Hoofdstuk 1-3 Kroniek 15de eeuw
De familie Van Crugten c
Laatste bewerking ©E.R. van Crugtenc, 22 september 2013.
I
In het jaar 1410: Lambrecht van Kruchten, genoemd Lambrecht Goldsmeit.
In het jaar 1416 november 23: “Op Sent Clementzdach pape” Simon van Erkelent, e.a., jaarrente 1 malder, 4 bunder land te Assenray “aen de Eynde”, zoals die vroeger door Wouen van Myddelhaven en Elisabette van Kruchten, echtelieden, geheven werd, verkocht hebbende aan Reyneer Baden1. In het jaar 1438: Dedirick van Crugten, genoemd als richter van de stad Roermond2. In het jaar 1452 augustus 28: Lambrecht van Kruchten, “Laat” te Leeuwen. Idem 14 oktober van dat jaar 3. In het jaar 1454: Lambrecht van Cruchten, komt voor in de lijst der peiburgemeesters die niet vermeld zijn onder de schepenen en raadsverwanten4. In het jaar 1454 juni 23, op sent johansavont nativtatis toe midsoemer: Vincentius, graaf te Meurs en Searwerden, en Anna van Beieren, gravin aldaar, verkopen aan Johan van Zuchtelen en Lambrecht van Kruchten als burgemeesters der stad Roermond ten behoeve van de studenten van het College van St. Hieronymus binnen Keulen een erfrente van 120 overlandse rijnsguldens. Als onderpand stellen de verkopers hun goederen en rechten in het Land van Kessel. De rente is losbaar met 2400 gelijke munt5. In het jaar 1457 augustus 23, op sente bartholomeus aevent apostoli: Lambrecht van Kruchten ruilt met toestemming van zijn vrouw Lijsabette met Raebet van Dorsdaele en Johannes Kedel, meesters van de broerschap van O.L. Vrouw, met toestemming van de gemene broeders, een erfrente van 20 schellingen op het huis van Jheles Witleder in de Munsterstraat en een erfrente van 4 schellingen op het huis van Kathrijne Jheles, "achter de moeren", tussen het huis van Kerstken van de Kraken en Sijben Joirdens, tegen een erfrente van 21 schellingen op hethuis van Henric van Krieckenbeeck aan de Markt 6. In het jaar 1458, 15 juli: "Gegeven in 't jair onss Heren duysent vierhondert acht ende vijfftich des neesten saterdaghs nae sent Margaretendaghe der Heyliger jonckfrouwen." Willem van Vlodrop, erfvoogd van Roermond en leenheer, Johan Hillen en Lambrecht van Kruchten, Leenmannen van Willem, verklaren dat Rijchmoet, weduwe van Thomaes Herckenbosch de helft van de wei, geheten Glaedbeekx Wynkel, te Melick aan Herman Smeet van Melick verkocht heeft 7.
Gouden Schild8
Zegel van Arnold van Gelder9
9
Hoofdstuk 1-3 Kroniek 15de eeuw
De familie Van Crugten c
In het jaar 1458 augustus 9, op sent laurentiusavent martiris: Dederick Hoefft en zijn vrouw Hillegonde verkopen aan Gaedert Hillen, Lambrecht van Cruchten, Derick Steinbitzer en Johannes Kedel, meesters van de broederschap van St. Jacob in de H. Geest (kerk), een aantal erfrenten10. In het jaar 1459: Lambrecht van Cruchten, komt voor in de lijst der peiburgemeesters die niet vermeld zijn onder de schepenen en raadsverwanten11. In het jaar 1467, augustus 24: (op sint bartholomeusdach apostoli) Henrick Kellener en Derick Steinbitser, meesters van het heiligdom, verkopen aan Derick Hoifft en Derick van Kruchten, als meesters van de broederschap van Onze Lieve Vrouw “op der bruggeporten”, een erfrente, die wordt getransfigeerd12. 1472 juni 29: Het schoutambt van Roermond wordt verpand aan van Cruchten. De landmeestr van Gelre betaalt in 1614 aan Johan Beugel wegens diens vrouw Mechteld van Cruchten 3.454 gulden ter lossing van die pandschap13. Arnolt, heer van Gelre, stelt Dirich van Kruchten tot zijn schout in Roermond, onderhorig aan de drost te Montfort, met recht de keuren en breuken tot 5 mark zelf te behouden evenwel die daarboven en inzake lijf en goed ten behoeve van de hertog, e.e.a. in verrekening de kosten. Dirich zal niet uit het ambt worden ontzet dan na terugbetaling van 800 oude franse schilden en 23 rijnsguldens die hij daarop heeft geschoten in aflossing van de pandsom aan Johan Hillen. Aanwezig, de raadsheren Willem van Bronckhorst, rider, hofmeester Dirk van Oist, keukenmeester, en Frederik Schellart de Obbe(n)dorp, knape14. In het jaar 1472, de maand augustus: "In den jaer onss Heren duysent vierhondert twee en seuentich des maindachs na S. Johans dach decollationis." Hertog Arnold stelt Dirk van Cruchten aan tot scholt van Roermond belovende hem van dit bediening niet te ontzetten, eer hij hem de pandpenning van 800 Fransche schilden en 23 Rijnsche gulden terugbetaald heeft 15. In het jaar 1472, 31 augustus: De landheer was niet altijd