Jaarverslag 2014
Slokdarm- en Maagcentrum ZGT
JAARVERSLAG 2014
VOORWOORD Voor u ligt het jaarverslag over 2014 van het slokdarm- en maagcentrum ZGT. In dit verslag blikken we terug en kijken we vooruit. Ook gaan we in op enkele positieve gevolgen van regionale samenwerking voor slokdarm- en maagchirurgie binnen ZGT. De afgelopen periode heeft ons centrum zijn positie onder de Nederlandse slokdarm- en maagcentra verstevigd.
Deze stijgende lijn hebben we onder andere te danken aan de goede samenwerking met andere ziekenhuizen en zorginstellingen binnen de regio. In de zogenaamde ‘A1-samenwerking’ zijn er onderlinge afspraken gemaakt over de verdeling van hoogcomplexe laagvolume chirurgie, vanuit een streven om de kwaliteit van zorg voor voor de patiënt met slokdarm- en maagkanker te optimaliseren. Van de andere ziekenhuizen in de regio ontving ZGT het mandaat voor deze superspecialisatie. De centralisatie van slokdarm- en maagoperaties biedt ons kansen
SLOKDARM- EN MAAGCENTRUM ZGT
om te innoveren. Een voorbeeld hiervan is de introductie van de
iedere patient tijdens het gehele behandeltraject. In dit verslag kunt u
laparo-thoracoscopische operatietechniek. Sinds 2010 worden alle
meer lezen over onze werkwijzen, resultaten, wetenschappelijk onderzoek,
slokdarmoperaties op deze wijze uitgevoerd. Per 2013 zijn we gestart
educatie en toekomstvisie met betrekking tot optimale slokdarm- en
met de laparoscopische maagresectie. De minimaal invasieve technieken
maagzorg voor onze patiënten. Want hun welzijn staat bij ons centraal.
leiden tot minder pulmonale complicaties en eerder herstel. Deze operatietechnieken hebben tot positieve resultaten geleid. Mede hierdoor
We kijken terug op een periode waarin onze medisch specialisten,
is de medische- en verpleegkundige kwaliteit van ons slokdarm- en
verpleegkundigen en alle andere medewerkers zich volop hebben
maagcentrum de laatste jaren aantoonbaar naar een hoger niveau getild.
ingezet om zorg van goede kwaliteit en met een gastvrij karakter te bieden. Graag willen we iedereen, en in het bijzonder de patiënten, hun
Het adequaat managen van complicaties is misschien wel het moeilijkste
huisartsen en specialisten uit de verwijzende ziekenhuizen, hartelijk
van ons vak. Niet voor niets staat dit onderwerp internationaal volop
bedanken voor de samenwerking en het vertrouwen in onze slokdarm-
in de aandacht met de uitdrukking ‘failure-to-rescue’. De 24-uurs
en maagexpertise.
bereikbaarheidsdienst van onze slokdarm- en maagchirurgen is een voorbeeld van hoe we eventuele complicaties doeltreffend aanpakken.
Namens het slokdarm- en maagcentrum ZGT,
Ook letten wij op optimale werkprocessen. We bespreken patiënten met
dr. Ewout Kouwenhoven, slokdarm- en maagchirurg
slokdarm- of maagkanker in ons wekelijks regionaal multidisciplinair overleg. Onze oncologieverpleegkundigen begeleiden als casemanager
3
ANDERE ZORGAANBIEDERS PATIËNTEN & FAMILIELEDEN
zijn belangrijk voor ons. Samen werking tussen o.a. huisartsen, andere ziekenhuizen en verpleeghuizen is nodig om de zorg in de regio te behouden en de juiste kwaliteit te leveren.
staan bij ons centraal. Wij hechten grote waarde aan de wijze waarop wij onze patiënten en naasten helpen. Om die reden hebben we gastvrijheid hoog in het vaandel staan.
KWALITEITS ORGANEN & BEROEPSGROEPEN PATIËNTEN ORGANISATIES
behartigen de belangen van patiënten en naasten en brengen deze met elkaar in contact. Ook geven zij voorlichtingen en bevorderen zij wetenschappelijk onderzoek.
zijn belangrijke spelers geworden in de wereld van de zorg. Zorg gaat gepaard met veel regels, waarbinnen wij ons zo goed mogelijk willen positioneren.
SLOKDARM- EN MAAGCENTRUM ZGT
WETENS CHAPPELIJKE VERENIGINGEN
OVERHEID & ZORGVERZEKERAARS
wijden zich aan het bevorderen van onderzoek en opleidingen, ten gunste van oncologische zorg.
willen optimale zorg inkopen tegen reële prijzen. Minder complicaties leiden tot minder kosten.
