Introductie eMobility __
Inhoudsopgave Definities …….. .................................................................................................................................... 2 1.
Algemene introductie eMobility ...................................................................................................... 3 1.1
Inleiding eMobility ................................................................................................................ 3
1.2
eMobility: een succes (in Nederland)? ................................................................................... 4
1.3
Typen elektrische voertuigen ................................................................................................ 6
1.4
Bereik van elektrische voertuigen .......................................................................................... 7
1.5
Laden van elektrische voertuigen .......................................................................................... 7 1.5.1
Op welke plaatsen kan ik laden ................................................................................ 8
1.5.2
Hoe kan ik laden? ..................................................................................................... 8
1.5.3
Waar kan ik laden? ................................................................................................... 9
1.5.4
Hoe lang duurt het laden? ........................................................................................ 9
1.5.5
Wat kost het laden? ................................................................................................ 10
1.5.6
Wat heb ik precies nodig om te kunnen laden?...................................................... 10
1.5.7
Hoe werkt een laadpunt?........................................................................................ 11
1.6
Voordelen en beperkingen van eMobility ........................................................................... 11
1.7
Beweegredenen organisaties voor keuze eMobility ............................................................ 12
Revisiedatum: september 2015
Pagina 1
Introductie eMobility __
Definities
terug naar inhoudsopgave
Deze introductie over eMobility bevat definities waarvan de betekenissen hieronder afzonderlijk van elkaar nader verklaard worden: Actieradius is de afstand die een voertuig kan afleggen zonder tussentijds van buitenaf energie aan het voertuig toe te voegen (zonder te tanken). De actieradius is het ‘bereik’ van een auto. De actieradius is het totale bereik van de verbrandingsmotor en/of het bereik van de acculading (bij elkaar opgeteld). AlphaElectric is een dienst van Alphabet, waarbij een totaaloplossing wordt geboden op het gebied van eMobility (elektrisch vervoer). Batterij aangedreven elektrische voertuigen (BEV) ook wel ‘full electric vehicles’ (FEV) genoemd, is onderdeel van volledig elektrische voertuigen (Full-EV). Biobrandstoffen zijn vloeibare of gasvormige brandstoffen die gewonnen zijn uit biomassa (bijv. uit tuinafval) BPM staat voor Belastingen op Personenauto’s en Motorrijwielen. Elektrische auto’s met range extender (EREV) ook wel ‘extended range electric vehicle’ genoemd, zijn voorzien van een afstandsvergroter (range extender) en worden altijd aangedreven door een elektromotor (elektrisch aandrijvingssysteem). eMobility is de term die binnen Alphabet gehanteerd wordt voor elektrisch vervoer. EV-factor is ontwikkeld door Alphabet voor semi-elektrische voertuigen. Met behulp van de online eMobility-tool kan op basis van persoonlijke mobiliteitsgegevens eenvoudig een EV-factor berekend worden. De EV-factor geeft aan welk deel van het totaal gereden kilometers verwacht wordt elektrisch te rijden. Bij Semi-EV geeft de werknemer aan óf en in welke mate de minimaal bepaalde EV-factor (door de werkgever) behaald kan worden, dus welk deel elektrisch en welke deel regulier gereden kan worden. Om dit vast te stellen, dient de werknemer de eMobility-tool in te vullen. Alphabet heeft o.b.v. eigen ervaringen bepaald wat een reële EV-factor per voertuig is. Onder de reële EV-factor wordt verstaan welke factor bij reëel, doorsnee gebruik moet kunnen worden behaald. Uit de eMobility-tool blijkt of het rijpatroon van de werknemer geschikt is voor SemiEV. Hubbert Peak (Peak Oil) is het punt waarop de maximale wereldwijde olieproductie bereikt wordt. De Amerikaanse geoloog Hubbert voorspelde een Hubbert peak in de olieproductie tussen 2000 en 2010. Ministerie van EL&I staat voor ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. MRB is een afkorting van MotorRijtuigenBelasting. Personenauto’s met een CO2-uitstoot van niet meer dan 50 gr/km zullen tot en met 2015 hiervan worden vrijgesteld. Deze vrijstelling is bedoeld om de ontwikkeling en aanschaf van de nieuwe generatie zeer zuinige auto’s te stimuleren en kan tevens al snel een voordeel van enkele duizenden euro’s opleveren. NEDC staat voor New European Driving Cycle en is een standaard voor het aangeven van het emissie/brandstof verbruik voor personenauto’s. Plug-in hybride elektrische voertuigen (PHEV) worden aangedreven door een elektromotor of een verbrandingsmotor of in combinatie met elkaar. De elektromotor wordt gevoed door een accu die via het elektriciteitsnet kan worden geladen. Semi-elektrische voertuigen (Semi-EV) zijn elektrische voertuigen die deels aangedreven worden door een elektromotor. Semi-elektrische voertuigen worden onderverdeeld in: elektrische auto’s met range extender (EREV) en plug-in hybride elektrische voertuigen (PHEV). Volledig elektrische voertuigen (Full-EV) zijn elektrische voertuigen die volledig aangedreven worden door een elektromotor, dus 100% elektrisch.
Revisiedatum: september 2015
Pagina 2
Introductie eMobility __
1.