geheel vrij in de benoeming van de scholtis. Hertog Arnold beloofde op 31 augustus 1472 bij de aanstelling van Dirk van Cruchten, dat hij deze niet uit het ambt zou ontzetten, voordat de pandsom van 800 Franse Schilden en 23 Rijnse Gulden zou zijn terug betaald. Dirk van Cruchten had het ambt in pand gekregen, hetgeen verklaard dat de leden van de familie Van Cruchten een eeuw lang scholtis te Roermond waren. Hij wordt genoemd als rechter tussen 1472-147716. Zo getuigde Johan van Beugel op 9 maart 1620, dat na deling van de nalatenschap van zijn schoonouders met zijn zwager Godert van Cruchten hem het pandschap van het scholtisambt was toegevallen. De scholtissen Robijn en Gerard Heister hadden van hem en zijn zwager voordien het pand gepacht. Later was aan Johan van Beugel en niet aan de weduwe Heister, de pandsom terugbetaald. Kennelijk heeft men van landsheerlijke zijde na het overlijden van Gerard Heister in 1606 schoon schip willen maken en de verpanding beëindigd. Hetzelfde jaar, 1472, 5 september: Johan Hillen, de Jonge, fungeerde op 5 september 1472 als rechter op in een akte waarbij Dirk van Cruchten een grondrente overdroeg17. (des saterdaigs naer sinte remakelsdach) Dirck van Cruchten verkoopt met toestemming van zijn vrouw Cathrijne aan Johan Hillen en diens vrouw Mechteld de erfrente vermeld in de akte van 1468 maart 1618, die wordt getransfigeerd. Oorkonders: Johan Hillen de Jonge, richter, Hubrecht van Hushaven en Rabeth van Dursdall Arntzoon, schepenen te Roermond19. "De scholtis werd benoemd door de landsheer, maar deze was niet altijd geheel vrij in de benoeming. Zo was het scholtisambt van 1472 tot 1606 verpand aan de familie Van Cruchten en ca. in de 18de eeuw aan de familie Dirix"20. 10
Hoofdstuk 1-3 Kroniek 15de eeuw
De familie Van Crugten c
In hetzelfde jaar (1472) werd iemand, die van de magistraat kwaad had gesproken, tot een bedevaart naar Rome veroordeeld, die hij "vor soe menighe mijlen soe menigh pont totten erstiek in der moderkirchen" betaalde. Op deze manier bekostide o.a. de magistraat de verbouwing aan de toren van de Parochie kerk St.Christoffel (thans de Kathedraal)21. In het jaar 1473, 10 februari: "In den jaire ons heren dijsent vierhondert drie ende sieventich des guedenstag na S. Agathes dach" Diederich van Kruchten, richter, Johan Pollart en Heinrich Kellener, schepenen te Roermond, oorkonden bij de verkoop van een pacht22. 22 mei in hetzelfde jaar: Jutte Schillinx van Muelbracht verkoopt aan Harman Plucksax de helft van de Molenhuiskamp, gelegen buiten de Zwartbroekpoort op de Roer, tussen de stadsmolen en het "baent" dat van Gerairt van der Stegen was, met alle rechten en toebehoren. Beele van Ynckenvoirt is eigenaresse van de andere helft. Oorkonders: Derick van Kruchten, richter, Gerhart van Pairle en Heynrick Kellener, schepenen te Roermond23. 14 juli in hetzelfde jaar, des neesten daigz nae sente margarietendach virginis: Harman Plucksax verkoopt aan Bele van Ynckenvoirt een erfrente van 3 rijnsgulden, gaande uit de helft van de Molenhuiskamp c.a. buiten de Zwartboekpoort op de Roer. Enz. Oorkonders: Dederick van Kruchten, richter, Johan Pollart en Gerart van Pairle, schepenen te Roermond 24. In oktober van dat jaar: Dirk van Cruchten is door de commissarissen van de hertog van Bourgondië tot scholtis van Roermond aangesteld, indien hij belooft die bediening getrouw waar te nemen, hetgeen Adam Ingen Hull en Goossen van den Griende als borgen mede bevestigen25. 24 augustus van dat jaar, op sent bartholomeusdach apostoli: Harman Plucsax verkoopt aan Heynrick Gelden ten behoeve van diens moeder Beele van Ynckenvoirt een erfrente van 2 rijnsgulden op de helft van de Molenhuiskamp c.a. buiten de Zwartbroekpoort op de Rioer, enz. Oorkonders: Dederick van Kruchten, richter, Johan Pollart en Johan Haen, schepenen te Roermond 26. 3 september van dat jaar, op sente remakelsdach: Harman Plucsax verkoopt aan Severyn van Dalen de Jonge en diens vrouw Elizabeth de helft van de Molenhuiskamp, zoals vermeld in de akte van 1473 mei 22 27, die wordt getransfigeerd. Oorkonders: Derick van Kruchten, richter, Hubrecht van Hushaven en Johan der Haen, schepenen te Roermond 28. 5 oktober: Aanstelling Dirk van Cruchten door commissarissen van de hertog van Bourgondië tot schout van Roermond aangesteld29. 