Klimaatverbond Nederland gaat voor transitie

“Klimaatverbond Nederland gaat voor transitie” Jaarverslag 2013/2014 Klimaatverbond Nederland

Mei 2015 COLOFON Klimaatverbond Nederland Oude Kraan 72, 6811 LL Arnhem Postbus 9, 6800 AA Arnhem Telefoon: 026 - 8450826 E-mail: [email protected] Internet: www.klimaatverbond.nl

Voorwoord Klimaatverbond Nederland gaat voor transitie Als voorzitter van Klimaatverbond Nederland kijk ik vooruit naar de urgentie en de mogelijkheden die de toekomst brengt. Achteromkijken doe je niet alleen af en toe achter het stuur van een auto maar ook als bestuurder van een organisatie als Klimaatverbond Nederland. De ontwikkelingen die achter ons liggen in de jaren 2013 en 2014 hebben het speelveld op het gebied van klimaat en energie duidelijk veranderd. In 2013 werd (ook door Klimaatverbond Nederland) het Nationale Energieakkoord ondertekend. In 2014 waren de gemeenteraadsverkiezingen en de lancering van de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie belangrijke gebeurtenissen. Gebeurtenissen in de transitie naar een duurzame samenleving. Klimaatverbond Nederland heeft deze ontwikkelingen aangegrepen om haar ambities en doelstellingen voor het voetlicht te brengen. Diverse overleggen en communicatiekanalen zijn daarvoor benut. Het bestuur (zowel het vorige als het huidige) heeft in deze periode kunnen rekenen op de inzet van een vijftiental professionals die een vergroting van onze slagkracht en bekendheid te weeg brachten. Het veranderde speelveld noodzaakte ook Klimaatverbond Nederland tot een moderniseringsslag. Afgelopen twee jaar is er binnen Klimaatverbond Nederland een transitie in gang gezet om voortaan vanuit een zelfstandige organisatie het ledencontact te versterken, nieuwe ontwikkelingen te signaleren en om klimaatbeleid op een hoger niveau te brengen. In het onderhavige jaarverslag over de periode 2013 en 2014 kunt u lezen wat Klimaatverbond Nederland voor u heeft betekend in Nederland en binnen onze Europese samenwerkingsverbanden met Energy Cities en Climate Alliance. Ook lichten wij alle projecten en activiteiten toe, die wij door de professionals uit ons netwerk hebben laten uitvoeren. Dat hebben zij gedaan binnen een indrukwekkend aantal samenwerkingen met diverse organisaties. Maar vooral samen met u als gemeente, provincie en waterschap. In 2015 zetten wij ons werk voort, zowel op bestuurlijk niveau, als op het praktische niveau van gewoon doen: gewoon werk maken van klimaat! Hierbij wens ik u veel leesplezier en dank ik u voor uw betrokkenheid bij onze vereniging. Stephan Brandligt Wethouder Delft Voorzitter Klimaatverbond Nederland

2

Inhoud 1 1.1

KLIMAATVERBOND NEDERLAND ............................................................................................................................................................. 5 Leden ........................................................................................................................................................................................................................ 5

1.2 Bestuur ..................................................................................................................................................................................................................... 5 1.2.1. Verenigingsbestuur.............................................................................................................................................................................. 5 1.2.2 Stichtingsbestuur ...................................................................................................................................................................................6 1.3 Secretariaat ........................................................................................................................................................................................................... 6 1.3.1 Vereniging ...................................................................................................................................................................................................6 1.3.2 Stichting ........................................................................................................................................................................................................ 7 1.4 2

Jaarvergadering en congres ..................................................................................................................................................................... 7 ACTIVITEITEN KLIMAATVERBOND NEDERLAND - OP BASIS VAN INTERNE FINANCIERING ...................... 9

2.1

Communicatie ..................................................................................................................................................................................................... 9

2.2

Belangenbehartiging................................................................................................................................................................................... 10

2.3

Paraplu-overleg ............................................................................................................................................................................................... 11

2.4

Energiebesparing............................................................................................................................................................................................ 11

2.5

Hernieuwbare energie ................................................................................................................................................................................ 12

2.6 Energieke samenleving.............................................................................................................................................................................. 12 2.6.1 SER-Energieakkoord ......................................................................................................................................................................... 12 2.7 Europa / internationaal .............................................................................................................................................................................. 13 2.7.1 Lidmaatschap Energy Cities ........................................................................................................................................................ 14 2.7.2 Burgemeestersconvenant ............................................................................................................................................................ 14 2.8

Adaptatie .............................................................................................................................................................................................................. 15

2.9

Moderniseringsslag ...................................................................................................................................................................................... 16

3

PROJECTEN KLIMAATVERBOND NEDERLAND OP BASIS VAN EXTERNE FINANCIERING .........................18

3.1 Energiebesparing............................................................................................................................................................................................18 3.1.1 Green Deal Verduurzaming scholen .................................................................................................................................... 18 3.1.2 Greenchoice Warme Truiendag .............................................................................................................................................. 19 3.1.3 Klimaatverbond Energy Battle.................................................................................................................................................. 20 3.1.4 VNG Energiemonitoring .................................................................................................................................................................. 21 3.2 Hernieuwbare energie ............................................................................................................................................................................... 22 3.2.1 Green Deal Regionale samenwerking rond klimaatinitiatieven ....................................................................... 22 3.2.2 Zonatlas ..................................................................................................................................................................................................... 23 3.2.3 Helpdesk Zon Gelderland ............................................................................................................................................................ 25 3.2.4 Solar Days 2014 .................................................................................................................................................................................... 26 3.2.5 Zonne-energie op Waterschapsterreinen ....................................................................................................................... 27 3.2.6 Zonnekaart .............................................................................................................................................................................................. 27

3

3.3 Energieke samenleving............................................................................................................................................................................. 28 3.3.1 Masterclasses Energietransitie voor nieuwe wethouders ................................................................................... 28 3.3.2 Klimaatcoalitie....................................................................................................................................................................................... 29 3.3.3 Gelders energieakkoord ................................................................................................................................................................ 30 3.3.4 Voorlichtingscampagne Energiebesparing woonconsument .......................................................................... 30 3.4 Europa .................................................................................................................................................................................................................... 31 3.4.1 Groene Voetstappen ......................................................................................................................................................................... 31 3.4.2 Kinderklimaattop ................................................................................................................................................................................. 32 3.4.3 EU ondersteuning in regio's ........................................................................................................................................................ 32 4. FINANCIEEL VERSLAG 2013/2014 ............................................................................................................................................................... 34 5. KLIMAATVERBOND NEDERLAND 2015 ................................................................................................................................................... 35

4

1

Klimaatverbond Nederland

Vereniging Klimaatverbond Nederland is een ledenorganisatie van, voor en door decentrale overheden. De beperkte middelen worden ingezet voor de verschillende verenigingsactiviteiten. Daarbij horen ook enkele (project)activiteiten waar geen sprake is van externe financiering. Voor de uitvoering van de projectactiviteiten waarbij wel sprake is van externe financiering, is in 2007 een stichting opgericht.

1.1

Leden

Het ledenaantal is in 2013/2014 licht gestegen tot 164 leden, bestaande uit 149 gemeenten, 11 provincies, 2 milieudiensten en 2 waterschappen. De gemeenten vertegenwoordigen samen circa 10 miljoen inwoners. Als nieuwe leden werden de volgende gemeenten verwelkomd: Castricum, Woudrichem, Lingewaard, Utrechtse Heuvelrug, Midden-Delfland, Blaricum, Zeist, Laren en Bloemendaal en de provincie Fryslân.

1.2

Bestuur

1.2.1.

Verenigingsbestuur

5

Het verenigingsbestuur heeft in 2013/2014 jaarlijks 5 keer vergaderd. In 2013 bestond het bestuur formeel uit de volgende leden: 

Robert Linnekamp, wethouder gemeente Zaanstad (GL) – voorzitter



Olaf Prinsen, wethouder gemeente Apeldoorn (D66) – penningmeester



Thijs de la Court, wethouder gemeente Lochem (GroenLinks) – vicevoorzitter



Christel Portegies, wethouder gemeente Castricum (VVD) – secretaris



Gea Akkerman, wethouder gemeente Súdwest-Fryslân (CDA) – bestuurslid.

Gea Akkerman en Olaf Prinsen zijn eind 2013 teruggetreden als bestuurslid en vanwege de naderende verkiezingen niet direct vervangen. Door de ledenvergadering van 6 juni 2014 en de extra ledenvergadering van 20 november 2014 is daarna een nieuw bestuur benoemd: 

Stephan Brandligt, wethouder gemeente Delft (GL) – voorzitter



Ronald van Meygaarden, wethouder gemeente Geldermalsen (Dorpsbelangen) penningmeester en secretaris



Hennie Roorda, heemraad Waterschap Rivierenland (Water Natuurlijk) – vicevoorzitter



Berend de Vries, wethouder gemeente Tilburg (D66) – algemeen bestuurslid



Annemieke Traag, gedeputeerde provincie Gelderland (D66) – algemeen bestuurslid.

De bestuursleden zijn uitgenodigd om lid van het bestuur te worden vanwege hun ambitie, expertise en ervaring met klimaatbeleid. Zo zijn bijvoorbeeld de heer De Vries, mevrouw Traag en mevrouw Roorda tevens Klimaatambassadeurs en zijn de heren Brandligt en De Vries tevens lid van de VNG-commissie Milieu, Energie en Mobiliteit. Zo is ieder van de bestuursleden actief in relevante andere besturen, www.klimaatverbond.nl

[email protected]

Telefoon 026-8450826

commissies, nationale en internationale netwerken. Dit helpt ons om onze rol als verbindende partij goed te kunnen uitvoeren. De heren Linnekamp en De la Court zijn door het nieuwe bestuur gevraagd om nog tot en met 2014 aan te blijven als adviseurs om de transitie van Klimaatverbond Nederland mee te begeleiden. Op de ledenvergadering van 20 november 2014 lag een statutenwijziging voor. Daarin werd onder andere geregeld dat het bestuur uitgebreid kan worden met 4 leden tot maximaal 9 leden (waarvan maximaal 2 oud-bestuurders). In de praktijk blijkt dat continuïteit en representativiteit van het bestuur belangrijke knelpunten zijn. Aangezien het benodigde quorum niet aanwezig was, is dit voorstel conform de regels op de ledenvergadering van 30 januari 2015 opnieuw voorgelegd en daarna ten uitvoer gebracht. 1.2.2

Stichtingsbestuur

Het stichtingsbestuur vergaderde 9 maal per jaar, waarvan verscheiden malen samen met het bestuur van de vereniging en bestond tot eind 2014 uit de volgende leden: 

Thijs de la Court, namens Vereniging Klimaatverbond Nederland – voorzitter



Arnold Jansen, oud wethouder gemeente Gennip – penningmeester



Sjaak de Ligt, oud-ambtelijk secretaris Klimaatverbond Nederland – secretaris.

