-65 vindt dat en zelfs nog 61% van de 85 jarigen en ouder. Respondenten geven aan dat zij vooral kennis en ervaring te bieden hebben. Ook het doen van vrijwilligerswerk en het aanbieden van deskundigheid of wijsheid scoren hoog (N=468; 78%).
55-65
95%
65-75
5%
82%
75-85
18%
79%
85 of ouder
21%
61% 0%
20%
39% 40% ja, zoals
60%
80%
100%
nee
Figuur 92: Hebben ouderen de samenleving iets te bieden
Opmerkingen
Bij deze vraag zijn als belangrijkste opmerkingen gemaakt: - kennis en ervaring, deskundigheid en wijsheid - opvoeding - vrijwilligerswerk - begrip, behulpzaamheid en betrokkenheid - sociale contacten - tijd en behulpzaamheid, verdraagzaamheid en geduld
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
67
6.5.
Bent u actief betrokken bij vrijwilligerswerk
Van alle respondenten geeft 48% (290 respondenten) aan actief betrokken te zijn bij het doen van vrijwilligers werk. Vooral de 65-75 jarigen zijn actief als vrijwilliger (229 respondenten) (N=555; 92%).
67
55-65
73 83
65-75
146 86
75-85
62 29
85 of ouder
9 0
20
40
60 nee
80
100
120
140
160
ja, bij
Figuur 93: Bent u actief betrokken bij vrijwilligerswerk
Opmerkingen
Het meeste vrijwilligerswerk wordt verricht bij het doen van werkzaamheden t.b.v. de kerk, parochie, bejaarden en verzorgingshuizen, RIGOM, voor verenigingen, buurthuis en/of buurtverenigingen, bonden, Zonnebloem. 6.6.
Hoeveel uur per week besteedt u gemiddeld aan vrijwilligerswerk
Onderstaande figuur laat zien hoeveel uur per week aan vrijwilligerswerk wordt besteed. Gemiddeld 64% van de respondenten besteedt hier 5 uur of minder aan en gemiddeld 22% werkt 5-10 uur. Van alle respondenten in de leeftijdklassen 55-85 besteedt 14% gemiddeld meer dan 10 uur aan vrijwilligerswerk (N=361; 60%).
55-65
65%
65-75
21%
57%
75-85
25% 74%
85 of ouder
14% 18% 19%
80% 0%
20% 0-5 uur
40% 5-10 uur
7% 20%
60%
80%
0% 100%
meer dan 10 uur
Figuur 94: Hoeveel uur per week besteedt u gemiddeld aan vrijwilligerswerk
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
68
6.7.
Bent u lid van een ouderenbond zoals KBO, ANBO of PCOB
Van de 395 senioren die deze vraag hebben beantwoord, geeft 70% aan lid te zijn van de KBO (N=395; 66%). 6%
4% KBO
20%
ANBO andere bond, welke PCOB
70%
Figuur 95: Bent u lid van een ouderenbond
6.8.
Indien u geen lid bent van een ouderenbond, wilt u dan aangeven waarom niet
In onderstaand figuur wordt aangegeven waarom senioren niet lid zijn van een ouderenbond: voor gemiddeld 24% zijn de ouderenbonden onbekend en voor gemiddeld 17% spreken de activiteiten hun niet aan. Van de jongste ouderen (55-65 jaar) voelt 45% zich te jong om lid van een ouderenbond te worden. (N=172; 29%).
55-65
45%
65-75
21%
75-85 4% 85 of ouder
15%
23%
32%
9% 0%
26%
10%
20%
9%
21% 36% 30%
7% 18%
40%
11%
50%
11%
9%
11%
70%
18% 80%
5%0% 1% 0%
6% 6%
21%
0% 9% 60%
11%
4% 0% 9% 0%
90%
100%
daar voel ik me te jong voor
onbekendheid
activiteiten spreken me niet aan
te duur
weinig nut
kan om gezondheisredenen niet deelnemen
vind het moeilijk om alleen te gaaan
sfeer spreekt me niet aan
Figuur 96: Wilt u aangeven waarom u geen lid bent van een ouderenbond
Opmerkingen
Als andere redenen om geen lid te zijn van een ouderenbond werden genoemd: - ik ben te druk, onpersoonlijk, geen vervoer, activiteiten zijn overdag.
