Implementatie Contentketen Competentiegerichte Onderbouw
Auteur(s)
:
Carla van den Brandt
Versienummer
:
1.5 (10 mei 2006)
© 2005 Kennisnet.nl
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
Managementsamenvatting Negen scholen werken samen aan een herontwerp van de onderbouw. Wij, aanvragende scholen, ontwikkelen een echt nieuwe onderbouw voor het hele VMBO - van het type scenario 3 en 4 -. De scholen doen dit omdat zij ervoor willen zorgen dat er voor hun leerlingen een goede doorlopende leerlijn is. Een leerlijn van lagere school, via een moderne onderbouw, naar een moderne bovenbouw. Overigens zijn wij van mening dat ‘onze onderbouw’ ook geschikt is voor het HAVO/ VWO. Inmiddels is er behoorlijk wat content ontwikkeld. Gezamenlijk maar ook op de individuele scholen. Deze content is niet op een eenduidige wijze ontsloten en wordt niet centraal beheerd. Wel is een begin gemaakt met ontsluiting van de content in een bijzondere leeromgeving: Ontdeknet. Algemeen gegeven is dat er in de onderbouw nog weinig digitaal gebeurt. Door goed bruikbare content aan te bieden willen we stimuleren dat meer scholen in onderbouw met een gerust hart een ELO durven in te zetten. In de bovenbouw gebeurt dit vaak al wel. In dit project willen we zorgen voor een centrale opslag en ontsluiting van de content, aangevuld met relevante content van derden, waarbij deze content moeten passen binnen de ICToplossingen die de scholen individueel hebben gekozen. Specifieke content van derden zijn de simulaties die OTIB ontwikkelt. Deze simulaties willen wij on-line gaan aanbieden. Wij willen dit voor onszelf, maar ook ten behoeve van derden. In dit project willen we er dan ook voor zorgen dat technische drempels worden geslecht. Aan het eind van het project, in december 2006 zijn er structurele oplossingen voor drie leeromgevingen. Daartoe zullen we onderzoek doen naar de technische voorwaarden van de op onze (en andere) scholen meest gebruikte leeromgevingen: N@tschool en Moodle. De derde leeromgeving betreft de speciale interactieve leeromgeving Ontdeknet. Met Ontdeknet hebben wij al goede ervaringen. Van deze ervaringen kunnen wij gebruik maken bij de overdracht van content naar andere meer standaard leeromgevingen. Belangrijker reden is dat wij het zinvol vinden om ervoor te zorgen dat onze content in een dergelijke pedagogisch didactisch verantwoorde leeromgeving wordt ontsloten. Bovendien heeft Ontdeknet meerwaarde voor de onderbouw VO, omdat het ook gebruikt wordt in het lager onderwijs en daardoor afgestemd is op de leeftijdsgroep en in enkele gevallen zelfs voor leerlingen al bekend. Het uitwisselen van content tussen de scholen wordt ondersteund en er is aandacht voor de training/begeleiding van de gebruiker. We maken hierbij nadrukkelijk gebruik van de ervaring die door het Ontwikkelcentrum opgedaan is binnen het project educatieve contentketen en van de ervaringen van Ontdeknet. In hoofdstuk 1 van het projectplan wordt ingegaan op de doelstellingen, het draagvlak, de op te leveren producten, de planning en de begroting. Het project start 1 januari 2006 en kent een doorlooptijd van 1 jaar. De totale projectkosten zijn 150.400. De eigen bijdrage van de betrokken partijen is 40.400. De gevraagde subsidie is 110.000. Hoofdstuk 2 geeft een beschrijving van de projectorganisatie en de bijbehorende taken en bevoegdheden. Tevens wordt hier aandacht besteed aan communicatie en kennisdeling. In de bijlagen tenslotte treft u informatie aan betreffende de expertise van het samenwerkingsverband en een intentieverklaring van de samenwerkingspartners.
2 / 28
3 / 28
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
Inhoudsopgave Managementsamenvatting 1
2
Projectinhoud
4
1.1
Doelstellingen
4
1.2
Doelgroep 4
1.3
Visie op inzet content
1.4
Huidige situatie
1.5
Doelen (gewenste situatie)
7
1.6
Producten en activiteiten
10
1.6.1
Lijst producten
1.6.2
Producten en activiteiten
10
1.7
Afbakening project 15
1.8
Randvoorwaarden
1.9
Planning
11
15
16
1.10
Begroting 17
1.11
Betalingswijze
2
4
5
17
Organisatie 19
2.1
Projectorganisatie
19
2.2
Projectstructuur
19
2.3
Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden
2.4
Overlegstructuur
2.5
Communicatie en kennisdeling
3
21
Risico’s en maatregelen
21
23
Bijlage 1: expertise samenwerkingsverband
24
Bijlage 2: gegevens samenwerkingspartners
25
Bijlage 3: Betrokkenen 28
20
4 / 28
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
1 Projectinhoud 1.1
Doelstellingen Doelstelling van het project is het realiseren van een centrale opslag en ontsluiting van de content, aangevuld met relevante content van derden, waarbij deze content moet passen binnen de ICT-oplossingen die de scholen individueel hebben gekozen. Specifieke content van derden zijn de simulaties die OTIB ontwikkelt. Doel is deze simulaties on-line aan te bieden. Doelstelling van het projectplan is het beschrijven van de activiteiten, (tussen) producten en de hierbij behorende planning en taakverdeling die leiden tot het realiseren van de hierboven genoemde doelstelling.
1.2
Doelgroep Het projectplan is bedoeld voor alle betrokkenen bij de totstandkoming van en uitvoering van het plan van aanpak. Zoals hierboven aangegeven is het plan van aanpak de leidraad voor de uitvoering van het project, qua inhoud en qua planning. De doelgroep omvat:
1.3
•
Management van de betrokken scholen
•
Docenten van de betrokken scholen
•
Vertegenwoordigers van ELO’s
•
Vertegenwoordigers van uitgevers
•
Overige betrokkenen.
Visie op inzet content Visie onderwijsinstellingen De aanvragende onderwijsinstellingen werken aan een herontwerp van de onderbouw in het project de Competentiegerichte onderbouw Zij volgen daarbij de didactische werkwijze van het ‘leerlijnenmodel’ van BDFadvies. Dit model is ontworpen volgens het sociaal constructivisme: leerlingen leren (ook theorie) door middel van het uitvoeren van gerichte praktische opdrachten. Het model onderscheidt verschillende typen opdrachten: projecten en cursussen. De projecten zijn complexe, maar herkenbare opdrachten uit de praktijk. Leerlingen gaan tijdens het uitvoeren van de projecten op zoek naar antwoorden en geven daardoor mede vorm aan hun eigen leerproces. De docent functioneert als coach en begeleidt hen daarin. De begeleiding varieert. De ene leerling heeft meer hulp nodig dan de andere. Voor een deel biedt de docent die hulp op maat. Maar voor een ander deel bieden de opdrachten en de leeromgeving waarin een opdracht wordt aangeboden dat. Cursussen hebben een conceptuele functie. Ze stimuleren het denken als beroepsbeoefenaar. Ook in de onderbouw proberen we leerlingen al op deze manier te laten denken omdat het betekenisvoller is – zij het op een algemeen vormende onderbouwmanier.
In de cursus staan
opdrachten centraal waarmee leerlingen concepten (kennis) gaan snappen. Dit zijn echte problemen, maar wel vaak gesimuleerd. In de cursus staan werkmodellen centraal. De werkmodellen ondersteunen het werken, maar er zit theorie in verwerkt. Bijzondere cursussen zijn de bedrijfssimulaties die worden ontwikkeld in samenwerking met Otib. ICT heeft binnen de competentiegerichte onderbouw verschillende functies: •
ICT is inhoud: leerlingen leren basisvaardigheden ICT (werken met Word, Powerpoint enz.)
•
ICT is didactisch hulpmiddel: opdrachten in de vorm van simulaties (in samenwerking met OTIB).
