Kringloopdenken
centraal op elk melkveebedrijf!
ir. Frank Verhoeven
Inhoud -
Introductie Duurzame melk en de kringloopwijzer Wetgeving geeft weinig andere opties Van kringloopwijzer naar kringloopboer! - Rantsoenefficiëntie - Bodemconditie - Meer data van de bodem!
Verstand van het platteland!
Boerenverstand werken aan praktische duurzaamheid!
Zo verkopen we de melk
Wat is duurzame melk?
Blije koeien: Koe Kompas
Blije aarde: Kringloop Kompas
Blije boeren: Boer Kompas
Wat is duurzame melk?
Blije aarde: kringloop!
De overheid regelt “blije aarde” GLB Verplicht 7% braakleggen Verplicht wisselteelt Verplicht permanent grasland
Wet Ammoniak & Veehouderij (provinciaal – gemeentelijk) Besluit milieu (> 200 melkkoeien)
Natura 2000 (provinciaal) NEC-richtlijn (gemeente, NH3) Besluit huisvesting/maatlat Duurzame Melkveehouderij Schoon & zuinig convenant BGM (besluit gebruik meststoffen, landelijk) IPPC (klimaat,landelijk) Besluit landbouw milieubeheer Nitraatrichtlijn (Europees, landelijk) Kader Richtlijn Water (waterschap)
N input dierlijke mest (kg N/ha)
EU NL wetgeving • Max 170 kg mest N per ha voor EU -> vertaald vanaf max nitraat uitspoeling, nitraat richtlijn(< 50 mg NO3/l) • Derogatie: graasdieren N/ha: 230/250 kg (bij >70% gras) • Max werkzame N/ha: dierlijke + kunstmest • Om de vier jaar proberen te verlengen, actieprogramma nodig • Nu: fosfaatrechten Maar ook: • Ammoniak • Broeikasgassen
Blije aarde: kringloop!
N, P & C
Wat komt er van dat (dure) land? BENUT Hoeveel vreet de koe van eigen land? Hoeveel grasen maïs word er geoogst?
?
Bemesten voor wat er is gegroeid
BEMEST
GEGROEID
BEX (zuiniger voeren & minder mestafzet) N en P Aanvoer (kracht)voer
N en P Benutting eigen voer BEREKEND
N en P Afvoer melk en vlees
N en P excretie (BEX)
BEX (zuiniger voeren & minder mestafzet) Gelderse Vallei, 155 BEX-en verzameld: 193.600 kg N & 76.900 kg P2O5 minder excretie dan norm = 45.660 kuub mest (309 m3/bedrijf) = 8 opleggers/bedrijf = 1140 opleggers minder op de weg!
BEA (verliezen naar de lucht beperken) N en P Aanvoer (kracht)voer
N en P Benutting eigen voer BEREKEND
N emissie (BEA)
Ammoniak = NB wet = vergunning = provincie/EZ = PAS
N en P Afvoer melk en vlees
BEN & BEP (nitraat & fosfaat) N emissie (BEA) N en P Aanvoer (kracht)voer
N en P OVERSCHOT - N BEA (NH3) = N en P BODEMOVERSCHOT (BEN & BEP)
N Afvoer melk en vlees
Nitraat = derogatie! Fosfaat = mestwet = EZ = Brussel
BEC (organische stof, broeikasgassen) CH4 (methaan)
N2 (lachgas)
C = klimaat = bodem OS!
OS opbouw / afbraak
BEC (klimaat) • Convenanten (zoals Schone en Zuinige Agrosectoren) – 30% reductie broeikasgassen (2020 t.o.v. 1990)
• Consumenten issue – Zuivel – Rabo – NGO’s
• Geen wet-en regelgeving, wel stimulering
Kringloopwijzer www.mijnkringloopwijzer.nl
De mineralenbalans terug?
Welke ruimte is er nog? - AMVB
Welke ruimte is er nog? - Fosfaatonttrekking 51% van de bedrijven heeft in 2015 een BEP voordeel
100 kg
gem. BEP: 83 kg/ha norm 2015: 82 kg/ha
Welke ruimte is er nog?
