JAARVERSLAG. De kunst van het verbinden

2008

JAARVERSLAG De kunst van het verbinden

INHOUDSOPGAVE 1

Voorwoord..................................................................................................................... 5

I.

MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID .................................................. 7

2

Onze missie en strategie .............................................................................................. 9 2.1 2.2 2.3

3

Maatschappelijke resultaten .......................................................................................12 3.1

4

Beleidsplannen ............................................................................................................... 12

Maatschappelijke inbedding .......................................................................................15 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9 4.10 4.11 4.12 4.13 4.14 4.15

5

De “couleur locale”............................................................................................................ 9 Maatschappelijk relevant? .............................................................................................. 10 Speerpunten 2009 .......................................................................................................... 11

Algemeen........................................................................................................................ 15 Preview ........................................................................................................................... 15 Diverse belanghouders................................................................................................... 16 Overleg belanghouders .................................................................................................. 16 Overleg Volkshuisvesting Landelijk en regionaal ........................................................... 16 Overleg Gemeenten ....................................................................................................... 17 Overleg Huurdersbelangenorganisaties ......................................................................... 18 Overleg bewonerscommissies en Wijkraden.................................................................. 19 VVE’s .............................................................................................................................. 21 Betrekken van huurders en woningzoekenden .............................................................. 21 Overleg Wonen, Zorg en Welzijn.................................................................................... 24 Gemeenteraadsfracties .................................................................................................. 25 Regiegroep Integrale Veiligheid ..................................................................................... 25 Overige ........................................................................................................................... 25 Informatieverstrekking .................................................................................................... 25

Bestuur en toezicht......................................................................................................27

II. ORGANISATIE EN FINANCIEN....................................................................................29 6

Organisatie ...................................................................................................................31 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9 6.10

1-163

Algemeen........................................................................................................................ 31 De werkorganisatie ......................................................................................................... 31 Organisatieontwikkelingen bij KleurrijkWonen ............................................................... 31 Bloeii Advies en Ontwikkeling B.V.................................................................................. 32 Personele ontwikkelingen ............................................................................................... 33 ARBO en ziekteverzuim.................................................................................................. 34 Informatie- en communicatietechnologie (ICT) .............................................................. 35 (Integraal) Kwaliteitsbeleid.............................................................................................. 36 KWH-huurlabel ............................................................................................................... 36 Ondernemingsraad ......................................................................................................... 37

–1–

7

Financieel beleid ..........................................................................................................39 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7 7.8 7.9 7.10 7.11 7.12 7.13 7.14 7.15 7.16 7.17 7.18 7.19 7.20 7.21 7.22

Financiële positie ............................................................................................................ 39 Analyse bedrijfswaarde................................................................................................... 39 Bedrijfswaardeparameters.............................................................................................. 40 Bedrijfswaarde in het jaarverslag ................................................................................... 41 WOZ-waarde .................................................................................................................. 41 Oordeel Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting (CFV).............................................. 42 Minimaal noodzakelijk weerstandsvermogen ................................................................. 42 Risicomanagement ......................................................................................................... 43 Resultaat Winst- & Verliesrekening ................................................................................ 44 Vergelijking begroting en realisatie Resultaat Winst- & Verliesrekening........................ 45 Fiscaliteiten ..................................................................................................................... 45 Financiering (kort geld) ................................................................................................... 46 Huidige leningenportefeuille ........................................................................................... 46 Matching van middelen................................................................................................... 47 Nieuwe financiering in 2008 ........................................................................................... 47 Treasury.......................................................................................................................... 50 Renterisico's ................................................................................................................... 51 WSW Faciliteringsvolume............................................................................................... 52 Dimensies treasury 2009 ................................................................................................ 53 Beleggingen .................................................................................................................... 53 Derivaten ........................................................................................................................ 54 Verbindingen................................................................................................................... 54

8

Verklaring besteding van Middelen ............................................................................56

9

Kengetallen ..................................................................................................................57

10 Geconsolideerde Balans per 31 december 2008 .......................................................58 11 Winst- en verliesrekening over 2008 ..........................................................................60 12 Kasstroomoverzicht ....................................................................................................61 13 Grondslagen voor waardering ....................................................................................62 13.1 13.2 13.3 13.4 13.5 13.6 13.7 13.8

Algemeen........................................................................................................................ 62 Grondslagen balanswaardering...................................................................................... 62 Materiële vaste activa ..................................................................................................... 62 Financiële vaste activa ................................................................................................... 63 Deelneming..................................................................................................................... 63 Vorderingen .................................................................................................................... 63 Overige reserve .............................................................................................................. 63 Schulden ......................................................................................................................... 63

2-163 –2–

14 Grondslagen resultaatbepaling ..................................................................................64 14.1 14.2 14.3 14.4

Algemeen........................................................................................................................ 64 Bedrijfsopbrengsten........................................................................................................ 64 Bedrijfslasten .................................................................................................................. 64 Overige bedrijfskosten .................................................................................................... 64

15 Toelichting op de balans .............................................................................................66 16 Niet uit de balans blijkende verplichtingen................................................................71 17 Toelichting op de Verlies- en Winstrekening .............................................................73 18 Enkelvoudige Balans en Winst- en Verliesrekening per 31 december 2008............76 19 Accountantsverklaring ................................................................................................79 20 Verslag van de Geschillenadviescommissies ...........................................................81 III. REALISATIE .................................................................................................................83 21 Verhuren van woningen ..............................................................................................85 21.1 21.2 21.3 21.4 21.5 21.6 21.7 21.8 21.9 21.10 21.11

Het huisvesten van de doelgroep ................................................................................... 85 Woonruimteverdeling...................................................................................................... 85 Vraag & Aanbod ............................................................................................................. 86 Toewijzingen (wachttijden) ............................................................................................. 88 Weigeringen.................................................................................................................... 92 Leegstand ....................................................................................................................... 93 Huurbeleid ...................................................................................................................... 95 Bezwaren tegen de huurverhoging................................................................................. 98 Huurtoeslag .................................................................................................................... 98 Huurachterstanden ......................................................................................................... 99 Huisuitzettingen ............................................................................................................ 101

22 Specifieke doelgroepen.............................................................................................102 22.1 22.2 22.3 22.4 22.5 22.6

Ouderen ........................................................................................................................ 102 Toegankelijkheid........................................................................................................... 104 Bijzondere doelgroepen................................................................................................ 104 Statushouders en generaal pardon .............................................................................. 108 Urgentie-aanvragen ...................................................................................................... 109 Tweede kans ................................................................................................................ 110

23 Leefbaarheid ..............................................................................................................112 23.1 23.2

Wijk- & buurtactiviteiten ................................................................................................ 118 Herstructurering ............................................................................................................ 120

24 Wonen, zorg en welzijn..............................................................................................126 24.1

Projecten Zorg & Welzijn .............................................................................................. 126

3-163 –3–

25 Vastgoedsturing.........................................................................................................127 25.1 25.2 25.3

Strategisch voorraadbeheer ......................................................................................... 127 Verkoop en aankoop van woningen ............................................................................. 128 Sloop en nieuwbouw..................................................................................................... 131

26 Vastgoedbeheer .........................................................................................................132 26.1 26.2 26.3 26.4 26.5 26.5.1 26.5.2 26.5.3 26.6 26.7

Algemeen...................................................................................................................... 132 Planmatig onderhoud.................................................................................................... 132 Projectmatig Onderhoud............................................................................................... 133 Leerdam Noord, 152 woningen .................................................................................... 133 Dagelijks onderhoud ..................................................................................................... 134 Reparatieverzoeken...................................................................................................... 134 Mutatieonderhoud Leerdam/Lingewaal ........................................................................ 134 Mutatieonderhoud Culemborg/Geldermalsen............................................................... 135 Geriefsverbeteringen Leerdam/Lingewaal.................................................................... 135 Ontwikkelingen in Technisch Beheer ........................................................................... 135

27 Vastgoedontwikkeling ...............................................................................................137 27.1 27.2 27.3 27.4 27.5

Projecten Culemborg .................................................................................................... 137 Projecten Geldermalsen ............................................................................................... 140 Projecten Giessenlanden.............................................................................................. 143 Projecten Leerdam ....................................................................................................... 145 Projecten Lingewaal ..................................................................................................... 147

IV. GOVERNANCE ...........................................................................................................149 28 Jaarverslag Raad van Commissarissen ...................................................................151 28.1 28.2 28.3 28.4 28.5 28.6 28.7 28.8 28.9 28.10 28.11 28.12 28.13

Vooraf ........................................................................................................................... 151 Algemeen...................................................................................................................... 151 Toezicht ........................................................................................................................ 152 Toezichtskader ............................................................................................................. 153 Samenstelling Raad van Commissarissen ................................................................... 153 Selectie en benoeming RvC KleurrijkWonen................................................................ 154 Audit Commissie........................................................................................................... 156 Overleg met de Directeur-bestuurder ........................................................................... 156 Profielschets RvC ......................................................................................................... 157 Integriteit ....................................................................................................................... 158 Werkzaamheden Raad van Commissarissen .............................................................. 158 Besluitvorming .............................................................................................................. 161 Zelfevaluatie ................................................................................................................. 161

29 Colofon .......................................................................................................................162

4-163 –4–

1

Voorwoord

Groot worden, klein blijven. Dat was het werkmotto voor de fusie tussen CWL Woningbeheer en BetuwsWonen. Dat was tevens het werkmotto bij de overname van het gemeentelijk woningbedrijf Giessenlanden. We blijven namelijk een lokale partner op het gebied van Wonen, zowel in Culemborg, Geldermalsen, Giessenlanden, Leerdam als Lingewaal. Iedere plaats heeft haar eigen couleur locale. En binnen iedere plaats heeft iedere dorpskern of wijk haar eigen karakter en identiteit. CWL Woningbeheer en BetuwsWonen hadden het al tot hun specialiteit ontwikkeld om sterk te opereren binnen de diverse “couleurs locales”. Dat zetten we door in 2009. Dat laat onverlet dat 2008 ook in het teken stond van groot worden. De fusie heeft de nodige aandacht gevraagd. Gelukkig is deze aandacht niet ten koste gegaan van het lokaal presteren. Daar getuigt dit jaarverslag van. Onze medewerkers hebben erg hard gewerkt om 2008 tot een volkshuisvestelijk effectief jaar te maken. Daar zijn we trots op en we zijn hen daar reuze dankbaar voor. Aangezien wij het woningbedrijf Giessenlanden op 28 december 2008 hebben overgenomen, zal het geen verwondering wekken dat we soms wat summier zijn in onze verslaglegging over Giessenlanden. Dit jaarverslag is vastgesteld door de beide directeuren-bestuurders en door de Raad van Commissarissen goedgekeurd in haar vergadering van 13 mei 2009.

We wensen u veel leesplezier.

Met vriendelijke groet,

Raad van Bestuur KleurrijkWonen

Jaap van Dam

Tjapko van Dalen

5-163 –5–

6-163 –6–

I.

MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDELIJKHEID

7-163 –7–

8-163 –8–

2

Onze missie en strategie

Sociale huisvester, maatschappelijk (verantwoord) ondernemer en ketenpartner, dat is hoe KleurrijkWonen zich in 2008 heeft gepresenteerd. Als sociale huisvester zet KleurrijkWonen zich in voor het bouwen en beheren van woningen, in het bijzonder voor mensen die niet zelfstandig in een woonruimte kunnen voorzien. Als maatschappelijk ondernemer neemt KleurrijkWonen een bredere verantwoordelijkheid dan ‘wonen alleen’. Ook de woonomgeving en de sociale context spelen een belangrijke rol. Als ketenpartner zoekt KleurrijkWonen naar samenwerking met partners om een optimaal resultaat neer te zetten voor onze klanten en samenleving. Betaalbare huisvesting, aandacht voor mensen in een kwetsbare positie, verantwoordelijkheid ten aanzien van milieu en sociale context en ondernemend en ontwikkelend oppakken, dat is waar KleurrijkWonen zich voor inzet. KleurrijkWonen zorgt voor voldoende en betaalbare huisvesting. De klant staat centraal, wonen wordt gezien als plezierig samenleven en er is bijzondere aandacht voor bijzondere doelgroepen. Op lokaal niveau wordt daarin zoveel mogelijk bijgedragen aan de samenhang in wijken en buurten. Al deze taken worden ondernemend en ontwikkelend opgepakt. Samenwerking met andere partijen en pro-actief, zo is KleurrijkWonen in 2008 te werk gegaan. Voor bepaalde zaken hebben we anderen nodig en zoeken we samenwerking. Daarnaast pakken we zaken zonodig actief op om onze bijdrage aan de samenleving waar te kunnen maken. De missie van KleurrijkWonen is uitgewerkt in vier strategische kernwaarden van waaruit wij werken. Namelijk: 1. Kleurrijk Openstaan voor de grote variëteit aan achtergronden en leefstijlen in onze samenleving. Betrekken van zoveel mogelijk verschillende klanten, samenwerkingspartijen en collega’s bij het uitwerken van producten en diensten. Bedenken van nieuwe aanpakken en werkwijzen. 2. Doelgericht Resultaatgerichte voorstellen formuleren die aansluiten op de (maatschappelijke) missie en visie van de organisatie. Doelen tijdig, binnen het budget en kwalitatief goed halen. Aanspreekbaar zijn op resultaten. 3. Kansen bieden Kansen signaleren en ernaar handelen en daar initiatiefrijk in zijn. Actief aanbieden van mogelijkheden aan uiteenlopende klanten en samenwerkingspartijen. 4. Betrouwbaar Doen wat je zegt en daar consequent naar handelen. Integer zijn, niet omkoopbaar. Staan voor eigen opvattingen, principes en idealen. De missie en strategie is in 2008 samengesteld vanuit de missies van BetuwsWonen en CWL Woningbeheer Leerdam. Dit bleek goed samen te voegen tot één gedeelde missie en strategie.

2.1

De “couleur locale”

KleurrijkWonen werkt vanuit vier locaties in vier hele verschillende gemeenschappen. Een middelgrote woningcorporatie met een sterk lokaal gerichte aanpak. We zijn lokaal aanwezig met een vestiging waar mensen terecht kunnen met hun vragen. En lokaal verankerd door onze contacten met lokale gemeenten en organisaties van diverse aard. Zo voorzien we in lokale behoeftes.

9-163 –9–

Culemborg Culemborg is een kleine stad met een sterk groeiende vraag naar woningen van diverse aard. Een groeigemeente met een stevige opdracht voor de toekomst en met de nodige (klein)stedelijke problematiek. Geldermalsen De gemeente Geldermalsen telt elf dorpen met een agrarisch, landelijk karakter en weer een andere opgave. Zo nemen we hier het onderhoud van de dorpshuizen en -scholen voor onze rekening en werken we hard aan woonvoorzieningen om ‘het doodbloeden van dorpen’ te voorkomen. Ook is het aanbieden van passende voorzieningen (winkels, pinautomaat,…) en zorg aan huis nodig om aan de stijgende vraag van de vergrijzende bevolking te voldoen. Giessenlanden Giessenlanden is ook een typisch landelijke omgeving. De grootste kernen zijn Arkel en Giessenburg. Omdat we in deze regio met hele kleine kernen te maken hebben, ligt er veelal een extra uitdaging voor ons als woningcorporatie. We geven er bijvoorbeeld bijzondere aandacht aan starters en senioren. Leerdam De hoofdkern is de stad Leerdam, maar ook de kleinere kernen Schoonrewoerd, Kedichem en Oosterwijk horen bij deze gemeente. Dat zorgt voor een bijzondere omgeving. Met name in de kleinere kernen besteedt KleurrijkWonen extra aandacht aan de leefbaarheid. Lingewaal Lingewaal is een landelijke gemeente en ligt in het rivierengebied tussen de Linge en de Waal. Lingewaal bestaat uit de dorpskernen Asperen, Herwijnen, Heukelum, Spijk en Vuren. Het behouden van voorzieningen in deze kernen is hier het punt van aandacht.

2.2

Maatschappelijk relevant?

Maatschappelijk verantwoord ondernemen, hoe meet je het en tot hoever ga je als woningcorporatie? Het zijn vragen die jaarlijks terugkeren en bij veel corporaties een belangrijke rol spelen. Uit gesprekken met belanghouders, klanten en anderen blijkt een hoge waardering voor onze inzet en acties. De doorvertaling hiervan in meetbare grootheden blijft echter een weerbarstige zaak. In 2008 hebben we ons verdiept in de verschillende methodes om maatschappelijke prestaties meetbaar te maken. In 2009 hopen we hier een concreet vervolg aan te geven. Aan de hand van een klantenpanel hebben we achterhaald hoe onze huurders denken over de maatschappelijke investeringen van de corporatie. Door de verwachtingen en de realisering te monitoren, houden we zicht op onze maatschappelijke prestaties en relevantie. De boodschap van de klanten luidt: ‘schoenmaker blijf bij je leest’, onze maatschappelijke activiteiten moeten wel een duidelijk verband hebben met het wonen. Als corporatie kunnen wij alleen maatschappelijke effecten bereiken door samenwerking met een breed scala aan partners binnen die samenleving. Dat zijn niet alleen formele institutionele partners maar ook steeds vaker groepen of individuen die bereid zijn hun ideeën en idealen te willen delen met anderen. Daarom hebben we in 2008 diverse malen contact gehad met allochtone groepen (bijvoorbeeld via Infoparty’s in Culemborg). Maar ook het realiseren van een medisch centrum of het onderhoud van dorpshuizen zijn voorbeelden van maatschappelijke activiteiten in 2008.

10-163 – 10 –

2.3

Speerpunten 2009

Terugblikken op het afgelopen jaar betekent ook inzicht geven in de geplande opgave voor het volgende jaar. Het jaar 2009 zal in het teken staan van drie centrale speerpunten. Schakel tussen mens en maatschappij KleurrijkWonen levert in het Rivierengebied, Giessenlanden en Leerdam een actieve en constructieve bijdrage aan de maatschappij. Wonen is meer dan een dak boven je hoofd, we zetten ons in voor de ontwikkeling van wijken, dorpen en buurten. In 2009 spannen we ons in om, in samenwerking met andere partijen, maatschappelijk verantwoord te ondernemen. We acteren zoveel mogelijk lokaal. Dit uit zich onder andere in het (verder) ontwikkelen van de vastgoedsturing en het strategisch voorraadbeheer, het sturen op woonlasten en komen tot gebiedsvisies. Positie van de klant KleurrijkWonen is vooruitstrevend in de invulling van het concept ‘wonen’. We willen mensen perspectief geven op een passende wooncarrière en mensen stimuleren tot het nemen van eigen verantwoordelijkheid. In 2009 gaan we verder op zoek naar kwalitatief goede producten en diensten, woonwensen van onze klant en de bijzondere doelgroepen. Zo gaan we in 2009 meerdere woningbehoefteonderzoeken uitvoeren, Woongoud verder ontwikkelen en mensen activeren en ondersteunen in diverse herstructureringsprojecten. Organisatie-ontwikkeling KleurrijkWonen staat voor de kernwaarden kleurrijk, kansen bieden, doelgericht, betrouwbaar. Dit betekent dat we op een herkenbare wijze naar buiten treden. KleurrijkWonen werkt met heldere doelen. In 2009 besteden we hier wederom aandacht aan om de kwaliteit van de organisatie en medewerkers te blijven verbeteren. Dit doen we onder andere door personeel te ondersteunen en toe te rusten met het benodigde kennisniveau, aandacht te geven aan de kernwaarden en ruimte te bieden aan maatschappelijke stageplaatsen. Het jaar 2009 zal ook het jaar zijn waarin we gaan profiteren van de schaalvoordelen van de fusie. We hopen aan het eind van het jaar de eerste resultaten te zien van zowel een breder als meer specialistisch kennisniveau, hogere productkwaliteit bij diverse disciplines en een groter investeringsvolume.

11-163 – 11 –

3

Maatschappelijke resultaten

3.1

Beleidsplannen

Nieuw beleidsplan KleurrijkWonen Eind 2008 zijn de ondernemingsplannen van CWL Woningbeheer en BetuwsWonen vergeleken en in elkaar geschoven tot een nieuw plan voor KleurrijkWonen. Beide ondernemingsplannen bleken erg veel met elkaar gemeen te hebben, dus is ervoor gekozen niet een totaal nieuw plan te maken, maar de plannen te combineren tot één. Beide organisaties hadden de volgende zaken centraal: ƒ ƒ ƒ ƒ

Goed en betaalbaar wonen. Wens van de klant centraal: keuzemogelijkheden voor de klant. Bijdrage aan sociale samenhang: ook woonomgeving naast woning. Bijzondere aandacht voor mensen in een kwetsbare positie.

De nieuwe missie en visie zijn verwoord en doorvertaald in speerpunten voor 2009 en 2010. Beleidsplan BetuwsWonen BetuwsWonen heeft in het ondernemingsplan 2007-2012 haar speerpunten verwoord op een viertal thema’s: positie van de klant, mogelijkheden kwetsbare groepen, aansluiting bij vragen van de klant en maatschappelijk presteren. De volgende activiteiten uit dit ondernemingsplan zijn gerealiseerd: Positie van de klant Centraal bij dit thema staan de beloning van goed huurderschap en de participatie van bewoners. Goed huurderschap is uitgewerkt in het instrument Woongoud. In 2007 en 2008 is Woongoud uitgebouwd tot een voordeelpas en spaarsysteem. Bewoners krijgen bij normaal huurderschap een kortingspas en kunnen daarnaast sparen voor Woongoudpunten door bijvoorbeeld deelname aan een klankbordgroep of automatisch betalen van de huur. De eerste positieve resultaten (bijvoorbeeld verbetering betalingsgedrag) zijn al zichtbaar. In alle projecten wordt actief gezocht naar participatiemogelijkheden voor de klant. Wijken waar op dit moment intensieve participatietrajecten lopen, zijn: Rivierenwijk en Oranjebuurt te Geldermalsen, Achter de Poort en Terweijde te Culemborg. Voor het thema woonlasten is wel een aanzet gemaakt, maar de verdere uitwerking zal in 2009 plaatsvinden. Mogelijkheden kwetsbare groepen In 2008 is een aantal projecten opgestart ter ondersteuning van instellingen aan de onderkant van de samenl0eving. Zo is in Culemborg een pand aangekocht waarin noodopvang wordt gerealiseerd. Andere voorbeelden van dergelijke projecten zijn: Wonen voor patiënten met schizofrenie en Wonen voor veelplegers. Aansluiting bij vragen van de klant In 2007 en 2008 hebben verschillende klantenpanels plaatsgevonden, namelijk: ‘Evaluatie Woongoud’, ‘Komt de boodschap over’, ‘Maatschappelijk ondernemen’ en ‘Nieuwbouw’. De panels helpen ons om beter aan te sluiten bij de vraag van de klant.

12-163 – 12 –

Eén van de thema’s uit het ondernemingsplan was het bevorderen van de doorstroming. Om dit succesvol te kunnen laten werken hebben we een Woononderzoek uitgevoerd onder alle huurders. Het doel was een beeld te krijgen van redenen waarom mensen niet verhuizen en inzicht te krijgen in wat wij kunnen ondernemen om doorstroming te bevorderen. In 2009 zullen we concreet acties gaan uitzetten. Het bieden van keuzevrijheid heeft vorm gekregen in een nieuw beleid voor het zelf aanbrengen van voorzieningen. Maatschappelijk presteren De structurele uitwisseling met netwerkpartners is vormgegeven binnen projecten als Harry's Home (samen met Syndion) en de deelname van de gemeente in de projectgroepen Terweijde en Achter de Poort. Voor het inzichtelijk maken van onze maatschappelijke prestaties hebben we, met het oog op de fusie, een preview laten uitvoeren door een extern bureau. Het bureau heeft geconstateerd dat de stakeholders over het algemeen positief staan ten opzichte van de corporatie. BetuwsWonen heeft zich ontwikkeld richting ketenpartnerschap. Ook ten aanzien van de fusie is er vertrouwen, dit is vooral gebaseerd op de maatschappelijke betrokkenheid die we tot nu toe ten toon spreiden. Een goede positionering van de nieuwe organisatie wordt als belangrijk punt meegegeven. Ook hebben we tijdens een klantenpanel aan klanten voorgelegd wat ze van ons verwachten als het gaat om maatschappelijk ondernemen. Klanten gaven aan dat we alleen maatschappelijke activiteiten op moeten pakken die van directe invloed zijn op het wonen en de woonomgeving. Beleidsplan CWL Woningbeheer CWL Woningbeheer heeft in 2005 een beleidsplan 2006-2010 gemaakt. In 2008 zijn de afdelingsplannen voor een belangrijk deel gevoed door de actiepunten uit het beleidsplan. Voor 2008 waren de speerpunten: de vragen/wensen van de klant, prestatieafspraken maken met gemeenten en oplossingen op maat en op straat creëren. De acties van de bedrijfsdag in 2007 over het werken aan een verdere klantgerichte houding en gedrag van de medewerkers heeft in 2008 een vervolg gekregen in diverse trainingsprogramma’s. Met de gemeenten Leerdam en Lingewaal is in 2008 een start gemaakt met het maken van prestatieafspraken, vaak nog wel op het niveau van concrete woningbouwprogramma’s. In 2009 vindt afronding van de afspraken plaats. Met de gemeente Giessenlanden is, als onderdeel van de overname van het gemeentelijk woningbezit, een convenant gesloten waarin veel praktische zaken zijn geregeld. Ook met deze gemeente worden er in 2009 prestatieafspraken gemaakt met de nadruk op leefbaarheid in de kleine kernen. Voorbeelden van oplossingen op maat en op straat creëren zijn het tuinenproject in de Joost de Jongestraat en de bewonersacties in de Siemensstraat. Aansluiting bij vragen van de klant In 2008 heeft een klantenpanel ‘Planmatig onderhoud’ plaatsgevonden. Het volledige proces van planmatig onderhoud, inclusief de nazorgfase, is besproken. Ook is gevraagd naar de veel voorkomende ongemakken en de rol van de corporatie. De panels helpen ons om beter aan te sluiten bij de vraag van de klant. Bijzonder was ook het overleg met allochtone senioren uit Leerdam-West over hun wensen en eisen voor een nieuw wooncomplex. Ook is in 2008 gestart met een participatiegroep voor allochtone vrouwen.

13-163 – 13 –

Maatschappelijk presteren In 2007 is een eerste aanzet gemaakt met het zichtbaar maken van de maatschappelijke prestaties. Het is een lastige materie om grip op te krijgen. De komende twee jaar zoeken we naar de beste methode om de maatschappelijke investeringen zichtbaar te maken. De inbreng van belanghouders is hierbij van cruciale waarde. In 2008 hebben we bijvoorbeeld onze maatschappelijke betrokkenheid getoond door eenmalige sponsoring van evenementen. In maatschappelijk vastgoed investeren we bijvoorbeeld in de verbouwing van het glasmuseum in Leerdam. We tonen onze maatschappelijke betrokkenheid ook door het beschikbaar stellen van diverse stageplaatsen. Zoals eerder vermeld is er met het oog op de fusie een preview uitgevoerd. De stakeholders zijn over het algemeen positief over ons. Ook ten aanzien van de fusie is er vertrouwen, dit is vooral gebaseerd op de maatschappelijke betrokkenheid die we tot nu toe ten toon spreiden. Een goede positionering van de nieuwe organisatie wordt als belangrijk punt meegegeven. Zo ook de ontwikkeling van gebiedsvisies voor Lingewaal en Leerdam en de verbetering van de samenwerking met een aantal stakeholders aldaar.

14-163 – 14 –

4

Maatschappelijke inbedding

4.1

Algemeen

Dit hoofdstuk bevat informatie over de wijze waarop KleurrijkWonen haar strategie heeft afgestemd op en met haar belanghouders. Wij realiseren ons dat wij ondernemen met maatschappelijk bestemd vermogen. Dat vraagt om zorgvuldigheid, keuzes, uitleg en verantwoording. Daarom geeft KleurrijkWonen al een aantal jaren de mening van haar belanghouders een plaats in de beleidsvorming en –uitvoering. Zo voeren wij al jaren het KWH-label en hebben wij belanghouders vanaf 2005 betrokken bij de totstandkoming van ons beleidsplan. Daarnaast overlegt KleurrijkWonen zowel individueel als via bewonerscommissies en in klantenpanels met bewoners over zaken die hun woning en woonomgeving aangaan. Meer beleidsmatige onderwerpen worden besproken met het Huurdersplatform. Hierin zijn de huurdersbelangenorganisaties die actief de belangen van de bewoners in de gemeenten behartigt, verenigd. Ook is een groot woononderzoek uitgevoerd onder alle huurders in Culemborg en Geldermalsen met als doel inzicht te krijgen in de huurders die willen blijven huren, die willen kopen en die twijfelen tussen huren en kopen. Onder belanghouders is een preview uitgevoerd door een extern bureau.

4.2

Preview

In 2008 is een preview uitgevoerd onder de stakeholders. De previewcommissie stelt dat de stakeholders over het algemeen positief zijn over beide organisaties. Ten aanzien van de fusie is er vertrouwen, wat vooral gebaseerd is op de maatschappelijke betrokkenheid en de wijze waarop tijdig, zorgvuldig en zeer transparant is gecommuniceerd over de fusie. De volgende conclusies zijn te trekken op basis van een confrontatie van de opgaven en prestaties: ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ

Prestaties t.a.v. kwaliteit producten en diensten zeer positief; omgang met leefbaarheid verdient lof; percentage betaalbare woningen is hoog, maar als het gaat om de beschikbaarheid ervan ligt er nog een opgave; aantal gerealiseerde woningen is te beperkt; onderhouden van structureel contact met ketenpartners om opgaven in beeld te houden is noodzakelijk; rol als gebiedsontwikkelaar is nog verder te ontwikkelen.

Naar aanleiding van de uitkomsten van het onderzoek gaat KleurrijkWonen de volgende acties oppakken: ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ

Verduidelijken van de ambities per werkgebied om lokale verankering per gemeente te borgen; goede positionering van de nieuwe organisatie: ketenpartnerschap; verdere professionalisering van de corporatie als gebieds-/projectontwikkelaar; financiële transparantie, ook ten aanzien van risicodekking; stakeholders betrekken bij opstellen van beleid en verantwoording afleggen over behaalde resultaten; verder inzetten op de doorstroming in de woningmarkt.

15-163 – 15 –

4.3

Diverse belanghouders

In het kader van de fusie en de opzet van het gecombineerde ondernemingsplan hebben we in 2008 geen stakeholderbijeenkomst gehouden. Om tot het optimale resultaat te komen zijn we ons bewust van het belang van samenwerking met anderen. Daarom hebben we als KleurrijkWonen kritisch bekeken met welke partijen we samenwerken: hoe belangrijk is deze partner, hoe verloopt op dit moment de samenwerking. De volgende groepen belanghouders zijn beoordeeld: Interne belanghouders, Maatschappelijk middenveld, Klanten, Leveranciers, Overheid en Restgroep. Belangrijkste conclusies uit de exercitie: ƒ De relatie met bijna alle belangrijke partners wordt als sterk ervaren. ƒ Partner waar we de relatie nog verder kunnen verbeteren is het Onderwijs. ƒ De groep Bijzondere klanten (bijvoorbeeld kamerverhuur aan zorginstellingen, bedrijfsruimten) is de laatste jaren enorm toegenomen en vraagt om een accountschap. Deze conclusies hebben geleid tot een lijst van actiepunten per groep Belanghouders en een gericht actieplan voor het onderwijs.

4.4

Overleg belanghouders

4.5

Overleg Volkshuisvesting Landelijk en regionaal

Landelijk Het jaar 2008 was een roerig jaar voor de corporaties. De invoering van de vennootschapsbelasting en de ‘Vogelaarheffing’ heeft tot veel commotie en protest geleid maar vooral tot een forse financiële aderlating bij de woningcorporaties. Gekoppeld aan een sterke financiële crisis heeft dit in rap tempo geleid tot een situatie die kort geleden nog onvoorstelbaar was: de corporaties zijn niet meer in staat hun plannen te realiseren bij gebrek aan financieringsmogelijkheden. Een sterk gematigd huurbeleid, sterk gestegen onderhoudskosten, het instorten van de koopmarkt, hoge risico opslagen bij financieringen en de eerder genoemde heffingen hebben geleid tot een te forse aanslag op de kasstromen van de corporatie. Behalve deze internationale crisis was er ook veel discussie over thema’s als positionering van de corporatie ten opzichte van de rijksoverheid, uittreding uit het corporatiebestel, de structuur van Aedes en de rol van de leden daarin. Dit alles, met een plotseling aftredende minister, heeft de gemoederen bezig gehouden. Het jaar 2009 wordt daarom een belangrijk jaar waar we met veel interesse naar uit kijken. Hoe ontwikkelt zich de financiële en politieke wereld en zijn we als sector in staat om tot gezamenlijke standpunten te komen. Cruciale zaken die in 2009 een uitkomst op moeten leveren. Regionaal Rivierenland In de regio Rivierenland werken de corporaties samen vanuit de Stichting Woningcorporaties Rivierenland (SWR). In 2008 was vooral ‘versnelling van de woningbouw’ een belangrijk thema. De corporaties hebben namelijk in 2007 een gezamenlijk aanbod geformuleerd om goedkope en betaalbare nieuwbouw te realiseren. Daarnaast is een belangrijk thema het creëren van voorzieningen voor mensen die qua wonen tussen de wal en het schip dreigen te vallen. Alblasserwaard/Vijfheerenlanden (AV) In mei 2007 hebben de corporaties het Bod aan de Regio aangeboden aan de bestuurders in de regio. Hierin is aangegeven op welke wijze de corporaties invulling willen geven aan de regionale

16-163 – 16 –

woonvisie en de andere regionale beleidsnotities. De gezamenlijke agenda is hiermee geformuleerd. In 2008 heeft een eerste evaluatie plaatsgevonden waarin werd geconcludeerd dat de uitvoering goed op schema ligt. De regio heeft, mede op basis van ons bod, invulling gegeven aan haar Woonvisie in de nota ‘ Regionaal Uitvoeringsprogramma Wonen’. Hierin is de visie geconcretiseerd en zijn afspraken gemaakt over de monitoring van de uitvoering en de wijze van prioritering van projecten in geval van overproductie. Begin 2009 zal de eerste monitor worden uitgevoerd. Tenslotte wordt door de gemeenten en de corporaties in de regio gewerkt aan het maken van lokale prestatieafspraken. Deze lokale afspraken zullen regionaal worden afgestemd om te bezien welke verschillen eruit naar voren komen. Hiermee wordt een leerproces ingegaan wat moet leiden tot meer gezamenlijk draagvlak binnen de regio.

4.6

Overleg Gemeenten

Lokale prestatieafspraken Wij zien de relatie met de gemeenten Culemborg, Geldermalsen, Giessenlanden, Leerdam en Lingewaal als een bijzondere relatie. Wij zijn van elkaar afhankelijk voor het realiseren van diverse projecten en dan vooral het realiseren van voldoende betaalbare huurwoningen. Prestatieafspraken geven vorm aan deze relatie door concreet vast te leggen hoe de gemeente en de corporatie de lokale woonopgave willen aanpakken. Deze afspraken structureren de samenwerking en geven duidelijkheid over wederzijdse verplichtingen en te leveren inspanningen. In de ideale situatie stelt de gemeente in samenwerking met de belanghebbende partners een woonvisie op. Daarna vindt er afstemming plaats tussen beide partijen. Hieruit volgt het onderhandelingsproces dat leidt tot prestatieafspraken. Culemborg De prestatieafspraken die in 2007 zijn beklonken zijn leidend voor de samenwerking met de gemeente. De gebiedsvisies die zijn opgesteld worden verder uitgewerkt naar gebiedsplannen. Veel aandacht is in 2008 gegaan naar het opstellen van een wijkontwikkelingsplan voor Terweijde Zuidoost en een wijkontwikkelingsplan voor Achter de Poort. Beide plannen kunnen nu worden uitgevoerd. De Leefbaarheidsmonitor (Lemon) is weer uitgevoerd en dit instrument geeft een goede indicatie van de leefbaarheid in de diverse wijken. Geldermalsen De prestatieafspraken met de gemeente zijn op 8 mei 2008 getekend. Zij vormen de basis voor de samenwerking tussen de gemeente en de corporatie. Voor het eerst sinds lange tijd konden we ook nieuwbouw opleveren in de gemeente Geldermalsen. Giessenlanden Met de gemeente Giessenlanden zijn in het kader van de overdracht van het woningbezit inhoudelijkeen procesafspraken gemaakt die moeten leiden tot een volledig pakket aan prestatieafspraken eind 2009. Leerdam De gemeente heeft in 2008 op basis van bestaand beleid een Position Paper laten schrijven waarin op hoofdlijnen de ontwikkeling van Leerdam in de komende jaren wordt geschetst. Mede op basis van dit paper wordt gesproken over de totstandkoming van prestatieafspraken. We hopen die in de loop van

17-163 – 17 –

2009 te kunnen maken zodat er een duidelijke en gezonde basis voor de samenwerking tussen de partners wordt gelegd. De belangrijkste thema’s waarover wordt gesproken zijn de condities waaronder zowel de herstructurering als de uitbreiding van wijk West moet worden uitgevoerd. Intussen gaat de realisatie van de projecten Raadsliedenbuurt, Meesplein, Broekgraaf en Leerdam Oost gewoon door. Tevens wordt samen met gemeente en Glasmuseum hard gewerkt aan het behoud en de uitbreiding van het Nationaal Glasmuseum in Leerdam. Lingewaal De gemeente heeft in 2007 een onderzoek laten uitvoeren naar de woningbehoefte binnen de gemeente. De uitkomsten hieruit zijn in de loop van 2008 vertaald naar een gewenst woningbouwprogramma. Hierin is nadrukkelijk aandacht voor de noodzakelijke toevoeging van woningen in de sociale voorraad. Om tot een integrale gemeentelijke structuurvisie te komen is er in de tweede helft van 2008 gestart met de uitvoering van een interactief Leefbaarheidonderzoek. Wij zijn hier als corporatie nauw bij betrokken en dragen bij in de onderzoekskosten. Eind 2009 moet dit leiden tot een gedegen gemeentelijke visie waar we de prestatieafspraken op kunnen baseren.

4.7

Overleg Huurdersbelangenorganisaties

KleurrijkWonen ziet de Huurdersbelangenorganisaties als belangrijke stakeholders. Vandaar ook dat er na de fusie een gezamenlijk Huurdersplatform in het leven is geroepen waarin elke Huurdersbelangenorganisatie is afgevaardigd en waarmee over centrale beleidsthema’s wordt overlegd. Daarnaast vindt er op lokaal niveau regelmatig overleg plaats met de verschillende huurdersbelangenorganisaties. Culemborg Het bestuur van HBV Culemborg bestaat uit vijf bestuursleden. In 2008 is er zeven keer vergaderd met het bestuur van de Huurdersbelangenvereniging over lokale zaken en twee keer op concernniveau. Tijdens de vergaderingen is ondermeer gesproken over de fusie, het jaarverslag en de begroting, de klantenpanels, de regionale en lokale woonruimteverdeling, de huurverhoging, projecten, Strategisch voorraadbeleid en klantrelatiemanagement. Geldermalsen Ook het afgelopen jaar heeft de huurdersorganisatie in Geldermalsen (HBOGG) samen met de corporatie goed samengewerkt, waarbij het belang van de huurders voorop stond. In 2008 hebben wij acht vergaderingen gehad met de HBOGG en daarbij is gesproken over de herstructurering en nieuwbouw, het verkoopbeleid, de Vastgoedsturing, de prestatieafspraken met de gemeente, het ZAV-beleid, de vergoedingen bij onderhoud, het Evaluatierapport Woongaard en de jaarverslagen van BetuwsWonen en HBOGG. Giessenlanden Na jaren van het ontbreken van huurdersparticipatie in de gemeente Giessenlanden, is dit in 2007 van de grond gekomen. Een aantal huurders heeft de Huurdersraad gevormd. De Woonbond heeft hen hierbij op de goede weg geholpen. De Huurdersraad heeft zich hoofdzakelijk bezig gehouden met de toekomst van het woningbedrijf en –met succes- het uitbrengen van advies hierop. De Huurdersraad is in 2008 door CWL Woningbeheer uitgenodigd voor een kennismaking met de corporatie en de Huurderbelangenvereniging Lingesteden. Naast kennismaking met elkaar is er gesproken over hoe met elkaar samen te werken vanaf 1 januari 2009. Afgesproken is dat de

18-163 – 18 –

Huurdersraad Giessenlanden in 2009 apart blijft functioneren. 2009 wordt als een verkenningsjaar beschouwd met betrekking tot de organisatievorm en het vormgeven aan de samenwerking. Leerdam/Lingewaal Met de Huurderbelangenorganisatie Lingesteden is in 2008 drie keer vergaderd over ondermeer het jaarverslag 2007, de begroting 2008, het huishoudelijk reglement, de samenwerkingsovereenkomst, de fusie, leefbaarheidsprojecten, de huurincassoprocedure en over de herstructureringsprojecten. Met de HBL en BKP-ers (Buurt Kontakt Personen) is eenmaal vergaderd op 19 juni 2008.

4.8

Overleg bewonerscommissies en Wijkraden

Bewoners actief betrekken bij hun buurt Behalve met de Huurdersbelangenverenigingen, hebben we ook regelmatig overleg met complex- of buurtgebonden bewonersgroepen. Doel hiervan is het halen en brengen van concrete, praktische informatie over wat speelt in de buurt of wijk. Het streven is om in zoveel mogelijk buurten en wijken een bewonerscommissie te hebben. Zeker in wijken/buurten waar de nodige projecten op stapel staan. We gaan daarbij uit van de zelfstandigheid en eigen verantwoordelijkheid van mensen. We willen bewoners actief betrekken bij hun buurt; ze stimuleren om zelf actie te ondernemen en zich in te zetten voor hun woonomgeving. We ondersteunen daarom initiatieven van bewoners die de leefbaarheid bevorderen, bijvoorbeeld in de vorm van een financiële bijdrage. Weten wat er leeft Op allerlei manieren onderhouden wij contact met bewoners. Naast structureel georganiseerd overleg met huurderbelangenorganisaties en bewonerscommissies, voeren we overleg via klantenpanels en werkgroepen. Ook houden we soms huiskamergesprekken en enquêtes om de mening van bewoners te peilen. En natuurlijk hebben we regelmatig contact met individuele bewoners. Zo horen we de mening van bewoners en woningzoekenden en weten we wat er leeft onder hen. In veel wijken en buurten zijn bewonerscommissies actief, waarmee onze organisatie structureel overlegt over de gang van zaken in de wijk. Vaak gaat het dan om onderwerpen die dicht bij de bewoners staan en die direct gevolgen hebben voor hun woon- of leefomgeving, bijvoorbeeld wijkvernieuwing of speelvoorzieningen. We zien ook een toename van samenwerkingsverbanden tussen professionele organisaties als gemeente, politie, opbouwwerk en hulpverlening, met als gezamenlijk doel het wonen in de wijken en dorpen van ons werkgebied zo prettig mogelijk te maken. Ook worden bewoners uitgenodigd om aan te schuiven en medeverantwoordelijkheid te nemen voor het wel en wee in hun wijk. Naast wijkgebonden overleggen is er ook overleg dat meer thematisch van aard is. Hieronder vallen bijvoorbeeld het overleg met Marokkaanse bewoners en Alert, een groep Marokkaanse vrouwen die de integratie van Marokkanen in Culemborg wil bevorderen en de participatiegroep allochtone vrouwen in Leedam.

19-163 – 19 –

Bewonerscommissies/-groepen

Onderwerpen

Culemborg Kleine Gandhi & Martin Luther

Algemeen leefbaarheid, woonafspraken, schoonmaak, inrichting en opening van

King

de jeu de boulebaan, opstarten van vervoer naar winkels voor bewoners/door bewoners

Hoefblad

Het onderhoudsplan, de buurtveiligheid, sociaal toezicht en investeringen in de woonomgeving ten behoeve van de leefbaarheid

Leliebuurt

Algemeen leefbaarheid in verband met tijdelijke huurcontracten, verhuur aan adhoc, sloop- en nieuwbouwplannen, extra inzet wijkbeheerder.

Terweijde

Wijkaanpak, het oprichten van een klankbordgroep, huiskamergesprekken, organiseren van een thema-avond met Marokkaanse jongeren (begin 2009).

Achter de Poort

Huiskamergesprekken, enquêtes, themabijeenkomsten rondom het wijkplan van Achter de Poort, herstructurering van 300 woningen.

Nieuwstad

Algemeen leefbaarheid, renovatieproject stedelijke vernieuwing Boerenstraat, lepelstraat, saneren speeltuin, vervuilde tuinen en gekoppeld daaraan het verbeteren van de woonomgeving.

Project Molukse wijk

Voorbereiding buitenrenovatie. Overleg met de Molukse projectgroep, vertegenwoordiging van de buurt.

Fonteijnhof

Voortgang nieuwbouw van het appartementencomplex.

Woongroep Weversgilde

Algemene zaken in en rondom het bewonerscomplex.

Betsy Perkweg / Johanna

Kleine huishoudelijke zaken en het sluiten van de algemene ruimte en de

Naberstraat

overdracht naar BonVie

Ridderstraat

Het uitvoeringsplan buurtpreventie en algemeen leefbaarheid.

Lanxmeer

Algemeen leefbaarheid en de uitbreidingsplannen ten behoeve van de woonboerderij de collectieve wijkverwarming en “De Trein”.

Bewonerscommissies/ -groepen

Onderwerpen

Geldermalsen V. d. Wall-Duyvendakhof

Hangjongeren, fietsen in de gemeenschappelijke gangen en de herinrichting van de binnentuin.

Jan van Zantenstraat

Opheffing bewonerscommissie.

Rivierenwijk deelgebied A

Renovatie. Als de woningen officieel opgeleverd zijn, eindigt de bewonerscommissie (medio mei 2009).

Rivierenwijk deelgebied B

De komende renovatie.

Vijfstromen Rivierenwijk deelgebied C SMIJL

Begin 2009 gevormd in verband met de aankomende renovatie.

Klankbordgroep Rivierenwijk

Renovatie.

Oranjebuurt

Opstellen toekomstvisie voor de buurt. Met name aandacht voor de herstructurering.

20-163 – 20 –

Bewonerscommissies/ -groepen

Onderwerpen

Leerdam/Lingewaal Castor/Pollux

Storing van de lift en de komende renovatie van de flatgebouwen.

Hof van Chlimintzas

Opleveringspunten nieuwbouw, schuttingen op het parkeerdek en het realiseren van een speelplaats voor kinderen.

Kristal

Regulier overleg zonder verdere bijzonderheden.

Bewonerscommissies/ -groepen

Onderwerpen

Giessenlanden bewonerscommissie Oud-Arkel

4.9

De komende herstructurering, leefbaarheid.

VVE’s

De afgelopen jaren heeft KleurrijkWonen het administratief, financieel en technisch beheer gedaan van de VVE’s. KleurrijkWonen heeft besloten om dit beheer per 1 januari 2009 te beëindigen. De werkzaamheden die het VvE beheer met zich meebrengen zijn erg specialistisch en besloten is dat dit in de nieuwe organisatie niet meer tot onze kerntaken behoort. Daarnaast heeft KleurrijkWonen als eigenaar en beheerder van de woningen in de complexen verschillende belangen. VVE’s

Onderwerpen

Geldermalsen

Algemene zaken.

VVE ’t Hooghuis

De Fietsenstalling aan de achterkant van het pand.

Leerdam/Lingewaal

Begroting en huishoudelijk reglement

Lingezoom

Complexafhankelijke thema’s.

Lingedijk Hof van Chlimintzas Nieuwstraat Schutterij

4.10 Betrekken van huurders en woningzoekenden Klantenpanels KleurrijkWonen heeft in 2008 in Culemborg en Geldermalsen drie gezamenlijke klantenpanels georganiseerd. Twee klantenpanels hebben wij zelf georganiseerd en uitgevoerd. De gespreksleiding en verslaglegging van één klantenpanel is uitbesteed aan Van Nimwegen en Partners. In Leerdam heeft er in 2008 één klantenpanel plaatsgevonden. Dit gebeurde ook onder begeleiding van Van Nimwegen en Partners. Er stond een tweede klantenpanel gepland maar deze is verschoven naar 2009. Hieronder volgt een korte samenvatting van deze panels. Komt de boodschap over? Hoe communiceert KleurrijkWonen naar haar klanten? Is de informatie die onze klanten zoeken goed te vinden? Volstaat de informatie, wat is teveel en wat missen klanten? Is de informatie duidelijk en helder? Waar zitten de verbeterpunten? Dit en meer is tijdens het panel behandeld.