Algemene introductie eMobility
terug naar inhoudsopgave
Graag biedt Alphabet met deze gids haar visie op de wereldwijde mobiliteit, de meest recente ontwikkelingen op het gebied van mobiliteit en op hét alternatief voor de wereldwijd groeiende behoefte aan (duurzame) mobiliteit: elektrisch vervoer (eMobility). eMobility heeft toekomst, maar staat nog aan het begin van een nieuw tijdperk. Alphabet informeert u in deze gids dan ook over de verschillende typen elektrische voertuigen, over factoren die van invloed zijn op het bereik van elektrische voertuigen en er wordt uitgebreid stilgestaan bij veel voorkomende vragen met betrekking tot het laden van een elektrische auto. Ten slotte worden voordelen en beperkingen van eMobility voor (potentiële) berijders op een rij gezet, maar ook beweegredenen voor organisaties om te kiezen voor eMobility. 1.1
Inleiding eMobility
terug naar inhoudsopgave
Door de groei van de wereldbevolking, globalisering, hoger gewenste levensstandaard (welvaart), toegenomen urbanisatie en opkomende economieën als China en India neemt de wereldwijde vraag naar mobiliteit explosief toe. Er wordt zelfs gesproken over een overcapaciteit aan wegverkeer. Een toename in mobiliteit betekent direct een groeiende vraag naar energie(bronnen), waaronder het gebruik van fossiele brandstoffen. Naar verwachting zal de vraag naar energie vanaf nu tot 2035 stijgen met maar liefst 40%. Fossiele brandstoffen, en dan met name aardolie, worden steeds schaarser en een groeiende vraag in de nabije toekomst zal dan niet meer kunnen worden opgevangen. De sterk fluctuerende olieprijzen, onzekerheid over de mondiale olievoorraad, de afhankelijkheid van olie uit politiek instabiele regio’s en een toegenomen aandacht voor het milieu maken de toekomst van de verbrandingsmotor onzeker en geven ons aanleiding om over te stappen op alternatieve brandstoffen. De vraag is echter, per wanneer en waarop? De onzekerheid over de mondiale olievoorraad drijft de olieprijs op. Ondanks het feit dat de voorspellingen onzeker zijn, is het van belang ons af te vragen wanneer wereldwijd de maximale olieproductie is of wordt bereikt (Hubbert Peak, Peak Oil). De grafiek laat echter al een piek rond 2010 zien. Tel naast de dalende olieproductie ook de problematiek van de CO2-uitstoot en de luchtverontreinigende stoffen bij op en het wordt direct duidelijk dat het gebruik van fossiele brandstoffen al op korte termijn moet worden beperkt. Willen we economisch blijven groeien én aangenaam blijven wonen, reizen en recreëren, dan zullen we onze huidige mobiliteit een veel schoner en duurzamer karakter moeten geven. Het terugdringen van de CO2-uitstoot en andere schadelijke stoffen ondervindt een toenemende belangstelling van zowel politiek, beleidsmakers als ondernemers. Er zal op korte termijn overgestapt moeten worden op een alternatieve brandstof, maar welke? Hieronder volgt een tabel met verschillende brandstofsoorten. Brandstofsoorten opgesplitst in fossiele- en alternatieve brandstoffen: Fossiele brandstoffen
Benzine
Diesel
LPG
Biobrandstoffen (o.a.)
Bio-ethanol
Biodiesel
Groengas
Waterstof
Waterstof
Elektriciteit
Hybride
Aardgas
1
Alternatieve brandstoffen
Elektrisch
1
Aardgas is net als LPG een schone brandstof, maar wél fossiel en dus op den duur geen oplossing. Aardgas is wel vervangbaar door biobrandstof en ‘groengas’ is hiervoor uitermate geschikt!
Revisiedatum: september 2015
Pagina 3
Introductie eMobility __
Alternatieve brandstoffen zijn hernieuwbare brandstoffen die, gezien het duurzame én niet-fossiele karakter, als geschikt alternatief dienen voor fossiele brandstoffen. Hieronder wordt per alternatieve brandstof de bijbehorende voordelen en beperkingen weergegeven. Voordelen en beperkingen van alternatieve brandstoffen Alternatieve brandstof Biobrandstof
•
Voordeel Klimaatneutraal en duurzaam
Groengas (= biobrandstof)
• •
Gewonnen uit biomassa (bv. tuinafval) Schone brandstof en relatief goedkoop
Waterstof
• • •
Geen directe vervuiling Sneller tanken (dan elektriciteit) Tank is lichter en kleiner (dan accu)
Elektriciteit
• •
Goedkoop in gebruik en onderhoud Energiekosten per kilometer veel goedkoper Minder slijtage door draaiende onderdelen Meest energie-efficiënt en schoon Uit meerdere bronnen gewonnen: zon, wind, biomassa, kolen, kernenergie, aardolie, gas. Dit bepaalt de duurzaamheid van de opgewekte elektriciteit Is er in overvloed en voldoende mogelijkheden om in de toekomst te kunnen blijven opwekken
• • •
•
• • • • • • • • • • • • •
Beperking Relatief duur Niet voor alle auto’s geschikt Weinig verkooppunten Tank neemt veel ruimte in beslag Niet voor alle auto’s geschikt Weinig verkooppunten Vergt veel onderzoek Forse investering Productie kost veel energie Brandstofcel is (nog) relatief duur Opslag en transport problematisch Aanschafprijs van de auto is hoog Laden duurt (relatief) langer
Elektriciteit kent nog onzekerheden, maar wordt wel gezien als de meest kansrijke manier om op korte termijn positieve resultaten te boeken voor klimaat, energiebesparing en olie-onafhankelijk. Vandaar dat elektriciteit veel potentie heeft en eMobility op dit moment de krachtigste motor van duurzame mobiliteit is. Dit wil echter niet zeggen dat in de toekomst alléén elektriciteit gebruikt zal worden. Volgens Alphabet is eMobility de transitie naar onder andere elektrische aandrijving met brandstofcel. 1.2
eMobility: een succes (in Nederland)?