•
ICT is leeromgeving: de opdrachten zijn digitaal toegankelijk, leerlingen kunnen kiezen en houden hun leerproces bij in een eigen werkmap. Enkele scholen laten de leerlingen van de
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
onderbouw werken met een foto-portfolio. Aan de hand van foto’s reflecteren leerlingen op hun leerproces. Bijzonder is nog dat opdrachten in Ontdeknet adaptief worden aangeboden. •
ICT is communicatiemiddel: in Ontdeknet werken leerlingen samen met experts uit het bedrijfsleven, bijvoorbeeld met ABN AMRO in Eindhoven in het project ‘Sponsorrapport’.
Uiteraard is het niet de bedoeling dat de kinderen alleen maar met de computer bezig zijn. Integratie van ELO, volgsysteem en portfolio Het onderwijsaanbod is flexibel. Zelfs deze jonge kinderen kunnen al keuzes maken. Ze kunnen al kiezen uit projecten en cursussen. Opdrachten zijn vervangbaar door andere. Het gehele programma is modulair van opzet. Door uitvoering van opdrachten behaalt een leerling de kerndoelen die aan die opdracht verbonden zijn. Door het volgen van de uitgevoerde opdrachten is tegelijkertijd gemakkelijk te volgen aan welke kerndoelen leerlingen (nog niet) werken/ gewerkt hebben. Het volgen van die kinderen vergt goede instrumenten. Technologie kan een hulpmiddel zijn: zowel bij het aanbieden, als bij de uitvoering, als bij het volgen van de ontwikkeling. Scholen bieden het lesmateriaal nu aan via hun eigen leeromgevingen. Bijna elke school gebruikt een digitale leeromgeving - iedere leerling heeft daarin een unieke “username” -; een school gaat in het komend schooljaar over tot aanschaf. Vrijwel iedere deelnemende school werkt ook in de onderbouw met een leerlingvolgsysteem. Bijzonder is dat drie scholen (Plein College De Burgh, Kempenhorst College en Baken Stad College in 2006-2007) de opdrachten aanbieden in een leeromgeving die maatwerk mogelijk maakt: namelijk in Ontdeknet. De docent kan precies zien wat een leerling gedaan heeft. Visie Ontdeknet Ontdeknet was de winnaar van de ontwerpwedstrijd “Onderwijs in de 21st eeuw” van het ministerie van Onderwijs in 2001. Ontdeknet is een leeromgeving die aanvankelijk is ontwikkeld voor het primair onderwijs, maar nu geschikt gemaakt wordt voor de onderbouw van het VO. Via de elektronische leeromgeving Ontdeknet kunnen leerlingen samen werken met experts uit de samenleving. Hierdoor wordt kennis en kunde vanuit de maatschappij inzetbaar in het onderwijs. Ontdeknet doet mee aan allerlei wetenschappelijke onderzoeken naar het leren van kinderen in een interactieve elektronische leeromgeving. Visie OTIB OTIB heeft veel ervaring met het ontwikkelen en implementeren van bedrijfssimulaties, zowel in de bovenbouw als in de onderbouw van het vmbo. Door OTIB ontwikkelde bedrijfssimulaties zijn rollenspellen waarin leerlingen in de rol van technici een project uitvoeren voor een klant. Het technisch niveau van de projecten is hierbij afgestemd op de aanwezige voorkennis, zodat de leerlingen zich zonder drempel in hun rol kunnen inleven. Door deze opzet vormen bedrijfssimulaties de meest concrete didactische vorm van authentiek leren die in de onderbouw gerealiseerd kan worden. De thema’s van de projecten variëren van het installeren van een audiovisuele installatie (bijvoorbeeld een disco-installatie) tot het aanleggen van een tuinverlichting. Omdat de thema’s uitgaan van snijvlakken tussen technologie en maatschappelijke behoeftevelden kunnen bedrijfssimulaties raakvlakken hebben met alle vakken in de onderbouw. OTIB stelt al ontwikkelde producten en bronmateriaal ter beschikking. Daarnaast leveren deskundigen uit OTIB bijdragen bij de ontwikkeling van nieuwe bedrijfssimulaties. In dit plan willen wij ook proberen die bedrijfssimulaties on-line toegankelijk te maken. 1.4
Huidige situatie In deze paragraaf beschrijven we de huidige situatie zoals die geldt voor de scholen die meedoen met het project Competentiegerichte onderbouw. Omdat het hier om 9 scholen gaat, spreken we van een gemiddelde situatie.
5 / 28
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
1. Authenticatie Leergebieden vormen het kader van de onderwijsvernieuwing “de competentiegerichte onderbouw”. Er is een competentiematrix ontwikkeld waarvan projecten zijn afgeleid. Kennis en vaardigheden leren en oefenen de leerlingen in cursussen. Het gehele programma is modulair van opzet. Er zijn afspraken gemaakt over de omvang van leereenheden. De leereenheden worden digitaal aangeboden en vervangen alle boeken. Er zijn inmiddels zo’n 20 projecten (en varianten) ontwikkeld en 25 cursussen. In de huidige situatie is het materiaal vooralsnog vrij benaderbaar via de website van BDF. Verder wordt materiaal per mail uitgewisseld naar aanleiding van werkbijeenkomsten. Er vindt geen authenticatie plaats. Ontwikkeling van een eigen website ‘competentiegerichte onderbouw’ is een wens die nog in vervulling moet gaan. Scholen stellen wel materiaal beschikbaar in hun eigen leeromgevingen. Bijzonder daaraan is dat drie scholen de opdrachten aanbieden in een leeromgeving die maatwerk mogelijk maakt: namelijk in Ontdeknet. Zo worden er 5 adaptieve fasen ontwikkeld op Pleincollege de Burgh, waarin opdrachten, leerlijnen en ondersteuning van de Leeragent Onty op verschillende niveaus zijn uitgewerkt. Op alle scholen hebben de leerlingen wel een eigen “username”. Naast het ‘gezamenlijke’ materiaal gebruiken scholen ook ‘schooleigen’ materiaal. Dat laatste is niet geïnventariseerd en nog niet voor iedereen toegankelijk. 2. Portal / educatief intranet / elektronische leeromgeving (ELO) Ontwikkelde materialen (projecten en cursussen) zijn nu beschikbaar via een website. Docenten halen hier materiaal vanaf, passen dit soms aan en plaatsen het in hun eigen ELO. Via die ELO’s wordt onderwijsmateriaal aangeboden – toch vaak op papier -, kunnen leerlingen (en docenten) met elkaar communiceren, zijn er werkplekken, ruimtes om producten te tonen, enz. Op enkele scholen werken de leerlingen direct in de ELO. Met name in Ontdeknet zijn alle stappen van het leerproces digitaal zichtbaar. Er zijn verschillende ELO’s die door de scholen gebruikt worden. In dit project richten we ons op Ontdeknet, als moderne interactieve leeromgeving en op de ELO’s die door de meeste aanvragende scholen gebruikt worden: N@tschool en Moodle. We willen ons echter niet binden aan een ELO. De keuze voor een ELO blijft het primaat van de school. Belangrijk is dus dat het lesmateriaal zo gestandaardiseerd mogelijk is opdat het zo breed mogelijk gebruikt kan worden. Het materiaal vervangt in principe de boeken. Wel staan er soms nog enkele boeken in de kast in het lokaal. Enkele scholen, bijvoorbeeld het Zuyderzee College hebben het beleid om de boeken van alle leerjaren te vervangen door een laptop. Zowel de docent als de leerlingen hebben via de portal toegang tot de leereenheden. Afhankelijk van de opdracht zoeken leerlingen verdere informatie. In boeken of op Internet of gewoon door dingen te vragen. Streven is informatie niet al vooraf in kleine behapbare stukjes te hakken, maar om de leerlingen te leren omgaan met de echte wereld. 3. Zoeken en vinden Ontwikkelde materialen (projecten en cursussen) zijn nu beschikbaar via een website, inclusief (regionale) varianten. Dit gebeurt meestal in een word formaat, waarna scholen e.a. bewerken voor hun eigen leeromgeving. Adaptieve aanpassingen aan projecten blijven hierdoor alleen inzetbaar op schoolniveau. Het materiaal is niet gemetadateerd, wat het doorzoeken lastig maakt. De leermaterialen die nu in Ontdeknet staan kunnen wel gedeeld worden met andere Ontdeknet-scholen.