21-163 – 21 –

Uit het panel blijkt dat de communicatie op veel punten goed is maar dat het soms ontbreekt aan praktische punten. Bijvoorbeeld bij ondertekening van de huurovereenkomst ontvangen huurders een bewonersmap. Deze map wordt later niet meer aangevuld, waardoor de map snel veroudert. Wat moet KleurrijkWonen juist wel of niet oppakken? KleurrijkWonen wil van haar huurders weten op welke manier zij invulling moet geven aan haar maatschappelijk ondernemerschap en hoe ver ze daar in moet gaan. Wat moet zij volgens haar huurders vooral wel oppakken en wat niet. Dit om helder te krijgen waar de grens ligt voor KleurrijkWonen in het nemen van haar verantwoordelijkheid voor de maatschappelijke opgave binnen haar werkgebied. Uit het klantenpanel blijkt dat KleurrijkWonen best maatschappelijke taken mag oppakken als dat niet ten koste gaat van de belangen van de eigen huurders. Volgens de deelnemers zijn er nog genoeg zaken die KleurrijkWonen voor haar huurders kan oppakken zoals het isoleren van woningen. Als er dan nog geld over is mag het geïnvesteerd worden in andere projecten zoals ontwikkelingshulp. Nieuwbouw KleurrijkWonen wil van haar klanten weten wat men belangrijk vindt als het gaat om de plattegrond en indeling van de woning. Maar ook willen wij weten wanneer klanten betrokken willen worden bij de nieuwbouwplannen en of ze met ons willen meedenken en in welk stadium. Uit het panel blijkt dat huurders graag willen meepraten in de voorbereidings- en ontwerpfase van een nieuwbouwproject. Met name iets te zeggen hebben over de indeling van de woning en keuzes hebben wordt als belangrijk gezien. Planmatig Onderhoud In Leerdam was het thema ‘Planmatig Onderhoud’. Het hele proces van rond planmatig onderhoud is doorgenomen. Van brief, brochure, huisbezoek, modelwoning/showroom tot het afronden van de werkzaamheden. Ook werd gevraagd welke ongemakken er worden ervaren bij het planmatig onderhoud in de woning en wat er van de corporatie verwacht wordt. De deelnemers kwamen met verbeterpunten. Voorbeelden hiervan zijn: ƒ De ideale huisbezoeker bij planmatig onderhoud moet over een combinatie van de karaktereigenschappen belangstelling tonen, kennis van zaken hebben en betrouwbaarheid beschikken. ƒ Huisbezoeken buiten kantooruren laten plaatsvinden. ƒ Duidelijk vertellen wat de bewoner zelf moet doen in de voorbereiding naar de werkzaamheden toe. ƒ Een modelwoning wordt zeer gewaardeerd. ƒ Het was onduidelijk voor bewoners wie ze moesten aanspreken bij vragen of problemen.

Onderzoeken en experimenten Onderzoek woonwensen senioren Rhenoy In 2008 heeft de oplevering van de nieuwbouwwoningen aan de K. van Wijnenstraat in Rhenoy plaatsgevonden. Met deze woningen hoopten we te voorzien in de vraag naar huisvesting van mensen uit Rhenoy. Bovendien was het de verwachting dat vooral huurders zouden doorstromen. Omdat de praktijk anders liet zien, hebben we in 2008 onderzocht waarom de verwachting onjuist bleek.

22-163 – 22 –

Uit het onderzoek komt naar voren dat vrijwel alle huurders in Rhenoy nu prima wonen. Ze gaan niet ‘zomaar’ verhuizen, zeker niet als de nieuwe woning kleiner en duurder is. Wel kwam naar voren dat de kernbinding heeft gefunctioneerd: negen van de twaalf woningen zijn met kernbinding toegewezen. Onderzoek woonwensen senioren Leerdam-West Met senioren uit Leerdam-West is in 2008 vijf keer overleg geweest over het nieuwe wooncomplex in de Raadsliedenbuurt. Hoe willen zij de indeling van de woningen zien? Wat zijn hun wensen en eisen? Naar voren is gekomen dat ze behoefte hebben aan een gemeenschappelijke ruimte voor de gemeenschap. De senioren die hebben geparticipeerd in dit project kunnen een appartement toegewezen krijgen in het wooncomplex. In 2009 zullen er individuele huisbezoeken plaatsvinden om de specifieke wensen in beeld te krijgen. Participatiegroep Allochtone vrouwen Leerdam In 2008 is gestart met de participatiegroep allochtone vrouwen. KleurrijkWonen is geïnteresseerd in de wensen op diverse gebieden van de verschillende gemeenschappen die in Leerdam leven. De verschillende gemeenschappen leven vaak naast elkaar in plaats van met elkaar. Een aantal aangedragen ideeën kunnen wij niet zelf oppakken omdat de gemeente hierover gaat. In 2009 wordt het overleg met de participatiegroep verder uitgebouwd en ook de gemeente zal erbij worden betrokken. Ook zullen er vrouwen uit andere groepen worden benaderd. Woononderzoek Afgelopen september hebben ruim 2.500 huurders van KleurrijkWonen in Culemborg en Geldermalsen deelgenomen aan het woononderzoek ‘Ieder zijn eigen kleur’. In het onderzoek hebben we een onderscheid gemaakt in huurders die willen blijven huren, huurders die willen kopen en huurders die twijfelen tussen huur en koop. Dit hebben we gedaan om meer in te kunnen zoomen op de specifieke wensen die deze groepen hebben, zodat we daar in de toekomst beter op in kunnen spelen. Op basis van de resultaten is een aantal conclusies te formuleren: ƒ Het merendeel (ruim 70%) van de huurders wil gewoon blijven huren. ƒ Degenen die willen verhuizen hebben een sterke voorkeur voor een eengezinswoning of een seniorenwoning. ƒ Het deel dat wil kopen wil graag een koopaanbod van hun eigen huurwoning. ƒ Hoe ouder mensen worden hoe groter de voorkeur voor huur en dan met name voor een seniorenwoning. ƒ Van de mensen die willen kopen vormt de leeftijdscategorie 25-55 jaar een belangrijke groep. ƒ De mensen die twijfelen hebben een lager inkomen dan de ‘kopersgroep’ en hebben een hogere verhuisgeneigdheid. ƒ Rondom koop leeft een grote mate van onzekerheid. Wat gaan we hier nu als KleurrijkWonen mee doen: ƒ Huurders gerichter benaderen, dat wil zeggen geen oudere mensen lastig vallen met een aanbieding hun huurwoning te kopen maar ze juist actief benaderen als ze hebben aangegeven te willen doorverhuizen naar een seniorenwoning. ƒ Het aanmerken van te verkopen huurwoningen meer aan laten sluiten bij de wensen van degenen die hebben aangegeven te willen kopen.

23-163 – 23 –

ƒ ƒ ƒ ƒ

Mogelijkheden onderzoeken om huurders actiever te bemiddelen naar woning die beter past bij hun woonwensen. Nader onderzoeken van financiële mogelijkheden om koop makkelijker te maken (extra korting en of koopsubsidie). Betere communicatie en informatie over huren versus kopen, voor- en nadelen, bijzondere regelingen, het aanbod et cetera. Persoonlijke benadering van kopers, twijfelaars en huurders die daar behoefte aan hebben om een advies om maat te kunnen bieden.

Woongoud In 2007 zijn we in Culemborg en Geldermalsen begonnen met Woongoud. Met Woongoud beogen we klantenbinding, loyaal huurdersgedrag en inzet in eigen straat of buurt. In 2008 heeft Woongoud een stevige ontwikkeling doorgemaakt. De goede huurders hebben dit jaar weer een nieuwe WoongoudVoordeelpas ontvangen voor goed huurdersgedrag. Daarmee krijgen ze leuke kortingen bij lokale winkeliers en ondernemers. Daarmee ondersteunen we ook de lokale ondernemers in onze kleinere dorpskernen. 2008 was vooral het jaar waarin onze huurders Goudpunten zijn gaan sparen. Voor diverse inspanningen, die door ons bijzonder gewenst zijn, krijgen de huurders punten. Te denken valt aan bijzondere inzet voor de leefomgeving, deelname aan bewonerscommissie of klantenpanel en het goed aanvragen van een Zelf Aangebrachte Voorziening (ZAV). De Goudpunten kunnen door huurders verzilverd worden voor waardebonnen, die te gebruiken zijn bij de lokale winkeliers. Op deze manier stimuleren we het gedrag van onze huurders, krijgen lokale winkeliers extra aandacht en omzet en werken we actief aan klantrelatiemanagement. In 2008 hebben huurders voor ruim € 7.000 aan waardebonnen opgehaald. Na een rustig begin, huurders moesten ook nog sparen, is een aanmerkelijke toename vanaf oktober te zien. Dit heeft deels te maken met de uitbreiding van Woongoud op onze website. Daar kunnen onze huurders zelf zien hoeveel ze gespaard hebben en ook verzilveringen aanvragen. In het laatste kwartaal van 2008 zijn we begonnen met de voorbereidingen om Woongoud in 2009 uit te breiden met een maatschappelijk dienstenaanbod. Ook wordt Woongoud in 2009 uitgebreid naar onze klanten in Giessenlanden, Leerdam en Lingewaal.

4.11 Overleg Wonen, Zorg en Welzijn Culemborg In Culemborg neemt KleurrijkWonen deel aan het Platform Wonen, Welzijn & Zorg. In dit platform hebben de directeuren van Stichting Welzijn Ouderen Culemborg, Stichting Thuiszorg en Maatschappelijk Werk Rivierenland, Elisabethhof, Stichting Zorgcentra de Betuwe, de wethouder Zorg en Welzijn en een beleidsmedewerker van de gemeente zitting. In 2008 is het platform bezig geweest met het uitvoeringsprogramma van de drie woonservicegebieden in Culemborg. Onderwerpen die op de agenda stonden zijn o.a. de ontwikkeling van BonVie, de ontwikkeling van de Willemslaan, het afstemmen van voorzieningen in Zuid-Oost en domotica. Geldermalsen In 2008 heeft KleurrijkWonen in Geldermalsen deelgenomen aan de Stuurgroep Wonen, Welzijn & Zorg. In deze stuurgroep zitten diverse maatschappelijke partners en het gemeentebestuur. Er is onder andere gesproken over de ontwikkelingen in Beesd, leefbaarheid kleine kernen en de ontwikkeling van Linge-erf, een woonvorm voor mensen met schizofrenie.

24-163 – 24 –

Giessenlanden Met zorgpartijen die actief zijn binnen de gemeente Giessenlanden zijn in 2008 gesprekken gevoerd in de sfeer van wederzijdse kennismaking. In 2009 zal de samenwerking verder vorm krijgen. Leerdam In Leerdam is KleurrijkWonen actief betrokken bij overleggen op het gebied van wonen, welzijn & zorg. In 2008 heeft KleurrijkWonen het voorzitterschap van het Platform Wonen, Zorg en Welzijn vervuld. Met de directeur-bestuurder van het Koningin Emmahuis en de voorzitter van de Raad van Toezicht zijn enkele gesprekken gevoerd om met elkaar te verkennen op welke wijze de wederzijdse samenwerking vorm kan krijgen, mede bezien vanuit het licht van de oplevering van de complexen aan de Broekgraaf en het Meesplein. Daarnaast heeft KleurrijkWonen ondersteuning aangeboden bij het beleidsmatig opzetten van het wijksteunpunt Leerdam-West en de herbestemming van het huidige pand aan de Oranjehof. Lingewaal In 2008 is er drie keer op bestuurlijk niveau overlegd met het Verzorgingshuis Avondlicht uit Herwijnen. Daarin is gesproken over de ontwikkelingen binnen de eigen organisatie, over concrete projecten en is het strategisch beleid doorgenomen.

4.12 Gemeenteraadsfracties Binnen alle gemeentes is er met verschillende gemeenteraadsfracties bilateraal contact over de volkshuisvestelijke ontwikkelingen.

4.13 Regiegroep Integrale Veiligheid In Culemborg heeft KleurrijkWonen zitting in de regiegroep Integrale Veiligheid met de politie, het welzijnswerk, de gemeente, en het onderwijs. Deze groep komt ieder kwartaal bijeen en bespreekt welke maatregelen genomen worden om de integrale veiligheid te bevorderen.

4.14 Overige Met de directie van het theater de Fransche School hebben we verkend welke mogelijkheden tot samenwerking er zijn.

4.15 Informatieverstrekking Inzage De statuten, reglementen en jaarverslagen liggen voor huurders ter inzage. Aan de huurderbelangenorganisaties in Culemborg, Geldermalsen, Giessenlanden, Leerdam en Lingewaal worden deze en andere relevante stukken ongevraagd verstrekt. Fusie In alle communicatiemiddelen van KleurrijkWonen is zowel intern als extern gefaseerd aandacht besteed aan de ophanden zijnde fusie. In het bewonersblad en op de website is vanaf september 2008 uitgebreid aandacht besteed aan de fusie. Ook via persberichten, een brief en een advertentiecampagne in lokale kranten hebben we woningzoekenden, onze huurders en relaties op de hoogte gesteld van de nieuwe fusiecorporatie KleurrijkWonen.

25-163 – 25 –

Website Alle relevante informatie is via onze website www.kleurrijkwonen.nl te downloaden. Bezoekers kunnen via een antwoordformulier vragen of opmerkingen versturen naar KleurrijkWonen. De website voldoet aan de eisen van de Governancecode.. In 2008 is veel aandacht besteed aan het samenvoegen van beide websites en het operationeel maken van de KleurrijkWonen-site per 1 januari 2009. Ontwikkeling naar een meer interactieve site vindt plaats in 2009. Bewonersblad Via het CWL bewonersblad ‘Woonwijs’ en ‘Thuis’ van BetuwsWonen is in 2008 in diverse edities aandacht geschonken aan actuele zaken die binnen de corporatie spelen. Brochures/nieuwsbrieven In complexen waar in 2008 grootonderhoud is uitgevoerd zijn speciale bewonersbrochures/ nieuwsbrieven uitgebracht. Hierin is aandacht besteed aan keuzemogelijkheden, planning en voortgang van werkzaamheden en (het voorkomen van) overlast als gevolg van de werkzaamheden. De bewoners en omwonenden in herstructureringsgebieden van de diverse locaties zijn regelmatig geïnformeerd via gezamenlijke (corporatie/gemeente) nieuwsbrieven. Deze nieuwsbrieven worden steeds interactiever. Huurders in de gemeente Giessenlanden zijn via twee gezamenlijke nieuwsbrieven geïnformeerd over de organisatie en werkwijze van KleurrijkWonen. Voor deze huurders is eind 2008 een woonsteunpunt geopend in Arkel. Daarnaast hebben wij voor alle reguliere processen brochures ontwikkeld volgens de KWH-normen. Showroom Via de showrooms in de locale vestigingen worden aan bewoners keuzemogelijkheden gepresenteerd zoals keukenopstellingen, sanitair en tegels.

26-163 – 26 –

5

Bestuur en toezicht

In 2007 heeft de implementatie van de Aedescode en de Governancecode plaatsgevonden. In 2008 is vervolgens hard gewerkt aan de verdere professionalisering van het toezicht. Belangrijke instrumenten hierbij zijn de kwaliteit van: ƒ de rapportages ƒ het risicomanagement ƒ de processen ƒ het bestuur ƒ de toezichthouders Voor al deze punten is, met het oog op de fusie die tot KleurrijkWonen heeft geleid, bekeken welke best practices er intern zijn. Deze worden uitgewerkt tot de standaard voor de nieuwe organisatie. In het bestuur en toezicht van de corporatie wordt steeds meer aandacht besteed aan de maatschappelijke en financiële verantwoording van het beleid en de uitvoering door de corporatie. Ook de rol van de belanghouders bij de totstandkoming van het beleid heeft nadrukkelijk de aandacht gehad. Het overleg tussen het bestuur en de Raad van Commissarissen is goed verlopen. Met respect voor ieders positie en rol zijn belangrijke besluiten genomen of goedgekeurd m.b.t.: ƒ De fusie ƒ Het strategische lange termijnbeleid ƒ De strategische positie van de corporatie in de regio ƒ Het toezichtskader en de rapportagestructuur ƒ De financiële continuïteit ƒ De reglementen en profielen van bestuur en toezicht ƒ De organisatiestructuur ƒ De ontwikkeling en realisatie van bouwprojecten Voor een uitgebreid verslag verwijzen wij u naar hoofdstuk 28, waarin de verslaglegging van de Raad van Commissarissen is opgenomen.

27-163 – 27 –

28-163 – 28 –

II.

ORGANISATIE EN FINANCIEN

29-163 – 29 –

30-163 – 30 –

6 6.1

Organisatie Algemeen

De stichting CWL Woningbeheer en de stichting BetuwsWonen zijn op 16 december 2008 gefuseerd, waarbij stichting BetuwsWonen als fusiedrager heeft gefungeerd.

Algemene gegevens Oprichtingsdatum

16 december 2008

Koninklijk Besluit toelating

27 mei 1914 nr. 43

Laatste wijziging statuten

16 december 2008

stichtingenregister KvK

Utrecht, 40156630

De stichting is regionaal toegelaten en heeft als werkgebied de gemeenten Leerdam, Lingewaal, Geldermalsen, Culemborg, Buren, Tiel, Neerijnen, Neder-Betuwe, West Maas en Waal, Druten, Zaltbommel, Maasdriel, Alblasserwaard, Binnenmaas, Cromstrijen, Dordrecht, Giessenlanden, Gorinchem, Graafstroom, Hardinxveld-Giessendam, Hendrik-Ido Ambacht, Korendijk, Liesveld, Nieuw-Lekkerland, Oud-Beijerland, Papendrecht, Sliedrecht, Strijen, Zederik en Zwijndrecht.

6.2

De werkorganisatie

De werkzaamheden met betrekking tot het beheer zijn tot en met de fusiedatum van 16 december 2008 ondergebracht bij BetuwsWonen in Culemborg en Geldermalsen en CWL Woningbeheer te Leerdam. Beide woningcorporaties verzorgen zowel voor als na de fusiedatum het beheer van alle woningen in eigendom bij de beide corporaties in Culemborg, Geldermalsen, Leerdam, Lingewaal en Giessenlanden, alsmede van diverse woningen en woonwagens van andere instanties. Vanaf de fusie tussen de twee organisaties is het eigendom en het beheer van de woningen ondergebracht in de gefuseerde Toegelaten Instelling stichting KleurrijkWonen.

6.3

Organisatieontwikkelingen bij KleurrijkWonen

In 2008 is in het eerste kwartaal gewerkt aan de afronding van de verdere implementatie van het geautomatiseerde systeem (Itris ViewPoint) en zijn op basis hiervan de AO (Administratieve organisatie) beschrijvingen geactualiseerd. In 2008 heeft KleurrijkWonen zich gericht op de voorbereiding voor de naderende fusie op 16 december 2008. Het personeel van de drie werklocaties is hierbij nauw betrokken geweest. Alle afdelingen hebben bouwplannen opgesteld waarin de inrichting van elke afdeling en de nieuwe werkprocessen zijn vastgesteld. Vanuit elke afdeling is een afvaardiging van het personeel hierbij betrokken geweest. Dit heeft geleid tot de nieuwe organisatiestructuur van KleurrijkWonen.

31-163 – 31 –

Het organisatieschema per 16 december 2008 ziet er als volgt uit:

Bestuur

Vastgoed

Financiën

Woonbedrijf

Woonbedrijf

Woonbedrijf

LEERDAM

CULEMBORG

GELDER MALSEN Bloeii

Secretariaat / HRM / Management control / ICT / Communicatie / Strategie en Beleid

6.4

Bloeii Advies en Ontwikkeling B.V.

Bloeii advies en ontwikkeling is een professionele, maatschappelijke ontwikkelaar en is een dochter van KleurrijkWonen. Binnen Bloeii is in één organisatie een unieke combinatie gemaakt tussen adviseurs op het gebied van leefbaarheid & maatschappelijke ontwikkeling enerzijds en projectontwikkelaars anderzijds. Bloeii adviseert op het vlak van voorzieningen, wonen, zorg en alle andere terreinen die de leefbaarheid van buurten en dorpen beïnvloeden. Daarnaast verricht Bloeii, in opdracht van KleurrijkWonen, integraal alle projectontwikkelingsactiviteiten. Het gaat hierbij om huur- en koopwoningen, multifunctionele accommodaties, zorgcentra en ander maatschappelijk vastgoed. Ook andere partijen in de Alblasserwaard en het Rivierengebied zoals woningcorporaties, gemeenten en zorginstellingen zijn opdrachtgever. Bloeii onderscheidt zich van de markt door een integrale aanpak en een grote maatschappelijke en regionale betrokkenheid. Bloeii heeft 20 medewerkers. Het doel van Bloeii is, een betere procesbeheersing te realiseren en, in samenhang met het nieuwe automatiseringssysteem, een verbetering van de efficiency tot stand te brengen. De afgelopen jaren heeft deze organisatie goede diensten geleverd aan de beide woningcorporaties. Bloeii is voortgekomen uit W6 Serviceorganisatie Woningcorporaties Rivierenland BV. De afgelopen jaren heeft deze organisatie goede diensten geleverd aan vier woningcorporaties in het Rivierengebied. Maar omdat de strategie bij een aantal van de aandeelhouders is gewijzigd is besloten om de W6 serviceorganisatie in het tweede kwartaal van 2008 op te heffen. Vooruitlopend op de fusie zijn de meeste medewerkers van de W6 overgenomen door beide corporaties.

32-163 – 32 –

6.5

Personele ontwikkelingen

Draagvlak voor volkshuisvesting CWL Woningbeheer en BetuwsWonen zijn gefuseerd, niet omdat we groei als doel hebben, maar omdat we draagvlak zoeken voor ons werk in het (landelijke) gebied tussen de rivieren. Dat perspectief zorgt ervoor dat de fusie op 16 december 2009 meer het sluitstuk vormt van een bestaand samenwerkingsproces. Organisatie is dienstbaar aan de mens Daarnaast is er een subtiel maar belangrijk verschil tussen onze corporatie en veel andere organisaties: ons ideaal is niet een goed geoliede machine met mensen als ‘human resources’, ons ideaal is een organisatie te zijn van mensen die andere mensen verder helpen. ‘De organisatie’ is schakel tussen mens en maatschappij – niet meer en niet minder dan dat. We bieden mensen perspectief, wij zijn daarvan overtuigd. Huurders en kopers op een goede woning, medewerkers op zinvol werk in samenwerking met collega’s. Daarbij nemen we de verantwoordelijkheid niet over, maar dagen we mensen uit om hun verantwoordelijkheid te nemen. Cultuur van samenwerking De consequentie van deze organisatieopvatting, van deze cultuur, is dat samenwerken met andere organisaties bijna vanzelf tot een goed resultaat leidt. Samenwerken zit in onze natuur. De werklast bij onze organisatie is stevig, maar de ruimte om een bijdrage te leveren aan een buitengewoon zinvolle activiteit zal de nieuwe collega’s stimuleren. Waarborgen voor het personeel: sociaal plan Voor de volledige, juridische en organisatorische fusie tussen de beide corporaties is een Sociaal Plan opgesteld. Het doel van dit Sociaal Plan is de werknemers waarborgen te bieden voor een zorgvuldige procedure met betrekking tot de materiële en immateriële gevolgen van de fusie. Het plan is op 28 mei 2008 met de bonden besproken. Het besluitvormingsproces over het plan is in juni 2008 afgerond. Arbeidsvoorwaarden De Personeelswijzer van CWL Woningbeheer (waarin alle personele regelingen zijn opgenomen) en het Personeelshandboek van BetuwsWonen én de CAO Woondiensten 2007-2008 zijn voor de werknemers voorafgaande aan de fusie van toepassing geweest. De harmonisatie van de arbeidsvoorwaarden zal verlopen in het eerste kwartaal van 2009 volgens de spelregels die in het sociaal plan zijn geformuleerd. Werving en selectie Per 1 januari 2009 is nog geen sprake van een volledige bezetting van de organisatie na mutaties in de loop van 2008. Uit de bouwplannen van elke afdeling is naar voren gekomen dat met name het woonbedrijf in Leerdam uitbreiding behoeft. Dit heeft vooral te maken met een uitbreiding van de werkzaamheden vanwege de aankoop van het woonbedrijf van de gemeente Giessenlanden in het vierde kwartaal van 2008. Opleiding Het afgelopen jaar zijn op elke afdeling één of meer stagiairs begeleid. Dit draagt bij aan de aansluiting van scholen op de praktijk maar ook aan de ontwikkeling van de eigen medewerkers. Daarnaast is het een mogelijkheid om meer minderheden als medewerker in de organisatie te begroeten. Daarnaast is ook een trainee beleid ontwikkeld met als doel afgestudeerde Hbo’ers op

33-163 – 33 –

basis van talent & competentiemanagement, na een tijdelijk contract van anderhalf jaar, zo op te leiden dat zij gericht kunnen doorstromen binnen onze organisatie. Voor een organisatie als KleurrijkWonen is het van groot belang dat de medewerkers goed zijn toegerust voor hun taken. De maatschappij verandert in rap tempo en de vragen die aan KleurrijkWonen worden gesteld veranderen eveneens. Dit betekent dat het van wezenlijk belang is dat medewerkers adequaat worden opgeleid en gecoacht. Beleidsontwikkeling In 2008 is in het tweede kwartaal een strategisch personeelsbeleidsplan vastgesteld voor CWL Woningbeheer. Dit strategisch personeelsbeleidsplan zal de input zijn voor de blauwdruk van de nieuwe organisatie KleurrijkWonen. Hoewel de personeelsinstrumenten binnen de organisatie goed zijn ontwikkeld, bestaat de behoefte aan het formuleren van een ’kapstok’ van waaruit de bestaande en nieuwe personeelsinstrumenten kunnen worden beoordeeld. Functieonderhoud Vanwege de fusie en het nieuwe functiegebouw heeft functiewaardering plaatsgevonden. Er is gekeken of de verschillende functies op basis van de bouwplannen nog ’up to date’ zijn en of verschuivingen binnen de organsatie voldoende in de functies zijn verwerkt. De gevolgen voor de waardering van de functies zijn op 1 januari 2009 verwerkt.

6.6

ARBO en ziekteverzuim

Arbozaken In 2008 heeft KleurrijkWonen een nieuwe Arbodienst geselecteerd. ArboNed is de nieuwe Arbodienst die vanaf 1 januari 2009 KleurrijkWonen ondersteunt. Er is gekozen voor ArboNed op basis van de goede ervaringen bij CWL Woningbeheer waar ArboNed al enige jaren voor werkzaam is geweest. De activiteiten die voortkomen uit de regelgeving van de Arbo-wet worden gecoördineerd door een preventiemedewerker, ondersteund door een team van bedrijfshulpverleners op elke vestiging. Na de verhuizing van een deel van het personeel naar de nieuwe vestiging in Deil in mei 2009, zal de definitieve indeling van het team worden vastgesteld. Locatie Culemborg In 2008 is een risicoinventarisatie gehouden op deze (nieuwe) locatie. Tijdens het gebruik van het pand is duidelijk geworden dat er problemen zijn rondom klimaat, geluid en licht. De lichtproblemen en de geluidsproblemen zijn opgelost. Het klimaat is nog in onderzoek. Locatie Geldermalsen In 2002 heeft een risicoinventarisatie plaatsgevonden. Op basis hiervan is een meerjarenplanning gemaakt. Tevens is een inventarisatie van gevaarlijke stoffen uitgevoerd. Het elektrisch gereedschap, het klimmaterieel, de brandblussers en de EHBO-dozen worden jaarlijks gekeurd en onderhouden.

34-163 – 34 –

Locatie Leerdam In 2008 vond de begeleiding plaats door ArboNed. Er was sprake van een goede begeleiding en dienstverlening door deze organisatie. Het administratieve proces is bij ArboNed op orde en de kwaliteit van en contacten met de bedrijfsarts zijn goed. Er is sprake van korte lijnen. De risicoinventarisatie is in 2004 uitgevoerd door ArboNed. Op basis van een meerjarenplanning worden jaarlijks acties die hieruit voortvloeien bewaakt en, indien nodig, toegevoegd door de preventiemedewerker en periodiek besproken met betrokken managers. Ook heeft er in 2008 een preventief medisch onderzoek plaatsgevonden. In 2008 hebben er zich geen ongevallen op het werk voorgedaan. Ziekteverzuim Bij het ziekteverzuim hebben de managers een duidelijke verantwoordelijkheid in de begeleiding van zieke medewerkers. Het protocol is in overleg met de OR en de ARBO dienst opgesteld en werkt naar behoren. Er vindt een correcte en zowel zakelijke als menselijke begeleiding plaats. Onderstaande grafiek geeft de ontwikkeling van het ziekteverzuim in de periode 2006-2008 weer. Het betreft het ziekteverzuim inclusief langdurig zieken. De stijging in 2008 wordt veroorzaakt door 2 langdurig zieke medewerkers.

Ziekteverzuim KleurrijkWonen ontwikkeling 2006 - 2008

6,0

5,9

5,0

%

4,0

4,6

4,3

4,0

3,0 2,0

2,8

2,6

2006

2007

1,0 0,0 2008

Jaar incl. langdurig

6.7

Kortdurend

Informatie- en communicatietechnologie (ICT)

In 2008 zijn er op het vlak van informatie- en communicatietechnologie een aantal ontwikkelingen geweest. Het bedrijfsinformatiesysteem Viewpoint heeft een upgrade gehad naar de meest recente versie van deze applicatie. Verder is het traject gestart om de databases van beide corporaties samen te gaan voegen. Deze werkelijke samenvoeging staat voor mei 2009 gepland. De samenvoeging van de netwerken van beide corporaties is rond de jaarwisseling 2008/2009 zonder noemenswaardige problemen gerealiseerd. Hieraan is een gedegen voorbereiding voorafgegaan, waaronder het implementeren van een grotendeels nieuwe ICT-infrastructuur.

35-163 – 35 –

Voor de afdeling HRM is een nieuwe applicatie geïmplementeerd en ingericht. Deze applicatie is direct in het nieuwe jaar operationeel geworden en zal gedurende het jaar 2009 telkens modulair worden uitgebreid zodat deze organisatiebreed kan worden gebruikt. Ter ondersteuning van de organisatie is er een nieuwe servicedesk-applicatie geïmplementeerd en in gebruik genomen. Ook deze applicatie wordt nog verder ingericht. Deze applicatie zal onder andere een kennisdatabank worden op ICT-gebied en zorgt voor vastlegging en presentatie van alle ICTmiddelen binnen de organisatie. Tenslotte is er een keuze gemaakt voor een applicatie om het Vastgoedproces beter te kunnen inrichten. De vastgoedmodule, die onderdeel uitmaakt van het bedrijfsinformatiesysteem voldoet (nog) niet aan de gestelde eisen vanuit de organisatie. De geselecteerde applicatie wordt in de loop van 2009 geïmplementeerd. Ondanks het feit dat bovengenoemde trajecten een druk op de organisatie leggen, geven de positieve effecten ervan, energie om hiermee verder te gaan.

6.8

(Integraal) Kwaliteitsbeleid

KleurrijkWonen wil haar klanten zorgeloos laten huren. Dit houdt onder andere in dat we voldoen aan goede telefonische bereikbaarheid, correcte klachtenafhandeling, vriendelijke medewerkers, juiste informatievoorziening, snel uitvoeren van reparaties en nakomen van afspraken. Met behulp van het KWH-huurlabel werkt KleurrijkWonen continu aan het verbeteren van haar dienstverlening.

6.9

KWH-huurlabel

In het tweede kwartaal van 2008 zijn de KWH metingen geweest op de drie werklocaties Culemborg, Geldermalsen en Leerdam. Net als voorgaande jaren hebben we laten onderzoeken wat onze klant vindt van de dienstverlening. Deze meting zijn de volgende onderdelen gemeten: Corporatie bellen, Woning veranderen, Woning onderhouden, Klachten afhandelen, Woning verlaten. De kwaliteit van de dienstverlening op deze onderdelen werd hoger gewaardeerd dan het landelijk gemiddelde van 7,5. Culemborg scoort een gemiddeld cijfer van 7,6 en Geldermalsen en Leerdam een gemiddeld cijfer van 7,7.

Culemborg

Geldermalsen

Leerdam

Landelijk gemiddelde

Corporatie bellen

7,1

7,7

7,6

7,5

Woning veranderen

7,3

7,6

7,3

7,5

Woning onderhouden

8,1

7,8

8,2

7,8

Klachten afhandelen

6,9

7,1

6,7

6,7

Woning verlaten

8,6

8,5

8,6

8,2

36-163 – 36 –

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0

Culemborg Geldermalsen Leerdam Landelijk gemiddelde

Corporatiebellen

Woning veranderen

Woning onderhouden

Klachtenafhandelen

Woningverlaten

Bij alle vestigingen verlopen de processen Onderhoud en Woning verlaten erg goed. Met name de respectvolle behandeling van onze huurder door de medewerkers zijn weer zeer positief uit de meting gekomen. Uiteraard kwam er ook een aantal punten naar voren die we gaan gebruiken om verder te verbeteren. Zo kunnen we het proces van klachtenafhandeling en informatie hierover verbeteren. Voor spoedeisende reparatieverzoeken kunnen we strakkere beloften doen en ook nakomen dat ze snel verholpen worden. Tenslotte moeten we bij vertraging van onderhoud dit tijdig melden. We gaan hard aan de slag om de verbeteringen door te voeren en onze kwaliteit van dienstverlening nog verder te verhogen!

6.10 Ondernemingsraad Het overleg tussen de directie en de ondernemingsraad staat in 2008 vooral in het licht van de fusie die zijn beslag heeft gekregen in december 2008. De ondernemingsraden van beide organisaties zijn gedurende het fusietraject samen opgetrokken en werden hierin bijgestaan door FNV-Formaat uit Woerden. Er is in 2008 regelmatig en zoveel als noodzakelijk formeel overleg geweest tussen de directies en de Ondernemingsraden. Daarnaast is er regelmatig bilateraal overleg tussen de directie en de voorzitters. De contacten tussen OR en directie zijn goed en gebaseerd op wederzijds vertrouwen en respect. De OR heeft in 2008 gebruik gemaakt van het advies- en instemmingsrecht bij de onderwerpen: ƒ Fusie tussen BetuwsWonen en CWL Woningbeheer. ƒ Advies besluit Secundaire Arbeidsvoorwaarden. ƒ Advies collectieve verlofdagen. ƒ Advies opheffen W6 serviceorganisatie. ƒ Advies benoeming RvC KleurrijkWonen. ƒ Advies aankoop woningbezit Giessenlanden. ƒ Advies besluit wijziging openingstijden Culemborg en Geldermalsen

37-163 – 37 –

De OR bestaat op dit moment uit negen personen (zes mannen en drie vrouwen) en vormt een goede afspiegeling van de verschillende afdelingen. In de loop van 2009 vinden er verkiezingen plaats. Van de huidige OR-leden stellen zich er twee als kandidaat herkiesbaar.

38-163 – 38 –

7 7.1

Financieel beleid Financiële positie

Het weerstandsvermogen ultimo 2008 wordt bepaald door de bedrijfswaarde en de grondwaarde van het huidige bezit en de rentabiliteitswaardecorrectie van de leningen. Het weerstandsvermogen in de toekomst wordt beïnvloed door toename van het huidige bezit door uitbreiding en herstructurering. Het weerstandsvermogen stijgt van € 158,9 miljoen naar € 234,5 miljoen. De weerstandsratio komt uit op 40%. De financiële positie van stichting KleurrijkWonen is, op basis van bedrijfswaarde ultimo 2008, goed te noemen. Naar aanleiding van de definitieve cijfers van 2008, en rekeninghoudend met een huurverhoging van 2,5 % per 1 juli 2009, hebben we het weerstandsvermogen in bedrag en % weergegeven in de volgende tabel. Weerstandsvermogen/weerstandsratio Bedragen x € 1.000

2008

2009

2010

2011

2012

2013

Weerstandsvermogen

234.342

219.151

194.990

166.361

165.295

162.691

Weerstandsratio

40%

35%

31%

26%

26%

25%

7.2

Analyse bedrijfswaarde

De bedrijfswaarde bedraagt € 509,9 miljoen (incl. rentabiliteitswaardecorrectie en grondwaarde) per 31/12/2008. Dit is inclusief de woningen van de gemeente Giessenlanden die per 29 december zijn aangekocht. In het volgende mutatieoverzicht is de bedrijfswaarde ultimo het verslagjaar de bedrijfswaarde van het woningbezit van KleurrijkWonen dat in exploitatie is.

39-163 – 39 –

Verloop bedrijfswaarde verslagjaar

2008

Bedrijfswaarde ultimo ongecorrigeerd Rentabiliteitswaardecorrectie

2007 2007

253.046 22.742

Grondwaarde Bedrijfswaarde begin verslagjaar

2007

44.336 320.124

Wijzigingen 2008 Autonome ontwikkeling

596

Voorraadmutaties verslagjaar Parameter- en modelwijzigingen

97.707 63.020

Nieuw beleid en niveauwijzigingen Rentabiliteitswaardecorrectie

4.622 21.695

Grondwaarde Bedrijfswaarde einde verslagjaar

2.103 509.866

Samenvatting Bedrijfswaarde ultimo ongecorrigeerd Rentabiliteitswaardecorrectie ultimo

2008 2008

418.991 44.436

Grondwaarde Bedrijfswaarde einde verslagjaar

2008

46.439 509.866

7.3

Bedrijfswaardeparameters

De parameters van de bedrijfswaarde zijn de volgende: ƒ Huur inflatievolgend: 2,5% ( 2009) ƒ Huur inflatievolgend (2010 – 2014): 1,0%, 1,0%, 1,31%, 1,63%, 1,94% ƒ Huur inflatievolgend (2015 e.v.): 2,25% ƒ Huurderving: 0,5% ƒ Disconteringsvoet: 6% ƒ Lastenstijging (2009 – 2013): 1,0%, 1,0%, 1,31%, 1,63%, 1,94% ƒ Lastenstijging (2014 e.v.): 2,25% ƒ Stijging onderhoud (2009 – 2013): 3,0%, 1,5%, 1,94%, 2,38%, 2,81% ƒ Stijging onderhoud (2014 e.v.): 3,25% ƒ Lange rente 6% ƒ Korte rente 4% ƒ Rentabiliteitswaarde correctie toegepast ƒ Grondwaarde (niet afboeken) ƒ Exploitatietermijn 50 jaar (nieuwbouw) ƒ Opstal eindwaarde € 0,00 ƒ Grond eindwaarde = aanschafprijs ƒ Gemiddelde restant levensduur 27,4 jaar Bij de bedrijfswaardeberekening wordt uitgegaan van een indeling op basis de complexindeling van KleurrijkWonen. Deze complexen bevinden zich in de gemeenten Leerdam, Lingewaal, Giessenlanden, Culemborg en Geldermalsen.

40-163 – 40 –

De restant levensduur voor het bestaande bezit van KleurrijkWonen is de administratieve restant levensduur (gemiddeld 27,4 jaar) en voor de nieuwbouw rekenen we met 50 jaar. We houden, los van de grondwaarde, geen rekening met een restwaarde bij de bedrijfswaardeberekening. Voor het woningbezit van oud-CWL is in 2008 een geheel herziene meerjarenonderhoudsbegroting opgesteld, waarbij uitgaven met een levensduurverlengend karakter uit de onderhoudsbegroting zijn gehaald. Bij desbetreffende complexen is de restant levensduur aangepast (ook in de onderhoudsbegroting) conform het karakter van de ingrepen. Deze mutaties hebben tot gevolg gehad dat de bedrijfswaarde voor dit bezit is gestegen ten opzichte van 2008. De huidige bedrijfswaarde in deze jaarrekening is gebaseerd op de uitgangspunten en parameters die gebruikelijk zijn in de sector en jaarlijks worden gepubliceerd door het Centraal Fonds.

7.4

Bedrijfswaarde in het jaarverslag

KleurrijkWonen waardeert het woningbezit op actuele waarde, zijnde de bedrijfswaarde. In de Winsten Verliesrekening wordt de mutatie in deze bedrijfswaarde van jaar tot jaar verantwoord onder het kopje “mutatie actuele waarde mva”. De Raad voor de Jaarverslaggeving heeft bepaald dat de kasstromen die ontstaan door de heffing van de vennootschapsbelasting (VPB) en de heffing in het kader van de 40 achterstandswijken (“Vogelaarheffing”) niet in de bedrijfswaarde opgenomen mogen worden. Daarnaast mag de Vogelaarheffing van de Staatssecretaris van Financiën tevens niet als aftrekpost van de VPB worden opgevoerd. KleurrijkWonen is van mening dat de hoogte van de jaarwinst en het eigen vermogen hierdoor vertekend zijn en niet de werkelijke situatie afspiegelen. Het eigen vermogen van KleurrijkWonen komt € 21,5 miljoen lager uit als met bovengenoemde kasstromen rekening wordt gehouden. Geld dat KleurrijkWonen nu niet voor de volkshuisvesting kan aanwenden. Als gevolg hiervan komt de solvabiliteit in de komende jaren 3% lager uit dan eerder in dit hoofdstuk vermeld. Ook het, verplicht, opnemen van belastinglatenties komt de transparantie en leesbaarheid van het jaarverslag niet ten goede. Door het op onderdelen fors afwijken van de fiscale spelregels uit de VSO2 ten opzichte van de bedrijfseconomische regels, ontstaat er over 2008 een belastingbate van ruim € 2 miljoen. Het beeld dat hieruit ontstaat is ongewenst: het geeft de lezer van dit verslag de indruk dat het invoeren van de VPB geld oplevert en zorgt er bovendien voor dat de jaarwinst over 2008 en het eigen vermogen nu te hoog worden voorgesteld. Tenslotte: Vanwege de jaarlijkse mutaties in de bedrijfswaarde van tientallen miljoenen, die terugkomt in de balans van de corporatie, is de vraag gerechtvaardigd wat de bedrijfswaardemethode bijdraagt aan het verkrijgen van inzicht in de feitelijke vermogenspositie van de corporatie. De leesbaarheid van het verslag en het vergelijkbaar maken van resultaten uit voorgaande jaren wordt er in ieder geval niet door bevorderd. Een goede inhoudelijke discussie hieromtrent zou ons inziens op zijn plaats zijn.

7.5

WOZ-waarde

De WOZ-waarde van het woningbezit (€ 2.002,4 miljoen) uitgedrukt als percentage van de bedrijfswaarde (€ 509,9 miljoen) bedraagt 393%. De WOZ-waarde is van belang als de strategie is om te verkopen. Strategie en intern beleid van CWL Woningbeheer is gericht op doorexploiteren, daardoor is de bedrijfswaarde lager dan de WOZ-waarde.

41-163 – 41 –

Waardebegrippen

31-12-2008

Bedrijfswaarde (incl. rentabiliteitswaardecorrectie)

€ 509,9 miljoen

WOZ-waarde

€ 2.002,4 miljoen

De bedrijfswaarde per woning bedraagt ultimo 2008 € 43.068. De bedrijfswaarde is licht hoger dan de referentie die is opgenomen in ‘corporatie in perspectief CFV 2008’ (€ 40.998).

7.6

Oordeel Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting (CFV)

Vanaf 1 januari 2008 hanteert het Fonds een nieuwe beoordelingssystematiek. In plaats van 1 jaarlijks oordeel ontvangen we 2 oordelen; één na het inleveren van de prognoses en één na het inleveren van de jaarrekening. Gegevensaanlevering gebeurt via Corpodata gelijktijdig aan VROM, CFV en WSW. Continuʀteitsoordeel Het continuʀteitsoordeel geeft de financiële positie van de corporatie aan in relatie tot de voorgenomen activiteiten. Afhankelijk van de situatie kan het fonds een A, B of C-oordeel geven. BetuwsWonen en CWL Woningbeheer hebben beide in juni/juli 2008 het A-oordeel van het Fonds gekregen. Op basis van de ingediende prognosegegevens 2007 – 2012 concludeert het fonds dat de voorgenomen activiteiten in financieel opzicht passen bij de vermogenspositie van de corporatie. Solvabiliteitsoordeel Het solvabiliteitsoordeel geeft de financiële positie van de corporatie aan op balansdatum. Het uitgangspunt is dat de corporatie financieel gezien in staat is haar woningbezit blijvend te verhuren zonder gedwongen verkoop. Er zijn 2 oordelen mogelijk; voldoende – of onvoldoende solvabiliteit. BetuwsWonen en CWL Woningbeheer hebben beide in oktober 2008 het oordeel “voldoende solvabiliteit” ontvangen. Op basis van de ingediende verantwoordingsinformatie over het verslagjaar 2007 concludeert het Fonds dat het vermogen op balansdatum 31 december 2007 groter is dan het voor de corporatie vastgestelde risicobedrag.

7.7

Minimaal noodzakelijk weerstandsvermogen

Risicobeoordeling CFV Het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting (CFV) hanteert bij de nieuwe beoordelingssystematiek een ondergrens voor het volkshuisvestelijk vermogen. Dit wordt bepaald door 3 risicobronnen; 1. marktrisico 2. macro-economisch risico 3. operationeel risico. De ondergrens van het volkshuisvestelijk vermogen 2012 bij het continuʀteitsoordeel (prognoses 2007-2012) is voor BetuwsWonen bepaald op 11,4% en voor CWL Woningbeheer op 15,2% van het balanstotaal. De ondergrens van het volkshuisvestelijk vermogen 2007 bij het solvabiliteitsoordeel (jaarrekening 2007) is voor BetuwsWonen bepaald op 10,7% en voor CWL Woningbeheer op 10,9% van het balanstotaal. In een gesprek op 24 februari 2009 met de nieuwe accountmanager van het WSW voor KleurrijkWonen en een lid van de raad van bestuur is aangegeven dat we het verschil in

42-163 – 42 –

risicobenadering bij de 2 oordelen moeilijk vinden te communiceren aan de raad van commissarissen. Afgesproken is als het eerste continuʀteitsoordeel van KleurrijkWonen (op basis van de begroting 2009) ontvangen is, het WSW een toelichting geeft aan de raad van commissarissen.

7.8

Risicomanagement

CWL Woningbeheer In notitie 08-014 is beschreven op welke wijze CWL Woningbeheer wil omgaan met het onderwerp risicomanagement. Deze notitie is besproken in de RvC vergadering van 14 februari 2008 en is daarna in de auditcommissie aan de orde geweest. In de RvC zijn een aantal inhoudelijke opmerkingen gemaakt die worden betrokken bij de verdere uitwerking. In de bijeenkomst van de auditcommissie is afgesproken dat we ons vooralsnog beperken tot de thema’s: ƒ Beheersing van het primaire proces ƒ Beheersing van projectmatige activiteiten ƒ Treasury Risicovariant begroting 2009 Op basis van de begroting 2009 hebben we in het pakket WALS (Woningcorporaties Asset Liabelity Systeem) een risicovariant aangemaakt. De risicovariant is berekend op basis van 200 scenario’s die een kansberekening los laat op de gehanteerde parameters afgezet tegen een historisch bestand van de werkelijke parameters/fluctuaties uit het verleden. De uitkomsten geeft een beeld van de samenhang tussen bepaalde indexen en de mate van betrouwbaarheid van de verwachte uitkomst. Deze gevoeligheidsanalyse geeft een eerste beeld, dit beeld en de risico’s gaan we in 2009 verder analyseren en verfijnen.