INNOVATIEVE TRENDS
WERELD OM ONS HEEN
willen we graag omarmen. Door middel van geavanceerde technologie willen wij de kwaliteit van onze zorg naar een hoger niveau tillen.
5
JAARVERSLAG 2014
TERUGBLIK Al sinds 1996 verrichten we slokdarm- en maagchirurgie in
verdeling van hoogcomplexe laagvolume zorgbehandelingen. Het
ZGT. Door de concentratie van hoogcomplexe laagvolume zorg
belangrijkste doel van de A1-samenwerking is om de patiënt deze hoog-
hebben we onze zorg naar een hoger niveau gebracht. We zijn
specialistische zorg aan te kunnen bieden in de eigen regio. Maar ook
in 2010 gestart met het toepassen van kijkoperaties bij onze
kunnen we door concentratie van deze zorg goede kwaliteit en innovatie
slokdarmchirurgie.
behouden en blijven we voldoen aan de vastgestelde normeringen. Van de andere ziekenhuizen ontving ZGT het mandaat voor de superspecialisatie
In 2012 is de ‘A1-samenwerking’ gestart. Deze houdt in dat chirurgen
slokdarm- en maagkankerchirurgie. We doen nu 50 tot 60 slokdarmopera-
in de regio vanuit acht ziekenhuizen afspraken hebben gemaakt over de
ties per jaar, waar twintig operaties momenteel de landelijke norm is.
SLOKDARM- EN MAAGCENTRUM ZGT
DEMOGRAFISCHE FACTOREN Het aantal mensen met slokdarmkanker neemt sterk toe. In de
incidentie van kanker met leeftijd. De vergrijzing in
laatste twintig jaar is er een viervoudige stijging van incidentie.
Twente ligt ook nog eens boven het Nederlandse gemiddelde.
Er is een grote verschuiving van het plaveiselcelcarcinoom naar
Er is aanvullende zorg rond de kwaliteit van leven nodig.
adenocarcinoom. 80 procent van de nieuwe patiënten heeft een adenocarcinoom, gerelateerd aan overgewicht en chronische
Door bovenstaande factoren bedraagt de oncologische zorg
reflux.
een steeds groter deel van het zorgbudget. Dit vraagt om meer doelmatigheid van ons slokdarm- en maagcentrum. Met andere
Daarnaast speelt de toename van de levensverwachting van de
woorden: de verhouding tussen onze activiteiten en de hiervoor
gehele populatie een grote rol, met daarbij een stijging van de
beschikbare middelen moeten optimaal op elkaar worden afgestemd.
7
JAARVERSLAG 2014
CIJFERS Het slokdarm- en maagcentrum ZGT registreert jaarlijks alle statistische gegevens rondom slokdarm- en maagkankerpatiënten bij de stichting Dutch Institute for Clinical Auditing (DUCA). Uit de jaarlijkse DUCA-rapportage komen de landelijke cijfers naar voren omtrent chirurgische behandelingen voor slokdarm- en maagkanker. Het doel van de DUCA-registratie is het verkrijgen van inzicht in de kwaliteit van zorg en het in gang zetten van verbetertrajecten. Zo wordt getoond hoe de resultaten van ZGT zich verhouden tot de rest van Nederland op dit gebied. Naast de perioperatieve uitkomst via DUCA registreert ZGT in een eigen database ook de belangrijke uitkomstmaat bij oncologische behandelingen: de één- en driejaarsoverleving.