6 / 28
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
Kortom: er is al veel content, maar die is niet op een eenduidige wijze ontsloten en wordt niet altijd centraal beheerd. Ook versiebeheer (er zijn vaak diverse varianten van het materiaal beschikbaar) is een probleem. Vaardigheden voor het zoeken en vinden van leermaterialen verschillen per docent. Voor het gebruik van Ontdeknet zijn trainingen ontwikkeld en gegeven. 4. Arrangeren De ontwikkelde en nog te ontwikkelen content vervangt alle bestaande boeken. Het biedt een flexibel programma. Zowel de docent als de leerling kunnen arrangeur zijn. Kenmerken van leereenheden kunnen bij de ordening als hulpmiddel dienen. De kenmerken van leereenheden (labeling) zijn nog niet systematisch in kaart gebracht. Ontdeknet ondersteunt het samenstellen van leerarrangementen. De docenten kunnen in Ontdeknet zelf vormgeven aan de ondersteuning bij de projecten door leerlijnen te maken, lesonderdelen te ontwikkelen en opdrachten toe te wijzen aan individuele leerlingen of aan teams van leerlingen. Op deze wijze kunnen ze differentiëren op leerlingniveau/ teamniveau. Na verloop van tijd gaat de leerling dit steeds meer zelf bepalen. Het onderwijs is adaptief! In Ontdeknet heeft de docent functionaliteiten ter beschikking om de leerling of het team te volgen in zijn/haar/hun leerproces. Hij kan precies zien wat leerlingen gedaan hebben. Hierdoor krijgt de docent inzichtelijke informatie op basis waarvan hij leerlingen kan coachen. Ontdeknet biedt ook de mogelijkheid om informatie van ‘buiten’ op een eenvoudige wijze de school binnen te brengen. Voor experts is een project en de bijbehorende organisatie gemakkelijk te overzien. Zij worden dan ook snel bereid gevonden om mee te doen. 5. Aansluiting op de gemeenschappelijke databank met verwijzingen Ontwikkelaar zijn de scholen die participeren in het project Competentiegerichte Onderbouw. Er is een gezamenlijke website. Daarnaast heeft, op een enkele school na, elke school zijn eigen ELO. Een enkele portal, ook Ontdeknet, kent een zoekfunctie op content. Bestaand materiaal moet verzameld en herzien worden. 6. Autorisatie ten behoeve van toegang tot content Tot op heden werken de scholen samen in een project. Zij delen de ontwikkelde materialen met elkaar. Belangstellenden kunnen in de etalage kijken en zich, op verzoek, met behulp van een gastcode verder verdiepen in het concept en de ontwikkelde materialen. 7. Beheer van het leermateriaal In de huidige situatie is de content online benaderbaar voor de leden van de Competentiegerichte onderbouw. In Ontdeknet is al een behoorlijk aantal projecten opgenomen. Daarnaast zal er decentraal, op de scholen, nog content aanwezig zijn. Een volledig overzicht en kwaliteitsbewaking ontbreken vooralsnog. De redactie van Ontdeknet waarborgt de continuïteit van de experts en redigeert het taal en leesniveau. De trainers van Ontdeknet ondersteunen scholen bij het ontwikkelings-, implementatie en veranderingsproces op de scholen. 8. Gebruik van standaarden Leereenheden zijn nog niet systematisch gelabeld. Wel is er een koppeling gelegd tussen leereenheden, competenties, leergebieden en kerndoelen. 1.5
Doelen (gewenste situatie) We willen, afhankelijk van de keuze van de school, zowel gebruiksscenario 2 (docent als arrangeur) als gebruiksscenario 3 (leerling als arrangeur) mogelijk maken.
7 / 28
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
Dit betekent in ons geval dat de docenten die werken op een school met de competentiegerichte onderbouw het recht krijgen om te zoeken in de kant-en-klare digitale leereenheden van de Competentiegerichte Onderbouw-groep. Daarnaast zal de Competentiegerichte Onderbouw-groep afspraken maken met andere aanbieders van content voor het vullen van specifieke stukken. Materiaal dat past binnen het didactisch concept wordt direct opgenomen in de databank of er wordt direct naar verwezen als de aanbieder het zelf in een toegankelijke databank opgeslagen heeft. Om dit zoeken en vinden te vereenvoudigen zoekt de docent niet apart bij alle aanbieders maar in een Educatieve Content Catalogus (ECC) met verwijzingen naar leermaterialen. De Educatieve Content Catalogus bevat alleen verwijzingen naar materiaal waarvan de Competentiegerichte Onderbouw-groep aangegeven heeft dat het past binnen het concept. De leerling krijgt via de elektronische leeromgeving toegang tot deze door de docent gekozen leereenheden en kan daar zelf een keuze uit maken. In bepaalde gevallen, bij heel zelfstandige leerlingen, kunnen ook leerlingen zelf direct in de Educatieve Content Catalogus van de Competentiegerichte Onderbouw zoeken. Daarnaast zullen zowel docent als leerling de mogelijkheid krijgen om via standaard zoekmogelijkheden zoals DaVindi, maar ook Google, te zoeken naar “realia”. 1. Authenticatie We zetten een systeem op, waarin we ons conformeren aan de landelijke ontwikkelingen op dit gebied. Na afloop van dit project zijn de rollen en rechten zodanig gedefinieerd dat individuele leerarrangementen mogelijk worden. Docenten en leerlingen van scholen die de Competentiegerichte Onderbouw aanbieden maken gebruik van het systeem. Doelstelling is dat zowel docenten als leerlingen middels een “single-log-on” toegang krijgen. Door het beschikbaar stellen van projecten in Ontdeknet is ervaring opgedaan met de overdraagbaarheid naar een bijzondere leeromgeving met educatieve kracht en adaptieve mogelijkheden. 2. Portal / educatief intranet / elektronische leeromgeving (ELO) Er wordt een centrale on-line portal ingericht voor dit project, met als belangrijkste componenten de Educatieve Content Catalogus en de de XML-databank met het eigen materiaal. Deze XML-databank bevat het zelf ontwikkeld lesmateriaal en bewerkt materiaal van derden. De Catalogus bevat daarnaast ook verwijzingen naar content van derden waarmee afspraken gemaakt zijn. Het materiaal wordt gemetadateerd conform de Nederlandse metadatastandaard (het educatieve content zoekprofiel PO-VO-BVE) De content zal scorm-compatabile zijn en daardoor bruikbaar binnen iedere ELO die dit ondersteunt. In het project willen we dit met een drie ELO’s testen (Ontdeknet, N@tschool en Moodle). Doelstelling van het project is om het materiaal dusdanig beschikbaar te stellen dat iedere school er binnen zijn eigen ICT-(leer) omgeving mee uit de voeten kan. Hierbij willen we ons ook oriënteren op de ervaringen die binnen LOREnet opgedaan zijn met zgn “ELO connectoren”. Het Ontwikkelcentrum is betrokken bij een deelproject van LOREnet. Daarnaast vindt een bijzondere pilot plaats. Projecten worden op een adaptieve manier aangeboden in Ontdeknet. Niet alleen inhouden komen daar beschikbaar, maar er zal ook een methode ontwikkeld zijn om scholen zelf projecten in Ontdeknet te laten vormgeven. 3. Zoeken en vinden Het webbased leermateriaal is uitwisselbaar en bruikbaar binnen meerdere ELO’s. In de nieuwe situatie wordt dit gecentraliseerd in een centrale databank. In de nieuwe situatie worden de leermaterialen vindbaar gemaakt binnen een Educatieve Content Catalogus, die naast het “eigen” materiaal ook materiaal van derden en verwijzingen naar andere databanken zal bevatten. Het Ontwikkelcentrum zal zorg dragen voor deze ontsluiting en zal in de rol van Contentmakelaar materiaal van derden verwerven/ontsluiten. Al het materiaal in de databank wordt gemetadateerd voor educatief gebruik. Zoek- en vindfunctionaliteiten
8 / 28
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