43-163 – 43 –

7.9

Resultaat Winst- & Verliesrekening

In onderstaande tabel is het resultaat volgens de Winst- en verliesrekening uitgesplitst naar operationeel resultaat en onrendabele afboekingen, resultaat uit deelnemingen, verkopen en uitbesteed werk (van de geconsolideerde Holding BV). De Raad van Commissarissen stelt als eis voor de bedrijfsvoering dat het operationele resultaat te allen tijde positief moet zijn. 2008

2007

Operationeel resultaat

-2.023.705

6.139.663

Waardeveranderingen

-4.170.456

-12.440.656

6.832.001

1.378.903

-573.153

8.862.874

-55.177

2.422.336

9.510

6.363.120

Verkoopwinst Uitbesteed werk Resultaat deelnemingen Resultaat uit gewone bedrijfsvoering voor belastingen

Het operationele resultaat is (afgerond) met € 8.200.000 gedaald t.o.v. 2007

Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door: Hogere onderhoudslasten

-5.200.000

Hogere Lonen en salarissen

-3.300.000

Hogere sociale en pensioenlasten

-1.000.000

Hogere overige bedrijfskosten

-1.100.000

Hogere huuropbrengsten

1.400.000

Hogere overige bedrijfsopbrengsten

1.500.000

Renteresultaat

-600.000 -8.300.000

44-163 – 44 –

7.10 Vergelijking begroting en realisatie Resultaat Winst- & Verliesrekening

Bedrijfsopbrengsten

Begroting

Realisatie

2008

2008

x € 1.000

x € 1.000

60.129

61.400

-55.504

-52.401

4.625

8.999

-10.970

-8.935

-6.345

64

Belastingen

0

1.856

Resultaat uit deelnemingen

0

-55

-6.345

1.865

-273

76.723

-6.618

78.588

Bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Renteresultaat Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór mutatie Mutatie actuele waarde materiële vaste activa Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening ná mutatie

Als we het begrote resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor mutatie mva vergelijken met de realisatie, zien we dat het resultaat € 8,2 miljoen hoger is dan begroot. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door: Hogere inkomsten

1.270.000

Lagere bedrijfslasten

3.103.000

Bate vennootschapsbelasting door latenties

1.856.000

Hoger renteresultaat door gunstige beleggingen

2.035.000 8.264.000

7.11 Fiscaliteiten In deze jaarrekening over 2008 zijn de afspraken met de Belastingdienst met betrekking tot de invoering van de integrale vennootschapsbelasting (VSO-II) geheel verwerkt. KleurrijkWonen heeft in dat kader al haar activiteiten in de toegelaten instelling en de gelieerde BV’s in een fiscale eenheid ondergebracht, en wel met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2008. Dat betekent dat het bedrag aan vennootschapsbelasting uit dit jaarverslag het totale bedrag is van de fiscale eenheid. Ook zijn de latenties die ontstaan bij het waarderen van de activa en passiva onder de VSO-II in dit jaarverslag verwerkt. In totaal bedraagt de aan te geven VPB-bate over 2008 € 1.855.885,-. Hierin begrepen zitten de latenties veroorzaakt uit de verschillende waardering van het onderhanden werk (actieve) en de leningen (passieve). Met name de fiscale waardering van het onderhanden werk wijkt fors af van de bedrijfseconomische. Dit wordt veroorzaakt doordat de fiscale inbrengwaarde van de grond in lopende projecten onder de VSO-II gunstig uitpakt voor KleurrijkWonen. De acuut te betalen VPB over 2008 bedraagt € 530.022,00.

45-163 – 45 –

7.12 Financiering (kort geld) CWL Woningbeheer Het rekening courant saldo bij de BNG (huisbankier van CWL Woningbeheer) bedroeg per 31 december 2008 € 1,3 miljoen negatief en per 31 december 2007 € 0,7 miljoen negatief. Op 20 oktober 1999 is door CWL Woningbeheer een kredietfaciliteit gesloten bij de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG). De BNG stelt aan de rechtspersonen een kredietfaciliteit (maximaal € 6,8 miljoen) ter beschikking. De gemeente Lingewaal heeft een borgstelling voor een bedrag van € 2,3 miljoen afgegeven. De gemeente Leerdam stelt zich garant voor de overige € 4,5 miljoen. Deze constructie is door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw geaccordeerd. BetuwsWonen Het totale rekening-courantsaldo bij de Rabobank (huisbankier) bedroeg per 31 december 2008 € 2,3 miljoen positief en per 31 december 2007 € 3,9 miljoen. BetuwsWonen heeft in het verleden een kredietfaciliteit afgesloten bij de Rabobank van € 2 miljoen. KleurrijkWonen Voor de fusiecorporatie KleurrijkWonen is de BNG als huisbankier gekozen. De kredietfaciliteit bedraagt € 6,8 miljoen, er zijn geen borgstellingen bij de gemeenten gevraagd. Ultimo 2008 zijn er geen kasgeldleningen opgenomen. Zie ook het onderdeel beleggingen.

7.13 Huidige leningenportefeuille Gemiddelde rente Het gemiddelde rentepercentage op het vreemd vermogen bedraagt eind 2008 4,69%. Renteconversies BetuwsWonen BetuwsWonen heeft in 2008 2 renteconversies van leningen gehad. ƒ De rente van een annuʀtaire geldlening is op 14 juni 2008 (schuldrestant € 1,53 miljoen) omgezet van 5,24% naar 4,38% voor de laatste 10 jaar (einddatum 14 juni 2018). ƒ De rente van een annuʀtaire geldlening is op 3 oktober 2008 (schuldrestant € 1,46 miljoen) omgezet van 4,89% naar 4,80%. De lening kende een renteconversie om de 10 jaar, nu is de rente vastgezet voor de laatste 20 jaar (einddatum 3 oktober 2028). Vervroegde aflossingen In 2008 zijn er geen vaste leningen vervroegd afgelost.

46-163 – 46 –

7.14 Matching van middelen CWL Woningbeheer In het kader van de matching is door CWL Woningbeheer (voorheen Ideaal Wonen) een fixe lening aangetrokken van € 5 miljoen per 1 april 2004. Deze lening is doorgeleend aan de collega corporatie Woondrecht in Dordrecht. Via deze constructie stelt KleurrijkWonen borgingsruimte (verschil tussen activa & huidige leningportefeuille) van het WSW ter beschikking aan Woondrecht. De gemeente Dordrecht heeft de achtervangpositie voor deze lening ingenomen i.p.v. de gemeente Lingewaal. Er is een aparte leningsovereenkomst gesloten tussen Woondrecht en Ideaal Wonen, die door het WSW is goedgekeurd. Hierin zijn voorwaarden aangegeven door het WSW wanneer Woondrecht over mag gaan tot de betaling van de rente en de uiteindelijke aflossing ( per 1 april 2009). Aangezien deze lening bij de corporatie mee liep in het rente- & aflossingsrisico van het WSW (maximaal 15% huidige leningportefeuille) is, toen bekend werd dat Woondrecht zou gaan fuseren met Woonbron, een verzoek ingediend om de achterstelling van de lening te laten vervallen. Het verzoek is, na goedkeuring door het WSW, door de corporatie bekrachtigt. Dit betekent dat als CWL Woningbeheer in april 2009 de fixe-lening af moet lossen dat tevens Woonbron de € 5 miljoen aan CWL zal terug betalen. Per 1 april 2009 is de lening afgelost en de hoofdsom terug ontvangen van Woonbron. BetuwsWonen CV Uithof III Op 4 november 2004 is de commanditaire vennootschap onder de naam Uithof III C.V. te Utrecht opgericht. Het doel van de vennootschap is het realiseren van 300 studentenwoningen met de naam de Uithof III, gelegen in de Uithof in Utrecht. Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 29 miljoen waarvan BetuwsWonen per genoemde datum een aandeel heeft verworven van € 2 miljoen nominaal. Het complex heeft als naam Casa Confetti gekregen en omvat nu 377 woningen en een paar bedrijfsruimten gericht op de studenten en is in oktober 2008 opgeleverd. De financiële verwachtingen sluiten nog aan bij de oorspronkelijke begroting. Wooninvesteringsfonds (WIF) Het Wooninvesteringsfonds biedt corporaties die financiële middelen nodig hebben voor bijvoorbeeld herstructurering, de mogelijkheid om woningen te verkopen en zo middelen te genereren. Corporaties die hun financiële middelen niet direct nodig hebben, biedt het WIF de mogelijkheid te beleggen in huurwoningen. Vanwege de solide leningen (obligatiefonds), het lage risicoprofiel en het stevige rendement (4,5 %) heeft BetuwsWonen besloten hierin deel te nemen. Op 24 november 2005 heeft BetuwsWonen voor € 2 miljoen een geldlening verstrekt aan het WIF. Het rendement over 2008 is net als in voorgaande jaren belegd in nieuwe certificaten om zo het WIF meer armslag te geven om projecten op te pakken. Het saldo van de deelneming in het WIF bedraagt eind 2008 € 2,2 miljoen. Lening Centrada Op 30 maart 2005 heeft BetuwsWonen (voorheen Woningcorporatie Volkshuisvesting te Geldermalsen) een geldlening verstrekt van € 3 miljoen aan Woningstichting Lelystad (Centrada). De geldlening wordt vanaf 1 juli 2016 terugbetaald in tien jaarlijkse termijn. De intrestvergoeding is voor de eerste tien jaar vastgesteld op 2,5 % per jaar. Centrada is over het schuldrestant vanaf 1 juli 2016 een intrest verschuldigd van 3,5 % per jaar.

7.15 Nieuwe financiering in 2008 Nieuwbouwfinanciering CWL 2006 In januari 2006 heeft CWL voor € 28,6 miljoen aan nieuwbouwfinanciering aangetrokken. In 2006 en 2007 is respectievelijk € 16,4 miljoen en € 7,2 miljoen gestort. Op 4 januari 2008 is de laatste lening van € 5 miljoen gestort.

47-163 – 47 –

Soort lening Bedrag Stortingsdatum Datum rentebetaling Looptijd Einddatum lening Rente

annuïteit € 5 miljoen 4 januari 2008 4 januari 30 jaar 4 januari 2038 3,924%

Financiering Giessenlanden Op 14 mei 2008 is een bod uitgebracht op de overname van het gemeentelijk woningbedrijf Giessenlanden. Op 11 juli 2008 heeft de bestuurder gehoord dat CWL de partij is waarmee de eerste onderhandelingen gevoerd gaan worden. Ter beperking van het renterisico, in verband met de aankoop, is er op 15 juli 2008 besloten om voor de helft van de aankoopsom financiering aan te trekken.

Soort lening

fixe

fixe

fixe

fixe

Bedrag

€ 10 miljoen

€ 10 miljoen

€ 10 miljoen

€ 10 miljoen

Stortingsdatum

29 dec 2008

29 dec 2008

29 dec 2008

29 dec 2008

9 nov

10 dec

8 jan

10 febr

10 jaar

11 jaar

47 jaar

48 jaar

9 nov 2018

10 dec 2019

8 jan 2055

10 febr 2056

4,873%

4,899%

4,765%

4,755%

Datum rentebetaling Looptijd Einddatum lening Rente

Op 5 september 2008 is voor € 20 miljoen 2 swaps afgesloten ter afdekking van 25% van het renterisico van het bod op Giessenlanden. Zie tevens de toelichting die opgenomen is bij het onderdeel renterisico bod Giessenlanden. Op 7 oktober 2008 is het principe akkoord met de gemeente Giessenlanden getekend. Op 9 oktober 2008 heeft de gemeente Giessenlanden de achtervangovereenkomst met het WSW getekend. Op 9 oktober 2008 is voor de overige € 23 miljoen financiering voor de overname van het woningbezit Giessenlanden aangetrokken.

Soort lening

fixe

fixe

Bedrag

€ 12 miljoen

€ 11 miljoen

Stortingsdatum

29 dec 2008

29 dec 2008

Datum rentebetaling

14 mrt

16 nov

Looptijd

47 jaar

46 jaar

14 mrt 2053

16 nov 2054

4,59%

4,570%

Einddatum lening Rente

48-163 – 48 –

In verband met de buiten proportionele opslagen op de roll-overlening ter afdekking van de swap is op 14 oktober 2008 besloten om in plaats van 2 roll-overleningen 2 fixe-leningen aan te trekken voor in totaal € 20 miljoen. Het aantrekken van de roll-overleningen doen we op een later moment, als de opslagen weer een normaal niveau bereikt hebben.

Soort lening

fixe

fixe

Bedrag

€ 10 miljoen

€ 10 miljoen

Stortingsdatum

29 dec 2008

29 dec 2008

Datum rentebetaling

21 sept

18 dec

Looptijd

42 jaar

39 jaar

21 sept 2050

18 dec 2047

4,850%

4,880%

Einddatum lening Rente

In totaliteit is € 83 miljoen financiering aangetrokken tegen een gemiddeld rentepercentage van 4,779%. Overname financiering Giessenlanden Bij de overname van het gemeentelijk woningbedrijf is afgesproken dat de koper de BNG-lening van de gemeente Giessenlanden per 1 januari 2009 1 op 1 zal overnemen met WSW-borging.

Soort lening

annuïteit

Bedrag per 1/1/2009

€ 11,268 miljoen

Datum rentebetaling

1 januari (daarna elk kwartaal)

Looptijd na overname Einddatum lening

29 jaar 1 april 2038

Rente

5,58%

Nieuwe financiering CWL In verband met de financiering van het nieuwbouwproject Raadsliedenbuurt is per 27 juni 2008 de volgende lening afgesloten.

Soort lening

fixe

Bedrag

€ 12 miljoen

Stortingsdatum

1 april 2009

Datum rentebetaling

10 juli

Looptijd

50 jaar

Einddatum lening Rente

1 april 2059 4,845%

49-163 – 49 –

Nieuwe financiering BetuwsWonen In verband met herfinanciering en liquiditeitstekorten heeft BetuwsWonen in 2008 de volgende leningen aangetrokken.

Soort lening

fixe

fixe

fixe

Bedrag

€ 10 miljoen

€ 20 miljoen

€ 10 miljoen

Stortingsdatum

25 april 2008

10 juli 2008

30 oktober 2008

Datum rentebetaling

27 april

10 juli

15 september

Looptijd

40 jaar

50 jaar

40 jaar

27 april 2048

10 juli 2058

15 september 2049

4,548%

4,495%

4,75%

Einddatum lening Rente

7.16 Treasury Treasurycommissie Op 5 maart 2008 hebben we treasurycommissie gehad zonder de externe adviseur van ABN-AMRO. Aanwezig waren de manager financiën, financieel beleidsmedewerker en de directeur van CWL en een financiële medewerker van BetuwsWonen. Besproken onderwerpen waren; ƒ Treasuryjaarplan 2008 ƒ Terugkerende items − Blijvende toegang tot de kapitaalmarkt − Beheersen van renterisico’s − Realiseren van zo laag mogelijke financieringskosten − Hoe kunnen we de financieringsbehoefte van BetuwsWonen en CWL bundelen en afspraken maken voor de toekomst. Treasuryscan CWL-BW door Thesor Na deze bijeenkomst heeft een verdiepingsslag plaatsgevonden tussen de financiële medewerkers van CWL en BetuwsWonen. Er is opdracht gegeven aan Thesor (externe treasuryadviseur) om op basis van gegevens van de beide corporaties een treasuryscan uit te voeren. Op 6 mei 2008 hebben de medewerkers van CWL, BW en Thesor gekeken naar de aangeleverde gegevens over harde & zachte projecten en bedrijfseconomisch- en portefeuillerisico. Op 12 juni 2008 is als vervolg hierop overleg geweest tussen de directeuren van CWL en BW, de financieel beleidsmedewerker van CWL en de financiële medewerker van BW. Besloten is dat CWL € 12 miljoen per 1 april 2009 aan zou trekken voor financiering van de Raadliedenbuurt. BetuwsWonen zou € 30 miljoen aantrekken voor de herfinanciering van een eindaflossing en liquiditeitstekorten. Zie voor specificaties van de opgenomen leningen onderdeel nieuwe financiering in 2008. Treasurystatuut Eind 2008 is het treasurystatuut geupdate waarbij de tenaamstelling en functienamen aangepast zijn voor de fusiecorporatie KleurrijkWonen. Het treasurystatuut van KleurrijkWonen is vastgesteld in de RvC vergadering van 17 december 2008.

50-163 – 50 –

7.17 Renterisico's Renterisico bod Giessenlanden In 2008 is in verband met het renterisico gekoppeld aan het uitbrengen van een bod op de overname van het gemeentelijk woningbedrijf Giessenlanden intensief contact geweest tussen CWL en Thesor. Op 14 mei is een bod uitgebracht op het woningbezit van het Gemeentelijk Woningbedrijf Giessenlanden. In eerste instantie hebben we na het uitbrengen van het bod de kosten van een swaption (het recht om op een bepaald moment een swap te kopen tegen vooraf bepaalde modaliteiten) gevolgd. Aangezien de kostprijs van dit product steeds duurder werd is afgewacht totdat we meer zekerheid kregen over de acceptatie van het bod. Op 11 juli 2008 heeft de bestuurder gehoord dat CWL de partij is waarmee de eerste onderhandelingen gevoerd gaan worden. Ter beperking van het renterisico in verband met de aankoop is er op 15 juli 2008 besloten om voor de 50% van de aankoopsom (€ 40 miljoen) financiering aan te trekken. Op 5 september 2008 hebben we voor € 20 miljoen 2 swaps afgesloten om het renterisico van een (25% van de aankoopsom) af te dekken. Hoofdsom Ingangsdatum Swaprate (te betalen rente) Coupondatum vaste rente Te ontvangen rente Rollmomenten Einddatum lening

€ 10 miljoen

€ 10 miljoen

2 jan 2009

2 april 2009

4,595%

4,595%

2 jan

2 april

6 maandseuribor

6 maandseuribor

2 jan en 2 juli

2 apr en 2 okt

2 jan 2019

2 apr 2020

Voor de bedragen van de swaps moest een roll-overlening aangetrokken worden met stortingsdatum 29 december 2008 waarbij een variabele rente (6 maandseuribor) en een opslag betaald zal worden. Op 9 oktober 2008 hebben we een offertetraject gehad voor deze leningen. In verband met de kredietcrisis varieerden de opslagen van 0,14% (vaste hoofdsom) tot 0,30% (variabele hoofdsom), terwijl we bij het aangaan van de swap uit gegaan zijn van een opslag van 0,08 % tot 0,09%. We zijn op 14 oktober 2008 weer de markt in geweest voor de aanvraag van een offerte voor de rolloverleningen. Na overleg met de externe treasuryadviseur hebben we intern besloten om alleen een variabele hoofdsom te willen, in verband met de flexibiliteit. Daarnaast hadden we als randvoorwaarde bepaald dat als de opslag > dan 0,10% dat we dan afwegen om een lange financiering af te sluiten met stortingsdatum 29 december 2008. De opslag was inmiddels gestegen tot 35 basispunten. Dit heeft ons doen besloten om voor € 20 miljoen fixe-leningen af te sluiten. Ook hebben we op 9 oktober 2008 de overige € 23 miljoen financiering voor de overname van het woningbezit Giessenlanden aangetrokken. Voor de details zie het onderdeel Financiering Giessenlanden. Tot het moment van afsluiten van de roll-overs lopen we een renterisico op de swap. Dit risico bedraagt het verschil tussen de jaarlijkse vaste rente (4,595%) en de 6 maandseuribor. Als de 6 maandseuribor daalt onder de vaste rente wordt het een nadelig verschil. Dit ontstaat pas na de

51-163 – 51 –

ingangsdatum van de swap; respectievelijk 2 januari 2009 en 2 april 2009. Samen met de externe treasuryadviseur monitoren we de ontwikkeling van de opslagen. Renterisico WSW Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw(WSW) definieert het renterisico als som van de variabele financiering en de rente die je vast moet leggen als gevolg van renteconversies en eindaflossingen van leningen. Het renterisico uitgedrukt als percentage van het schuldrestant van de leningportefeuille is weergegeven in de volgende tabel.

Renterisico

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

9%

7%

8%

8%

8%

4%

2%

1%

0%

3%

In alle jaren ligt het renterisico onder de norm van het WSW.

7.18 WSW Faciliteringsvolume Volgens de nieuwe systematiek stelt het WSW op basis van de begroting (aanlevering via Corpodata) een faciliteringsvolume (voorheen borgingsruimte) voor de komende 3 jaar ter beschikking. Als voorwaarde geldt wel dat de operationele kasstromen (rekeninghoudend met 2% aflossing van de leningportefeuille) positief moeten zijn. Als dit zo is wordt de financieringsbehoefte getoetst aan 95% van de bedrijfswaarde (incl. toename investeringen & 5% afslag) minus de huidige leningenportefeuille. Met ingang van 1 januari 2008 is het plafond bepaald op 50% van de WOZwaarde. Op basis van de gepresenteerde kasstromen bij de begroting 2008 heeft het WSW een faciliteringsvolume voor de jaren 2008 tot en met 2010 vrijgegeven. x € 1.000

Investerings- en

Claims

herfinancieringsprognose

Uitgegeven leningen

Uitgegeven

Vrijgegeven

volgens overzicht

leningen in 2008

faciliteringsvolume

faciliteringsvolume

stand per 31 dec

jaren

2008

2008 t/m 2010 CWL

98.784

26.100

- 9.799

-95.000

20.085

BW

66.578

12.708

-3.537

-40.000

35.749

-135.000

55.834

CWL Woningbeheer Na intensief overleg met het WSW was via de email op 6 mei 2008 bevestigd dat het faciliteringsvolume verhoogd zou worden met het volledige bedrag van de financiering van het woningbezit Giessenlanden. Door de fusie met BetuwsWonen wilden zij wachten op een vernieuwd inzicht van KleurrijkWonen op basis van de corpodatacijfers van de begroting 2009. Door middel van de positieve claim van € 26,1 miljoen is bereikt dat we tot vrijgeving van het nieuwe volume de rolloverleningen ter afdekking van de swap aan kunnen trekken. BetuwsWonen De positieve claim van BetuwsWonen heeft betrekking op een verhoging van het faciliteringsvolume door het WSW in verband met de herfinanciering van niet geborgde leningen (gemeentegarantieleningen Culemborg) in de toekomst.

52-163 – 52 –

KleurrijkWonen Op basis van de inlevering van de corpodatacijfers aan VROM/CFV/WSW rekent het pakket met een faciliteringsvolume van € 186 miljoen voor de jaren 2009 t/m 2011. In juni 2009 zal bekend zijn hoe hoog de toekenning van het faciliteringsvolume is.

7.19 Dimensies treasury 2009 Om een beeld te creëren van de omvang van de treasury van stichting KleurrijkWonen, volgt onderstaand een aantal kengetallen voor het jaar 2009 (in miljoenen €):

Cashflow operationele activiteiten

6,7

Cashflow (des) investeringen

-76,3

Cashflow mutaties vermogenssfeer Aflossingen leningen o/g

-16,1

Aflossingen leningen u/g

5,0

Stortingen leningen o/g

7,2

Aan te trekken financiering

57,5 53,6

Mutatie liquide middelen

-16,0

7.20 Beleggingen Het treasurybeleid van de corporatie is gebaseerd op een zo efficiënt mogelijk beheer van de geldmiddelen. In de financieringsbehoefte wordt voorzien door het aantrekken van niet meer vreemd geld dan voor de volkshuisvestingsactiviteiten strikt noodzakelijk is. CWL Woningbeheer In september 2006 constateerden we een overschot in rekening-courant bij CWL door stagnatie in de nieuwbouw. We hebben hierop gereageerd door de oprichting van een cashmanagementcommissie bij CWL Woningbeheer. We hebben al sinds 2006 80% van de roll-overleningen ingelost. CWL heeft sinds september 2006 overtollige gelden, conform door de directeurbestuurder getekende transactievoorstellen, belegd op deposito. BetuwsWonen BetuwsWonen heeft in 2008 niet belegd in deposito. KleurrijkWonen Vooruitlopend op de fusie heeft CWL aan BetuwsWonen leningen u/g verstrekt op basis van een getekende schuldbekentenis en tegen betaling van een marktconforme rente. Per 31 december 2008 heeft KleurrijkWonen de volgende deposito’s uit staan: € 3,0 € 3,0 € 1,5

miljoen 29 augustus 2008 miljoen 30 oktober 2008 miljoen 27 november 2008

t/m 2 januari 2009 t/m 2 januari 2009 t/m 2 januari 2009

53-163 – 53 –

5,63 % 5,09 % 4,40 %

In 2009 zal afhankelijk van de het creditsaldo van de rekening-courant en de inschatting van de toekomstige kasstromen (van de nieuwbouw) de belegging in deposito afgebouwd worden, ingeloste roll-overleningen opgenomen worden en eventueel nieuwe leningen aangetrokken worden.

7.21 Derivaten Aan het einde van het jaar had KleurrijkWonen de volgende derivaten: 'HULYDWHQ.OHXUULMN:RQHQ

Geldgever/omschrijving IW BNG 2 miljoen 124.209/25.851 IW Banque Artesia MUR 0000550550 SWL BNG 140092/59853 BNG 199045/104294 BNG 199047/104293

Payement Trade date date Premie 15-6-2005 10-8-2005 € 4.600 4-7-2006 6-7-2006 € 8.900 27-12-2005 5-9-2008 5-9-2008

Start Eind datum datum Hoofdsom 10-8-2005 10-2-2009 € 2 miljoen 10-8-2010 10-8-2012 € 2 miljoen 6-2-2006 5-2-2016 € 1,5 miljoen 2-1-2009 2-1-2054 € 10 miljoen 2-4-2009 2-4-2052 € 10 miljoen

Type cap cap payers-swap payers-swap payers-swap

swapontvangst Strike 4,000% 5,500% 3-mnds euribor 6-mnds euribor 6-mnds euribor

Rente

Op 5 september 2008 heeft CWL voor € 20 miljoen 2 swaps afgesloten om een kwart van het renterisico van het bod op Giessenlanden af te dekken. Zie ook het onderdeel Renterisico Giessenlanden. Ontvangst CAP Aangezien de 3 maandseuribor in het afgelopen jaar boven de 4% uitgekomen is hebben we in 2008 een uitkering uit de afgesloten CAP ontvangen van € 13.928. In 2009 ontvangen we over de periode 10 november 2008 tot 10 februari 2009 € 3.025, 0,592% over de hoofdsom van € 2 miljoen. Daarmee is deze cap afgewikkeld en met een goed financieel resultaat (€ 15.280) afgesloten gezien het feit dat de opbrengst over de jaren 2007 t/m 2009 € 19.880 was tegen een kostprijs van €4.600. De onderligger; de variabele roll-overlening van € 2 miljoen is voor 80% ingelost! Deze lening zal mogelijk in 2009 weer volgestort worden voor de financiering van de nieuwbouwprojecten.

7.22 Verbindingen Stichting Zekerheid De doelstelling van de Stichting Zekerheid is tweeledig. Enerzijds het nemen van hypothecaire zekerheid op woonhuizen die zekerheid moeten geven voor de contractuele boete als gevolg van het niet nakomen van de aanbiedingsverplichting die voortvloeit uit overeenkomsten tot koop, verkoop en levering van KleurrijkWonen. Anderzijds het executeren van woningen belast met het recht van hypotheek, wanneer de eigenaren de verplichtingen uit de terugkoopregeling niet nakomen. Stichting Zekerheid heeft geen eigen vermogen en het bestuur wordt gevormd door het bestuur van KleurrijkWonen. CV Uithof III Op 4 november 2004 is de commanditaire vennootschap onder de naam Uithof III C.V. te Utrecht opgericht. Het doel van de vennootschap is het realiseren van 300 studentenwoningen met de naam de Uithof III, gelegen in de Uithof in Utrecht. Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 29.000.000, waarvan KleurrijkWonen per genoemde datum een aandeel heeft verworven van € 2.000.000 nominaal.

54-163 – 54 –

3,545% 4,595% 4,595%

Wooninvesteringsfonds (WIF) Het Wooninvesteringsfonds biedt corporaties die financiële middelen nodig hebben voor bijvoorbeeld herstructurering, de mogelijkheid om woningen te verkopen en zo middelen te genereren. Corporaties die hun financiële middelen niet direct nodig hebben, biedt het WIF de mogelijkheid te beleggen in huurwoningen. Vanwege de solide leningen (obligatiefonds), het lage risicoprofiel en het stevige rendement (4,5 %) heeft KleurrijkWonen besloten hierin deel te nemen. BCW-Service Holding BV Op 30 maart 2004 is de BCW-Service Holding B.V. te Culemborg opgericht. Dit met het oog op de herziening van de BBSH (Besluit Beheer Sociale Huursector) waarvan de verwachting is, dat de nevenactiviteiten van woningcorporaties in een aparte BV moeten worden ondergebracht. Het bestuur en het toezicht worden gevormd door de directie en de Raad van Commissarissen van KleurrijkWonen. Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 90.000, waarvan € 18.000 is geplaatst door KleurrijkWonen. In de afgelopen jaren zijn er binnen de BV nog geen activiteiten in het kader van de vennootschapsbelasting verricht. Tevens zijn er nog geen activiteiten in de BV ondergebracht, zodat nog steeds sprake is van een lege BV. Volkshuisvesting Service Holding B.V. Op 5 oktober 2004 is de Volkshuisvesting Service Holding B.V. te Geldermalsen opgericht. Net als voor de BCW-Service Holding B.V. gebeurde dit in het licht van de herziening van de BBSH. Het bestuur en het toezicht worden gevormd door de directie en de Raad van Commissarissen van KleurrijkWonen. Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 90.000, waarvan € 18.000 is geplaatst door KleurrijkWonen. In de afgelopen jaren zijn er binnen de BV nog geen activiteiten verricht in het kader van de vennootschapsbelasting. W6 Serviceorganisatie Woningcorporaties Rivierenland B.V. In 2008 is deze BV opgeheven en is de deelnemingswaarde op nul gesteld.. CWL Holding BV KleurrijkWonen is voor 100% aandeelhouder van deze Holding. In deze holding hangen 3 andere BV’s: Bloeii BV (projectontwikkeling), Koopwoningen BV (koopwoningen) en Beheer BV (overige activiteiten). De Raad van Commissarissen van KleurrijkWonen houdt toezicht op deze vennootschappen.

55-163 – 55 –

8

Verklaring besteding van Middelen

Het bestuur verklaart dat alle middelen in het verslagjaar zijn besteed in het belang van de volkshuisvesting.

Voor akkoord,

T.J. van Dalen Directeur/bestuurder

J. van Dam Directeur/bestuurder

56-163 – 56 –

9

Kengetallen

in duizenden euro's

2004 Financiële kengetallen Eigen vermogen Totaal vermogen Voorzieningen Huren Jaarresultaat Betaalde intrest leningen o/g

2005

2006

2007

2008

€ € € € € €

81.111 300.852 1.526 44.045 8.506 10.849

115.639 326.071 2.487 45.927 2.705 10.034

103.432 335.138 26.464 46.898 -8.988 9.894

137.815 387.117 16.119 48.216 15.823 10.193

216.402 581.439 17.940 49.593 78.588 10.863

%

32 0,45 4,0 2,6

34 1,27 -14,6 -0,5

40 0,88 -3,6 4,7

40 0,58 36,3 13,5

Financiële ratio's Solvabiliteit Liquiditeit Rentabiliteit eigen vermogen Rentabiliteit totaal vermogen

% %

26 1,15 8,1 5,2

Financiële kengetallen per woning Eigen vermogen Jaarresultaat

€ €

7,9 0,8

11,2 0,3

10,0 -0,9

13,3 1,5

18,5 6,7

10.306 441 9.865 70 23 216 10.615

10.302 439 9.863 70 23 218 10.613

10.307 429 9.878 70 31 186 10.594

10.369 429 9.940 70 31 185 10.655

11.726 443 11.283 70 57 476 12.329

126 57 75 2

11 51 50 10 -

44 44 5 3 0 5

94 43 32 0 114 -

93 44 1.163 0 9 -

-

-

3.031 6.562 714 10.307

3.084 6.587 698 10.369

3424 7594 708 11.726

Aantal verhuureenheden Woningen en woongebouwen - Vooroorlogs in exploitatie - Naoorlogs in exploitatie Verzorgingshuizen Bedrijfsruimten en overige verhuureenheden Garages en parkeerplaatsen

Aantal mutaties woningbezit Opgeleverd Verkocht (getransporteerd) Aangekocht Samengevoegd Gesloopt Overgenomen (verzorgingshuis) Correctie Huurklassen woningen Aantal met huurprijs laag Aantal met huurprijs midden Aantal met huurprijs hoog

in duizenden euro's

2004

2005

2006

2007

2008

Kwaliteit per woning Storingsonderhoud - Aantal reparatieverzoeken Totale kosten onderhoud - Kosten planmatig onderhoud - Kosten niet-planmatig onderhoud

€ € €

1,6 1.451 1.192 260

1,5 1.202 944 259

1,7 1.128 915 214

1,9 1.686 1.453 233

1,9 1.778 1.646 131

Verhuren van woningen Mutatiegraad Huurachterstand Huurderving

% %

9,2 1,25 0,50

8,1 1,91 0,36

7,1 2,31 0,32

7,5 1,44 0,68

5,6 1,79 0,85

57-163 – 57 –

10

Geconsolideerde Balans per 31 december 2008 $FWLYD 



9DVWH$FWLYD 0DWHULsOH9DVWH$FWLYD  2QURHUHQGHHQURHUHQGH]DNHQLQH[SORLWDWLH  2QURHUHQGHHQURHUHQGH]DNHQLQRQWZLNNHOLQJ  0DWHULsOHYDVWHDFWLYDHLJHQJHEUXLN

  

   



)LQDQFLsOHYDVWHDFWLYD     



/HQLQJHQ8* 7HYRUGHUHQ%:66XEVLGLH %HODVWLQJODWHQWLH 'HHOQHPLQJHQ /HQLQJHQDFKWHUJHVWHOG

    

  9RRUUDGHQ  2QGHUKDQGHQZHUN

     











9ORWWHQGHDFWLYD      

+XXUGHELWHXUHQ *HPHHQWH $FWLHYHEHODVWLQJODWHQWLH %HODVWLQJHQHQVRFLDOHSUHPLHV 2YHULJHYRUGHULQJHQ 2YHUORSHQGHDFWLYD

     

 /LTXLGHPLGGHOHQ

7RWDDO*HQHUDDO

58-163 – 58 –

      











3DVVLYD 



(LJHQ9HUPRJHQ 

 2YHULJH5HVHUYH



9RRU]LHQLQJHQ    

9RRU]LHQLQJUHFUHDWLHUXLPWH%UHGHURGH 9RRU]LHQLQJRQUHQGDEHOHWRS 9RRU]LHQLQJODWHQWHEHODVWLQJHQ 9RRU]LHQLQJZRRQJRXG

   

    



/DQJORSHQGH6FKXOGHQ  /HQLQJHQNUHGLHWLQVWHOOLQJHQ  :DDUERUJVRPPHQ  9HU]LOYHUG:RQHQ

  

   



.RUWORSHQGHVFKXOGHQ      

6FKXOGHQDDQNUHGLHWLQVWHOOLQJHQ %HODVWLQJHQHQSUHPLHVVRFLDOHYHU]HNHULQJHQ +DQGHOVFUHGLWHXUHQ 2YHULJHVFKXOGHQ 5HNHQLQJHQ&RXUDQW 2YHUORSHQGHSDVVLYD

     

7RWDDO*HQHUDDO

59-163 – 59 –

      







11

Winst- en verliesrekening over 2008

2PVFKULMYLQJ





+XUHQ 9HUJRHGLQJHQ 2YHUKHLGVELMGUDJHQ 9HUNRRSRQURHUHQGHJRHGHUHQ 2YHULJHEHGULMIVRSEUHQJVWHQ

    

    

6RPGHUEHGULMIVRSEUHQJVWHQ





$IVFKULMYLQJHQRSLPPDWHULsOHHQPDWHULsOHYDVWHDFWLYD 2YHULJHZDDUGHYHUDQGHULQJHQLP PDWHULsOHYDVWHDFWLYD 8LWEHVWHHGZHUN (UISDFKW /RQHQHQVDODULVVHQ 6RFLDOHODVWHQ 3HQVLRHQODVWHQ /DVWHQRQGHUKRXG 2YHULJHEHGULMIVODVWHQ

        

        

6RPGHUEHGULMIVODVWHQ









5HQWHEDWHQ 5HQWHODVWHQ 9HQQRRWVFKDSVEHODVWLQJ 5HVXOWDDWXLWGHHOQHPLQJHQ

   

   

5HVXOWDDWXLWJHZRQHEHGULMIVXLWRHIHQLQJYRRU PXWDWLHDFWXHOHZDDUGHPDWHULsOHYDVWHDFWLYD













%HGULMIVRSEUHQJVWHQ     

%HGULMIVODVWHQ         

%HGULMIVUHVXOWDDW    

 0XWDWLHDFWXHOHZDDUGHPDWHULsOHYDVWHDFWLYD 5HVXOWDDWQDPXWDWLHDFWXHOHZDDUGH PDWHULsOHYDVWHDFWLYD

60-163 – 60 –

12

Kasstroomoverzicht Kasstroom

€ Bedrijfsontvangsten Huren Vergoedingen Verkoop onroerende goederen Overheidsbijdragen Rente Overige ontvangsten Totaal ontvangsten Bedrijfsbetalingen Personeelskosten Huisvestingskosten Servicekosten Rente leningen Onderhoudskosten Belastingen Algemene kosten Mutatie voorraad Mutatie schulden Mutatie vorderingen Totaal uitgaven

€

€

49.729.069 1.421.546 5.046.205 67.755 1.928.597 214.921 58.408.094

11.197.055 551.948 1.433.969 10.863.119 23.770.730 2.967.798 7.212.754 101.986.122115.415.961 2.398.89269.028.320

Mutatie liquide middelen

10.620.226-

Stand liquide middelen 1 januari Stand liquide middelen 31 december Mutatie liquide middelen

18.706.973 8.086.747 10.620.226-

61-163 – 61 –

13

Grondslagen voor waardering

13.1 Algemeen De jaarrekening en het jaarverslag voldoen aan de eisen voor de verslaggeving van Toegelaten Instellingen overeenkomstig artikel 26 van het BBSH. De jaarrekening 2008 is tevens opgesteld conform de richtlijn 645 Toegelaten instelling volkshuisvesting van de Raad van de Jaarverslaglegging.

13.2 Grondslagen balanswaardering Algemeen De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat berusten op de grondslag van de verkrijgingsprijs, de vervaardigingsprijs respectievelijk nominale waarden, onder toepassing van de minimum waarderingsregel, tenzij anders vermeld. Alle bedragen luiden in Euro’s.

13.3 Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie De onroerende en roerende zaken in exploitatie worden gewaardeerd op bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante waarde van de toekomstige jaarlijkse ontvangsten en uitgaven per kasstroomgenererende eenheid over de resterende levensduur. Hierbij zijn de volgende parameters en uitgangspunten gehanteerd: De huurverhoging voor de komende jaren is als volgt opgenomen in de berekening: 2009 2,5%, 2010 t/m 2014 1,0%, 1,0%, 1,31%, 1,63% en 1,94% (inflatiepercentages). Vanaf 2015 is het percentage 2,25%. Voor huurderving is 0,5 % opgenomen. De onderhoudsuitgaven zijn opgenomen op basis van de begroting 2009-2058. De onderhoudsuitgaven worden jaarlijks verhoogd, in 2009 met 3,0%, 2010 t/m 2013 1,5%, 1,94%, 2,38%, 2,81%. Vanaf 2014 is het percentage 3,25%. De jaarlijkse stijging 2009 t/m 2013 voor variabele lasten bedraagt 1,0%, 1,0%, 1,31%, 1,63%, 1,94%. Vanaf 2014 bedraagt dit percentage 2,25%. De disconteringsvoet bedraagt 6 %. De periode waarover contant gemaakt wordt, loopt parallel met de resterende geschatte economische levensduur van de investering. De restant levensduur bedraagt 27,4 jaar. Als restwaarde van de grond wordt de verkrijgingsprijs gehanteerd. Een wijk of kern wordt markttechnisch beschouwd als een kasstroomgenererende eenheid. De wijken of kernen zijn gelabeld op basis van het strategischvoorraadbeleid.

62-163 – 62 –

13.4 Financiële vaste activa Te vorderen BWS subsidie De uit hoofde van het Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) te vorderen subsidies worden eenmalig vastgesteld op basis van de contante waarde van voorcalculatorische bepaalde jaarlijkse exploitatietekorten. Hierbij is rekening gehouden met veronderstelde toekomstige stijgingen van huur– en exploitatielasten over de periode totdat de exploitatietekorten omslaan in voorgecalculeerde exploitatieoverschotten. De subsidies worden doorgaans in gedeelten uitbetaald gedurende een periode van maximaal 30 jaar en zijn rentedragend. De uitbetaling loopt niet synchroon met de voorgecalculeerde jaarlijkse exploitatietekorten. De te vorderen subsidies zijn op het moment waarop de aanspraak is ontstaan voor het totale bedrag opgenomen, onder aftrek van de jaarlijks ontvangen termijnen en verhoogd met rente over het jaarlijks resterend saldo. Tegelijkertijd met de activering van het totale bedrag aan te vorderen subsidies is een egalisatierekening van dezelfde omvang opgenomen (zie onder Egalisatierekening BWS). Eind 2008 is bekend geworden dat de uitkeringsinstanties de BWS-subsidies contant uit gaan keren. Zij hebben zelf de vrijheid om te kiezen wanneer zij dat gaan doen. De verwachting is dat in de loop van 2009 de meeste vorderingen van KleurrijkWonen uit hoofde hiervan komen te vervallen.

13.5 Deelneming Deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid kan worden uitgeoefend , zijn gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode op basis van de nettovermogenswaarde.

13.6 Vorderingen Deze posten zijn opgenomen tegen nominale waarde.

13.7 Overige reserve Deze post wordt bepaald op basis van de “historische kostprijsmethode”. Het toe te voegen resultaat van het boekjaar op basis van de “bedrijfswaardemethode” wordt verminderd met de afschrijvingen op basis van de “historische kostprijsmethode”en verminderd of vermeerderd met de mutatie in de eventuele herwaarderingsreserve (=mutatie actuele waarde materiële vaste activa)

13.8 Schulden Deze posten zijn opgenomen tegen nominale waarde.

63-163 – 63 –

14

Grondslagen resultaatbepaling

14.1 Algemeen Het resultaat wordt bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen. Baten worden verantwoord in het jaar dat zij zijn gerealiseerd. Lasten worden verantwoord in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn.

14.2 Bedrijfsopbrengsten Huren Deze opbrengsten betreffen de te ontvangen huren (exclusief de vergoedingen voor leveringen van zaken en diensten) na aftrek van gederfde vergoedingen. Vergoedingen Deze opbrengsten bestaan uit van huurders (boven de huurprijs) ontvangen vergoedingen voor de levering van zaken en diensten na aftrek van gederfde vergoedingen. Overheidsbijdragen Hieronder worden zowel de toerekening van overheidsbijdragen op basis van de egalisatierekening BWS als de overheidsbijdragen uit hoofde van andere subsidieregelingen verantwoord. Overige bedrijfsopbrengsten Hieronder is onder andere de overige dienstverlening aan derden verantwoord.

14.3 Bedrijfslasten Afschrijving op materiële vaste activa Onder deze post staan de afschrijvingen van de vaste activa ten dienste van de exploitatie opgenomen. Lasten onderhoud Alle onderhoudskosten worden rechtstreeks ten laste van de Winst & Verliesrekening gebracht.

14.4 Overige bedrijfskosten De algemene kosten van beheer en administratie worden gesplitst in kosten bedrijfsvoering en specifieke corporatiekosten.

64-163 – 64 –

Rentebaten Als rentebaten worden de (te) ontvangen rentevergoedingen op banktegoeden, deposito’s en overige liquide middelen verantwoord. Evenals de opbrengsten van de financiële vaste activa. Rentelasten Onder deze post zijn zowel de rentelasten met betrekking tot de schulden als de toegerekende rente aan de egalisatierekeningen opgenomen. Bijzondere baten & lasten Deze post heeft betrekking op baten en lasten die niet uit de gewone bedrijfsuitoefening voortvloeien. Resultaat op deelnemingen Onder deze post worden de resultaten verantwoord van de deelneming in CWL Holding BV. Mutatie actuele waarde materiële waarde vaste activa Deze post is het verschil tussen de bedrijfswaarde ultimo verslagjaar en die van het jaar ervoor, gecorrigeerd met de investeringen in vastgoed van het verslagjaar.