dr. Ronald Hoekstra, internist-oncoloog
SLOKDARM- EN MAAGCENTRUM ZGT
CIJFERS SLOKDARMBEHANDELING Qua aantal slokdarmoperaties staat ZGT met 64 operaties
100
in 2014 landelijk op de tweede plaats. ZGT scoort voor wat
90
betreft slokdarmresecties boven het landelijk gemiddelde op de
80
83
significante kwaliteitsuitkomsten, zoals radicaliteit en mortaliteit. 70 60
14 ZGT (64) 21 64
50
Gelre ziekenhuis (21) Isala klinieken (14)
48
40
40 38 38 35
30 20 Grafiek 1: Slokdarmkankeroperaties binnen ZGT in verhouding tot het aantal slokdarmkankeroperaties binnen andere ziekenhuizen in de regio in 2014 (Bron cijfers: SPKS)
10 Grafiek 2: Slokdarmkankeroperaties binnen ZGT in verhouding tot het aantal slokdarmkankeroperaties binnen andere Nederlandse ziekenhuizen in 2014 (Bron cijfers: SPKS)
64
33
30 29 28 27 26
24 21 20 20
18 14
0
9
JAARVERSLAG 2014
Procesuitkomst VERWIJZENDE ZIEKENHUIZEN
CURATIEF (N=64)
PALLIATIEF (=33)
Deventer Ziekenhuis
1
0
Saxenburg-Hardenberg
4
2
SKB Winterswijk
9
4
MST Enschede
22
12
ZGT
28
15
Uit de DUCA-gegevens blijkt dat de zorgprocessen rondom slokdarmkanker nog niet optimaal verlopen. In Nederland start
Patiënten preoperatief in MDO besproken
ZGT
LANDELIJK
slechts 41% van de mensen binnen vijf weken
100%
99.6%
na de diagnose met de curatieve behandeling.
die een slokdarmresectie ondergingen Aantal patiënten waarbij de wachttijd
Hierbij gaat het bijna altijd om neoadjuvante 34.3%
41.4%
chemoradiotherapie, voorafgaand aan
tussen PA-diagnose en start van
chirurgie. ZGT heeft met 34% een slag te
behandeling (chemoRT) < 5 weken is.
maken om tot de Treek-norm/SONCOS-
Aantal patiënten wat begeleidt is door
98.4%
diëtiste voorafgaand aan operatie Tabel 1 (boven): Behandeltraject voor patiënten met slokdarmkanker in 2014, besproken op multidisciplinair overleg Tabel 2 (onder): Cijfers proces indicatoren (DUCA) over 2014
87.6%
norm te komen (80%). In 2015 wordt het bijbehorende proces geanalyseerd, met als doel de wachttijd tussen de diagnose en de start van de behandeling te verkleinen.
SLOKDARM- EN MAAGCENTRUM ZGT
Peri-operatieve uitkomst 0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
ZGT 2012 - 2,3% Landelijk 2012 - 4,1%
Mortaliteit
ZGT 2013 - 2,4% Landelijk 2013 - 4,3% ZGT 2014 - 2,4% Landelijk 2014 - 4,0% ZGT 2012 - 13,6% Landelijk 2012 - 28,9%
Gecompliceerd beloop
ZGT 2013 - 23,1% Landelijk 2013 - 27,7% ZGT 2014 - 33,0% Landelijk 2014 - 31,7%
Failure -to-rescue (over twee jaren)
ZGT 2013 / 2014 - 6,5% Landelijk 2013 / 2014 - 11,8%
Grafiek 3: DUCA-uitkomsten slokdarmchirurgie verslagjaar 2012, 2013 en 2014: (Failure-to-rescue: patiënten die binnen 30 dagen overleden zijn bij gecompliceerd beloop, over twee jaar gemeten)
11
JAARVERSLAG 2014
Oncologische uitkomst 0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100 ZGT 2012 - 98,0% Landelijk 2012 - 91,0% ZGT 2013 - 92,0% Landelijk 2013 - 91,6%
Radicaliteit
ZGT 2014 - 96,7% Landelijk 2014 - 95,1% ZGT 2012 - 62% Landelijk 2012 - 60%
Lymfeklier resectie
ZGT 2013 - 76,0% Landelijk 2013 - 63,5% ZGT 2014 - 93,4% Landelijk 2014 - 72,7%
Grafiek 4: DUCA-uitkomsten slokdarmchirurgie verslagjaar 2012, 2013 en 2014
SLOKDARM- EN MAAGCENTRUM ZGT
ZGT n=131
CROSS-trial* ZIEKENHUIZEN n=178
64 jaar
60 jaar
WHO 0
72%
81%
WHO 1
26%
19%
WHO 2
2%
0%
Adenocarcinoom
82%
75%
Plaveiselcelcarcinoom
17%
23%
1%
2%
cT1
1%
1%
cT2
21%
15%
cT3
78%
84%
cN0
41%
33%
cN1
58%
65%
cN2
1%
2%
PERFORMANCE
TYPE CARCINOOM
Overig KLINISCH T-STADIUM
1-jaar-survival 3-jaar-survival
ZGT
CROSS-trial*
79% 62%
82% 58%
Tabel 3: Lange termijn-overleving na slokdarmchirurgie en neoadjuvante chemoradiotherapie binnen ZGT (2010-2015, n=134) in vergelijking met CROSS trial* data (n=178). * Bron: van Hagen et al. (2012). Preoperative chemoradiotherapy for esophageal or junctional cancer. New England Journal of Medicine, 366(22), 2074-2084.
