Het informatiebladvoor de dierenbezitter
Onderzoek diervoeding Bijna 50 jaar op hoog niveau
Tekenbestrijding Intensieve studies naar bestrijding
Kromsnavels Kennis over hun gedrag
Dwerggroei Ontdekking in Utrecht
aangeboden door uw dierenarts:
24E jaargang nummer 95 - maart - april - mei 2012
Wereldkampioen met Royal Canin!
Roy Fonteijn: ”Onze Border Collie Flinn, waarmee we succesvol meededen met Agility wedstrijden, was al een tijdje erg futloos. Bij de dierenarts bleek dat ze bloedarmoede had. Aanvankelijk leek ze op te knappen na een vitamineprik en ander voer, maar dit was van korte duur. Na wat trainingen en wedstrijden leek ze weer totaal uitgeput. De dierenarts dacht dat Flinn niet genoeg energie haalde uit haar oude voer en stelde voor om over te stappen op de Royal Canin Large Dog Adult brokken uit het Vet Care Nutrition assortiment. Voor ons een geweldig advies, want Flinn knapte zienderogen op en was snel weer dat vrolijke hardwerkende hondje dat ik kende. En na 1,5 jaar Royal Canin presteert ze zelfs beter dan ooit te voren, want in 2011 werd ze Wereldkampioen Agility! Voor onze kampioen en ook voor onze andere drie Border Collies geen ander voer meer dan Royal Canin!!!”
De Vet Care Nutrition voedingen zijn uitsluitend verkrijgbaar bij uw dierenarts
Royal Canin Nederland BV • Productvoorlichting & Service • tel.: 0413-318400 •
[email protected] • www.royalcanin.nl
OD
24E jaargang nummer 95 - maart - april - mei 2012
i nhoud
indit nummer:
Van de redactie
E
r zijn dieren die voor wetenschap pelijk onderzoek worden gehou
den. Sommigen denken dat deze dieren een minder goed leven hebben. Het tegendeel
Praktijkgeval
bewijzen de dieren in het Waltham Centre for
Artrose bij de kat. Katten laten niet gemakkelijk blijken wanneer zij een probleem hebben. Een aandoening als artrose is voor de eigenaar dan ook vaak niet eenvoudig te constateren. Toch zijn er signalen waar u op kunt letten. Dierenarts Wil Janssen bespreekt dit. Pagina8
Pet Nutrition in Engeland. Zij hebben een
Gedragkromsnavels Kromsnavels, papegaaien en parkieten, zijn dieren die nog dicht bij de natuur staan. Als zij niet op de juiste manier worden gehouden, kan er probleemgedrag ontstaan. Jessie Claire van Brederode is specialist in het gedrag van deze dieren en legt uit wat u kunt doen om uw kromsnavel een goed leven te geven. Pagina15
Speeksel van de hond Er zijn nogal wat misverstanden over het speeksel van de hond. Zo zijn er mensen die beweren dat het goed zou zijn om een hond aan een wond bij een mens te laten likken, omdat dit een helende werking zou hebben. Niets is echter minder waar. Naar aanleiding van deze beweringen schreef dierenarts Paul Overgaauw dit artikel. Pagina26
gelukkig leven, hebben een intensieve verzor ging en eigenlijk is er voor hen niets te wen sen over. In dit centrum wordt sinds 1963 onderzoek gedaan naar de verzorging en voe ding van dieren. Er wonen ongeveer 600 die ren, voornamelijk honden en katten, en er werken veel verzorgers, onderzoekers en wetenschappers. Over Dieren ging er kijken. Tandheelkundig dierenarts Marnix Lamberts uit Amsterdam besteedt 80 procent van zijn tijd als dierenarts aan tandheelkunde en kaakchirurgie bij alle soorten dieren. Daarnaast is hij voorzitter van de Werkgroep Veterinaire Tandheelkunde. Na de jaarlijkse voorlichtingscampagne De maand van het