Waar zit nog ontwikkel ruimte?
BEX = minder N&P in rantsoen, dus minder N&P in
st BEP = meer P geoogst, dus meer P bemestingsruimte
De uitdagingen in de kringloop Rantsoen efficientie
Benutting eigen voer
Benutting mest
Bodem
Van kringloopwijzer naar kringloopboer! Kringloopcijfers leggen uw zwakke punten bloot!
Koeien effectiever voeren? (www.mijnrantsoenwijzer.nl)
Bodem in conditie brengen? (www.mijnbodemconditie.nl)
Waar is winst te halen? Wat benut je van het duurste productiemiddel? KVEM benutting per hectare
16000
14000
12000
10000
8000
6000
Bron: DMS 750 melkveehouders (2012)
4000
2000
0 0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
Intensiteit in kg melk per hectare
40000
45000
50000
Waar is winst te halen? Hoeveel krachtvoer wordt er gevoerd?
% eiwit van eigen bodem
80% van de eiwitbehoefte veestapel gedekt vanuit eigen voer 40% uit eigen voer
Intensiteit (kg melk/hectare)
Waar is winst te halen Hoeveel kg melk uit 1 kg droge stof ?
Hogere voerefficiëntie Meer melk uit 1 kg drogestof voer bedrijfsniveau / lange termijn (Kringloopwijzer, bouwplan- aandeel beheersland, zelf krachtvoer verbouwen, mestwet, fokdoel)
koppelniveau / korte termijn (tankmelk, voermeetweken, productiegroepen, BSKsyndroom)
Kringloopwijzer
PSW, WDE, EKB & FEP
Malestein
Koeien voeren = pens voeren!
Gemeten in het voer
Water Ruw As
Voedermiddel
Stikstof bevattend (RE) Droge stof
Ruw vet
Organische stof
Ruwe celstof Stikstofvrij Koolhydraten
Overige Koolhydraten
Berekend in het voer Berekend
Betekenis
VOS/VCOS%
Hoeveelheid verteerbare organische stof
VEM
Voederwaardebegrip van netto energie
FOS
Hoeveelheid energie die op pensniveau beschikbaar komt
DVE
Microbieel eiwit + bestendig eiwit
OEB
Balans hoeveelheid eiwit beschikbaar voor microbieel eiwit
SW
Structuurwaarde berekend aan de hand van ruwe celstof
VW
Verzadigingswaarde
Fermenteerbare Organische Stof = voor de pens beschikbaar) FOS = VOS - RVET - (RE x %BRE/100) - (ZET x %BZET/100) - 0,50 x
FP = Fermentatie producten Maar wat verteerd de koe? OS * VC = Verteerbare Organische stof (VCOS)
Uitgangspunt: Wat ligt er voor de koeien?
of ?
Verteerbaarheid varieert • Lastig te bepalen! • Factoren: – – – – –
Droge stofpercentage Botanische samenstelling Mechanische bewerking Kneuzen Maaistadium Bemesting Grondsoort
Verteerbaarheid varieert • En wat doet de koe ermee?
Leren sturen!
Maar je moet ook kunnen sturen! silo met pulp (energie) en silo met soja (eiwit)
Zelf sturen
Hoe oogst ik mijn optimale rantsoen? SUIKERrijk hooi 2e snede
bestendig ZETMEEL (hoog afgehakselde laat rijpe mais)
weidegang traag bestendig EIWITrijk kort gemaaid droog balen (soja)
STRUCTUUR beheersland DROGE KOEIEN voer
Het idee was goed !
Voert 3000 koeien! 2500 ha 1e snede
Data verzamelen!
Bodemanalyses
Hoe beschrijven we de bodem in de kringloop?
Meer data van de bodem?
Meer data van de bodem?
www.boerenbunder.nl
www.boerenbunder.nl
Voorlopig investeren in een hogere voeren mestbenutting ipv meer koeien!
bedankt voor uw aandacht
www.boerenverstand.nl