sluiten aan bij ervaringen uit diverse contentketenprojecten.Aansluiting bij de bestaande databank van het OC zal onderzocht worden. In die databank is het experimentele materiaal opgenomen dat het OC voor de Taakgroep Vernieuwing Basisvorming heeft ontwikkeld voor de leergebieden Mens & Maatschappij en Mens & Natuur. Het gaat om opdrachtgestuurd materiaal op diverse vmbo-niveau's met aanvullende simulaties en animaties). Ook aansluiting bij de leerobjectenbank van EduRep (APS) zal onderzocht worden. Ook in de ELO Ontdeknet zullen projecten en de uitwerking daarvan toegankelijk zijn voor alle scholen. Ontdeknet zal deze informatie zelf invoeren. Bijzonder is dat niet alleen de inhouden van opdrachten zo beschikbaar komen, maar ook de ondersteunende leerprocedures. Juist de procedures zijn van groot belang om tot succesvolle projecten te komen. Het gebruik van Ontdeknet door docenten en experts wordt ondersteund. 4. Arrangeren Na afloop van het project kan elke coach op basis van metadata lesmaterialen selecteren, arrangeren en klaarzetten voor de leerlingen binnen de eigen ELO van de school. Leerlingen kunnen dit ook zelf doen. Doel van het project is het vereenvoudigen van het maken van leerarrangementen en het verhogen van de effectiviteit daarvan.Het zou mooi zijn als elke school het volledige onderwijsconcept zou gaan gebruiken en structureel zou gaan samenwerken met buitenschoolse experts. Incidenteel gebruik van ‘losse’ onderdelen is ook mogelijk. 5. Aansluiting op de gemeenschappelijke databank met verwijzingen Doel van het project is de content op de diverse afzonderlijke scholen te koppelen en contentuitwisseling mogelijk te maken. Hiertoe wordt er een Educatieve Content Catalogus ontwikkeld (en gevuld) en wordt er aangesloten op de Kennisnet-Harvester. Nevendoel is verbetering van de zoekfuncties van ten minste een ELO. In Ontdeknet is het nu al mogelijk op metadata te zoeken. 6. Autorisatie ten behoeve van toegang tot content Gezocht wordt naar distributie en exploitatie van het materiaal in samenwerking met een uitgever. Een betalingsmodel wordt ontwikkeld. Streven is om alles zo laagdrempelig mogelijk beschikbaar te stellen. Uiteraard wordt in het businessmodel rekening gehouden met kosten voor onderhoud, beheer, pr en ondersteuning. Gedacht wordt aan een community-model en co-makership. Scholen worden lid van de community en krijgen voor een bedrag per leerling per jaar toegang tot al het materiaal dat eigendom is van de community. Voor de community wordt een passende rechtsvorm gezocht (zie 7.). M.b.t. materiaal van derden proberen we de rechten tbv de gehele community in één keer af te kopen, maar het zal ook mogelijk moeten zijn om op leerling-niveau af te rekenen. Het Ontwikkelcentrum doet reeds onderzoek naar nieuwe businessmodellen en brengt de opgedane ervaringen in dit project in. Voor het einde van het project zal er een businessmodel ontwikkeld zijn door de groep Competentiegerichte Onderbouw, BDF en het Ontwikkelcentrum dat voorziet in een zodanige exploitatie dat het beheer, onderhoud en ontwikkeling van nieuw materiaal mogelijk zijn. Het materiaal zal ook vermarkt worden naar andere scholen dan de leden van de groep Competentiegerichte Onderbouw. Gestreefd wordt naar het inrichten van de autorisatie voor de toegang tot de content middels een Single Sign On methodiek. Hierdoor wordt het mogelijk om met een enkele login de contentdatabase te benaderen. 7. Beheer van het leermateriaal Het beheer van het materiaal zal structureel geregeld worden. Het Ontwikkelcentrum zal zorg dragen voor het technisch beheer van de database, de ECC en de gebruikte
9 / 28
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
metadatastandaard. In samenwerking met de scholen zal er ook een inhoudelijke kwaliteitsborging opgezet worden. Uiteraard moeten aanbieders dan voldoen aan de metadata uit het content-zoekprofiel toegepast in het beheersysteem. Daarbij worden ook eigen metadata gehanteerd die afgeleid zijn van het didactisch concept. Rondom de database zal een beheersorganisatie opgezet worden met een eigen juridische rechtsvorm. Hierin participeren zowel Ontwikkelcentrum, BDF, als de scholen van de Competentiegerichte Onderbouw-groep. Jaarlijks zal er een Ontwikkelplan opgesteld worden waarin beschreven staat welke behoefte er is aan nieuw te ontwikkelen (of te verwerven) content en er zal een systeem opgezet worden dat de gebruikers (zowel docenten als leerlingen) in staat stelt om het materiaal van een beoordeling te voorzien. Het realiseren van de beheersorganisatie en het businessmodel (zie ook punt 6) valt buiten de kaders van deze projectaanvraag, maar de partners zeggen toe dit voor het einde van het projectjaar geregeld te hebben. 8. Gebruik van standaarden Gewenst resultaat is een eenduidige labeling die op alle scholen eenvoudig te hanteren is in het onderwijsproces. Zowel bij het ‘zoeken en vinden’ als bij het ‘arrangeren’ en bij het ‘beheren‘. In dit project conformeren we ons geheel aan alle afspraken die gelden binnen de Educatieve contentketen en EduStandaard. Het Ontwikkelcentrum is hier lid van en verzorgt de borging. We willen met name de laatste versie van het Content-zoekprofiel PO-VO-BVE gebruiken voor de metadatering (ervan uitgaand dat die in voorjaar 2006 definitief wordt, zo niet, dan gebruiken we het Content-zoekprofiel VO).Vanwege de beoogde individuele begeleiding van leerlingen willen we in het project onderzoeken of daar extra metadata voor nodig zijn en indien nodig deze metadata toevoegen Gedacht wordt aan ‘competentie’, ‘leergebied, ‘kerndoel’.Ook conformeren we ons aan de Contentpackaging zoals die bij EduStandaard in ontwikkeling is (IMS content packaging 1.1.2, uitgebreid met ADL-SCORM 1.2).In dit project brengt het Ontwikkelcentrum verder de uitgebreide ervaring in die opgedaan is met het op grote schaal metadateren en on-line beschikbaar stellen van leerobjecten in het project “de groene contentketen”. Ook zullen we aansluiten op de Kennisnet-Harvester en de bijbehorende Open Archives standaard. Ook Ontdeknet is goed op de hoogte van de standaarden. 1.6
Producten en activiteiten 1.6.1
Lijst producten
De volgende resultaten worden in dit project gerealiseerd: •
Definitief projectplan
•
Inventarisatie en eventuele aanpassing van techniek van Ontdeknet, N@tschool, Moodle
•
Lijst met formeel vastgelegde afspraken met betrekking tot metadata en uitwisselbaarheid, eventueel aangevuld met enkele ‘eigen’ metadata in verband met de visie op leerlingbegeleiding
•
25 gemetadateerde en ontsloten projecten en 25 gemetadateerde en ontsloten cursussen (zowel eigen materiaal als materiaal van derden)
•
Functionerende XML-database en Educatieve Content Catalogus, on-line toegankelijk,
•
Training 15 docenten (3 per school, ten minste vijf scholen) in gebruik database (zoeken en vinden, arrangeren)
•
Pilot bij ten minste vijf scholen: test van gebruik database in de lero van de afzonderlijke scholen
•
Opstellen en uitvoeren communicatieplan
10 / 28
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
•
Evaluatierapport
1.6.2
Producten en activiteiten
Productnaam:
Definitief projectplan
Doel
In kaart brengen van de te realiseren producten en de processen die daartoe zullen plaatsvinden.
Inhoud
In het projectplan zijn de te realiseren producten, activiteiten, planning, organisatie, kwaliteit en de begroting opgenomen. Het plan vormt de basis voor een met Kennisnet te sluiten overeenkomst voor het uitvoeren van het project.
Verantwoordelijke
Baken Stad College (i.s.m. de deelnemende scholen; deze scholen vormen al de stuurgroep van het project Competentiegerichte Onderbouw)
Kwaliteitscriteria
Document is vastgesteld door stuurgroep. Document is geaccordeerd door Kennisnet.
Activiteiten
Vaststellen definitief projectplan door stuurgroep. Benoemen projectleider, inrichten projectorganisatie.
Productnaam:
Inventarisatie en eventuele aanpassing techniek Ontdeknet, N@tschool, Moodle
Doel
Deze activiteit maakt het de scholen mogelijk de beoogde content in de leeromgevingen op school te kunnen ontsluiten.