KLINISCH N-STADIUM Tabel 4: Karakteristieken van patiënten na slokdarmchirurgie en neoadjuvante chemoradiotherapie van ZGT en CROSS-trial* data *Bron: van Hagen et al. (2012). Preoperative chemoradiotherapy for esophageal or junctional cancer. New England Journal of Medicine, 366(22), 2074-2084.
13
JAARVERSLAG 2014
SLOKDARM- EN MAAGCENTRUM ZGT
CIJFERS MAAGBEHANDELING Qua aantal maagoperaties staat ZGT met 25 operaties in 2014 landelijk op de zesde plaats. Hiermee voldoen we aan de gestelde
100 90 80
norm van twintig maagoperaties. 70 60 50 40 30
54
43 35 31 27
20 10 Grafiek 5: Maagkankeroperaties binnen ZGT in verhouding tot het aantal maagkankeroperaties binnen andere Nederlandse ziekenhuizen in 2014 (Bron cijfers: SPKS)
0
25 24 24
22 22 21 21 20 19 19 18 17 17 13 13 12
8
8
6
5
4
14
SLOKDARM- EN MAAGCENTRUM ZGT
VERWIJZENDE ZIEKENHUIZEN
CURATIEF (N=22)
PALLIATIEF (=19)
Saxenburgh Groep Hardenberg
2
2
SKB Winterswijk
4
3
MST Enschede
7
6
ZGT
9
8
0
10
20
30
40
50
60
70
Tabel 5: Behandeltraject voor patiënten met maagkanker in 2014, besproken op multidisciplinair overleg
80
90
100
ZGT 2012 - 87,0% Landelijk 2012 - 88,0%
Radicaliteit
ZGT 2013 - 86,7% Landelijk 2013 - 86,9% ZGT 2014 - 100% Landelijk 2014 - 88,2% ZGT 2012 - 67,0% Landelijk 2012 - 59,0%
Lymfeklier resectie
ZGT 2013 - 73,3% Landelijk 2013 - 64,6% ZGT 2014 - 94,7% Landelijk 2014 - 72,9%
Grafiek 6: DUCA-uitkomsten maagchirurgie verslagjaar 2012, 2013 en 2014
15
JAARVERSLAG 2014
ONZE AANPAK Met ons aantal patiënten, ons toegewijde en multidisciplinaire
MULTIDISCIPLINAIRE ZORG
team en het gebruik van nieuwste technieken kunnen
Binnen ons slokdarm- en maagcentrum hebben we een
patiënten vertrouwen op ruime ervaring en een hoge mate
multidisciplinair team opgebouwd, met verschillende medisch
van deskundigheid binnen het ZGT slokdarm- en maagcentrum.
specialisten en verpleegkundigen die samen steeds meer ervaring
Onze expertise en toewijding zien we terug in onze resultaten.
krijgen en een geoliede ploeg vormen. De concentratie van zorg
Patiënten profiteren hiervan.
heeft er ook toe geleid dat we optredende complicaties beter kunnen oplossen, puur omdat we ze beter herkennen en er adequaat naar kunnen handelen.
Foto boven: MDL-artsen ZGT V.l.n.r: Rolf van Roermund, dr. Hoessein Aktas, Andries van der Linden, dr. Ton Vrij en dr. Peter Kesseler
SLOKDARM- EN MAAGCENTRUM ZGT
Ons multidisciplinaire slokdarm- en maagteam bestaat uit medische specialisten vanuit verschillende vakgroepen: chirurg-oncologen, maag-, darm- en leverartsen, internist-oncologen, radiotherapeuten, nucleair geneeskundigen, pathologen, diëtisten, fysiotherapeuten en oncologieverpleegkundigen.
De disciplines hebben korte lijnen onderling en treffen elkaar wekelijks in een multidisciplinair overleg (MDO). Hier worden alle patiënten met slokdarm- en maagkanker wekelijks besproken door het behandelteam. De situatie van iedere patiënt wordt vanuit de verschillende medische specialismen bekeken. Zo bieden we iedere patiënt de best mogelijke zorg.
In de tumorwerkgroepen voor slokdarm- en maagoncologie (lokaal en regionaal) zijn alle bovenstaande disciplines vertegenwoordigd. Hierdoor kunnen we de zorg evalueren en waar wenselijk bijsturen.