65-163 – 65 –

15

Toelichting op de balans

Activa 0$7(5,É/(9$67($&7,9$





'HEHGULMIVZDDUGHYDQKHWEH]LWEHGUDDJWSHUGHFHPEHU





9HUORRSRYHU]LFKW 6WDQGSHU 6WDQGSHU

  

,QYHVWHULQJHQYDQLQRQWZLNNHOLQJ 2YHULJHLQYHVWHULQJHQ $DQNRRS*LHVVHQODQGHQ 'HVLQYHVWHULQJHQ 0XDWLHEHGULMIVZDDUGH

     

9RRUHHQRYHU]LFKWYDQGHPXWDWLHEHGULMIVZDDUGHLQ ZRUGWYHUZH]HQQDDUKRRIGVWXN)LQDQFLHHOEHOHLGYDQKHWMDDUYHUVODJ (U]LMQELMNOHXUULMN:RQHQJHHQVSHFLILHNHZRQLQJHQJHODEHOGYRRUYHUNRRS 'HEHGULMIVZDDUGHLVEHUHNHQGRSEDVLVYDQGHFRPSOH[LQGHOLQJYDQ.OHXUULMN:RQHQ 'H]HFRPSOH[HQ]LMQYHUGHHOGQDDUGHJHPHHQWHQ/HHUGDP/LQJHZDDO*LHVVHQODQGHQ&XOHPERUJHQ*HOGHUPDOVHQ *URQGVODJHQEHGULMIVZDDUGH+XXUVWLMJLQJGDDUQD +XXUGHUYLQJ 5HQWHSHUFHQWDJH /DVWHQVWLMJLQJGDDUQD 6WLMJLQJRQGHUKRXGGDDUQD

*URQGVODJHQEHGULMIVZDDUGH



2QURHUHQGHHQURHUHQGH]DNHQ LQRQWZLNNHOLQJ %RHNZDDUGHSHUMDQXDUL ,QYHVWHULQJHQWPKHWERHNMDDU 2YHUERHNLQJQDDURSEUSURMHFWHQ 2QUHQGDEHOHLQYHVWHULQJWP 2YHUERHNLQJQDDULQH[SORLWDWLH %RHNZDDUGHSHUGHFHPEHU

     

      

 

 

'HWRWDOHRSHQVWDDQGHDDQJHJDQHYHUSOLFKWLQJEHGUDDJWXOWLPRHXUR $IVFKULMYLQJVWHUPLMQHQ 'HDIVFKULMYLQJVWHUPLMQHQRSEDVLVYDQGHKLVWRULVFKHNRVWSULMV]LMQUHVSHFWLHYHOLMNYRRU DQQXwWDLU      

JURQG ERXZ UHQRYDWLH ZRQLQJDDQSDVVLQJ YHUERXZLQJ ZDUPWHNRVWHQYHUGHOHUV =HNHUKHGHQ (U]LMQJHHQ]HNHUKHGHQDIJHJHYHQ

%UDQGHQVWRUPYHU]HNHULQJ 'HWRWDOHSHUGHFHPEHUJHwQGH[HHUGH YHU]HNHUGHKHUERXZZDDUGHEH GUDDJWFLUFDPLOMRHQHXURYRULJMDDUFLUFDPLOMRHQHXUR 



0DWHULsOHYDVWHDFWLYDHLJHQJHEUXLN 0DWHULsOHYDVWHDFWLYD

2PVFKULMYLQJ %RHNZDDUGH

 0DFKLQHVHQ %HGULMIV .DQWRRULQY :DWUPWHPHWHUV &:/+ROGLQJ 7RWDDO *HERXZHQ JHUHHGVFKDSSHQ DXWR V PDFKLQHVHQZUY       

&RUUHFWLHERHNZDDUGH GHV LQYHVWHULQJHQ $IVFKULMYLQJHQ ([WUDDIVFKULMYLQJ

               

%RHNZDDUGH



$IVFKULMYLQJVWHUPLMQHQ 0DFKLQHVHQJHUHHGVFKDSSHQ %HGULMIVDXWR V .DQWRRULQYHQWDULVHQPDFKLQHV *HERXZHQ

   







MDDU MDDU MDDU MDDU

66-163 – 66 –









7HYRUGHUHQEHJLQERHNMDDU %LMUHQWHELMVFKULMYLQJ %LM%:6VXEVLGLHV*LHVVHQODQGHQ $IRQWYDQJHQ%:6 $IDINRRS%:6VXEVLGLH $IDIERHNLQJ%:6VXEVLGLH 7RWDDO





      

  



%HODVWLQJODWHQWLH 'LWZRUGWYHURRU]DDNWGRRUKHWYHUVFKLOLQZDDUGHULQJYDQGHRQURHUHQGH]DNHQLQRQWZLNNHOLQJ



 7HYRUGHUHQ%:6VXEVLGLHV



'HHOQHPLQJHQ

2PVFKULMYLQJ  %&:6HUYLFH+ROGLQJ 9RONVKXLVYHVWLQJ6HUYHFL+ROGLQJEY :RQLQJQHW19 8LWKRI,,,&9

 $DQVFKDI

9HUNRRS

$DQGHHOLQ UHVXOWDDW

    

   $IERHNLQJ UHVXOWDDWGHHOQHPLQJ

  



 

  





   

      

3HU$SULOLVGHVHUYLFHRUJDQLVDWLH:RSJHKHYHQ



/HQLQJHQDFKWHUJHVWHOG 

 2PVFKULMYLQJ /HQLQJ+DPNDYRHW /HQLQJ&HQWUDGD /HQLQJ:,)



 0XWDWLHV   

 





9RRUUDGHQ



     









'HYRRUUDGHQ]LMQJHZDDUGHHUGWHJHQHHQJHPLGGHOGHLQNRRSSULMV



2QGHUKDQGHQZHUNHQ

2QGHUGH]HSRVWVWDDQGHNRRSSURMHFWHQGLHLQDDQERXZ]LMQ 6SHFLILFDWLH $DQNRRS6FKRRWYHOG $DQNRRS6FKRRWYHOG $DQNRRS:R]RFR+RRUQDDU

   

GH(QJ 3ROGHUVHNDGH6FKRUHO *HIDFWWHUPLMQHQ *ODVPXVHXP *HIDFWWHUPLMQHQ 5DDGVOLHGHQEXXUW *HIDFWWHUPLMQHQ

2QGHUKDQGHQSURMHFWHQ&XOHPERUJ 3DULMVFKH+RI *HIDFWWHUPLMQHQ 5LYLHUHQEXXUW *HIDFWWHUPLMQHQ /DDJHLQGH *HIDFWWHUPLMQHQ 0DQVDUGHKRI *HIDFWWHUPLMQHQ +HUHQKXL]HQ *HIDFWWHUPLMQHQ

     

      



 

          

67-163 – 67 –

 





+XXUGHELWHXUHQ





+XXUYRHGHULQJ]LWWHQGHKXXUGHUV&XOHPERUJ +XXUYRHGHULQJ]LWWHQGHKXXUGHUV*HOGHUPDOVHQ +XXUYRUGHULQJ]LWWHQGHKXXUGHU/HHUGDP

   

   

+XXUYRUGHULQJYHUWURNNHQKXXUGHUV/HHUGDP +XXUYRUGHULQJYHUWURNNHQKXXUGHUV&XOHPERUJ +XXUYRUGHULQJYHUWURNNHQKXXUGHUV*HOGHUPDOVHQ

   

   

6DOGRYRUGHULQJGHELWHXUHQ









 

   





  

  



     

*HPHHQWH 7HYRUGHUHQH[SORLWDWLHELMGUDJHQ 1RJWHRQWYDQJHQEHGUDJHQJHPHHQWH 7HYRUGHUHQ*0':02



$FWLHYHEHODVWLQJODWHQWLH &:/+ROGLQJ



%HODVWLQJHQHQVRFLDOHSUHPLHV &:/+ROGLQJ %HWXZV:RQHQ



2YHULJHYRUGHULQJHQ /HQLQJ:RRQGUHFKWYHUYDOW .RSHUVZRQLQJHQ .UHGLHWLQVWHOOLQJHQ ([SORLWDWLHUHNHQLQJSHUVRQHHO 9RUGHULQJHQRS99( V :RRQJDDUG .RRSZRQLQJHQEY +XXUGHUVLYPH[SORLWDWLHOHYHULQJHQHQGLHQVWHQ 7HRQWYEUDQGVFKDGHZRQLQJHQ %HWDOLQJHQRQGHUZHJ &:/+ROGLQJ%9 3HUVRQHHO 1RJWHYRUGHUHQEHGUDJHQ 9RRUXLWEHWDDOGHNRVWHQ 2YHULJHGHELWHXUHQ/HHUGDP 2YHULJHGHELWHXUHQ&XOHPERUJ 2YHULJHGHELWHXUHQ*HOGHUPODOVHQ &:/+ROGLQJ





    



    

2YHUORSHQGHDFWLYD 1LHWYHUYDOOHQUHQWHOHQLQJ:RRQGUHFKW :HWYRRU]LHQLQJJHKDQGLFDSWHZRQLQJHQ 9RRUXLWEHWDDOGHNRVWHQ +XXUGHUVLYPH[SORLWDWLHNRVWHQOHYHULQJHQHQGLHQVWHQ 7HRQWYDQJHQEDWHQ &:/+ROGLQJ 'LYHUVHRYHUORSHQGHDFWLYD

         





       

       

/LTXLGHPLGGHOHQ .DV %HWDDOUHNHQLQJHQ 6SDDUUHNHQLQJHQ'HSRVLWR V

   

68-163 – 68 –

   

Passiva  

    

6DOGREHJLQERHNMDDU %LMUHVXOWDDW $I,QGXVWULHZHJ $IELMPXWDWLHDFWXHOHZDDUGHPDWHULsOHYDVWHDFWLYD 6DOGRHLQGHERHNMDDU



 

2YHULJHUHVHUYH

    

9RRU]LHQLQJRQGHUKRXG 'H]HYRRU]LHQLQJZDVJHWURIIHQWHQEHKRHYHYDQWRHNRPVWLJRQGHUKRXG 9RRU]LHQLQJEHJLQERHNMDDU 'RWDWLHUHFUHDWLHUXLPWH%UHGHURGH 2QWWUHNNLQJ 9RRU]LHQLQJHLQGHERHNMDDU



   

 

9RRU]LHQLQJRQUHQGDEHOHWRS 9RRUGHRQGHUVWDDQGHQLHXZERXZSURMHFWHQLVHHQYRRU]LHQLQJJHWURIIHQ 

&XOHPERUJ7UHLQ/DQ[PHHU &XOHPERUJ3DULMVFK=XLG &XOHPERUJ.:&WHUUHLQ *HOGHUPDOVHQ5LYLHUHQZLMN 5KHQR\.YDQ:LMQHQVWUDDW *HOGHUPDOVHQ3U0DULMNHZHJ &XOHPERUJ0ROXNVHEXXUW &XOHPERUJ6SUWKDO3DULMVFK *HOGHUPDOVHQ:LOOHPGH=ZLMJHUZHJ &XOHPERUJ7URHOVWUDSODDWV &XOHPERUJ2RVWHUVLQJHO &XOHPERUJ9DQ5LHEHFNVWURRN &XOHPERUJ$FKWHUGH3RRUW



      



    

9RRU]LHQLQJODWHQWHEHODVWLQJHQ









'LWEHGUDJLVRSJHERXZGXLWGHYROJHQGHZDDUGHULQJVYHUVFKLOOHQ



NRRSJDUDQWZRQLQJHQGLHYHUNRFKW]LMQXLWQLHXZERXZSURMHFWHQ OHQLQJHQXJ OHQLQJHQRJ

   

9RRU]LHQLQJZRRQJRXG



5HQWH SHUF 



 

7RWDDOOHQLQJHQNUHGLHWLQVWHOOLQJHQ



7RWDDOOHQLQJHQ +HWYHUORRSYDQOHQLQJHQZDVDOVYROJW VDOGREHJLQERHNMDDU RQWYDQJVWHQQLHXZHOHQLQJHQ ELMVWRUWLQJHQNOLP



    

VXEWRWDDO QRUPDOHDIORVVLQJHQ YHUYURHJGHDIORVVLQJHQ VXEWRWDDO

   

OHQLQJ,QGXVWULHZHJ QDDUNRUWORSHQGHVFKXOGHQ VDOGRHLQGHERHNMDDU



5HQWH SHUF



   

         

$IORVVLQJVV\VWHPHQ +HWVDOGRYDQGHOHQLQJHQPHWHHQORRSWLMGYDQMDDUEHGUDDJW¼ +HWVDOGRYDQGHOHQLQJHQPHWHHQORRSWLMGYDQ!MDDUEHGUDDJW¼ +HWUHJXOLHUHDIORVVLQJVEHVWDQGGHHOYRRUKHWERHNMDDU]DO¼EHGUDJHQ 'HELMVWRUWLQJRSG\QDPLVFKHNRVWSULMVOHQLQJHQ]DOLQ¼EHGUDJHQ 'HDDQJHWURNNHQOHQLQJHQZRUGHQDIJHORVWRSEDVLVYDQKHWDQQXLWHLWHQV\VWHHPRIKHWG\QDPLVFK NRVWSULMVV\VWHHP ,QKHWODDWVWHJHYDOYLQGWDIORVVLQJSODDWVYROJHQVHHQYRRUDIRYHUHHQJHNRPHQDIORVVLQJVVFKHPD YRRUNOLPOHQLQJHQ



:DDUERUJVRPPHQ



9HU]LOYHUG:RQHQ

69-163 – 69 –

















$IORVVLQJHQYRRUKHWYROJHQGHERHNMDDU





7HEHWDOHQYHQQRRWVFKDSVEHODVWLQJ





    

    





6FKXOGHQDDQNUHGLHWLQVWHOOLQJHQ

'LWLVGHDFXWHYHUVFKXOGLJGHYHQQRRWVFKDSVEHODVWLQJ



%HODVWLQJHQHQVRFLDOHSUHPLHV $IGUDFKW/%HQ%7: $IGUDFKWSHQVLRHQSUHPLH $IGUDFKWVRFLDOHODVWHQ $IGUDFKW$1:



+DQGHOVFUHGLWHXUHQ



2YHULJHVFKXOGHQ 2YHULJHVFKXOGHQ 1RJWHEHWUHQWHHQDIORVVLQJ*LHVVHQODQGHQ 1RJWHEHWDOHQGRQDWLH+%/ 1RJWHEHWDOHQNRVWHQ 7HUHVWLWXHUHQYRRUXLWRQWYDQJHQKXXUVXEVLGLHKXXUWRHVODJ 5HNHQLQJKXXUGHU



      

     

     

    

        

5HNHQLQJ&RXUDQW 5&ZRRQZDJHQVOHHUGDP 5&PXL]HQWRUHQV 5&ZRRQZDJHQVOLQJHZDDO 5&6:/ 5&,:



   

2YHUORSHQGHSDVVLYD &:/+ROGLQJ 1RJDIWHZLNNOHOHQYHUHQLJLQJVUHVHUYH +XXUWRHVODJ 1LHWYHUYDOOHQUHQWH +XXUGHUVYRRUXLWRQWYDQJHQKXXU +XXUGHUVLYPH[SORLWDWLHOHYHULQJHQHQGLHQVWHQ 1RJRSWHQHPHQYHUORIXUHQ 'LYHUVHRYHUORSHQGHSDVVLYD

  

70-163 – 70 –

16

Niet uit de balans blijkende verplichtingen

Waarborgverplichtingen Obligo aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw uit hoofde van door het fonds geborgde leningen, voor het geval het betaalde disagio over de achtergestelde leningen niet voldoende is om de aanspraken op het fonds te dekken. Ultimo van het jaar bedraagt de obligo: € 22.832.000 zijnde 3,85% van de geborgde leningen en 75% van de maximale hoofdsom van leningen met een variabele hoofdsom. Koopgarantconstructie In 2008 zijn 9 koopgarantwoningen verkocht. De erfpachter is verplicht het registergoed bij toekomstige verkoop aan kleurrijkWonen aan te bieden. De erfpachter heeft een belang van 50% en KleurrijkWonen heeft een belang van 50% in de winst of het verlies. In totaal zijn er nu 64 woningen in Koopgarant uitgegeven. Leningen BetuwsWonen heeft in 2008 2 renteconversies van leningen gehad. ƒ De rente van een annuʀtaire geldlening is op 14 juni 2008 (schuldrestant € 1,53 miljoen) omgezet van 5,24% naar 4,38% voor de laatste 10 jaar (einddatum 14 juni 2018). ƒ De rente van een annuʀtaire geldlening is op 3 oktober 2008 (schuldrestant € 1,46 miljoen) omgezet van 4,89% naar 4,80%. De lening kende een renteconversie om de 10 jaar, nu is de rente vastgezet voor de laatste 20 jaar (einddatum 3 oktober 2028). In verband met de financiering van het nieuwbouwproject Raadsliedenbuurt is per 27 juni 2008 de een fixe lening van € 12 miljoen met stortingsdatum 1 april 2009 afgesloten. De lening heeft een looptijd van 50 jaar tot 1 april 2059 en een jaarlijkse coupon op 10 juli van 4,845%. Op 5 september 2008 heeft CWL voor € 20 miljoen 2 swaps afgesloten om een kwart van het renterisico van het bod op Giessenlanden af te dekken. Zie ook het onderdeel Renterisico Giessenlanden Aan het einde van het jaar had KleurrijkWonen de volgende derivaten:

Geldgever/omschrijving IW BNG 2 miljoen 124.209/25.851 IW Banque Artesia MUR 0000550550 SWL BNG 140092/59853 BNG 199045/104294 BNG 199047/104293

Tradedate Payement date Premie 15-6-2005 10-8-2005 € 4-7-2006 6-7-2006 € 27-12-2005 5-9-2008 5-9-2008

4.600 8.900

Startdatum Eindatum 10-8-2005 10-2-2009 10-8-2010 10-8-2012 6-2-2006 5-2-2016 2-1-2009 2-1-2054 2-4-2009 2-4-2052

71-163 – 71 –

Hoofdsom € 2.000.000 € 2.000.000 € 1.500.000 € 10.000.000 € 10.000.000

Type swapontvangst cap cap payers-swap 3-mnds euribor payers-swap 6-mnds euribor payers-swap 6-mnds euribor

Strike Rente 4,000% 5,500% 3,545% 4,595% 4,595%

Pensioenen De dekkingsgraad van het Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties (SPW) bedraagt ultimo 2007 96%. Dit percentage ligt ruim onder het minimaal vereiste van 105%, zoals voorgeschreven door De Nederlandse Bank (DNB). Op 26 maart j.l. heeft het ASW een herstelplan ingediend bij DNB om het percentage binnen 3 jaar weer op 105% te krijgen en binnen 15 jaar op 117%. Dit laatste percentage is door voorgeschreven voor het ASW. Het herstelplan bestaat uit het niet of beperkt indexeren van de opgebouwde aanspraken en een premiestijging naar het reglementair maximum.

72-163 – 72 –

17 

Toelichting op de Verlies- en Winstrekening

+XUHQ

 7HRQWYDQJHQQHWWRKXXU D:RQLQJHQHQZRRQJHERXZHQ E2QURHUHQGHJRHGHUHQQLHW]LMQGHZRQLQJHQ F&RUUHFWLHYRRUJDDQGHMDUHQ



6XEWRWDDO  $I+XXUGHUYLQJ D:HJHQVOHHJVWDQG E:HJHQVRQLQEDDUKHLG

%RHNMDDU    

%RHNMDDU    





 

 

6XEWRWDDO





7RWDDO





E+XXUDFKWHUVWDQGHQZRUGHQDIJHERHNWDOVGHYHUKDDOVPRJHOLMNKHGHQYROJHQVGHGHXUZDDUGHUQLKLO]LMQ &:/:RQLQJEHKHHUKDQWHHUWGHPHWKRGHRP]RODQJPRJHOLMNLQ]LFKWWHKRXGHQLQGHYRUGHULQJHQ ,Q]LMQDOOHRXGHYRUGHULQJHQEHRRUGHHOGHQDIJHVWHPGPHWORSHQGHYRUGHULQJHQELMGHGHXUZDDUGHU RQLQEDUHYRUGHULQJHQ]LMQDIJHERHNW



9HUJRHGLQJHQ

 7HRQWYDQJHQYHUJRHGLQJHQ D2YHULJHJRHGHUHQOHYHULQJHQHQGLHQVWHQ





6XEWRWDDO





 $I+XXUGHUYLQJ D:HJHQVOHHJVWDQG





7RWDDO





'LWEHWUHIWGHEHGUDJHQZHONHGHKXXUGHUVERYHQGHQHWWR KXXUSULMVEHWDOHQHQZRUGWMDDUOLMNVLQGLHQQRRG]DNHOLMNDDQJHSDVW 'HYHUPHOGHYHUJRHGLQJHQ]LMQLQFOXVLHIGHYHUUHNHQLQJPHWKXXUGHUVQDYGHDIUHNHQLQJVWRRNVHUYLFHNRVWHQ



2YHUKHLGVELMGUDJHQ 'H]HEHVWDDQXLW 2YHUKHLGVELMGUDJHQZRQLQJDDQSDVVLQJHQ

7RWDDO



 

  

  

  

  



          

9HUNRRS2QURHUHQGHJRHGHUHQ 5HVXOWDDWYHUNRRSZRQLQJHQ 5HVXOWDDWRSEUHQJVWSURMHFWHQ 7RWDDO



 

2YHULJHEHGULMIVRSEUHQJVWHQ

2SEUHQJVWHQEHKHHU 'HNNLQJDOJHPHHQEHKHHU $GPLQLVWUDWLHNRVWHQHQYHUJRHGLQJHQ

2YHULJHRSEUHQJVWHQ 'HNNLQJ:9*DDQSDVVLQJHQ 8LWNHULQJVFKDGHV 9HUNRRSJURQG0LOGLMN /LEHUWHOYHUJRHGLQJ]HQGPDVW 9HUJRHGLQJHQNHUXNHQUHQRYDWLHVEDGNDPHUVHQ] 9HUJRHGLQJOLIWNRVWHQ99( ([SORLWDWLHUHVXOWDDWJODVYHU]HNHULQJ 5HVWLWXWLHRP]HWEHODVWLQJYRRUJDDQGHMDUHQ &RUUHFWLHVHUYLFHNRVWHQWXLQRQGHUKRXG 3DUNHHUSODDWVHQ 'LYHUVHQ

  

   

73-163 – 73 –





$IVFKULMYLQJHQDFWLYDWHQGHQVWHYDQGHH[SORLWDWLH



$IVFKULMYLQJZDUPWHPHWHUV $IVFKULMYLQJHQ 7RWDDO



:DDUGHYHUDQGHULQJHQPDWHULsOHYDVWHDFWLYD 'RWDWLHRQUHQGDEHOHLQYHVWHULQJHQ :DDUGHYHUDQGHULQJEHVWDDQGEH]LW $IERHNLQJLQGXVWULHZHJ $IERHNLQJRQUHQGDEHOHLQYHVWHULQJ+RIYDQ&KOLPLQW]DV $IERHNLQJRQUHQGDEHOHLQYHVWHULQJ*ODVKRI $IERHNLQJRQUHQGDEHOHLQYHVWHULQJFSO $IERHNLQJRQUHQGDEHOHLQYHVWHULQJ+HUZLMQHQ2RVW $IERHNLQJRQUHQGDEHOHLQYHVWHULQJ$PEDFKW

%RHNMDDU 

%RHNMDDU 

  

  





        





8LWEHVWHHGZHUN







(UISDFKW







/RQHQHQVDODULVVHQ







6RFLDOHODVWHQ







3HQVLRHQODVWHQ







/DVWHQRQGHUKRXG     

    

%RHNMDDU 

%RHNMDDU 

2YHULJHSHUVRQHHOVNRVWHQ





+XLVYHVWLQJVNRVWHQ





%HVWXXUVNRVWHQ





$OJHPHQHNRVWHQ





9HUJRHGLQJHQUDDGYDQWRH]LFKW .RVWHQEHVWXXU .RVWHQ+XXUGHUVEHODQJHQRUJDQLVDWLH/LQJHVWHGHQ .RVWHQDFFRXQWDQW %7:VDPHQZHUNLQJVYHUEDQG *RYHUQDQFH :LMNYLVLH 9HUJDGHUHQUHSUHVHQWDWLHNRVWHQ .RVWHQVORRSFRPSOH[:LOKHOPLQDNDGH1LHXZHQKX\]HQVWU 9HU]HNHULQJHQ $GYLHVNRVWHQ (QHUJLHNRVWHQPXWDWLHZRQLQJHQ /HHIEDDUKHLG 'LYHUVHNRVWHQ 6XEWRWDDO



            

7RWDDONRVWHQEHGULMIVYRHULQJ





5HSDUDWLHYHU]RHNHQ 0XWDWLHRQGHUKRXG *HULHIVYHUEHWHULQJHQ 3ODQPDWLJRQGHUKRXG 7RWDDO



2YHULJHEHGULMIVODVWHQ

.RVWHQEHGULMIVYRHULQJ %HGULMIVNRVWHQ&:/:RQLQJEHKHHU

7RHOLFKWLQJDFFRXQWDQWVNRVWHQ 6WDWXWDLUHFRQWUROHZHUN]DDPKHGHQ 0HHUZHUNVWDWXWDLUHFRQWUROHZHUN]DDPKGHQ 2YHULJHFRQWUROHZHUN]DDPKHGHQ %HODVWLQJDGYLHV 2YHULJHGLHQVWYHUOHQLQJHQ 7RWDDO

     

6SHFLILHNHFRUSRUDWLHNRVWHQ

74-163 – 74 –

%HODVWLQJHQYHU]HNHULQJHQHQFRQWULEXWLHODQGHOLMNHIHGHUDWLH %RHNMDDU 

%RHNMDDU 

%HODVWLQJHQ 3UHPLHYHU]HNHULQJHQ &RQWULEXWLHODQGHOLMNHIHGHUDWLH

   

   

.RVWHQRYHULJHJRHGHUHQOHYHULQJHQHQGLHQVWHQ





(QHUJLHNRVWHQWLMGHQVOHHJVWDQG 9HUYROJLQJVNRVWHQ %UDQGVFKDGH 7HOHIRRQNRVWHQOLIWHQ %LMGUDJHKXXUJHZHQQLQJ /HHIEDDUKHLGLQFOKXLVPHHVWHUHQ:RQHQRQGHUYRRUZDDUGHQ %HWDDOGHVFKDGH YHUJRHGLQJHQ ([SORLWDWLHODVWHQFSOZRQ6FKXWWHULMLQ$VSHUHQ ([SORLWDWLHNRVWHQFSO7DYHQXHVWDHWH ([SORLWDWLHNRVWHQ99(+RIYDQ&KOLPHQW]DV ([SORLWDWLHNRVWHQ99(/LQJHGLMN/LQJH]RRP ([SORLWDWLHNRVWHQ99(/LQJH]RRP 9HUJRHGLQJ%URHNJUDDI 7D[DWLHNRVWHQGLYZRQLQJHQ 7XLQRQGHUKRXG $INRRS*0'3ROGHUVHNDGH GLV DJLROHQLQJHQ $INRRS%:6VXEVLGLHV -%LHVKHXYHOYHUJRHGLQJVORRSVFKXXU $IERHNLQJVDOGR: $IERHNLQJUHVXOWDDW: $IERHNLQJOHQLQJ,QGXVWULHZHJ %RHNYHUOLHVYHUNRRSLQGXVWULHZHJ 'LYHUVHQ 7RWDDO

          

   

.RVWHQ&:/



7RWDDORYHULJHEHGULMIVODVWHQ





   

  

2YHULJHODVWHQ



          

   

9HQQRRWVFKDSVEHODVWLQJ 5HVXOWDDW 5HVXOWDDWGHHOQHPLQJHQ 5HVXOWDDWYRRUEHODVWLQJ

   

 



 

 





   

     

  

93%  ! 7HEHWDOHQ93% 7HYHUUHNHQHQHHUGHUHMDUHQ $FWLHYHEHODVWLQJODWHQWLHV 3DVVLHYHODWHQWLHV



 

5HVXOWDDWGHHOQHPLQJHQ :6HUYLFHRUJDQLVDWLH



 

5HQWHODVWHQ 7HEHWDOHQUHQWHOHQLQJHQ 5HQWH6:$3 2YHULJ 7RWDDO



   

5HQWHEDWHQ 5HQWH%:6VXEVLGLHV 2YHULJHUHQWHEDWHQ 5HQWHGHSRVLWR V 5HQWH6:$3 5HQWH&:/ 5HQWHUHNHQLQJFRXUDQW 5HQWHOHQLQJ%HWXZV:RQHQ 2QWYDQJHQUHQWHOHQLQJ:RRQGUHFKW 7RWDDO



             

      

0XWDWLHDFWXHOHZDDUGHPDWHULsOHYDVWHDFWLYD %HGULMIVZDDUGHPDWHULsOHYDVWHDFWLYDLQH[SORLWDWLHHLQGERHNMDDU %HGULMIVZDDUGHPDWHULsOHYDVWHDFWLYDLQH[SORLWDWLHEHJLQERHNMDDU 0XWDWLH ,QYHVWHULQJHQLQERHNMDDU &RUUHFWLHLQSUHVHQWDWLH 0XWDWLH



75-163 – 75 –

18

Enkelvoudige Balans en Winst- en Verliesrekening per 31 december 2008 $FWLYD 



9DVWH$FWLYD 0DWHULsOH9DVWH$FWLYD  2QURHUHQGHHQURHUHQGH]DNHQLQH[SORLWDWLH  2QURHUHQGHHQURHUHQGH]DNHQLQRQWZLNNHOLQJ  0DWHULsOHYDVWHDFWLYDHLJHQJHEUXLN

  

   



)LQDQFLsOHYDVWHDFWLYD     



/HQLQJHQ8* 7HYRUGHUHQ%:66XEVLGLH %HODVWLQJODWHQWLH 'HHOQHPLQJHQ /HQLQJHQDFKWHUJHVWHOG

    

  9RRUUDGHQ  2QGHUKDQGHQZHUN

     











9ORWWHQGHDFWLYD      

+XXUGHELWHXUHQ *HPHHQWH $FWLHYHEHODVWLQJODWHQWLH %HODVWLQJHQHQVRFLDOHSUHPLHV 2YHULJHYRUGHULQJHQ 2YHUORSHQGHDFWLYD

     

 /LTXLGHPLGGHOHQ

7RWDDO*HQHUDDO

76-163 – 76 –

      











3DVVLYD 



(LJHQ9HUPRJHQ  2YHULJH5HVHUYH





9RRU]LHQLQJHQ    

9RRU]LHQLQJUHFUHDWLHUXLPWH%UHGHURGH 9RRU]LHQLQJRQUHQGDEHOHWRS 9RRU]LHQLQJODWHQWHEHODVWLQJHQ 9RRU]LHQLQJZRRQJRXG

   

    



/DQJORSHQGH6FKXOGHQ  /HQLQJHQNUHGLHWLQVWHOOLQJHQ  :DDUERUJVRPPHQ  9HU]LOYHUG:RQHQ

  

   



.RUWORSHQGHVFKXOGHQ      

6FKXOGHQDDQNUHGLHWLQVWHOOLQJHQ %HODVWLQJHQHQSUHPLHVVRFLDOHYHU]HNHULQJHQ +DQGHOVFUHGLWHXUHQ 2YHULJHVFKXOGHQ 5HNHQLQJHQ&RXUDQW 2YHUORSHQGHSDVVLYD

     

7RWDDO*HQHUDDO

77-163 – 77 –

      







Winst- en verliesrekening over 2008 2PVFKULMYLQJ





+XUHQ 9HUJRHGLQJHQ 2YHUKHLGVELMGUDJHQ 9HUNRRSRQURHUHQGHJRHGHUHQ 2YHULJHEHGULMIVRSEUHQJVWHQ

    

    

6RPGHUEHGULMIVRSEUHQJVWHQ





$IVFKULMYLQJHQRSLPPDWHULsOHHQPDWHULsOHYDVWHDFWLYD 2YHULJHZDDUGHYHUDQGHULQJHQLP PDWHULsOHYDVWHDFWLYD 8LWEHVWHHGZHUN (UISDFKW /RQHQHQVDODULVVHQ 6RFLDOHODVWHQ 3HQVLRHQODVWHQ /DVWHQRQGHUKRXG 2YHULJHEHGULMIVODVWHQ

        

        

6RPGHUEHGULMIVODVWHQ









5HQWHEDWHQ 5HQWHODVWHQ 9HQQRRWVFKDSVEHODVWLQJ 5HVXOWDDWXLWGHHOQHPLQJHQ

   

   

5HVXOWDDWXLWJHZRQHEHGULMIVXLWRHIHQLQJYRRU PXWDWLHDFWXHOHZDDUGHPDWHULsOHYDVWHDFWLYD













%HGULMIVRSEUHQJVWHQ     

%HGULMIVODVWHQ         

%HGULMIVUHVXOWDDW    

 0XWDWLHDFWXHOHZDDUGHPDWHULsOHYDVWHDFWLYD 5HVXOWDDWXLWJHZRQHEHGULMIVXLWRHIHQLQJQD PXWDWLHDFWXHOHZDDUGHPDWHULsOHYDVWHDFWLYD

78-163 – 78 –

19

Accountantsverklaring

79-163 – 79 –

80-163 – 80 –

20

Verslag van de Geschillenadviescommissies

Geschillenadviescommissie Leerdam/Lingewaal In Leerdam en Lingewaal kunnen klanten hun klacht over de organisatie indienen bij de Geschillenadviescommissie. In 2008 zijn er geen klachten gemeld bij de commissie. De Geschillenadviescommissie bestaat in 2008 uit de volgende personen:

Naam en functie Onafhankelijk lid (voorzitter) De heer A. van den Beukel (Leerdam) Namens de Huurdersbelangenorganisatie Leerdam (HBL) De heer H. Hebing (Leerdam) Onafhankelijk lid De heer L.H. van Maaren (Heukelum)

De commissie is in verband met de fusie eind 2008 opgeheven en vanaf dan wordt er aansluiting gezocht bij de regionale klachtencommissie Rivierenland. Regionale klachtencommissie Rivierenland Klanten van BetuwsWonen kunnen een klacht indienen bij de Regionale Klachtencommissie. Deze bestaat uit drie leden. De regionale klachtencommissie bestaat uit:

Naam en functie

Lid sinds

Aftredend

1 april 2003

1 april 2011

30 augustus 2001

30 augustus 2010

1 januari 2003

1 januari 2012

Onafhankelijk voorzitter De heer C. Laupman (Druten) Namens de Huurders De heer J.J. Vogel (Rossum) Namens de verhuurders De heer G.J. Smit (Zaltbommel)

In 2008 is één klacht ingediend. Het probleem waar deze klant mee zat is opgelost tijdens het in behandeling nemen van de klacht door de commissie. De klant heeft zijn klacht daarom ingetrokken.

81-163 – 81 –

82-163 – 82 –

III.

REALISATIE

83-163 – 83 –

84-163 – 84 –

21

Verhuren van woningen

21.1 Het huisvesten van de doelgroep KleurrijkWonen hanteert als uitgangspunt dat onze huurwoningen betaalbaar blijven voor de doelgroep. Dit betekent dat we zoveel mogelijk proberen om de huurprijs onder de huurtoeslaggrens te houden voor onze primaire doelgroep. Ook bij nieuwbouw is dit het uitgangspunt, alleen is dit niet altijd mogelijk omdat de stichtings- en bouwkosten veel hoger uitvallen. In dat geval worden er ook andere constructies bedacht om de huurprijs laag te houden. Dit doen wij bijvoorbeeld door het combineren van koop- en huurwoningen of door het toepassen van sociale koopconstructies. In Leerdam is in het verleden met de HBL de afspraak gemaakt om de kernvoorraad te verhuren voor gemiddeld 65% van de maximaal redelijke huurprijs volgens het ministerie van VROM. In Giessenlanden is hier in 2008 ook van uitgegaan. Een woningbehoefteonderzoek zou helpen om een scherper beeld te krijgen van de daadwerkelijke behoefte op korte en langere termijn. In de discussies binnen KleurrijkWonen en met de Huurdersbelangenorganisaties, wordt gesproken over het naar boven bijstellen van deze grens in relatie tot de kwaliteit van de woningen.

21.2 Woonruimteverdeling In de vijf gemeentes waar KleurrijkWonen werkzaam is, is in 2008 met verschillende woonruimteverdeelsystemen gewerkt. Culemborg en Geldermalsen Na drie jaar heeft het regionale woonruimteverdeelsysteem Woongaard.com zijn diensten in het Rivierenland bewezen. Samen met vijf andere corporaties in de Betuwe en het Land van Maas en Waal heeft KleurrijkWonen zich in de gemeenten Culemborg en Geldermalsen ingespannen om alle woningzoekenden te faciliteren bij hun zoektocht naar een woning. In 2008 is het woonruimteverdeelsysteem Woongaard geëvalueerd. De uitkomsten zijn positief. Woongaard werkt zoals het moet werken. De klanten kennen het systeem goed, vinden de aangeboden informatie voldoende en oordelen positief over het systeem. De toegankelijkheid via de woningkrant en de website wordt als positief ervaren. Het aantal reacties is het afgelopen jaar bij alle modellen gestegen. De verschillende modellen – loting, aanbod en optie – kennen hun eigen doelgroep. Het aanbodmodel wordt als het meest duidelijk en eerlijk ervaren. Uit het onderzoek is ook gebleken dat de woningzoekenden de vrijheid om in de hele regio te kunnen zoeken waarderen, hoewel 80% alleen in de eigen gemeente zoekt. Criteria als inkomens en huishoudensamenstelling zijn in Woongaard losgelaten. Dat leidt tot enige scheefheid in de toewijzing, maar niet meer dan in de rest van het land. Het optiemodel brengt wel veel weigeringen met zich mee. De corporaties gaan zich bezinnen op nadere maatregelen om de weigeringsgraad te verminderen. Giessenlanden Het gemeentelijk woningbedrijf Giessenlanden verzorgde de registratie van alle woningzoekenden voor de huursector. Dit proces heeft KleurrijkWonen vanaf 29 december 2008 overgenomen. De huidige woningzoekenden zijn op de hoogte gebracht van de overname en hebben het nieuwe ‘woonkeuzebonnenboekje’ ontvangen om te reageren op woningen.

85-163 – 85 –

De huurwoningen worden in Giessenlanden via het aanbodmodel aangeboden. Hiervoor worden de woningen wekelijks geadverteerd in de lokale huis-aan-huiskrant ‘Het Kontakt’, editie Alblasserwaard. Gemeente Giessenlanden adverteerde de woningen op hun gemeentepagina in de krant. KleurrijkWonen adverteert sinds de overname van de woningen in ‘Het Kontakt’ met een eigen advertentie in de huisstijl van KleurrijkWonen. In de gemeente Giessenlanden geldt voor urgenten het distributiemodel: als een woning vrijkomt wordt er per urgent woningzoekende naar de wensen gekeken en de woning wordt eerst rechtstreeks aan deze urgent woningzoekende aangeboden. In Het Kontakt worden de resultaten van de toewijzingen wekelijks verantwoord. Woningzoekenden krijgen hierdoor een indicatie van de wachttijd voor de beschikbare woningen. Leerdam en Lingewaal KleurrijkWonen registreert in Leerdam de woningzoekenden voor de huurwoningen. De huurwoningen worden via een aanbodmodel aangeboden en geadverteerd in de lokale huis-aan-huiskrant ‘Het Kontakt’. Alleen bij woningen in de vrije huursector (boven € 631) en bij woningen met vier slaapkamers of meer worden voorwaarden gesteld. Soms is het ook van belang of men al dan niet een zelfstandige huur- of koopwoning in de regio achterlaat. Toewijzing vindt plaats op volgorde van inschrijfduur van degenen die een woonbon voor een woning hebben ingestuurd. Elke twee weken kunnen woningzoekenden in de resultaattabel van de toewijzingen een indicatie krijgen van de wachttijd van de geadverteerde woningen. Ook in Lingewaal vindt de registratie van woningzoekenden voor de huursector bij KleurrijkWonen plaats. De gemeente Lingewaal registreert echter zelf de woningzoekenden voor de koopsector. In Lingewaal geldt voor huurwoningen het distributiemodel: woningzoekenden moeten aangeven voor welke kernen en woningen zij in aanmerking willen komen. Op het moment dat een woning vrij komt voor verhuur, wordt een kandidaat geselecteerd op basis van inschrijving. De ervaring in 2008 is dat het lang duurt voordat een woningzoekende een aangeboden woning accepteert. De woning voldoet niet aan de wensen of het moment van aanbieden komt niet gelegen. Het systeem is niet voldoende transparant, dat leidt tot veel vragen en onduidelijkheid. In het tweede kwartaal van 2008 is er op verzoek van KleurrijkWonen overleg geweest met zowel de gemeente Lingewaal als de gemeente Leerdam. Beide gemeentes zien het nut in van een evaluatie van de woonruimteverdeelsystemen. Beide gemeentes hebben, onafhankelijk van elkaar, besloten om samen met ons de woonruimteverdeling te evalueren. De onderzoeken zijn gestart in het vierde kwartaal van 2008 en het eerste kwartaal 2009. In Leerdam wordt het uitgevoerd door onderzoeksbureau Rigo en in Lingewaal door onderzoeksbureau Quintis. In 2009 evalueren wij met de gemeente de woonruimteverdeling en trekken we samen met de gemeente conclusies.

21.3 Vraag & Aanbod Culemborg en Geldermalsen In Culemborg zijn in 2008 262 woningen (inclusief woningruil) vrijgekomen. Dit betekent een mutatiegraad van 6,9 % (2007: 7,9 %). In 2008 zijn 193 woningen verhuurd. Naast normale verhuringen betreft het 20 woningen die tijdelijk verhuurd werden of in gebruik gegeven, soms meerdere malen. Deze woningen worden in 2009 of 2010 zwaar gerenoveerd of gesloopt. Tenslotte werden er 28 woningen bemiddeld vanwege wisselwoningen voor de sloopplannen, statushouders en andere bijzonder doelgroepen.

86-163 – 86 –

In Geldermalsen zijn er in het afgelopen jaar 179 woningen (inclusief woningruil) vrijgekomen (2007: 184). Dit betekent een mutatiegraad van 7,69% (2007: 7,91%). In het verslagjaar zijn 168 woningen in opnieuw verhuurd. Hierin zitten ook 41 woningen die, soms meerdere malen, tijdelijk verhuurd of in gebruik gegeven werden. Deze woningen worden in 2009 gesloopt. Tenslotte werden tien woningen wegens verkoop niet opnieuw verhuurd. In 2008 is het aantal mutaties iets gedaald. Wel zijn er twaalf nieuwbouwwoningen opgeleverd in Rhenoy. Tegenover het aanbod staan 3.296 woningzoekenden ingeschreven in Culemborg en 2.546 woningzoekenden in Geldermalsen (eind 2008). Giessenlanden Er zijn in 2008 72 woningen vrijgekomen (2007: 81). Dit betekent een mutatiegraad van 6,2% (2007: 7,0%). Zestig woningen zijn opnieuw verhuurd en twaalf leeggekomen woningen zijn bij Interveste gemeld voor tijdelijke verhuur of in bruikleen gegeven. Dit zijn woningen in Arkel in verband met de aanstaande sloop van Oud-Arkel en de renovatie van Swaeneborgh. Eind 2008 staan tegenover dit aanbod 658 woningzoekenden. Er zijn dit jaar 215 nieuwe inschrijvingen bijgekomen. In Giessenlanden is 63% van de woningzoekenden jonger dan 65 jaar. Leerdam Er zijn in 2008 in Leerdam 196 woningen (inclusief woningruil) vrijgekomen (2007: 246). Dat betekent een mutatiegraad van 6,1%. Ten opzichte van 2007 is het aantal mutaties in 2008 met 20% gedaald. Dat is te verklaren doordat in 2007 de oplevering van de nieuwbouwprojecten Hof van Chlimintzas en De Glashof heeft plaatsgevonden. Dit heeft toen geleid tot extra mutaties vanwege de doorstroming. In 2008 zijn er 199 verhuringen geweest, waarvan 177 woningen die in 2008 ook waren opgezegd. Er zijn veertien woningen niet opnieuw verhuurd als gevolg van herstructurering en vijf woningen als gevolg van verkoop. De afgelopen jaren zijn er, als gevolg van herstructurering, meer huurwoningen uit de voorraad gehaald dan nieuw opgeleverd. Eind 2008 staan tegenover dit aanbod 1.863 woningzoekenden, 10% meer dan in 2007 (1.807). Hiervan zijn er 564 actieve woningzoekenden. Dat wil zeggen dat zij tenminste 1 keer een woonbon hebben ingestuurd. Nog geen derde van de woningzoekenden is in 2008 actief op zoek geweest naar een woning. De oorzaak kan zijn dat woningzoekenden zekerheid willen inbouwen en iets achter de hand willen hebben na de sombere geluiden over de economie. Van de uitgeschreven woningzoekenden is de helft aan een woning geholpen. De andere helft is op een andere wijzen aan een woning gekomen. Lingewaal Er zijn in 2008 95 woningen (inclusief woningruil) vrijgekomen in Lingewaal. Dat betekent een mutatiegraad van 7,5%. Van de vrijgekomen woningen in 2008 zijn er 72 in 2008 opnieuw verhuurd. In totaliteit zijn er in 2008 91 verhuringen geweest. Er zijn veertien woningen niet opnieuw verhuurd als gevolg van herstructurering en één woning als gevolg van verkoop. In Lingewaal staan eind 2008 540 woningzoekenden geregistreerd. Dit is iets minder dan in 2007 (594). Van de woningzoekenden zijn er 285 als actief geregistreerd. In 2008 zijn er, ten opzichte van 2007, meer 65-plussers als woningzoekende ingeschreven. Zowel in Leerdam als in Lingewaal neemt de druk op seniorenwoningen toe.

87-163 – 87 –

Aantal woningzoekenden naar huishouden en herkomst

Huishoudtype Eenpersoons Meerpersoons Totaal

Culemborg

Geldermalsen Giessenlanden

1.613 1.683 3.296

949 1.597 2.546

316 342 658

Leerdam

Lingewaal

782 1.081 1.863

205 335 540

Ontwikkeling aantal woningzoekenden per jaar en gemeente

Aantal woningzoekend

3500

3000

2500

Culemborg 2000

Geldermalsen Giessenlanden Leerdam

1500

Lingewaal 1000

500

0 2005

2006

2007

2008

Jaar

21.4 Toewijzingen (wachttijden) Ook in 2008 is scheefwonen een bekend fenomeen voor KleurrijkWonen. Het loslaten van de inkomensgrenzen binnen Woongaard voor de regio Rivierenland heeft daar ook aan bijgedragen. Toch wijkt het aantal scheefwoners niet af van het gemiddelde voor Nederland. Bovendien past scheefwonen wel bij ons beleid om differentiatie in bevolkingsopbouw in wijken te bevorderen. Voorliggende paragraaf laat zien hoe de woningtoewijzing over de verschillende bevolkingsgroepen in de vijf gemeentes heeft plaatsgevonden in 2008. In Culemborg en Geldermalsen is 49% van de woningen met een huurprijs tot € 535,34 toegewezen aan de doelgroep. Voor Leerdam ligt dit op 56% en voor Lingewaal op 51%.

Huishoudens met een inkomen beneden de BBSH grens worden aangemerkt als primaire doelgroep. De BBSH-inkomensgrenzen zijn als volgt: Voor eenpersoonshuishoudens - tot 65 jaar, per 1 juli 2008 € 20.600 - vanaf 65 jaar, per 1 juli 2008 € 18.525

Voor meerpersoonshuishoudens - tot 65 jaar, per 1 juli 2008 € 27.950 - vanaf 65 jaar, per 1 juli 2008 € 24.625

88-163 – 88 –

Culemborg en Geldermalsen In Geldermalsen en Culemborg wordt met drie modellen van woningtoewijzing gewerkt. De wachttijden verschillen per model. Aantal verhuringen en gemiddelde wachttijd (in jaren) naar woning en model

Gemeente Culemborg Geldermalsen Totaal

Verhuringen

Verhuringen

Verhuringen Gem. wachttijd Gem. wachttijd Gem. wachttijd

aanbod 85

loting 18

optie 22

aanbod 5

loting 1,2

optie 6,9

80

20

13

5

0,8

3,7

165

38

35

Nog steeds is de gemiddelde wachttijd hoog in het aanbodmodel. Binnen het lotingmodel is dit aanmerkelijk gunstiger; in Geldermalsen zelfs korter dan een jaar. Ook wachten de woningzoekenden binnen het optiemodel in Geldermalsen gemiddeld ruim drie jaar korter op een woning dan in Culemborg.

$DQWDOYHUKXULQJHQQDDULQNRPHQOHHIWLMGHQKXLVKRXGHQLQ&XOHPERUJHQ*HOGHUPDOVHQ Eenpersoons huishoudens Leeftijd

”65 ”65 >65 >65 Subtotaal Tweepersoons huishoudens Leeftijd

Inkomen

” € 20.600 > € 20.600 ” € 18.525 > € 18.525 Inkomen

”65 ”65 >65 >65 Subtotaal Drie en meerpershuishoudens Leeftijd

” € 27.950 > € 27.950 ” € 24.625 > € 24.625

”65 ”65 >65 >65 Subtotaal

” € 27.950 > € 27.950 ” € 24.625 > € 24.625

Inkomen

onbekend Totaal:

Huur

Huur

Huur

< € 348,99

>” € 348,99

• € 499,51

45 32 6 2 85

< € 499,51 20 21 17 7 65

5 7 1 1 14

Huur

Huur

Huur

< € 348,99

>” € 348,99

• € 499,51

5 7 5 6 23

< € 499,51 26 17 18 6 67

8 11 0 3 22

Huur

Huur

Huur

< € 348,99

>” € 348,99

• € 526,89

5 0 0 0 5 9 122

< € 526,89 30 15 1 0 46 9 187

11 4 0 0 15 1 52

Totaal

70 60 24 10 164 Totaal

39 35 23 15 112 Totaal

46 19 1 0 66 19 361

Giessenlanden De gemiddelde inschrijfduur van de woningzoekenden - aan wie een woning is toegewezen - is in 2008 ten opzichte van 2007 (29 maanden) afgenomen en bedraagt nu 28 maanden. Deze inschrijfduur is exclusief urgenten (8) en statushouders (2).

89-163 – 89 –

De wachttijd voor een woning in Giessenlanden ligt op drie jaar. Er zijn wel verschillen tussen woningtypen te herkennen. Een nadere analyse zal de komende tijd moeten uitwijzen of dit recht doet aan de primaire doelgroep en de huidige woningvraag. Leerdam De gemiddelde inschrijfduur van woningzoekenden is in 2008 toegenomen tot 39 maanden (ter vergelijking in 2007: 36 maanden). In Leerdam is de gemiddelde inschrijfduur van de huidige woningzoekenden (die nog geen woning accepteerden) 45 maanden (2007: 73 maanden). Dit kan betekenen dat er veel mensen, die een lange wachttijd hebben, zijn uitgeschreven . Aantal verhuringen naar inkomen, leeftijd en huishouden in Leerdam Eenpersoons huishoudens

Inkomen

Leeftijd

Huur

Huur

Huur

< € 348,99

>” € 348,99

• € 499,51

Totaal

< € 499,51 ”65

” € 20.600

24

13

1

38

”65

> € 20.600

9

20

1

30

>65

” € 18.525

5

4

0

9

>65

> € 18.525

0

0

0

0

38

37

2

77

Huur

Huur

Huur

Totaal

< € 348,99

>” € 348,99

• € 499,51

Subtotaal Tweepersoons

Inkomen

huishoudens Leeftijd

< € 499,51

”65

” € 27.950

13

15

1

29

”65

> € 27.950

3

21

1

25

>65

” € 24.625

1

3

0

4

>65

> € 24.625

0

6

0

6

17

45

2

64 Totaal

Subtotaal Drie en meerpersoons-

Inkomen

huishoudens

Huur

Huur

Huur

< € 348,99

>” € 348,99

• € 526,89

Leeftijd

< € 526,89

”65

” € 27.950

3

29

3

35

”65

> € 27.950

2

18

2

22

>65

” € 24.625

0

1

0

1

>65

> € 24.625

0

0

0

0

Subtotaal

5

48

5

58

Totaal:

60

130

9

199

90-163 – 90 –

Lingewaal De gemiddelde inschrijfduur van woningzoekenden aan wie een woning is toegewezen, is in 2008 toegenomen tot dertig maanden (ter vergelijking in 2007: 25 maanden). De wachttijd voor een woning is afhankelijk van het aanbod en het gedrag van de woningzoekenden. Zij kiezen zelf het moment waarop zij actief worden. Wanneer iemand tien jaar is ingeschreven en dan pas actief wordt, zal hij een inschrijftijd hebben van tien jaar, terwijl hij ook veel eerder aan de beurt had kunnen zijn. Dit geldt overigens zowel voor woningzoekenden in Leerdam als in Lingewaal. Door lang ingeschreven te zijn vergroot een woningzoekende zijn kans op een favoriete woning. Aantal verhuringen naar inkomen, leeftijd en huishouden in Lingewaal Eenpersoons huishoudens

Inkomen

Leeftijd

Huur

Huur

Huur

< € 348,99

>” € 348,99

• € 499,51

Totaal

< € 499,51 ”65

” € 20.600

7

3

0

10

”65

> € 20.600

5

7

0

12

>65

” € 18.525

2

2

0

4

>65

> € 18.525

0

2

0

2

14

14

0

28 Totaal

Subtotaal Tweepersoons

Inkomen

huishoudens

Huur

Huur

Huur

< € 348,99

>” € 348,99

• € 499,51

Leeftijd

< € 499,51

”65

” € 27.950

0

14

4

18

”65

> € 27.950

0

8

9

17

>65

” € 24.625

0

4

0

4

>65

> € 24.625

0

4

0

4

0

30

13

43

Huur

Huur

Huur

Totaal

< € 348,99

>” € 348,99

• € 526,89

Subtotaal Drie en meerpersoons-

Inkomen

huishoudens Leeftijd

< € 526,89

”65

” € 27.950

0

13

1

14

”65

> € 27.950

0

4

1

5

>65

” € 24.625

0

1

0

1

>65

> € 24.625

0

0

0

0

Subtotaal

0

18

2

20

Totaal:

14

62

15

91

91-163 – 91 –

Jaren

Wachttijden per gemeente en model 8 7 6 5

Lotingmodel

4

Aanbodmodel

3

Optiemodel

2 1 0 Culemborg

Geldermalsen

Giessenlanden

Leerdam

Lingewaal

Vestiging

N.B. In Lingewaal is het aanbodmodel eigenlijk een distributiemodel.