Enverder... 10 Faculteit Diergeneeskunde Dwerggroei 11 Stichting Kinderboerderijen Nederland 12 Nieuws en trends 13 LICG 14 Wammes 19 Column Lenny Jelsma 20 Pas op voor teken! 22 Nieuwe wedstrijd 23 Nader Bekeken 24 Beschrijving rasgroep 5 29 Uitslag schrijfwedstrijd 30 Puzzel 31 Boekenpagina
Colofon Over Dieren is een uitgave van Welzo Media Productions b.v. te Warffum. Het magazine verschijnt vier keer per jaar (maart, juni, september en december) en is gratis verkrijgbaar bij ca. 650 dierenartspraktijken in heel Nederland en België. Post abonnement e 7,95. REDACTIE Margriet Bos (dierenarts), Lenny Jelsma (dierenarts), Henk van Welzen, Jessika Mastebroek VETERINAIRE ADVIEZEN Margriet Bos, Lenny Jelsma (dierenartsen). Aan dit nummer werkten mee Wil Janssen (dierenarts), Paul Overgaauw (dierenarts). Redactieadres Redactie Over Dieren, Postbus 26, 9989 ZG Warffum, telefoon 0595-425631, fax 0595-425640, e-mail
[email protected] Fotografie Welzo Media Productions b.v., Warffum Vormgeving’t Hart Communi catie, Hoogvliet. Druk Habo DaCosta bv, Vianen. Het overnemen en vermenigvuldigen van artikelen is slechts toegestaan met bronvermelding en uitsluitend met schriftelijke toestemming van de uitgever. Over Dieren wordt gedrukt op papier dat het milieu minder belast.
Gebit bij dierenartspraktijken legt hij aan Over Dieren uit wat hij doet en hoe belang rijk een gezond gebit is, ook voor onze huis dieren.
ABONNEMENT?! Over Dieren is een blad dat elk kwartaal gratis verkrijgbaar is bij uw dierenarts. Veel mensen komen slechts één keer per half jaar of nog minder vaak op de praktijk en lopen daarom Over Dieren mis. Voor de dierenliefhebbers bestaat de mogelijkheid om Over Dieren per post te ontvangen. U betaalt dan E 7,95 per jaar. Ja, ik wil Over Dieren voortaan toegezonden krijgen! Naam:
Telefoon:
Adres:
Handtekening:
Postcode/Woonplaats:
Land:
Stuur deze bon in een als brief gefrankeerde envelop naar Over Dieren, Postbus 26, 9989 ZG Warffum, Nederland. Maak nog geen geld over. U krijgt automatisch een rekening thuisgestuurd.
Pagina 3 Over di eren
OD reportage
Eenprettiglevenalsdier voor de wetenschap - Door Jessika Mastebroek -
In het kleine plaatsje Walthamin Engeland is sinds 1963 het WalthamCentre for Pet Nutrition gevestigd. In dit centrumwordt op een diervriendelijke manier onderzoek gedaan naar de verzorgingen voedingvan dieren. Er wonen ongeveer 600 dieren, voornamelijk honden en katten, en er werken veel verzorgers, onderzoekers en wetenschappers. Over Dieren ginger kijken. e meeste mensen denken bij proef dieren aan konijnen die shampoo in hun ogen gedruppeld krijgen om te onderzoeken hoe erg het prikt of aan ratten waarop allerlei medicijnen getest worden voordat mensen ze kunnen gebruiken. De ‘proefdieren’ die in Waltham wonen, heb ben een heel ander leven. Ze leven in groepen in prettige ruimtes die van alle gemakken voorzien zijn. Ze hebben een verzorger die met ze speelt, ze vertroetelt of met ze gaat wande
D
Dieren zijn goed voor mensen
len op een van de speelweides op het terrein. Zelfs in de kantoortuin waar mensen aan het werk zijn, lopen honden rond. De katten leven in ruime woonkamers met veel speeltjes en verschillende mandjes om een dutje in te doen. De honden blijven in het instituut tot ze acht jaar oud zijn. Dan mogen ze met pensioen. Wie zo’n gepensioneerde hond wil hebben, komt op een wachtlijst want er is een lange rij gegadigden voor deze goed opgevoede dieren.
Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat dieren goed zijn voor mensen. Zo hebben huisdierbezitters minder last van angsten en depressies, een kleinere kans op overgewicht, een lagere bloeddruk en het gevoel minder stress te hebben. Het zorgen voor een hond, kat of ander dier geeft zin aan het leven, ver oorzaakt een gevoel van voldoening en is ver rijkend voor oudere, eenzame en depressieve mensen. Ook is uit onderzoek duidelijk gewor den dat het ziekteverzuim onder kinderen met een huisdier 15% lager is dan onder kinderen zonder. Huisdieren bevorderen de sociale con tacten en gebleken is dat ze een positieve reac tie kunnen veroorzaken bij mensen met men
De medewerkers vanWalthamtrainen de dieren al op zeer jonge leeftijdom mee te werken aan onderzoeken Pagina 4 Over dieren
tale aandoeningen zoals autisme. 52% van de mensen met een huisdier ziet hem of haar als volwaardig gezinslid en ondanks het feit dat het economisch niet zo goed gaat, bezuinigt 97% van de mensen niet op de verzorging en voeding van hun huisdier. Waltham is onder deel van een grote voedingfabrikant die gelooft dat huisdieren ons leven beter maken. Deze fabrikant wil op haar beurt een betere wereld maken voor onze huisdieren.
Geen stress Natuurlijk wordt er wel iets verwacht van de dieren die in Waltham wonen, maar belangrijk is dat de dieren zo veel mogelijk in huiselijke omstandigheden en zonder stress leven. Tenslotte wordt er onderzoek naar voeding voor huisdieren gedaan en zodoende moeten de dieren dus ook als echt huisdier worden gehouden. Omdat dierenwelzijn hoog in het vaandel staat, maar ook omdat gezonde, stress vrije dieren betrouwbare onderzoeksresultaten
24E jaargang nummer 95 - maart - april - mei 2012
geven. De medewerkers van Waltham trainen de dieren al op zeer jonge leeftijd om mee te werken aan onderzoeken. Zo zijn er katten die met behulp van de clickermethode geleerd hebben om op een wattenstaafje te kauwen. Het speeksel dat op deze manier op het wat tenstaafje terechtkomt wordt onderzocht op samenstelling en eigenschappen en levert waardevolle informatie voor de onderzoekers.
men helpt voorkomen. Er bestaan inmiddels verschillende soorten voeding, bijvoorbeeld voor jonge en oude dieren, voor bepaalde ras sen, voor drachtige dieren en voor katten die alleen binnenshuis leven. Daarnaast zijn er speciale dieetvoedingen voor dieren met aller gieën, gewrichtsproblemen en aandoeningen aan lever, nieren en andere organen. Waltham werkt voor het ontwikkelen van diervoeders
Nadat deze actie tot stand kwam, hebben medewerkers van de Dierenbescherming uitge breid rondgekeken in het onderzoekscentrum van Waltham om de speelmogelijkheden te bekijken. De conclusie was dat de dieren in Waltham een uitstekend leven leiden, alleen al omdat er veel ruimte en aandacht voor ze is. Ook tegen het onderzoek dat daar gedaan wordt heeft de Dierenbescherming geen
Het is voor een kat geen natuurlijk gedrag om op een wattenstaafje te kauwen, maar de kat die het ons demonstreert lijkt het prima naar zijn zin te hebben en doet het graag. Een andere medewerkster demonstreert het tandenpoetsen bij een hond. Deze hond is van jongs af aan gewend aan het tandenpoetsen en hij ondergaat het gewillig. Hij weet dat hij een beloning krijgt.
nauw samen met erkende universiteiten en hogescholen over de hele wereld en doet ook onderzoek in opdracht. De onderzoeksresulta ten worden in toonaangevende tijdschriften gepubliceerd waarmee steeds weer aandacht wordt gevraagd voor de gezondheid en verzor ging van onze huisdieren. In de afgelopen jaren werden meer dan 1.500 van dat soort publicaties verzorgd en zijn er diverse boeken verschenen.