17
JAARVERSLAG 2014
COMPLEET BEHANDELAANBOD We bieden vrijwel het gehele behandelaanbod aan voor onze patiënten. Zowel bij goedaardige als kwaadaardige afwijkingen, van diagnostiek tot en met de nazorg. Wanneer de diagnose kanker is vastgesteld krijgt de patiënt een vaste oncologieverpleegkundige toegewezen, in de rol van casemanager. Deze casemanager is vanaf dat moment het vaste aanspreekpunt voor de patiënt en begeleidt de patiënt door het gehele behandelproces heen. Deze casemanager ondersteunt de patiënt tijdens alle gesprekken met de medisch specialisten.
Saskia Boerrigter is één van de vier oncologieverpleegkundigen op de polikliniek chirurgie. “We fungeren als casemanager: We leiden de patiënt door het proces en proberen voor hem/haar veel praktische zaken uit handen te nemen”, aldus Saskia. “Sommige patiënten vinden de reis naar Almelo een hele onderneming. Maar zodra ze hebben kennisgemaakt met onze zorg en persoonlijke begeleiding, hebben ze die reis er graag voor over.”
SLOKDARM- EN MAAGCENTRUM ZGT
Verwijzingen Voor overleg over gecompliceerde casuïstiek is het Universitair Medisch Centrum Groningen ons referentiecentrum. Voor endomucosale resectie (EMR) verwijzen we naar dr. B.E. Schenk, MDL-arts bij Isala Zwolle
Saskia Boerrigter, oncologieverpleegkundige
19
JAARVERSLAG 2014
ZORGPAD Diagnoses en behandelingen van slokdarm- en maagkanker vinden binnen ZGT plaats in een zorgpad. Op hoofdlijnen doorlopen patiënten met slokdarm- en maagkanker de volgende stappen:
kaarpsfA
Operatie
CT-scan
10.
?teh taag eoh
nacs-TC
grurihc
Uitslag
chirurg
eitarepO
peorpO
nacs-TC
-itluM rianilpicsid gelrevo
hoe gaat het?
galstiU
kaarpsfA
eipocs
Afspraak
CT-scan
Afspraak
7.
12.
Oproep
bestraling en chemo
fysieke gesteldheid
6.
9. Optie
Afspraken
scopie
3.
ekeisyf diehdletseg
Uitslag
8.
Multidisciplinair overleg
nekarpsfA
Aanvullende onderzoeken
5.
galstiU
Huisarts
Scopie
2.
ednelluvnaA nekeozredno
4.
eipocS
1.
strasiuH
ZGT Centrum voor Slokdarmkanker
11.
SLOKDARM- EN MAAGCENTRUM ZGT
dr. Ewout Kouwenhoven, slokdarm- en maagchirurg: “We willen weten of de patiënt fit genoeg is voor een zware operatie. We onderzoeken de longfunctie, fysieke conditie en voedingstoestand. Als een zware operatie nog niet verantwoord lijkt, volgt een trainingsprogramma onder begeleiding van een fysiotherapeut. De meeste patiënten kunnen we na de training opereren.” Op zgt.nl/slokdarmkanker en op zgt.nl/maagkanker vindt u meer informatie over de behandeling.
21
JAARVERSLAG 2014
OPERATIETECHNIEKEN Open de Layar app op uw smartphone of tablet, scan de pagina en ontdek de digitale extra.
Sinds 2010 voeren we slokdarmoperaties uit door middel van een laparoscopische kijkoperatietechniek. ZGT heeft deze techniek zorgvuldig ingebed in zijn organisatie. Deze techniek heeft grote voordelen voor patiënten met slokdarmkanker. Zo zijn er minder longcomplicaties. Ook herstelt de patiënt sneller omdat er geen grote operatiewond is. En de patiënt heeft minder slik- en stemproblemen. Patiënten genezen hierdoor aanzienlijk sneller dan wanneer de oude operatiemethode wordt toegepast. Landelijk zijn er slechts enkele andere ziekenhuizen waar deze techniek wordt toegepast.