21.5 Weigeringen Culemborg en Geldermalsen In Geldermalsen en Culemborg zijn woningen in 2008 aangeboden volgens drie modellen. De woningen in het optiemodel moeten vaak worden aangeboden en dan met name in Culemborg Mogelijk komt dit door de manier waarop de woningen worden aangeboden. In Geldermalsen zijn met name de woningen in het aanbodmodel relatief vaak aangeboden. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het aantal weigeringen van sloopwoningen die tijdelijk werden aangeboden. In 2009 vindt een evaluatie plaats van het woonruimteverdelingssysteem. Giessenlanden In Giessenlanden werden de weigeringen van woningzoekenden niet bijgehouden. Als urgenten een passende woning weigeren, dan vervalt de urgentieverklaring. Doordat urgenten vrije keus hebben in een woning (type en kern) werden de woningen nooit geweigerd. In 2009 zal KleurrijkWonen het aantal weigeringen en de reden van weigeringen ook voor Giessenlanden bij gaan houden. Leerdam In 2008 werd een woning in Leerdam gemiddeld 1,6 keer aangeboden (2007: 1,5 keer). Woningzoekenden in Leerdam reageren zelf actief op het vrijkomende aanbod. Zij zullen de woning waarop ze zelf reageren niet zo snel weigeren. Lingewaal In Lingewaal werd een woning gemiddeld 2,2 keer aangeboden (2007: 2,5 keer). De woningen in Lingewaal worden via een distributiemodel toegewezen. Vandaar dat de kans groter is dat een woning wordt geweigerd. In het seniorencomplex ‘Buiten de Poort’ in Asperen zijn veel weigeringen geweest. Dit heeft er zelfs toe geleid dat een aantal woningen nu is verhuurd aan jongeren. De senioren wilden niet naar dit complex verhuizen omdat ze het liefst in hun eigen kern blijven wonen, omdat de woning niet aantrekkelijk genoeg is (slechts 1 slaapkamer) of omdat het aanbod te vroeg kwam.

92-163 – 92 –

Aanbiedingsresultaat naar gemeente, woning en model (aantal malen aangeboden)

Gem eente C ulem borg Gelderm alsen Leerdam Lingewaal totaal

Aanbodm odel

Lotingm odel

Optiem odel

D istributiem odel

1,7 3,4 1,6 n.v.t. 2,5

1,4 1,8 n.v.t. n.v.t. 1,6

13,7 4,7 n.v.t. n.v.t. 10,4

n.v.t. n.v.t. n.v.t. 2,2 1,5

Als weigeringsredenen zijn in 2008 vaak genoemd: ƒ Woning en/of tuin niet goed / te klein; ƒ Verkeerd moment van aanbod; ƒ Woonomgeving niet goed; ƒ Persoonlijke omstandigheden. Cijfers omtrent weigeringsredenen dienen voorzichtig gehanteerd te worden. Lang niet iedereen vult dit in en antwoordcategorieën zijn niet consistent. We blijven de reden van weigering echter monitoren om zo beter in te kunnen spelen op de wensen van onze klanten. Ook het functioneren van de verschillende modellen wordt daarbij onder de loep genomen.

21.6 Leegstand Culemborg In 2008 is er weer redelijk veel leegstand. Dit wordt met name veroorzaakt door de herstructurering Veerweg, Lelie, Heimanslaan, Platte daken woningen, Parklaanflat en Achter de poort. Ook zijn er in 2008 een aantal optiewoningen leeggekomen en het duurde langer om een kandidaat te vinden. Daarom hebben we een verbeterde procedure ingevoerd. De resultaten daarvan zullen in 2009 merkbaar zijn. Vooral het plannen van de bezichtigingen en de weigeringen, soms door de eerste twintig uitgenodigde kandidaten, leveren achterstand op. Ten aanzien van de Pardonregeling is een factuur naar gemeente en COA gestuurd. Dit zal de cijfers ten positieve beïnvloeden. Geldermalsen Er zijn het afgelopen jaar 109 woningen vrijgekomen, die via de media zijn aangeboden, en zeventig door middel van bemiddeling (bijvoorbeeld tijdelijke verhuur van sloopwoningen, statushouders, WoZoCo-woningen, aangepaste woningen, woningruil en overschrijving). In onderstaande tabel staat het aantal dagen leegstand wegens mutatie-onderhoud bij deze 109 woningen. Doordat in Geldermalsen een groot aantal woningen (nog) niet op het gewenste voorzieningenpeil is, is een lege woning bij uitstek geschikt om de basisuitrusting aan te brengen. In het verleden is er geen planmatige aanpak van de binnenkant van een woning geweest. Uiteraard gaat een en ander gepaard met langdurige leegstand en dus huurderving. Toch wordt ernaar gestreefd om, door middel van strakke inspectieplanning, afspraken met aannemers en snelle kandidaatstelling, de woningen zo vlot mogelijk te verhuren. Van structurele leegstand is in Geldermalsen geen sprake.

93-163 – 93 –

Giessenlanden De leegstandsgraad in Giessenlanden over 2008 ligt op 0,61% (2007: 0,49%). Er zijn in 2008 59 woningen opnieuw verhuurd en twaalf woningen zijn aangemeld bij Interveste ten behoeve van de projecten Oud-Arkel en Swaeneborgh. In 2007 zijn er drie woningen bij Interveste aangemeld. KleurrijkWonen kan niet achterhalen hoeveel dagen de woningen leeg hebben gestaan in verband met renovatie of huurderving in verband met het zoeken naar een nieuwe huurder. Vanaf januari 2009 worden deze gegevens wel geregistreerd.

Leerdam In Leerdam heeft in 2008 één woning langer dan zes maanden leeg gestaan. Dit is een woning die werd vrijgehouden als modelwoning. De overige leegstaande woningen stonden leeg in verband met groot onderhoud. Lingewaal In Lingewaal hebben er vijf woningen tussen de twee en drie maanden leeg gestaan. Drie woningen stonden leeg in verband met groot onderhoud. Voor de overige twee kostte het moeite om een nieuwe bewoner te vinden. Aantal leegstaande woningen per 31-12-2008

Leegstand naar periode

Culemborg

Geldermalsen

Giessenlanden

Leerdam

Lingewaal

< 1 maand

23

9

onbekend

4

0

1 - 3 maanden

12

2

onbekend

0

5

3 - 6 maanden

4

2

onbekend

0

0

6 - 12 maanden

0

2

onbekend

1

0

12 < maanden

7

0

onbekend

0

0

Totaal

46

15

onbekend

5

5

De aantallen zijn exclusief leegstand in verband met verkoop, sloop, verbouwing voor bijzondere doelgroepen en ingrijpende aanpak. In Culemborg en Geldermalsen zijn in 2008 maatregelen getroffen om nog meer woningen aansluitend te verhuren. Deze maatregelen zijn vanaf mei 2008 succesvol ingezet en waar mogelijk worden de woningen aansluitend verhuurd. De nieuwe huurders worden hierover van te voren geïnformeerd en komen direct na de eindinspectie met de oude huurder in de woning. De huurders ervaren dit als prettig. Concreet hebben deze maatregelen ertoe geleid dat we meer dan 50% van de woningen aansluitend verhuren. In Leerdam en Lingewaal was aansluitend verhuren al het beleid. Totale leegstandskosten over 2008 per gemeente (in €) Gemeente Totaal

Culemborg 185.790

Geldermalsen 139.017

Giessenlanden onbekend

Leerdam 65.262

Lingewaal 29.000

Daarnaast is er nog ruim € 54.000 aan leegstandskosten voor de garages en bedrijfsruimtes.

94-163 – 94 –

21.7 Huurbeleid De uitgangspunten voor het huurbeleid van KleurrijkWonen zijn: ƒ Voldoende beschikbaarheid van een betaalbare woningvoorraad ƒ Financiële continuïteit van de corporatie ƒ Een goede prijs-/kwaliteitsverhouding ƒ De woningen worden gewaardeerd volgens het wettelijke woningwaarderingssysteem. De huurprijs wordt verhoogd op 1 juli van elk jaar en op het gewenste niveau gebracht bij leegkomst (huurharmonisatie). Voor alle woningen is de streefhuur bepaald. Deze ligt ruimschoots onder de maximale huurprijs en varieert afhankelijk van de doelgroep, de marktomstandigheden en de kwaliteit van de woning. In Leerdam wordt bij nieuwbouwwoningen een percentage boven 65% van de maximale huurprijsgrens gehanteerd. Deze huurprijs is afhankelijk van de doelgroep en de prijskwaliteitverhouding. In Leerdam zijn in 2008 stappen gezet, met het bureau Atrivé en de Huurders Belangenvereniging Lingesteden, om samen tot een lange termijn huurbeleid te komen in verband met de stijgende woonlasten van onze huurders. In 2009 zal nadere uitwerking plaatsvinden. In het Strategisch Voorraadbeleid van Geldermalsen en Culemborg zijn voor de woningvoorraad van KleurrijkWonen het doelgroepenbeleid, het kwaliteitsbeleid, het huurprijzenbeleid en de financiële mogelijkheden op elkaar afgestemd. Een belangrijk onderdeel van het Strategisch Voorraadbeleid is het huurbeleid. De modernisering van het woonbeleid, de positie van de huur- en koopwoning, de huur en de hypotheek, de stagnatie in de discussie daarin, is al jaren een politiek hangijzer. De belangrijkste doelstelling is een betere verhouding te krijgen tussen de prijs en kwaliteit van huurwoningen. Voorop staat dat kwetsbare groepen moeten worden ontzien. Kwaliteit en prijs moeten meer met elkaar in evenwicht komen en doorstroming moet bevorderd worden. Gemiddelde netto huurprijs in € per gemeente

Gemeente Culemborg Geldermalsen Giessenlanden Leerdam Lingewaal

1 juli 2007

1 juli 2008

404 382 onbekend 378 388

421 388 onbekend 390 399

Huurverhoging 1 juli 2008 Onze uitgangspunten voor de huurverhoging 2008 waren voor de locaties Geldermalsen en Culemborg: ƒ Inflatievolgend beleid, d.w.z. de maximale huurverhoging is beperkt tot het inflatiepercentage van het jaar 2007, dit is 1,6% en geldt voor de meeste woningen. ƒ Verzilverde en aangekochte bijzondere woningen en bedrijfspanden: huurverhoging volgens het contract. Als dat niet contractueel is geregeld de maximaal toegestane huurverhoging; ƒ Huurverhoging voor garages 3%.

95-163 – 95 –

Bovenstaande uitgangspunten zijn met het Huurdersplatform van Culemborg en Geldermalsen besproken en het voorstel heeft hun instemming gekregen. Voor de locatie Leerdam en Lingewaal zijn de volgende uitgangspunten in 2008 gehanteerd: ƒ De woningen met een scheve prijs-kwaliteitsverhouding krijgen een hogere c.q. lagere verhoging; ƒ Woningen waarvoor een sloopbesluit ligt in de periode 2010-2015 (label 2), krijgen een inflatievolgende huurverhoging; ƒ Woningen waarvoor een sloopbesluit in de periode tot 2010 (label 1) is genomen, krijgen conform de afspraken géén huurverhoging. Het huurverhogingvoorstel is met de huurdersorganisatie besproken. De HBL (Huurders Belangenorganisatie Lingesteden) heeft zich opnieuw voor haar leden ingezet om een gematigde huurverhoging te bedingen. De regering heeft een landelijke huurverhoging van maximaal 1,6% (inflatie) voorgeschreven. Daardoor was het niet mogelijk ons uitgangspunt ‘verminderen scheve prijs-/kwaliteitsverhouding’ toe te passen. Bij mutatie wordt de huurprijs van een woning van KleurrijkWonen in overeenstemming gebracht met de door ons nagestreefde prijs-kwaliteitsverhouding. Geriefsverbeteringen bij mutatie worden in de huur doorberekend.

Afwijkingen Culemborg Voor een aantal woningen geldt de algemene huurverhoging niet. Woningen die in de periode 20082009 worden gerenoveerd of gesloopt krijgen geen huurverhoging. Dit zijn 315 woningen in Culemborg. Geldermalsen Voor een aantal woningen geldt de algemene huurverhoging niet. Woningen die in de periode 20082009 worden gerenoveerd of gesloopt krijgen geen huurverhoging. Het betreft bijna tweehonderd woningen. Giessenlanden Van woningen met het slooplabel 1 en de woningen met slooplabel 2 waarvan de sloop nadert is de huur bevroren. Eén huurder in Giessenburg krijgt geen huurverhoging; met deze huurder is afgesproken dat hij een vast bedrag per maand betaalt (€ 113,45). Dit komt voort uit onderhandelingen voor de aankoop van een stuk grond. Leerdam De huur van de woningen met het slooplabel 1 (tot 2010) en de woningen met slooplabel 2 (20102015), waarvan de sloop nadert, is in 2008 bevroren. De andere slooplabel 2 complexen zouden eigenlijk ook 0% moeten krijgen omdat het minder dan vijf jaar voor de sloopdatum is. Maar aangezien de sloopbesluiten nog niet zijn genomen, zijn de huren van deze complexen verhoogd met 1,6%. Lingewaal Van de woningen met slooplabel 1 is de huur bevroren.

96-163 – 96 –

Huurprijzen ten opzichte van het landelijke gemiddelde De gemiddelde huurverhoging lag landelijk op 1,5%. De gemiddelde huurprijs in de sector kwam eind 2008 landelijk gemiddeld uit op € 430. De gemiddelde huurprijs als percentage van maximaal redelijk ligt landelijk op 69%. Hieronder wordt per gemeente de vergelijking met het landelijk gemiddelde gemaakt.

Culemborg Voor Culemborg komt de gemiddelde huurverhoging uit op 1,43% De gemiddelde huur komt daarmee uit op € 421 per 31 december 2008 (2007: € 404,-). De woningen in Culemborg hebben een huurprijs van gemiddeld 66% van de maximaal redelijke huurprijs. Geldermalsen Voor Geldermalsen komt de gemiddelde huurverhoging uit op 1,49%. Per 31 december 2008 ligt de gemiddelde huurprijs per woning op € 388 (€ 382 in 2007) terwijl het landelijke gemiddelde in de sector uitkomt op € 430. De gemiddelde huurprijs per woning is gestegen ten opzichte van vorig jaar. Dit komt doordat woningen werden geharmoniseerd en verbeterd bij mutatie. De woningen in Geldermalsen hebben een huurprijs van gemiddeld 61% van de maximaal redelijke huurprijs. Giessenlanden Het huurverhogingvoorstel is met de Huurdersraad besproken. De huurverhoging die is doorgevoerd was het landelijke percentage van 1,6%. Leerdam Voor Leerdam komt de gemiddelde huurverhoging uit op 1,5%. Per 31 december 2008 is de gemiddelde huur per woning in Leerdam € 390 (2007: € 378) terwijl het landelijke gemiddelde in de sector uitkomt op € 430. De gemiddelde prijs per woning is gestegen ten opzichte van vorig jaar. De woningen in Leerdam hebben een huurprijs van gemiddeld 66% van de maximale huurprijsgrens. Lingewaal Voor Lingewaal komt de gemiddelde huurverhoging uit op 1,5%. De gemiddelde huur per woning ligt op € 399 (2007: € 388). Gemiddeld hebben de woningen een huurprijs die ligt op 64% van de maximaal redelijke huurprijs. Praktisch alle woningen vallen in de betaalbare huurklasse met een huur tot € 535,33. In de onderstaande tabel worden de percentages huurverhoging per gemeente weergegeven. Vergelijking huurverhoging (%) per gemeente en landelijk Jaar 2004 2005 2006 2007 2008

Culemborg 2,9 1,5 2,3 1,0 1,4

Geldermalsen 3,0 1,6 2,2 1,1 1,5

Giessenlanden onbekend onbekend onbekend onbekend 1,6

97-163 – 97 –

Leerdam 3,4 1,6 2,0 1,0 1,5

Lingewaal 3,4 1,6 2,0 1,0 1,5

Landelijk 2,9 1,6 2,4 1,1 1,5

Woningbezit per 31-12-2008 naar huurklasse en gemeente

Huurklasse Culemborg Goedkoop (< 348,99) Betaalbaar (€ 348,99 € 535,33) Duur (>€ 535,33) Totaal

%

Geldermalsen

%

Giessenlanden

%

Leerdam

%

Lingewaal

%

Totaal Kleurrijk Wonen

%

804

23

744

32

352

30

1.006

31

271

21

3.177

28

2.404

69

1.446

63

789

68

2.156

67

969

76

7.764

68

299

9

101

4

14

1

68

2

33

3

515

4

3.507

100

2.291

100

1.155

100

3.230

100

1.273

100

11.456

100

21.8 Bezwaren tegen de huurverhoging Er zijn in 2008 geen bezwaren tegen de huurverhoging ingediend. In Culemborg zijn wel meldingen/klachten binnen gekomen over zaken in en rond de woning. Na behandeling hiervan zijn er geen meldingen naar de huurcommissie gegaan. In Geldermalsen zijn er negentien rappelbrieven gezonden aan huurders die hun huurverhoging niet betaalden maar geen bezwaar hebben ingediend. Na de gevolgde wettelijke procedure werd ook de huurverhoging van deze woningen definitief.

21.9 Huurtoeslag Het ministerie van VROM bepaalt nog wel het beleid rondom de huurtoeslag, maar de uitvoering ligt sinds 2006 bij de Belastingdienst. Na een moeizame start met veel automatiseringsproblemen, waarbij toeslaggerechtigden soms lang moesten wachten op hun voorschotten, is de verwerking van aanvragen en mutaties in 2008 een stuk sneller gegaan. Inmiddels worden de meeste aanvragen automatisch gecontinueerd (december). In de eerste helft van 2008 heeft de Belastingdienst de definitieve huurtoeslagen over 2006 vastgesteld. In het najaar van 2008 heeft de Minister, vanwege uitvoeringsproblemen bij de Belastingdienst, besloten de passendheidstoets en verhuisnorm af te schaffen met terugwerkende kracht tot 1 januari 2008. De gemeenten hoeven dan ook niet meer de zogenaamde ‘passendheidsverklaringen’ af te geven bij dure verhuizingen. Dit gold voor woningen met huurprijzen tussen de aftoppingsgrenzen en de maximale huurgrens. De gemeenten konden jaarlijks voor maximaal vier procent van de nieuwe huurtoeslagtoekenningen een passendheidsverklaring afgeven (verhuisnorm). Kwam men daarboven, dan werd een boete opgelegd. Het gevolg is dat huurders voor dure woningen zonder wettelijke belemmeringen huurtoeslag kunnen ontvangen. Het blijft echter de verantwoordelijkheid van de woningzoekende/huurder om woningen te zoeken die bij zijn/haar budget passen. In Culemborg hebben 797 huurders (waarvan het bekend is) huurtoeslag ontvangen in 2008. Het ging hierbij om een totaalbedrag van € 1.538.603. In Geldermalsen hebben 429 huurders huurtoeslag ontvangen in 2008 voor een totaalbedrag van € 714.134. In Leerdam wordt gewerkt met een Huurtoeslag Informatiepunt (HIP). De medewerkers hebben via internet toegang tot de centrale database van de belastingdienst. In 2008 hebben maar weinig klanten

98-163 – 98 –

hiervan gebruik gemaakt, omdat zij door de belastingdienst worden gestimuleerd om via de belastingdienst zelf gegevens op te vragen en zaken te regelen. In Leerdam, Lingewaal en Giessenlanden is geen inzicht in het aantal aanvragers en ontvangers van huurtoeslag.

21.10 Huurachterstanden Culemborg en Geldermalsen Het niet (tijdig) betalen van de huur kan soms leiden tot grote problemen. Bij de huurder omdat deze uiteindelijk uitzetting en dakloosheid boven het hoofd hangt. Maar ook bij KleurrijkWonen omdat met het innen van openstaande vorderingen onevenredig hoge kosten gepaard gaan. Al lange tijd benaderen we actief de huurders met betalingsachterstanden. Voordat de vordering in handen wordt gegeven van de deurwaarder, bieden we hen de mogelijkheid om de betaling te regelen. De ervaringen zijn steeds positiever en het heeft daadwerkelijk tot minder deurwaarderszaken geleid. In Culemborg heeft deze werkwijze wel geleid tot een iets hogere huurachterstand. In 2009 wordt het beleid weer tegen het licht gehouden om tot nog meer preventie te komen. In het gehele werkproces van maandelijks innen, herinneringen, het inschakelen van een deurwaarder en uitzetting, staat ´goed huurderschap´ centraal. De visie van KleurrijkWonen is om tijdig betalen, dat wil zeggen voor de eerste van de maand, te belonen, achterstanden tijdelijk te accepteren indien noodzakelijk, maar met huurders zo snel mogelijk terug te keren naar de normale situatie van ´goed huurderschap´. Soms is het nodig om daarvoor de hulp van familie, de RIBW, andere maatschappelijke organisaties of budgetbeheer in te schakelen. Met behulp van 'bemoeizorg' en persoonlijke gesprekken kan slecht betalingsgedrag soms positief worden beïnvloed. Ook het overleg met partners zoals gemeente, politie en sociale dienst zorgt ervoor dat al te grote problemen als gevolg van betalingsachterstanden kunnen worden voorkomen, doordat bewoners op een adequate manier kunnen worden begeleid. Van belang is de ketenregie: iedere partij is een schakel in de oplossing. In Culemborg en Geldermalsen is actief gewerkt met ‘goed huurderschap’. In 2009 zullen ook de andere werkgebieden van KleurrijkWonen hiermee gaan werken. In Geldermalsen wordt al geruime tijd een zeer actief huurachterstandenbeleid gevoerd. We doen ongeveer 120 huisbezoeken per jaar en we bieden actief hulp en betalingsregelingen aan bij betalingsproblemen. Wij wijzen de klant op de hoge deurwaarderskosten en wij kunnen hen doorverwijzen naar de sociale dienst bij de gemeente Geldermalsen. Dit alles om ontruimingen tot een minimum te beperken en toch de achterstanden naar een meer aanvaardbaar niveau terug te brengen. Alleen als de klant op geen enkele manier tot beter betaalgedrag is te brengen, gaan we over tot ontruiming. Dit beleid heeft in 2008 tot een geleidelijke daling van de huurachterstanden geleid. Ontwikkeling huurachterstand Culemborg en Geldermalsen 2005 - 2008

2005

2006

2007

2008

Huurachterstand € 453.000 € 705.424 € 576.137 € 410.544 % bruto jaarhuur

1,92

2,91

2,07

1,35

Aantal huurders (incl. vertrokken)

602

864

666

621

€ 752,49

€ 816,46

€ 865,07

€ 661,10

Gemiddelde achterstand

99-163 – 99 –

Giessenlanden KleurrijkWonen heeft de huurachterstanden van het gemeentelijk woningbedrijf Giessenlanden in 2008 niet overgenomen en kan niet rapporteren over de achterstanden gedurende dat jaar. De huurders zonder automatische incasso, hebben in 2008 een brief ontvangen met een antwoordstrookje om alsnog een automaat af te geven aan KleurrijkWonen.Dit heeft uiteindelijk 65 machtigingen opgeleverd. Leerdam en Lingewaal De huurachterstand per 31 december 2008 bedraagt € 315.970. (2007: € 316.883). Dit is inclusief de vertrokken bewoners. Dit is 1,55% van de bruto jaarhuur (2007: 1,52%). Exclusief vertrokken bewoners bedraagt de huurachterstand € 133.103 (2007 € 160.958). Dit is 0,65% van de bruto jaarhuur (2007: 0,77%). In totaal zijn het 347 huurders en ex-huurders (2007: 272: 215 Leerdam en 57 Lingewaal) die de huurachterstand, met een gemiddeld bedrag van € 911 (2007: € 1.019) hebben veroorzaakt. Het gemiddelde bedrag is gedaald, maar het aantal huurders met een achterstand is ten opzichte van 2007 met 11,6% toegenomen. In 2007 is veel aandacht besteed aan een alerte incassoprocedure en in 2008 is deze verder aangescherpt. Het gemiddelde bedrag aan achterstand daalde met 11,9%. De hoge bedragen worden vooral veroorzaakt door vertrokken huurders, waarvan een aantal een hoge vordering betreft voor het uitvoeren van herstelwerkzaamheden. De deurwaarderskosten zijn in dat geval vaak ook hoog. In 2008 is per saldo aan huur € 5.362 afgeboekt (2007: € 14.762). Dit bedrag ligt in 2008 dus aanzienlijk lager. De huurachterstand van 118 (ex-)huurders is uit handen gegeven aan een deurwaarder. Het gaat hierbij om een bedrag van € 207.134 (2007: € 191.395). De aantallen en bedragen fluctueren sterk in de loop van het jaar. Maandelijks wordt de stand gemonitord en besproken om daarop sneller te kunnen sturen. Dat krijgt in 2009 verder vorm. In Leerdam en Lingewaal wordt gewerkt met gebiedsteams. Elk gebiedsteams heeft een huurincassomedewerker, die in een vroeg stadium huurachterstanden probeert tegen te gaan. In een beperkte vorm is reeds in 2008 met goed huurderschap gewerkt. Kandidaten die hierin als een risico staan gemeld, worden persoonlijk benaderd. Daarmee worden ook huurachterstanden en ontruimingen teruggedrongen. Bij tachtig procent van de ontruimingen hebben de huurders een verleden van nog geen twee jaar. In gevallen waar de huurder aangaf dat er meerdere schuldeisers waren en de huurachterstand dermate groot was dat deze zonder hulp niet meer kon worden voldaan, is de huurder doorverwezen naar de Regionale Sociale Dienst, team schuldhulpverlening. In 2008 zijn vijftien huurders (periode juni – december) doorverwezen. Dertien van deze huurders komen uit Leerdam. In september 2008 werden huurders via Woonwijs (het bewonersblad) geïnformeerd over de mogelijkheid tot het afgeven van een machtiging voor automatische incasso om de huur te incasseren. Deze actie leverde elf extra machtigingen op. Ook zijn de huurders duidelijk geïnformeerd over de eventuele gevolgen bij het laat of niet betalen van de huur en hoe zij hulp kunnen krijgen bij schulden. Deze actie wordt bij herhaling in Woonwijs (vanaf 2009 ‘Thuis’ ) opgenomen.

100-163 – 100 –

Ontwikkeling huurachterstand Leerdam en Lingewaal 2005 - 2008

Huurachterstand

2005

2006

2007

2008

€ 370.819

€ 345.696

€ 316.888

€ 399.500

% bruto jaarhuur

1,86

2,73

1,52

1,96

Aantal huurders (incl. vertrokken)

605

625

311

641

€ 613

€ 553

€ 1.019

€ 623

Gemiddelde achterstand

21.11 Huisuitzettingen KleurrijkWonen voert een actief huurachterstandenbeleid. Dat wordt gedaan door medewerkers met specifieke taken. Door klanten actief hulp te bieden en te ondersteunen bij betaalgedrag en betalingsregelingen, worden de ontruimingen beperkt. Alleen als de klant op geen enkele manier tot beter betaalgedrag is te brengen, gaan we over tot ontruiming. Bij een aantal ontruimingen was naast huurschuld ook sprake van illegale bewoning, geen hoofdverblijf, zich niet houden aan de voorwaarden van tweede kans, verwaarlozing of ernstige overlast voor de omgeving. In Culemborg heeft het geresulteerd in negen ontruimingen in 2008. Drie ontruimingen zijn voormalige asielzoekers met een specifieke, eigen problematiek. In Geldermalsen is bij dertien bewoners een ontruiming aangezegd in 2008. Hiervan heeft één aangezegde ontruiming werkelijk plaatsgevonden. In negen gevallen is een ontruiming voorkomen doordat de volledige achterstand inclusief kosten in voldaan. In drie gevallen is een betalingsregeling getroffen. In Leerdam is elf maal een vonnis tot ontruiming uitgesproken. Uiteindelijk zijn vier woningen ontruimd. In Lingewaal is bij drie gevallen een vonnis tot ontruiming uitgesproken en zijn er twee daadwerkelijk ontruimd.

101-163 – 101 –

22

Specifieke doelgroepen

22.1 Ouderen Culemborg In 2008 werden 43 van de vrijgekomen woningen verhuurd aan mensen van 65 jaar of ouder. Dit is 23% van de verhuringen (2007: 21%). Dit is meer dan het relatieve aandeel (20,3%) van ouderen in het woningzoekendenbestand. De vraag naar vrijkomende woningen voor senioren blijft nagenoeg hetzelfde als voorgaande jaren. Daardoor blijft het aanbod voor senioren onze aandacht houden. Dit proberen we te ondervangen door in nieuwbouwprojecten zoveel mogelijk levensloopbestendige woningen te bouwen en in de bestaande bouw woningen op te plussen. Met Stichting Zorgcentra De Betuwe is een nieuw plan voor een zorgboerderij met twaalf eenheden en de bouw van elf ecologisch verantwoorde woningen gerealiseerd. Het project is bijzonder vanwege de ‘mix’ aan bewoners die er komt te wonen. Het plan heeft de naam Betuwehoeve en is gelegen in de wijk Lanxmeer. Het gaat om een kleinschalige woonvoorziening voor ouderen met psychogeriatrische problemen uit de landelijke regio en om vier zelfstandige woningen voor mensen met een verstandelijke beperking. Daarnaast zijn er zeven reguliere koop- en huurwoningen gebouwd. We willen dat mensen zo lang mogelijk in hun eigen woning kunnen blijven wonen. Met extra aanpassingen is dat vaak goed mogelijk. Vaak maken kleine aanpassingen het wonen in hun eigen woning makkelijker voor ouderen. Via de WMO is het mogelijk om deze aanpassingen aan te laten brengen, waarbij wij een faciliterende rol innemen. In 2008 zijn er in Culemborg, in het kader van de WMO,honderd (2007: 98) aanpassingen in woningen aangebracht. De maatregelen variëren van beugels, douchestoeltjes en anti-slipcoating tot hulpmiddelen om niveauverschillen te overbruggen en meer ingrijpende aanpassingen. Een van de bijzondere diensten in Culemborg is de terminale zorg. De Stichting Vrijwillige Terminale Zorg huurt een woning in de buurt van een verzorgingshuis. Eind 2006 zijn de eerste plannen gemaakt voor twee grotere woningen in het KWC-gebied (Koningin Wilhelmina College-gebied). Vanwege stagnatie zijn er in 2007 met deze plannen geen vorderingen gemaakt, maar in 2008 is hier verder mee gegaan. Inmiddels is de eerste paal van de nieuwbouw geslagen.

Geldermalsen In 2008 werden dertig van de vrijgekomen woningen verhuurd aan mensen van 65 jaar of ouder. Dit is 18% van de verhuringen (2007: 16,6%). Dit is minder dan het relatieve aandeel (20,3%) van ouderen in het woningzoekendenbestand. KleurrijkWonen heeft in de gemeente Geldermalsen dertig woonzorgwoningen, waarvan 25 in Geldermalsen aan De Wieken en acht in Het Blauwe Huis in Beesd. Deze woonzorgwoningen staan in de nabijheid van een verzorgingshuis, van waaruit faciliteiten kunnen worden betrokken. In het centrum van Geldermalsen heeft KleurrijkWonen een aantal jaren geleden dertien seniorenappartementen aangekocht aan ’t Hooghuis. Later zijn er nog vier woningen bijgekocht, de laatste twee in 2008. Het streven is deze enigszins gedateerde woningen gebruikersvriendelijker te maken voor de oudere bewoners, waardoor hulpmiddelen gemakkelijker gebruikt kunnen worden.

102-163 – 102 –

Het gebruiksvriendelijker maken gebeurt waar mogelijk in bewoonde staat; waar de bewoners daar niet aan mee wilden werken, maken we de appartementen geschikt bij leegkomst of bij aankoop. Veel bewoners zijn op leeftijd en zien op tegen de aanpak, ook al wordt die door KleurrijkWonen gefaciliteerd. Door de wijziging van de woningindeling vervalt een slaapkamer. Keuken, toilet en douche zijn vergroot, de plafonds zijn vervangen, de drempels verwijderd, voorzien van antislipvloeren en er zijn lichtsensoren aangebracht. Ook is er een verhoogd toilet geplaatst en zijn er voorbereidingen voor alarmering getroffen. Er zijn inmiddels zeven woningen gerenoveerd, waarvan de meeste in 2007 en een deel in 2008.

Giessenlanden In 2008 werden elf van de vrijgekomen woningen verhuurd aan mensen van 65 jaar of ouder. Dit is 19% van de verhuringen. Dit is minder dan het relatieve aandeel (37%) van ouderen in het woningzoekendenbestand. De vraag naar vrijkomende woningen voor senioren in Arkel is groot. Door de geplande renovatie (eventuele sloop) in Swaeneborgh is een aantal senioren direct doorgestroomd naar een seniorenwoning in de Dr. Dreeslaan of Peperhof. Reguliere woningzoekenden die willen verhuizen naar een seniorenwoning komen hierdoor in het gedrang. Gemeente Giessenlanden heeft 159 woningen voor bijzondere doelgroepen. Dit zijn woningen die bij vrijkomen worden toegewezen aan 55-plus huishoudens of gehandicapten.

Leerdam In 2008 werden 20 van de vrijgekomen woningen verhuurd aan mensen van 65 jaar of ouder. Dit is 10% van de verhuringen (2007: 13,5%). Dit is minder dan het relatieve aandeel (25%) van ouderen in het woningzoekendenbestand. De vraag naar vrijkomende woningen voor senioren, blijft nagenoeg hetzelfde als voorgaande jaren. Daardoor blijft het aanbod voor senioren onze aandacht houden. Dit proberen we te ondervangen door in nieuwbouwprojecten zoveel mogelijk levensloopbestendig te bouwen. KleurrijkWonen heeft in de gemeente Leerdam 422 woningen voor bijzondere doelgroepen. Dit zijn woningen die bij vrijkomen worden toegewezen aan 55-plus huishoudens of gehandicapten. Door sloop worden in 2009 24 seniorenwoningen in Leerdam-Oost aan de woningvoorraad onttrokken.

Lingewaal In 2008 werden 15 van de vrijgekomen woningen verhuurd aan mensen van 65 jaar of ouder. Dit is 16,4% van de verhuringen. KleurrijkWonen heeft in de gemeente Lingewaal 212 woningen voor bijzondere doelgroepen. Dit zijn woningen die bij vrijkomen worden toegewezen aan 55-plus huishoudens en gehandicapten. In 2009 vindt een correctie plaats op het aantal woningen omdat woningen in het sloopcomplex Leyenburg in Heukelum bij mutatie niet meer verhuurd worden.

103-163 – 103 –

Wonen en zorg

Giessenlanden

Leerdam

Lingewaal

159

422

212

Woningen voor overige bijzondere doelgroepen

0

0

0

Eenheden voor bijzondere doelgroepen in bijzondere woongebouwen

0

32

0

159

454

212

Omvang bezit woningen voor bijzondere doelgroepen per 31-12-2008: Ouderen en gehandicaptenwoningen

22.2 Toegankelijkheid Een toegankelijke woning is een woning die zonder traplopen van buitenaf bereikbaar is en waarin de belangrijkste vertrekken gelijkvloers liggen. De praktijk is echter dat dit lang niet altijd betekent dat de woningen ook daadwerkelijk geschikt zijn voor de huisvesting van ouderen en zorgbehoeftigen. De woonkwaliteit van de woningen voldoet vaak niet aan de eisen die hieraan, vanuit de zorgbehoefte, worden gesteld. De omvang van de voorraad toegankelijke woningen wordt bijgehouden en ‘geconfronteerd’ met de behoefte aan deze woningen. In Leerdam bedroeg de omvang 698 woningen, in Lingewaal 226 woningen, in Culemborg 629 en in Geldermalsen 530 woningen.

22.3 Bijzondere doelgroepen KleurrijkWonen werkt als maatschappelijke onderneming samen met verschillende partners om het beleid, gericht op bijzondere aandachtsgroepen, vorm te geven. Samen met de maatschappelijke (zorg)instellingen en welzijnspartners is geprobeerd aan de speciale vraag naar huisvesting te kunnen voldoen. Zo worden er woningen verhuurd aan organisaties die zich bezighouden met de begeleiding van mensen met een verstandelijke beperking, zoals St. Waalborg, GVT Geldermalsen, de Stichting Thomashuizen en de Stichting Woonvormen. Locatiegerichte doelgroepen waar in 2008 voor gewerkt is, zijn in deze paragraaf beschreven.

Culemborg KleurrijkWonen verhuurt een Thomashuis in Culemborg (Ridderstraat 186). De eerste klanten hebben begin 2008 het pand betrokken. Onder begeleiding van een zorgondernemer, wordt aan deze mensen persoonlijke aandacht en een warme huiselijke sfeer geboden, waar zij zich ‘thuis’ kunnen voelen. Stichting Woonvormen is een stichting die zich bezighoudt met het begeleiden van mensen met een verstandelijke beperking. Een deel van de cliënten van Stichting Woonvormen huurt direct of indirect een woning bij KleurrijkWonen. In 2008 ging het om 44 mensen. Met Stichting Woonvormen is een nieuwe locatie, genaamd de Betuwehoeve, geopend. Dit is een appartementencomplex met veertien eenheden. Deze is gelegen in de wijk Lanxmeer. Er zijn vier woningen (verdeeld in acht appartementen) bestemd voor een project begeleid wonen voor mensen met een verstandelijke beperking.

104-163 – 104 –

De samenwerkingsovereenkomst die met het RIBW (Regionale Instelling voor Beschermd Wonen) bestaat, is stilzwijgend verlengd. Omdat we een betere samenwerking hebben met het loket Bemoeizorg is deze samenwerking minder nodig geweest. In 2008 is de vestiging van het RIBW in BonVie geopend. BonVie vormt een belangrijk wijksteunpunt in Parijsch. Bewoners wonen in een gewone wijk met een steunpunt in het dienstencentrum. Samen met Arcaris en RIBW wordt er gestart om in Culemborg een opvang op te zetten voor mensen zonder huisvesting. We zijn in 2008 begonnen met een locatieontwikkeling voor een tussenvoorziening en hebben een pand aangekocht dat geschikt is voor herontwikkeling. Met RIBW wordt nu een samenwerkingsovereenkomst opgesteld. Al enige jaren wordt geconstateerd dat de problemen van een aantal bewoners om een gecoördineerde aanpak van verschillende organisaties vraagt. Betrokkenen zijn de Politie, Sociale Zaken, Maatschappelijk werk, de Gelderse Roos, het RIBW, de GGD, KleurrijkWonen en het platform Tussen Wal en Schip. Doel van de samenwerking is het juiste vangnet bieden aan personen die dit nodig hebben. De organisaties zijn in 2008 zeven keer bijeengekomen. De aanpak van het platform is praktisch: in totaal zijn er zeven cases besproken en afgehandeld waarbij huurders uit Culemborg zijn betrokken. De resultaten van de bemiddeling zijn niet gemakkelijk in cijfers weer te geven. Bij een aantal mensen zijn herkenbare verbeteringen in kwaliteit en effectiviteit in begeleiding geconstateerd en de organisaties vinden elkaar steeds gemakkelijker. In Culemborg bevinden zich één grotere en één kleinere locatie voor woonwagens. Op deze locaties doen zich de nodige problemen voor op het gebied van bewoning en handhaving van de openbare orde. Om meer sturing aan het oplossen van de problemen te kunnen geven is KleurrijkWonen deelnemer in de werkgroep Woonwagenbeleid. Samen met de gemeente en partners als politie en Maatschappelijk Werk is er gewerkt aan normalisatie van de situatie. In 2008 is de locatie Dinkelpad (2 standplaatsen) in het gewone beheer van onze organisatie gekomen. Er is een intentieovereenkomst tot grondaankoop en er zijn gesprekken met de bewoners en omwonenden gevoerd. De wachtlijst die de gemeente hanteert is overgenomen door KleurrijkWonen en in Woongaard gebracht. De werkgroep Harry’s Home zet zich in voor een woonvorm in Culemborg voor mensen met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH). Aanleiding voor het initiatief is dat een van de leden van de vriendengroep door een hersenbloeding niet meer thuis kan wonen. De nieuwe woonvorm zal aan twaalf mensen die in dezelfde positie verkeren, een aangepast thuis en deskundige begeleiding bieden. Na intensieve bijeenkomsten, waar de uitgangspunten en verwachtingen van alle partijen grondig werden doorgesproken, is op 1 juli 2008 door KleurrijkWonen, zorgorganisatie Syndion en de werkgroep Harry’s Home een intentieverklaring getekend om te komen tot een woonvorm voor jongeren met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH). Met deze overeenkomst verplichten de partijen zich om zich in te spannen voor realisatie van het project. Eind 2008 is daar een nieuwe ontwikkeling bijgekomen; de bouw van een bibliotheek te combineren met dit initiatief. Stichting Timon is een woongroep op christelijke grondslag waar een aantal gezinnen op vrijwillige basis (vier) jongeren, die dat nodig hebben, voor maximaal een jaar begeleiden. Door planbezwaren van omwonenden is het nog steeds niet gelukt om een nieuwbouwcomplex met appartementen te realiseren, die door Stichting Timon zal worden gehuurd. De uitkomst van de bezwaarprocedures is in 2008 afgewezen maar inmiddels heeft de Raad van Staten groen licht gegeven.

105-163 – 105 –

Geldermalsen De panden Notarisappel 29 t/m 35 (oneven) en Schaepmanstraat 19 in Geldermalsen verhuren we aan de Stichting Woonvormen. In deze zogenaamde GVT’s (Gezins Vervangende Tehuizen) zijn verstandelijk gehandicapten gehuisvest. Het aangekochte pand aan de Willem de Zwijgerweg 72 wordt momenteel geschikt gemaakt voor de huisvesting van deze bewoners. De panden aan de Notarisappel en Schaepmanstraat zullen na de verhuizing een andere bestemming krijgen. Sinds 2004 worden ook acht appartementen en een gemeenschappelijke ruimte verhuurd in Meteren (L. Wildschutstraat) aan verstandelijk gehandicapten. Zij worden begeleid door de Stichting Woonvormen. De toewijzing van de appartementen geschiedt door de Stichting Woonvormen. In het pand Willem de Zwijgerweg 29 in Geldermalsen zijn vijf kamers gevestigd voor verstandelijk en lichamelijk gehandicapten. Deze zijn verhuurd aan de Stichting Waalborg. In het pand aan de Gerdina’s Hof 17 te Geldermalsen is sinds november 2007 een Dag Activiteiten Centrum voor kinderen met een beperking gehuisvest. De huurder is Siloah De Linge-oever. KleurrijkWonen verhuurt een Thomashuis in Buurmalsen voor maximaal acht bewoners met een verstandelijke beperking. KleurrijkWonen verhuurt tien kamers aan de Krooiweg 8 in Deil. Het was de bedoeling om achter dit pand nog een aantal HAT-woningen te realiseren, maar dit plan is niet haalbaar gebleken. Voorlopig is er geen alternatieve bestemming voor dit pand. In Meteren (gemeente Geldermalsen) wordt in Kalenberg een viertal chalets verhuurd. Wanneer deze woningen vrijkomen, worden ze via het regionale optiemodel verdeeld. Het pand Van Houtenstraat 1 in Geldermalsen wordt verhuurd aan de Kinderopvang Rivierenland B.V. De vraag naar plaatsen voor kinderopvang in Geldermalsen neemt nog steeds toe. In dit verband is door KleurrijkWonen een pand aan de Gerdina’s Hof 17 aangekocht en geschikt gemaakt als kantoorruimte voor de Kinderopvang. In het pand Homburg 1 in Beesd is een gezondheidscentrum gevestigd. Dit is gedeeltelijk verhuurd aan een huisartsenmaatschap en voor een deel aan de Stichting Thuiszorg en Maatschappelijk Werk. KleurrijkWonen heeft in 2008 hiernaast een tandartsenpraktijk gerealiseerd. Ook deze wordt verhuurd.

Giessenlanden Gemeente Giessenlanden houdt het aantal en soort van de toegewezen verzoeken van WMOvoorzieningen bij en ook de doorlooptijd en bedrag. Op het moment van verslaglegging is kwartaal 4 nog niet verwerkt bij de gemeente. Daarnaast registreert de gemeente alle verzoeken (zowel huurwoningen als particuliere woningen). Vanaf 2009 lopen de verzoeken van voorzieningen bij huurwoningen via KleurrijkWonen. Leerdam en Lingewaal KleurrijkWonen verhuurt in Asperen gemeente Lingewaal een Thomashuis. Deze kleinschalige woonvoorziening is bestemd voor 7 mensen met een verstandelijke beperking. Onder begeleiding van 3 zorgondernemers die ook in het Thomashuis wonen, wordt aan deze mensen een veilige en vertrouwde woonomgeving geboden. Stichting Philadelphia is een landelijke netwerkorganisatie voor mensen die zorg en/of ondersteuning nodig hebben, ongeacht oorzaak, beperking of leeftijd.

106-163 – 106 –

KleurrijkWonen realiseert in het complex op het Meesplein ook voor Stichting Philadelphia 16 appartementen. Stichting Philadelphia gaat de appartementen verhuren aan zestien gehandicapten. Deze cliënten krijgen naast een eigen appartement ook een gezamenlijke ontmoetingsruimte. In Leerdam aan de Glashof is in samenwerking met KleurrijkWonen door Stichting Philadelphia een woonvorm opgezet voor mensen met een lichamelijk of een verstandelijke beperking. Het gaat hier om individueel geclusterd wonen, met gemeenschappelijke huiskamer. Syndion is een organisatie die dienstverlening en ondersteuning biedt aan kinderen, jongeren en volwassenen met een verstandelijke en/of lichamelijke handicap of andere problemen. Op het gebied van wonen, zorg en welzijn heeft KleurrijkWonen in samenwerking met Syndion diverse projecten opgezet voor mensen met een verstandelijke en-/ of lichamelijke beperking. KleurrijkWonen verhuurt aan Syndion woningen op de Noordwal in Leerdam. De cliënten wonen er zelfstandig maar met begeleiding van Syndion. Diverse projecten zijn in ontwikkeling. KleurrijkWonen realiseert voor Syndion, in het centrum van Leerdam, aan de Nieuwstraat een gebouw met 7 appartementen en een gezamenlijke ruimte. De appartementen gaan bewoond worden door mensen met een verstandelijke beperking. In Leerdam West wordt het woonzorgcomplex gerealiseerd, dit is een samenwerking van KleurrijkWonen, Koningin Emmahuis, Syndion en Stichting Peuterwerk (SKCN). In het woonzorgcomplex realiseert KleurrijkWonen voor Koningin Emmahuis 50 appartementen zijn bestemd voor de huidige bewoners van het Koningin Emmahuis. 7 appartementen worden voor de cliënten van Syndion gerealiseerd. Koningin Emmahuis is een woon- en zorgcentrum in Leerdam en biedt zorg en dienstverlening aan senioren. KleurrijkWonen ontwikkelt voor Koningin Emmahuis naast 50 appartementen in Leerdam West Broekgraaf ook een complex met clusterwoningen op het Meesplein in Leerdam West. Koningin Emmahuis gaat deze clusterwoningen verhuren aan haar lichtdementerende cliënten. Het gaat om vier groepen van zes bewoners, die voor een belangrijk deel nog in staat is zich zelf met begeleiding te verzorgen. Iedere cliënt heeft een eigen slaapkamer. WMO De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) is sinds 1 januari 2007 van kracht en vervangt de Wet Voorzieningen Gehandicapten (WVG). In het kader van de WMO is de gemeente er verantwoordelijk voor inwoners met een handicap in staat te stellen om zo lang mogelijk zelfstandig te functioneren in hun eigen woning en woonomgeving. Om dit doel te bereiken draagt de gemeente bij in de kosten van noodzakelijke aanpassingen aan woningen. Eén van de activiteiten die door de gemeente aan KleurrijkWonen wordt opgedragen betreft het geschikt maken van woningen voor gehandicapten en ouderen om zo lang mogelijk zelfstandig in hun woning te kunnen blijven wonen. Daartoe worden voorzieningen aangebracht, zoals trapliften, beugels, douchezitjes, verhoogde toiletpotten, drempeloverbruggingen, automatische deuropeningsystemen, en dergelijke. In 2008 is in Leerdam via de corporatie voor een bedrag van € 56.960 aan voorzieningen getroffen in 57 woningen. In 2006 bedroeg dit nog € 122.699 in 120 woningen. Er is sprake van een forse daling van het aantal aangebrachte voorzieningen in 2008. Dat komt door de nieuwe werkwijze als gevolg

107-163 – 107 –

van de invoering van de WMO. Een aantal voorzieningen wordt niet meer vergoed en de werkwijze van het aanvraagloket is nieuw en nog onbekend. In Lingewaal is voor een bedrag van € 90.832 aan voorzieningen getroffen in vijf woningen. Terwijl dit in 2007 ging om € 1.068 in drie woningen en in 2006 om € 28.750 in 49 woningen. Dit verschil wordt veroorzaakt door een grote aanpassing van ruim € 70.000 in een woning aan de Schoutlaan in Asperen. Als een aangepaste woning vrijkomt, wordt deze bij voorrang toegewezen aan een gehandicapte. Hierover vindt regelmatig afstemming plaats met de gemeente en de Uitvoeringsorganisatie WMO in Hoornaar.