bezwaar. Nog steeds gaan medewerkers regel matig naar Engeland om op de hoogte te blij ven van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van dieren die in groepsverband leven. De Dierenbescherming kan die informatie weer gebruiken om het leven van de dieren in haar asielen te veraangenamen
Onderzoeken Een bekend probleem bij katten is blaasgruis. Deze aandoening kan irritatie en ontstekingen veroorzaken in de blaas en plasbuis. Het kan er uiteindelijk zelfs toe leiden dat een dier niet meer kan plassen en veel pijn heeft. Waltham heeft na diverse onderzoeken een voeding ont wikkeld waar bepaalde voedingsstoffen aan toegevoegd zijn waardoor katten minder last van blaasgruis krijgen. Ook is en wordt nog steeds onderzoek gedaan naar voeding die goed is voor het gebit en allerlei gebitsproble
Dierenbescherming Waltham onderhoudt ook warme contacten met verschillende dierenwelzijnsorganisaties, waaronder de Nederlandse Dierenbescherming. Zo is er een actie geweest waarbij bij aankoop van een zak hondenvoeding van een van de merken waar Waltham voor werkt twee cent aan de Dierenbescherming werd overgemaakt. Zij verkreeg honderdduizend euro met deze actie en besteedde het geld onder andere aan speeltuinen voor honden in dierenasielen.
Waltham verzorgt de kennis voor bijna dertig verschillende merken diervoeding. Het betreft naast honden- en kattenvoe ding ook voeding voor paarden, vissen en vogels. Wie meer wil weten over Waltham kan terecht op de Engelstalige website www. waltham.com
Pagina 5 Over dieren
OD ?????????????????
voorkomenisbeter Dan genezen - Door Jessika Mastebroek -
Tandheelkundig dierenarts Marnix Lamberts uit Amsterdambesteedt 80 procent van zijn tijd als dierenarts aan tandheelkunde en kaakchirurgie bij alle soorten dieren. Daarnaast is hij voorzitter van de WerkgroepVeterinaireTandheelkunde. Aan Over Dieren legt hij uit wat hij doet en hoe belangrijk een gezond gebit is, ook voor onze huisdieren. ieren, vooral katten, laten vaak niet merken dat ze pijn hebben’, legt Lamberts uit. Eigenaren hebben daarom lang niet altijd in de gaten dat hun dier last heeft van zijn gebit. Symptomen waaraan je kunt merken dat een dier problemen in z’n bek heeft zijn een onfrisse adem, kwijlen, minder eetlust, uitin gen van pijn, sloomheid, minder sociaal gedrag en klauwen naar de bek. Vooral bij oudere die ren zie je vaak dat eigenaren denken dat het normaal is dat ze suffer worden en sloom zijn, terwijl dat gedrag ook veroorzaakt kan worden door bijvoorbeeld pijn of ongemak in de bek. Naast de pijn zijn gebitsproblemen ook gevaarlijk. Een ontstoken mondholte kun je vergelijken met een open wond. Bacteriën uit de mondholte kunnen in de bloedbaan terechtkomen en uiteindelijk organen zoals de nieren, hartkleppen, lever en hersenen aantas ten. Overbodig om te zeggen dat aandacht voor en onderhoud van een gezond gebit noodzakelijk is.’