terug naar inhoudsopgave
Nederland heeft de slechtste luchtkwaliteit van Europa en als we de Europese doestellingen voor 2050 willen halen, zal de CO2-uitstoot van het wegverkeer met 95% moeten afnemen. Dat kan alleen met een combinatie van elektrische mobiliteit en duurzame energie (eMobility). Er is simpelweg geen alternatief. De Nederlandse overheid beschouwt eMobility als een veelbelovende toekomst en ziet het dan ook als strategisch belang voor het verduurzamen van de automobiliteit, energievoorziening en het versterken van de economie. Met eMobility komen we tegemoet aan de groeiende behoeften aan (duurzame) mobiliteit. Als geen andere ontwikkeling stelt het ons in staat weer evenwicht aan te brengen tussen economische groei en kwaliteit van het leven. De Nederlandse overheid heeft zich op het gebied van eMobility het volgende ten doel gesteld. Doelstelling Ministerie van EL&I 2 op het gebied van eMobility
2
Jaar
Prognose # rijdende (semi-) elektrische voertuigen
2015
15.000 – 20.000
2020
200.000
2025
1.000.000
Ministerie van EL&I: voor huidige gang van zaken eMobility in Nederland, zie website EL&I
Revisiedatum: september 2015
Pagina 4
Introductie eMobility __
In Nederland is eMobility vanwege tal van redenen zeer toepasbaar, goedkoop en milieuvriendelijk. Dit komt mede door onze sterke logistieke achtergrond, hoge bevolkingsdichtheid, sterke verstedelijking, vlakke landschap en vanwege het feit dat onze energiebedrijven voorop lopen op het gebied van winning en toepassing van duurzame energie. Alphabet is van mening dat de (huidige) groeisnelheid van eMobility afhankelijk is van een aantal factoren. Factoren van invloed op groeisnelheid eMobility Ontwikkeling van de olieprijs Hoe lager de wereldwijde olievoorraad, hoe hoger de olieprijs en des te aantrekkelijker het is om over te stappen op eMobility. De energiekosten per kilometer voor het opladen van de accu bedragen momenteel 1/2 à 1/3 van de kosten per kilometer bij benzineverbruik (afhankelijk van autogebruik). Op dit moment zien we de eerste tekenen dat de productie de vraag niet meer kan bijhouden. Vandaar dat de prijs van aardolie tussen 2006 en 2008 is opgelopen van 35 dollar tot tegen de 100 dollar per vat. Verdere prijsverhogingen worden als waarschijnlijk geacht door analisten als het internationale energieagentschap (IEA) en de zakenbank Goldman Sachs. Capaciteit van de accu Het huidige ‘beperkte’ bereik (of wel actieradius: de afstand die een voertuig kan afleggen zonder tussentijds van buitenaf energie aan het voertuig toe te voegen (zonder te tanken)), speelt momenteel bij berijders een belangrijke rol bij de afweging om wel of niet elektrisch te gaan rijden. Het bereik zal in de toekomst sterk in ontwikkeling zijn en blijven. Kostprijs elektrische auto Ondanks de lagere energiekosten, hebben elektrische voertuigen wel een hogere aanschafprijs. De verwachting is dat de aanschafprijs de komende jaren zal dalen, doordat elektrische auto’s en de benodigde accu’s (batterijen) in grotere series geproduceerd zullen worden. De accu (=batterij) bepaalt momenteel voor ongeveer 1/3 de aanschafprijs. Stimuleringsbeleid overheid De huidige ontwikkeling van de overheidsstimulering (belastingtechnische voordelen) heeft een direct effect op de snelheid waarmee de introductie van eMobility in Nederland plaatsvindt. Diverse fiscale stimuleringsmaatregelen zijn: • •
• • •
Bijtelling: eMobility (CO2 0 t/m 50 gram per kilometer) tot 1-1-2014 vrijgesteld. Voorlopig geldt vanaf 2014: 4% bijtelling voor volledig elektrische voertuigen en 7% voor semi-elektrische voertuigen. Milieu Investerings Aftrek (MIA): wordt aangevraagd door Alphabet. Bij looptijden >60 maanden is er een restitutie van toepassing. Alphabet verwerkt een realistisch bedrag in het leasetarief, zodat u niet geconfronteerd wordt met aanzienlijke kosten achteraf. Kleinschaligheids Investerings Aftrek (KIA) subsidie niet relevant voor Alphabet Versneld afschrijven Milieu –Investeringen (VAMIL) subsidie niet relevant voor Alphabet Energie Investerings Aftrek (EIA) subsidie niet relevant voor Alphabet
Door de (tijdelijke) fiscale ontwikkelingen is er geen zekerheid hoe lang deze regelingen in stand zullen blijven en wat de toekomst ons op dit vlak gaat brengen.