22.4 Statushouders en generaal pardon Door het landelijke afgekondigde generaal pardon aan een grote groep statushouders, hebben de gemeenten een extra taakstelling gekregen, bovenop de reguliere taakstelling. Omdat de gemeenten zelf geen woningbezit hebben, wordt de uitvoering aan de corporaties opgelegd. In de praktijk is het vaak moeilijk en tijdrovend om namen van kandidaten te krijgen van het COA (Centraal Orgaan opvang Asielzoekers) en/of AZC. Ook komt het helaas voor dat uiteindelijk woningen geweigerd worden. Het nieuwe woonruimteverdeelsysteem van de COA werkt traag of niet. Ondanks de krapte op de woningmarkt is KleurrijkWonen er toch in geslaagd een aantal statushouders te huisvesten. KleurrijkWonen onderhoudt goed contact met het regionale Vluchtelingenwerk. Vluchtelingenwerk verzorgt de begeleiding en ondersteuning bij woningintake, de ondertekening van huurovereenkomsten en de intake bij de gemeentes. Tevens levert Vluchtelingenwerk de benodigde nazorg aan deze groep nieuwe huurders, die vaak te kampen hebben met een enorme cultuur- en taalbarrière. In Culemborg zijn zes statushouders regulier gehuisvest. In Geldermalsen zijn in 2008 dertien statushouders gehuisvest, in Leerdam zeven en in Lingewaal acht statushouders. Naast de reguliere huisvesting zijn in Culemborg 46 statushouders geplaatst, in Geldermalsen 23 en in Leerdam 23. Culemborg heeft daarmee meer gedaan dan de taakstelling vereist. Hetzelfde geldt voor Geldermalsen. Leerdam is in evenwicht met de taakstelling en Lingewaal loopt achter voor wat betreft de taakstelling generaal pardon. In Lingewaal informeert de gemeente de corporatie wanneer er behoefte is aan een woning in het kader van de taakstelling. De corporatie pakt dit snel op, de gemeente wijst de persoon toe. Omdat er een achterstand is opgebouwd, heeft KleurrijkWonen voorgesteld om vanuit de corporatie actief woningen aan te bieden. Eind 2008 is dit gebeurd voor een woning aan De Strobbel en de Vrouwe Elburgstraat. Omdat de huurcontracten begin januari zijn aangegaan, zijn ze niet opgenomen in onderstaande telling.

108-163 – 108 –

Taakstelling 2008 (volgens circulaire VROM) Culemborg

Geldermalsen

Giessenlanden

Leerdam

Lingewaal

1e halfjaar regulier

3

3

onbekend

1

8

1e halfjaar generaal pardon

8

8

onbekend

3

10

2e halfjaar regulier

6

5

onbekend

4

0

2e halfjaar generaal pardon

5*

16*

onbekend

22

0

Totaal te huisvesten personen

22

32

onbekend

30*

18

6

13

onbekend

7

8

46

23

onbekend

23

0

Gehuisvest regulier Gehuisvest generaal pardon

Deze taakstelling loopt van 1 juli 2008 tot 1 januari 2010

22.5 Urgentie-aanvragen Woningzoekenden die buiten hun eigen verantwoordelijkheid door medische of sociale oorzaken in een noodsituatie verkeren, waardoor verhuizen op korte termijn noodzakelijk is, kunnen urgentie aanvragen bij KleurrijkWonen. De corporatie houdt een intakegesprek met de woningzoekende. Soms wordt in overleg met de woningzoekende besloten de aanvraag niet door te sturen. De meeste aanvragen echter worden, na betaling van de bijdrage, ter advies voorgelegd aan een organisatie die de urgenties beoordeelt en advies uitbrengt aan de corporatie. In de meeste gevallen wordt het advies door de corporatie overgenomen. De urgentie is een half jaar geldig binnen de regio en alleen in het aanbodmodel van toepassing. Bij KleurrijkWonen zijn ook in 2008 urgenties aangevraagd en afgegeven.

Culemborg Van de twintig afgewezen urgenties zijn er veertien door de klachtencommissie woonruimteverdeling behandeld. Hiervan zijn er zes afgewezen en acht opgelost door te bemiddelen met tijdelijke huisvesting. Naast bovengenoemde urgenten waren er eind 2008 in Culemborg ook 44 herstructureringsurgenten in verband met sloop- en renovatieplannen in de Lelie, Veerweg en de Troelstraplaats. Eind 2008 waren er binnen de Woongaardcorporaties 168 geldige urgenties (ter vergelijking 2007:163). KleurrijkWonen Culemborg heeft een speciale regeling voor toewijzing van woonruimte bij dreigende dakloosheid van minderjarige kinderen. Deze regeling is in 2008 niet toegepast (2007: 2). Geldermalsen In Geldermalsen waren er eind 2008 nog zes herstructureringsurgenten in verband met sloopplannen in de Rivierenwijk. Giessenlanden Voor Giessenlanden is niet bekend hoeveel urgentieaanvragen er in 2008 zijn ingediend. Bij een verzoek tot urgentieverklaring wordt deze door burgemeester en wethouders beoordeeld. In het convenant is afgesproken dat de schriftelijke aanvragen bij KleurrijkWonen binnenkomen. De urgenties worden behandeld in een gemeentelijke urgentiecommissie waarin gemeente,

109-163 – 109 –

KleurrijkWonen en een onafhankelijke deskundige vertegenwoordigd zijn. Deze commissie adviseert het college van B&W. Deze commissie zal in het begin van 2009 vorm gaan krijgen.

Leerdam In 2008 zijn 32 urgentieaanvragen ingediend bij de gemeente Leerdam. De reden hiervoor is het over de hele linie oplopen van wachttijden. Veel aanvragers zien in een urgentieaanvraag een middel om de wachttijd te verkorten om zo toch voor een geliefde woning in aanmerking te komen. 23 Aanvragen zijn toegekend. Echter hebben vijf woningzoekenden die een urgentie hebben aangevraagd door middel van hun inschrijving reeds een woning toegewezen gekregen in 2009. Uitgangspunt blijft dat alleen in noodgevallen urgentie wordt toegekend. Een huurder uit Leerdam-West is vanwege ernstige burenruzie verhuisd naar een andere wijk. Hiervoor is gebruik gemaakt van de 5% regeling. Hetzelfde geldt voor een huurder van Syndion die overlast veroorzaakt. Deze is verhuisd naar een andere woning. Syndion gaat deze woning huren en zegt de huidige woning op. Lingewaal In de gemeente Lingewaal zijn 26 urgentieaanvragen ingediend bij de gemeente. Dertien aanvragen zijn toegekend. De toegewezen urgentieverzoeken zijn meestal op grond van medische indicatie of relatieverbreking. Er zijn daarnaast twee urgentieverzoeken aangehouden en drie ingetrokken. In 2008 heeft de huisvestingsklachtencommissie drie zaken behandeld. Twee daarvan hadden betrekking op een afgewezen urgentieverzoek; eenmaal was een besluit van KleurrijkWonen aanleiding om bezwaar te maken. Aantal ingediende en toegekende urgenties in 2008 Jaar Culemborg Geldermalsen Aantal ingediende 39 20 aanvragen Aantal toegekende 14 9 urgenties Percentage toegekende 36 % 45 % urgenties

Giessenlanden

Leerdam

Lingewaal

onbekend

32

26

onbekend

23

13

onbekend

72 %

50 %

22.6 Tweede kans KleurrijkWonen voert een actief tweede kansbeleid. Hiervoor komen diverse doelgroepen in aanmerking, zoals ernstige overlastveroorzakers, huurders die een ontruiming hebben doorgemaakt als gevolg van huurachterstand (nadat zij alle kosten hebben voldaan), enzovoort. Deze personen krijgen een tweede en tevens laatste kans aangeboden om een woning van ons te betrekken. De huisvesting is gekoppeld aan voorwaarden, die veel zaken kunnen omvatten. Er vindt begeleiding plaats door een externe organisatie op basis van vooraf gemaakte en contractueel vastgelegde afspraken, als aanvulling op het reguliere tijdelijke huurcontract. Dit gebeurt in samenspraak met een medewerker van KleurrijkWonen en partijen die participeren in het zorgnetwerk. Bij het nakomen van de gemaakte afspraken kan de huurovereenkomst omgezet worden naar onbepaalde tijd.

Culemborg In 2008 hebben vier huishoudens in Culemborg een tweede kans gekregen. Het gaat om huishoudens met complexe problemen, die als gevolg daarvan hun woning niet goed bewoonden, met vervuiling als gevolg, dan wel de huur niet op tijd betaalden.

110-163 – 110 –

Geldermalsen In 2008 hebben twee huishoudens in Geldermalsen een tweede kans gekregen. Het gaat om huishoudens met complexe problemen, die als gevolg daarvan hun woning niet goed bewoonden, met vervuiling als gevolg, dan wel de huur niet op tijd betaalden. Het ene gezin krijgt externe zorg en begeleiding; het andere wordt door de eigen maatschappelijk werkster begeleid. Giessenlanden In gemeente Giessenlanden zijn geen afspraken gemaakt met externe partners in de regio ten behoeve van huurders aan wie aanvullende voorwaarden worden gesteld. Leerdam In Leerdam krijgt het tweede kansbeleid vorm in een Wonen Onder Voorwaarden (WOV)-contract. In 2008 heeft een huurder uit Leerdam West, die vanwege problemen moest verhuizen, vanuit het zorgoverleg een urgentie gekregen om een Woning Onder Voorwaarden te huren. In totaal zijn er in de gemeente Leerdam nog twee huurders met een (reeds verlopen) WOV-contract. Zij worden begeleid door De Grote Rivieren en Bouman Verslavingszorg. In 2008 is een aanzet gegeven tot een evaluatie en aanpassing van de afspraken. Dit wordt in de eerste helft van 2009 geëffectueerd. De rol van participanten en de inzet van menskracht en middelen is van belang, evenals afspraken wie hierin de regie op zich gaat nemen.

Lingewaal In de gemeente Lingewaal is geen zorgnetwerk en er zijn ook geen WOV-contracten.

111-163 – 111 –

23

Leefbaarheid

KleurrijkWonen heeft zich ook in 2008 actief ingezet voor de leefbaarheid van dorpen en wijken. Elke gemeente heeft daarin haar eigen aandachtsgebieden.

Culemborg Wij willen dat in een wijk alles aanwezig is dat het wonen in de wijk prettig maakt: complete wijken. Het soort bebouwing, de voorzieningen, de sfeer en de sociale samenhang bepalen het specifieke karakter van een wijk. Dit eigen karakter moet worden behouden, zodat niet alle wijken hetzelfde zijn. Wat een wijk compleet maakt, is voor iedere wijk anders en dit wordt in overleg met bewoners, maatschappelijke instellingen en de gemeente bepaald. Verschillende doelgroepen moeten hun plek kunnen krijgen in een wijk, waarbij de problemen en het woongenot evenwichtig verdeeld worden over de stad. Om wijken compleet te maken, investeerden we in 2008 in vastgoed én in sociale maatregelen. We hebben ons hierbij eerst gericht op wijken waar al veel van onze bewoners wonen. Het op peil houden en verbeteren van het woongenot van onze bewoners is een drijfveer voor ons handelen. Als het nodig is nemen we zelf initiatieven en zoeken we actief naar samenwerkingspartners om de kwaliteit en vitaliteit van onze wijken en de stad te verbeteren. Dat doen we zeker in wijken waar het woongenot onder druk staat. In 2006 stelden we vast dat dit geldt voor Achter de Poort, Nieuwstad en Terweijde Staatslieden. Eén van de belangrijkste acties was om gebiedsvisies met partners te maken, die een langere termijn visie tot 2014 zouden geven van de verschillende gebieden. Dat hebben we in 2007 gedaan en in 2008 uitgewerkt. Lemon Leefbaarheid meten we onder andere met Lemon. Lemon staat voor Leefbaarheidsmonitor, een onderzoek naar de woon- en leefsituatie dat periodiek in Culemborg wordt gehouden. In 2008 is er voor de vierde keer een leefbaarheidmonitor uitgevoerd. De leefbaarheidsmonitor Lemon onderzoekt de woon- een leefsituatie binnen Culemborg. Het gemiddelde cijfer voor het totaaloordeel in 2008 is een 7,3. Dit is vergelijkbaar met het landelijk gemiddelde van 2007 (7,4). De hoogste score is voor de buurt De Hond (8,0). Deze score is tevens significant hoger dan gemiddeld. Dit geldt ook voor de score van Landzicht, Molenzicht, Hoge Prijs, Dijkzicht, Oranjebuurt, Voorkoop Midden, Voorkoop Zuid en Achter ’t Zand/Lanxmeer. Het laagste cijfer is van Achter de Poort, een 5,7. Deze score is lager dan gemiddeld. Dit geldt ook voor de score van de buurten Nieuwstad (6,6), Terweijde-Componisten (6,6) en Terweijde- Staatslieden (6,3). In totaal geeft bijna 40% van de respondenten een acht en 29% een zeven als algemene waardering van hun buurt. Slechts 9% geeft een vijf of lager.

Overlast Overlast is een ergernis met een grote impact voor bewoners en buurt. Bewoners die overlast ervaren van buren kregen in eerste instantie het advies om zelf in gesprek te gaan met de veroorzaker van de overlast. In veel gevallen was het probleem daarmee opgelost. Wanneer het probleem niet opgelost is, heeft KleurrijkWonen de overlastveroorzaker hierop aangesproken. De overlastzaken namen een dermate tijdsinvestering in beslag, dat we het hele proces hebben geanalyseerd. De conclusies: het eenduidig registeren, het werken binnen de juridische en sociale kaders, andere partijen verantwoordelijk maken waar dit is afgesproken is en meer expertise in uitwisseling waren de hoofdzaken. In 2008 is reeds een begin gemaakt met het uitvoeren hiervan. Ook voor overlast geldt: voorkomen is beter dan genezen. Het klantvolgsysteem is een goed hulpmiddel gebleken. Door software problemen is dit minder goed tot uiting gekomen.

112-163 – 112 –

Overlastsituaties, klachten, maar ook meldingen worden in het systeem geregistreerd. Bewoners kunnen rekenen op bemiddeling en hulp bij overlast. Een ander hulpmiddel bij het tegengaan van overlast zijn de tweede-kans-contracten, waarbij de begeleiding juridisch is gegarandeerd. In 2008 heeft dit in vier gevallen geleid tot afsluiting van een tweede kans contract. In totaal stonden er in 2008 twaalf tweede kanscontracten open. Steeds vaker is het ook nodig om hulpverlenende instanties in te schakelen. In sommige gevallen zijn er meerdere hulpverlenende instanties bij een probleemsituatie betrokken geweest. Bij wijkteams en in het overleg Tussen Wal en Schip werden deze cases en hun probleemsituaties besproken. Aan dit overleg nemen politie, gemeente, opbouwwerk, Maatschappelijke en Juridische Dienstverlening, OGGZ en andere partners deel. In het uiterste geval wordt ontruiming aangevraagd bij de rechter. Dit is in 2008 niet voor gekomen (2007:2). Woonfraude Woonfraude wordt aangepakt als wij die op het spoor komen. Dat is soms het geval bij herstructureringsprojecten, omdat je dan intensief in contact staat met de zittende bewoners. Ook krijgen wij wel meldingen van buren, die zich ergeren aan woonfraude. Als wij sterke aanwijzingen hebben dat er gefraudeerd wordt met uitkeringen, lichten wij de gemeente in. Als de bewoner niet zijn hoofdverblijf heeft in de woning, verzoeken wij deze de huur op te zeggen, dan wel terug te keren in de woning. Bij onderhuur spreken wij de hoofdhuurder aan. Dat heeft meestal resultaat. In drie situaties heeft de huurder de woning opgezegd na verzoek tot informatie en opheldering. In 2006 is KleurrijkWonen samen met enkele partners gestart met buurtbemiddeling. Mensen met buurt- of burenproblemen kunnen een neutrale ‘buurtbemiddelaar’ inschakelen om een vastgelopen conflict weer bespreekbaar te maken. Het is een laagdrempelige manier van conflictoplossing met als voordeel dat bewoners hun problemen niet bij politie of justitie neerleggen, maar proberen er onder begeleiding van bemiddelaars onderling uit te komen. Gebiedsvisies De eerste stap op weg naar een complete wijk is een analyse van de wijk; hoe is de wijk nu, wat kan er beter en hoe kan KleurrijkWonen daaraan bijdragen? In december 2007 heeft KleurrijkWonen met de gemeente de gebiedsvisies opgeleverd. Omdat het belangrijk is om daarbij andere partijen te betrekken: bewoners, gemeente, scholen, politie en maatschappelijke instellingen, is dit volop gebeurd. Onder andere op basis van demografische data, gegevens over woningzoekenden en eigen ervaringen heeft KleurrijkWonen samen met partners van elke wijk een analyse gemaakt. Deze analyses helpen ons om een beter beeld te krijgen van wat er in een wijk nodig is aan fysieke en sociale maatregelen. Zo kan gericht worden gewerkt aan verbeteringen. In 2008 hebben we gewerkt aan de wijkplannen. De wijkvisies en -plannen worden opgenomen in de verschillende projecten die KleurrijkWonen oppakt. Met name in de wijken Achter de Poort en Terweijde is de gebieds- en wijkvisie gebruikt. Alle medewerkers van KleurrijkWonen die contacten met bewoners onderhouden, fungeren als de ogen en oren van de organisatie. Wijkbeheerders nemen op dit gebied een speciale positie in. Zij houden zich specifiek bezig met het signaleren van problemen, spreken bewoners aan en zoeken als het nodig is met andere instanties die in de buurt actief zijn naar oplossingen om de buurt schoon, heel en veilig te krijgen én te houden. Onze klanten zijn daar zeer tevreden over. In 2008 is de werkmethodiek van de wijkbeheerders verbeterd door meer methodisch met leefbaarheidproblemen

113-163 – 113 –

aan de gang te gaan, volgens de abcd-methodiek. Er zijn structurele contacten met basisscholen in de aandachtswijken. Met één school heeft dit geleid tot een wijkschoonmaak convenant. De provincie Gelderland ondersteunt kleinere gemeenten op het gebied van leefbaarheid door via het Kleine Stedenbeleid subsidie beschikbaar te stellen. In 2005, 2006 en 2007 is dit door de gemeente Culemborg uitgezet. In 2008 is er een nieuwe aanzet gemaakt tot 2011. KleurrijkWonen participeert actief om het programma vorm te geven, met name door haar inhoudelijke inbreng bij de begeleidingsgroep. Het Kleine Stedenbeleid is verder uitgewerkt en resulteert in extra programma’s om de leefbaarheid in Culemborg te verbeteren (woonafspraken, assistent wijkbeheerder, Thuis op het Plein, werkervaringsplaatsen, woongoud, buurtbemiddeling, spinner, doenerij). Veiligheid Veiligheid is een thema dat veel aandacht vraagt in de buurten. De veiligheidsbeleving gaat steeds beter vooruit. Dit blijkt ook uit de resultaten van de leefbaarheidsmonitor. De zittende bewoners in Terweijde en Nieuwstad geven aan best tevreden te zijn met hun wijk en een positievere kijk op hun buurt te hebben. Een aantal gezinnen heeft in 2008 bemoeizorg gekregen van een gezinscoach. Het zijn zogenaamde multi-probleem-gezinnen met meervoudige sociale problematiek; werkloos, de Nederlandse taal niet kennen, schooluitval, opvoedproblemen en financiële problemen. De multi-probleem-gezinnen kunnen de situatie niet meer beheersen, waardoor de kinderen, vooral in het buitengebied, ontsporen. De kinderen worden hangjongeren, plegen inbraken, vernielingen en overige criminaliteit die leiden tot onveiligheidsgevoelens bij bewoners. Om de situatie te verbeteren en goed te houden vonden bij toewijzing van een woning in (delen) van Terweijde uitgebreide intakegesprekken plaats. Doel was ook een andere doelgroep binnen te krijgen in de wijk met een hoge mate van buurtbetrokkenheid. Er zijn allerlei sociale programma’s opgestart vanuit het Kleine Stedenbeleid. Er is o.a. een schoonmaak project gehouden met schoolkinderen voor het openbare gebied en een samenwerking met de organisatie Thuis op Straat aangegaan.

Geldermalsen In Geldermalsen hebben we te maken met verschillende soorten overlast, zorgwekkende situaties en andere aan wonen en leefbaarheid gerelateerde problemen. We hebben 22 complexe zaken onder handen gehad in 2008. Bij meer dan de helft van die zaken zijn meer dan twee andere instanties betrokken. Tot aan zes instanties toe. Bij de complexe zaken gaat het in vijftien keer om persoonlijke problemen (verslaving, psychische problemen of achterstanden, gezinsproblematiek), zes keer om vervuiling en elf keer om asociaal gedrag. Uiteraard komen ook veel combinaties voor van deze problemen. Daarnaast waren er onder andere overlastzaken op het gebied van burenoverlast, stank en geluidsoverlast. Actieve houding Veel aandacht aan bereikbaarheid. Nog zorgvuldiger meldingen aannemen en registreren. Melders stimuleren door de mogelijkheid per e-mail klachten door te geven en nieuwe overlastmeldingsformulieren om te helpen overlast duidelijker te omschrijven, inclusief een logboekformulier. Bij ongeveer de helft van de inkomende overlastmeldingen hebben mensen nog niet geprobeerd er samen uit te komen en doen wel een beroep op de woningcorporatie. We hebben veel mensen geadviseerd en ondersteund in het zelf bespreekbaar maken en het zelf gaan werken aan een oplossing met de betreffende buur.

114-163 – 114 –

Actieve houding door situaties op locatie te bekijken, huisbezoeken af te leggen, persoonlijke gesprekken op kantoor te voeren, heldere afspraken te maken en te controleren. Er hebben diverse bemiddelingsgesprekken plaatsgevonden, soms in bijzijn van politie of een hulpverlenende instelling. Bijzondere aandacht Intensieve aandacht voor de meervoudige en ingewikkelde overlast en zorgwekkende situaties. Iedereen heeft een plekje nodig om te wonen. Ook bijzondere doelgroepen zoals bijvoorbeeld dak- en thuislozen, (ex-)verslaafden, (ex-)psychiatrisch patiënten, ex-gedetineerden, mensen met ernstige financiële problemen, chronische woonoverlastveroorzakers. De huisvesting en het woongedrag van deze groepen vragen speciale aandacht. Dit doen we in samenwerking met andere organisaties. Uitvoering tweedekansbeleid. Wanneer mensen met een zorg- en / of overlastverleden opnieuw gehuisvest moeten worden, is dat onder strikte voorwaarden op grond van een tweedekanscontract. Eén van die voorwaarden is om specifieke hulpverlening te aanvaarden. De gestelde maatregelen zijn maatwerk en gericht op voorkomen van oude en nieuwe problemen. We hebben negen nieuwe (complexe) zaken aangemeld bij het Meldpunt Bijzondere Zorg. Het is noodzakelijk dat de omgeving doorgeeft wat er aan de hand is en de woningcorporatie op de hoogte blijft houden als het vervolgens toch weer wat minder gaat. We hebben veel moeite gedaan om dit zowel persoonlijk als schriftelijk te benadrukken. Oog voor totaalsituatie bij schuldenproblematiek. Gericht advies en doorverwijzing bij hoge huurachterstand en financiële problemen, waar vaak meerdere leefproblemen een rol spelen. Insteken op zoveel mogelijk voorkomen van huisuitzettingen door persoonlijke benadering en indien nodig zorg te organiseren. Bij huisuitzetting melding maken bij het meldpunt Bijzondere Zorg. Aanpak van illegale bewoning en woonfraude. Aandacht voor tuinen, brandgangen, groen en bouwsels, rondes door wijken en bij projecten extra aandacht voor leefbaarheidskwesties en overlastproblemen. Er zijn 107 zaken geweest waarvan er in 2008 45 zijn afgehandeld. Veertien zaken volgen we passief. De overige zaken lopen door in 2009. Onderzoek aanpak overlast. In 2008 hebben we voor Geldermalsen en Culemborg een onderzoek laten uitvoeren naar onze aanpak van overlast. Conclusie: KleurrijkWonen doet erg veel aan overlast en neemt daarin veel verantwoordelijkheid. We kunnen ons verder verbeteren door ook andere partijen op hun verantwoordelijkheid aan te spreken en zelf beter onze inspanningen inzichtelijk te krijgen en de voortgang te volgen. Daartoe hebben we inmiddels een nieuwe registratiemethode in gebruik genomen en de dossiervorming nog verder verbeterd. Ook houden we expertmeetings met betrokkenen van de verschillende vestigingen om elkaar te helpen het werk te verbeteren.

Giessenlanden Gemeente Giessenlanden ontvangt diverse meldingen van overlast uit de kernen. Dit betreft vooral meldingen die te maken hebben met slecht tuinonderhoud. Het gemeentelijk woningbedrijf ging niet actief aan de slag met diverse meldingen; de afdeling was daar niet op ingericht. In diverse communicatiemiddelen naar huurders vraagt KleurrijkWonen de bewoners overlast schriftelijk aan ons te melden, zodat wij op de hoogte zijn, een dossier aanmaken en hiermee aan de slag kunnen gaan.

115-163 – 115 –

Leerdam Het woonplezier van huurders betreft niet alleen het soort woning, de grootte en de kwaliteit, maar ook de directe omgeving van de woning en de leefbaarheid in de buurt bepalen of een huurder geschikt / tevreden woont en leeft. Dit wordt onder andere bepaald door de voorzieningen, de hoeveelheid open ruimte en de sfeer. De leefbaarheid is niet voor iedereen hetzelfde omdat iedereen zijn of haar gedachten heeft over de woonomgeving. Naast veel aandacht besteden aan de fysieke kwaliteit van de woningen, heeft KleurrijkWonen in 2008 ook veel aandacht besteed aan de leefbaarheid in de dorpen, wijken en buurten. Diverse lokale en regionale organisaties en uiteraard de bewoners zelf dragen bij aan de leefbaarheid. Ook dit jaar is weer veel aandacht besteed aan het oplossen en voorkomen van sociale klachten. Veel klachten en zaken hadden te maken met vervuiling, geluidsoverlast, tuinonderhoud, vandalisme en verslaving. Het aantal klachten is in Leerdam en in Lingewaal toegenomen: in 2008 165 klachten in Leerdam (2007: 122) en in Lingewaal 49 klachten (2007: 33). In tegenstelling tot 2007 zijn er in Leerdam geen ontruimingen geweest vanwege overlast. Het merendeel van de sociale klachten concentreert zich, net als in 2007, in Leerdam-West. In Wijkbureau West is twee keer deelgenomen aan het overleg om elkaar op de hoogte te houden van de ontwikkelingen in de wijk. Projecten Leerdam West In Leerdam West zijn in 2008 de volgende projecten geweest ten behoeve van de leefbaarheid in de wijk: Zwerfvuil De sociale huismeester van KleurrijkWonen houdt samen met Stichting Jeugd en Jongerenwerk regelmatig opruimdagen in de wijk. Onder hun leiding ruimen kinderen het zwerfvuil op en zorgen ouders voor wat lekkers. Siemensstraat Stichting Jeugd en Jongerenwerk heeft voor KleurrijkWonen een pilot project ‘Bewoners maken de straat’ uitgevoerd om de leefbaarheid in de straat te vergroten. De bewoners uit de Siemensstraat zijn allemaal aangesproken om de wensen en behoeften van de bewoners te inventariseren. Vervolgens zijn in een overleg met bewoners en betrokken partijen (gemeente, politie, Jeugd- en Jongerenwerk KleurrijkWonen) afspraken gemaakt welke mogelijkheden er zijn om de leefbaarheid te vergroten en wie dit uit gaat voeren. Tuinen J. de Jongestraat De achtertuinen die horen bij de bovenwoningen aan de J. de Jongestraat zien er al jaren verwaarloosd uit. Omdat de woningen slecht bereikbaar zijn voor de huurders wordt er geen of nauwelijks gebruik van gemaakt. Met een buurtcontactpersoon van de HBL hebben wij ideeën uitgewerkt welke invulling we aan de tuinen kunnen geven. Omdat er door de herstructurering Broekgraaf en Raadsliedenbuurt veel volkstuinen verloren zijn gegaan, wordt er over gedacht om een gedeelte van de tuinen af te sluiten en hier volkstuinen te maken. Jongeren van het Heerenlandencollege gaan de tuinen bewerken in het kader van maatschappelijke stages. Bureau Halt gaat de tuinen gebruiken voor jongeren die een leerstraf

116-163 – 116 –

moeten uitvoeren. De voedselbank gaat met hun klanten groente verbouwen. Het tweede gedeelte van de tuinen wordt ingericht als gezamenlijke tuin waar bewoners kunnen recreëren. De derde tuin krijgt een openbaar karakter. Om dit project mogelijk te maken is een subsidieaanvraag ingediend. Voorwaarde voor het verstrekken van de subsidie is dat de gemeente ook een gedeelte subsidieert. Bewoners worden regelmatig geïnformeerd door middel van nieuwsbrieven en bewonersavonden. Inmiddels is gestart met de aanleg van de tuinen. Bewonersavond Hellingbanen Nadat er in de Hellingbanen twee keer brand is geweest was er onrust onder de bewoners over de veiligheid in de flat. Om hier met de bewoners over te praten is er een bewonersavond gehouden waarbij de brandweer uitleg heeft gegeven over veiligheidsmaatregelen. Belangrijk aandachtspunt voor KleurrijkWonen is dat op de bewonersavond naar voren kwam dat er geen samenhang is tussen de bewoners. Groente-Fruitafval Project, Hellingbanen KleurrijkWonen is samen met de gemeente Leerdam dit jaar gestart met een project om te komen tot een betere scheiding van groente-fruitafval en restafval bij de Hellingbanen. Dit project is ontstaan door vervuiling op en rondom de groene containers. Alle bewoners gebruiken nu een apart GFTafvalbakje, en de opening van de groene containers zijn aangepast op het formaat van het biologische afvalzakje. In 2009 wordt het project geëvalueerd met de gemeente Leerdam. Tuin Bohemen Er is een inventarisatie over de gemeenschappelijke tuin van de Bohemen uitgevoerd. Tijdens deze inventarisatie hebben wij bewoners gevraagd mee te denken hoe wij (KleurrijkWonen en de bewoners) de tuin levendiger kunnen maken en over de inrichting van de tuin. Deze inventarisatie is ontstaan doordat bewoners hebben aangegeven dat ze de tuin zelf onderhouden en dat zij zelf de benodigde kosten hiervoor maken. Na afloop van de inventarisatie heeft KleurrijkWonen een aantal werkzaamheden uitbesteed aan de hovenier, is het tuinbestek aangepast en is er een aantal interne opdrachten uitgezet. Tevens hebben we met een aantal bewoners van het complex Bohemen afgesproken dat ze een aantal keer per jaar gemaakte kosten voor het inrichten van de tuin kunnen declareren bij KleurrijkWonen. Liften Bohemen/Onega Er is een liftrenovatie gepland bij de Bohemen en Onegaflat, waarbij de lift vijf werkdagen buiten gebruik is. Daarom heeft KleurrijkWonen alle bewoners bezocht om de gevolgen te inventariseren. Vanuit dze inventarisatie is gezocht naar mogelijke oplossingen om de bewoners zo weinig mogelijk tot last te zijn tijdens de werkzaamheden.

Lingewaal De politie heeft in juni een hennepplantage opgerold. Tegen de betreffende huurder is een proces aangespannen en dit heeft geresulteerd in een ontruimingsvonnis. De ontruiming is niet in 2008 uitgevoerd, maar staat begin 2009 gepland. In Heukelum en Herwijnen hebben we te maken gekregen met een complexe overlastsituatie waarbij tevens vermoed wordt dat er sprake is van psychische problematiek. De kwestie in Herwijnen is reeds afgehandeld. Voor de problematiek in Heukelum is nog geen passende oplossing gevonden.

117-163 – 117 –

De volgende projecten hebben zich in 2008 in Lingewaal afgespeeld op het gebied van leefbaarheid: Tuinonderhoud In vergelijking tot de voorgaande jaren, is er in 2008 meer nadruk gelegd op het tuinonderhoud van de huurders. In Asperen is bijvoorbeeld een deel van de wijk onder de loep genomen en zijn er diverse huurders aangesproken op tuinonderhoud. Ook is er actie ondernomen op klachten van omwonenden en op signaleringen van het personeel. In één geval heeft dit geleid tot een rechtszaak. “De Overburen” In 2008 zijn er diverse vergaderingen van de stuurgroep van het project ‘De Overburen’ bijgewoond. Ook was er een presentatie van het project. De Overburen is een project dat draait om vrijwilligerswerk in de vorm van korte klusjes en zonder verplichtingen. Veel mensen willen graag iets voor een ander doen, maar willen zich vaak niet voor langere termijn binden. Om beter gebruik te kunnen maken van deze groep mensen gaat het Pact van Bleskensgraaf een pilot uitvoeren met een burenhulpsysteem. Dit systeem wordt al succesvol ingezet in Rotterdam onder de naam Tante Kwebbel. In de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden wordt dit gelanceerd onder de naam ‘De Overburen’. In Lingewaal is er één woning ontruimd. Dit was een combinatie van huurachterstand en sociale problematiek.

23.1 Wijk- & buurtactiviteiten Culemborg De procedure om te komen tot een ‘spinner’ (een verbindende schakel tussen professionals en bewoners) voor Terweijde is begonnen. Er zijn drie kandidaten geselecteerd in 2008. In het kader van verbetering van de wijk, is een schoonmaakactie in Terweijde (begin juli) gehouden. Heel veel mensen uit de wijk deden mee en er werd meer dan twintig ton afval afgevoerd. In Terweijde zijn communicatieborden aangebracht om de buurt bewust te maken van de herstructureringsacties. Met de Pr. Bernardschool is een samenwerking begonnen waarbij kinderen schoonmaken in de buurt, en zo zelf attributen voor op het schoolplein ‘verdienen’. De school heeft inmiddels een prijs gekregen voor dit project. Met de Regenboogschool in Achter de Poort is dit niet gelukt. Met de bewoners Molukse buurt is een eerste aanzet gemaakt om de achterpaden te verbeteren. Met de bewoners van de Lange Havendijk is een plan gemaakt voor herinrichting van de buurt met extra groen en ondergrondse containers. In Nieuwstad is een behoorlijk groot conflict geweest tussen bewoners. Dit heeft veel impact gehad op de buurt. Met politie en bewoners zijn uitgebreid gesprekken gevoerd en de rust is hersteld met behulp van afspraken tussen bewoners. De sanering van Zalenstraat/Lepelstraat wordt gebruikt om de leefbaarheid in de achterpaden te verbeteren. Voor de wijk Achter de Poort zijn inloopmiddagen en -avonden gehouden. Bij de garages Gelddijk is de woonomgeving geheel opgeruimd

118-163 – 118 –

Het schuttingenproject is zeer succesvol en helpt de verloedering van (zij)tuinen en achterpaden tegen te gaan.

Geldermalsen Bij 36 woningen aan de F.A Wonninckstraat en de L.Wildschutstraat in Meteren zijn nissen afgesloten en ingericht als gemeenschappelijke afvalplaats. Met name voor de bewoners van de bovenwoningen was het plaatsen van hun individuele kliko’s een probleem. De gemeenschappelijke containers worden twee keer in de week geleegd en regelmatig schoongemaakt. In de Rivierenwijk zijn samen met klankbordgroep, opbouwwerker en de gemeente allerhande leefbaarheidsactiviteiten ondernomen: schoonmaakacties, buurtbarbecues, verzamelen van oude foto’s van de buurt, onderzoek naar herinrichting van het groen, spelen en parkeerplaatsen etc. De partijen hebben daartoe van KleurrijkWonen een woning tot hun beschikking gekregen als vergaderen ontmoetingspunt in de buurt. In 2008 is ook gestart met Kunst in de Wijk, een initiatief om de leegstaande woningen die gesloopt gaan worden tijdelijk in te zetten als atelier- en expositieruimte voor kunstenaars. De woningen worden zo goed gebruikt en een afbraaksituatie zo lang mogelijk uitgesteld. Her en der zijn ook actieve bewoners financieel ondersteund bij de (her)inrichting van speelplekken.

Giessenlanden In 2008 zijn er geen activiteiten geweest. Voor KleurrijkWonen wordt 2009 een verkenningsjaar voor onder andere leefbaarheid in Giessenlanden. In de zeven kernen wil KleurrijkWonen laten zien wat een corporatie in wijken en buurten kan betekenen. Vanaf 1 januari 2009 begint een wijkbeheerder voor ons bezit in Lingewaal en Giessenlanden. De wijkbeheerder zal rondes gaan maken in de kernen en deels gaan werken vanuit het wooninformatiepunt in Arkel. Door middel van diverse communicatiemiddelen (onder andere het bewonersblad) wil KleurrijkWonen de bewoners vragen met initiatieven te komen voor projecten in de wijken en buurten.

Leerdam In 2008 zijn er in Leerdam-West en de dorpen Kedichem en Schoonrewoerd schouwen georganiseerd door de gemeente. De punten die uit de schouwen zijn gekomen, zoals de afwatering in achterpaden, worden door KleurrijkWonen opgepakt. KleurrijkWonen werkt bij activiteiten in de wijk West nauw samen met de gemeente Leerdam, Stichting Jeugd- en Jongerenwerk, wijkraden, politie en bewonersgroepen. Op wijk- en buurtniveau regisseert de gemeente Leerdam vanuit het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing buurt- en wijkgericht werken. Ze bevordert samenwerking tussen partijen en verbetering van de leefbaarheid. Veel van deze activiteiten voert Stichting Jeugd- en Jongerenwerk uit in opdracht van de gemeente.

119-163 – 119 –

Wekelijks zijn er in Wijkbureau West spreekuren van Stichting Jeugd- en Jongerenwerk, hulpverlenende instanties, zoals Bouman Verslavingszorg en SWOL en de sociale huismeester van KleurrijkWonen KleurrijkWonen heeft in 2008 in Leerdam diverse andere initiatieven ondersteund, zowel financieel als met menskracht. Voorbeelden hiervan zijn de Nationale Straatspeeldag en de huisvesting van de voedselbank. Daarnaast hebben we financieel en bestuurlijk deelgenomen aan het project ‘Leerdam heeft Lef’, het Water Event, het Winter Event en wijk- en buurtmanifestaties.

Lingewaal KleurrijkWonen heeft in 2008 het initiatief “Heukelum on ice” ondersteund waarmee het mogelijk werd om voor de jeugd een schaatsspektakel mogelijk te maken. In 2009 worden er buurtschouwen georganiseerd.

23.2 Herstructurering Culemborg In Nederland is er discussie over de veertig wijken die de speciale aandacht hebben van de overheid. Culemborg staat gelukkig niet op de lijst. Culemborg heeft wel drie buurten die veel aandacht nodig hebben. Dat zijn de Staatsliedenbuurt in Terweijde, Nieuwstad in de binnenstad en de Plantsoenen in Achter de Poort. Naast initiatieven op het gebied van leefbaarheid, die betrekking hebben op heel Culemborg, is ook in de drie wijken afzonderlijk hard gewerkt aan het verbeteren van de leefbaarheid. Plantsoenen in Achter de Poort In 2008 is de interne analyse van de problematiek van de wijk met bewonersgroepen gedeeld en besproken. Het gebied vraagt om een brede aanpak, gelet op de sociale problematiek, op de slechte bouwkundige situatie van een groot deel van de woningen en op de gebrekkige ruimtelijke uitstraling die het gebied heeft (met name de randen). Een breed haalbaarheidsonderzoek is gewenst om de juiste aanpak te kiezen, waarbij het gebied geplaatst wordt in een ruimer kader van Culemborg-West. Met begeleiding van een externe procesmanager is dit proces in 2008 uitgevoerd. Daardoor is het proces van wijkvernieuwing met volle kracht ingezet. Het heeft geresulteerd in een breed gedragen ontwikkelrichting. Het onderzoek heeft zich gericht op de technische staat van de woningen, hoe denken bewoners over de wijk en de woningen, een ruimtelijke en volkshuisvestelijke analyse, de vastgestelde beleidskaders zoals het omgevingsplan en wat de woningbehoefte in Culemborg is. We hebben op basis van het onderzoek besloten dat de driehonderd woningen in de ‘haak’ (plantsoenen en zijstraatjes) worden gesloopt en dat voor de 250 woningen in het binnengebied een renovatie op maat geldt. Daarnaast is het belangrijk om kleine ergernissen te verhelpen; de aanpak van vervuiling en toezicht op de tuinen van de binnenterreinen van de Plantsoenen zijn belangrijk in deze buurt. Met name door de opzichter en wijkbeheerder is hier veel aandacht aan besteed. Er is extra aandacht gegeven aan vuilnis en rommel door de Avri. Staatslieden in Terweijde KleurrijkWonen heeft het herstructureringsplan van de wijk Terweijde in Culemborg uitgewerkt en besproken met de bewoners. De aanpak van Terweijde staat niet op zichzelf, maar is onderdeel van een bredere (herstructurerings)strategie vanuit KleurrijkWonen. Ook zijn afspraken met de gemeente gemaakt ten behoeve van de planvorming.

120-163 – 120 –

Het gebied vraagt om een brede aanpak waarbij fysiek en sociaal hand in hand opgaan en aan elkaar worden verbonden. Met begeleiding van een externe procesmanager is dit proces in 2008 uitgevoerd. Daardoor is het proces van wijkvernieuwing met volle kracht ingezet wat geresulteerd heeft in een breed gedragen ontwikkelrichting. De plannen voor de Troelstraplaats worden steeds concreter en zijn bijna rond. De buurtvisie vormt de basis voor de verdere ontwikkeling en detaillering van de plannen en de uitvoering daarvan. KleurrijkWonen heeft in 2008 de volgende resultaten bereikt: Voor de Platte Daken ‘1’ een plan van aanpak dat (in overleg met bewoners) is uitgewerkt naar uitvoeringsniveau, om een goede aansluiting met de Troelstraplaats is te maken. Voor de Platte daken ‘2’ een goede aanzet tot een verdere uitwerking. Het is in 2008 nog niet gelukt om de flats een nieuwe positionering op de woningmarkt te geven. Nieuwstad in de Binnenstad Met de bewoners van de Nieuwstad is in 2008 een aantal keer overleg gevoerd om te komen tot een leefbare wijk. Deels ging het daarbij om de aanpak van structurele problemen, maar soms ook om het oplossen van kleine zaken en overlast die veel ergernis veroorzaakten. Bewoners waar de plannen tot uitvoer komen hebben een goed, positief gevoel over de buurt. Ook in kranten en andere media wordt de wijk positief belicht. Bewoners gaan hun woning kopen en investeren weer in de buurt. In Nieuwstad is per deelgebied gewerkt, zodat het voor bewoners om een herkenbaar gebied gaat. Onderwerpen waaraan vooral aandacht is besteed, zijn de uitvoering van de gevelrenovatie voor de Grachtenbuurt en het ruimen van de milieuproblematiek. De gevels van de Lepelstraat, Grachtenstraat en de Zuiderwal zijn gereed. De inrichting en de verlichting in de buurt. Met name de achterpaden worden opgepakt met de sanering. Bloemenbuurt Er is met name gesproken met de bewoners van de Leliestraat. De plannen en aankopen van het terrein zijn goede stappen om tot een goede buurt te komen. In 2008 zijn de plannen verder uitgewerkt en is met de bewoners een sociaal plan afgesproken en vastgesteld. Met het oog op de ontwikkelingen wordt de wijkbeheerder hier extra ingezet. Molukse wijk Met de bewoners van de Molukse wijk is veel gesproken over de toekomst van de wijk. Daarnaast is er een nieuw plan voorbereid voor de buitenrenovatie. Hiervoor zijn bewonersavonden geweest met de wijkbewoners.

Geldermalsen Geldermalsen bestaat uit twee grotere dorpskernen en negen kleine kernen. De grotere kernen beschikken over verschillende voorzieningen; in de kleine kernen is het voorzieningenaanbod beperkt. Meestal nog wel een school, een kerk en een dorpshuis, maar nauwelijks winkels, zorgvoorzieningen, vervoer, welzijns- of cultureel aanbod. KleurrijkWonen stelt zich ten doel in de grotere kernen het betaalbaar woningaanbod substantieel te vergroten. Geldermalsen is gewild bij vestigers en er zijn ook veel lokale woningzoekenden. Starters komen moeilijk aan een woning door gebrek aan doorstroming; er zijn weinig woningen in het middensegment van koop en huur, waardoor er ook weinig kansen zijn op een wooncarrière in stijgende lijn.

121-163 – 121 –

Ook Geldermalsen vergrijst. Er moet daarom fors worden geïnvesteerd in seniorenhuisvesting. In de kleine kernen wil KleurrijkWonen in beperkte mate woningen toevoegen. Ook hier zijn de doorstroomproblematiek en de vergrijzing de belangrijkste thema’s, naast de zorg voor het in stand houden of terugbrengen van voorzieningen en het organiseren van zorg. In 2008 zijn de hoofdlijnen voor het strategisch voorraadbeleid vastgesteld; deze vinden hun vertaling in lopende veranderplannen voor de verschillende dorpskernen en wijken van Geldermalsen.

Beesd Beesd kent verschillende ontwikkelingen. Het verzorgingshuis Lingehof wil moderniseren en een deel van haar verzorgingsplaatsen overbrengen naar het toekomstig uitleggebied Garstkampen. KleurrijkWonen werkt met de eigenaar van Lingehof, Stichting Zorgcentra Rivierenland, en ’s Heerenloo, organisatie voor verstandelijk gehandicapten, samen om in Garstkampen kleinschalige woonvoorzieningen voor senioren en verstandelijk gehandicapten en een zorg- en welzijnssteunpunt te realiseren. Dat steunpunt moet een uitstraling hebben naar deze nieuwe wijk en zou ook kleinschalige bedrijvigheid kunnen bevatten. Denk daarbij aan een kiosk, een klein winkeltje of een ontmoetingsplaats. In Garstkampen wil KleurrijkWonen ook een flink aantal betaalbare woningen realiseren. De corporatie bezit geen grond in dit gebied. De voorbereiding van Garstkampen heeft vertraging opgelopen door de onderhandelingen tussen gemeente en grondeigenaren. Hopelijk kan dat in 2009 worden vlotgetrokken. KleurrijkWonen heeft bij gezondheidscentrum Homburg een uitgebreide tandartsenpraktijk gebouwd. Zowel het gezondheidscentrum als de tandartspraktijk blijft in beheer van de corporatie. In de oude kern van Beesd wordt gewerkt aan de voorbereiding van een Kulturhus. De corporatie is gevraagd een rol te spelen in beheer en exploitatie van dit gebouw. In 2009 wordt dat verder vormgegeven. Rivierenwijk Geldermalsen In 2008 hebben in het eerste deelgebied 45 woningen groot onderhoud gekregen, zowel in de woningen als aan de buitenzijde. Elf woningen zijn na de opknapbeurt te koop aangeboden. Het tweede deelgebied voor groot onderhoud is in 2008 opgestart. Het derde en laatste deelgebied start in 2009. Het jaar 2008 heeft verder in het teken gestaan van voorbereiding van de nieuwbouw. Met de gemeente is overeenstemming bereikt over het bouwprogramma en de stedenbouwkundige kaders. Dat is een zeer langdurig traject geweest. In het voorjaar van 2009 hopen we te kunnen beginnen met de sloop/start nieuwbouw. Oranjebuurt Geldermalsen In 2008 zijn we gestart met onderzoek in de Oranjebuurt. De toekomst van de veelal verouderde huizen moest worden bepaald. Gebleken is dat de waardering voor de woningen en woonomgeving groot is en dat de technische staat van de woningen voldoende goed is voor doorexploitatie na opknappen. Het onderzoek heeft nieuw elan blootgelegd bij de bewoners. Men wil graag de handen uit de mouwen steken om samen met KleurrijkWonen woningen en woonomgeving op te knappen. Adagium daarbij is: bewoners aan het roer!