D
Tandenpoetsen ‘Als je een pup of kitten hebt, moet je eigenlijk direct beginnen met tandenpoetsen. Liefst
iedere dag, een of twee keer in de week heeft namelijk niet zo veel zin. Hoe jonger het dier is, hoe groter de kans om hem te laten wennen aan dit dagelijkse ritueel en hoe minder verzet hij uiteindelijk zal bieden. Dagelijks tanden poetsen is nodig om plakvorming op het gebit tegen te gaan. Zelfs bij katten kan het tanden poetsen beginnen als een gevecht en geleidelijk veranderen in een vorm van aandacht krijgen die prettig voor het dier is. Naast het poetsen kun je kauwstrips en kauwstaven geven, maar ook mondwater met chloorhexidine ingeven
of een toevoeging door het drinkwater doen. Bepaalde rubberen speeltjes zijn ook goed voor het gebit en veel brokvoer wordt zo gemaakt dat het helpt het gebit schoon en sterk te hou den. Als er al een probleem aanwezig is, kan de dierenarts een dieetvoeding voor gebitsproble men geven. Van oorsprong zijn de gebitten van katten en honden gemaakt om vlees van bot ten te scheuren waardoor het dier als het ware zelf zijn tanden en kiezen flost en schoon houdt. Ik zie op mijn spreekuur dat honden die regelmatig schenkels verorberen best goede en mooie gebitten hebben. Sommige dieren hebben daarnaast, net als mensen, meer aanleg voor gebitsproblemen dan andere.’
Controle ‘Eigenaren zouden regelmatig een kijkje moe ten nemen in de bek van hun hond of kat. Hoe ziet het tandvlees eruit? Zijn alle tanden en kiezen aanwezig? Zijn de hoektanden heel of is er een stukje afgebroken? Heeft het dier een frisse adem? Zijn de tanden en/of kiezen ver
Pagina 6 Over di eren
24E jaargang nummer 95 - maart - april - mei 2012
kleurd? Hoe vaker je in de bek kijkt, hoe snel ler bijzonderheden je opvallen. Daarnaast is het goed om een of twee keer per jaar met je dier naar de dierenarts te gaan voor een con trole van het gebit. Een controle kan in princi pe zonder verdoving plaatsvinden, maar als ik een probleem vermoed, pas ik een grondige gebitsinspectie toe en breng ik het dier onder narcose. Van tevoren doe ik dan een uitgebreid
kies die er op het eerste gezicht prima uitziet, los blijkt te zitten. Door het maken van rönt genfoto’s van alle tanden en kiezen kun je nog beter kijken hoe het met het gebit is. Aangedane wortels zie je bijvoorbeeld niet met het blote oog, maar alleen op een röntgenfoto. Op basis van alle onderzoeksresultaten overleg ik met de eigenaar over de behandeling, meest al telefonisch tijdens de ingreep.’
een heel ander dier hebben teruggekregen nadat het gebit is getrokken. Sommige dieren proberen met hun gehechte tandvlees al heel snel weer brokken te eten terwijl ze daarvoor niet naar eten taalden. Ze staan weer toe dat de eigenaar ze in de bek kijkt en de band tussen baas en huisdier wordt sterker. Dat een dier zo kan opknappen, vind ik opzienbarend en dat geeft me veel voldoening.’
Aandacht
bloedonderzoek, narcose brengt altijd een zeker risico mee en daarom kun je maar beter zo goed voorbereid mogelijk te werk gaan. Ik onderzoek onder andere of een dier lever- en of nierproblemen heeft, dat kan namelijk samenhangen met chronische gebitsproble men. Daarnaast kun je de narcosemiddelen aanpassen aan de uitkomsten van het bloedon derzoek. Als het dier eenmaal onder zeil is, leg ik hem aan de gasnarcose en laat ik hem via een buisje in de luchtpijp ademen. Daarmee voorkom je dat alle troep die loskomt bij het schoonmaken van het gebit rechtstreeks de luchtwegen ingaat. Ik inspecteer vervolgens het gehele gebit, spoel het met een ontsmettings middel en reinig het met speciale apparatuur. Bij iedere tand en kies meet ik de pockets (de smalle ruimte tussen het tandvlees en de tan den en kiezen), soms ontdek je dan dat een