Aan de hand van bovenstaande informatie over eMobility kunnen we het volgende concluderen: • Nederland lijkt bij uitstek uitermate geschikt voor eMobility; • Relatief lage energiekosten, hoge energie efficiëntie, weinig noodzakelijke onderhoud en (tijdelijke) belastingtechnische voordelen kunnen eMobility goedkoper maken; • eMobility lijkt op basis van de verwachte ontwikkelingen (energieprijs, aanschafprijs, onderhoudskosten, belastingtechnische ontwikkelingen) een goede mogelijkheid te zijn om ook in de toekomst goedkoper te zijn dan een verbrandingsmotor of rijden op waterstof. Alphabet verwacht dat eMobility – ondanks de bestaande onzekerheid – een veelbelovende toekomst heeft. Daarom informeren wij u in deze gids verder over de verschillende typen elektrische voertuigen, factoren die van invloed zijn op het bereik en wordt antwoord gegeven op de meest voorkomende vragen omtrent het laden van elektrische voertuigen.
Revisiedatum: september 2015
Pagina 5
Introductie eMobility __
1.3
Typen elektrische voertuigen
terug naar inhoudsopgave
eMobility kent in Nederland een toename in populariteit. Het aanbod van elektrische voertuigen wordt ook steeds groter. Elektrische voertuigen worden – deels of volledig – aangedreven door een elektromotor.
Semi–elektrische voertuigen (Semi-EV)
Volledig elektrische voertuigen (Full-EV)
Indeling elektrische voertuigen naar type Batterij aangedreven elektrische voertuigen (BEV) Volledig elektrische voertuigen, ook wel ‘batterij aangedreven elektrische voertuigen’ (BEV) of ‘full electric vehicles’ (FEV) genoemd, hebben alleen een elektromotor en rijden dus altijd uitsluitend elektrisch. De motor wordt alleen gevoed door een accu die met stroom via het elektriciteitsnet wordt opgeladen. De huidige volledig elektrische voertuigen hebben een reëel bereik van 80-150 kilometer, afhankelijk van accucapaciteit en factoren die van invloed zijn op het bereik (zie 1.4). Bij sommige auto’s wordt de accu gewoon meegeleverd; bij de Renault ZE (Zero Emission) moet de accu apart worden geleased. Voorbeelden: Nissan Leaf, Citroën C-Zero, Tesla Model S, BMW i3 Elektrische auto’s met range extender (EREV) Elektrische auto’s met een ‘range extender’ (afstandsvergroter), oftewel ‘extended range electric vehicle’, worden altijd aangedreven door de elektromotor. De auto gebruikt altijd een elektrisch aandrijvingssysteem om te kunnen rijden. De auto kan in deze modus rijden totdat de accu bijna ontladen is. Als de auto aan het eind van de actieradius is, schakelt deze over op de modus waarbij de elektriciteit wordt opgewekt door de brandstofmotor. De puur elektrische actieradius van range extenders bedraagt circa 40-70 kilometer. Het totale bereik (volgens fabrikanten), dus het bereik van de acculading en van de brandstofmotor opgeteld, is bij EREV al gauw honderden kilometers. Voorbeelden: Chevrolet Volt, Opel Ampera, BMW i3 Rex (Range Extender) Plug-in hybride elektrische voertuigen (PHEV) Plug-in hybride voertuigen worden aangedreven door een elektromotor of een verbrandingsmotor of in combinatie met elkaar. De elektromotor wordt gevoed door een accu die via het elektriciteitsnet kan worden geladen. Plug-in hybride voertuigen kunnen circa 20-40 kilometer emissievrij elektrisch rijden, waarna de verbrandingsmotor de aandrijving overneemt. Voorbeelden: Toyota Prius Plug-in, Volvo V60 Plug-in, Mitsubishi Outlander
De keerzijde van Full-EV is het ‘beperkte’ bereik van de accu en is in werkelijkheid vaak beperkter dan de fabrieksopgave. Volledig elektrische voertuigen kunnen momenteel gemiddeld 170 kilometer afleggen 3, volgens NEDC is het gemiddeld reële elektrische bereik slechts 120 kilometer. Alphabet is van mening dat de mogelijkheden van een Full-EV goed moeten aansluiten bij de persoonlijke situatie, het gedrag en de mobiliteitsbehoefte van een berijder. Alphabet ervaart dat berijders van volledig elektrische voertuigen in vergelijking met berijders van semi-elektrische voertuigen zich meer bewust zijn van de bijbehorende ‘beperkingen’. Bij Semi-EV speelt juist het risico dat relatief veel kilometers niet elektrisch gereden worden. Alphabet spreekt in dat geval van een lage EV-factor, aangezien de verwachte brandstofkosten hoger zullen uitvallen dan begroot. Een aantal semi-elektrisch voertuigen (Mitsubishi Outlander, Toyota Prius en Volvo V60) kunnen niet elektrisch verder rijden na een bepaalde topsnelheid. Dit wil zeggen dat een voertuig boven een snelheid van 80km/u (dit is voertuigafhankelijk), automatisch overschakelt op fossiele brandstof. Houd hierbij rekening dat in dit geval weinig elektrische kilometers kunnen worden gereden op snelwegen. Alphabet adviseert u graag, bij interesse in Full-EV, om de keuze op individuele basis te bepalen. Indien de keuze op Full-EV niet tot de mogelijkheden behoort, willen wij graag advies uitbrengen voor de keuze van een Semi-EV.
