Korte voorstelling van de KBC Groep
STRATEGIE KBC wil een rendabele, multikanaalbankverzekeraar zijn, met geografische focus op Europa. In West-Europa bekleedt de Groep een vooraanstaande positie in België en is ze vooralsnog beperkt aanwezig in andere landen. In Centraal-Europa is KBC een van de leidende financiële-dienstengroepen. KBC concentreert zich op vier activiteiten, namelijk Retail- en Private-bankverzekeren, Diensten aan Bedrijven, Assetmanagement en Marktactiviteiten. Het is de expliciete doelstelling van de Groep om door haar activiteiten langetermijnaandeelhouderswaarde te creëren.
Financiële kerngegevens Groep (in miljoenen EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Balanstotaal
147 725
156 218
187 658
Eigen vermogen Risicodragend eigen vermogen Tier-1-ratio KBC Bank CAD-ratio KBC Bank Expliciete solvabiliteitsratio KBC Verzekeringen
5 223 11 487 7,2 % 11,5 % 311 %
4 216 13 737 7,4 % 12,8 % 298 %
5 776 16 217 9,5 % 16,0 % 307 %
Geconsolideerde nettowinst (deel Groep)1 Geconsolideerde nettowinst (deel Groep)2 Rendement op eigen middelen1 Rendement op eigen middelen2
797,8 16,1 % -
969,7 20,5 % -
1 820,7 1 165,5 36,4 % 23,3 %
Winst (in miljoenen EUR)
Deel in de Groepswinst
Rendement op eigen middelen
452,3 66,3 148,0 131,2 172,4 195,3 1 165,5
38,8 % 5,7 % 12,7 % 11,3 % 14,8 % 16,7 % 100,0 %
21,0 % 10,4 % 7,1 %
Fitch
Moody’s
S&P’s
AAAA
Aa3 -
A+ A+
Kerncijfers per activiteitsdomein (31-12-2000) Retail- en Private-bankverzekeren Centraal-Europa Diensten aan Bedrijven Assetmanagement Marktactiviteiten Groepsitem2 Totaal2 Langetermijnratings (31-12-2000) KBC Bank3 KBC Verzekeringen5
4
24,6 % 23,3 %
1 2000: inclusief gerealiseerde meerwaarden op verkoop participatie in CCF. De berekening van het rendement op eigen middelen houdt rekening met de derogatie vanwege de CBF m.b.t. de onmiddellijke afboeking van het eigen vermogen van de betaalde goodwill verbonden aan de recente overnames. 2 2000: exclusief gerealiseerde meerwaarden op verkoop participatie in CCF. De berekening van het rendement op eigen middelen houdt rekening met de derogatie vanwege de CBF m.b.t. de onmiddellijke afboeking van het eigen vermogen van de betaalde goodwill verbonden aan de recente overnames. 3 Fitch & Moody’s ratings: ‘on negative outlook’. 4 Wegens het bijna volledig ontbreken van risicogewogen activa, heeft het ‘rendement op eigen middelen’ van dit activiteitsdomein weinig betekenis. 5 ‘Claims paying ability’ rating.
Verslag van de Raad van Bestuur aan de jaarvergadering
Verslag van de Raad van Bestuur aan de jaarvergadering
INHOUD ACTIVITEITENVERSLAG 2000 Voorwoord van de voorzitter van de Raad van Bestuur en de voorzitter van het Directiecomité ..................................................................... 2 Groepsstructuur en bestuur................................................................................... 5 Strategie ............................................................................................................... 8 Resultaats- en activiteitsontwikkeling op Groepsniveau ....................................... 12 Retail- en Private-bankverzekeren ........................................................................ 28 Centraal-Europa .................................................................................................. 42 Diensten aan Bedrijven ........................................................................................ 52 Assetmanagement............................................................................................... 66 Marktactiviteiten ................................................................................................. 72 Personeel............................................................................................................. 80
JAARVERSLAG 2000 Het boekdeel ’Activiteitenverslag 2000’ en het boekdeel ’Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000’ vormen samen het jaarverslag 2000 van KBC Bankverzekeringsholding NV. Als u slechts één van beide boekdelen hebt ontvangen, maar ook het andere wenst, kunt u dat aanvragen op het adres dat achteraan in elk boekdeel is vermeld.
GEBRUIK VAN HET JAARVERSLAG IN HET KADER VAN DE PROCEDURE VOOR GESCHEIDEN INFORMATIEVERSTREKKING
Op 27 maart 2001 heeft de Commissie voor het Bank- en Financiewezen de KBC Bankverzekeringsholding NV de toestemming verleend om onderhavig jaarverslag te gebruiken als referentiestuk voor elk openbaar beroep dat de KBC Bankverzekeringsholding NV zou doen op het openbaar spaarwezen, in het kader van Titel II van het Koninklijk Besluit nr. 185 van 9 juli 1935, door middel van de procedure van gescheiden informatieverstrekking en dit tot op het ogenblik waarop de KBC Bankverzekeringsholding NV haar volgende jaarverslag publiceert. In het kader van deze procedure moet dit jaarverslag vergezeld gaan van een verrichtingsnota teneinde een prospectus te vormen in de zin van artikel 29 van voornoemd Koninklijk Besluit. Dit prospectus zal ter goedkeuring aan de Commissie voor het Bank- en Financiewezen worden voorgelegd overeenkomstig artikel 29ter §1, eerste lid van het Koninklijk Besluit nr. 185 van 9 juli 1935.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
1
Voorwoord van de voorzitter van de Raad van Bestuur en van de voorzitter van het Directiecomité Voorwoord van de voorzitter van de Raad van Bestuur en van de voorzitter van het Directiecomité
Het jaar 2000 was om uiteenlopende redenen voor KBC een druk jaar. Midden in een onrustige omgeving, onder meer gekenmerkt door de verzwakking van de euro, de instorting van de TMT-aandelen en, naar het einde van het jaar toe, de omslag in de Amerikaanse conjunctuur, maakte onze Groep belangrijke ontwikkelingen door: ¶ Er werden belangrijke investeringen en desinvesteringen doorgevoerd: onze participatie in Crédit Commercial de France werd verkocht met een zeer grote meerwaarde; er werd geïnvesteerd in Warta, de tweede verzekeringsmaatschappij in Polen, in IPB, een Tsjechische financiële groep die werd overgenomen door onze Tsjechische dochter C { SOB en, middels een bod in december dat ondertussen succesvol werd afgerond, werd Peel Hunt, een Londense broker gespecialiseerd in ’small and midcaps’, verworven. Daarnaast werden ook Ulster Bank Investment Managers (nu KBC Asset Management Ltd.) in Ierland, Patria Finance in Tsjechië en Keijser Effecten in Nederland overgenomen. ¶ Er werd aanzienlijke vooruitgang geboekt in de concrete realisering van de fusie Kredietbank−ABB-verzekeringen−CERA Bank, gestart in 1998: in 2000 fuseerden meer dan 300 bankkantoren, kwam ons uniek bankverzekeringsconcept op kruissnelheid en migreerden de eerste cliënten naar het nieuwe KBC-IT-platform. ¶ Er werden belangrijke stappen gezet in de structurering en integratie van onze dochtermaatschappijen in Centraal-Europa, waar wij een bankverzekeringsplatform uitbouwen en waar onze investeringen nu ongeveer twee miljard EUR vertegenwoordigen. Er werden recordresultaten geboekt, zowel in het bankbedrijf als in het verzekeringsbedrijf. In het bankbedrijf werd, dankzij uitstekende operationele resultaten en ondanks hogere voorzieningen voor enkele moeilijke kredietdossiers, lagere meerwaarden en hogere belastingen, de nettowinst opgevoerd met 22,7 %. Het verzekeringsbedrijf kende nooit een beter jaar: de netto verdiende premie in de tak Leven verhoogde met 39 %, vooral dankzij de succesvolle verkoop van beleggingsverzekeringen via de bankkantoren en de schadeclaims in het rechtstreekse schadebedrijf bleven op een uitzonderlijk laag niveau. Een en ander leidde tot een winstgroei voor KBC Bankverzekeringsholding met 20,2 % of 19,5 % per aandeel en maakt het mogelijk aan de Algemene Vergadering een brutodividend van 1,42 EUR voor te stellen. Dit betekent een stijging met 15,4 % ten opzichte van het dividend over het voorgaande boekjaar en een uitkeringsratio van 36,4 %. De voormelde winstcijfers houden geen rekening met de gerealiseerde meerwaarde op de verkoop van onze participatie in CCF. Inclusief deze meerwaarde evolueerde onze nettowinst van 969,7 miljoen EUR tot 1 820,7 miljoen EUR, een stijging met 87,7 %. Het bewerkstelligen van de uitstekende operationele resultaten, de vorderingen van het fusieproces en de uitbouw van onze aanwezigheid in Centraal-Europa zijn alle arbeidsintensieve activiteiten en dus evenveel illustraties van de onverdroten inzet van onze medewerkers in binnen- en buitenland. Onze waardering gaat dan ook in de eerste plaats en aanhoudend naar hen uit.
2
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Voorwoord van de voorzitter van de Raad van Bestuur en van de voorzitter van het Directiecomité
De al vermelde realisaties over 2000 illustreren de fundamentele uitbouw en groei van onze Groep. Zo weerspiegelen de goede operationele resultaten niet alleen een herstel van onze traditionele marktactiviteiten en het succes van onze aanwezigheid op de aandelenmarkten, maar ook de synergieën die voortvloeien uit onze in 1998 opgestarte fusie: de verkoop van beleggingsfondsen aan ex-CERA-cliënten vertoonde een sterke stijging en mee daardoor liep ons marktaandeel in dit domein op van 28,2 % tot 29,2 %; ons uniek bankverzekeringsconcept, onder meer gekenmerkt door een samenwerking tussen onze bankkantoren en de zelfstandige maar exclusief voor KBC Verzekeringen optredende agenten, stuwde het marktaandeel van KBC Verzekeringen in de tak Leven naar omhoog van 11,9 % tot 12,8 %. In de loop van 2001 en de volgende jaren zal deze multikanaaldistributie in toenemende mate worden vervolledigd door het on-linebankverzekeringskanaal, dat actief wordt gepromoot. De verkoop van onze participatie in CCF vormde weliswaar niet ons principieel voorkeursscenario, maar leverde wel een aanzienlijke meerwaarde op en droeg zo bij tot een stevige solvabiliteit per einde 2000, met een Tier-1-ratio bij de bank van 9,5 % en een solvabiliteit van 307 % bij het verzekeringsbedrijf (zonder rekening te houden met aanzienlijke niet-gerealiseerde meerwaarden op aandelen). De investeringen in Centraal-Europa vormden belangrijke stappen in de ontwikkeling van een bankverzekeringsplatform in deze regio. Wij zijn ervan overtuigd dat, dankzij onze kennis, onze aanzienlijke marktaandelen en de expansie van de lokale markten, deze inspanningen binnen afzienbare tijd zeer lonend zullen zijn. Door de verwerving van IPB werd C { SOB de grootste financiële instelling van Tsjechië, met een marktaandeel van 20 à 25 %. De 40- %-participatie in Warta gaf ons een vooraanstaande plaats op de grote Poolse verzekeringsmarkt. In Hongarije werd een belangrijke strategische stap gezet door het akkoord met ABN AMRO om onze K&H Bank samen te voegen met ABN AMRO Hongarije. KBC zal 60 % bezitten in de gefuseerde entiteit, die met een marktaandeel van ongeveer 15 %, de tweede financiële instelling van Hongarije wordt. De verwerving van Peel Hunt spoort met onze wil om rond KBC Securities activiteiten uit te bouwen op het vlak van beursverrichtingen, marktmaken, research en corporate finance ten behoeve van kleinere en middelgrote ondernemingen. Ook andere Europese landen buiten Frankrijk en Nederland, waar wij reeds aanwezig zijn, komen in aanmerking om er deze activiteiten te ontplooien. Wij willen aldus ten volle onze kennis terzake aanwenden en een rol spelen in de ontwikkeling van bedrijven in de Europese Unie en in hun groeiend beroep op de aandelenmarkten. De ontwikkeling van dit ’corporate finance’-platform voor middelgrote bedrijven is een onderdeel van onze strategie zoals die in de loop van 2000 door de Raad van Bestuur werd goedgekeurd. Deze strategie is nauw verbonden met de structuur van de Almanij-KBC Groep en de vastberadenheid van Almanij om KBC verder te blijven steunen. Ze beklemtoont de ontwikkeling van KBC als middelgrote Europese bankverzekeraar met focus op landen of regio’s waar een voldoende kritische massa bereikt of bereikbaar is, op ’lokale’ cliënteel zoals particulieren en middelgrote ondernemingen die gevoelig zijn voor nabijheid, verbondenheid en cliëntvriendelijkheid en op domeinen zoals bankverzekeren, assetmanagement en markt- en bedrij-
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
3
Voorwoord van de voorzitter van de Raad van Bestuur en van de voorzitter van het Directiecomité
venactiviteiten. Het kapitaalgebruik en de rendabiliteitsbijdragen van deze domeinen zullen van nabij worden gevolgd en gestuurd met het oog op de optimalisering van de aandeelhouderswaarde in harmonie met cliëntenen personeelstevredenheid en met de sociaal-culturele omgeving. KBC gelooft dus in de toekomst van een middelgrote financiële groep in Europa, ook omdat zij denkt dat samenwerking met andere groepen inzake administratieve verwerking en de e-technologieën het mogelijk zullen maken eventuele kostenhandicaps in voldoende mate op te vangen. Het vertrouwen in het uiteindelijke succes van deze strategie wordt weerspiegeld in de doelstellingen van onze Groep over de eerstkomende drie à vier jaar: een stijging van de nettowinst per aandeel met gemiddeld 15 % per jaar, bij een rendement op eigen middelen van minimaal 22 %. Naar ons oordeel weerspiegelt de ontwikkeling van de koers van het KBC-aandeel vooralsnog niet de behaalde resultaten, noch de inspanningen om een stevige basis te leggen voor onze toekomst, evenmin als de voormelde − nog te realiseren − doelstellingen. Daarin speelt ongetwijfeld de omstandigheid dat de kostenbesparingen dankzij de fusie, en de bijdrage van onze investeringen in Centraal-Europa, pas op middellange termijn effect zullen sorteren, een zekere rol. Bovendien lijdt de Belgische beurs als geheel onder de internationale diversifiëring van de portefeuilles van zowel Belgische institutionele als particuliere beleggers naar aanleiding van de invoering van de euro op een ogenblik dat buitenlandse beleggers vooralsnog vooral aandacht hebben voor de grote beurskapitalisaties. De opdrachten voor 2001 zijn duidelijk. De verdere doorvoering van de fusie en de begeleiding en stimulering van gelijkaardige bewegingen in Tsjechië en Hongarije zijn voor de hand liggende opdrachten. Hetzelfde geldt voor de concrete uitwerking van de bovenvermelde strategische beslissingen, onder meer inzake de concentratie van onze aandacht en onze inspanningen, de bewaking van de kosten, de aanhoudende verbetering van onze cliëntvriendelijkheid en de perfectionering van onze beleidsinformatie. Dit laatste gebeurt ook ten behoeve van onze aandeelhouders, die vanaf 2001 per kwartaal over de ontwikkeling van hun bedrijf zullen worden geïnformeerd. Wij zouden deze uitdagingen onmogelijk kunnen aangaan zonder de kwaliteiten en voortdurende inzet van onze medewerkers, tegenover wie wij hierbij nogmaals onze erkentelijkheid uitdrukken.
Remi Vermeiren voorzitter Directiecomité
4
Willy Breesch voorzitter Raad van Bestuur
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Groepsstructuur en bestuur
Groepsstructuur en bestuur
GROEPSSTRUCTUUR KBC Bankverzekeringsholding NV is een financiële holding en overkoepelt de activiteiten van KBC Bank NV, KBC Verzekeringen NV en KBC Asset Management NV. KBC Bankverzekeringsholding treedt op als actieve aandeelhouder en is als zodanig bevoegd voor onder meer de strategie en belangrijke investeringen van de Groep, de kapitaalallocatie, de rendabiliteitseisen en de wederzijdse integratie van haar bankdochteronderneming en haar verzekeringsdochteronderneming. KBC Bank NV en KBC Verzekeringen NV oefenen alle bevoegdheden uit die eigen zijn aan het bankbedrijf respectievelijk het verzekeringsbedrijf.
SAMENSTELLING VAN DE RAAD VAN BESTUUR EN VAN HET DIRECTIECOMITÉ VAN KBC BANKVERZEKERINGSHOLDING NV RAAD VAN BESTUUR Alle leden van het Directiecomité en Willy Breesch Jan Huyghebaert Jozef Cornu Rik Donckels John J. Goossens Herwig Langohr Thomas Leysen Xavier Liénart Theodoros Roussis Paul Tanghe Patrick Vanden Avenne Guido Van Roey Ferdinand Verdonck Marc Wittemans Alfons Wouters
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
5
Directiecomité (DC)
Directiecomité (DC)
Het DC van KBC Bankverzekeringsholding NV bestaat uit de leden van het DC van KBC Bank NV en de leden van het DC van KBC Verzekeringen NV. Elk lid van het DC oefent toezicht uit op de werking van de respectieve bedrijfsonderdelen op basis van de hierna vermelde taakverdeling.
REMI VERMEIREN
WILLY DURON
¶ Voorzitter DC KBC Bankverzekeringsholding NV ¶ Voorzitter DC KBC Bank NV ¶ Toezicht op: ¶ Controlling en Boekhouding ¶ Audit, Compliance en de Stafdiensten van KBC Bank NV en KBC Bankverzekeringsholding NV
¶ Voorzitter DC KBC Verzekeringen NV ¶ Ondervoorzitter DC KBC Bankverzekeringsholding NV ¶ Toezicht op: ¶ Levenbedrijf ¶ Financiën ¶ Personeel en Facilitair Bedrijf ¶ Audit, Externe Controle, Compliance en de Stafdiensten van KBC Verzekeringen NV
HERMAN AGNEESSENS
RUDY BROECKAERT
EMILE CELIS
¶ Toezicht op: ¶ Buitenland ¶ IT-Ontwikkeling Bank ¶ Computeruitbating Bank ¶ Project & Trade Finance ¶ Buitenlandse dochtermaatschappijen en vestigingen Bank (behalve KBC Bank Nederland, KBC Bank France, KBC Bank Deutschland) ¶ Bedrijvenzetels Brabant en Limburg
¶ Toezicht op: ¶ Personeel ¶ Private Banking ¶ Organisatie ¶ Fusie en Integratie ¶ Provincie en PALO-regio’s van Antwerpen
¶ Toezicht op: ¶ Schadebedrijf ¶ Herverzekering ¶ Provincies en PALO-regio’s van Vlaams-Brabant, Limburg, Oostkantons
6
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Directiecomité (DC)
CHRISTIAN DEFRANCQ
FRANS FLORQUIN
GHUNALD LOYAERTS
¶ Toezicht op ¶ IT-Ontwikkeling Verzekeringen ¶ Computeruitbating Verzekeringen ¶ Organisatie ¶ Internationale Zaken ¶ Fidea, ADD, CBC Assurances ¶ Buitenlandse dochtermaatschappijen en vestigingen Verzekeringen
¶ Toezicht op: ¶ Particulieren en Lokale Ondernemingen (PALO) ¶ Bankverzekeren vanop Afstand ¶ Projecten Elektronisch Bankverzekeren ¶ Marketingservices ¶ Communicatie ¶ Provincies en PALO-regio’s van Oost- en West-Vlaanderen
¶ Toezicht op: ¶ Betalingsverkeer ¶ Facilitair Bedrijf ¶ Verwerking Effecten en Derivaten ¶ Interne Preventie
LUC PHILIPS
CLÉMENT SELLESLAGH
JAN VANHEVEL
¶ Toezicht op: ¶ Geld- en Kapitaalmarkten ¶ Internationale Kredieten en Limieten ¶ KBC Asset Management ¶ KBC Securities ¶ KBC Financial Products
¶ Toezicht op ¶ Binnenlandse Kredieten ¶ Bedrijvenzetel Vlaanderen
¶ Toezicht op ¶ Bedrijven ¶ Bedrijvenzetel Antwerpen ¶ KBC Bank Nederland, KBC Bank France, KBC Bank Deutschland
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
7
Strategie
Strategie
DE VERNIEUWDE STRATEGIE Voortbouwend op de beleidsverklaring die in 1998 bij de creatie van de KBC Groep werd opgesteld, keurde de Raad van Bestuur in het tweede halfjaar 2000 de nieuwe strategische accenten van KBC Bank en KBC Verzekeringen goed. De strategie van KBC past in de algemene structuur en strategie van de Almanij Groep en blijft, zoals vroeger, gebaseerd op het concept van de multikanaalbankverzekeraar. Nog meer dan vroeger legt de aangepaste strategie de nadruk op de creatie van aandeelhouderswaarde. De nieuwe strategische accenten betreffen onder andere: ¶ een duidelijke focus qua werkgebied en activiteiten; ¶ het algemeen hanteren van het rendement op eigen middelen als doelstelling en als maatstaf voor kapitaaltoewijzing, zowel op Groepsniveau als op het niveau van de activiteitsdomeinen; ¶ de expliciete bedoeling de rendabiliteit van een aantal activiteiten die onvoldoende aandeelhouderswaarde scheppen te verbeteren; ¶ de herziening van de financiële doelstellingen van de Groep.
EEN DUIDELIJKE FOCUS QUA WERKGEBIED EN ACTIVITEITEN Werkgebied KBC zal haar activiteiten prioritair in Europa ontwikkelen. Hierbij worden twee thuismarkten onderscheiden: ¶ West-Europa, waartoe in de eerste plaats de bankverzekeringsactiviteiten van KBC in België behoren. Waar mogelijk zullen deze activiteiten ook in andere West-Europese landen (verder) ontwikkeld worden. Daarnaast heeft KBC onder meer de intentie geleidelijk een Europees platform uit te bouwen voor de dienstverlening aan middelgrote bedrijven op het gebied van ’corporate finance’ (kapitaalmarktoperaties, fusies en overnames, e.d.). ¶ Centraal-Europa, een regio met meer dan gemiddelde groeiperspectieven, waar de aandacht van KBC prioritair uitgaat naar het creëren van een bankverzekeringsnetwerk via de overname van instellingen met een relatief groot marktaandeel, de oprichting van ondernemingen in bepaalde domeinen (zoals levensverzekeringen) en, waar mogelijk, samenwerking met andere financiële instellingen. In de eerste plaats worden die landen bewerkt die het verst gevorderd zijn in de overgang naar een markteconomie en bijgevolg de grootste kans maken om binnen afzienbare tijd tot de EU toe te treden.
Activiteiten KBC ontwikkelt haar beleid rond vier activiteiten: ¶ Retail- en Private-bankverzekeren, ¶ Diensten aan Bedrijven, ¶ Assetmanagement, ¶ Marktactiviteiten. Aan particulieren en KMO’s, de kerncliënteel van de Groep, wordt door een multikanaalbenadering een zo volledig mogelijke financiële dienstverlening aangeboden. Het productaanbod aan bedrijven en instellingen is gestoeld op de concrete behoeften van de cliënten en de specifieke kennis en geografische aanwezigheid van KBC.
8
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Strategie
Parallel daarmee besteedt KBC ook de grootst mogelijke aandacht aan de verdere ontwikkeling van on-linebankieren en internettoepassingen voor particulieren, bedrijven, institutionele cliënten en professionele tegenpartijen. Voor de realisatie van haar doelstellingen kan KBC samenwerken met andere Europese instellingen, onder andere met betrekking tot specifieke transacties, uitwisseling van kennis, gemeenschappelijke investeringen of joint ventures, en dit met het oog op rendabiliteitsverbeteringen, kostenbesparingen en/of de verbetering van de service aan de cliënteel.
Niet-kernactiviteiten Het behouden of uitbouwen van activiteiten buiten Europa is alleen mogelijk op voorwaarde dat ze een belangrijke schakel vormen in het dienstenpakket aan de Europese kerncliënteel van KBC en/of indien deze activiteiten een hoger rendement op eigen middelen genereren dan de algemene rendabiliteitsdoelstellingen binnen de Groep.
FUNCTIONELE SEGMENTERING EN KAPITAALALLOCATIE De voormelde oriëntering qua activiteiten en geografische zones verloopt via vijf activiteitsdomeinen: ¶ Retail- en Private-bankverzekeren, ¶ Centraal-Europa, ¶ Diensten aan Bedrijven, ¶ Assetmanagement, ¶ Marktactiviteiten. Per activiteitsdomein functioneert een Bestuurscomité, dat een beleidsvoorbereidende, adviserende en coördinerende rol vervult ten aanzien van het Directiecomité van de bank, de verzekeraar en de Holding. Deze ’Bestuurscomités’ hebben onder meer aandacht voor de toepassing van de algemene strategie op het activiteitsdomein, de realisatie van de doelstellingen, het inleiden van voorstellen bij de directiecomités inzake nieuwe initiatieven (investeringen, overnames, e.d.), kwaliteitsverbeteringen en rationalisaties. De circulatie van kapitaal binnen de Groep wordt bevorderd door een overkoepelende planning inzake kapitaalbehoeften en het hanteren van rendementsdoelstellingen voor de hele Groep en per activiteitsdomein. Het ter beschikking stellen van kapitaal aan de activiteitsdomeinen gebeurt op basis van de algemene strategische accenten en het behaalde of haalbare rendement op die eigen middelen in de respectieve domeinen. Eén van de huidige strategische accenten is de vermindering van de risicogewogen activa in het activiteitsdomein Diensten aan Bedrijven, voornamelijk door actievere effectisering en eventuele vermindering van de kredietverlening aan multinationale ondernemingen.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
9
Strategie
FINANCIËLE DOELSTELLINGEN
Tegelijkertijd met de aanpassing van de strategie werden de financiële doelstellingen op Groepsniveau geherdefinieerd.
Doelstelling Rendement op eigen middelen* Groei winst per aandeel Kostendruk
minimaal 22 % minimaal 15 % per jaar bank: < 55 % in 2004 verzekeraar: ’combined ratio’ < 103 % in 2004 bank: Tier-1-ratio > 7 % en CAD-ratio > 11 % verzekeraar: solvabiliteitsratio > 200 %
Solvabiliteit
* Rekening houdend met de derogatie vanwege de CBF m.b.t. de onmiddellijke afboeking van het eigen vermogen van de behaalde goodwill verbonden aan de recente overnames.
MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN De KBC Groep heeft zich in haar beleidsverklaring verbonden bij te dragen tot de economische, sociale en culturele ontwikkeling van de gemeenschap waartoe zij behoort. Zij heeft dit tot nu toe onder meer waargemaakt door het sponsoren van een brede waaier van culturele en sportieve evenementen. Op het maatschappelijke vlak is zij al meer dan tien jaar gangmaker van nationale solidariteitsacties en steun aan initiatieven die kansarmoede bestrijden. Via haar Stichting Leefmilieu is zij al meer dan dertig jaar pleitbezorger voor bewustmaking en initiatieven in verband met milieuzorg. Als bank hanteert zij dan ook consequent het milieurisico als een belangrijk criterium in de kredietverlening. In de sector van de beleggingen nam zij al in het jaar 1992 het voortouw met een op ecologische beleggingen afgestemd fonds (ECO Fund). Meer recent plaatst zij ethische fondsen in de kijker en ondertekende zij het manifest ’Duurzaam Ondernemen’ van het VEV. Als verzekeraar investeert zij al jarenlang in allerlei preventiecampagnes om menselijk leed, fysiek en psychisch, zoveel mogelijk te voorkomen. De KBC Groep bereidt op dit ogenblik de bundeling voor van alle voormelde en andere initiatieven tot een coherente strategie inzake ’duurzaam ondernemen’.
10
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Strategie KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
11
Resultaats- en activiteitsontwikkeling op Groepsniveau
Resultaatsen activiteitsontwikkeling op Groepsniveau
BELANGRIJKSTE ONTWIKKELINGEN: ¶ Groei van de nettogroepswinst inclusief meerwaarde CCF met 87,7 % tot 1 820,7 miljoen EUR. ¶ Groei van de nettogroepswinst exclusief meerwaarde CCF met 20,2 % tot 1 165,5 miljoen EUR. ¶ Toename van de winst per aandeel met 19,5 % tot 3,9 EUR (6,09 EUR incl. meerwaarde op CCF). ¶ Toename van het nettodividend met 15,4 % tot 1,065 EUR. ¶ Stijging van het rendement op eigen vermogen tot 23,3 % (36,4 % incl. meerwaarde op CCF). ¶ Positieve impact op de nettogroepswinst vanwege de recente overnames. ¶ Aanzienlijke stijging van het eigen vermogen en van de solvabiliteitsratio’s.
12
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Kerncijfers KBC Groep (in miljoenen EUR)
EN RENDEMENT OP EIGEN MIDDELEN
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Geconsolideerde winst - deel van de Groep 797,8 wrv. bijdrage bankbedrijf 579,0 wrv. bijdrage verzekeringsbedrijf 226,7 wrv. bijdrage holdingactiviteiten -7,9 Geconsolideerde winst - deel van de Groep, excl. meerwaarde CCF Nettowinst per aandeel (in EUR) 2,69 Nettowinst per aandeel (in EUR), excl. meerwaarde CCF Nettodividend per gewoon aandeel (in EUR) 0,82 Nettoactiefwaarde per aandeel (in EUR) 32,3 Rendement op eigen middelen1 16,1 % Rendement op eigen middelen, excl. meerwaarde CCF Balanstotaal 147 725,4 Eigen vermogen na winstverdeling1 5 222,5 11 486,5 Totaal risicodragend Groepsvermogen2 Tier-1-ratio KBC Bank 7,2 % CAD-ratio KBC Bank 11,5 % Solvabiliteitsratio KBC Verzekeringen 311 % (excl. niet-gerealiseerde meerwaarden)
969,7 714,7 271,3 -16,3
1 820,7 1 520,9 320,6 -20,9 1 165,5
87,7 % 112,8 % 18,2 % 27,8 % 20,2 %
3,26 0,92 33,8 20,5 % 156 218,4 4 216,2 13 737,3 7,4 % 12,8 % 298 %
6,09 3,90 1,06 35,2 36,4 % 23,3 % 187 658,0 5 775,5 16 216,9 9,5 % 16,0 % 307 %
86,7 % 19,5 % 15,4 % 4,1 % 20,1 % 37,0 % 18,1 % -
1 De ontwikkeling vanaf 1999 houdt onder meer verband met de aftrek van goodwill van het eigen vermogen. 2 Omvat eigen vermogen na winstverdeling, preferente aandelen, belangen van derden, Fonds voor Algemene Bankrisico’s en achtergestelde schulden.
(in miljoenen EUR)
(in %)
25
1 400 1 200
20
1 000 800
15
600
10
400
5
200 0
0
1996 1997 1998 1999 2000
■ Winst, deel van de Groep ■ Rendement op eigen middelen * Voor 2000 exclusief gerealiseerde meerwaarde op de verkoop van de participatie in CCF.
RISICODRAGEND EIGEN VERMOGEN (in miljarden EUR)
18
16,2
16 13,7
14 12
11,5 9,8
10
8 8,1 6 4 2 0
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
1996
1997
1998
13
1999
2000
Resultaats- en activiteitsontwikkeling op Groepsniveau
GECONSOLIDEERDE WINST*
KERNCIJFERS:
(31-12-1994=100)
600
Aandeelhouderschap 31-12-2000
500
Almanij en Groepsmaatschappijen - Almanij - Maatschappijen KBC Bankverzekeringsgroep* Totaal Free float
400 300 200
Totaal uitgegeven aandelen
100 0
12-1994 6-1995 12-1995 6-1996 12-1996 6-1997 12-1997 6-1998 12-1998 6-1999 12-1999 6-2000 12-2000
Resultaats- en activiteitsontwikkeling op Groepsniveau
AANDEELHOUDERSINFORMATIE
BEURSPRESTATIES VAN HET KBC AANDEEL*
■ KBC ■ DJ Euro Stoxx Banks
In %
Aantal aandelen
67,81 % 3,65 % 71,47 % 28,53 %
202 956 390 10 936 840 213 893 230 85 402 326
100,00 %
299 295 556
In aandelen terugbetaalbare obligatieleningen (ATO’s), aantal aandelen na conversie wrv. in handen van Almanij en maatschappijen van de KBC Bankverzekeringsgroep
13 345 798 4 007 700
* Met uitzondering van de aandelen in handen van KBC Securities en KBC Financial Products-groep (tradingdoeleinden).
* T.e.m. 31-12-1997: ex-Kredietbank; de splitsing in tien aandelen werd retroactief doorgevoerd.
Rendement op jaarbasis (koerswinst en dividenden)
KBC
BEL 20
DJ Euro Stoxx Banks
-11,3 % 7,9 % 21,1 %
-6,0 % 11,1 % 17,6 %
7,5 % 15,7 % 23,5 %
Fitch
Moody’s
Standard & Poor’s
KBC Bank Langetermijnrating Kortetermijnrating
AAF1+
Aa3 P1
A+ A-1
KBC Verzekeringen Langetermijnrating Kortetermijnrating
AA F1+
-
A+ -
KBC Holding Langetermijnrating Kortetermijnrating
A+ F1
-
A A-1
2000 (1 jaar) 1997-2000 (3 jaar) 1994-2000 (6 jaar)
WINST PER AANDEEL* EN
Ratings per 31-12-2000*
BRUTODIVIDEND (in EUR)
4,5 3,9
4,0 3,5
3,3
3,0 2,5 2,0
2,2
1,5 1,0
0,88
2,4
0,98
2,7
1,09
1,23
1,42
0,5 0,0
1996
1997
1998
1999
■ Winst per aandeel ■ Brutodividend
2000
* De langetermijnratings van KBC Bank en KBC Holding staan bij Fitch en Moody’s op ’negative outlook’. De langetermijnrating van KBC Verzekeringen bij Fitch betreft de ’claims paying ability’.
* Exclusief gerealiseerde meerwaarde op verkoop CCF.
14
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
31-12-1996
31-12-1997
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Aantal uitstaande aandelen (’000) Aantal dividendgerechtigde aandelen (’000)
147 829 147 399
151 281 150 845
296 905 296 385
297 772 297 277
299 296 298 922
Nettowinst per aandeel Brutodividend Nettodividend per gewoon aandeel Uitkeringsratio2 Nettoactiefwaarde per aandeel3
2,21 0,876 0,657 40,0 % -
2,42 0,975 0,731 40,3 % 26,9
2,69 1,093 0,820 40,6 % 32,3
3,26 1,230 0,923 37,7 % 33,8
3,90 1,420 1,065 36,4 % 35,2
25,97 19,93 23,16 25,78
40,90 24,98 34,49 38,55
84,90 37,18 59,48 67,43
74,15 44,35 57,70 53,50
53,10 35,00 45,95 46,13
11,7 3,81 8
15,9 5,83 7
25,0 20,02 3
16,4 15,93 3
11,8 13,78 4
3,9 % 129 830 3,0
4,5 % 149 020 5,2
6,4 % 226 344 13,9
5,5 % 211 119 12,3
5,9 % 248 364 11,1
Hoogste koers Laagste koers Gemiddelde koers Slotkoers boekjaar Koers-winstverhouding (op basis van slotkoers) Marktkapitalisatie, in miljarden EUR Ranking KBC op Brusselse beurs Aandeel in de gemiddelde omzet van de Brusselse beurs Gemiddelde dagelijkse omzet (aantal aandelen) Gemiddelde dagelijkse omzet (in miljoenen EUR)
1 De gegevens tot en met 31-12-1997 hebben betrekking op ex-Kredietbank; de splitsing in tien aandelen werd retroactief doorgevoerd; alle cijfers exclusief gerealiseerde meerwaarden op verkoop CCF-participatie. 2 Totaal dividenduitkering / geconsolideerde nettowinst. 3 Berekening: zie tabel ‘nettoactief’.
Nettoactief (in miljoenen EUR) Eigen vermogen Fonds voor Algemene Bankrisico’s Niet gerealiseerde meerwaarden op aandelen* wrv. bankbedrijf wrv. verzekeringsbedrijf Consolidatieverschillen passief* Nettoactief KBC Nettoactief per aandeel
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
5 223 1 604
4 216 1 825
5 776 1 841
1 157 1 619 0 9 602
920 1 581 1 520 10 062
494 1 154 1 256 10 521
32,3
33,8
35,2
* Niet-gerealiseerde meerwaarden = marktwaarde - afgetrokken goodwill - boekwaarde; de afgetrokken goodwill wordt afzonderlijk vermeld en niet opgenomen in de niet-gerealiseerde meerwaarden.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
15
Resultaats- en activiteitsontwikkeling op Groepsniveau
Kerncijfers per aandeel (in EUR)1
Resultaats- en activiteitsontwikkeling op Groepsniveau
GECONSOLIDEERDE BALANS Geconsolideerde balans KBC Groep (in miljoenen EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
139 763,2 29 639,7 53 412,2 48 471,1 468,5 1 234,6 6 537,1
146 483,1 17 189,1 64 634,0 52 086,7 1 188,4 1 652,2 9 732,6
176 899,0 21 860,3 78 936,2 58 174,8 616,4 1 966,4 15 344,9
20,8 % 27,2 % 22,1 % 11,7 % -48,1 % 19,0 % 57,7 %
8 526,2 92,6 7 457,8 211,0
10 217,3 83,4 8 188,1 1 195,4
11 496,5 81,5 8 266,8 2 286,0
12,5 % -2,3 % 1,0 % 91,2 %
229,6
221,4
178,1
-19,6 %
274,4 260,7
259,0 269,9
307,9 376,3
18,9 % 39,4 %
45,6
347,2
475,1
36,8 %
-609,7
-829,1
-1 212,7
46,3 %
147 725,4
156 218,4
187 658,0
20,1 %
11 486,5
13 737,3
16 216,9
18,1 %
5 222,5 100,4 4 559,6 1 604,1
4 216,2 1 750,9 5 944,7 1 825,5
5 775,5 1 892,1 6 707,9 1 841,4
37,0 % 8,1 % 12,8 % 0,9 %
128 851,6 36 067,0 84 962,3 7 822,3
132 395,6 28 871,4 93 119,2 10 405,0
160 408,1 41 961,7 107 176,1 11 270,3
21,2 % 45,3 % 15,1 % 8,3 %
7 326,3 6 598,4 210,8
8 957,4 7 045,4 1 195,4
10 094,9 7 101,8 2 286,0
12,7 % 0,8 % 91,2 %
104,0 413,1
107,0 609,6
102,4 604,8
-4,3 % -0,8 %
ACTIVA Bankbedrijf Vorderingen op kredietinstellingen Vorderingen op cliënten Effecten en waardepapier Financiële vaste activa Materiële en immateriële vaste activa Overige activa Verzekeringsbedrijf Immateriële vaste activa Beleggingen Beleggingen betreffende verrichtingen Leven’ waarvan de polishouders het risico dragen Deel van de herverzekeraar in de technische voorzieningen Vorderingen Overige activa Holdingactiviteiten Eliminaties* TOTAAL ACTIVA PASSIVA Totaal risicodragend vermogen op Groepsniveau Eigen vermogen Belangen van derden (incl. preferente aandelen) Achtergestelde schulden Fonds voor Algemene Bankrisico’s Bankbedrijf Schulden aan kredietinstellingen Cliëntendeposito’s en schuldbewijzen Overige passiva Verzekeringsbedrijf Technische voorzieningen Technische voorzieningen betreffende verrichtingen ’Leven’ waarvan de polishouders het risico dragen Deposito’s herverzekeraars Overige passiva
16
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Holdingactiviteiten Financiële schulden Overige passiva
627,7 301,2 326,6
1 660,5 1 275,7 384,8
1 835,1 1 331,5 503,5
10,5 % 4,4 % 30,9 %
Eliminaties*
-566,8
-532,4
-897,0
68,5 %
147 725,4
156 218,4
187 658,0
20,1 %
TOTAAL PASSIVA
Resultaats- en activiteitsontwikkeling op Groepsniveau
Geconsolideerde balans KBC Groep (in miljoenen EUR)
* De eliminaties activa en passiva zijn niet gelijk vanwege rechtstreekse eliminatie in de achtergestelde schulden.
GECONSOLIDEERDE RESULTATEN Geconsolideerd resultatenoverzicht KBC Groep (in miljoenen EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Bankbedrijf 3 435,3 Nettorente-inkomsten 1 864,1 Dividenden 95,9 Resultaat uit deelnemingen opgenomen volgens 12,2 de vermogensmutatiemethode Winst uit financiële transacties 731,5 wrv. wisselbedrijf en trading 153,2 wrv. gerealiseerde meer- en minderwaarden 578,3 Nettoprovisie-inkomsten en overige bedrijfsopbrengsten 731,7
3 867,9 2 056,6 100,2 100,5
4 656,3 2 295,0 142,3 47,2
20,4 % 11,6 % 41,9 % -53,0 %
636,2 170,6 465,6 974,4
835,9 590,1 245,8 1 336,0
31,4 % 246,0 % -47,2 % 37,1 %
Verzekeringsbedrijf Netto verdiende premies Netto technische lasten wrv. waardecorrecties tak 23 Beleggingsopbrengsten en -lasten wrv. gerealiseerde meer- en minderwaarden wrv. waardecorrecties tak 23 Resultaat uit deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode
554,2 1 801,0 -1 727,6 13,6 476,5 86,1 13,6 4,2
657,9 2 095,2 -2 125,7 118,8 676,9 135,0 118,8 11,5
747,9 2 650,5 -2 334,8 -182,5 420,8 161,2 -182,5 11,5
13,7 % 26,5 % 9,8 % -37,8 % 19,4 % -0,3 %
-6,1
-8,9
-33,0
268,3 %
BRUTOBEDRIJFSINKOMSTEN
3 983,4
4 516,9
5 371,2
18,9 %
Bankbedrijf Personeelskosten Bedrijfskosten en afschrijvingen materiële vaste activa
-2 060,2 -1 178,6 -881,6
-2 524,4 -1 369,3 -1 155,2
-3 094,3 -1 675,3 -1 419,0
22,6 % 22,4 % 22,8 %
-317,6 -253,6 -64,0
-344,2 -277,4 -66,8
-374,3 -302,4 -71,9
8,8 % 9,0 % 7,7 %
Holdingactiviteiten
Verzekeringsbedrijf Acquisitiekosten Bedrijfskosten
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
17
Resultaats- en activiteitsontwikkeling op Groepsniveau
Geconsolideerd resultatenoverzicht KBC Groep (in miljoenen EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
-1,8
-2,2
-3,6
61,3 %
ALGEMENE BEHEERSKOSTEN
-2 379,7
-2 870,8
-3 472,2
20,9 %
EXPLOITATIERESULTAAT - wrv. bankbedrijf - wrv. verzekeringsbedrijf
1 603,7 1 375,1 236,5
1 646,0 1 343,5 313,7
1 899,0 1 562,0 373,6
15,4 % 16,3 % 19,1 %
-449,0 -178,8 -39,4 -207,0 -23,8
-555,4 -341,6 21,5 -238,8 3,6
-324,3 -241,3 -82,3 -15,8 15,1
-41,6 % -29,4 % -93,4 % 322,9 %
Afschrijvingen eersteconsolidatieverschillen
-11,6
-10,9
-10,9
-0,1 %
Niet-recurrente resultaten verzekeringsbedrijf Niet-recurrente gerealiseerde meer- en minderwaarden Wijziging premiereserve Voorziening voor egalisatie en catastrofes Extra voorziening voor het levenbedrijf Extra voorziening voor schade Fidea Voorziening voor financiële risico’s Voorziening voor schadegevallen m.b.t. ‘jaar 2000’ en dioxine Overige kosten
167,6 307,5 34,7 -113,4 -61,2 0,0 0,0 0,0
16,0 257,6 0,0 0,0 -131,1 -9,2 -71,8 -29,6
25,3 91,9 23,3 -9,4 0,0 0,0 -89,9 29,6
58,4 % -64,3 % -100,0 % -100,0 % 25,3 % -
0,0
0,0
-20,1
-
Uitzonderlijke resultaten banken verzekeringsbedrijf Naar aanleiding van de fusie - Afschrijving goodwill bij consolidatie - Herstructureringskosten - Gerealiseerde meerwaarden op financiële vaste activa Overige uitzonderlijke resultaten - Overige gerealiseerde meerwaarden op financiële vaste activa - Overige uitzonderlijke resultaten
-116,5
194,9
698,9
258,5 %
-126,3 -60,4 -138,4 72,5 9,9 17,5
-11,8 0,0 -11,8 0,0 206,7 211,1
-4,3 0,0 -4,3 0,0 703,2 723,6
-63,8 % -63,8 % 240,1 % 242,8 %
-7,6
-4,4
-20,4
368,7 %
1 194,2 853,9 348,3
1 290,6 985,5 316,2
2 288,0 1 921,7 391,9
77,3 % 95,0 % 23,9 %
Belastingen op het resultaat - wrv. bankbedrijf - wrv. verzekeringsbedrijf
-382,0 -265,2 -116,8
-228,7 -182,8 -40,8
-311,5 -242,7 -73,6
36,2 % 32,8 % 80,4 %
GECONSOLIDEERDE WINST
812,3
1 061,9
1 976,5
86,1 %
Aandeel van derden in de winst
-14,5
-92,2
-155,8
69,0 %
Holdingactiviteiten
Waardecorrecties bankbedrijf Waardeverminderingen en voorzieningen kredietrisico’s Waardecorrecties op effecten Nettotoevoeging aan de voorzorgsfondsen Voorzieningen voor andere risico’s en kosten
RESULTAAT VOOR BELASTINGEN wrv. bankbedrijf - wrv. verzekeringsbedrijf
18
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
GECONSOLIDEERDE WINST, deel van de Groep
797,8
969,7
1 820,7
87,7 %
- wrv. bankbedrijf - wrv. verzekeringsbedrijf - wrv. holdingactiviteiten
579,0 226,7 -7,9
714,7 271,3 -16,3
1 520,9 320,6 -20,9
112,8 % 18,2 % 27,8 %
Nettowinst per aandeel (in EUR)
2,69
3,26
6,09
86,7 %
16,1 %
20,5 %
36,4 %
2,69
3,26
3,90
16,1 %
20,5 %
23,3 %
Rendement op eigen middelen Winst per aandeel (in EUR) excl. impact meerwaarde CCF Rendement op eigen middelen excl. impact meerwaarde CCF
19,5 %
COMMENTAAR Balansontwikkeling op groepsniveau Groep Het balanstotaal van de Groep stijgt met 20,1 % tot 187,7 miljard EUR. Het bankbedrijf tekent voor circa 94 % van het balanstotaal van de Groep, het verzekeringsbedrijf voor iets meer dan 6 %. Ondanks de sterke activiteitsuitbreiding wordt een versteviging van de solvabiliteitsratio’s gerealiseerd. De Tier-1-ratio van de bank stijgt van 7,4 % eind 1999 naar 9,5 % eind 2000 en de expliciete solvabiliteitsratio van de verzekeraar neemt met 9 procentpunten toe tot 307 %. Dit is voornamelijk het gevolg van een nauwlettender opvolging en beheersing van het beslag op eigen middelen, de effectiseringen en de winstreservering, samen met het wegvallen van de goodwillaftrek met betrekking tot CCF.
BALANSTOTAAL (in miljarden EUR)
200 187,7 180 160 150,7 147,7 156,2 140 127,9 120 100 80 60 40 20 0 1996
1997
1998
1999
2000
TIER-1-RATIO, KBC BANK (in %)
10 9 8 7 7,1 6 5 4 3 2 1 0
1996
9,5 7,2
7,4
1998
1999
6,7
1997
2000
Bankbedrijf Het balanstotaal van het bankbedrijf stijgt tot 177 miljard EUR. Dit is een toename met 20,8 % in vergelijking met eind 1999 of 14,1 % bij ongewijzigde consolidatiekring. De belangrijkste wijzigingen in de consolidatiekring in vergelijking met eind december 1999 betreffen de verhoging van de deelnemingen in K&H Bank en KBC FP Brussels, waardoor voor beide maatschappijen overgegaan is van evenredige naar integrale consolidatie, alsook de verwerving van de activa van IPB. De Centraal-Europese dochters vertegenwoordigen eind 2000 ongeveer 10 % van de totale activa van het bankbedrijf. De kredietverlening aan de cliënteel groeit tot 78,9 miljard EUR (+22,1 % t.o.v. eind 1999). Deze groei is grotendeels te situeren in het buitenland (+50 %) en is naast de autonome uitbreiding van de internationale kredietverlening deels te danken aan de uitbreiding van de consolidatiekring, voornamelijk in Centraal-Europa. Eind 2000 bedraagt de kredietverlening buiten België 41 % van de totaal opgenomen kredieten ten opzichte van 33 % eind 1999. De toename van de binnenlandse kredietverlening bedraagt 8 % tegenover december 1999 en is voornamelijk toe te wijzen aan de woningkredieten en termijnkredieten.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
SOLVABILITEITSRATIO KBC VERZEKERINGEN (in %)
350 300
282
311
298
307
250 200 150 100 50 0
1997
1998
19
1999
2000
Resultaats- en activiteitsontwikkeling op Groepsniveau
Geconsolideerd resultatenoverzicht KBC Groep (in miljoenen EUR)
Resultaats- en activiteitsontwikkeling op Groepsniveau
Hoewel de groei van de binnenlandse kredietverlening in 2000 minder uitgesproken is dan in 1999 kan KBC in dit en andere domeinen toch een stijging van haar marktaandelen optekenen.
KREDIETEN BANKBEDRIJF (in miljarden EUR)
50 45 40 36,8 35 30 25 20 16,7 15 10 5 0
46,6
43,1
32,4 21,5
1998
1999
2000
■ Binnenland ■ Buitenland
KREDIETEN BANKBEDRIJF
8,8 % 38,5 %
7 ,0 %
20,3 % 21,6 %
■ ■ ■ ■ ■ ■
In 2000 groeit het balanstotaal met 1 280 miljoen EUR of 12,5 % tot 11 496 miljoen EUR. De expliciete solvabiliteitsratio, berekend als de verhouding tussen het in de verzekeringsgroep aanwezige solvabiliteitskapitaal exclusief latente meerwaarden en het vereiste solvabiliteitskapitaal, stijgt met 9 procentpunten tot 307 %. Het overeenkomstige solvabiliteitssurplus loopt op van 748,5 miljoen EUR eind 1999 tot 828,1 miljoen. EUR eind 2000.
CLIËNTENWERKMIDDELEN
BANKBEDRIJF (in miljarden EUR)
63,3
60 57,3
59,5
50
47,7
40 30
29,9
27,7
20 10 0
1998
1999
Ondanks de sterke balansgroei verstevigt de Tier-1-ratio tot 9,5 % per eind 2000 versus 7,4 % eind 1999. De CAD-ratio neemt toe tot 16,0 % (12,8 % eind 1999). De aanzienlijke verbetering van de Tier-1-ratio is naast de winstreservering (met inbegrip van de gerealiseerde meerwaarde op de verkoop van CCF) voornamelijk te danken aan het wegvallen van de goodwillaftrek met betrekking tot CCF. Daarnaast kon de groei van de risicogewogen activa, ondanks de groei van de kredietverlening, goed onder controle worden gehouden mee dankzij een aantal effectiseringen. Verzekeringsbedrijf
Termijnkredieten > 1 jaar Hypothecaire leningen Termijnkredieten < 1 jaar Voorschotten in R.C. Leningen op afbetaling Overige
70
De portefeuille effecten en waardepapier groeit ten opzichte van eind 1999 met 11,7 % tot 58,2 miljard EUR. Deze groei is integraal te situeren bij de tradingportefeuille (+91 %) van KBC Financial Products, alsook bij KBC Securities. Dit betreft vastrentende effecten (+51 %), doch voornamelijk aandelen (+168 %). De stijging is een gevolg van de activiteitsuitbreiding bij deze vennootschappen De beleggingsportefeuille die 81 % uitmaakt van de totale effectenportefeuille groeit met een bescheiden 1,8 %, integraal toe te wijzen aan vastrentende effecten.
INDELING NAAR SOORT
3,9 %
De totale cliëntenwerkmiddelen nemen toe met 15,1 % tot 107,2 miljard EUR. De groei doet zich uitsluitend in het buitenland voor (+60 %), onder meer dankzij de uitbreiding in Centraal-Europa. Verder is de toename een gevolg van een verschuiving in financieringswijze van bankiers naar depositocertificaten en commercial paper. De totale binnenlandse cliëntenwerkmiddelen daarentegen dalen licht. De zichtdeposito’s (+ 5,4 %) blijven fungeren als wachtrekening doch de spaardeposito’s en kasbons dalen respectievelijk met 7,9 % en 10,3 %, ten voordele evenwel van beleggingsfondsen, waar KBC haar marktaandeel nog verder kon verhogen.
De technische voorzieningen maken 82 % uit van de passiva. De technische voorzieningen met betrekking tot tak 23 nemen toe met 1 090,5 miljoen EUR als gevolg van het aanzienlijke premie-incasso gerealiseerd in 2000 voor deze producten, gecorrigeerd met de waardeverminderingen op de onderliggende beleggingsfondsen ten bedrage van 182,5 miljoen EUR. De andere technische voorzieningen met betrekking tot het levenbedrijf stijgen nauwelijks, wat verklaard wordt door het vervallen van een groot aantal verzekeringsbons bij de Luxemburgse verzekeringsdochter VITIS Life. De nettovoorziening voor niet-verdiende premies in het schadebedrijf daalt licht omwille van de toepassing van de nieuwe, wettelijk verplichte berekeningsmethode (365sten). De nettovoorziening voor te betalen schade groeit tot 1 963,9 mln EUR. De voorziening voor egalisatie en catastrofes neemt per saldo toe met 12,2 miljoen EUR en bedraagt 203,5 miljoen EUR eind 2000.
2000
De beleggingen vertegenwoordigen 91,8 % van de activa.
■ Binnenland ■ Buitenland
20
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Resultaatsontwikkeling op groepsniveau Groep De groepswinst voor 2000 stijgt met 87,7 % en wordt uiteraard begunstigd door de gerealiseerde meerwaarde op de verkoop van de participatie in CCF ten belope van 763,4 miljoen EUR, waarvan 655,2 miljoen EUR via de uitzonderlijke resultaten doorvloeit in de nettowinst. Ook exclusief deze meerwaarde vertoont de nettogroepswinst een sterke groei met 20,2 % tot 1 165,5 miljoen EUR. Laat men de wijzigingen in de consolidatiekring buiten beschouwing, dan neemt de nettogroepswinst met 15,5 % toe. De winstbijdrage van het bankbedrijf, exclusief de meerwaarde op CCF, stijgt met 22,7 % dankzij de goede operationele resultaten van alle kernactiviteiten, weliswaar afgezwakt in het tweede halfjaar door de boeking van waardeverminderingen voor enkele grote kredietdossiers, voornamelijk in België, in de technologie- en textielsectoren. De winstbijdrage van het verzekeringsbedrijf stijgt met 18,2 % dankzij goede technische resultaten in het schadebedrijf en het aanhoudend verkoopssucces van tak-23-producten.
CLIËNTENWERKMIDDELEN BANKBEDRIJF INDELING NAAR SOORT
28,9 %
29,8 %
8,3 % 17,2 %
15,8 %
■ ■ ■ ■ ■
Termijndeposito's Depositoboekjes Zichtdeposito's Kasbons Overige
BELEGGINGEN VERZEKERINGSBEDRIJF (in miljarden EUR)
12
10,6
10 8
9,4 7,7
6 4 2 0
2,3
1998
1,9 1999
■ Boekwaarde ■ Latente meerwaarden
Het rendement op eigen middelen, berekend als de verhouding tussen de nettogroepswinst en het gemiddelde eigen vermogen, stijgt van 20,5 % in 1999 tot 23,3 % (exclusief de gerealiseerde meerwaarden op CCF) in 2000. Deze berekening houdt rekening met de derogatie vanwege de CBF met betrekking tot de onmiddellijke afboeking van het eigen vermogen van de betaalde goodwill verbonden aan de recente overnames. Mocht de bedoelde goodwill worden geactiveerd en op tien jaar worden afgeschreven1, dan zou het rendement op eigen middelen (zonder de meerwaarde op CCF) in 2000 16,1 % bedragen, ten opzichte van 15,6 % in 1999. Operationele resultaten bankbedrijf De nettowinstbijdrage van het bankbedrijf stijgt in vergelijking met 1999 met 113 % tot 1 521 miljoen EUR (+22,7 % exclusief meerwaarde CCF). Zonder de impact van de wijzigingen in de consolidatiekring (voornamelijk verhoogde deelnemingen bij K&H Bank en KBC Financial Products) bedraagt de nettowinstgroei 15,8 %.
1 In 2000 bedroeg deze theoretische afschrijving 135,1 miljoen EUR.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
21
1,5 2000
Resultaats- en activiteitsontwikkeling op Groepsniveau
De boekwaarde van de beleggingen met betrekking tot deelnemingen waarop de vermogensmutatiemethode wordt toegepast, daalt van 111,2 miljoen EUR per einde 1999 naar 102,5 miljoen EUR in 2000. Deze daling wordt verklaard door de verkoop van de CCF-deelneming, de overgang naar integrale consolidatie van de Tsjechische verzekeringsdochter C { SOB Pojisˇt’ovna, de stijging van het aandeel in het Poolse Agropolisa en de verwerving van een participatie ad 40 % in de Poolse verzekeraar Warta. Ondanks de terugval van de aandelenmarkten in 2000, doch dankzij het grotere beleggingsvolume, stijgt de marktwaarde van de aandelenportefeuille, exclusief tak 23, nog licht tot 3 532 miljoen EUR in 2000 tegenover 3 520 miljoen EUR in 1999. De latente meerwaarden op de aandelenportefeuille nemen daarentegen af tot 1 066 miljoen EUR. De marktwaarde van de portefeuille vastrentende effecten vermindert tegenover 1999 met 215,7 miljoen EUR, onder meer omwille van de verkoop van obligaties die als dekkingswaarden dienden bij verzekeringsbons.
Resultaats- en activiteitsontwikkeling op Groepsniveau
¶ Brutobedrijfsinkomsten
MARKTWAARDE BELEGGINGEN VERZEKERINGSBEDRIJF INDELING NAAR SOORT 7,6 % 18,9 % 44,1 % 29,3 %
Obligaties Aandelen Beleggingen m.b.t. tak 23 Andere
■ ■ ■ ■
BRUTO-OPBRENGSTEN BANKBEDRIJF 7,5 % 18,0 % 52,3 % 22,2 %
■ Netto rente-inkomsten (inclusief dividenden) ■ Nettoprovisies ■ Financiële transacties ■ Overige
NETTOPROVISIE-INKOMSTEN BANKBEDRIJF (IN % VAN BRUTO-INKOMSTEN) (in %)
25
22,2
20 15
17,9
19,6
14,9
10 5 0
1997
1998
22
1999
2000
De brutobedrijfsinkomsten van het bankbedrijf stijgen met 20,4 %. Naast de impact van de nieuwe acquisities of wijzigingen in deelnemingen, waardoor de bedrijfsinkomsten met 12 procentpunten stijgen, is dat vooral te danken aan de aanzienlijke verbetering van de resultaten uit wisselbedrijf en trading en aan de aanhoudend sterke groei van de nettoprovisie-inkomsten, voornamelijk uit effectentransacties en de verkoop van beleggingsfondsen en verzekeringen. In de tweede helft van het jaar trad wel een groeivertraging op, onder meer als gevolg van lagere tradingresultaten inzake aandelen en hun afgeleide producten. Exclusief de gerealiseerde meerwaarden op aandelen stijgen de brutobedrijfsinkomsten met 26,7 % in vergelijking met het boekjaar 1999. De totale rentewinst stijgt met 11,6 %. Exclusief de negatieve impact van de gestegen financieringskosten met betrekking tot acquisities en een aantal eenmalige elementen stijgt de rentewinst met ongeveer 15 %. In België bedraagt de toename ongeveer 5 %, voornamelijk dankzij een positief volumeén structuureffect. De EUR-rentemarge van KBC Bank NV stijgt licht van 2,03 % voor het boekjaar 1999 tot 2,11 % voor het jaar 2000. In het buitenland neemt de rentewinst met ongeveer 40 % toe. Hier speelt voornamelijk het effect van de wijzigingen in de consolidatiekring en de uitbreiding van de activiteiten in Centraal-Europa, meer bepaald bij C { SOB. De totale winst uit financiële transacties stijgt met 31,4 % ondanks het feit dat de gerealiseerde meerwaarden nagenoeg werden gehalveerd. Het resultaat uit wisselbedrijf en trading verdrievoudigt ten opzichte van het zwakke jaar 1999, hoewel de tweede helft van 2000 gekenmerkt wordt door een relatieve verzwakking in het algemeen en problemen in de dealingroom van C { SOB. Ondanks het belangrijke tradingverlies wegens ongeoorloofde posities, sluit de dealingroom van C { SOB het jaar 2000 toch af met een licht positief resultaat. KBC Financial Products, dat in het boekjaar 1999 slechts voor twee maanden in de resultaten was opgenomen, draagt voor 50 % bij tot de groei in 2000. De gerealiseerde meer- en minderwaarden op beleggingseffecten zijn nagenoeg gehalveerd ten opzichte van het weliswaar hoge niveau in 1999. Voor de vastrentende portefeuille worden gerealiseerde minderwaarden ten belope van 26 miljoen EUR opgetekend, voornamelijk in het kader van het beheer van de strategische rentepositie en opportuniteitsverkopen, terwijl op de aandelenportefeuille meerwaarden ten belope van 272 miljoen EUR worden gerealiseerd. De aanzienlijk hogere meerwaarden op aandelen in 1999 (+135 miljoen EUR) vonden voornamelijk hun oorsprong in meerwaarden gerealiseerd op de Brusselse beurs naar aanleiding van de overname van een aantal bedrijven. De groei van de provisie-inkomsten zet zich onverminderd voort en is nog altijd in belangrijke mate te danken aan het marktleiderschap van KBC Bank op de lokale markt van de beleggingsfondsen en het nog steeds groeiende succes van de tak-23-producten. Samen met een toename van de beheersvergoedingen als gevolg van de gestegen volumes in beheerde fondsen, zorgt dit voor een stijging van de provisie-inkomsten uit effecten en vermogensbeheer met 33,7 %. De sterke groei van de inkomsten uit betalingsverkeer, overige provisies en overige opbrengsten, vindt voornamelijk zijn oorsprong in de gewijzigde consolidatiekring. De toename van de overige opbrengsten is verder mee te danken aan de groei van de leasingactiviteiten. ¶ Algemene kosten De algemene kosten in het bankbedrijf stijgen met 22,6 %. De autonome kostenstijging d.w.z. zonder de impact van de acquisities en verhoogde deelnemingen, bedraagt 6,5 %.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Resultaats- en activiteitsontwikkeling op Groepsniveau
De kostendruk stijgt lichtjes tot 66,5 % voor het volledige jaar 2000. Bij ongewijzigde consolidatiekring daalt de kostendruk evenwel met 1,1 procentpunt tot 64,2 %. Als men echter de respectievelijk in 1999 en 2000 gerealiseerde meerwaarden op aandelen buiten beschouwing laat, daalt de kostendruk op de eigenlijke operationele activiteiten in 2000 met 2,4 procentpunten in vergelijking met 1999. De totale personeelskosten nemen toe met 22,4 %. De personeelskosten bij KBC België, die 60 % van de totale personeelskosten uitmaken, stijgen met 3,7 %. Het aantal personeelsleden in VTE (voltijdbaanequivalenten) daalt met 0,9 % ten opzichte van eind december 1999. De overige bedrijfskosten (incl. afschrijvingen) stijgen met 22,8 %. Deze stijging is nagenoeg volledig toe te schrijven aan de activiteitsuitbreiding en aan acquisities. De toename van de overige bedrijfskosten bij KBC België bedraagt circa 7 %, wat grotendeels te wijten is aan eenmalige effecten zoals gerecupereerde BTW in 1999 en hogere automatiseringskosten in 2000. De ’out-of-pocket’-fusiekosten inbegrepen in de werkingskosten bedragen 31,9 miljoen EUR in vergelijking met 35,2 miljoen EUR in 1999. ¶ Waardecorrecties De waardeverminderingen en voorzieningen voor kredietrisico’s in het binnenland liggen aanzienlijk hoger als gevolg van enkele specifieke, vrij grote probleemdossiers in de sectoren textiel en technologie in België. De globale kwaliteit van de binnenlandse kredietportefeuille blijft echter goed. De negatieve ontwikkeling in België wordt in belangrijke mate geneutraliseerd door een gunstige trend bij de buitenlandse kredietverlening. De sterke daling van de specifieke waardeverminderingen voor buitenlandse kredietrisico’s is te danken aan aanzienlijk lagere waardeverminderingen in de regio Zuidoost-Azië (per saldo 34 miljoen EUR lager), voor international trade finance (28,5 miljoen EUR), alsook bij C { SOB waar per saldo 62 miljoen EUR minder wordt geboekt, mee als gevolg van de recuperatie van een belangrijk bedrag op een al geprovisioneerd dossier. Daarnaast wordt een belangrijk bedrag aan voorzieningen voor landenrisico’s teruggenomen wegens het uitgesproken herstel van de economische toestand in een aantal ’emerging markets’. De overblijvende voorziening voor landenrisico’s van 74,4 miljoen EUR overtreft nog ruim de aanbevelingen van de toezichthoudende autoriteit ter zake. Tenslotte wordt in 2000, gezien het verder uitblijven van schadegevallen naar aanleiding van de dioxinecrisis, een bedrag van 18,9 miljoen EUR teruggenomen. De waardeverminderingen op effecten nemen per saldo toe met 104 miljoen EUR. Het negatieve bedrag in 2000 bevat voornamelijk niet-gerealiseerde minderwaarden op aandelen en perpetuele obligaties. De beperkte toevoeging ten belope van 15,8 miljoen EUR aan het Fonds voor Algemene Bankrisico’s (FAB), dat traditioneel wordt gestijfd met de gerealiseerde meerwaarden, wordt mee verklaard door het feit dat de meerwaarde op CCF via de winstreservering rechtstreeks wordt opgenomen in het eigen vermogen. Deze toevoeging aan het zuiver eigen vermogen, veeleer dan aan het theoretisch terugneembare FAB, verhoogt de kwaliteit van het eigen vermogen. De nettoterugneming van de voorzieningen voor risico’s en kosten (15,1 miljoen EUR in vergelijking met 3,6 miljoen EUR voor 1999) is voornamelijk de resultante van een bijkomende toevoeging aan de voorziening voor operationele risico’s (22,3 miljoen EUR) en een terugneming van de voorziening voor herstructurerings- en fusiekosten (34 miljoen EUR).
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
23
Resultaats- en activiteitsontwikkeling op Groepsniveau
Operationele resultaten verzekeringsbedrijf
OPDELING BRUTO VERDIENDE
PREMIES VERZEKERINGSBEDRIJF
14,2 % 6,5 % 9,6 %
53,9 %
¶ Recurrent resultaat Het recurrent resultaat bevat alle weerkerende opbrengsten en kosten eigen aan de gewone bedrijfsuitoefening. Als zodanig wordt een genormaliseerde opbrengst uit de aandelenportefeuille toegerekend aan het recurrent resultaat. In 2000 bedraagt het genormaliseerd aandelenrendement (inclusief dividendrendement) op de actuele waarde van de aandelenportefeuille begin boekjaar 6,9 %, tegenover 6,6 % in 1999.
15,8 %
■ ■ ■ ■ ■
Leven, tak 23 Leven, andere Schade, auto Schade, brand Schade, andere
BRUTO VERDIENDE PREMIES TAK 23 (in miljoenen EUR)
1 600
1 458,6
1 400 934,5
800 600 400 200 0
170,8 29,5 1997
1998
1999
¶ Schadebedrijf De netto verdiende premies stijgen met 3,8 % tot 769,2 miljoen EUR. De groei van het premie-inkomen uit rechtstreekse zaken is veeleer bescheiden en wordt grotendeels op de Centraal-Europese markt gerealiseerd. Hoewel het aantal verzekerde risico’s in portefeuille in België nog steeds toeneemt, blijven de premie-ontvangsten onder druk van de concurrentie nagenoeg constant. De uitbreiding van de portefeuille herverzekeringsacceptatie daarentegen wordt wel vertaald in een groei van de netto geboekte premies van 24,7 %. In 2000 lijkt een einde te zijn gekomen aan de dalende tarieven op de herverzekeringsmarkt. De tegenvallende technische resultaten van de voorbije jaren en de recente terugval van de aandelenkoersen dwingen de herverzekeringssector in 2001 tot opwaartse tariefcorrecties.
1 200 1 000
Het verzekeringsbedrijf sluit 2000 af met een toename van de nettowinstbijdrage met 18,2 % tot 320,6 miljoen EUR. Ondanks de onverminderde concurrentie presteert het rechtstreeks schadebedrijf zeer goed. De verkoop van tak-23-producten zorgt voor een verdere expansie in het levenbedrijf. In 2000 wordt op de verkoop van de CCF-participatie en andere aandelen een meerwaarde ten belope van 189,1 miljoen EUR gerealiseerd, waardoor 86,3 miljoen EUR kon worden toegevoegd aan de voorziening voor financiële risico’s.
2000
De nettoschaderatio neemt tegenover 1999 licht toe met 0,1 procentpunt tot 72,6 %. De gestegen schadelast van de herverzekeringsactiviteit wordt bijna volledig geneutraliseerd door het rechtstreekse schadebedrijf, waar de nettoschaderatio daalt met 4,6 procentpunten tot 65,3 %. De voorzieningen die eind 1999 door het herverzekeringsbedrijf Secura waren aangelegd om de schade veroorzaakt door de zware decemberstormen te vergoeden, bleken uiteindelijk onderschat, terwijl in het rechtstreekse schadebedrijf daarentegen eerder gevormde voorzieningen vrijkwamen. De nettokostenratio stijgt lichtjes: 34,0 % in 2000 tegenover 33,6 % in 1999. Niettegenstaande de scherpe prijsconcurrentie op de Belgische markt en de mindere prestaties van de herverzekeringsdochtermaatschappij Secura realiseert het schadebedrijf in 2000 een recurrent resultaat van 124,5 miljoen EUR (127,9 miljoen EUR in 1999). ¶ Levenbedrijf De netto verdiende premie in het levenbedrijf groeit met 39 % tot 1 881 miljoen EUR. Het commerciële succes van de levensverzekeringen gekoppeld aan beleggingsfondsen duurt onverminderd voort. Deze producten die uitstekend passen in het bankverzekeringsconcept, genereren in 2000 een premie-inkomen van 1 459 miljoen EUR, wat een zeer sterke stijging met 56 % tegenover 1999 betekent. Een opwaardering van de gewaarborgde tariefrente voor de moderne producten van 3,25 % naar 3,75 % volstond niet om de productie van traditionele levensverzekeringen aan te zwengelen. Het premie-inkomen bleef dan ook nagenoeg status-quo.
24
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Resultaats- en activiteitsontwikkeling op Groepsniveau
De netto technische lasten in het levenbedrijf stijgen met 11,7 %, wat de resultante is van de premiegroei enerzijds en een waardedaling met 182,5 miljoen EUR van de tak-23-beleggingsfondsen, als gevolg van het negatieve beursklimaat, anderzijds. De nettokostenratio daalt van 7,1 % in 1999 naar 5,8 % in 2000. Door de toegenomen technische voorzieningen stijgen de recurrente financiële opbrengsten die aan de levenactiviteiten worden toegewezen, met 15,3 miljoen EUR. Het recurrent resultaat van het levenbedrijf sluit af op 161,4 miljoen EUR, wat 38,1 % meer is dan in 1999. ¶ Niet-technisch resultaat De toename van de recurrente financiële opbrengsten resulteert in een stijging van het recurrent niet-technisch resultaat van 67,2 miljoen EUR in 1999 naar 86,1 miljoen EUR in 2000. ¶ Niet-recurrent resultaat Het niet-recurrent resultaat bevat alle niet-weerkerende opbrengsten en kosten die eigen zijn aan de gewone bedrijfsuitoefening en bevat onder meer de gerealiseerde meerwaarden die het genormaliseerd aandelenrendement overtreffen (zoals onder meer de meerwaarde op CCF). De toevoeging aan de voorziening voor financiële risico’s behoort tot de niet-recurrente kosten. De verplichte wijziging van de berekeningsmethode voor de voorziening voor niet-verdiende premies (de methode van de 365sten in plaats van de methode van de 24sten) heeft tot gevolg dat er minder premie dient te worden gereserveerd voor de komende risicoperiode. Omwille van de vergelijkbaarheid is voor de berekening van de recurrente verdiende premies nog de oude methode, zijnde de methode van de 24sten, toegepast. Het verschil wordt als een niet-recurrente opbrengst geboekt. De in 1999 aangelegde voorziening met het oog op mogelijke schadegevallen naar aanleiding van de overgang naar het jaar 2000 wordt, wegens het uitblijven van schade, volledig teruggenomen. In 1999 werd eveneens een extra bedrag aan de technische voorzieningen Leven toegevoegd ter afdekking van het lagerenterisico. Aangezien het renterisico eind 1999 volledig was afgedekt, is geen extra toevoeging meer vereist in 2000. De voorziening voor financiële risico’s wordt per einde 2000 opgetrokken met een bedrag van 86,3 miljoen EUR tot 158,1 miljoen EUR. Resultaat van de Holding De Holding levert in 2000 een negatieve winstbijdrage van 20,9 miljoen EUR. De toename van de negatieve winstbijdrage met 4,6 miljoen EUR in vergelijking met 1999 is voornamelijk het gevolg van het feit dat het holdingbedrijf nagenoeg geen inkomsten heeft, terwijl de financieringskosten zijn toegenomen. Uitzonderlijke resultaten en belastingen van de Groep De uitzonderlijke resultaten zijn nagenoeg volledig toe te wijzen aan het bankbedrijf en betreffen naast de al in het eerste halfjaar gerealiseerde meerwaarden op de verkoop van CCF (655 miljoen EUR) ook de in het tweede halfjaar gerealiseerde meerwaarden op de verkoop van de resterende participatie in Kredietbank SA Luxembourgeoise (63 miljoen EUR). De betere operationele resultaten in vergelijking met de referentieperiode leiden daarnaast tot hogere belastingen.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
25
PER ACTIVITEITSDOMEIN*
16,7 % 38,8 %
14,8 % 11,3 % 12,7 %
* Exclusief gerealiseerde meerwaarde op verkoop CCF-participatie.
RENDEMENT OP TOEGEWEZEN
EIGEN MIDDELEN PER ACTIVITEITSDOMEIN (EXCL. ASSETMANAGEMENT*) (in %)
30 24,6
25 20
21,0 16,8
15 7,6
10,4 5,9
Centraal-Europa
0
9,8
Diensten aan Bedrijven
5
7,1
Marktactiviteiten
10
Het activiteitenverslag van de KBC Groep is opgebouwd uit vijf activiteitsdomeinen waarin de Groep actief is en waarvoor bijgevolg gesegmenteerde cijfers worden berekend. Het betreft: ¶ Retail- en Private-bankverzekeren, ¶ Centraal-Europa, ¶ Diensten aan Bedrijven, ¶ Assetmanagement, ¶ Marktactiviteiten. De onderstaande tabel bevat een samenvatting van de kerncijfers van elk activiteitsdomein. In de volgende hoofdstukken volgen een beschrijving, gedetailleerde financiële kerncijfers en een korte bespreking per activiteitsdomein. De rubriek ’Groepsitem’ zorgt voor de aansluiting van deze activiteitsdomeinen met de geconsolideerde jaarrekening. Op resultaatsvlak bevat deze rubriek enkel de opbrengsten en de kosten die niet, of slechts arbitrair, aan de activiteitsdomeinen kunnen worden toegewezen, zoals de niet-versleutelbare overheadkosten, de meeste voorzieningen voor risico’s en kosten, de gerealiseerde meerwaarden bij de verkoop van beleggingseffecten en financiële vaste activa, de toevoeging aan het Fonds voor Algemene Bankrisico’s en het resultaat van CCF opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode.