De heer De la Court is enkele maanden na zijn aftreden als wethouder ook afgetreden als bestuurslid van Vereniging Klimaatverbond Nederland en tevens als voorzitter van Stichting Klimaatverbond. Het nieuwe verenigingsbestuur heeft daarop besloten de bestuursleden: 

Brandligt (voorzitter),



Roorda (secretaris) en



Van Meygaarden (penningmeester)

de belangen van de vereniging binnen het stichtingsbestuur te laten behartigen en andersom. De heren de Ligt en Jansen hebben gezorgd voor overdracht en zullen begin 2015 aftreden.

1.3

Secretariaat

1.3.1

Vereniging

Sinds 2012 is het secretariaat gevestigd bij de gemeente Zaanstad en dat is in 2013 en 2014 zo gebleven. Mireille Bedeschi is op kosten van Zaanstad en met goedkeuring van het bestuur, ambtelijk secretaris van Vereniging Klimaatverbond Nederland gebleven, nadat zij in 2013 haar functie als programmamanager klimaat van de gemeente Zaanstad vanwege een reorganisatie moest neerleggen. Zij kreeg daarnaast de opdracht om Klimaatverbond Nederland voor te bereiden op een verzelfstandiging en samen met de directeur van het projectbureau een moderniseringsslag door te voeren. Marina Schuit heeft in 2013 vanwege langdurige ziekte de werkzaamheden van coördinator Matty van Ewijk overgenomen. Daarnaast waren ook Enneke Vlaanderen en Hanna Bruijn voor een deel van hun tijd in beide jaren werkzaam voor Vereniging Klimaatverbond Nederland. De werkzaamheden betroffen onder meer het verzorgen van de leden- en de financiële administratie, de web content, de jaarlijkse ledenvergadering, de voorbereiding van bestuursvergaderingen en de inhoudelijk en strategische ondersteuning van de voorzitter en de penningmeester. www.klimaatverbond.nl

[email protected]


6

1.3.2

Stichting

Sinds 20 december 2007 is Stichting Klimaatverbond verantwoordelijk voor alle projectmatige activiteiten, waarvoor gelden van derden waren verkregen. De stichting heeft (sinds februari 2012) haar eigen kantoor in Arnhem: het projectbureau. Het projectbureau werd aangestuurd door een directeur (Anna Schoemakers) en ondersteund door een bureaumanager (Cindy Gronouwe), beide in dienst van de stichting. Daarnaast waren op basis van een nul-urencontract ook in dienst: Matty van Veldhuizen (2012-2014, ten behoeve van algemene projectondersteuning) en Madeleen Helmer (2014, voor de opzet en inrichting van klimaatadaptatiebeleid en de tijdelijke vervanging van de directeur projectbureau, die met zwangerschapsverlof was in het laatste kwartaal van 2014). Bureaumanager en directeur opereerden als een duo, zowel voor de interne projectorganisatie als richting de vereniging. Beiden werden gefinancierd uit de overhead op uren van de projectleiders. Voor de uitvoering van de diverse projecten werd gebruik gemaakt van de diensten van zzp’ers met wie er geen gezagsverhouding bestaat anders dan die van opdrachtgever-opdrachtnemer. Deze geselecteerde zzp’ers is wel toegestaan zich extern te presenteren als partner van Klimaatverbond Nederland. Het eerste half jaar van 2013 is met de zzp’ers maandelijks overleg geweest op het kantoor in Arnhem. Sinds de zomer van 2013 en heel 2014 zijn de projectleiders één keer in de drie maanden samengekomen. Bestuursleden sloten daarbij geregeld aan.

7

Alle activiteiten zijn uitgevoerd op basis van het werkplan 2013/2014 van het projectbureau en het lobby- beleidsplan 2012 – 2016 van de vereniging.

1.4

Jaarvergadering en congres

Ruim 300 mensen waren aanwezig tijdens het internationale congres van de Climate Alliance op 16 mei 2013 in Den Haag. Het bestuur van Klimaatverbond Nederland heeft de lunch genuttigd met het bestuur van Climate Alliance om de banden, die sinds de oprichting in 1992 hecht en sinds de opzegging van het lidmaatschap in 2010 verwaterd waren, weer goed aan te halen. Aansluitend vond de jaarvergadering plaats. Hoofdpunten uit de vergadering waren de inspirerende resultaten van het eerste deel van de Green Deal Regionale Samenwerking en de discussie over de notitie (Samen Sneller Duurzaam) ter ondersteuning aan gemeenten om duurzaamheid en klimaatproblematiek hoog op de agenda te houden in verkiezingstijd en de daarop volgende coalitieonderhandelingen. In 2014 heeft de jaarvergadering plaatsgevonden op 6 juni in Utrecht, aansluitend op het congres 'Energieakkoord in de praktijk' waar een kleine 200 mensen bij aanwezig waren. In het begin van de jaarvergadering is door gediscussieerd over “Lokaal klimaatbeleid in tijden van krimpende budgetten” door de heren Ed Nijpels, als voorzitter van de SER Borgingscommissie en Kees Jan de Vet als lid van de directieraad van de VNG, onder leiding van Thijs de la Court, als onderhandelaar bij het energieakkoord voor VNG en daarin ondersteund door Klimaatverbond Nederland. Hoofdpunten van de vergadering betroffen de benoeming van een volledig nieuw bestuur en de aankondiging van de benodigde moderniseringsslag van Klimaatverbond Nederland, bestaande uit een heroriëntatie, reorganisatie en verzelfstandiging. Omdat als onderdeel van die moderniseringsslag een wijziging van de statuten voorzien werd, is tegelijk www.klimaatverbond.nl

[email protected]


een extra ledenvergadering uitgeroepen voor 20 november 2014, gekoppeld aan het congres van de Unie van Waterschappen, “De weg van het water – de afvalwaterketen van de toekomst”. In deze kleine vergadering heeft de moderniseringsslag centraal gestaan, alsmede een verslag van de verrichte projectactiviteiten in 2014 en een gesprek met elkaar over nieuwe samenwerkingsmogelijkheden met de waterschappen. Vanwege ontbrekend voldoende quorum en de procedureel dan vereiste extra ALV voor de benodigde statutenwijziging, is destijds gelijk een tweede extra ledenvergadering uitgeroepen voor 30 januari 2015. De jaarvergaderingen worden over het algemeen slecht bezocht, gemiddeld door 10 tot 20 leden, ondanks de koppeling aan succesvolle (en meestal mee georganiseerde) congressen.

8

www.klimaatverbond.nl

[email protected]


2 Activiteiten Klimaatverbond Nederland - op basis van interne financiering Klimaatverbond Nederland gebruikt haar beperkte middelen onder andere voor verenigings- en projectactiviteiten. Hieronder vallen communicatie, belangenbehartiging en diverse projecten voor de leden, waar geen sprake is van externe financiering.

2.1

Communicatie

Klimaatverbond Nederland is goed in communicatie. We voeren al jaren succesvolle communicatiecampagnes zoals Warme Truiendag, Groene Voetstappen en de Energy Battle. We verzorgen aansprekende communicatie voor vele projecten zoals de Zonatlas en de VNG energiemonitor en we zijn succesvol in het ondersteunen van belangrijke acties, bijvoorbeeld afgelopen jaar de campagne en het manifest “SchaliegasNee”. Uiteraard geven we ook altijd acte de presence op belangrijke nationale en internationale congressen, zoals Smart Cities en HIER opgewekt. We kennen nut en noodzaak van de klimaatproblematiek en we weten hoe decentrale overheden bij de aanpak hiervan een cruciale rol spelen. Het is onze kracht en tegelijkertijd een zwakte, want bijvoorbeeld communiceren over ons ‘eigen huis’: wat we doen en waarom en wie we zijn, dat schiet er nog al eens bij in. Profileren, hebben we nog wat op te leren, daar werken we dus aan. Website De website van Klimaatverbond Nederland is in 2013 vernieuwd. Op de website staat alle actuele informatie die Klimaatverbond Nederland voor haar leden en andere geïnteresseerden beschikbaar stelt. Klimaatverbond Nederland neemt bewust ook van andere organisaties nieuws en agenda items op in haar communicatiekanalen, voor zover deze relevant zijn voor haar leden en het bereiken van onze doelen.

Projectleider: Steef Alblas en projectleiders Website: www.klimaatverbond.nl (eigen beheer)


[email protected]


9

Nieuwsbrief en ledennieuws In 2013/2014 is maandelijks een digitale nieuwsbrief verschenen, waarmee meer dan 1200 geïnteresseerden worden geïnformeerd over het laatste nieuws en bijeenkomsten op het gebied van klimaat en duurzame energie. Speciaal voor leden wordt periodiek per e-mail een ‘Bericht van de Voorzitter’ verstuurd. Deze worden 3 á 4 keer per jaar verstuurd op het moment dat er specifiek voor de leden belangrijke zaken te melden zijn (330 wethouders en ondersteuners). Tussendoor wordt in het kader van een specifiek project of campagne regelmatig gemaild en contact gezocht met de leden. Projectleiders: Anna Schoemaker en Steef Alblas Sociale media Klimaatverbond Nederland is ook zeer actief op Twitter. Steeds meer mensen zijn hiervan op de hoogte. Het Twitteraccount @Klimaatverbond heeft eind 2014 circa 7500 volgers, onder wie ruim 130 wethouders, vele ambtenaren en invloedrijke personen in Nederland op het gebied van klimaat. Het Twitteraccount van Klimaatverbond Nederland bevat lijsten van de klimaatwethouders van onze leden die actief zijn op Twitter. Zij kunnen op deze manier goed worden gevolgd en direct benaderd door Klimaatverbond Nederland. De Facebook-pagina van Klimaatverbond Nederland wordt op een laag pitje bijgehouden. De LinkedIn-pagina 'Klimaatwethouders' is potentieel een goed kanaal om contact te 10

houden, maar wordt in de praktijk onvoldoende beheerd en gebruikt.