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
69
6.9.
Leest u een dagblad
Onderstaande figuur geeft weer of de respondenten een abonnement hebben op een dagblad en zo nee waarom niet. Gemiddeld 60% van alle respondenten heeft een abonnement op een dagblad. Gemiddeld 13% heeft geen abonnement omdat een abonnement te duur is. 15% van de respondenten deelt de krant met anderen. De respondenten die de krant te duur vinden of aangeven er geen behoefte aan te hebben, lezen de krant wel via de PC of volgen het nieuws op de radio en/of TV (N=574; 95%).
55-65
54%
65-75
13%
58%
75-85
18% 19%
67%
85 of ouder 20%
11% 5% 5%2% 15%
71% 0%
5% 6% 4%
40%
5% 60%
13% 3% 2% 1% 14%
5%2%2%
80%
ja, ik heb een abonnement
ik lees de krant samen met anderen
nee, ik vind het te duur
nee, ik heb er geen behoefte aan
ik koop alleen losse nummers
anders, namelijk
100%
Figuur 97: Leest u een dagblad
Opmerkingen
Bij deze vraag werden nog de volgende opmerkingen gemaakt: - 2 kranten in de week - via de P.C. - alleen proefabonnement - in de bibliotheek - alleen gratis regio en weekbladen - alleen via radio en TV - visuele beperking - alleen zaterdagabonnement - diverse abonnementen
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
70
6.10.
Gebruikt u een computer en hoe vaak
Gemiddeld 72% van de respondenten geeft aan de computer dagelijks of regelmatig te gebruiken. Gemiddeld 22% zegt nooit een computer te gebruiken of geen computer te hebben. Voor de 85 jarigen en ouder is dit 48%. Naarmate senioren ouder worden, neemt het dagelijks gebruik van een computer af (N=425; 70%).
55-65
69%
65-75
13%
51%
75-85
27%
37%
85 of ouder
24%
28% 0%
7% 20%
dagelijks
13%
7%
6%
16%
33%
17%
48%
40%
regelmatig
6%
60%
zelden
80%
100%
nooit, ik heb geen computer
Figuur 98: Gebruikt u een computer en hoe vaak
6.11.
Heeft u de afgelopen maand een bioscoop, theater of museum bezocht
Gemiddeld 46% van de respondenten heeft de afgelopen maand een bioscoop, theater of museum bezocht. Een gemiddelde van 23% van de respondenten vindt het bezoek aan een theater, bioscoop of museum te duur en een gemiddelde van 22% geeft aan daarin geen interesse te hebben (N=531; 88%).
55-65
48%
65-75
32%
55%
75-85
17%
34%
85 of ouder
29% 0%
20%
17%
24% 15%
22% 29%
21%
40%
9% 60%
2% 0% 2% 2% 2% 1% 0%
6% 6%2% 0% 12%
6%
80%
ja
te duur
geen interesse
niemand om mee te gaan
vanwege lichamelijke beperkingen
gebouwen zijn niet toegankelijk
9% 100%
geen vervoer Figuur 99: Heeft u de afgelopen maand een bioscoop, theater of museum bezocht
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
71
Uitsplitsing naar inkomen geeft het volgende beeld, waarbij duidelijk is te zien dat in de lagere inkomensgroepen een bezoek aan bioscoop, theater of museum als te duur wordt ervaren (N=466; 77%).
0-500 euro
33%
0500-1000 euro
33%
22%
1000-1500 euro
16% 35%
1500-2000 euro
20%
1%4%1% 1% 1%
27%
6% 6% 4%2% 1%
32%
49%
2500-3000 euro
13%
20% 62%
3000 euro en hoger
14% 16%
10%
20%
30%
40%
5%2%5%0%
6% 6% 2% 1% 1% 10% 4%2%6%0%
80% 0%
0%
51%
44%
2000-2500 euro
33%
11% 50%
60%
70%
80%
90%
ja
geen interesse
te duur
andere reden, namelijk
niemand om mee te gaan
vanwege lichamelijke beperkingen
gebouwen zijn niet toegankelijk
geen vervoer
9% 0% 100%
Figuur 100: Heeft u de afgelopen maand een bioscoop, theater of museum bezocht
Opmerkingen
Bij deze vraag werden nog de volgende opmerkingen gemaakt: - geen voorstellingen voor mij - regelmatig naar de schouwburg - alleen met anderen - is niets voor mij - ga ’s avonds de deur niet uit - geen tijd - geen zin of behoefte aan - komt er niet van - kijk films op TV en pc - lastig parkeren - te druk - krijgt wederhelft niet mee