SLOKDARM- EN MAAGCENTRUM ZGT
Ivor Lewis-ingreep
JAAR
AANTAL PATIËNTEN / TOTAAL AANTAL PATIËNTEN
ZGT %
LANDELIJK GEMIDDELD %
2012
39 / 42
93%
42%
Bij de ingrepen wordt er een naad gemaakt tussen de buis-
2013
27 / 28
96%
39%
maag en de overblijvende stomp van de slokdarm. Deze naad
2014
63 / 64
98%
63%
kan worden aangelegd in de borstkas of in de hals. Een naad in de borstkas geeft een veel lager risico op stembandverlam-
Tabel 6: Aantal laparoscopische slokdarmoperaties over de afgelopen drie jaar
ming en op vernauwing van de naad dan een naad in de hals. Bij distale slokdarmtumoren (meestal adenocarcinoom) wordt daarom in ZGT de naad in de borstkas gemaakt, de zogeheten Ivor Lewis-operatie. Bij hoger gelegen tumoren (vaak plaveicelcelcarcinoom) wordt de anastomose in de hals gemaakt, de McKeown-techniek. Het oncologisch voordeel van beide technieken ten opzichte van de nog veel toegepaste transhia-
Jaar
AANTAL PATIËNTEN / TOTAAL AANTAL PATIËNTEN
ZGT %
LANDELIJK GEMIDDELD %
2012
0 / 16
0%
7%
2013
5 / 17
29%
25%
2014
19 / 25
76%
42%
tale slokdarmoperatie is dat er in de buik én in de thorax een uitgebreide lymfklierdissectie plaatsvindt (2-velds dissectie).
Tabel 7: Aantal laparoscopische maagoperaties over de afgelopen drie jaar
23
JAARVERSLAG 2014
24-UURS ZORG Optimale zorg nadat de slokdarmpatiënt geopereerd is, vereist een continue beschikbaarheid van professionals die complicaties vroegtijdig signaleren en deze adequaat kunnen behandelen. De 24-uurs bereikbaarheid (zeven dagen per week) van onze slokdarm- en maagchirurgen biedt continuïteit en zekerheid in het geval van complicaties. Dit draagt bij om de failure-to-rescue uitkomsten zo laag mogelijk te houden.
dr. Marc van Det, slokdarm- en maagchirurg
SLOKDARM- EN MAAGCENTRUM ZGT
GASTVRIJHEID BIJ HET SLOKDARM- EN MAAGCENTRUM ZGT: DE ERVARING VAN MEVROUW SLINKMAN Mevrouw Slinkman uit Wesepe is zeer tevreden over de gastvrije begeleiding die zij ontving binnen het slokdarm- en maagcentrum ZGT. “Ik kon altijd terecht bij de casemanager”, zegt ze.
Casemanagers begeleiden de patiënt vanaf het moment dat hij of zij het slechte nieuws te horen krijgt. Vanaf dat moment verandert het leven van de patiënt drastisch. De casemanagers geven ondersteuning op emotioneel en praktisch gebied. Zij zijn het vaste aanspreekpunt voor de patiënt. Zij geven uitleg, antwoorden op vragen en proberen afspraken voor de patiënt zoveel mogelijk op één dag te regelen. “Ik kreeg goede uitleg. Op vragen die ik per e-mail stelde, kreeg ik direct een antwoord”, vervolgt mevrouw Slinkman. “Ik kreeg veel informatie en had een duidelijk beeld van wat mij te wachten stond. Ik wist dat het eten na de operatie anders zou zijn. De operatie zelf is mij erg meegevallen. Het herstel verliep exact zoals de specialisten verwacht hadden”.
25
JAARVERSLAG 2014
ONDERWIJS EN WETENSCHAP Slokdarm-maagcentrum ZGT vervult een actieve rol in onderwijs en
PERFECT STUDIE
wetenschappelijk onderzoek. Daarbij steken we vooral in op partici-
Een prospectieve gerandomiseerde studie naar het effect van een
patie in multicenter trials (DCCG). Studies waaraan wij deelnemen:
postoperatief bewegingsprogramma op de kwaliteit van leven na slokdarmchirurgie.
NUTRIENT STUDIE Fase 2-Feasibility-studie: vroeg voeden na slokdarmchirurgie met
Naast participatie in multicenter trials heeft het slokdarm-
intrathoracale anastomose (Ivor Lewis).
maagcentrum ook een paar onderzoekslijnen opgestart, multicentrisch van opzet:
PREPARE STUDIE
• Werkhervatting na slokdarmchirurgie.
Een prospective, gerandopmiseerde studie gericht op
• Amylase in pleuradrain: vroegdetectie van naadlekkage na
ademspiertraining, voorafgaand aan een slokdarmoperatie met als doel postoperatieve longcomplicaties te verminderen.
Ivor Lewis-slokdarmchirurgie. • Het effect van prehabilitatie bij slokdarmkankerpatiënten
op postoperatieve complicaties.