Projectleider: Anne-Marie Pronk Twitter-account: @Klimaatverbond Pers Afgelopen twee jaar hebben we zelf 10 persberichten uitgegeven, zijn er meerdere publicaties/ artikelen in bladen (over/van ons) verschenen en is Klimaatverbond Nederland vele tientallen keren genoemd in andermans publicaties/artikelen, voornamelijk in regionale nieuwsuitingen. Om die regionale media te ondersteunen zijn we ook sympathisant van De Energiekrant (van Woonwijzer media) en werken we regelmatig mee aan ‘spoof’ (nep-)kranten. Nieuwe database voor leden en contacten Met een online, open source CRM pakket is een eerste poging gewaagd om meer samenhang, historie en actualiteit in het relatiebeheer te krijgen, maar vanwege de klantonvriendelijkheid van het pakket en onduidelijke afspraken over de rechten en plichten van gebruikers, is dit weer even in de ijskast gezet. De bedoeling is dit bij de vernieuwing van onze ICT infrastructuur eind 2015 opnieuw ter hand te nemen.

2.2

Belangenbehartiging

Op basis van de voorkeur, uitgesproken door de leden in 2012 is door Klimaatverbond Nederland gewerkt aan de lobby voor de volgende punten:


[email protected]


1.

Regionale samenwerking → resulterend in de Green Deal regionale samenwerking;

2.

Afschaffen energiebelasting voor zelflevering → resulterend in actieve deelname bij het proces dat leidde tot het Energieakkoord;

3.

Energie-neutrale scholen → resulterend in de voorbereidingen voor, en de uiteindelijke ondertekening eind 2014 van de Green Deal Verduurzaming Scholen.

De grootste inzet op belangenbehartiging heeft plaatsgevonden in het kader van het Nationale Energieakkoord. Naast de zelfleveringsdiscussie is hier ook het onderwerp ‘maatschappelijk vastgoed’ aan toegevoegd wat als eerste uitwerking krijgt in het verduurzamen van scholen. Naast de activiteiten in het kader van het Energieakkoord is er ingezet op de relatie met de ministeries van BZK, IenM en EZ. Ad hoc is er ingezet op de besluitvorming rond de begroting 2015 op het onderwerp klimaatadaptatie. Contacten met parlementariërs en hun beleidsmedewerkers verloopt eveneens ad hoc. Tot slot is er door Klimaatverbond Nederland eind 2014 een gezamenlijk lobby-overleg geïnitieerd met organisaties van decentrale overheden: IPO, VNG, UvW, G32 en G4. Projectleider: Donald van den Akker

2.3

Paraplu-overleg

In 2013 heeft Klimaatverbond Nederland het parapluoverleg drie maal bijeengeroepen en de agenda verzorgd. Het parapluoverleg is een informeel overleg met verschillende organisatie waarin bestuurders van decentrale overheden actief zijn, in het kader van duurzaamheid. Hierin participeren naast Klimaatverbond ook de VNG, Platform 31 (namens het Themateam Duurzaamheid van G32), GDO, RWS en RVO (voormalig Agentschap NL). In 2013 zijn op uitnodiging van Klimaatverbond Nederland ook Duurzaam Door, IenM (Lokale Klimaatagenda), IPO en Unie van Waterschappen aangeschoven bij het parapluoverleg. In september 2013 vond een sessie plaats op initiatief van het ministerie van Infrastructuur en Milieu en met aanwezigheid van alle paraplupartners over hoe we als organisaties kunnen samenwerken; hoe de activiteiten gericht op lokale overheden kunnen convergeren. Klimaatverbond Nederland heeft in 2013 de paraplupartners bovendien uitgenodigd om mee te werken aan drie regionale bijeenkomsten. De bijeenkomsten zijn gehouden in Assen, Breda en Zaandam en werden redelijk goed bezocht en positief beoordeeld. Aansluitend vonden ook telkens bijeenkomsten plaats van het bestuurdersnetwerk. In de evaluatie door paraplupartners hiervan, werd geconstateerd dat de samenwerking hierbij niet optimaal was door verschillen in prioritering. Verdere samenwerkingsactiviteiten zijn daarop uitgebleven. De bijeenkomsten in 2014 werden, vooral na de totstandkoming van het Energieakkoord, gekenmerkt door informatie-uitwisseling. Projectleider: Donald van den Akker

2.4

Energiebesparing

Tijdens de heroriëntatie in 2014 is in kaart gebracht wat Klimaatverbond Nederland doet en zou willen doen op gebied van mitigatie, adaptatie en internationalisatie. Een heel groot deel van onze activiteiten


[email protected]


11

en prestaties ligt op het gebied van energiebesparing. Dit is voornamelijk gefinancierd met extern geld, maar in vrijwel alle projecten is daar ook met eigen middelen op geïnvesteerd. In 2015 bepalen we welke strategisch keuzes we daarin maken en hoe we daar verder invulling aan willen geven. Klimaatverbond Nederland sympathiseert actief met goede initiatieven van anderen. Daarom hebben wij in 2014 bijvoorbeeld de deal Stroomversnelling Koopwoningen meeondertekend en meegedaan aan verschillende activiteiten van Urgenda, zoals de People’s Climate March.

2.5

Hernieuwbare energie

De inzet van Klimaatverbond Nederland op het thema hernieuwbare energie heeft vooral vorm gekregen in het proces van het Nationale Energieakkoord en is voor een belangrijk deel uit eigen middelen gefinancierd. Meer hierover leest u in paragraaf 2.6.1. Daarnaast is samen met de waterschappen geïnvesteerd in het opzetten van een project om zon-PV op waterschapsterreinen te realiseren. Daarbij ging het om een tiental pilots die tegelijkertijd de toepasbaarheid van de salderingsregeling toetsten. Hieruit is een bruikbaar handboek gerealiseerd en is tevens belangrijke input ten behoeve van de belangenbehartiging geleverd. Sinds 2012 zorgt Klimaatverbond Nederland ervoor dat bij het jaarlijkse evenement HIER Opgewekt expliciet aandacht en ruimte is voor gemeenten, omdat zij degenen zijn die het eerst met ‘bottum-up’initiatieven uit de maatschappij te maken krijgen en daar op een juiste manier mee om moeten zien te gaan. In 2013 hebben we mee gefinancierd en discussietafels georganiseerd, in 2014 waren we breed vertegenwoordigd met onze eigen professionals.

2.6

Energieke samenleving

Het concept van Maarten Hajer van het Planbureau voor de Leefomgeving is (sinds 2011) door Klimaatverbond Nederland enthousiast omarmd. Er wordt op vele manieren invulling aan gegeven. 2.6.1

SER-Energieakkoord

Doel: Meer continuïteit in het energiebeleid van de Rijksoverheid is de belangrijkste motivatie om te komen tot een breed gedragen energieakkoord. Voor Klimaatverbond Nederland een mogelijkheid om de rol en positie van decentrale overheden hierin te versterken. Gerealiseerd: Na een gezamenlijke oproep van VNG, G32 en Klimaatverbond Nederland eind 2012 is de VNG gevraagd om te participeren in het wordingsproces van het Energieakkoord. Bij het onderdeel ‘gebouwde omgeving’ heeft Klimaatverbond Nederland de VNG-vertegenwoordiger intensief ondersteund. Hierbij ging het er voornamelijk om de sleutelrol van gemeenten duidelijk in het


[email protected]


12

Energieakkoord te benoemen en hiervoor middelen ter ondersteuning beschikbaar te krijgen. Dit is uiteindelijk ook gerealiseerd, waarmee de basis is gelegd voor de positionering van de VNG en haar ondersteuningsprogramma Energie. Belangrijk neveneffect is dat de VNG als instituut een actieve rol op zich heeft kunnen nemen waardoor duurzame energie op lokaal niveau een grotere vlucht kan gaan nemen. Een ander belangrijk onderwerp betrof de energiebelasting voor decentrale duurzame energieproductie. Na in 2012 dit onderwerp (‘zelflevering’) samen met een brede (door het Klimaatverbond getrokken) alliantie op de politieke agenda te hebben gekregen, werd dit onderwerp in 2013 betrokken bij de gesprekken over het Energieakkoord. Tijdens deze onderhandelingen heeft Klimaatverbond Nederland zeer actief de inbreng vanuit de VNG en e-Decentraal ondersteund. Dit kreeg concreet vorm door intensieve voorbereidingsgesprekken met de VNG–vertegenwoordiger voor formele en informele onderhandelingen; het organiseren van financiering voor, en het begeleiden van aanvullende onderzoeken; overleg met gelijkgestemde organisaties en met de betrokken ministeries; terugkoppeling met (LKA-) gemeenten en uiteraard met de VNG-organisatie. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in concrete bijdragen aan het Energieakkoord, zeker waar het gaat om de regeling ‘verlaagd tarief energiebelasting’. En marge zijn ook bijdragen geleverd aan onderwerpen als de Wet Milieubeheer en Maatschappelijk Vastgoed. In het proces na het ondertekenen van het Nationaal Energieakkoord voor duurzame groei is de voorzitter van Klimaatverbond Nederland toegetreden tot de Borgingscommissie. Klimaatverbond Nederland heeft geparticipeerd in een werkgroep over de afspraken m.b.t. gebouwde omgeving en heeft het voortouw genomen bij de afspraak om te komen tot een ‘Voorlichtingscampagne Energiebesparing Woonconsument’. In de zomer van 2014 is dit overgedragen aan het ministerie van Binnenlandse Zaken en is geparticipeerd in de hiervoor ingerichte werkgroep. Naast de Borgingscommissie heeft Klimaatverbond Nederland ook geparticipeerd in diverse thematische afstemmingsoverleggen en in het communicatieoverleg. Projectleider: Donald van den Akker Website: www.energieakkoordser.nl Twitter-Account: @SER_NL

2.7

Europa / internationaal

De klimaatproblematiek is mondiaal en hoewel Klimaatverbond Nederland in oorsprong goed verankerd was in de Climate Alliance, is dit in de loop der jaren verwaterd. In de statuten zijn nog steeds de gezamenlijke doelstellingen terug te lezen (broeikasgassen terugdringen) en ook op uitvoeringsniveau werken we veelal aan dezelfde speerpunten en herkennen we veel in elkaars aanpak, maar lid zijn we (vooral om financiële redenen) niet meer. In 2010 heeft het toenmalig bestuur besloten over te stappen naar Energy Cities, dat minder mondiaal en meer Europees te werk gaat en daarmee beter aansloot bij de activiteiten van Klimaatverbond Nederland en de leden. Een rol in de mondiale, internationale ontwikkelingen werd ook afgelopen jaren steeds minder gezien. Wel zijn we regelmatig gastspreker op mondiale evenementen, zoals bijvoorbeeld op de United Nations Climate Change Conference (COP19/CMP9) eind 2013 in Warschau.


