Info omtrent flesvoeding Welke soorten flesvoedingen zijn er? • • • •
Startvoeding (eersteleeftijdsmelk): vanaf de geboorte tot 4 à 6 maanden. Opvolgvoeding (tweedeleeftijdsmelk): voor kinderen van 4 à 6 maanden zodra vaste voeding dagelijks wordt bijgegeven, tot 18 maanden. Dieetvoeding: voor baby's die geen gewone babymelk verdragen of die om medische redenen geen gewone babymelk mogen eten. Alle voedingen voldoen aan Belgische en Europese wettelijke normen.
Bestaat er kant-en-klare flesvoeding? • •
Ja. Bepaalde start- en opvolgvoedingen zijn al klaargemaakt. Positief:
Praktisch. Bereidingsfouten zijn uitgesloten. Toch even letten op: De beperkte houdbaarheid: controleer de houdbaarheidsdatum bij aankoop. Bewaar een geopende verpakking gekoeld hoogstens 24 uur. De prijs: kant-en-klare flesvoeding is iets duurder.
Hoe wordt flesvoeding gemaakt? • • •
Op basis van koemelk of sojamelk. Deze basis is ongeschikt voor baby's. Na een reeks aanpassingen voldoet de melk aan de behoeften van baby's en aan de wettelijke Belgische en Europese normen. Is borstvoeding geven onmogelijk, dan is flesvoeding een goed alternatief.
Waar koop ik flesvoeding? • •
In de apotheek: start-, opvolg- en dieetvoeding. In de winkel: opvolgvoeding.
Wanneer verander ik van flesvoeding? • • •
Tussen 4 en 6 maanden schakel je over van startvoeding op opvolgvoeding zodra dagelijks vaste voeding wordt bijgegeven. Verander op andere momenten niet van melk, tenzij er zich problemen voordoen. Raadpleeg altijd eerst je arts of de regioverpleegkundige wanneer je toch van voeding zou willen veranderen. Want een aantal problemen of klachten hebben zeker niet altijd met de voeding te maken. kdv Maria Boodschap – miniMabo Vlaamsesteenweg 159 – 1000 Brussel Tel 02 2182845 – Fax 02 2188229 -
[email protected] – www.minimabo.net vzw Centra voor opvang en begeleiding Annuntiaten Heverlee - Naamsesteenweg 355 3001 Heverlee
•
Als je op eigen houtje van voeding verandert, raakt de spijsvertering van je baby misschien in de war.
Welk materiaal heb ik nodig voor het maken en het geven van de fles? •
• •
6 à 7 zuigflessen met bijbehorende spenen: de eerste weken drinkt je baby 6 à 7 flesjes per dag. Met evenveel flessen en spenen kom je de dag rond. Steriliseer ze allemaal samen voor de volgende dag. Een flessenborstel: reinig de flesjes hiermee na gebruik. Een flessenwarmer. Opwarmen in de microgolfoven of in een warmwaterbadje (au bain marie) kan ook.
Wat is een goede speen? • • • • •
• •
•
Dat verschilt van baby tot baby. Twee dingen zijn altijd belangrijk: de lengte en de stevigheid van de speen. Een te lange speen raakt de huig. Hierdoor braakt je baby gemakkelijk. Met een te korte speen zuigt je baby niet goed. Zijn lippen moeten zich sluiten rond het brede deel. Zo heeft hij controle over het drinken. De speen moet stevig zijn, maar niet té stevig. Want dan volgt ze je baby's mondbewegingen niet en je baby hapt lucht. Sommige splinternieuwe speentjes zijn erg stevig. Kook ze een paar keer om ze wat soepeler te maken. Een te soepele/te dunne speen wordt platgezogen. Je baby krijgt dan geen melk binnen. Je kan siliconenrubberen spenen (doorzichtig wit, kleurloos) en natuurrubberen spenen (bruin) kopen. Siliconen spenen zijn steviger en gaan langer mee. Spenen van natuurrubber zijn soepel maar die moet je vlugger vervangen. Heeft je baby risico op allergie, geef dan de voorkeur aan een siliconen speen.