Inhoud
Onderzoek naar de technische voorwaarden voor aansluiting van de te ontwikkelen database en ECC bij 3 elektronische leeromgevingen (Ontdeknet, N@tschool, Moodle), faciliteiten in het eigen netwerk van betrokken scholen, beoogde computervaardigheden van docenten. Voostel voor technische realisatie.
Verantwoordelijke
Ontwikkelcentrum
Kwaliteitscriteria
Betrokkenheid van 3 scholen (met 3 verschillende elo’s). Betrokkenheid van (vertegenwoordigers van) 3 elo’s. Overzicht van functionele eisen (1x), vertaald in Overzicht van technische eisen (3x). Accordering en commitment functionele en technische eisen door stuurgroep. Commitment van (vertegenwoordigers van) 3 elo’s op aanpassing conform functionele en technische eisen, middels ondertekening functionele en technische overzicht. Daadwerkelijke aanpassing van elo’s.
Activiteiten
Inventarisatie met ict-coördinatoren van de scholen, inventarisatie beleidsplannen en gesprekken met de leveranciers van de 3 leeromgevingen (Ontdeknet, N@tschool, Moodle). Via gezamenlijke bijeenkomst, analyse van document van Kennisnet (W. Nieuwenhuize) betreffende afspraken met lero-aanbieders.
11 / 28
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
Resultaten gezamenlijk analyseren en vertalen naar een pakket van eisen
Productnaam: Doel
Lijst van afspraken over metadata Vaststellen met welke criteria docenten en leerlingen content willen vinden. Vaststellen gewenste aansluiting met het begeleidingsmodel.
Inhoud
Analyse mogelijkheden Educatieve Content Zoekprofiel PO-VO-BVE en eventueel gewenste aanvullingen hierop.
Verantwoordelijke
Ontwikkelcentrum + Ontdeknet, Studieweb, Moodle
Kwaliteitscriteria
•
Gebruik ervaring Ontwikkelcentrum.
•
Aansluiting bij Content-zoekprofiel PO-VO-BVE; Contentpackaging zoals die bij EduStandaard in ontwikkeling is (IMS content packaging 1.1.2, uitgebreid met ADL-SCORM 1.2).
Activiteiten
•
Betrokkenheid van minimaal 3 scholen.
•
Vaststellen metadata (+ handleiding) door stuurgroep.
•
Accordering metadata (+ handleiding) door Kennisnet.
•
Gebruik door de docenten en leerlingen.
Inventarisatie en kennisdeling middels workshop met scholen. Onderzoeken mogelijkheden gebruik metadata in digitaal portfolio. Opstellen handleiding Gebruik Metadata voor facilitators. Opstellen handleiding Gebruik Metadata voor ontwikkelaars/ docenten.
Productnaam:
Gemetadateerde projecten en cursussen
Doel
Het beschikbaar maken van de content
Inhoud
Hierbij wordt de volgende content gemetadateerd en geschikt gemaakt voor de database: •
25 projecten
•
25 cursussen
Het gaat hierbij zowel om eigen materiaal van de projectgroep Competentiegerichte Onderbouw, als om (bewerkt) materiaal van derden (educatieve uitgevers en andere contentontwikkelaars) dat ast binnen het didactisch concept. Verantwoordelijke
Ontwikkelcentrum
Kwaliteitscriteria
Gebruik van ervaring Ontwikkelcentrum. Gebruik door minimaal 5 scholen. Bijdrage van minimaal 2 externe onderwijsleveranciers (uitgevers).
Activiteiten
Inventariseren projecten en cursussen Contentmakelaar: verwerven bij derden. Bewerken content van derden Veredelen (redactie, illustrering, coderen) Metadateren projecten en cursussen Opnemen content in XML-database
12 / 28
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
Productnaam:
Database en Educatieve Content Catalogus
Doel
Het realiseren van een on-line toegankelijke XML-database gevuld met de beschikbare content, en van de ECC.
Inhoud
Realiseren XML-database en ECC conform de eisen van de toekomstige gebruikers en passend binnen de landelijke standaarden. De gebruikersinterface wordt ontwikkeld via prototyping.
Verantwoordelijke
Ontwikkelcentrum + lero’s adviserend
Kwaliteitscriteria
Functioneel ontwerp is geaccordeerd door docenten. Functioneel ontwerp is vastgesteld door stuurgroep. Functioneel ontwerp sluit aantoonbaar aan op de landelijke standaarden. De databank en ECC hebben tenminste de volgende functionaliteiten:
Activiteiten
•
Docenten/ leerlingen kunnen materiaal zoeken en vinden
•
Zoeken op basis van metadata
•
Gebruiksvriendelijk (bijv: binnen vier klikken heb je resultaten)
•
Docenten kunnen er metadata van materiaal in opnemen
•
Toegang via lokale ELO met single sign on.
Opstellen plan van eisen en gebruikerseisen Opstellen functioneel ontwerp Valideren ontwerp door gebruikers en stuurgroep Realiseren databasefunctionaliteiten Realiseren ECC Aansluiting op Harvester realiseren Online gaan, live testen
Productnaam:
Uitgevoerde training voor docenten
Doel
Docenten uit de onderbouw leren hoe zij zelf de contentketen kunnen gebruiken en hoe zij dat eventueel hun leerlingen kunnen laten doen: vinden, arrangeren en gebruiken van webbased leermateriaal. Doelstelling is dat docenten deze kennis en vaardigheden vervolgens binnen hun school kunnen delen. Docenten leren hoe zij nieuw materiaal dienen aan te leveren.
Inhoud
15 Docenten (3 per school; ‘een kernteam’) trainen in optimaal gebruik database, zowel technisch als onderwijskundig.
Verantwoordelijke
BDF en Ontwikkelcentrum, in samenwerking met de facilitators (Ontdeknet, N@tschool, Moodle)
Kwaliteitscriteria
Er is een training-draaiboek opgesteld en geaccordeerd door de stuurgroep. Docenten van minimaal 5 scholen hebben de training gevolgd. Na afloop van de training zijn de docenten in staat in de ECC materiaal
13 / 28
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
te zoeken en dit te arrangeren in de eigen ELO. Activiteiten
•
Ontwikkelen leermateriaal
Twee dagdelen training:
Productnaam: Doel
•
Gebruik van database
•
Zoeken en vinden in ECC
•
Arrangeren binnen ELO
•
Gebruik van opdrachten/projecten door docenten en leerlingen.
Pilot (praktijktoets) Het toepassen van de educatieve contentketen in de praktijk met leerlingen en docenten.
Inhoud
Alle stappen in de contentketen worden in de praktijk gezet. Leerlingen en docenten zoeken, arrangeren en gebruiken webbased leermateriaal afkomstig uit verschillende bronnen.
Verantwoordelijke
Ontwikkelcentrum in samenwerking met de facilitators (Ontdeknet, N@tschool, Moodle)
Kwaliteitscriteria
Ten minste 3 docenten en leerlingen uit de onderbouw (ten minste 1 klas) van minimaal 5 scholen nemen deel aan de praktijktoets. •
In een korte periode ( 1 of 2 lesuren) worden de gewenste functionaliteiten van de dbase en ECC doelgericht getoetst en wordt de docenten en leerlingen gevraagd naar hun mening ten aanzien van het potentiële nut van het gebruik.
•
Daarnaast wordt het werkelijke gebruik getest in de reguliere onderwijssituatie, gespreid over een vaste onderwijsperiode (bij de meeste scholen is dit een periode van 6 weken).
•
Er wordt een pilot-draaiboek opgesteld met bijbehorende (evaluatie-)instrumenten en geaccordeerd door stuurgroep.
Activiteiten
Keuze content op basis van ontwikkelplan. Het herstructureren en metadateren van beschikbare content. Inrichten infrastructuur & database. Beschikbaar stellen van de content. Testen door docenten en leerlingen (minimaal 3 scholen; 3 verschillende leeromgevingen). Rapportage aan stuurgroep.
Productnaam: Doel
Communicatieplan Het beschikbaar stellen van de opgedane kennis en ervaring en de gerealiseerde producten aan het onderwijsveld.