3
Automobiel Management 25/4/2013
Revisiedatum: september 2015
Pagina 6
Introductie eMobility __
1.4
Bereik van elektrische voertuigen
terug naar inhoudsopgave
De actieradius (=bereik), de afstand die een voertuig kan afleggen zonder tussentijds van buitenaf energie aan het voertuig toe te voegen, van een elektrisch voertuig is door fabrikanten van te voren vastgesteld. Dit strookt vaak niet helemaal met de werkelijkheid, omdat zij vaak onder ideale omstandigheden metingen verrichten. Alphabet maakt bij al haar (semi-) elektrische voertuigen melding van een reëel elektrisch bereik, om zodoende bewustwording te creëren bij berijders. Het daadwerkelijke bereik van een elektrische auto hangt sterk af van een aantal interne- en externe factoren. Factoren die het bereik van elektrische voertuigen beïnvloeden Capaciteit accu
(Buiten)temperatuur
Gewicht/lading voertuig Type rit
Rijgedrag (ervaring)
De hoeveelheid energie die je onderweg in de accu kunt meenemen, wordt uitgedrukt in kilowattuur (kWh) en deze accucapaciteit verschilt per automerk/type. De levensduur van de accu overtreft ruimschoots de duur van een leasecontract. Een lage buitentemperatuur heeft een negatieve invloed op het bereik, bij vrieskou neemt het verbruik, mede door het gebruik van de verwarming, sterk toe. Tegelijkertijd neemt de opslagcapaciteit van de accu bij vrieskou/hoge temperatuur af, waardoor het bereik van de auto wordt verlaagd. Ook het gebruik van de standkachel en/of airco hebben invloed op het totale bereik. Meer gewicht – van voertuig en/of lading – leidt ook tot een hoger energieverbruik en dus een kleiner bereik. Een rit in de stad is gunstiger voor het bereik dan een rit op de snelweg, waarbij het verbruik door de hogere snelheid en luchtweerstand groter is. Bij een semielektrisch voertuig is het mogelijk dat het na een bepaalde topsnelheid automatisch overschakelt op fossiele brandstof (bv. benzine). Een stabiel rijgedrag leidt tot een groter bereik. Bij elektrische auto’s is het mogelijk om de remenergie grotendeels om te zetten in elektriciteit, en zo de accu weer te voeden, dit is bekend als regenereren. Een regenererend remsysteem wordt het beste benut door geleidelijk in plaats van abrupt te remmen, waardoor het bereik toeneemt.
De ‘beperkte’ actieradius van elektrische voertuigen hoeft zeker geen problemen op te leveren. In Nederland is namelijk de gemiddelde autorit 16,7 kilometer en 22,9 kilometer naar het werk. eMobility blijkt zeer bruikbaar en toereikend, gezien het feit dat zelfs 90% van alle autoritten in Nederland korter is dan 50 kilometer! Om voldoende draagvlak te creëren voor eMobility, is het noodzakelijk dat er in Nederland voldoende laadpunten aanwezig zijn (in absolute zin, maar ook in de perceptie van berijders). Op deze manier kan het bereik van elektrische voertuigen vergroot worden. Voordat een hoeveelheid energie in de accu meegenomen kan worden, is het noodzakelijk om eerst de accu te laden. In 1.5 beantwoordt Alphabet de meest voorkomende vragen omtrent het laden van elektrische voertuigen. 1.5
Laden van elektrische voertuigen
terug naar inhoudsopgave
Nederland heeft één van de beste elektriciteitsnetwerken ter wereld voor het laden van elektrische voertuigen. Naast de (bruikbare) actieradius blijkt laden een grote uitdaging en is het tevens een zeer essentieel onderdeel van eMobility. Alphabet ervaart dat het gebruik van thuislaadvoorzieningen ervoor zorgt dat de auto zo optimaal mogelijk gebruikt kan worden. Alphabet zal dan ook altijd adviseren om een (thuis)laadvoorziening te kiezen wanneer een berijder of klant de keuze maakt voor eMobility. Hieronder wordt antwoord gegeven op de meest voorkomende vragen betreft het laden van een elektrisch voertuig.
Revisiedatum: september 2015
Pagina 7
Introductie eMobility __ terug naar inhoudsopgave 1.5.1 Op welke plaatsen kan ik laden? Op onderstaande plaatsen kan een elektrische auto geladen worden: • Eigen terrein (privégebruik) • Openbare ruimte (publiekgebruik) • Semipubliek terrein (privaat eigendom, maar wel publiek toegankelijk) • Werk (bedrijfslocatie)
De ontwikkeling van de laadinfrastructuur neemt enorm toe. Op dit moment zijn er ruim 4.600 laadpunten in Nederland (exclusief laadpunten op privélocaties). Alphabet adviseert om in ieder geval een laadpunt op de privélocatie te installeren, zo bent u altijd verzekerd van een geladen auto. De eisen waaraan voldaan moet worden voor het plaatsen van een eigen laadpunt zijn: • Heeft u een eigen (koop)woning? • Heeft u een eigen oprit? • Heeft u de beschikking tot een internetverbinding? Wanneer er sprake is van een specifiek parkeerbeleid dient de werknemer bij het invullen van de eMobility-tool rekening te houden met het feit dat de toekenning van een elektrische auto niet automatisch recht geeft op een parkeer- en/of laadplaats bij de werkgever. terug naar inhoudsopgave 1.5.2 Hoe kan ik laden? De aanwezigheid van een laadpunt is een belangrijke voorwaarde voor elektrisch rijden. Het vermogen van een lader in een laadpunt wordt uitgedrukt in kilowatt (kW). Onderstaande laadpunten kunnen gebruikt worden om een elektrische auto te laden.