Koop ik een rubberen of siliconen, een ronde of platte speen? • • • • • •
Ze hebben allemaal hun voor- en nadelen. Het is moeilijk te zeggen welke speen de beste is voor jouw baby. Dit moet je uitproberen. Siliconen rubberen speen: stevig, gaat lang mee. Natuurrubberen speen: soepel, moet je sneller vervangen. Anatomische, platte speen: aangepast aan de bewegingen tijdens het drinken. Ronde (soepele) speen: past zich ook makkelijk aan. Gebruik de speen die voor je baby het prettigst drinkt. kdv Maria Boodschap – miniMabo Vlaamsesteenweg 159 – 1000 Brussel Tel 02 2182845 – Fax 02 2188229 -
[email protected] – www.minimabo.net vzw Centra voor opvang en begeleiding Annuntiaten Heverlee - Naamsesteenweg 355 3001 Heverlee
Hoe kan ik het debiet van een speen bepalen? • • • • •
Dit hangt af van de soort speen en hoe hard je de schroefdop aanspant. De meerstandenspeen heeft een regelbare opening van 1 (kleinste opening) tot 3 (grootste opening). Het cijfer op de speen moet onder de neus van je baby staan. Bij een speen zonder regelbare opening, regel je het debiet met de schroefdop. Hoe meer je de schroefdop aanspant, hoe harder je baby moet zuigen. Zie je tijdens het drinken luchtbelletjes in de fles verschijnen, dan is de dop goed aangespannen. Maak anders de schroefdop wat losser.
Wanneer vervang ik spenen? • • • •
Ze zijn te slap geworden. Ze vertonen scheurtjes, gaatjes of puntjes. Het rubber voelt kleverig aan. Zodra ze slijtage vertonen.
Bestaan er flessenwarmers voor in de auto? Ja. Zo'n flessenwarmer op 12 volt sluit je aan op de sigarettenaansteker in de wagen. De plastic mantel rond de fles warmt de melk op. We raden deze flessenverwarmers af. Nadelen: • • • •
Het opwarmen duurt veel langer dan met een klassieke flessenwarmer. Lang opwarmen vermindert de melkkwaliteit. Lang opwarmen verhoogt de kans op het ontwikkelen van ziekteverwekkende bacteriën. Wel kan je warm water meenemen in een thermoskan en het poeder apart meenemen. Net voor je de fles geeft, meet je de juiste hoeveelheid water af en voeg je het aantal maatschepjes toe. Er bestaan in de handel poedermelkdoseerders.
Hoe maak ik flesvoeding klaar? • • • •
•
• •
• •
Hygiëne is heel belangrijk! Was je handen en droog ze af met een propere handdoek. Gebruik altijd het maatschepje van de melkverpakking. Giet het nodige water in een gesteriliseerde zuigfles. Afhankelijk van de bereidingswijze vermeld op de verpakking hou je het water op kamertemperatuur of warm je het op tot 37°C à 40°C. Gebruik bij voorkeur niet-bruisend flessenwater. Voeg het aantal maatschepjes melkpoeder toe (1 afgestreken maatschepje per 30 ml water). Maatschepjes strijk je af met de rug van een proper mes. Druk de melkpoeder niet aan. Draai de ring met het dekseltje opnieuw op de zuigfles (nooit met de speen). Afhankelijk van de bereidingswijze vermeld op de verpakking rol je de fles al dan niet eerst tussen de handen voordat je de fles schudt tot alles is opgelost. Schud niet te hevig, anders komt er lucht in de fles. Zet de ring met de speen op de zuigfles zonder het mondstuk aan te raken. Een fles die in stap 4 tot 37°C à 40°C werd opgewarmd, geef je nu aan de baby. Voel altijd op de binnenkant van je pols of de melk niet te warm is. Een zuigfles die tot hier op kamertemperatuur gehouden werd, warm je nu tot 37°C à 40°C. Schud de fles nog even en voel op de binnenkant van je pols of de melk niet te warm is, voordat je ze aan je baby geeft. kdv Maria Boodschap – miniMabo Vlaamsesteenweg 159 – 1000 Brussel Tel 02 2182845 – Fax 02 2188229 -
[email protected] – www.minimabo.net vzw Centra voor opvang en begeleiding Annuntiaten Heverlee - Naamsesteenweg 355 3001 Heverlee
Welk water gebruik ik het best voor het flesje? • •
•
Mineraalarm, niet-bruisend water krijgt de voorkeur. Het is aan te bevelen flessenwater te gebruiken met de vermelding 'geschikt voor de bereiding van zuigelingenvoeding'. Dat betekent dat zij een gunstig advies kregen van de Hoge Gezondheidsraad. Het water mag niet afkomstig zijn van 'gekoelde fonteinen' of andere type van waterpunten of waterverpakkingen.