5,7 %
■ Retail- en Privatebankverzekeren ■ Centraal-Europa ■ Diensten aan Bedrijven ■ Assetmanagement ■ Marktactiviteiten ■ Groepsactiviteiten
Retail- en Privatebankverzekeren
Resultaats- en activiteitsontwikkeling op Groepsniveau
Ontwikkeling per activiteitsdomein
NETTOWINST
■ 1999 ■ 2000
Inzake kostenallocatie verschillen de cijfers in dit jaarverslag fundamenteel van voorgaande rapporteringen. De kosten van de ondersteunende diensten (zoals IT-ontwikkeling, risicobeheer, boekhouding, enz.) werden in de vorige rapporteringen integraal verwerkt onder ’Groepsitem’ en zijn nu grotendeels versleuteld over de activiteitsdomeinen. De toewijzing van eigen vermogen is gebaseerd op de reglementaire vereisten. Uit voorzichtigheidsoverwegingen werden evenwel hogere ratio’s gehanteerd dan de wettelijke minima. In het bankbedrijf wordt aan elk activiteitsdomein een Tier-1-kapitaal toegekend dat overeenkomt met een Tier-1-ratio van 7 %. Bij de berekening van het ’rendement op eigen middelen’ wordt in de noemer enkel het toegewezen eigen vermogen (en dus niet het toegewezen Fonds voor Algemene Bankrisico’s en de toegewezen preferente aandelen) opgenomen. In het verzekeringsbedrijf wordt anderhalve keer het wettelijk minimum toegewezen aan VITIS Life, twee keer het wettelijk minimum voor de retailactiviteiten en drie keer het wettelijk minimum voor diensten aan bedrijven en activiteiten in Centraal-Europa. Het imputeren van goodwill op het eigen vermogen wordt verwerkt in ’Groepsitem’. Ook de leveraging door de Holding (financiering van een deel van het aandelenkapitaal van dochterondernemingen met vreemd vermogen) is verwerkt in ’Groepsitem’. De positieve impact van de imputatie van goodwill op het eigen vermogen en de leveraging door de Holding op het totale ’rendement op eigen middelen’ van de Groep is met andere woorden niet doorberekend in het ’rendement op eigen middelen’ van de activiteitsdomeinen.
Vooruitzichten
* Wegens het bijna volledig ontbreken van risicogewogen activa, heeft het 'rendement op eigen middelen' van dit activiteitsdomein weinig betekenis.
26
Na de gunstige resultaatsontwikkeling in het jaar 2000 met onder meer een sterk herstel van de inkomsten uit marktactiviteiten en goede operationele resultaten, verwacht KBC dat de resultaten in 2001, mee door de verwachte lichte verzwakking van de algemene economische conjunctuur, een minder sterke groei zullen kennen dan het afgelopen jaar. KBC heeft er vertrouwen in dat haar resultaten in de lijn zullen liggen van haar doelstellingen, maar acht het echter te vroeg in het jaar om nu al een concrete uitspraak te doen over de winstgroei per aandeel.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Retail- en Privatebankverzekeren
CentraalEuropa
1 Bankbedrijf Winstbijdrage 31-12-1998 Winstbijdrage 31-12-1999 Winstbijdrage 31-12-2000 Toegewezen eigen vermogen 31-12-1998 Toegewezen eigen vermogen 31-12-1999 Toegewezen eigen vermogen 31-12-2000
167,4 110,3 152,8 1 438,2 1 416,0 1 434,5
-3,8 23,3 55,1 14,1 397,0 457,2
112,9 112,6 165,7 1 659,3 1 916,5 2 127,9
Kernratio’s 31-12-2000 - Aandeel in resultaat (excl. CCF) - Aandeel in de risicogewogen activa - Aandeel in toegewezen eigen vermogen - Rendement op eigen middelen (exclusief CCF)
13,1 % 33,6 % 24,8 % 10,7 %
4,7 % 7,2 % 7,9 % 12,9 %
199,8 243,0 299,5 649,3 675,7 680,5
Markten
Groepsitem
Totaal
64,7 90,7 131,2 0,0 0,0 0,0
184,4 90,8 172,4 1 011,3 848,3 557,3
53,3 287,0 843,6 341,7 -611,3 722,1
579,0 714,7 1 520,9 4 464,6 3 966,4 5 299,1
14,2 % 49,6 % 36,8 % 8,2 %
11,3 % 0,0 % 0,0 % -
14,8 % 7,7 % 9,6 % 24,6 %
17,1 % 1,8 % 12,5 % -
75,2 % 100,0 % 91,7 % 20,3 %
-1,4 -3,1 4,6 11,2 114,0 245,0
-1,5 -3,5 -17,8 59,7 63,0 60,3
0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
29,8 34,9 34,3 332,9 278,1 247,4
226,7 271,3 320,6 1 053,0 1 130,8 1 233,2
25,7 % 11,8 % 41,1 %
0,4 % 4,2 % 4,0 %
-1,5 % 1,0 % -28,8 %
0,0 % 0,0 % -
0,0 % 0,0 % -
2,9 % 4,3 % 12,4 %
27,5 % 21,4 % 27,1 %
3 Holdingactiviteiten Winstbijdrage 31-12-1998 Winstbijdrage 31-12-1999 Winstbijdrage 31-12-2000 Toegewezen eigen vermogen 31-12-1998 Toegewezen eigen vermogen 31-12-1999 Toegewezen eigen vermogen 31-12-2000
0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
0,0 0,0 6,5 0,0 92,9 92,9
0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
-7,9 -16,3 -27,3 -295,1 -973,9 -849,6
-7,9 -16,3 -20,8 -295,1 -881,0 -756,7
Kernratio’s 31-12-2000 - Aandeel in resultaat (excl. CCF) - Aandeel in toegewezen eigen vermogen
0,0 % 0,0 %
0,6 % 1,6 %
0,0 % 0,0 %
0,0 % 0,0 %
0,0 % 0,0 %
-3,3 % -14,7 %
-2,7 % -13,1 %
4 Totaal KBC Bank en KBC Verzekeringen Winstbijdrage 31-12-1998 Winstbijdrage 31-12-1999 Winstbijdrage 31-12-2000
367,3 353,2 452,3
-5,2 20,3 66,3
111,4 109,1 148,0
64,7 90,7 131,2
184,4 90,8 172,4
75,1 305,6 850,6
797,7 969,7 1 820,7
Toegewezen eigen vermogen 31-12-1998 Toegewezen eigen vermogen 31-12-1999 Toegewezen eigen vermogen 31-12-2000
2 087,4 2 091,6 2 115,0
25,3 603,9 795,1
1 719,0 1 979,5 2 188,3
0,0 0,0 0,0
1 011,3 848,3 557,3
379,5 -1 307,1 119,9
5 222,5 4 216,2 5 775,5
Kernratio’s 31-12-2000 - Aandeel in resultaat (excl. CCF) - Aandeel in toegewezen eigen vermogen - Rendement op eigen middelen (exclusief CCF)
38,8 % 36,6 % 21,0 %
5,7 % 13,8 % 10,4 %
12,7 % 37,9 % 7,1 %
11,3 % 0,0 % -
14,8 % 9,6 % 24,6 %
16,7 % 2,1 % -
100,0 % 100,0 % 23,3 %
2 Verzekeringsbedrijf Winstbijdrage 31-12-1998 Winstbijdrage 31-12-1999 Winstbijdrage 31-12-2000 Toegewezen eigen vermogen 31-12-1998 Toegewezen eigen vermogen 31-12-1999 Toegewezen eigen vermogen 31-12-2000 Kernratio’s 31-12-2000 - Aandeel in resultaat (excl. CCF) - Aandeel in toegewezen eigen vermogen - Rendement op eigen middelen (exclusief CCF)
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Bedrijven Assetmanagement
27
Resultaats- en activiteitsontwikkeling op Groepsniveau
Bedragen in miljoenen EUR
Retail- en Private-bankverzekeren
Retail- en Private-bankverzekeren
BELANGRIJKSTE ONTWIKKELINGEN ¶ De nettowinst van dit activiteitsdomein stijgt met 28,1 % tegenover 1999, het rendement op eigen middelen bereikt 21,0 %. ¶ Het fusieproces verloopt zoals voorzien. Als gevolg van fusies verminderde het aantal retailkantoren in 2000 met 165. Het totale aantal retailkantoren wordt teruggebracht van 1 500 bij het begin van de fusie tot ongeveer 900 eind 2003. Ook de integratie van de verzekeringsmaatschappijen verloopt perfect volgens plan. ¶ De internettoepassingen worden verder uitgebouwd en dit zowel voor particulieren als voor bedrijven. ¶ Het ’cross-selling’-potentieel dat voortvloeit uit het bankverzekeringsconcept van KBC komt tot uiting in het feit dat al meer dan 500 000 particulieren en lokale ondernemingen cliënt zijn bij zowel de bank als de verzekeraar. Daarenboven zijn er al 156 000 ’stabiele bankverzekeringscliënten’, die minstens drie KBC-bank- én drie KBC-verzekeringsproducten afnemen. De verkoop van verzekeringsproducten via de bankkantoren loopt vlot: in 2000 realiseert KBC bijna 87 % van het premievolume ’Leven’ via dit kanaal. ¶ KBC slaagt erin in een concurrerende omgeving haar marktaandeel in verzekeringen verder op te trekken. Ook inzake retailkredietverlening (afbetalings- en hypothecaire kredieten) boekt KBC een marktaandeelwinst. ¶ In het retailsegment brengt KBC tal van nieuw ontwikkelde producten op de markt, zoals de ’KBC-Beleggingshypotheek’, het ’Plan voor uw Toekomst’, de ’Zorgverzekeringspolis’ en nieuwe soorten betaalkaarten. Ook effectiseert zij een portefeuille autoleningen van 250 miljoen EUR.
28
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Retail- en Private-bankverzekeren
AANDEEL IN GROEPSWINST*
KERNCIJFERS (In miljoenen EUR) Bankbedrijf Bruto-opbrengsten Algemene beheerskosten Waardeverminderingen en voorzieningen Belastingen Overige Winstbijdrage Risicogewogen activa Toegewezen eigen vermogen Aandeel in de Groepswinst (excl. CCF) Kostendruk Rendement op eigen middelen Verzekeringsbedrijf Netto verdiende premies Netto technische lasten Beleggingsopbrengsten en −lasten Algemene beheerskosten Niet-recurrente en uitzonderlijke resultaten Belastingen Overige Winstbijdrage Toegewezen eigen vermogen Aandeel in de Groepswinst (excl. CCF) Combined ratio Rendement op eigen middelen KBC Groep Winstbijdrage Toegewezen eigen vermogen Aandeel in de Groepswinst (excl. CCF) Rendement op eigen middelen
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
1 808,9 -1 395,0 -112,3 -129,0 -5,1 167,4 27 912,6 1 438,2 21,0 % 77,1 % -
1 667,7 -1 393,5 -73,6 -86,4 -3,9 110,3 30 781,4 1 416,0 11,4 % 83,6 % 7,7 %
1 965,6 -1 650,4 -67,4 -97,3 2,2 152,8 30 619,7 1 434,5 13,1 % 84,0 % 10,7 %
17,9 % 18,4 % -8,4 % 12,6 % 38,6 % -0,5 % 1,3 %
38,8 % 61,2 %
■ Retail- en Privatebankverzekeren ■ Andere activiteitsdomeinen * Exclusief gerealiseerde meerwaarde
1 694,9 -1 622,0 441,8 -279,1 107,6 -116,2 -27,2 199,8 649,3 25,1 % 101,3 % -
1 952,4 -1 989,7 639,5 -296,7 4,3 -40,5 -26,4 243,0 675,7 25,1 % 103,9 % 35,8 %
2 476,1 -2 161,6 383,3 -314,2 19,4 -73,1 -30,3 299,5 680,5 25,7 % 101,6 % 41,1 %
26,8 % 8,6 % -40,1 % 5,9 % 80,5 % 14,7 % 23,3 % 0,7 %
367,3 2 087,4 46,0 % -
353,2 2 091,6 36,4 % 16,8 %
452,3 2 115,0 38,8 % 21,0 %
28,1 % 1,1 %
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
op verkoop CCF-participatie.
RENDEMENT OP
TOEGEWEZEN EIGEN MIDDELEN (in %)
25 20
21,0 16,8
15 10 5 0
1999
2000
29
Retail- en Private-bankverzekeren
BESCHRIJVING VAN HET ACTIVITEITSDOMEIN Het activiteitsdomein ’Retail- en Private-bankverzekeren’ omvat de activiteiten van de bankkantoren, agenten en makelaars die zich richten tot particulieren, zelfstandigen en lokale ondernemingen (’retailbankverzekeren’) en tot de vermogende cliënten (’private-bankverzekeren’).
BIJDRAGE TOT HET RESULTAAT Dit activiteitsdomein levert in 2000 een bijdrage van 38,8 % aan het resultaat van de Groep (exclusief CCF) en behaalt een rendement op eigen middelen van 21,0 %. In het bankbedrijf neemt de winstbijdrage toe met 38,6 %, voornamelijk dankzij de verbetering van de rentemarge en de verdere groei van de provisie-inkomsten uit beleggingsfondsen en verzekeringsproducten. De kostendruk bleef in 2000 nagenoeg ongewijzigd tegenover 1999. De waardeverminderingen vielen enigszins terug, wat onder meer verband houdt met de terugneming van de voorziening voor de dioxinecrisis. De groei van de winstbijdrage met 23,3 % in het verzekeringsbedrijf steunt vooral op het levenbedrijf, dankzij het succes van de tak-23-producten en op de gunstige resultaten van het schadebedrijf waarvan het incasso voor 67 % door het KBC-agentennet wordt gerealiseerd. Zowel in het bankbedrijf als in het verzekeringsbedrijf kwam de winstgroei tot stand zonder een noemenswaardige groei van het toegewezen eigen vermogen (slechts +1,1 %), wat de sterke toename van het rendement op eigen middelen tegenover 1999 verklaart. In het verzekeringsbedrijf weegt de verkoop van tak-23-producten nauwelijks op het vereiste eigen vermogen, terwijl in het bankbedrijf de risicogewogen activa op het niveau van 1999 konden worden gehandhaafd.
VERLOOP VAN HET FUSIEPROCES In het binnenland werd het integratieproces van de verschillende activiteiten, distributiekanalen en IT-systemen van de voormalige fusiepartners onverminderd voortgezet. Alle realisaties die voor 2000 gepland waren, zijn tijdig en met succes opgeleverd. In sommige activiteitsgebieden zoals cliëntenmigratie en relatieverdieping bij de ex-CERAcliënteel, loopt men zelfs voor op het schema. Alles laat bijgevolg voorzien dat de doelstellingen inzake fusie en integratie zullen gehaald worden, te weten tegen eind 2001 één geïntegreerd IT-platform voor KBC Verzekeringen en tegen eind 2003 één geïntegreerd IT-platform voor KBC Bank. Hoewel in deze fase van de fusie de fusiegerelateerde kosten nog steeds de fusiegerelateerde besparingen overtreffen, blijkt ook uit nieuwe berekeningen dat de gecumuleerde synergieën als gevolg van de fusie de oorspronkelijke planning sterk overtreffen: de ’netto actuele waarde’ van de fusie blijkt aldus 37 % hoger te liggen dan oorspronkelijk begroot.
GEPLANDE AFBOUW KANTORENNET KBC BANK (in %)
Kantorenfusies
1 600
Het in 1999 gestarte fusieproces voor de bankkantoren, dat moet leiden tot minder, maar grotere kantoren, werd in 2000 voortgezet. In 2000 werd het aantal retailkantoren van KBC Bank aldus met 165 teruggebracht. Dat brengt het aantal resterende PALO-bankkantoren2 per eind 2000 op 1 272. Het is de bedoeling het totaal aantal PALO-kantoren terug te brengen van circa 1 500 bij het begin van de fusie tot ongeveer 900 eind 2003. Ook in de 100 %-dochtermaat-
1 400 1 200 1 000 800 600 400 200 0
1999
2000
2001
30
2002
2003
2 ’PALO’ staat voor PArticulieren en Lokale Ondernemingen.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Retail- en Private-bankverzekeren
schappij CBC Banque wordt het aantal retailkantoren3 afgebouwd, van 137 eind 1999 tot circa 95 eind 2001. In de fusiekantoren wordt bovendien een nieuw cliëntenbedieningsconcept geïntroduceerd. Een grotere cliëntvriendelijkheid is de voornaamste doelstelling van dit concept. Dit vertaalt zich onder meer in verruimde openingstijden en maatregelen ter verkorting van de wachttijden. IT-integratie Van vitaal belang in het fusieproces is de integratie van de IT-systemen. Het nieuwe KBC-computerplatform voor de binnenlandse bankactiviteiten is gebaseerd op het ex-CERA Bankplatform. De migratie van cliënten naar het nieuwe platform is gestart en gebeurt zonder comfortverlies voor de cliënt, die zijn rekeningnummers, betaalkaarten, automatische opdrachten, enz. behoudt. Het proces is volledig geautomatiseerd, wat borg staat voor foutloze overdrachten en het mogelijk maakt zeer grote volumes te realiseren per ’migratienacht’. Het aantal cliënten dat eind 2000 was overgedragen naar het nieuwe KBC-platform lag trouwens 13 % hoger dan initieel gepland. Ook bij KBC Verzekeringen verloopt de IT-integratie volgens plan. Daar is het computerplatform gebaseerd op de systemen van ex-ABB. In 1999 werd begonnen met de gefaseerde overzetting van de polissen en dossiers van de verzekeringsinstellingen uit de ex-Kredietbank-groep naar dit nieuwe platform. De volledige realisatie van het conversieproces is gepland voor eind 2001. Ook de integratie van verzekeringstoepassingen in de computersystemen van de bank verloopt zoals gepland. Naast auto-, brand- en ’familiale’ verzekeringen en enkele traditionele types van levensverzekeringen wordt nu ook de verkoop van tak-23-levensverzekeringen in de bankkantoren IT-matig ondersteund.
Overzicht van de mijlpalen in het integratieproces Maart 2000
Start van de integratie van het domein levensverzekeringen, met de omzetting van de portefeuille ’Modern Kredietgebonden’ van ex-Omniver.
April 2000
Aanvang van de grote golf van kantorenfusies (materiële integratie en start van cliëntenmigratie).
Mei 2000
Overheveling van de portefeuille schadeverzekeringen van ex-Omniver (verkocht via Centea) naar het geïntegreerde computerplatform van de verzekeraar (’KBC-V’−platform).
September 2000 Het computerplatform van KBC Bank wordt ’multibancair’: de computertoepassingen kunnen door verscheidene banken (met name KBC Bank en CBC Banque) autonoom gebruikt worden. Oktober 2000
Overzetting naar het KBC-V-platform van de portefeuille nieuwe producten Leven van ex-Omniver, de portefeuille ’Flexibel’ van ex-Delphi en de portefeuille ’Collectieve Hospitalisatie’ van exOmniver. Omschakeling van de eerste omvormingskantoren (kantoren die niet fuseren) van KBC Bank naar het KBC-computerplatform; start van de cliëntenmigratie in deze kantoren.
Maart 2001
Conversie van de portefeuille schadeverzekeringen van ex- Fidelitas.
3 Dit is exclusief de private-bankingkantoren en de ’succursales’, die zich ook met grote ondernemingen bezighouden.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
31
Retail- en Private-bankverzekeren
April 2001
Het KBC-bankplatform is in die mate uitgebouwd dat nagenoeg alle particuliere cliënten en een groot deel van de bedrijfscliënten naar dit platform kunnen migreren.
Juni 2001
Overschakeling naar ’full migratie’: het migratieproces wordt gespreid over minder nachten, en de volumes per nacht worden aanzienlijk opgevoerd.
September 2001 Inschakeling van de eerste bedrijvenkantoren in het migratieproces. November 2001 Overzetting van de portefeuille schadeverzekeringen van ex-Delphi en de klassieke levensverzekeringen van ex-Omniver, ex-Fidelitas en ex-Delphi naar het KBC-V-platform. Januari 2002
Voltooiing van de integratie van de verzekeraar.
September 2002 Migratie van de eerste private-bankingkantoren. Eind 2003
CLIËNTEN EN CROSS-SELLINGPOTENTIEEL
GEMEENSCHAPPELIJKE CLIËNTEN
KBC BANK NV EN KBC VERZEKERINGEN NV
Stabiele cliënten Eind 2000 had KBC Bank meer dan 1,3 miljoen PALO- en private-bankingcliënten in België (alle rekeningen met hetzelfde domicilieadres worden als één cliënt geteld, wat meebrengt dat het aantal rekeningen een veelvoud is van dit cijfer). Volgens dezelfde berekeningswijze bedroeg het aantal cliënten van KBC Verzekeringen 0,75 miljoen.
14,8 %
52,6 % 32,5 %
■ Alleen cliënt bij de bank ■ Cliënt bij de bank en de verzekeraar ■ Alleen cliënt bij de verzekeraar
1999
Eind 2000 telden KBC Bank NV en KBC Verzekeringen NV 511 000 gemeenschappelijke cliënten, wat betekent dat meer dan 38 % van de bankcliënten ook cliënt is bij KBC Verzekeringen. Het aantal cliënten van KBC Bank NV en KBC Verzekeringen NV samen, gezuiverd voor dubbeltellingen, bedroeg bijgevolg bijna 1,6 miljoen. Het aantal ’stabiele’ gemeenschappelijke PALO- en private-bankingcliënten, dat zijn cliënten die minimaal drie bankproducten én drie verzekeringsproducten afnemen, bedroeg 156 000 per einde 2000. Dat betekent dat 11,6 % van het aantal bankcliënten een ’stabiele bankverzekeringscliënt’ is, tegenover 10,5 % eind 1999.
88
82
87
82
80 78 76 74 72 70
1998
Cross-sellingpotentieel
85
(in %)
84
Het verhogen van het aantal ’stabiele cliënten’ is een van de krachtlijnen van de strategie van het PALO-segment. Een bankcliënt is ’stabiel’ wanneer hij minstens drie van de zes bancaire basisproducten afneemt. Parallel hiermee neemt een ’stabiele’ verzekeringscliënt minimaal drie van de zes basisverzekeringsproducten af. Op basis van die definitie is eind 2000 ongeveer 56 % van de PALO- en private-bankingcliënten van KBC Bank en 33 % van de cliënten van KBC Verzekeringen stabiel. In 1999 was dit respectievelijk 54 % en 33 %.
De samenwerking tussen de bankkantoren en -verzekeringsagenten van zowel KBC als CBC wordt geregeld in een overeenkomst en is gebaseerd op een ’duovorming’ binnen een welomschreven werkgebied. Volgens een dergelijke overeenkomst verkopen de bankkantoren alleen standaardverzekeringsproducten voor particulieren, terwijl de agenten ook niet-standaardproducten verkopen en het monopolie hebben inzake de verkoop aan zelfstandigen en vrije beroepen. Een cliënt die een niet-standaardverzekering wenst af te sluiten in een bankkantoor wordt bijgevolg doorverwezen naar de agent. Inzake schadeaangiften kunnen de cliënten kiezen tussen een callcenter en de agent. Deze laatste ontvangt trouwens, zelfs bij de verkoop van een standaardverzekeringsproduct door een bankkantoor, een deel van de provisie. Ook de KBC-dochterondernemingen Centea (bankieren) en Fidea (verzekeren) introduceerden in 2000 een dergelijk bankverzekeringsconcept.
LEVENSVERZEKERINGEN VERKOCHT VIA BANKKANTOREN (AANDEEL IN PREMIE-INKOMEN) 86
Voltooiing van de integratie van de bankkantoren.
32
2000
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Retail- en Private-bankverzekeren
Het succes en het potentieel van het bankverzekeringsconcept van KBC wordt ook geïllustreerd door de ’cross-selling’. Vooral voor de distributie van levensverzekeringen vormt het bankverzekeringsconcept immers een uitstekende basis. Eind 2000 werd bijna 87 % van het premievolume (rechtstreekse zaken) in het levenbedrijf gerealiseerd via de bankdistributie, ten opzichte van minder dan 82 % twee jaar geleden. Ook in schadeverzekeringen is de bankdistributie een belangrijk verkoopskanaal, dat meer dan 11 % van de premie-inkomsten (rechtstreekse zaken) voor zijn rekening neemt. Terwijl het totale premievolume in het schadebedrijf (rechtsreekse zaken) in 2000 nauwelijks 2 % steeg, vertoonde de verkoop van deze verzekeringen via de KBC-bankkantoren nog een stijging met meer dan 10 %.
DE MULTIKANAALDISTRIBUTIE Traditionele distributiekanalen AANTAL BANKKANTOREN EN AGENTEN (31-12-2000)
KBC Bank CBC Banque Totaal Centea KBC Verzekeringen
Retailkantoren
Privatebankingkantoren
Bedrijvenkantoren
Totaal kantoren
1272 116 1388
21 7 28
22 16* 38
1315 139 1454
Agenten 1270 765
* Het betreft de zogenaamde succursales, die naast de retailactiviteiten ook dienstverlening aan grote bedrijven verzorgen.
Eind 2000 telde KBC Bank 1 272 retailkantoren, voornamelijk in Vlaanderen, Brussel en de Oostkantons, een vermindering van 11 % tegenover 1999. CBC Banque, die in het Franstalige landsgedeelte actief is, telde 116 retailkantoren, een vermindering van 15 % in vergelijking met 1999. Centea telde eind 2000 1 270 zelfstandige agenten. Vermogende cliënten van KBC Bank kunnen terecht in 21 gespecialiseerde privatebankingkantoren. Om de stijging van het aantal private-bankingrelaties op te vangen, opende KBC in 2000 drie nieuwe private-bankingkantoren. Eind 2000 bedienden de private-bankingkantoren van KBC meer dan 5 700 private-bankingrelaties. In het Franstalige landsgedeelte bezit CBC Banque zeven private-bankingkantoren. Eind 2000 telde KBC Bank 22 bedrijvenkantoren. CBC Banque had zestien zogenaamde succursales die, naast retailactiviteiten, ook diensten aan grote bedrijven aanbieden. Het bedrijvenkantorennet wordt verder besproken in het hoofdstuk ’Diensten aan Bedrijven’. Buiten de retailbankkantoren werkt KBC Verzekeringen ook via een uitgebreid net van verzekeringsagenten, waarvan het merendeel in Vlaanderen actief is. Elke verzekeringsagent werkt in partnership met een retailbankkantoor. Om hun verzekeringsactiviteiten te optimaliseren, fuseerden in 2000 een aantal zelfstandige agenten op vrijwillige basis met elkaar, zodat het totale aantal agentschappen daalde van 820 naar 765. De agenten zijn sociaal-juridisch zelfstandigen die exclusief aan KBC Verzekeringen zijn verbonden. Daarnaast verkoopt Fidea, een dochtermaatschappij van KBC Verzekeringen, polissen via ongeveer negenduizend onafhankelijke makelaars. VITIS Life, een dochtermaatschappij van KBC Verzekeringen in Luxemburg, richt zich op het segment van de vermogenden
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
33
(in miljoenen EUR)
7 6
5,9
5 4
3,4
3
0
3,6
3,4
3,7
4,0 3,9
1,2
1,5 1,5
AANTAL BEZOEKEN KBC-WEBSITE PER MAAND 600 524 146 418 680
400 300 281 382
100 09-2000 10-2000 11-2000 12-2000
AANTAL UITGEVOERDE BEURSORDERS VIA KBC-ONLINE* (X 1000)
40
37 053
35 30 25 20
18 041
15 10 5 0
¶ De KBC-website Op de KBC-website kunnen bezoekers terecht voor informatie en voor simulaties van onder meer kredieten, beleggingen en verzekeringen. In december 2000 werd de KBC-website meer dan 400 000 keer bezocht, tegenover gemiddeld 250 000 keer in de periode september-oktober. Het aantal ’hits’ vervijfvoudigde in de loop van 2000 tot ongeveer 6 miljoen per maand.
204 527
200
0
KBC beschikt over een eigen net van 1 065 KBC-Matic-bankautomaten, waarlangs de cliënten de meeste courante verrichtingen kunnen uitvoeren. In 2000 verwerkten de KBC-Matic-geldautomaten maandelijks 1,9 miljoen geldopvragingen (een stijging van 12,5 % tegenover eind 1999), 500 000 overschrijvingen (+11,6 %) en 80 000 Protontransacties (+12,5 %). Cliënten kunnen ook bij het KBC-Telecenter terecht voor courante verrichtingen, beursorders en inlichtingen. In 2000 behandelde het KBC-Telecenter gemiddeld 17 000 contacten per maand, wat bijna een verdubbeling is ten opzichte van 1999. In een onderzoek van de Gartner Group, waarbij men naging hoe snel e-mails met vragen van cliënten worden beantwoord, haalde het KBC-Telecenter de tweede plaats. Via ’KBC-Phone’ en ’Tele-KBC-Foon’ ten slotte, kunnen cliënten gebruikmaken van de verschillende diensten voor telefoonbankieren. Eind 2000 telde deze toepassing meer dan 67 000 actieve abonnees en werden maandelijks gemiddeld 135 000 overschrijvingen afgehandeld. Computer- en internettoepassingen
(X 1 000)
500
Behalve langs de traditionele kanalen biedt KBC haar cliënteel nog via tal van alternatieve (elektronische) verkoopskanalen haar diensten aan. Het aantal transacties via deze niet-traditionele kanalen liet de laatste jaren een exponentiële groei zien. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat KBC eind 2000 al circa 70 % van de betalingsverrichtingen ontving via een geautomatiseerd kanaal. Geldautomaten, callcenter en telefoonbankieren
2,4
2 1
6,1
5,2
12-1999 01-2000 02-2000 03-2000 04-2000 05-2000 06-2000 07-2000 08-2000 09-2000 10-2000 11-2000 12-2000
Retail- en Private-bankverzekeren
Elektronische distributiekanalen
AANTAL 'HITS' KBC-WEBSITE PER MAAND
4 719 1998
1999
* Inclusief Tele-KBC-Online.
34
2000
De KBC-site werd door de lezers van Knack verkozen tot ’mooiste en meest gebruiksvriendelijke website van alle financiële instellingen’, en op de ’Night of the Internet’ behaalde de website de tweede plaats in de categorie ’Best technology-site of 2000’. Ook de Financieel Economische Tijd gaf de KBC-website een hoge score in een onderzoek naar het aanbod van beleggersinformatie op websites van beursgenoteerde bedrijven. ¶ ’KBC-Online’ In het najaar van 2000 introduceerde KBC nieuwe toepassingen voor internetbankieren, waarvan de basispakketten gratis zijn. Via KBC-Online kunnen cliënten nu onder meer rekeninginformatie opvragen, overschrijvingen uitvoeren, rapporten en begunstigdenbestanden aanmaken, intekenen op beleggingsfondsen en aan- en verkopen op een tiental verschillende beurzen. In totaal maakten eind 2000 meer dan 85 000 cliënten actief gebruik van de verschillende KBC-pakketten voor internet- en pc-bankieren, een stijging met meer dan 30 % tegenover eind 1999. Samen handelden zij maandelijks 1 305 000 overschrijvingen af. In 2000 werden ongeveer 37 000 beursorders uitgevoerd voor een bedrag van 136 miljoen EUR, tweeënhalf keer meer dan in 1999, en dit ondanks het minder goede beursjaar. Deze cijfers omvatten niet de beursorders via het ’Bolerot online’-systeem van KBC Securities (zie onder ’Marktactiviteiten’). ¶ ’Mijn KBC’ Met ’Mijn KBC’ kunnen bezoekers via e-mail, SMS en WAP informatie opvragen zoals koersen van aandelen en krediettarieven. De gebruiker kan dagelijks een overzicht krijgen van de slotkoersen van zijn effecten, of op de hoogte worden gebracht wanneer een bepaald effect de door hem gekozen limiet overschrijdt. ’Mijn KBC’ biedt ook een
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
PALO-KREDIETVERLENING INDELING NAAR CLIËNTENSEGMENT (KBC BANK NV)
¶ On line betalen Sinds november 2000 biedt KBC aan KMO’s een gratis dienstenpakket dat ze begeleidt bij de opstart en de exploitatie van een elektronische winkel op het internet. Zij kunnen daarbij onder meer gebruikmaken van de ’KBC-betaalknop’, die veilige en snelle betalingen via het internet garandeert. KBC werkt ook mee aan de informatiesessies over internet- en e-commercetoepassingen, die door beroepsverenigingen worden georganiseerd voor zelfstandigen en lokale ondernemingen. Ten slotte staat KBC, samen met de andere partners van Banksys, mee aan de wieg van Banxafe, een superieure beveiligingstechnologie die on-linetransacties via Proton, Visa, Mastercard en Bancontact mogelijk maakt. ¶ Business-to-businessprogramma’s KBC trad toe tot ’Bolero.net’, een internationaal platform waarop handelsdocumenten elektronisch worden aangeboden. Voor bedrijvencliënten is in 2001 ook de introductie van een on-linetradingplatform voor vreemde valuta’s voorzien. KBC participeert eveneens in een aantal PKI’s (Public Key Infrastructures), die de authenticiteit van tegenpartijen in elektronische-handelssystemen garanderen. In het eerste kwartaal van 2001 is de opstart van ’Flexims’ gepland, waarmee bedrijven on line met de bank kunnen communiceren over trade-financediensten. ¶ ’Isabel’ Isabel is een softwarepakket waarmee bedrijven hun financiële transacties kunnen automatiseren. In 2000 werden alle abonnees van de vroegere CERA Bank overgedragen naar het KBC- en CBC-fusieplatform. Ook de verkoop van ’KBC@Isabel’ blijft in stijgende lijn evolueren: in 2000 steeg het aantal KBC-abonnees tot meer dan 21 000, een toename van meer dan 15 %. Wat de gemeenschappelijke Isabel-toepassingen (voor alle deelnemende banken) betreft, is vooral het proefprogramma voor elektronische facturatie innoverend. Bedrijven kunnen via Isabel op een elektronische en wettelijk erkende manier facturen versturen en ontvangen. Naast de veiligheidsgaranties van het digitale certificaat, biedt ’Isabel-eInvoice’ ondernemingen het voordeel van kostenbesparingen en tijdswinst, onder andere dankzij de integratie met het betalingssysteem en de boekhoudpakketten van Isabel.
MARKTAANDELEN IN HET BINNENLANDSE RETAILSEGMENT
36,9 %
42,6 %
20,5 %
■ Particulieren ■ Zelfstandigen ■ Rechtspersonen
PALO-KREDIETVERLENING INDELING NAAR KREDIETTYPE (KBC BANK NV)
17,8 % 37,4 %
8,4 %
36,4 %
■ ■ ■ ■
Woningkredieten Termijn- en wentelkredieten Leningen op afbetaling Andere
In KBC Bank tekenen de binnenlandse retailkredieten (kredieten aan particulieren, zelfstandigen en lokale ondernemingen) voor circa 69 % van de totale binnenlandse kredietverlening. Iets meer dan 60 % hiervan betreft kredietverlening aan zelfstandigen en rechtspersonen, iets minder dan 40 % betreft kredietverlening aan particulieren. Het marktaandeel van KBC op de binnenlandse retailmarkt bedraagt 25 tot 27 %4. KBC Bank NV neemt hiervan 17 tot 18 procentpunten voor haar rekening. Bij de hypothecaire kredieten slaagde KBC erin haar marktaandeel verder op te trekken van 24,3 % naar 25,2 %, ondanks het feit dat de nieuwe productie van woningkredieten bij KBC Bank ongeveer een derde lager lag dan vorig jaar, wat uiteraard te maken had met een daling van de herfinancieringen naar aanleiding van de stijging van de langetermijnrente. Ook bij de afbetalingskredieten kon KBC een marktaandelenwinst optekenen (van 24,9 % naar 26,7 %), deels dankzij de verhoogde productie in de nasleep van het Autosalon.
4 Afbetalingskredieten en hypothecaire kredieten.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
35
Retail- en Private-bankverzekeren
virtuele portefeuille die beleggers met maximaal vijftien minuten vertraging het rendement van hun afzonderlijke effecten en van hun totale portefeuille toont.
Retail- en Private-bankverzekeren
Het marktaandeel bij de afbetalingskredieten houdt geen rekening met de effectisering van autoleningen die KBC in 2000 uitvoerde. Het betrof een portefeuille van 250 miljoen EUR, integraal bestaand uit leningen die werden toegestaan door het KBC-netwerk en goed gediversifieerd, zowel geografisch als naar type debiteur. Samen met de effectisering van een portefeuille bedrijfskredieten (zie verder in het hoofdstuk ’Diensten aan Bedrijven’) zorgden deze operaties onder meer voor een vermindering van de risicogewogen activa en bijgevolg voor een versterking van de kapitaalsratio’s. In 2000 werd ook de samenwerking inzake milieukredieten tussen KBC en het Europees Investeringsfonds verlengd. Het ’KBC-Milieukrediet’ is een investeringskrediet dat voor de helft door het Europees Investeringsfonds wordt gewaarborgd en waarbij de cliënt een korting op het commerciële tarief geniet in de vorm van een ’milieucheque’. Tot dusver is KBC op Europees vlak de meest actieve financiële instelling in dit programma. Per 31 december 2000 had KBC 635 milieukredieten voor een totaal bedrag van 110 miljoen EUR toegestaan. De kwaliteit van de kredietportefeuille wordt besproken in het hoofdstuk ’Risicobeheer’ in het tweede boekdeel van dit jaarverslag. Ook de ontwikkeling van het marktaandeel van KBC in de spaarproducten blijft bevredigend. Net zoals in vorige jaren hadden de beleggingen, vooral de beleggingsfondsen met kapitaalgarantie, veel succes, ten nadele van depositoboekjes en kasbons. In 2000 breidde KBC haar aanbod aan beleggingsfondsen nog uit en realiseerde zij een verdere stijging van haar marktaandeel van 28,2 % naar 29,2 % (zie verder in het hoofdstuk ’Assetmanagement’). Het marktaandeel in depositoboekjes daalde enigszins van 19,9 % naar 19,4 %, terwijl het marktaandeel in kasbons (inclusief achtergestelde retailcertificaten) nagenoeg stabiel bleef (17,9 % tegenover 17,7 % eind 1999).
RETAILMARKTAANDEEL IN HET BINNENLAND1 KBC Groep 31-12-1998 31-12-1999 31-12-2000
Retailbankieren Afbetalingskredieten Hypothecaire kredieten Depositoboekjes Kasbons2 Gemeenschappelijke beleggingsfondsen3 Retailverzekeren Algemeen Schadeverzekeringen Levensverzekeringen wrv. tak 21 wrv. tak 23
KBC Bank
Centea en Krefima
CBC Banque
Opdeling 31-12-2000 KBC Fidea Verzekeringen
23,1 % 22,8 % 19,2 % 18,3 % 27,5 %
24,9 % 24,3 % 19,9 % 17,7 % 28,2 %
26,7 % 25,2 % 19,4 % 17,9 % 29,2 %
18,2 % 17,6 % 14,9 % 12,8 % -
6,1 % 5,5 % 3,4 % 4,3 % -
2,4 % 2,1 % 1,1 % 0,8 % -
-
-
9,3 % 9,2 % 9,4 % 10,4 % 5,4 %
10,7 % 8,9 % 11,9 % 6,4 % 20,0 %
11,4 % 8,6 % 12,8 % 6,6 % 18,1 %
-
-
-
10,3 % 7,1 % 12,0 % 5,1 % 18,0 %
1,0 % 1,5 % 0,8 % 1,5 % 0,1 %
1 Marktaandeel bankieren: KBC tegenover alle Belgische kredietinstellingen; het cijfer voor 2000 is een extrapolatie van het marktaandeel tegenover de groep van grote kredietinstellingen. De afbetalingskredieten en hypothecaire kredieten betreffen hoofdzakelijk maar niet uitsluitend kredieten aan particulieren. Marktaandeel in verzekeringen: gebaseerd op ramingen. 2 Inclusief achtergestelde retailcertificaten. 3 Zie ook hoofdstuk ‘Assetmanagement’.
36
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Retail- en Private-bankverzekeren
NIEUWE PRODUCTEN EN DIENSTEN IN HET PALO-SEGMENT Betaalcomfort In 2000 ondernam KBC belangrijke stappen in de ontwikkeling van ’co-branded’kaarten, dat zijn kaarten die samen met een derde partner worden uitgegeven. Daarnaast startte KBC, in samenwerking met het Franse cetelem, met de ontwikkeling van betaalkaarten waaraan een revolving krediet is verbonden. Dergelijke kaarten maken het mogelijk de terugbetaling van de gedane uitgaven te spreiden. In de loop van 2000 zorgden diverse acties met betrekking tot betaalkaarten voor een aangroei van 25 % in het aantal betalingen met KBC-bankkaarten. Het aantal betalingen met kredietkaarten groeide in dezelfde periode met 10 %. Ten slotte ging, in de aanloop naar de euroconversie in 2002, grote aandacht naar het verstrekken van informatie over de omzetting van BEF- in EUR-rekeningen en het ophalen van BEF-muntstukken. Wonen In 2000 introduceerde KBC een uitgebreidere versie van de woningpolis en bracht onder meer de ’KBC-Beleggingshypotheek’ op de markt. Deze laatste dient, net als een hypothecaire lening, om de aankoop of de bouw van een woning te financieren. De cliënt betaalt alleen interest en verbindt zich ertoe om elke maand een bepaald bedrag in een beleggingsverzekering (tak 23) te storten. Op de einddatum van zijn krediet betaalt hij de lening in één keer terug met de beleggingsopbrengst. Bedraagt het opgebouwde kapitaal meer dan de lening, dan krijgt hij het extra kapitaal uitgekeerd; indien het lager uitvalt kan hij er een deel van zijn lening mee aflossen en voor de rest het krediet ten belope van het uitstaande saldo gewoon verlengen. Bij hoge beursrendementen kunnen de cliënten dus ofwel een extra spaarpot opbouwen ofwel hun krediet sneller terugbetalen. Vermogensopbouw Met het ’Plan voor uw Toekomst’ speelt KBC in op de groeiende vraag naar beleggingsen beschermingsformules die de cliënt voorbereiden op het pensioen, en de daarmee gepaard gaande inkomensachteruitgang. Het ’Plan voor uw Toekomst’ is een computerondersteunde vorm van totaaladvies, waarbij de cliënt een combinatie van spaar-, beleggings- en verzekeringsdiensten wordt aangereikt die hem in staat stelt zijn toekomstplannen financieel te realiseren, rekening houdend met zijn draagkracht en specifieke wensen. Dit plan wordt in 2001 uitgebreid met een specifieke benadering voor de zelfstandigen. Daarnaast breidde KBC haar on-lineaanbod van diensten in verband met vermogensopbouw stelselmatig uit en kwam zij op regelmatige tijdstippen met nieuwe beleggingsen verzekeringsproducten op de markt (zie verder onder ’Assetmanagement’). Ook besteedde zij, onder andere voor vermogensbeheer, specifieke aandacht aan de verbetering van de adviesverlening en rapportering aan de cliënteel. Ondernemen KBC speelt pro-actief in op de behoeften van KMO’s, zelfstandigen, vrije beroepen en land- en tuinbouwers, onder meer door een stroomlijning van het relatiebeheer in het kantorennet en het gecoördineerd optreden van bankkantoren en verzekeringsagenten. Daarnaast wordt ook voor ondernemingen het on-lineaanbod verder uitgebreid met nieuwe toepassingen. Ten slotte wordt de tarifering van kredieten geoptimaliseerd en beter afgestemd op de risicograad van de onderliggende dossiers. Jongeren KBC biedt jongeren een zeer ruim palet van bank- en verzekeringsdiensten aan, waaronder uiteraard ook on-linediensten, met tal van financiële en andere voordelen.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
37
Retail- en Private-bankverzekeren
De specifieke dienstverlening aan jongeren wordt daarenboven gewaarborgd doordat er in elk KBC-kantoor een jongerenadviseur is. KBC opende trouwens als enige financiële instelling gespecialiseerde studentenkantoren in Gent, Leuven en Antwerpen. Levensverzekeringen De markt voor levensverzekeringen - en dan vooral de markt van de particuliere producten Leven - kende ook in 2000 een snelle ontwikkeling. In de particuliere levensverzekeringen blijven de producten gekoppeld aan beleggingsfondsen - de tak-23-producten − de motor voor de groei. De samenwerking van KBC Verzekeringen en KBC Bank leidde eind 2000 tot de lancering van de eerder besproken ’KBC-Beleggingshypotheek’. Vanaf begin 2001 plant KBC ook de verkoop van tak-23producten via het internet. De ontwikkeling van de groepsverzekeringen bleef afgeremd door het behoud van de ’loonnorm’ voor de ondernemingen. Bijgevolg lag in 2000 het accent op de doelgroep van zelfstandigen die hun activiteiten ondergebracht hebben in een vennootschap en waar deze beperkingen inzake loonnorm niet gelden. In 2000 realiseerde KBC Verzekeringen echter een premiegroei van bijna 16 % in de groepsverzekeringen, terwijl de markt slechts 4,8 % groeide. Met haar ontwerp van beslissing van 30 juni 2000 heeft de regering echter een belangrijke stap gezet om de aanvullende pensioenen toegankelijker te maken. Het in dit verband nog uit te werken wettelijk kader zou kunnen leiden tot een hernieuwde vraag naar pensioenregelingen voor loontrekkers, na een stagnatie sinds 1994. In de tak ziekteverzekeringen lanceerde KBC Verzekeringen in juni een nieuwe ziekenhuiskostenverzekering, de KBC-Hospitalisatiepolis, die meteen een sterke start nam. Eveneens in het eerste halfjaar werd de ’Zorgverzekeringspolis’ op de markt gebracht. Met deze polis kan de cliënt zich indekken tegen de financiële gevolgen van verminderde zelfstandigheid door ouderdom, ziekte of ongeval. Schadeverzekeringen In de tak Motorrijtuigen reageerde KBC Verzekeringen op de hevige prijsconcurrentie door onder meer voor de portefeuille personenwagens de geografische segmentering te verfijnen en bijkomende tariefvoordelen in te bouwen voor cliënten met een gunstig risicoprofiel. Door deze ingrepen kon KBC Verzekeringen haar positie in de betere segmenten van de markt vrijwaren. Daarnaast werden twee nieuwe producten gelanceerd: een nieuwe modulair opgebouwde vakantiepolis en een nieuwe polis voor lichte vrachtwagens. In de tak Brand en andere schade aan goederen presteerde de sector behoorlijk. De bedrijvenmarkt blijft echter zeer gevoelig voor zware schadegevallen en de sector moest belangrijke verliezen optekenen. KBC Verzekeringen introduceerde een geactualiseerde productversie voor het bedrijvensegment. Voor een aantal risico’s werd het tarief verhoogd en, waar nodig, werden in bepaalde polissen gepaste saneringsmaatregelen getroffen. Om de concurrentiepositie in het segment instellingen te handhaven voerde men ook beperkte tariefaanpassingen door. In het vooruitzicht van een eventuele natuurrampenverzekering verrichtte KBC Verzekeringen een grondig onderzoek naar het overstromingsrisico in België en bereidde zij een verzekeringstechnische oplossing voor. In de tak Arbeidsongevallen blijven de premies onder druk staan. Anderzijds stijgt de schadelast, wat een normaal verschijnsel is in een periode van hoogconjunctuur. KBC Verzekeringen voerde een nieuw tariefsysteem in waardoor bedrijven met een gunstige schadestatistiek een lagere premievoet wordt aangerekend.
38
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Retail- en Private-bankverzekeren
Voor de particuliere markt werd al in 1999 een ongevallenverzekering ingebouwd in alle standaardproducten waaronder de woningpolis en de gezinspolis. Deze politiek werd in 2000 voortgezet door in een aantal specifieke ongevallendekkingen te voorzien voor gastgezinnen en (zelf)bouwers. De algemene aansprakelijkheidsverzekeringen zijn de laatste jaren in de verzekeringssector vrij gunstig geëvolueerd. De positieve resultaten zijn evenwel te danken aan de aanzienlijke beleggingsopbrengsten. Deze verzekeringstak wordt immers gekenmerkt door een lange afwikkelingsperiode van de schadegevallen. KBC Verzekeringen lanceerde in deze tak een nieuw product voor de pleziervaart en voerde een tariefherziening door in de aansprakelijkheidsverzekering voor landbouwbedrijven en voor instellingen uit de non-profitsector. De rechtsbijstandsverzekering, ten slotte, evolueerde alleen gunstig voor de rechtsbijstand die gekoppeld is aan een voertuig. Voor de andere rechtsbijstandsverzekeringen wordt verwacht dat de tendens naar tariefverhogingen in 2001 zal resulteren in een premiegroei. Ook KBC Verzekeringen verhoogde haar premies om te anticiperen op de stijgende lasten die vooral te wijten zijn aan de hogere gerechtskosten en honoraria van advocaten en gerechtsexperts.
VOORNAAMSTE DOCHTERMAATSCHAPPIJEN IN HET ACTIVITEITSDOMEIN ’RETAIL- EN PRIVATE-BANKVERZEKEREN’ CBC Banque CBC Banque ontstond in 1998 uit het samengaan van Crédit Général, de dochteronderneming van ex-Kredietbank in Franstalig België en de kantoren van ex-CERA Bank in Wallonië. CBC bezit een net van 139 kantoren, waaronder 116 retailkantoren, zeven privatebankingkantoren en zestien zogenaamde succursales die zich, naast retail, ook met grote bedrijven bezighouden. Eind 2000 bediende CBC ongeveer 330 000 cliënten. Het jaar 2000 was voor CBC dat van de voltooiing van het fusieproces op diverse domeinen. Een aantal activa en passiva, die om technische redenen nog bij KBC Bank waren geboekt, werden eind november overgeboekt en ingepast in de structuren van CBC, wat met heel wat integratiewerk gepaard ging. Ook werd het commercieel netwerk verder gereorganiseerd en gerationaliseerd. Door sluitingen en fusies werd het totaal aantal kantoren teruggebracht van 199 in 1998 tot 139 eind 2000. In 2001 is een verdere inkrimping tot 117 kantoren voorzien. Als gevolg van het toenemende succes van private-bankingdiensten, werd het aantal private-bankingkantoren daarentegen geleidelijk opgetrokken van drie eind 1998 tot zeven eind 2000. Ondanks het minder goede beursklimaat en een inkrimpende rentemarge, kon CBC haar nettowinst toch met meer dan 8 % optrekken, mee door een opvallende verbetering van de provisie-inkomsten. Het rendement op eigen middelen bereikt hiermee 12,3 %. Niet-geconsolideerd (in miljoenen EUR) Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen
1998
1999
2000
Groei 1999Ä2000
100,0 % 29,1 13,3 %
100,0 % 32,6 12,0 %
100,0 % 35,3 12,3 %
8,4 % -
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
39
Retail- en Private-bankverzekeren
Centea Centea ontstond uit de fusie van HSA en Spaarkrediet. Zij werkt via een netwerk van 1 270 zelfstandige agenten en is gespecialiseerd in het segment van de particulieren, de zelfstandigen en de vrijeberoepsbeoefenaars, aan wie zij spaar- en beleggingsproducten aanbiedt, kredieten en diensten in verband met betalingsverkeer verschaft en (in samenwerking met Fidea) verzekeringen verkoopt. De sterke lokale verwevenheid van haar zelfstandige agenten is voor Centea een belangrijke troef. Het marktaandeel van Centea, inclusief haar dochtermaatschappij Krefima, bedraagt 5 à 6 % in hypothecaire en afbetalingskredieten en 3 à 4 % in deposito’s en kasbons. Centea werkt op verschillende domeinen samen met andere maatschappijen uit de KBC Groep. Zo tekent KBC Asset Management voor het financiële maatwerk van de Centea-fondsen. Ook inzake netwerkuitbouw en op het gebied van betaalkaarten wordt nauw met de andere KBC-Groepsmaatschappijen samengewerkt. Inzake verzekeringen werkt Centea samen met Fidea. Deze samenwerking kreeg in 2000 verder gestalte met de overdracht naar het Fidea-platform van alle levens- en schadeverzekeringen die voorheen via Centea werden gerealiseerd en met de lancering van een aantal nieuwe producten zoals het ’Futura’-kinderspaarplan, de nieuwe ziekenhuiskostenpolis ’Fidea Hospi-XL’ en ’Flexinvest’, een tak-23-belegging. In 2000 werden ook al driehonderd Centea-kantoren op een nieuw computersysteem aangesloten, dat onder andere de onmiddellijke polisregistratie en -afdruk in het kantoor mogelijk maakt. Niet-geconsolideerd (in miljoenen EUR) Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen
1998
1999
2000
Groei 1999Ä2000
99,6 % 63,4 22,4 %
99,6 % 53,8 17,4 %
99,6 % 44,9 13,6 %
-16,5 % -
Fidea Fidea benadert de verzekeringsmarkt via meer dan negenduizend onafhankelijke tussenpersonen. Tussen Fidea en Centea werd ook een samenwerkingsmodel uitgewerkt, dat geïnspireerd is op het bankverzekeringsconcept van KBC Verzekeringen en KBC Bank, maar zodanig aangepast dat de eigenheid van de onafhankelijke distributie wordt gewaarborgd. In 2000 besteedde Fidea bijzondere aandacht aan de on-lineverbinding met de distributiepunten en werd een nieuw frontoffice-systeem geïmplementeerd bij de partnersmakelaars. Vanaf 2001 verleent Fidea on line assistentie bij de polisopmaak door de tussenpersoon, zodat de cliënt in veel meer gevallen dan vroeger onmiddellijk over een gedrukte versie van zijn verzekeringscontract kan beschikken. Inzake productvernieuwing ligt de strategische focus vooral op personenverzekeringen. Zo lanceerde Fidea in het tweede kwartaal van 2000 een nieuw gamma beleggingsverzekeringen. Dit initiatief, gekoppeld aan de intensere samenwerking met Centea, zorgde voor een groei van het premie-inkomen in het levenbedrijf. De groei in het schadebedrijf daarentegen werd getemperd door een strengere acceptatiepolitiek, vooral in de aansprakelijkheidsverzekeringen.
40
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen
1998
1999
2000
Groei 1999Ä2000
100,0 % 199,8 115,7 %
100,0 % 12,8 4,9 %
100,0 % 30,1 11,2 %
135,9 % -
Retail- en Private-bankverzekeren
Niet-geconsolideerd (in miljoenen EUR)
FBD FBD, waarin KBC Verzekeringen rechtstreeks en onrechtstreeks meer dan 30 % bezit, is actief op de Ierse verzekeringsmarkt. Op de geconcentreerde markt van schadeverzekeringen (zes maatschappijen vertegenwoordigen er 90 % van de markt) heeft FBD een marktaandeel van ongeveer 7,6 %. In 2000 opende FBD een kantoor in Dublin, met als doel op middellange termijn uit te groeien van een typische landelijke verzekeraar tot een verzekeraar die ook in stedelijke gebieden actief is.
VITIS Life VITIS Life, een 94,3 % dochtermaatschappij van KBC Verzekeringen in Luxemburg, richt zich voornamelijk op het segment van de vermogenden. Dit cliënteel wenst een sterk gepersonaliseerd verzekeringsaanbod en dito dienstverlening. Het professioneel team van relatiebeheerders is dan ook een zeer belangrijke schakel in het distributieconcept van VITIS Life. Het jaar 2000 stond vooral in het teken van de interne reorganisatie. Het personeelsbestand werd uitgebreid en talrijke projecten werden opgestart om de kwaliteit van de cliëntenservice verder te verbeteren. Met de in 1999 gerealiseerde premieontvangsten bekleedde VITIS de negende plaats op de Luxemburgse markt. Niet-geconsolideerd (in miljoenen EUR) Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen
1998
1999
2000
Groei 1999Ä2000
94,3 % 4,2 14,2 %
94,3 % 2,4 7,1 %
94,3 % 3,8 10,3 %
58,6 % -
KBC Bank Nederland, KBC Bank Deutschland, IIB Bank KBC Bank Nederland en KBC Bank Deutschland richten zich, naast bedrijven, ook (maar in mindere mate) tot particulieren. Ook IIB Bank is, via haar dochtermaatschappij ’IIB Homeloans and Finance’ actief op de retailmarkt. Deze dochtermaatschappijen worden besproken in het hoofdstuk ’Diensten aan Bedrijven’.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
41
Centraal-Europa
Centraal-Europa
BELANGRIJKSTE ONTWIKKELINGEN ¶ De nettowinst van dit activiteitsdomein verdrievoudigt tegenover 1999, het rendement op eigen middelen bereikt 10,4 %. ¶ KBC wordt, door de overname van IPB door KBC-dochteronderneming C { SOB, de grootste financiële-dienstengroep in Tsjechië. ¶ Eveneens in Tsjechië neemt KBC de investmentbank Patria Finance over. ¶ In Polen verhoogt KBC Verzekeringen haar aandeel in de schadeverzekeraar Agropolisa tot 49,9 % en neemt zij een participatie van 40 % in Warta, de op één na grootste schadeverzekeraar van het land. ¶ Kredyt Bank, waarin KBC met 49,99 % de referentieaandeelhouder is, slaagt erin haar marktaandeel op de expansieve Poolse markt gestaag op te trekken naar circa 6 %. ¶ In Hongarije bereiken KBC en ABN AMRO een akkoord om hun Hongaarse dochtermaatschappijen, K&H Bank en ABN AMRO Magyar, te fuseren. KBC houdt 60 % in de gefuseerde instelling, die de tweede plaats op de Hongaarse markt inneemt
42
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Centraal-Europa
AANDEEL IN DE GROEPSWINST*
KERNCIJFERS (In miljoenen EUR) Bankbedrijf Bruto-opbrengsten Algemene beheerskosten Waardeverminderingen en voorzieningen Belastingen Overige Winstbijdrage Risicogewogen activa Toegewezen eigen vermogen Aandeel in de Groepswinst (excl. CCF) Kostendruk Rendement op eigen middelen Verzekeringsbedrijf Netto verdiende premies Netto technische lasten Beleggingsopbrengsten en −lasten Algemene beheerskosten Niet-recurrente en uitzonderlijke resultaten Belastingen Overige Winstbijdrage Toegewezen eigen vermogen Aandeel in de Groepswinst (excl. CCF) Combined ratio Rendement op eigen middelen
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999 Ä2000
21,7 -26,0 0,3 0,7 -0,4 -3,8 267,2 14,1 -0,5 % 120,0 % -
377,9 -223,2 -61,1 -33,6 -36,6 23,3 3 390,5 397,0 2,4 % 59,1 % 5,9 %
548,5 -447,8 2,0 -26,2 -21,5 55,1 6 595,1 457,2 4,7 % 81,6 % 12,9 %
45,1 % 100,6 % -22,3 % -41,4 % 136,4 % 94,5 % 15,2 % -
94,3 %
■ Centraal-Europa ■ Andere activiteitsdomeinen * Exclusief gerealiseerde meerwaarde op verkoop CCF-participatie.
15,4 -11,7 1,3 -6,6 0,0 0,0 0,1 -1,4 11,2 -0,2 % -
18,4 -17,1 2,6 -7,0 0,0 0,0 0,1 -3,1 114,0 -0,3 % -18,8 %
29,7 -20,5 6,2 -10,5 0,1 0,0 -0,3 4,6 245,0 0,4 % 102,0 % 4,0 %
61,0 % 19,7 % 138,5 % 48,9 % 115,0 % -
RENDEMENT OP TOEGEWEZEN EIGEN MIDDELEN (in %)
12 10,4
10 8
7,6
6 4
Holdingactiviteiten Winstbijdrage Toegewezen eigen vermogen KBC Groep Winstbijdrage Toegewezen eigen vermogen Aandeel in de Groepswinst (excl. CCF) Rendement op eigen middelen
5,7 %
0,0 0,0 -5,2 25,3 -0,6 % -
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
0,0 92,9 20,3 603,9 2,1 % 7,6 %
6,5 92,9 66,3 795,1 5,7 % 10,4 %
-
2 0
1999
2000
226,9 % 31,7 % -
43
Centraal-Europa
BESCHRIJVING VAN HET ACTIVITEITSDOMEIN De activiteiten op de tweede thuismarkt ’Centraal-Europa’ worden ondergebracht in een afzonderlijk domein. Dit omvat alle retailbank- en verzekeringsdiensten, diensten aan bedrijven, assetmanagement en marktactiviteiten in Tsjechië, Slovakije, Hongarije en Polen.
BIJDRAGE TOT HET RESULTAAT Dit activiteitsdomein kon in 2000 zijn winstbijdrage meer dan verdrievoudigen en heeft een aandeel van 5,7 % in het resultaat van de Groep (exclusief CCF). De forse winstgroei is voor een groot deel te danken aan C { SOB, waarvan in 1999 slechts 65,67 % (d.i. de deelneming die KBC Bank in juni 1999 verwierf) van het resultaat van het tweede halfjaar is opgenomen. Het resultaat van C { SOB in 2000 is verspreid over het bankbedrijf (deelneming 70,45 %), het verzekeringsbedrijf (deelneming 5,55 %) en de holdingactiviteiten (deelneming 5,55 %). Het vennootschappelijk resultaat van C { SOB in CZK stijgt - ondanks de problemen in de dealingrooms in december - zeer sterk dankzij een verbetering van de rente-inkomsten en de daling van de waardeverminderingen, die zich in 1999 op een zeer hoog peil bevonden. De toename van het toegewezen eigen vermogen houdt uiteraard verband met de bijkomende investeringen in deze regio gedurende 2000, namelijk in IPB en K&H in het bankbedrijf en in Warta in het verzekeringsbedrijf. Het rendement op eigen middelen bedraagt 10,4 %.
SUCCESVOLLE UITBOUW VAN EEN TWEEDE THUISMARKT Ook in 2000 zette KBC de voornamelijk in 1999 begonnen inspanningen om een tweede thuismarkt in Centraal-Europa uit te bouwen onverminderd voort en verstevigde zij zeer nadrukkelijk haar positie als een van de leidende financiële groepen in deze regio. Niet alleen de bankactiviteiten werden sterk uitgebouwd - waarbij de marktaandelen significant werden verhoogd - maar ook de verzekeringsactiviteiten kwamen in 2000 op dreef, zodat de basis werd gelegd voor de implementatie van het bankverzekeringsconcept in Centraal-Europa.
De aanwezigheid van KBC in Centraal-Europa KBC was al aanwezig in Centraal-Europa via haar bankdochterondernemingen C { eskoslovenská Obchodní Banka (C { SOB) in Tsjechië en Slovakije, Kereskedelmi és Hitelbank (K&H) in Hongarije en Kredyt Bank in Polen en via de verzekeringsdochters C { SOB Pojisˇt’ovna in Tsjechië, K&H Life en Argosz in Hongarije en Agropolisa in Polen.5 In 2000 breidde KBC haar aanwezigheid in deze regio aanzienlijk uit. In Tsjechië gebeurde dat door de overname van alle activa en passiva van de Investicní a Posˇtovní banka (IPB) door KBC-dochtermaatschappij C { SOB en door de overname van de investmentbank Patria Finance. In Hongarije trok KBC haar belang in K&H op tot 73,3 % en tekende in november een akkoord met ABN AMRO over de fusie van K&H met ABN AMRO Magyar. Ook verhoogde zij haar aandeel in de levensverzekeraar K&H Life van 25 % naar 50 %. In Polen verhoogde KBC haar participatie in Kredyt Bank, waarin zij de referentieaandeelhouder is, tot 49,99 %. Daarnaast voerde KBC haar aandeel in Agropolisa op tot 49,9 % en nam zij een belang van 40 % in de verzekeraar Warta.
5 Kredyt Bank bezit ook 95,4 % in de levensverzekeraar Heros Life.
44
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
MARKTAANDEEL IN BANKBEDRIJF*
BELANGRIJKSTE DOCHTERMAATSCHAPPIJEN EN PARTICIPATIES
(in %)
25
C{ SOB Pojisˇt’ovna
75,8 %
20
K&H Life5 Argosz Agropolisa6 Warta
50,0 % 95,4 % 49,9 % 40,0 %
15
49,99 %
1 2 3 4
De C { SOB-groep is ook actief in Slovakije en heeft een vertegenwoordigingskantoor in Moskou. Per 31-12-2000 bezat KBC 91,9 % van de aandelen, met een optie op de resterende 8,1 %. Na de fusie met ABN AMRO Magyar. Met een kantoor in Litouwen, een vertegenwoordigingskantoor in Kaliningrad (Rusland) en een dochtermaatschappij in Oekraïne. 5 Andere 50 % bij K&H Bank. 6 34 % bij Kredyt Bank.
Toekomstperspectieven De aanwezigheid van KBC in Centraal-Europa is geconcentreerd in de landen die inzake de overgang van een planeconomie naar een markteconomie het verst zijn gevorderd. Hun posities terzake worden weerspiegeld in de recentste transitie-indices van de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling, waarin Hongarije, Polen en Tsjechië de eerste drie plaatsen innemen en Slovakije goed is voor de vijfde plaats. Normaal gesproken zijn zij dan ook bij de eerste landen uit Centraal- en Oost-Europa die zullen toetreden tot de Europese Unie; van deze toetreding verwacht men dat zij op haar beurt de economische dynamiek van deze landen zal versnellen.
10 8,6
8,6 5,5 5,8
5 0
4,5 5,2
Polen
Kredyt Bank4
15,1
Hongarije
Polen
81,5 % 100,0 % 60,0 %
Tsjechië
Hongarije
C{ SOB (incl. IPB)1 Patria Finance2 K&H Bank3
23,4
Slovakije
Verzekeraars
Banken Tsjechië
Centraal-Europa
Als gevolg hiervan bekleedt de KBC Groep via haar dochtermaatschappijen de eerste plaats in Tsjechië, is zij de tweede bankgroep in Hongarije en staat zij in Polen op de vijfde respectievelijk tweede plaats inzake bankieren en schadeverzekeren. In Slovakije neemt zij, via C { SOB, de vierde plaats in.
■ Eind 1999 ■ Eind 2000 * Gebaseerd op voorlopige gegevens; het marktaandeel is het gemiddelde van het marktaandeel in kredieten en in cliëntendeposito's; voor Hongarije na de fusie van K&H met ABN AMRO Magyar.
KBC is bijgevolg ideaal geplaatst om in de komende jaren te delen in het bank- en verzekeringspotentieel van een regio met een bevolking van ongeveer 65 miljoen (Hongarije, Polen, Tsjechië en Slovakije), die normalerwijze in de komende decennia een zeer gunstige economische ontwikkeling zal doormaken.
Verdere uitbouw en coördinatie Het is de bedoeling de banken in deze landen verder uit te bouwen tot algemene banken en daarenboven gespecialiseerde activiteiten - zoals treasury, gestructureerde handelsfinanciering, projectfinanciering, leasing en assetmanagement - (verder) te ontwikkelen. In samenwerking met de verzekeringsmaatschappijen van de KBC Groep zal ook het bankverzekeringsconcept in deze regio worden uitgedragen. De voortgangsbewaking en coördinatie van de strategische projecten in het CentraalEuropees netwerk gebeurt door het ’Centraal-Europees Strategiecomité’. Dit wordt geleid door de voorzitter van C { SOB en bestaat daarnaast uit onder meer de voorzitters van de Centraal-Europese bankvestigingen en leden van het Directiecomité van KBC Bankverzekeringsholding. De directe kennisoverdracht vanuit KBC gebeurt door de inzet van expatriates, onder meer in de lokale directiecomités, en door speciaal daartoe aangewezen personeelsleden van het KBC-hoofdkantoor, die voor alle belangrijke activiteiten (onder andere treasury, audit, risicobeheer, boekhouding, IT, e-banking en retailbankverzekeren) de CentraalEuropese dochtermaatschappijen begeleiden.
MARKTAANDEEL IN VERZEKERINGSBEDRIJF (LEVEN EN SCHADE)* (in %)
9
8,2
8 7 6 5 4 3 1,8 1,9
2 1 0
0,3 0,5 Tsjechië
0,3 Hongarije
Polen
■ Eind 1999 ■ Eind 2000 * Gebaseerd op voorlopige gegevens.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
45
Centraal-Europa
TSJECHIË: HET MARKTLEIDERSCHAP BEREIKT De overname van IPB door C { SOB KBC bezit sinds 1999 circa 82 % van de Tsjechisch-Slovaakse bank C { SOB, die nog vóór de overname van IPB al de derde (cliëntendeposito’s) respectievelijk vierde (kredieten) bank in Tsjechië was. Daarenboven bekleedt C { SOB de vierde plaats in Slovakije, met een marktaandeel van ongeveer 5 %. C { SOB onderscheidt zich van haar concurrenten door de hoge kwaliteit van haar management dat, onder meer door een voorzichtig kredietbeleid, erin slaagde de gigantische kredietproblemen te vermijden waarmee vele van haar directe concurrenten worden geconfronteerd. Zo is de portefeuille probleemkredieten die ze uit het communistische tijdperk had geërfd, volledig gedekt door waardeverminderingen en garanties en zijn nieuwe probleemkredieten zeer beperkt dankzij het voorzichtige kredietbeleid. Mee gezien de uitstekende reputatie van C { SOB werd de bank in april 2000 door de European Investment Bank verkozen als tussenpersoon in een financieringsprogramma van 50 miljoen EUR voor kleine en middelgrote ondernemingen. C { SOB was van origine vooral gericht op de financiering van de buitenlandse handel en bekleedt bijgevolg een leidende positie in het segment van de grote ondernemingen. Van bij de overname was het de uitdrukkelijke bedoeling zo snel mogelijk ook een stevige marktpositie te veroveren in de retailmarkt. Deze ontwikkeling kwam in een stroomversnelling toen C { SOB in juni 2000 alle activa en passiva van de in moeilijkheden verkerende IPB overnam. Vóór de overname was IPB in Tsjechië de eerste (kredieten) respectievelijk derde (deposito’s) bank, met ongeveer 3 miljoen retailcliënten. Momenteel wordt volop gewerkt aan de integratie van IPB in C { SOB. De structuur van de IPB-overname brengt mee dat de additionele investeringen en risico’s voor de KBC Groep relatief beperkt blijven. Zo wordt onder meer de herkapitalisatie van IPB nagenoeg volledig gefinancierd uit de overtollige eigen middelen die C { SOB aanhoudt. Gezien de bijzondere omstandigheden waarin de overname diende te gebeuren (na het onder sekwester plaatsen van IPB en met het oog op een zo snel mogelijke heropening om een ontwrichting van de Tsjechische financiële markt te voorkomen) werd daarenboven met de overheid overeengekomen dat C { SOB alle activa en passiva van onaanvaardbare kwaliteit kon afstaan aan de overheid, wat het risico van deze operatie beperkt. Door de overname van IPB wordt C { SOB een van de belangrijkste financiële-dienstengroepen in Centraal-Europa en bezet zij de eerste plaats in Tsjechië, met een geschat marktaandeel van 20 à 25 % (kredieten en cliëntendeposito’s). In Tsjechië en Slovakije samen heeft de Groep ongeveer 3,4 miljoen cliënten, die ze bedient via een verkoopsnet bestaande uit 266 kantoren en ongeveer 3 300 verkooppunten in postkantoren. In 2000 steeg de nettowinst van C { SOB met ongeveer de helft. Hierdoor wordt een rendement op eigen middelen van 13,1 % behaald, ten opzichte van 9,8 % in 1999. De ontwikkeling van de winst in 2000 werd onder meer positief beïnvloed door de recuperatie op een reeds geprovisioneerd dossier en de verruiming van de rente-inkomsten. Anderzijds leidde het innemen van ongeoorloofde tradingposities tot een belangrijk verlies in dit domein.
46
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen
1998
1999
2000
Groei 1999Ä2000
0,0 % 90,2 12,3 %
82,4 % 78,2 9,8 %
81,5 % 119,7 13,1 %
53,1 % -
Centraal-Europa
Geconsolideerd (in miljoenen EUR)*
* IAS, vanaf 2000 inclusief IPB.
Patria Finance In november werd een principeakkoord bereikt waarbij KBC Bank (75 %) en KBC Securities (25 %) de gereputeerde Tsjechische investmentbank Patria Finance (’Patria’) overnamen van Kredietbank SA Luxembourgeoise en het personeel van Patria.6 Patria is onder meer actief op het gebied van effectenhandel, corporate finance, assetmanagement, kapitaalmarkttransacties en risicokapitaalverschaffing. Inzake effectenhandel behoort zij tot de drie belangrijkste effectenmakelaars in Tsjechië en in 1999 werd zij voor de tweede maal op rij door Central European Magazine uitgeroepen tot ’best broker’ in de Tsjechische Republiek. Haar corporate-financeactiviteiten omvatten onder andere fusies en overnames, joint ventures, herstructureringen, privatiseringen, MBO’s en emissies. In het KMO-segment is zij een van de twee belangrijkste corporate-financedienstverleners aan KMO’s. Inzake assetmanagement is zij, via haar 100 %-dochteronderneming Patria Asset Management, zelfs de marktleider in de Tsjechische Republiek. Synergieën met de activiteiten van C { SOB liggen voor de hand. Zo kan C { SOB fungeren als aanbrengkanaal voor Patria’s corporate-financeactiviteiten en ook Patria’s plaatsingscapaciteit versterken, terwijl de gespecialiseerde kennis van Patria op het gebied van investmentbanking zeker toegevoegde waarde voor C { SOB biedt.
C { SOB Pojisˇt’ovna Sinds eind 1999 bezit KBC Verzekeringen een participatie van 75,8 % in de verzekeraar Chmelarˇská Pojisˇt’ovna, waarvan de naam werd gewijzigd in C { SOB Pojisˇt’ovna om de samenwerking met C { SOB te onderstrepen. C { SOB Pojisˇt’ovna beschikt over een licentie voor zowel het leven- als het schadebedrijf, maar richt zich voornamelijk op de markt van de schadeverzekeringen, waarin zij een aandeel van 0,7 % bezit. Op de totale Tsjechische verzekeringsmarkt (Leven plus Schade) bekleedt zij momenteel de veertiende plaats. In 2000 maakte C { SOB Pojisˇt’ovna ook een succesvolle entree op de pas geliberaliseerde Tsjechische markt voor autoverzekeringen.
HONGARIJE: FUSIE VAN K&H BANK MET ABN AMRO MAGYAR CREËERT TWEEDE BANKGROEP De fusie van K&H Bank met ABN AMRO Magyar In het eerste kwartaal van 2000 verhoogde KBC haar participatie in K&H Bank (K&H) van 32,6 % naar 73,3 %, via een kapitaalverhoging van 10 miljard HUF (39 miljoen EUR) en een openbaar bod. In november werd vervolgens met ABN AMRO een akkoord bereikt over de fusie tussen ABN AMRO Magyar Bank (AAM), de Hongaarse dochtermaatschappij van ABN AMRO, en K&H, inclusief een deel van hun respectieve dochtermaatschappijen. Het haalbaarheidsonderzoek dat aan dit akkoord voorafging toonde duidelijk aan dat een dergelijke fusie de snelste en efficiëntste manier is om een voldoende rendabi6 Op 31 december 2000 bezaten KBC Bank en KBC Securities samen 91,9 % en een calloptie op de resterende 8,1 %.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
47
Centraal-Europa
liteit en marktaandeel te bereiken, elementen die op een druk bevolkte maar grotendeels door één instelling gedomineerde Hongaarse bankmarkt zeer belangrijk zijn. Beide instellingen zijn bovendien deels complementair: K&H kan bogen op een sterke positie in de KMO-markt, terwijl AAM veeleer sterk staat in de markt van de grote bedrijven. Door de fusie wordt een groep gecreëerd die, met een marktaandeel in kredieten en cliëntendeposito’s van ongeveer 15 %, de tweede bank in Hongarije wordt. KBC zal 60 % bezitten in de nieuwe entiteit, die de naam K&H Bank behoudt, terwijl ABN AMRO de resterende 40 % voor haar rekening neemt. Het nieuwe K&H zal de ervaring, de producten, het kapitaal, de kantorennetwerken en de andere distributiekanalen van de gefuseerde banken bundelen. Daardoor kan zowel aan bedrijven als aan particuliere cliënten een ruimere waaier van producten, een grotere kredietverleningscapaciteit, betere bereikbaarheid en een verhoogde kwaliteit van de dienstverlening geboden worden. Met ongeveer een half miljoen retailcliënten en 80 000 bedrijvencliënten en een netwerk van 214 kantoren zal het nieuwe K&H alvast een sterk verhoogde commerciële slagkracht op de Hongaarse bankmarkt ten toon kunnen spreiden. De juridische fusie zal naar verwachting voltooid zijn tegen midden 2001. Tot dan zullen beide banken gezamenlijk worden bestuurd. Eind 2000 verhoogde Fitch zijn rating voor K&H Bank van ’BBB+’ naar ’A-’, de hoogste bereikbare rating in Hongarije (dat zelf een ’A−’ rating heeft). Tegenover een verlies van ongeveer 32 miljoen EUR in 1999, te wijten aan verschillende uitzonderlijke elementen, werd in 2000 opnieuw winst geboekt (9,5 miljoen EUR, zonder AAM). Dit is onder meer te danken aan hogere opbrengsten (zowel rente- en provisie-inkomsten als opbrengsten uit financiële transacties), een matige kostenstijging en lagere specifieke waardeverminderingen. Het rendement op eigen middelen bereikt hierdoor 9,4 %. Geconsolideerd (in miljoenen EUR)* Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen
1998
1999
2000
Groei 1999Ä2000
23,1 % -14,6 -11,7 %
32,6 % -32,4 -33,1 %
73,3 % 9,5 9,4 %
-
* IAS, exclusief ABN AMRO Magyar.