22 oktober van dat jaar, dess vrijdaichs nae der elffduyssent mechdendaigh: Heynken Kellener neemt met toestemming van zijn vrouw Kathrijne van Heyn op 't Zantt, Heynrick Gelden en Peter Dryevener als meesters van de huisarmen te Roermond tegen een erfcijns van 9 Keulse witpenningen in erfpacht een "hoeffstat" in de Beggardenstraat, gelegen tussen de erven van wijlen Johan Severijns en Gheerman Heesmans. Enz. Oorkonders: Dederick van Kruchten, richter, Gerairt van Pairle en Thys van den Grynde, schepenen te Roermond 30. In het jaar 1474: Derick van Cruchten vernijt eedt van een goed gelegen in het Kerspel van Echt haldende met den gedeelingen omtrent 34 boenre, gelegen op Kirckhovervelt, op Middelvelt 1 vrecht min als 5 boenre, noch op Middelvelt ½ boenre, op Scheelberch 1 boenre in 2 stukken, op cleyn Billichsken ½ boenre, ½ boenre bij Suyttenhoff op de Kommen, op Ham 3 vrechten, 2 vrechten op den Kommen op den Dorderweg, ½ boenre op den Kommen bij Stappen, op gen Oester 2½ vrecht, op den Billich ½ boenre ende 2 vrechten, 7 vrechten op Kickhovervelt, ½ boenre an den Keersboom, achter tgasthuys 1 boenre, 1boenre op Ham, ½ boenre gen Oester, 3 boenre ende 1½ vrecht in eene boenre op Middelvelt, 3½ vrecht op den Brachterweg, op Kickhovervelt 3 vrechten, ½ boenre an das Ridderscamp, 1 vrecht op den Herweg schietende, noch 1 vrecht op den Herweg, 3½ vrecht op Middelvelt, op gen 11
Hoofdstuk 1-3 Kroniek 15de eeuw
De familie Van Crugten c
Oester ½ boenre, op Kirckhovervelt 1 boenre, ½ boenre anden Riddercamp, ½ boenre opten cleinen Billichsken, 3½ vrecht op Kirckhovervelt, an gen Rade 1 mergen, 3 vrechten an Lutterswin, ½ boenre opten Geer, in Cruchtenrevelde ½ boenre, 1 boenre binnen der Masen; Van deze leen heeft Derck van Cruchten, wesende in stock, 13 boenre en 3½ vrecht; ende in gelingschap hebben Jan Smeets 3 boenre 1 vrecht, Peter Lemmenszoon van Echt 1 boenre 2½ vrecht, Lemmen`s suster 2 boenre, Lemmen Gosens suster kinder 2 boenre, die beginnen op gen bij Eemsel bij Rurmund 1 boenre, Thonis Gosens kinder 1½ boenre, Lenart Reyter ende Jan van Thoer 3½ vrecht, noch Jan van Thoer 1 mergen, Moelre ½ boenre, Herman Boenen 3 vrechten, Kersten van Baichoven ½ boenre, Peter van den Berge 1 boenre, Lenart Lyndemans kinder 2 mergen, Jan van Aichen 1 boenre 3 vrechten, dat gasthuys 3½ vrecht, Geerman Gerardussoon 1 boenre ende Arnts kinder in Dorde ½ boenre. a o.1474 31. 28 augustus van dat jaar, des sonnendaigs naer sint bartholomeusdach: Johan Jillen verkoopt met toestemming van zijn vrouw Mechteld aan Rabeth van Dursdall en Dirk Hillen als meesters van de broederschap van O.L. Vrouw "op der porten" de erfrente vermeld in de akte van 1472 september 532, die wordt getransfigeerd. Oorkonders: Diderick van Cruchten, richter, Johan der Haen en Arnold Neutken, schepenen te Roermond33. In het jaar 1475, 14 februari, op sent valenrijndaigh: Arnt Smytt van Rogell, met toestemming van zijn vrouw Styne en Brantt Kremer met toestemming van zijn vrouw Neese verkopen aan Heyn op 't Zantt, Peter Drevenaer en Heynrick Geldoff als meesters van de huisarmen binnen Roermond een erfrente van 1 rijnsgulden uit een erfrente van 2 rijnsguldens volgens de akte van 1452 juni 534, die wordt getransfigeerd. Verkopers hebben de erfrente geërfd van Thijs Scrammen en de vrouw van Felyts Man heeft het levenslang vruchtgebruik daarvan genoten. Oorkonders: Dederick van Kruchten, richter, Hubrecht van Hushaeven en Gerairt van Paerle, schepenen te Roermond35. De zelfde dag vindt er nog een verkoop plaats met Dederick als oorkonder36. In het jaar 1475, 22 april: "Gegeven in 't jair ons Heren dusent vierhondert vijff ende tseventich op sent Georgiusavont marteris." Dederick van Kruchten, richter, Arnolt Neutken en Dederick Hillen, schepenen te Roermond, verklaren dat Reyner Smeets een jaarrente van 18 botdrager heeft overgedragen aan de Kruisheren te Roermond voor een jaargetijde voor hem en zijn ouders37. 