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
72
7. Senioren en de Seniorenraad 7.1.
Heeft u ooit contact gehad met de Seniorenraad Oss
Van de respondenten heeft 74-92% nooit contact gehad met de Seniorenraad (N=552; 92%).
85 of ouder
26%
74%
75-85
16%
84%
65-75
15%
85%
55-65
8% 0%
92% 20%
40% ja
60%
80%
100%
nee
Figuur 101: Heeft u ooit contact gehad met de Seniorenraad Oss
7.2.
Wat denkt u dat de doelstelling van de Seniorenraad Oss is
Opkomen voor de belangen van ouderen werd het meest als antwoord gegeven op de vraag wat de doelstelling van de Seniorenraad Oss is. 7.3.
Wilt u op de hoogte blijven van de activiteiten van de Seniorenraad Oss
Van de respondenten geeft 71-85% aan op de hoogte te willen blijven van de activiteiten van de Seniorenraad Oss (N=505; 84%).
55-65
71%
65-75
29%
78%
75-85
22%
83%
85 of ouder
17%
85% 0%
20%
40% ja
15% 60%
80%
100%
nee, waarom niet
Figuur 102: Wilt u op de hoogte blijven van de activiteiten van de Seniorenraad Oss
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
73
7.4.
Zou u het op prijs stellen per mail een Nieuwsbrief te ontvangen
Gemiddeld 59% van de respondenten zou het op prijs stellen per mail een Nieuwsbrief van de Seniorenraad Oss te ontvangen. Dat is opmerkelijk omdat maar een derde een email adres heeft opgegeven.
55-65
58%
65-75
42%
65%
75-85
35%
54%
85 of ouder
46%
46% 0%
54%
20%
40% ja
60%
80%
100%
nee, waarom niet
Figuur 103: Zou u het op prijs stellen per mail een Nieuwsbrief te ontvangen
7.5.
Hoe vaak bezoekt u de website van de Seniorenraad Oss
Een opmerkelijk hoog percentage van de respondenten 84-92 % geeft aan zelden of nooit de website van de Seniorenraad te bezoeken. Voor de Seniorenraad voldoende argumenten om dit ter hand te nemen en te onderzoeken wat hier de oorzaak van kan zijn.
55-65
92%
65-75
5%
86%
75-85
8%
84%
85 of ouder
6% 88%
75%
80%
4% 3%
85%
90%
6%
2%
2%0%
4%
2%0%
6%
1% 3% 0%
95%
100%
zelden of nooit
niet maandelijks, meerdere keren per jaar
niet wekelijks, meerdere keren per maand
niet dagelijks, meerdere keren per week
dagelijks Figuur 104: Hoe vaak bezoekt u de website van de Seniorenraad Oss
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
74
7.6.
Kunt u iets noemen waarvan u vindt dat de Seniorenraad Oss mee aan de slag zou moeten
Respondenten geven aan dat de Seniorenraad aan de slag moet zaken op het gebied van: - openbaar vervoer en toegankelijkheid - naamsbekendheid van de Seniorenraad - woningbouw voor senioren - ontmoetingsaccommodaties voor senioren - wegnemen van isolement bij de ouderen - ziekenhuis en huisarts - armoedebestrijding - voorlichting - verlichting, onderhoud trottoirs en geluidsoverlast 7.7.
Zou u wel wat willen doen voor de Seniorenraad Oss en zo ja, wat bij voorbeeld
Van de respondenten geven 40 senioren aan nu al wat te willen doen voor de Seniorenraad. 16 senioren geven aan dit later te willen gaan doen.