[email protected]


13

2.7.1

Lidmaatschap Energy Cities

Klimaatverbond Nederland is lid van Energy Cities. Zodoende zijn alle leden van Klimaatverbond Nederland via dit overkoepelende lidmaatschap aangesloten op de communicatie en lobby die Energy Cities biedt en kunnen zij deelnemen aan regelmatig aangeboden webinars. Ook de samenvattingen van relevante EU-financiering en adviezen richting de Europese Commissie komen in vroege stadia beschikbaar voor Klimaatverbond Nederland en haar leden. Andersom kan Klimaatverbond mee standpunten bepalen die in Europese speelveld van belang zijn. Voorzitter Brandligt is tevens bestuurder bij Energy Cities. Projectleider: Nienke Trap Website: www.energy-cities.eu Twitter-Account: @energycities 2.7.2

Burgemeestersconvenant

14

Onder aanvoering van Energy Cities is Klimaatverbond Nederland samen met haar buitenlandse zusterorganisaties en met een subsidie van de Europese Commissie, het project NET-CoM gestart, dat staat voor Networking the Covenant of Mayors. Doel: Het doel van het NET-CoM project in Nederland was om het Covenant of Mayors te versterken en te werken aan het vergroten van haar draagvlak en te zorgen voor meer ondertekenaars van het Covenant of Mayors in Nederland. Het project biedt een netwerk en platform aan ambitieuze Nederlandse gemeenten - leden van Klimaatverbond Nederland- om kennis en ervaring te delen en efficiënter te kunnen werken en de mogelijkheid voor projectontwikkeling in samenwerking met Europa en Europese partners, met als directe meerwaarde grotere kansen op Europese financiering. Gerealiseerd: Tijdens het jaarcongres van Klimaatverbond Nederland in 2013 werd de ambassadeur van het burgemeestersconvenant, burgemeester Arnoud Rodenburg van gemeente Midden Delfland gepresenteerd. Ook vond de eerste bijeenkomst plaats van het Netwerk Burgemeestersconvenant voor gemeenten die het CoM hebben getekend. In 2013 heeft Klimaatverbond Nederland het netwerk rondom het Covenant of Mayors bekendheid gegeven. Het resultaat is dat gemeenten en regio's contact leggen met Klimaatverbond Nederland over het willen aanhaken aan een Europees netwerk en


[email protected]


Europese ontwikkelingen. Richting Europa hebben we succesvol samengewerkt met RVO en RWS om ervoor te zorgen dat de Nederlands Klimaatmonitor nu ingezet kan worden voor de nulmeting voor het Sustainable Energy Action Plan (SEAP), dat nodig is om formeel te mogen toetreden tot het CoMnetwerk. In de periode van zomer 2012 tot en met het einde van 2013 zijn 21 gemeenten lid geworden van het CoM. Inmiddels is het aantal ondertekenaars van CoM doorgegroeid naar bijna 40 Nederlandse gemeenten (van de ruim 6000 in totaal in Europa). Eind 2013 is de Europese subsidie voor het Net-CoM project financieel eind afgerekend en half 2014 is dat op een klein deel na toegekend. In dit project zat ook een belangrijk deel co-financiering uit eigen middelen. In 2014 heeft Klimaatverbond Nederland met eigen mensen en uit eigen middelen de ondersteuning van het CoM-netwerk in Nederland gefinancierd. Klimaatverbond Nederland onderhoudt alle contacten met CoM-leden en het contact met het Europese kantoor in Brussel. Klimaatverbond Nederland vervult een makelaarsfunctie tussen de Nederlandse gemeenten en regio's en de Europese ondersteuningsstructuur.

15

Projectleider: Nienke Trap Website: www.burgemeestersconvenant.nl (in eigen beheer) Twitter-account: @ConvenantNL (in eigen beheer)

2.8

Adaptatie

Sinds de oprichting van Klimaatverbond Nederland heeft de focus voor de strategie en activiteiten gelegen op klimaatmitigatie: het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen die het klimaatprobleem veroorzaken. Echter, omdat deze activiteiten nationaal en mondiaal te langzaam gaan, blijven de gevolgen van klimaatverandering niet uit. Iedereen zal er mee te maken krijgen en aanpassing aan deze gevolgen: klimaatadaptatie, is daarom noodzakelijk. Sinds begin 2014 oriënteren we ons actief op het klimaatadaptatievraagstuk en de mogelijke rol die Klimaatverbond Nederland hierin kan vervullen. Leden hebben het belang hiervan in 2014 ook bevestigd en daarop is deze doelstelling in de statuten bekrachtigd. In oktober 2014 hebben wij de Algemene Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie van IenM ondertekend in het kader van het Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering. Klimaatverbond Nederland benadert de problematiek echter breder (dus niet alleen vanuit water en techniek) en probeert daarmee www.klimaatverbond.nl

[email protected]


ook de sociale dimensie aan droogte, hitte, overstroming en wateroverlast op te pakken. Goed adaptatiebeleid biedt kansen om de leefbaarheid, gezondheid en veiligheid te vergroten. Verschillende aanpakken zijn met leden, maatschappelijke organisaties en marktpartijen geïnventariseerd (zoals vergroening van parkeerplaatsen), maar voor we daar keuzes in maken om capaciteit op in te zetten, is besloten eerst een intensieve consultatieronde onder leden te houden in 2015. De inzichten die de consultatieronde verschaffen zullen leiden tot een definitief visiestuk; een overzicht van bestaande activiteiten en kennis van de leden op adaptatiegebied en een werkplan. Daarnaast zal de consultatieronde leiden tot inzicht in de behoefte aan capaciteitsondersteuning van de leden. Projectleider: Madeleen Helmer

2.9

Moderniseringsslag

In de ledenvergadering van 6 juni 2014 is ingestemd met de op te starten moderniseringsslag en 20 november 2014 zijn de belangrijkste resultaten gepresenteerd. De kosten die daarvoor gemaakt zijn, vielen voor een klein deel in 2013 (ter voorbereiding) en voor een groter deel in 2014 (voornamelijk ten behoeve van de realisatie van de verzelfstandiging en het door kunnen laten lopen van normale activiteiten). In 2013 heeft de Stichting een goede professionaliseringsslag met de betrokken zzp’ers doorgevoerd en zijn een aantal mooie projecten gedraaid (zie hoofdstuk 3), maar moest er ook geconstateerd worden dat het lastig is financieel het hoofd boven water te houden, zonder ondersteuning van de vereniging. Bovendien kregen we vanuit de markt signalen dat het zelfstandig en gescheiden opereren van Vereniging Klimaatverbond Nederland en de Stichting Klimaatverbond als verwarrend werden ervaren. Het feit dat wij een ledenorganisatie zijn en zonder winstbejag klimaatdoelen nastreven raakte ondergesneeuwd. Dit heeft er, samen met het besluit van gemeente Zaanstad om eind 2014 de ondersteuning als gastgemeente aan de vereniging te stoppen, toe geleid dat de stichting en vereniging weer veel nauwer zijn gaan samenwerken. Ook het sterk veranderde speelveld noopte tot een goede heroriëntatie. Het Nederlandse Energieakkoord (NEA) voor duurzame groei van september 2013, dat ook door Klimaatverbond Nederland is ondertekend, speelde daarin een belangrijke rol. Het was belangrijk dat de lopende zaken zo weinig mogelijk hinder ondervonden van de moderniseringsslag. In 2014 is daartoe een tijdelijk coördinatieteam opgezet waarbij de ambtelijk secretaris Mireille Bedeschi de functie van algemeen manager op zich heeft genomen en verantwoordelijk werd voor de dagelijkse gang van zaken, inclusief bestuursaangelegenheden, acquisitie, service, secretariële en communicatie-ondersteuning, financiën en P&O. De directeur van het projectbureau Anna Schoemakers, werd de manager van projecten, services en innovatie en hield zich bezig met ontwikkeling, aanbod en realisatie van projecten en services, relatiebeheer naar partners en begeleiding ingehuurde medewerkers op projecten. De belangenbehartiger Donald van den Akker zette zich in als manager doelen en beleidsontwikkeling en was daarmee trekker van externe communicatie en PR, lobby, fondsenwerving en campagnes. Veel zaken zijn zo pragmatisch mogelijk onderling verdeeld en altijd in een twee-eenheid opgepakt. In 2015 bekijken we hoe we een passende en meer permanente managementstructuur in kunnen richten.