Gewoon stopcontact Alphabet acht structureel gebruik van een geaard stopcontact (Schuko) als niet geschikt voor het laden, alleen in noodsituaties. Er is namelijk voor een aanzienlijke periode een stroomsterkte nodig, en dit vergroot de kans op het uitvallen van hele huisinstallaties of erger. Ook kan er minder optimaal geladen worden en dit kan voor hogere energiekosten zorgen. Vooral bij semi-EV moet opladen eenvoudig zijn, om zodoende de elektrische potentie van het voertuig zo optimaal mogelijk te benutten. Laden via een stopcontact gaat langzamer en het is meer werk om aan te sluiten. Voor het laden met een stopcontact is alleen géén laadpas nodig. Privé-laadpunt Alphabet adviseert thuis een speciaal laadpunt aan te leggen. Dit voorkomt overbelasting van de meterkast en is sneller dan laden via het gewone stopcontact. Dit laadpunt kent een connected en nietconnected variant, waarmee regulier geladen kan worden. Snelladen behoort ook tot de opties, maar Alphabet verwacht dat de investering en netwerkkosten hiervoor altijd zeer prijzig zullen blijven. Het voordeel van een connected laadpunt boven een niet-connected laadpunt is een exacte, inzichtelijke bepaling van het verbruik en automatische verrekening van de laadkosten bij de (eigen) energieleverancier. Deze kosten kunnen, indien afgesproken, vergoed worden door de werkgever. Daarnaast zijn storingen op afstand uit te lezen en veelal ook op te lossen. Sommige gemeenten en provincies kennen subsidieregelingen voor een financiële bijdrage aan oplaadpunten op eigen terrein om elektrisch vervoer te stimuleren. Populaire laadpunten die gebruikt worden op privé locaties zijn de NRGSPOT van Eneco en de lolo smart (‘load location’) van The New Motion. Om te kunnen laden is een laadpas nodig, die verstrekt wordt door de aanbieder van het laadpunt. NRGSPOT lolo Openbaar laadpunt De Nederlandse overheid houdt zich druk bezig met het installeren van openbare laadpunten om zodoende het elektrisch vervoer in Nederland te stimuleren. In Nederland zijn er 3.067 openbare laadpunten en 1.445 semipublieke laadpunten (april ’13). Grotendeels gaat het bij deze palen om een zogeheten type 2: ‘Mennekes-stekker’. Bij een openbaar laadpunt wordt vooral regulier geladen.
Revisiedatum: september 2015
Pagina 8
Introductie eMobility __
Afhankelijk van het laadpunt behoort versneld geladen (mogelijk met hogere vermogens) ook tot de mogelijkheid. Met de laadpassen van alle aanbieders kan bij alle openbare laadpunten geladen worden, indien het laadpunt vrij is. Snellaadpunten Een snellaadpunt is 10 tot 20 keer zo snel als het gewone stopcontact thuis en kent onderstaande standaarden. In Nederland bevinden zich momenteel 89 snelladers.
CCS (Combined Charging Standard AC en DC)
Type 2 (Mennekes)
CHAdeMo (DC)
Snelladen kan een negatief effect hebben op de levensduur van de accu, maar gezien de huidige techniek blijkt dit geen significant effect te zijn. Ook voor snelladen is een laadpas van een aanbieder nodig. Snelladen via een snellaadpunt van The New Motion kost, naast de maandelijkse abonnementskosten van 8.47 EUR, een starttarief van 2.50 EUR per laadsessie inclusief 0.25 EUR per geladen minuut. Onderstaande stekkers worden in bijbehorende situaties gebruikt tijdens het laden. Yazaki Mennekes-stekker CHAdeMO Schukostekker CCS
ideaal voor landen met een elektriciteitsnet van 110 volt is in Europa de standaard aan het worden is te herkennen aan de aluminium behuizing kennen we uit ons dagelijks gebruik (huishoudapparatuur) wordt standaard gebruikt door Duitse autofabrikanten
terug naar inhoudsopgave 1.5.3 Waar kan ik laden? Het ‘beperkte’ aantal laadpunten blijft een probleem als gebruikers grotere afstanden willen rijden. De overheid en bedrijven in Nederland investeren op dit moment flink in het plaatsen van laadpunten. Er zijn verschillende websites/smart Phone app’s die berijders inzicht geven in de locatie, uitrusting en beschikbaarheid van laadpunten in Nederland.
www.laadpunten.nl www.oplaadpunten.nl www.oplaadpalen.nl www.e-laad.nl/zoek-een-oplaadpunt
love-to-load app oplaadpalen app oplaadpunten app eneco e-laden app
terug naar inhoudsopgave 1.5.4 Hoe lang duurt het laden? De duur van het laden hangt naast het soort laadpunt ook af van de capaciteit/laadtoestand van de accu en het type auto. In het schema hieronder wordt achtereenvolgens het vermogen van elk laadpunt en de laadtijd van zowel Semi- als Full EV’s per laadpunt aangeven. Het aantal kilometer dat uiteindelijk gereden kan worden met een volle accu (met uitzondering van de interne- en externe factoren die van invloed kunnen zijn op het bereik) is eenvoudig te berekenen door het aantal kW, geladen gedurende de totale laadtijd, te vermenigvuldigen met 5. Laadpunt
Vermogen (kW)
Laadtijd Full-EV
Laadtijd Semi-EV
Stopcontact
2,3
9-12 uur
4 uur
Regulier laden
3,7
6-8 uur
3 uur
Versneld laden
7-43
1-4 uur
n.v.t.
Snelladen
20-50
20-30 minuten
n.v.t.