10 november van dat jaar, op sent martijnsavont episcopi: Johan Godermont, priester, en Willem Gruyter met toestemming van zijn vrouw Kathrijn verkopen aan Dederich Hillen, burgemeester te Roermond, t.b.v., de rector van het altaar van St. Nicolaas in de parochiekerk In Op de erfrente vermeld in de akte van 1365 april 1838, die wordt getransfigeerd. Oorkonders: Dederich van Kruchten, richter, Johan van Zuchtelen en Heynrick Kellener, schepenen te Roermond 39. In het jaar 1476 juli 22, op sent marien magdalendach: Gerairt Bruesten verkoopt met toestemming van zijn vrouw Aleide aan Gerardt Uytweggen en Peter Schomeker als kerkmeesters van de parochiekerk In Op een erfrente van 14 Keulse witpenningen, gaande uit zijn huis en hof, gelegen op de brug "in den Arloe" tussen de Maas en het Jodenkerkhof. De rente zal worden aangewend om op Vastenavond in de parochiekerk het O.L. Vrouwelof te zingen. Oorkonders: Dederick van Kruchten, richter, (Hubrecht) van Hushaven en Gerairt van Parle, schepenen te Roermond 40. In het jaar 1476, augustus 24. (Op sint bartholomeusdach apostoli) Henrick Kellener en Derick Steinbitser, meesters van het heilgdom, verkopen aan Derick Hoifft en Derick van Kruchten, als meesters van de broederschap van Onze Lieve Vrouw "op de bruggeprten", de erfrente vermeld in de akte van 1462 juli 22 41, die worden getransfigeerd. Oorkonders: Johan Hyllen, richter, Henrick van Ynckenvort en Gerart van Parle, schepenen te Roermond. In het jaar 1476, 29 september: "Gegeven in 't jair onss Heeren duysent vierhondert sessentseventich op sint Michielsdaech." 12
Hoofdstuk 1-3 Kroniek 15de eeuw
De familie Van Crugten c
Dederick van Kruchten, richter, en Hubrecht van Hushaeven en Gerairt van Parle, schepenen van Roermond42, verklaren, dat Johan Voete met toestemming van Luyte, zijn echtgenote, overgedragen heeft aan Heyn Heysters en Marie een grondrente van drie Rijnse gulden ten laste van diens huis, gang en kamer op de steenweg, welke achter aan elkaar raken, maar waartussen aan de straat het huis van wijlen Kerstken van Honthusen ligt. In het jaar 1477, 29 april: "Gegeven in 't jair onss Heren dusent vierhondert seven ende tseventich des dynxdaighz nae sent Marcusdach ewangeliste." Dederick van Kruchten, richter, Hubrecht van Hushaven en Heynrick Geldoffz, schepenen te Roermond, verklaren dat Johannes Wijnen een huis aan de Hammestraat naast het perceel van het klooster verkocht heeft aan Belen van den Westrijnge43. In het jaar 1485 april 15 en mei 14: Namen in het protocol van de gerechtskosten, o.a. Heynrick van Kruchten. In het jaar 1486 januari 10: Vrouwe Willem van Kessel, bdis van OLV Munster en convent verkopen een huis op den Berge, gelegen tussen huizen van Hubert van Hushaven en wijlen Geraert van Rey, bij jaargeding wegens jarcijns uitgewonnen, aen Heynrick Ghijssen den scroder en Trude van Kruchten, echtelieden44. In het jaar 1486 juni 16: Willem van Kruchten de slotmaker en Marianne, echtelieden, verkopen 1 bescheiden rijnsguldens jaarrente, gaande uit 2 huizen over de brug, oorspronkelijk 2 grippen jaars en 9 keulse albus en 1 kapoen 45. In het jaar 1486 oktober 5: Kathryne, weduwe van Dederic van Kruchten en derick van Kruchten haar zoon, verkopen 4 bescheiden enkele rijnsguldens jaarrente ut in liters. Derick van Kruchten staat garant voor zijn onmondige broers en zusters 46. In het jar 1486 oktober 10 en november 4: Namen in protocol gerechtskosten, o.a. Bertram van Kruchten. In het jaar 1486 december 6: Tegenover het Munster woont Lambrecht van Kruchten, priester 47. In het jaar 1487 mart 19 en juni 1: Vonnissen schepenen te Roermond, o.a. Heynrick van Kruchten contra Johan van Beegde 48. In het jaar 1487 oktober 8: Heynrick Wijns en Trude Panis, echtelieden, verkopen huis ut in litera aan Herman Gelder van Kruchten en vrouw, echtelieden49. In het jaar 1488 februari 4: Vonnissen van de schepenen te Roermond. Genoemd Claes op den Bosch van Kruchten 50. In het jaar 1488 maart 5: Vonnissen van de schepenen te Roermond, Genoemd Claes op den Bosch van Kruchten 51. In het jaar 1488, oktober 22: Derix van Kruchten heeft een huis aan de Swalmerstraat te Roermond52. In het jaar 1489 juni 23: Arnt Kalen en Jenne, echtelieden, verkopen huis ut in litera aan Selis van Wessem, Bele Jhelissen en Konne van Kruchten, echtelieden53. 13
Hoofdstuk 1-3 Kroniek 15de eeuw
De familie Van Crugten c
In het jaar 1489 februari 7: Deric van Kruchten heeft land buiten de Moirkenpoort in de Gruenstraite54. In het jaar 1491 januari 28: Derick van Kruchten heeft huis aan de Swalmerstraat te Roermond 55. Tussen de jaren 1493-1502: Dirk van Cruchten, komt voor in de lijst der sculteti en rechters56. In het jaar 1493 november 11, op sint mertijnsdach episcopi: Fycke, dochter van wijlen Teeuwes van Vliesten, schenkt aan Gheerman Heesman, Reiner Goltsteyn en Jacob van Thoeren als meesters van de huisarmen binnen Roermond een land als omschreven in de akte van 1449 december 2057, die wordt getransfigeerd. Oorkonders: Dederick van Kruchten, richter, Gerairt van Rey en Johan Tyerty, schepenen te Roermond58.
