Maag-, Darm- en Leverziekten
Barrett slokdarm
Aandoening van de slokdarm
Maag-, Darm- en Leverziekten
Inleiding U heeft een aandoening aan uw slokdarm. U bent daarom verwezen naar de polikliniek Maag-, Darm- en Leverziekten van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). In deze brochure vindt u uitgebreide informatie over uw aandoening, de Barrett slokdarm. U leest ook waarom behandeling en regelmatige controle van uw slokdarm noodzakelijk is.
Wat is een Barrett slokdarm? Een Barrett slokdarm is een aandoening van het onderste deel van de slokdarm waarbij het slijmvlies (de bekleding van de wand van de slokdarm) is veranderd. De afwijking is genoemd naar Norman Barrett, een Engelse arts die de aandoening voor het eerst heeft beschreven in 1953. Een gezonde slokdarm is bedekt met een wit, parelmoerkleurig slijmvlies: het zogenaamde plaveiselepitheel. Bij een Barrett slokdarm is het onderste deel van dit witte slijmvlies vervangen door een roze, zalmkleurige bekleding. Het is daardoor net alsof het slijmvlies van de maag in de slokdarm omhoog is gegroeid.
Hoe ontstaat een Barrett slokdarm? Een Barrett slokdarm ontstaat door het terugstromen van maag zuur in de slokdarm, ook wel reflux genoemd. Reflux kan optreden door bijvoorbeeld een ‘breuk’ in het middenrif. Een dergelijke breuk ontstaat doordat de opening in het middenrif (een platte spier die de borst- en buikholte van elkaar scheidt), waardoorheen de slokdarm naar de maag loopt, te wijd is. Hierdoor kan de maag
1
Barrett slokdarm
in de borstholte omhoog schuiven. Dit heeft als gevolg dat de sluitspier tussen maag en slokdarm slechter gaat werken en reflux optreedt. Reflux gaat vaak gepaard met een brandend gevoel in de bovenbuik of achter het borstbeen. Dit gevoel is beter bekend als ‘zuurbranden’. Reflux kan ook een krampend gevoel achter het borstbeen veroorzaken. Niet iedereen met refluxklachten ontwikkelt een Barrett slokdarm. Dit gebeurt bij slechts één op de tien patiënten met refluxklachten. Het is aannemelijk dat langdurige blootstelling aan terugstromend maagzuur noodzakelijk is, om een Barrett slokdarm met het roze, zalmkleurige slijmvlies te doen ontstaan.
De behandeling van een Barrett slokdarm Het is noodzakelijk dat u wordt behandeld voor uw Barrett slokdarm. Er is namelijk een verhoogde kans dat in het slijmvlies van uw slokdarm kanker ontstaat. Het is goed u hierbij te realiseren dat, ondanks de verhoogde kans op slokdarmkanker, slechts een kleine groep Barrett patiënten (minder dan 5%) ook daadwerkelijk slokdarmkanker krijgt. De behandeling van patiënten met een Barrett slokdarm richt zich op twee zaken: 1. de behandeling van refluxklachten 2. regelmatige controle van het Barrett slijmvlies.
2
Maag-, Darm- en Leverziekten
een normale slokdarm
een slokdarm met een ‘breuk’ in het middenrif
een slokdarm met een ‘breuk’ in het middenrif en een Barrett slokdarm
1. De behandeling van refluxklachten Refluxklachten kunnen effectief behandeld worden door het opvolgen van speciale leefvoorschriften (leefregels) en door medicijnen. Leefvoorschriften Er zijn verschillende leefvoorschriften die refluxklachten kunnen verminderen. • Hoog het hoofdeinde van uw bed op met klossen van ongeveer 20 cm hoog. Dit zorgt ervoor dat het maagzuur minder gemakkelijk terug loopt in uw slokdarm. Zo voorkomt u ’s nachts irritatie van de slokdarm. • Ga binnen vier uur na de maaltijd niet plat liggen. • Gebruik geen, of zo weinig mogelijk alcohol, nicotine (roken), en cafeïne (koffie). Deze producten verminderen namelijk de afsluitfunctie van uw slokdarm, waardoor reflux kan ontstaan. • Vermijd vetrijke maaltijden. Medicijnen Met medicijnen die inwerken op het maagzuur kunnen refluxklachten goed behandeld worden. Er zijn twee soorten medicijnen te onderscheiden: 3
Barrett slokdarm
• Neutraliserende medicijnen Deze medicijnen hebben direct effect. Het effect houdt echter kort aan, omdat na neutralisatie van het maagzuur, de maag extra zuur aanmaakt. Hierdoor kunnen de klachten terug komen. Neutraliserende medicijnen zijn vooral geschikt om incidentele klachten te behandelen. Ze zijn minder geschikt voor langdurig en regelmatig gebruik. Neutraliserende medicijnen zijn zonder recept verkrijgbaar bij de apotheek en drogist. • Zuurremmende medicijnen Deze medicijnen remmen de productie van maagzuur af. Voorbeelden hiervan zijn Losec, Pantazol, Prezal, Pariet, Nexium en Zantac. Het effect van deze medicijnen houdt lang aan. Dit maakt ze geschikt voor de onderhoudsbehandeling van refluxklachten. De meeste patiënten met een Barrett slokdarm gebruiken zuur remmende medicijnen als dagelijkse medicatie. Zuurremmende medicijnen zijn alleen op recept bij de apotheek verkrijgbaar. 2. Regelmatige controle van het Barrett slijmvlies Regelmatige controle van het slijmvlies van een patiënt met een Barrett slokdarm is noodzakelijk, omdat er een verhoogde kans is dat in dit slijmvlies slokdarmkanker ontstaat. Slokdarmkanker is een ernstige ziekte die doorgaans pas laat symptomen geeft. Genezing is dan vaak niet meer mogelijk. Door regelmatige controle van het slijmvlies van de Barrett slokdarm kan slokdarm kanker in een vroeg stadium ontdekt en behandeld worden. Dit vergroot de kans op volledige genezing. Controle door middel van een onderzoek van de maag, slokdarm en twaalfvingerige darm (gastroscopie) Aangezien het onvoorspelbaar is welke Barrett patiënten slokdarm kanker ontwikkelen, worden alle Barrett patiënten regelmatig onderzocht door middel van een gastroscopie. Uw behandelend arts verwijst u hiervoor naar het Endoscopiecentrum. In principe
4
Maag-, Darm- en Leverziekten
vindt dit onderzoek eenmaal per drie jaar plaats, tenzij de arts anders met u afspreekt. Tijdens de gastroscopie onderzoekt de arts het Barrett slijmvlies in uw slokdarm nauwkeurig. Ook haalt de arts kleine stukjes weefsel (biopten) weg voor onderzoek. In het laboratorium onderzoekt de patholoog dit weefsel op onrustige cellen. Meer informatie over de gastroscopie kunt u lezen in de brochure ‘Onderzoek van de maag, slokdarm en twaalfvingerige darm (gastroscopie)’, die u van uw behandelend arts heeft gekregen. De uitslag van de gastroscopie en het weefselonderzoek bespreekt de arts met u tijdens uw controle-afspraak op de polikliniek.
Vragen Als u na het lezen van deze folder vragen heeft, dan kunt u die stellen aan uw huisarts of aan uw behandelend arts op de polikliniek.
5
Barrett slokdarm
Aantekeningen
6
Maag-, Darm- en Leverziekten
7
Barrett slokdarm
8
Patiënteninformatie vlc 879/1006