122-163 – 122 –

Marijkeweg Geldermalsen Aan de Marijkeweg worden acht woningen boven een supermarkt gerealiseerd en 24 woningen toegevoegd. De acht woningen zijn bedoeld voor starters en zullen in het voorjaar van 2009 gereed zijn; voor de 24 woningen worden nog plannen ontwikkeld. Stichting Startblok Geldermalsen Deze stichting wil in Geldermalsen een aantal starterswoningen realiseren in collectief particulier opdrachtgeverschap. KleurrijkWonen is gevraagd achtervang te zijn en drager van een sociale koopconstructie, zodat deze woningen ook op langere termijn beschikbaar blijven als betaalbare woningen. De gesprekken daarover zijn gaande. Zorginitiatieven Verschillende instellingen hebben zich tot ons gewend met huisvestingsvraagstukken. We zijn bezig met de voorbereiding van de verbouwing en gedeeltelijke sloop van het pand Willem de Zwijgerweg 72 ten behoeve van vervangende huisvesting voor de Stichting Woonvormen. Er zullen zestien plaatsen gezinsvervangend tehuis en zes zelfstandige appartementen voor mensen met een verstandelijke beperking worden gerealiseerd. De oplevering is gepland voor de eerste helft van 2010. Na de verhuizing van Woonvormen ontstaat op de oude locatie ruimte voor buitenschoolse opvang. Ook daaraan is veel behoefte. Ook zijn we op zoek naar een locatie voor Linge-erf: een ouderinitiatief om tot een zelfstandige woonvorm te komen voor mensen die lijden aan schizofrenie. Plantage Geldermalsen In De Plantage moeten tot 2023 vijftienhonderd nieuwe woningen worden gerealiseerd. Ook hier wil KleurrijkWonen een flink aantal betaalbare woningen realiseren. De eerste paal wordt begin 2010 verwacht. Centrumvisie Geldermalsen De gemeente is bezig met een visie op de ontwikkeling van het gehele centrum. De Rivierenwijk ligt tegen het centrum aan. Waar beide gebieden elkaar raken, wordt afstemming gezocht. In het centrum wordt meer woningbouw voorzien, waaronder een deel betaalbaar. MFC Geldermalsen De corporatie is gevraagd mee te werken aan het tot stand brengen van een Multifunctioneel Centrum. We onderzoeken de mogelijkheden. Rhenoy In 2008 zijn twaalf appartementen voor starters en senioren in Rhenoy opgeleverd. De kleine dorpsuitbreiding op het terrein van de voormalige speeltuin is van de baan vanwege archeologische vondsten en een spuitzone. Er wordt verder gewerkt aan een andere locatie. Supermarkt, Tricht In 2008 is de enige supermarkt in het dorp plotseling gesloten. KleurrijkWonen zet zich in om deze voorziening terug te brengen in het dorp en heeft daartoe initiatief genomen richting gemeente. Eind 2008 zijn we begonnen met een onderzoek of het een haalbaar plan kan worden.

123-163 – 123 –

Giessenlanden Oud-Arkel, Arkel De voorbereidingen voor de sloop van 49 huur- en veertien koopwoningen zijn in 2007 van start gegaan en hebben in 2008 vervolg gekregen. De planning van sloop van de woningen is gepland tussen 2010 en 2014. Dit plan is één van de vier deelplannen voor Oud-Arkel. Ook de nu in aanbouw en oplevering zijnde Peperhof (van Woonzorg Nederland) en de winkels en woningen aan het Raadhuisplein maken deel uit van dit relatief grootschalige plan. Het deelproject wordt in de projectgroep voorbereid en door de stuurgroep besloten. In de projectgroep van Oud-Arkel participeren de gemeente Giessenlanden, Bloeii, KleurrijkWonen en niet in de laatste plaats de bewonerscommissie. De architect en de stedenbouwkundige zijn hier nauw bij betrokken. Het jaar 2009 staat voor een groot deel in het ontwikkelen van het voorlopig ontwerp (VO). De Woonbond begeleidde de bewonerscommissie. KleurrijkWonen begeleidt de individuele bewoners. Dit vraagt een goede samenwerking en afstemming. In 2009 zal dit verder vorm krijgen. Swaeneborgh, Arkel Het voormalige seniorencomplex Swaeneborgh in de Nassaustraat in Arkel voldeed niet meer aan de woonwensen van senioren, waardoor de verhuurbaarheid in het gedrang kwam. De gemeente Giessenlanden heeft besloten om vanaf 2008 de woningen als jongerencomplex te labelen, nadat het complex is gerenoveerd. In 2007 is begonnen met de voorbereidingen van de renovatie. De meeste senioren zijn reeds uitgeplaatst in omliggende seniorencomplexen. Vrijkomende woningen worden tijdelijk verhuurd en in bruikleen gegeven door Interveste. Vanaf september 2008 is een interne projectgroep gestart binnen KleurrijkWonen om op korte termijn een bewonersavond te organiseren om de bewoners op de hoogte te houden van de voortgang. Dit traject was op een laag pitje gezet om een nadere analyse over de haalbaarheid van de renovatie te maken. In het eerste kwartaal van 2009 wordt hierover met de bewoners overlegd. De gemeente is hier nauw bij betrokken.

Leerdam Raadsliedenbuurt Voormalig Koreawijk is reeds gesloopt. Omwonenden ontvangen regelmatig een nieuwsbrief over de stand van zaken van de bouw. Daarnaast loopt de sociale huismeester regelmatig een ronde om het terrein in verband met overlast en dergelijke. Leerdam-Oost In 2008 zijn dertien huurders uit Leerdam-Oost verhuisd met een stadsvernieuwingsurgentie. Alle bewoners van de woningen uit de eerste fase van Leerdam-Oost zijn uitgeplaatst. De woningen staan leeg en er wordt intensief wijkbeheer gevoerd. Eén woning wordt door middel van een gebruikersovereenkomst gebruikt door de voedselbank.

Lingewaal Poldersekade/Mildijk, Vuren Begin 2008 waren nog vier woningen aan de Poldersekade bewoond. Alle huurders hebben passende woonruimte gevonden en in juli is de laatste woning verlaten. De drukkerij die in het projectgebied stond, is ook in juli leeg opgeleverd. Uit veiligheidsoverwegingen zijn de nutsvoorzieningen verwijderd uit de leeggekomen woningen. Ook werden de woningen dichtgetimmerd nadat zij leeggekomen zijn. In het najaar is de sloop van start gegaan en voor de kerstvakantie waren alle gebouwen gesloopt.

124-163 – 124 –

Nieuwe Steeg, Herwijnen Begin dit jaar waren nog vijf woningen bewoond; drie huurwoningen met een regulier contract, één met een tijdelijk contract en een koopwoning. Alle bewoners van de huurwoningen hebben inmiddels elders passende woonruimte gevonden. De leeggekomen woningen zijn dichtgetimmerd en de nutsvoorzieningen zijn uit deze woningen verwijderd. Voor het tuinonderhoud is een hovenier ingeschakeld, die ervoor zorgt dat de tuinen aan de voorzijde redelijk onderhouden worden. Aan de achterzijde worden de tuinen gladgestreken. In de kerstvakantie is een beveiligingsbedrijf ingeschakeld om deze locatie regelmatig te controleren. Leyenburg, Heukelum Van de 45 woningen in het complex Leyenburg waren er begin dit jaar nog 38 bewoond. In 2008 zijn zeven woningen vrijgekomen. Op 31 december waren er nog dertig woningen bewoond en één woning is in gebruik als (tijdelijke) praktijkruimte voor een tandarts. Er zijn 21 huurders met een regulier contract. De overige huurders hebben een tijdelijk huurcontract.

125-163 – 125 –

24

Wonen, zorg en welzijn

Wonen, welzijn & zorg is een belangrijk thema voor KleurrijkWonen. Ook in 2008 heeft zich dit op diverse manieren geuit.

24.1 Projecten Zorg & Welzijn Leerdam, Lingewaal & Giessenlanden Voor Syndion en Philadelphia, beiden actief ten behoeve van mensen met een beperking, wordt op verschillende plekken door KleurrijkWonen huisvesting voor kleinere groepen bewoners gerealiseerd. Ook in 2008 hebben we hieraan gewerkt. In zowel Leerdam als Giessenlanden heeft KleurrijkWonen in 2008 een actieve bijdrage geleverd aan het tot stand komen van de lokale actieplannen Wonen, Zorg en Welzijn. In de gemeente Lingewaal participeert KleurrijkWonen bij het project Leefbaarheid. KleurrijkWonen ontwikkelt, in overleg met lokale zorgaanbieders, gezondheidscentra in onder andere Leerdam (Meesplein), Vuren (Poldersekade), Heukelum (Leyenburg), Arkel (Raadhuisplein) Asperen en Giessenburg. Ook in 2008 zijn we hier actief mee geweest. We hopen dit in 2009 te vervolgen. In Giessenlanden heeft KleurrijkWonen de verplichting op zich genomen woonzorgcomplexen te realiseren in Giessenburg en Hoornaar. Dit zal in 2009 gaan spelen. Met de bouw van het woonzorgcomplex Broekgraaf in Leerdam is in 2008 een aanvang genomen. Daarnaast is begonnen met het gecombineerde woonzorgcomplex / gezondheidscentrum aan het Meesplein. De gesprekken die in 2007 in Leerdam gestart zijn met vertegenwoordigers van allochtone ouderen, hebben geleid tot het in 2008 in voorbereiding nemen van een appartementengebouw van 15 eenheden voor allochtone ouderen. Geldermalsen & Culemborg In 2008 hebben de adviseurs Wonen, Welzijn & Zorg (WWZ) een notitie Zorgvoorzieningen opgesteld. In deze notitie is beschreven hoe om te gaan met de vele vragen die bij de corporatie binnen komen op het terrein van WWZ. Eén van de uitkomsten is dat de corporatie er in eerste instantie voor kiest om samen te werken met de primaire partners. Een andere uitkomst is dat voorkomen moet worden dat er te grote concentraties van bijzondere doelgroepen ontstaan dan wel dat er voor bepaalde doelgroepen geen voorzieningen zijn. In 2008 zijn we actief geweest met meerdere projecten op het gebied van Wonen, Welzijn & Zorg. In Beesd hebben we ons ingezet om een project voor schizofrenen (Linge-Erf) op te starten. In Culemborg hebben we ons ingezet voor de komst van een wijksteunpunt in de Riebeeckstrook, de ontwikkeling van multiwoningen (Parijsch) en Harry’s Home. In Culemborg is BonVie opgeleverd. BonVie vormt een belangrijk wijksteunpunt in Parijsch. BonVie is feestelijk geopend en (inclusief het restaurant) in gebruik genomen. De corporatie en Bloeii Advies & Ontwikkeling hebben hierin fors geïnvesteerd, niet alleen in de stenen, maar ook in de samenwerking tussen partijen etc.

126-163 – 126 –

25

Vastgoedsturing

KleurrijkWonen heeft voor de gemeenten Culemborg en Geldermalsen op basis van een omgevingsanalyse (demografie, woningmarkt, woonwensen, locaties, interviews) een wensbeeld voor de voorraadontwikkeling opgesteld. In de portefeuillestrategie is de verwachte vraagontwikkeling uitgezet tegen de huidige woningvoorraad en hierin staat verwoord welke veranderopgave we gaan realiseren. Uit de confrontatie tussen de huidige voorraad en de omgevingsanalyse trekken we de volgende conclusies: Het bezit sluit onvoldoende aan bij de toenemende klantwensen m.b.t. grootte van de woning en het aantal kamers. Het bezit sluit onvoldoende aan op de komende vergrijzing met een grote vraag naar meergezinswoningen met lift, seniorenwoningen en levensloopbestendige eengezinswoningen. Desgewenst met zorgvoorzieningen in de buurt. Er is voldoende aanbod in de bestaande voorraad die voldoet aan starterswensen: kleine betaalbare woningen. Gezinnen kunnen niet doorstromen i.v.m. te weinig aanbod van grote eengezinswoningen en betaalbare koopwoningen.

De veranderopgave voor de ontwikkeling van de woningportefeuille ziet er in hoofdlijnen als volgt uit: ƒ Woningen meer aan laten sluiten bij de veranderde wensen van de klant qua grootte en aantal kamers. ƒ Meer variatie in huurprijsklassen: lichte verschuiving van goedkope naar (middel)dure huur. ƒ Huren zijn meer marktconform. De locatie van de woning wordt meegenomen. Mogelijk experiment met inkomensafhankelijke huur. ƒ Geen specifieke starters-nieuwbouw. Wel betaalbare nieuwbouw neerzetten, maar bij voorkeur tussen dure woningen in (differentiatie). ƒ Verkoop wordt versneld: ƒ Meer vraaggestuurd het verkoopbezit bepalen; ƒ Het aantal verkoopwoningen vergroten; ƒ Nieuwe vormen van verkoop toepassen (MGE, Te Woon). ƒ Pro-actief opplussen in (binnenste cirkel van) WoonWelzijnZorgZones. ƒ Vraaggestuurd opplussen buiten de WoonWelzijnZorgZones. Voor Leerdam/Lingewaal en Giessenlanden wordt in 2009 de portefeuillestrategie volgens dezelfde methode bepaald.

25.1 Strategisch voorraadbeheer In het Strategisch Voorraad Beleid zijn voor de woningvoorraad van KleurrijkWonen het doelgroepenbeleid, het kwaliteitsbeleid, het huurprijsbeleid en de financiële mogelijkheden op elkaar afgestemd. Als het gaat om de toekomstige bestemming van de woningvoorraad zal, meer dan voorheen, het thema energie een belangrijke plaats innemen bij deze de discussie hierover. Aangezien de kosten van energie in steeds hogere mate de totale woonlasten en dus de betaalbaarheid van het huren gaan bepalen.

127-163 – 127 –

In Culemborg en Geldermalsen is in 2008 een begin gemaakt met het project ’Van Vastgoedsturing naar SVB (Strategisch Voorraad Beleid)’. Leerdam/Lingewaal en Giessenlanden volgen in 2009. Daarnaast is er onder de huurders van KleurrijkWonen in Culemborg en Geldermalsen een Woononderzoek gehouden. Uit het onderzoek blijkt dat 20% van de huurders zijn huurwoning wel zou willen kopen of nog twijfelt tussen huren en kopen. Van degenen die willen blijven huren geeft 30% aan binnen twee jaar wel te willen verhuizen. Iets meer dan de helft (ongeveer 290) woont nu in een eengezinswoning en wil graag naar een seniorenwoning. Men kijkt op de eerste plaats naar de plek, vervolgens naar woningtype, voorzieningen en huurprijs. De uitkomsten van dit woononderzoek zijn een belangrijk marktgegeven om te bepalen waar de vraag ligt en hoe de woningvoorraad zich in de toekomst dient te ontwikkelen. Vragen als sloop, nieuwbouw, herstructurering en verkoop komen hierbij aan de orde. In onderstaande tabel wordt de stand van zaken per 31 december 2008 voor de betreffende gemeenten (met uitzondering van Giessenlanden) van het strategisch voorraadbeleid voor het woningbezit weergegeven:

Label

Omschrijving

Label 1

Sloop 2006 -2007

0

Label 2

Sloop 2008 - 2010

288

Label 3

Sloop 2011 - 2015

87

Label 4

Verkoop niet MGE

50

41

80

96

Label 5

Koopgarant/Zekerheid MGE

68

7

340

208

Label 6

Doorexploiteren Functionele kwaliteit

445

78

0

0

Label 7

Doorexploiteren Basiskwaliteit

2.124

972

2.383

1.820

Label 8

Doorexploiteren Pluskwaliteit

168

7

0

0

0

0

400

163

3.230

1.282

3.507

2.328

Leerdam

Technisch te onderzoeken of te renoveren

Totaal

L’waal

C’borg

G’malsen

0

0

80

47

41

70

257

0

27

25.2 Verkoop en aankoop van woningen Vrije verkoop bestaande woningvoorraad KleurrijkWonen verkoopt jaarlijks een aantal van haar huurwoningen. Verkoop is voor KleurrijkWonen geen doel op zich. Wij hanteren de volgende verkoopargumenten: ƒ vergroten van de keuzevrijheid van de huurder; ƒ aanbieden van verschillende producten; ƒ vergroten van de differentiatie in wijken; ƒ als financieringsbron voor herstructurerings- en nieuwbouwprojecten. De huurwoningen worden in eerste instantie aan de huidige bewoners aangeboden, lukt dit niet dan worden ze bij leegkomst verkocht. De meeropbrengst uit de verkoop van woningen uit het bestaande bezit wordt ingezet voor nieuwbouw, renovatie en leefbaarheid. Het motto is: ’Geld verdienen waar het kan, om uit te geven waar het moet’.

128-163 – 128 –

Jaarlijks wordt het programma met betrekking tot de verkoop van bestaande woningen pragmatisch en realistisch bijgesteld. Het gaat vaak om woningen in gebieden waar KleurrijkWonen verder weinig bezit heeft of om woningen in een buurt met een eenzijdig woningaanbod, waar wij graag meer koopwoningen willen toevoegen. Koopwoningen worden aangeboden in vrije verkoop of sociale koop (stichting Zekerheid of Koopgarant). Begin 2009 wordt het verkoopbeleid voor de verschillende vestigingen van KleurrijkWonen op elkaar afgestemd zodat voor geheel KleurrijkWonen dezelfde regelingen en voorwaarden gelden. Omdat we merken dat op sommige plekken de verkoop stagneert, is er een medewerker aangetrokken die speciaal belast is om door allerlei verkoopstimulerende maatregelen de verkoop weer een impuls te geven.

Culemborg In 2008 heeft KleurrijkWonen in Culemborg 8 bestaande huurwoningen verkocht. 3 Huurwoningen zijn in vrije verkoop verkocht aan de zittende huurder en 5 woningen zijn na mutatie verkocht. Geldermalsen In 2008 zijn 3 woningen verkocht in de vrije verkoop. Twee hiervan zijn verkocht bij mutatie en een woning is verkocht aan de zittende huurder. Het betreft een “echtscheidingswoning” die wij enkele jaren geleden hebben aangekocht om de verkoper een overbrugging te bieden als huurder in zijn eigen woning. Deze woning is nu door de betreffende huurder teruggekocht. Leerdam Begin 2008 waren 52 woningen bestemd voor de vrije verkoop (label 4). In 2008 zijn er twee woningen in vrije verkoop verkocht. Eind 2008 zijn er nog vijftig woningen in de verkoopportefeuille. Lingewaal Begin 2008 hebben 41 woningen een verkoopbestemming. In 2008 zijn er geen woningen verkocht. Hiermee blijft het aantal nog te verkopen woningen per 31 december 2008 41.

Sociale Koop varianten KleurrijkWonen zet Sociale Koopvarianten in om enerzijds het kopen van een woning binnen bereik te brengen van mensen die hier anders niet toe in staat waren en anderzijds om een meer gevarieerd aanbod binnen wijken en kernen aan te bieden. Hiermee verwachten wij de doorstroming te verbeteren en scheef wonen tegen te gaan. In Culemborg en Geldermalsen wordt gewerkt met sociale koop volgens het concept van de stichting Zekerheid. In Leerdam en Lingewaal wordt gebruik gemaakt van het model van de stichting Koopgarant. Voor beide varianten geldt dat de koper korting krijgt bij de koop van een huurwoning. Daar tegenover staat dat de koper verplicht is de woning weer aan KleurrijkWonen aan te bieden op het moment dat hij de woning gaat verkopen. KleurrijkWonen is op dat moment verplicht de woning binnen 3 maanden terug te kopen. Dit geeft meteen ook een stukje zekerheid voor de verkoper. Eventuele winst of verlies wordt daarbij gedeeld. KleurrijkWonen houdt door deze constructie toch nog grip op de sociale woningvoorraad en kan vervolgens weer de woning verhuren of doorverkopen. Vanaf 2009 werkt KleurrijkWonen binnen al haar vestigingen met het model Koopgarant.

Culemborg In Culemborg zijn 340 woningen gelabeld als MGE-woning. In 2008 zijn er hiervan bij mutatie vier volgens het model van de stichting Zekerheid verkocht.

129-163 – 129 –

Daarnaast zijn er in Culemborg in het project Herenhuizen en de Mansardehof 21 woningen aangekocht en vervolgens als MGE-woning verkocht.

Geldermalsen Begin 2008 waren er 224 woningen gelabeld als te verkopen onder MGE. Hiervan zijn er in 2008 zestien verkocht, waarvan 10 aan zittende huurders en 6 bij mutatie. Leerdam Begin 2008 waren er nog 73 woningen bestemd voor de verkoop volgens het concept van de stichting Koopgarant. Het gaat hierbij om de eengezinswoningen aan het Spartaveld. In 2008 zijn er hiervan vier verkocht zodat er eind 2008 nog 69 te koop zijn aan het Spartaveld. Daarnaast is in 2008 besloten om in Oosterwijk vier van de acht woningen aan de Kerkelaan te bestemmen voor verkoop onder Koopgarant. Bij leegkomst is een van deze woningen verkocht. Ook in Leerdam zijn aan de Nieuwstraat vier (van de vijf) woningen verkocht met Koopgarant. Deze woningen waren in eerste instantie bestemd voor de vrije verkoop maar vanwege de langdurige leegstand is besloten deze woningen met Koopgarant te verkopen. De laatste woning in dit complex wordt verkocht bij mutatie.

Lingewaal In Herwijnen hebben begin 2008 acht woningen de bestemming Koopgarant. In 2008 is er hiervan één verkocht. In Vuren zijn aan het Schootsveld twee woningen teruggekocht onder Koopgarant. Eind 2008 zijn deze twee woningen opgeleverd en ze worden nu opnieuw als Koopgarantwoning aangeboden.

Strategische aankopen In Culemborg is een woning aangekocht voor het project Tussenvoorziening Daklozen. Deze woning wordt nu tijdelijk verhuurd aan een gezin dat in moeilijke omstandigheden verkeert. Daarnaast zijn er 21 woningen van het project Herenhuizen en de Mansardehof aangekocht. De meeste van deze woningen zijn via de sociale koopvariant van de stichting Zekerheid weer verkocht. Van de overige woningen vindt het transport plaats in 2009. In het centrum van Geldermalsen zijn twee woningen aangekocht aan ’t Hooghuis. Deze woningen worden toegankelijker gemaakt voor ouderen en vervolgens verhuurd. In Leerdam zijn geen woningen aangekocht. In de gemeente Lingewaal is in Vuren een schuur aangekocht ten behoeve van het project Poldersekade. In de gemeente Giessenlanden koopt KleurrijkWonen de particuliere woningen in de herstructureringswijk Oud-Arkel. Zeven van de veertien aan te kopen woningen zijn inmiddels gekocht. Voor vijf woningen is het traject opgestart en met twee huiseigenaren is nog geen contact geweest. De gemeente Giessenlanden verkocht in het verleden woningen aan huurders die daar belangstelling voor hadden. Dit heeft geresulteerd in een versnipperd woningbezit naar eigendomsverhouding. In 2009 vindt een nadere verkenning plaats om complexen te labelen voor verkoop aan de zittende huurder, bij mutatie of via Koopgarant.

130-163 – 130 –

25.3 Sloop en nieuwbouw De realisatie van nieuwbouw blijft achter. De belangrijkste oorzaken hiervan zijn de beperkte onbebouwde eigen grond, stroperige onderhandelingen tussen partijen en trage procedures. Hierdoor stokt de doorstroming en blijft de wachtlijst voor betaalbare huurwoningen lang. Voor onze herstructureringsopgave is deze doorstroming ook nodig en daarvoor is eerst nieuwbouw nodig. Onze inspanningen zullen daar in 2009 dan ook vooral op gericht zijn. Zie hoofdstuk 27 voor onze nieuwbouwprojecten in ontwikkeling. In Culemborg is een woning aan de Boerenstraat gesloopt. Daarnaast zijn BonVie en de Zorgboerderij opgeleverd. In de gemeente Geldermalsen zijn in 2008 twaalf huurwoningen opgeleverd in Rhenoy, waarvan zes voor senioren. Zes van de huurders komen uit een koopwoning, drie stromen door vanuit een huurwoning en drie zijn starters. Negen van de twaalf woningen zijn verhuurd aan mensen met een kernbinding aan Rhenoy. In de gemeenten Giessenlanden en Leerdam hebben wij geen woningen gesloopt of opgeleverd. In de gemeente Lingewaal zijn aan de Poldersekade in Vuren tien woningen en een bedrijfspand gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw. In Asperen wordt de nieuwbouwlocatie ‘De Eng’ ontwikkeld. Onderdeel van deze locatie is ons project aan de Perendreef. De elf nieuwbouwwoningen zijn in 2008 opgeleverd. Het betreft zes koop- en vijf huurwoningen.

131-163 – 131 –

26

Vastgoedbeheer

26.1 Algemeen Culemborg en Geldermalsen enerzijds en Leerdam en Lingewaal anderzijds hebben voor de fusie een verschillende aanpak in het onderhoud. Maar in grote lijnen heeft bij beiden de cyclus van de benodigde schilderbeurt de planning bepaald. In 2008 is deze cyclus afgestemd op de gekozen projectmatige aanpak waarbij in een complex meerdere werkzaamheden gelijktijdig worden uitgevoerd. Het duurt enkele jaren om de cycli van de diverse onderdelen op elkaar aan te laten sluiten. Het streven is één keer in de zes jaar activiteiten uit te voeren in een complex. Voor de klant betekent dit een meer intensieve ingreep in het betreffende jaar maar vervolgens vijf jaar geen overlast. Dit onderhoud wordt een aantal jaren vooruit gepland en per complex in de begroting opgenomen. Voor de organisatie betekent de projectmatige aanpak dat wij in één slag de kwaliteit van het complex verhogen, gunstiger kunnen inkopen en een efficiëntere bedrijfsvoering kunnen volgen. Het onderhoudsbeleid en de vastgestelde basisuitrusting van de woning is leidend voor het planmatig onderhoud. De woningen worden getoetst aan de minimumuitrusting (basis) en voor seniorenwoningen geldt dat deze, daar waar mogelijk, worden opgeplust zodat deze woningen geschikt blijven voor deze doelgroep. Naast het planmatig onderhoud kent KleurrijkWonen ook onderhoud dat wordt uitgevoerd na meldingen of klachten van huurders of bij mutaties. Dit laatste onderhoud noemen we ‘dagelijks onderhoud’. KleurrijkWonen voert ook werkzaamheden uit in het kader van de leefbaarheid. Hieronder verstaan wij de maatregelen aan de omgeving om het wonen te veraangenamen. Deze werkzaamheden worden gelijktijdig met de werkzaamheden van het planmatig onderhoud uitgevoerd. Denk bijvoorbeeld aan maatregelen in het kader van het politiekeurmerk Veilig Wonen zoals verlichting achterpaden en hangen sluitwerk. Jaarlijks worden de eisen van het politiekeurmerk aangescherpt en de verwachting is dat rond 2011 het gehele bezit voldoet aan de eisen.

26.2 Planmatig onderhoud In 2008 is er in Culemborg en Geldermalsen ruim € 8,4 miljoen uitgegeven aan planmatig onderhoud. Dit is inclusief de overloop van onderhoud uit 2007. Een deel van het geplande planmatig onderhoud is doorgeschoven naar 2009. Het onderhoud aan de woningen is redelijk op peil wat te maken heeft met de genoemde projectmatige aanpak van complexen. Dit proces wordt de komende jaren verder geoptimaliseerd. In Leerdam en Lingewaal is er voor een bedrag van ruim € 8,5 miljoen aan planmatig onderhoud uitgegeven. In november 2007 is er een behoorlijke ambitieuze begroting voor 2008 neergelegd. Op voorhand was bekend dat dit een enorme werkdruk op de voorbereiding en toezicht zou leggen. Uiteindelijk is het niet helemaal gelukt. Er is een overloop van € 533.406 naar 2009. Keuken- en doucheverbeteringen, mutatiewoningen en buitenschilderwerk (in combinatie met cascoonderhoud) drukken het zwaarst op de uitgaven. Deze activiteiten zijn aan elkaar gekoppeld om de gewenste projectmatige aanpak te realiseren.

132-163 – 132 –

In het afgelopen jaar zijn er verschillende aanleidingen geweest die de begroting extra hebben belast ten opzichte van hetgeen was begroot. Het totaal van deze extra belasting beloopt ruim 2,7 miljoen. Meer dan de helft van deze overschrijding komt voor rekening van de aanpak van de ’grote‘ mutatiewoningen.

26.3 Projectmatig Onderhoud Zoals hierboven aangegeven worden planmatige werkzaamheden meer en meer geclusterd zodat er sprake is van daadwerkelijke projecten. Een drietal aansprekende projecten welke het resultaat zijn van het projectmatige werken willen we nader toelichten. Nieuwstad Culemborg In 2008 zijn 48 woningen in fase 2 (Grachtenbuurt) van het project Nieuwstad gerenoveerd en opgeleverd. Fase 2 is hiermee afgerond. De zeventien woningen in de Grachtstraat en Zuiderwal hebben dezelfde aanpak gekregen als de 23 woningen in fase 1 Boerenstraat. Het resultaat is een grote individualisering van de woningen. De veertien woningen in de Zalenstraat hebben ook een grote mate van individualisering gekregen. Dit is gerealiseerd door bij de oneven adressen een kloostermuur te plaatsen met een door de bewoner gekozen poortingang. De Lepelstraat daarentegen is benaderd als een hof. Het idee van het hof is versterkt door het plaatsen van ’kloostermuren‘ aan beide zijden van de straat. Ook bij deze woningen is de individualisering maar beperkt toegepast. De gemeente Culemborg heeft na de aanpak van de woningen de straten Grachtstraat en Zalenstraat heringericht. In 2009 wordt het openbaar gebied van de Lepelstraat afgesloten voor autoverkeer. Hierdoor zal de lepelstraat fysiek een hof worden. Rivierenwijk Geldermalsen De Rivierenwijk in Geldermalsen ondergaat een grote onderhoudsingreep, deze ingreep is in 4 fasen opgedeeld, in 2008 zijn fase A en B gerealiseerd en opgestart.

Deelgebied A: De voorbereiding van dit project is in 2007 opgestart. Inmiddels zijn de woningen in deze fase opgeleverd. De woningen zijn zowel aan de buitenzijde als aan de binnenzijde gemoderniseerd. De werkzaamheden en voorbereiding zijn in nauwe samenwerking met de bewonerscommissie gerealiseerd. Deelgebied B: Eind 2007 is er een bewonerscommissie opgericht voor deelgebeid B. In het eerste halfjaar van 2008 zijn de wensen door de bewonerscommissie bij de bewoners geïnventariseerd. De wensen zijn op financiële en technische haalbaarheid getoetst. De uiteindelijke wensen en de resultaten van het bouwtechnisch onderzoek zijn vertaald in het e uiteindelijke plan en is eind 2008 vastgesteld. De werkzaamheden starten in het 2 kwartaal van 2009. Het plan bestaat uit het vervangen van voegwerk en kozijnen, reinigen gevels, kleine esthetische ingrepen, dakrenovatie, indien technisch noodzakelijk de renovatie van keuken, badkamer en toilet en het isoleren van de daken, vloeren en muren.

26.4 Leerdam Noord, 152 woningen In 2007 en 2008 zijn er in Leerdam Noord 152 woningen gemoderniseerd. Aan het casco werd timmer- en schilderwerk uitgevoerd en voordeuren vervangen terwijl aan de binnenzijde van de woning diverse werkzaamheden werden uitgevoerd. Het vervangen van elektra, deurkrukken,

133-163 – 133 –

radiatorkranen, maar ook keuken/douche/toiletverbeteringen in combinatie met plafond vervanging en cv vervanging. Ook werd de zolderruimte opgewaardeerd tot slaapvertrek en zijn er zonneboilers geplaatst. Dit alles met de volledige keuzevrijheid van onze klant.

26.5 Dagelijks onderhoud 26.5.1 Reparatieverzoeken In Leerdam/Lingewaal is er voor 2008 ruim € 911.000 opgenomen voor het verhelpen van reparatieverzoeken. Uiteindelijk is er in 2008 ruim € 1 miljoen uitgegeven. Er is € 96.070 meer geregistreerd terwijl het aantal opdrachten (inclusief de CV storingsmeldingen) praktisch gelijk is gebleven. In 2007 werden er nog 8.831 opdrachten uitgegeven tegen 8.791 in 2008. Hiermee gaan de gemiddelde kosten reparatieverzoeken per jaar dus flink omhoog. Deels heeft dit te maken met een financiële overloop vanuit 2007 (€ 33.218). Daarnaast zijn er in 2008 extra uitgaven geweest aan de verouderde liften in de Leyenburg in Heukelum en de Castor-Polluxflat in Leerdam (€ 13.403). In de Moluksewijk is de verbouwing van de Broekgraaf 6 voor een bedrag van ruim € 25.000 uitgevoerd en geboekt op reparatieverzoeken. Aan asbestsanering is in 2008 € 53.000 uitgegeven. Dit is meer dan het gemiddelde bedrag van € 38.000 over de afgelopen jaren. In Culemborg/Geldermalsen is voor € 1,5 miljoen uitgegeven aan reparatieverzoeken terwijl er een bedrag van € 724.000 was begroot.

26.5.2 Mutatieonderhoud Leerdam/Lingewaal Het mutatieonderhoud heeft tot doel de woning gereed te maken voor de nieuwe verhuring. KleurrijkWonen kende in Leerdam/Lingewaal twee vormen van mutatieonderhoud en de werkzaamheden en kwaliteitsniveaus zijn afhankelijk van de kwaliteitsomschrijvingen in het strategisch voorraadbeheer:

Klein mutatieonderhoud (= onderhoudssoort mutatieonderhoud) Als de kwaliteit in alle redelijkheid voldoet aan de basiskwaliteit wordt een aantal tot standaard benoemde onderdelen gecontroleerd (veilig, schoon, heel) en zo nodig gerepareerd. Deze kosten worden geregistreerd op het budget mutatieonderhoud.

Groot mutatieonderhoud Wanneer de kwaliteit niet voldoet aan de gestelde basiskwaliteit, wordt dit in zijn geheel aangepast. Voorbeelden hiervan zijn het vervangen van keuken, douche en toilet. Sinds de begrotingssystematiek is gewijzigd is er in de basis alleen maar sprake is van klein mutatieonderhoud. De verbeteringen van keuken, douche, toilet worden projectmatig en daarmee dus integraal aangepakt. In 2008 is er ruim € 589.000 begroot voor klein mutatieonderhoud. De opdrachten worden rechtstreeks door de woningmakelaar in opdracht gegeven bij het Onderhouds- en Servicebedrijf en kennen door de korte communicatielijnen een korte doorlooptijd. Uiteindelijk is er voor een bedrag van ruim € 481.000 uitgegeven (zie tabel verdeling mutatieonderhoud). Dit betekent een positief resultaat € 107.000. In 2008 waren er in totaal 291 mutaties. Vergeleken met 2007 zijn dit er dit jaar 40 minder. Van de 290 mutaties vallen er 74 onder de noemer Groot mutatieonderhoud. Dit komt neer op een gemiddeld bedrag van € 23.000 per woning. De verhoging van de gemiddelde kosten per mutatie komt enerzijds

134-163 – 134 –

door het extreem grote aantal woningen dat is gemuteerd en die nog in de oorspronkelijke originele staat verkeerden. Daarnaast heeft het te maken met het hoge kwaliteitsniveau waarmee de woning opnieuw in ’de markt’ wordt gezet en als laatste met de daling van het aantal mutaties ten opzichte van voorgaande jaren. Als we de kosten van het fonds mutatieonderhoud en de uitgaven aan de ingrijpende mutatiewoningen bij elkaar optellen geeft dit het volgende beeld:

Kosten gemiddeld per mutatie (uitgave groot en klein mutatieonderhoud) 7510

8000 6000

7133 5654

5654 5139

4000

5654

5654

4853

4693

2005

2006

5654 4598

5654

2000 0 2003

2004

uitgave gem. per mutatie

2007

2008

gemiddeld € 5654 per mutatie

26.5.3 Mutatieonderhoud Culemborg/Geldermalsen In de begroting 2008 was een bedrag van € 628.000 opgenomen voor mutatieonderhoud. In werkelijkheid is er € 1.049.000 uitgegeven. In 2008 waren er in Culemborg en Geldermalsen 441 mutaties. Dit komt neer op een gemiddeld bedrag van € 2379 per woning.

26.6 Geriefsverbeteringen Leerdam/Lingewaal In de begroting voor 2008 is een bedrag van € 410.000 opgenomen voor geriefsverbeteringen. Geriefsverbeteringen zijn comfortverhogende voorzieningen die op verzoek van de huurder en tegen een (kostendekkende) huurverhoging wordt uitgevoerd. Te denken valt hierbij aan het vervroegd vervangen van een CV ketel, het aanbrengen van een dakkapel, een dakvenster, het aanleggen van elektra naar de berging en dergelijke. In het afgelopen jaar is er € 167.000 uitgegeven aan geriefsverbeteringen.

26.7 Ontwikkelingen in Technisch Beheer Onderhoudscontracten KleurrijkWonen brengt onderhoudscontracten onder bij leveranciers die voldoen aan de leveringsvoorwaarden van de corporatie. Bij de keuze speelt een belangrijke rol dat de leverancier in staat is om te denken en handelen vanuit de klant.

Innovisie Om de kwaliteit van het gevelonderhoud te waarborgen, is de werkwijze volgens Innovisie (prestatiecontract) in 2008 verder doorgezet. In de praktijk betekent dit dat met drie aannemers een contract is afgesloten om het gevelonderhoud volgens vaste kwaliteitsnormen van het Handboek Innovisie uit te voeren.

135-163 – 135 –

Milieubeleid Alle woningen van KleurrijkWonen zijn in 2008 voorzien van een Energieprestatielabel. Het label geeft aan in welke energieklasse de betreffende woning is ingedeeld en wat de energieprestatie is. In 2009 wordt hiermee het energiebeleid van de corporatie uitgewerkt met daaraan gekoppeld de energiebesparende maatregelen. De woonlasten, benodigde investeringen en het Strategisch voorraadbeleid spelen hierbij een belangrijke rol bij het bepalen de energieprestatie van complexen. KleurrijkWonen heeft het afgelopen jaar op kleine schaal alternatieve energievormen als zonnecollectoren toegepast in de bestaande bouw en energiezuinige maatregelen toegepast in de nieuwbouwprojecten. In 2009 wil KleurrijkWonen invulling geven aan het convenant Energiebesparing dat de branche samen de ministeries van VROM en WWI heeft gesloten.

136-163 – 136 –

27

Vastgoedontwikkeling

In alle gemeentes is KleurrijkWonen de komende jaren intensief aan de slag met nieuwbouw- en renovatieprojecten. In dit hoofdstuk worden ze gepresenteerd. In de hoofdstukken 23 en 24 worden bijzonderen projecten, waar met name zorgpartijen bij betrokken zijn, uitgebreider beschreven.

27.1 Projecten Culemborg Culemborg kent drie wijken die als probleemwijken kunnen worden aangemerkt. De woningvoorraad moet nodig worden aangepakt. Maar ook is er sprake van overlast. Deze wijken scoren slecht in de leefbaarheidsmonitor. Het gaat om Terweijde/Staatsliedenbuurt, Achter de Poort en Nieuwstad. Deze drie projecten verkeerden in 2008 in de initiatief- en definitiefase. Culemborg Initiatief- / definitiefase Locatie

Bijzonderheden

Terweijde

Troelstraplaats (braakliggend): nieuwbouw van 19 seniorenwoningen en een Kinderdagverblijf. Renovatie “Platte daken woningen en facelift Parklaanflat waarna verkoop. € 500.000 bijdrage overheid voor openbare ruimte.

Achter de Poort

Sloop van 300 woningen in de “plantsoenen” en “kleine koloniale straatjes” , nieuwbouw van 200 woningen en renovatie van 200 woningen.

Het Hart van

Bouw van 30 woningen en een parkeerterrein.

Nieuwstad Oostersingel/

Bouw van 55 woningen, waarvan 22 grondgebonden huurwoningen en als het laatste

Leliestraat

bedrijfspand ook kan worden gekocht, nog eens 18 woningen, waarvan 8 in de huur. Er is een afgerond stedenbouwkundig plan met beeldkwaliteitplan. Begin 2009 wordt dit plan zowel binnen de gemeente Culemborg als binnen KleurrijkWonen vastgesteld.

Tussenvoorziening

De woning naast het kantoor aan de Parallelweg Oost is in 2008 aangekocht. Hier komt een

voor daklozen

tussenvoorziening voor daklozen. Het gaat om 5 units met gemeenschappelijke ruimte en een gezinsvoorziening, 6 appartementen voor tijdelijke bewoning en een semicommerciële ruimte. Het streven is om in 2009 met de bouw te starten.

De trein

Project de Trein bestaat uit 30 woningen waarvan een deel worden ontwikkeld voor stichting TIMON. Door bezwaren uit de omgeving ligt het project nu bij de Raad van State. In het voorjaar van 2009 wordt een uitspraak verwacht.

Dinkelpad

Op een voormalige lokatie voor staanwagens wordt herontwikkeld voor woningbouw. Naar verwachting wordt eind 2009 gestart met de bouw.

Schapenbloempjes/

De gemeente wil de Vrijstadhal (sporthal) opheffen en onderzoekt de herontwikkeling ervan.

Vrijstadhal

Tevens wil ze de omgeving van de huidige Vrijstadhal verbeteren, waarbij ook de vervanging van een basisschool wordt bekeken. KleurrijkWonen is gestart met een haalbaarheidsonderzoek naar een integrale gebiedsontwikkeling samen met Proper Stok en de gemeente Culemborg. Gestreefd wordt in de eerste helft van 2009 besluiten te nemen over de toekomst van dit gebied. KleurrijkWonen kan hier ongeveer 35 huurwoningen realiseren.

137-163 – 137 –

Initiatief- / definitiefase Parijsch

Het betreft een braakliggende bouwlocatie net ten zuiden van BonVie. KleurrijkWonen heeft

“Multiwoningen”

met de gemeente overeenstemming over de aankoop en het bouwprogramma. Het betreft de bouw van maximaal 61 appartementen (54 huur) en een multifunctionele ruimte als aanvulling op het wonen-welzijn-zorg concept in BonVie. Begin 2009 wordt gestart met het voorlopig ontwerp en eind 2009, begin 2010 kan de start van de bouw plaatsvinden.

Harry’s Home

KleurrijkWonen en de gemeente Culemborg hebben eind 2008 besloten om een samenwerkingsovereenkomst aan te gaan met Harry’s Home, Syndion en gemeentelijke Bibliotheek om een gebouw te realiseren waarin 12 zorgeenheden, voor mensen met een “niet aangeboren hersenafwijking”, de bibliotheek en een grand café worden gerealiseerd. Dit initiatief is mede tot stand gekomen op basis van een globale haalbaarheidsstudie waarin de mogelijke financiële gevolgen zijn onderzocht. Er is een principe afspraak gemaakt om begin 2009 de samenwerkingsovereenkomst inhoud te geven.

Ontwerpfase Locatie

Bijzonderheden

Veerweg

De Veerweg is het oudste bezit van BetuwsWonen, het zijn arbeiderswoningen die dateren uit

restauratie

1875, het complex heeft een gemeentelijk monument status voor de voorgevel, en de muurschildering is een rijksmonument.. De woningen worden in stijl gerestaureerd. De uitvoering start in 2009.

Riebeeckstraat

Het definitief ontwerp van het project van Riebeeckstraat in west Culemborg is in 2008 vastgesteld. De juridische procedures zijn in gang gezet voor ontheffing art. 19 procedure. Het betreft de realisatie van 18 huurappartementen, met in de plint een wonen-welzijn-zorgzone, fysiotherapeut en kinderdagverblijf. Tevens worden er 23 eengezinswoningen in de koop gerealiseerd en 10 vrije sector 2/1 kap woningen. Gestreefd wordt naar start bouw in 2009.

Appartementen

Voor de bouw van 30 appartementen op het Pioniersveld in Lanxmeer is in 2007 de

Lanxmeer

bouwvergunning afgegeven. Helaas is er door de omwonenden bezwaar gemaakt. Het college van B & W heeft dit bezwaar weerlegd en de bouwvergunning opnieuw afgegeven. Hierop is wederom bezwaar gemaakt. Inmiddels is de zaaka doorverwezen naar de Raad van State, behandeling staat gepland voor begin 2009.

Realisatiefase Locatie

Bijzonderheden

Parijsche Hof

Dit woongebied is ontwikkeld samen met de gemeente, cv Parijsch en andere ontwikkelaars. Wij bouwen in dit gebied een woonblok met beneden-bovenwoningen, appartementen, een woonhuis voor kinderen en RIBW woningen. Het betreft in totaal 40 woningen (waaronder één woning voor 12 cliënten). De bouw wordt eind 2008 / begin 2009 opgeleverd.

138-163 – 138 –

Realisatiefase Parijsch

In de wijk Parijsch wordt een nieuwe sporthal ontwikkeld. De stedenbouwkundige heeft aan

sporthal

de kopgevel een 10-tal beneden-bovenwoningen bedacht. De woningen zijn bedoeld voor starters en worden turn-key afgenomen. De bouw is begonnen, de woningen worden opgeleverd medio 2009.

De Symfonie

Begin 2006 is er een grondcontract gesloten voor de bouw van 69 appartementen, waaronder 26 huurwoningen. Vanwege problemen met de verkoop, neemt KleurrijkWonen 22 extra woningen over van de aannemer. Ook deze woningen worden verhuurd. Eind december 2008 is de bouw gestart en de verwachte oplevering ligt rond april 2010.

Boerenstraat 48

Op de hoek van de boerenstraat wordt een inbreiding gerealiseerd die bestaat uit 6 kamers voor de RIBW. De bouw is in 2008 aangevangen en wordt in 2009 opgeleverd.

Nazorgfase Locatie

Bijzonderheden

Parijsch BonVie

Februari 2007 zijn we gestart met de bouw van de twee gebouwen BonVie. Het betreft een wijkservicepunt van 2.000 m2, 103 wooneenheden en een ondergrondse parkeergarage. BonVie is voor de zomer van 2008 opgeleverd.

Ridderstraat 186

In 2007 is, in samenwerking met een aannemer, Ridderstraat 186 opgekocht om aangepast te

Thomashuis

worden voor gehandicapten van Stichting De drie notenbomen. De verbouwing is in 2008 afgerond.

Betuwehoeve

Na een langdurig voortraject is de Betuwehoeve plus 11 woningen in 2008 opgeleverd. Vier

woonzorgboerderij

van de 11 woningen zijn voor begeleid wonen verhuurd aan stichting Woonvormen. De Betuwehoeve biedt plaats aan 13 dementerenden.

139-163 – 139 –

27.2 Projecten Geldermalsen Initiatief- / definitiefase Locatie

Bijzonderheden

Beesd-noord

Het betreft een uitbreidingslocatie van ongeveer 400 woningen. Ongeveer 60% zal bestaan uit

Garstkampen

sociale woningbouw. KleurrijkWonen heeft een visie op het woningbouwprogramma opgesteld en in concept bij de gemeente neergelegd. De start van de bouw is gepland voor 2011.

Geldermalsen

Dit betreft een uitbreidingslocatie voor 1.500 woningen, waarvan 60% sociale woningbouw. Het

Plantage

initiatief ligt bij de gemeente. Collega woningcorporatie SCW uit Tiel neem ook deel aan dit project. KleurrijkWonen heeft een Woonvisie neergelegd bij de gemeente.

Geldermalsen

KleurrijkWonen heeft de locatie onderzocht voor herhuisvesting van 24 bewoners van Stichting

Rode kruisstraat

Siloah. De gemeente heeft echter andere ideeën met deze locatie. Er is nog geen overeenstemming over de invulling.

Geldermalsen

Een projectontwikkelaar heeft een oude smidse gekocht met de bedoeling hier 24 appartementen

Geldersestraat

te realiseren voor senioren en starters. Het initiatief ligt bij de ontwikkelaar.

Geldermalsen

De gemeente biedt KleurrijkWonen de mogelijkheid om op het voormalig fietscross terrein 24

Pr. Maximaplein

betaalbare sociale woningen te bouwen voor senioren en starters. Begin 2009 wordt de haalbaarheid duidelijk.

Geldermalsen

Het betreft een inbreidingslocatie naast het station. KleurrijkWonen onderzoekt of er een rol voor

omgeving

ons ligt.

station Enspijk

Het plan biedt ruimte voor 29 woningen waaronder 6 senioren-, 8 starters- en 4

Waalstraat

eengezinswoningen in de sociale bouw. Begin 2009 wordt het resultaat van de haalbaarheidsstudie verwacht.

Meteren

KleurrijkWonen werkt samen met een stichting om een CPO (Collectief Particulier

Laageinde /

Opdrachtgeverschap) project te realiseren. Wij zijn een van de deelnemers. De gemeente heeft

Leliestraat

hiervoor 2 percelen aan het Laageinde en de Leliestraat aangewezen.

Rhenoy

Voormalig slopersterrein dat mogelijk wordt herontwikkeld voor woning-bouw. De ontwikkelaar

Storyterrein

heeft KleurrijkWonen 20 woningen aangeboden, die wij mogelijk invullen als 10 huur- en 10 sociale koopwoningen. De eerste gesprekken hebben in 2008 plaatsgevonden en begin 2009 wordt besloten al dan niet te gaan samenwerken.