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
75
Samenvatting Algemene bevindingen In de gemeente Oss is 29,7% van de inwoners ouder dan 55 jaar. Over deze groep senioren gaat het onderzoek. Van deze groep senioren is het aantal vrouwen iets groter dam het aantal mannen. Het merendeel van de senioren woont samen of is gehuwd. De helft heeft als hoogste opleiding middelbaar beroepsonderwijs gevolgd en bijna een kwart alleen middelbare school. De resterende 30% heeft hoger beroepsonderwijs of een universitaire studie gevolgd. De meeste senioren hebben een inkomen van €1000-1500 of €1500-2000. Inkomens van €20002500 en €500-1000 komen minder voor. Zo’n 17% van alle senioren geeft aan een inkomen te hebben van €2500 of meer. Bijna driekwart van de senioren zegt goed tot heel makkelijk rond te kunnen komen met het inkomen. Alleen senioren met een inkomen van €1000 of minder geven in meerderheid aan dat dit hun moeilijk valt. Mocht er moeten worden bezuinigd, dan geeft ruim driekwart van de senioren aan te zullen bezuinigen op vakanties en uitjes, kleding, cadeautjes, krant en de auto. Een derde van de senioren acht zich zelf deskundig genoeg voor vragen over financiële zaken en ruim een kwart stelt zijn vragen aan kinderen of familieleden. De senioren zijn honkvast. De overgrote meerderheid wil bij een eventuele verhuizing in de plaats blijven wonen waar zij wonen. Bijna tweederde van de senioren bezit een eigen woning en ruim driekwart beoordeelt de huidige woning als geschikt om in te blijven wonen. Dit in tegenstelling tot een kleine kwart van de senioren dat wel aanpassingen aan de woning noodzakelijk acht. De aanpassingen die zij het meest noemen zijn: gelijkvloers, rolstoel toegankelijk, tuin onderhoudsvriendelijk en inbraak veilig worden. Als er toch verhuisd moet worden, dan wil bijna driekwart het liefst verhuizen naar een seniorenwoning (vaker genoemd in de dorpen), een appartement (vooral de senioren in de stad Oss),of een seniorenwoning met hulpondersteuning. Een overgrote meerderheid van de senioren is tevreden over de huidige woonomgeving. Toch geeft ruim de helft van de senioren aan een aantal zaken in de huidige woonomgeving te missen, zoals zichtbare politie, goede trottoirs, openbaar vervoer, winkelvoorzieningen, parkeermogelijkheden, rustbanken en veiligheid De onderlinge band tussen de inwoners is sterk. Driekwart van de senioren heeft dagelijks tot enkele keren per week contact met andere dorp-, wijk- of buurtbewoners. Bijna driekwart voelt zich een beetje tot erg betrokken bij het dorp, de wijk of de buurt en ongeveer driekwart van de senioren is tevreden over de sociale relaties. Ook de familiebanden zijn sterk. Bijna tweederde heeft dagelijks tot enkele keren per week contact met kinderen of kleinkinderen. Ruim driekwart geeft dan ook aan zich zelden tot nooit eenzaam te voelen en ongeveer driekwart heeft geen behoefte aan meer sociale contacten of vriendschappelijke relaties. Meer dan driekwart van de senioren is van mening dat er voldoende mogelijkheden zijn om andere mensen te ontmoeten en bijna de helft is betrokken bij vrijwilligerswerk, waar meer dan driekwart tussen de 0 en 10 uur per week aan besteedt. Over de invloed op het gemeentelijk beleid zijn de senioren duidelijk minder te spreken. Bijna driekwart vindt dat de senioren hierop onvoldoende invloed hebben. De helft van de senioren voelt zich ’s avonds in het donker veilig op straat, waarbij de dorpbewoners zich over het algemeen veiliger voelen dan de inwoners in de stad Oss. In de dorpen wordt de voordeur ’s avonds over het algemeen ook vaker open gedaan dan in de stad Oss. Toch heeft een klein percentage van de senioren helaas in de afgelopen vijf jaar met feitelijk geweld en bedreiging te maken gehad. Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