Argosz en K&H Life In Hongarije draagt KBC haar bankverzekeringsconcept uit door de samenwerking van K&H met de verzekeringsdochters Argosz (schadeverzekeringen), waarin KBC een belang van 95,4 % heeft, en K&H Life (levensverzekeringen), waarin K&H een belang van 50 % bezit en KBC Verzekeringen haar belang verhoogde van 25 % naar 50 %. In 2000 kende Argosz een goed jaar en sloot voor het eerst in haar bestaan af met winst. De premieaangroei in 2000 was dubbel zo groot als de marktgroei en brengt het marktaandeel van Argosz in schadeverzekeringen op 3,1 %, waarmee deze maatschappij op de Hongaarse verzekeringsmarkt de achtste plaats bekleedt. Ook de schaderatio en de kostenratio evolueerden gunstig in 2000. Ook K&H Life liet over het jaar 2000 een positieve ontwikkeling zien. Eind 2000 had K&H Life een marktaandeel van 0,5 % op de Hongaarse levensverzekeringsmarkt. De fusie van K&H Bank en AAM biedt trouwens extra mogelijkheden voor de distributie op basis van het bankverzekeringsconcept. De verwachte groei in de particuliere kredietsector en de nu algemeen aanvaarde praktijk om levensverzekeringen via een banknetwerk te verkopen maken dat K&H Life de toekomst met vertrouwen tegemoet ziet. Ook de banden met zustermaatschappij Argosz werden nauwer aangehaald, wat begin 2001 moet uitmonden in de verkoop van producten via het agentennetwerk van Argosz.
48
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen
1998
1999
2000
Groei 1999Ä2000
89,8 % -1,0 -19,0 %
95,4 % -2,3 -41,1 %
95,4 % 0,1 0,9 %
-
Centraal-Europa
Kerncijfers Argosz Niet-geconsolideerd (in miljoenen EUR)
POLEN: STIJGENDE MARKTAANDELEN EN UITBREIDING VAN DE VERZEKERINGSACTIVITEITEN Kredyt Bank In Polen, een van de meest expansieve markten in Centraal-Europa, is KBC met 49,99 % de referentieaandeelhouder van Kredyt Bank (een lichte stijging van de participatie ten opzichte van 48,2 % eind 1999). Kredyt Bank werd op particulier initiatief in de postcommunistische tijd opgericht. Haar netwerk, dat eind 2000 uit 361 kantoren bestond, is daardoor niet, zoals dat van vele van haar concurrenten, beperkt tot een bepaalde regio, maar is nationaal gespreid. Kredyt Bank bouwde eveneens een buitenlandse aanwezigheid op via haar kantoor in Litouwen, een vertegenwoordigingskantoor in Kaliningrad en een dochtermaatschappij in Oekraïne (West-Ukrainian Commercial Bank). Op basis van voorlopige cijfers, ook wanneer men de op til zijnde fusies tussen concurrenten in acht neemt, is Kredyt Bank momenteel de vijfde bank in Polen, met een gestaag groeiend marktaandeel (rond 6 %). Ultimo 2000 rekende ze meer dan 550 000 particulieren en bijna 80 000 bedrijven tot haar cliënteel, een stijging van meer dan 20 % ten opzichte van eind 1999. Voor Kredyt Bank werd 2000 onder meer gekenmerkt door een verdere implementatie van het nieuwe computersysteem voor de retailbusiness (Profile) en de herstructurering van het kantorennet, waarbij niet-commerciële functies worden samengebundeld in zogenaamde regiokantoren. In het kader van een kredietfaciliteit van 150 miljoen EUR ten behoeve van projecten in de Baltische staten, Slovakije en Polen, werd Kredyt Bank in september door de European Investment Bank verkozen als tussenpersoon voor een financieringsprogramma van 50 miljoen EUR voor kleine projecten in Polen en Litouwen. Op vennootschappelijke basis steeg de nettowinst van Kredyt Bank SA in 2000 met meer dan 40 %, en bedroeg het rendement op eigen middelen 17,4 %. Aangezien Kredyt Bank beursgenoteerd is, kan geen geconsolideerde financiële informatie worden vrijgegeven vóór 18 juni 2001. Geconsolideerd (in miljoenen EUR)* Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen
1998
1999
2000
Groei 1999Ä2000
9,9 % 36,0 31,6 %
48,2 % 27,2 12,9 %
49,99 % -
-
* Poolse boekhoudnormen.
Agropolisa Dat ook Kredyt Bank, al vóór de intrede van KBC als referentieaandeelhouder, het bankverzekeringsconcept genegen was, komt onder meer tot uiting in haar participatie van ca. 34 % in de schadeverzekeraar Agropolisa.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
49
Centraal-Europa
Agropolisa is een nog zeer jonge verzekeraar (operationeel sinds 1997), en bezit een aandeel van slechts 0,6 % in de markt van de Poolse schadeverzekeringen. Ook KBC Verzekeringen participeert in Agropolisa en verhoogde in de tweede helft van het voorbije boekjaar haar deelnemingspercentage in deze maatschappij van 23,3 % tot 49,9 %. Belangrijke realisaties voor Agropolisa in 2000 zijn de implementatie van een nieuw IT-systeem, het uittesten van een bankverzekeringsconcept met Kredyt Bank, het uitwerken van nieuwe schaderegelingsprocedures voor brand- en diefstalverzekeringen en de commercialisering van nieuwe verzekeringsproducten.
Warta Een mijlpaal inzake de positie van KBC op de sterk groeiende Poolse verzekeringsmarkt werd bereikt in het tweede halfjaar, toen KBC, door het verwerven van een 40 %-participatie (deels via de intekening op de kapitaalverhoging), een referentieaandeelhouder werd van de schadeverzekeraar Warta. Warta, opgericht in 1920, is de tweede schadeverzekeraar én een kwaliteitsmerknaam in Polen en bezit een marktaandeel van 12 % in schadeverzekeringen. Naast een sterk historisch gegroeide positie op het vlak van transportverzekeringen, voornamelijk zeeen luchtvaart, en aansprakelijkheidsverzekeringen, heeft Warta de afgelopen jaren een aanzienlijke marktpositie kunnen uitbouwen op het vlak van autoverzekeringen en brandverzekeringen. Inzake distributie werkt Warta voornamelijk met eigen agenten, multi-agenten en makelaars. Recent is ook een callcenter opgestart. Via haar dochtermaatschappij Warta Vita, een voorlopig nog kleine, maar sterk groeiende levensverzekeraar, is Warta eveneens actief in deze tak, met een marktaandeel van 0,7 %. In 2000 slaagde Warta erin haar technisch resultaat verder te verbeteren. Tegelijk investeerde zij in IT-ontwikkeling, de implementatie van een vernieuwd schaderegelingssysteem, de verdere uitbouw van het verkoopnetwerk en de bouw van een nieuw kantorencomplex. Verder wordt beoogd om met Kredyt Bank een bankverzekeringsnetwerk uit te bouwen, zonder evenwel afbreuk te doen aan de eigen bestaande distributiekanalen.
50
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Centraal-Europa KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
51
Diensten aan Bedrijven
Diensten aan Bedrijven
BELANGRIJKSTE ONTWIKKELINGEN ¶ De nettowinst van dit activiteitsdomein stijgt met 35,6 % tegenover 1999, het rendement op eigen middelen bereikt 7,1 %. ¶ Het marktaandeel van KBC op de binnenlandse bedrijvenmarkt stijgt licht tot 19,5 %. ¶ KBC effectiseert een portefeuille van 4,3 miljard EUR aan internationale bedrijfskredieten via een ’synthetische effectisering’. ¶ De impact van enkele nieuwe relatief grote probleemdossiers in het binnenland wordt grotendeels gecompenseerd door de verbetering van de kwaliteit van de internationale kredietportefeuille. ¶ De implementatie van de vernieuwde rendementgerichte strategie wordt vertaald in de sluiting van vestigingen in Lyon, Manchester en Bangkok. ¶ De activiteiten inzake projectfinanciering, gestructureerde handelsfinanciering en vliegtuig- en scheepsfinanciering worden samengebracht onder ’structured finance′. ¶ KBC richt, samen met EDS, ’Fin-Force′ op, een onderneming gespecialiseerd in de verwerking van internationale betalingen. Naast de verwerking van de transacties van de KBC Groep zelf, biedt deze onderneming ook haar diensten aan derden aan.
52
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Diensten aan Bedrijven
AANDEEL IN DE GROEPWINST*
KERNCIJFERS (In miljoenen EUR) Bankbedrijf Bruto-opbrengsten Algemene beheerskosten Waardeverminderingen en voorzieningen Belastingen Overige Winstbijdrage Risicogewogen activa Toegewezen eigen vermogen Aandeel in de Groepswinst (excl. CCF) Kostendruk Rendement op eigen middelen Verzekeringsbedrijf Netto verdiende premies Netto technische lasten Beleggingsopbrengsten en -lasten Algemene beheerskosten Niet-recurrente en uitzonderlijke resultaten Belastingen Overige Winstbijdrage Toegewezen eigen vermogen Aandeel in de Groepswinst (excl. CCF) Combined ratio Rendement op eigen middelen KBC Groep Winstbijdrage Toegewezen eigen vermogen Aandeel in de Groepswinst (excl. CCF) Rendement op eigen middelen
31-12-1998
619,5 -280,3 -162,0 -56,0 -8,3 112,9 32 583,4 1 659,3 14,2 % 45,2 % -
31-12-1999
893,5 -461,6 -224,9 -76,7 -17,6 112,6 41 338,6 1 916,5 11,6 % 51,7 % 6,3 %
31-12-2000
1 039,1 -529,9 -259,4 -78,7 -5,4 165,7 45 132,2 2 127,9 14,2 % 51,0 % 8,2 %
Groei 1999Ä2000 16,3 % 14,8 % 15,3 % 2,4 % -69,6 % 47,0 % 9,2 % 11,0 % -
12,7 %
87,3 %
■ Bedrijven ■ Andere activiteitsdomeinen * Exclusief gerealiseerde meerwaarde op verkoop CCF-participatie.
90,8 -93,9 37,7 -32,0 4,4 -0,6 -7,8 -1,5 59,7 -0,2 % 112,8 % -
124,3 -118,9 38,9 -40,5 0,0 -0,3 -7,0 -3,5 63,0 -0,4 % 113,5 % -5,6 %
144,7 -152,8 40,1 -49,6 0,6 -0,4 -0,3 -17,8 60,3 -1,5 % 125,8 % -28,8 %
16,4 % 28,5 % 3,0 % 22,5 % 55,8 % -95,2 % -4,2 % -
RENDEMENT OP
TOEGEWEZEN EIGEN MIDDELEN (in %)
8,0
7,1
7,0 6,0
5,9
5,0 4,0 3,0
111,4 1 719,0 14,0 % -
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
109,1 1 979,5 11,3 % 5,9 %
148,0 2 188,3 12,7 % 7,1 %
35,6 % 10,5 % -
2,0 1,0 0,0
1999
2000
53
Diensten aan Bedrijven
BESCHRIJVING VAN HET ACTIVITEITSDOMEIN Alle bank- en verzekeringsdiensten aan ondernemingen zijn samengebracht in het activiteitsdomein ’Diensten aan Bedrijven′. Dit domein omvat onder meer het binnenlandse bedrijvensegment, het segment van de multinationale ondernemingen, de meeste activiteiten van het buitenlandse netwerk en de nicheactiviteiten van gespecialiseerde dochtermaatschappijen zoals Antwerpse Diamantbank, KBC Lease, International Factors, ADD, Secura en de corporate-financeactiviteiten van KBC Securities.
BIJDRAGE TOT HET RESULTAAT De nettowinstgroei van circa 35 % steunt op het goede exploitatieresultaat van de corporate activiteiten in KBC Bank NV en de forse winstgroei van de corporate activiteiten bij de dochterondernemingen (vnl. ADB, CBC Banque, IIB, KBC Bank Deutschland en KBC FI). De nettowinstbijdrage van de corporate activiteiten van KBC Bank wordt echter gedrukt door de waardeverminderingen voor enkele grote binnenlandse kredietdossiers. De negatieve ontwikkeling van de binnenlandse waardeverminderingen wordt slechts gedeeltelijk gecompenseerd door de positieve impact van lagere waardeverminderingen en terugnemingen, onder andere met betrekking tot Zuidoost-Azië, trade finance, de dioxinecrisis en de voorziening voor landenrisico’s. In het verzekeringsbedrijf is de hoge schadelast bij herverzekeraar Secura verantwoordelijk voor het oplopende verlies. De schadevergoedingen die in 2000 werden uitgekeerd naar aanleiding van de zware decemberstormen in Europa eind 1999, overtroffen de hiervoor eind 1999 aangelegde schadevoorzieningen. Doordat de winstgroei de toename van het toegewezen eigen vermogen ruimschoots overtreft, is het rendement op eigen middelen van dit activiteitsdomein gestegen van 5,9 % naar 7,1 %. Het relatief lage rendement op eigen middelen van dit activiteitsdomein heeft vooral te maken met het hoge kapitaalbeslag van deze activiteiten en de over het algemeen lage marges van de kredietverlening aan bedrijven. Het is de bedoeling van KBC om binnen de Groep tot een herverdeling van kapitaal te komen die tot een gemiddeld hoger rendement op eigen middelen leidt. In die optiek zal niet alleen worden getracht de rendabiliteit van de kredietverlening op te voeren, maar zal ook het aan dit activiteitsdomein toegewezen kapitaal worden verminderd over de volgende jaren, voornamelijk door actievere effectisering en eventuele vermindering van de kredietverlening aan multinationale ondernemingen.
HET BINNENLANDSE BEDRIJVENSEGMENT Netwerk Via haar 22 bedrijvenkantoren biedt KBC Bank aan middelgrote en grote ondernemingen in het binnenland gespecialiseerde financiële diensten aan. Tot het dienstenpakket behoren ook de meer complexe bank- en verzekeringsproducten en gespecialiseerde diensten op het vlak van financial engineering, internationale handel en risicobeheersing. In het Franstalige landsgedeelte is CBC Banque in het bedrijvensegment actief via zestien succursales die naast retailactiviteiten ook diensten aanbieden aan grote bedrijven. Om dit netwerk verder te optimaliseren zette KBC in 2000 een grondig organisatieonderzoek op. Dit resulteerde in een nog commerciëler profiel voor de bedrijven-
54
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Diensten aan Bedrijven
kantoren, waarbij het hele kantoorteam verantwoordelijk wordt voor de relatiestrategie, en een geografische herschikking van de werkgebieden van de bedrijvenkantoren (onder andere door de introductie van grotere kantoren). Ook het kredietbeslissingsproces werd verder verbeterd, met onder meer een verhoogde aandacht voor de aspecten risico en rendement op eigen middelen. Ook in de social-profitsector (ziekenhuizen, scholen en dergelijke), waarin KBC marktleider is, staat het gepersonaliseerd relatiebeheer centraal. In 2000 kreeg dit gestalte door de introductie van gespecialiseerde social-profitkantoren in Gent, Antwerpen en Leuven. Inzake verzekeringen is de KBC Groep actief in het segment van de bedrijven via haar dochtermaatschappij ADD en de herverzekeraar Secura. Beide dochtermaatschappijen worden verder besproken in het hoofdstuk ’Voornaamste dochtermaatschappijen in het activiteitsdomein Diensten aan Bedrijven′.
De binnenlandse kredietverlening aan bedrijven Op 31 december 2000 tekende de kredietportefeuille van het binnenlandse bedrijvensegment voor ongeveer 30 % van de totale binnenlandse kredietverlening van KBC Bank NV. De portefeuille bedrijvenkredieten bestaat nagenoeg volledig (96 %) uit investeringskredieten en ’bedrijfskredieten′ (kaskredieten, vaste voorschotten en bankgaranties). Op de binnenlandse markt heeft de KBC Groep een marktaandeel van circa 19,5 %, een lichte toename ten opzichte van eind 1999. KBC Bank NV neemt hiervan circa 17 procentpunten voor haar rekening. In 2000 had de kwaliteit van de binnenlandse kredietverlening aan bedrijven te lijden onder specifieke problemen bij enkele cliënten. De kwaliteit van de totale kredietportefeuille blijft echter goed en wordt verder besproken in het hoofdstuk ’Risicobeheer′ in het tweede boekdeel van dit jaarverslag.
BINNENLANDS MARKTAANDEEL IN HET BEDRIJVENSEGMENT*
Totaal
31-12-1998
31-12-1999
KBC Groep 31-12-2000
KBC Bank
17,9 %
19,0 %
19,5 %
17,2 %
Opdeling 31-12-2000 Centea CBC Banque 0,5 %
1,8 %
* Marktaandeel tegenover alle Belgische kredietinstellingen; het cijfer voor 2000 is een extrapolatie van het marktaandeel tegenover de groep van de grote kredietinstellingen. Het marktaandeel betreft zowel de kredieten aan zelfstandigen en lokale ondernemingen als die aan middelgrote en grote bedrijven.
KREDIET BINNENLANDS
BEDRIJVENSEGMENT: OPDELING NAAR SOORT KREDIET (KBC BANK NV)
1,9 %
2,3 %
HET BUITENLANDSE BEDRIJVENSEGMENT Netwerk
37,5 %
Behoudens in Centraal-Europa bestaan de activiteiten van KBC buiten haar thuismarkt nagenoeg volledig uit diensten aan bedrijven. Via onder meer dochtermaatschappijen, kantoren en vertegenwoordigingskantoren is de Groep actief in 32 landen (inclusief Centraal-Europa).
58,3 %
■ ■ ■ ■
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Bedrijfskredieten Investeringskredieten Voorschotten in R.C. Rest
55
Diensten aan Bedrijven
INTERNATIONALE AANWEZIGHEID (EXCLUSIEF CENTRAAL-EUROPA)
Vertegenwoordigingskantoren
Kantoren
Binnen Europa
Buiten Europa
Milaan (Italië) Madrid (Spanje) Ankara (Turkije) München (Duitsland)
Teheran (Iran) Nanjing (China) Sandton (Zuid-Afrika) Caïro (Egypte) Kuala Lumpur (Maleisië) Mexico-stad (Mexico) New York (Verenigde Staten1) New York, Los Angeles, Atlanta (Verenigde Staten) Singapore (Singapore) Hongkong (Hongkong) Taipei, Kaohsiung, Taichung (Taiwan) Manilla (Filippijnen) Sjanghai, Shenzhen (China) Labuan (Maleisië) Mumbai (India) KBC Bank (Singapore) (Singapore) KBC Financial Products3 (Verenigde Staten, Hongkong, Japan) KBC Securities Inc.3 (Verenigde Staten)
Dublin (Ierland) Londen (Verenigd Koninkrijk) Parijs, Rijsel (Frankrijk) Frankfurt (Duitsland) Amsterdam (Nederland)
Belangrijkste dochtermaatschappijen
IIB Bank (Ierland) KBC Finance Ireland (Ierland) FBD Holdings3 (Ierland) KBC Bank Nederland (Nederland) KBC Securities Nederland3 (Nederland) KBC Bank Deutschland (Duitsland) Banque Diamantaire Anversoise (Suisse) (Zwitserland) KBC Financial Products3 (Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Nederland) KBC Securities France3 (Frankrijk) VITIS Life3 (Luxemburg)
56
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
‘Global Structured Finance’ units
KBC Clearing3 (Nederland) KBC Asset Management Ltd. 3 (Ierland) Peel Hunt2-3 (Verenigd Koninkrijk) Londen (Verenigd Koninkrijk) Dublin (Ierland)
Buiten Europa
Diensten aan Bedrijven
Binnen Europa
New York (Verenigde Staten) Sydney (Australië) Hongkong (Hongkong)
1 Kantoor van de Antwerpse Diamantbank. 2 KBC deed eind 2000 een bod op 100 % van Peel Hunt; op 31 december 2000 bezat KBC 20,1 % van Peel Hunt. 3 Dochtermaatschappijen behorend tot andere activiteitsdomeinen.
De kantoren in West-Europa richten zich in hoofdzaak tot de grote lokale en internationale ondernemingen en tot de Belgische cliënten met activiteiten in de betrokken regio′s. Het dienstengamma omvat onder meer kredietverlening, buitenlandse handel, handels- en projectfinanciering en betalingsverkeer. Het kantoor in het International Financial Services Centre in Dublin is vooral actief in consortiale kredietverlening en asset-based swaps. Het kantoor in de Verenigde Staten concentreert zich de facto op de top-1 000 van de Amerikaanse zakenwereld en heeft een aantrekkelijk aandeel verworven inzake ’credit enhancement′ ten voordele van steden, gemeenten, ziekenhuizen en dergelijke. Naast het kantoor in New York, zijn er vestigingen in Los Angeles en Atlanta. De verschillende kantoren in China en Zuidoost-Azië zijn hoofdzakelijk gericht op handelsfinanciering en een selectie van grote bedrijven en netwerkcliënten die in de betrokken regio actief zijn. In Taiwan opende KBC begin november een subbranch in Taichung, met als doel financiële diensten aan te bieden aan (overwegend kleine en middelgrote) bedrijven in centraal Taiwan. In het kader van de afbouw van de risicogewogen activa (kredieten) en een rationeler aanwending van de beschikbare middelen besliste KBC in 2000 de vestigingen in Manchester, Lyon en Bangkok te sluiten. De belangrijkste dochtermaatschappijen worden verder in dit hoofdstuk afzonderlijk besproken.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
57
Diensten aan Bedrijven
De internationale kredietverlening De internationale kredietverlening van de KBC Groep is primordiaal op bedrijven gericht. Eind 2000 vertegenwoordigden deze meer dan 85 % van de toegestane portefeuille (kredieten aan banken tekenden voor circa 11 % en kredieten aan overheden voor 3 %). Het aandeel van de kredietverlening aan ’non-investment-grade’-landen, dit zijn landen met een rating lager dan ’BBB-′, bedroeg slechts 3,9 %. Globaal genomen verbeterde de kwaliteit van de internationale kredietportefeuille aanzienlijk in 2000, vooral door het economisch herstel van de regio Zuidoost-Azië. Dit wordt verder besproken in het hoofdstuk ’Risicobeheer′ in het tweede boekdeel van dit jaarverslag. In 2000 effectiseerde de bank een portefeuille van 4,3 miljard EUR hoofdzakelijk internationale bedrijfskredieten, via een zogenaamde synthetische effectiseringsoperatie Dat betekent dat de onderliggende kredietportefeuille niet effectief verkocht wordt, maar dat alleen het kredietrisico in de vorm van ’credit derivatives′ wordt verkocht. KBC Bank zal ook in de toekomst deze techniek blijven gebruiken om haar kredietverlening aan bedrijven te verlichten en tegelijk haar kapitaalbasis en winstgevendheid te versterken.
GESPECIALISEERDE DIENSTEN AAN BEDRIJVEN Buitenlands betalingsverkeer KBC profileert zich als belangrijke betaalbank in de eurozone. In 2000 timmerde ze verder aan haar imago als euroclearingbank door onder meer de invoering van Ide@, een on-line- en real-timetoegang voor financiële instellingen tot hun rekeningen en verrichtingen. Om haar positie bij de belangrijkste euroclearers te vrijwaren participeerde KBC eveneens actief in diverse nieuwe ontwikkelingen, zoals MT103 (het vernieuwde Swift-bericht voor cliëntentransfers) en EBA STEP1 (een pan-Europees clearingsysteem voor kleine betalingen). KBC leverde ook in 2000 inspanningen om het buitenlands betalingsverkeer binnen de Europese Unie verder te optimaliseren. Mee daarom introduceerde KBC in 2000 IBAN (International Bank Account Number). In een eerste fase werd zo’n uniform Europees rekeningnummer aan alle exporteurs toegekend. Het gebruik ervan moet ertoe bijdragen de buitenlandse overschrijvingen te versnellen en dure navragen te vermijden. Sinds de komst van de euro heeft KBC niet alleen een leidende positie onder de betaalen clearingbanken verworven, maar ook sterk geautomatiseerde en efficiënte betalingssystemen ontwikkeld. Om het voordeel van deze competentie te maximaliseren, creëerden KBC Bank (90 %) en haar technologiepartner EDS (10 %) in 2000 een afzonderlijke onderneming, Fin-Force. Naast de dienstverlening aan de KBC Groep, biedt deze onderneming ook aan andere banken de mogelijkheid de verwerking van hun internationale betalingen geheel of gedeeltelijk te outsourcen. Daarbij is KBC bereid het aandeelhouderschap open te stellen voor andere instellingen. Het is de bedoeling dat binnen een vijftal jaar de nieuwe onderneming een volume aan betalingen verwerkt dat het viervoudige is van wat KBC Bank momenteel verwerkt.
Internationaal cashmanagement In 2000 breidde KBC haar productaanbod in verband met internationaal cashmanagement verder uit, onder meer door de introductie van de ’grensoverschrijdende nivellering′, dat een onderneming in staat stelt haar globale liquiditeitspositie, verspreid over diverse rekeningen bij groepsmaatschappijen in verschillende EMU-landen, volautomatisch en zonder valutaverlies dagelijks op één rekening te centraliseren. Daarnaast
58
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Diensten aan Bedrijven
gaf ook ’Europool’, een grensoverschrijdende ’notional cash pool’, een groei te zien die de verwachtingen ruim overtrof. KBC verbeterde eveneens de kwaliteit van de dienstverlening door onder meer de introductie van een eenvormig openingsdocument binnen het KBC-netwerk, de gelijkschakeling van de procedure om rekeningen elektronisch aan te sturen vanop afstand, en het aangaan van zowel multilaterale als bilaterale samenwerkingsakkoorden. Ook binnen de KBC Groep werd de samenwerking verder geconcretiseerd, onder meer met de banken van het Centraal-Europese netwerk. KBC is ook lid van IBOS World Banking Alliance, die bedrijven de mogelijkheid biedt om hun grensoverschrijdend liquiditeitenbeheer in bijna real time uit te voeren. Het geografische bereik van IBOS werd in 2000 verder uitgebreid en omvat nu wereldwijd negentien landen. In de markt wordt IBOS steeds meer beschouwd als het belangrijkste volwaardige alternatief voor de mondiale banken.
Buitenlandse handelsfinanciering De buitenlandse handelsfinanciering, gecentraliseerd in de Directie Buitenlandse Handel, omvat, naast de traditionele betalings- en financieringstechnieken zoals documentaire incasso′s, documentaire kredieten, buitenlandse bankgaranties en forfaiting, ook de middellange- en langetermijnexportfinanciering, waaronder de traditionele kopers- en leverancierskredieten en de meer complexe financieringsvormen. In 2000 vertoonden de kortetermijntransacties een sterke groei, mee door de sterke expansie van de import- en exportactiviteiten van de Belgische ondernemingen. Op het organisatorische vlak werd het verkoopsteam voor middellange- en langetermijnfinanciering uitgebouwd in Nederland, Frankrijk en Duitsland. Inzake elektronisch bankieren werden diverse projecten op het gebied van de buitenlandse handel gestart. Als gevolg daarvan introduceert KBC in 2001 onder meer ’Flexims’, waardoor de cliënt in staat zal zijn voor de voornaamste producten inzake buitenlandse handel elektronisch met KBC te bankieren.
Vastgoedoperaties De belangrijke vastgoedactiviteiten worden gecentraliseerd in de Directie Vastgoed. Deze omvatten, naast financiering voor vastgoedprofessionelen, ook vastgoedeffectisering, vastgoedbeleggingen en projectontwikkeling. Per 31 december 2000 bedroeg de vastgoedkredietportefeuille 1 508 miljoen EUR, de portefeuille geëffectiseerd vastgoed 456 miljoen EUR en de portefeuille vastgoedbeleggingen voor eigen rekening (maar niet voor eigen gebruik) 309 miljoen EUR. De belangrijkste realisaties tijdens 2000 betreffen: ¶ de verdere groei van de financieringsactiviteiten; de jaarproductie bedroeg 633 miljoen EUR; ¶ de aanschaffing van op lange termijn verhuurde kantoorgebouwen in Luxemburg en Diegem en van een kantorenpark in Zaventem; ¶ de uitwerking van een viertal vastgoedprojecten via de dochtermaatschappij Pako Vastgoed, een joint venture met het Britse Slough Estates; ¶ de gezamenlijke oprichting met Buelens van een projectontwikkelingsmaatschappij ’Buelens Real Estate′; ¶ het succesvol bod op de aandelen van de vastgoedsicav naar Luxemburgs recht ’International Property Fund′; ¶ een participatie van 17 % in een Italiaanse vastgoedportefeuille bestaande uit 38 kantoorgebouwen; ¶ de toewijzing van de ontwikkeling van een nieuw gerechtshof in Antwerpen aan de tijdelijke vereniging van Interbuild, Artesia en KBC.
ONTWIKKELING KREDIETPORTEFEUILLE VASTGOED - INCL. ONROER. LEASING (in miljoenen EUR)
1 600 1 237
1 200 1 000 800 600
682
400 200 0
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
1 508
1 400
1998
1999
59
2000
Diensten aan Bedrijven
MULTINATIONALE ONDERNEMINGEN AANTAL CLIËNTENGROEPEN (in %)
120
110
110
100 80 60
80
73
65
Verzekeringsbemiddelings- en herverzekeringsactiviteiten worden uitgevoerd door ADD respectievelijk Secura. Beide maatschappijen worden besproken in het hoofdstuk ’Voornaamste dochtermaatschappijen in het activiteitsdomein Diensten aan Bedrijven′.
20
Diensten aan multinationale ondernemingen 1996
1997
1998
1999
2000
PROJECTFINANCIERING INDELING KREDIETPORTEFEUILLE NAAR SECTOREN 3,0 % 13,0 %
15,0 % 53,0 % 16,0 %
■ ■ ■ ■ ■
35,2 %
11,7 %
25,4 %
West-Europa Centraal- en Oost-Europa Afrika Amerika Midden-Oosten
60
In 2000 werd de Directie Multinationale Ondernemingen toegevoegd aan het Directoraat Bedrijven. Daarnaast besloot men om, in het kader van een optimalisering van het kapitaalgebruik, in de toekomst een beperkter aantal multinationale ondernemingen te bedienen. De nadruk wordt gelegd op multinationale bedrijven met een substantiële activiteit in de thuismarkten van KBC, of andere multinationals waarmee een rendabele relatie kan worden uitgebouwd op het vlak van de producten waarvoor KBC over expertise beschikt, zoals cashmanagement, (gestructureerde) handels- en projectfinanciering en afgeleide producten.
’Structured finance′ omvat de activiteiten van de KBC Groep inzake projectfinanciering en vliegtuig- en scheepsfinanciering (gecentraliseerd in ’KBC Finance Ireland′) alsook gestructureerde handelsfinanciering. Wereldwijd gebeuren deze activiteiten via vestigingen in Dublin, Londen, New York, Brussel, Hongkong, en Sydney.
6,3 % 21,4 %
De relaties met een selecte groep van momenteel 110 multinationale ondernemingen worden verzorgd door de Directie Multinationale Ondernemingen. Het is de bedoeling met deze cliënten een langetermijnrelatie aan te knopen, en belangrijke verbintenissen aan te gaan inzake kredietverlening en andere internationale activiteiten, waaronder handelsfinanciering, projectfinanciering en afgeleide producten. Uiteraard werkt men op tal van gelegenheden samen met de andere gespecialiseerde diensten van de KBC Groep, waaronder ’Structured finance′.
Structured finance
Energie Telecom Petrochemie Infrastructuur Mijnbouw
GESTRUCTUREERDE HANDELSFINANCIERING INDELING KREDIETPORTEFEUILLE NAAR REGIO
■ ■ ■ ■ ■
De leasing- en factoringactiviteiten van de KBC Groep worden gebundeld in ’KBC Lease’ respectievelijk ’International Factors’. Beide maatschappijen worden besproken in het hoofdstuk ’Voornaamste dochtermaatschappijen in het activiteitsdomein Diensten aan Bedrijven′.
Verzekeringsbemiddeling voor bedrijven en herverzekeringen
40
0
Leasing- en factoringactiviteiten
De portefeuille projectfinancieringen per eind 2000 bedroeg ongeveer 3,2 miljard EUR en bevat meer dan 200 projectfinancieringen, verspreid over 25 landen en een brede waaier van sectoren, waaronder, als belangrijkste, energie, telecommunicatie, infrastructuur, olie en gas en petrochemie. De portefeuille gestructureerde handelsfinancieringen bedroeg eind 2000 meer dan 1 miljard EUR. De aanzienlijke groei van deze portefeuille heeft onder meer te maken met de verbeterde situatie van een groot aantal groeilanden. Deze gunstiger omstandigheden maakten daarenboven de terugneming mogelijk van een deel van de in de voorbije jaren geboekte waardeverminderingen op gestructureerde handelsfinancieringen. Mee hierdoor kon de gestructureerde handelsfinanciering uitstekende cijfers voorleggen voor 2000. De portefeuille scheeps- en vliegtuigfinancieringen, ten slotte, bedroeg 0,6 respectievelijk 1 miljard EUR per eind 2000.
Diamantfinanciering Via de Antwerpse Diamantbank is de KBC Groep actief in de financiering van de diamantsector. Deze maatschappij wordt besproken in het hoofdstuk ’Voornaamste dochtermaatschappijen in het activiteitsdomein Diensten aan Bedrijven′.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Diensten aan Bedrijven
VOORNAAMSTE DOCHTERMAATSCHAPPIJEN IN HET ACTIVITEITSDOMEIN ’DIENSTEN AAN BEDRIJVEN’ KBC Lease KBC Lease ontstond in 1999 uit de samenvoeging van een aantal binnenlandse en buitenlandse vennootschappen. In het binnenland is KBC Lease actief in zowel ’algemene leasing′ (financiering van bedrijfsinvesteringen in uitrusting, voertuigen en vastgoed via leasingtechnieken), ’full service autoleasing′ (langetermijnverhuur van wagens met diensten zoals verzekering, onderhoud, brandstof) en ’vendor leasing′ (het aanreiken van een financierings- en/of marketingtool aan ’vendors’ in de relatie met hun klanten in de vorm van herfinanciering van huurcontracten, van directe aanbieding van leasingmogelijkheden bij aanschaf, enz.). Zowel in ’full service autoleasing’ als in niet-autoleasing bekleedt KBC Lease in België de tweede plaats. Internationaal focust KBC Lease op de pan-Europese vendoractiviteit met toonaangevende ’vendors′ en met eersterangsbedrijven als eindklant, aangevuld met andere rendabele nicheactiviteiten. Dit gebeurt zowel via de eigen vestigingen in West-Europa als via de leasingmaatschappijen van de KBC Groep in Centraal-Europa. Zowel de binnenlandse als de buitenlandse leasingactiviteiten boekten een mooie vooruitgang ten opzichte van 1999. De nettowinst steeg met bijna 16 % tot 4,1 miljoen EUR. In het binnenland oversteeg de portefeuille ’algemene leasing′ voor het eerst de drempel van 750 miljoen EUR, terwijl in ’full service autoleasing′ de productie van contracten sterk steeg en het wagenpark werd uitgebreid van 12 800 naar 17 500 wagens. In het buitenland droegen zowel de goede gang van zaken in diverse buitenlandse vestigingen als de uitbreiding van de participatie in Kredietfinance Corporation, nu KBC Lease (UK), bij tot de goede resultaten, en dit ondanks de hoger-dan-verwachte kredietverliezen. Geconsolideerd (in miljoenen EUR) Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen
1998
1999
2000
Groei 1999Ä2000
100,0 % 8,7 9,5 %
100,0 % 3,5 5,1 %
100,0 % 4,1 5,7 %
15,9 % -
International Factors International Factors (IFB) is een gemeenschappelijke factoringdochtermaatschappij van KBC Bank en BBL. De commerciële organisatie is echter in aparte bedrijfseenheden ondergebracht. Op deze wijze wordt de integratie tussen het KBC-netwerk en IFB gestimuleerd, terwijl in het backoffice toch schaalvoordelen worden behaald. IFB breidde, sinds de integratie van CERA Factors in 1999, zijn productgamma uit en positioneert zich nu als ’one-stop shop′ voor alle creditmanagementoplossingen. Naast factoring biedt IFB ook kredietverzekering, handelsinformatie en incasso als makelaar aan. IFB bekleedt met een marktaandeel van 20 % de tweede positie op de Belgische factoringmarkt. In 2000 sloot IFB een recordvolume aan nieuwe factoringcontracten af (bijna 500 miljoen EUR), waarvan bijna de helft werd aangebracht door het KBC-netwerk. IFB bemiddelde ook als makelaar bij het tot stand komen van bijna honderd nieuwe kredietverzekeringspolissen voor een verzekerd jaarvolume van bijna 400 miljoen EUR. Ook de financiële resultaten waren uitstekend: de nettowinst van IFB steeg in 2000 met 14 % en het rendement op eigen middelen bereikte 21,3 %. Een en ander heeft te maken met het feit dat de inkomsten sterker stegen dan de kosten, in combinatie met een lichte daling van de afschrijvingen op debiteuren en een halvering van de
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
61
Diensten aan Bedrijven
afschrijvingen op vaste activa, als gevolg van het beëindigen van een belangrijke IT-investering. Niet-geconsolideerd (in miljoenen EUR) Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen
1998
1999
2000
Groei 1999Ä2000
50,0 % 3,6 36,0 %
50,0 % 2,3 20,2 %
50,0 % 2,7 21,3 %
14,0 % -
ADD ADD, een 100 %-dochtermaatschappij van KBC Verzekeringen, is actief op de markt van de verzekeringsbemiddeling en begeeft zich eveneens op de markt van adviesverlening inzake risicobeheer. In 2000 werd dit geconcretiseerd door de oprichting van een cel ’Risk Management′. Daarnaast was er in 2000 de samenvoeging van de vier bestaande IT-platforms tot één nieuw platform. In 2001 zal de huidige organisatiestructuur met vier regionale vestigingen en drie commerciële antennes worden omgevormd tot twee bedrijfseenheden (ADD-West en ADD-Oost), waaraan vijf antennes gekoppeld zijn.
Secura Secura, een 52,5 %-dochtermaatschappij van KBC Verzekeringen, is actief inzake herverzekeringen. Deze markt, die tot en met 1999 gekenmerkt werd door een voortdurende verlaging van de tarieven als gevolg van de intense concurrentie om marktaandeel, werd in 1999 geconfronteerd met een aantal zware natuurrampen. Het inzicht dat de gebruikte tarieven niet langer houdbaar waren, kwam echter te laat om de voorwaarden voor het jaar 2000 nog te corrigeren en maakt dat de resultaten van het boekjaar 2000 sterk dalen. 2001 biedt echter, door de correcties op de gehanteerde voorwaarden, uitzicht op een herstel. Daarnaast biedt de ontwikkeling van synergieën met de andere geledingen van de KBC Groep mogelijkheden voor de volgende jaren. De groeidoelstellingen van Secura binnen de traditionele markten gaan gepaard met voorzichtige stappen op nieuwe markten, waaronder Centraal-Europa, maar ook Brazilië, waar een vertegenwoordigingskantoor werd opgericht. Niet-geconsolideerd (in miljoenen EUR) Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen
1998
1999
2000
Groei 1999Ä2000
52,5 % 10,1 11,2 %
52,5 % 8,3 8,7 %
52,5 % -4,5 -4,7 %
-
Antwerpse Diamantbank (ADB) ADB is gespecialiseerd in de kredietverlening aan de diamantsector. Door haar jarenlange aanwezigheid in deze sector bouwde zij een onmiskenbare expertise op en door haar persoonlijke benadering creëerde zij met haar cliënten een vertrouwensband die in diamantkringen onontbeerlijk is. Internationaal is zij actief via haar dochtermaatschappij Banque Diamantaire Anversoise (Suisse) en via vertegenwoordigingskantoren in New York en in Hongkong. Voorbereidingen voor de oprichting van een vestiging in Mumbai zijn aan de gang. De dienstverlening van ADB wordt gekenmerkt door een kort beslissingsproces, een persoonlijke en snelle service, een uitstekend georganiseerd betalingsverkeer en een
62
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Diensten aan Bedrijven
gespecialiseerde expeditiedienst voor het in- en uitklaren van diamantverzendingen. De samenwerking met het KBC-netwerk stelde ADB in staat haar dienstenaanbod aan de diamantsector uit te breiden. Tevens sloot zij operationele samenwerkingsakkoorden met de KBC-kantoren in New York en Hongkong en startte zij met de overdracht van de particuliere en de niet-diamantdossiers naar KBC Bank. In Antwerpen is ADB marktleider met een marktaandeel van ongeveer 50 % inzake kredietverlening. In twee jaar tijd heeft het kantoor in New York een marktpenetratie van ca. 10 % opgebouwd en ook het marktaandeel van de vestiging in Hongkong bereikte al 8 %. In de expeditieactiviteit, die bestaat in het aanmaken van import- en exportdocumenten en het in- en uitklaren van de verzendingen, behaalt ADB in Antwerpen een marktaandeel van 18 %. ADB kende een uitstekend jaar, wat zich onder meer vertaalt in een winstgroei van circa 44 % (na zuivering van het resultaat van 1999 met de gevolgen van de kapitaalherstructurering). Deze groei steunt op de uitbreiding van het marktaandeel in Antwerpen, gepaard aan de groei van de markt en de gunstige USD-koers. Ook de jonge buitenlandse vestigingen leverden al een winstbijdrage. 1998
1999*
2000
Groei 1999Ä2000
36,9 % 12,5 12,9 %
87,2 % 76,1 16,6 %
87,2 % 23,9 22,0 %
44,2 %* -
Geconsolideerd (in miljoenen EUR) Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen
* De winst 1999 bevat een onttrekking aan het Fonds voor Algemene Bankrisico’s ad 59,5 miljoen EUR; het rendement op eigen middelen is exclusief deze onttrekking. De groei in 2000 is berekend op basis van de winst zonder deze onttrekking.
IIB Bank IIB Bank is in eerste instantie een zakenbank en richt zich tot de Ierse bedrijfswereld, waar zij de meeste grote bedrijven en multinationale ondernemingen die actief zijn in Ierland tot haar cliënteel rekent. Zij heeft ook een groot aantal middelgrote ondernemingen en, via een aparte dochtermaatschappij, ook particulieren als cliënt. IIB biedt aan haar cliënteel een zeer uitgebreid productgamma, bestaande uit kredietverlening (onder meer consortiale kredieten, LBO′s en project finance), financieringsoplossingen voor de vastgoedsector, marktactiviteiten en private banking. Ook verschaft zij backofficediensten aan het KBC-kantoor in Dublin en aan KBC Finance Ireland, beide gevestigd in het International Financial Services Centre (IFSC). Via IIB Homeloans and Finance is IIB ook actief op de Ierse retailmarkt (hypotheekleningen en leningen op afbetaling). IIB Homeloans slaagde erin om, dankzij een combinatie van innovatieve productontwikkeling en hoogstaande dienstverlening, een aanzienlijk aandeel (circa 12 % in de nieuwe productie in 2000) in de Ierse hypotheekmarkt te verwerven. Sinds haar ontstaan tekende IIB een ononderbroken stijging van de gepubliceerde winst op. Ook in 2000 kon zij een uitgesproken winststijging (32 %) boeken en realiseerde zij aldus een rendement op eigen middelen van 19,5 %. Geconsolideerd (in miljoenen EUR)* Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen
1998
1999
2000
Groei 1999Ä2000
75,0 % 29,2 19,0 %
100,0 % 35,9 18,8 %
100,0 % 47,4 19,5 %
31,9 % -
* Inclusief de retailactiviteiten van IIB Homeloans and Finance.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
63
Diensten aan Bedrijven
KBC Bank Nederland KBC Bank Nederland (KBC N) biedt een volwaardige bankservice aan en richt zich tot middelgrote en grote bedrijven, particulieren en de interbancaire markt. KBC N beschikt over een netwerk van elf kantoren. Netwerkcliënten van de KBC Groep die in Nederland actief zijn, kunnen bij KBC N terecht voor onder meer kredietverlening, buitenlandse handel en betalingsverkeer. Daarnaast bouwde KBC N ook in de Nederlandse zakelijke markt een ruim en gediversifieerd cliëntenbestand op. In het particulierensegment concentreert KBC N zich op de vermogenden. Ondanks een goed bedrijfsresultaat in de zakelijke kredietverlening en het segment van de vermogenden, veroorzaakte de aanleg van waardeverminderingen voor twee grotere kredietdossiers een verliessituatie voor het boekjaar 2000. Geconsolideerd (in miljoenen EUR) Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen
1998
1999
2000
Groei 1999Ä2000
100,0 % 5,0 5,8 %
100,0 % 8,8 9,0 %
100,0 % -1,9 -
-
KBC Bank Deutschland KBC Bank Deutschland heeft een netwerk van zes kantoren en richt zich tot de lokale middelgrote en grote bedrijven, particulieren (private banking), banken en Belgische bedrijven die actief zijn in Duitsland. De strategische heroriëntatie van KBC Bank Deutschland, ingezet in 1997, waarbij de focus werd verlegd naar middelgrote en grote ondernemingen, kwam de resultaten duidelijk ten goede. KBC Bank Deutschland behaalde in 2000 namelijk het beste resultaat in haar geschiedenis. Nagenoeg alle activiteitsdomeinen hebben tot deze positieve ontwikkeling bijgedragen. De commerciële slagkracht van de vestigingen werd verhoogd en het aanbod van producten en diensten werd verruimd (onder meer op het gebied van cashpooling, leasing en internationale handel), wat leidde tot een sterke uitbreiding van het cliëntenbestand en de verdieping van bestaande relaties. Ook werd een Central European Desk opgericht, die zich toespitst op dienstverlening aan het grote aantal Duitse ondernemingen met activiteiten in Centraal-Europa, en op de begeleiding van Centraal-Europese ondernemingen op de Duitse markt. De Western European Desk in Düsseldorf, die zich voornamelijk toelegt op de dienstverlening aan Belgische bedrijven, kon eveneens een sterke expansie optekenen, mede door het toenemend succes van grensoverschrijdende cashpoolingsystemen. Ook de private-bankingactiviteiten, geconcentreerd in Bremen, presteerden bijzonder sterk. Geconsolideerd (in miljoenen EUR) Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen
64
1998
1999
2000
Groei 1999Ä2000
99,3 % 2,3 4,5 %
99,3 % 0,0 0,0 %
99,3 % 4,9 9,0 %
-
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Diensten aan Bedrijven KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
65
Assetmanagement
Assetmanagement
BELANGRIJKSTE ONTWIKKELINGEN ¶ De nettowinst van dit activiteitsdomein stijgt met 44,6 % tegenover 1999. ¶ De assetmanagementactiviteiten van de Groep worden verzelfstandigd in KBC Asset Management NV, een dochteronderneming van KBC Bank NV en KBC Bankverzekeringsholding NV. ¶ Op de binnenlandse markt worden niet minder dan 89 nieuwe compartimenten van beleggingsfondsen geïntroduceerd; daarnaast worden negen nieuwe compartimenten op de Tsjechische markt gelanceerd. ¶ Het marktaandeel van KBC in gemeenschappelijke beleggingsfondsen stijgt, zelfs ten opzichte van het zeer hoge niveau van 1999, verder naar 29,2 %. ¶ In Ierland wordt de assetmanager Ulster Bank Investment Managers (UBIM) overgenomen. ¶ Het beheerd vermogen bereikt 65,3 miljard EUR, een stijging met 38 % ten opzichte van eind 1999; de autonome stijging (zonder UBIM) bedraagt 20 %.
66
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Assetmanagement
AANDEEL IN GROEPSWINST*
KERNCIJFERS (In miljoenen EUR) Bankbedrijf Bruto-opbrengsten Algemene beheerskosten Waardeverminderingen en voorzieningen Belastingen Overige Winstbijdrage Risicogewogen activa Toegewezen eigen vermogen Aandeel in de Groepswinst (excl. CCF) Kostendruk Rendement op eigen middelen
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
117,5 -35,2 -3,6 -13,4 -0,6 64,7 0,0 0,0 8,1 % 30,0 % -
160,9 -35,0 0,1 -34,8 -0,5 90,7 0,0 0,0 9,4 % 21,7 % -
220,2 -31,0 -0,3 -60,0 2,3 131,2 0,0 0,0 11,3 % 14,1 % -
36,9 % -11,4 % 72,5 % 44,6 % -
11,3 %
88,7 %
■ Assetmanagement ■ Andere activiteitsdomeinen * Exclusief gerealiseerde meerwaarde op verkoop CCF-participatie.
BEHEERD VERMOGEN (in miljarden EUR)
70
65,3
60 50
47,3
40 30 20 10 0
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
1999
2000
67
Assetmanagement
BESCHRIJVING VAN HET ACTIVITEITSDOMEIN Het activiteitsdomein ’Assetmanagement’ omvat het beheer van vermogens, zowel voor particulieren en institutionele beleggers als van beleggingsfondsen die hoofdzakelijk via het retailnetwerk worden aangeboden.
BIJDRAGE TOT HET RESULTAAT De zeer gunstige resultaatsontwikkeling in het activiteitsdomein ’Vermogensbeheer’ heeft zich in 2000 onverminderd voortgezet. De stijging van de winstbijdrage met 44,6 % is hoofdzakelijk te danken aan de verder toenemende beheerlonen uit het beheer van activa, die in 2000 met 38 % zijn toegenomen tegenover eind 1999. Aangezien ’vermogensbeheer’ nauwelijks risicogewogen activa veroorzaakt en aldus vrijwel geen beslag legt op reglementair eigen vermogen, is het niet zinvol de rendabiliteit van dit domein, zoals bij de overige activiteitsdomeinen, uit te drukken als ’rendement op eigen middelen’.
VERZELFSTANDIGING VAN KBC ASSET MANAGEMENT In 2000 zonderde KBC haar assetmanagementactiviteiten af in een aparte vennootschap, KBC Asset Management NV (KBC AM), een dochtermaatschappij van KBC Bankverzekeringsholding NV (55 %) en KBC Bank NV (45 %). Deze onderneming werd eind 1999 opgericht en op 31 mei 2000 bracht KBC Bank het voormalige Directoraat Asset Management en Beleggingen in de vennootschap in. KBC AM biedt een volledige service inzake vermogensbeheer voor particulieren en institutionelen. Deze activiteiten worden ondersteund door research, productontwikkeling, advies, beheer en marketing. KBC AM is ook verantwoordelijk voor internationaal economisch onderzoek, voor het bepalen van de beleggingsstrategie en voor concrete beleggingsadviezen betreffende alle relevante financiële markten en voor diverse risicoprofielen.
Risicocontrole Onmiddellijk na de verzelfstandiging van KBC AM werden procedures uitgewerkt voor de diverse afdelingen van deze nieuwe dochteronderneming en werd een compliancefunctie opgericht die zich bezighoudt met onder meer de procedures en meldingen inzake witwassen, speciale mechanismen en de identificatieplicht. Ook de interne performancerapportering werd verder uitgebouwd. Bovendien startte KBC AM een project op om voor de institutionele cliënten een rapportering op te stellen die GIPS-conform is. GIPS is een soort van kwaliteitslabel dat de cliënten bepaalde kwaliteitsgaranties biedt inzake consistentie en transparantie. Dit project wordt in de eerste maanden van 2001 voltooid. Ten slotte bepaalde KBC AM eveneens de minimale vereisten waaraan een organisatie die assetmanagementactiviteiten vervult, moet voldoen. Deze ’Internal control policy manual’ wordt momenteel geïmplementeerd in de hele Groep en actieplannen om de interne controle verder te verbeteren worden uitgewerkt.
Samenwerking met KBC Verzekeringen In de loop van 2000 bouwde men het professionele beheer van de activa in KBC Verzekeringen verder uit, in samenwerking met KBC AM. Op basis van gedetailleerde ALM-studies werd voor de diverse portefeuilles van de verzekeraar de beleggingsstrategie verder verfijnd en neergeschreven in beheersmandaten. Per einde 2000 beheerde KBC AM nagenoeg de integrale beleggingsportefeuilles van KBC Verzekeringen, Fidea, Delphi en ADD.
68
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Assetmanagement
Maandelijks rapporteert KBC Asset Management over de prestaties en posities van de portefeuilles, inclusief de toetsing aan de gestelde normen, en geeft advies aan de verzekeraar over eventuele tactische bijsturingen. Ook inzake tak-23-producten is er een nauwe samenwerking tussen de verzekeraar en KBC Asset Management. Door de expertise en de infrastructuur die deze laatste bezit in het ontwikkelen van beleggingsvormen, beschikt de KBC Groep over een wendbare en efficiënte productontwikkelaar ter ondersteuning van de tak-23-verkoop. In 2000 werden twee nieuwe producten op de markt gebracht: KBC Life European Equities en KBC Life European Bonds. De activa met betrekking tot tak 23, beheerd door KBC Asset Management, groeiden aan tot circa 2 miljard EUR, meer dan tweemaal zoveel als in 1999.
UITBREIDING VAN DE ACTIVITEITEN Op het vlak van de creatie van nieuwe beleggingsproducten was 2000 opnieuw een topjaar. KBC AM bracht niet minder dan 89 nieuwe compartimenten uit, waarvan 87 retail- en 2 institutionele compartimenten. Daarnaast bracht KBC AM ook negen C { SOB-compartimenten op de Tsjechische markt, en een aantal compartimenten voor Belgische derde partijen waarvoor KBC AM zowel het beheer als de administratie doet.
Internationale uitbreiding Ook KBC AM participeerde in de expansie van de KBC Groep in Centraal-Europa. Zo werden, zoals al vermeld, negen nieuwe compartimenten opgericht voor de Tsjechische markt, waaronder vier kapitaalgegarandeerde producten, vier KBC Master Fund C { SOB-compartimenten en één geldmarktfonds. Het is de bedoeling om ook in deze regio door te breken met institutioneel en particulier vermogensbeheer. Ook in West-Europa breidde KBC haar assetmanagementactiviteiten verder uit. Dat gebeurde onder andere door de overname van de Ierse assetmanager ’Ulster Bank Investment Managers’ (zie onder ’Voornaamste dochtermaatschappijen in het activiteitsdomein Assetmanagement’).
Introductie van nieuwe compartimenten binnen bestaande beleggingsfondsen KBC zette in 2000 haar politiek van ’blokemissies’ van fondsen voort. Elke maand werden er zes à tien nieuwe compartimenten van fondsen uitgegeven die tegemoetkomen aan de verschillende beleggersprofielen (met of zonder kapitaalbescherming, gefocussed op een bepaalde sector, land of regio, met kapitalisatie of couponuitkering, in de vorm van aandelenfondsen, obligatiefondsen, gemengde fondsen, indexfondsen, enz.). Zo werden in het begin van het jaar Multisafe-Interest-compartimenten op de markt gebracht. Dat zijn fondsen met een vooraf bepaald minimumrendement en gekoppeld aan de langetermijnswaprente. KBC speelde eveneens als eerste in op de aankondiging van de fusie van de beurzen van Parijs, Amsterdam en Brussel met de introductie van KBC Equisafe First European Invest 1 en KBC Click First European 1. Met KBC Equisafe EuroCallable Invest introduceerde KBC een vernieuwende kapitaalgegarandeerde structuur met een ingebouwde ’calloptie’ die uitoefenbaar is na drie jaar. Ook vernieuwend qua structuur was KBC Click Belgium Reverse, waarbij een bepaalde meerwaarde wordt vooropgesteld waarop de eventuele dalingen van de BEL 20 in mindering worden gebracht. Binnen de categorie van de kapitaalgegarandeerde structuren ging de aandacht naar enkele nieuwe regio’s door de introductie van KBC Equisafe Latin Europe 1, KBC Europe Asia Invest 1, KBC Districlick Switzerland 1, KBC Districlick EuroSwiss Plus 1 en KBC
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
69
Assetmanagement
Equisafe Digiduo EuroSwiss 1. Met het uitbrengen van KBC Equisafe Value Stocks Invest en KBC Equity Value Stocks speelde KBC in op de correctie van de nieuwe economie (in het voorjaar) en het herwonnen vertrouwen in de klassieke waarden. Om nieuwe regio’s, beleggingsthema’s of technologie ook bereikbaar te maken voor een breed beleggerspubliek, werd het gemeenschappelijke beleggingsfonds Pionier 1 opgericht, dat op massale belangstelling mocht rekenen. Aandelenfondsen zoals KBC Equity Buyback Europe, dat belegt in bedrijven die hun eigen aandelen inkopen, en het KBC Equity Fund Wireless, dat inspeelt op de steeds belangrijker wordende toepassingen van de draadloze telefonie, zijn andere voorbeelden uit het gamma van nieuwe producten. Vermeldenswaard is ook de introductie van het IN.flanderst Index Fund, dat de in het najaar opgestelde IN.Flanders-index volgt, een index gebaseerd op de bijdrage van de betrokken bedrijven tot de werkgelegenheid in Vlaanderen. KBC had ook aandacht voor duurzaam of ethisch beleggen. Niet minder dan vier nieuwe retailcompartimenten (en een institutioneel compartiment, zie verder) werden uitgebracht binnen deze categorie: KBC Click Ethiclick 1, KBC ECO Fund Alternative Energy, KBC ECO Fund Water en KBC Ethi Equity Euroland. Naar het jaareinde toe werd het aanbod bij de aandelenfondsen uitgebreid naar nieuwe regio’s: European Multi Index Fund Mexico, Brazil, Turkey en South Africa. Daarnaast werd het aanbod obligatiefondsen uitgebreid naar beleggingen in bedrijven met een gericht debiteurenrisico (KBC Bonds Corporates USD) en naar beleggingen in de thuismarkt (KBC Renta Medium EUR en KBC Renta Long EUR). In de markt voor de institutionelen telt KBC Institutional Fund momenteel dertien verschillende compartimenten, waarbij onder meer een onderscheid wordt gemaakt tussen eurolanden en eurosatellietlanden. Verder wordt aandacht besteed aan de specifieke vereisten van institutionele beleggers zoals transparantie en een duidelijke rapportering. In 2000 werden twee nieuwe compartimenten voor institutionelen opgericht: KBC Institutional Fund Global en KBC Institutional Fund Ethical Euro Equities.
Marktaandeel in beleggingsfondsen Dankzij de niet aflatende activiteit in fondsenuitgiften behoudt KBC in België haar eerste plaats inzake Instellingen voor Collectieve Beleggingen (ICB’s). Met een marktaandeel van 29,2 % in België realiseert KBC zelfs nog een stijging ten opzichte van het al bijzonder hoge aandeel in 1999 (28,2 %). Bij de ICB’s met kapitaalbescherming haalt KBC zelfs een marktaandeel van 51,7 % (tegenover 51,3 % eind 1999).
KBC-BINNENLANDS MARKTAANDEEL ICB'S, 31-12-2000 (in %)
ONTWIKKELING MARKTAANDEEL IN ICB'S
70
12-2000
09-2000
03-2000
06-2000
09-1999
12-1999
03-1999
06-1999
09-1998
12-1998
06-1998
03-1998
09-1997
12-1997
03-1997
06-1997
09-1996
12-1996
03-1996
06-1996
Kapitaalgegarandeerde fondsen
Aandelenfondsen
0
Obligatiefondsen
10
09-1995
24,9
12-1995
24,6
30 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20
03-1995
25,9
20 19,9
Geldmarktfondsen
30
Gemengde fondsen
40
(in %)
06-1995
51,7
50
12-1994
60
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Assetmanagement
Totaal beheerd vermogen Eind 2000 bedroeg het beheerd vermogen 65,3 miljard EUR, een stijging met 38 % ten opzichte van eind 1999. Deze uitzonderlijke stijging is deels te danken aan de overname van UBIM (18 procentpunten, zie verder) en deels aan de autonome groei (20 procentpunten). Beheerd vermogen (in miljoenen EUR)
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
6 996 6 193 5 843 1 506 13 581 1 786 884 36 789 1 721 0 2 642
10 136 5 951 8 047 1 785 13 396 1 823 1 950 43 088 2 043 209 5 008
45 % -4 % 38 % 19 % -1 % 2% 121 % 17 % -
Institutioneel vermogensbeheer Groepsactiva3 Activa van derden4 KBC Asset Management Ltd. (Ierland)
6 488 3 287 0
8 687 4 202 8 531
34 % 28 % -
Totaal institutioneel vermogensbeheer5
9 775
21 421
119 %
756
767
1%
47 320
65 276
38 %
ICB’s1 Aandelenfondsen Obligatiefondsen Gemengde fondsen Kapitaalgegarandeerde obligatiefondsen Kapitaalgegarandeerde aandelenfondsen Geldmarktfondsen Tak-23-producten Totaal ICB’s wrv. institutionele fondsen 2 wrv. ’Privileged Portfolio’ wrv. dakfondsen
Particulier vermogensbeheer Uitvoerend beheer
6
Totaal beheerd vermogen Stijging, exclusief KBC Asset Management Ltd. (Ierland) 1 2 3 4 5 6
20 %
Alle beheerde fondsen, inclusief dakfondsen, institutionele fondsen en ’Privileged Portfolio’. Fondsen opgericht ten behoeve van particulier uitvoerend vermogensbeheer. Inclusief KBC Verzekeringen. Inclusief KBC-pensioenfondsen. Inclusief institutionele fondsen. Inclusief ‘Privileged Portfolio’.
VOORNAAMSTE DOCHTERMAATSCHAPPIJEN IN HET ACTIVITEITSDOMEIN ‘ASSETMANAGEMENT’ KBC Asset Management Ltd. (Ierland) In de eerste helft van 2000 tekende KBC met Ulster Bank een contract waarbij Ulster Bank Investment Managers (UBIM) aan KBC werd verkocht. UBIM is de vierde assetmanager in Ierland. Deze overname is de eerste buitenlandse uitbreiding van de assetmanagementactiviteiten van KBC. Hoewel KBC verdere expansie in het buitenland wil realiseren, zal dat met de nodige omzichtigheid gebeuren, gezien de over het algemeen zeer hoge waardering van assetmanagementbedrijven (UBIM werd verworven voor ongeveer 1,35 % van de fondsen onder beheer). De 100 %-participatie in deze Ierse assetmanager, waarvan de naam werd gewijzigd in KBC Asset Management Ltd., past trouwens perfect in de strategie van KBC met betrekking tot Ierland, waar KBC al actief is in financiële dienstverlening aan bedrijven en particulieren (IIB Bank) en inzake verzekeringen (FBD). Eind 2000 bedroeg het beheerd vermogen bij KBC Asset Management Ltd. ongeveer 8,5 miljard EUR, dat is 13 % van het totale beheerd vermogen van KBC AM.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
71
Marktactiviteiten
Marktactiviteiten
BELANGRIJKSTE ONTWIKKELINGEN ¶ De nettowinst van dit activiteitsdomein stijgt met 90,1 % tegenover 1999, het rendement op eigen middelen bereikt 24,6 %. ¶ De marktactiviteiten van de buitenlandse vestigingen worden geheroriënteerd naar voornamelijk ’sales’-activiteiten. ¶ KBC Securities blijft de eerste beursvennootschap in België, en is een van de grotere buitenlandse aandelenhuizen in Frankrijk. ¶ KBC Securities opent in 2000 ook een vestiging in New York en verwerft een positie in Nederland door de overname van ’Keijser Effecten’. De creatie van een pan-Europees platform krijgt verder gestalte door de samenwerking met Patria Finance in Tsjechië en het bod op Peel Hunt in het Verenigd Koninkrijk. ¶ KBC Financial Products opent een kantoor in Parijs en sinds 1 januari 2001 zijn de activiteiten van KBC Derivatives en KBC Financial Products inzake aandelenderivaten onder een gemeenschappelijk management gebracht, onder de naam KBC Financial Products. ¶ KBC verwerft de meerderheid in ’Labouchere Clearing’, een Nederlands clearinghouse voor marktmakers, nu omgedoopt tot ’KBC Clearing’.
72
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Marktactiviteiten
AANDEEL IN DE GROEPSWINST*
KERNCIJFERS (In miljoenen EUR) Bankbedrijf Bruto-opbrengsten Algemene beheerskosten Waardeverminderingen en voorzieningen Belastingen Overige Winstbijdrage Risicogewogen activa Toegewezen eigen vermogen Aandeel in de Groepswinst (excl. CCF) Kostendruk Rendement op eigen middelen
31-12-1998
409,6 -161,3 -5,2 -55,3 -3,4 184,4 19 654,9 1 011,3 23,1 % 39,4 % -
31-12-1999
306,2 -212,3 -3,3 5,8 -5,6 90,8 17 419,0 848,3 9,4 % 69,3 % 9,8 %
31-12-2000
645,6 -436,2 -3,5 -24,8 -8,8 172,4 7 034,3 557,3 14,8 % 67,6 % 24,6 %
Groei 1999Ä 2000 110,8 % 105,5 % 4,8 % 57,0 % 90,1 % -59,6 % -34,3 % -
14,8 %
85,2 %
■ Marktactiviteiten ■ Andere activiteitsdomeinen * Exclusief gerealiseerde meerwaarde op verkoop CCF-participatie.
RENDEMENT OP TOEGEWEZEN EIGEN MIDDELEN (in %)
30 24,6
25 20 15 10
9,8
5 0
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
1999
2000
73
Marktactiviteiten
BESCHRIJVING VAN HET ACTIVITEITSDOMEIN Het activiteitsdomein ’Marktactiviteiten’ omvat de bedrijvigheid van de binnen- en buitenlandse dealingrooms van de bank, van KBC Securities en van KBC Financial Products en KBC Clearing.
BIJDRAGE TOT HET RESULTAAT Dit activiteitsdomein boekte - na de zwakke resultaten in 1999 - nagenoeg een winstverdubbeling. Deze gunstige resultaten zijn te danken aan het winstherstel in de dealingrooms van KBC Bank, de bijdrage van KBC Financial Products (dat in 1999 slechts voor twee maanden in de resultaten was opgenomen) en de aanhoudend sterke winstgroei van KBC Securities. De daling van de risicogewogen activa met bijna 60 % is te danken aan het strikte beheer van de risicogewogen activa in de dealingrooms van KBC Bank. De daling van het toegewezen eigen vermogen volgt de forse terugval van de risicogewogen activa slechts gedeeltelijk, wat te wijten is aan de goodwill die werd betaald voor het optrekken naar 100 % van de participatie in KBC Derivatives. De winstverdubbeling, in combinatie met de sterke daling van het toegewezen eigen vermogen, verklaart uiteraard de toename van het rendement op eigen middelen tot 24,6 %.
GELD- EN KAPITAALMARKTACTIVITEITEN De dealingrooms van KBC Bank In de loop van 2000 werd de valuta- en geldhandel van KBC Bank geheroriënteerd. Zo centraliseerde KBC de professionele handel voor eigen rekening maximaal in Brussel, terwijl de marktactiviteiten van de buitenlandse vestigingen beperkt werden tot lokaal of regionaal thesaurie- en liquiditeitenbeheer, uitbouw en ondersteuning van cliëntenhandel (’sales’) en de ontplooiing van individuele nicheactiviteiten, waar mogelijk. De heroriëntering van ’trading’ naar ’sales’ in de buitenlandse vestigingen ging samen met een verdere inkrimping van het personeelsbestand. Door de oprichting van een ’Credit Products Group’ in KBC Londen werd de expertise inzake kredietderivaten gecentraliseerd en werd de basis gelegd voor een professionele aanpak van deze nicheactiviteit. Op het organisatorische vlak werd de naverwerking (’backoffice’ en ’middle office’) van de dealingrooms ondergebracht in een nieuw directoraat, ’Verwerking Effecten en Derivaten’.
Euro-obligaties In 2000 was KBC opnieuw een opmerkelijke speler op de primaire markt van Euro-obligaties met 410 deelnemingen in internationale consortiale leningen. In meer dan 60 % van deze emissies trad de bank op als lead- of co-leadmanager. KBC ontwikkelde eveneens een zeer sterke emissieactiviteit op het vlak van gestructureerde private plaatsingen voor rekening van talrijke internationale debiteuren. Ook voor haar eigen financiering maakte KBC Bank in 2000 actief gebruik van gestructureerde emissies. Deze werden uitgegeven via KBC International Finance en KBC Ifima onder haar ’Euro Medium Term Notes’-programma van 6 miljard EUR.
74
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Marktactiviteiten
Op de Belgische markt van Commercial Paper (CP) en Medium Term Notes (MTN) trad de bank op als arranger/leadmanager in twaalf nieuwe uitgifteprogramma’s. Het marktaandeel van KBC op de Belgische markt van CP-uitgiftes bedroeg eind 2000 ongeveer 23 %.
BEHEER VAN MARKTRISICO’S De marktrisico’s omvatten de kansen op verlies als gevolg van ongunstige wijzigingen in de waarde van posities die door de bank worden aangehouden op de rente-, wisselen aandelenmarkten en de daarvan afgeleide markten. De tabel geeft een overzicht van de belangrijkste indicatoren met betrekking tot de marktrisico’s waaraan de ALM-activiteiten, de dealingrooms en de gespecialiseerde dochtermaatschappijen blootstaan. Een gedetailleerde omschrijving en definiëring van de begrippen volgt in het hoofdstuk ’Risicobeheer’ in het tweede boekdeel van dit jaarverslag.
RISICO-INDICATOREN MARKTRISICO’S (IN MILJOENEN EUR) ALM-activiteiten
Dealingroomactiviteiten en activiteiten van de gespecialiseerde dochtermaatschappijen KBC KBC Transformatiepositie AandelenRenteValutaKBC Financial Securities portefeuille activiteiten activiteiten Financial Products1 Products2 Value-atValue-atValue-at- Scenario- Scenario- ScenarioRenteBasisRisk4 Risk4 Risk4 analyse analyse analyse gevoeligheid PointValue3 Eind 1999 Eind 2000 1 2 3 4
2,4 4,4
28 40,2
8,5 7,4
22,0 15,1
2,1 1,7
0,0 15,2
1,9 15,0
7,1 2,0
Brussel. New York, Londen, Hongkong, Tokio. Basis-Point-Value (een shift van de rentecurve met tien basispunten). Value-at-Risk (99 % betrouwbaarheidsinterval, tien dagen houdperiode).
VOORNAAMSTE DOCHTERMAATSCHAPPIJEN IN HET ACTIVITEITSDOMEIN ’MARKTACTIVITEITEN’ KBC Securities KBC Securities is een full-service beursvennootschap. Haar activiteiten omvatten aandelenhandel voor eigen rekening, orderuitvoering, on-linebeleggingen voor retailcliënten via ’Bolero’, full-service-brokeragediensten aan institutionelen en internationale investmentbankingdiensten voor ondernemingen en overheden. Een intensieve research is de basis voor de ’sales’ en corporate-financeactiviteiten. Behalve in de traditionele economische sectoren, profileert KBC Securities zich sterk in twee groeisectoren, namelijk ’informatie- en communicatietechnologie’ en ’life sciences’ (voornamelijk biotechnologie). In België bekleedt KBC Securities inzake marktaandeel al vier jaren na elkaar de eerste plaats op de Belgische beurs. Sinds 1998 heeft KBC Securities ook een dochtermaatschappij in Frankrijk, KBC Securities France. Die maakte de jongste jaren een spectaculaire groei door en is nu een van de grotere buitenlandse aandelenhuizen in Frankrijk. In 2000 werd de corporate-financeactiviteit van KBC Securities France aanzienlijk uitgebouwd.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
75
Marktactiviteiten
De creatie van Euronext − de fusie van de beurzen van Brussel, Amsterdam en Parijs − vormde voor KBC Securities de aanleiding om in 2000 haar aanwezigheid in Nederland uit te bouwen. Dat gebeurde via de overname van de Nederlandse commissionair ’Keijser Effecten’, waarin KBC Securities sinds augustus 100 % bezit en dat werd omgedoopt tot KBC Securities Nederland. De strategie om een pan-Europees platform uit te bouwen, met focus op het zogenaamde small- en mid-capsegment, werd verder geconcretiseerd door een akkoord inzake de overname, door KBC Bank (75 %) en KBC Securities (25 %), van de Tsjechische investmentbank Patria Finance. Ook het bod van KBC Bank op Peel Hunt (zie verder) past volledig in dit kader. Tot slot werd in 2000 KBC Securities Inc., gevestigd in New York, operationeel. KBC Securities Inc. specialiseert zich in de verkoop van Europese aandelen aan Amerikaanse institutionele beleggers. KBC Securities speelt eveneens in op het stijgende succes van on-linebeleggen via ’Bolerot online’. Bolero biedt de belegger tal van mogelijkheden. Zo kunnen cliënten onder meer hun portefeuille en koersen opvragen en orders doorgeven op de belangrijkste Europese en Amerikaanse beurzen. Ze kunnen zich ook persoonlijk, via een SMS-bericht of per e-mail, op de hoogte laten brengen wanneer een order werd uitgevoerd. Daarenboven is er ook een callcenter beschikbaar voor vragen, orders (per fax), enz. en staan alle analyserapporten van KBC Securities gratis ter beschikking. Eind 2000 telde ’Bolerot online’ 2 600 cliënten, een verviervoudiging ten opzichte van eind 1999. In 2000 werden ongeveer 80 000 beursorders verwerkt via dit on-linesysteem. (In miljoenen EUR)
1998
1999
2000
Groei 1999Ä2000
KBC Securities (België) Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen
100,0 % 26,2 53,0 %
100,0 % 50,3 62,7 %
100,0 % 44,8 43,7 %
-10,9 % -
KBC Securities France Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen
100,0 % 1,2 14,4 %
100,0 % 5,0 43,2 %
100,0 % 8,2 44,9 %
62,9 % -
KBC Securities Nederland Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen
-
-
100,0 % 0,6 -
-
KBC Financial Products Voor KBC Financial Products (KBC FP) werd 2000 gekenmerkt door de sterke groei van haar Amerikaanse, Europese, Japanse en Aziatische activiteiten, alsook door een ingrijpende reorganisatie. In de VS speelde KBC FP een belangrijke rol bij het opstarten van de ’International Securities Exchange’ (ISE), de eerste volledig elektronische optiebeurs in de Verenigde Staten. Via een joint venture met Adirondack Trading Partners, runt de onderneming nu ’KBC Adirondack Electronic Markets LLC’, de grootste market maker van genoteerde aandelenopties op ISE. Bovendien nam de bedrijvigheid van KBC FP op de Amerikaanse
76
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Marktactiviteiten
markt van converteerbare obligaties aanzienlijk toe en medio 2000 was KBC FP geregeld terug te vinden in de top-3 van handelaren in converteerbare obligaties. In Europa breidde KBC FP zijn capaciteit voor de uitgifte van en handel in warrants uit dankzij de selectieve aanwerving van medewerkers en door lid te worden van een aantal regionale beurzen. Het Europese team dat zich toespitst op converteerbare obligaties realiseerde ook recordomzetten, mee dankzij de opening van een salesafdeling in Parijs. Ook in Japan behaalde KBC FP opnieuw goede bedrijfsresultaten en kon er een groot aantal aandelenderivaten uitgeven. Door zijn sterke aanwezigheid op de markt van converteerbare obligaties kon het team in Tokio profiteren van de levendige marktomstandigheden in het eerste halfjaar van 2000, en het emissieteam van de maatschappij hielp verschillende Japanse ondernemingen zich te financieren in het buitenland. In Azië (zonder Japan) vertoonden de activiteiten van KBC FP inzake aandelenderivaten een sterke expansie. Hierdoor werd KBC FP algauw een van de grootste emittenten van warrants en ’structured notes’ in dat werelddeel. De versterking van het salesteam stelde het bedrijf in staat zijn hoge omzet van converteerbare obligaties in Azië te handhaven, ondanks de turbulente marktomstandigheden. Op organisatorisch vlak was de beslissing om het beheer, de productkennis, het cliëntenbestand en de technologie van KBC FP en KBC Derivatives samen te brengen de belangrijkste ontwikkeling. Sinds 1 januari 2001 worden alle activiteiten van KBC op het vlak van converteerbare obligaties en aandelenderivaten uitgeoefend onder de naam ’KBC Financial Products’, en het vroegere KBC Derivatives handelt nu onder de naam ’KBC Financial Products Brussels’. Het samengaan van beide entiteiten verruimt de armslag van de KBC FP-groep aanzienlijk, zowel geografisch als productgewijs, alsook de dienstverlening aan cliënten overal ter wereld. ’KBC Financial Products Brussels’ wordt voor de hele KBC FP-groep de spil van de activiteiten inzake aandelenderivaten in Europa. De uitgebreide activiteiten van deze bedrijfseenheid inzake afgeleide producten leverden goede resultaten op in 2000, ondanks de moeilijke omstandigheden op de aandelenmarkten in het tweede halfjaar, de toegenomen kosten van risicoafdekking ten aanzien van sectoren in de ’opgeklopte’ internetsfeer en de vermindering van de vraag naar ’structured notes’ op de voor KBC FP Brussels belangrijkste markten, namelijk België, Spanje en Italië. In 2001 zal de hele KBC Financial Products-groep profiteren van een aantal investeringen in technologie die in 2000 werden gedaan, zoals ’WarrantLab’, een uitgebreide database van Europese warrants op het internet, ’OptionLab’, een op het web gebaseerd analyse-instrument dat in 2000 aanzienlijk werd verbeterd, en ’Insight’, een on-linedienst die wil tegemoetkomen aan de vraag van institutionele beleggers die actief zijn op de aandelenderivatenmarkten naar alsmaar geavanceerder systemen op het gebied van portefeuillebeheer en onderzoek.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
77
Marktactiviteiten
(In miljoenen EUR) KBC Financial Products Brussels Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen KBC Financial Products (exclusief Brussels) Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen*
1998
1999
2000
Groei 1999Ä2000
60,0 % 63,6 84,3 %
60,0 % 111,4 80,7 %
100,0 % 74,6 33,5 %
-33,0 % -
100,0 % -20,4 -
100,0 % 21,5 7,2 %
-
* Dit is na aftrek van de kosten met betrekking tot de overname van de Financial Products-activiteiten van D. E. Shaw L.P. (waaronder, maar niet beperkt tot, ’employee retention payments’ en afschrijvingen op immateriële vaste activa).
