Jeugdwerk beleidsplan
De jeugd is de toekomst (van de kerk) !
Opgesteld door de Jeugdwerkcommissie Hervormde Marewijkgemeente
Leiden, 2004
1.
Inleiding
Als de jeugd de toekomst heeft, en zelfs de toekomst van de kerk is, dan is het de moeite waard om daar ‘werk’ van te maken. Om dit ‘werk’ enigszins gestructureerd door de tijd te loodsen en om haar visie op het jeugdwerk uiteen te zetten, heeft de jeugdwerkcommissie van de Hervormde Marewijk gemeente gemeend een jeugdwerk beleidsplan te maken. De jeugdwerkcommissie is het orgaan waarin alle vertegenwoordigers van het jeugdwerk in de gemeente bijeenkomen, om het jeugdwerk te coördineren en zij signaleert problemen of knelpunten en probeert oplossingen daarvoor aan te dragen. onder leiding van de jeugdouderlingen. De kerkenraad van de Marewijkgemeente kent 2 jeugdouderlingen, dit zijn ouderlingen met een bijzondere opdracht: (kerkorde). Wat ons betreft wordt het jeugdwerk gezien in de tijd, met het oog op de toekomst. De gemeenteleden en ambtsdragers van de toekomst zitten nu nog op de crèche of zijn lid van de tienerclub. Daarom is het volgens ons van groot belang om ook over de toekomstige ontwikkelingen na te denken. Om dit bovenstaande handen en voeten te geven willen we allereerst ingaan op de visie op het jeugdwerk, hierna komen de verschillende doelgroepen aan de orde. Ook geven we een beschrijving van de huidige situatie en we sluiten af met plannen en ideeën voor de toekomst 2.
Visie en doelen van het jeugdwerk
ook de jongeren zijn onderdeel van de gemeente van Christus, en bouwstenen van de kerk van de toekomst. De christelijke gemeente heeft de taak en roeping om deze jonge bouwstenen te koesteren en te bewaren bij het Woord van God. Het jeugdwerk biedt in haar activiteiten een ‘veilige’ plek waar de jeugd op ‘kerkelijk’ terrein zichzelf kan zijn. •
Het jeugdwerk heeft als belangrijkste doel de toerusting van de kinderen, tieners en jongeren tot een persoonlijke relatie met Christus en voor hun taak als christen in de gemeente en de wereld.
•
Het jeugdwerk heeft verder als doel de onderlinge ontmoeting te stimuleren, waardoor de band met de gemeente verder wordt versterkt. Het blijkt dat de onderlinge vriendschappen een belangrijke stimulans zijn om de kerk te blijven bezoeken.
3. Doelgroepen Het jeugdwerk in de Marekerk kent verschillende doelgroepen, die hieronder worden beschreven. 3.1 Kinderen Het is van groot belang om deze groep genoeg aandacht te geven. Dit belang heeft vooral met de toekomst te maken, de ‘moeilijke’ fase die nog moet komen, nl. de puberteit. Juist in de kinderjaren kan een basis gelegd worden voor kerkverlating als ze 18 zijn. We moeten streven naar een situatie dat kinderen een positieve associatie
2
krijgen of houden met de kerk en de zondagse kerkdienst. Kindernevendienst is hier een belangrijk middel voor, maar ook een stukje aandacht tijdens de eredienst. 3.2 Tieners/jongeren Belangrijk voor de ‘kerkelijke’ jeugd is de band met de kerk levendig te houden. In de woelige jaren van de pubertijd moet de kerk een warm huis zijn dat altijd voor de jongeren open staat. De verschillende activiteiten die georganiseerd worden hebben naast ontmoeting ook vaak een ‘leer’ onderdeel. Dit leren wordt op verschillende manieren naar voren gebracht, van speelse spelvormen tot ‘stevige’ en diepgravende thema’s of bijbelstudie’s. Belangrijk hierbij is wel de toespitsing op de leefwereld van onze jongeren. Jeugdwerk dat die toespitsing niet maakt schiet zijn doel voorbij. De jongeren die wat verder van de kerk afstaan worden bereikt door o.a. de kinderen tienerkampen. Dit contact met de kerk blijkt in de praktijk een ontmoeting die zijn sporen nalaat. Elk jaar kunnen we n.a.v. de kampen deze jongeren weer begroeten bij andere activiteiten van het jeugdwerk. Dit contact is ook waardevol als het gaat om uitwisseling van standpunten en meningen in discussies. Als kerk midden in de stad en de wereld is het jeugdwerk geen in zichzelf gekeerde activiteit. 