76
De senioren verplaatsen zich overwegend lopend, met de fiets of met de auto. Van andere middelen van vervoer wordt relatief weinig gebruik gemaakt. Een royale driekwart van de senioren beoordeelt de eigen gezondheid als redelijk tot goed en driekwart slaapt slechts een enkele keer of nooit slecht. Toch geeft ruim een derde van de senioren aan lichamelijk beperkt te zijn bij huishoudelijk werk en trappenlopen en bijna de helft heeft moeite met tillen, bukken en buigen. De overgrote meerderheid is niet beperkt bij het zichzelf wassen of aankleden en ook ondervindt bijna tweederde geen beperking bij het dragen van boodschappen. Wel is een kwart van de senioren in de afgelopen twaalf maanden minstens één keer gevallen, waarbij in een enkel geval blijvende klachten zijn ontstaan. Meer dan een derde van de senioren heeft hulp bij huishoudelijk schoonmaakwerk. Familie, buren en/of kennissen voorzien hierin voor meer dan de helft. Naarmate senioren ouder worden, schakelen zij meer professionele thuiszorg in. Toch voelt ruim tweederde van de senioren zich niet afhankelijk en mist bijna driekwart ook geen hulp. Ruim een derde van de senioren verleent ook zelf hulp of zorg aan familie of bekenden en vindt dit over het algemeen niet zwaar, net zo min als ze het oppassen op (klein)kinderen zwaar vinden. De senioren nemen op verschillende manieren deel aan het maatschappelijk verkeer en houden zich ook op de hoogte van wat zich in de wereld afspeelt. Zo heeft wat minder dan tweederde een abonnement op een dagblad, heeft wat minder dan de helft in de maand voorafgaand aan het invullen van de vragenlijst een bioscoop, theater of museum bezocht en gebruikt bijna driekwart dagelijks of regelmatig een computer. Voor wat minder dan een kwart van de senioren is een bezoek aan bioscoop, theater of museum evenwel te duur en wat minder dan een kwart heeft hierin geen interesse. Tweederde van de respondenten geeft aan lid te zijn van een ouderenbond, waarbij de KBO in de gemeente Oss dominant is. Gemiddeld voelt ruim een kwart zich te jong om lid te worden van een ouderenbond. Dat geldt met name voor de leeftijdklasse 55-65 jaar. Voor een kwart van de respondenten zijn de ouderenbonden onbekend. Bijna eenvijfde is niet geïnteresseerd in de activiteiten van de ouderenbonden. Ruim driekwart van de senioren heeft nog nooit contact met de Seniorenraad gehad, maar wil desgevraagd wel op de hoogte blijven van de activiteiten van de raad. De overgrote meerderheid van de senioren bezoekt de website van de Seniorenraad zelden of nooit.
Verschillen tussen de leeftijdklassen Verschillen tussen de leeftijdklassen komen bij een groot aantal vragen naar voren. De grootste verschillen zijn over het algemeen te vinden tussen de leeftijdklasse 55-65 jaar en de leeftijdklasse 85 jaar of ouder. De tussenliggende leeftijdklassen markeren dan veelal een graduele overgang. Vragen waarbij de verschillen tussen de leeftijdklassen het meest pregnant naar voren komen betreffen de leefsituatie (alleenstaand, samenwonend of gehuwd), opleidingsniveau en inkomen, het soort woning (koop of huur), gewenste woning bij verhuizing, veiligheid, lichamelijke beperkingen, hulp verlenen en hulp missen, afhankelijkheidgevoel, computergebruik.