Tricht

De supermarkt in Tricht is gesloten. De exploitant heeft KleurrijkWonen benaderd om in

supermarkt

samenwerking met de gemeente alsnog op een andere locatie een supermarkt te realiseren. De door de gemeente aangeboden locatie is te klein. Begin 2009 wordt een naastgelegen perceel betrokken en vindt er opnieuw een studie plaats naar de haalbaarheid.

140-163 – 140 –

Ontwerpfase Locatie

Bijzonderheden

Rivierenwijk

34 Woningen renovatie Hier ligt het zwaartepunt van het onderhoud meer op de binnenzijde. Begin

Deelgebied B

2008 is gestart met de voorbereiding van dit plan en eind 2008 is gestart met de uitvoering.

Rivierenwijk

83 Woningen renovatie. Dit is het grootste deelgebied en kent dezelfde aanpak als deelgebied B.

Deelgebied C

Wel is hier extra aandacht voor de kopwoningen aan de Rijnstraat. De voorbereiding start in 2009.

Rivierenwijk

Er zijn plannen ontwikkeld na sloop van de 16 HAT-eenheden, 15 eengezinswoningen terug te

Deelgebied D

bouwen. Begin 2009 start de sloop zodat begin 2010 kan worden begonnen met de bouw.

Rivierenwijk

25 Eengezinswoningen sloop, 65 appartementen nieuw. De woningen zijn allemaal tijdelijk

Deelgebied E

verhuurd. In dit deelgebied is gekozen om te verdichten en 40 woningen meer terug te bouwen. Het voorlopig ontwerp bestaat uit 4 woongebouwen met daartussen groengebieden. De sloop zal begin 2009 plaatsvinden. Start bouw staat gepland voor 1-1-2010.

Rivierenwijk

Zeshoek 10 woningen sloop, nieuwbouwprogramma nog niet bekend.

Deelgebied F

In dit plangebied is KleurijkWonen voor een klein deel eigenaar. Dit plan maakt onderdeel uit van de centrumvisie Geldermalsen. Een planning voor dit deelgebied ontbreekt.

De Oranjebuurt

e

Naast de Rivierenwijk is de 2 grootschalige wijk de Oranjebuurt. Deze buurt bestaat uit Pr. Marijkeweg, Burg. Verweylaan, Pr. Ireneweg, Pr. Margrietstraat (even) en de W. de Zwijgerweg. Het onderzoek is inmiddels afgerond. De keus is gevallen op instandhouding met renovatie. In 2009 wordt gestart met de voorbereiding en de uitvoering staat gepland voor 2010.

Geldermalsen

W. de Zwijgerweg 72 is een aangekocht pand met een forse schuur. ‘s Heerenloo is

W. de

geïnteresseerd om hier 7 appartementen en 16 kamers af te nemen. De bouwaanvraag loopt en

Zwijgerweg

de gemeente is positief over de plannen. In september 2009 wordt de ontwerpfase afgerond. Het

Nrs. 72 en 74

naastgelegen perceel is aan de corporatie aangeboden samen een perceel van de gemeente. Bekeken wordt of het mogelijk is om hier starterswoningen te bouwen.

Realisatiefase Locatie

Bijzonderheden

Geldermalsen

Op het oude fietscross terrein komen 24 woningen en een supermarkt met 8 bovenwoningen.

Pr. Maximaplein

Het project van 24 woningen wordt beschreven onder het kopje definitiefase. De supermarkt wordt gebouwd voor Albert Heijn. De bovenwoningen neemt KleurrijkWonen af van de projectontwikkelaar. Oplevering is half 2009 gepland.

141-163 – 141 –

Nazorgfase Locatie

Bijzonderheden

Rivierenwijk

49 Woningen renovatie. In het najaar is de bouwvoorbereiding gestart voor de uitvoering van

Deelgebied A

het binnen en buiten onderhoud. Kenmerkend voor dit deelgebied is dat er veel verschillende woningtypes zijn. Bij eerdere renovaties zijn veel authentieke details verdwenen en deze worden nu weer teruggebracht. Bij een deel van de woningen wordt alleen de buitenkant aangepakt en daarna worden deze woningen bij mutatie verkocht. De oplevering heeft in 2008 plaatsgevonden.

Rhenoy

Aan de K. van Wijnenstraat zijn in het verleden 8 woningen gesloopt en hier zijn 12 woningen

K. van Wijnenstraat

gebouwd. Het betreft 6 senioren- en 6 starterwoningen. De woningen zijn in oktober 2008 opgeleverd.

Beesd

Aan de Homburg heeft KleurrijkWonen een tandartspraktijk gebouwd. Eind 2007 was het casco

Homburg 3

van het pand gereed. Vervolgens heeft KleurrijkWonen ook het interieur uitgevoerd. Het centrum is in 2008 opgeleverd.

142-163 – 142 –

27.3 Projecten Giessenlanden Initiatief-/ definitiefase Locatie

Bijzonderheden

Schelluinen-oost

Schelluinen-oost is een uitbreidingswijk van Schelluinen. Op deze locatie staan een 30 woningen gepland, waarvan 40% sociale huur/koop. Hiervan zijn een aantal woningen bedoeld voor starters en een aantal als zorgwoningen, waarvan 1 woning wordt ingericht als mini-wozoco. De stedenbouwkundige opzet wordt in 2009 afgerond.

Hoogblokland

In Hoogblokland wordt een voormalige transportopslag gesaneerd en krijgt de bestemming woningbouw. Het plan biedt ruimte aan 54 woningen, waarvan 15 in de sociale sector, en een plaats voor een mini-wozoco. De sanering staat gepland voor 2009.

Arkel - Jan van

Aan de Jan van Nassaustraat staat het voormalig seniorencomplex. Het complex is gedateerd en

Nassaustraat

zou oorspronkelijk worden gerenoveerd en omgebouwd tot een starterscomplex. In overleg met gemeente en bewoners is gekozen om de haalbaarheid te onderzoeken van een aantal scenario’s gebaseerd op de doelgroep starters. In mei 2009 wordt het resultaat verwacht.

Arkel - woonbuurt

De woonbuurt oud-arkel bestaat uit de straten Folkertstraat, K. Julianastraat, Pr. Margrietstraat en

oud-arkel

Pr. Marijkeweg. Het betreft in totaal 49 huur- en 14 koopwoningen. De sloop van de 63 woningen is al gecommuniceerd met de bewoners. Er komen 64 nieuwbouwwoningen terug met de verdeling 50-50% huur/koop. De feitelijke sloop staat gepland voor 2014. De definitiefase wordt begin 2009 afgerond.

Arkel -

Raadhuisplein fase 1 bestaat uit een winkel en tankstation met daarboven woningen. Het

Raadhuisplein

complex wordt gesloopt en vervangen door een gezondheidscentrum (700 m2) en 12

fase 1 en 2

appartementen in de vrije sector. Voor de supermarkt is inmiddels een nieuwe plek gevonden, de verplaatsing van het tankstation is voor rekening van de gemeente. Raadhuisplein fase 2 bestaat uit 4 woningen aan de K. Julianastraat. Het nieuwbouwplan gaat uit van winkels in de plint met appartementen erboven. De sloop staat gepland voor 2014. Inmiddels is duidelijk dat de bibliotheek op een andere plaats terugkomt. Begin 2009 start de ontwerpfase.

Giessenburg

Er ligt een intentie voor een woonzorgcomplex bestaande uit een woonvorm voor 24

Woon-

dementerenden, 52 appartementen Verzorgd wonen, 3 plaatsen voor kortdurende opname, een

zorgcomplex

gezondheidscentrum en elders 27 seniorenwoningen. De oplevering is gepland in 2012-2013.

Hoornaar

Er ligt een intentie voor een woonzorgcomplex bestaande uit een woonvorm voor 12

Woon-

dementerenden, een woonvorm voor 18 mensen met een verstandelijke beperking, 24

zorgcomplex

appartementen verzorgd wonen, een dagopvangvoorziening en elders nog 10 seniorenwoningen. De grond is aangekocht. Oplevering is gepland in 2012 - 2013.

143-163 – 143 –

Realisatiefase Locatie

Bijzonderheden

Noordeloos

Aan de Nieuwe Wetering wordt een inbreidingslocatie gerealiseerd. Het totale project bestaat uit 28 woningen waarvan 9 sociale huurwoningen (3 senioren- en 6 starterswoningen). Het plan is in uitvoering en wordt turn-key afgenomen van de aannemer. De oplevering staat gepland voor mei-juni 2009.

Hoornaar kruising

Op het kruispunt in Hoornaar staat een inbreidingslocatie gepland. De bestaande bebouwing is reeds gesloopt. Er komen 22 appartementen, waarvan 12 vrije sector koop en 10 huurappartementen. Er is een bestemmingsplanwijziging nodig. De start van de bouw staat gepland voor 1-10-2009.

144-163 – 144 –

27.4 Projecten Leerdam Initiatief-/ Definitiefase Locatie

Bijzonderheden

West West

Er zijn in 2008 voor de uitbreidingswijk West West geen nadere afspraken gemaakt over de bouwproductie.

Ontwerpfase Locatie

Bijzonderheden

Leerdam Oost

Het plan omvat het gefaseerd slopen van 47 woningen waarvoor in 2 fases nieuwbouw wordt

Multifunctionele

gerealiseerd. Fase 1 betreft 2 x 14 appartementen, 1.130 m2 voor een brede school met 8

accommodatie

groepen en circa 200m voor SKCN. Het programma voor de 2e fase wordt begin 2009

(MFA)

uitgewerkt. Het project 1 fase bevond zich in 2008 in de voorlopig ontwerpfase. Met de

2

e

basisschool is in principe overeenstemming over de inpassing op de begane grond. Raadsliedenbuurt

Alle woningen zijn in 2007 gesloopt. Het terrein ligt nu braak en wacht op de start van de bouw. In 2008 heeft het accent gelegen op de afronding van het ontwerp van de woningen en de technische voorbereiding van de bouw. Mede door onderhandelingen met de gemeente over de grondprijzen heeft de start bouw niet in 2008 kunnen plaatsvinden. Dit is nu gepland in de eerste helft van 2009. In de nieuwe wijk komen 125 woningen : 45 appartementen, 9 2/1 kap woningen, 12 patiowoningen en 59 rij-woningen. De verdeling huur/koop is nagenoeg gelijk. Wel wordt, mede door de veranderende marktsituatie, gestreefd naar een zo groot mogelijk huurprogramma. Het appartementencomplex omvat 45 woningen. Op de begane grond van het hoofdgebouw van 4 lagen is ruimte voor maatschappelijk gebonden bedrijfsonroerend goed.

145-163 – 145 –

Realisatiefase Locatie

Bijzonderheden

Broekgraaf

Het plan bestaat uit drie woontorens met 72 appartementen met de mogelijkheid tot levering van zorg en 16 eenheden waar “zware” zorg wordt verleend. De woontorens zijn geplaatst op “een plint” waar de voorzieningen van de zorgverlener zijn ondergebracht. Tevens is op deze begane grond ruimte voor kinderdagopvang en een productiekeuken met restaurant. Er wordt een bovengrondse parkeergarage aangebracht. Naast KleurrijkWonen participeren het Koningin Emmahuis, Syndion en de stichting Peuterwerk (voorheen SKCN) in dit project. De bouw is in 2008 gestart en wordt naar verwachting eind 2009 opgeleverd.

Meesplein

Aan het Burgemeester Meesplein realiseert KleurrijkWonen een beeldbepalend gebouw. Op de begane grond is ruimte voor (para)medische voorzieningen. Zo komen er een huisarts, apotheek, diëtist, fysiotherapeut, mensendiecktherapeute en dependances van SWOL (Stichting Welzijn Ouderen Leerdam) en GGZ Grote Rivieren. Mogelijk zal ook het Landelijk Huisartsen Laboratorium er een ruimte krijgen. Op de verdiepingen is ruimte voor bewoners die intensieve zorg nodig hebben. De eerste verdieping telt 24 woningen en wordt verhuurd door het Koningin Emmahuis. Op de tweede verdieping komen 16 individuele (zorg-)appartementen met gemeenschappelijke voorzieningen voor bewoners met een verstandelijke- en/of lichamelijke beperking. Stichting Philadelphia verhuurt deze woningen. De bouw is in 2008 gestart en wordt eind 2009 worden opgeleverd.

Nieuwstraat

De oude stadsboerderij op deze locatie is in 2005 op verzoek van de gemeente aangekocht voor

Syndion

herontwikkeling van het naastgelegen parkeerterrein. Nadat dit was afgeketst is het plan ontwikkeld om op deze locatie een kleinschalig zorgcomplex met 7 appartementen te bouwen die speciaal zijn ingericht voor minder valide bewoners. De appartementen worden verhuurd aan Syndion. In 2008 is de bouw gestart; oplevering mei 2009.

Nazorgfase Locatie

Bijzonderheden

Hof van

Het plan omvat 18 koopwoningen, 22 huurwoningen, 23 huurappartementen, 32

Chlimintzas

koopappartementen en 12 Koopgarantappartementen. Ook is er een parkeergarage voor 89 auto’s. De laatste woningen van het totale project van 107 woningen zijn in 2007 opgeleverd. De nazorgfase wordt begin 2009 afgerond.

De Glashof

Het totale plan omvat 70 woningen waaronder: 20 huurappartementen, 12 huureenheden voor st. Philadelphia, 15 koopwoningen, 15 koopappartementen en 8 Koopgarantwoningen. Onder 2 e

bouwblokken is een parkeergarage voor 22 auto’s. De 15 koopwoningen zijn in het 1 kwartaal e

e

van 2007 opgeleverd, de koop- en huurappartementen in het 3 en 4 kwartaal. Ultimo 2007 zijn alle woningen verkocht. De nazorgfase wordt begin 2009 afgerond.

146-163 – 146 –

27.5 Projecten Lingewaal Initiatief- / Definitiefase Locatie

Bijzonderheden

Asperen

Er vindt onderzoek plaats naar de mogelijkheid van een Gezondheidscentrum op de locatie van

gezondheids-

de voormalige brandweerkazerne. Er vinden momenteel oriënterende gesprekken plaats met

centrum

potentiële, toekomstige gebruikers. Begin 2009 wordt duidelijk of het project kans van slagen heeft.

Herwijnen

Er ligt een stedenbouwkundige visie voor het vervangen van 16 woningen en het realiseren van

Nieuwe steeg

35 nieuwbouwwoningen (50-50% huur-koop). De bewoners zijn inmiddels geherhuisvest en een sloopvergunning is aangevraagd. De sloop vindt medio mei 2009 plaats. In het voorjaar van 2009 wordt besloten in welke vorm het project gerealiseerd gaat worden.

Heukelum

In 2004 is een eerste conceptplan ontwikkeld voor nieuwbouw van het seniorencomplex

Leyenburg

Leyenburg in Heukelum. Besloten is het huidige complex omstreeks 2009 te slopen. Met de gemeente is ook in 2008 geen overeenstemming bereikt over de stedenbouwkundige situatie bij nieuwbouw. De planvorming zal zich beperken tot ons grondgebied. Bijzondere aandacht wordt besteed aan een zorgvuldig herhuisvestingsplan voor de huidige kwetsbare bewonersgroep. In April 2009 moet duidelijk worden wat de gevolgen zijn.

Ontwerpfase Locatie

Bijzonderheden

Herwijnen-oost

In het uitbreidingsgebied Herwijnen-Oost wordt een plan ontwikkeld voor de bouw van 21 woningen. Het project bestaat uit 6 Koopgarantwoningen, 5 koopwoningen boven € 230.000 en 10 huurwoningen. De grond is bouwrijp gemaakt en het bestemmingsplan is goedgekeurd. Start bouw staat gepland voor 1 november 2009.

Herwijnen Oost

Bij Avondlicht worden 2 keer 15 zorgappartementen gerealiseerd. 15 appartementen worden

Avondlicht

bewoond door cliënten van Avondlicht. De overige 15 appartementen zullen in ieder geval voor een deel worden verhuurd door KleurrijkWonen. Mogelijk dat een ander deel wordt verkocht. Dit wordt nog nader onderzocht. Grond is nog niet aangekocht en dit is afhankelijk van de toestemming van het College.

Vuren

In dit project participeren KleurrijkWonen en de gemeente Lingewaal. Het project voorziet in de

Poldersekade

sloop van 12 2-onder-1 kapwoningen, de voormalige drukkerij Schorel en de aangekochte woning aan de Mildijk. Hiervoor in de plaats komen ongeveer 47 wooneenheden, waarvan 22 huur- en 25 koopwoningen en een gezondheidscentrum. De 1e lijnszorgvoorziening bestaat uit een huisarts, fysiotherapiepraktijk en Rivas. In juli 2007 heeft de gemeente Lingewaal het stedenbouwkundig ontwerp goedgekeurd. De appartementen en de grondgebonden woningen zijn voor het merendeel bestemd voor senioren. De huidige woningen zijn inmiddels gesloopt.

147-163 – 147 –

. Nazorgfase Locatie

Bijzonderheden

Vuren

Aan de Poldersekade in Vuren zijn in een plan van 12 woningen, 3 zogenaamde

Eurotonwoningen

Eurotonwoningen gebouwd. Als Licentiehouder heeft KleurrijkWonen deze drie woningen in Koopgarant verkocht. Deze nazorgfase is inmiddels verstreken.

Asperen - De Eng

In Asperen heeft KleurrijkWonen het project ‘De Eng’ gerealiseerd. Het gaat om 11 woningen, e

waarvan er 5 in de huur en 6 koop. De woningen zijn in het 4 kwartaal van 2008 opgeleverd. Asperen -

In september 2006 heeft CWL Woningbeheer de woning aan de Achterstraat 17 in Asperen

Thomashuis

gekocht voor de realisatie van een Thomashuis. In 2007 heeft de verbouwing plaatsgevonden om de grote woning geschikt te maken voor de doelgroep. De woning is in het eerste kwartaal van 2008 opgeleverd en verhuurd aan de doelgroep.

148-163 – 148 –

IV.

GOVERNANCE

149-163 – 149 –

150-163 – 150 –

28

Jaarverslag Raad van Commissarissen

28.1 Vooraf Het verslagjaar 2008 was in vele opzichten een bijzonder jaar. Niet alleen vanwege de turbulentie in de financiële wereld maar ook de politieke en publieke discussies over de vraag welke plaats en rol de woningcorporaties dienen in te nemen in het maatschappelijk bestel. Een discussie waar beide corporaties in samenspraak met de stakeholders volop aandacht aan hebben gegeven. Het bijzondere aan 2008 was vooral ook de fusie tussen BetuwsWonen en CWL Woningbeheer. Beide corporaties hebben in hun verslag over 2007 aangegeven succesvol een fusie te hebben afgerond maar ook dat zij vanaf 1 januari 2008 een nieuw fusietraject willen ingaan. Op voorstel van de bestuurders van de stichtingen is op 11 juni 2008 besloten tot een juridische fusie tussen CWL woningbeheer en BetuwsWonen. Ook is besloten om de statuten van de ‘verkrijgende’ stichting BetuwsWonen te wijzigingen. De fusie heeft plaats gehad onder algemene titel van de verdwijnende rechtspersoon, CWL Woningbeheer, naar de verkrijgende rechtspersoon. Het fusietraject is succesvol verlopen en heeft geleid tot een fusie op 16 december 2008. De naam van de nieuwe Toegelaten Instelling is: Stichting KleurrijkWonen, statutair gevestigd te Geldermalsen. Om de betrokkenheid van beide RvC’s te borgen zijn uit elke Raad 2 leden aangewezen om onder leiding van een onafhankelijke voorzitter het traject te volgen en, na terugkoppeling aan de Raden, goedkeuring te hechten aan de zienswijzen. Daarnaast heeft deze, zogenaamde Kleine Commissie, een aantal voorstellen ter besluitvorming voorbereid naar de afzonderlijke RvC’s. Speciale aandacht is hierbij besteed aan: ƒ De bestuurlijke structuur van de nieuwe organisatie; ƒ De samenstelling van de Raad van Bestuur en de werkgeversrol van de RvC; ƒ De samenstelling van de Raad van Commissarissen. Vanwege deze fusie is besloten om een gezamenlijk jaarverslag over 2008 uit te brengen. Tegelijkertijd met de fusie is door CWL woningbeheer een bod uitgebracht op de woningen van het gemeentelijk woningbedrijf Giessenlanden. Een auditcommissie uit de Raad van Commissarissen, bestaande uit de heren Van Engelen en Windhausen, heeft de overname begeleid en dit samen met de directeur bestuurder ter fiattering aan de RvC voorgelegd. Dit heeft ertoe geleid dat op 29 december 2008 de woningen van het woningbedrijf zijn overgegaan naar de nieuwe fusiecorporatie KleurrijkWonen. Een van de wensen van de Gemeenteraad van Giessenlanden was dat zij éénmalig betrokken zou worden bij de benoeming van een lid van de RvC. Na het volgen van de statutair voorgeschreven procedure vindt de benoeming in de loop van 2009 plaats.

28.2 Algemeen De Raden van Commissarissen waren belast met het toezicht op de algemene gang van zaken binnen BetuwsWonen en CWL Woningbeheer. Verder is toezicht gehouden op het algemeen beleid

151-163 – 151 –

van de Raad van Bestuur. Naast de wettelijke en statutaire taken vervulden de RvC’s tevens een adviserende rol en een klankbordfunctie voor de Raden van Bestuur. In dit jaarverslag legt de Raad van Commissarissen, als onderdeel van een maatschappelijk ondernemende organisatie, publiekelijk verantwoording af over de wijze waarop zij invulling heeft gegeven aan de uitvoering van zijn taken en bevoegdheden. De Governancecode en de Aedescode worden door beide organisaties onderschreven en nageleefd. Voor de gefuseerde organisatie zijn de aanbevelingen geïmplementeerd.

28.3 Toezicht De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de Raad van Commissarissen zijn in de statuten van Stichting CWL Woningbeheer en van Stichting BetuwsWonen omschreven. Een en ander is verder uitgewerkt in het reglement voor de Raad van Commissarissen van CWL Woningbeheer d.d. 4 oktober 2007 en de Raad van Commissarissen van BetuwsWonen d.d 12 juni 2006.

Werkgeversrol De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het algemeen beleid van de Raad van Bestuur en de algemene gang van zaken binnen de beide stichtingen en de aan beide stichtingen gelieerde rechtspersonen. Tevens is inhoud gegeven aan de werkgeversrol die beide raden vervullen met betrekking met de Raad van Bestuur. Een afvaardiging van de RvC heeft met de bestuurder van CWL Woningbeheer zowel een functioneringsgesprek als een beoordelingsgesprek gevoerd. In het beoordelingsgesprek zijn de gemaakte prestatie afspraken betrokken. Met de bestuurder van BetuwsWonen is in december 2008 een beoordelingsgesprek gevoerd. Van de beoordelingsgesprekken zijn verslagen opgesteld en toegevoegd aan het persoonlijke dossier. In de Kleine Commissie is, ter voorbereiding op de fusie, de samenstelling en inschaling van de Raad van Bestuur besproken en zijn de voorstellen tot het besluit door de RvC’s opgesteld. Besloten is dat de leiding in handen komt van de beide zittende directeur-bestuurders. Zij geven gezamenlijk leiding aan de nieuwe organisatie. Hetgeen betekent dat ze gezamenlijk en ieder persoonlijk verantwoordelijkheid dragen voor het beleid en de uitvoering daarvan. Onderling hebben zij, met goedkeuring van de RvC, een delegatie- en mandateringsregeling opgesteld. Ook zijn er onderling afspraken gemaakt over de portefeuilleverdeling. De inschaling heeft plaatsgehad in overeenstemming met de adviezen van de Commissie Izeboud.

Contacten Om de toezichthoudende taak goed te kunnen vervullen heeft de Raad van Commissarissen zich regelmatig mondeling en schriftelijk door de Raad van Bestuur laten informeren over de (financiële) resultaten, in relatie tot de beoogde doelen en relevante externe ontwikkelingen, en de wensen en behoeften van de belanghouders. Hoewel er in 2008 de nodige formele en informele contacten zijn geweest vanwege de fusie, is besloten de voorgenomen vergadering met de Huurderbelangenverenigingen en de Ondernemingsraad niet door te laten gaan. Tot annulering is besloten op voorstel van beide organisaties. De Raden hebben ieder afzonderlijk overleg gehad met de externe accountant. Bij de goedkeuring van de jaarstukken was de accountant aanwezig. De uitgebrachte managementletter en de daarin opgenomen opmerkingen en aanbevelingen aan de directie wordt door de Raad gevolgd en bewaakt ten aanzien van de nakoming van de voorgestelde actiepunten.

152-163 – 152 –

28.4 Toezichtskader De Raden van Commissarissen hebben in het afgelopen boekjaar het volgende ondernomen om zich op de hoogte te houden van wat er gaande is in het speelveld van beide Stichtingen: ƒ Via de kwartaalrapportages van de Raad van Bestuur. ƒ En andere publicaties en rapportage van uit de organisaties. ƒ Overleg met het gemeentebestuur. ƒ Bezoeken van seminars en bijeenkomsten van VTW. ƒ Interne bijscholing over wijzigingen in (fiscale)-regelgeving en andere volkshuisvestelijke beleidsvelden. ƒ Bijhouden van (in) formele contacten met belanghouders in de betrokken gemeenten. Waaronder de gemeenteraad en politieke partijen. ƒ Abonnement op Aedes Magazine en publicaties van de VTW en via bezoek aan de websites van deze organisaties en het ministerie van VROM en de provincies. ƒ Landelijke, regionale en lokale couranten. Andere uitgaven zoals Binnenlands Bestuur ,etc. En daarbij ondermeer de volgende beleidskaders gehanteerd. ƒ Het BBSH en de door het bedrijf opgestelde missie. ƒ Het meerjarenbeleidsplan en jaarplan in relatie tot het jaarverslag.

28.5 Samenstelling Raad van Commissarissen Per 31 december 2008 was de Raad van Commissarissen van Stichting BetuwsWonen als volgt samengesteld: Naam

Functie

dhr. R.A.J. Goes

Voorzitter

dhr. J.S. Salari

Vicevoorzitter

mw. W. Wijkmans-Yntema

Lid

mw. J.Tj. van den Hul – Omta

Lid

dhr. W.J. Homoet

Lid

In 2008 heeft de voorzitter van de RvC van BetuwsWonen een brutovergoeding van € 9.500 ontvangen. De overige leden hebben een brutovergoeding van € 6.500 ontvangen. Per 31 december 2008 was de Raad van Commissarissen van Stichting CWL Woningbeheer als volgt samengesteld: Naam

Functie

Dhr. A. Wind

Voorzitter

Dhr. D.M. Windhausen

Lid

Dhr. A.R.A. van Engelen

Secretaris

Mw. N. van Iperen

Lid

Mw. M.K. Struijk

Lid

Dhr. H.P. van Baalen

Vicevoorzitter

153-163 – 153 –

In 2008 hebben de voorzitter, vicevoorzitter en secretaris van de RvC van CWL Woningbeheer een brutovergoeding van € 9.000 ontvangen. De overige leden hebben een brutovergoeding van € 6.000 ontvangen. De Raad van Commissarissen van beide corporaties bestaat statutair uit minimaal 5 en maximaal 7 leden. De benoemingsperiode is maximaal 4 jaar, waarna het lid van de Raad van Commissarissen nogmaals voor een periode van maximaal 4 jaar herbenoemd kan worden. De maximale zittingsperiode is 12 jaar. Bij de Stichting CWL woningbeheer waren per 31 december 2008 de leden Timmermans, Kuilenburg en Van Iperen statutair aftredend en niet herbenoembaar. Vanwege de fusie met BetuwsWonen zijn de leden Windhausen en Struijk teruggetreden. Bij BetuwsWonen was mevrouw Wijkmans statutair aftredend en niet herbenoembaar. Al deze leden zijn ieder voor zich van betekenis geweest en hebben grote verdiensten voor de huidige stichting als ook voor de rechtsvoorgangers van de huidige corporatie. In het bijzonder aangetekend dat de heer Timmermans, nog komend uit de verenigingsstructuur van één van de rechtsvoorgangers Ideaal Wonen, bijna 20 jaar betrokken is geweest bij de volkshuisvesting in de gemeente Lingewaal.

28.6 Selectie en benoeming RvC KleurrijkWonen Vier leden uit de twee raden van de RvC’s hebben zitting genomen in de zogenaamde “kleine commissie”. Deze commissie heeft, onder leiding van de een onafhankelijk voorzitter, de voorbereiding en begeleiding van de fusie en de samenstelling van de nieuwe RvC van KleurrijkWonen op zich genomen. Uitgaande van het feit dat beide organisaties ophouden te bestaan en daarom ook de RvC niet langer bestaat, heeft de commissie zich de vraag gesteld of er een gehele nieuwe Raad moest worden geworven via de publieke weg of geprobeerd om, met inachtneming van de gewenste profielen, te komen tot een gefuseerde Raad. Tot het laatste is besloten omdat daarmee de continuïteit van het toezicht het best geborgd wordt. Door de twee eerdere fusies was de personele samenstelling al gewijzigd en was binnen de bestaande RvC’s de juiste deskundigheid aanwezig. Ook was dit van belang voor de verankering en herkenbaarheid van de RvC richting de belanghouders in het werkgebied. De omvang van de Raad van Commissarissen is statutair bepaald op ten minste 5 en ten hoogste 7 leden.

154-163 – 154 –

– 155 –

1944

1953

1950

Dhr. W.J. Homoet

Dhr. H.P. van Baalen

Dhr. J.S. Salari

Lid

Lid

Lid

Lid

Lid

ViceVoorzitter

Voorzitter

Functie

Financiën en organisatie

Financiën Volkshuisvesting

Technisch en commercieel

Maatschappelijk, zorg, politiek en bestuurlijk

Marketing Strategie Ondernemerschap

Juridisch, volkshuisvesting organisatie

Openbaar bestuur ruimtelijke ordening

Deskundigheid

Fortis

Relatiebeheerder verzekeringsmaatschappij

Gepensioneerd

Directeur AvE International Management Consultancy BV

Directeur NVTB

Gepensioneerd

Beroep

Lid bestuur St. COVO Voorzitter RvC Sportfondsenbad Culemborg

Coördinator havenmeesterdiensten watersportver. Geldermalsen

Toezichthouder bij organisaties in de zorg en het onderwijs

Lid RvC Papendal Lid RvT Spoorweg-museum Vicevoorzitter bestuur Glascentrum

Directeur St. MRPI Lid RvT SBK Lid jury Nederlandse Bouwprijs Penningmeester St. BVNL

Voorzitter CSSB Voorzitter RvB IPS BV Lid PAL Z-H (deskundigheid water) Voorzitter Landelijke bezwarencommissie Fuwater Vice-voorzitter St. Loyalis Lid St. Monument Fort Asperen

Neven functies

155-163

Voor het rooster van aftreden tellen de benoemingstermijn bij de rechtsvoorgangers mee.

1948

Mw. J.Tj. van den Hul-Omta

1963

Dhr. R.A.J. Goes

1943

1942

Dhr. A. Wind

Dhr. A.R.A. van Engelen

Geboorte jaar

Naam

01-01-2000

01-10-1982

01-02-2004

01-02-2004

01-01-2005

01-01-2001

01-01-2005

Benoemd per

De samenstelling van de Raad van Commissarissen van Stichting KleurrijkWonen ziet er per 1 januari 2009 als volgt uit:

01-01-2009

01-06-2006

01-04-2008

01-04-2006

01-01-2008

01-01-2009

01-01-2008

Herbenoemd per

01-01-2013

01-01-2010

01-01-2012

01-01-2010

31-12-2011

01-01-2013

01-01-2011

Aftredend per

Nee

Nee

Ja

Ja

Ja

Nee

Ja

Herbenoeming mogelijk

28.7 Audit Commissie bij de stichting CWL woningbeheer is ter voorbereiding van een bod op het woningbedrijf van de gemeente Giessenlanden een tijdelijke Auditcommissie benoemd. Bij de fusie is afgesproken om op voorhand geen Auditcommissie in te stellen omdat de RvC in gezamenlijkheid het “toezicht” gestalte wil geven.

28.8 Overleg met de Directeur-bestuurder De Raad van Commissarissen is in haar functie van werkgever onder andere belast met de bezoldiging en de beoordeling van de directeur-bestuurder. De bezoldiging en de andere secundaire arbeidsvoorwaarden van de directeur-bestuurder zijn in 2008 ongewijzigd gebleven en verhoogd met de CAO aanpassingen. In 2008 zijn functionerings- en beoordelingsgesprekken gehouden met de directeur-bestuurders van beide organisaties afzonderlijk. Deze gesprekken zijn gevoerd door de voorzitter en vicevoorzitter. Van de gesprekken is een verslag opgemaakt .Dit verslag is, in afwezigheid van de directeur – bestuurder, ter bespreking in de RvC aan de orde geweest en bekrachtigd. Het bezoldigingsbeleid en de arbeidsvoorwaarden van de directeur-bestuurder zijn bij CWL Woningbeheer gebaseerd op de adviezen van de Commissie Peters en bij BetuwsWonen op de adviezen van de commissie Izeboud. In 2008 heeft zich hierin geen wijziging voorgedaan. Voor de huidige directeur-bestuurder van CWL geldt een wederzijdse opzegtermijn van 3 maanden. Er is een afvloeiingsregeling getroffen van één bruto jaarsalaris vermeerderd met twee maandsalarissen per dienstjaar vanaf datum indiensttreding. Uiteraard geldt deze regeling niet in geval van ontslag wegens disfunctioneren. In het contract van de directeur van BetuwsWonen is geen specifieke ontslagregeling opgenomen. Aan de directeur-bestuurders is een pensioen toegezegd op basis van de CAO Woondiensten. De pensioenkosten worden conform de CAO bepalingen gefinancierd door de corporatie en de werknemer gezamenlijk. De overige arbeidsvoorwaarden zijn gebaseerd op de cao Woondiensten. Daarnaast ontvangen de directeur-bestuurders geen andere vergoedingen. Wel is een auto ter beschikking gesteld. Naast het vaste salaris is bij CWL Woningbeheer sprake van een variabel salaris van maximaal 15% van het vaste salaris, afhankelijk van de beoordeling en de realisatie van de gemaakte prestatie-eisen. Om de beoordeling te objectiveren is dit jaar voor het eerst gewerkt met een nieuw systeem van beoordelen. BetuwsWonen kent geen variabele beloning. Belangrijke prestatie-eisen die de Raad van Commissarissen van CWL Woningbeheer in 2008 heeft afgesproken met de directeur-bestuurder zijn: ƒ Een uitgewerkt en geïmplementeerd Toetsingskader; ƒ Een uitgewerkt en in geïmplementeerd Risicomanagement; ƒ Fusie met BetuwsWonen; ƒ Een ingevoerd beoordelingssysteem voor alle individuele medewerkers; ƒ Een communicatieplan voor de Stakeholders; ƒ Vergroten omgevingsgerichtheid; ƒ Vergroten onderhandelingsvaardigheden.

156-163

– 156 –

In het jaarlijkse beoordelingsgesprek is vastgesteld dat de prestatie-eisen in 2008 goed zijn gerealiseerd. Op grond hiervan is aan de directeur-bestuurder ruim12 % variabele beloning toegekend. Over 2008 hebben de directeur-bestuurders de volgende beloning ontvangen: Naam

Periodiek

Variabele

Beloningen

Uitkeringen bij

Verstrekte

betaalbare

beloning

betaalbaar op

beëindiging

leningen /

termijn

dienstverband

voorschotten /

beloning

garanties T.J. van Dalen

€ 121.552

€ 13.646

€ 26.788

€0

€0

€ 116.602

€ 0

€ 31.010

€0

€0

(CWL Woningbeheer) J. van Dam (BetuwsWonen)

De heer Van Dalen was in 2008 bestuurslid van de stichting Leerdam heeft Lef. De heer Van Dam was in 2008 Raadslid van de gemeente Zutphen. Verder hebben zij geen relevante nevenfuncties.

28.9 Profielschets RvC De Raad van Commissarissen werken zowel met een profielschets voor de Raad als collectief, als met profielschetsen voor de afzonderlijke leden. Hieruit wordt de profielschets voor een vacature afgeleid. De profielschets wordt steeds herijkt om aan te sluiten bij de specifieke kenmerken van de organisatie op een bepaald moment en bij de toekomstplannen. Beide corporaties hanteren een vergelijkbare profielschets. deze ziet er als volgt uit:

Profiel van de Raad als geheel ƒ helikopterview, analytisch vermogen, onderscheiden van hoofd- en bijzaken, minimaal HBO denkniveau; ƒ kennis van en ervaring met bestuurlijke besluitvormingsprocessen; ƒ financieel economische basiskennis; ƒ inzicht in strategische afwegingsprocessen; ƒ kunnen werken in teamverband; ƒ algemene interesse voor de samenleving en de volkshuisvesting; ƒ affiniteit met de doelstelling van de corporatie; ƒ beschikken over discussievaardigheid, vergadervaardigheid, besluitvaardigheid en communicatievaardigheid; ƒ bij voorkeur binding met de regio. Profiel van de individuele leden Leden van de Raad van Commissarissen opereren als generalist. Om het toezicht op een evenwichtige wijze te kunnen uitoefenen dienen binnen de Raad de volgende disciplines / deskundigheden aanwezig te zijn: ƒ Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening; ƒ Financieel / economisch; ƒ Marketing / communicatie en public relations; ƒ Betrokkenheid bij de lokale gemeenschap; ƒ Projectontwikkeling / bouwkunde; ƒ Bedrijfsorganisatie en personeel; ƒ Zorg en welzijn. 157-163 – 157 –

Van ieder lid van de Raad van Commissarissen wordt verwacht dat hij of zij de ontwikkelingen ten aanzien van zijn of haar kennisgebied weet te vertalen naar de volkshuisvesting en naar de woningcorporatie in het bijzonder. Het is voorstelbaar dat bepaalde kennisgebieden gecombineerd voorkomen in een persoon. Dit betekent dan ook dat bij de samenstelling van de Raad van Commissarissen vooral gekeken wordt of de totale groep op bovengenoemde kennisgebieden voldoende in huis heeft. Gezien het belang van de financiële continuïteit moet de bedrijfseconomische deskundigheid in ruime mate aanwezig zijn.

Profielschets van de (vice-)voorzitter De voorzitter en zijn plaatsvervanger nemen een bijzondere positie in. Daarom worden aan deze functie, naast bovenstaande kwaliteiten, enkele specifieke eisen gesteld: ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ

Sociale en communicatieve vaardigheden ( o.m. motiverend en spreekvaardig); Ruime bestuurlijke ervaring; Oog voor managementtaken van de bestuurder; Beschikken over leidinggevende capaciteiten; In staat zijn een team te vormen; In staat zijn RvC-vergaderingen te leiden; Beschikken over representatievaardigheden; Kunnen omgaan met belangentegenstellingen; Beschikken over netwerken.

28.10 Integriteit De Raden van Commissarissen hebben in beide organisaties een gedragscode voor de leden van de Raad van Commissarissen en een gedragscode voor de directeur-bestuurders vastgesteld. Voor de medewerkers was al een regeling met de OR overeen gekomen. In deze gedragscodes zijn de bepalingen omtrent onafhankelijkheid en tegenstrijdige belangen vastgelegd. Ook hebben de Raden een ‘Regeling Melding Onregelmatigheden’ (een Klokkenluiderregeling) vastgesteld. Elk lid van de Raad van Commissarissen heeft de hiervoor genoemde gedragscode aanvaard. De onafhankelijkheid van de leden van de Raad van Commissarissen is getoetst aan bepaling III.2.2 van de Governancecode Woningcorporaties. Alle leden voldoen aan deze bepalingen en zijn onafhankelijk. Zo hebben de heren Van Engelen en Beumer binnen CWL Woningbeheer niet deelgenomen aan de discussie en besluitvorming inzake de overname van het pand van het Nationaal Glasmuseum. Beiden waren betrokken als bestuurslid bij het Nationaal Glasmuseum of de aan haar gelieerde stichtingen. In 2008 is er geen sprake geweest van (transacties met) tegenstrijdige belangen waarbij leden van de Raad van Commissarissen en of de directeur-bestuurders betrokken waren.

28.11 Werkzaamheden Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen van CWL is in 2008 6 keer bijeengekomen in een reguliere vergadering, in aanwezigheid van de directeur-bestuurder. De Raad van BetuwsWonen is 5 maal in vergadering bijeen geweest. Beiden Raden hebben eenmaal een deel van de vergadering in beslotenheid, zonder Bestuur plaats laten vinden. Daarnaast zijn de Raden 2 keer samen en met

158-163 – 158 –

beide directeur-bestuurders bijeen geweest. Geen van de leden van de Raad van Commissarissen is frequent afwezig geweest.

Toezichtfunctie In 2008 hebben beide Raden van Commissarissen de volgende statutaire werkzaamheden verricht, zoals vastgelegd in de statuten en het reglement van de Raad van Commissarissen: ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ

Het besluiten tot het vaststellen van het meerjarenplan met begroting 2009-2013; Het besluiten tot het vaststellen van het jaarplan met begroting 2009; Het besluiten tot het vaststellen van de jaarrekening en het jaarverslag 2007, na toelichting van de accountant, die bij de vergadering aanwezig is geweest; Het besluiten tot het goedkeuren van de investeringsbesluiten in het kader van projectontwikkeling; Beoordeling financiële kwartaaloverzichten en voortgangsrapportages; Kennisname van de door de directeur-bestuurder vastgestelde risicoanalyses; Kennisname van mededelingen en voortgangsrapportages van de directeur-bestuurder; Kennisname controlerapport van de accountant, managementletter en de daaruit voortvloeiende verbeteringsacties.

In de gezamenlijke vergaderingen, die met het oog op de fusie zijn gehouden, zijn de volgende zaken aan de orde geweest:

ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ

ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ

Het besluiten tot het goedkeuren van de volkshuisvestelijke en maatschappelijke doelstellingen van de woningcorporatie; Het besluiten tot het goedkeuren van de operationele en financiële doelstellingen van de woningcorporatie; Het besluiten tot het goedkeuren van de strategie die moet leiden tot het realiseren van de doelstellingen; Het besluiten tot het goedkeuren van de randvoorwaarden die bij de strategie worden gehanteerd; Het besluiten tot het goedkeuren van de wijze waarop de principes van horizontale verantwoording als beschreven in hoofdstuk V van deze code worden vormgegeven; Het besluiten tot het goedkeuren van het reglement waarin de werkwijze van het bestuur wordt geregeld. Het besluiten tot het goedkeuren van de missie, het strategisch beleid en de kerndoelen, op basis waarvan de Raad van bestuur wenst te opereren, in relatie tot het maatschappelijke belang waarvoor de corporatie staat; Het goedkeuren van de strategische positionering van de fusiecorporatie in de regio; Het besluiten tot het goedkeuren van de oprichting van een holdingstructuur met 5 ondergeschikte BV’s met het oog op de VSO modelkeuze; Het besluiten tot het goedkeuren van het Treasurystatuut; Het besluiten tot het vaststellen van een gedragscode voor de Raad van Commissarissen en voor de directeur-bestuurder; Het besluiten tot het vaststellen van de regeling ‘Melding onregelmatigheden’.

159-163 – 159 –

Adviserende functie Met de directeur-bestuurders zijn de volgende onderwerpen van strategische en beleidsmatige aard besproken: ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ

Afronding van de aanbevelingen m.b.t. Corporate Governance; Werkdruk in de organisatie; Strategisch lange termijn beleid; Risicoprofielen van de organisatie en de projecten; Informatiecriteria voor verantwoording aan de RvC; Wijkvisies; Ruimtelijke structuurontwikkeling voor kleine kernen en stedelijke ontwikkeling; Investeringen in wijk en buurtbeheer.

Overige onderwerpen Verder heeft de Raad van Commissarissen gesproken over / zich bezig gehouden met de volgende onderwerpen: ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ

Arbeidsvoorwaarden en beoordeling Raad van Bestuur; Zelfevaluatie Raad van Commissarissen (in afwezigheid van de directeur-bestuurder); Verkoop en aankoop van woningen; Voortgang realisatie volkshuisvestelijke doelstellingen; (Tussentijdse) resultaten / risicobeheersing bij verbindingen; Ontwikkelingen binnen de W-6 Serviceorganisatie Rivierenland BV

Overleg met de directeur-bestuurder De relatie tussen de Raden van Commissarissen en de directeur-bestuurders is goed. De voorzitter en de vice-voorzitter van de Raad van Commissarissen hebben maandelijks contact gehad met de directeur-bestuurder. De belangrijkste gespreksonderwerpen betroffen: ƒ De algemene gang van zaken; ƒ Personele zaken; ƒ Arbeidsvoorwaarden Raad van Bestuur; ƒ Maatschappelijke ontwikkelingen; ƒ Ontwikkelingen in de onderwijssector en bij andere sociale actoren; ƒ Voorbereiding agenda Raad van Commissarissen; ƒ Interbestuurlijke verhoudingen met de beide gemeenten; ƒ De continuïteit van de organisatie; ƒ Huurderbelangen; ƒ Fiscale ontwikkelingen; ƒ (Mede) Financieringen aan de (pracht)wijken;

160-163 – 160 –

28.12 Besluitvorming Bovengenoemde werkzaamheden hebben geleid tot oordeelsvorming door de Raad van Commissarissen die zijn vastgelegd in de vorm van een besluit of advies. Enkele belangrijke overwegingen en de hieruit voortvloeiende besluiten of adviezen waren:

ƒ ƒ ƒ ƒ ƒ

Doorgaan met strategisch beleidsontwikkeling; Doorgaan met de daaruit voortvloeiende ‘opschalingmogelijkheden’; De samenwerking met de lokale overheden; Opzet van het systeem voor Risicomanagement; Het aangaan van een fusie

28.13 Zelfevaluatie In het kader van de fusie heeft er in 2008 in de Raden van Commissarissen geen formele zelfevaluatie plaatsgevonden.

161-163 – 161 –

29

Colofon

Jaarverslag 2008 stichting KleurrijkWonen

Uitgave Juni 2009

Tekst en vormgeving KleurrijkWonen Omslag: NOUTDESIGN BV Buren

162-163 – 162 –

Goedkeuring jaarverslag 2008 en jaarrekening 2008 De Raad van Commissarissen van de stichting KleurrijkWonen verklaart dat de middelen in 2008 uitsluitend in het belang van de volkshuisvesting zijn aangewend en dat KleurrijkWonen in 2008 in overeenstemming met de Aedescode heeft gehandeld. Overeenkomstig artikel 26, lid 4 van de statuten van KleurrijkWonen keurden wij op 13 mei 2009 het jaarverslag en de jaarrekening over 2008 goed. De jaarrekening is door Deloitte Accountants gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien. Geldermalsen, 13 mei 2009 Namens de Raad van Commissarissen

A. Wind Voorzitter

Vaststelling jaarverslag 2008 en jaarrekening 2008 Het bestuur van de stichting KleurrijkWonen verklaart dat de middelen in 2008 uitsluitend in het belang van de volkshuisvesting zijn aangewend en dat KleurrijkWonen in 2008 in overeenstemming met de Aedescode heeft gehandeld. De jaarrekening is door Deloitte Accountants gecontroleerd en van een goedkeurende verklaring voorzien. Na goedkeuring door de Raad van Commissarissen op 13 mei 2009, overeenkomstig artikel 26, lid 4 van de statuten van KleurrijkWonen, stellen zij het jaarverslag en de jaarrekening over 2008 vast.

Geldermalsen, 15 juni 2009

T.J. van Dalen Directeur-bestuurder

J. van Dam Directeur-bestuurder

163-163 – 163 –

Centraal kantoor De Schakel ’t Oosteneind 1d, 4158 CA Deil (vanaf mei 2009)

www.kleurrijkwonen.nl [email protected]

Locatie Leerdam & Lingewaal Industrieweg 16 4143 HP Leerdam Tel.: (0345) 67 29 11

Openingstijden: maandag t/m donderdag 08.00 uur tot 17.00 uur vrijdag 08.00 uur tot 12.30 uur

Locatie (voorlopig adres) Giessenlanden Koningin Julianastraat 17 4241 BH Arkel Tel.: (06) 54 93 48 89 (06) 20 09 44 15

Openingstijden: maandag t/m donderdag 08.00 uur tot 17.00 uur vrijdag 08.00 uur tot 12.30 uur

Locatie Geldermalsen Rijnstraat 22 4191 CL Geldermalsen Tel.: (0345) 57 56 41

Openingstijden: maandag t/m vrijdag 08.00 uur tot 17.00 uur

Locatie Culemborg Parallelweg Oost 13a 4103 NC Culemborg Tel.: (0345) 47 90 00

Openingstijden: maandag t/m vrijdag 08.00 uur tot 17.00 uur