[email protected]


16

In 2014 hebben we op een rijtje gezet waar we als Klimaatverbond Nederland voor staan, waar we voor gaan en hoe we dat doen. Stichting en vereniging vallen nu onder één bestuur en worden door één secretariaat ondersteund op dezelfde locatie (Arnhem). De mogelijkheden zijn geschapen om financieel beter inzicht te hebben en meer samen te werken (met dezelfde administratiesystematiek en mogelijk in de vorm van een fiscale eenheid) en statuten zijn aangepast. In 2015 wordt hier verder invulling aangegeven met een betere ICT infrastructuur, een sterker communicatiebeleid en een andere personele structuur (verhouding loondienst – zzp’ers). De missie, visie en strategie zullenl beter geformuleerd en gepubliceerd worden. Projectleider: Mireille Bedeschi

17


[email protected]


3 Projecten Klimaatverbond Nederland op basis van externe financiering 3.1

Energiebesparing

3.1.1

Green Deal Verduurzaming scholen

Doel: Partijen willen met deze Green Deal versnelde realisatie van een gezonde leer- en werkomgeving voor medewerkers en leerlingen bereiken in een duurzaam en betaalbaar onderwijsgebouw. Onder verduurzaming van scholen verstaan de Green Deal partijen maatregelen die leiden tot minder energiegebruik, meer duurzame energie-gebruik en verbetering van het binnenklimaat van scholen. Klimaatverbond Nederland heeft in 2012 richting het ministerie van IenM een initiatief genomen met als doel een Green Deal te ontwikkelen voor verduurzaming van scholen. De Green Deal past goed in diverse beleidsdoelen van het Rijk. Een belangrijke is de overheveling van het buitenonderhoud van schoolgebouwen van de gemeenten naar de schoolbesturen. Deze overheveling gaat gepaard met verschuiving van geldstromen en levert een nieuwe verantwoordelijkheid op voor schoolbesturen waar zij nog onvoldoende voor geëquipeerd zijn. Verder draagt de Green Deal bij aan energiebesparing in de bestaande omgeving, zorgt het ervoor dat scholen op termijn voldoen aan de Wet Milieubeheer en veroorzaakt de Green Deal groene groei door de stimulans voor de werkgelegenheid in de bouw. In de voorbereiding van deze Green Deal hebben wij (deels gefinancierd door ministerie IenM, deels uit eigen middelen) in 2013 en 2014 een 'Action Research' onderzoek uitgevoerd naar belemmeringen voor energiebesparing bij scholen en zijn verschillende oplossingsgerichte business cases uitgewerkt. Op basis van die resultaten is Klimaatverbond Nederland in gesprek gegaan met de PO-raad (zij vertegenwoordigen 70 – 80% van de schoolbesturen van het primaire onderwijs) en zijn zij een betrokken samenwerkingspartner geworden. Voor de realisatie en uitvoering van de Green Deal zijn we in 2013 een strategische samenwerking aangegaan met Kenniscentrum Ruimte voor Onderwijs en Kinderopvang (Ruimte-OK). Gezamenlijk voeren we gesprekken met de VNG en met de vier ministeries: OCW, BZK, IenM en EZ om op ambtelijk niveau overeenstemming te houden over de focus van de Green Deal en de resultaten die het moet opleveren. Eind 2014 is de Green Deal Verduurzaming Scholen door de vier ministeries, VNG, de PO-raad, de VO-raad en Ruimte-OK en Klimaatverbond ondertekend. Projectleider: Ruud van Vliet Financiering intern en extern: ministerie van Infrastructuur en Milieu & Binnenlandse Zaken en Koningsrelaties Website: www.greendealscholen.nl


[email protected]


18

3.1.2

Greenchoice Warme Truiendag

Doel: Met de jaarlijkse Warme Truiendag zet Klimaatverbond Nederland het belang van energiebesparing op de kaart. Deelname is simpel en doeltreffend: van deelnemers wordt gevraagd om de thermostaat minimaal één graad lager te zetten om zodoende te laten zien dat op deze manier gemakkelijk 7% energie op één dag bespaard kan worden zonder verlies van comfort. Tegelijk biedt de Greenchoice Warme Truiendag een groots podium voor leden van Klimaatverbond Nederland, maar ook voor organisaties, bedrijven en individuen om hun energiebesparingen van het afgelopen stookseizoen te laten zien. Op de Warme Truiendag van 2014 vond de bijzondere gebeurtenis plaats dat Lenneke Kuijer van de TU Delft promoveerde op onderzoek over de Warme Truiendag. Haar proefschrift trok veel belangstelling. Zo laten ieder jaar een aantal Universiteiten en Hogescholen zien dat zij op die ene dag energie besparen ter waarde van €1.500. Alliander en Sodexo verbinden de Warme Truiendag bijvoorbeeld aan hun MVO beleid. De NS, Heineken en Unox hebben op de Warme Truiendag hun communicatie hierop gebaseerd. En, wat Klimaatverbond het meest trots maakte het afgelopen jaar, was dat de Donald Duck ons verraste met een speciale Donald Duck editie gewijd aan de Warme Truiendag. Heel Duckstad maakte zich druk om energiebesparing en zonne-energie. Vooral de radiozenders gaven er aandacht aan, zij interviewden aan de lopende band vertegenwoordigers van Klimaatverbond Nederland en partner Greenchoice. Kortom, de Warme Truiendag edities van 2013 en 2014 waren een groot succes met wederom een groter bereik en meer deelname aan activiteiten op en in de aanloop naar de Greenchoice Warme Truiendag. Ook internationaal geniet de Warme Truiendag belangstelling. In het voorjaar 2014 oordeelde de jury van de European Sustainability Award dat de Warme Truiendag van 'outstanding quality' is wat betreft inhoudelijke communicatie en bereik en deelname. Gerealiseerd: Met de Greenchoice Warme Truiendag editie 2014 is weer een kwart meer deelnemers aangetrokken dan in 2013, namelijk bijna 200.000. Het totale bereik was ongeveer 13 miljoen mensen. Het mediabereik was overweldigend.


[email protected]


19

Projectleider: Emke Mol i.s.m. Nienke Trap en Anne-Marie Pronk Financiering extern: Greenchoice Website: www.warmetruiendag.nl (in eigen beheer) Twitter-Account: @warmetruiendag (in eigen beheer) 3.1.3

Klimaatverbond Energy Battle

Doel: Zo veel mogelijk gemeenten uitdagen om met teams van gemeenteambtenaren, raadsleden, bewoners of leerlingen zo veel mogelijk energie te besparen tijdens een Energy Battle. In 2013 en 2014 vonden de Energy Battle edities III en IV plaats. Ieder jaar hebben een tiental gemeenten meegedaan, die ieder vervolgens drie tot zes teams mee laten doen aan een zeven weken durende wedstrijd om thuis energie te besparen. De Energy Battle bereikt niet alleen energiebesparing, het biedt ook een teamactiviteit en velen ervaren nu wat 'practice what you preach' betekent. Klimaatverbond werkt samen met de Wattcher en heeft voor de afgelopen vier jaren de totale energiebesparing uitgerekend. De besparing is vervolgens omgerekend in euro's en in vermeden CO2 uitstoot. Elf gemeenten en 330 deelnemers deden in het najaar en de winter van 2013/2014 mee aan de Energy Battle door thuis zoveel mogelijk energie te besparen. Via e-mails met tips en vragen konden deelnemers de uitdaging aan gaan om zoveel als mogelijk elektriciteit en gas in hun huishouden te besparen. Nieuw bij deze derde editie was de aftrap in september met een Energy Battle-voorronde onder burgemeesters en wethouders, georganiseerd door Urgenda. Gemeente Schiedam heeft gewonnen en is er erg trots op. De deelnemers bespaarden gezamenlijk (gemiddeld) 34% op hun elektra en 31% op hun gas. Na Schiedam volgde respectievelijk op de tweede en derde plek: gemeenten Wijchen en gemeente Friese Meren. In het stookseizoen van 2014/2015 deden wederom 10 gemeenten mee en een scholengemeenschap uit de gemeente Zaanstad. Per ronde zijn de resultaten van de team gepresenteerd op de website van de Klimaatverbond Energy Battle. Gemeentes als Schiedam, Heemskerk, Zaanstad en Nijmegen zorgen voor publiciteit in lokale en regionale media over hun besparingsprestaties. Zo behaalde de teams uit de winnende gemeente Nijmegen gemiddeld een besparing van 28% per huishouden. Het aankomende stookseizoen wordt een jubileum editie van de Energy Battle georganiseerd.


[email protected]


20

Projectleider: Nienke Trap Financiering extern: deelnemende gemeenten en onderwijsinstellingen Website: www.klimaatverbondenergybattle.nl (in eigen beheer) Twitter-Account: @energybattle1 (in eigen beheer) 3.1.4

VNG Energiemonitoring 21

Vanwege de inspanningen en kennis van Klimaatverbond Nederland op het gebied van monitoring zijn wij begin 2014 door het VNG Energieteam betrokken bij deze opdracht die voort komt uit afspraken in het Energieakkoord van eind 2013. In dit project wordt een website gebouwd die gebaseerd is op drie bronnen: de Klimaatmonitor van RWS, de duurzaamheidsmeter van Klimaatverbond Nederland en Fair Business en inspirerende lokale iconen. Gemeenten kunnen straks worden vergelijken met andere gemeenten, landelijk, per provincie en met soorten gemeenten (Telos-indeling, oude industriestad, plattelandsgemeente etc.). KING heeft hiertoe een analysemodel ontwikkeld dat zal worden gekoppeld aan de Lokale Energie Etalage (welke in juni 2015 online gaat). De website wordt door ons geproduceerd en gecommuniceerd in samenwerking met het energieteam van VNG, KING, Rijkswaterstaat, Fair Business en VNG International. Projectleider: Anne Marie Pronk Financiering: VNG programma Energie


[email protected]