Revisiedatum: september 2015
Pagina 9
Introductie eMobility __
Door de auto na elke rit weer op het laadpunt aan te sluiten, blijft de accu gevuld en duurt het laden in de meeste gevallen niet zo lang (restcapaciteit). Met behulp van onderstaand ezelsbruggetje kan de laadtijd worden bepaald: Capaciteit accu (in kWh) Vermogen van de lader (kW)
Stel dat een lader een vermogen heeft van 3,7 kW (d.w.z. in 1 uur kun je 3,7 kWh energie laden) en de auto een accucapaciteit van 24 kWh, dan is de laadtijd 6,5 uur (24/3,7). Dit betekent dat met een volle accu ongeveer 120 kilometer gereden kan worden (24*5)
terug naar inhoudsopgave 1.5.5 Wat kost het laden? De verrekening van elektriciteit vindt plaats op basis van de hoeveelheid elektriciteit die verbruikt wordt. Dit wordt weergegeven in kWh (kilowattuur). Het tarief per kWh is afhankelijk van de locatie (privé, zakelijk, openbaar) en de capaciteit van de accu. De volgende tarieven kunnen als richtlijn voor ‘normaal laden’ worden aangehouden: • Privé € 0,24ct / kWh • Zakelijk € 0,09ct / kWh • Openbaar € 0,28ct / kWh
Stel dat een elektrische auto een accucapaciteit heeft van 24 kWh en privé geladen wordt, dan kost het ongeveer EUR 5.75 om daar vervolgens 120 kilometer mee te kunnen rijden. Elektrisch rijden kan dus een flinke besparing leveren op de energiekosten! Benieuwd naar uw verwachte energiekosten? Vul de eMobility-tool van Alphabet in en bepaal hiermee in drie eenvoudige stappen uw persoonlijke EV-factor. 1.5.6
Wat heb ik precies nodig om te kunnen laden?
terug naar inhoudsopgave
De volgende benodigdheden zijn essentieel voor het laden van een (semi-)elektrische auto: • Laadpunt (zie 1.5.2) • Laadkabel: een universele laadkabel (type 2) wordt bij veel (semi-)elektrische auto’s standaard meegeleverd. Vraag dit van te voren wel altijd even na! Een laadkabel kan niet gestolen worden, omdat deze geblokkeerd wordt door het laadpunt. Alleen met een laadpas kan de laadkabel losgekoppeld worden. • Laadpas: de functie van een laadpas is tweeledig, het activeren/beëindigen van het laadpunt thuis, op het werk of publiekelijk, en tevens het voldoen van de gemaakte energiekosten. Met de Alphabet/Eneco Combi-pas (MTC card) is zowel betaling bij privé-, openbare- en laadpunten op werklocatie mogelijk, alsmede voor gemaakte brandstofkosten bij semi-elektrische voertuigen. Schematische weergave betalingsproces laden Brandstofkosten Privé laden
MTC
Energie kosten
Laaddienstverlener
Alphabet
Vergoeding verbruikte elektriciteit
Klant
Berijder
Publiek laden Laden op werklocatie Laadpas MTC
Stel: situatie ‘publiek laden’ Er wordt publiekelijk geladen met een combi-pas bij een laadpunt van Essent, Essent stuurt deze rekening door naar de provider van de combi-pas (Eneco), Eneco stuurt rekening naar MTC, MTC vervolgens weer naar Alphabet en Alphabet naar de klant.
Revisiedatum: september 2015
Pagina 10
Introductie eMobility __ terug naar inhoudsopgave 1.5.7 Hoe werkt een laadpunt? Over het algemeen moeten de volgende stappen worden doorlopen om te laden:
Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4
Plaats de stekker van de laadkabel in het laadstation en in het voertuig Houd de laadpas voor de kaartlezer Het laden van de auto begint Laden beëindigen: houdt de laadpas voor de kaartlezer
Uit ervaringen van ANWB en voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal blijkt dat veel autorijders zonder grote praktische problemen overstappen op een elektrisch voertuig. Daarnaast blijkt ook dat berijders snel wennen aan het opladen van de accu. 1.6
Voordelen en beperkingen van eMobility
terug naar inhoudsopgave
Alphabet is van mening dat de informatie die tot nu toe verschaft is, noodzakelijk is om zorgeloos gebruik te kunnen maken van eMobility. In onderstaande tabel worden de voornaamste voordelen én beperkingen van eMobility voor u op een rij gezet. Voordelen en beperkingen van eMobility Voordelen
De energiekosten (per kilometer) zijn in principe minimaal 2 keer lager dan bij voertuigen die op fossiele brandstoffen rijden. Energiekosten van een elektrische auto hangen sterk af van het gebruik van het voertuig (zware rechtervoet, airco, stand kachel) Steeds groter aanbod en toenemende populariteit (in Nederland) Minder onderhoud nodig doordat er minder slijtage optreedt, dankzij elektrische aandrijving en dus minder draaiende delen. Onderhoud is goedkoper. Geruisloos op de weg (geen motorlawaai) Je gaat bewuster nadenken over het energiegebruik en de noodzakelijk af te leggen afstand (plannen) Over de hele keten genomen heeft eMobility – van productie tot gebruik – een duidelijk lagere CO2– uitstoot (duurzaam). eMobility gaat het meest efficiënt om met energie en dat zorgt mede voor een verbetering van de lokale luchtkwaliteit Voor de leaserijder is eMobility zeer interessant vanwege het milieu aspect, het voordeel van de 0% bijtelling (vanaf 1-1-2014 7% bijtelling) en de vrijstelling op BPM/MRB Prestaties van de huidige elektrische voertuigen zijn meer dan voldoende voor het dagelijkse (woon-werk) verkeer van de gemiddelde Nederlander Laden van een elektrische auto is eenvoudig Elektrische auto trekt sneller op dan een gewone (benzine)auto Energie kan vanuit meerdere bronnen worden opgewekt: zon, wind, biomassa, kolen, kernenergie en gas. Groene stroom wordt opgewekt uit duurzame bronnen, grijze stroom m.b.v. fossiele brandstoffen. Bij grijze stroom vindt uitstoot niet plaats in de stad, maar bij de elektriciteitscentrale. Nederlandse overheid ziet eMobility als strategisch belang voor het verduurzamen van automobiliteit, energievoorziening en versterken van de economie Revisiedatum: september 2015