KBC Clearing KBC Bank heeft een belang van 75 % plus één aandeel genomen in Labouchere Clearing, een clearinghuis voor market makers dat momenteel handelt onder de naam ’KBC Clearing’. De resterende aandelen blijven in het bezit van drie minderheidsaandeelhouders, namelijk AOT, Delta Holding en Cross Options, met elk een participatie van 8,33 %. Met deze overname bezit KBC Bank een bedrijf dat grensoverschrijdende clearing aanbiedt op de Belgische en Nederlandse markten en kan de bank haar positie als ’general clearing member for market makers’ op Euronext veiligstellen. KBC Clearing heeft plannen om op korte termijn een geïntegreerde, pan-Europese clearingdienst voor market makers te ontwikkelen. Geconsolideerd (in miljoenen EUR) Participatie KBC Winst van het boekjaar Rendement op eigen middelen
2000 75,0 % 1,2 10,6 %
Peel Hunt Eind december maakte KBC haar plannen bekend om een bod uit te brengen op 100 % van de aandelen van Peel Hunt, een Brits effectenhuis voor institutionele beleggers dat zich toespitst op ’small en midcaps’. Haar activiteiten omvatten corporate finance, research, makelarij, market making en verschaffing van privé-kapitaal. Op 31 december 2000 bezat KBC al een 20,1 %-participatie in Peel Hunt. De overname van Peel Hunt past zowel qua doelgroep, qua activiteiten als qua geografische focus perfect in de vernieuwde strategie van KBC. Peel Hunt focust namelijk op kleine en middelgrote bedrijven, wat eveneens de kerncliënteel van KBC is, en is actief op het gebied van markthandel en corporate finance, twee van de kernactviteiten van KBC. Inzake corporate finance moet de overname van Peel Hunt KBC in staat stellen om deze activiteit uit te breiden tot de Londense markt en zo verder te werken aan de uitbouw van een pan-Europees platform. Ook inzake effectenhandel is Peel Hunt complementair aan KBC Securities, dat het grootste deel van haar effectenhandel in West-Europa afwikkelt via haar vestigingen in Brussel, Parijs en Amsterdam. Door bemiddeling van Peel Hunt, dat onlangs Rhine Securities, een in Londen gevestigd effectenhuis gespecialiseerd in Duitse aandelen, overnam, zal KBC haar diensten ook op de Londense en, in zekere mate, op de Duitse markt kunnen aanbieden.
78
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Marktactiviteiten KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
79
Personeel
Personeel
BELANGRIJKSTE ONTWIKKELINGEN ¶ Eind 2000 telde de KBC Groep wereldwijd 34 759 medewerkers (zie definitie in voetnoot 1 onder de tabel VTE-aantallen achteraan), uitgedrukt in voltijdbaanequivalenten. Gebaseerd op de consolidatiekring van 2000 is dat een daling met 3,2 %, voornamelijk te situeren bij de bankdochtermaatschappijen in Tsjechië en Hongarije. ¶ De medewerkers werden ingelicht over de nieuwe strategische accenten van de Groep via een uitgebreide reeks informatievergaderingen. ¶ Intern onderzoek over de personeelstevredenheid leidde tot concrete maatregelen, onder meer op het gebied van leidinggeven, vacatures, en service aan het personeel. ¶ De aanwervingen op de externe arbeidsmarkt werden door verschillende initiatieven ondersteund en het selectieproces werd versneld. Op de interne arbeidsmarkt werd de overplaatsingsstop, die kort na de aankondiging van de fusie werd ingesteld, opgeheven. ¶ Er werden diverse opleidingsinitiatieven genomen, onder meer met betrekking tot ’leidinggeven’ en ’veranderingsmanagement’. ¶ KBC werkte ook een aandelenoptieplan uit. Van de meer dan 20 000 personeelsleden van KBC Bank in België, aanvaardde ongeveer 87 % de aangeboden opties.
80
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Personeel
KERNCIJFERS Voltijdbaanequivalenten KBC Bank KBC Verzekeringen KBC Groep KBC Groep, op basis van consolidatiekring 2000
1999
2000
Groei 1999Ä2000
15 882 1 926 27 404 35 923
15 544 1 966 34 759 34 759
-2,1 %/-0,9 %* +2,1 % +26,8 % -3,2 %
* De daling van 2,1 % is goeddeels toe te schrijven aan de verzelfstandiging van KBC Asset Management; zonder dit feit zou het personeelstotaal 0,9 % zijn gedaald.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
81
Personeel
PERSONEELSBELEID De arbeidsmarkt De externe arbeidsmarkt bleef krap in 2000. Door de aanhoudende hoogconjunctuur en de veranderende demografie zal deze trend waarschijnlijk aanhouden in de nabije toekomst In 2000 leverde KBC heel wat inspanningen om zich op de externe arbeidsmarkt nog meer te profileren, onder meer door een grotere aanwezigheid in scholen en universiteiten, door een aanpassing van de internetsite en door een actieve campagne om commerciële medewerkers voor het PALO-kantorennet aan te trekken. Daarnaast werd ook de rekruteringsprocedure versneld, zelfs in die mate dat nu het selectieonderzoek en het gesprek met de lijndirectie vaak op dezelfde dag gebeuren en het zelfs mogelijk is op diezelfde dag over de aanwerving te beslissen. Op de interne arbeidsmarkt werd de overplaatsingsstop, die kort na de aankondiging van de fusie werd ingesteld, opgeheven, zodat opnieuw een open interne arbeidsmarkt met publicatie van vacatures kon worden georganiseerd. Hierdoor werden heel wat medewerkers die als gevolg van de fusie noodgedwongen verder van huis moesten gaan werken, ingezet in een voor hen beter te bereiken locatie.
Personeelstevredenheid Voor een financiële-dienstengroep als KBC vormen de medewerkers zonder twijfel het belangrijkste kapitaal. Ook daarom organiseerde KBC, in samenwerking met een extern bedrijf, in 2000 een enquête over de betrokkenheid en tevredenheid van haar personeel bij een representatieve groep van 3 100 medewerkers. Als gevolg hiervan werden er diverse projecten opgezet, met als expliciet doel de personeelstevredenheid verder te verbeteren. Het betreft onder andere: ¶ opleidingsprojecten voor leidinggevenden, ¶ de bevordering van de interne arbeidsmarkt, ¶ de uitbreiding van de service aan het personeel, ¶ maatregelen om sneller in vacatures te voorzien, ¶ onderzoek naar flexibeler arbeidsregelingen. Vooral aan leidinggeven en veranderingsmanagement wordt bijzondere aandacht besteed. Zo wordt aan alle directieleden een begeleidingstraject aangeboden, dat onder meer tot doel heeft het inzicht in hun rol als ’veranderingsmanager’ te vergroten. Daarnaast startte KBC met ’upward-feedbackoefeningen’, waarbij de medewerkers hun leidinggevenden konden beoordelen op hun effectiviteit inzake leidinggeven. De directie kwam hierbij het eerst aan de beurt. Ook aan de interne communicatie van het beleid werd in 2000 bijzondere aandacht besteed. Dat gebeurde onder meer via een aantal vergaderingen in KBC België, waarop ten behoeve van het personeel de nieuwe strategische accenten van de KBC Groep uitvoerig werden toegelicht. Deze vergaderingen werden bijgewoond door ongeveer 8 000 medewerkers.
Aandelenopties voor het personeel Op 27 april 2000 gaf de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van KBC Bankverzekeringsholding NV toestemming aan de Raad van Bestuur om maximaal 12 miljoen KBC-aandelen terug te kopen binnen een prijsvork van 30-60 EUR per aandeel. De Raad van Bestuur van KBC Bankverzekeringsholding NV keurde ook de principes van het KBC-Aandelenoptieplan goed. In dat plan kunnen binnen het wettelijke kader aan personeelsleden van de KBC Groep opties aangeboden worden op bestaande aandelen van KBC Bankverzekeringsholding NV.
82
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Personeel
Het voornaamste doel van het optieplan is de personeelsbinding aan de KBC Groep te versterken en het personeel mee te laten profiteren van de waardecreatie waartoe het trouwens zelf een grote bijdrage levert. De opties hebben een looptijd van zeven jaar en kunnen vanaf 1 juni 2004 gedurende vooraf bepaalde periodes uitgeoefend worden tegen een uitoefenprijs van 45,18 EUR. Van de meer dan 20 000 personeelsleden in België aanvaardde 87 % de aangeboden opties. Om zich in te dekken tegen de verplichting aandelen te leveren als gevolg van de eventuele uitoefening van de opties had KBC Bankverzekeringsholding NV op 31 december 2000 in het kader van de voormelde toestemming al 2,98 miljoen eigen aandelen ingekocht.
Sociaal overleg Tijdens de eerste helft van het voorbije boekjaar vonden, zoals in alle grote ondernemingen in België, ook bij KBC sociale verkiezingen plaats. Die leidden tot een hernieuwde samenstelling van de Ondernemingsraad en van de Comités voor Preventie en Bescherming op het Werk. Aansluitend kregen in KBC ook de vakbondsdelegaties een nieuwe samenstelling. In bedrijfsonderhandelingen werd overleg gepleegd met de vakbonden om een aantal thema’s uit de CAO van de banksector van 9 december 1999 (zoals het jongerenbanenplan en maatregelen tegen stress) verder uit te werken. Ook gingen onderhandelingen van start om een aantal bepalingen uit de fusie-CAO van KBC Bank dd. 3 juni 1998, onder meer met betrekking tot de arbeidstijden van de fusiekantoren, aan te passen aan de lokale omstandigheden en cliëntenbehoeften. In het kader van de oprichting van de nieuwe vennootschap Fin-Force werd ook met de sociale partners een CAO gesloten die de probleemloze overgang van KBC-medewerkers naar deze nieuwe vennootschap regelt. Eveneens in samenwerking met de sociale partners werd een nieuw functieclassificatiesysteem voor het PALO-segment uitgewerkt. Dit systeem bestaat uit drie complementaire instrumenten die samen één geheel vormen: het betreft de loopbaanbeschrijving, de functiebeschrijving en het systeem voor de positionering voor PALO-kantoren. In de ondernemingsraad van KBC Bank, ten slotte, werd een akkoord bereikt over een nieuw arbeidsreglement. Ter uitvoering van de CAO van de verzekeringssector (1999-2001) werd een akkoord bereikt over de invoering van de arbeidsduurvermindering, gekoppeld aan een onderzoek naar nieuwe vormen van arbeidsorganisatie. Ook werd de verloning van bepaalde categorieën uitvoerend personeel aangepast aan de nieuwe tendensen op de arbeidsmarkt en gingen onderhandelingen van start over de aanpassing van het verloningssysteem voor het kader.
Opleidingen KBC Bank NV In 2000 nam niet alleen het aantal cursisten toe, maar ook het aantal gevolgde opleidingen. Ter begeleiding van de fusieoperatie werden diverse specifieke initiatieven genomen, zoals opleidingen voor fuserende bankkantoren en opleidingen waarin leidinggevenden leren omgaan met veranderingsprocessen. Het beheren van kennis in al zijn facetten blijft ook in 2001 dé uitdaging. Specifieke aandacht zal uitgaan naar: ¶ opleiding en vaardigheidstrainingen voor leidinggevenden; ¶ het stimuleren van leren op de werkplek en van leren via nieuwe technologieën; ¶ de praktijkgerichtheid van de opleidingen, door onder meer te werken met lesgevers die deeltijds in het kantoor werken en deeltijds opleiding geven.
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
83
Personeel
Opleidingen Aantal cursisten Gemiddeld aantal opleidingsdagen per medewerker Kostprijs van de opleidingsfunctie (in miljoenen EUR) Kostprijs van de opleidingsfunctie (in % van de loonsom)
1999
2000
12 503 4,26 39,1 4,0 %
15 092 5,01 43,87 4,5 %
KBC Verzekeringen NV Bij KBC Verzekeringen NV werden in 2000 ongeveer 25 000 mensdagen aan vorming besteed, zowel voor interne medewerkers als voor het commerciële netwerk, wat vergelijkbaar is met de inspanningen die in 1999 werden gedaan. Inzake IT-opleidingen maakte men meer en meer gebruik van zelfstudiepaketten. Er werden ook meer opleidingen op maat uitgewerkt. In 2000 werden diverse nieuwe opleidingen aangeboden, waaronder: ¶ een bijzonder programma over verzekeringseconomie (leven, schade en financieel beheer); ¶ vervolmakingscursussen in verband met zorg- en ziekenhuiskostenverzekeringen, ’tak 23’ en ’lokale ondernemingen’; ¶ een driedaagse opleiding over resultaatgericht schadebeheer, ¶ een negendaags basistraject en verschillende vervolmakingsmodules voor de medewerkers in de bankkantoren.
PERSONEELSBEZETTING KBC Bank NV Op 31 december 2000 telde KBC Bank NV, zonder de dochtermaatschappijen, 16 382 werknemers. Uitgedrukt in voltijdbaanequivalenten (VTE’s) is dat 15 544, een daling met 2,1 % t.o.v. het jaar voordien. Deze daling is onder meer toe te schrijven aan de verzelfstandiging van het directoraat Asset Management tot KBC Asset Management NV, die het boekjaar afsloot met 189 VTE’s. Zonder dit feit zou het personeelstotaal in VTE’s met ongeveer 1 % zijn gedaald. Er werden 1 028 nieuwe medewerkers aangeworven. Anderzijds verlieten 1 718 medewerkers de bank, voornamelijk wegens vrijwillige uitdiensttreding (ongeveer 40 %), overplaatsing naar een andere groepsmaatschappij (13 %) en beëindiging van een contract voor bepaalde duur (12 %). De krapte op de arbeidsmarkt maakte dat ook bij KBC het verloop naar andere werkgevers een stijging liet zien. Het verloop als gevolg van vrijwillige uitdiensttreding bedroeg ongeveer 4,2 % van het totale personeelsbestand. Het aandeel van het kaderpersoneel in het totale personeelsbestand bedraagt bijna 37 %. Ongeveer 4 % van het personeel is werkzaam in het buitenland (vertegenwoordigingskantoren en kantoren buiten België) en ongeveer 17 % van het personeel werkt parttime. De gemiddelde leeftijd bedraagt 39,4 jaar.
KBC Verzekeringen NV Op 31 december 2000 telde KBC Verzekeringen NV, zonder de dochtermaatschappijen, 2 142 werknemers of 1 966 VTE’s. Dat is een stijging met 40 VTE’s of 2,1 % tegenover het jaar voordien. In 2000 werden 350 (VTE’s) nieuwe medewerkers aangeworven. Daartegenover verlieten 310 medewerkers de instelling, voornamelijk in het kader van de regeling voor vervroegde uittreding (49 %), door vrijwillige uitdiensttreding (31 %) en wegens beëindiging van een contract voor bepaalde duur (7 %).
84
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Aantallen, 31-12-2000
KBC Bank NV
Personeel
Het aandeel van het kaderpersoneel in het totale personeelsbestand bedraagt ongeveer 25 %, een beperkte stijging ten opzichte van 1999. Slechts een miniem deel (0,2 %) van het totale personeelsbestand is werkzaam in het buitenland en ongeveer 25 % werkt parttime. De gemiddelde leeftijd bedraagt 37,3 jaar. KBC Verzekeringen NV
Aantal
T.o.v. totaal
Aantal
T.o.v. totaal
Directie Kader Uitvoerend (incl. arbeiders)
164 6 037 10 181
1,0 % 36,9 % 62,1 %
78 534 1 530
3,6 % 24,9 % 71,4 %
Vast Tijdelijk
15 629 753
95,4 % 4,6 %
2 000 142
93,4 % 6,6 %
Actief Niet-actief
15 591 791
95,2 % 4,8 %
1 930 212
90,1 % 9,9 %
België Buitenland
15 715 667
95,9 % 4,1 %
2 138 4
99,8 % 0,2 %
Mannen Vrouwen
9 191 7 191
56,1 % 43,9 %
980 1 162
45,8 % 54,2 %
100 % 80 %-100 % < 80 %
13 591 1 440 1 351
83,0 % 8,8 % 8,2 %
1 609 287 246
75,1 % 13,4 % 11,5 %
Totaal
16 382
100,0 %
2 142
100,0 %
Totaal, in VTE
15 544
1 966
Groep Eind 2000 beliep het personeelsbestand van de KBC Groep, inclusief de voornaamste dochtermaatschappijen waarin KBC een meerderheidsbelang heeft, 34 759 VTE’s, ten opzichte van 27 404 eind 1999. Deze stijging is nagenoeg volledig toe te schrijven aan de uitbreiding van de consolidatiekring (voornamelijk de overname van IPB door KBC-dochteronderneming C { SOB en het verwerven van een meerderheidsparticipatie in K&H Bank). Indien men het VTE-aantal voor 1999 berekent volgens de consolidatiekring van eind 2000 (zie tabel), dan is er een daling van ongeveer 3,2 %. Deze daling is voor een groot deel te wijten aan de vermindering van het personeelsbestand van de CentraalEuropese dochtermaatschappijen C { SOB en IPB (samen -9,4 %) en K&H Bank (-9,7 %, ABN AMRO Magyar niet meegerekend).
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
85
Personeel
VTE-aantallen1 KBC Bank KBC Bank Antwerpse Diamantbank CBC Banque Centea C{ SOB (excl. IPB) C{ SOB (IPB) IIB-groep KBC Bank Deutschland KBC Bank Nederland KBC Clearing KBC Finance Ireland KBC Financial Products Brussels KBC Financial Products (excl. Brussels) KBC Lease-groep KBC Securities (België + Frankrijk) KBC Securities (Nederland) Kereskedelmi és Hitelbank Krefima Patria Finance
Nieuw2
VTE 31-12-2000
Groei 1999Ä 2000
3
15 544 168 1 296 598 4 595 4 644 422 121 283 16 36 25 327 391 303 22 2 546 99 104
-2,1 % -2,9 % -3,2 % -2,1 % -2,4 % -15,4 % -10,2 % 0,8 % -6,3 % 6,7 % 9,1 % 47,1 % 65,2 % 11,1 % 27,3 % 37,5 % -9,7 % 2,1 % 19,5 %
1 966 164 142 182 344 13 90 35
2,1 % 4,5 % 2,9 % 5,8 % -0,9 % 0,0 % 1,1 % 34,6 %
189 83 11
9,2 % 37,5 %
*
4
*
4
* *5 *
KBC Verzekeringen KBC Verzekeringen ADD Argosz C{ SOB Pojisˇt’ovna Fidea K&H Life Secura VITIS Life
*6
KBC Holding KBC Asset Management KBC Asset Management Ltd (Ierland) KBC Bankverzekeringsholding
3
*
Totaal
34 759
Verandering, op basis van consolidatiekring 31-12-2000
-3,2 %
1 KBC Bank, KBC Verzekeringen en KBC Holding, inclusief de voornaamste dochtermaatschappijen waarin zij een meerderheidsparticipatie bezitten op 31-12-2000. Voor de verzekeringsmaatschappijen wordt het distributienetwerk niet ingerekend. C { SOB en IPB op vennootschappelijke basis. 2 De aanduiding ‘*’ betekent dat het nieuwe dochtermaatschappijen betreft, of dochtermaatschappijen waarin op 31-12-1999 nog geen meerderheid was verworven. 3 KBC Asset Management werd in 2000 verzelfstandigd. 4 KFC behoorde tot en met 1999 tot de IIB-groep, vanaf 2000 wordt ze ingerekend bij de KBC Lease-groep. 5 Zonder ABN AMRO Magyar. 6 KBC Verzekeringen en K&H Bank hebben elk 50 %.
86
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Personeel KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
87
Informatieverstrekking aan aandeelhouders en cliënten
Informatieverstrekking aan aandeelhouders en cliënten
CLIËNTEN Inlichtingen over producten, diensten en publicaties van de KBC Groep KBC-Telecenter, bereikbaar van maandag tot vrijdag van 7 tot 22 uur en op zaterdagen en banksluitingsdagen van 8 tot 17 uur, via: ¶ Tel. 078 15 21 53 (Nederlands) ¶ Tel. 078 15 21 54 (Frans, Engels, Duits) ¶ Fax 03 206 6 208 ¶ E-mail
[email protected]
Jaarverslag KBC Bankverzekeringsholding NV Het jaarverslag wordt gepubliceerd in het Nederlands, het Frans en het Engels en kan verkregen worden via: ¶ KBC-Telecenter zie hierboven ¶ Internetsite: www.kbc.be ¶ Adres: KBC Bankverzekeringsholding NV Directie Pers en Public Relations Havenlaan 2 1080 Brussel
Bij problemen inzake dienstverlening of als uw kantoor of agent u moeilijk kan helpen ¶ Adres
¶ Tel. ¶ Fax. ¶ E-mail
Bankzaken: KBC Bank NV Centrale Dienst Cliëntenservice Brusselsesteenweg 100 3000 Leuven 078 15 20 45 016 86 30 38
[email protected]
Verzekeringen: KBC Verzekeringen NV Ombudsdienst Waaistraat 6 3000 Leuven 016 24 37 38 016 24 37 37
[email protected]
AANDEELHOUDERS
Hoofdredactie: Luc Albrecht Coördinatie en lay-out: Nancy Van der Auwermeulen Coördinatie Taaldienst: Elke De Backer Taaladvisering: Leo Segers Revisie: Mieke Opdecam Drukwerkbegeleiding: Denis Breynaert Druk: Van der Poorten, Leuven Dit jaarverslag is gedrukt op milieuvriendelijk papier. Verantwoordelijk uitgever: Piet Jaspaert, Havenlaan 2 − 1080 Brussel
88
Inlichtingen over de strategie en de resultaten van de KBC Groep kunt u verkrijgen bij: ¶ Adres Dorette Webers, Investor Relations Manager Havenlaan 2 1080 Brussel ¶ Tel. 02 429 55 94 ¶ Fax 02 429 44 16 ¶ Internetsite www.kbc.be/investorrelations ¶ E-mail
[email protected]
FINANCIËLE KALENDER Bekendmaking jaarresultaten 2000 Algemene Vergadering Dividenduitkering Bekendmaking resultaten eerste kwartaal 2001 Bekendmaking resultaten eerste halfjaar 2001 Bekendmaking resultaten derde kwartaal 2001 Bekendmaking jaarresultaten 2001 Algemene Vergadering
5 maart 2001 26 april 2001 30 april 2001 22 mei 2001 4 september 2001 22 november 2001 eerste helft van maart 2002 25 april 2002
KBC Bank & Verzekering - Activiteitenverslag 2000
Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
JAARVERSLAG 2000 Het boekdeel ’Activiteitenverslag 2000’ en het boekdeel ’Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000’ vormen samen het jaarverslag 2000 van KBC Bankverzekeringsholding. NV. Als u slechts één van beide boekdelen hebt ontvangen, maar ook het andere wenst, kunt u dat aanvragen op het adres dat achteraan in elk boekdeel is vermeld.
INHOUD JAARREKENINGEN EN BIJKOMENDE INFORMATIE 2000 ¶ Risicobeheer ..................................................................................................... 2 ¶ Groepsstructuur en corporate governance ...................................................... 18 ¶ Geconsolideerde jaarrekening KBC Bankverzekeringsholding NV ..................... 36 ¶ Vennootschappelijke jaarrekening KBC Bankverzekeringsholding NV ............. 110 ¶ Informatieverstrekking aan aandeelhouders en cliënten ................................ 120
GEBRUIK VAN HET JAARVERSLAG IN HET KADER VAN DE PROCEDURE VOOR GESCHEIDEN INFORMATIEVERSTREKKING
Op 27 maart 2001 heeft de Commissie voor het Bank- en Financiewezen de KBC Bankverzekeringsholding NV de toestemming verleend om onderhavig jaarverslag te gebruiken als referentiestuk voor elk openbaar beroep dat de KBC Bankverzekeringsholding NV zou doen op het openbaar spaarwezen, in het kader van Titel II van het Koninklijk Besluit nr. 185 van 9 juli 1935, door middel van de procedure van gescheiden informatieverstrekking en dit tot op het ogenblik waarop de KBC Bankverzekeringsholding NV haar volgende jaarverslag publiceert. In het kader van deze procedure moet dit jaarverslag vergezeld gaan van een verrichtingsnota teneinde een prospectus te vormen in de zin van artikel 29 van voornoemd Koninklijk Besluit. Dit prospectus zal ter goedkeuring aan de Commissie voor het Bank- en Financiewezen worden voorgelegd overeenkomstig artikel 29ter §1, eerste lid van het Koninklijk Besluit nr. 185 van 9 juli 1935.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
1
Risicobeheer
Risicobeheer
BELANGRIJKSTE ONTWIKKELINGEN ¶ De non-performing kredieten bedragen 2,1 % van de kredietportefeuille, of 1,4 % van de kredietportefeuille inclusief de beleggingsportefeuille en zijn voor circa twee derde gedekt door specifieke waardeverminderingen. De achteruitgang van de kwaliteit van de kredietportefeuille in het binnenland, veroorzaakt door enkele relatief grote dossiers, wordt nagenoeg volledig gecompenseerd door de kwaliteitsverbetering van de internationale portefeuille. ¶ Slechts 2 % van de kredietportefeuille betreft ’non-investment-grade-landen’. ¶ Ten opzichte van medio 1997 (net voor het uitbreken van de Aziatische crisis), werd het landenrisico met betrekking tot Azië met bijna 55 % verminderd, tot 4,8 miljard EUR. Het landenrisico ten aanzien van Centraal- en Oost-Europa stijgt, onder meer door de opname van de kredietportefeuille van K&H Bank, tot 3,5 miljard EUR. ¶ De inspanningen voor de uitbouw van een gemoderniseerd kredietrisicobeheer worden voortgezet; in 2000 werd het ’verwachte verlies’-model voor grote en middelgrote bedrijven in alle bedrijvenkantoren in gebruik genomen. ¶ Het risicoprofiel van de geld- en kapitaalmarktactiviteiten neemt substantieel af. ¶ Als resultaat van de samenwerking van de compliancediensten van de bank en de verzekeraar wordt in mei 2000 de ’Gedragslijn voor de personeelsleden van de KBC Groep’ opgemaakt. ¶ KBC pakt het beheer van operationele risico’s op een gestructureerde manier aan, onder meer door de bankwijde invoering van een ’Internal Control Policy Manual’ en de installatie van een ’Loss Event Database’. Bank- en verzekeringsactiviteiten brengen typische risico’s met zich mee. Voor de bank gaat het voornamelijk om het tegenpartijrisico, het landenrisico, diverse marktrisico’s en het liquiditeitsrisico. Voor de verzekeraar betreft het in essentie het beleggingsrisico en diverse verzekeringstechnische risico’s. Het beheersbaar en beperkt houden van deze risico’s is een van de meest cruciale opdrachten voor het management van de KBC Groep.
2
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Risicobeheer
KERNCIJFERS Risico-indicatoren bankbedrijf1 Tegenpartijrisico kredieten en beleggingsportefeuille NP-ratio Dekkingsgraad Landenrisico (in miljoenen EUR) Azië Centraal- en Oost-Europa Latijns-Amerika Marktrisico’s (in miljoenen EUR) ALM: rentegevoeligheid transformatiepositie ALM: BPV transformatiepositie Dealingrooms: VAR renterisico’s Dealingrooms: VAR valutarisico’s Scenarioanalyse KBC Financial Products Brussels Scenarioanalyse KBC Financial Products (excl. Brussels) Scenarioanalyse KBC Securities
31-12-1999
31-12-2000
1,3 % 63,8 %
1,4 % 66,5 %
4 557 2 685 1 081
4 780 3 505 1 135
2,4 28,0 22,0 2,1 0,0 1,9 7,1
4,4 40,2 15,1 1,7 15,2 15,0 2,0
1 Definitie ratio’s en begrippen: zie verder in dit hoofdstuk.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
3
Risicobeheer
RISICOBEHEER KBC BANK
KREDIETPORTEFEUILLE INDELING NAAR SECTOR
Tegenpartijrisico Het tegenpartijrisico of kredietrisico is, algemeen gesproken, het risico van niet-terugbetaling dat is te wijten aan de insolvabiliteit of de betalingsonwil van de tegenpartij.
15,0 % 33,5 %
10,7 %
4,5 % 4,8 % 5,2 %
■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
12,3 %
6,9 %
7,1 %
Financiële diensten Particulieren Klein- en groothandel Diensten aan Bedrijven Vastgoed Utilities Publieke dienstverlening Bouw Rest
KREDIETPORTEFEUILLE INDELING NAAR RATING VAN HET LAND* 1,3 %
5,2 %
2,0 %
33,6 %
57,9 %
■ AAA-landen en internationale instellingen ■ AA-landen ■ A-landen ■ BBB-landen ■ Non-investment-grade-landen * Land van de tegenpartij of desgevallend garant.
4
Bewaking van het tegenpartijrisico De belangrijkste principes van de risicobewakingsmethodiek in de kredietverlening zijn: ¶ De risicobewakingspolitiek begint uiteraard bij een kritische selectie en aanvaarding van nieuwe kredietdossiers. Hiertoe beschikken zowel de kredietaanbrengers als adviseurs en beslissers over tal van richtlijnen, procedures en ondersteunende systemen. Kredietrisicomodellering en meer bepaald interne ratingmodellen worden meer en meer ingeschakeld in dit proces, onder andere ter bepaling van de risicoklasse van een krediet en ter bepaling van een verantwoorde prijsstelling, die onder meer rekening houdt met het ’verwachte kredietverlies’ (zie verder). ¶ Vervolgens wordt elk kredietdossier periodiek herzien. De frequentie van deze herziening is onder meer afhankelijk van de risicoklasse van de kredieten. ¶ Tegelijk is er een continue detectie van verhoogde risico’s. Naast een adequate bewaking van overschrijdingen en achterstallen worden dergelijke risico’s onder meer opgespoord via een knipperlichtensysteem, waarvan de werking regelmatig getest wordt. Daarnaast werd in 2000 ook een begin gemaakt met de installatie van ’KMV Credit Monitor’, een systeem dat de kans op het faillissement van een onderneming berekent op basis van onder meer haar beurskoers en schuldgraad. ¶ Probleemdossiers worden nauwlettend gevolgd. In het binnenland geldt dat, wanneer de moeilijkheden verband houden met kortstondige liquiditeitsproblemen, de cliëntenrelatie prioritair blijft en de kredietbewaking in het netwerk zelf gebeurt. Pas in een tweede fase, bij een structureel ongunstige ontwikkeling van het kredietrisico, wordt het beheer van de kredietrelatie ondersteund, gestuurd en, voor de grote risico’s, overgenomen door de Directie Bijzonder Kredietbeheer, met als doel het risico te beheersen en te verminderen en de positie van de bank zoveel mogelijk te vrijwaren. In het buitenland wordt elke substantiële verandering in een dossier die een invloed kan hebben op de terugbetalingscapaciteit, onmiddellijk aan een kredietcomité in het hoofdkantoor voorgelegd en worden daarnaast alle effectieve maar ook potentiële probleemdossiers halfjaarlijks onderworpen aan een collectieve herziening. Bij deze gelegenheid, en ook nog eens bij een beperktere tussentijdse (driemaandelijkse) evaluatie, wordt het bedrag van de vereiste voorzieningen geval per geval beoordeeld. Over probleemdossiers wordt zowel in het binnenland als in het buitenland beslist volgens een specifieke (strengere) delegatiematrix. ¶ Wanneer een probleemdossier een potentieel verlies voor de bank vormt, past men waardeverminderingen toe. Zo worden, voor tegenpartijen met (nakende) betalingsproblemen, op basis van het geschatte verlies en dus rekening houdend met onder meer de waarborgen, tijdig de nodige waardeverminderingen doorgevoerd op basis van de specifieke risico-inschatting per dossier (met uitzondering van de kleinere dossiers in het binnenland, waar de waardevermindering op portefeuillebasis berekend wordt). Uit voorzichtigheidsoverwegingen worden ook waardeverminderingen toegepast op debiteuren met bepaalde moeilijkheden die hun verplichtingen vooralsnog wel naleven (de ’performing’ kredieten). Ook voor speciale gebeurtenissen die in de (nabije) toekomst een negatieve invloed kunnen hebben op de kredietkwaliteit legt men bijkomende (algemene) voorzieningen aan. Voor de buitenlandse kredietrisico’s worden daarenboven een algemene voorziening voor kredietverliezen (gebaseerd op de risicoklasse) en een voorziening voor landenrisico’s aangelegd. KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Risicobeheer
Kwaliteit van de kredietportefeuille Zoals uit de tabel blijkt, blijft de kwaliteit van de kredietportefeuille goed. Circa 2,1 % van de kredietportefeuille is ’non-performing’1, waarvan 67,7 % is gedekt2 door specifieke waardeverminderingen. Inclusief de beleggingsportefeuille is slechts 1,4 % van de portefeuille ’non-performing’, en is 66,5 % gedekt door specifieke waardeverminderingen.
31-12-1998
31-12-1999 incl. C{ SOB2
31-12-2000 incl. C{ SOB2
2,0 % 1,3 % 1,8 %
2,1 % 2,1 % 2,1 %
2,5 % 1,7 % 2,1 %
69,3 % 60,9 % 67,2 %
64,5 % 63,2 % 64,0 %
67,2 % 68,6 % 67,7 %
1,2 % 0,9 % 1,1 %
1,4 % 1,2 % 1,3 %
1,7 % 1,0 % 1,4 %
69,3 % 60,5 % 67,1 %
64,5 % 62,5 % 63,8 %
67,2 % 65,0 % 66,5 %
KREDIETPORTEFEUILLE Non-performing1 t.o.v. totale portefeuille - Binnenland - Buitenland Totaal KBC Bank Dekking non-performing door waardeverminderingen - Binnenland - Buitenland Totaal KBC Bank KREDIET- EN BELEGGINGSPORTEFEUILLE Non-performing t.o.v. totale portefeuille - Binnenland - Buitenland Totaal KBC Bank Dekking non-performing door waardeverminderingen - Binnenland - Buitenland Totaal KBC Bank
1 Non-performing: faillissementen en opgezegde kredieten in het binnenland, kredieten of papier uit de beleggingsportefeuille waarvan hoofdsom- of interestbetalingen meer dan negentig dagen achterstallig zijn in het buitenland. De dekkingsbedragen houden rekening met een toekomstige belastingsbesparing. 2 Exclusief de ’historische portefeuille’ van C { SOB, die volledig is afgedekt door waarborgen en waardeverminderingen. Ook exclusief IPB en KBC Financial Products. In 2000 werden enkele methodologische aanpassingen doorgevoerd bij de berekening van de buitenlandse kredietportefeuille, echter met verwaarloosbaar effect op de cijfers in de tabel.
In het binnenland verhoogt het aandeel ’non-performing’ kredieten van 1,4 % naar 1,7 % van de kredietportefeuille (inclusief de beleggingsportefeuille). Deze stijging, die te situeren is in het bedrijvensegment, heeft te maken met de slechte ontwikkeling van enkele relatief grote dossiers in de technologie- en textielsectoren. In deze dossiers werd overgegaan tot het aanleggen van voorzieningen, die zodanig werden bepaald dat verdere ontwikkelingen normaliter geen negatieve impact meer zullen hebben op de resultaten van de bank. De achteruitgang van de kwaliteit van de binnenlandse kredietportefeuille werd voor het grootste deel gecompenseerd door de verbetering van de kwaliteit van de internationale portefeuille, waar het aandeel van de ’non-performing’ kredieten daalt van 1,2 % naar 1,0 %. Dit had onder meer te maken met de over het algemeen goede internationale economische toestand, en meer specifiek de verbetering in de regio Zuidoost-Azië, waar verschillende dossiers zich positief ontwikkelden.
1 Definitie: zie tabel 2 Inclusief toekomstige belastingbesparingen.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
5
Risicobeheer
LANDENEXPOSURE AZIË
KBC BANK
4%
3%
1%
1%
17 %
6% 6% 7%
16 %
Landenrisico5
11 % 15 %
14 %
■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
Taiwan Japan Singapore Hongkong China Zuid-Korea Filippijnen India Thailand Maleisië Indonesië Rest
Het landenrisico is het risico van niet-terugbetaling dat niet zijn oorzaak vindt in de insolvabiliteit of de betalingsonwil van de tegenpartij, maar in gebeurtenissen of maatregelen van politieke of monetaire autoriteiten in een bepaald land. Limieten en berekening van landenexposure Het landenrisico wordt beperkt door het instellen van limieten per land, die verder worden onderverdeeld in sublimieten voor ’transferrisico’s’, ’performancerisico’s’ en ’IFC B-leningen’. Per land wordt, volgens een voorzichtige methodiek, het landenrisico berekend. Het berekende landenrisico bevat ook risico’s die veeleer beperkt zijn zoals, performancerisico’s, IFC B-leningen en vorderingen op overheden en op kredietinstellingen. Risico’s in de nationale munt van de tegenpartij en risico’s met betrekking tot landen behorend tot de eurozone worden niet opgenomen. Deze risico’s worden evenwel afzonderlijk gerapporteerd. Bij het afsluiten van elke nieuwe transactie moet men nagaan of er voldoende beschikbare ruimte is op de landenlimiet en, indien relevant, de betrokken sublimieten. Eventuele overschrijdingen van landenlimieten moeten vooraf aan vastgelegde beslissingsechelons worden voorgelegd.
LANDENEXPOSURE CENTRAAL- EN
OOST-EUROPA KBC BANK
2%
3% 3% 4% 10 %
38 %
11 %
28 %
■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
Dit uitgesproken herstel van diverse ’emerging markets’ inspireerde ook tot een verlaging van de totale voorziening voor landenrisico’s. Hierdoor, en mee door enkele andere factoren3, daalde de voorziening voor landenrisico’s van circa 215 miljoen EUR eind 1999 naar 118 miljoen EUR eind 20004, wat nog steeds ver boven de minimumvereisten van de CBF terzake ligt. De voorziening voor de gevolgen van de dioxinecrisis, die per einde 1999 ongeveer 48 miljoen EUR dekte, werd volledig teruggenomen omdat er ondertussen voor de betrokken dossiers waar nodig specifieke waardeverminderingen werden geboekt.
Tsjechische Republiek Hongarije Slovakije Polen Rusland Slovenië Croatië Rest
6
Ontwikkeling van het landenrisico Het landenrisico ten aanzien van Azië bedraagt ongeveer 4,8 miljard EUR, een vermindering van bijna 55 % ten opzichte van medio 1997, net voor het uitbreken van de crisis in deze regio. Door de sterke aanwezigheid van KBC in Centraal-Europa is het landenrisico met betrekking tot deze regio relatief hoog. De verdere toename in 2000 tot 3,5 miljard EUR was deels het gevolg van de integratie van K&H Bank in de cijfers. Het risico t.a.v. Latijns-Amerika blijft, met 1,1 miljard EUR exposure, relatief beperkt. (In miljoenen EUR) Het verdere herstel in de landen die in de periode 1997-1998 werden getroffen door onrust op de financiële markten (Zuid-Korea, Thailand, Indonesië, Maleisië, Brazilië, Argentinië, Venezuela en Rusland, verder de ’probleemlanden’ genoemd), wettigde een lichte toename van de risico’s in 2000. Eind 2000 bedroeg het risico ten aanzien van deze landen 1,24 miljard EUR, tegenover 1,15 miljard EUR eind 1999. Wel werd het landenrisico in de meest kwetsbare landen, zoals Argentinië en Indonesië, verder afgebouwd.
3 Zo werden onder meer enkele oude geïndividualiseerde voorzieningen voor landenrisico’s overgeboekt naar de ’specifieke waardeverminderingen’. 4 Dekkingsbedrag, dit is inclusief toekomstige belastingbesparingen. 5 De cijfers betreffen KBC Bank inclusief de dochtermaatschappijen waarin KBC Bank een meerderheidsaandeel aanhoudt, exclusief IPB en KBC Financial Products.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Risicobeheer
ONTWIKKELING LANDENRISICO AZIË, CENTRAAL-EUROPA, LATIJNS-AMERIKA (in miljoenen EUR)
14 000 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000
■ Azië
■ Centraal- en Oost-Europa
12-2000
09-2000
06-2000
03-2000
12-1999
09-1999
06-1999
03-1999
12-1998
09-1998
06-1998
03-1998
12-1997
09-1997
06-1997
03-1997
0
12-1996
2 000
■ Latijns-Amerika
LANDENRISICO
Landenexposure per werelddeel West-Europa zonder eurozone 10 889 10 483 4 695 5 787 Azië 4 557 4 780 2 775 2 005 Noord-Amerika 3 579 4 067 1 489 2 578 Centraal- en Oost-Europa 2 685 3 505 1 462 2 043 Latijns-Amerika 1 081 1 135 684 451 Oceanië 1 001 854 301 553 Midden-Oosten 747 687 324 364 Afrika 348 405 171 234 Internationale instellingen 289 249 92 157 Totaal 25 175 26 165 11 993 14 172 Individuele landenexposures Zuid-Korea Thailand Indonesië Maleisië Brazilië Argentinië Venezuela Rusland
277 234 76 124 139 145 30 122
358 175 70 144 179 137 40 134
229 53 14 51 158 100 11 22
129 121 56 93 22 37 29 112
19 64 0 31 56 0 11 34 0 215 0 19 3 0 7 16 6 0
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
13 4 886 13 3 169 1 2 137 164 2 590 86 680 0 421 70 301 98 209 0 111 444 14 503 0 0 0 0 5 11 8 118
221 144 66 94 52 40 26 8
KT commercieel
MLT-exportfinanciering
Professioneel
Obligaties en aandelen
Kredieten
Performance risico’s
Uitsplitsing naar transactietype
IFC ‘B’kredieten
>12 maanden
<12 maanden
31-12-2000
Totaal risico Uitsplitsing naar restlooptijd 31-12-1999
(In miljoenen EUR)
995 452 503 327 30 342 0 0 69 2 717
4 440 905 1 408 327 0 89 25 25 9 7 228
31 13 1 14 1 0 6 16 0 82
100 165 18 52 283 2 275 24 59 977
10 9 0 50 1 1 0 1
61 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 1 0 0 6
67 2 1 0 113 69 0 0
7
Risicobeheer
Het landenrisico met betrekking tot de ’probleemlanden’ is, inclusief de algemene voorzieningen voor landenrisico’s en voor (buitenlandse) kredietverliezen6, voor 34 % gedekt door waardeverminderingen en voorzieningen. Wanneer de activiteiten met een beperkt landenrisico (performancerisico’s, IFC B-kredieten, commerciële kortetermijnkredieten) buiten beschouwing worden gelaten, dan bedraagt de dekking zelfs 54 %. Het landenrisico ten aanzien van Turkije, waar de banksector eind december en eind februari door een vertrouwens- en liquiditeitscrisis werd getroffen, bedraagt 150 miljoen EUR. Het gros hiervan is exposure ten aanzien van de beste Turkse banken. Een gedeelte betreft performancerisico.
Interne kredietrisicomodellen De bank heeft haar inspanningen voor de uitbouw van een modern kredietrisicobeheer ook in 2000 actief voortgezet. Daarbij wil de bank aansluiten bij de terzake meest geavanceerde financiële instellingen om zo ook voorbereid te zijn op de nakende wijziging van het Bazelakkoord van 1988. Bij de modellering van het kredietrisico wordt veel aandacht besteed aan de ’interne ratingmodellen’. Het kredietrisico wordt in dergelijke modellen gesplitst in zijn verschillende componenten, zoals de kans op faillissement van de tegenpartij, het uitstaand kredietbedrag bij faillissement en de waarde van eventuele waarborgen na faillissement. Op dit ogenblik is de belangrijkste doelstelling van deze modellen een raming te geven van het ’verwachte verlies’. Dit ’verwachte verlies’ wordt beschouwd als behorend tot de courante bedrijfskosten en geeft logischerwijze aanleiding tot een doorberekening in de kostprijs van het krediet en tot het aanleggen van voorzieningen voor kredietverliezen. De onzekerheid omtrent het verwachte verlies, het ’onverwachte verlies’, geeft een aanduiding van het benodigde economisch kapitaal. Dit aspect zal in de loop van 2001 verder worden ontwikkeld. Bij de ontwikkeling van modellen is momenteel vooral aandacht besteed aan de kredietverlening aan bedrijven. Het gaat hier zowel om de klassieke vormen van kredietverlening, waarop de statistische modellen met succes kunnen worden toegepast, als om de meer gespecialiseerde kredietverlening, waarbij veeleer de kennis van experts op systematische wijze in kaart wordt gebracht en in een model verwerkt. In 2000 werd het ’verwachte verlies’-model voor grote en middelgrote bedrijven in alle bedrijvenkantoren in gebruik genomen. De resultaten van dit model worden onder meer gebruikt voor een betere berekening van het rendement op eigen middelen (door het verwachte verlies als kosten te beschouwen) en voor het bepalen van de risicoklasse. De bank breidt eveneens haar al vroeger verworven expertise bij de scoring van kredieten aan particulieren verder uit en wil deze ook toepassen op andere segmenten van de kredietverlening. De ingebruikneming van deze modellen vond al gedeeltelijk plaats in 2000 en zal in 2001 worden uitgebreid. Via deze weg hoopt de bank binnen enkele jaren het grootste deel van haar kredietportefeuille te hebben afgedekt. De begrippen ’verwacht verlies’ en ’onverwacht verlies’ zullen dus in toenemende mate niet alleen op het niveau van de transactie, maar ook op het niveau van de portefeuille kunnen worden toegepast. 6 Landenrisico t.a.v. deze landen, afgezet tegen de som van de individuele waardeverminderingen op debiteuren uit deze landen, de in het kader van de CBF-reglementering aan deze landen toegewezen voorzieningen voor landenrisico’s, de algemene (d.i. niet aan specifieke landen toegewezen) voorziening voor landenrisico’s en de algemene voorziening voor (buitenlandse) kredietrisico’s, telkens inclusief toekomstige belastingbesparingen.
8
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Risicobeheer
De bank heeft ook een gelijkaardig project beëindigd voor de beoordeling van het landenrisico. Daarmee wordt de traditionele benadering aangevuld door een nieuwe methodiek.
Marktrisico’s De marktrisico’s omvatten de kansen op verlies ingevolge ongunstige wijzigingen in de waarde van posities die door de bank worden aangehouden op de rente-, wisselen aandelenmarkten en de daarvan afgeleide markten. Risicobewustzijn en -organisatie Ook inzake marktrisico’s wordt het belang van risicobeheer bewezen door de betrokkenheid van de hoogste bankleiding. Via de jaarlijkse goedkeuring van het limietensysteem en de limietbedragen wordt de Raad van Bestuur actief betrokken bij de bepaling van het risicoprofiel van de bankgroep. Het Auditcomité, een subcomité van de Raad van Bestuur, wordt op kwartaalbasis door de onafhankelijke Directie Risicobeheer ingelicht over onder meer de ontwikkeling van de marktrisico’s die de bank loopt, de wijzigingen in de organisatie van de risicobewaking, de aanpassing van de limietensystemen en de aanbevelingen van officiële en semi-officiële instanties. Daarbij worden op verzoek van het Auditcomité ook speciale aandachtspunten behandeld. Het Directiecomité (DC) van de bank is van zeer nabij betrokken bij het risicobeheer. Deze betrokkenheid werd in 2000 nog vergroot door het aantal DC-leden dat de vergaderingen van de toezichtscomités bijwoont te verhogen van twee naar drie. Daarenboven worden alle leden van het Directiecomité ingelicht via de wekelijks aan deze comités voorgelegde syntheserapporten, discussienota’s en verslagen van de vergaderingen. De toezichtscomités, met name het Marktcomité en het Thesauriecomité, blijven op actieve wijze hun taak vervullen. Het Marktcomité ziet toe op de diverse risico’s in de dealingrooms van de bank en haar dochterondernemingen. Het Thesauriecomité verzekert de bewaking en het beheer van de structurele renterisico’s en van de obligatieen aandelenportefeuilles van de bank. De onafhankelijke Directie Risicobeheer vervult een cruciale rol in het beheersproces van de marktrisico’s. In haar organisatie werden in de loop van 2000 geen verdere wijzigingen doorgevoerd. Wel voerde men het aantal medewerkers dat verantwoordelijk is voor het kredietrisicobeheer verder op en zette men de investeringen in verfijnde risicobeheerssoftware voort. Ook de integratie van de Centraal-Europese dochtermaatschappijen binnen het KBC-risicobeheer kreeg bijzondere aandacht. De organisatie, methodologie en werkprocedures van de Directie Risicobeheer worden regelmatig aan een onafhankelijk toezicht onderworpen door de interne audit. Het Asset-Liability Management Onder Asset-Liability Management (ALM) verstaat de bank het beheer van de marktrisico’s verbonden aan de balans- en buitenbalansverrichtingen van het ’banking book’ (d.w.z. alle activiteiten die niet behoren tot het ’trading book’, dat de dealingroomactiviteiten omvat). Het betreft in hoofdzaak het EUR-renterisico verbonden aan onder meer de kredietverlening, depositowerving en het beheer van de obligatieportefeuille. Dit risico wordt aangeduid met de term ’structureel renterisico’. Daarnaast loopt de bank ook een aandelenrisico in haar aandelenportefeuille en een wisselrisico door onder meer de activiteiten van haar buitenlandse vestigingen (het ’structureel wisselrisico’).
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
9
Risicobeheer
De EUR-ALM-activiteiten van de bank worden beheerd via een marktgerichte interne prijsstelling voor looptijdgebonden producten en via een benchmarkingmethodiek voor de niet-looptijdgebonden producten (zicht- en spaarrekeningen, eigen vermogen). Voor deze laatste producten wordt een representatieve looptijd en een kernbedrag vastgelegd (een bedrag dat met een redelijke graad van zekerheid ter beschikking van de bank zal blijven), die beide doorslaggevende parameters zijn bij de herbelegging van deze middelen in hoofdzakelijk overheidsobligaties. Alle renterisico’s worden uit het kantorennet geweerd en geconcentreerd in een centraal beheerde transformatiepositie. De opdeling van deze positie in diverse subboeken maakt bovendien een gedetailleerde analyse mogelijk met het oog op de uitstippeling van een commercieel en rentebeleid. De benchmarkingmethodiek wordt op regelmatige basis geëvalueerd en zo nodig bijgestuurd op basis van nieuwe inzichten en marktontwikkelingen. Voor de bewaking van haar kwetsbaarheid maakt de bank gebruik van technieken zoals rentegevoeligheidsanalyse, Basis-Point-Value, gapanalyse, durationbenadering, scenarioanalyse en Value-at-Risk. Bij het beheer van haar posities legt de bank de nadruk op het inkomensperspectief. Wat de transformatiepositie betreft, werd 2000 gekenmerkt door een beperkte stijging van het risicoprofiel tijdens het eerste kwartaal, gevolgd door een zeer geleidelijke afbrokkeling tijdens de rest van het jaar. De aandacht van het Thesauriecomité spitste zich daarbij vooral toe op het veiligstellen van de rentemarge in een klimaat van een vervlakkende rentecurve. De daling van de spaardeposito’s, als gevolg van het succes van voornamelijk de beleggingsfondsen, heeft vooralsnog geen aanpassing van de bestaande benchmarksystematiek teweeggebracht. Het beleid inzake de aandelenbeleggingsportefeuille is gebaseerd op een evenwichtige spreiding over een aantal sectoren op de Europese aandelenmarkten. Door verkopen, voornamelijk in 1999, is deze portefeuille echter relatief klein geworden. De tabel geeft een idee van de ’rentegevoeligheid’ en de ’Basis-Point-Value’ van de transformatiepositie van KBC Bank (dit is de gevoeligheid van de rente-inkomsten respectievelijk marktwaarde van deze positie tijdens het eerstvolgende jaar bij een shift van de rentecurve met tien basispunten). Ook wordt de Value-at-Risk van de aandelenbeleggingsportefeuille mee opgenomen.
ALM-ACTIVITEITEN (In miljoenen EUR)
Rentegevoeligheid
Eind 1999 Gemiddelde 1ste kwartaal 2000 Gemiddelde 2de kwartaal 2000 Gemiddelde 3de kwartaal 2000 Gemiddelde 4de kwartaal 2000 Eind 2000 Maximum in 2000 Minimum in 2000
Transformatiepositie Aandelenportefeuille BPV1 VAR2
2,4 2,8 4,2 4,9 4,7 4,4 5,5 2,5
28,0 32,9 44,0 43,8 40,5 40,2 51,2 27,7
8,5 8,0 8,6 9,1 8,0 7,4 10,1 6,0
1 BPV: Basis-Point-Value (een shift van de rentecurve met tien basispunten). 2 VAR: Value-at-Risk (99 % betrouwbaarheidsinterval, tien dagen houdperiode).
10
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Risicobeheer
De rentegevoeligheid en BPV van CBC Banque, Centea en KBC Lease samen bedroeg per einde 2000 respectievelijk 0,7 miljoen EUR en 5,5 miljoen EUR. De netto-impact van de Centraal-Europese dochterondernemingen K&H en C { SOB (zonder IPB) op de rentegevoeligheid van de rente-inkomsten en op de marktwaarde van de ALM-posities is verwaarloosbaar. De VAR van de aandelenbeleggingsportefeuille voor KBC Bank en haar Belgische dochterondernemingen werd per 31-12-2000 op circa 50 miljoen EUR geraamd (tiendaagse houdperiode, 99 % eenzijdig betrouwbaarheidsinterval). De activiteit in de dealingrooms en bij de gespecialiseerde dochtermaatschappijen De KBC Bank-groep beschikt over een aantal dealingrooms, verspreid over vier geografische gebieden, namelijk West-Europa, Centraal-Europa, de Verenigde Staten en het Verre Oosten. Deze dealingrooms beheren in hoofdzaak rente- en wisselrisico’s over een brede waaier van munten. Via haar gespecialiseerde dochtermaatschappijen KBC Securities en KBC Financial Products (inclusief ex-KBC Derivatives) is de bankgroep ook actief in de handel in aandelen en hun afgeleide producten, zoals opties en converteerbare obligaties. De bank is niet actief op de grondstoffenmarkten en loopt slechts beperkte wisselrisico’s. Voor de meting en bewaking van de rente- en wisselrisico’s doet de bank hoofdzakelijk een beroep op de Value-at-Risk-methodologie (VAR). Die beoogt binnen een bepaald betrouwbaarheidsinterval een raming te geven van het potentiële verlies waaraan de bank blootstaat over een bepaalde houdperiode. De Bank respecteert daarbij de BIS-normen (tien dagen houdperiode en 99 % eenzijdig betrouwbaarheidsinterval, gegevensachtergrond van minstens 250 dagen). Het rente-VAR-systeem werd in de loop van 2000 licht aangepast om een snellere respons op marktschokken te verkrijgen. Het systeem wordt aangevuld door andere instrumenten zoals gapanalyse, Basis-Point-Value, concentratielimieten, looptijdbeperkingen en stop-losses. Het FX-VARsysteem wordt hoofdzakelijk aangevuld met concentratielimieten. Voor de niet-lineaire aspecten van optiegebonden producten hanteert de bank een methodologie waarbij het potentieel verlies wordt geraamd op basis van een scenarioanalyse over een brede waaier van koers- en volatiliteitsschokken, waarbij een limiet geldt voor het meest negatieve resultaat uit deze analyse. Daarnaast worden de posities ook bewaakt op basis van de ’Greeks’, eendimensionale maatstaven voor risico’s inherent aan bijvoorbeeld koerswijzigingen, volatiliteitsveranderingen en tijdsverloop. De optieactiviteiten op wissel- en rentemarkten zijn erg beperkt. Daarentegen is in de laatste paar jaren de activiteit in aandelenopties en aandelenderivaten sterk toegenomen, onder meer door de overname van KBC Financial Products en de verwerving van de volledige controle over het voormalige KBC Derivatives, dat inmiddels deel uitmaakt van KBC Financial Products. Globaal werd de activiteit op de geld- en kapitaalmarkten gekenmerkt door een geleidelijke terugval van de Value-at-Risk. De dealingroom in Brussel vertegenwoordigt het grootste aandeel in de Value-at-Risk. De beschikbare limieten voor de dealingrooms werden in de loop van het jaar verder gereduceerd. Bij de aandelendochtermaatschappijen zijn enkel de limieten voor KBC Financial Products wat verruimd, mee als gevolg van nieuwe activiteiten. Over het geheel genomen bleef het risicoprofiel in de aandelenactiviteiten vrij stabiel. De tabel geeft de Value-at-Risk voor de dealingrooms van de bank op de geld- en kapitaalmarkten. De Centraal-Europese dochterondernemingen zijn daarin niet inbegrepen. Hun impact op de rente-VAR van de Groep is vrij beperkt en bedraagt eind 2000 circa 1,3 miljoen EUR. Voor de FX-VAR bedraagt de impact 0,4 miljoen EUR.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
11
Risicobeheer
Voor de aandelendochtermaatschappijen worden de resultaten van een scenarioanalyse voor de optieactiviteiten vermeld. De scenarioanalyse voor KBC FP (New York, Londen, Hongkong en Tokio) is voorlopig nog verschillend van die welke wordt gehanteerd voor KBC FP Brussels en KBC Securities.
DEALINGROOMACTIVITEITEN EN GESPECIALISEERDE DOCHTERONDERNEMINGEN (In miljoenen EUR)
VAR1renteactiviteiten
VAR1valutaactiviteiten
22,0 24,6 20,3 13,6 10,3 15,1 31,5 7,4
2,1 2,0 1,4 1,2 1,3 1,7 4,1 0,4
Eind 1999 Gemiddelde 1ste kwartaal 2000 Gemiddelde 2de kwartaal 2000 Gemiddelde 3de kwartaal 2000 Gemiddelde 4de kwartaal 2000 Eind 2000 Maximum in 2000 Minimum in 2000
Scenarioanalyse Scenarioanalyse KBC Financial Products KBC Securities Brussel
New York, Londen, Hongkong, Tokio
0,0 2,0 0,5 2,0 8,7 15,2 22,2 0,0
1,9 4,4 15,8 9,9 15,4 15,0 23,7 0,9
7,1 8,2 6,9 3,7 1,7 2,0 9,5 0,0
1 VAR: Value-at-Risk (99 % betrouwbaarheidsinterval, tien dagen houdperiode).
In de loop van 2000 heeft de bank een marktdataproject voltooid, met als doel de opbouw van een omstandige database van gecontroleerde marktgegevens. Daarnaast wordt de implementatie van verfijnde software voor marktrisicoanalyse voortgezet. De afronding voor het domein geld- en kapitaalmarkten wordt in 2001 verwacht. Ten slotte werd ook de interne rapportering via een intranetmodule verder verfijnd. Afgeleide producten Zie toelichting 36: ’Posten buiten balanstelling’.
Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico omvat de moeilijkheden die kunnen optreden bij de financiering van de courante werkzaamheden van de bank tegen aanvaardbare voorwaarden. KBC Bank beschikt voor haar activiteiten op de thuismarkt over een ruime pool van werkmiddelen. Bij de bepaling van de kernbedragen voor de niet-looptijdgebonden producten in de benchmarkingmethodiek hanteert de bank voorzichtige hypothesen. Zo wordt een belangrijk deel (tot 20 %) van de beschikbare bedragen op korte termijn belegd om het hoofd te kunnen bieden aan plotselinge opvragingen door de cliënteel. Op internationaal vlak beschikt de bank, dankzij haar zeer solide reputatie en zeer ruime naambekendheid, over een vlotte toegang tot de kapitaalmarkten via diverse programma’s van depositocertificaten, achtergestelde certificaten en Euro Medium Term Notes. Een en ander garandeert een stabiele en brede cliëntendepositobasis over een brede waaier van looptijden, munten, doelgroepen, landen, instrumenten en intermediatiekanalen. Naast de programma’s van de bank moeten ook de thesauriebewijzen- en Euro Medium Term Note-programma’s van de Holding worden vermeld, die er indirect ook toe bijdragen de bank van liquiditeiten te voorzien.
12
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Risicobeheer
Wat de actiefzijde van de balans betreft, beoogt de bank een voorzichtige spreiding van haar beleggingsportefeuille over een waaier van instrumenten. De laatste jaren werd ook actief en substantieel belegd in verhandelbare effecten, wat in vergelijking met directe kredietverlening eveneens liquiditeitsverruimend werkt. Ook als marktmaker op de repomarkt kan de bank een belangrijke bron van liquiditeiten aanboren. De bank ziet eveneens actief toe op de door haar aan derden verstrekte liquiditeitsgaranties. Deze worden gedeeltelijk afgedekt via stand-by-faciliteiten van derden. Een bescherming tegen een mogelijke illiquiditeit van de markten wordt verkregen door het opleggen van concentratielimieten per munt en door een zorgvuldig toezicht op de hypothesen inzake houdperiodes.
RISICOBEHEER KBC VERZEKERINGEN KBC Verzekeringen beschouwt risicobeheer als een van haar kernactiviteiten en beschikt over een gespecialiseerd team, ’Actuariaat en Risicobeheer’, dat verantwoordelijk is voor de bewaking van de risico’s en het vastleggen van de beleidslijnen omtrent de beheersing hiervan. Dit gebeurt in overleg met onder meer de afdeling ’Audit, Controle en Compliance’, de personen die verantwoordelijk zijn voor de dagelijkse leiding, de revisoren en de externe controle-autoriteiten.
Beleggingsrisico’s De beleggingsrisico’s omvatten het tegenpartijrisico, het liquiditeitsrisico en de marktrisico’s eigen aan de beleggingsaspecten van het verzekeringsbedrijf. Organisatie Actuariaat en Risicobeheer is verantwoordelijk voor de permanente bewaking van de balansrisico’s en voor het adviseren van het Directiecomité bij de uittekening van de globale beleggingsstrategie. Het Beleggingscomité, met een sterke betrokkenheid van KBC Asset Management, bepaalt het tactische beleggingsbeleid en ziet toe op de uitvoering van de richtlijnen. In 2000 werd de modellering van het levenbedrijf grotendeels afgerond. Hierdoor wordt het onder meer mogelijk om vanaf 2001 op regelmatige tijdstippen informatie over de ’Embedded Value’ te verschaffen. In de loop van 2001 wordt ook de modellering van het schadebedrijf aangevat. Ook het ’Risk Based Capital’-concept werd verder uitgewerkt. Zo wordt bijvoorbeeld het kapitaalverbruik van de verschillende activiteiten expliciet meegenomen in de evaluatie van de prestaties van deze activiteiten. Deze modellen leggen de basis voor het vastleggen van de strategische beleggingsrichtlijnen voor de verschillende deelportefeuilles. Op regelmatige basis wordt per deelportefeuille de beleggingsmix getoetst op rendement en risico, met bijzondere aandacht voor liquiditeits- en solvabiliteitsrisico’s. Beleggingsrichtlijnen De diverse risico’s verbonden aan de beleggingsportefeuille worden ingeperkt via een aantal gedetailleerde beleggingsrichtlijnen. Zo gelden er onder meer beperkingen, gaande van limitering tot zelfs volledig verbod, met betrekking tot: ¶ niet op algemeen erkende beurzen genoteerde obligaties en aandelen; ¶ speculatieve valutatransacties, speculatieve posities en leveraging door middel van derivaten; ¶ geografische en sectorale concentraties in de diverse deelportefeuilles; ¶ het aandeel van niet-OESO-staatsobligaties en obligaties met een rating van minder dan ’AA’;
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
13
Risicobeheer
¶ het aandeel van leningen met een achtergesteld karakter; ¶ het aandeel van obligaties en aandelen dat niet binnen een dag met minimaal verlies verkoopbaar is. De voorziening voor financiële risico’s Met het oog op het opvangen van de risico’s die voortvloeien uit posities in vreemde valuta’s, in effecten of in andere financiële instrumenten, legt KBC Verzekeringen sinds 1999 op consistente wijze een voorziening voor financiële risico’s aan. Aan deze voorziening worden jaarlijks toevoegingen gedaan tot een bepaald normbedrag is bereikt. Het normbedrag varieert vanzelfsprekend naar gelang van de financiële risicopositie.
Verzekeringstechnische risico’s De verzekeringstechnische risico’s omvatten het tariferings- en acceptatierisico, het risico van ontoereikendheid van de reserves, en verzekeringsfraude. Tariferings- en acceptatierisico De acceptatie- en tarificatiepolitiek is gebaseerd op eigen technische analyses en marktgegevens. Concreet bestaat deze politiek in de bepaling van de doelgroep, van de risico’s die men wenst te benaderen en van het tarief waartegen men deze risico’s wenst te accepteren. Om de op deze manier verkregen risicoposities verder te beperken, wordt eveneens een politiek van adequate medeverzekering en herverzekering uitgewerkt. Om tot een juiste inschatting van en tarificatie voor een concreet risico te kunnen komen, is het noodzakelijk om over alle relevante informatie te beschikken. De agent en het bankkantoor spelen hierbij een belangrijke rol, omdat zij het dichtst bij de kandidaat-verzekeringsnemer staan. Ter ondersteuning van het acceptatie- en tarificatieproces van haar bemiddelaars, stelt KBC Verzekeringen daarenboven tal van werkinstrumenten ter beschikking, zoals productgidsen, waarin wordt beschreven welke informatie vereist is en aan welke selectiecriteria de voorgestelde risico’s moeten beantwoorden. Voor een aantal standaardrisico’s maken de verkopers gebruik van een on-line-acceptatietoepassing die verifieert of het voorgestelde risico voldoet aan de gestelde acceptatievoorwaarden en die de premie berekent. Bij een positieve evaluatie kan de polis onmiddellijk getekend worden. Bij een negatief resultaat wordt de automatische polisopmaak geblokkeerd en worden de gegevens naar de polisdiensten van KBC Verzekeringen verzonden om een aangepaste acceptatie en tarificatie te verkrijgen. Ook de niet-standaardrisico’s kunnen alleen worden geaccepteerd door de polisdiensten van KBC Verzekeringen. Voor particulieren en kleine ondernemingen verloopt dit proces via gedecentraliseerde, provinciale kantoren en voor grote ondernemingen en specifieke risico’s via gespecialiseerde, centrale afdelingen. Daarnaast beschikt KBC Verzekeringen ook nog over een mobiel team van specialisten die het verkoopsnet ondersteunen. Naast een correcte acceptatie is een permanente bewaking van het technisch rendement van de verzekeringsportefeuille een absolute noodzaak. Zo hanteert KBC Verzekeringen een bedrijfseconomisch model om jaarlijks de rendabiliteit van de schadeverzekeringsactiviteiten te evalueren en wordt via portefeuillebewaking de kwaliteit en homogeniteit van de portefeuille verhoogd. Via een analyse per verkooppunt speurt KBC Verzekeringen ook naar distributiepunten met een verbeteringspotentieel inzake verzekeringstechnisch rendement. Daarenboven bewaakt elke productbeheerder, via de informatie die in een aantal datawarehouses is opgeslagen, het rendement van de hem toegewezen producten en kan hij voorstellen tot bijsturing formuleren.
14
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Risicobeheer
Ten slotte doet KBC Verzekeringen, ter controle van de acceptatie- en tarificatiepolitiek, een beroep op twee controle-instanties. Een certifiërend actuaris kijkt op basis van technische analyses en modellen na of de maatschappij een blijvend gezond evenwicht behaalt. Daarnaast ziet ook de afdeling Audit, Controle en Compliance erop toe dat de acceptatie en tarificatie conform alle richtlijnen verloopt. Toereikendheid technische voorzieningen ¶ Schadebedrijf: bij de bepaling van de technische voorzieningen wordt een systematische en geïndividualiseerde schade-evaluatie toegepast. Gespecialiseerde schadebeheerders per schadetak, bijgestaan door technische, juridische en medische adviseurs, zorgen dat deze schattingen permanent worden geactualiseerd. In 2000 werd een nieuw en meer geautomatiseerd bewakings- en rapporteringssysteem geïmplementeerd. ¶ Levenbedrijf: al jaren wordt een politiek gevoerd die rekening houdt met de mogelijke negatieve gevolgen van een rentedaling. Zo worden de technische voorzieningen voor producten met een gegarandeerde tariefrente van 4,75 % berekend tegen 4 %. ¶ Vergrijzingsreserves: er worden vergrijzingsvoorzieningen aangelegd voor de ziekteverzekeringsproducten die niet tegen risicopremies werden gesloten. Bij de bepaling van deze vergrijzingsvoorzieningen wordt rekening gehouden met de verzwaring van het risico naarmate de leeftijd van de verzekerde hoger is. ¶ Voorzieningen in het herverzekeringsbedrijf: de schadevoorzieningen voor lopende contracten in de geaccepteerde herverzekering worden op individuele basis geschat. De voorzieningen voor schadegevallen van het huidige jaar worden berekend op basis van de verwachte technische resultaten. De voorzieningen voor schadegevallen van vorige jaren worden gebaseerd op de schattingen van de maatschappijen die het risico laten herverzekeren. Bij al deze berekeningen gaat KBC Verzekeringen voorzichtig te werk en houdt zij expliciet rekening met buitengewone schadeontwikkelingen en rentefluctuaties. Zware ongevallen en catastrofes ¶ Herverzekeringsprogramma: de verzekeringsportefeuilles worden door herverzekering beschermd tegen de invloed van zware schadegevallen. Deze herverzekering verloopt in nauwe samenwerking met Secura, de herverzekeringsdochteronderneming van KBC Verzekeringen, die hierbij vooral de rol van consulent op zich neemt. De herverzekeringsprogramma’s zijn opgesplitst in drie grote blokken: zaakschadeverzekeringen, ongevallenverzekeringen en levensverzekeringen. Het overgrote deel van de herverzekeringscontracten zijn op niet-proportionele basis afgesloten, waardoor de impact van zeer zware schadegevallen of schadegebeurtenissen wordt afgedekt. Waar nodig wordt het algemene of ’verplichte’ herverzekeringsprogramma aangevuld met facultatieve contracten, dat zijn herverzekeringscontracten voor individuele risico’s. KBC Verzekeringen richtte in 1993 een herverzekeringsmaatschappij onder de naam Lucare op in Luxemburg. Deze maatschappij herverzekert vooral catastroferisico’s van KBC Verzekeringen. ¶ Egalisatievoorziening: De verzekeringsondernemingen van KBC Verzekeringen leggen egalisatievoorzieningen aan volgens de richtlijnen van hun respectieve controleautoriteiten.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
15
Risicobeheer
Schadebeheersing en fraudebestrijding Het efficiënt en snel behandelen van schadegevallen gebeurt via het ’KBC Call Center 24+’ of door de verzekeringsagent via het systeem van rechtstreekse schaderegeling. Schadegevallen die niet onder het systeem van rechtstreekse regelingen vallen, worden behandeld door schadebeheerders op de provinciale diensten van KBC Verzekeringen, die waar nodig schade-experts kunnen inschakelen. Zware ongevallen of ongevallen die een specifieke kennis vereisen, worden op de Centrale Schaderegeling behandeld. De werkzaamheden van de interne schade-experts en externe medewerkers worden bewaakt door middel van een zelf ontwikkeld systeem dat niet alleen de doorlooptijden en kosten verifieert, maar ook de kwaliteit van de uitgevoerde opdracht nagaat. Daarnaast doet KBC Verzekeringen voor de regeling van de schadegevallen ook nog een beroep op ’geconventioneerde’ garages en herstellers en volgt die van nabij. Ten slotte wordt ook veel aandacht besteed aan de begeleiding van nieuwe experts, die daartoe een interne schadecoördinator als ’coach’ krijgen toegewezen. Aan alle interne schadediensten en schade-experts wordt een lijst van ’knipperlichten’ ter detectie van mogelijke fraude bezorgd. Aanwijzingen van mogelijke fraude die op basis van deze knipperlichten aan het licht komen, worden onderzocht door gespecialiseerde experts die hiervoor een beroep kunnen doen op de cel Fraudebestrijding. Deze cel voert bovendien een actief fraudebestrijdingsbeleid. Ook omtrent de uitkeringen in de tak Leven heeft de maatschappij de nodige procedures ontwikkeld, rekening houdend met de voorschriften van de antiwitwaswetgeving. Ten slotte dient nog te worden gewezen op het bestaan van een permanent systeem van steekproefcontroles op schadedossiers. Die controles dienen als instrument voor de sturing en bewaking van de schadebehandeling. Het resultaat ervan kan leiden tot bijsturingen in het schadebehandelingsproces of andere correctieve maatregelen zoals aangepaste opleidingsprogramma’s voor interne medewerkers. De afdeling Audit, Controle en Compliance ziet toe op het correct uitvoeren van de steekproefcontroles en de correcte behandeling van de schadedossiers.
OPERATIONELE RISICO’S EN COMPLIANCE Zoals vrijwel elke onderneming loopt de KBC Groep ook diverse operationele risico’s, zoals het risico van het niet of onvoldoende functioneren van de systemen, processen en technische infrastructuur, het risico van verlies van strategisch personeel en risico’s in verband met fraude, beveiliging, de potentiële negatieve gevolgen van wetswijzigingen en de afdwingbaarheid van contracten.
Initiatieven in verband met operationele risico’s In 2000 ontwikkelde KBC een ’Internal Control Policy Manual’, die richtlijnen omvat betreffende de beheersing van het operationeel risico van alle belangrijke bankactiviteiten. Vanaf 2001 volgen gelijkaardige initiatieven voor de verzekeringsactiviteiten en de ondersteunende diensten. Deze ’manual’ werd opgesteld in samenspraak met de lijnmanagers, die ook als taak hebben deze richtlijnen in hun werkgebied te implementeren en een adequate interne controlestructuur op te zetten. KBC installeerde ook een ’Loss Event Database’, waarin vanaf 2001 gegevens omtrent operationele verliezen worden opgeslagen. Deze gegevensbank zal dienen als ondersteuning van het operationele risicobeheer en kan ook informatie verschaffen voor het kapitaalstoewijzingsmodel van KBC.