3.2

Hernieuwbare energie

3.2.1

Green Deal Regionale samenwerking rond klimaatinitiatieven

Doel: Drie regio's voorzien van ondersteuning in regionale samenwerking. In een vervolg traject worden nog eens twee regio's voorzien van regionale ondersteuning. De wijze van ondersteuning wordt in nauw overleg met de regio’s bepaald, maar verschilt in essentie niet van elkaar. Gerealiseerd: Regio's Achterhoek, Holland-Rijnland, Alkmaar en Haarlem zijn ondersteund in hun ambities om regionaal samen te werken aan de energietransitie. Van de ondersteuning in de regio's Achterhoek, Holland-Rijnland en Alkmaar is met een artikel en een filmpje verslag gedaan in de ledenvergadering van mei 2013. Elk traject start met een toelichting op de betekenis van samenwerking en het verkennen van projecten die zich het meest lenen voor gezamenlijke aanpak. Vervolgens wordt benoemd welke partijen bij de uitvoering belangrijk zijn en wordt aan de hand van een PAIR-analyse inzicht verkregen in de Positie die een partij inneemt rond het onderwerp klimaat en energie, welke Acties die partijen uitvoeren, welk belang (Interest) zij hebben en welke Rol zij vervullen rond het thema klimaat en energie. Deze analyse levert naast inzicht ook veel vragen op en vormt op die manier een gespreksagenda die helpt het contact met deze partijen op te bouwen. Vervolgens wordt nagegaan wat redenen zijn om samenwerking te organiseren bij de deelnemende gemeenten. Het bewustzijn van deze redenen zorgt over het algemeen voor een grotere samenwerkingsbereidheid. De PAIR-analyse is ontwikkeld door Henk Diepenmaat van Actors Procesmanagement (tevens Associate Professor aan Nyenrode University). De analyse is beschreven in zijn boek “Multiactor procesmanagement in theorie en praktijk” (2011, Henk B. Diepenmaat). Samen met Meer Met Minder heeft Klimaatverbond Nederland er in 2014 aan bijgedragen dat Kansrijke Aanpakken (waar de PAIR analyse een onderdeel in is) werd door ontwikkeld en op de markt is gebracht, hiertoe zijn genoemde partijen ook een formele samenwerkingsovereenkomst aangegaan. De strategische aanpak om tot betere samenwerking te komen is ontwikkeld vanuit de energiebesparingsproblematiek maar is ook goed toepasbaar op andere gebieden. Naast de procesopbrengst in de regio’s zijn er ook concrete resultaten te noemen. Deze zijn per regio opgesomd: Regio Achterhoek (2013) De Achterhoekse Groene Energiemaatschappij (AGEM) en de Achterhoek Duurzaam Verbouwen (ADV) zijn sinds september 2013 de centrale coördinerende partijen in de regio rond energiebesparing (ADV) en duurzame energie (AGEM). Hierover is een unaniem besluit genomen door de portefeuillehouders www.klimaatverbond.nl

[email protected]


22

van de Achterhoek. De regio heeft een nieuw Akkoord van Groenlo afgesloten. Dit is een actualisatie van het akkoord uit 2009. Ambitie die in dit akkoord is uitgesproken is: Energieneutraal 2030. Regio Alkmaar (2013-2014) Gemeenten en diverse organisaties in de regio werken een project ‘energiebesparing particuliere woningbezitters’ uit. Doel is te komen tot een ontzorgingsaanpak die het particuliere woningbezitters gemakkelijk maakt om opdracht te geven voor energiebesparende maatregelen in en aan hun woning. De regio heeft besloten het Burgemeestersconvenant te ondertekenen. Daarvoor is met ondersteuning van Klimaatverbond Nederland een actieplan opgesteld. Regio Holland-Rijnland (2013) Het traject in de regio Holland Rijnland is voortijdig beëindigd. De gemeenten in de regio bleken geen interesse te hebben in samenwerking op regionale schaal. Men staat wel open voor samenwerking op projectniveau en dit vindt ook plaats, maar dan in kleinere samenstelling. Centrale coördinatie of afstemming vindt niet plaats. Regio Haarlem (2014) De gemeentes in de regio van Haarlem zijn na de publicatie van het VNG programma Energie voortvarend van start gegaan om ieders ambities op energiebesparing en duurzame energie in gezamenlijkheid aan te pakken. Klimaatverbond Nederland heeft zowel de opstart als het vervolgproces begeleid op basis van de Kansrijke Aanpak. Kern van deze aanpak is dat vraag, aanbod en intermediairs zich bewust worden van elkaars bezigheden en tempo, zodat energiebesparingsactiviteiten op elkaar afgestemd van start gaan. Hiervoor wordt aan gemeenten een werkwijze geboden waarin zij zowel de regie kunnen behouden (terughalen) als wel de samenwerking met alle externe partijen en inwoners kunnen veroorzaken/begeleiden. In Haarlem is deze aanpak met veel enthousiasme overgenomen en werpen de eerste vruchten zich af. Projectleiders: Ruud van Vliet i.s.m. Roel Winter, Ron Schumacher en Nienke Trap Financiering: Ministerie van Infrastructuur en Milieu 3.2.2

Zonatlas

Doel: Zonnepanelen op ieder geschikt dak! Zoveel mogelijk gemeenten en provincies voorzien van een Zonatlas om met behulp van dit online instrument een groei van zonne-energie in Nederland te veroorzaken. Klimaatverbond Nederland ondersteunt gemeenten in het gebruik en de bekendmaking van Zonatlas in hun gemeente door middel van een Handboek Zonatlas voor gemeenten, nieuwsbrieven, persoonlijk


[email protected]


23

contact, workshops voor ambtenaren, installateurs en energiecoöperaties en bijeenkomsten. Zonatlas maakt gebruikers bewust van de mogelijkheden van zonne-energie en wijst op de mogelijkheid zelf te handelen. De Zonatlas van de provincie Gelderland heeft een bijzondere status. Klimaatverbond Nederland en provincie Gelderland zijn vanuit de pilot bij de gemeente Arnhem (2012) als eerste aan de slag gegaan met een Zonatlas voor alle 56 gemeenten. De lancering is gedaan door gedeputeerde Traag en de drie jaar na de lancering verzorgt Klimaatverbond Nederland de ondersteuning en doorontwikkeling van de Zonatlas(sen) in de provincie. Klimaatverbond Nederland heeft alle gemeenten persoonlijk begeleid. Daarna zijn zij aangehaakt op de regelmatige communicatie over de Zonatlas, opdat zij mee gaan in de doorontwikkeling. De 56 Gelderse gemeenten zijn in 2013-2014 door middel van 15 nieuwsbrieven op de hoogte gehouden van updates en informatie over de Zonatlas. In 2012 is Klimaatverbond Nederland een samenwerking aangegaan met het Duitse bedrijf Tetraeder.solar GmbH om het Duitse ‘Solarpotenzialkataster’ te vertalen naar een Zonatlas op basis van de Nederlandse situatie. Het project Zonatlas is landelijk bekend geworden en heeft veel belangstelling van overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Zodoende is de Zonatlas geïntegreerd in andere online duurzame energie-tools; in gebruik genomen door energiecoöperaties en installateurs en Alliander maakt gebruik van de gegevens van de Zonatlas. De Zonatlas heeft niet alleen een groot netwerk onder zonne-energie organisaties (zowel maatschappelijk, als commercieel), maar ook onder beleidsmakers en de politiek. Waarbij soms verloren gaat dat Klimaatverbond Nederland initiatiefnemer was van de Zonatlas in Nederland in een periode waarin 'men' even niet meer geloofde in de potentie van zonne-energie. In het najaar van 2014 was de Zonatlas zo groot dat het voor het bedrijf Tetraeder.solar GmbH besloot een Zonatlas voor heel Nederland te maken. Nadat dit besluit was genomen, was het voor Klimaatverbond duidelijk dat de missie volbracht was en dat de samenwerking met Tetraeder.solar GmbH kon worden beëindigd. Voor de 102 gemeenten die direct vanuit Klimaatverbond een Zonatlas gerealiseerd hebben, is Klimaatverbond wel nog altijd beschikbaar voor vragen en advies. Gerealiseerd: Via Klimaatverbond hebben in 2013 en 2104 inwoners van 102 gemeenten beschikking gekregen over een Zonatlas waarop zij de potentie van zonne-energie op hun eigen dak of dat van hun kantoor of school in de buurt kunnen bekijken. Vanaf september 2013 zijn er vijf algemene nieuwsbrieven verstuurd naar alle Zonatlas- contactpersonen en energie-initiatieven in Nederland. Momenteel wordt de Zonatlas geïntegreerd in Energie Atlassen en gaan de gegevens mee in de Lokale Energie Etalage (dit is de monitoringstool van de VNG over het programma Energie.)


[email protected]


24

Projectleider: Petra Lettink i.s.m. Anne-Marie Pronk, Carolien van Merksteijn, Nienke Trap en projectmedewerker Matty van Veldhuizen Financiering: deelnemende gemeenten en provincies. Website: www.zonatlas.nl (in eigen beheer) Twitter-Account: @Zonatlas (in eigen beheer) 3.2.3

Helpdesk Zon Gelderland

In opdracht van: Provincie Gelderland

25

Doel: Met ingang van 1 februari 2014 ondersteunt Helpdesk Zon Gelderland zonne-energieprojecten bij scholen, bedrijven en (sport)verenigingen. Genoemde partijen in Gelderland kunnen bij de helpdesk onafhankelijk advies inwinnen, zodat zij de keuze voor het meest geschikte zonne-energiesysteem voor hun dak gemakkelijker en sneller kunnen maken. Vanuit de provincie Gelderland bestond de wens om latente vragen en plannen voor het realiseren van zonne- energie manifest gemaakt konden worden door een Helpdesk te starten. Klimaatverbond Nederland herkende deze wens en heeft op basis van een mooi voorstel een jaar lang invulling gegeven aan de helpdesk. De invulling die Klimaatverbond Nederland aan Helpdesk Zon Gelderland heeft gegeven, heeft op twee manieren waarde toegevoegd aan Helpdesk Zon Gelderland, die inmiddels weer terug gebracht is onder het energieloket van de provincie. Ten eerste heeft Klimaatverbond Nederland haar netwerk en expertise ingezet om een actieve helpdesk te zijn. Door actief contact op te nemen met aanbieders van zonne-energie en door aanwezig te zijn bij evenementen waar vragers naar zonne-energie aanwezig waren. Ten tweede heeft Klimaatverbond Nederland deze actieve houding in de communicatie vertaald naar specifieke communicatie per doelgroep. Niet het algemene verhaal over de meerwaarde van zonne-energie, maar de mogelijke interessante kans, of de vraag van de doelgroep stond voorop. Zo is er aansprekend materiaal gemaakt voor scholen, verenigingen en bedrijven. Er zijn folders ontworpen, bedrijven en energie-initiatieven benaderd en e-mail, Facebook en Twitter is bijgehouden. Richting alle doelgroepen zijn rondschrijven verstuurd; met alle doelgroepen hebben adviesgesprekken plaatsgevonden en zijn vragers en aanbieders aan elkaar gekoppeld. Soms met resultaat, soms zonder.