Beperkingen
Aanschafprijs van de auto is hoger, mede doordat de accu voor 1/3 de totale waarde bepaalt. Dit resulteert in een hoger leasetarief per maand. Kosten van de accu zijn daarentegen wel snel in ontwikkeling eMobility is op dit moment (nog) niet geschikt voor verschillende ritten (bijv. op vakanties) Bij semi-EV speelt het risico dat relatief veel kilometers niet elektrisch gereden worden, waardoor brandstofkosten hoger zullen uitvallen dan begroot De topsnelheid ligt gemiddeld lager Door het ontbreken van een versnellingsbak kan het geen aanhanger trekken, behalve de Mitsubishu Outlander Berijders ervaren angst/stress bij de gedachte dat men niet genoeg stroom in de accu heeft om de rit te kunnen voortzetten/voltooien (range anxiety) Geen motorlawaai betekent dat medeweggebruikers je niet horen (minder veilig) Onder berijders heerst onzekerheid over de beschikbare laadvoorzieningen in Nederland. De Nederlandse overheid investeert momenteel veel geld in een adequate laadinfrastructuur. Berijders moeten veel elektrische kilometers rijden (hoge EV-factor) om uiteindelijk lagere totale kosten te realiseren bij Semi-EV Beperkte actieradius Full-EV Investering en maandelijkse kosten voor een laadpunt Laadvermogen/bagageruimte is beperkt
Weersomstandigheden hebben een belangrijke (negatieve) invloed op het totale bereik van een acculading Pagina 11
Introductie eMobility __
eMobility biedt veel kansen, maar het is vóór de aanschaf van een elektrische auto dan ook van belang bewust te zijn van de beperkingen die het met zich meebrengt. Door de beperkte actieradius van volledig elektrische voertuigen, is een goede match nodig tussen voertuig, persoonlijke situatie en mobiliteitsbehoefte. Vooral voor leaserijders is het vanwege (tijdelijke) fiscale voordelen momenteel erg interessant om over te stappen op eMobility. Alphabet verwacht dat eMobility op termijn ook aantrekkelijker zal worden voor de gewone berijder. 1.7
Beweegredenen organisaties voor keuze eMobility
terug naar inhoudsopgave
Voor organisaties is het van belang om te bepalen wat precies de achterliggende gedachte is om eMobility aan te bieden. Alphabet deelt mogelijke beweegredenen voor organisatie in volgens het Triple-P-principe (People, Planet, Profit). De redenen die in de categorie People vallen, zijn vooral gericht op ‘de mensen’ binnen en buiten de onderneming, terwijl de redenen in de categorie Planet te maken hebben met de gevolgen voor het (leef)milieu. In de categorie Profit zijn redenen te vinden die te maken hebben met de voortbrenging en economische effecten van goederen en diensten. Organisatiedoelstellingen betreft eMobility toegespitst op het Triple-P principe People • Het is de wens van de medewerkers (willen het ervaren of uitproberen) • Het raakt de eigen bedrijfsvoering, daarom ervaring opdoen om zodoende klanten beter van dienst te kunnen zijn • Medewerkerstevredenheid Planet • Met het oog op het toekomstige tekort aan fossiele brandstoffen • Groen/milieuvriendelijk imago onderstrepen (MVO), en daarbij bijdragen aan de reductie van de CO2-footprint en aan het duurzame karakter van de organisatie Profit • De energiekosten zijn lager per kilometer • Het kan in de volgende situaties een concurrentie voordeel opleveren (onderscheidend vermogen): binnenhalen opdracht op basis van CO2 prestaties van de organisatie, milieuzoneringen, parkeren (bijv. in de binnenstad), laden en lossen buiten venstertijden, goedkope tenders • Economisch voordeel • Op basis van het marketingbeleid / PR (public relations) Organisaties kunnen op basis van verschillende P’s of een combinatie daarvan besluiten om over te stappen op eMobility en aan te bieden aan de eigen werknemers. Alphabet heeft u deze algemene introductie aangeboden met als doel het kennisniveau te vergroten en zodoende eMobility toegankelijker te maken. Ook kunnen bevindingen uit dit document drempels wegnemen voor (potentiële) berijders die graag elektrisch willen rijden. Mocht u na het lezen van dit document nog vragen hebben over elektrisch rijden (eMobility), onze energieke salesafdeling kan u voorzien van een passend antwoord op uw vraag.
Revisiedatum: september 2015
Pagina 12
Introductie eMobility __
Alphabet Nederland Postadres Postbus 6890, 4802 HW Breda Bezoekadres Takkebijsters 59, Breda Telefoon +31 (0)76 579 32 00 E-mail
[email protected] Internet www.alphabet.com Revisiedatum: september 2015
Pagina 13