3.3 Studenten Vanwege de grote populatie studenten die onze diensten bezoekt en de catechese volgt is de functie van jeugdouderling uitgebreid met de zorg voor studenten. Anders dan de jongeren van de gemeente worden voor studenten niet echt activiteiten georganiseerd, de jeugd- en studentenouderlingen fungeren vooral als aanspreek/verwijspunt voor alle zaken die studenten en de kerk aangaan. Belangrijk daarin is o.a. het jaarlijkse overleg tussen het bestuur van Panoplia (CSFR) en de jeugdouderlingen. Daar waar mogelijk zullen studenten worden ingeschakeld bij het gemeentewerk, al zullen dat veelal kortdurende activiteiten zijn. De dominee is verantwoordelijk voor de pastorale zorg aan studenten. De tijd die studenten in Leiden doorbrengen is belangrijk in hun ontwikkeling, zeker als het gaat om belangrijke geloofsvragen. De relatie student-gemeente is gecompliceerd omdat veel studenten door de week in Leiden wonen maar in het weekend naar huis gaan. Hierdoor is de band tussen studenten en de Marekerk wisselend. Het is belangrijk dat studenten een plek hebben waar ze welkom zijn en waar ze zich welkom weten. ‘Er zijn’ is het belangrijkste in de relatie student en gemeente. We vinden het daarom belangrijk om studenten de mogelijkheid te bieden deel te nemen aan het gemeentewerk en het gemeente zijn. 4. Marewijkgemeente 4.1 Leeftijdsopbouw De Marewijkgemeente kenmerkt zich door een wat onevenredige leeftijdsopbouw. Een groot deel van de meelevendenlijst wordt gevormd door ouderen (65+). Ook zijn er relatief veel studenten en oud-studenten. Deze laatste groep (eind 20, begin 30) zijn vooral mensen die na hun studie in Leiden zijn gebleven. Hun kinderen zorgen ervoor dat de crèche en de kindernevendienst altijd goed bezocht worden. Gezinnen met kinderen in de leeftijd van 10-20 jaar zijn dus ondervertegenwoordigd in de Marewijkgemeente. Dientengevolge zijn er relatief weinig tieners en jongeren om
3
tienerclub en jeugdavond te bezoeken. Des te belangrijker is het om de tieners en jongeren die er zijn, er bij te houden, en bij het jeugdwerk te betrekken. 4.2 Kerkverlating In tegenstelling tot het beeld van de zondagse eredienst oproept heeft de Marekerk te maken met kerkverlating. De aanwas van studenten verbloemd dit enigszins, maar als we kijken naar de ‘eigen’ jeugd dan heeft een groot deel van de groep in de leeftijd van 16-25 jaar de kerk de rug toegekeerd. Kerkverlating onder jongeren is dus een punt van zorg en er moet getracht worden hier het tij te keren. 5. Activiteiten 5.1 kerkelijke activiteiten Dit hoofdstuk wil inzicht geven in alle activiteiten die georganiseerd worden; ook activiteiten die formeel niet onder de jeugdwerkcommissie vallen maar waar de jeugdouderlingen/kerkenraad wel bij betrokken zijn Crèche De crèche is een zeer druk bezochte activiteit, ondanks de onmondigheid van sommige deelnemers is ook de zorg voor de kleinsten belangrijk. Elke zondag en feestdag is er opvang voor de kleinste gemeenteleden zodat de ouders de dienst kunnen bezoeken. Kindernevendienst De kindernevendienst vervult een belangrijke rol tijdens de kerkdiensten. In twee groepen horen de kinderen in hun eigen taal en op hun eigen niveau over de Bijbel. Er wordt gezongen en er is een verwerking van het verhaal. De kinderen van de kindernevendienst vervullen een belangrijke rol tijdens de doopdiensten wanneer ze de pas gedoopte toezingen. Tienerclub Als de kinderen de kindernevendienst ontgroeit zijn, dan schuiven ze door naar de tienerclub. Deze club vindt 2 maal in de maand plaats en heeft ongeveer 15 deelnemers. Naast het ‘leren’ door middel van thema’s en bijbelstudies zijn er uiteraard ook ontspannende activiteiten zoals film, kamp en een nacht slapen in het wijkgebouw. Jeugdavond Voor jongeren vanaf 16 jaar wordt er maandelijks een bijeenkomst gehouden op zondagavond. Deze avonden hebben afwisselend een bezinnend of een ontspannend karakter. Of soms beide. Het doel van deze avonden is het versterken van de onderlinge band, het bieden van ruimte voor vragen en twijfels, en het in contact blijven met de kerk. Dit laatste is van belang omdat een groot deel van de deelnemers niet meer in de kerk komt, hoewel kerkelijk opgevoed. Het ‘er zijn in goede en kwade dagen’ zou wel eens een goed thema kunnen zijn. Er wordt gestreefd naar goede afstemming met de Tienerclub i.v.m. doorstroming. Kampen
4