Schepenoorkonde Roermond 149459
Detail Schepenoorkonde Roermond 149460
In het jaar 1494 mei 10: Ghijse van den Hoevell, de schoenmaker, verkoopt met toestemming van zijn vrouw Gertruyde aan Gheerman Heesman en Reyner Goltsteyn als meesters der huisarmen binnen Roermond een erfrente van 1½ rijnsgulden, gaande uit zijn huis, gelegen in de Steeg tegenover het Karthuizerklooster, tussen de huizen van Peter Scoemeker en Jennesken Nijss. Oorkonders: Dederick van Cruchten, richter, Dederick Hyllen en Johan Tyertey, schepenen te Roermond61. 24 augustus van dat jaar, op sint bartolomeusdach apostoli: Arnolt Neutkens en Heynrick van der Kraicken, burgemeesters, verkopen met toestemming van de raad, werkmeesters, zesmannen en andere "geordinerden gueden mannen" aan Gheerman Heesman en zijn vrouw Margriete van Vernick een erfrente van 27 rijnsguldens, waarvoor zij onderpand stellen de griend "dat Weedel", gelegen voor de stad tussen de Lanck en de St.Janspoort langs de stadsgracht en wal. De rente is losbaar met 450 gelijke munt. Oorkonders: Dederick van Kruchten, Geraert van Rey en Dederick Hillen, schepenen te Roermond62. In het jaar 1494, 28 augustus: "Gegeven in 't jaer onss Heren dusent vierhondert vier tnegentich des donresdaighz nae sent Bartholomeusdach apostoli." Dederick van Kruchten, richter, Steven van Venray en Johan Tyerten, schepenen te Roermond, verklaren dat Lysabeth Neutkens, weduwe van Ghijsbert Klynckartz, heeft overgedragen aan Willemken en Johanneken Lijnen al het land dat zij heeft te Rure (=Roer) en dat zij geërfd heeft van haar ouders en haar broer Arnt Neutkens, priester 63. In hetzelfde jaar, 10 oktober: 14
Hoofdstuk 1-3 Kroniek 15de eeuw
De familie Van Crugten c
"Gegeven in 't jair onss Heren dusent vierhondert vier ende tnegentich des neesten daigh nae sent Dyonisiusdach martiris" (Zie de afbeelding 'charter'!) Dederick van Cruchten, richter, Gerairt van Rey en Dederick van Hille, schepenen te Roermond, verklaren dat Gerairt van Kuedichaven, de procurator van het St. Corneliusklooster te Roermond, een erfwisseling heeft gedaan met Maes van Lente, waarbij het klooster een huis op de Hammestraat, geheten "Schoenrevrouwenhuys", geeft en daardoor in de plaats krijgt een huis achter de "nonne cloisterwant" 64. Dederick van Kruchten, richter Roermond bezegeld de oorkonde 65. In het jaar 1495, 1mei: Dederich van Cruchten (richter, en schepen van Roermond) oorkonden over de vestiging van een erfrente 1 rijnsgulden, gaande uit een huis aan de Swalmerstraat66. In het jaar 1495 oktober 10, des neesten daighz nae sent dyonisiusdach martiris: Jorys Haverslach is schuldig aan Reyner Trippemeker, gasthuismeester, ten behoeve van het gasthuis, een erfrente van 1 rijnsgulden, gaande uit het huis dat Jorys van het oude gasthuis gekregen heeft, staande op de Schuitenberg tussen de huizen van Johan Kopen en wijklen Geerken Teuwers. De rente is binnen 3 jaar losbaar met 20 gelijke munt. Oorkonders: Dederick van Kruchten, richter, Gerairt van Reyde en Robijn van Zwalmen, schepenen te Roermond67. In het zelfde jaar 28 november, des saterdaighz nae sente katherinendach virginis: Oorkonders bij een schenking: Dederick van Kruchten, richter, Gerairt van Reyde en Johan van Hueckelhaven, schepenen te Roermond68. In het jaar 1496 januari 2: Dederick van Kruchten, richter te Roermond69. 1496 maart 13, des neesten daighz nae sent gregoriusdaighe pape: Derick Alartz verkoopt met toestemming van zijn vrouw Else aan Janne Poukens een erfrente van 19 rijnsguldens, gaande uit het huis en erf met stallingen, hoeve en poortweg daarachter, geheten "in 't Hertzhoeren", gelegen in de Neerstraat bij de Markt, naast de steeg (gatzen) en het erf van wijlen Derick van Kruchten, zoals hij het goed van Janne Poukens heeft gekocht. Oorkonders: Dederick van Kruchten, richter, Heynrick Kellener en Johan Teyertey, schepenen te Roermond70. 1496, 6 mei: Oorkonders in een akte over erfrente: Dederick van Kruchten, richter, Henrick Kellener en Gerairt Kremer, schepenen te Roermond71. In het jaar 1497, 14 februari: "In 't jair onss Heren Duijsent vierhondert sieven int niegentich op S. Valentins dach martyris." Diederick van Kruchten, richter, en Henrick Beldoff en Johan van Huckelhoven, schepenen te Roermond, oorkonden dat Peter Schoemecher en Cathrynen, zijn vrouw, een pacht van 7 malder rogge 's jaars verkocht hebben aan Margreth Bruysen van Venlo en Loenen Kriekelmans, haar man, losbaar binnen 6 jaar met 100 bescheiden enkele overlandse Rijnse guldens. Wordt ze niet binnen die tijd gelost, dan blijft ze van Kriekelmans en zijn vrouw 72. In het jaar 1497, 23 september: "Gegeven in 't jair ons Heeren duysent vierhondert seventnegentich des saterdaighs nae sint Matthijsdagh apostoli." Dederick van Cruchten, richter, en Gerairt van Rey en Johan van Huckelhaven, schepenen te Roermond (overdr. huis)73, verklaren, dat Gerairt Custer overgedragen heeft aan Thonys Broickmans en Cathrijn Nijs een huis in de Munsterstraat. In het jaar 1498: "daarna (heeft Joannes Murmellius, 1480-1517, Humanist), Joannes Schubben van Cruchten (?!), die als "Rector Scholarum" stierf in 1498..." 74. 15
Hoofdstuk 1-3 Kroniek 15de eeuw
De familie Van Crugten c
In het jaar 1498 mei 17, dess donresdaighs nae sent servaesdaigh episcopi: Oorkonders bij verkoop van een erfrente: Dederick van Kruchten, richter, Heynrick Geldoff en Geraert van Rey, schepenen te Roermond75.