16
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Risicobeheer
Compliance De compliancefunctie wordt zowel bij de bank als bij de verzekeraar waargenomen door gespecialiseerde en onafhankelijke diensten, die zich onder meer bezighouden met het toezicht op de naleving van de wetgeving (bijvoorbeeld de antiwitwaswetgeving), het onderzoek naar fraude en handel met voorkennis en de opstelling, communicatie en opvolging van interne voorschriften en deontologische regels. Deze compliancediensten oefenen ook een coördinerend toezicht uit op de compliancefuncties in de binnen- en buitenlandse dochtermaatschappijen en kantoren. Voor gemeenschappelijke materies, die de uitwerking van uniforme beleidsnota’s en richtlijnen vereisen, werken beide diensten actief samen. Met het oog op overleg op groepsniveau wordt sinds eind 1998 regelmatig een overkoepelend ’Compliance Comité’ georganiseerd, waarop beide compliancediensten en alle compliance officers van de binnenlandse dochterondernemingen worden uitgenodigd. Zo werd bijvoorbeeld in mei 2000 na onderling overleg een ’Gedragslijn voor de personeelsleden van de KBC Groep’ opgemaakt.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
17
Groepsstructuur en corporate governance
Groepsstructuur en corporate governance
GROEPSSTRUCTUUR KBC Bankverzekeringsholding KBC Bank KBC Verzekeringen KBC Bank en KBC Verzekeringen KBC Asset Management
CORPORATE GOVERNANCE 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Bestuursstructuur Raad van Bestuur Werking van de Raad van Bestuur Comités opgericht door de Raad van Bestuur Directiecomité KBC-Aandelenoptieplan - Belangenconflict - Inkoop van eigen aandelen Beleid in verband met de resultaatsbestemming Relaties met de hoofdaandeelhouders Statutaire benoemingen Perspectieven van KBC Bankverzekeringsholding Bestuur KBC Bankverzekeringsholding Raad van Bestuur Bureau Directiecomité Auditcomité Vergoedingscomité Commissarissen-Revisoren 12 Bestuur KBC Bank Raad van Bestuur Directiecomité Auditcomité Commissarissen-Revisoren 13 Bestuur KBC Verzekeringen Raad van Bestuur Directiecomité Auditcomité Commissarissen-Revisoren
18
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Groepsstructuur en corporate governance
GROEPSSTRUCTUUR Als financiële holding overkoepelt KBC Bankverzekeringsholding NV de activiteiten van KBC Bank NV, KBC Verzekeringen NV en KBC Asset Management NV. Binnen deze groepsstructuur geldt de hierna beschreven taak- en bevoegdheidsverdeling.
KBC Bankverzekeringsholding KBC Bankverzekeringsholding treedt op als actieve aandeelhouder. Dat houdt in dat zij bevoegd is voor de algemene strategie van de Groep, de kapitaalallocatie, de rendabiliteitseisen, de grote strategische investeringen van de Groep, de omvang en het beheer van risico’s in ruime zin en het algemene balansbeleid. Verder bewaakt zij de coherentie van de budgetten en winstplannen van de bank- en de verzekeringsdochteronderneming. Zij oefent tevens de auditfunctie uit op overkoepelend niveau. Daarnaast vervult de Bankverzekeringsholding een stuwende rol bij de integratie van de bank- en de verzekeringsdochteronderneming. Dat behelst onder meer het geven van impulsen tot oprichting van een aantal comités voor overleg tussen de bank- en de verzekeringsdochterondernemingen en het specifiek tussenbeide komen in: ¶ de benoemingspolitiek: de Bankverzekeringsholding formuleert een eensluidend advies bij de benoeming van de bestuurders en algemeen directeuren van de banken de verzekeringsdochterondernemingen; ¶ de vergoedingspolitiek: de Bankverzekeringsholding komt actief tussenbeide in het op elkaar afstemmen van de vergoedingssystemen van de bestuurders en algemeen directeuren binnen de bank- en de verzekeringsdochterondernemingen.
KBC Bank KBC Bank oefent alle bevoegdheden uit die eigen zijn aan het bankbedrijf. Het betreft met name: ¶ alle bancaire materies zoals de kredietfunctie, het effectenbedrijf, corporate- en investmentbankingactiviteiten en dealingroomactiviteiten; ¶ de interne organisatie en het toezicht op deze bancaire materies, zoals het risicobeheer, de audit- en compliance-functie, de informatietechnologie, de controlling en boekhouding, het human-resourcesbeleid (onverminderd de hiervoor vermelde rol van de Bankverzekeringsholding op het vlak van benoemingen en vergoedingen) en de logistieke ondersteuning; ¶ het uitstippelen en uitvoeren van de commerciële politiek binnen het strategische kader vastgelegd door de Bankverzekeringsholding.
KBC Verzekeringen KBC Verzekeringen oefent alle bevoegdheden uit die eigen zijn aan het verzekeringsbedrijf. Het betreft onder meer: ¶ alle verzekeringsmateries en in het bijzonder alle aangelegenheden die inherent zijn aan het verzekeringstechnische beleid zoals tarifering en acceptatie van verzekeringen, het schaderegelingsbeleid, het beleggingsbeleid en de aanwending van het resultaat om het bedrijfseconomisch vereiste eigen vermogen van de verzekeringsonderneming op te bouwen; ¶ de interne organisatie en het toezicht op deze verzekeringsmateries, zoals het rendementsbeheer (o.m. rendabiliteit van het verzekeringsbedrijf en van de verzekeringsproducten), het financieel beheer (rekening houdend met onder meer de beleggingsnormen die de wetgever oplegt), de bescherming van de rechten van verzekerden en begunstigden, de audit- en compliance-functie, de informatietechnologie, de controlling en de boekhouding, het human-resourcesbeleid (uitgezonderd de hiervoor vermelde rol van de Bankverzekeringsholding op het vlak van benoemingen en remuneratie) en de logistieke ondersteuning; ¶ het uitstippelen en uitvoeren van het commercieel beleid binnen het strategische kader dat de Bankverzekeringsholding heeft vastgelegd.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
19
Groepsstructuur en corporate governance
KBC Bank en KBC Verzekeringen KBC Bank en KBC Verzekeringen kunnen bepaalde van hun bevoegdheden delegeren aan gemengde comités (bestuurscomités) waarin vertegenwoordigers van de verzekeringsonderneming en van de bankdochteronderneming zitting hebben. Deze bevoegdheidsdelegaties gebeuren in voorkomend geval evenwel steeds onder de verantwoordelijkheid van de verzekeringsonderneming respectievelijk de bank. Dergelijke bestuurscomités werden in de loop van het boekjaar 2000 opgericht voor de activiteitsdomeinen Retail- en Private-bankverzekeren, Diensten aan Bedrijven, Marktactiviteiten, Assetmanagement en Centraal-Europa.
KBC Asset Management Op 1 juni 2000 werden de activiteiten inzake collectief en individueel vermogensbeheer van KBC Bank verzelfstandigd en, na een kapitaalverhoging waarop door KBC Bankverzekeringsholding werd ingetekend, ondergebracht in een dochtervennootschap van deze laatste. Met deze verzelfstandiging wenste KBC de onafhankelijkheid van het vermogensbeheer te benadrukken en tevens aan te tonen dat ze aan dit activiteitsdomein, dat zowel tot het bank- als tot het verzekeringsbedrijf behoort, een groot belang hecht.
CORPORATE GOVERNANCE 1 Bestuursstructuur De bestuursstructuur van KBC Bankverzekeringsholding is gebaseerd op een onderscheid tussen: ¶ enerzijds het bepalen van de algemene strategie, het houden van toezicht op het beheer en het uitoefenen van specifieke bevoegdheden vastgelegd in de vennootschapswetgeving en de statuten, taken die behoren tot de bevoegdheid van de Raad van Bestuur; ¶ anderzijds het beheer van de Bankverzekeringsholding dat autonoom wordt gevoerd door het Directiecomité, dat is samengesteld uit gedelegeerd bestuurders en optreedt in het kader van de door de Raad van Bestuur uitgestippelde algemene strategie. Deze dualistische bestuursstructuur werd vastgelegd in de statuten, in de overeenkomst over de autonomie in de bankfunctie die tussen KBC Bankverzekeringsholding, KBC Bank en de Commissie voor het Bank- en Financiewezen werd gesloten en in de gelijklopende overeenkomst over de autonomie in de verzekeringsfunctie die werd ondertekend door KBC Bankverzekeringsholding, KBC Verzekeringen en de Controledienst voor de Verzekeringen.
2 Raad van Bestuur De Raad van Bestuur van KBC Bankverzekeringsholding bestaat uit 26 leden die door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders worden benoemd. Naast de gedelegeerd bestuurders die samen het Directiecomité vormen, hebben vertegenwoordigers van de hoofdaandeelhouders en onafhankelijke bestuurders zitting in de Raad van Bestuur. De samenstelling van de Raad en van het Directiecomité, de kwalificatie van de bestuurders als vertegenwoordiger van de hoofdaandeelhouders of als onafhankelijk bestuurder, de hoofdfunctie van elke bestuurder en de datum waarop zijn mandaat vervalt, worden vermeld op het einde van dit hoofdstuk. De kwalificatie van onafhankelijk bestuurder is gebaseerd op de definitie die terzake door Euronext Brussels wordt gehanteerd.
20
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Groepsstructuur en corporate governance
De statuten bepalen dat de duur van het mandaat ten hoogste zes jaar bedraagt en eindigt na de gewone jaarvergadering. Aftredende bestuurders zijn herbenoembaar door de Algemene Vergadering. Voorstellen tot benoeming van niet-uitvoerende bestuurders worden bij de Raad van Bestuur ingeleid door het Bureau, dat terzake fungeert als Benoemingscomité. Als criterium voor de benoeming van bestuurders en voor de verlenging van hun mandaat geldt een evenwichtige spreiding tussen bancaire en verzekeringstechnische knowhow, aandeelhoudersbelangen en externe managementexpertise. Voor de niet-uitvoerende bestuurders en de gedelegeerd bestuurders geldt een leeftijdsgrens van respectievelijk 70 en 65 jaar. Er zijn geen bestuurders-rechtspersonen. Het aantal leden van de Raad van Bestuur ligt hoger dan in de aanbevelingen van Euronext Brussels en de Commissie voor het Bank- en Financiewezen inzake Corporate Governance omdat de elf leden van het Directiecomité deel uitmaken van de Raad van Bestuur en zowel in de voormelde overeenkomsten over de autonomie in de bankfunctie en in de verzekeringsfunctie als in de aanbevelingen met betrekking tot Corporate Governance bepaald wordt dat de Raad van Bestuur dient samengesteld te zijn uit een meerderheid van niet-uitvoerende bestuurders. KBC Bankverzekeringsholding staat geen kredieten toe aan bestuurders. KBC Bank kan dat wel doen met naleving van art. 28 van de Wet van 22 maart 1993 op het statuut van en het toezicht op de kredietinstellingen, dat wil zeggen dat kredieten kunnen worden verleend tegen de cliëntenvoorwaarden. Per 31 december 2000 bezaten de leden van de Raad van Bestuur (niet-uitvoerende bestuurders en leden van het Directiecomité) persoonlijk 22 136 aandelen KBC Bankverzekeringsholding, 1 113 ATO’s en 47 300 opties op aandelen KBC Bankverzekeringsholding.
3 Werking van de Raad van Bestuur De Raad van Bestuur vergaderde in 2000 veertienmaal. Deze vergaderingen werden steeds door vrijwel alle raadsleden bijgewoond. Naast de vastlegging van de winstplanning 2000, het vaststellen van de jaarrekeningen en het jaarverslag van de Raad van Bestuur over het boekjaar 1999, het bewaken van de maandelijkse resultaten van KBC Bank, KBC Verzekeringen en hun respectieve dochtervennootschappen en de kennisname van de werkzaamheden van het Auditcomité en het Vergoedingscomité, ging de aandacht van de Raad voornamelijk uit naar de verdere uitvoering van de binnenlandse fusie en de integratie van de Antwerpse Diamantbank binnen de KBC Groep, de actualisering van de KBC-strategie na de verkoop van de participatie in Crédit Commercial de France, de door het Directiecomité genomen initiatieven op het gebied van het internetbankieren en -verzekeren, en een aantal belangrijke investeringen en acquisities door KBC Bank (o.m. de overname van IPB Bank door dochteronderneming C { SOB in Tsjechië; het openbaar bod op de aandelen van K&H Bank in Hongarije, gevolgd door een principiële overeenkomst over de fusie tussen K&H Bank en ABN AMRO Magyar in Hongarije; de overname van de Nederlandse clearingbank Labouchere Clearing en van de Ierse vermogensbeheerder UBIM limited., het bod op de Engelse broker Peel Hunt en op de Tsjechische beursvennootschap Patria) en door KBC Verzekeringen (overname van 40 % van de Poolse schadeverzekeraar Warta) in het buitenland.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
21
Groepsstructuur en corporate governance
Verder keurde de Raad het KBC-Aandelenoptieplan ten voordele van de voorzitter van de Raad van Bestuur, de leden van het Directiecomité en de medewerkers van de KBC Groep goed en bevestigde hij op de meest nadrukkelijke wijze zijn vertrouwen in de voorzitter van het Directiecomité en een aantal directieleden van KBC Bank na hun ’inverdenkingstelling’ in het kader van het gerechtelijk onderzoek in het zogenoemde KBL-dossier. De Raad nam ten slotte ook kennis van het akkoord dat werd gesloten tussen Cera Holding en een aantal ex-CERA-coöperanten. Krachtens art. 16 van de statuten worden de beslissingen bij gewone meerderheid van stemmen aangenomen en is bij staking van stemmen de stem van de voorzitter van de vergadering beslissend. In de praktijk treedt de Raad collegiaal op en worden beslissingen steeds bij consensus aangenomen. In de gevallen waar de wet dit toestaat, kunnen de besluiten van de Raad van Bestuur worden aangenomen met de eenparige, schriftelijke instemming van de bestuurders. De Raad van Bestuur vergadert in principe tienmaal per jaar; bijkomende vergaderingen worden gehouden telkens wanneer het belang van de vennootschap het vereist. Om de Raad van Bestuur in staat te stellen zijn taak van toezicht te vervullen, wordt hem door het Directiecomité geregeld verslag uitgebracht over de resultatenontwikkeling in KBC Verzekeringen en KBC Bank. De Raad bewaakt deze ontwikkeling aan de hand van de door hem goedgekeurde winstplanning. Verder neemt de Raad kennis van de algemene gang van zaken bij KBC Verzekeringen en KBC Bank en van alle belangrijke gebeurtenissen of projecten sinds de vorige Raadsvergadering. De Raad kan ook op elk ogenblik aan het Directiecomité of aan de revisor bijzondere verslagen vragen over alle aspecten die een belangrijke invloed kunnen hebben op de vennootschap. De Raad en de voorzitter van de Raad kunnen zich alle dienstige inlichtingen of stukken doen verstrekken en elk nazicht doen uitvoeren. Het sluitstuk van het toezicht door de Raad van Bestuur wordt gevormd door het Auditcomité (zie hierna). Bestuurders kunnen op kosten van de vennootschap het advies inwinnen van een onafhankelijke expert wanneer een meerderheid van niet-uitvoerende bestuurders instemt met een gemotiveerd verzoek in die zin. Binnen de Raad van Bestuur werd een procedure vastgelegd waarbij alle nota’s die de agendapunten toelichten ten laatste drie dagen vooraf (behoudens in gevallen van materiële onmogelijkheid) aan de raadsleden worden opgestuurd, zodat zij vóór de Raadsvergadering eventueel gewenste bijkomende informatie kunnen inwinnen bij de voorzitter van de Raad of de leden van het Directiecomité. De Raad van Bestuur kiest onder zijn leden een voorzitter uit de bestuurders die geen lid zijn van het Directiecomité. Aangezien KBC Bankverzekeringsholding een financiële holding is met een zeer beperkte staf van een tiental medewerkers, waarvan het maatschappelijk doel is het rechtstreeks en onrechtstreeks houden en beheren van haar participaties in KBC Bank, KBC Verzekeringen en hun respectieve dochtervennootschappen, zijn de besprekingen in de Raad van Bestuur per definitie toegespitst op het toezicht op de activiteiten en de resultaten van deze dochtervennootschappen en deelnemingen (naast de algemene strategiebepaling van de KBC Groep, het toezicht op het Directiecomité en het uitoefenen van de bijzondere bevoegdheden vastgelegd in het Wetboek van Vennootschappen en de statuten).
22
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Groepsstructuur en corporate governance
De Raad van Bestuur ziet toe op de ontwikkelingen in de kleindochtervennootschappen in het kader van de rapportering over de geconsolideerde resultaten per 30 juni en 31 december. Telkens wanneer er zich belangrijke ontwikkelingen voordoen bij deze vennootschappen, wordt de Raad daarvan op ad-hocbasis ingelicht. Het risicobeheer voor de KBC Groep gebeurt op geconsolideerde basis. Bij het voorgaande valt nog op te merken dat de samenstellingen van de Raden van Bestuur van KBC Bankverzekeringsholding, KBC Verzekeringen en KBC Bank in belangrijke mate met elkaar overeenstemmen. Bij beide dochterondernemingen functioneert eveneens een Auditcomité. De voorzitter van het Auditcomité van KBC Bankverzekeringsholding neemt het voorzitterschap waar van de beide andere Auditcomités. De uitoefening van de bestuursfunctie door de niet-uitvoerende bestuurders en de leden van het Directiecomité gebeurt binnen het kader van de dualistische bestuursstructuur die in het begin van dit hoofdstuk werd uiteengezet. Voor het overige heeft de Raad geen verdere regels vastgelegd over de uitoefening van de bestuursfunctie. De vergoeding voor de niet-uitvoerende bestuurders bestaat uitsluitend uit een door de Algemene Vergadering vastgesteld presentiegeld per bijgewoonde vergadering van de Raad van Bestuur en uit een deel van de tantième die in de winstverdeling jaarlijks aan de Raad van Bestuur wordt toegekend. Overeenkomstig artikel 37 van de statuten kan maximaal 5 % van de als dividend uitgekeerde bedragen als tantième aan de Raad van Bestuur worden toegekend. De verdeling van deze tantième gebeurt volgens een door de Raad van Bestuur uitgewerkte regeling, waarvan de jaarlijkse toepassing behartigd wordt door het Vergoedingscomité. De voorzitter van de Raad van Bestuur ontvangt tevens een vaste maandvergoeding. Het totale bedrag van de in 2000 aan de niet-uitvoerende bestuurders uitbetaalde vergoedingen komt uit op (bruto voor belastingen) 1 790 689,3 EUR.
4 Comités opgericht door de Raad van Bestuur Om de werkzaamheden van de Raad van Bestuur voor te bereiden en hem bij de uitoefening van zijn opdrachten bij te staan, werden binnen de Raad van Bestuur drie bijzondere comités opgericht, waarvan de samenstelling wordt vermeld op het einde van dit hoofdstuk. ¶ Bureau van de Raad van Bestuur Het Bureau van de Raad van Bestuur, voorgezeten door de voorzitter van de Raad en verder bestaande uit de voorzitter en de ondervoorzitter van het Directiecomité en drie niet-uitvoerende bestuurders, bereidt de agenda en de beraadslagingen van de Raad voor. Het Bureau fungeert ook als Benoemingscomité dat voorstellen formuleert met betrekking tot de benoeming van bestuurders. ¶ Auditcomité Het Auditcomité bestaat uit negen niet-uitvoerende bestuurders, waarvan drie onafhankelijke bestuurders. Het feit dat deze laatsten niet de meerderheid vormen zoals aanbevolen door Euronext Brussels, is gesteund op de wens dat de samenstelling van het Auditcomité een afspiegeling zou zijn van die van de Raad van Bestuur en in grote mate zou overeenkomen met die van de Auditcomités van KBC Verzekeringen en KBC Bank.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
23
Groepsstructuur en corporate governance
Het Auditcomité staat de Raad bij in zijn toezichtstaak. Zijn opdracht bestaat er met name in de naleving van wettelijke en regelgevende voorschriften en van de door de Raad van Bestuur goedgekeurde beleidslijnen en procedures te bewaken, en toe te zien op de risicobeheersing en interne controle van de Bankverzekeringsholding. Met dit doel keurt het Auditcomité het jaarlijkse auditplan van de erkende Commissarissen-Revisoren en van de interne auditor goed en bespreekt het hun verslagen. Het Auditcomité neemt ook vooraf kennis van de ontwerpen van jaarrekeningen en van de zesmaandelijkse persberichten omtrent de resultaten vooraleer ze ter goedkeuring aan de Raad worden voorgelegd. Het Auditcomité kan verder elk onderwerp dat binnen zijn bevoegdheid valt onderzoeken en zich daartoe alle relevante informatie laten voorleggen. Het Auditcomité kan een beroep doen op het advies van externe experts wanneer zijn voorzitter een gemotiveerd verzoek daartoe formuleert en de Raad van Bestuur hiermee instemt. Het Auditcomité vergadert vijfmaal per jaar in aanwezigheid van de voorzitter van het Directiecomité, de interne auditor, het management van Controlling en Boekhouding van KBC Bank en KBC Verzekeringen, en brengt daarover verslag uit bij de Raad van Bestuur. Sommige vergaderingen worden ook bijgewoond door de erkende Commissarissen-Revisoren. ¶ Vergoedingscomité Het Vergoedingscomité, bestaande uit de voorzitter van de Raad van Bestuur en twee vertegenwoordigers van de hoofdaandeelhouders, legt binnen de door de Raad bepaalde delegaties het vergoedingsstatuut van de leden van het Directiecomité vast en bereidt de beslissingen voor met betrekking tot de statutaire tantième van de leden van de Raad. De frequentie van vergaderen wordt ad hoc bepaald. Jaarlijks brengt dit comité verslag uit over zijn werking bij de Raad van Bestuur.
5 Directiecomité De Raad van Bestuur stelt uit zijn leden een Directiecomité samen. De voorzitter en de leden van het Directiecomité worden door de Raad van Bestuur benoemd en verkrijgen door hun benoeming de hoedanigheid van gedelegeerd bestuurder. Het Directiecomité is samengesteld uit de leden van de Directiecomités van KBC Bank en KBC Verzekeringen Op dit ogenblik bestaat het Directiecomité uit elf leden. Hun naam en de datum waarop hun mandaat vervalt, worden vermeld op het einde van dit hoofdstuk. Voor de leden van het Directiecomité geldt een leeftijdsgrens van 65 jaar. Het Directiecomité is belast met het beheer van KBC Bankverzekeringsholding binnen de door de Raad van Bestuur uitgestippelde algemene strategie, zoals uiteengezet in het begin van dit hoofdstuk. Het Directiecomité vormt een college. Het kan zijn taken onder zijn leden verdelen. Deze taakverdeling doet evenwel geen afbreuk aan hun collegiale verantwoordelijkheid. Beslissingen worden bij consensus aangenomen.
24
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Groepsstructuur en corporate governance
Het Directiecomité vergadert in principe eenmaal per week. Wanneer het belang van de vennootschap dat vereist, worden bijkomende vergaderingen gehouden. De Raad van Bestuur bepaalt naast het financieel statuut van de leden van het Directiecomité ook hun stelsel van rust- en overlevingspensioenen, op voorstel van het Vergoedingscomité. De leden van het Directiecomité worden vergoed deels met een vaste maandvergoeding en deels met een jaarlijkse variabele vergoeding die wordt bepaald afhankelijk van de winst van de vennootschap. De vergoedingen die ze ontvangen uit hoofde van in opdracht vervulde mandaten in andere maatschappijen, worden verrekend met voormelde vergoedingen. Het totale bedrag van de vergoedingen aan de leden van het Directiecomité, uitbetaald in 2000, komt uit op (bruto voor belastingen) 5 276 470,8 EUR, waarvan 1 364 573,3 EUR als variabele vergoeding. Deze vergoedingen van de leden van het Directiecomité vallen ten laste van KBC Bank of van KBC Verzekeringen, naargelang de leden behoren tot het Directiecomité van de bank of van de verzekeringsmaatschappij.
6 KBC-Aandelenoptieplan - Belangenconflict - Inkoop van eigen aandelen Op de Raad van Bestuur van 27 maart 2000 werd het KBC-Aandelenoptieplan goedgekeurd. Aangezien naast de medewerkers van de KBC Groep ook de voorzitter van de Raad van Bestuur en de leden van het Directiecomité begunstigden zijn van dit Plan, werd deze beslissing genomen met toepassing van art.60 Venn. W. De notulen van voormelde Raadsvergadering worden, in zoverre ze betrekking hebben op voormeld KBC-Aandelenoptieplan, hierna in extenso opgenomen. ”De vergadering neemt er nota van dat de gedelegeerd bestuurders alsook de heer W. Breesch hebben aangekondigd dat zij een rechtstreeks tegenstrijdig belang van vermogensrechtelijke aard hebben met betrekking tot de volgende punten opgenomen in de agenda: ¶ Goedkeuring van de krachtlijnen van het ’KBC Aandelenoptieplan’. ¶ Oprichting en bepaling van de samenstelling van een ad hoc comité bevoegd voor een aantal verdere beslissingen inzake het Plan. ¶ Vaststelling bevoegdheidsdelegatie aan het ad hoc comité. ¶ Aankoop van gewone aandelen van KBC Bankverzekeringsholding voor zover nodig voor de uitvoering van het Plan en voor de uitvoering van de bijkomende machtiging tot uitgifte van opties, met delegatie aan bepaalde personen voor de uitvoering van de beslissing. ¶ Delegatie van de verdere uitwerking en oppuntstelling van het Plan. ¶ Delegatie van de goedkeuring van het (verkort) prospectus inzake het Plan. ¶ Oproeping van de jaarvergadering van de vennootschap op 27 april 2000 en vaststelling van de agenda van de vergadering, inzoverre deze het Plan en de bijkomende machtiging betreffen. De betrokken bestuurders verklaren dat hun strijdig belang van vermogensrechtelijke aard volgt uit het feit dat zij in aanmerking komen voor deelname aan het Plan en aan de uitgifte van opties in het kader van de bijkomende machtiging. Niettemin oordelen zij allen dat het Plan en de bijkomende machtiging in het belang van de vennootschap en de hele KBC Groep is, daar het de motivering van de in de vennootschap en in de KBC Groep voltijds aktieve bestuurders, van de Voorzitter van de Raad van Bestuur van KBC Bankverzekeringsholding en van het personeel van de KBC Groep alsmede hun betrokkenheid bij het reilen en zeilen van de KBC Groep, zal bevorderen. De betrokken bestuurders verklaren tevens dat zij de commissaris-revisoren van de vennootschap van hun belang op de hoogte hebben gebracht.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
25
Groepsstructuur en corporate governance
De voorzitter van de Raad van Bestuur vraagt aan de secretaris om de verklaring van de betrokken bestuurders alsmede de rechtvaardigingsgrond op te nemen in de notulen van deze Raad van Bestuur. De betrokken bestuurders verlaten de vergadering voor de beraadslaging en de stemming omtrent de beslissingen die betrekking hebben op het Plan en de bijkomende machtiging. Daar de ondervoorzitter van de Raad van Bestuur, de heer Jan Huyghebaert, niet in persoon aanwezig is, duidt de Raad van Bestuur de heer J. Daniëls aan als (plaatsvervangend) voorzitter van deze vergadering van de Raad van Bestuur inzoverre deze Raad van Bestuur zich buigt over de beslissingen waarbij de Voorzitter van de Raad van Bestuur, de heer W. Breesch, een belang van vermogensrechtelijke aard heeft en aldus de vergadering verlaat. Besluiten De beslissingen vermeld onder punt 1 tot en met 6 worden genomen onder de opschortende voorwaarde van goedkeuring door de algemene vergadering van de nodige machtigingen, na kennisname van de krachtlijnen van het Plan. Eerste beslissing Het ’KBC Aandelenoptieplan’ waarvan het Reglement in ontwerpvorm aan de bestuurders ter kennisname werd voorgelegd en gehecht was aan de uitnodiging tot deze vergadering van de Raad van Bestuur (het ’Plan’) (en dat mede ten goede zal komen van de gedelegeerd bestuurders van KBC Bankverzekeringsholding alsook van de heer W. Breesch) wordt ter bespreking voorgelegd aan de Raad van Bestuur. Er wordt tevens een algemene uiteenzetting omtrent het Plan gegeven. De Raad van Bestuur beraadslaagt vervolgens en beslist de krachtlijnen van het Plan goed te keuren en deze krachtlijnen eveneens mee te delen aan de algemene vergadering van de vennootschap, met het oog op de goedkeuring van de nodige inkoop- en verkoopmachtigingen voor de uitvoering van het Plan. De krachtlijnen van het Plan luiden als volgt: 1. Volgens het Plan worden maximaal 4.600.000 opties op bestaande gewone aandelen (zonder aangehechte VVPR-strip) van de vennootschap uitgegeven onder opschortende voorwaarde van toekenning aan medewerkers (waaronder personeelsleden, zelfstandige agenten die al dan niet middels een vennootschap werkzaam zijn en gedelegeerd bestuurders) van de KBC Groep. 2. De opties hebben een looptijd van 7 jaar vanaf het aanbod aan de medewerkers. De opties geven elk recht op één bestaand gewoon aandeel van KBC Bankverzekeringsholding tegen betaling van een uitoefenprijs gelijk aan de gemiddelde slotkoers van het aandeel KBC Bankverzekeringsholding op de beurs van Brussel gedurende 30 kalenderdagen voorafgaand aan het aanbod van de opties aan de medewerkers. 3. De opties zijn uitoefenbaar, na het einde van het derde kalenderjaar na dat waarin het aanbod aan de medewerkers heeft plaatsgevonden tot aan het einde van hun looptijd, in de maanden juni, september en december, behoudens indien de Raad van Bestuur of een door de Raad van Bestuur samengesteld ad hoc comité andere uitoefenperiodes vaststelt, een medewerker over bevoorrechte informatie beschikt of een grond van verval optreedt. KBC Bankverzekeringsholding zal in principe aan elk van de vennootschappen uit de KBC Groep wiens medewerkers volgens de beslissing van het ad hoc comité, waarvan hieronder sprake, in aanmerking komen voor deelname aan het Plan, het aantal opties verkopen dat elk van hen, eveneens volgens de beslissing van het ad hoc comité, zal toekennen aan haar medewerkers. De opties zelf worden verkocht onder de opschortende voorwaarde van hun toekenning in de fiscale betekenis overeenkomstig de wet van 26 maart 1999, aan de deelnemende medewerkers. Op dit principe van
26
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Groepsstructuur en corporate governance
verkoop kan, ten aanzien van een groepsvennootschap, een uitzondering voorzien worden door het ad hoc comité indien de Raad van Bestuur van deze groepsvennootschap zich niet kan buigen over de beslissing tot aankoop. De opties die toekomen aan de eigen medewerkers van KBC Bankverzekeringsholding zullen rechtstreeks aangeboden worden aan de betrokken medewerkers. Teneinde de eventuele risico’s die gepaard gaan met de inkoop van de aandelen en de wederverkoop aan de begunstigden onder het Plan, te beperken, verlenen de groepsmaatschappijen, wiens medewerkers in het Plan zijn betrokken, een garantie aan KBC Bankverzekeringsholding. Deze garantie bestaat uit de verbintenis door elk van deze groepsmaatschappijen, proportioneel met het aantal opties dat aan de medewerkers van elk van deze groepsmaatschappijen zal worden toegekend, om tussen te komen, bij gehele of gedeeltelijke niet-uitoefening van de opties, ten belope van het eventuele verschil tussen de uitoefenprijs van de opties en de beurskoers van de onderliggende aandelen van de betrokken opties bij het verstrijken van de opties. De Raad van Bestuur is van oordeel dat het Plan, alsook de bijkomende machtiging waarvan sprake in de derde beslissing, in het belang van de vennootschap en de hele KBC Groep is, daar het de motivering van de in de vennootschap en in de KBC Groep voltijds aktieve bestuurders, van de Voorzitter van de Raad van Bestuur van KBC Bankverzekeringsholding en van het personeel van de KBC Groep alsmede hun betrokkenheid bij het reilen en zeilen van de KBC Groep, zal bevorderen. Bovendien heeft de mogelijke betrokkenheid van bepaalde bestuurders bij het Plan en de bijkomende machtiging, mede rekening houdend met het eigen vermogen van de vennootschap en met het feit dat het grootste deel van de 8.800.000 mogelijks uit te geven opties zal toegekend worden aan andere medewerkers dan de gedelegeerd bestuurders en de heer W. Breesch, slechts een beperkte invloed op de vermogenstoestand van de vennootschap en van de KBC Groep. De invloed op de vermogenstoestand van de vennootschap die de toekenning van opties aan de gedelegeerd bestuurders en de heer W. Breesch met zich zal brengen, bestaat erin dat de vennootschap over zal gaan tot de inkoop van een aantal eigen aandelen dat overeenstemt met het aantal opties dat aan voormelde bestuurders toegekend zal worden, zonder dat de vennootschap hierop, bij overdracht, enige meerwaarde kan realiseren. Bovendien loopt de vennootschap het risico op minderwaarde van de aldus ingekochte aandelen bij niet-uitoefening van de opties door de betrokken bestuurders. Aangezien het Plan, alsook de onder de derde beslissing vermelde inkoopmachtiging, erin voorziet dat de opties uitgeschreven worden op eigen aandelen van de vennootschap, beslist de Raad van Bestuur tevens overeenkomstig artikel 52bis van de vennootschappenwet de vereiste inkoopmachtigingen en verkoopmachtigingen met betrekking tot eigen aandelen ter goedkeuring voor te leggen aan de algemene vergadering van de vennootschap van 27 april 2000. De dividendrechten verbonden aan de eigen aandelen die aldus ingekocht zullen worden, zullen niet geschorst worden, maar zullen toegekend worden aan de vennootschap, zolang deze de aandelen in portefeuille zal houden. Tevens zal, voorafgaand aan de diverse uitoefenperiodes, een bijkomende inkoopmachtiging gevraagd worden aan de algemene vergadering, om een gebeurlijk negatief effect op de beurskoers ingevolge massale verkoop op de beurs van de aandelen voortkomende uit de uitoefening van de opties, op te kunnen vangen. De beslissing tot goedkeuring van de krachtlijnen van het Plan wordt genomen onder de opschortende voorwaarde dat de algemene vergadering van 27 april 2000 of elke latere algemene vergadering de inkoop- en verkoopmachtigingen geeft nodig om het Plan uit te voeren. Goedgekeurd met eenparigheid van stemmen.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
27
Groepsstructuur en corporate governance
Tweede beslissing Teneinde de invoering van het Plan te vergemakkelijken en aangezien deze invoering in ieder geval nog diverse verdere beslissingen vergt, wordt een bevoegdheidsdelegatie verleend aan een ad hoc comité. Om eventuele belangenconflicten te vermijden, wordt voorgesteld om in het ad hoc comité geen bestuurders op te nemen die in aanmerking komen voor deelname aan het Plan. De Raad van Bestuur beslist om dit ad hoc comité samen te stellen uit minimaal twee en maximaal vier leden verkozen onder de leden van de Raad van Bestuur van de vennootschap die geen opties ontvangen. De leden van het vergoedingscomité van KBC Bankverzekeringsholding die geen opties ontvangen en die tevens zetelen in de Raad van Bestuur van de vennootschap (zijnde thans J. Huyghebaert en R. Donckels), maken in elk geval deel uit van dit ad hoc comité. Bijkomend worden de heren P. Tanghe en F. Verdonck als lid van het ad hoc comité aangewezen, zolang ze lid zijn van de Raad van Bestuur van de vennootschap. Dit ad hoc comité kan zich laten bijstaan door, en kan advies inwinnen bij, de personeelsverantwoordelijke (of bij personen aangeduid door deze personeelsverantwoordelijke) van elk van de groepsmaatschappijen wiens medewerkers voor deelname aan het Plan, of aan de uitgifte van opties onder de bijkomende machtiging, in aanmerking komen en kan zich tevens laten bijstaan door, of advies inwinnen bij, elke andere persoon (met uitzondering van de gedelegeerd bestuurders van KBC Bankverzekeringsholding en de heer W. Breesch) die het hiertoe aangewezen acht. Deze beslissing wordt genomen onder de opschortende voorwaarde dat de algemene vergadering van 27 april 2000 of elke latere algemene vergadering de inkoop- en verkoopmachtigingen geeft nodig om het Plan uit te voeren. Goedgekeurd met eenparigheid van stemmen. Derde beslissing - Voorgesteld wordt de bevoegdheden van het ad hoc comité als volgt vast te leggen: - Vaststelling van: 1) de begunstigden van het Plan en 2) het aantal opties dat wordt toegekend aan elk van deze begunstigden aan de hand van één of meer (naar keuze van het ad hoc comité) van volgende bindende criteria: functieniveau van de begunstigde; categorie van medewerker waartoe de begunstigde behoort; personeelscategorie van de begunstigde; graad van verantwoordelijkheid van de functie van de begunstigde; inkomensniveau van de begunstigde, het voltijds of deeltijds karakter van de tewerkstelling van de begunstigde; het belang van de begunstigde voor de KBC Groep of de vennootschap van de KBC Groep waarvoor hij/zij zijn/haar activiteiten uitoefent en de beoordeling van de begunstigde door de vennootschap behorende tot de KBC Groep waarvoor de beroepswerkzaamheid van de begunstigde rechtstreeks of onrechtstreeks wordt uitgeoefend. In bijkomende orde kan het ad hoc comité ondergeschikte criteria vastleggen die in elk geval geen beslissende invloed mogen hebben op de uiteindelijke bepaling van het aantal opties dat wordt toegekend. - Verkoop aan elk van de vennootschappen uit de KBC Groep wiens medewerkers volgens de beslissing van het ad hoc comité in aanmerking komen voor het Plan, van het aantal opties dat elk van hen, eveneens volgens de beslissing van het ad hoc comité, in het kader van het Plan zal toekennen aan haar medewerkers. De opties zelf worden verkocht onder de opschortende voorwaarde van hun toekenning in de fiscale betekenis overeenkomstig de wet van 26 maart 1999, aan de deelnemende medewerkers. Het ad hoc comité kan niettemin ook beslissen om de opties rechtstreeks aan te bieden aan de medewerkers van een groepsmaatschappij wiens Raad van Bestuur zich niet kan buigen over de beslissing tot aankoop. - Beslissing omtrent het aanbod en het ogenblik van het aanbod van de opties, uit te geven in het kader van het Plan door de vennootschap; - Machtiging om, bijkomend aan de maximaal 4.600.000 opties die uitgegeven zullen worden in het kader van het Plan, gedurende een termijn van 4 jaar ingaand op de dag van onderhavige vergadering van de Raad van Bestuur, wanneer en in zoverre
28
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Groepsstructuur en corporate governance
het ad hoc comité dit nuttig acht, maximaal 4.200.000 opties die elk recht geven op één bestaand gewoon aandeel van KBC Bankverzekeringsholding (zonder aangehechte VVPR-strip), toe te kennen (al dan niet middels een verkoop aan de groepsmaatschappijen) aan één of meerdere medewerkers (zoals, bij wijze van voorbeeld, personeelsleden, zelfstandige agenten die al dan niet middels een vennootschap werkzaam zijn en gedelegeerd bestuurders) van de KBC Groep, op voorwaarde dat de modaliteiten van de opties overeenstemmen met de krachtlijnen van het Plan die hoger werden toegelicht, behoudens indien een afwijking noodzakelijk of aangewezen is omwille van enige (in voorkomend geval buitenlandse) wetgeving of reglementering, omwille van opmerkingen gegeven door binnenlandse of, in voorkomend geval, buitenlandse autoriteiten of inzoverre noodzakelijk ingevolge de praktische werkzaamheid van het plan. Het ad hoc comité is gemachtigd om eenzijdig en discretionair vast te stellen aan welke medewerkers opties worden toegekend in het kader van deze machtiging. Bij het vervolgens vaststellen van het aantal opties dat aan de aldus door het ad hoc comité aangeduide medewerkers wordt toegekend, dient het ad hoc comité rekening te houden met één of meer (naar keuze van het comité) van volgende bindende criteria: functieniveau van de begunstigde; categorie van medewerker waartoe de begunstigde behoort; personeelscategorie van de begunstigde; graad van verantwoordelijkheid van de functie van de begunstigde; inkomensniveau van de begunstigde, het voltijds of deeltijds karakter van de tewerkstelling van de begunstigde; het belang van de begunstigde voor de KBC Groep of de vennootschap van de KBC Groep waarvoor hij/zij zijn/haar activiteiten uitoefent en de beoordeling van de begunstigde door de vennootschap behorende tot de KBC Groep waarvoor de beroepswerkzaamheid van de begunstigde rechtstreeks of onrechtstreeks wordt uitgeoefend. In bijkomende orde kan het comité ondergeschikte criteria vastleggen die in elk geval geen beslissende invloed mogen hebben op de uiteindelijke bepaling van het aantal opties dat wordt toegekend. - Machtiging om alle beslissingen te nemen die krachtens het Reglement van het Plan kunnen of moeten genomen worden door de Raad van Bestuur of een door de Raad van Bestuur samengesteld ad hoc comité. De Raad van Bestuur beslist het ad hoc comité met de bevoegdheden zoals hierboven beschreven te belasten, met mogelijkheid tot subdelegatie (met dien verstande dat de subdelegatie niet mag geschieden aan een gedelegeerd bestuurder van de vennootschap of aan de heer W. Breesch). Deze delegatie van bevoegdheden doet geen afbreuk aan de bevoegdheden van de Raad van Bestuur om zelf de voornoemde beslissingen te nemen, onder de verplichting om het ad hoc comité daarvan dadelijk op de hoogte te stellen. Deze beslissing wordt genomen onder de opschortende voorwaarde dat de algemene vergadering van 27 april 2000 of elke latere algemene vergadering de inkoop- en verkoopmachtigingen geeft nodig om het Plan uit te voeren. Goedgekeurd met eenparigheid van stemmen. Vierde beslissing Voorgesteld wordt om nu reeds te beslissen tot de aankoop van gewone aandelen KBC Bankverzekeringsholding en dit in de mate nodig voor de uitvoering van het Plan en voor de uitvoering van de bijkomende machtiging waarvan sprake in de derde beslissing. Het directiecomité van de vennootschap wordt belast met de uitvoering van deze beslissing evenwel mits inachtneming van de draagwijdte van de inkoopmachtiging die de algemene vergadering op 27 april 2000 zal verlenen. De Raad van Bestuur gaat akkoord met dit voorstel en machtigt het directiecomité van de vennootschap (met mogelijkheid tot subdelegatie) met de uitvoering van zijn beslissing binnen de hierboven vermelde grenzen. Deze beslissing wordt genomen onder de opschortende voorwaarde dat de algemene vergadering van 27 april 2000 of elke latere algemene vergadering de inkoop- en verkoopmachtigingen geeft nodig om het Plan uit te voeren. Goedgekeurd met eenparigheid van stemmen.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
29
Groepsstructuur en corporate governance
Vijfde Beslissing Er wordt voorgesteld om het hogervermelde ad hoc comité, met mogelijkheid tot subdelegatie (met dien verstande dat de subdelegatie niet mag geschieden aan een gedelegeerd bestuurder van de vennootschap of aan de heer W. Breesch), te belasten met de verdere uitwerking (met inbegrip van de uitvoering) en oppuntstelling van het Plan inclusief het Reglement en met de voorbereiding en voorlegging aan de Commissie voor het Bank- en Financiewezen van een ontwerp van (verkort) prospectus inzake het Plan. Deze machtiging houdt tevens in dat het ad hoc comité het Plan (inclusief het Reglement) kan wijzigen op voorwaarde dat de krachtlijnen van het Plan behouden blijven. Zodoende wordt de invoering van het Plan vereenvoudigd. De Raad van Bestuur beslist dienovereenkomstig het hogervermelde ad hoc comité te belasten met de uitvoering van deze opdracht. Deze beslissing wordt genomen onder de opschortende voorwaarde dat de algemene vergadering van 27 april 2000 of elke latere algemene vergadering de inkoop- en verkoopmachtigingen geeft nodig om het Plan uit te voeren. Goedgekeurd met eenparigheid van stemmen. Zesde Beslissing Er wordt voorgesteld de uiteindelijke goedkeuring van het (verkorte) prospectus dat in het kader van het Plan dient te worden voorgelegd aan de Commissie voor het Bank- en Financiewezen, toe te vertrouwen aan het directiecomité van de vennootschap. De Raad van Bestuur beslist dienovereenkomstig het directiecomité te belasten met de uiteindelijke goedkeuring van het (verkorte) prospectus. Deze beslissing wordt genomen onder de opschortende voorwaarde dat de algemene vergadering van 27 april 2000 of elke latere algemene vergadering de inkoop- en verkoopmachtigingen geeft nodig om het Plan uit te voeren. Goedgekeurd met eenparigheid van stemmen. Zevende Beslissing De vergadering bespreekt de punten die op de agenda van de jaarvergadering dienen te worden geplaatst. De vergadering beslist vervolgens om de volgende punten op de agenda van de jaarvergadering te plaatsen die zal worden gehouden op 27 april 2000 op de zetel van de vennootschap: 1. Kennisname van het jaarverslag van de Raad van Bestuur. 2. Kennisname van het controleverslag van de commissaris-revisoren. 3. Kennisname van de geconsolideerde jaarrekening; voorstel tot goedkeuring van de jaarrekening op 31 december 1999 en van de voorgestelde winstverdeling; voorstel tot uitkering van een brutodividend van 1,23 EUR per aandeel. 4. Voorstel tot verlening van kwijting aan de bestuurders en de commissaris-revisoren. 5. Statutaire benoemingen: Voorstel tot vernieuwing van het mandaat van bestuurder van de heer Herman Agneessens voor een statutaire periode van zes jaar. 6. Voorstel tot het nemen van volgende beslissingen inzake de uitgifte van aandelenopties ten voordele van medewerkers van de KBC Groep; [...] (de uitgebreide agenda werd in extenso gepubliceerd in de oproeping voor de jaarvergadering van 27 april 2000). Goedgekeurd met eenparigheid van stemmen.” Ingevolge de inkoopmachtiging verleend door de Algemene Vergadering van 27 april 2000 werden in de loop van het boekjaar in totaal 2 975 646 eigen aandelen ingekocht door KBC Bankverzekeringsholding tegen een globale aankoopprijs van 131 990 843,4 EUR. Deze aandelen hebben een fractiewaarde van 5 832 266,16 EUR en vertegenwoordigen per 31 december 2000 0,99 % van het geplaatste kapitaal.
30
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Groepsstructuur en corporate governance
7 Beleid in verband met de resultaatsbestemming Het ligt in de bedoeling van de Raad van Bestuur om aan de Algemene Vergadering voor te stellen ongeveer 40 % van de geconsolideerde jaarwinst in de vorm van dividenden uit te keren. Behoudens bijzondere omstandigheden zal deze politiek in de toekomst worden voortgezet. Indien zich een inzinking van de jaarwinst zou voordoen en deze daling naar het oordeel van de Raad van Bestuur een veeleer tijdelijk karakter heeft, dan zal het uitkeringspercentage eventueel worden verhoogd om een relatief stabiel verloop van het dividend te verzekeren.
8 Relaties met de hoofdaandeelhouders Almanij NV (met zetel te Antwerpen, Schoenmarkt 33) bezat op 31 december 2000 een controledeelneming van 67,81 % in KBC Bankverzekeringsholding NV. Zoals vermeld in het jaarverslag 1999 van Almanij NV, werd in december 1999 een aandeelhoudersovereenkomst gesloten tussen Cera Holding enerzijds en de andere vaste aandeelhouders van Almanij anderzijds. Deze overeenkomst heeft als doel het algemeen beleid van Almanij te ondersteunen en te coördineren en op de toepassing van dit beleid toe te zien. De overeenkomst voorziet in een gezamenlijke uitoefening van de stemrechten verbonden aan de door elke partij in het kader van de aandeelhoudersovereenkomst toegezegde aandelen en in een wederkerig recht van voorkoop met betrekking tot deze aandelen. Blijkens hetzelfde jaarverslag treedt daarnaast ook de coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Maatschappij voor Roerend Bezit van de Belgische Boerenbond, afgekort MRBB, op als referentieaandeelhouder van de Almanij-groep. Binnen de Almanij-groep functioneert een Comité voor Groepspolitiek, samengesteld uit vertegenwoordigers van Almanij en van de voornaamste Groepsmaatschappijen (KBC Bankverzekeringsholding, KBL en Gevaert). KBC Bankverzekeringsholding is in dit Comité vertegenwoordigd door de heren Willy Breesch, Remi Vermeiren, Willy Duron en Frans Florquin. Het Comité voor Groepspolitiek heeft tot taak de politiek van de Almanij-groep te bespreken en te coördineren, de samenwerking tussen de dochtervennootschappen te bevorderen en als denktank te fungeren voor het ontwikkelen van nieuwe ideeën en initiatieven. Het Comité vergadert in principe tweemaal per jaar KBC is niet op de hoogte van het bestaan van andere aandeelhouders- of bestuurscomités dan de hiervoor vermelde. Commerciële verrichtingen tussen KBC en Almanij vinden niet plaats op het niveau van KBC Bankverzekeringsholding, maar op het niveau van de werkmaatschappijen, voornamelijk KBC Bank, en gebeuren ’at arm’s length’. De controle daarop wordt uitgeoefend door de bestuursorganen van de betrokken werkmaatschappijen.
9 Statutaire benoemingen Per 1 september 2000 traden de heren Jos Daniëls en Theo Peeters terug als bestuurder, respectievelijk gedelegeerd bestuurder. Ook de heer Alfons Wouters trad op die datum terug als gedelegeerd bestuurder, maar bleef als bestuurder zetelen in de Raad van Bestuur. De Raad dankt hen voor de gewaardeerde bijdrage die zij in het kader van hun functies leverden aan de expansie van de verzekeringsactiviteiten binnen de KBC Groep. Aan De heren Jos Daniëls en Theo Peeters werd de titel van erebestuurder toegekend. Om in hun vervanging te voorzien, benoemde de Raad van Bestuur de heren Emile Celis en Christian Defrancq voorlopig tot (gedelegeerd) bestuurder. Aan de Algemene Vergadering wordt voorgesteld hen definitief te benoemen. Zij zullen de mandaten beëindigen van hun voorgangers die vervallen op de jaarvergadering van 2004.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
31
Groepsstructuur en corporate governance
Op de jaarvergadering van 2001 lopen de bestuursmandaten van de heren Remi Vermeiren, Herwig Langohr en John J. Goossens ten einde. Aan de Algemene Vergadering wordt voorgesteld om hen opnieuw te benoemen voor een statutaire periode van zes jaar.
10 Perspectieven van KBC Bankverzekeringsholding Na de gunstige resultaatsontwikkeling in het jaar 2000 met onder meer een sterk herstel van de inkomsten uit marktactiviteiten en goede operationele resultaten, verwacht KBC dat de resultaten in 2001, mee als gevolg van de verwachte, lichte verzwakking van de algemene economische conjunctuur, een minder sterke groei zullen vertonen dan in het afgelopen jaar. KBC heeft er vertrouwen in dat haar resultaten in de lijn zullen liggen van haar doelstellingen, maar acht het niettemin te vroeg in het jaar om nu al een concrete uitspraak te doen over de winstgroei per aandeel.
11 Bestuur KBC Bankverzekeringsholding Raad van Bestuur
32
Willy Breesch
voorzitter van de Raad van Bestuur, onafhankelijk bestuurder
Jan Huyghebaert
ondervoorzitter van de Raad van Bestuur, vertegenwoordiger hoofdaandeelhouders (voorzitter Almanij NV)
Remi Vermeiren
voorzitter van het Directiecomité
Willy Duron
ondervoorzitter van het Directiecomité
Herman Agneessens
gedelegeerd bestuurder
Rudy Broeckaert
gedelegeerd bestuurder
Emile Celis
gedelegeerd bestuurder (vanaf 1 september 2000)
Jozef Cornu
onafhankelijk bestuurder (gedelegeerd bestuurder Alcatel NV)
Christian Defrancq
gedelegeerd bestuurder (vanaf 1 september 2000)
Rik Donckels
vertegenwoordiger hoofdaandeelhouders (lid van het Directiecomité Cera Holding CV)
Frans Florquin
gedelegeerd bestuurder
John J. Goossens
vertegenwoordiger hoofdaandeelhouders (gedelegeerd bestuurder Belgacom NV van publiek recht)
Herwig Langohr
onafhankelijk bestuurder (professor INSEAD)
Thomas Leysen
vertegenwoordiger hoofdaandeelhouders (directeur- generaal Union Minière NV)
Xavier Liénart
vertegenwoordiger hoofdaandeelhouders (directeur marketing Information Group BVBA)
Ghunald Loyaerts
gedelegeerd bestuurder
Luc Philips
gedelegeerd bestuurder
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
vertegenwoordiger hoofdaandeelhouders (voorzitter Ravago Plastics NV)
Clément Selleslagh
gedelegeerd bestuurder
Paul Tanghe
vertegenwoordiger hoofdaandeelhouders (lid van het Directiecomité Cera Holding CV)
Groepsstructuur en corporate governance
Theodoros Roussis
Patrick Vanden Avenne vertegenwoordiger hoofdaandeelhouders (gedelegeerd bestuurder Vanden Avenne - Ooigem NV) Jan Vanhevel
gedelegeerd bestuurder
Guido Van Roey
vertegenwoordiger hoofdaandeelhouders (directeur Groep Interbrew NV)
Ferdinand Verdonck
vertegenwoordiger hoofdaandeelhouders (gedelegeerd bestuurder Almanij NV)
Marc Wittemans
vertegenwoordiger hoofdaandeelhouders (directeur Maatschappij voor Roerend Bezit van de Belgische Boerenbond CV)
Alfons Wouters
onafhankelijk bestuurder (voorzitter Raad van Bestuur KBC Verzekeringen NV)
Secretaris Raad van Bestuur en Directiecomité: Johan Deron De bestuursmandaten van de leden van de Raad van Bestuur vervallen als volgt: 2001 2002
2003 2004
2005 2006
John J. Goossens Herwig Langohr Remi Vermeiren Jozef Cornu Jan Huyghebaert Thomas Leysen Theodoros Roussis Rudy Broeckaert Jan Vanhevel Willy Breesch Emile Celis Christian Defrancq Rik Donckels Willy Duron Frans Florquin Xavier Liénart Ghunald Loyaerts Clément Selleslagh Paul Tanghe Patrick Vanden Avenne Guido Van Roey Ferdinand Verdonck Marc Wittemans Alfons Wouters Luc Philips Herman Agneessens
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
33
Groepsstructuur en corporate governance
Bureau Willy Breesch (voorzitter), Willy Duron, Jan Huyghebaert, Paul Tanghe, Ferdinand Verdonck, Remi Vermeiren. Directiecomité Remi Vermeiren (voorzitter), Willy Duron (ondervoorzitter), Herman Agneessens, Rudy Broeckaert, Emile Celis, Christian Defrancq, Frans Florquin, Ghunald Loyaerts, Luc Philips, Clément Selleslagh, Jan Vanhevel. Auditcomité Ferdinand Verdonck (voorzitter), Willy Breesch, Rik Donckels, Jan Huyghebaert, Herwig Langohr, Theodoros Roussis, Paul Tanghe, Alfons Wouters Vergoedingscomité Willy Breesch (voorzitter), Rik Donckels, Jan Huyghebaert. Commissarissen-Revisoren PricewaterhouseCoopers Bedrijfsrevisoren BCV, vertegenwoordigd door Felix Hendrickx KPMG Bedrijfsrevisoren BCV, vertegenwoordigd door Frans Theeuwes en Luc Van Couter.
12 Bestuur KBC Bank Raad van Bestuur Willy Breesch Jan Huyghebaert Remi Vermeiren
voorzitter van de Raad van Bestuur ondervoorzitter van de Raad van Bestuur voorzitter van het Directiecomité
Herman Agneessens Rudy Broeckaert Rik Donckels Frans Florquin Ghunald Loyaerts Eric Mertens Luc Philips Hubert Plouvier Clément Selleslagh Paul Tanghe Jan Vanhevel Valère Vanschoenbeek Herman Van Thillo Ferdinand Verdonck. Secretaris Raad van Bestuur en Directiecomité: Johan Deron. Directiecomité Remi Vermeiren (voorzitter), Frans Florquin, Ghunald Loyaerts, Clément Selleslagh, Rudy Broeckaert, Herman Agneessens, Jan Vanhevel, Luc Philips. Auditcomité Ferdinand Verdonck (voorzitter), Jan Huyghebaert, Paul Tanghe, Hubert Plouvier. Commissarissen-Revisoren Ernst & Young Bedrijfsrevisoren BCV, vertegenwoordigd door Erik De Lembre en Jean-Pierre Romont. PricewaterhouseCoopers Bedrijfsrevisoren BCV, vertegenwoordigd door Felix Hendrickx.
34
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Groepsstructuur en corporate governance
13 Bestuur KBC Verzekeringen Raad van Bestuur Alfons Wouters Willy Duron
voorzitter van de Raad van Bestuur voorzitter van het Directiecomité
Emile Celis Ann Collin Christian Defrancq Noël Devisch Rik Donckels Carla Durlet Jan Huyghebaert Paul Tanghe Harold Vanden Avenne Ferdinand Verdonck Secretaris Raad van Bestuur en Directiecomité: Dirk Verdonckt. Directiecomité Willy Duron (voorzitter), Emile Celis, Christian Defrancq. Auditcomité Ferdinand Verdonck (voorzitter), Paul Tanghe, Harold Vanden Avenne, Alfons Wouters. Commissarissen-Revisoren Deloitte & Touche Bedrijfsrevisoren BCV, vertegenwoordigd door Jos Vlaminckx en Francis Mas. KPMG Bedrijfsrevisoren BCV, vertegenwoordigd door Luc Van Couter en Peter Coox.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
35
Geconsolideerde jaarrekening KBC Bankverzekeringsholding NV
Geconsolideerde jaarrekening KBC Bankverzekeringsholding NV
BELANGRIJKSTE ONTWIKKELINGEN: ¶ Groei van de nettogroepswinst inclusief meerwaarde CCF met 87,7 % tot 1 820,7 miljoen EUR. ¶ Groei van de nettogroepswinst exclusief meerwaarde CCF met 20,2 % tot 1 165,5 miljoen EUR. ¶ Toename van de nettowinst per aandeel met 19,5 % tot 3,9 EUR (6,09 EUR incl. meerwaarde op CCF). ¶ Toename van het nettodividend met 15,4 % tot 1,065 EUR. ¶ Stijging van het rendement op eigen middelen tot 23,3 % (36,4 % incl. meerwaarde op CCF). ¶ Positieve impact op de nettogroepswinst vanwege de recente overnames. ¶ Aanzienlijke stijging van het eigen vermogen en van de solvabiliteitsratio’s.
36
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Geconsolideerde jaarrekening KBC Bankverzekeringsholding NV
KERNCIJFERS Kerncijfers KBC Groep (in miljoenen EUR) Geconsolideerde winst - deel van de Groep wrv. bijdrage bankbedrijf wrv. bijdrage verzekeringsbedrijf wrv. bijdrage holdingactiviteiten Geconsolideerde winst - deel van de Groep, excl. meerwaarde CCF Nettowinst per aandeel (in EUR) Nettowinst per aandeel (in EUR), excl. meerwaarde CCF Nettodividend per gewoon aandeel (in EUR) Nettoactiefwaarde per aandeel (in EUR) Rendement op eigen middelen1 Rendement op eigen middelen, excl. meerwaarde CCF Balanstotaal Eigen vermogen na winstverdeling1 Totaal risicodragend Groepsvermogen2 Tier-1-ratio KBC Bank CAD-ratio KBC Bank Solvabiliteitsratio KBC Verzekeringen (excl. niet-gerealiseerde meerwaarden)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
797,8 579,0 226,7 -7,9 -
969,7 714,7 271,3 -16,3 -
1 820,7 1 520,9 320,6 -20,9 1 165,5
87,7 % 112,8 % 18,2 % 27,8 % 20,2 %
2,69 -
3,26 -
6,09 3,90
86,7 % 19,5 %
0,82 32,3
0,92 33,8
1,06 35,2
15,4 % 4,1 %
16,1 % -
20,5 % -
36,4 % 23,3 %
-
147 725,4 5 222,5 11 486,5 7,2 % 11,5 % 311 %
156 218,4 4 216,2 13 737,3 7,4 % 12,8 % 298 %
187 658,0 5 775,5 16 216,9 9,5 % 16,0 % 307 %
20,1 % 37,0 % 18,1 % -
1 De ontwikkeling vanaf 1999 houdt onder meer verband met de aftrek van goodwill van het eigen vermogen. 2 Omvat eigen vermogen na winstverdeling, preferente aandelen, belangen van derden, Fonds voor Algemene Bankrisico’s en achtergestelde schulden.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
37
1 Geconsolideerde balans en resultatenrekening
Geconsolideerde balans en resultatenrekening
1.1 BALANS NA WINSTVERDELING ACTIVA (in duizenden EUR) BANKBEDRIJF I Vorderingen op kredietinstellingen II Vorderingen op cliënten III Effecten en waardepapier A Vastrentend B Niet-vastrentend IV Financiële vaste activa V Immateriële vaste activa en consolidatieverschillen VI Materiële vaste activa VII Overige activa
Toelichting
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
1
139 763 219
146 483 052
176 899 008
20,8 %
2; 4 3; 4 5
29 639 697 53 412 201 48 471 107 46 175 533 2 295 574 468 454 120 331 1 114 293 6 537 135
17 189 064 64 633 988 52 086 750 48 884 880 3 201 870 1 188 417 142 080 1 510 163 9 732 590
21 860 314 78 936 173 58 174 781 51 841 558 6 333 222 616 387 165 373 1 801 033 15 344 948
27,2 % 22,1 % 11,7 % 6,0 % 97,8 % -48,1 % 16,4 % 19,3 % 57,7 %
8 526 228
10 217 270
11 496 544
12,5 %
8 8
92 625 7 457 809 211 043
83 426 8 188 137 1 195 446
81 487 8 266 818 2 285 968
-2,3 % 1,0 % 91,2 %
19 9 9
229 611 274 419 260 722
221 414 258 996 269 851
178 078 307 915 376 278
-19,6 % 18,9 % 39,4 %
10
45 624
347 209
475 118
36,8 %
0 0 45 624
285 435 41 320 20 453
296 466 135 265 43 386
3,9 % 227,4 % 112,1 %
-609 695
-829 085
-1 212 687
46,3 %
147 725 376
156 218 445
187 657 982
20,1 %
6 7 7 7
VERZEKERINGSBEDRIJF VIII Immateriële vaste activa en consolidatieverschillen IX Beleggingen X Beleggingen betreffende verrichtingen ’Leven’ waarvan de polishouders het risico dragen XI Deel van de herverzekeraars in de technische voorzieningen XII Vorderingen XIII Overige activa HOLDINGACTIVITEITEN XV Financiële vaste activa XVI Geldbeleggingen en liquide middelen XVII Overige activa ELIMINATIES* TOTAAL ACTIVA
22
* De eliminaties activa en passiva zijn niet gelijk vanwege rechtstreekse eliminatie in de achtergestelde schulden.
38
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
(in duizenden EUR)
Toelichting
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
11 11 11 11 11 11 11
580 697 1 901 582 11 620 2 721 678 16 659 0 -9 695
582 397 1 927 629 11 115 3 209 692 16 805 -1 520 067 -11 397
585 377 1 961 818 10 630 4 470 521 18 219 -1 256 299 -14 725
0,5 % 1,8 % -4,4 % 39,3 % 8,4 % -17,4 % 29,2 %
11
5 222 542
4 216 174
5 775 542
37,0 %
12 13 14
100 372 4 559 554 1 604 057 0
1 750 936 5 944 740 1 825 476 0
1 892 119 6 707 905 1 841 379 0
8,1 % 12,8 % 0,9 % -
11 486 524
13 737 326
16 216 944
18,1 %
128 851 649
132 395 644
160 408 100
21,2 %
36 066 983 63 516 382 21 445 942 509 548 7 312 795
28 871 450 71 882 057 21 237 183 609 661 9 795 294
41 961 726 82 209 413 24 966 660 965 280 10 305 021
45,3 % 14,4 % 17,6 % 58,3 % 5,2 %
7 326 257
8 957 401
10 094 907
12,7 %
19 19
6 598 366 210 779
7 045 410 1 195 446
7 101 813 2 285 968
0,8 % 91,2 %
17 20
104 022 108 490 304 600
106 964 177 266 432 316
102 353 259 285 345 487
-4,3 % 46,3 % -20,1 %
21
627 736
1 660 514
1 835 079
10,5 %
301 166 326 570
1 275 714 384 800
1 331 538 503 541
4,4 % 30,9 %
-566 791
-532 440
-897 048
68,5 %
147 725 376
156 218 445
187 657 982
20,1 %
RISICODRAGEND VERMOGEN I II III IV V Vbis VI
Kapitaal Uitgiftepremie Herwaarderingsmeerwaarden Reserves Consolidatieverschillen (badwill) Geïmputeerde positieve consolidatieverschillen Omrekeningsverschillen
Totaal eigen vermogen VIII IX X Xbis
Belangen van derden (inclusief preferente aandelen) Achtergestelde schulden Fonds voor Algemene Bankrisico’s Fonds voor toekomstige toewijzingen
Totaal risicodragend vermogen BANKBEDRIJF XI XII XIII XIV XV
Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan cliënten In schuldbewijzen belichaamde schulden Voorzieningen en uitgestelde belastingen Overige passiva
15 16 16 17 18
VERZEKERINGSBEDRIJF XVI Technische voorzieningen XVII Technische voorzieningen betreffende verrichtingen ’Leven’ waarvan de polishouders het risico dragen XVIII Deposito’s herverzekeraars XIX Voorzieningen en uitgestelde belastingen XX Overige passiva HOLDINGACTIVITEITEN XXI Financiële schulden XXIII Overige passiva ELIMINATIES* TOTAAL PASSIVA
22
* De eliminaties activa en passiva zijn niet gelijk vanwege rechtstreekse eliminatie in de achtergestelde schulden.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
39
Geconsolideerde balans en resultatenrekening
PASSIVA
Geconsolideerde balans en resultatenrekening
1.2 RESULTATENREKENING RESULTATENREKENING (in duizenden EUR)
Toelichting
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
23; 28
1 864 144 8 273 861 -6 409 717
2 056 647 8 437 037 -6 380 391
2 294 976 10 066 214 -7 771 238
11,6 % 19,3 % 21,8 %
B Opbrengsten uit niet-vastrentende effecten 24; 28 1 Aandelen en andere niet-vastrentende effecten 2 Deelnemingen en aandelen die tot de financiële vaste activa behoren
95 859 77 082 18 777
100 248 75 203 25 045
142 285 115 114 27 172
41,9 % 53,1 % 8,5 %
BANKBEDRIJF A Nettorente-inkomsten 1 Rente- en soortgelijke opbrengsten 2 Rente- en soortgelijke kosten
C Winst (Verlies) uit financiële transacties 1 Uit het wissel- en handelsbedrijf 2 Uit de realisatie van beleggingseffecten
25;28
731 486 153 162 578 325
636 182 170 561 465 621
835 851 590 101 245 751
31,4 % 246,0 % -47,2 %
D Nettoprovisie-inkomsten en overige bedrijfsopbrengsten 1 Nettoprovisie-inkomsten 2 Overige bedrijfsopbrengsten
26; 28
731 668 609 940 121 728
974 415 756 396 218 018
1 335 973 1 034 354 301 619
37,1 % 36,7 % 38,3 %
E Resultaten uit deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode
27; 28
12 174
100 456
47 195
-53,0 %
F Algemene beheerskosten en overige lasten 1 Personeelskosten 2 Afschrijvingen vaste activa 3 Overige bedrijfskosten
29
-2 060 226 -1 178 642 -206 782 -674 801
-2 524 449 -1 369 274 -245 366 -909 809
-3 094 309 -1 675 340 -295 927 -1 123 042
22,6 % 22,4 % 20,6 % 23,4 %
G Waardeverminderingen en voorzieningen kredietrisico’s
30
-178 797
-341 618
-241 281
-29,4 %
-206 958
-238 839
-15 772
-93,4 %
H Nettotoevoeging aan de voorzorgsfondsen I Waardecorrecties op effecten
31
-39 353
21 470
-82 321
-
J Voorzieningen voor andere risico’s en kosten
17
-23 842
3 564
15 075
322,9 %
-11 312
-9 190
-9 193
0,0 %
914 843
778 886
1 228 480
57,7 %
A Netto verdiende premies 1 Bruto verdiende premies 2 Deel herverzekeraars
1 801 048 1 869 447 -68 399
2 095 168 2 144 513 -49 345
2 650 473 2 704 723 -54 250
26,5 % 26,1 % 9,9 %
B Netto technische lasten wrv. waardecorrecties tak 23
-1 727 603 13 632
-2 125 665 118 751
-2 334 841 -182 489
9,8 % -
476 532 86 145 13 632
676 889 134 957 118 751
420 802 161 194 -182 489
-37,8 % 19,4 % -
K Afschrijvingen eersteconsolidatieverschillen I Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening bankbedrijf VERZEKERINGSBEDRIJF
C Beleggingsopbrengsten en -lasten wrv. gerealiseerde meer- en minderwaarden wrv. waardecorrecties tak 23
40
32
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Toelichting
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
4 211
11 495
11 460
-0,3 %
E Algemene beheerskosten en overige lasten
-317 644
-344 171
-374 287
8,8 %
F Afschrijvingen eersteconsolidatieverschillen
-322
-1 735
-1 724
-0,7 %
236 222
311 981
371 883
19,2 %
G Niet-recurrente opbrengsten
342 157
257 602
144 733
-43,8 %
H Niet-recurrente kosten
-174 565
-241 638
-119 446
-50,6 %
II Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening verzekeringsbedrijf
403 814
327 944
397 169
21,2 %
-6 138
-10 371
-35 652
243,8 %
37
0
0
-
C Resultaten uit deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode
0
1 421
545
-61,6 %
D Overige bedrijfsopbrengsten
2
2
2 151
-
-1 847
-2 230
-3 597
61,3 %
0
0
0
-
-7 947
-11 179
-36 553
227,0 %
D Resultaten uit deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode
Recurrent resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening
HOLDINGACTIVITEITEN
33
A Nettorente-inkomsten B Opbrengsten uit niet-vastrentende effecten
E Algemene beheerskosten en overige lasten F Afschrijvingen eerste consolidatieverschillen III Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening holdingactiviteiten IV Uitzonderlijke opbrengsten
34
98 612
238 790
745 887
212,4 %
V Uitzonderlijke kosten
34
-215 079
-43 848
-46 981
7,1 %
1 194 243
1 290 593
2 288 004
77,3 %
VI Winst van het boekjaar vóór belastingen VII A Onttrekking aan de uitgestelde belastingen B Overboeking naar de uitgestelde belastingen
35 35
1 428 -3 025
1 632 -1 924
5 792 -1 050
254,8 % -45,4 %
VIII Belastingen op het resultaat A Belastingen B Regularisering van belastingen en terugnemingen van belastingvoorzieningen
35
-380 362 -406 075 25 713
-228 371 -265 701 37 329
-316 236 -335 297 19 061
38,5 % 26,2 % -48,9 %
812 284 14 515 797 768
1 061 930 92 183 969 746
1 976 509 155 829 1 820 680
86,1 % 69,0 % 87,7 %
IX Geconsolideerde winst A Aandeel van derden B Aandeel van de Groep
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
41
Geconsolideerde balans en resultatenrekening
(in duizenden EUR)
2 Consolidatie- en waarderingsregels: algemene principes
Consolidatie- en waarderingsregels: algemene principes
2.1 CRITERIA VOOR CONSOLIDATIE EN OPNEMING VOLGENS DE VERMOGENSMUTATIEMETHODE 1 Integrale en evenredige consolidatie De methode van de integrale consolidatie wordt toegepast voor alle dochter- en kleindochterondernemingen waarover de consoliderende vennootschap een exclusieve controle uitoefent hetzij in rechte (deelnemingen van meer dan 50 %) hetzij in feite. Ondernemingen waarover, samen met een beperkt aantal vennoten, in rechte of in feite een gezamenlijke controle wordt uitgeoefend, worden geconsolideerd volgens de methode van de evenredige consolidatie.
2 Vermogensmutatiemethode De vermogensmutatiemethode wordt gehanteerd voor geassocieerde ondernemingen waarin de Groep een aanzienlijke invloed op het beleid uitoefent. De vermogensmutatiemethode wordt ook toegepast op ondernemingen in vereffening.
3 Waardering tegen aanschaffingsprijs Participaties in niet-geassocieerde ondernemingen worden opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening tegen de aanschaffingsprijs (na aftrek van een eventuele waardevermindering).
4 Gevallen waarin van deze criteria wordt afgeweken Een onderneming die in aanmerking komt voor consolidatie wordt ook werkelijk in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen als twee van de volgende criteria worden overschreden: ¶ het deel van de Groep in het eigen vermogen: 1,25 miljoen EUR, ¶ het deel van de Groep in het resultaat: 0,5 miljoen EUR (in absolute waarde), ¶ balanstotaal + rechten en verplichtingen buiten balanstelling die in aanmerking komen voor de berekening van de CAD-ratio: 6,25 miljoen EUR. Het gezamenlijke balanstotaal van de uitgesloten vennootschappen mag niet meer bedragen dan het kleinste van de volgende bedragen: 1 % van het geconsolideerd balanstotaal of 1 miljard EUR. Wanneer een eerder geconsolideerde maatschappij niet langer aan de vermelde criteria voldoet, blijft ze in principe verder geconsolideerd, behalve als deze situatie duurzaam is. Verbonden maatschappijen die vastgoedcertificaten uitgeven, worden niet geconsolideerd, aangezien het economisch risico van de activa van deze maatschappijen bij de certificaathouder ligt.
5 Overzicht van de voornaamste maatschappijen in de consolidatiekring Hierna volgt een beknopt overzicht van de voornaamste maatschappijen in de consolidatiekring. De volledige lijst kan worden geraadpleegd in de neergelegde jaarrekening en is ook verkrijgbaar op aanvraag. Maatschappij
Naam - zetel
Belangenpercentage (direct+indirect)
A INTEGRALE CONSOLIDATIE Bankbedrijf Antwerpse Diamantbank NV Assurisk SA CBC Banque SA Centea NV Krefima NV C{ eskoslovenská Obchodní Banka a.s.* KBC Finance Ireland IIB Bank Limited (groep) KBC Asset Management NV KBC Asset Management limited KBC Bank NV KBC Bank Deutschland AG
42
Antwerpen - BE Luxemburg - LU Brussel - BE Antwerpen - BE Antwerpen - BE Praag - CZ Dublin - IE Dublin - IE Brussel - BE Dublin - IE Brussel - BE Bremen - DE
87,17 100,00 100,00 99,56 99,48 81,55 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 99,34
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Naam - zetel
Belangenpercentage (direct+indirect)
KBC Bank Funding LLC & Trust (groep) KBC Bank Nederland NV KBC Clearing NV KBC Exploitatie NV KBC Financial Products (groep) KBC International Finance NV KBC Lease NV (groep) KBC Securities NV KBC Securities France SA KBC Securities Nederland NV Kereskedelmi és Hitelbank Rt. (K&H Bank) Patria Finance a.s.
New York - VSA Rotterdam - NL Amsterdam - NL Mechelen - BE Diverse lokaties Curaçao - NA Diegem - BE Antwerpen - BE Parijs - FR Amsterdam - NL Boedapest - HU Praag - CZ
100,00 100,00 75,01 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 73,28 91,90
Verzekeringsbedrijf ADD NV Almarisk NV Argosz Insurance Corp. Limited C{ SOB Pojisˇt’ovna a.s. Fidea NV K & H Életbiztositó Rt. KBC Life Invest Fund Management SA KBC Frequent Click Conseil SA KBC Verzekeringen NV Lucare Captive SA Maatschappij voor Brandherverzekering CV Secura NV VITIS Life Luxembourg SA
Heverlee - BE Brussel - BE Boedapest - HU Zatec - CZ Antwerpen - BE Boedapest - HU Luxemburg - LU Luxemburg − LU Leuven - BE Luxemburg - LU Leuven - BE Brussel - BE Luxemburg - LU
100,00 100,00 95,40 75,77 100,00 86,64 100,00 100,00 100,00 99,95 90,91 52,51 94,32
Holdingactiviteiten KBC Bankverzekeringsholding NV
Brussel - BE
100,00
Brussel - BE
50,00
Bankbedrijf Bank Card Company NV Banksys NV Crédit Commercial de France SA Kredyt Bank SA Peel Hunt Plc.