[email protected]


Gerealiseerd: Klimaatverbond Nederland is vanaf februari 2014 een jaar lang telefonisch en per e-mail en sociale media beschikbaar geweest voor zon-gerelateerde vragen vanuit scholen, bedrijven en (sport)verenigingen. De geslaagde projecten en de projecten met belemmeringen zijn in een rapportage aan de provincie aangeboden. Op basis hiervan werkt de provincie verder.

Projectleider: Petra Lettink, i.s.m. Cindy Gronouwe en Matty van Veldhuizen Financiering: provincie Gelderland Twitter-Account: @HelpdeskZonGld (in eigen beheer) 3.2.4

Solar Days 2014

In opdracht van: Stichting Solar Days en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Doel: Organiseren landelijke Solar Days om de groei van zonne-energie in Nederland een extra zet geven. We roepen alle gemeenten en provincies op om actief mee te doen aan de Solar Dayscampagne; organiseren een congres en een ‘Solar City’-verkiezing. Gerealiseerd: 7-daagse campagne georganiseerd, met onder andere een seminar voor gemeenten (circa 200 deelnemers met Angelique Krüger als dagvoorzitter en een lezing van Reinier van den Berg); het nationaal zonne-energiedebat; de Solar City-verkiezing en ondersteuning van de 'Tel de zon-actie. Media-aandacht van onder andere Trouw, Volkskrant, regionale dagbladen en televisieprogramma Radar. Vanwege onvoldoende financiering niet de middelen om het gewenste aantal deelnemers te bereiken.

Projectleiders: Anne-Marie Pronk en Petra Lettink Financiering: RVO, Holland Solar, Vereniging Eigen Huis, ODE Website: www.solardays.nl Twitter-Account: @SolardaysNL (in eigen beheer)


[email protected]


26

3.2.5

Zonne-energie op Waterschapsterreinen

In opdracht van: Unie van Waterschappen Doel: Samenwerking van waterschappen en burgercoöperaties onderzoeken door met een zeven tot tiental waterschappen in gesprek te gaan over de potentie van zonne-energie op hun terreinen. Door de gesprekken wordt niet alleen de technische opbrengst in kaart gebracht, maar juist ook de motivatie en het potentieel van het kunnen samenwerken met het lokale energie-initiatief. Gerealiseerd: Een rapportage met alle bevindingen. Een handzame publieke samenvatting volgt nog in 2015. De bevindingen zijn nuttig materiaal gebleken in de lobby rond saldering en de postcoderoosregeling. Projectleider: Carolien van Merksteijn

27

Financiering intern en extern: Unie van Waterschappen 3.2.6

Zonnekaart

In opdracht van: Provincie Utrecht Doel: In 2014-2015 bekendheid geven aan de Zonnekaart en ervoor zorgen dat de Zonnekaart breed gebruikt zal gaan worden om de toepassing van zonne-energie te vergroten. Klimaatverbond Nederland en Natuur en Milieufederatie Utrecht werken samen aan het communicatieproject, dat zich in essentie richt op twee doelgroepen, namelijk de 26 Utrechtse gemeenten (ondersteunen en betrekken als samenwerkingspartner) en de partijen die actie kunnen en moeten ondernemen (bewoners, bedrijven, woningcorporaties en lokale energie-initiatieven). Gerealiseerd: In 2014 is een inventarisatie uitgevoerd onder de Utrechtse Zonnekaart-gemeenten; zijn twee nieuwsflitsen verstuurd naar de gemeenten, met daarin informatie over de Zonnekaart en een handboek ter ondersteuning van de gemeenten en er is een workshop gegeven op de bijeenkomst 'Ga uit je dak met zonne-energie', waar gemeenten en energie-initiatieven samenkwamen. In 2015 wordt verder invulling gegeven aan het communicatie- en ondersteuningstraject www.klimaatverbond.nl

[email protected]


Projectleider: Petra Lettink i.s.m. Matty van Veldhuizen Financiering Provincie Utrecht Website: www.zonnekaart.nl Twitter-Account: @Zonnekaart

3.3

Energieke samenleving

3.3.1

Masterclasses Energietransitie voor nieuwe wethouders

Doel: Nieuwe wethouders alle tools aanreiken voor een voortvarend klimaatbeleid in de eigen regio. In één dagdeel krijgen nieuwe wethouders informatie over technieken, subsidies, samenwerking met stakeholders en het creëren van draagvlak. Hiervoor heeft het Klimaatverbond input gekregen van de deelnemende regio's, de rijksoverheid, provincies en partners zoals Stichting Oikos en adviesbureau Van Beek. Gerealiseerd: Er hebben acht masterclasses plaatsgevonden door het hele land. Hier aan hebben meer dan 40 gemeenten deelgenomen. Het is een zeer gewaardeerde dienst gebleken die Klimaatverbond Nederland al sinds de jaren ’90 na de verkiezingen van gemeentebestuurders elke 4 jaar aanbiedt. Besloten is de masterclasses ook na de provinciale en waterschapsverkiezingen van 2015 aan te gaan bieden en tevens geschikt te maken voor de (hoogste) managementlagen van de ambtelijke organisaties die de bestuurders ondersteunen.

Projectleider: Tjitske Ypma i.s.m. Carolien van Merksteijn Financiering: Provincie Gelderland, Provincie Noord-Holland, Duurzaam Door, Ministerie IenM, RVO, Unie van Waterschappen, Van Beek Ingenieurs, CO2 prestatieladder Website: www.masterclassenergietransitie.nl (in eigen beheer) www.klimaatverbond.nl

[email protected]


28

3.3.2

Klimaatcoalitie

Doel: Klimaatneutraal Nederland in 2050. Gerealiseerd: In de aanloop naar de VN-klimaatconferentie in Lima (COP20) nodigde het ministerie van Infrastructuur en Milieu in de zomer van 2014 Klimaatverbond Nederland uit om samen met MVO Nederland en Natuur & Milieu de Nederlandse Klimaatcoalitie te vormen. Aanleiding hiervoor was dat decentrale overheden en bedrijven een actievere rol krijgen in de internationale onderhandelingen rond het af te sluiten Klimaatakkoord. Een participatief proces heeft daarbij meerwaarde voor het ministerie. Naar aanleiding van deze vraag heeft Klimaatverbond Nederland eerst haar positie en dilemma’s geformuleerd in een notitie die is geconsulteerd bij enkele partijen uit haar achterban. Daaruit bleek dat een klimaatcoalitie meerwaarde kan hebben als deze ook inhoudelijk bijdraagt aan de transitie naar klimaatneutraliteit. Nieuwe verdienmodellen en ‘game-changers’ als onderdeel van een circulaire economie kunnen daarbij doorslaggevend zijn. In vervolg hierop vond de kick-off van de Nederlandse Klimaatcoalitie plaats met twee evenementen op 25 november 2014. Naast een high-level event op het ministerie van Infrastructuur en Milieu was er eveneens een bijeenkomst in Amsterdam met vele diverse organisaties. Klimaatverbond Nederland had hiervoor schrijfster Naomi Klein bereidt gevonden een inspirerende bijdrage te leveren.

Projectleiders: Donald van den Akker, Thijs de la Court Financiering: ministerie van Infrastructuur en Milieu Website: www.klimaatcoalitie.nl (in eigen beheer) Twitter-Account: @Klimaatcoalitie (in eigen beheer)


[email protected]


29

3.3.3

Gelders energieakkoord

Doel: een ambitieuze invulling van het landelijk energieakkoord voor Gelderland. Gerealiseerd: Het Gelders Energieakkoord is een initiatief van netwerkbedrijf Alliander, de Gelderse Natuur en Milieufederatie en Klimaatverbond Nederland. Sinds de zomer van 2014 is hier door de initiatiefnemers hard aan gewerkt waarbij Klimaatverbond Nederland onder andere de taak had om de Gelderse decentrale overheden aan te haken op dit complexe proces. Een grote groep bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties hebben het akkoord begin 2015 uiteindelijk ondertekend. Gemeenten en hun regio's en uitvoeringsdiensten, de waterschappen en de provincie doen mee. Ook energiecoöperaties, woningcorporaties, onderwijs- en onderzoeksinstellingen zijn aangesloten. Koepels, als LTO, Bouwend Gelderland, UnetoVNI zijn onderdeel van dit proces. Terwijl ook bedrijven als Circulus-Berkel rond afval, de papierindustrie en GreenTech Alliantie aansluiten. 30 Projectleider: Thijs de la Court Financiering: ondertekenaars van Gelders Energie Akkoord 3.3.4

Voorlichtingscampagne Energiebesparing woonconsument

In het SER Energie Akkoord is een afspraak opgenomen om te komen tot een nationale Voorlichtingscampagne gericht op energiebesparing door de woonconsument. Na ondertekening van het Energieakkoord in september 2013 is Klimaatverbond Nederland binnen het kader van het Energieakkoord trekker geworden van deze afspraak. Met diverse ondertekenaars van het Energieakkoord maar ook met organisaties daarbuiten, is het gesprek aangegaan om te onderzoeken welke mogelijkheden tot de realisering van deze afspraak er zijn. Resultaat hiervan is dat Klimaatverbond Nederland een werkgroep Voorlichtingscampagne Energie Akkoord heeft opgericht en in overleg met deze werkgroep en het ministerie van BZK deze heeft overgedragen aan genoemd ministerie. Op verzoek van het ministerie is Klimaatverbond Nederland vervolgens gestart met het uitvoeren van een verkenning naar de mogelijkheden om gemeenschappen in te zetten in de campagne. Hierbij stond de vraag centraal “Hoe kunnen we de kracht van de (nieuwe) lokale gemeenschappen benutten om www.klimaatverbond.nl

[email protected]


woningeigenaren met voorlichting, communicatie en marketing tot energiebesparing te bewegen?”. Om tot beantwoording van de vraag te komen, zijn drie werelden geselecteerd (buurten/wijken, VvE’s en sport) en is er uitvoerig gesproken met sleutelfiguren. Het resultaat van deze ‘Community Based Verkenning’ zal waardevol zijn en in de loop van 2015 gepubliceerd worden. Projectleider: Donald van den Akker, Paul Basset, Ron Schumacher Financiering: ministerie van Binnenlandse Zaken en Koningsrelaties

3.4

Europa

3.4.1

Groene Voetstappen

Doel: Het doel van de Groene Voetstappenactie is dat zoveel mogelijk kinderen en ouders lopend of fietsend naar school te gaan en hierdoor CO2-uitstoot verminderen.