Behandeling ‘Bij dieren kunnen we dezelfde behandelingen doen als bij mensen: gaatjes vullen, kiezen trekken, zelfs wortelkanaalbehandelingen en kronen horen tot de mogelijkheden. Bijna 99,9% van mijn patiënten knapt enorm op na de behandeling, hun bloedwaarden verbeteren en ze worden weer actiever. Helaas hebben veel dieren al zulke ernstige problemen dat het trekken van het gebit de enige oplossing is. Moet het gebit getrokken worden, dan is er nog geen man overboord: katten en honden kunnen met de hedendaagse diervoeding prima zonder tanden en kiezen leven. Zelfs brokjes zijn geen probleem voor dieren zonder tanden en kiezen. Dieren kunnen zo veel pijn hebben door een in slechte staat verkerend gebit dat ze bijna niet meer kunnen en willen eten. Ik hoor regelmatig van eigenaren dat ze
‘We proberen als dierenartsen de eigenaren bewuster te maken van het belang van een gezond gebit voor hun huisdier. Dat doen we onder andere door de Maand van de Gebitscontrole in februari. Veel dierenartsen hebben in die maand speciale acties, zoals gebitscontrolemid dagen en kortingen op gebits behandelingen. Daarnaast is er ook steeds meer informatie beschikbaar over deze proble matiek en moeten ook de minder ervaren dierenartsen zich bewuster worden van de gevaren van een slecht gebit. Tot slot is het belangrijk dat allen de dierenarts de behan deling op zich neemt als het om gebitsproblemen gaat. Zoals gezegd kan een ontste king in de bek uitmonden in gevaarlijke situaties en is het echt van levensbelang om naar een dierenarts te gaan.’
Hoe vaker je in de bek kijkt, hoe sneller bijzonderheden je opvallen Pagina 7 Over di eren
OD medi sch
Pijn en artrose bij dekat - Door Wil Janssen, dierenarts -
Bij honden is kreupelheiden pijn door artrose op latere leeftijdvoor veel eigenaren een bekend probleem. Het minder gemakkelijk opstaan, stijfheidbij de eerste passen, een afwijkende houding en verminderdlooptempozijn dan meestal de symptomen die gezien worden. Bij de kat is pas de laatste jaren echt vast komen te staan dat ook zij kunnen lijden aan artrose en hiervan hinder en pijn ondervinden, voornamelijk omdat het bij de kat minder duidelijke symptomen geeft. Hoe kan artrose bij de kat zich voordoen en wat kan er aan gedaan worden?
W
at is artrose?
Artrose wordt ook wel degenera tieve gewrichtsslijtage of osteoar trose genoemd. Het is een voort schrijdende aandoening die gepaard gaat met pijn bij de beweging. Bij artrose is er sprake van een verhoogde gewrichtsvochtsproductie waar door het gewricht zwelt. Het gewrichtskapsel wordt ook dikker en in het verloop van de aan doening ontstaat er kraakbeenbeschadiging. Het gewricht wordt stijver. Het bewegen gaat pijn doen. Hierdoor kan er kreupelheid ontstaan. Daarnaast ontstaat er extra botvorming langs de randen van een gewricht. Bij voortschrijding kan vrijwel het grootste deel van het kraakbeen op de gewrichtsoppervlakten verdwijnen. Door ouderdomslijtage, abnormale stand van poten, aandoeningen van pezen, banden en kapsels en door trauma kan zich artrose ontwikkelen in het gewricht. Bij de kat komt artrose het meest voor in elleboog en schouder of knie- en heup gewrichten. Daarnaast kan ook de wervelkolom zelf artrose krijgen door aantasting van de gewrichtjes tussen de wervels. We spreken dan van spondylo-artrose.
Hoe kunt u zien dat de kat pijn heeft Katten zijn meesters in het verbergen van chro nische pijn. Heel anders dan bij de hond zijn er geen symptomen van piepen, janken of duide lijk kreupelen of zelfs slecht eten bij de aanwe zigheid van chronische pijn. Er zijn wat subtie lere uitingen die aanwijzingen kunnen geven.