Brussel - BE Brussel - BE Parijs - FR Warschau - PL Londen - UK
21,55 20,55 49,99 20,09
Verzekeringsbedrijf Agropolisa SA Crédit Commercial de France SA FBD limited FBD Holdings Plc. Groep VTB-VAB NV TUiR Warta SA
Warschau - PL Parijs − FR Dublin - IE Dublin - IE Antwerpen - BE Warschau - PL
49,90 19,30 23,35 24,36 40,03
B EVENREDIGE CONSOLIDATIE Bankbedrijf International Factors NV C OPGENOMEN VOLGENS DE VERMOGENSMUTATIEMETHODE
* 70,45 % ondergebracht in KBC Bank NV, 5,55 % in KBC Verzekeringen NV en 5,55 % in KBC Bankverzekeringsholding NV.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
43
Consolidatie- en waarderingsregels: algemene principes
Maatschappij
Consolidatie- en waarderingsregels: algemene principes
6 Wijzigingen in de consolidatiekring in 2000 De balans en de resultatenrekening werden in het boekjaar 2000 substantieel beïnvloed door wijzigingen in de consolidatiekring. Hierna volgen de voornaamste wijzigingen; de volledige lijst kan worden geraadpleegd in de neergelegde jaarrekening en is ook verkrijgbaar op aanvraag. 1 Toevoegingen in de consolidatiekring
Motivering
Consolidatiemethode
Opgenomen vanaf
verzelfstandiging van de assetmanagementactiviteiten in de bank nieuwe deelneming
integrale methode
01-01-2000
integrale methode
01-07-2000
nieuwe deelneming nieuwe deelneming
integrale methode integrale methode
03-05-2000 01-07-2000
nieuwe deelneming nieuwe deelneming
integrale methode vermogensmutatie
31-12-2000 31-12-2000
nieuwe deelneming
vermogensmutatie
31-12-2000
Motivering
Deconsolidatie vanaf
Bankbedrijf Crédit Commercial de France SA
deelneming verkocht
31-03-2000
Verzekeringsbedrijf Crédit Commercial de France SA
deelneming verkocht
31-03-2000
Holdingactiviteiten Crédit Commercial de France SA
deelneming verkocht
31-03-2000
31-12-1999
31-12-2000
vanaf
Bankbedrijf C{ eskoslovenská Obchodní Banka a.s.
82,35
81,55
KBC Financial Products Brussels NV Kereskedelmi és Hitelbank Rt. Kredyt Bank SA (Polen)
60,00 32,62 48,17
100,00 73,28 49,99
31-12-2000 in het kader van de acquisitie van Patria Finance 01-01-2000 01-01-2000 31-12-2000
Verzekeringsbedrijf Agropolisa SA K & H Életbiztositó Rt.
23,0 61,64
49,9 86,64
14-09-2000 31-12-2000
Bankbedrijf KBC Asset Management NV
KBC Asset Management limited. (voorheen UBIM limited) KBC Clearing NV KBC Securities Nederland NV (voorheen Keijser Effecten NV) Patria Finance a.s. Peel Hunt Plc. IPB: de activiteiten van IPB werden overgenomen door C{ SOB Verzekeringsbedrijf TUiR Warta SA 2 Weglatingen uit de consolidatiekring
3 Naamwijzigingen Bankbedrijf KBC-Petercam Derivatives NV werd KBC Financial Products Brussels NV Kredietfinance Corporation limited werd KBC Lease (UK) limited Verzekeringsbedrijf Chmelarˇská a.s. werd C{ SOB Pojisˇt’ovna a.s. 4 Voornaamste wijzigingen in het belangenpercentage
44
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Bankbedrijf KBC Financial Products Brussels NV van evenredige naar integrale consolidatie Kereskedelmi és Hitelbank Rt.-groep van evenredige naar integrale consolidatie Verzekeringsbedrijf K&H Életbiztositó Rt (K&H Life) van evenredige naar integrale consolidatie C{ SOB Pojisˇt’ovna a.s. van vermogensmutatiemethode naar integrale consolidatie
2.2 BOEKHOUDPRINCIPES EN WAARDERINGSREGELS: ALGEMENE PRINCIPES 1 Algemeen De boekhoudprincipes en waarderingsregels zijn in overeenstemming met de Belgische boekhoudwetgeving en de bepalingen van het Koninklijk Besluit van 23 september 1992 betreffende de geconsolideerde jaarrekening van de kredietinstellingen, het Koninklijk Besluit van 13 februari 1996 betreffende de geconsolideerde jaarrekening van de verzekerings- en herverzekeringsondernemingen en het Koninklijk Besluit van 1 september 1986 over de portefeuillemaatschappijen, zoals gewijzigd door het Koninklijk Besluit van 25 november 1991 (voor de holdingactiviteiten), met uitzondering evenwel van het gehanteerde afwijkende schema. De holdingvennootschap KBC Bankverzekeringsholding NV heeft het karakter van een financieel conglomeraat en groepeert de activiteiten van KBC Bank NV, KBC Verzekeringen NV en KBC Asset Management NV. Het schema toepasselijk voor de portefeuillemaatschappijen is niet geschikt om het vermogen, de financiële positie en het resultaat van KBC Bankverzekeringsholding NV op een getrouwe wijze voor te stellen. Bij de vastlegging van het schema werd geopteerd voor een functionele benadering aan de hand van een indeling per activiteitsgebied (bankbedrijf inclusief assetmanagement, verzekeringsbedrijf en holdingactiviteiten). Deze voorstelling respecteert de eigenheid van de activiteiten en biedt flexibiliteit ten aanzien van de verschillen in regelgeving en waardering. De CBF heeft als toezichthouder op beursgenoteerde portefeuillemaatschappijen de nodige afwijkingen toegestaan om het KBC Bankverzekeringsholding NV mogelijk te maken haar geconsolideerde jaarrekening op te stellen op basis van een functioneel schema dat met het uitoefenen van een gemengde activiteit van een financiële-dienstengroep rekening houdt. De geconsolideerde jaarrekening wordt afgesloten per 31 december, de afsluitdatum van de moedermaatschappij en van de grote meerderheid van de geconsolideerde vennootschappen. Voor de vennootschappen die een andere afsluitdatum hebben, wordt een tussentijdse rekening per 31 december opgesteld met het oog op de consolidatie. De geconsolideerde jaarrekening wordt opgesteld na winstverdeling van KBC Bankverzekeringsholding NV. De jaarrekeningen van de andere geconsolideerde ondernemingen worden verwerkt vóór winstverdeling. Conform de toepassing van artikel 63 van het Koninklijk Besluit van 6 maart 1990 betreffende de geconsolideerde jaarrekening van de ondernemingen worden waarderingsregels van ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode niet herwerkt naar die van de consoliderende onderneming. Op deze waarderingsregel worden twee uitzonderingen toegepast met betrekking tot geassocieerde ondernemingen van KBC Verzekeringen: 1) FBD Holdings: de niet-gerealiseerde meer- en minderwaarden worden uit de resultaten geëlimineerd en 2) TuiR Warta: de voorziening voor egalisatie en catastrofes wordt berekend conform de groepswaarderingsregels. De activa en passiva behorende tot dezelfde activiteit worden in beginsel op uniforme wijze gewaardeerd. Tussen de activiteiten blijven er verschillen bestaan ten gevolge van de specifieke regels toepasselijk voor de sector. Deze verschillen worden evenwel niet geharmoniseerd gezien de eigenheid van de activiteitsdomeinen en betreffen voornamelijk de effectenportefeuille.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
45
Consolidatie- en waarderingsregels: algemene principes
5 Wijziging van consolidatiemethode
Consolidatie- en waarderingsregels: algemene principes
In de resultatenrekening worden de wederzijdse opbrengsten en kosten tussen de verschillende activiteitsgebieden (bankbedrijf, verzekeringsbedrijf en holdingactiviteiten) en die ressorteren onder de gewone bedrijfsuitoefening niet geëlimineerd. De hiermee samenhangende wederzijdse balansposities worden evenwel gecorrigeerd via de rubriek ’Eliminaties’. Door deze behandeling wordt een beter bedrijfseconomisch inzicht verschaft in de resultaten van elke bedrijvigheid. Binnen de activiteitsgebieden worden minimaal de wederzijdse saldi van de balans en de resultatenrekening geëlimineerd vanaf een bedrag van 2,5 miljoen EUR. In Toelichting 22 wordt bovendien een indicatie gegeven van de wederzijdse verrichtingen tussen het bankbedrijf, het verzekeringsbedrijf en de holdingactiviteiten. De intragroepsmeerwaarden of -minderwaarden worden geëlimineerd naar verhouding van het procentueel belang (rechtstreeks en onrechtstreeks) aangehouden door de consoliderende onderneming in elk van de betrokken dochterondernemingen. Interne winsten en verliezen beneden 0,5 miljoen EUR worden niet geëlimineerd. Opmerking bij de vergelijkende cijfers van het boekjaar 1998: De verrichtingen inzake fusie, inbreng van een algemeenheid van goederen en inbreng van een bedrijfstak, werden overeenkomstig de bepalingen van het Koninklijk Besluit van 8 oktober 1976 betreffende de jaarrekening van de ondernemingen ook in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt conform het continuïteitsbeginsel. Dat betekent dat de vermogenscomponenten eigen aan de consolidatie en afkomstig van de inbrengende vennootschappen op basis van hun boekwaarde werden toegevoegd aan de overeenstemmende posten van de ontvangende vennootschappen.
2 Waarderingsregels a Omrekening van vreemde valuta’s Alle monetaire bestanddelen uitgedrukt in vreemde valuta worden omgerekend in hun tegenwaarde in euro’s tegen de contantkoers op balansdatum. ¶ Bankbedrijf De negatieve en positieve waarderingsverschillen, met uitzondering van die welke betrekking hebben op de financiering van aandelen en deelnemingen in vreemde valuta, worden opgenomen in het resultaat. De niet-monetaire bestanddelen worden gewaardeerd op basis van de wisselkoers op datum van hun aanschaffing of, in voorkomend geval, op basis van de wisselkoers waartegen de voor de betaling van de prijs gebruikte vreemde munt werd aangekocht. In vreemde valuta uitgedrukte opbrengsten en kosten worden in het resultaat verwerkt tegen de koers die gold op het tijdstip van hun erkenning. De bij voorbaat gedekte kosten en opbrengsten in vreemde valuta worden geboekt in euro’s op basis van de vaste koers. ¶ Verzekeringsbedrijf De saldi van de positieve en negatieve verschillen uit de omrekening van de technische voorzieningen, uitgedrukt in vreemde valuta, zijn inbegrepen in de overeenkomstige posten ’Wijzigingen van de technische voorzieningen’ van de resultatenrekening. De saldi uit de omrekening van de technische voorzieningen herverzekering Niet-leven, uitgedrukt in vreemde valuta, zijn inbegrepen in de overeenkomstige post ’Overige technische lasten’ van de resultatenrekening Niet-leven. Het saldo van de negatieve verschillen uit de omrekening van monetaire bestanddelen, andere dan de technische voorzieningen, uitgedrukt in vreemde valuta, wordt als kostenpost toegewezen aan de resultatenrekening. Het positieve saldo wordt opgenomen in de overlopende rekeningen als over te dragen opbrengst, behoudens de positieve verschillen op EMU-munten die in het resultaat van het (boek-)jaar van incorporatie in de euro worden opgenomen aangezien ze op dat moment definitief gerealiseerd zijn. Voor de niet-monetaire bestanddelen waarvan de aanschaffingsprijs is uitgedrukt in vreemde valuta, wordt de tegenwaarde in euro’s waarvoor deze bestanddelen in de jaarrekening zijn opgenomen, berekend op basis van de wisselkoers die geldt op het einde van de maand die voorafgaat aan de aanschaffing van de niet-monetaire bestanddelen.
46
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
¶ Holdingactiviteit De negatieve omrekeningsverschillen worden verwerkt via de rubriek ’Niet-gerealiseerde wisselkoersverschillen’ van de resultatenrekening. De positieve omrekeningsverschillen worden in de balans opgenomen onder de overlopende rekeningen op de passiefzijde, behoudens de positieve verschillen op EMU-munten die in het resultaat van het (boek-)jaar van incorporatie in de euro worden opgenomen aangezien ze op dat moment definitief gerealiseerd zijn. b Omrekening van de financiële staten van de buitenlandse dochterondernemingen De balansen van de buitenlandse dochterondernemingen worden omgerekend in euro’s tegen de contantkoers op balansdatum (uitgezonderd het eigen vermogen dat tegen de historische koers wordt omgezet). De resultatenrekening wordt omgerekend tegen de gemiddelde koers van het boekjaar. De verschillen die voortvloeien uit het gebruik van een verschillende koers voor de activa en passiva enerzijds en de elementen van het eigen vermogen anderzijds, worden (samen met de koersverschillen op de leningen die werden afgesloten ter financiering van deelnemingen in vreemde valuta) voor het aandeel van de Groep opgenomen onder de passivarubriek ’Omrekeningsverschillen’. De geaccumuleerde omrekeningsverschillen afkomstig van de omrekening van financiële staten uitgedrukt in een EMU-munt voor de periode tot de incorporatie van die munt in de euro blijven behouden in deze rubriek. Omrekeningsverschillen worden in het resultaat opgenomen bij gehele of gedeeltelijke overdracht van de deelneming. c Vorderingen ¶ Bankbedrijf Op voorhand geïnde rentes en soortgelijke opbrengsten (waaronder de bijkomende vergoedingen zoals de fees bij buitenlandse kredieten), voor de hele periode van het krediet, kunnen niet onmiddellijk in het resultaat worden opgenomen, en worden daarom geboekt op een overlopende rekening. Per einde maand wordt het verworven gedeelte overgeboekt naar het resultaat. Aangerekende dossierkosten worden onmiddellijk in het resultaat opgenomen bij aanvang van de desbetreffende kredieten, kredietverzekeringspremies worden jaarlijks bij betaling in het resultaat opgenomen. De provisies verschuldigd op de verleende bankgaranties (vooraf betaalbaar) worden onmiddellijk in het resultaat opgenomen. De door KBC Bank toegekende provisies voor bemiddeling inzake kredieten worden in het resultaat opgenomen op het ogenblik van uitbetaling van het krediet. Vorderingen uit voorschotten of gelddeposito’s worden in de balans opgenomen volgens het ter beschikking gestelde bedrag. Het verschil tussen de ter beschikking gestelde gelden en de nominale waarde (disconto) wordt lineair en pro rata temporis als renteopbrengst in aanmerking genomen via de overlopende rekeningen. Langlopende kredieten, afbetalingskredieten en leasingvorderingen worden in de balans opgenomen voor het niet-afgeloste kapitaalsaldo verhoogd met de vervallen doch niet-betaalde rente en de door cliënten nog te betalen diverse kosten. Verworven, niet-vervallen rente (op voorhand geïnde rente) wordt pro rata temporis in het resultaat geboekt via een overlopende rekening. De overige vorderingen worden in de balans opgenomen voor hun nominale waarde. De in het kader van effectiseringsoperaties overgedragen kredieten, waarbij de overdracht van de activa kan beschouwd worden als verkoop in overeenstemming met de richtlijnen van de CBF, behoren niet langer tot de activa van de bank en mogen bijgevolg ook niet op de balans van KBC Bank voorkomen. In de orderrekeningen dient dit bedrag wel geregistreerd te worden. Gedurende de looptijd van de effectiseringstransactie dient per einde maand de registratie in de orderrekeningen aangepast te worden volgens de terugbetalingen van de kredieten door de cliënten.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
47
Consolidatie- en waarderingsregels: algemene principes
Kosten en opbrengsten uitgedrukt in vreemde valuta worden driemaandelijks omgerekend en in de resultatenrekening opgenomen tegen de contantkoers die op het einde van het kwartaal van toepassing is.
Consolidatie- en waarderingsregels: algemene principes
De eventueel gerealiseerde meerwaarde op de verkoop van de geëffectiseerde vorderingen wordt onmiddellijk in het resultaat opgenomen op het moment van de verkoop. Indien de verkoopprijs geheel of gedeeltelijk bestaat uit een variabel gedeelte, afhankelijk van de bedrijfswinst van de koper, zal dat gedeelte pas in het resultaat worden opgenomen wanneer deze bedrijfswinst bekend is en dat gedeelte bijgevolg vast komt te staan. Voor kredieten met onzeker verloop worden globale waardeverminderingen, geïndividualiseerde waardeverminderingen en waardeverminderingen voor economisch samenhangende dossiers toegepast. Alle renten en diverse tegoeden die gedurende drie maanden nadat ze eisbaar zijn geworden onbetaald blijven, worden niet als resultaat erkend. De berekening van de niet-geïndividualiseerde waardeverminderingen voor binnenlandse kredieten met onzeker verloop is gebaseerd op het onzeker kapitaal, het doorstroompercentage (het gedeelte van de portefeuille onzeker verloop dat ooit dubieus kan worden) en het verliespercentage. De percentages zijn gevormd op basis van hun voortschrijdend gemiddelde over de laatste twaalf maanden. Voor buitenlandse kredieten gebeurt de raming op basis van de enkelvoudige percentages. Voor dubieuze en oninbare kredieten worden specifieke waardeverminderingen op individuele basis aangelegd en toegerekend aan de actiefpost van de jaarrekening waarin de risico’s voorkomen, teneinde de verliezen te dekken die als vaststaand of waarschijnlijk worden beschouwd met betrekking tot de uitstaande kredieten, inclusief de vervallen rente en diverse tegoeden. Worden als oninbaar en dubieus aangemerkt, die kredieten waarvan de saldi eisbaar zijn en waarvoor men overgaat tot minnelijke of gerechtelijke uitwinning. Het bedrag van de eventuele waarborg is gelijk aan het bedrag van de inschrijving in hoofdsom. De persoonlijke borgstelling wordt voor het uitwinbare bedrag opgenomen in de boekhouding. Telkens wanneer de kredietnemer een aflossing doet, dient het actuele waarborgbedrag te worden aangepast. In geval van onvoldoende waarborg bij kredieten wordt er een risicopremie aangerekend. Dat gebeurt via de aanrekening van een verhoogde rentevoet. Deze opbrengst wordt pro rata temporis in het renteresultaat geboekt. Voor landenrisico’s worden de voorzieningen aangelegd die voldoen aan de door de CBF opgelegde norm terzake. Daarbovenop legt de bank aanvullende voorzieningen aan die zij in het kader van het beheer van de landenrisico’s nodig acht. Het betreft risico’s met betrekking tot landen of groepen van landen waarvan de economische, financiële, juridische of politieke toestand van die aard is dat de boeking van een waardevermindering uit voorzichtigheidsoverwegingen aangewezen is. De waardeverminderingen voor landenrisico’s worden vanaf het boekjaar 2000 opgedeeld naar de aard van de tegenpartij (kredietinstelling versus niet-kredietinstelling) en als correctiepost opgenomen onder de respectieve rubrieken ’Vorderingen op kredietinstellingen’ of ’Vorderingen op cliënten’. Voorheen werd de totale waardevermindering voor landenrisico’s als correctiepost opgenomen onder de rubriek ’Vorderingen op kredietinstellingen’. ¶ Verzekeringsbedrijf De vorderingen worden in de balans opgenomen voor hun nominale waarde. De verworven, niet-vervallen rente, het verschil tussen aanschaffingswaarde en nominale waarde en het disconto op abnormaal laagrentende of renteloze vorderingen worden in de overlopende rekeningen van het actief geboekt en pro rata temporis in het resultaat opgenomen op grond van de samengestelde rente. Wanneer op het einde van het boekjaar de realisatiewaarde van een vordering lager ligt dan haar boekwaarde en deze minderwaarde als reëel en blijvend mag worden beoordeeld, wordt hierop een waardevermindering toegepast ten belope van de vastgestelde minderwaarde. ¶ Holdingactiviteiten De vorderingen worden opgenomen tegen de nominale waarde. Wanneer op het einde van het boekjaar de realisatiewaarde van een vordering lager ligt dan haar boekwaarde, en deze minderwaarde als reëel en blijvend mag worden beoordeeld, wordt hierop een waardevermindering toegepast ten belope van de vastgestelde minderwaarde.
48
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
De effecten worden bij aankoop geboekt tegen de aanschaffingsprijs exclusief de kosten en onder aftrek van de intekenprovisie. De aanschaffingskosten worden onmiddellijk in het resultaat opgenomen. ¶ Beleggingsportefeuille Vastrentende beleggingseffecten worden geboekt tegen hun aanschaffingswaarde, verminderd of vermeerderd met het verlopen gedeelte van het agio of disagio. Het verschil tussen de aanschaffingswaarde en de terugbetalingswaarde wordt pro rata over de resterende looptijd van de effecten als renteopbrengst in het resultaat opgenomen. De opname in het resultaat gebeurt op geactualiseerde basis, uitgaande van het reële rendementspercentage bij aankoop. Perpetuele leningen worden gewaardeerd tegen de aanschaffingsprijs of de beurswaarde indien deze lager is. Wanneer de terugbetaling van een effect onzeker of dubieus is, wordt een waardevermindering geboekt overeenkomstig de principes die gelden voor de waardering van vorderingen. In geval van verkoop wordt de boekwaarde van de verkochte effecten bepaald volgens een systeem van individualisatie van effecten. Winsten of verliezen worden onmiddellijk in het resultaat opgenomen, uitgezonderd in geval van meer- en minderwaarden uit de verkoop van vastrentende beleggingseffecten in het kader van bepaalde arbitrageverrichtingen. ¶ Bankbedrijf Overeenkomstig artikel 35ter §5 van het Koninklijk Besluit betreffende de jaarrekening van de kredietinstellingen worden de meer- en minderwaarden uit de verkoop van vastrentende beleggingseffecten in het kader van arbitrageverrichtingen binnen het door het Directiecomité jaarlijks besliste kader gespreid in het resultaat opgenomen samen met de toekomstige opbrengsten uit de arbitrage. Aandelen en andere niet-vastrentende effecten worden gewaardeerd tegen aanschaffingsprijs of tegen marktwaarde indien deze lager is. Op aandelen die tegen een koersdaling zijn afgedekt door een optie, worden geen waardeverminderingen geboekt. ¶ Verzekeringsbedrijf Op vastrentende thesaurie-effecten die als liquiditeitssteun dienen, worden waardeverminderingen geboekt wanneer hun marktwaarde lager ligt dan de waarde verkregen door toepassing van de overige bepalingen van deze waarderingsregels en wanneer er voor het geheel of een gedeelte van de vordering onzekerheid bestaat over de betaling hiervan op de vervaldag. Meer- en minderwaarden uit de verkoop van vastrentende beleggingseffecten in het kader van arbitrageverrichtingen worden gespreid in het resultaat opgenomen samen met de toekomstige opbrengsten uit de arbitrage. Aandelen en andere niet-vastrentende effecten worden gewaardeerd tegen aanschaffingsprijs, waarbij in geval van duurzame minderwaarde een waardevermindering wordt toegepast. ¶ Tradingportefeuille of handelsportefeuille De effecten die behoren tot de handelsportefeuille en de beleggingen betreffende de verrichtingen ’Leven’ waarbij de polishouders het risico dragen, worden gewaardeerd tegen marktwaarde. De waarderingsverschillen die hieruit voortvloeien, worden in de resultatenrekening geboekt in respectievelijk de rubrieken ’Winst (Verlies) uit financiële transacties’ (voor het bankbedrijf) en ’Beleggingsopbrengsten en -lasten’ (voor het verzekeringsbedrijf). e Financiële vaste activa De financiële vaste activa zijn vervat in de rubrieken IV, IX en XV van het actief en bevatten afhankelijk van het activiteitsgebied deelnemingen, (achtergestelde) vorderingen en effecten in portefeuille. De deelnemingen waarop de vermogensmutatiemethode is toegepast, worden gewaardeerd volgens het aandeel in hun eigen vermogen. Niet-geconsolideerde deelnemingen en aandelen die tot de financiële vaste activa behoren, worden geboekt tegen hun aanschaffingsprijs. Bijkomende kosten bij aanschaffing worden onmiddellijk ten laste van het resultaat van het boekjaar gebracht.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
49
Consolidatie- en waarderingsregels: algemene principes
d Effecten De effecten zijn vervat in de rubrieken III, IX, en X van het actief.
Consolidatie- en waarderingsregels: algemene principes
Waardeverminderingen worden uitsluitend toegepast in geval van een duurzame minderwaarde of waardeverlies, vastgesteld op basis van de financiële positie, de rendabiliteit en de vooruitzichten van de desbetreffende vennootschap. De deelnemingen, aandelen en deelbewijzen die behoren tot de financiële vaste activa kunnen worden geherwaardeerd indien zij, uit het oogpunt van hun nut voor de onderneming, een vaststaande en duurzame meerwaarde vertonen. De al dan niet in effecten belichaamde achtergestelde vorderingen op verbonden ondernemingen en ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat, worden gewaardeerd volgens dezelfde principes als de niet-achtergestelde vorderingen. ¶ Holdingbedrijf Financiële vaste activa bevatten ook vorderingen. Deze worden tegen nominale waarde opgenomen. Vorderingen vertegenwoordigd door vastrentende effecten worden evenwel gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde, verminderd of vermeerderd met het verlopen gedeelte van het agio of disagio, dat pro rata over de resterende looptijd in het resultaat wordt opgenomen. Wanneer de terugbetaling van een effect onzeker of dubieus is geworden, wordt een waardevermindering geboekt overeenkomstig de principes die gelden voor de waardering van niet in effecten belichaamde vorderingen. f Oprichtingskosten en immateriële vaste activa De oprichtingskosten en immateriële vaste activa zijn vervat in de rubrieken V, VIII en XIV van het actief. Alle oprichtingskosten worden als beheerskosten onmiddellijk ten laste van het boekjaar gebracht. Interne ontwikkelde software wordt onmiddellijk in de kosten opgenomen. Systeemsoftware volgt het afschrijvingsritme van de hardware. Standaardsoftware en door een derde partij ontwikkelde maatsoftware worden geactiveerd en lineair afgeschreven over de economische levensduur. Geactiveerde goodwill wordt lineair afgeschreven over een periode van vijf jaar, tenzij anders wordt beslist door de Raad van Bestuur. g Consolidatieverschillen De consolidatieverschillen zijn vervat in de rubrieken V, VIII en XIV van het actief en rubriek V en Vbis van het passief. ¶ Algemeen principe Consolidatieverschillen zijn de verschillen tussen enerzijds de aanschaffingsprijs van de verwerving en anderzijds het overeenstemmende aandeel in het eigen vermogen op het tijdstip van verwerving. Voorzover deze verschillen hun oorzaak vinden in een over- of onderwaardering van bepaalde posten van het actief of het passief, worden ze daaraan toegewezen. Dat leidt tot een herwerking van de jaarrekening van de in de consolidatie opgenomen deelneming. Het overblijvende verschil - veroorzaakt door verwachtingen inzake de toekomstige rendabiliteit van de Groep - vormt het consolidatieverschil. Indien de aanschaffingsprijs groter is dan het aandeel in het (eventueel herwerkt) eigen vermogen, dan is er een positief consolidatieverschil (goodwill). Is de aanschaffingsprijs kleiner dan het aandeel in het (eventueel herwerkt) eigen vermogen, dan wordt een negatief consolidatieverschil (badwill) verkregen. ¶ Verwerking van consolidatieverschillen m.b.t. verwervingen vóór 01-01-1999 Positieve of negatieve consolidatieverschillen tot 0,5 miljoen EUR worden onmiddellijk in het resultaat geboekt. Consolidatieverschillen vanaf 0,5 miljoen EUR worden in de geconsolideerde rekeningen opgenomen onder de post ’Consolidatieverschillen’ op het actief of passief van de balans. Geactiveerde consolidatieverschillen worden in beginsel afgeschreven over een periode van tien jaar voor bank- en andere financiële instellingen en over een periode van vijf jaar voor de overige vennootschappen, tenzij de Raad van Bestuur er anders over beslist. Op deze verschillen worden aanvullende of uitzonderlijke afschrijvingen toegepast wanneer het ingevolge wijzigingen in de economische omstandigheden niet langer economisch verantwoord is ze tegen die waarde te handhaven in de geconsolideerde balans. De gepassiveerde verschillen blijven ongewijzigd, behalve bij de latere verkoop van de deelneming of bij compensatie van een later vastgesteld positief verschil op deze deelneming.
50
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Bovenstaand principe werd meer bepaald toegepast op: ¶ de meerwaarde verworven op de overdracht van aandelen MRBB CV, ¶ de aankoop van aandelen Fidea NV (voorheen Fidelitas NV) door KBC Verzekeringen NV. De impact van bovenstaande elementen op het geconsolideerde resultaat van KBC Bankverzekeringsholding NV voor het boekjaar 1998 bedroeg 11,8 miljoen EUR en kwam tot uiting in de volgende posten van de resultatenrekening: ¶ post IV ’Uitzonderlijke opbrengsten’: 72,5 miljoen EUR, ¶ post V ’Uitzonderlijke kosten’: 60,7 miljoen EUR. ¶ Verwerking van consolidatieverschillen m.b.t. verwervingen na 01-01-1999 Positieve consolidatieverschillen Door de CBF werd een tijdelijke derogatie verleend om voor verwervingen vanaf 1 januari 1999 de positieve consolidatieverschillen in mindering te brengen op het geconsolideerd eigen vermogen, meer bepaald via de rubriek ’Vbis Geïmputeerde positieve consolidatieverschillen’ op het passief. Deze verschillen worden periodiek overgeboekt naar de reserves naar rato van de theoretische afschrijvingen ervan (in casu over tien jaar). Ingevolge deze werkwijze wordt bij verkoop van een deelneming binnen de tien jaar na verwerving de meerwaarde gecorrigeerd met de nog aanwezige goodwill in de rubriek ’Vbis Geïmputeerde positieve consolidatieverschillen’ binnen het eigen vermogen. De Raad van Bestuur beslist individueel over de toepassing van deze, door de CBF verleende derogatie. De goodwill betreffende acquisities van het boekjaar 1999 bedroeg in totaal 1 634,3 miljoen EUR en heeft hoofdzakelijk betrekking op CCF (728 miljoen EUR) en C { SOB (667 miljoen EUR). Dit bedrag werd integraal in mindering gebracht op het eigen vermogen. In 1999 bedroeg de theoretische afschrijving hierop 114,3 miljoen EUR. Indien de CBF deze derogatie niet had verleend, dan zou het rendement op eigen middelen 15,6 % hebben bedragen. De goodwill betreffende acquisities van het boekjaar 2000 bedraagt in totaal 513,9 miljoen EUR. Dit bedrag werd integraal in mindering gebracht op het eigen vermogen. In 2000 bedroeg de theoretische afschrijving in het kader van de derogatie in totaal 135,1 miljoen EUR. Indien de CBF deze derogatie niet had verleend, dan zou het rendement op eigen middelen 16,1 % hebben bedragen. Negatieve consolidatieverschillen Het consolidatieverschil wordt in de geconsolideerde rekeningen opgenomen onder de post ’Consolidatieverschillen (badwill)’ op het passief van de balans. De gepassiveerde verschillen blijven ongewijzigd, behalve bij de latere verkoop van de deelneming of bij compensatie van een later vastgesteld positief verschil op deze deelneming. h Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn vervat in de rubrieken VI, XIII en XVII van het actief. Alle materiële vaste activa worden opgenomen tegen aanschaffingswaarde, verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen. De afschrijvingspercentages zijn berekend op basis van de verwachte economische levensduur en worden lineair toegepast. Bij verkoop van materiële vaste activa worden de gerealiseerde winsten of verliezen onmiddellijk in het resultaat opgenomen. Bij een vernietiging wordt het resterende af te schrijven bedrag onmiddellijk ten laste van de resultatenrekening gebracht. Materiële vaste activa die een zekere en duurzame waardevermeerdering vertonen ten opzichte van de boekwaarde kunnen worden geherwaardeerd. Deze meerwaarde wordt afgeschreven over de gemiddelde residuele gebruiksduur van de betrokken activa.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
51
Consolidatie- en waarderingsregels: algemene principes
¶ Uitzonderlijke afwijking voor het boekjaar 1998 Het ontstaan van de KBC Bankverzekeringsgroep had een groot aantal verschuivingen van participaties tot gevolg. Deze verschuivingen resulteerden vaak in de uitdrukking van een meerwaarde aangezien de transacties tegen marktwaarde gebeurden. Anderzijds creëerde de hogere aanschaffingsprijs een eersteconsolidatieverschil bij de koper. Voor 1998 werd het volgende principe gehanteerd: alle meerwaarden en eersteconsolidatieverschillen die ten gevolge van verschuivingen binnen de Groep zijn ontstaan in het kader van de totstandkoming van de KBC Bankverzekeringsholding NV, werden volledig opgenomen in het resultaat van 1998 als uitzonderlijke opbrengsten respectievelijk kosten.
Consolidatie- en waarderingsregels: algemene principes
¶ Bankbedrijf en holdingactiviteiten In de aanschaffingswaarde worden de niet-recupereerbare belastingen opgenomen, maar zij worden in het jaar van aanschaffing afgeschreven. Honoraria van architecten en ingenieurs worden in de kosten geboekt. ¶ Verzekeringsbedrijf In de aanschaffingswaarde worden naast de aankoopprijs de bijkomende kosten opgenomen, zoals de niet-recupereerbare belastingen. De niet-aftrekbare BTW en de overige bijkomende kosten volgen het afschrijvingsritme van het betrokken actief, uitgezonderd die met betrekking tot de onroerende goederen die in het jaar van aanschaffing volledig worden afgeschreven. i Overlopende rekeningen De overlopende rekeningen worden op dusdanige wijze opgesteld dat de baten en de lasten aan de juiste boekhoudkundige periode worden toegerekend. De met betrekking tot het aandelenoptieplan ontvangen optiepremies worden bij KBC Bankverzekeringsholding, conform de verwerking van de betaalde premies bij de groepsmaatschappijen, pro rata temporis over drie jaar en vijf maanden in het resultaat opgenomen. j Schulden Schulden uit ontvangen voorschotten of gelddeposito’s worden in de balans opgenomen ten belope van de ter beschikking gestelde gelden, in voorkomend geval vermeerderd of verminderd met het verschil tussen deze waarde en de terugbetalingsprijs voor het reeds gelopen gedeelte. Het verschil tussen de ter beschikking gestelde gelden en de nominale waarde wordt pro rata temporis in het resultaat opgenomen. k Fonds voor Algemene Bankrisico’s Het Fonds voor Algemene Bankrisico’s heeft als doel latente toekomstige risico’s binnen het bankbedrijf die bij het afsluiten van de jaarrekening nog niet effectief te onderkennen zijn, op te vangen. l Voorzieningen voor risico’s en kosten De voorzieningen voor risico’s en kosten zijn vervat in de rubrieken XIV, XIX en XXII van het passief. Voorzieningen voor risico’s en kosten zijn bedoeld om naar hun aard duidelijk omschreven verliezen of kosten te dekken die op balansdatum waarschijnlijk of zeker zijn, maar waarvan het bedrag niet vaststaat. ¶ Pensioenen Betreft de verplichtingen inzake rust- en overlevingspensioenen, brugpensioenen en andere gelijkaardige pensioenen of renten. ¶ Belastingen De voorziening dekt de verplichtingen die kunnen voortkomen uit een wijziging van de belastbare basis of van de berekening van de belastingen. De gevormde voorziening stemt minstens overeen met het geschatte bedrag van de uiteindelijke kosten van de op balansdatum bekende fiscale geschillen en betwistingen. ¶ Overige risico’s en kosten Voorzieningen worden gevormd voor onder meer: ¶ juridische betwistingen en geschillen; ¶ groot onderhoud en herstellingswerken; ¶ verbinteniskredieten; ¶ herstructureringen in het kader van de fusie. ¶ Verzekeringsbedrijf Bij het verzekeringsbedrijf wordt een voorziening voor financiële risico’s aangelegd met het oog op het opvangen van de verlies- en kostenrisico’s die voortvloeien uit posities in vreemde valuta, in effecten of in andere financiële instrumenten, zoals het beurskoersrisico, het wisselrisico en andere marktrisico’s. Aan deze voorziening worden op consistente wijze toevoegingen gedaan tot een bepaald normbedrag bereikt is. Het normbedrag zelf fluctueert naargelang de financiële risicopositie. Onttrekkingen aan de
52
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
m Latente belastingen De latente belastingen zijn opgenomen in de rubrieken XV, XX en XXIII van het passief. In de geconsolideerde balans en resultatenrekening wordt rekening gehouden met het verschil dat bij de consolidatie blijkt tussen de aan het boekjaar en de vorige boekjaren toe te rekenen belastingen en de met betrekking tot deze boekjaren betaalde of nog te betalen belastingen, voorzover mag worden aangenomen dat daaruit voor een van de geconsolideerde ondernemingen in de afzienbare toekomst inderdaad kosten zullen voortvloeien. Deze regel wordt toegepast bij de aanpassingen van waarderingsregels van dochtermaatschappijen aan die van de moederonderneming in de consolidatie en waaruit per dochtermaatschappij per saldo passieve belastinglatenties met een tijdelijk karakter voortvloeien. n Technische voorzieningen De technische voorzieningen zijn opgenomen in de rubrieken XVI en XVII van het passief. De voorziening voor niet-verdiende premies wordt voor het rechtstreekse bedrijf waar mogelijk, berekend volgens de methode van de driehonderdvijfenzestigsten. Voor de afgestane herverzekering wordt de voorziening voor niet-verdiende premies berekend volgens de contractuele bepalingen. Voor ontvangen herverzekering en retrocessies gebeurt de berekening naar rata van 50 % op de in aanmerking komende premies van het lopende boekjaar. De voorziening voor de activiteitengroep ’Leven’ wordt berekend volgens de geldende actuariële principes. Op geconsolideerd vlak zijn de volgende regels van toepassing: ¶ Voor (i) de klassieke levensverzekeringen in tak 21 en (ii) de moderne levensverzekeringen in tak 21 met tariefgarantie op toekomstige stortingen, worden de technische voorzieningen berekend volgens de prospectieve actuariële formules steunend op de technische basissen van de contracten. Voor de polissen afgesloten vóór 1 januari 1999 en voor schuldsaldoverzekeringen afgesloten vóór 1 oktober 1999 wordt dezelfde regel gehanteerd, met uitzondering van de rentevoet, waarvoor 4 % wordt toegepast. ¶ De technische voorzieningen voor de moderne levensverzekeringen in tak 21 zonder tariefgarantie op toekomstige stortingen, worden berekend volgens de retrospectieve formules steunend op de technische basissen van de contracten. Voor de technische voorzieningen opgebouwd met stortingen van vóór 1 januari 1999 wordt dezelfde regel gehanteerd, met uitzondering van de rentevoet waarvoor 4 % wordt toegepast. ¶ De technische voorzieningen voor de levensverzekeringen in tak 23 worden berekend door het aantal eenheden per fonds te vermenigvuldigen met de koers per eenheid van het desbetreffende fonds. ¶ De voorziening voor te betalen schaden wordt berekend per schadegeval of per contract op basis van de bekende elementen van het dossier. ¶ In de voorziening voor egalisatie en catastrofes worden alle bedragen gereserveerd met de bedoeling om in de komende jaren het niet-terugkerend technisch verlies te compenseren, de schommelingen van de schaderatio te nivelleren en bijzondere risico’s af te dekken. Op geconsolideerd niveau werd vanaf boekjaar 1998 het normbedrag, zijnde het bedrag dat de voorziening dient te bereiken, aangelegd. Dit normbedrag is berekend op basis van de forfaitaire methodes zoals bepaald in mededeling CDV nr. D. 151 ’Voorziening voor egalisatie en catastrofes’. o Geconsolideerde reserves De Groepsreserves omvatten de reserves en de overgedragen resultaten van de consoliderende onderneming, verhoogd met het aandeel van de Groep in de gereserveerde resultaten van de andere integraal en evenredig geconsolideerde vennootschappen en de vennootschappen waarop de vermogensmutatiemethode is toegepast vanaf de opname in de consolidatie.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
53
Consolidatie- en waarderingsregels: algemene principes
voorziening worden bepaald door het zich voordoen van verliezen en kosten voortvloeiend uit de desbetreffende risico’s. Zo wordt onder meer het niet realiseren van de verwachte recurrente opbrengsten op de (genoteerde) aandelenportefeuille als gevolg van gewijzigde marktomstandigheden beschouwd als de realisatie van een financieel risico. De verwachte recurrente opbrengsten op de (genoteerde) aandelenportefeuille worden berekend op basis van een historisch genormaliseerd rendement en de historisch genormaliseerde marktwaarde van de (genoteerde) aandelenportefeuille.
Consolidatie- en waarderingsregels: algemene principes
p Belangen van derden Deze omvatten het aandeel van derden in het eigen vermogen en in het resultaat van de integraal geconsolideerde vennootschappen. De belangen van derden bevatten ook de via KBC Bank uitgegeven preferente aandelen. Deze aandelen komen in aanmerking voor opname in het Tier-1-vermogen voor de berekening van de solvabiliteitsratio. q Financiële instrumenten ¶ Waarderingsregels voor trading- en niet-tradingactivititeiten In geval van tradingactiviteiten gebeurt minstens per einde maand een erkenning van het niet-gerealiseerde revaluatieresultaat. Deze revaluatie houdt rekening met de eventueel reeds erkende, pro rata temporis gerealiseerde resultaten van toekomstige kasstromen. Bij verkoop, liquidatie of expiratie is er steeds een onmiddellijke erkenning van het positieresultaat. Ingeval van illiquide munten of effecten worden geen positieve revaluatieresultaten erkend. De bestaande autonome directionele of strategische posities die de dealingroom via derivaten inneemt met het oog op het realiseren van resultaten via meerwaarden of rentemarges op lange termijn, worden overeenkomstig de principes van illiquide renteposities gewaardeerd. Ingeval van niet-tradingactiviteiten gebeurt voor de rente-instrumenten alleen een pro-rata-erkenning van de gerealiseerde resultaten over de overeenstemmende looptijd. Niet-rente-instrumenten (bv. premies van aandelenopties) worden symmetrisch met de afgedekte positie gewaardeerd. Niet-tradingactiviteiten in het kader van het globale valutarentebeheer op lange termijn (macrohedging) worden bijkomend gewaardeerd volgens het ’lower of cost and market’-principe, en dit gezamenlijk met de bijhorende balansproducten. Resultaten van gelijkaardige verrichtingen in het kader van het globale EUR-ALM-rentebeheer worden uitsluitend op pro-ratabasis erkend. Vooraf betaalde optiepremies worden pas op de vervaldag of bij liquidatie in het resultaat opgenomen, met uitzondering van de optiepremies in verband met caps, floors en collars afgesloten vanuit een hedgingoptiek (pro-rata-erkenning). In tussentijd worden zij geboekt onder de overige activa of passiva. Optiepremies van tradingactiviteiten worden minstens per einde maand gerevalueerd. ¶ Waardering van derivaten Alle derivaten worden steeds in de daartoe bestemde posten buiten balanstelling geregistreerd op de transactiedag. De buitenbalansposten worden uitgeboekt zodra de resultaten op de transactie definitief gekend zijn, ook al vangt bij bepaalde renteproducten de onderliggende looptijd pas op dat moment aan (bv. FRA). ¶ Waardering van OTC-producten Producten die zowel een OTC-karakter als een beursgenoteerd karakter kunnen hebben, worden in beide gevallen op identiek dezelfde wijze gewaardeerd. Additionele ‘mark to market’waardering of ‘lower of cost and market’-waardering (globaal LTrentebeheer)
Producten
Pro-rata-erkenning van gekende (eventuele toekomstige) kosten of opbrengsten
Opname in het resultaat van effectieve ontvangsten of uitgaven
IRS en CIRS
hedging + trading + globaal beheer KT + LT hedging + trading + globaal beheer KT hedging + globaal beheer KT + LT
-
trading + globaal LT beheer valuta
trading
trading trading + globaal LT beheer valuta
niet van toepassing niet van toepassing hedging + trading
trading + hedging trading + hedging -
trading + hedging trading trading
FX-swaps en FX-outrights Rentefutures, FRA’s, renteopties en caps and floors Valutaopties Aandelenopties Equity swaps
54
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Daarbovenop zijn er nog specifieke eigen criteria. Al deze criteria zijn cumulatief: zodra aan één criterium niet langer is voldaan, krijgt de hedgingverrichting het karakter van een tradingverrichting en een dusdanige boekhoudkundige verwerking. Vervroegd beëindigde hedgingcombinaties met afgeleide producten krijgen het karakter van tradingverrichting zodra de onderliggende af te dekken positie verdwijnt. Toekomstige renteposities kunnen worden gehedged indien er een redelijke zekerheid bestaat dat de toekomstige positie zich effectief zal voordoen. Bovendien dienen bedrag, looptijd en rentevoorwaarden reeds voldoende vast te staan. ¶ Berekening van niet-gerealiseerde herwaarderingsresultaten De waardering van derivaten is steeds op contractniveau; positieve en negatieve waarderingsverschillen worden niet boekhoudkundig gecompenseerd. Enkel voor de berekening van het vereiste eigen vermogen met betrekking tot marktrisico’s gebeurt er een ’netting’ van het marktrisico per tegenpartij. Voor rentetermijnproducten en hiermee gelijkgestelde (namelijk valutatermijnproducten) bestaat de waardering in een berekening van de netto actuele waarde van de toekomstige, gekende kasstromen op basis van één unieke rentecurve per munt; deze rentecurve wordt bankwijd gehanteerd. Eventuele correcties met betrekking tot operationele en liquiditeitsrisico’s worden in mindering gebracht op de initiële revaluatieberekening. Opties worden gewaardeerd conform de gangbare waarderingsmodellen. Voor rentetermijnproducten buiten balanstelling wordt steeds van een liquide markt uitgegaan, in zoverre de onderliggende munten liquide zijn. De catalogering van een tegenpartij als dubieus of oninbaar in het kader van de kredietverlening wordt doorgetrokken naar de vorderingen en verplichtingen uit buitenbalansproducten ten opzichte van deze tegenpartijen. Voor de vorderingen worden eventueel waardeverminderingen toegepast; voor de verplichtingen worden voorzieningen aangelegd.
3 Wijziging van de waarderingsregels ¶ Waardeverminderingen voor landenrisico’s De waardeverminderingen voor landenrisico’s worden vanaf het boekjaar 2000 opgedeeld naar de aard van de tegenpartij (kredietinstelling versus niet-kredietinstelling) en als correctiepost opgenomen onder de respectieve rubrieken ’Vorderingen op kredietinstellingen’ of ’Vorderingen op cliënten’. Voorheen werd de totale waardevermindering voor landenrisico’s als correctiepost opgenomen onder de rubriek ’Vorderingen op kredietinstellingen’. Deze wijziging heeft een negatieve impact op de rubriek ’Vorderingen op cliënten’ ten gunste van de rubriek ’Vorderingen op kredietinstellingen’ ten belope van 60 miljoen EUR. ¶ Voorziening voor niet-verdiende premies Voor een nauwkeurige berekening van de voorziening voor niet-verdiende premies wordt vanaf het boekjaar 1999, voor het rechtstreeks bedrijf, waar mogelijk de methode van de driehonderdvijfenzestigsten toegepast, zoniet de methode van de vierentwintigsten. Voor het boekjaar 1999 werd deze laatste methode nog gehanteerd wat betreft de portefeuille ex-ABB. Vanaf het boekjaar 2000 wordt de voorziening voor de niet-verdiende premies voor de portefeuille ex-ABB ook berekend volgens de methode van de driehonderdvijfenzestigsten. De voorziening voor niet-verdiende premies neemt hierdoor met 23,3 miljoen EUR af, wat ten goede komt aan de niet-recurrente opbrengsten.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
55
Consolidatie- en waarderingsregels: algemene principes
¶ Hedgingcriteria voor rentetermijnverrichtingen De algemene criteria zijn beschreven in artikel 36bis van het Koninklijk Besluit betreffende de jaarrekening van de kredietinstellingen van 23 september 1992: ¶ Het gedekte bestanddeel of het gedekte homogeen geheel moet de instelling blootstellen aan een renteschommelingsrisico. ¶ De dekkingsverrichtingen moeten van bij het begin als zodanig in de boeken zijn gekwalificeerd. ¶ Er moet een nauwe correlatie zijn vastgelegd tussen de waardeschommelingen van het gedekte bestanddeel en van de als dekking bestemde verrichting; voor de als dekking bestemde opties moet de correlatie tussen de variaties van het gedekte en die van de onderliggende waarde vaststaan.
3 Toelichtingen en commentaar
Toelichtingen en commentaar
3.1 BALANSONTWIKKELING Toelichting 1: Geografische en monetaire uitsplitsing van de totale activa - bankbedrijf GEOGRAFISCHE EN MONETAIRE UITSPLITSING VAN DE TOTALE ACTIVA - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
139 763 219
146 483 052
176 899 008
20,8 %
Geografische indeling Binnenland Buitenland wrv. eurozone
79 397 850 60 365 368 -
79 244 666 67 238 386 31 010 215
80 197 857 96 701 150 39 818 829
1,2 % 43,8 % 28,4 %
Monetaire indeling In euro’s (t.e.m. 31-12-1998: in Belgische franken) In vreemde valuta
75 328 537 64 434 681
106 033 783 40 449 269
123 282 544 53 616 464
16,3 % 32,6 %
Totaal activa, bankbedrijf
Toelichting 2: Vorderingen op kredietinstellingen - bankbedrijf VORDERINGEN OP KREDIETINSTELLINGEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Totaal wrv. handelspapier dat in aanmerking komt voor herfinanciering bij de centrale bank van het land van vestiging van de instelling
29 639 697 49 847
17 189 064 50 716
21 860 314 56 198
27,2 % 10,8 %
Geografische indeling Binnenland Buitenland wrv. eurozone
5 394 553 24 245 145 -
3 622 683 13 566 381 5 563 124
4 709 937 17 150 377 7 292 697
30,0 % 26,4 % 31,1 %
Monetaire indeling In euro’s (t.e.m. 31-12-1998: in Belgische franken) In vreemde valuta
3 662 943 25 976 754
8 293 535 8 895 529
13 502 566 8 357 748
62,8 % -6,0 %
Indeling naar restlooptijd Onmiddellijk opvraagbaar Op termijn of met opzegging + tot drie maanden + meer dan drie maanden tot één jaar + meer dan één jaar tot vijf jaar + meer dan vijf jaar + met onbepaalde looptijd
8 008 290 21 631 407 14 552 635 4 300 849 1 131 794 265 032 1 381 097
2 098 366 15 090 698 9 453 590 2 801 027 1 301 508 186 585 1 347 988
3 086 184 18 774 130 10 953 276 4 563 027 1 138 914 330 418 1 788 494
47,1 % 24,4 % 15,9 % 62,9 % -12,5 % 77,1 % 32,7 %
Kwaliteit en waardeverminderingen (Mutatietabel waardeverminderingen: zie Toelichting 4)
Binnenland
31-12-1999 Buitenland
Binnenland
31-12-2000 Buitenland
Uitstaand brutobedrag Waardevermindering voor vorderingen met een onzeker verloop Voorziening voor landenrisico’s Uitstaand nettobedrag
3 622 683 0 0 3 622 683
13 695 931 -7 976 -121 575 13 566 381
4 709 937 0 0 4 709 937
17 170 509 -5 644 -14 488 17 150 377
56
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Toelichting 3: Vorderingen op cliënten - bankbedrijf VORDERINGEN OP CLIËNTEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Totaal wrv. handelspapier dat in aanmerking komt voor herfinanciering bij de centrale bank van het land van vestiging van de instelling wrv. achtergestelde vorderingen
53 412 201 98 278
64 633 988 41 875
78 936 173 47 134
22,1 % 12,6 %
1 239
1 239
5 924
377,9 %
Geografische indeling Binnenland Buitenland wrv. eurozone
36 762 010 16 650 190 -
43 144 693 21 489 295 8 080 745
46 569 068 32 367 105 10 306 119
7,9 % 50,6 % 27,5 %
Monetaire indeling In euro’s (t.e.m. 31-12-1998: in Belgische franken) In vreemde valuta
35 609 512 17 802 688
48 766 624 15 867 364
58 832 666 20 103 506
20,6 % 26,7 %
Indeling naar restlooptijd Op termijn of met opzegging + tot drie maanden + meer dan drie maanden tot één jaar + meer dan één jaar tot vijf jaar + meer dan vijf jaar + met onbepaalde looptijd
53 412 201 11 217 825 5 056 192 17 376 022 15 618 534 4 143 628
64 633 988 13 924 325 7 143 016 18 861 697 19 496 212 5 208 738
78 936 174 19 242 631 7 998 364 21 904 183 23 247 854 6 543 142
22,1 % 38,2 % 12,0 % 16,1 % 19,2 % 25,6 %
Indeling naar krediettype Disconto- en acceptkredieten Leningen op afbetaling Hypothecaire leningen Termijnkredieten > 1 jaar Termijnkredieten < 1 jaar Voorschotten in rekening-courant Overige vorderingen Dubieuze vorderingen en waardeverminderingen
723 498 2 574 313 11 467 633 24 411 240 7 163 135 3 671 727 3 491 163 -90 508
848 868 3 012 224 14 646 511 25 846 866 10 431 621 4 978 311 4 391 129 478 456
909 794 3 075 074 17 039 171 30 351 663 16 013 594 5 504 080 5 815 801 226 996
7,2 % 2,1 % 16,3 % 17,4 % 53,5 % 10,6 % 32,4 % -52,6 %
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
57
Toelichtingen en commentaar
¶ De vorderingen op kredietinstellingen stijgen met 27,2 % tot 21,9 miljard EUR. ¶ De waardeverminderingen voor landenrisico’s worden vanaf 2000 opgedeeld naar de aard van de tegenpartij en als correctiepost opgenomen onder de respectieve rubrieken ‘Vorderingen op kredietinstellingen’ of ‘Vorderingen op cliënten’. Voorheen werd de totale waardevermindering voor landenrisico’s als correctiepost opgenomen onder de rubriek ‘Vorderingen op kredietinstellingen’. Zie verder in toelichting 4: ‘Mutatietabel waardeverminderingen vorderingen op kredietinstellingen en vorderingen op cliënten’.
Toelichtingen en commentaar
Geografische indeling
Disconto en acceptkredieten Leningen op afbetaling Hypothecaire leningen Termijnkredieten >1 jaar Termijnkredieten < 1 jaar Voorschotten in rekening-courant Overige vorderingen Dubieuze vorderingen en waardeverminderingen Totaal Kwaliteit en waardevermindering (Mutatietabel waardeverminderingen: zie Toelichting 4) Uitstaand brutobedrag Normaal verloop Onzeker verloop Dubieus en oninbaar* Waardeverminderingen Voor dubieuze en oninbare vorderingen Voor vorderingen met een onzeker verloop + Geïndividualiseerde waardeverminderingen + Niet-geïndividualiseerde waardeverminderingen + Landenrisico’s Vorderingen op cliënten - nettobedrag * Waarvan gewaarborgd door de Tsjechische overheid.
31-12-1999
31-12-2000
Binnenland
Buitenland
Binnenland
Buitenland
349 092 2 976 433 12 429 931 14 372 497 6 936 764 3 833 021 2 209 297 37 658 43 144 693
499 776 35 791 2 216 580 11 474 369 3 494 857 1 145 290 2 181 832 440 799 21 489 295
395 034 2 992 901 13 741 053 15 555 230 7 579 842 4 154 750 2 141 119 9 139 46 569 068
514 760 82 173 3 298 118 14 796 433 8 433 751 1 349 330 3 674 682 217 857 32 367 105
Binnenland
31-12-1999 Buitenland
Binnenland
31-12-2000 Buitenland
43 945 120 42 179 445 927 591 838 085
22 313 913 19 842 551 1 205 945 1 265 417
47 536 072 45 183 997 1 375 932 976 143
33 320 182 31 264 705 884 543 1 170 934
-800 427 -614 057
-824 619 -338 429
-967 004 -691 217
-953 077 -332 129
-103 372 -82 998 0
-396 914 -89 275 0
-192 100 -83 687 0
-430 583 -130 385 -59 981
43 144 693
21 489 295 864 385
46 569 068
32 367 105 760 469
¶ De vorderingen op cliënten in het bankbedrijf nemen toe met 22,1 % tot 78,9 miljard EUR. ¶ Deze groei is grotendeels te situeren in het buitenland (+50 %) en is naast de autonome uitbreiding van de internationale kredietverlening deels te danken aan de uitbreiding van de consolidatiekring, voornamelijk in Centraal-Europa. ¶ Eind 2000 bedraagt de kredietverlening buiten België 41 % van de totaal opgenomen kredieten ten opzichte van 33 % eind 1999. ¶ De toename van de binnenlandse kredietverlening bedraagt 8 % tegenover december 1999 en is voornamelijk toe te wijzen aan de woningkredieten en termijnkredieten. ¶ In 2000 werden twee effectiseringen uitgevoerd: één van autoleningen ad 250 miljoen EUR en één van (voornamelijk buitenlandse) bedrijfskredieten ad 4,3 miljard EUR. Deze laatste leidde niet tot een daling van de balansvolumes, aangezien het een ‘synthetische effectisering’ betreft, waarbij de facto alleen het kredietrisico (én het gewogen risicovolume) wordt verkocht, maar de kredieten zelf op de balans blijven staan. ¶ De waardeverminderingen voor landenrisico’s worden vanaf 2000 opgedeeld naar de aard van de tegenpartij en als correctiepost opgenomen onder de respectieve rubrieken ‘Vorderingen op kredietinstellingen’ of ‘Vorderingen op cliënten’. Voorheen werd de totale waardevermindering voor landenrisico’s als correctiepost opgenomen onder de rubriek ‘Vorderingen op kredietinstellingen’. Zie verder in toelichting 4: ‘Mutatietabel waardeverminderingen en voorzieningen voor vorderingen op kredietinstellingen en vorderingen op cliënten’.
58
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
MUTATIETABEL WAARDEVERMINDERINGEN VORDERINGEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1999
31-12-2000
Binnenland
Buitenland
Binnenland
Buitenland
Waardeverminderingen en voorzieningen voor Vorderingen op kredietinstellingen Vorderingen op cliënten
800 427 0 800 427
954 169 129 550 824 619
967 004 0 967 004
973 209 20 132 953 077
Waardeverminderingen en voorzieningen voor Dubieuze en oninbare vorderingen Vorderingen met onzeker verloop, individueel gewaardeerd Vorderingen met onzeker verloop, niet individueel gewaardeerd Landenrisico’s
800 427 614 057 103 372 82 998 0
954 169 338 429 404 890 89 275 121 575
967 004 691 217 192 100 83 687 0
973 209 332 129 435 861 130 751 74 469
Vorderingen met onzeker verloop (individueel (niet individueel gewaardeerd) gewaardeerd)
Landenrisico’s
MUTATIETABEL WAARDEVERMINDERINGEN EN VOORZIENINGEN 2000 (in duizenden EUR)
Vorderingen op binnenlandse tegenpartijen Begintoestand + Wijzigingen met resultaatsimpact - Toevoegingen - Terugnemingen + Wijzigingen zonder resultaatsimpact - Afschrijvingen - Omrekeningsverschillen - Wijziging consolidatiekring en herklassering Eindtoestand Vorderingen op buitenlandse tegenpartijen Begintoestand + Wijzigingen met resultaatsimpact - Toevoegingen - Terugnemingen + Wijzigingen zonder resultaatsimpact - Afschrijvingen - Omrekeningsverschillen - Wijziging consolidatiekring en herklassering Eindtoestand Vorderingen op kredietinstellingen en cliënten Begintoestand + Wijzigingen met resultaatsimpact - Toevoegingen - Terugnemingen + Wijzigingen zonder resultaatsimpact - Afschrijvingen - Omrekeningsverschillen - Wijziging consolidatiekring en herklassering Eindtoestand
Dubieuze en oninbare vorderingen
614 057
103 372
82 998
0
134 823 -47 292
159 331 -13 262
16 815 -16 604
0 0
-48 842 1 540 36 931 691 217
-200 -4 991 -52 150 192 100
0 707 -229 83 687
0 0 0 0
338 429
404 890
89 275
121 575
276 044 -242 110
310 945 -290 904
35 837 -9 006
5 416 -53 453
-101 794 8 722 52 837 332 129
-20 096 28 204 2 823 435 861
0 2 793 11 852 130 751
0 932 0 74 469
952 486
508 262
172 273
121 575
410 867 -289 402
470 276 -304 166
52 652 -25 610
5 416 -53 453
-150 636 10 262 89 768 1 023 346
-20 296 23 213 -49 327 627 961
0 3 500 11 623 214 437
0 932 0 74 469
¶ Voor commentaar wordt verwezen naar toelichting 30 ‘Waardeverminderingen en voorzieningen kredietrisico’s - bankbedrijf’
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
59
Toelichtingen en commentaar
Toelichting 4: Mutatietabel waardeverminderingen vorderingen op kredietinstellingen en vorderingen op cliënten - bankbedrijf
Toelichtingen en commentaar
Toelichting 5: Effecten en waardepapier - bankbedrijf EFFECTEN EN WAARDEPAPIER - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
A Totale portefeuille
48 471 107
52 086 750
58 174 781
11,7 %
Geografische indeling Binnenland Buitenland wrv. eurozone
33 116 961 15 354 146 -
26 161 580 25 925 169 14 909 717
24 470 234 33 704 546 19 565 443
-6,5 % 30,0 % 31,2 %
Monetaire indeling In euro’s (t.e.m. 31-12-1998: in Belgische franken) In vreemde valuta
31 785 838 16 685 269
40 290 959 11 795 791
43 899 005 14 275 776
9,0 % 21,0 %
Indeling naar soort effect Vastrentende effecten en waardepapier + Bij de centrale bank herfinancierbaar overheidspapier + Obligaties en andere vastrentende effecten Aandelen en andere niet-vastrentende effecten
46 175 533 1 940 869 44 234 664 2 295 574
48 884 880 2 440 283 46 444 597 3 201 870
51 841 558 3 858 170 47 983 388 6 333 222
6,0 % 58,1 % 3,3 % 97,8 %
Tradingport.
31-12-1999 Beleggingsport.
Tradingport.
31-12-2000 Beleggingsport.
Totaal vastrentende effecten en waardepapier wrv. bij de centrale bank herfinancierbaar overheidspapier wrv. obligaties en andere vastrentende effecten + Publiekrechtelijke emittenten - Belgische overheid - Andere overheden + Andere emittenten a - Belgische emittenten - Andere emittenten b - Kredietinstellingen - Andere
3 774 980 91 508 3 683 473 3 025 639 2 413 940 611 699 657 834 14 476 643 358 274 780 383 054
45 109 900 2 348 775 42 761 125 29 405 110 20 374 903 9 030 207 13 356 015 1 513 959 11 842 056 9 587 281 3 768 734
5 690 306 395 682 5 294 623 3 067 213 1 938 419 1 128 793 2 227 411 68 735 2 158 676 171 239 2 056 172
46 151 252 3 462 487 42 688 765 32 941 753 19 038 740 13 903 013 9 747 012 773 973 8 973 039 6 974 004 2 773 008
Aandelen en andere niet-vastrentende effecten Belgische emittenten Andere emittenten
1 973 781 527 334 1 446 448
1 228 089 646 774 581 314
5 304 945 1 240 048 4 064 897
1 028 278 308 672 719 606
Totaal effectenportefeuille
5 748 761
46 337 988
10 995 251
47 179 530
Tradingport.
31-12-1999 Beleggingsport.
Tradingport.
31-12-2000 Beleggingsport.
-
105 050
-
486 518 1 376 036
-
401 091 1 140 995
-
198 444
-
Indeling naar soort effect en portefeuille
Agio’s, disagio’s, e.d.
Obligaties en andere vastrentende effecten Tradingportefeuille + Positieve verschillen tussen marktwaarde en aanschaffingswaarde 573 501 Beleggingsportefeuille + Agio’s (het positieve verschil tussen terugbetalingswaarde en boekwaarde) + Disagio’s (het negatieve verschil tussen terugbetalingswaarde en boekwaarde) Aandelen en andere niet-vastrentende effecten + Positieve verschillen tussen marktwaarde en aanschaffingswaarde
60
264 299
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Indeling naar restlooptijd
Tot één jaar Meer dan één jaar Aandelen
Obligaties
31-12-1999 Aandelen
Obligaties
31-12-2000 Aandelen
10 883 380 35 561 217 -
3 201 870
11 204 064 36 779 324 -
6 333 222
Obligaties
31-12-1999 Aandelen
Obligaties
31-12-2000 Aandelen
5 250 860 41 193 737 41 256 240 62 503
17 943 3 183 927 3 564 861 380 934
2 773 619 45 209 770 45 568 985 359 215
31 458 6 301 765 6 800 338 498 573
Obligaties
31-12-1999 Aandelen
Obligaties
31-12-2000 Aandelen
42 778 605 -17 480 42 761 125
1 244 533 -16 445 1 228 089
42 733 176 -44 411 42 688 765
1 103 407 -75 130 1 028 278
Obligaties
31-12-1999 Aandelen
Obligaties
31-12-2000 Aandelen
39 954 354 28 201 135 -25 537 506 -89 472 1 051 729 -5 912 -795 723 0 42 778 605
1 448 388 614 924 -812 313 0 -704 -1 302 -4 467 7 1 244 533
42 778 605 30 404 834 -31 012 359 -116 533 459 100 0 219 530 0 42 733 176
1 244 533 569 956 -894 763 0 185 900 48 -2 267 0 1 103 407
Obligaties
31-12-1999 Aandelen
Obligaties
31-12-2000 Aandelen
23 519
30 070
17 480
16 445
7 172 -16 816
11 997 -23 824
29 490 -492
62 313 -8 989
-4 604 1 912 6 296 17 480
-2 923 32 1 093 16 445
-666 1 246 -2 647 44 411
-916 -10 6 288 75 130
Notering en marktwaarde
Boekwaarde niet-genoteerde effecten Boekwaarde genoteerde effecten Marktwaarde genoteerde effecten Niet-gerealiseerde meerwaarden C Beleggingsportefeuille* Bruto, netto en waardeverminderingen
Uitstaand brutobedrag Waardeverminderingen Uitstaand nettobedrag Mutatietabel uitstaand brutobedrag
Begintoestand + Aanschaffingen + Boekwaarde overdrachten + Pro-rataopgave (dis)agio’s (art. 35ter §4 en 5 - K.B. van 23-09-1992) + Omrekeningsverschillen + Overboeking naar een andere rubriek + Wijzigingen consolidatiekring + Andere wijzigingen Eindtoestand Mutatietabel waardeverminderingen
Begintoestand + Wijzigingen met resultaatsimpact - Toevoegingen - Terugnemingen + Wijzigingen zonder resultaatsimpact - Afschrijvingen - Omrekeningsverschillen - Wijziging consolidatiekring en herklassering Eindtoestand * Exclusief bij de centrale bank herfinancierbaar overheidspapier.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
61
Toelichtingen en commentaar
B Totale portefeuille, exclusief bij de centrale bank herfinancierbaar overheids-papier
Toelichtingen en commentaar
¶ De effectenportefeuille neemt toe met 11,7 % tot 58,2 miljard EUR. Hiervan behoort ongeveer 81 % tot de beleggingsportefeuille en 19 % tot de handelsportefeuille. ¶ De groei is te situeren bij de tradingportefeuille van KBC Financial Products en KBC Securities, en betreft vastrentende effecten (+51 %) en voornamelijk aandelen (+168 %). ¶ De beleggingsportefeuille groeit met een bescheiden 1,8 %, integraal toe te wijzen aan vastrentende effecten. ¶ De niet-gerealiseerde meerwaarden op aandelen in de effectenportefeuille bedragen bijna een half miljard EUR, de latente meerwaarden op obligaties ongeveer 360 miljoen EUR. Samen is dat, ten opzichte van eind 1999, bijna een verdubbeling van de latente meerwaarden op de effectenportefuille.
Toelichting 6: Financiële vaste activa - bankbedrijf FINANCIËLE VASTE ACTIVA - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Totaal Deelnemingen Achtergestelde vorderingen
468 454 427 671 40 782
1 188 417 1 174 745 13 672
616 387 558 928 57 458
-48,1 % -52,4 % 320,2 %
Samenstelling deelnemingen Deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode + Deelnemingen in kredietinstellingen + Deelnemingen in andere financiële instellingen + Andere deelnemingen Andere deelnemingen + Deelnemingen in kredietinstellingen + Deelnemingen in andere financiële instellingen + Andere deelnemingen
64 133 0 63 937 197 363 538 188 238 0 175 301
741 986 676 361 65 550 74 432 759 113 772 0 318 988
253 102 187 603 65 499 0 305 827 5 933 3 189 296 704
-65,9 % -72,3 % -0,1 % -100,0 % -29,3 % -94,8 % -7,0 %
Samenstelling achtergestelde vorderingen Deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode + Kredietinstellingen + Andere financiële instellingen + Andere deelnemingen Andere deelnemingen + Kredietinstellingen + Andere financiële instellingen + Andere deelnemingen
0 0 0 0 40 782 18 407 22 376 0
0 0 0 0 13 672 0 13 672 0
42 994 42 994 0 0 14 464 0 14 464 0
5,8 % 5,8 % -
202 565 225 106 731 734 506 628
279 785 894 960 1 433 644 538 684
352 464 206 465 202 302 -4 163
26,0 % -76,9 % -85,9 % -
Notering en marktwaarde deelnemingen* Boekwaarde niet-genoteerde effecten Boekwaarde genoteerde effecten Marktwaarde genoteerde effecten Niet-gerealiseerde meerwaarden
* Marktwaarde na aftrek van de nog aanwezige (niet-afgeschreven) goodwill in de rubriek Vbis ‘Geïmputeerde positieve consolidatieverschillen’ op het passief (zie Waarderingsregels).
62
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
(in duizenden EUR)
Begintoestand (brutobedrag) + Aanschaffingen + Boekwaarde overdrachten + Aandeel in het resultaat van het boekjaar + Omrekeningsverschillen + Overboeking naar een andere rubriek + Wijzigingen consolidatiekring + Mutatie niet-opgevraagde bedragen + Andere wijzigingen Eindtoestand (brutobedrag)
Opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode, 1999
Andere, 1999
Opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode, 2000
Andere, 2000
64 133 522 096 -4 845 100 456 3 800 74 329 0 0 -17 983 741 986
380 624 138 323 -15 428 -1 -74 329 0 9 410 17 124 455 722
741 986 32 743 -549 839 47 186 7 117 4 340 0 0 -30 431 253 102
455 722 91 737 -207 200 193 0 0 -7 475 17 017 349 994
Opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode 1999
Andere 1999
Opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode 2000
Andere 2000
741 986 0 741 986
455 722 22 963 432 759
253 102 0 253 102
349 994 44 167 305 827
BRUTO, NETTO EN WAARDEVERMINDERINGEN DEELNEMINGEN (in duizenden EUR)
Uitstaand brutobedrag Waardeverminderingen Uitstaand nettobedrag
¶ De financiële vaste activa van het bankbedrijf dalen met 48,1 % tot 616,4 miljoen EUR. ¶ De sterke daling van de deelnemingen waarop de vermogensmutatiemethode wordt toegepast, heeft te maken met de verkoop van de participatie van KBC Bank NV in Crédit Commercial de France.
Toelichting 7: Immateriële vaste activa, consolidatieverschillen, materiële vaste activa en overige activa - bankbedrijf (IM)MATERIËLE VASTE ACTIVA, CONSOLIDATIEVERSCHILLEN EN OVERIGE ACTIVA - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR) Immateriële vaste activa en consolidatieverschillen Oprichtingskosten en immateriële vaste activa Consolidatieverschillen* Materiële vaste activa Terreinen en gebouwen Installaties, machines en uitrusting Meubilair en voertuigen Leasing en soortgelijke rechten Overige materiële vaste activa Activa in aanbouw en vooruitbetalingen
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
120 331 57 568 62 763
142 080 89 016 53 064
165 373 120 956 44 417
16,4 % 35,9 % -16,3 %
1 114 293 700 693 98 265 45 389 1 206 266 513 2 227
1 510 163 960 470 123 420 66 114 2 974 346 813 10 372
1 801 033 1 089 952 150 585 82 895 9 316 443 483 24 801
19,3 % 13,5 % 22,0 % 25,4 % 213,2 % 27,9 % 139,1 %
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
63
Toelichtingen en commentaar
MUTATIETABEL AANSCHAFFINGSWAARDE DEELNEMINGEN
Toelichtingen en commentaar
(in duizenden EUR) Overige activa Kas, tegoeden bij centrale banken, postcheque en girodiensten Overlopende rekeningen Overige activa
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
6 537 135 367 531 5 284 248 885 357
9 732 590 582 505 8 438 112 711 972
15 344 948 729 988 6 051 853 8 563 106
57,7 % 25,3 % -28,3 % 1102,7 %
* Zie ook ‘ Waarderingsregels’ en Toelichting 11: Eigen vermogen.
¶ De sterke stijging van de ‘overige activa’ heeft voor een groot deel te maken met de activa van IPB die C { SOB niet in haar portefeuille wenst te behouden. Dergelijke activa zijn volledig gewaarborgd door de Tsjechische staat.