Zij het wat indirect qua financiering, de kampen horen absoluut bij het jeugdwerk. Formeel vallen de kampen onder het missionaire stadswerk, dit is historisch zo gegroeid. Er worden elk jaar 2 kampen gehouden, een kinderkamp en een tienerkamp. Voor beide kampen word ook reclame gemaakt in Leiden –Noord, dit resulteert meestal in een flinke deelname van die doelgroep. Tijdens deze kampen worden ontspannende activiteiten georganiseerd, daarnaast is er veel aandacht voor een bepaald thema, dit thema wordt uitgewerkt in bijbelstudie en andersoortige verwerkingsvormen. Jeugddiensten In de Marewijk gemeente zullen regelmatig zgn. jeugddiensten worden gehouden. Tijdens deze dienst is er veel aandacht voor de jeugd in de gemeente. Dit uit zich in de deelname van de jongeren aan bepaalde aspecten van de dienst zoals Bijbellezen, liturgie uitdelen, collecteren etc. Daarnaast is de prediking afgestemd op de doelgroep, en de jongeren worden ook betrokken bij de keuze van het thema van de dienst. Missionair Stadswerk Binnen het missionair stadswerk is ook een aantal activiteiten voor de jeugd. Dit zijn onder andere: YouthAlpha (is een kennismakingscursus met het christelijk geloof voor jongeren van 12 tot 20); kinderclub in Leiden Noord; Zondagschool (verder nog iets?) 5.2 Interkerkelijke activiteiten In Leiden vinden ook een aantal interkerkelijke activiteiten voor jongeren plaats, dit naast de activiteiten die incidenteel met andere kerken worden georganiseerd. MYE Meet Your Equals (MYE) is het christelijke jongerencafé dat 2 maal per maand op zaterdagavond in het wijkgebouw de ‘Goede Herder’ wordt georganiseerd onder verantwoordelijkheid van het JOL (Jongeren Overleg Leiden). Deze activiteiten worden door en voor christenjongeren georganiseerd, maar heeft daarnaast ook een missionaire inslag De activiteiten van MYE worden nauwelijks door jongeren van de Marekerk bezocht, echter de activiteiten die worden georganiseerd en de relatie met andere christenjongeren is wel de moeite van het investeren waard. Jeugdkerk ‘Open the Gate’ In Leiden is wordt elke laatste zondagavond van de maand een jeugdkerk georganiseerd. Deze avonden worden georganiseerd door een interkerkelijke groep mensen die zeer betrokken zijn op de jeugd. Vanuit deze betrokkenheid worden deze avonden op ‘eigen’ initiatief georganiseerd. De bijeenkomsten worden zeer druk (500 per avond) bezocht door jongeren uit de hele regio. Ook een groep jongeren uit de Marekerk bezoekt deze diensten. De diensten kenmerken zich door een vlotte en jeugdige vormgeving gecombineerd met een ‘degelijk thema’. De organisatie presenteert zich niet als een kerk naast de kerk maar als aanvullend. Op deze manier kunnen jongeren hun eigen dienst beleven op een manier die in veel traditionele kerken en groeperingen niet mogelijk is.
5
6. Toekomst Hoe het aantal kinderen, tieners en jongeren zich in de toekomst zal ontwikkelen is niet goed te voorspellen. De verwachting is wel dat het tieners en jongeren in de Marewijkgemeente relatief laag zal blijven. Een tweede punt van zorg voor de toekomst is dat de jongeren die er zijn, steeds minder de zondagse kerkdiensten bezoeken. Hoe komt dit? Hoe zou dit veranderd kunnen worden? Hoe kunnen we tieners en jongeren bij kerk houden? Dit zijn vragen die ons nu en in de toekomst bezig zullen houden. Ook zal het een uitdaging blijven om de bijbelse boodschap te vertalen naar jongeren toe, om zo de kloof tussen ‘jongeren en ouderen’ te dichten. 7. • • • • • • • • • •
Ideeën voor de toekomst Versteviging relatie student en gemeente door de organisatie van themadienst bij de start van het academische jaar. Jeugddiensten integreren in thema’s clubs, catechisatie en kindernevendienst Jongerenavond verder verankeren in het jeugdwerk Ketenzorg verder uitwerken en organiseren, voor elke leeftijdscategorie moet een activiteit georganiseerd worden. Informatievoorziening richting ouders verder vormgeven Meer investeren in ‘recente’ kerkverlaters Jeugdwerkcommissie steeds meer de spil laten zijn van het jeugdwerk van de Marekerk Participatie jongeren in MYE verder stimuleren Onderlinge ontmoeting, ook bij de kinderen, verder organiseren Aandacht aan kinderen/jongeren tijdens de eredienst
6