In het jaar 1498, december 24, op den heiligen christavont: Oorkonders bij een akte om erfrente: Dederick van Kruchten, richter, Geraerdt van Rey en Dederick Roffert, schepenen te Roermond76. In het jaar 1499, april 19: Orkonders bij een akte om erfrente: Dederick van Cruchten, richter, Lambrecht Pijll en Henrick van der Craecken, schepenen te Roermond77.
16
Hoofdstuk 1-3 Kroniek 15de eeuw
De familie Van Crugten c
Roermond78
--=<<<>>>=--=<<
>>=--=<<<>>>=--
17
Hoofdstuk 1-3 Kroniek 15de eeuw
De familie Van Crugten c
Bronnen: 1
G.A.R., Res Gestae I, II, III. Verkorte inhoud van een artikel, geschreven door A. F. van Beurden, verschenen in de Nieuwe Koerier Maas en Roerbode op 28-08-1926. ; ook in P. S. H. A. L. 1887, blz. 102. 3 G.A.R., Res Gestae I, II, III. 4 De schepenen, raadsverwanten, burgemeesters en scholtissen van Roermond tot 1637; door drs. G. H. A. Venner (overdr. uit Pshal 120, 1984), blz. 319, 325, 326, 331, 333, 334, 337, 343, 346. 5 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796 , blz. 208, no. 493; Auth. 16e eeuws afschr. door notaris Johannes de Heza, inv. nr. 1497. Eenv. 16e en 17e eeuws afschr. in inv. nr. 1498. 6 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796 , blz. 213, no. 520; Eenv. afschr. van c. 1570, inv. nr. 1431. 7 Orgineel op perkament. Inv. nr. 70; Zegels van Willem van Vlodrop, Johan Hillen en Lambrecht van Kruchten. Afschrift in "Copaie Literanum Archivii", inv. nr. 1; fol. 275. Zie ook: R. A. L. - 1973, J. T. J. Jamar, Inv. van het klooster der Kruisheren te Roermond 1331-1784 (de regesten 97, 163) blz. 114 no. 136. 8 Munt: Gouden schild, Klinkende munt, geschiedenis van het geld in de Lage Landen, Elsevier, blz. 56. 9 "Zegel van Arnold van Gelder". Wapens, enz. (1472), blz. 65. 10 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796 , blz. 217, no. 540; Auth 18e eeuws afschr. van A. van Laerr, inv. nr. 478, blz. 378. 11 De schepenen, raadsverwanten, burgemeesters en scholtissen van Roermond tot 1637; door drs. G. H. A. Venner (overdr. uit Pshal 120, 1984), blz. 319, 325, 326, 331, 333, 334, 337, 343, 346. 12 Auth. afschr. c. 1570, inv. nr. 1431. 13 G.A.R., Res Gestae I, II, III. 14 G.A.R., Res Gestae I, II, III. 15 Is. An. Nijhoff, Gedenkwaardigheden uit de G Geschiedenis van Gelderland door onuitgegeven oorkonden opgehelderd en bevestigd, Arnhem 1847; dl. 4, blz. 470, no. 528. Afschrift in boek - Carters no. 2. La. I fol. 549, 550. Verkorte inhoud van een artikel, geschreven door A. F. van Beurden, verschenen in de Nieuwe Koerier Maas en Roerbode op 28-08-1926. 16 De schepenen, raadsverwanten, burgemeesters en scholtissen van Roermond tot 1637; door drs. G. H. A. Venner (overdr. uit Pshal 120, 1984), blz. 319, 325, 326, 331, 333, 334, 337, 343, 346. 17 De schepenen, raadsverwanten, burgemeesters en scholtissen van Roermond tot 1637; door drs. G. H. A. Venner (overdr. uit Pshal 120, 1984), blz. 319, 325, 326, 331, 333, 334, 337, 343, 346. 18 Regest nr. 657. 19 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796 , blz. 246, no. 717; Afschr. inv. nr. 1426 en 1431. Gedrukt: Limb. Jaarboek 1928, blz. 79-80. 20 R. A. L. 38 Maastricht 1987, etc. blz. 9. 21 L. A. J. Keuller, Bulletin aan den Nederlandschen Oudheid-kundigen Bond. Beschrijving van Oud-Roermond, 2e serie, juli 1920, 13e jrg., nr. 3, blz. 107; uitg. Doesburg, Leiden. 22 E. P. M. Ramakers, Inv. van het Archief van het klooster Mariagarde te Roermond 1419-1783, uit R. A. L. no. 30, Maastricht 1983, blz. 153, regesten 27; authentiek afschrift, inv. nr. 48. 23 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796, blz. 247, no. 724; Gevidimeerd in de akte van 1479 augustus 2 (regest nr. 781); de 2
24
akte was als grosse getransfigeerd met die van 1473 september 3 (regest nr. 733). (Inv. nr. 1409). Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796, blz. 248. no. 728; Auth. afschr. van notaris Gedefridus Heelt, inv. nr. 1409. De