MUTATIETABEL (IM)MATERIËLE VASTE ACTIVA 2000 (in duizenden EUR)
Instal- Meubilair Totaal Terreinen Oprichtingslaties, en voeren kosten en materiële tuigen vaste gebouwen machines immateriële en activa vaste uitrusting activa
Aanschaffingswaarde Begintoestand + Aanschaffingen + Overdrachten en buitengebruikstellingen + Overboeking naar een andere rubriek + Omrekeningsverschillen + Andere wijzigingen Eindtoestand Meerwaarden Begintoestand + Geboekt + Afgeboekt Eindtoestand Afschrijvingen en waardeverminderingen Begintoestand + Geboekt + Teruggenomen + Afgeboekt + Overboeking naar een andere rubriek + Omrekeningsverschillen + Andere wijzigingen Eindtoestand Nettoboekwaarde einde boekjaar
64
136 101 2 480 575 1 394 017 46 585 509 954 103 986 -9 690 -292 480 -117 163 2 456 -2 456 -4 987 -481 5 669 3 372 40 158 277 282 153 772 215 129 2 978 544 1 532 996 0 0 0 0
Leasing Overige en soort- materiële vaste gelijke activa rechten
Activa in aanbouw en vooruitbetalingen
384 451 97 098 -27 381 -16 351 1 049 74 627 513 492
195 634 24 585 -11 522 13 512 361 16 341 238 911
4 255 7 327 -2 552 0 -213 5 482 14 299
491 846 236 340 -91 556 7 718 702 8 996 654 045
10 372 40 619 -42 305 -2 347 398 18 065 24 801
57 753 88 890 -25 609 121 033
57 711 88 890 -25 567 121 034
0 0 0 0
42 0 -42 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
47 085 1 028 166 38 775 265 846 0 -293 -5 989 -113 293 1 696 -1 696 149 1 747 12 457 118 068 94 173 1 298 546
491 258 63 717 -9 -43 898 -3 897 185 56 722 564 078
261 032 90 349 -22 -24 206 -8 932 991 43 695 362 907
129 562 21 758 -6 -9 560 8 426 619 5 217 156 015
1 281 1 093 0 -2 293 -37 -141 5 080 4 984
145 033 88 929 -256 -33 336 2 745 94 7 354 210 562
0 0 0 0 0 0 0 0
120 956 1 801 032 1 089 952
150 584
82 896
9 316
443 483
24 801
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
BELEGGINGEN - VERZEKERINGSBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Boekwaarde Beleggingen + Terreinen en gebouwen + Deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode + Andere deelnemingen + Aandelen en andere niet-vastrentende effecten + Obligaties en andere vastrentende effecten + Deelnemingen in gemeenschappelijke beleggingen + Hypothecaire leningen en andere kredieten + Deposito’s bij cederende ondernemingen + Andere Beleggingen in het kader van tak 23 Totaal boekwaarde beleggingen
7 457 809 150 324 47 074 28 013 1 686 356 4 939 140 38 260 341 846 110 314 116 483 211 043 7 668 851
8 188 137 144 854 111 176 42 163 2 103 373 5 344 861 38 971 206 914 110 503 85 320 1 195 446 9 383 582
8 266 818 134 481 102 458 49 833 2 465 920 5 073 934 38 991 189 998 116 193 95 011 2 285 968 10 552 786
1,0 % -7,2 % -7,8 % 18,2 % 17,2 % -5,1 % 0,0 % -8,2 % 5,1 % 11,4 % 91,2 % 12,5 %
Marktwaarde Beleggingen + Terreinen en gebouwen + Deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode + Andere deelnemingen + Aandelen en andere niet-vastrentende effecten + Obligaties en andere vastrentende effecten + Deelnemingen in gemeenschappelijke beleggingen + Hypothecaire leningen en andere kredieten + Deposito’s bij cederende ondernemingen + Andere Beleggingen in het kader van tak 23 Totaal marktwaarde beleggingen
9 802 370 237 380 69 899 117 853 3 192 816 5 574 414 39 114 341 846 110 314 118 733 211 043 10 013 412
10 061 378 235 674 204 514 113 395 3 519 520 5 543 060 39 480 206 914 110 503 88 318 1 195 446 11 256 824
9 782 380 233 310 103 722 136 395 3 531 964 5 327 330 40 393 189 998 116 193 103 075 2 285 968 12 068 348
-2,8 % -1,0 % -49,3 % 20,3 % 0,4 % -3,9 % 2,3 % -8,2 % 5,1 % 16,7 % 91,2 % 7,2 %
1 619 125 635 274 90 162 2 344 561
1 580 716 198 199 94 327 1 873 242
1 153 871 253 396 108 295 1 515 562
-27,0 % 27,8 % 14,8 % -19,1 %
Latente meerwaarden + Deelnemingen, aandelen en andere niet-vastrentende effecten + Obligaties en andere vastrentende effecten + Overige Totaal latente meerwaarden
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
65
Toelichtingen en commentaar
Toelichting 8: Beleggingen - verzekeringsbedrijf
Toelichtingen en commentaar
MUTATIETABEL BELEGGINGEN 2000 (in duizenden EUR)
Aanschaffingswaarde Begintoestand + Aanschaffingen + Overdrachten en buitengebruikstellingen + Overboeking naar een andere rubriek + Omrekeningsverschillen + Resultaat van het boekjaar + Andere wijzigingen Eindtoestand Meerwaarden Begintoestand Eindtoestand
Terreinen en Deelnemingen in Deelnemingen in Bons, obligaties gebouwen verbonden ondernemingen en vorderingen op onderondernemingen waarmee een nemingen deelnemingsverhouding bestaat waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
Nettoboekwaarde einde boekjaar
Obligaties en Bons, obligaties en vorandere vastderingen op rentende verbonden effecten ondernemingen
259 562 4 363 -2 827
8 870 883 -1 051
36 503 10 623 -419
6 274 0 0
111 176 39 830 -55 727
2 122 896 1 075 941 -707 753
5 351 353 1 105 748 -1 377 162
0 0 0
-4
-334
-2 757
-6 274
-6 550
-4 491
1 537
6 273
0 0 0 261 093
0 0 0 8 368
0 0 0 43 950
0 0 0 0
4 036 11 460 -1 765 102 458
0 0 -528 2 486 063
0 0 9 5 081 485
0 0 0 6 273
0 0
0 0
0 0
0 0
0 0
1 1
0 0
0 0
203 979 -595 0 967
1 674 0 0 0 -967
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
17 200 21 462 0 -20 307 -6
12 765 7 473 0 -10 116 3 702
0 0 0 0 0
1 554
707
0
0
18 348
13 824
0
0 0 0
0 0 0
1 334 -1 109 225
0 0 0
0 0 0
2 324 -528 1 796
0 0 0
0 0 0
134 482
6 814
43 018
0
102 458
2 465 920
5 067 661
6 273
Afschrijvingen en waardeverminderingen Begintoestand 114 707 + Geboekt 12 902 + Teruggenomen 0 + Afgeboekt -993 + Overboeking naar een andere -4 rubriek Eindtoestand 126 611 Niet-opgevraagde bedragen Begintoestand + Mutaties tijdens het boekjaar Eindtoestand
Aandelen, Deelnemingen in ondernemingen deelnemingen en andere opgenomen niet-vastvolgens de verrentende mogenseffecten mutatiemethode
¶ De beleggingen vertegenwoordigen 91,8 % van de activa; het belegd vermogen van het verzekeringsbedrijf groeit aan met 12,5 % tot 10,6 miljard EUR. ¶ De groei is voornamelijk te situeren bij de beleggingen in het kader van tak 23, die 91,2 % toenemen tot 2,3 miljard EUR. ¶ De boekwaarde van de beleggingen m.b.t. deelnemingen waarop de vermogensmutatiemethode wordt toegepast, daalt van 111,2 miljoen EUR per einde 1999 naar 102,5 miljoen EUR in 2000. Deze daling wordt verklaard door de verkoop van de CCF-deelneming, de overgang naar integrale consolidatie van de Tsjechische verzekeringsdochteronderneming C { SOB Pojisˇt’ovna, de stijging van het aandeel in het Poolse Agropolisa en de verwerving van een participatie ad 40 % in de Poolse verzekeraar Warta. ¶ Ondanks de terugval van de aandelenmarkten in 2000, maar dankzij het grotere beleggingsvolume, stijgt de marktwaarde van de aandelenportefeuille, exclusief tak 23, licht tot 3 532 miljoen EUR in 2000 tegenover 3 520 miljoen EUR in 1999.
66
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Toelichting 9: Immateriële vaste activa, consolidatieverschillen, materiële vaste activa, vorderingen en overige activa - verzekeringsbedrijf VORDERINGEN EN OVERIGE ACTIVA VERZEKERINGSBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Vorderingen Uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen Uit hoofde van herverzekeringsverrichtingen Overige vorderingen en opgevraagd, niet-gestort kapitaal
274 419 139 660 51 065 83 694
258 996 135 311 58 947 64 739
307 915 143 756 84 981 79 178
18,9 % 6,2 % 44,2 % 22,3 %
Overige activa Overlopende rekeningen Overige activa
260 722 194 409 66 313
269 851 203 883 65 968
376 278 184 440 191 837
39,4 % -9,5 % 190,8 %
92 625 78 597 14 027
83 426 71 146 12 280
81 487 70 931 10 556
-2,3 % -0,3 % -14,0 %
1999
2000
109 401 5 425 -4 0 179 115 001
115 001 13 230 -230 110 0 128 111
Afschrijvingen en waardeverminderingen Begintoestand + Geboekt + Teruggenomen + Afgeboekt + Overboeking naar een andere rubriek + Andere wijzigingen Eindtoestand
30 803 14 703 -521 0 0 -1 132 43 853
43 853 13 965 0 -750 110 0 57 179
Nettoboekwaarde
71 148
70 932
Immateriële vaste activa en consolidatieverschillen Oprichtingskosten en immateriële vaste activa Consolidatieverschillen (zie toelichting 11: ‘Eigen vermogen’)
MUTATIETABEL OPRICHTINGSKOSTEN EN IMMATERIËLE VASTE ACTIVA (in duizenden EUR) Aanschaffingswaarde Begintoestand + Aanschaffingen + Overdrachten en buitengebruikstellingen + Overboeking naar een andere rubriek + Andere wijzigingen Eindtoestand
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
67
Toelichtingen en commentaar
¶ De marktwaarde van de portefeuille vastrentende effecten vermindert tegenover 1999 met 215,7 miljoen EUR, onder meer vanwege de verkoop van obligaties die als dekkingswaarden dienden bij verzekeringsbons.
Toelichtingen en commentaar
Toelichting 10: Financiële vaste activa - holdingactiviteiten FINANCIËLE VASTE ACTIVA HOLDINGACTIVITEITEN (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
0 0
285 435 10 443
296 466 0
3,9 % -100,0 %
0 0 0 0
10 443 274 993 0 274 993
0 296 466 0 296 466
-100,0 % 7,8 % 7,8 %
Samenstelling deelnemingen + Deelnemingen in kredietinstellingen
0
10 443
0
-100,0 %
Notering en marktwaarde Boekwaarde niet-genoteerde effecten Boekwaarde genoteerde effecten Marktwaarde genoteerde effecten Niet-gerealiseerde meerwaarden
0 0 0 0
0 10 443 14 588 4 145
0 0 0 0
-100,0 % -100,0 % -100,0 %
Totaal Deelnemingen in ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode + Deelnemingen Andere deelnemingen + Deelnemingen + Achtergestelde vorderingen
¶ Het merendeel van de financiële vaste activa betreft de Automatisch Converteerbare Obligatielening (ACO) van KBC Bankverzekeringsholding aan KBC Bank, ad 250 miljoen EUR. Daar deze lening wordt geëlimineerd in de post ‘Eliminaties’ op het actief en een gelijkaardige redenering geldt voor het passief, komt deze achtergestelde lening per saldo niet voor op het actief, noch op het passief. ¶ De vermindering van de deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode betreft de de verkoop van de 0,32 %-participatie van CCF.
Toelichting 11 a: Eigen vermogen - Groep a Aansluiting van het eigen vermogen van KBC Bank, KBC Verzekeringen en KBC Bankverzekeringsholding Het geconsolideerd eigen vermogen van KBC Bankverzekeringsholding is lager dan de som van het geconsolideerd eigen vermogen van KBC Bank en van KBC Verzekeringen dat is vermeld onder het hoofdstuk ‘Solvabiliteit’ vanwege onder meer: ¶ de eliminatie van intragroepsverrichtingen, ¶ de eliminatie van eigen aandelen, ¶ de bijdrage van het niet-geconsolideerd resultaat van KBC Bankverzekeringsholding, ¶ ‘leveraging’ op het niveau van de Holding. b Mutatietabel consolidatieverschillen ¶ De goodwill die is betaald op de acquisities sinds 1 januari 1999, wordt rechtstreeks in mindering gebracht op het eigen vermogen (zie ‘Waarderingsregels’). Het bedrag van de afgetrokken goodwill, na aftrek van de theoretische afschrijving daarop, is opgenomen onder de passiefrubriek ‘Vbis Geïmputeerde positieve consolidatieverschillen’.
68
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Toelichting 11 b: Consolidatieverschillen MUTATIETABEL CONSOLIDATIEVERSCHILLEN 2000 (in duizenden EUR)
BANKBEDRIJF Consolidatieverschillen Positieve (actief), geactiveerde goodwill Negatieve (passief), badwill Negatieve (passief), geïmputeerde goodwill
Daling BeginStijging toestand deelnemings- deelnemingspercentage percentage
Afschrijvingen
Andere wijzigingen
Eindtoestand
53 064 2 006 -783 339
546 1 356 -363 308
0 -116 5 304
-9 193 0 107 547
0 0 -43
44 417 3 246 -1 033 839
Verschillen na toepassing van de vermogens mutatiemethode Negatieve (passief), badwill 4 684 Negatieve (passief), geïmputeerde goodwill -702 027
175 -58 928
0 607 831
0 26 203
0 0
4 859 -126 922
10 207 4 783 -1 411
0 0 -3 927
0 0 0
-1 724 0 381
2 073 0 -2 244
10 556 4 783 -7 201
Verschillen na toepassing van de vermogens mutatiemethode Positieve (actief), geactiveerde goodwill 2 072 Negatieve (passief), badwill 5 333 Negatieve (passief), geïmputeerde goodwill -19 358
0 0 -87 775
0 0 15 966
0 0 587
-2 072 0 2 244
0 5 333 -88 336
HOLDINGACTIVITEITEN Verschillen na toepassing van de vermogensmutatiemethode Negatieve (passief), geïmputeerde goodwill -13 932
0
13 545
387
0
0
546 0 1 531 -513 938
0 0 -116 642 645
-9 193 -1 724 0 135 105
0 0 0 -43
44 417 10 556 18 220 -1 256 298
VERZEKERINGSBEDRIJF Consolidatieverschillen Positieve (actief), geactiveerde goodwill Negatieve (passief), badwill Negatieve (passief), geïmputeerde goodwill
TOTAAL Positieve (actief), geactiveerde goodwill Bankbedrijf Verzekeringsbedrijf Negatieve (passief), badwill Negatieve (passief), geïmputeerde goodwill
53 064 12 279 16 806 -1 520 067
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
69
Toelichtingen en commentaar
¶ De positieve consolidatieverschillen op het actief hebben betrekking op de nog niet afgeschreven goodwill naar aanleiding van acquisities vóór 1 januari 1999. Het bedrag dat in deze rubriek onder ‘stijging deelnemingspercentage’ is opgenomen, heeft betrekking op bijkomende goodwill op acquisities vóór 1 januari 1999 waarbij de prijs gespreid wordt betaald naar gelang van de prestaties van de onderneming. ¶ De passiefrubriek ‘Consolidatieverschillen’ heeft betrekking op badwill.
Toelichtingen en commentaar
Toelichting 11 c: Mutatietabel eigen vermogen MUTATIETABEL GECONSOLIDEERD EIGEN VERMOGEN Begintoestand
Kapitaalverhoging en omzetting ATO’s
Winstreservering
Afboeking geïmputeerde positieve consolidatieverschillen
Omrekeningsverschillen
Andere wijzigingen
Eind toestand
Mutatietabel 1999 Kapitaal Uitgiftepremies Herwaarderingsmeerwaarden Reserves en overgedragen resultaat Consolidatieverschillen (badwill) Geïmputeerde positieve consolidatieverschillen Omrekeningsverschillen Eigen vermogen
580 697 1 901 582 11 620 2 721 678 16 659 0 -9 695 5 222 542
1 699 26 047 27 746
602 734 602 734
-114 266 -1 520 067 -1 634 333
-1 702 -1 702
0 0 -505 -454 146 -814
582 397 1 927 629 11 115 3 209 692 16 805 -1 520 067 -11 397 4 216 174
Mutatietabel 2000 Kapitaal Uitgiftepremies Herwaarderingsmeerwaarden Reserves en overgedragen resultaat Consolidatieverschillen (badwill) Geïmputeerde positieve consolidatieverschillen Omrekeningsverschillen Eigen vermogen
582 397 1 927 629 11 115 3 209 692 16 805 -1 520 067 -11 397 4 216 174
2 981 34 190 2 208 39 378
1 394 849 1 394 849
-135 105 263 768 128 663
-3 328 -3 328
-486 1 085 -795 0 -196
585 377 1 961 818 10 630 4 470 521 18 219 -1 256 299 -14 725 5 775 542
(in duizenden EUR)
¶ Het eigen vermogen in strikte zin groeit aan met 1 559 miljoen EUR, voornamelijk onder invloed van enerzijds de traditioneel belangrijke winstreservering en anderzijds de geïmputeerde actieve consolidatieverschillen. ¶ De winstreservering per einde boekjaar 2000 is uitzonderlijk hoog aangezien de meerwaarde op CCF integraal wordt gereserveerd. ¶ De geïmputeerde actieve consolidatieverschillen hebben per saldo een verhogend effect op het eigen vermogen in 2000 aangezien de consolidatieverschillen op de acquisities in 2000 meer dan gecompenseerd worden door de weggevallen consolidatieverschillen op CCF. ¶ Voor een gedetailleerd overzicht van de ontwikkeling van het kapitaal, de uitgiftepremies en het aandeelhouderschap wordt verwezen naar de toelichtingen bij de vennootschappelijke jaarrekening.
Toelichting 11 d: Staat van de reserves en het overgedragen resultaat STAAT VAN DE RESERVES EN HET OVERGEDRAGEN RESULTAAT (in duizenden EUR) Begintoestand + Resultaat van de Groep + Dividenden + Bestuurders + Theoretische afschrijving consolidatieverschillen + Overige Eindtoestand
70
1999
2000
2 721 678 969 746 -365 650 -1 362 -114 266 -454 3 209 692
3 209 692 1 820 680 -424 470 -1 362 -135 105 1 085 4 470 521
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
STAAT VAN DE EIGEN AANDELEN 31-12-2000 In portefeuille bij Centea Fidea KBC Bankverzekeringsholding KBC Financial Products Brussels (tradingportefeuille) KBC Financial Products (niet Brussels) KBC Securities (tradingportefeuille) KBC Verzekeringen Maatschappij voor Brandherverzekering Secura VITIS Life Luxembourg
Aantal
In % van de uitgegeven aandelen
Boekwaarde (in duizenden EUR)
817 380 446 544 2 975 646 1 482 963 0 1 286 686 6 656 580 2 690 0 38 000
0,27 % 0,15 % 0,99 % 0,50 % 0,00 % 0,43 % 2,22 % 0,00 % 0,00 % 0,01 %
12 577 063 6 029 975 132 098 010 68 409 083 0 59 354 825 72 371 426 39 381 0 1 435 576
¶ De aandelen KBC Bankverzekeringsholding (voorheen Kredietbank) die in handen zijn van KBC Verzekeringen en enkele van haar dochterondernemingen maakten deel uit van de beleggingsportefeuille van KBC Verzekeringen op het ogenblik van de fusie die tot KBC Groep leidde. Einde 1998 bezaten KBC Verzekeringen en haar dochterondernemingen 2,97 % van het aantal aandelen KBC Bankverzekeringsholding; einde 2000 is dit teruggelopen tot 2,38 %. Het is de bedoeling dat KBC Verzekeringen en Centea zich te gelegener tijd van hun aandelen KBC Bankverzekeringsholding ontdoen. ¶ Door de inkoop in het kader van het KBC-aandelenoptieplan voor het personeel bezit KBC Bankverzekeringsholding 0,99 % van het aantal uitgegeven aandelen. ¶ Het aandeel van de andere KBC-dochtermaatschappijen is beperkt en wordt grotendeels voor tradingdoeleinden aangehouden.
Toelichting 12: Belangen van derden - Groep BELANGEN VAN DERDEN (in duizenden EUR) Totaal Belangen van derden Preferente aandelen behorende tot het Tier-1-kapitaal
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
100 372 100 372 0
1 750 936 258 683 1 492 253
1 892 119 352 304 1 539 815
8,1 % 36,2 % 3,2 %
¶ De balansrubriek ‘Belangen van derden’ bedraagt 1,9 miljard EUR en bevat ook de preferente aandelen. ¶ In strikte zin nemen de belangen van derden toe met 36,2 % tot 352,3 miljoen EUR door voornamelijk de integrale consolidatie van K&H Bank (73,3 %).
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
71
Toelichtingen en commentaar
Toelichting 11 e: Staat van de eigen aandelen
Toelichtingen en commentaar
Toelichting 13: Achtergestelde schulden - Groep ACHTERGESTELDE SCHULDEN - GROEP (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Totaal Converteerbaar Niet-converteerbaar
4 559 554 890 323 3 669 231
5 944 740 886 451 5 058 289
6 707 905 864 732 5 843 173
12,8 % -2,5 % 15,5 %
Maatschappij Bankbedrijf Verzekeringsbedrijf Eliminaties
4 580 643 21 815 -42 904
6 219 570 21 815 -296 644
7 004 208 19 336 -315 639
12,6 % -11,4 % 6,4 %
Geografische indeling bankbedrijf Binnenland Buitenland wrv. eurozone
682 419 3 898 224 0
2 482 545 3 737 025 306 955
3 429 061 3 575 146 252 038
38,1 % -4,3 % -17,9 %
Monetaire indeling bankbedrijf In euro’s (t.e.m. 31-12-1998: in Belgische franken) In vreemde valuta
631 892 3 948 751
5 986 269 233 302
6 593 595 410 612
10,1 % 76,0 %
INDELING NAAR RESTLOOPTIJD (VERVALJAAR) BANKBEDRIJF 2001 406 922
2002 711 241
2003 521 588
2004 865 226
2005 1 880 020
2006 718 025
2007 235 857
2008 320 828
2009 214 910
2010 102 779
2011 179 866
2012 6 820
2013 0
2014 17 789
2015 0
perpetueel 822 337
¶ De achtergestelde schulden stijgen met 12,8 % tot 6,7 miljard EUR. ¶ De stijging doet zich voor bij het bankbedrijf (KBC Bank NV) en wordt veroorzaakt door de plaatsing van achtergestelde certificaten via het binnenlands netwerk.
72
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
FONDS VOOR ALGEMENE BANKRISICO’S - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR) Begintoestand + Toevoegingen + Overboeking uit het Intern Zekerheidsfonds + Wijziging consolidatiekring + Omrekeningsverschillen + Andere wijzigingen Eindtoestand
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
900 657 206 958 405 447 93 166 -282 -1 888 1 604 057
1 604 057 238 839 0 38 906 -231 -56 096 1 825 476
1 825 476 15 772 0 0 131 0 1 841 379
13,8 % -93,4 % -100,0 % -100,0 % 0,9 %
¶ Het Fonds voor Algemene Bankrisico’s (FAB) is een voorzorgsfonds ter beveiliging van de solvabiliteit van de instelling tegen toekomstige risico’s die, hoewel nog niet te onderkennen, eigen zijn aan de aard van het bankbedrijf. Dit voorzorgsfonds wordt aangelegd bovenop de nodige geïndividualiseerde en niet-geïndividualiseerde waardeverminderingen en voorzieningen voor vorderingen, effecten, risico’s en kosten. Het FAB wordt in de berekening van de wettelijk opgelegde solvabiliteitsratio beschouwd als Tier-1-kapitaal. ¶ In 2000 werd 15,8 miljoen EUR toegevoegd aan het FAB, beduidend minder dan in 1999. Dit wordt mee verklaard door het feit dat de meerwaarde op de verkoop van de CCF-participatie rechtstreeks in het eigen vermogen wordt opgenomen (door de volledige winstreservering ervan).
Toelichting 15: Schulden aan kredietinstellingen - bankbedrijf SCHULDEN AAN KREDIETINSTELLINGEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Totaal wrv. mobiliseringsschulden wegens herdiscontering van handelpapier
36 066 983 131 364
28 871 450 144 274
41 961 726 103 593
45,3 % -28,2 %
Geografische indeling Binnenland Buitenland wrv. eurozone
4 069 619 31 997 364 0
3 191 064 25 680 386 5 008 042
9 289 890 32 671 837 12 475 879
191,1 % 27,2 % 149,1 %
Monetaire indeling In euro’s (t.e.m. 31-12-1998: in Belgische franken) In vreemde valuta
6 882 344 29 184 639
11 672 737 17 198 713
25 246 917 16 714 810
116,3 % -2,8 %
Indeling naar restlooptijd Onmiddellijk opvraagbaar Op termijn of met opzegging + tot drie maanden + meer dan drie maanden tot één jaar + meer dan één jaar tot vijf jaar + meer dan vijf jaar + met onbepaalde looptijd
3 855 015 32 211 968 25 922 258 5 419 209 649 150 120 376 100 976
1 436 909 27 434 541 20 610 177 4 018 228 819 880 1 924 562 61 694
2 128 257 39 833 470 31 212 689 4 103 124 838 387 3 492 407 186 863
48,1 % 45,2 % 51,4 % 2,1 % 2,3 % 81,5 % 202,9 %
¶ De schulden aan kredietinstellingen stijgen met 45,3 %, wat mee te verklaren is door de lage omloop in het referentiejaar 1999 en door het aantrekken van funding voor de gestegen cliëntenvorderingen en voor effecten.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
73
Toelichtingen en commentaar
Toelichting 14: Fonds voor Algemene Bankrisico’s - bankbedrijf
Toelichtingen en commentaar
Toelichting 16: Schulden aan cliënten en in schuldbewijzen belichaamde schulden - bankbedrijf SCHULDEN AAN CLIËNTEN EN IN SCHULDBEWIJZEN BELICHAAMDE SCHULDEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Totaal Schulden aan cliënten In schuldbewijzen belichaamde schulden
84 962 323 63 516 382 21 445 942
93 119 240 71 882 057 21 237 183
107 176 073 82 209 413 24 966 660
15,1 % 14,4 % 17,6 %
Schulden aan cliënten
63 516 382
71 882 057
82 209 413
14,4 %
Geografische indeling Binnenland Buitenland wrv. eurozone
44 220 666 19 295 716 -
50 817 409 21 064 647 7 186 869
49 922 799 32 286 614 7 004 099
-1,8 % 53,3 % -2,5 %
Monetaire indeling In euro’s (t.e.m. 31-12-1998: in Belgische franken) In vreemde valuta
42 830 869 20 685 512
58 134 913 13 747 144
59 094 348 23 115 066
1,7 % 68,1 %
Indeling naar restlooptijd Onmiddellijk opvraagbaar Op termijn of met opzegging + tot drie maanden + meer dan drie maanden tot één jaar + meer dan één jaar tot vijf jaar + meer dan vijf jaar + met onbepaalde looptijd
18 361 216 45 155 166 16 085 247 7 084 746 1 274 749 331 301 20 379 122
15 998 538 55 883 519 22 695 517 10 744 343 2 383 424 250 649 19 809 586
20 829 820 61 379 593 23 551 697 16 573 257 2 501 160 206 800 18 546 679
30,2 % 9,8 % 3,8 % 54,3 % 4,9 % -17,5 % -6,4 %
In schuldbewijzen belichaamde schulden
21 445 942
21 237 183
24 966 660
17,6 %
Geografische indeling Binnenland Buitenland wrv. eurozone
13 062 967 8 382 974 -
12 445 745 8 791 438 2 475 737
9 579 218 15 387 441 7 003 449
-23,0 % 75,0 % 182,9 %
Monetaire indeling In euro’s (t.e.m. 31-12-1998: in Belgische franken) In vreemde valuta
13 108 937 8 337 004
14 363 527 6 873 656
14 602 183 10 364 477
1,7 % 50,8 %
Indeling naar restlooptijd Op termijn of met opzegging + tot drie maanden + meer dan drie maanden tot één jaar + meer dan één jaar tot vijf jaar + meer dan vijf jaar + met onbepaalde looptijd
21 445 942 6 568 547 4 280 700 9 750 124 648 964 197 606
21 237 183 8 999 712 3 722 131 8 082 220 377 778 55 342
24 966 660 11 366 242 5 526 613 7 739 124 304 492 30 189
17,6 % 26,3 % 48,5 % -4,2 % -19,4 % -45,5 %
Schulden aan cliënten en schuldbewijzen, indeling naar type
84 962 323
93 119 240
107 176 073
15,1 %
Totaal schulden aan cliënten Zichtdeposito’s Termijndeposito’s Depositoboekjes Deposito’s van bijzondere aard Overige deposito’s
63 516 382 12 205 510 28 620 213 18 353 149 593 398 3 744 112
71 882 057 13 752 615 30 509 108 20 109 841 625 569 6 884 923
82 209 413 16 899 636 31 952 445 18 436 743 2 317 805 12 602 784
14,4 % 22,9 % 4,7 % -8,3 % 270,5 % 83,0 %
74
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Totaal schuldbewijzen Kasbons Obligaties Depositocertificaten
21 445 942 11 941 831 3 290 063 6 214 048
21 237 183 9 890 143 3 489 079 7 857 961
24 966 660 8 894 581 4 522 341 11 549 738
17,6 % -10,1 % 29,6 % 47,0 %
Schulden aan cliënten en schuldbewijzen, geografische indeling
31-12-1999
31-12-2000
Binnenland
Buitenland
Binnenland
Buitenland
Totaal schulden aan cliënten en schuldbewijzen
63 263 155
29 856 085
59 502 018
47 674 055
Totaal schulden aan cliënten Zichtdeposito’s Termijndeposito’s Depositoboekjes Deposito’s van bijzondere aard Overige deposito’s
50 817 409 10 901 549 17 382 204 19 457 026 581 677 2 494 953
21 064 647 2 851 066 13 126 904 652 815 43 892 4 389 970
49 922 799 11 494 975 17 561 228 17 896 719 563 427 2 406 450
32 286 614 5 404 661 14 391 218 540 024 1 754 377 10 196 334
Totaal schuldbewijzen Kasbons Obligaties Depositocertificaten
12 445 745 9 872 213 436 154 2 137 378
8 791 438 17 930 3 052 925 5 720 583
9 579 218 8 853 699 421 041 304 478
15 387 441 40 882 4 101 299 11 245 260
¶ De schulden aan cliënten en in schuldbewijzen belichaamde schulden nemen toe met 15,1 % tot 107,2 miljard EUR. ¶ De groei doet zich uitsluitend in het buitenland voor (+60 %), onder meer dankzij de uitbreiding in Centraal-Europa. Verder is de toename een gevolg van een verschuiving in financieringswijze van ‘bankiers’ naar depositocertificaten en commercial paper. ¶ De totale binnenlandse cliëntenwerkmiddelen daarentegen dalen licht. De zichtdeposito’s (+5,4 %) blijven fungeren als wachtrekening maar de spaardeposito’s en kasbons dalen, ten voordele evenwel van beleggingsfondsen en tak-23-producten, waarin KBC haar marktaandeel nog verder kon verhogen.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
75
Toelichtingen en commentaar
(in duizenden EUR)
Toelichtingen en commentaar
Toelichting 17: Mutatietabel voorzieningen en uitgestelde belastingen - Groep MUTATIETABEL VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN - GROEP 2000 (in duizenden EUR)
Bankbedrijf Pensioenen Toekomstige kosten voor gebouwen Betwiste zaken (BTW, juridisch, andere) Operationele risico’s Herstructureringskosten ‘De euro’/‘jaar 2000’ Autoleasing IT-dochterondernemingen Andere voorzieningen Subtotaal voorzieningen voor risico’s en kosten Belastingen Verbinteniskredieten Totaal voorzieningen Uitgestelde belastingen Totaal voorzieningen en uitgestelde belastingen Verzekeringsbedrijf Belastingen Herstructureringskosten IT Financiële risico’s Andere voorzieningen Totaal
Begintoestand
Toevoegingen
Bestedingen en terugnemingen
Totaal mutaties met resultaatsimpact
Andere wijzigingen
Eindtoestand
72 542 24 392 59 875 82 778 92 810 179 6 849 21 429 59 262 420 115
26 452 4 078 7 971 22 159 0 0 6 033 0 16 865 83 558
-24 218 -9 724 -3 183 0 -33 965 0 -2 710 0 -24 832 -98 632
2 234 -5 646 4 788 22 159 -33 965 0 3 323 0 -7 967 -15 074
-3 057 0 0 250 0 0 1 211 0 246 848 245 252
71 719 18 746 64 663 105 187 58 845 179 11 383 21 429 298 143 650 294
55 743 123 079 598 938
0 16 863 100 421
0 -42 161 -140 793
0 -25 298 -40 372
-1 487 156 083 399 848
54 256 253 865 958 415
10 723 609 661
1 010 101 431
-5 731 -146 524
-4 721 -45 093
865 400 713
6 867 965 282
57 329 28 925 9 510 71 769 9 734 177.266
888 4 271 3 594 89 897 3 934 102.585
-2 720 -3 349 -8 942 -3 592 -1 963 -20.566
-1 832 922 -5 347 86 305 1 971 82.019
0 -4 737 5 356 0 -620 0
55 496 25 111 9 519 158 074 11 085 259.285
Toelichting 18: Overige passiva - bankbedrijf TOELICHTING 18: OVERIGE PASSIVA - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR) Totaal Overlopende rekeningen Overige
76
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
7 312 795 5 334 264 1 978 531
9 795 294 7 837 987 1 957 307
10 305 021 6 109 226 4 195 794
5,2 % -22,1 % 114,4 %
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
TECHNISCHE VOORZIENINGEN - VERZEKERINGSBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Bruto Technische voorzieningen + Voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s + Voorziening voor verzekering ‘Leven’ + Voorziening voor te betalen schade + Voorziening voor winstdeling en restorno’s + Voorziening voor egalisatie en catastrofes + Andere technische voorzieningen Tak 23
6 598 366 202 309 4 162 741 1 974 404 22 199 187 928 48 785 210 779
7 045 410 198 839 4 467 156 2 083 340 22 321 191 248 82 505 1 195 446
7 101 813 188 102 4 497 804 2 130 761 21 688 203 486 59 972 2 285 968
0,8 % -5,4 % 0,7 % 2,3 % -2,8 % 6,4 % -27,3 % 91,2 %
Totaal bruto technische voorzieningen
6 809 145
8 240 856
9 387 781
13,9 %
Deel van de herverzekeraar Technische voorzieningen + Voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s + Voorziening voor verzekering ‘Leven’ + Voorziening voor te betalen schade + Andere technische voorzieningen
229 611 3 516 4 991 219 314 1 791
221 414 3 529 4 255 210 666 2 964
178 078 2 932 5 233 166 864 3 049
-19,6 % -16,9 % 23,0 % -20,8 % 2,9 %
Totaal deel van de herverzekeraar
229 611
221 414
178 078
-19,6 %
6 368 755 198 793 4 157 750 1 755 090 22 199 187 928 46 995 210 779
6 823 996 195 310 4 462 901 1 872 674 22 321 191 248 79 542 1 195 446
6 923 735 185 171 4 492 570 1 963 897 21 688 203 486 56 923 2 285 968
1,5 % -5,2 % 0,7 % 4,9 % -2,8 % 6,4 % -28,4 % 91,2 %
6 579 534 364 758
8 019 442 345 921
9 209 703 533 264
14,8 % -
Netto Technische voorzieningen + Voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s + Voorziening voor verzekering ‘Leven’ + Voorziening voor te betalen schade + Voorziening voor winstdeling en restorno’s + Voorziening voor egalisatie en catastrofes + Andere technische voorzieningen Tak 23 Totaal netto technische voorzieningen wrv. gewaarborgd door zakelijke zekerheden op de activa van de onderneming
¶ De technische voorzieningen met betrekking tot tak 23 nemen toe met 1 090,5 miljoen EUR als gevolg van het aanzienlijke premie-inkomen dat in 2000 werd gerealiseerd voor deze producten. ¶ De andere technische voorzieningen voor het levenbedrijf stijgen nauwelijks, wat verklaard wordt door het vervallen van een groot aantal verzekeringsbons bij de Luxemburgse verzekeringsdochteronderneming VITIS Life. De nettovoorziening voor niet-verdiende premies in het schadebedrijf daalt licht als gevolg van de toepassing van de nieuwe, wettelijk verplichte berekeningsmethode (365sten). De nettovoorziening voor te betalen schade groeit tot 1 963,9 mln. EUR. De nettotoename van de voorziening voor egalisatie en catastrofes met 12,2 miljoen EUR wordt mee bepaald door de extra toevoeging ten bedrage van 9,4 miljoen EUR in de Luxemburgse herverzekeraar Lucare en door de onttrekking ad 6,5 miljoen EUR in het herverzekeringsbedrijf Secura voor de gedeeltelijke financiering van de schadelast met betrekking tot de zware stormen in 1999.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
77
Toelichtingen en commentaar
Toelichting 19: Technische voorzieningen - verzekeringsbedrijf
Toelichtingen en commentaar
Toelichting 20: Overige passiva - verzekeringsbedrijf OVERIGE PASSIVA -VERZEKERINGSBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
293 722 66 569 6 212 220 942 1 291
420 576 68 614 22 596 329 366 0
342 217 87 539 24 530 230 148 0
-18,6 % 27,6 % 8,6 % -30,1 % -
10 878
11 739
3 270
-72,1 %
Schulden Uit hoofde van rechtstreekse verzekeringsverrichtingen Uit hoofde van herverzekeringsverrichtingen Overige schulden wrv. gewaarborgd door zakelijke zekerheden op de activa van de onderneming Overlopende rekeningen
Toelichting 21: Financiële schulden - holdingactiviteiten ¶ In 2000 stijgen de financiële schulden van de KBC Bankverzekeringsholding NV per saldo met circa 4 % tot 1,3 miljard EUR. ¶ De financiële schulden op ten hoogste één jaar verminderden (tot 0,9 miljard EUR) door de afbouw van Commercial Paper, terwijl de schulden op meer dan één jaar stegen (0,4 miljard EUR) door de uitgifte van Medium Term Notes en de funding van het KBC-Aandelenoptieplan.
Toelichting 22: Eliminaties en betrekkingen met verbonden ondernemingen en met ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat en die niet in de consolidatie zijn opgenomen of niet geëlimineerd - Groep ELIMINATIES EN BETREKKINGEN MET VERBONDEN ONDERNEMINGEN EN MET ONDERNEMINGEN WAARMEE
EEN DEELNEMINGSVERHOUDING BESTAAT EN DIE NIET IN DE CONSOLIDATIE ZIJN OPGENOMEN OF NIET GEËLIMINEERD,
(in duizenden EUR)
GROEP
Tussen bankbedrijf, verzekeringsbedrijf en Holding
Verbonden ondernemingen
Eliminaties
Niet- geëlimineerd
Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat Niet-geëlimineerd
31-12-1999 31-12-2000 31-12-1999 31-12-2000 31-12-1999 31-12-2000
ACTIVA BANKBEDRIJF I Vorderingen op kredietinstellingen II Vorderingen op cliënten III Effecten en waardepapier III A Vastrentend IV Financiële vaste activa VII Overige activa
0 372 497
0 674 232
813 650 82 545
849 496 113 079
2 595 158 825
3 621 90 103
0 10 659 912
0 8 180 20 119
16 950 0 0
21 061 0 0
0 3 013 0
8 357 0 0
VERZEKERINGSBEDRIJF IX Beleggingen XII Vorderingen XIII Overige activa
5 215 0 106 582
8 514 0 183 326
14 940 2 316 0
9 235 21 163 0
0 33 495 1 513 0
0 43 019 4 589 0
HOLDINGACTIVITEITEN XV Financiële vaste activa XVII Overige activa
274 993 58 226
296 466 21 851
0 0
0 0
0 0 0
0 0 0
TOTAAL ACTIVA
829 085
1 212 687
930 401
1 014 034
199 441
149 689
78
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
IX Achtergestelde schulden
296 644
315 639
0
0
0
0
0 203 777 0 13 308
0 170 408 0 25 935
277 756 28 194 651 339 0
545 372 219 016 2 594 267 0
159 42 423 0 0
2 284 15 531 0 0
VERZEKERINGSBEDRIJF XX Overige passiva
54 896
52 380
64 678
35 995
4 101
8 751
HOLDINGACTIVITEITEN XXII Financiële schulden XXIII Overige passiva
259 980 481
636 917 11 409
0 0
0 0
0 0
0 0
Subtotaal exclusief achtergestelde schulden
532 441
897 048
1 021 967
3 394 650
46 683
26 566
TOTAAL PASSIVA
829 085
1 212 687
1 021 967
3 394 650
46 683
26 566
43 858
0
-
-
-
-
BANKBEDRIJF XI Schulden aan kredietinstellingen XII Schulden aan cliënten XIII In schuldbewijzen belichaamde schulden XV Overige passiva
RESULTATENREKENING BANKBEDRIJF C Nettoprovisies
3.2 RESULTAATSONTWIKKELING 3.2.1 Resultaten uit de gewone bedrijfsuitoefening van het bankbedrijf
Toelichting 23: Nettorente-inkomsten - bankbedrijf NETTORENTE-INKOMSTEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Nettorente-inkomsten
1 864 144
2 056 647
2 294 976
11,6 %
Rente- en soortgelijke opbrengsten Vorderingen op kredietinstellingen Vorderingen op cliënten Vastrentende effecten en waardepapier, tradingportefeuille Vastrentende effecten en waardepapier, beleggingsportefeuille Nettoresultaat dekkingsverrichtingen
8 273 861 1 968 298 3 641 784 223 025 2 440 753 0
8 437 037 1 753 744 4 054 561 294 616 2 334 116 0
10 066 214 1 880 863 5 190 652 273 110 2 619 847 101 742
19,3 % 7,2 % 28,0 % -7,3 % 12,2 %
Rente- en soortgelijke kosten Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan cliënten Schuldbewijzen Achtergestelde schulden Netto resultaat dekkingsverrichtingen
-6 409 717 -2 620 284 -2 085 844 -1 269 310 -251 703 -182 576
-6 380 391 -2 585 330 -2 292 752 -1 067 776 -290 461 -144 072
-7 771 238 -3 344 205 -3 072 350 -1 009 865 -344 818 0
21,8 % 29,4 % 34,0 % -5,4 % 18,7 % -100,0 %
¶ De totale rentewinst stijgt met 11,6 %. ¶ In België bedraagt de toename ongeveer 5 %, voornamelijk te danken aan een positief volume- én structuureffect. De EUR-rentemarge van KBC Bank NV stijgt licht van 2,03 % in 1999 tot 2,11 % in 2000. ¶ In het buitenland neemt de rentewinst met ongeveer 40 % toe. Hier speelt voornamelijk het effect van de wijzigingen in de consolidatiekring en de uitbreiding van de activiteiten in Centraal-Europa, meer bepaald bij C { SOB.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
79
Toelichtingen en commentaar
PASSIVA
Toelichtingen en commentaar
Toelichting 24: Opbrengsten uit niet-vastrentende effecten - bankbedrijf OPBRENGSTEN UIT NIET-VASTRENTENDE EFFECTEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
95 859 20 521 56 561 18 777
100 248 28 090 47 114 25 045
142 285 77 528 37 586 27 172
41,9 % 176,0 % -20,2 % 8,5 %
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Totaal
731 486
636 182
835 851
31,4 %
Uit het wissel- en handelsbedrijf
153 162
170 561
590 101
246,0 %
Uit de realisatie van beleggingseffecten Vastrentende effecten en waardepapier Uit effectisering van vorderingen Niet-vastrentende effecten + Generale Bank + Generale Maatschappij + Royale Belge + Almanij en KBC Holding + ING + UCB + Electrabel + Fortis + PetroFina + Tractebel + Delhaize -De Leeuw + CBR + Aegon + Solvay + Colruyt + Dexia + Philips + Koninklijke KPN + Royal Dutch + ABN Amro + ASM Lithografy + Groep Brussel Lambert + Vodafone (Mannesmann) + UPC + Numico + VNU + Unilever + Andere
578 325 196 767 0 381 558 74 102 61 543 25 702 3 722 55 914 34 343 33 916 18 120 3 385 5 125 7 551 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 58 135
465 621 54 540 4 408 406 674 0 0 0 20 591 131 481 13 914 24 225 42 430 36 263 90 045 13 739 2 504 7 020 6 093 5 454 5 837 1 572 305 0 0 -182 2 810 0 0 0 0 0 2 574
245 751 -30 302 4 004 272 049 0 0 0 26 920 24 955 1 050 16 755 26 374 0 0 1 756 0 13 039 4 473 -3 011 4 728 35 953 37 400 13 053 14 238 10 739 20 156 4 443 -4 803 3 155 6 028 -4 658 19 306
-47,2 % -9,2 % -33,1 % -
Totaal opbrengsten uit niet-vastrentende effecten Aandelen en niet-vastrentende effecten, tradingportefeuille Aandelen en niet-vastrentende effecten, beleggingsportefeuille Overige opbrengsten uit financiële vaste activa
Toelichting 25: Winst uit financiële transacties - bankbedrijf WINST UIT FINANCIËLE TRANSACTIES - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
80
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Toelichting 26: Nettoprovisie-inkomsten en overige opbrengsten - bankbedrijf NETTOPROVISIE-INKOMSTEN EN OVERIGE OPBRENGSTEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Totaal nettoprovisie-inkomsten en overige opbrengsten
731 668
974 415
1 335 973
37,1 %
Ontvangen provisies Effecten en vermogensbeheer Verbinteniskredieten Betalingsverkeer Verzekeringen Andere
838 855 548 995 75 593 88 052 43 421 82 795
1 050 236 653 827 85 381 106 571 43 858 160 600
1 437 967 874 271 103 672 154 062 54 415 251 546
36,9 % 33,7 % 21,4 % 44,6 % 24,1 % 56,6 %
Betaalde provisies Acquisitiekosten Andere betaalde provisiekosten
-228 915 -86 779 -142 137
-293 840 -120 159 -173 681
-403 613 -96 876 -306 737
37,4 % -19,4 % 76,6 %
Overige bedrijfsopbrengsten
121 728
218 018
301 619
38,3 %
¶ De groei van de provisie-inkomsten zet zich ook in het tweede halfjaar van 2000 onverminderd voort en is nog altijd in belangrijke mate te danken aan het marktleiderschap van KBC Bank op de lokale markt van de beleggingsfondsen en het nog steeds groeiende succes van de tak-23-producten. ¶ Samen met een toename van de beheersvergoedingen als gevolg van de gestegen volumes in beheerde fondsen, zorgt dit voor een stijging van de provisie-inkomsten uit effecten en vermogensbeheer met 33,7 %. ¶ De sterke groei van de inkomsten uit betalingsverkeer, overige provisies en overige opbrengsten vindt voornamelijk zijn oorsprong in de gewijzigde consolidatiekring. De toename van de overige opbrengsten is mee te danken aan de groei van de leasingactiviteiten.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
81
Toelichtingen en commentaar
¶ De totale winst uit financiële transacties stijgt met 31,4 %. ¶ Het resultaat uit wisselbedrijf en trading verdrievoudigt ten opzichte van het relatief zwakke jaar 1999, hoewel de tweede helft van 2000 gekenmerkt wordt door een relatieve verzwakking in het algemeen en problemen in de dealingroom van C { SOB. ¶ KBC Financial Products Group, dat in boekjaar 1999 slechts voor twee maanden in de resultaten was opgenomen, draagt voor 50 % bij tot de groei in 2000. ¶ De gerealiseerde meer- en minderwaarden op beleggingseffecten zijn nagenoeg gehalveerd ten opzichte van het weliswaar hoge niveau in 1999. ¶ Voor de vastrentende portefeuille worden gerealiseerde minderwaarden ad 26 miljoen EUR opgetekend, voornamelijk in het kader van het beheer van de strategische rentepositie en opportuniteitsverkopen, terwijl op de aandelenportefeuille meerwaarden ten belope van 272 miljoen EUR worden gerealiseerd.
Toelichtingen en commentaar
Toelichting 27: Aandeel in het resultaat van deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode - bankbedrijf AANDEEL IN HET RESULTAAT VAN ONDERNEMINGEN WAAROP DE VERMOGENSMUTATIEMETHODE IS TOEGEPAST - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR) Totaal wrv. Crédit Commercial de France
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
12 174 0
100 456 72 560
47 195 27 855
-53,0 % -
¶ Het aandeel van het resultaat van deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode wordt opgenomen onder de brutobedrijfsopbrengsten. ¶ In 2000 bedraagt het aandeel in het resultaat van deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode 47,2 miljoen EUR. De daling in 2000 is hoofdzakelijk te wijten aan het feit dat CCF in 2000 slechts voor drie maanden werd opgenomen, tegenover twaalf maanden in 1999.
Toelichting 28: Gegevens met betrekking tot de resultaten - bankbedrijf GEGEVENS MET BETREKKING TOT DE RESULTATEN - BANKBEDRIJF Belgische vestigingen 31-12-1999
Buitenlandse vestigingen 31-12-1999
Belgische vestigingen 31-12-2000
Buitenlandse vestigingen 31-12-2000
5 097 542
3 339 495
5 750 978
4 315 236
70 144 22 745
5 059 2 300
80 062 19 462
35 052 7 710
C Winst uit financiële transacties 1 uit het wissel- en handelsbedrijf 2 uit de realisatie van beleggingseffecten
24 909 468 192
145 652 -2 571
209 794 246 766
380 307 -1 016
D1 Ontvangen provisies
793 680
256 556
1 060 618
377 349
D2 Overige bedrijfsopbrengsten
164 602
53 416
210 781
90 838
(in duizenden EUR)
A Rente- en soortgelijke opbrengsten B Opbrengsten uit niet-vastrentende effecten 1 Aandelen en andere niet-vastrentende effecten 2 Deelnemingen en aandelen die tot de financiële vaste activa behoren
GEOGRAFISCHE UITSPLITSING VAN DE POST B2 ‘DEELNEMINGEN EN AANDELEN DIE TOT DE FINANCIËLE VASTE ACTIVA BEHOREN’ VAN DE RESULTATENREKENING (in duizenden EUR)
82
België 3 892
Duitsland 186
Frankrijk 2 647
VK 97
Ierland 4 201
Italië 8 429
Luxemburg 4 375
Nederland 1 883
Panama 93
Portugal 633
Tsjechië 736
Totaal 27 172
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
TOELICHTING 29: ALGEMENE BEHEERSKOSTEN EN OVERIGE LASTEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Algemene beheerskosten en overige lasten
-2 060 226
-2 524 449
-3 094 309
22,6 %
Personeelskosten Bezoldigingen Werkgeversbijdragen Andere personeelskosten Rust- en overlevingspensioenen
-1 178 642 -833 647 -288 085 -47 232 -9 678
-1 369 274 -1 002 167 -303 416 -52 223 -11 469
-1 675 340 -1 234 434 -351 453 -69 358 -20 096
22,4 % 23,2 % 15,8 % 32,8 % 75,2 %
Overige beheerskosten BTW en andere heffingen Andere kosten
-674 801 -84 179 -590 623
-909 809 -112 312 -797 497
-1 123 042 -123 119 -999 923
23,4 % 9,6 % 25,4 %
Afschrijvingen vaste activa
-206 782
-245 366
-295 927
20,6 %
60,0 %
65,3 %
66,5 %
-
Kostendruk
¶ De kostendruk stijgt licht tot 66,5 % Afgezien echter van de gerealiseerde meerwaarden op aandelen zou de kostendruk op de eigenlijke operationele activiteiten met 2,4 procentpunten dalen in vergelijking met 1999. ¶ De totale personeelskosten nemen toe met 22,4 %. De personeelskosten in KBC België, die 60 % van de totale personeelskosten uitmaken, stijgen met 3,7 %. Het aantal personeelsleden in VTE (voltijdbaanequivalenten) daalde met 0,9 % ten opzichte van eind december 1999. ¶ De overige bedrijfskosten (incl. afschrijvingen) stijgen met 22,8 %. Deze stijging is nagenoeg volledig toe te wijzen aan de activiteitsuitbreiding en acquisities. ¶ De toename van de overige bedrijfskosten bij KBC België bedraagt ca. 7 %, wat grotendeels te wijten is aan eenmalige effecten zoals de recuperatie van BTW in 1999.De ‘out-of-pocket’-fusiekosten, inbegrepen in de bedrijfskosten, bedragen 31,9 miljoen EUR in vergelijking met 35,2 miljoen EUR in 1999.
Toelichting 30: Waardeverminderingen en voorzieningen kredietrisico’s - bankbedrijf WAARDEVERMINDERINGEN EN VOORZIENINGEN KREDIETRISICO’S - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Nettotoevoeging aan de voorzorgsfondsen
-206 958
-238 839
-15 772
-93,4 %
Waardeverminderingen en voorzieningen voor kredietrisico’s
-178 797
-341 619
-241 282
-29,4 %
Binnenland Algemene voorziening voor de dioxinecrisis (e.a.) Andere waardeverminderingen en voorzieningen
-64 878 0 -64 878
-128 455 -25 230 -103 225
-234 119 18 900 -253 019
82,3 % 145,1 %
Buitenland Voorziening voor landenrisico’s Andere waardeverminderingen en voorzieningen
-113 919 -41 993 -71 927
-213 164 -34 012 -179 152
-7 163 48 037 -55 200
-96,6 % -69,2 %
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
83
Toelichtingen en commentaar
Toelichting 29: Algemene beheerskosten en overige lasten - bankbedrijf
Toelichtingen en commentaar
SPECIFICATIE TOEVOEGINGEN EN TERUGNEMINGEN VAN WAARDEVERMINDERINGEN EN VOORZIENINGEN VOOR KREDIETRISICO’S (in duizenden EUR)
31-12-1999
31-12-2000
Binnenland
Buitenland
Binnenland
Buitenland
Totaal waardeverminderingen
-128 455
-213 164
-234 118
-7 164
Dubieuze en oninbare vorderingen + Waardevermindering + Terugnemingen waardevermindering
-80 204 -116 587 36 383
-111 140 -177 049 65 910
-87 531 -134 823 47 292
-33 934 -276 044 242 110
Vorderingen met onzeker verloop, individueel gewaardeerd + Waardevermindering + Terugnemingen waardevermindering
-25 155 -37 467 12 311
-80 641 -180 905 100 264
-146 069 -159 331 13 262
-20 041 -310 945 290 904
Vorderingen met onzeker verloop, niet individueel gewaardeerd + Waardevermindering + Terugnemingen waardevermindering
-22 715
-13 126
-211
-26 831
-27 757 5 042
-15 045 1 919
-16 815 16 604
-35 837 9 006
-380 -952 573
25 755 -37 385 63 140
-307 -1 483 1 176
25 605 -15 380 40 985
0 0 0
-34 012 -37 251 3 240
0 0 0
48 037 -5 416 53 453
Verbinteniskredieten + Voorziening + Terugnemingen voorziening Voorziening voor landenrisico’s + Voorziening + Terugnemingen voorziening
¶ De waardeverminderingen en voorzieningen voor kredietrisico’s in het binnenland liggen aanzienlijk hoger als gevolg van enkele specifieke grote probleemdossiers in de textiel- en technologiesectoren in België. De globale kwaliteit van de kredietportefeuille blijft echter goed. ¶ De negatieve ontwikkeling in België wordt in belangrijke mate geneutraliseerd door een gunstige trend bij de buitenlandse kredietverlening. ¶ De sterke daling van de specifieke waardeverminderingen voor buitenlandse kredietrisico’s is te danken aan aanzienlijk lagere waardeverminderingen in de regio Zuidoost-Azië, voor international trade finance, en bij C { SOB. In 2000 kon zij een belangrijk bedrag recupereren op een al geprovisioneerd dossier. ¶ Daarnaast wordt een belangrijk bedrag aan voorzieningen voor landenrisico’s teruggenomen wegens het uitgesproken herstel van de economische toestand in een aantal ‘emerging markets’. ¶ Ten slotte wordt in 2000, gezien het verder uitblijven van schadegevallen naar aanleiding van de dioxinecrisis, een bedrag van 18,9 miljoen EUR teruggenomen. ¶ De toevoeging aan het Fonds voor Algemene Bankrisico’s (FAB) bedoeg 15,8 miljoen EUR. De lagere toevoeging wordt mee verklaard door het feit dat de meerwaarde op de verkoop van de CCF-participatie rechtstreeks in het eigen vermogen wordt opgenomen (via de volledige winstreservering ervan). Deze toevoeging aan het zuivere eigen vermogen, veeleer dan aan het theoretisch terugneembare FAB, verhoogt de kwaliteit van het eigen vermogen.
84
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
WAARDEVERMINDERINGEN OP EFFECTEN - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Totaal
-39 353
21 470
-82 321
-
Vastrentende effecten Waardeverminderingen Terugnemingen waardeverminderingen
-16 562 -19 354 2 792
9 643 -7 172 16 816
-28 998 -29 490 492
311,2 % -97,1 %
Niet-vastrentende effecten Waardeverminderingen Terugnemingen waardeverminderingen
-22 791 -24 265 1 475
11 827 -11 997 23 824
-53 323 -62 313 8 989
419,4 % -62,3 %
¶ De waardeverminderingen op effecten nemen per saldo toe met 104 miljoen EUR. ¶ Het negatieve bedrag in 2000 bevat voornamelijk niet-gerealiseerde minderwaarden op aandelen en perpetuele leningen. 3.2.2 Resultaten uit de gewone bedrijfsuitoefening van het verzekeringsbedrijf
Toelichting 32: Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening - verzekeringsbedrijf ‘Recurrent’ versus ‘niet-recurrent’ ¶ ‘Niet-recurrente opbrengsten’ en ‘niet-recurrente kosten’ zijn resultaatscomponenten die verband houden met de gewone bedrijfsuitoefening in het verzekeringsbedrijf, maar die niet terugkerend van aard zijn. ¶ De niet-recurrente opbrengsten bevatten de als niet-recurrent beschouwde gerealiseerde meerwaarden op aandelen en de desbetreffende aanwending in (meestal) extra niet-recurrente voorzieningen. De recurrente opbrengst van de aandelenportefeuille wordt gedefinieerd als het product van het ‘historisch genormaliseerd rendement’ en de ‘historisch genormaliseerde marktwaarde’. Het ‘historisch genormaliseerd rendement’ is het gemiddelde verwachte rendement van de aangehouden aandelenportefeuille over de afgelopen tien jaar. De ‘historisch genormaliseerde marktwaarde’ is de gemiddelde marktwaarde van de aangehouden aandelenportefeuille over de voorbije tien jaar. Het positief verschil tussen de effectief ontvangen dividenden en gerealiseerde meerwaarden en de berekende recurrente opbrengst wordt geboekt als niet-recurrente opbrengst. Is het verschil negatief, dan wordt het tekort onttrokken aan de voorziening voor financiële risico’s.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
85
Toelichtingen en commentaar
Toelichting 31: Waardeverminderingen op effecten - bankbedrijf
Toelichtingen en commentaar
a Overzicht
Toelichting 32 a: Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening - verzekeringsbedrijf WINST UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING - VERZEKERINGSBEDRIJF 31-12-1998 (in duizenden EUR)
Technische rekening ‘Leven’
Technische rekening ‘Niet-leven’
Niettechnische rekening
Totaal
Bruto verdiende premies Uitgaande herverzekeringspremies
1 110 330 -4 907
759 118 -63 492
0 0
1 869 448 -68 399
Netto verdiende premies (rubriek A) Betaalde brutobedragen Betaalde bedragen, deel herverzekeraar Brutovoorziening voor te betalen schaden Voorziening voor te betalen schaden, deel herverzekeraar Winstdeling en restorno’s, onder aftrek van herverzekering Andere technische voorzieningen Overige technische opbrengsten en lasten
1 105 423 -398 980 4 451 -25 658 11 -1 680 -788 806 -1 892
695 626 -434 992 40 663 -111 087 17 172 -508 -15 999 -10 298
0 0 0 0 0 0 0 0
1 801 049 -833 973 45 114 -136 745 17 183 -2 188 -804 805 -12 190
Netto technische lasten (rubriek B) Opbrengsten van beleggingen Waardecorrecties tak 23 Beleggingslasten Overige opbrengsten en kosten (niet-technisch) Toerekening aan de technische rekeningen
-1 212 555 0 13 632 0 0 276 937
-515 048 0 0 0 0 171 320
0 548 727 0 -67 806 -18 020 -448 257
-1 727 603 548 727 13 632 -67 806 -18 020 0
290 568
171 320
14 644
476 532
Beleggingsopbrengsten en -lasten (rubriek C) Resultaat uit deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode (rubriek D) Nettoacquisitiekosten Administratiekosten
0
0
4 211
4 211
-66 434 -16 227
-187 211 -47 772
0 0
-253 645 -63 999
Algemene beheerskosten (rubriek E)
-82 662
-234 983
0
-317 644
0
0
-322
-322
100 775 61 209 0 -61 209 0
116 915 78 676 34 680 0 -113 356
18 532 167 592 0 0 0
236 222 307 477 34 680 -61 209 -113 356
0
0
167 592
167 592
100 775
116 915
186 124
403 814
Afschrijvingen eersteconsolidatieverschillen (rubriek F) Recurrent resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening Niet-recurrente gerealiseerde meer- en minderwaarden Wijziging premiereserve Extra voorziening voor het levenbedrijf Extra voorziening voor egalisatie en catastrofes Niet-recurrente opbrengsten en kosten (rubrieken G en H) Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening
86
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Technische rekening ‘Leven’
Technische rekening ‘Niet-leven’
Niettechnische rekening
Totaal
Bruto verdiende premies Uitgaande herverzekeringspremies
1 357 721 -3 578
786 792 -45 767
0 0
2 144 513 -49 345
Netto verdiende premies (rubriek A) Betaalde brutobedragen Betaalde bedragen, deel herverzekeraar Brutovoorziening voor te betalen schaden Voorziening voor te betalen schaden, deel herverzekeraar Winstdeling en restorno’s, onder aftrek van herverzekering Andere technische voorzieningen Overige technische opbrengsten en lasten
1 354 143 -399 803 891 -9 532 1 583 -8 -1 161 567 -2 801
741 025 -468 854 32 026 -82 555 -17 675 -517 -7 231 -9 621
0 0 0 0 0 0 0 0
2 095 168 -868 657 32 918 -92 087 -16 093 -525 -1 168 798 -12 422
Netto technische lasten (rubriek B) Opbrengsten van beleggingen Waardecorrecties tak 23 Beleggingslasten Overige opbrengsten en kosten (niet-technisch) Toerekening aan de technische rekeningen
-1 571 237 0 118 751 0 0 311 626
-554 427 0 0 0 0 189 090
0 707 654 0 -132 245 -17 271 -500 716
-2 125 665 707 654 118 751 -132 245 -17 271 0
430 377
189 090
57 422
676 889
Beleggingsopbrengsten en -lasten (rubriek C) Resultaat uit deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode (rubriek D) Nettoacquisitiekosten Administratiekosten
0
0
11 495
11 495
-75 646 -20 772
-201 735 -46 018
0 0
-277 381 -66 790
Algemene beheerskosten (rubriek E)
-96 418
-247 753
0
-344 171
Afschrijvingen eersteconsolidatieverschillen (rubriek F)
0
0
-1 735
-1 735
Recurrent resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening Niet-recurrente gerealiseerde meer- en minderwaarden Voorziening voor financiële risico’s Extra voorziening voor het levenbedrijf Voorziening voor schadegevallen m.b.t. ‘jaar 2000’ en dioxine Extra voorziening schade
116 864 131 106 0 -131 106 0 0
127 935 38 763 0 0 -29 566 -9 197
67 181 87 733 -71 769 0 0 0
311 981 257 602 -71 769 -131 106 -29 566 -9 197
0
0
15 964
15 964
116 864
127 935
83 145
327 945
Niet-recurrente opbrengsten en kosten (rubrieken G en H) Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
87
Toelichtingen en commentaar
31-12-1999 (in duizenden EUR)
Toelichtingen en commentaar
31-12-2000 (in duizenden EUR)
Technische rekening ‘Leven’
Technische rekening ‘Niet-leven’
Niettechnische rekening
Totaal
Bruto verdiende premies Uitgaande herverzekeringspremies
1 885 995 -4 707
818 728 -49 543
0 0
2 704 723 -54 250
Netto verdiende premies (rubriek A) Betaalde brutobedragen Betaalde bedragen, deel herverzekeraar Brutovoorziening voor te betalen schaden Voorziening voor te betalen schaden, deel herverzekeraar Winstdeling en restorno’s, onder aftrek van herverzekering Andere technische voorzieningen Overige technische opbrengsten en lasten
1 881 288 -629 075 1 428 -6 089 558 1 084 -1 120 507 -2 446
769 185 -550 246 70 607 -38 301 -40 781 -397 -7 985 -12 693
0 0 0 0 0 0 0 0
2 650 473 -1 179 320 72 035 -44 389 -40 222 687 -1 128 492 -15 139
Netto technische lasten (rubriek B) Opbrengsten van beleggingen Waardecorrecties tak 23 Beleggingslasten Overige opbrengsten en kosten (niet-technisch) Toerekening aan de technische rekeningen
-1 755 046 0 -182 489 0 0 326 919
-579 795 0 0 0 0 200 040
0 847 613 0 -222 467 -21 855 -526 959
-2 334 841 847 613 -182 489 -222 467 -21 855 0
144 431
200 040
76 331
420 802
0
0
11 460
11 460
-86 080 -23 234
-216 275 -48 698
0 0
-302 355 -71 932
-109 314
-264 974
0
-374 287
Afschrijvingen eersteconsolidatieverschillen (rubriek F)
0
0
-1 724
-1 724
Recurrent resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening Niet-recurrente gerealiseerde meer- en minderwaarden Voorziening voor financiële risico’s Voorziening voor schadegevallen m.b.t. ‘jaar 2000’ en dioxine Wijziging premiereserve Extra voorziening voor egalisatie en catastrofes Overige kosten
161 359 1 101 0 0 0 0 -1 101
124 457 0 -37 477 29 566 23 285 -9 440 -5 935
86 068 90 781 -52 420 0 0 0 -13 074
371 883 91 882 -89 897 29 566 23 285 -9 440 -20 110
0
0
25 286
25 286
161 359
124 457
111 354
397 169
Beleggingsopbrengsten en -lasten (rubriek C) Resultaat uit deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode (rubriek D) Nettoacquisitiekosten Administratiekosten Algemene beheerskosten (rubriek E)
Niet-recurrente opbrengsten en kosten (rubrieken G en H) Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening
88
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Toelichting 32 b: Samenstelling bruto geboekte premies ‘Leven’ SAMENSTELLING BRUTO GEBOEKTE PREMIES ‘LEVEN’ (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
1 110 330
1 357 721
1 885 719
38,9 %
15 099
15 741
18 682
18,7 %
Rechtstreekse zaken
1 095 231
1 341 980
1 867 037
39,1 %
Individueel versus Groep Individuele premies (exclusief tak 23) Premies betreffende groepsverzekeringsovereenkomsten
1 013 654 81 578
1 251 266 90 714
1 761 864 105 172
40,8 % 15,9 %
328 836 766 396
343 673 998 307
390 925 1 476 112
13,7 % 47,9 %
282 727 641 746 170 758
89 221 318 258 934 502
94 770 313 705 1 458 562
6,2 % -1,4 % 56,1 %
725
-1 151
-1 022
-11,2 %
-51 202
-48 750
-53 106
8,9 %
Totaal Aangenomen zaken
Periodiek versus koopsom Periodieke premies Koopsommen Zonder versus met winstdeling en tak 23 Premies van overeenkomsten zonder winstdeling Premies van overeenkomsten met winstdeling Premies van overeenkomsten waarbij het beleggingsrisico niet gedragen wordt door de onderneming (tak 23) Herverzekeringssaldo Commissielonen
¶ De netto verdiende premies in het levenbedrijf groeien aan met 39 % tot 1 881 miljoen EUR. Het commerciële succes van de levensverzekeringen gekoppeld aan beleggingsfondsen duurt onverminderd voort. Deze genereren in 2000 een premie-inkomen van 1 459 miljoen EUR (een stijging met 56 %). ¶ Een opwaardering van de gewaarborgde tariefrente voor de moderne producten van 3,25 % naar 3,75 % volstond niet om de productie van traditionele levensverzekeringen aan te zwengelen. Het premieinkomen bleef dan ook nagenoeg status-quo. ¶ De netto technische lasten in het levenbedrijf stijgen met 11,7 %, wat de resultante is van de premiegroei enerzijds en een waardedaling met 182,5 miljoen EUR van de tak-23-beleggingsfondsen, als gevolg van het negatieve beursklimaat, anderzijds. ¶ De nettokostenratio daalt van 7,1 % in 1999 naar 5,8 % in 2000. ¶ Door de toegenomen technische voorzieningen stijgen de recurrente financiële opbrengsten die aan de levenactiviteiten worden toegewezen met 15,3 miljoen EUR. ¶ Het recurrent resultaat van het levenbedrijf sluit af op 161,4 miljoen EUR, een stijging met 38,1 %.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
89
Toelichtingen en commentaar
b Levenbedrijf
Toelichtingen en commentaar
c Schadebedrijf
Toelichting 32 c: Overzicht - schadebedrijf OVERZICHT -SCHADEBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Bruto verdiende premies Brutoschaden1 Brutobedrijfskosten2 Herverzekeringssaldo3
759 118 -546 079 -246 858 6 218
786 792 -551 409 -255 724 -23 445
818 728 -588 546 -275 673 -8 257
4,1 % 6,7 % 7,8 % -64,8 %
Subtotaal, resultaat ‘Niet-leven’ (verdere indeling: zie hieronder) Andere technische voorzieningen Overige technische opbrengsten en lasten Beleggingsopbrengsten en -lasten
-27 601
-43 785
-53 748
22,8 %
-16 507 -10 298 171 320
-7 749 -9 621 189 090
-9 143 -12 693 200 040
18,0 % 31,9 % 5,8 %
Resultaat van de technische rekening ‘Niet-leven’
116 915
127 935
124 457
-2,7 %
1 Betaalde brutobedragen + voorziening te betalen schaden. 2 Algemene administratiekosten en acquisitiekosten (zonder aftrek van herverzekering en winstdeling). 3 Deel van de herverzekeraars in de technische lasten - uitgaande herverzekeringspremies + commissielonen ontvangen van herverzekeraars en winstdeling.
RESULTATEN PER SUBTAK Bruto verdiende premies
Brutoschaden
Brutobe- Herverzekeringssaldo drijfskosten
Totaal
786 792
-551 409
-255 724
-23 445
-43 786
Aangenomen zaken
152 390
-121 690
-43 428
-16 060
-28 788
Rechtstreekse zaken 1 Ongevallen en ziekte (takken 1, 2 excl. arbeidsongevallen) 2 Arbeidsongevallen (tak 1) 3 Motorrijtuigen burgerlijke aansprakelijkheid (tak 10) 4 Motorrijtuigen andere takken (takken 3, 7) 5 Scheepvaart, luchtvaart, transport (takken 4, 5, 6, 7, 11, 12) 6 Brand en andere schade aan goederen (takken 8, 9) 7 Algemene burgerlijke aansprakelijkheid (tak 13) 8 Kredieten en borgtochten (takken 14, 15) 9 Diverse geldelijke verliezen (tak 16) 10 Rechtsbijstand (tak 17) 11 Hulpverlening (tak 18)
634 402 61 074 70 471 185 279 65 263 1 395 169 658 50 749 91 2 496 25 200 2 724
-429 719 -36 177 -31 299 -188 124 -37 745 -1 007 -74 072 -36 483 12 -1 595 -20 950 -2 279
-212 296 -21 458 -14 027 -57 821 -21 652 -799 -66 698 -20 311 -19 -668 -8 022 -821
-7 385 -258 -2 849 -573 -56 -35 -2 000 -1 587 -7 0 -21 0
-14 997 3 181 22 296 -61 240 5 811 -446 26 889 -7 631 79 233 -3 792 -377
(in duizenden EUR)
Totaal
1999
90
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Brutoschaden
Brutobe- Herverzekeringssaldo drijfskosten
Totaal
Totaal
818 728
-588 546
-275 673
-8 257
-53 748
Aangenomen zaken
173 936
-166 506
-54 166
-7 522
-54 258
Rechtstreekse zaken 1 Ongevallen en ziekte (takken 1, 2 excl. arbeidsongevallen) 2 Arbeidsongevallen (tak 1) 3 Motorrijtuigen burgerlijke aansprakelijkheid (tak 10) 4 Motorrijtuigen andere takken (takken 3, 7) 5 Scheepvaart, luchtvaart, transport (takken 4, 5, 6, 7, 11, 12) 6 Brand en andere schade aan goederen (takken 8, 9) 7 Algemene burgerlijke aansprakelijkheid (tak 13) 8 Kredieten en borgtochten (takken 14, 15) 9 Diverse geldelijke verliezen (tak 16) 10 Rechtsbijstand (tak 17) 11 Hulpverlening (tak 18)
644 792 63 296 63 694 189 032 69 582 1 214 175 933 50 109 1 095 1 874 25 837 3 126
-422 040 -38 298 -47 091 -153 418 -39 374 -581 -85 490 -39 570 173 107 -16 633 -1 864
-221 507 -23 097 -14 205 -60 262 -23 195 -470 -69 519 -20 745 -25 -675 -8 279 -1 036
-735 -1 671 2 610 2 135 21 -36 -2 113 -725 -953 0 -1 0
510 230 5 007 -22 514 7 034 126 18 811 -10 931 291 1 306 923 226
2000
¶ De netto verdiende premies stijgen met 3,8 % tot 769,2 miljoen EUR. De groei van het premie-inkomen uit rechtstreekse zaken is veeleer bescheiden en wordt grotendeels op de Centraal-Europese markt gerealiseerd. Alhoewel het aantal verzekerde risico’s in portefeuille in België nog steeds toeneemt, blijven de premie-ontvangsten onder druk van de concurrentie nagenoeg constant. De uitbreiding van de portefeuille herverzekeringsacceptatie daarentegen wordt wel vertaald in een groei van de netto geboekte premies 24,7 %. ¶ In 2000 lijkt een einde te zijn gekomen aan de dalende tarieven op de herverzekeringsmarkt. De tegenvallende technische resultaten van de voorbije jaren en de recente terugval van de aandelenkoersen dwingen de herverzekeringssector in 2001 tot opwaartse tariefcorrecties. ¶ De nettoschaderatio neemt ten opzichte van 1999 licht toe met 0,1 procentpunt tot 72,6 %. De gestegen schadelast van de herverzekeringsactiviteit wordt bijna volledig geneutraliseerd door het rechtstreekse schadebedrijf, waar de nettoschaderatio daalt met 4,6 procentpunten tot 65,3 %. De voorzieningen die eind 1999 door het herverzekeringsbedrijf Secura waren aangelegd om de schade met betrekking tot de zware decemberstormen te vergoeden, bleken uiteindelijk onderschat, terwijl in het rechtstreekse schadebedrijf daarentegen eerder gevormde voorzieningen vrijkwamen. ¶ De nettokostenratio stijgt lichtjes van 33,6 % in 1999 tot 34,0 % in 2000. ¶ Niettegenstaande de scherpe prijsconcurrentie op de Belgische markt en de mindere prestaties van de herverzekeringsacceptatie realiseert het schadebedrijf in 2000 een recurrent resultaat van 124,5 miljoen EUR (127,9 miljoen EUR in 1999).
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
91
Toelichtingen en commentaar
Bruto verdiende premies
(in duizenden EUR)
Toelichtingen en commentaar
d Niet-technische resultaten
Toelichting 32 d: Overzicht OVERZICHT (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Recurrent technisch resultaat ‘Leven’ Recurrent technisch resultaat ‘Niet-Leven’ Recurrent niet-technisch resultaat Recurrent resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening Niet-recurrent resultaat
100 775 116 915 18 532 236 222 167 592
116 865 127 935 67 181 311 981 15 964
161 359 124 457 86 068 371 883 25 286
38,1 % -2,7 % 28,1 % 19,2 % 58,4 %
Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening
403 814
327 945
397 169
21,1 %
Niet-technisch resultaat ¶ De toename van de recurrente financiële opbrengsten resulteert in een stijging van het recurrent niet-technisch resultaat van 67,2 miljoen EUR in 1999 naar 86,1 miljoen EUR in 2000. Niet-recurrent resultaat ¶ Het niet-recurrent resultaat stijgt van 16,0 miljoen EUR tot 25,2 miljoen EUR. ¶ De verplichte wijziging van de berekeningsmethode voor de voorziening voor niet-verdiende premies (de methode van de 365sten in plaats van de methode van de 24sten) heeft tot gevolg dat er minder premie dient geprovisioneerd te worden voor de komende risicoperiode. Omwille van de vergelijkbaarheid is voor de berekening van de recurrente verdiende premies nog de oude methode, zijnde de methode van de 24sten, toegepast. Het verschil wordt als een niet-recurrente opbrengst geboekt. ¶ De in 1999 aangelegde voorziening met het oog op mogelijke schadegevallen naar aanleiding van de overgang naar het jaar 2000 wordt, wegens het uitblijven van schade, volledig teruggenomen. ¶ In 1999 werd eveneens een extra bedrag aan de technische voorzieningen Leven toegevoegd ter afdekking van het lagerenterisico. Aangezien het renterisico eind 1999 volledig was afgedekt, is geen extra toevoeging meer vereist in 2000. ¶ Aan de voorziening voor financiële risico’s wordt per einde 2000 bijna 90 miljoen EUR toegevoegd.