Inhoud
Het product omschrijft de wijze waarop de nieuwe databank in de markt gezet zal worden, zowel voor de initiële doelgroep als voor nieuwe doelgroepen. Ook wordt in het plan opgenomen op welke wijze de ervaringen uit dit project gedeeld worden.
Verantwoordelijke
Ontwikkelcentrum
Kwaliteitscriteria
Gebaseerd op ervaringen (inlog-geschiedenis gebruikers). Document is vastgesteld door stuurgroep. Document is geaccordeerd door Kennisnet.
14 / 28
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
Document bevat een beschrijving per opgeleverd product / resultaat. Activiteiten
Definiëren nieuwe doelgroepen. Definiëren strategie. Opstellen marketing- en communicatieplan. Deelname aan bijeenkomsten Kennisnet, Onderbouw VO, Platform Bèta/techniek, NOT e.a. relevante conferenties.
Productnaam:
Evaluatierapport
Doel
Leren van dit project en de ervaring die is opgedaan delen met andere (onderwijs)instellingen.
Inhoud
Het evaluatierapport bevat een beschrijving van het proces dat is doorgemaakt en een evaluatie van de resultaten die zijn bereikt.
Verantwoordelijke
BDF
Kwaliteitscriteria
Document is vastgesteld door stuurgroep. Document is geaccordeerd door Kennisnet. Document bevat een beschrijving per opgeleverd product / resultaat.
Activiteiten
1.7
Opstellen rapportage, valideren rapportage door stuurgroep.
Afbakening project Wat wordt wel gedaan? Zoals gezegd omvat het project wel: •
De ontwikkeling van de gezamenlijke databank (inclusief autorisatie, metadata, zoeken&vinden, beheersstructuur);
•
Het realiseren van de aansluiting van de databank op de elektronische leeromgevingen van N@tschool, Moodle en Ontdeknet;
•
Het inventariseren en labelen van een beperkte hoeveelheid content;
•
Training van docenten;
•
Het uitvoeren van een pilot.
Wat wordt niet gedaan? Het project omvat niet: •
De uitvoering van het communicatieplan voor wat betreft de uitrol van het product naar andere scholen;
1.8
•
Het inventariseren en labelen van alle beschikbare content van alle uitgevers;
•
Het ontwikkelen van nieuwe content;
•
Het ontwikkelen van een businessmodel.
Randvoorwaarden Voor een succesvolle uitvoering van het project gelden de volgende randvoorwaarden: •
Draagvlak bij het management van de betrokken scholen.
•
Beschikbaarheid en betrokkenheid van de benodigde capaciteit en expertise op de betrokken scholen.
•
Inzet en betrokkenheid van vertegenwoordigers van elektronische leeromgevingen.
•
Inzet en betrokkenheid van vertegenwoordigers van uitgevers.
•
Tijdige beschikbaarheid van de benodigde financiële middelen.
15 / 28
16 / 28
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
•
Tijdig geïnformeerd worden over ontwikkelingen in andere projecten die hier een link mee hebben.
1.9
Planning In onderstaand schema wordt een globaal overzicht gegeven van de planning, gebaseerd op de hierboven genoemde producten. Voor de start van het project (na toezegging subsidie) zal de planning verder worden geconcretiseerd naar activiteit en partner. Het project wordt uitgevoerd in 2006. In 2007 zal de verbreding van het gebruik van de database en de feitelijke exploitatie gaan plaatsvinden.
Product Stuurgroep Projectplan Inventarisatie gebruiksomgeving Metadata Inventarisatie en beoordeling bestaande content Realisatie databank en ECC Training Pilot M&C plan Evaluatierapport
2005 2006 Dec Jan Feb Mrt Apr Mei Jun
Jul
2007 Aug Sep Okt Nov Dec Jan
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
1.10
Begroting In onderstaande tabel wordt de begroting weergegeven. ---------Zie bijlage voor begroting. ---------De genoemde cofinanciering van het Ontwikkelcentrum en BDF komt tot stand doordat deze organisaties participeren tegen lager tarief (€ 300 per dag onder het reguliere tarief). De scholen cofinancieren door extra docenturen ter beschikking te stellen van het project.
Naar aanleiding van het oordeel van de beoordelingscommissie is de begroting aangepast ten opzicht van de oorspronkelijk ingediende begroting. De commissie gaf in haar besluit d.d. 5 januari 2006, het volgende aan: ”Ook adviseert de commissie op zoek te gaan naar een commerciële educatieve contentaanbieder omdat dat de kwaliteit en continuïteit van de ontwikkeling van content kan waarborgen. Het Ontwikkelcentrum is betrokken bij dit project en bij een van de andere toegekende projecten (Blariacum). Dit heeft volgens de commissie tot gevolg dat een deel van de kosten voor de ontwikkeling van de infrastructuur bij het Ontwikkelcentrum vrijkomen. Dit bedrag moet besteed worden aan het ontsluiten van bestaand leermateriaal van een (commerciële) educatieve uitgever. Deze verschuiving in de kosten moet in de begroting van het definitieve projectplan zichtbaar worden gemaakt. Gezien de overlap met het andere project wordt gerekend op optimaal gebruik van de mogelijkheden tot synergie. Kennisnet zal tijdens de uitvoering van het project beoordelen of deze punten op afdoende wijze worden ingevuld door de penvoerder.”
De opmerkingen van de commissie zijn in de aangepaste begroting verwerkt. Synergie is verkregen door: •
een gezamenlijke werkgroep te formeren voor de inventarisatie van technische eisen van elo’s
•
per projectbegroting 2 elo’s te faciliteren. In beide projecten gaat het tezamen om 4 elo’s.
•
het aantal dagen van het ontwikkelcentrum voor het realiseren van de beide databanken is bij elk project verminderd.
Contacten leggen met de uitgevers is bij beide projecten een taak van de werkgroep Content. Deze taak was in het oorspronkelijke projectplan al als zodanig omschreven. Met name het Ontwikkelcentrum en BDF voeren deze taak uit. Het aantal dagen dat daar voor deze partijen stond opgenomen is in de aangepaste begroting iets verhoogd. 1.11
Betalingswijze In onderstaande tabel wordt de betalingswijze weergegeven. Voor de data waarop de betreffende producten worden opgeleverd verwijzen wij naar de planning in paragraaf 1.9. Als precieze data nemen wij steeds de 1e van de navolgende maand.
Nr.
Hoeveel
Bij oplevering van
1
20%
Definitief projectplan en ondertekening contract (1 mei 2006)
2
20%
Inventarisatie technische eisen
17 / 28
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
(1 juni 2006) 3
20%
Afspraken metadata + 10 gemetadateerde projecten en 5 gemetadateerde cursussen + Ontwerp databank (1 september 2006)
4
20%
Uitvoering Training + praktijktoets + 15 gemetadateerde projecten en 20 gemetadateerde cursussen (1 december 2006)
5
20%
Communicatieplan + Eindrapportage (1 februari 2007)
18 / 28
19 / 28
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
2 Organisatie 2.1
Projectorganisatie Naam
Rol in project
Taken
Baken Stad College
Aanvrager
Lid stuurgroep, inzet docenten
Comeniuscollege
Aanvrager
Lid stuurgroep, inzet docenten
Pleincollege De Burgh
Aanvrager
Lid stuurgroep, inzet docenten
De Saad
Aanvrager
Inzet docenten
Kempenhorst College
Aanvrager
Inzet docenten
Montessori College Groesbeek
Aanvrager
Inzet docenten
Singelland College
Aanvrager
Inzet docenten
VOS
Aanvrager
Inzet docenten
Zuyderzee College
Aanvrager
Inzet docenten
Ontdeknet
Facilitator
Inzet expertise
3-ships (N@tschool) Moodle Ontwikkelcentrum
Ontwikkelaar
Inzet expertise, realiseren systeem en ECC
BDFadvies
Extern adviseur
Projectleider, inzet expertise
Kennisnet
Extern adviseur
Kennisnet beoordeelt de opgeleverde producten en levert een financiële bijdrage aan dit project. De projectbegeleider is aanspreekpunt voor kennisdeling met Kennisnet en andere IECK projecten en is beschikbaar voor advies over inhoud en proces. De projectbegeleider is adviseur van de projectleider en de penvoerder.