akte was als grosse getransf. met die van 1473 aug. 24 (reg. nr. 731) en 1504 maart 1 nr. 953. Is. An. Nijhoff, Gedenkwaardigheden uit de G Geschiedenis van Gelderland door onuitgegeven oorkonden opgehelderd en bevestigd, Arnhem 1847; Afschrift in boek - Carters no. 2. La. I fol. 549, 550. 26 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796 , blz. 248, no. 731; Auth. afschr. door notaris Heelt, inv. nr. 1409. Zie reg. nr. 728 voor de samenstelling van de oorspronkelijke transfix. 27 Reg. nr. 724. 28 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796, blz. 249, no. 733; Gevidimeerd in de akte van 1479 augustus 2 (reg. nr. 781). De akte was als grosse getransfigeerd met die van 1473 mei 22 (reg. nr. 724). Auth. afschr. van notaris Godefridus Heelt inv. nr. 1409. 29 G.A.R., Res Gestae I, II, III. 30 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796 , blz. 249, no. 734; Afschr. in het cartularium van de huisarmen, inv. nr. 1624, folio XX verso en XXI recto. 31 Leenaktenboeken van het Overkwartier van Gelderland, blz. 91, stuk 119 (Echt). Verkorte inhoud van een artikel, geschreven door A. F. van Beurden, verschenen in de Nieuwe Koerier Maas en Roerbode op 28-08-1926. 32 Reg. nr. 718. 33 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796, blz. 251, no. 748; Afschr. inv. nr. 1426 en 1431. De akte was als grosse getransfigeerd met de akten van 1468 maart 16 (reg. nr. 657) en 1472 september 5 (reg. nr. 718). Gedrukt in Limb. Jaarboek 1928, blz. 80. 34 Reg. nr. 469. 35 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796, blz. 251, no. 752; Afschr. in het cartularium van de huisarmen van Roermond, inv .nr. 1624, folio XXXI recto en verso. 36 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796, blz. 251, no. 753; Afschr. in het cartularium van de huisarmen van Roermond, 25
18
Hoofdstuk 1-3 Kroniek 15de eeuw
De familie Van Crugten c
inv .nr. 1624, folio XLIII recto. R. A. L. Maastricht 1973: J. T. J. Jamar, inv. van het archief van het klooster der Kruisheren te Roermond 1331-1784. Afschrift "Copaie Literarum Archivii", inv. nr.1, fol. 129, regestnr. 150. Blz. 122 no. 159. 38 Reg. nr. 86. 39 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796, blz. 252, no. 757; Eenv. afschr. inv. nr. 1480. Zie voor de samenstelling van de oorspronkelijke transfix bij reg. nr. 86. 40 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796, blz. 252, no. 760; Grosse op perkament, inv. nr. 1291; zegels verloren; sterk vervuild. 41 Regest nr. 597. 42 R. A. L. 38 Maastricht 1987, etc. blz. 159, no. 30. Auth. handschrift op papier. Proces: Dirk van Heerlen contra Peter Cuypers, 1621-1623. 43 Orgineel op perkament (inv. nr. 25); zegels van Dederick van Kruchten, Hubrecht van Hushaven en Heynrick Geldoffz, alle fragmentarisch. Afschrift in "Copaie Literarum Archivii", inv. nr. 1, fol. 65. Blz. 124 no. 164. R. A. L. Maastricht 1983, no. 30, blz. 157. Inv. van het Archief van het klooster Mariagarde te Roermond 1419-1783, regestenlijst no. 37. Authentiek Afschrift, inv. nr. 48. 44 G.A.R., Res Gestae I, II, III. 45 G.A.R., Res Gestae I, II, III. 46 G.A.R., Res Gestae I, II, III. 47 G.A.R., Res Gestae I, II, III. 48 G.A.R., Res Gestae I, II, III. 49 G.A.R., Res Gestae I, II, III. 50 G.A.R., Res Gestae I, II, III. 51 G.A.R., Res Gestae I, II, III. 52 G.A.R., Res Gestae I, II, III. 53 G.A.R., Res Gestae I, II, III. 54 G.A.R., Res Gestae I, II, III. 55 G.A.R., Res Gestae I, II, III. 56 De schepenen, raadsverwanten, burgemeesters en scholtissen van Roermond tot 1637; door drs. G. H. A. Venner (overdr. uit Pshal 120, 1984), blz. 319, 325, 326, 331, 333, 334, 337, 343, 346. 57 Reg. nr. 433. 58 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796, blz. 273, no. 885; Grosse opo perkament, inv. nr. 1642; zegels der oorkonders in groene was, dat van de richter als fragment. Getransfigeerd met de akte van 1449 december 20. Afschr. in het cartularium van de huisarmen, inv. nr. 1624, folio LVI verso. 59 "Schepenoorkonde van Roermond 1494". Inv. nr. 27 (foto RAL. H. L. Mordang) RAL 7, Maastricht, blz. 128. 