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
77
Bijlagen Bijlage 1. CBS wijk/buurtindeling In onderstaande tabel zijn per wijk de buurten genoemd, in alfabetische volgorde en volgens de CBS wijk/buurt indeling. Wijk / buurt Berghem
Wijk / buurt Herpen
Wijk / buurt Het Wild
Wijk / buurt Beethovengaarde/Lisztga arde
Berghem-noord Berghem-zuid Duurendseind Gement Voorste & achterste heide Buitengebied-Noord Buitengebied-west Frankenbeemd Langendonk Meerdijk Buitengebied-Zuid De Haag De Tillaard Geffense bosjes Vierwinden Vorstengraf Centrum Centrum-noord Centrum-west Centrum-zuid Deursen-Dennenburg Buitengebied D. en D. Demen Deursen en Dennenburg
Buitengebied Herpen Herpen Koolwijk en bossen Industrieterreinen-Noord Elzenburg Industrieterreinen-Zuid Danenhoef Landweer Moleneind Krinkelhoek De Noord Hertogenbuurt Mettegeupel Oorlogsheldenbuurt Rusheuvel Lith Buitengebied Lith Lith Lith-Ooijen Buitengebied Lithooijen Buitengebied Teefelen Lithoijen Teeffelen Macharen
Kessel Maren Maren-Kessel Megen Maasakker Megen Ooijen Buitengebied Oijen Oijen Oss-Zuid Bomenbuurt Kortfoort Oranjebuurt I/Ruivert Oranjebuurt II Willibrordusweg-oost Willibrordusweg-west Zeeheldenbuurt I Zeeheldenbuurt II Overlangel Keent Neerloon Overlangel Ravenstein Buitengebied Ravenstein
De Elzen Dichtersbuurt Euterpelaan-noord Het Woud Staatsliedenbuurt Van Hogendorplaan-west Vondellaan-zuid Wagenaarstraat e.o. Witte Hoef Schadewijk Berghemseweg-zuid De Horzak Roofvogelbuurt Schadewijk noord-oost Verzetsheldenbuurt I Verzetsheldenbuurt II Vogelbuurt Ussen Amsteleind Hazenkamp Heihoek Hoefeind Klein Mikkeldonk Lockaert e.o.
Dieden Neerlangel Haren Haren Stijbeemden
De Tuinlangel Harense Broek Macharen Maren-Kessel Buitengebied het Laag Heemaal
De Kolk en Schonenberg De Weem Huisseling Ravenstein Ruwaard
Loovelt Schalkskamp Vlashoek Westerveld
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
78
Bijlage 2. Respons per CBS buurtindeling Hieronder is de respons (als percentage van de totale respons) uit de verschillende buurten van de gemeente Oss weergegeven op basis van de CBS wijkindeling (top 10 in rode cijfers). BUURT
%
Amsteleind Beethovengaarde/Lisztgaarde Berghem-noord Berghemseweg-zuid Berghem-zuid Bomenbuurt Buitengebied Oijen
1,5%
BUURT
% 2,3%
0,5%
Haren Hazenkamp Heihoek Herpen Hertogenbuurt Het Woud Hoefeind
Buitengebied-west
0,3%
Huisseling
0,2%
Centrum-noord Centrum-west Centrum-zuid
1,2%
0,7%
De Elzen
0,2% 0,8%
Klein Mikkeldonk Kortfoort Lith Lithoijen Lockaert e.o. Loovelt
2,2% 7,9% 1,8% 2,3% 0,5%
3,1% 2,5%
BUURT
% 0,8%
1,3%
Overlangel Ravenstein
1,2%
Roofvogelbuurt
0,3%
3,3%
Rusheuvel
0,2%
3,0%
Schadewijk noord-oost
0,2%
1,2%
Schalkskamp Staatsliedenbuurt Van Hogendorplaan-west Verzetsheldenbuurt I Verzetsheldenbuurt II Vlashoek
1,0%
1,8%
Vogelbuurt
0,2%
1,7%
1,7%
0,8%
2,3% 3,6%
3,0%
1,3% 2,5% 2,6% 1,0% 1,8%
De Horzak De Kolk en Schonenberg De Noord
0,7% 0,7%
Maasakker
0,2%
Vondellaan-zuid Wagenaarstraat e.o. Westerveld
De Tuinlangel
0,2%
1,0%
Willibrordusweg-oost
0,2%
De Weem
0,3%
2,2%
Willibrordusweg-west
0,3%
Deursen en Dennenburg Dichtersbuurt
0,8%
0,8% 1,8%
Witte Hoef Zeeheldenbuurt I
1,0%
5,5%
Macharen Megen Mettegeupel Oijen
Dieden
0,3%
Oorlogsheldenbuurt
0,2%
Zeeheldenbuurt II
0,3%
Duurendseind
0,3%
Oranjebuurt I/Ruivert
0,2%
Gement
0,2%
Oranjebuurt II
0,3%
1,2%
1,8% 0,7%
0,7%
Behoefteonderzoek Senioren Oss – april 2013
79