Kan ik leidingwater gebruiken voor flesvoeding? Ja. Leidingwater is drinkbaar en bruikbaar voor flesvoeding mits enkele voorwaarden: De voorkeur moet uitgaan naar een water dat zo weinig mogelijk nitraat en zo weinig mogelijk natrium (=zout) bevat. Voor zuigelingen, vooral tussen 0 en 4 maanden, is het van belang de opname van nitraten zo laag mogelijk te houden. Nitraat op zichzelf is niet schadelijk. Wel kan nitraat, vooral bij zeer jonge baby's, vlug worden omgezet in nitriet. Een teveel aan nitriet leidt tot een onvoldoende zuurstoftransport in het bloed. Voor zuigelingen tot de leeftijd van 4 maanden is het aan te raden om de norm van hoogstens 10 mg nitraat per liter water te hanteren. Voor oudere zuigelingen is de norm van hoogstens 25 mg nitraat per liter water veilig. In bepaalde streken is het mogelijk dat het nitraatgehalte overschreden wordt. Als het gehalte aan nitraat in je regio laag is, kan je gerust leidingwater gebruiken. Meer informatie over het nitraatgehalte in het drinkwater kan je verkrijgen bij de watermaatschappij. • • • • • •
Respecteer de ontluchtingstijd: laat het water even stromen alvorens het op te vangen. Gebruik alleen koud water rechtstreeks uit de kraan, want lauw of warm water afkomstig uit geisers of boilers kan metalen bevatten. Onderhoud de kraan en de onmiddellijke omgeving ervan zeer goed. Het water hoeft niet gekookt te worden. Gebruik geen ontsmettingsmiddelen. Gebruik geen waterfilters (tafelmodellen of andere thuis-filtratie-mogelijkheden).
Is putwater geschikt voor de bereiding van flesvoeding? • • •
Nee. Er kunnen bacteriën, te veel zware metalen of mineralen in zitten (zie vraag over mineralen). Wil je putwater door volwassenen laten drinken, laat het dan eerst analyseren. Laat putwater minstens 2 keer per jaar onderzoeken. Informeer bij het gemeentebestuur. Dit verwijst je door naar de bevoegde diensten binnen de provincie.
Zijn de mineralen in het water schadelijk voor mijn baby? •
Kies water met een laag nitraatgehalte (NO3): • •
Tot 4 maanden: maximaal 10 mg per liter. Voor oudere baby's: maximaal 25 mg per liter. Het lichaam kan nitraat omzetten in nitriet. Nitriet belemmert het zuurstoftransport. Kies water met een laag natriumgehalte (Na = zout): Minder dan 45 mg per liter. Te veel natrium belast de nieren van je baby. Kies water met een laag sulfaatgehalte (SO4): max. 250 mg per liter kdv Maria Boodschap – miniMabo Vlaamsesteenweg 159 – 1000 Brussel Tel 02 2182845 – Fax 02 2188229 -
[email protected] – www.minimabo.net vzw Centra voor opvang en begeleiding Annuntiaten Heverlee - Naamsesteenweg 355 3001 Heverlee
• •
Kies water met een laag fluorgehalte (F): 1 mg per liter. Fluor wordt vaak niet op het etiket vermeld. Kies water met een totale droogrest niet hoger dan 500 mg per liter.
Moet ik het water voor de flesvoeding koken? •
Flessenwater moet je niet koken. Ga hygiënisch te werk. Sluit de fles onmiddellijk goed af na gebruik en bewaar ze op een koele plaats. Een geopende fles water moet je binnen de drie dagen opgebruiken.