60 Detail: "Schepenoorkonde van Roermond 1494". Inv. nr. 27 (foto RAL. H. L. Mordang) RAL 7, Maastricht, blz. 128. 61 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796, blz. 273, no. 890; Afschr. in het cart. van de huisarmen, inv. nr. 1624, folio XXXIIII verso. 62 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796, blz. 274, no. 891; Grosse op perkament, inv. nr. 492; zegels in bruine was van de oorkonders, dat van de stad is verloren. In dorso verklaring dat de rente op 11 feb. 1670 is afgelost. Getransfigeerd met de akte van 1525 mei 12 (reg. nr. 1064). 63 R. A. L. Maastricht 1973: J. T. J. Jamar, inv. van het archief van het klooster der Kruisheren te Roermond 1331-1784. Afschrift "Copaie Literarum Archivii", inv. nr.1, fol. 129, regestnr. 150. Blz. 122 no. 159. Orgineel op perkament, inv. nr. 92; zegels van Dederick van Kruchten, Steven van Venray en Johan Tyerten, alle fragmentarisch. Afschrift in "Copaie Literarum Archivii", inv. nr. 1, fol. 399. Blz. 128 no. 177. 64 R. A. L. Maastricht 1973: J. T. J. Jamar, inv. van het archief van het klooster der Kruisheren te Roermond 1331-1784. Afschrift "Copaie Literarum Archivii", inv. nr.1, fol. 129, regestnr. 150. Blz. 122 no. 159. Orgineel op perkament, inv. nr. 27; zegels van Dederick van Kruchten, Gerairt van Rey en Dederick Hille, alle fragmentarisch. Afschrift in "Copaie Literarum Archivii", inv. nr. 1, fol. 71. Blz. 128 no. 178. 65 G.A.R., Res Gestae I, II, III. 66 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796, blz. 275, no. 902; Aant. uit 1592, inv. nr. 1440. De oorspronkelijke akte was getransfigeerd met die van 1504 mei 17 (reg. nr. 959) en opgenomen onder de titels van eigendom van het H. Sacrament in de parochiekerk. 67 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796, blz. 276, no. 904; grosse op perkament, inv. nr. 1579; zegels der oorkonders in groene was, dat van de 3e oorkonder is beschadigd. 68 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796, blz. 276, no. 905; Grosse op perkament, inv. nr. 1643; zegels der oorkonders in groene was. Afschr. in het cart. van de huisarmen. inv. nr. 1624, folio XLI recto. 69 G.A.R., Res Gestae I, II, III. 70 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796, blz. 276, no. 907; Afschr. in het cart. van de huisarmen. inv. nr. 1624, folio XXIX recto en verso. 71 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796, blz. 276, no. 907; Afschr. in het cart. van de huisarmen. inv. nr. 1624, folio XXIX recto en verso. 72 R. A. L. Maastricht 1983, no. 30, blz. 157. Inv. van het Archief van het klooster Mariagarde te Roermond 1419-1783, regestenlijst no. 37. Authentiek Afschrift, inv. nr. 48. 73 R. A. L. 38 Maastricht 1987, etc. blz. 167; no. 46; Overdr. huis auth. handschrift op papier. Proces: Frederik Meyer contra Hendrik Leihamer, 37
19
Hoofdstuk 1-3 Kroniek 15de eeuw
De familie Van Crugten c
1671-1672. Dr. A. van Rijswijck, e. a., Historische Opstellen over Roermond en Omgeving, Bisschoppelijk College, eeuwfeest 1851-1951, Roermond 1951. Verkorte inhoud van een artikel, geschreven door A. F. van Beurden, verschenen in de Nieuwe Koerier Maas en Roerbode op 28-081926. Inventaris Oud Archief III, blz. 199. Johannes wordt ook genoemd als schepen te Roermond in Cartul I, no. 38. 75 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796, blz. 277, no. 915; Afschr. in het cart. van de huisarmen, inv. nr. 1624, folio XXIII recto en verso. 76 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796, blz. 278. no. 917; Afschr. in het cart. van de huisarmen, inv. nr. 1624, folio XXVIII verso en XXIX recto. Zie ook de akte van 1496 maart 13, reg. nr. 907. 77 Inv. van het oude archief van de stad Roermond, 1259-1796, blz. 278. no. 921; Afschr. inv. nrs. 1426 en 1431. Gedrukt ook in Limb. Jaarboek, 1928, blz. 74. 78 Roermond, stad, enz. Roermond vanuit het zuid-westen, pentekening toegeschreven aan A. van Croos, 1650. Part. coll. foto H. L. Mordang, Maastricht. 74
20