2.2
Projectstructuur De structuur van het project ziet er als volgt uit:
Stuurgroep
Projectleider: Projectplan Evaluatierapport
Projectbureau
Content: Inventarisatie en beoordeling content
Techniek: Inventarisatie gebruiksomgevingen Metadata Realiseren databank
Organisatie: Opzet exploitatie organisatie M&C plan Training Pilot (praktijktoets)
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
2.3
Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden De projectorganisatie wordt aangestuurd door de stuurgroep die tevens de eindverantwoordelijkheid draagt voor het project. Deze stuurgroep bestaat uit de directies van de betrokken scholen. In de stuurgroep wordt het plan van aanpak vastgesteld inclusief het bijbehorende budget. De stuurgroep monitort het totale project, neemt besluiten die de bevoegdheden van de projectleider overstijgen en keurt indien nodig opgeleverde producten goed. Het project is opgedeeld in drie deelprojecten (zie organogram). Ieder deelproject wordt geleid door een coördinator. De coördinatoren maken deel uit van de projectgroep die onder leiding staat van de projectleider. In de projectgroep wordt de voortgang van de afzonderlijke deelprojecten besproken en vindt de operationele afstemming plaats tussen de deelprojecten. De rol van projectleider wordt ingevuld door BDF. De projectleider fungeert als de ‘linking pin’ tussen de stuurgroep en de projectgroep. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de verschillende betrokken in de projectorganisatie zijn: Aan de deelprojectgroep Content nemen 5 scholen deel. Aan de deelprojectgroep Techniek nemen drie scholen deel. Elke school vertegenwoordigt een leeromgeving. Aan de deelprojectgroep Organisatie neemt een vertegenwoordiging van de directies van de scholen deel (de leden van de stuurgroep van het project). Stuurgroep
Besluitvorming betreffende projectoverstijgende issues op strategisch niveau; Beschikbaar stellen budget en resources; Accorderen van opgeleverde producten /(tussen)resultaten van het project waaronder het plan van aanpak.
Projectleider
Liaison tussen de stuurgroep en de projectorganisatie; Aansturing van de coördinatoren; Bewaking van resultaat, budget, inzet resources en planning; Besluitvorming binnen de kaders van het project; Voorbereiden van door de stuurgroep te nemen besluiten; Uitvoering besluiten van de stuurgroep; Optreden als escalatieniveau voor de projectleiders; Verantwoorden en rapporteren van voortgang van het project aan de stuurgroep.
Coördinatoren
Leiding geven aan de projectmedewerkers van de deelprojecten; Verantwoordelijk voor het behalen van de eigen projectdoelstellingen; Planning van deelactiviteiten binnen het vastgestelde detailplan; Oplevering van (tussen)resultaten aan de projectleider; Verantwoordelijk voor het eigen (deel)budget; Verantwoordelijk voor de inzet en taakverdeling van en tussen projectmedewerkers; Periodieke rapportage van voortgang van het project aan de projectleider.
Projectmedewerkers
Uitvoeren van operationele werkzaamheden, onder aansturing van de coördinatoren.
Projectbureau
Bijhouden van de planning; Bijhouden van overzicht in voortgang in het project en de deelprojecten;
20 / 28
21 / 28
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
2.4
Opstellen van notulen, besluitenlijsten, actielijsten op alle niveaus inclusief stuurgroep Assistentie verlenen aan de stuurgroep, projectleider en coördinatoren; Beheren van het centrale projectarchief; Verrichten van algemene werkzaamheden.
Overlegstructuur Wie
Wanneer
Stuurgroep (SG)
4 x per jaar
Doel, niveau
Rapportage
Verspreiding
Voortgang en
Notulen
SG, PL, DPL
Maandrapportage
SG, PL, DPL,
met de
knelpunten
projectleider (PL)
bespreken, strategisch
Projectteam
1x per
Voortgang en
(projectleider met
maand
knelpunten
deelprojectleiders
MDW,
bespreken,
(DPL)
strategisch /tactisch
Deelprojectleiders
Periodiek,
Voortgang en
Notulen plus
met projectleden
frequentie
knelpunten
actielijsten
(mdw)
n.t.b.
bespreken,
Overleg met
Tijdens
Voortgang en
Kennisnet
stuurgroep
knelpunten
vergadering
bespreken,
PL, DPL, MDW
tactisch/operationeel Notulen
SG, PL, DPL
strategisch 2.5
Communicatie en kennisdeling Bij de overdracht van de opgedane ervaringen en de beschikbaarstelling van de content en voorzieningen zal gebruik gemaakt worden van de bestaande communicatiemiddelen van de betrokken partijen. Zo zal communicatie plaatsvinden via een nog te ontwikkelen website van de Competentiegerichte Onderbouw, via Kennisnet en via de website van het Ontwikkelcentrum. Het Ontwikkelcentrum zal ook een artikel plaatsen in haar magazine Oculair. Verder zijn wij bereid om op relevante extern georganiseerde bijeenkomsten informatie te verstrekken, bijvoorbeeld conferenties van Onderbouw VO, van het Platform Beta/techniek, van Schoolmanagers VO of van Het Platform Beroepsonderwijs. Uiteraard zijn wij bereid te participeren in EduExchange. De Competentiegerichte onderbouw wordt op dit moment ontwikkeld op vmbo-scholen, voor Basis- en Kaderberoepsgerichte, Gemengde en Theoretische leerweg. Bij een deel van deze scholen is de heterogeniteit in de onderbouw nog groter, namelijk inclusief havo/vwo. Daarnaast maken enkele scholen deel uit van scholengemeenschappen; zij zullen het concept te zijner tijd ook gaan toepassen op andere locaties. Scholen die hetzelfde concept volgen, zoals de Technasium-scholen, kunnen gebruik maken van het systeem. Verwachting is dat ook andere scholen in Nederland deze content zullen willen gebruiken. Illustratief is dat Het Baken en Plein College De Burgh zullen gaan optreden als LOCscholen voor de werkgroep Onderbouw-VO.
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
Als losse modulen zijn de projecten bruikbaar voor scholen die een geheel ander concept volgen maar eens een project willen doen.
Voor scholen die willen volgen, zal een scholingstraject ontwikkeld worden.
22 / 28
23 / 28
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
3 Risico’s en maatregelen In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de te verwachten risico’s en te nemen maatregelen. Nr.