SLOKDARM- EN MAAGCENTRUM ZGT
WETENSCHAPPELIJKE PRESENTATIES
WETENSCHAPPELIJKE PUBLICATIES
• Gijs HK Berkelmans; Ewout A Kouwenhoven, Boudewijn JJ Smeets, Teus J Weijs,
• Klaasse J. M., Gerritsen J.J.G.M., Kouwenhoven E.A. (2014). Volumenormen leidt
Ruben J Eck, Marc J van Det, Grard Nieuwenhuijzen, Misha DP Luyer. The value of amylase level measurements in drain fluid for early diagnosis of intrathoracic leakage after esophagectomy. 14th World Congress of International Society for Diseases of the Esophagus, Vancouver, Canada, sept 2014 (oral) • Gijs HK Berkelmans; Ewout A Kouwenhoven, Boudewijn JJ Smeets, Teus J Weijs, Ruben J Eck, Marc J van Det, Grard Nieuwenhuijzen, Misha DP Luyer. The value of amylase level measurements in drain fluid for early diagnosis of intrathoracic leakage after
totinnovatie. Magma-tijdschrift voor Nederlandse Maag, darm- leverartsen. Sept 2014. 74-77 • Gijs HK Berkelmans, Ewout A Kouwenhoven, Boudewijn JJ Smeets, Teus J Weijs, Luis C Silva Corten, Marc J van Det, Grard AP Nieuwenhuijzen, Misha DP Luyer. Diagnostic value of drain amylase for detecting intrathoracic leakage after esophagectomy. World J Gastroenterol 2015 August 14; 21(30) • Valkenet, K., Trappenburg, J. C., Gosselink, R., Sosef, M. N., Willms, J., Rosman,
esophagectomy. Ned Verening GastroEnterologie, okt 2014 (oral) • Silva Corten L.C.,
C., Kouwenhoven, E. A.,... & Backx, F. J. (2014). Preoperative inspiratory muscle
Luyer M., van Det M.J.,, Grard Nieuwenhuijzen, Kouwenhoven E.A... Insights in work
training to prevent postoperative pulmonary complications in patients undergoing
rehabilitation after minimally invasive esophagectomy: a two centre study. 12th congress
esophageal resection (PREPARE study): study protocol for a randomized controlled
of European Society for Diseases of the Esophagus, Bologna, Italie, nov 2014 (oral)
trial. Trials, 15(1), 144.
• Silva Corten L.C. , Rakic S. , Steenvoorde P., Kouwenhoven E.A. Inzichten in
• Weijs, T. J., Nieuwenhuijzen, G. A., Ruurda, J. P., Kouwenhoven, E. A., Rosman, C.,
Werkhervatting na Minimaal Invasive Slokdarmresectie. Chirurgendagen, Veldhoven,
Sosef, M., ... & Luyer, M. D. (2014). Study protocol for the nutritional route in
mei 2014 (poster)
oesophageal resection trial: a single-arm feasibility trial (NUTRIENT trial). BMJ
• Silva Corten L.C. , Rakic S. , Steenvoorde P., Kouwenhoven E.A. . Minimally invasive esophagectomy: experience from a starting single centre. 14th World Congress of
open, 4(6), e004557. • Silva Corten L.C., Luyer M., van Det M.J.,, Grard Nieuwenhuijzen, Ruurda J.P.,
International Society for Diseases of the Esophagus, Vancouver, Canada, sept 2014
Hillegersberg R. , Kouwenhoven E.A.. Insights in work rehabilitation after minimally
(poster)
invasive esophagectomy: multicenter study. Submitted to Annals of Surgical
• Silva Corten L.C. , Rakic S. , Steenvoorde P., Kouwenhoven E.A. Insights in work
Oncology
reha-bilitation after minimally invasive esophagectomy. 14th World Congress of International Society for Diseases of the Esophagus, Vancouver, Canada, sept 2014 (poster)
27
JAARVERSLAG 2014
FUNCTIES NEVENFUNCTIES Functie Organisatie Recensent van abstracts Esophagus - Annual Congress of the European Society of Thoracic Surgery Lid Dagelijks Bestuur Managed Clinical Network Oesophaguscarcinoom Sessievoorzitter NVGE Slokdarmchirurgie Sessievoorzitter NVGIC Voorjaarssymposium Slokdarmchirurgie