31

Gerealiseerd: In 2013 heeft Klimaatverbond Nederland nieuwe stickerboekjes laten drukken en zijn de lesbladen geactualiseerd. De scholen hebben in aanloop naar de campagne regelmatig een digitale nieuwsbrief ontvangen. In 2013 namen 126 scholen uit 43 gemeenten deel aan de Groene Voetstappenactie. In Nederland verzamelden 35.694 kinderen Groene Voetstappen. Samen zetten zij 285.220 Groene Voetstappen en bespaarden zij samen met 128.000 andere Europese kinderen CO2. In 2014 is de campagne op eigen initiatief en kosten voortgezet met als resultaat dat alsnog 12.898 kinderen hebben meegedaan (en verdiensten op de verkoop van bijbehorende campagneboekjes).

Projectleider: Petra Lettink i.s.m. Cindy Gronouwe en Matty van Veldhuizen Financiering intern (2014) en extern 2013: Ministerie van Infrastructuur en Milieu Website: www.groenevoetstappen.nl (in eigen beheer) Twitter-Account: @groenevoetstap (in eigen beheer) www.klimaatverbond.nl

[email protected]


3.4.2

Kinderklimaattop

Doel: ter afronding van de Groene Voetstappen-campagne een Kinderklimaattop organiseren in Den Haag met afgevaardigden van de deelnemende scholen. Gerealiseerd: In 2013 zijn de Groene Voetstappen op de eerste dag van de VN Klimaatconferentie door een selectie van de Groene Voetstapdeelnemers aangeboden aan klimaatgezant Mariëtte van Empel (directeur Klimaat, Lucht en Geluid van ministerie IenM) in Den Haag. Deze kinderen hebben als eerste groep kinderen de nieuwe Klimaatstudio van het Museon bezocht en onder begeleiding van een deskundige jury klimaatverbeteringsplannen opgesteld. Ook zijn in 2013 lokale energietoppen georganiseerd (o.a. in Arnhem). In 2014 is de Kinderklimaattop helaas door ontbrekende financiering en miscommunicatie tussen ministerie van Infrastructuur en Milieu en Klimaatverbond Nederland, niet doorgegaan, maar hebben we wel meegewerkt aan de Kids Climate Conference van Centre Parcs. De staatssecretaris heeft in een gesprek met onze voorzitter, aangegeven de Groene Voetstappen campagne en de Kinderklimaattop wel degelijk voort te willen zetten in de komende jaren. Gezamenlijk bekijken we hoe dit opnieuw kan worden opgepakt, in betere samenhang met andere projecten en doelen van ministerie van Infrastructuur en Milieu en Klimaatverbond Nederland. Projectleider: Petra Lettink i.s.m. Cindy Gronouwe en Matty van Veldhuizen Financiering extern (2013): Ministerie van Infrastructuur en Milieu Website: www.groenevoetstappen.nl (in eigen beheer) Twitter-Account: @groenevoetstap (in eigen beheer) 3.4.3

EU ondersteuning in regio's

Doel: Regio's uit de Green Deal Regionale Samenwerking medewerking geven voor het aanvragen van Europese financiering. Binnen de Green Deal Regionale Samenwerking die Klimaatverbond heeft gesloten met ministerie van Infrastructuur en Milieu is een onderdeel gewijd aan samenwerking in Europa. Als belangrijk


[email protected]


32

vehikel/netwerk wordt gemeenten en regio’s aangeraden aan te sluiten bij het Covenant of Mayors Wanneer dat niet binnen de mogelijkheden ligt, wordt geadviseerd financieringsbehoefte te toetsen aan Europese financieringsmogelijkheden. Twee constateringen vormden de aanleiding om in 2014 aan de slag te gaan met het aanbieden van gesprekken en advies aan een aantal gemeenten of regio's voor het aanvragen van EU financiering. Ten eerste bleek uit een gezamenlijke ronde gesprekken (met ministerie IenM) dat er voor Nederland meer EU financiering beschikbaar is op het gebied van duurzaamheid en duurzame energie dan waar Nederland gebruik van maakt. Er is dus sprake van onderuitputting. Ten tweede brachten gemeenten steeds vaker naar voren dat zij wel een financieringsbehoefte hebben, maar dat deze niet direct paste binnen één bepaalde subsidie. Op basis van deze twee constateringen is Klimaatverbond Nederland een samenwerking aangegaan met EU subsidieadviesbureau Hezelburcht en is aan een aantal geïnteresseerde gemeenten een serie gesprekken, werksessies en advies aangeboden. De gemeentelijke plannen op duurzaamheid en duurzame energie zijn naast de mogelijkheden van financiering door het nu lopende Horizon2020 programma gelegd en voorzien van een haalbaarheidsanalyse. Gerealiseerd: Met de gemeentes Heerhugowaard, Alkmaar, Breda en Maastricht is een traject doorgelopen om tot een beoordeling en advies te komen op (plannen voor) EU financieringsaanvragen. Het overall resultaat hiervan komt in 2015. Projectleider: Nienke Trap

33

Financiering: ministerie van Infrastructuur en Milieu


[email protected]


4. Financieel verslag 2013/2014 De Vereniging heeft in juni 2014 het jaar 2013 financieel verantwoord en daarover is decharge verleend. Over het jaar 2014 is met €35.000 een ruim, positief financieel resultaat behaald. Dit komt omdat de eindafrekening van het project Net-Com, waarvoor EU subsidie werd verkregen in 2012 en 2013, in 2014 is eind-afgerekend en dit positiever uitviel, zodat de daarvoor gemaakt reservering van €50.000 weer grotendeels vrij viel en terug naar de reserves kon. In 2014 besloot Gemeente Zaanstad dat zij aan het einde van dat jaar niet langer de gastrol zal vervullen voor Klimaatverbond Nederland en bood aan om af te zien van de vergoeding die zij daar normaal voor ontvangt, zodat Klimaatverbond Nederland dat bedrag kon gebruiken om de verzelfstandiging deels te financieren en normale zaken door te kunnen laten lopen. Dit is ook gebeurd en volledig benut. De begroting voor 2015 toont een paar opmerkelijke verschillen met voorgaande jaren. Er zijn personeelskosten begroot omdat voortaan de ondersteuning van bestuur en activiteiten betaald wordt uit de contributie in plaats van uit projecten en door de gastgemeente. De uitgave aan lobby activiteiten is naar beneden bijgesteld, omdat dit jaar meer tijd gaat zitten in het managen van de organisatie zelf en de samenwerking met leden en andere partijen en het (opnieuw) inrichten van externe communicatie. Overigens is in verschillende projecten wel ruimte voor belangenbehartiging, waardoor naar verwachting onze invloed niet minder zal zijn. Er zijn geen projectkosten meer begroot omdat die voortaan allemaal bij de Stichting ondergebracht worden. Bij de Stichting wordt al een aantal jaren ongeveer vier ton omzet per jaar gedraaid. Weliswaar worden de jaren tot op heden telkens met een klein verlies afgesloten en wordt verder ingeteerd op de reserves, maar gezamenlijk beschikken Vereniging en Stichting toch nog altijd over ruim €150.000,-. Met alle vernieuwingen en de gezamenlijke aanpak, verwachten we dit jaar op een gezamenlijk resultaat van 0 uit te komen en weinig tot geen aanspraak op de algemene reserves te hoeven maken.


[email protected]


34

5. Klimaatverbond Nederland 2015 In 2015 zullen we meer en vooral duidelijke strategische keuzes maken binnen de hoofd beleidsvelden: mitigatie, adaptatie en internationaal en aan de hand daarvan kiezen voor activiteiten die de doelen dichter bij brengen en onze profilering onderstrepen. Dit willen we vooral samen met onze leden doen. Het CANVAS/businessmodel zal geconcretiseerd worden in een bedrijfsplan 2015-2017 en een verdienmodel, zonder daarbij uit het oog te verliezen dat we een ledenorganisatie zijn zonder winstoogmerk en op innovatieve wijze volharden in het nastreven van ambitieuze klimaatdoelstellingen. Het is uiterst belangrijk dat we daarbij strategisch inhoudelijk goed in beeld hebben waar we voor staan en waar we voor gaan en dat we doorgaan met het aanbrengen van focus in al onze activiteiten en een stevigere financiële basis ontwikkelen. Na de wijziging van de statuten zal het organisatorisch samengaan van de Stichting en de Vereniging verder uitgewerkt worden in een nieuwe personele verhouding (tussen vast en flexibel, een loongebouw dat meer continuïteit beoogd en beter past bij onze activiteiten), een nieuwe fiscale constructie (in overleg met de fiscus), zal het ANBI certificaat worden aangevraagd en het bestuur verder worden uitgebreid. Ook in praktische zin willen we de professionalisering doorzetten met een betere financiële administratie en verslaglegging, een passende ICT infrastructuur en een steviger communicatiebeleid.

35

De belangrijkste activiteiten in 2015 liggen bij adaptatie en energiebesparing en in projectvorm in het kader van de Nederlandse Klimaatcoalitie, de Green Deal Verduurzaming Scholen en het Nederlands Energieakkoord voor duurzame groei.


[email protected]


36

Klimaatverbond Nederland gaat voor transitie

Recommend Documents