Leidingwater is drinkbaar en bruikbaar voor flesvoeding. Leidingwater moet niet gekookt worden. Hou bij het gebruik van leidingwater rekening met enkele voorwaarden. In bepaalde streken is het nitraatgehalte te hoog. Informeer je over het leidingwater in jouw streek bij de plaatselijke maatschappij voor watervoorziening. Mag ik een maatschepje minder of meer nemen? • • •
•
De normale verhouding is: 1 afgestreken maatschepje melkpoeder per 30 ml water. Het maatschepje moet volledig vol zijn (geen torentje maar met een mes afgestreken). Druk de poeder niet aan. Voeg je meer maatschepjes toe, dan is de melk te geconcentreerd. Je baby krijgt dan minder vocht binnen. Hij kan verstopt raken en zijn spijsvertering en nieren worden zwaarder belast. Voeg ook geen extra maatschepjes toe tegen de honger. Geef je baby gewoon iets meer melk met de juiste concentratie.
Voeg je minder maatschepjes toe, dan is de melk te waterachtig. Je baby krijgt dan niet voldoende voedingsstoffen binnen voor een normale groei en ontwikkeling. De arts kan wel voor een korte tijd een andere verhouding poedermelk/water voorschrijven. Moet ik meel of graanvlokken aan flesvoeding toevoegen? •
Voor baby's onder de 4 maanden: nee. Die boodschap staat (wettelijk verplicht) op de verpakking van meel en graanvlokken. Babymelk levert alle nodige voedingsstoffen. Voeg je meel of graanvlokken toe, dan verstoor je het evenwicht.
Voor baby's onder de 6 maanden mag je enkel glutenvrij meel toevoegen aan flessenmelk. Mag ik flesvoeding voor een hele dag bereiden? •
Nee. Maak de melk altijd vlak voor de voeding klaar.
Melk is een ideale voedingsbodem voor de groei van bacteriën. Door de melk lang op voorhand klaar te maken, geef je aan bacteriën de kans om zich in de melk te ontwikkelen. Je baby kan er ziek van worden. Is een waterfilter nuttig? • •
Ons leidingwater is drinkbaar. Je moet het niet filteren. Wil je het toch filteren, denk dan aan het volgende:
Niet alle filters houden alles tegen. Een goed toestel is vaak heel duur. kdv Maria Boodschap – miniMabo Vlaamsesteenweg 159 – 1000 Brussel Tel 02 2182845 – Fax 02 2188229 -
[email protected] – www.minimabo.net vzw Centra voor opvang en begeleiding Annuntiaten Heverlee - Naamsesteenweg 355 3001 Heverlee
Reinig de filter grondig en regelmatig. Je verwijdert dan de bacteriën en het water behoudt zijn kwaliteit.
Hoe controleer ik de temperatuur van de melk? •
•
Controleer altijd de temperatuur van de melk door een paar druppels op de binnenkant van je pols te laten lopen. Als de melk even warm aanvoelt als je huid, mag je ze aan je baby geven. Drink niet zelf van de fles. Zo kan je infecties overbrengen op je baby.
Hoe warm ik flesvoeding of het water voor de melkvoeding op? • • •
In een warmwaterbad (au bain marie), in een elektrische flessenwarmer of in een microgolfoven. Zoek bij een microgolfoven eerst de ideale opwarmtijd: die is afhankelijk van het vermogen van de oven en van de hoeveelheid melk. De microgolfoven warmt de melk ongelijkmatig op. Rol het flesje goed tussen de handen om de warmte te verdelen. Controleer steeds de temperatuur.
Mag ik flesvoeding opnieuw opwarmen? • • •
Nee, behalve tijdens dezelfde maaltijd !!! Drinkt je baby zijn fles zo langzaam leeg dat de melk koud wordt, warm dan de fles opnieuw op. Bewaar nooit restjes. Giet ze na de voeding weg.
Moet ik de melk opwarmen? • • • • •
De temperatuur waarop het kind de melk drinkt, hangt af van het kind. De meeste kinderen drinken de melk lauw. Koude babymelk smaakt ook minder lekker dan warme. Geef de melk op lichaamstemperatuur (37 °C) of op kamertemperatuur. Laat de melk niet vanzelf opwarmen tot kamertemperatuur. Dit duurt te lang. Kiemen kunnen zich dan sneller ontwikkelen en infecties veroorzaken bij je baby. De melk mag zeker niet koken.
Bron: Kind en Gezin
kdv Maria Boodschap – miniMabo Vlaamsesteenweg 159 – 1000 Brussel Tel 02 2182845 – Fax 02 2188229 -
[email protected] – www.minimabo.net vzw Centra voor opvang en begeleiding Annuntiaten Heverlee - Naamsesteenweg 355 3001 Heverlee