Toelichting 32 e: Beleggingsopbrengsten en -lasten BELEGGINGSOPBRENGSTEN EN -LASTEN (in duizenden EUR)
Opbrengsten en lasten*
WaardecorMeer- en recties minder-waarden
Totaal
1999 Totaal zonder beheerskosten Terreinen en gebouwen Deelnemingen volgens de vermogensmutatie-methode Aandelen en andere niet-vastrentende effecten Obligaties en andere vastrentende effecten Deelnemingen in gemeenschappelijke beleggingen Hypothecaire leningen en andere kredieten Deposito’s bij cederende ondernemingen Beleggingen in het kader van tak 23 Overige beleggingen Beheerskosten Totaal met beheerskosten
92
441 290 21 557 0 66 807 331 573 2 569 19 321 3 966 1 292 -5 795
135 781 -8 379 11 495 8 297 2 175 0 233 0 118 751 3 209
134 957 0 0 134 957 0 0 0 0 0 0
712 028 13 178 11 495 210 062 333 747 2 569 19 554 3 966 120 043 -2 585 -8 106 703 923
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Opbrengsten en lasten*
WaardecorMeer- en recties minder-waarden
Totaal
2000 Totaal zonder beheerskosten Terreinen en gebouwen Deelnemingen volgens de vermogensmutatiemethode Aandelen en andere niet-vastrentende effecten Obligaties en andere vastrentende effecten Deelnemingen in gemeenschappelijke beleggingen Hypothecaire leningen en andere kredieten Deposito’s bij cederende ondernemingen Beleggingen in het kader van tak 23 Overige beleggingen Resultaten uit de omrekening van vreemde valuta Beheerskosten Totaal met beheerskosten
474 170 19 732 0 84 089 342 493 2 517 13 149 4 896 7 270 24 0
-182 604 -8 234 11 460 -2 400 2 507 -18 146 0 -182 489 -1 656 -1 921
161 194 0 0 161 194 0 0 0 0 0 0 0
452 760 11 497 11 460 242 883 345 001 2 499 13 295 4 896 -175 219 -1 632 -1 921 -6 697 446 063
SAMENSTELLING MEERWAARDEN OP AANDELEN (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
92 410 29 790 16 445 96 678 0 0 0 0 0 0 27 268 34 705 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 70 766
0 0 0 122 460 48 810 29 670 24 120 14 550 8 970 10 470 10 860 12 740 22 240 10 540 8 750 4 160 0 7 260 0 0 0 0 0 0 0 0 0 35 129
0 0 0 -10 312 0 15 691 2 058 0 65 265 0 2 776 0 0 0 0 0 -4 289 0 0 0 0 108 206 -5 825 15 642 13 758 6 445 5 255 39 950
Generale Bank Generale Maatschappij Royale Belge Almanij Tractebel Fortis ING ST Microelectronics Mannesmann CBR UCB Electrabel PetroFina Guardian Royal Exchange Mobistar KBC Equity Fund World KBC Bankverzekeringsholding Paribas Bank België AGF Philips Kredietbank CCF Hagemeyer Skandia Fosakrings Copeba BGL Suez Lyonnaise des Eaux Overige * Inclusief het resultaat uit deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
93
Toelichtingen en commentaar
(in duizenden EUR)
Toelichtingen en commentaar
3.2.3 Resultaten uit de gewone holdingactiviteiten
Toelichting 33: Winst uit de gewone bedrijfsuitoefening - holdingactiviteiten ¶ De holdingactiviteiten leveren, zoals vorig jaar, een negatief resultaat op door onder meer de kosten van schuldfinanciering en de bedrijfskosten naar aanleiding van de externe communicatie voor de Groep. 3.2.4 Uitzonderlijke resultaten en belastingen
Toelichting 34: Uitzonderlijke resultaten - Groep UITZONDERLIJKE RESULTATEN - GROEP (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Uitzonderlijk resultaat
-116 467
194 941
698 906
258,5 %
Opbrengsten en kosten n.a.v. de fusie Herstructureringskosten bankbedrijf Herstructureringskosten verzekeringsbedrijf Afschrijvingen van goodwill Gerealiseerde meerwaarden financiële vaste activa + Bankbedrijf + Verzekeringsbedrijf
-126 341 -111 552 -26 863 -60 376
-11 788 0 -11 788 0
-4 271 0 -4 271 0
-63,8 % -63,8 % -
37 184 35 266
0 0
0 0
-
Overige uitzonderlijke resultaten - bankbedrijf Uitzonderlijke afschrijvingen en (terugnemingen van) waardeverminderingen op vaste activa Gerealiseerde minder- en meerwaarden op materiële vaste activa Gerealiseerde minder- en meerwaarden op financiële vaste activa + KBC Bank Luxembourg + Kredietbank SA Luxembourgeoise + Irish Life + KBC Bank (Suisse) + Crédit Commercial de France + Andere Overige voorzieningen voor uitzonderlijke risico’s en kosten Andere uitzonderlijke opbrengsten en kosten
13 406 -7 989
206 645 -13 995
693 171 -29 696
235,4 % 112,2 %
2 281 17 502 0 0 0 0 0 17 502 0 1 613
7 378 211 091 49 441 72 676 65 839 4 996 0 18 140 -1 203 3 374
2 171 712 641 0 62 910 0 0 644 206 5 525 0 8 055
-70,6 % 237,6 % -100,0 % -13,4 % -100,0 % -100,0 % -69,5 % -100,0 % 138,8 %
Overige uitzonderlijke resultaten - verzekeringsbedrijf Uit de realisatie van financiële vaste activa Andere uitzonderlijke opbrengsten en kosten
-3 532 0 -3 532
84 0 84
-974 0 -974
-
0 0 0
0 0 0
10 980 10 980 0
-
Overige uitzonderlijke resultaten - Holding Uit de realisatie van financiële vaste activa (CCF ) Andere uitzonderlijke opbrengsten en kosten
¶ De uitzonderlijke resultaten zijn nagenoeg volledig toe te wijzen aan het bankbedrijf en betreffen naast de al in het eerste halfjaar gerealiseerde meerwaarden op de verkoop van CCF (655 miljoen EUR, inclusief de Holding) ook de in het tweede halfjaar gerealiseerde meerwaarden op de verkoop van de resterende participatie in Kredietbank SA Luxembourgeoise (63 miljoen EUR).
Toelichting 35: Belastingen - Groep ¶ De belastingen stijgen met 36,2 % tot 311,5 miljoen EUR, onder meer als gevolg van de betere operationele resultaten in vergelijking met de referentieperiode.
94
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Toelichting 36: Posten buiten balanstelling - bankbedrijf POSTEN BUITEN BALANSTELLING - BANKBEDRIJF (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
9 741 988 48 605 4 027 931 5 068 476 512 992 83 984
13 338 013 36 558 5 996 201 6 584 326 620 200 100 728
15 621 467 39 726 6 350 499 7 936 666 737 431 557 145
17,1 % 8,7 % 5,9 % 20,5 % 18,9 % 453,1 %
2 Verplichtingen met een potentieel kredietrisico A Vaste verplichtingen tot fondsverstrekking B Verplichtingen wegens contantaankopen van effecten en andere waarden C Beschikbare marge op betekende kredietlijnen D Verplichtingen tot vaste opneming en plaatsing van effecten
38 846 439 3 087 195 216 340
43 654 727 231 556 88 765
49 346 910 3 609 548 253 165
13,0 % 1458,8 % 185,2 %
35 445 090 97 814
43 316 753 17 654
45 390 249 93 948
4,8 % 432,2 %
3 Aan de in de consolidatie opgenomen ondernemingen toevertrouwde waarden A Waarden gehouden onder fiducieregeling B Open bewaring en gelijkgestelde
74 107 795
79 003 407
92 434 244
17,0 %
847 903 73 259 892
1 113 433 77 889 973
1 197 365 91 236 879
7,5 % 17,1 %
30 003
20 593
28 068
36,3 %
Verbonden Ondernemingen ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
Andere
Totaal
17 140 0 0 0 0 0 0 645 3 200 1 272 12 759 0 0 0 0 85 174 5
28 067 124 2 231 372 2 93 186 645 3 200 1 272 12 759 3 000 4 015 780 124 85 174 5
1 Eventuele passiva A Niet-genegotieerde accepten B Kredietvervangende borgtochten C Overige borgtochten D Documentaire kredieten E Activa bezwaard met zakelijke zekerheden voor rekening van derden
4 Te storten op aandelen
MAATSCHAPPIJ
Bankbedrijf Gemma Frisius-Fonds K.U. Leuven IT-Partners Resiterra Secretariaat voor Roerende Waarden BEM Wendelen-Fonds African Export-Import Bank Europees Investeringsfonds IDETA Net Fund Europe Aquafin Buelens Real Estate Fin-Force Big Bang Ventures Antwerps Innovatie Centrum Aquaplus ModeNatie MTS Belgium
9 742 124 2 231 372 0 0 0 0 0 0 0 0 3 000 4 015 0 0 0 0 0
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
1 185 0 0 0 2 93 186 0 0 0 0 0 0 0 780 124 0 0 0
95
Toelichtingen en commentaar
3.3. POSTEN BUITEN BALANSTELLING
Toelichtingen en commentaar
5. Buitenbalansverrichtingen op termijn in effecten, vreemde valuta’s en andere financiële instrumenten (inclusief verzekeringsbedrijf) 31-12-1999 (in duizenden EUR)
Resterende looptijd
Vervangingswaarde positieve negatieve
Potentieel kredietrisico
Gecontracteerde bedragen
< 1 jaar
1-5 jaar
> 5 jaar
279 117 244
251 709 248
20 376 500
7 031 497
3 185 523
-3 094 079
1 338 184
60 258 888 3 118 183 354 062
59 684 824 1 497 839 310 830
574 064 1 399 132 43 232
0 221 212 0
1 322 517 127 781 0
-1 256 494 -210 677 -11 277
625 551 101 500 5 270
161 358 565 4 956 433 22 692 942 385 137
13 344 300 118 339 107 576 364 059
6 412 705 0 0 37 654
1 248 303 13 008 236 359 0
-777 061 -31 173 -56 186 0
162 912 592 538 2 385
672 077 150 601
4 425 798 0
359 926 0
236 090 1 465
-611 699 -139 512
430 400 9 036
437 438 309
235 524 699
124 482 764
77 430 846
5 873 262
-5 443 559
3 587 352
62 804 984 5 601 026 360 081 6 335 135
62 113 377 1 690 033 360 081 5 633 185
691 606 2 531 273 0 701 106
0 1 379 720 0 844
905 101 229 104 0 34 333
-805 051 -159 329 0 -38 539
655 714 246 943 3 601 91 450
67 835 190 66 517 947 20 410 446 8 280 135
84 583 468 1 857 207 3 086 580 25 403 768
67 897 577 40 000 0 5 019 118
4 285 462 91 087 8 877 275 385
-4 065 909 -83 109 -20 656 -252 114
1 441 381 9 886 15 433 202 306
1 794 536 889 769
5 459 664 168 092
3 093 587 0
43 913 0
-18 852 0
853 804 66 834
NIET-TRADING Derivaten 1 Van vreemde valuta’s + Valutatermijnverrichtingen + Valuta- en renteswaps + Opties
2 Van andere financiële instrumenten Rentecontracten + Renteswapovereenkomsten 181 115 570 + Rentetermijncontracten 5 074 773 + Rentefutures 22 800 517 + Renteopties 786 850 Andere contracten + Aandelenopties 5 457 800 + Futuresverrichtingen 150 601 TRADING Derivaten 1 Van vreemde valuta’s + Valutatermijnverrichtingen + Valuta- en renteswaps + Futures + Opties
2 Van andere financiële instrumenten Rentecontracten + Renteswapovereenkomsten 220 316 235 + Rentetermijncontracten 68 415 154 + Rentefutures 23 497 025 + Renteopties 38 703 020 Andere contracten + Aandelenopties 10 347 787 + Futuresverrichtingen 1 057 862 TOTAAL TRADING EN NIET-TRADING Derivaten
716 555 553
487 233 947
144 859 264
84 462 343
9 058 785
-8 537 638
4 925 536
1 Van vreemde valuta’s + Valutatermijnverrichtingen + Valuta- en renteswaps + Futures + Opties
123 063 872 8 719 209 360 081 6 689 197
121 798 201 3 187 872 360 081 5 944 015
1 265 670 3 930 405 0 744 338
0 1 600 932 0 844
2 227 618 356 885 0 34 333
-2 061 545 -370 006 0 -49 816
1 281 265 348 443 3 601 96 720
96
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Gecontracteerde bedragen
2 Van andere financiële instrumenten Rentecontracten + Renteswapovereenkomsten 401 431 805 + Rentetermijncontracten 73 489 927 + Rentefutures 46 297 542 + Renteopties 39 489 870 Andere contracten + Aandelenopties 15 805 587 + Futuresverrichtingen 1 208 463 Derivaten: Indeling naar soort tegenpartij Overheid 51 354 183 Financiële instellingen 593 585 776 Overige 71 615 593
Resterende looptijd
Vervangingswaarde positieve negatieve
Potentieel kredietrisico
< 1 jaar
1-5 jaar
> 5 jaar
229 193 755 71 474 380 43 103 388 8 665 272
97 927 768 1 975 546 3 194 156 25 767 827
74 310 282 40 000 0 5 056 772
5 533 765 104 095 245 236 275 385
-4 842 970 -114 282 -76 842 -252 114
1 604 293 10 478 15 971 204 691
2 466 613 1 040 370
9 885 462 168 092
3 453 513 0
280 003 1 465
-630 551 -139 512
1 284 204 75 870
-
-
-
328 163 6 929 739 1 800 883
-257 072 -6 360 342 -1 920 225
190 910 4 091 774 642 852
BECIJFERING IN DE TOELICHTING BIJ DE JAARREKENING VAN DE IMPACT OP DE RESULTATEN VAN DE DEROGATIE AAN DE WAARDERINGSREGEL VAN ARTIKEL 36BIS §2, MET BETREKKING TOT DE RENTETERMIJNVERRICHTINGEN (in duizenden EUR)
Bedrag op afsluitdatum
Verschil tussen de markt-waarde en de boekwaarde
217 793 303 18 497 373
-18 731 358 718
Categorieën termijnrenteverrichtingen In het kader van het thesauriebeheer In het kader van het ALM 31-12-2000 (in duizenden EUR)
Resterende looptijd
Vervangingswaarde positieve negatieve
Potentieel kredietrisico
Gecontracteerde bedragen
< 1 jaar
1-5 jaar
> 5 jaar
110 601 169
86 034 382
17 269 292
7 297 496
1 049 204
-1 041 269
486 688
8 627 594 3 304 536 317 181
7 417 818 1 692 358 204 074
1 209 776 1 144 280 113 106
0 467 898 0
270 599 128 632 0
-254 785 -202 919 0
134 667 109 230 7 696
2 Van andere financiële instrumenten Rentecontracten + Renteswapovereenkomsten 87 864 776 + Rentetermijncontracten 1 669 821 + Rentefutures 7 280 713 + Renteopties 770 792 Andere contracten + Aandelenopties 765 756
68 239 185 1 669 821 5 831 999 770 792
13 198 120 0 1 448 715 0
6 427 472 0 0 0
648 562 641 683 88
-572 050 -3 011 -8 417 -88
162 403 0 7 244 312
208 335
155 295
402 126
0
0
65 137
NIET-TRADING Derivaten 1 Van vreemde valuta’s + Valutatermijnverrichtingen + Valuta- en renteswaps + Opties
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
97
Toelichtingen en commentaar
31-12-1999 (in duizenden EUR)
Toelichtingen en commentaar
31-12-2000 (in duizenden EUR)
Resterende looptijd
Vervangingswaarde positieve negatieve
Potentieel kredietrisico
Gecontracteerde bedragen
< 1 jaar
1-5 jaar
> 5 jaar
499 928 128
266 561 568
148 814 666
84 551 895
19 187 165
-8 533 115
8 942 488
51 259 759 6 831 196 0 10 424 975
50 100 000 2 089 936 0 10 301 906
1 159 100 3 482 587 0 123 069
659 1 258 673 0 0
12 134 481 390 173 0 76 723
-1 172 300 -281 199 0 -81 695
559 004 289 429 109 173 0
84 238 612 17 128 176 12 948 375 10 448 922
93 721 652 410 919 1 321 073 34 424 254
72 282 719 0 203 117 8 524 318
4 561 176 18 364 13 791 292 290
-4 260 345 -21 199 -10 818 -263 404
1 552 849 2 055 9 652 299 986
77 923 731 1 381 910
14 172 013 0
2 282 409 0
1 700 167 0
-2 442 156 0
6 037 426 82 915
610 529 297
352 595 950
166 083 957
91 849 391
20 236 369
-9 574 384
9 429 176
59 887 353 10 135 732 0 10 742 156
57 517 818 3 782 294 0 10 505 980
2 368 876 4 626 867 0 236 176
659 1 726 571 0 0
12 405 081 518 805 0 76 723
-1 427 085 -484 117 0 -81 695
693 671 398 659 109 173 7 696
152 477 797 18 797 997 18 780 374 11 219 713
106 919 771 410 919 2 769 787 34 424 254
78 710 191 0 203 117 8 524 318
5 209 738 19 005 14 474 292 377
-4 832 395 -24 210 -19 234 -263 491
1 715 252 2 055 16 896 300 298
78 132 066 1 381 910
14 327 308 0
2 684 535 0
1 700 167 0
-2 442 156 0
6 102 563 82 915
1 504 034 234 513 504 116 578 412
1 331 553 128 775 480 35 976 924
739 951 68 149 535 22 959 904
68 109 17 941 105 2 227 155
-59 669 -6 509 458 -3 005 257
29 436 4 187 499 5 212 240
TRADING Derivaten 1 Van vreemde valuta’s + Valutatermijnverrichtingen + Valuta- en renteswaps + Futures + Opties
2 Van andere financiële instrumenten Rentecontracten + Renteswapovereenkomsten 250 242 983 + Rentetermijncontracten 17 539 095 + Rentefutures 14 472 564 + Renteopties 53 397 493 Andere contracten + Aandelenopties 94 378 153 + Futuresverrichtingen 1 381 910 TOTAAL TRADING EN NIET-TRADING Derivaten 1 Van vreemde valuta’s + Valutatermijnverrichtingen + Valuta- en renteswaps + Futures + Opties
2 Van andere financiële instrumenten Rentecontracten + Renteswapovereenkomsten 338 107 759 + Rentetermijncontracten 19 208 916 + Rentefutures 21 753 278 + Renteopties 54 168 285 Andere contracten + Aandelenopties 95 143 908 + Futuresverrichtingen 1 381 910 Derivaten: Indeling naar soort tegenpartij Overheid 3 575 538 Financiële instellingen 431 438 519 Overige 175 515 240
BECIJFERING IN DE TOELICHTING BIJ DE JAARREKENING VAN DE IMPACT OP DE RESULTATEN VAN DE DEROGATIE AAN DE WAARDERINGSREGEL VAN ARTIKEL 36BIS §2, MET BETREKKING TOT DE RENTETERMIJNVERRICHTINGEN (in duizenden EUR) Categorieën termijnrenteverrichtingen In het kader van het thesauriebeheer In het kader van het ALM
98
Bedrag op afsluitdatum
Verschil tussen de markt-waarde en de boekwaarde
63 344 073 14 130 637
2 115 149 429
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Niet-tradingverrichtingen ¶ Dekkingsverrichtingen: deze hebben als doel het rente- of valutarisico van een afgedekte positie te verminderen. Gelijksoortige verrichtingen mogen worden beschouwd als een homogeen geheel van af te dekken bestanddelen, inzoverre de afwijking van de ‘duration’ niet meer bedraagt dan 10 %. De classificatie is onherroepelijk, bij het afsluiten van een dekkingsverrichting moet duidelijk worden gespecifieerd welke positie wordt afgedekt. Een dekkingsverrichting die niet meer voldoet aan de daarvoor gestelde criteria wordt beschouwd als een verrichting uit de handelsportefeuille. Partiële afdekking is toegestaan. Om effectief te zijn, gebeurt de afdekking in dezelfde munt als die van de af te dekken positie. De Basis-Point-Value van de afdekking mag maximaal 20 % afwijken van die van de af te dekken positie. ¶ Asset Liability Management (ALM) in euro’s: verrichtingen in financiële instrumenten afgesloten in het kader van het ALM in euro’s zijn macrodekkingsverrichtingen (voldoen dus niet aan de criteria voor microdekkingsverrichtingen) waarbij conform het kaderbesluit van 14 juni 1994 van de CBF de resultaatsverwerking op pro-ratabasis gebeurt. ¶ Thesauriebeheer: rentetermijnverrichtingen die de normale termijn van geldmarktverrichtingen niet overstijgen en die zijn afgesloten in het kader van het thesauriebeheer (in vreemde valuta’s) worden conform de kaderbeslissing van 14 juni 1994 van de CBF op pro-ratabasis in de resultatenrekening opgenomen. ¶ Directionele posities in vreemde valuta’s: het betreft posities die enkel de dealingroom in Brussel door middel van derivaten inneemt met het oog op het realiseren van resultaten via meerwaarden of rentemarges op langere termijn. De bank waardeert deze portefeuille naar de markt. In tegenstelling tot latente minderwaarden, worden latente meerwaarden uit voorzichtigheid echter niet geboekt (het wel boeken van de latente meerwaarden zou in 2000 een bijkomende winst ad 39 miljoen EUR hebben teweeggebracht). Termijnverrichtingen van de directionele portefeuille voldoen niet aan de definitie van verrichtingen uit de handelsportefeuille voor de eigenvermogensvereisten. ¶ Globaal beheer in vreemde valuta’s: de andere rentetermijnverrichtingen in vreemde valuta’s, die het voorwerp uitmaken van een algemeen beheer van balans- en buitenbalansverrichtingen per munt, worden op pro-ratabasis in de resultatenrekening verwerkt. Het eventuele verlies per munt dat voortvloeit uit de marktwaardering van deze rentetermijnverrichtingen moet in de resultatenrekening worden opgenomen na compensatie van de eventuele latente meerwaarden van balansproducten in dezelfde munt. ¶ Het laatste deel van de bovenstaande tabel (‘artikel 36bis §2’ ) geeft de bedragen op afsluitdatum van de verrichtingen afgesloten in het kader van het thesauriebeheer en in het kader van het ALM (ALM in euro’s + globaal beheer in vreemde valuta’s). Indien de thesaurieverrichtingen naar de markt zouden zijn gewaardeerd, zou een bijkomende winst van 2,1 miljoen EUR zijn geboekt. Indien de ALM-verrichtingen naar de markt zouden zijn gewaardeerd, zou een bijkomende winst van 149,4 miljoen EUR zijn geboekt. Deze latente meerwaarden moeten worden geplaatst tegenover latente verliezen op balansposten die evenmin in de resultaten werden geboekt. Overige posten buiten balanstelling - verzekeringsbedrijf Op het einde van het boekjaar 2000 heeft de verzekeringsgroep ten bedrage van 42 miljoen EUR verkochte maar nog niet geleverde effecten en ten bedrage van 265,8 miljoen EUR gekochte maar nog niet ontvangen effecten. De herverzekeringsondernemingen van de Groep hebben ten bedrage van 59,5 miljoen EUR effecten geblokkeerd ten gunste van cedenten.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
99
Toelichtingen en commentaar
Tradingverrichtingen ¶ Tradingverrichtingen (verrichtingen uit de handelsportefeuille) hebben als doel op korte termijn winst te maken uit de schommelingen van prijzen of rente. Dergelijke verrichtingen worden naar de markt gewaardeerd. Operaties afgesloten als gevolg van het stellen van prijzen door de bank op de markt worden onder meer beschouwd als verrichtingen uit de handelsportefeuille. Verrichtingen uit de handelsportefeuille zijn onderworpen aan de eigenvermogensvereisten voor de dekking van het renterisico.
Toelichtingen en commentaar
Toelichting 37: Te storten op aandelen - verzekeringsbedrijf TE STORTEN OP AANDELEN - VERZEKERINGSBEDRIJF Verbonden ondernemingen
Ondernemingen waarmee een deelnemingsverhouding bestaat
Andere
Totaal
Totaal
0
238
1 775
2 013
BEM Premaz Gemeenschap. Motorwaarborgfonds Huis der Verzekering IT-Partners Bank voor Internationale Betalingen Aquafin Capricorn Venture Fund aandelen A Antwerps Innovatiecentrum Aquaplus
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
93 2 1 59 0 0 0 0 83 0
0 0 0 0 744 282 496 248 0 5
93 2 1 59 744 282 496 248 83 5
(in duizenden EUR)
Toelichting 38: Zakelijke zekerheden die door het geconsolideerd geheel worden gesteld of onherroepelijk beloofd op zijn eigen activa en andere belanrijke verplichtingen die niet werden opgenomen in de balans of buitenbalansposten - Groep ZAKELIJKE ZEKERHEDEN DIE DOOR HET GECONSOLIDEERD GEHEEL WORDEN GESTELD OF ONHERROEPELIJK BELOOFD OP ZIJN EIGEN ACTIVA - GROEP (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
5 270 458 4 221 691 614 032 220 983 41 261
19 379 347 0 532 227 256 851 963 629
267,7 % -100,0 % -13,3 % 16,2 % -
367 720 0 9 373 0
400 199 3 221 9 987 0
8,8 % 6,6 % -
83 612
113 943
604 242
430,3 %
372
13 651
116 252
751,6 %
Als waarborg voor schulden en verplichtingen van het geconsolideerd geheel Passiefposten + Mobiliseringen 6 575 514 + Vast pand voorschotten NBB 105 355 + Vast pand kredietfaciliteit EIB 467 478 + Asset pledge requirement KBC New York 124 278 + Andere 1 261 Posten buiten balanstelling + Opties en futures 148 984 + Effectenleningen 3 200 + Verplichte waarborgen arbeidsongevallen 8 759 + Andere 130 Als waarborg voor schulden en verplichtingen van derden Passiefposten + Andere Posten buiten balanstelling + Andere
100
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
¶ Homeloans and Finance limited ¶ Irish Homeloans and Finance limited ¶ KBC Asset Management Ireland limited ¶ IIB Homeloans limited ¶ IIB Finance limited ¶ IIB Homeloans and Finance limited ¶ IIB Commercial Finance limited ¶ IIB Asset Finance limited ¶ IIB Leasing limited ¶ Lease Services limited ¶ Khans Holdings limited ¶ Proactive Mortgages limited ¶ KBC Homeloans and Finance limited ¶ Demilune limited
¶ IIB Bank limited ¶ KBC Financial Services (Ireland) limited ¶ IIB Nominees limited ¶ Monastersky limited ¶ Kalzari limited ¶ Danube Holdings limited ¶ Perisda limited ¶ Meridian Properties limited ¶ Wardbury Properties limited ¶ Bencrest Properties limited ¶ Maurevel Investment Company limited ¶ Linkway Developments limited ¶ Needwood Properties limited ¶ Dunroamin Properties limited
3.4 DIVERSEN Toelichting 39: Kasstromentabel KASSTROMENTABEL VAN KBC BANKVERZEKERINGSHOLDING NV (GECONSOLIDEERD) (in duizenden EUR) KASSTROOM UIT BEDRIJFSACTIVITEITEN Geconsolideerde winst
1998
1999
2000
812 283
1 061 929
1 976 509
Bankbedrijf Nettowaardeverminderingen op vorderingen, verbintenissen, beleggingseffecten en financiële vaste activa Afschrijvingen op vaste activa Nettowijziging van de voorzieningen
893 199
564 862
360 579
225 852 152 583
268 691 3 300
313 814 -18 930
Verzekeringsbedrijf Afschrijvingen op vaste activa Afschrijvingen op beleggingen Nettowijziging van de voorzieningen niet-levensverzekeringen Nettowijziging van de voorzieningen levensverzekeringen Nettowijzigingen van andere voorzieningen
106 023 2 306 844 096 309 146 72 793
25 510 1 835 418 200 1 021 707 68 776
51 032 7 473 110 035 1 080 227 82 019
3 418 280 -1 514
3 434 810 -1 362
3 962 758 -1 362
493 372 -27 923 423 25 809 017 165 276 838 793 3 924 114 186 720
582 340 -28 816 059 26 349 883 89 472 -650 141 -3 581 503 5 378
52 064 -30 974 790 31 728 137 116 533 657 498 -4 300 908 339 205
Subtotaal interne financiering Uitkeringen aan bestuurders Bankbedrijf Invloed wijziging consolidatiekring op waardeverminderingen op vorderingen Aanschaffing beleggingseffecten Verkoop van beleggingseffecten Actuariële spreiding agio/disagio beleggingseffecten Wijzigingen van de overlopende rekeningen Wijziging in de behoefte aan bedrijfskapitaal Eliminaties bij consolidatie
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
101
Toelichtingen en commentaar
¶ De bank garandeert onherroepelijk alle per 31-12-2000 bestaande verplichtingen van de hierna vermelde Ierse ondernemingen, die daardoor van bepaalde publicatieverplichtingen vrijstelling kunnen verkrijgen onder sectie 17 van de Ierse Companies Amendment Act.
Toelichtingen en commentaar
(in duizenden EUR)
1998
1999
2000
Verzekeringsbedrijf Aanschaffing beleggingseffecten Verkoop van beleggingseffecten Wijzigingen van de overlopende rekeningen Wijziging in de behoefte aan bedrijfskapitaal Eliminaties bij consolidatie
-2 573 925 1 052 288 -40 104 46 131 93 360
-4 048 230 2 322 604 -8 613 149 178 -80 788
-3 327 910 2 115 887 10 974 -133 225 82 559
Holdingactiviteiten Wijziging in de behoefte aan bedrijfskapitaal Eliminaties bij consolidatie
582 112 -256 390
1 057 949 329 148
151 632 -402 767
Nettokasstroom uit bedrijfsactiviteiten
5 814 109
-2 865 934
76 285
Bankbedrijf Aanschaffing van financiële activa Overdracht van financiële vaste activa Aanschaffing van (im)materiële vaste activa Overdracht van (im)materiële vaste activa
-127 113 18 536 -465 475 150 014
-674 083 61 055 -522 481 405 714
-181 938 770 711 -557 085 302 172
Verzekeringsbedrijf Aanschaffing van (im)materiële vaste activa Overdracht van (im)materiële vaste activa
-108 122 5 364
-5 425 -517
-13 230 230
0
-285 436
-11 030
-526 796
-1 021 173
309 830
Opbrengst van de uitgifte van aandelen Betaalde dividenden Opbrengst van de uitgifte van preferente aandelen Achtergestelde obligaties en doorgeplaatste leningen Eliminaties bij consolidatie van achtergestelde obligaties Niet-achtergestelde obligaties en doorgeplaatste leningen Afboeking consolidatieverschil Overige wijzigingen
47 171 -324 047 0 585 556 0 -1 543 682 0 -23 694
27 747 -365 650 1 492 253 1 638 927 -253 740 198 966 -1 520 067 -68 074
37 169 -424 470 47 562 1 078 804 -315 639 1 033 262 263 768 -198 498
Nettokasstroom uit financieringsactiviteiten
-1 258 696
1 150 362
1 521 958
Kas en kasmiddelen aan het begin van het boekjaar Nettokasstroom uit bedrijfsactiviteiten Nettokasstroom uit investeringsactiviteiten Nettokasstroom uit financieringsactiviteiten
2 657 427 5 814 109 -526 796 -1 258 696
6 686 044 -2 865 934 -1 021 173 1 150 362
3 949 299 76 285 309 830 1 521 958
Kas en kasmiddelen op het einde van het boekjaar
6 686 044
3 949 299
5 857 372
Bankbedrijf Kas, tegoeden bij centrale banken, postcheque en giro Bij de centrale bank herfinancierbaar overheidspapier Vorderingen op kredietinstellingen zicht Schulden aan kredietinstellingen zicht Mobiliseringsschulden herdiscontering handelspapier
367 531 2 250 478 8 008 290 -3 855 015 -131 364
582 505 2 757 291 2 098 366 -1 436 909 -144 274
729 988 3 961 501 3 086 184 -2 128 257 -103 593
KASSTROOM UIT INVESTERINGSACTIVITEITEN
Holdingactiviteiten Aanschaffing van financiële vaste activa Nettokasstroom uit investeringsactiviteiten KASSTROOM UIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN
102
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Verzekeringsbedrijf Beschikbare waarden verzekeringsbedrijf Holdingactiviteiten Geldbeleggingen en liquide middelen Totaal
1998
1999
2000
46 124
51 000
176 284
0
41 320
135 265
6 686 044
3 949 299
5 857 372
¶ De kasstromentabel van KBC Bankverzekeringsholding (geconsolideerd) geeft een beeld van de wijzigingen in de loop van het jaar 2000 van de beschikbare kasmiddelen van de Groep. Behalve voor de financieringsactiviteiten worden de kasstromen afgezonderd naargelang zij in het bankbedrijf, verzekeringsbedrijf of in de Holding plaatsvinden. ¶ De kasstromentabel is opgemaakt volgens de indirecte methode. Hierbij wordt de geconsolideerde winst aangepast voor de posten die geen kasontvangsten of kasuitgaven inhouden. Deze interne financiering behoort, net zoals de kasstromen van het bedrijfskapitaal, tot de kasstromen van de bedrijfsactiviteiten. Naast de kasstromen van de bedrijfsactiviteiten zijn ook de kasstromen van de investerings- en financieringsactiviteiten weergegeven. De som van deze drie kasstromen geeft de totale kasstroom weer tussen het begin en het einde van het boekjaar. ¶ De kas en kasmiddelen van de Groep stegen in 2000 met 1 908 miljoen EUR tot 5 857 miljoen EUR. De nettokasstroom uit de bedrijfsactiviteiten steeg in 2000 met 76,3 miljoen EUR terwijl er in 1999 nog een daling van 2 866 miljoen EUR was. Deze beweging is grotendeels te verklaren door de verhoogde verkoop van beleggingseffecten van het bankbedrijf en de daling in de aankoop van beleggingseffecten bij het verzekeringsbedrijf. In 2000 bedroeg de kasstroom uit de investeringsactiviteiten 309,8 miljoen EUR. Dat jaar zijn er met andere woorden meer realisaties gebeurd dan investeringen. Deze ontwikkeling vond voornamelijk plaats op het niveau van het bankbedrijf, dat de participatie in CCF verkocht heeft. De kasstroom uit financieringsactiviteiten bedraagt 1 522 miljoen EUR en wordt verklaard door de emissie van niet-achtergestelde obligaties bij het bankbedrijf en het consolidatieverschil.
Toelichting 40: Financiële relaties met bestuurders en zaakvoerders - Groep FINANCIËLE RELATIES MET BESTUURDERS EN ZAAKVOERDERS - GROEP (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
5 762
8 125
8 556
5 146 1 223
5 405 1 507
5 623 4 310
A Bedrag van de bezoldigingen van bestuurders* of zaakvoerders van de consolide-rende onderneming op grond van hun werkzaamheden in de consoliderende onderneming, haar dochterondernemingen en verbonden ondernemingen, met inbegrip van het bedrag van aan gewezen bestuurders of zaakvoerders op die grond toegekende rustpensioenen *wrv. leden van het Directiecomité B Voorschotten en kredieten toegekend aan de bestuurders en zaakvoerders waarvan sprake in punt A
¶ De in deze toelichting vermelde bedragen liggen hoger dan de bedragen vermeld in het hoofdstuk ‘Corporate Governance’ omdat deze toelichting ook die bezoldigingen van de bestuurders van KBC Bankverzekeringsholding NV betreft die zijn betaald door andere Groepsmaatschappijen dan KBC Bankverzekeringsholding NV, KBC Bank NV, en KBC Verzekeringen NV.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
103
Toelichtingen en commentaar
(in duizenden EUR)
Toelichtingen en commentaar
Toelichting 41: Vergoeding van het College van Commissarissen-Revisoren Aan het college van revisoren werden in 2000 de volgende gewone vergoedingen betaald (exclusief BTW): ¶ KBC Bankverzekeringsholding NV: 26 029 EUR ¶ KBC Bank NV: 632 426 EUR ¶ KBC Verzekeringen NV: 130 077 EUR. Naast het door de Algemene Vergaderingen van KBC Bankverzekeringsholding NV, KBC Bank NV en KBC Verzekeringen NV vastgelegde honorarium werden in 2000 de volgende bijkomende vergoedingen aan de Commissarissen-Revisoren toegekend (exclusief BTW): ¶ KBC Bankverzekeringsholding NV: 24 998 EUR voor uitzonderlijke werkzaamheden met betrekking tot de uitgifte van schuldpapier, de omzetting van ACO’s, de kapitaalverhoging voor het personeel en de werkgroep belast met de uitwerking en harmonisering van de waarderingsregels binnen de Groep. ¶ KBC Bank NV: 670 518 EUR (voor uitzonderlijke werkzaamheden met betrekking tot onder meer de waardering van KBC Asset Management, Investco, de doorlichting van specifieke dossiers en ‘comfort letters’ in verband met diverse uitgifteprogramma’s). ¶ KBC Verzekeringen NV: 56 396 EUR (voor bijzondere opdrachten met betrekking tot onder meer de waardering van de overdracht Rijksdienst voor Pensioenen, het seminarie en de opmaak ‘rapport IAS US GAAP’).
Toelichting 42: Personeel - Groep PERSONEEL - GROEP (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Gemiddeld personeelsbestand (in voltijdbaanequivalenten) KBC Bankverzekeringsholding NV KBC Bank NV KBC Verzekeringen NV*
0 19 751 2 496
5 25 680 2 690
10 36 120 2 943
83,0 % 40,7 % 9,4 %
Totaal wrv. werkzaam in België
22 247 19 292
28 375 20 077
39 073 20 344
37,7 % 1,3 %
Personeelskosten en kosten voor pensioenen (in duizenden EUR) KBC Bankverzekeringsholding NV KBC Bank NV KBC Verzekeringen NV*
0 1 178 642 116 190
444 1 369 274 137 775
910 1 674 560 144 197
105,0 % 22,3 % 4,7 %
Totaal
1 294 832
1 507 493
1 819 667
20,7 %
* Voor de verzekeringsmaatschappijen wordt het distributienetwerk niet meegerekend.
¶ De bovenstaande personeelsaantallen betreffen ¶ voltijdbaanequivalenten, ¶ gemiddelden over het jaar, ¶ voor dochtermaatschappijen die integraal worden geconsolideerd (inclusief hun dochtermaatschappijen): het volledige personeelsbestand; voor maatschappijen die evenredig worden geconsolideerd: het evenredige deel van het personeelsbestand.
104
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
4.1 KBC BANK SOLVABILITEIT KBC BANK (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Reglementair eigen vermogen KBC Bank (na winstverdeling)
9 462 258
11 950 738
14 549 161
21,7 %
Tier-1-kapitaal Eigen vermogen Herwaarderingsmeerwaarden Fonds voor Algemene Bankrisico’s Oprichtingskosten en immateriële activa Eigen aandelen Consolidatieverschillen Preferente aandelen* Belangen van derden
5 932 068 4 464 647 -11 620 1 604 057 -57 568 -55 269 -57 653 0 45 475
6 926 924 3 966 436 -11 115 1 825 476 -89 016 -55 269 -48 684 1 039 039 300 058
8 612 533 5 299 052 -10 630 1 841 379 -120 956 -55 269 -40 767 1 291 880 407 844
24,3 % 33,6 % -4,4 % 0,9 % 35,9 % 0,0 % -16,3 % 24,3 % 35,9 %
Tier-2-kapitaal Herwaarderingsmeerwaarden Upper-Tier-2-instrumenten + Verplicht converteerbare lening (1993-2003) + Verplicht converteerbare lening (1998- 2008) + Verplicht converteerbare lening (1999- 2006) + Perpetuele leningen Achtergestelde schulden
3 593 825 11 620 0 244 722 185 920 0 511 001 2 640 562
5 433 108 11 115 0 244 467 185 920 250 000 1 278 144 3 463 462
6 067 300 10 630 0 244 212 185 920 250 000 1 070 272 4 306 267
11,7 % -4,4 % -0,1 % 0,0 % 0,0 % -16,3 % 24,3 %
0
339 589
312 863
-7,9 %
-63 634
-748 884
-443 536
-40,8 %
82 599 732 74 282 987 1 991 028 3 833 447 746 155 1 746 115
93 537 922 87 170 659 2 822 588 1 954 738 1 447 850 142 088
91 014 335 85 148 141 2 038 663 1 929 925 1 714 125 183 481
-2,7 % -2,3 % -27,8 % -1,3 % 18,4 % 29,1 %
7,18 % 11,46 %
7,41 % 12,78 %
9,46 % 15,99 %
-
Tier-3-kapitaal Aftrekposten (deelnemingen) Totaal gewogen risicovolume Kredietrisico, belegging Kredietrisico, handel Renterisico, handel Positie tradingportefeuille aandelen Wisselrisico Solvabiliteitsratio’s Tier-1-ratio CAD-ratio
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
105
Solvabiliteit
4 Solvabiliteit
Solvabiliteit
VERKLARING ONTWIKKELING SOLVABILITEITSRATIO’S Tier-1-ratio
CAD-ratio
Toestand op 01-01-2000
7,41 %
12,78 %
Acquisities
0,06 %
0,32 %
Nieuwe middelen en interne vermogens-creatie Preferente aandelen Toevoegingen aan het Fonds voor Algemene Bankrisico’s Achtergestelde leningen en perpetuele leningen Winstreservering Kapitaalverhoging Effectisering Overige
0,28 % 0,02 % 0,00 % 1,19 % 0,00 % 0,31 % 0,02 %
0,05 % 0,02 % 0,91 % 1,20 % 0,00 % 0,50 % -0,09 %
Autonome groei gewogen risicovolume
0,18 %
0,30 %
Toestand op 31-12-2000
9,46 %
15,99 %
* De preferente aandelen worden in de balans geboekt onder de minderheidsbelangen.
¶ Het geconsolideerd eigen vermogen van KBC Bank nam in 2000 met 1 332,6 miljoen EUR toe tot 5 299,1 miljoen EUR. ¶ Door de toename van het boekhoudkundige eigen vermogen nemen de preferente aandelen opgenomen in Tier-1 ook toe met 252,8 miljoen EUR. Het Tier-1-kapitaal mag immers slechts ten belope van 15 % bestaan uit preferente aandelen; het saldo van de preferente aandelen is opgenomen in het Tier-2-kapitaal onder de perpetuele leningen. ¶ De aangroei van de achtergestelde leningen wordt gedragen door de forse stijging bij KBC België, veroorzaakt door de plaatsing van achtergestelde certificaten via het binnenlands kantorennet. ¶ Het gewogen risicovolume neemt af met 2,7 % onder invloed van de volgende bewegingen: ¶ toename van gewogen risico’s onder invloed van acquisities (+3 342 miljoen EUR) die ruimschoots wordt opgevangen door de effectiseringen in 2000 ( een synthetische CLO en een effectisering van autoleningen met een impact van respectievelijk 3 509,7 miljoen EUR en 232,9 miljoen EUR op het gewogen risicovolume; ¶ een daling van de autonome groei van de gewogen risico’s. Die wordt veroorzaakt door een daling van de gewogen risico’s (exclusief effectiseringen) bij KBC Bank NV; maar wordt deels gecompenseerd door de groei van de gewogen risico’s bij onder meer C { SOB, CBC Banque, K&H Bank en IIB Bank. ¶ De solvabiliteitsratio’s van KBC Bank liggen ruim boven de interne doelstelling van 7 % en 11 % voor respectievelijk de Tier-1-ratio en de CAD-ratio. Als dusdanig vormt dit overschot een beschikbare marge voor verdere endogene en exogene groei. Via een strakke beheersing van de autonome groei van de risicogewogen activa, interne kapitaalgroei en een betere spreiding van het ingezette kapitaal, rekening houdend met de risico-rendementverhouding van de activiteiten, streeft KBC Bank naar het behoud van de solvabiliteitsratio’s boven de intern beoogde doelstellingen.
106
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
SOLVABILITEIT KBC VERZEKERINGEN (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
Groei 1999Ä2000
Gestort maatschappelijk kapitaal Uitgiftepremies Reserves Consolidatieverschillen Omrekeningsverschillen Totaal eigen vermogen van de Groep
28 531 35 112 1 103 111 10 133 -6 169 1 170 719
28 955 121 743 1 167 291 -53 838 -7 215 1 256 935
28 955 121 743 1 368 905 -124 288 -2 044 1 393 270
0,0 % 0,0 % 17,3 % 130,9 % -71,7 % 10,8 %
Dividenduitkering KBC Verzekeringen Belang van derden Totaal eigen vermogen
-117 692 54 896 1 107 923
-126 172 57 453 1 188 216
-160 065 56 645 1 289 849
26,9 % -1,4 % 8,6 %
Achtergestelde schulden Totaal aansprakelijk vermogen
21 815 1 129 738
21 815 1 210 030
19 336 1 309 185
-11,4 % 8,2 %
-78 597 -14 027 -92 625
-71 146 -12 280 -83 426
-70 931 -10 556 -81 487
-0,3 % -14,0 % -2,3 %
TOTAAL
1 037 113
1 126 604
1 227 698
9,0 %
Niet-gerealiseerde meerwaarden + niet afgeschreven gedeelte van de consolidatie-verschillen ‘CCF’ Totaal inclusief niet-gerealiseerde meerwaarden
2 344 561 0 3 381 674
1 873 242 16 422 3 016 268
1 515 562 0 2 743 260
-19,1 % -100,0 % -9,1 %
Bedrag vereiste solvabiliteitsmarge uit hoofde van de activiteiten ‘Niet-leven’ Activiteitsgroepen ‘Niet-leven’ en ‘Arbeids-ongevallenwet’ 109 722 Renten 4 981 Totaal 114 703
122 240 5 405 127 645
126 451 5 875 132 326
3,4 % 8,7 % 3,7 %
Bedrag vereiste solvabiliteitsmarge uit hoofde van de activiteiten ‘Leven’ Eerste berekening 166 310 Tweede berekening 50 774 Totaal tak 21 217 084 Tak 23 2 108 Totaal 219 192
178 516 59 951 238 467 11 954 250 422
179 703 64 709 244 412 22 860 267 271
0,7 % 7,9 % 2,5 % 91,2 % 6,7 %
TOTAAL VEREISTE SOLVABILITEITSMARGE
333 894
378 066
399 597
5,7 %
Expliciete solvabiliteitsratio Impliciete solvabiliteitsratio
311 % 1013 %
298 % 798 %
307 % 687 %
-
703 219 3 047 780
748 538 2 638 201
828 101 2 343 663
10,6 % -11,2 %
Af te trekken Immateriële vaste activa Consolidatieverschillen Subtotaal
Surplus expliciet Surplus impliciet
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
107
Solvabiliteit
4.2 KBC VERZEKERINGEN
Solvabiliteit
¶ Het totaal aansprakelijk vermogen van KBC Verzekeringen nam in 2000 met 99,2 miljoen EUR toe tot 1 309 miljoen EUR. De voornaamste bewegingen hierin waren enerzijds de winstreservering en anderzijds (maar in omgekeerde richting) de toename van de geïmputeerde positieve consolidatieverschillen (zie ook toelichting,11 b: consolidatieverschillen). ¶ De expliciete solvabiliteitsratio, die wordt berekend als de verhouding tussen het in de verzekeringsgroep aanwezige solvabiliteitskapitaal exclusief latente meerwaarden en het vereiste solvabiliteitskapitaal, stijgt met 9 procentpunten tot 307 %. Het overeenkomstige solvabiliteitssurplus loopt op van 748,5 miljoen EUR per einde 1999 tot 828,1 miljoen EUR in 2000. ¶ De acquisities van het boekjaar 2000 (voornamelijk Warta) hebben een negatieve invloed op het aansprakelijk vermogen als gevolg van de betaalde goodwill, die integraal in mindering worden gebracht op het eigen vermogen. Deze daling wordt ruimschoots goedgemaakt door de stijging van de winst van de verzekeraar (aandeel van de Groep) met 18,2 %. Deze stijging steunt onder meer op de succesvolle verkoop van tak-23-producten, waarvoor een laag solvabiliteitskapitaal vereist is. ¶ De daling van de latente meerwaarden wordt veroorzaakt door het negatieve beursklimaat en door de realisatie van een aantal belangrijke meerwaarden op aandelen (onder andere CCF). Deze daling verklaart de vermindering van de impliciete solvabiliteitsratio.
108
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
VERSLAG VAN HET COLLEGE VAN ERKENDE COMMISSARISSEN VOORGELEGD AAN DE GEWONE VERGADERING VAN KBC BANKVERZEKERINGSHOLDING
AANDEELHOUDERS OVER DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING VAN
Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, hebben wij de eer u verslag uit te brengen over de uitvoering van de controleopdracht die ons werd toevertrouwd. Wij hebben de controle uitgevoerd van de geconsolideerde jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2000 met een balanstotaal van 187 657 982(000) EUR en waarvan de resultatenrekening afsluit met een geconsolideerde winst van het boekjaar (aandeel van de Groep) van 1 820 680(000) EUR. Deze geconsolideerde jaarrekening is opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur van de vennootschap. Wij hebben eveneens de controle van het jaarverslag uitgevoerd.
Verklaring over de geconsolideerde jaarrekening zonder voorbehoud Onze controles werden verricht overeenkomstig de normen van het Instituut der Bedrijfsrevisoren. Deze beroepsnormen eisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de geconsolideerde jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat, rekening houdend met de Belgische wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. Overeenkomstig deze normen hebben wij rekening gehouden met de administratieve en boekhoudkundige organisatie van de vennootschap, alsook met de procedures van interne controle. Wij hebben van de verantwoordelijke functionarissen van de vennootschap de voor onze controles vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij hebben op basis van steekproeven de verantwoording onderzocht van de bedragen opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. Wij hebben de waarderingsregels, de consolidatiegrondslagen, de betekenisvolle boekhoudkundige ramingen die de onderneming maakte en de voorstelling van de geconsolideerde jaarrekening in haar geheel beoordeeld. De jaarrekeningen van de vennootschappen die in de consolidatie zijn vervat, werden gecontroleerd door de commissarissen voor de Belgische ondernemingen en door externe auditors voor buitenlandse ondernemingen; wij hebben ons gesteund op hun verklaringen. Wij zijn van mening dat deze werkzaamheden en deze van de confraters en de externe revisoren die de rekeningen van de dochterondernemingen hebben gecontroleerd, een redelijke basis vormen voor het uitbrengen van ons oordeel. Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening van KBC Bankverzekeringsholding NV afgesloten op 31 december 2000, een getrouw beeld van het vermogen, de financiële toestand en van de resultaten van de Groep, in overeenstemming met de in België toepasselijke wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften, en wordt een passende verantwoording gegeven in de toelichting.
Bijkomende verklaringen Wij vullen ons verslag aan met de volgende bijkomende verklaringen, die niet van die aard zijn dat zij de draagwijdte van onze verklaring over de jaarrekening van het boekjaar 2000 wijzigen: ¶ Het geconsolideerde jaarverslag bevat de door de wet vereiste inlichtingen en stemt overeen met de jaarrekening. ¶ Zoals aangegeven in de waarderingsregels bij de geconsolideerde jaarrekening werden de positieve consolidatieverschillen op de deelnemingen verworven vanaf 1 januari 1999 rechtstreeks in mindering gebracht op het geconsolideerd eigen vermogen, op basis van een afwijking verleend door de Commissie voor het Bank- en Financiewezen krachtens artikel 8 van het KB van 1 september 1986 betreffende de geconsolideerde jaarrekeningen van portefeuillemaatschappijen. Brussel, 5 maart 2001 B.C.V. Klynveld Peat Marwick Goerdeler Bedrijfsrevisoren Vertegenwoordigd door Frans L. Theeuwes Luc Van Couter
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
B.C.V. PricewaterhouseCoopers Bedrijfsrevisoren Vertegenwoordigd door Felix Hendrickx
109
Verslag van het college van Commissarissen-Revisoren
Verslag van het college van Commissarissen-Revisoren
Vennootschappelijke jaarrekening KBC Bankverzekeringsholding NV
Vennootschappelijke jaarrekening KBC Bankverzekeringsholding NV
De vennootschappelijke jaarrekening van KBC Bankverzekeringsholding NV wordt hierna voorgesteld in een verkorte versie. Overeenkomstig de wettelijke voorschriften worden de statutaire jaarrekening, het verslag van de Raad van Bestuur en het verslag van de Commissarissen-Revisoren neergelegd bij de Nationale Bank van België. Deze documenten zijn op aanvraag beschikbaar bij: KBC Bankverzekeringsholding NV Directie Strategie en Expansie Havenlaan 2 1080 Brussel De Commissarissen-Revisoren hebben de statutaire jaarrekening van KBC Bankverzekeringsholding NV zonder voorbehoud goedgekeurd.
110
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
BALANS NA WINSTVERDELING ACTIVA (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
4 568 006
5 873 410
5 975 382
4 568 006 4 568 006 4 568 006 0 0 0
5 873 410 5 848 908 5 573 915 274 993 24 502 24 502
5 975 382 5 975 382 5 678 916 296 466 0 0
55 505
61 774
180 747
18 077 18 077
13 107 13 107
23 403 23 403
VIII Geldbeleggingen A Eigen aandelen
0 0
0 0
132 098 132 098
IX Liquide middelen
37 428
41 320
3 167
0
7 347
22 079
4 623 511
5 935 184
6 156 129
Vaste activa IV Financiële vaste activa A Verbonden ondernemingen 1 Deelnemingen 2 Vorderingen C Andere financiële vaste activa 1 Deelnemingen Vlottende activa VII Vorderingen op ten hoogste één jaar B Overige vorderingen
X Overlopende rekeningen Totaal activa
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
111
Balans, resultatenrekening en resultaatverwerking
1 Balans, resultatenrekening en resultaatverwerking
Balans, resultatenrekening en resultaatverwerking
PASSIVA (in duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
3 985 896
4 274 670
4 317 226
580 697 580 697
582 397 582 397
585 377 585 377
II Uitgiftepremies
1 901 581
1 927 629
1 961 818
IV Reserves A Wettelijke reserve B Onbeschikbare reserves C Belastingvrije reserves D Beschikbare reserves
1 501 862 58 070 1 339 192 616 1 249 837
1 761 937 58 240 1 339 192 522 1 509 836
1 769 583 58 538 133 437 189 869 1 387 739
1 754
2 707
448
637 617
1 660 514
1 838 903
0 0 0 0
0 0 0 0
416 520
636 607
1 659 861
1 347 129
301 166 0 0
259 980 1 015 734 0
339 012 578 101 490
9 881 0 325 560
15 220 52 368 875
0 107 429 419
1 010
653
75 254
4 623 511
5 935 184
6 156 129
Eigen vermogen I Kapitaal A Geplaatst kapitaal
V Overgedragen winst Schulden VIII Schulden op meer dan één jaar A Financiële schulden 1 Kredietinstellingen 2 Overige leningen IX Schulden op ten hoogste één jaar B Financiële schulden 1 Kredietinstellingen 2 Commercial paper C Handelsschulden E Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 1 Belastingen 2 Bezoldigingen en sociale lasten F Overige schulden X Overlopende rekeningen Totaal passiva
112
116 520 300 000
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
KOSTEN (In duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
6 724
16 691
109 617
0
4
196
1 846
1 781
2 490
D Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen
0
444
910
E Diverse lopende kosten
1
1
417
K Belastingen
0
5 140
0
492 837
628 041
431 216
501 408
652 102
544 846
492 895
628 135
433 869
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
37
388 551
479 785
585
545
49 001
C Andere financiële opbrengsten
0
0
420
E Andere lopende opbrengsten
2
2
2
500 784
263 004
10 498
0
0
5 140
501 408
652 102
544 846
59
94
2 653
A Kosten van schulden B Andere financiële kosten C Diensten en diverse goederen
L Winst van het boekjaar Totaal kosten N Te bestemmen winst van het boekjaar
OPBRENGSTEN (In duizenden EUR) A Opbrengsten uit financiële vaste activa B Opbrengsten uit vlottende activa
I Realisatiemeerwaarden K Regularisering van belastingen Totaal opbrengsten M Onttrekking aan de belastingvrije reserves
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
113
Balans, resultatenrekening en resultaatverwerking
RESULTATENREKENING
Balans, resultatenrekening en resultaatverwerking
RESULTAATVERWERKING RESULTAATVERWERKING (In duizenden EUR)
31-12-1998
31-12-1999
31-12-2000
A Te bestemmen winstsaldo 1 Te bestemmen winst van het boekjaar 2 Overgedragen winst van het vorige boekjaar
494 299 492 895 1 404
629 889 628 135 1 754
436 576 433 869 2 707
C Toevoegingen aan het eigen vermogen 1 Aan de wettelijke reserve 2 Aan de overige reserves
-166 984 23 206 143 778
-260 170 170 260 000
-10 298 298 10 000
-1 754 1 754
-2 707 2 707
-448 448
-325 561 324 047 1 514
-367 012 365 650 1 362
-425 830 424 469 1 361
D Over te dragen resultaat 1 Over te dragen winst F Uit te keren winst 1 Vergoeding van het kapitaal 2 Bestuurders of zaakvoerders
Dividend De Raad Van Bestuur zal aan de Algemene Vergadering voorstellen een brutodividend van 1,42 EUR uit te keren. Dit komt overeen met een nettodividend per gewoon aandeel van 1,065 EUR en een nettodividend per aandeel met VV-strip van 1,207 EUR.
114
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Toelichting 1: Financiële vaste activa FINANCIËLE VASTE ACTIVA (In duizenden EUR)
Verbonden ondernemingen
Vorderingen
Deelnemingen in ondernemingen met deelnemingsverhouding
5 573 915 105 001 0 5 678 916
274 993 21 473 0 296 466
24 502 0 -24 502 0
Boekwaarde 01-01-2000 Aanschaffingen Overdrachten Boekwaarde 31-12-2000
De deelnemingen in verbonden ondernemingen betreffen vooral de participatie van KBC Bankverzekeringsholding NV in KBC Bank NV (99,3 %), KBC Verzekeringen NV (100 %), C { SOB (5,55 %) en, sinds 2000, KBC Asset Management NV (55,25 %). De ’vorderingen’ betreffen voornamelijk de intekening van KBC Bankverzekeringsholding NV (in 1999) op de uitgifte van een ACO (Automatisch Converteerbare Obligatielening) uitgegeven door KBC Bank NV voor een bedrag van 250 miljoen EUR, met vervaldag in 2006. De vermindering in de post ’Deelnemingen in ondernemingen met deelnemingsverhouding’ betreft de verkoop van de (0,32 %) participatie in Crédit Commercial de France. De aandeelhoudersstructuur van KBC Bank NV en KBC Verzekeringen NV ziet er eind 2000 als volgt uit:
KBC Bankverzekeringsholding NV KBC Bank NV KBC Verzekeringen NV Centea NV Totaal
Aantal aandelen
KBC Bank NV In %
361 775 623 0 1 2 354 483 364 130 107
99,35 0,00 0,00 0,65 100
KBC Verzekeringen NV Aantal aandelen In % 467 857 1 0 0 467 858
100,00 0,00 0,00 0,00 100,00
Toelichting 2: Eigen vermogen en aandeelhouders - vennootschappelijk a Mutatietabel eigen vermogen - vennootschappelijk
EIGEN VERMOGEN EN AANDEELHOUDERS - VENNOOTSCHAPPELIJK (In duizenden EUR)
Kapitaal Uitgiftepremies Reserves Overgedragen resultaat Eigen vermogen
Begintoestand
Kapitaalverhoging voor het personeel
Omzetting ACO’s
Winstreservering
582 397 1 927 629 1 761 937 2 707 4 274 670
731 14 965 0 15 696
2 249 19 224 0 21 473
0 0 10 298 -2 259 8 039
Andere Eindtoestand wijzigingen 0 0 -2 652 -2 652
585 377 1 961 818 1 769 583 448 4 317 226
b Ontwikkeling van het kapitaal en de uitgiftepremies ¶ Aandelen Het kapitaal van KBC Bankverzekeringsholding bestaat uitsluitend uit gewone aandelen. Er zijn geen winstbewijzen of aandelen zonder stemrecht uitgegeven. De aandelen zijn genoteerd op de Eerste Markt van de Effectenbeurs van Brussel.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
115
Toelichting bij de vennootschappelijke jaarrekening
2 Toelichting bij de vennootschappelijke jaarrekening
Toelichting bij de vennootschappelijke jaarrekening
¶ Maatschappelijk kapitaal en uitgiftepremies
ONTWIKKELING VAN HET KAPITAAL EN DE UITGIFTEPREMIES In duizenden BEF Kapitaalverhoging ingevolge fusie door overneming van Fidelis Kapitaalverhoging ingevolge inbreng van participaties door Almanij Splitsing van de aandelen: 10 nieuwe voor 1 oud aandeel Stripping van de VV-aandelen Kapitaalverhoging voor het personeel: creatie van 520 000 aandelen van het VV-type; conversie of inbreng van 142 520 ATO’s 1993/1996-2003 in aandelen van het VV-type Inbreng van ATO’s 1993/1996-2003 In eenheden EUR Omzetting van het kapitaal in euro’s Inbreng van ATO’s 1993/1996-2003 Kapitaalverhoging voor het personeel en de gepensioneerden Inbreng van ATO’s 1993/1996-2003 Kapitaalverhoging voor het personeel en de gepensioneerden Inbreng van ATO’s 1993/1996-2003 Inbreng van ATO’s 1998/2008
Datum
Kapitaal 22 841 478 23 307 530 23 307 530 23 307 530 23 425 272
Uitgiftepremies 74 009 265 75 010 578 75 010 578 75 010 578 76 709 608
Aantal aandelen 28 950 530 29 541 229 295 412 290 295 412 290 296 904 610
03-06-1998 03-06-1998 03-06-1998 03-06-1998 29-12-1998 01-01-1999 t.e.m. 31-03-1999
23 428 536
76 737 371
296 945 980
29-04-1999 29-04-1999 t.e.m. 28-12-1999 30-12-1999 01-01-2000 t.e.m. 29-11-2000 28-12-2000 28-12-2000 28-12-2000
580 778 244 581 424 791
1 902 269 748 1 907 769 163
296 945 980 297 276 550
582 396 543 584 331 040
1 927 628 544 1 944 083 038
297 772 342 298 761 422
585 062 816 585 373 660 585 377 277
1 959 048 207 1 961 692 192 1 961 818 061
299 134 777 299 293 707 299 295 556
Op 31 december 2000 bereikte het geplaatst maatschappelijk kapitaal van de vennootschap een bedrag van 585 377 276,61 EUR, verdeeld in 299 295 556 aandelen, waarvan 25 918 816 van het VV-type. Van deze laatste zullen 373 355 aandelen pas dividendgerechtigd zijn vanaf het boekjaar 2001. Het maatschappelijk kapitaal is volgestort. In de loop van het boekjaar steeg het maatschappelijk kapitaal met 2 980 733,36 EUR. Er werden 373 355 nieuwe aandelen van het VV-type uitgegeven ingevolge een kapitaalverhoging waartoe de Raad van Bestuur besliste in het kader van het toegestaan kapitaal en die voorbehouden werd aan de personeelsleden en bepaalde gepensioneerden van KBC Bankverzekeringsholding en haar dochtervennootschappen. Het voorkeurrecht van de bestaande aandeelhouders werd derhalve opgeheven. De aandelen werden uitgegeven tegen de gemiddelde beurskoers van het aandeel KBC Bankverzekeringsholding gedurende de periode van 11 tot 24 oktober 2000 verminderd met 13,31 % voor de personeelsleden en 7 % voor de gepensioneerden. Een dergelijke korting is in overeenstemming met de wettelijke voorschriften en is gekoppeld aan een blokkeringsperiode van respectievelijk vijf en twee jaar. Met deze kapitaalverhoging beoogt KBC Bankverzekeringsholding de band met haar personeel en dat van haar dochterondernemingen nauwer aan te halen. Gezien de geringe omvang van de kapitaalverhoging zijn de financiële gevolgen voor de bestaande aandeelhouder uiterst beperkt. Verder werden in de loop van het boekjaar 1 148 010 nieuwe aandelen gecreëerd door inbreng van 114 801 achtergestelde in Aandelen (KBC Bankverzekeringsholding) Terugbetaalbare Obligaties 1993/1996-2003 (ATO’s) en 1 849 nieuwe aandelen gecreëerd door inbreng van 1 849 achtergestelde in Aandelen (KBC Bankverzekeringsholding) Terugbetaalbare Obligaties 1998/2008(ATO’s). Op 31 december 2000 waren er in totaal 1 069 278 ATO’s 1993/1996-2003 (voor een nominaal bedrag van 8 019 585 000 BEF of 198 800 319,29 EUR) in omloop (met een basisrente van 5,75 % en vervaldag 30 november 2003) die nog niet werden ingebracht in het kapitaal van KBC Bankverzekeringsholding. De houders hebben tot 20 november 2003 het recht inbreng te vragen van hun ATO’s in de verhouding van tien nieuwe aandelen KBC Bankverzekeringsholding voor één ATO. De door de houders niet ingebrachte ATO’s zullen op de eindvervaldag automatisch worden omgezet in nieuwe aandelen KBC Bankverzekeringsholding. Hierdoor zal het aantal aandelen van het VV-type van KBC Bankverzekeringsholding met 10 692 780 toenemen.
116
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Op 16 november 1998 nam de Raad van Bestuur van KBC Bankverzekeringsholding de beslissing (zoals gewijzigd bij beslissingen van 26 november en 9 december 1998) tot een uitgifte van warrants die aan de houders van de door KBC International Finance (Curaçao) uitgegeven obligaties (voor een bedrag van 950 000 000 DEM en met vervaldag 10 december 2005) het recht geven deze gedurende de looptijd in te brengen in het kapitaal van KBC Bankverzekeringsholding tegen een inschrijvingsprijs die initieel is vastgesteld op 3 225 BEF (omgerekend 79,95 EUR) per nieuw uit te geven aandeel. Het op basis van deze initiële inschrijvingsprijs uit te geven aantal nieuwe aandelen KBC Bankverzekeringsholding bedraagt maximaal 6 077 261, zijnde 2,05 % van het totale aantal op het ogenblik van de uitgifte uitstaande aandelen. Deze obligaties werden geplaatst via de internationale kapitaalmarkt. Op 31 december 2000 staan er ook nog twintig warrantrechten uit die opgenomen zijn door Almanij. Deze warrants geven het recht om tot 30 juni 2001 in te schrijven op 20 000 000 aandelen KBC Bankverzekeringsholding. ¶ Toegestaan kapitaal De machtiging inzake het toegestaan kapitaal kan nog tot 27 april 2005 worden aangewend ten belope van 199 268 224,20 EUR. c Aandeelhouders De structuur van het aandeelhouderschap, zoals die blijkt uit de kennisgevingen ontvangen in het kader van enerzijds de Wet van 2 maart 1989 op de openbaarmaking van belangrijke deelnemingen in ter beurze genoteerde vennootschappen en tot reglementering van de openbare overnamebiedingen en anderzijds de artikelen 52quinquies en 52sexies van de gecoördineerde wetten op de handelsvennootschappen, ziet eruit als volgt: ¶ Wet van 2 maart 1989 Op 11 juni 1998 gaf Almanij, optredend in eigen naam en als lasthebber van een aantal verbonden ondernemingen, kennis van een participatie van 69,93 %. Op dat ogenblik waren er 295 412 290 aandelen KBC Bankverzekeringsholding en 1 318 505 ATO’s 1993/1996-2003 (die bij conversie recht geven op tien aandelen KBC Bankverzekeringsholding per ATO) in omloop. Deze participatie was samengesteld als volgt: Almanij NV KBC Verzekeringen NV HSA-Spaarkrediet NV Fidelitas NV Secura NV Delphi NV Delphi Leven NV AVM NV Maatschappij voor Brandherverzekering CV CBC Banque SA
Schoenmarkt 33 2000 Antwerpen Waaistraat 6 3000 Leuven Mechelsesteenweg 176-178 2018 Antwerpen Van Eycklei 14 2018 Antwerpen Montoyerstraat 12 1040 Brussel Van Eycklei 14 2018 Antwerpen Van Eycklei 14 2018 Antwerpen Zwartzustersvest 21 2800 Mechelen Minderbroedersstraat 8 3000 Leuven Grote Markt 5 1000 Brussel
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
202 051 390 aandelen 458 216 ATO’s 7 082 060 aandelen 43 410 ATO’s 817 380 aandelen 8 663 ATO’s 484 180 aandelen 2 500 ATO’s 70 290 aandelen 100 ATO’s 10 000 ATO’s 37 980 aandelen 18 950 aandelen 2 690 aandelen 11 ATO’s 430 ATO’s
117
Toelichting bij de vennootschappelijke jaarrekening
Op 31 december 2000 waren er in totaal 2 653 018 ATO’s 1998-2008 (voor een nominaal bedrag van 7 494 775 850 BEF of 185 790 640,28 EUR) in omloop (met een basisrente van 3,5 % en vervaldag 30 november 2008) die nog niet werden ingebracht in het kapitaal van KBC Bankverzekeringsholding. De houders hebben tot 30 november 2008 het recht inbreng te vragen van hun ATO’s in de verhouding van één nieuw aandeel KBC Bankverzekeringsholding voor één ATO. De door de houders niet ingebrachte ATO’s zullen op de eindvervaldag automatisch worden omgezet in nieuwe aandelen KBC Bankverzekeringsholding. Hierdoor zal het aantal aandelen van het VV-type van KBC Bankverzekeringsholding met 2 653 018 toenemen.
Toelichting bij de vennootschappelijke jaarrekening
Deze kennisgeving was een gevolg van de vorming van de KBC Bankverzekeringsgroep binnen de Almanijgroep. ¶ Gecoördineerde wetten op de handelsvennootschappen Uit de overeenkomstig de gecoördineerde wetten op de handelsvennootschappen ontvangen kennisgevingen blijkt dat per 31 december 2000 de volgende aantallen aandelen in het bezit waren van: KBC Verzekeringen NV Centea NV Fidea NV VITIS Life Luxembourg SA Maatschappij voor Brandherverzekering CV KBC Securities NV KBC Financial Products Brussels NV
Waaistraat 6 3000 Leuven Mechelsesteenweg 176-178 2018 Antwerpen Van Eycklei 14 2018 Antwerpen Avenue Monterey 28 2018 Luxembourg Grand-Duché de Luxembourg Minderbroedersstraat 8 3000 Leuven Vondelstraat 15 2060 Antwerpen Havenlaan 12 1080 Brussel
6 656 580 817 380 446 544 38 000 2 690 1 286 686 1 482 963
Op een totaal van 299 295 556 aandelen in omloop vertegenwoordigt dit samen 10 730 843 aandelen of 3,59 %. In de loop van het boekjaar 2000 werden uit de effectenportefeuille van KBC Verzekeringen 425 480 aandelen KBC Bankverzekeringsholding verkocht voor een prijs van 21 699 479,99 EUR. Ingevolge de inkoopmachtiging verleend door de Algemene Vergadering van 27 april 2000 werden in de loop van het boekjaar in totaal 2 975 646 eigen aandelen ingekocht door KBC Bankverzekeringsholding tegen een aankoopprijs van 131 990 843,4 EUR. Deze aandelen hebben een fractiewaarde van 5 832 266,16 EUR en vertegenwoordigen per 31 december van het voorbije boekjaar 0,99 % van het geplaatste kapitaal.
Toelichting 3 Schulden De daling in de ’Schulden op ten hoogste één jaar’ heeft voornamelijk te maken met de afbouw van Commercial Paper in 2000. De post ’Overige schulden’ betreft voornamelijk te betalen dividenden. De ’Schulden op meer dan één jaar’ stegen daarentegen door een emissie van Medium Term Notes (via KBC Ifima) en de funding van het KBC-Aandelenoptieplan (eind 1999 waren er geen schulden op meer dan één jaar).
Toelichting 4 Kosten De kosten betreffen enerzijds de kosten van schuldfinanciering en anderzijds de bedrijfskosten van de Holding. Deze bedrijfskosten houden verband met de activiteiten inzake acquisities en externe communicatie van de KBC Groep en betreffen onder meer personeelskosten, honoraria, reiskosten en publicaties.
Toelichting 5 Opbrengsten De inkomsten van KBC Bankverzekeringsholding bestaan overwegend uit dividenden, die in 2000 als volgt waren samengesteld (in miljoenen EUR): KBC Bank KBC Verzekeringen CCF en C { SOB
332,3 126,2 2,8
Daarnaast werd in 2000 een meerwaarde van 10,5 miljoen EUR geboekt op de verkoop van de participatie in CCF.
118
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
Algemene gegevens
Naam
KBC Bankverzekeringsholding NV
Oprichting
9 februari 1935 als Kredietbank NV huidige naam sinds 4 juni 1998
Algemene gegevens
ALGEMENE INFORMATIE KBC BANKVERZEKERINGSHOLDING
Zetel van de vennootschap Havenlaan 2, 1080 Brussel HR Brussel
77 445
Rechtsvorm
naamloze vennootschap naar Belgisch recht die een publiek beroep doet of heeft gedaan op het spaarwezen; de vennootschap is een financiële holding ingeschreven als portefeuillemaatschappij bij de Commissie voor het Banken Financiewezen
Duur
onbepaald
Doel
de vennootschap is een financiële holding die tot doel heeft het rechtstreeks of onrechtstreeks houden en beheren van participaties in andere ondernemingen, waaronder − maar niet beperkt tot − kredietinstellingen, verzekeringsondernemingen en andere financiële instellingen (artikel 2 van de statuten)
Plaatsen waar de voor het publiek toegankelijke documenten kunnen worden ingezien De statuten van de vennootschap liggen ter inzage op de Griffie van de Rechtbank van Koophandel van Brussel. De jaarrekeningen worden bij de Nationale Bank van België neergelegd. De beslissingen inzake de benoeming en afzetting van leden van de Raad van Bestuur worden in de ’Bijlagen tot het Belgisch Staatsblad’ bekendgemaakt. De financiële berichten over de vennootschap en de oproepingen voor de Algemene Vergaderingen verschijnen eveneens in de financiële dagbladen, kranten en informatieperiodieken. De jaarverslagen van de vennootschap zijn verkrijgbaar op haar zetel. Ze worden elk jaar verstuurd naar de houders van aandelen op naam en naar de personen die daarom hebben gevraagd.
Algemene Vergadering van Aandeelhouders Jaarlijks wordt op de zetel van de vennootschap of op een andere in de oproeping vermelde plaats een Algemene Vergadering gehouden op de laatste donderdag van april of, indien die dag een wettelijke feestdag is, op de laatste daaraan voorafgaande werkdag, om elf uur. Om tot de Algemene Vergadering te worden toegelaten, moeten de houders van aandelen of obligaties aan toonder deze ten minste vier werkdagen voor de Algemene Vergadering neerleggen op de zetel van de vennootschap of op een andere in de oproeping vermelde plaats. Ook de eigenaars van aandelen of obligaties op naam moeten binnen dezelfde termijn op de zetel van de vennootschap schriftelijk hun voornemen te kennen geven de Algemene Vergadering bij te wonen. De houders van obligaties hebben het recht om de Algemene Vergadering bij te wonen, maar alleen met raadgevende stem.
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000
119
Informatieverstrekking aan aandeelhouders en cliënten
Informatieverstrekking aan aandeelhouders en cliënten
CLIËNTEN Inlichtingen over producten, diensten en publicaties van de KBC Groep KBC-Telecenter, bereikbaar van maandag tot vrijdag van 7 tot 22 uur en op zaterdagen en banksluitingsdagen van 8 tot 17 uur, via: ¶ Tel. 078 15 21 53 (Nederlands) ¶ Tel. 078 15 21 54 (Frans, Engels, Duits) ¶ Fax 03 206 6 208 ¶ E-mail
[email protected]
Jaarverslag KBC Bankverzekeringsholding NV Het jaarverslag wordt gepubliceerd in het Nederlands, het Frans en het Engels en kan verkregen worden via: ¶ KBC-Telecenter zie hierboven ¶ Internetsite www.kbc.be ¶ Adres KBC Bankverzekeringsholding NV Directie Pers en Public Relations Havenlaan 2 1080 Brussel
Bij problemen inzake dienstverlening of als uw kantoor of agent u moeilijk kan helpen ¶ Adres
¶ Tel. ¶ Fax. ¶ E-mail
Bankzaken: KBC Bank NV Centrale Dienst Cliëntenservice Brusselsesteenweg 100 3000 Leuven 078 15 20 45 016 86 30 38
[email protected]
Verzekeringen: KBC Verzekeringen NV Ombudsdienst Waaistraat 6 3000 Leuven 016 24 37 38 016 24 37 37
[email protected]
AANDEELHOUDERS
Hoofdredactie: Luc Albrecht Coördinatie en lay-out: Nancy Van der Auwermeulen Coördinatie Taaldienst: Elke De Backer Taaladvisering: Leo Segers Revisie: Mieke Opdecam Drukwerkbegeleiding: Denis Breynaert Druk: Van der Poorten, Leuven Dit jaarverslag is gedrukt op milieuvriendelijk papier. Verantwoordelijk uitgever: Piet Jaspaert, Havenlaan 2 − 1080 Brussel
120
Inlichtingen over de strategie en de resultaten van de KBC Groep kunt u verkrijgen bij: ¶ Adres Dorette Webers, Investor Relations Manager Havenlaan 2 1080 Brussel ¶ Tel. 02 429 55 94 ¶ Fax 02 429 44 16 ¶ Internetsite www.kbc.be/investorrelations ¶ E-mail
[email protected]
FINANCIËLE KALENDER Bekendmaking jaarresultaten 2000 Algemene Vergadering Dividenduitkering Bekendmaking resultaten eerste kwartaal 2001 Bekendmaking resultaten eerste halfjaar 2001 Bekendmaking resultaten derde kwartaal 2001 Bekendmaking jaarresultaten 2001 Algemene Vergadering
5 maart 2001 26 april 2001 30 april 2001 22 mei 2001 4 september 2001 22 november 2001 eerste helft van maart 2002 25 april 2002
KBC Bank & Verzekering - Jaarrekeningen en bijkomende informatie 2000