Periode Chirurg 2006-2014 dr. E.A. Kouwenhoven 2012 - heden
dr. E.A. Kouwenhoven
Oktober 2014
dr. M.J. van Det
Februari 2015
dr. E.A. Kouwenhoven
EDUCATIEFUNCTIES Functie Organisatie Docent Oesofagus Diseases European School of Thoracic Surgery, and Minimal Invasive Antalya, Turkey Oesophageal Surgery Gastspreker Oesofagus 14th Congress of ESTS, Copenhagen, Perforatie (Boerhaave) Denemarken Docent ROC Twente Maag / Slokdarmchirurgie Docent MDL artsen-in-opleiding regio VI, Slokdarmchirurgie
Periode Chirurg Maart 2014 dr. E.A. Kouwenhoven
Juni 2014
dr. E.A. Kouwenhoven
Mei 2015 April 2015
dr. M.J. van Det dr. E.A. Kouwenhoven
SLOKDARM- EN MAAGCENTRUM ZGT
ONS TEAM CHIRURGEN
Mw. Dr. E.J.M. Siemerink
Dhr. dr. E.A. Kouwenhoven
Dhr. Dr. B.W. Schot
Dhr. dr. M.J. van Det
MAAG- DARM- EN LEVERARTSEN
ONCOLOGIEVERPLEEGKUNDIGEN Mw. S. Boerrigter
Dhr. H. Aktas
Mw. W. ten Cate
Dhr. dr. B.D. Dürfeld
Mw. M. Kroeske
Dhr. dr. P. Kesseler
Mw. W. Pouls
Dhr. dr. R.J. Lieverse Dhr. R.F.C. van Roermund
RADIOTHERAPEUTEN - MEDISCH SPECTRUM TWENTE
Dhr. dr. A.A. Vrij
Dhr. D. Woutersen
Dhr. A. van der Linden
INTERNIST ONCOLOGEN
Mw. E. Hendriksen
Dhr. Dr. C.J.H. Gerrits
PATHOLOGEN - LABPON ENSCHEDE
Dhr. Dr. R. Hoekstra
Dhr. Dr. J. van Baarlen
Mw. Dr. I.M. Oving
Dhr. Dr. C. Jansen
29
JAARVERSLAG 2014
VOORUITBLIK DA VINCI XI OPERATIEROBOT Vanaf begin 2015 krijgen de chirurgen tijdens de operatie ver-
een nieuwe slokdarm. De robot biedt namelijk extra mogelijkheden
sterking van de Da Vinci Xi operatierobot. Voor de toekomst ziet
om doorbloeding te meten. Het opereren zelf heeft geen nadelen
oncologisch chirurg Ewout Kouwenhoven goede ontwikkelingen:
en heeft ook nauwelijks invloed op het werk van de oncologieverpleegkundigen.
“De robot neemt mijn werk niet over, maar doet precies na wat ik doe. Ik kan nu heel nauwkeurig in een kleine ruimte de moeilijkste
Op zgt.nl/robot vindt u meer informatie over de Da Vinci Xi robot.
handelingen uitvoeren. Ook omdat ik alles driedimensionaal kan zien. En de lichamelijke houding is nu veel beter.” Nog meer
Wilt u meer weten over de behandeling van slokdarmkanker in
voordelen zijn de verminderende lekkages bij de aansluiting van
ZGT? Kijk op zgt.nl/slokdarmkanker.
SLOKDARM- EN MAAGCENTRUM ZGT
Dr. M.J. van Det, slokdarm- en maagchirurg met de Da Vinci Xi operatierobot
31
ZGT, TOPZORG VOOR UW LEVENSKWALITEIT Colofon Jaarverslag 2014 Slokdarm- en Maagcentrum ZGT is een uitgave van ZGT, bureau communicatie (september 2015)
Almelo bezoekadres: Zilvermeeuw 1, Almelo postadres:
Postbus 7600, 7600 SZ Almelo
Hengelo bezoekadres: Geerdinksweg 141, Hengelo postadres:
Postbus 546, 7550 AM Hengelo
Telefoonnummer slokdarm- en maagcentrum ZGT: Almelo:
088 708 31 70
Hengelo:
088 708 31 70
Concept, vormgeving en drukwerk: R.O.B. Reclame Ontwerp Bureau B.V. (www.robreclame.nl) Fotografie: ZGT, Richard Kamphuis, Onno Verschuur, Lizet Beek lifestyle fotografie, Robbert Beck, Portretnet e.a.
facebook.com/ZGTinfo twitter.com/ZGT_info linkedin.com/company/zgt youtube.com/user/ZGTinfo zgt.nl - zgt.nl/mijnzgt
zgt.nl Deze uitgave is met de grootste zorg samengesteld. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.