Risico
Eigenaar
Maatregel
1
Ontbreken draagvlak management
Penvoerder
•
Goede communicatie
•
Voordelen van databank in kaart
scholen
brengen en laten zien •
Kwalitatieve en toegankelijke databank maken
2
Ontbreken draagvlak docenten
Projectleider
•
Goede communicatie
•
Voordelen van databank in kaart brengen en laten zien
•
Kwalitatieve en toegankelijke databank maken
3
Geringe betrokkenheid ELO -
OC
organisaties
•
Goede communicatie
•
Voordelen van databank in kaart brengen en laten zien
•
Kwalitatieve en toegankelijke databank maken
4
Ontbreken betrokkenheid uitgevers
OC
•
Goede communicatie
•
Voordelen van databank in kaart brengen en laten zien
•
Kwalitatieve en toegankelijke databank maken
5
Ontwikkeltraject verzandt
Projectleider
•
Uitvoering conform plan van aanpak
•
Structuur en organisatie goed regelen
•
Begeleiding beleggen bij terzake kundige(n)
6
Wegvallen sleutelfiguren
Projectleider
•
Back-up lijst met namen per
7
Afhankelijkheid van landelijke nog
OC
•
Communicatie met ontwikkelaars
onderdeel in ontwikkeling zijnde standaarden
standaarden •
Beslismoment voor aansluiting bij bepaalde versie door stuurgroep
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
Bijlage 1: expertise samenwerkingsverband De negen aanvragende scholen ontwikkelen de Competentiegerichte onderbouw in het kader van een Vooruit-project. Het nieuwe programma wordt al uitgevoerd. Gemiddeld heeft een school 12 klassen van 30 leerlingen in het eerste en tweede jaar. Het gaat dan in totaal om zo’n 3240 leerlingen (360 x 9). Het herontwerp betreft alle vakken. De expertise van de scholen blijkt ook uit andere activiteiten. Zo bieden de scholen in de bovenbouw de ICT-route aan, een opleiding met een competentiegerichte didactiek. Juist door hun ervaring met dat concept hadden de scholen behoefte aan een eigen programma voor de onderbouw dat enerzijds aansluit bij de lagere school en anderzijds bij die bovenbouw. Het Ontwikkelcentrum is als externe partij betrokken. Het Ontwikkelcentrum heeft reeds 12,5 jaar ervaring met het aansturen van ontwikkelprojecten en vraagarticulatie, heeft veel ervaring binnen het vmbo (is succesvol de “huisuitgever” van vmbo-groen), werkt reeds 5 jaar met Databasepublishing, voert in opdracht van Onderbouw-VO experimentele projecten uit voor de nieuwe onderbouw waarbij het uitserveren van lesmateriaal-op-maat vanuit een database centraal staat. Verder is het Ontwikkelcentrum lid van EduStandaard en heeft het binnen het project Groene Contentketen veel ervaring opgedaan met het op grote schaal metadateren en uitserveren van leerobjecten. Het Ontwikkelcentrum is betrokken bij diverse experimenten op dit gebied (o.a. Lorenet, Het Groene Lab, Maatwerk-on-line, Contentstimuleringsregeling), heeft als Contentmakelaar in opdracht van scholen ervaring in het verwerven en ontsluiten van content van derden (educatieve uitgevers, bedrijfsleven) en hanteert als businessmodel het communityprincipe. De aanvragende scholen gebruiken, ook in de onderbouw, diverse leeromgevingen. De belangrijkste leeromgevingen zijn: N@tschool, Moodle en in het bijzonder in dit project Ontdeknet. Met deze ELO’s hebben enkele scholen al ervaring in de praktijk opgedaan met het aanbieden van het onderbouwmateriaal. 3-Ships, aanbieder van N@tschool is geïnteresseerd in de resultaten van dit project en wil er actief aan mee werken. Moodle is een free-sourceomgeving en ontwikkelen scholen zelf verder door. Ook enkele van de aanvragende scholen zijn hierin actief. Met Ontdeknet wordt al intensief samengewerkt in het kader van het project Competentiegerichte Onderbouw. Ontdeknet biedt scholen een elektronische leeromgeving omgeving waarin de leerlingen onder begeleiding van hun docent samen met experts uit de samenleving (het bedrijfsleven) aan opdrachten werken. De redactie van Ontdeknet waarborgt de continuïteit van de experts en redigeert het taal en leesniveau. De trainers van Ontdeknet ondersteunen scholen bij het ontwikkelings-, implementatie en veranderingsproces op de scholen. BDFadviesgroep biedt ondersteuning en projectleiding. De ondersteuning betrof en betreft het didactische competentiegerichte concept, de concrete onderwijsontwikkeling en implementatie van het onderwijsmodel. Intensief is ook de samenwerking met OTIB. OTIB ontwikkelt simulaties met een ‘technisch’ tintje ten behoeve van de cursussen. Omdat de thema’s uitgaan van snijvlakken tussen technologie en maatschappelijke behoeftevelden kunnen bedrijfssimulaties raakvlakken hebben met alle vakken in de onderbouw.
24 / 28
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
Bijlage 2: gegevens samenwerkingspartners [Noem hier de aanvrager, onderwijsinstellingen en andere organisaties die bij de uitvoering van het plan worden betrokken. Elke organisatie dient naast haar gegevens een handtekening van een tekeningsbevoegde op te nemen.]
NAW-gegevens De aanvrager (penvoerder)
Naam onderwijsinstelling:
Baken Stad College
Contactpersoon
Jenneke Peek
(projectleider): Functie:
Directeur vmbo
E-mail adres:
[email protected]
Bezoekadres:
Rooseveltweg 5
Postcode:
1314 SJ
Plaats:
ALMERE
Postadres:
Postbus 10015
Postcode:
1301 AA
Plaats:
ALMERE
Telefoon:
036-5307262
Mobiel: NAW-gegevens Partnerscholen
1
Naam organisatie: Baken Stad College vraagt dit plan aan samen met acht andere scholen: 1.
Comeniuscollege, Capelle a/d IJssel
2.
De Saad, Damwoude
3.
Kempenhorst College, Oirschot
4.
Montessori College Groesbeek
5.
Pleincollege De Burgh, Eindhoven
6.
Singelland College, Drachten
7.
VOS, locatie Reigerlaan, Vlaardingen
8.
Zuyderzee College, Emmeloord
Contactpersoon: 1.
Martin van Tienhoven
2.
Henk Visser/ Arie Hagedoorn
3.
Ronald van der Vlies/ Eelco Obbema
4.
Maarten de Veth/ Jos Engbers
5.
Piet Hieltjes
6.
Peter van Helmont/ Leo Hartelo
7.
Jacques van Beers/ Sylvia Blom
8.
Susanne Ootes
25 / 28
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
Voeg nieuwe regels toe
E-mailadres:
indien nodig
1.
[email protected]
2.
[email protected]/
[email protected]
3.
[email protected]/
[email protected]
4.
[email protected]/
[email protected]
5.
[email protected]
6.
[email protected]/
[email protected]
7.
[email protected]/
[email protected]
8.
[email protected]
Rol projectpartner: ontwikkelaar en gebruiker Handtekening: zie bijlagen 1a NAW-gegevens (Partner 2)
Naam organisatie: Ontwikkelcentrum Contactpersoon: M.L. Meurink (M) Functie: Marketingmanager E-mailadres:
[email protected] Bezoekadres: Willy Brandtlaan 81 Postcode: 6716 RJ Plaats: Ede Postadres: Postbus 451 Postcode: 6710 BL Plaats: Ede Telefoon: 0318-642992 Mobiel: 06-52081462 Ondertekeningsbevoegde: F.W. Drost Functie: directeur Handtekening: zie bijlage
1a NAW-gegevens (Partner 2)
26 / 28
Naam organisatie: Ontdeknet Contactpersoon: I.Molenaar (V) Functie: directeur E-mailadres:
[email protected] Bezoekadres: Wibautstraat 4 Postcode: Plaats: Postadres: Postbus 94208 Postcode: 1090 GE Plaats: Amsterdam Telefoon: 020-5251339 Mobiel: 06-20886616
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
Ondertekeningsbevoegde: I. Molenaar Functie: directeur Handtekening: zie bijlage
1a NAW-gegevens (Partner 3)
Naam organisatie: BDFadviesgroep Contactpersoon: C. van den Brandt (V) Functie: Adviseur E-mailadres:
[email protected] Bezoekadres: Raden Adjeng Kartinistraat 39 Postcode: 1103 MG Plaats: Amsterdam Postadres: Raden Adjeng Kartinistraat 39 Postcode: 1103 MG Plaats: Amsterdam Telefoon: Mobiel: 06-53302403 Ondertekeningsbevoegde: C. van den Brandt Functie: Onderwijs adviseur Handtekening: zie bijlage
27 / 28
28 / 28
Projectplan IECK Onderbouw ● versie 1.4 ● 12 april 2006
Bijlage 3: Betrokkenen Onderdeel Stuurgroep IECK Onderbouw
Werkgroep techniek IECK Onderbouw
Werkgroep Content IECK Onderbouw
Werkgroep Organisatie IECK Onderbouw Projectleider
Naam Marjolijn van de Woestijne Martin van Tienhoven Jos Engbers Dennis Wassink Frits Hoorweg/ H.J. Woers Peter de Groot Jos Engbers Jos Hoekstra Koen Molenaar Rik Tuithof Wouter Wikkerhof Hans de Zwart Kitty Veldscholten Ber Slettenhaar Wim Fransen Joop Dijkstra / Henk Visser Cees van Rijsingen Annie de Vries / Jos Stukker Eelco Obbema Leden stuurgroep Marco Meurink Carla van den Brandt
Organisatie Het Baken Stad Colege Comenius College Plein College de Burgh Ontwikkelcentrum Comenius College (Natschool) Blariacum (Moodle) Plein College de Burgh (Ontdeknet) Northgo (Studieweb) Ontdeknet Alias, Studieweb 3ships Moodle Ontwikkelcentrum Zuyderzee College Het Baken Stad College Mavo De Saad Plein College de Burgh Comenius College Kempenhorst Ontwikkelcentrum BDF