Verandering in bewegingspatroon: - de kat springt niet meer graag op de bank, vensterbank of op de krabpaal, ook ligt hij vaak meer dan vroeger. Hij zit dus niet meer op hoge plekken. - gaat minder lang of nauwelijks meer de tuin in. - uitrekken of gebruik van de krabpaal wordt minder. - loopt minder graag de trap op.
aanraking of optillen hebben mogelijk pijn. Vaak staat de ernst van de pijn in relatie tot de respons. Meestal lopen en zitten katten die pijn hebben met een opgebogen rug. Zij kunnen ook minder eetlust vertonen en laten zich minder graag opnemen of aaien en zijn niet meer zo behendig in hun poetsgedrag met als gevolg een minder goed verzorgde vacht. Soms worden katten onzindelijkheid wanneer ze moeite hebben met het in de kattenbak stappen.
Verandering in gedrag Katten die veranderd zijn van vriendelijke, makkelijk hanteerbare dieren tot blazende, brommende, furieuze katten of katten die proberen te slaan of bijten als reactie op een
Verandering van gezichtsuitdrukking Katten die met half dichtgeknepen ogen naar de grond staren en wat meer naar achter
Bij de kat komt artrose het meest voor in elleboog en schouder of knie- en heupgewrichten Pagina 8 Over di eren
24E jaargang nummer 95 - maart - april - mei 2012
gerichte oren hebben, kunnen pijn hebben. Al deze symptomen kunnen in meerdere of mindere mate gezien worden bij katten die aan pijn lijden. Dus ook bij katten waarbij de artrose de veroorzaker is van de pijn.
Wat kan er aan artrose gedaanworden? De aandoening is bij mens en dier helaas niet te genezen. Allereerst geldt er dat overgewicht de symptomen veel erger kan maken. Een goed gewicht is dus belangrijk. Daarom is energiearme voeding verstrekken voor de te zware kat erg belangrijk. Bij de kat geldt dat het zo mogelijk nog moeilijker is dan bij de hond om deze te laten afvallen als er eenmaal overgewicht bestaat. Het is moeilijker om een kat meer te laten bewegen dan een hond, omdat een kat ca 16-18 uur van de dag ligt en slaapt. Bovendien: wie kan er met een kat bui ten gaan wandelen (je kunt het ze wel leren hoor: wandelen aan een riempje!). In ieder
geval kunt u met de kat spelen om hem meer beweging te geven. Wanneer een kat aan artrose lijdt kunnen er pijnstillers zoals metacam of tolfedine gegeven worden die de klachten fors verminderen. Bovendien kan de dierenarts een speciale voe ding adviseren die specifiek voor gewrichts aandoeningen is. Deze voedingen hebben een aangepast energiegehalte en toegevoegde stof fen die het gewrichtskraakbeen beschermen. Samenvattend: genezing is niet mogelijk, maar met pijnstillers en een speciale dieetvoeding zijn de klachten in de hand te houden. Daarbij is het belangrijk dat de kat voldoende beweegt, zodat hij niet te dik wordt.
Vaak een bevredigend effect te bereiken met behandeling Ook Saartje, het zestien jaar oude katje van mevrouw Delhaes, staat al jaren op pijnstiller medicatie en dieetvoeding vanwege artrose
Overgewicht maakt symptomen erger klachten in haar linkerschouder en elleboog. Het katje werd op jonge leeftijd aangereden en had een gecompliceerde schouderfractuur en elleboogontwrichting. Een operatie herstelde het gebroken bot, maar kon niet voorkomen dat er zich artrose in beide gewrichten ontwikkelde. Desondanks heeft Saartje een gelukkig leventje bij mevrouw Delhaes. Ze loopt, springt, klimt bij haar baasje op de bank en leeft als een prinsesje. Je zou zonderdat je het wist niet vermoeden dat ze last heeft van haar linker voorbeentje. Ze doet gewoon haar ding
Pagina 9 Over di eren
medi sch
OD
Erfelijke oorzaak dwerggroei Duitse herdershond Dwerggroei komt al tientallen jaren bij Duitse herdershonden over de hele wereld voor. Het is een erfelijke ziekte die zich kenmerkt door een sterk verminderde hormoonproductie door de hypofyse, een hersenaanhangsel dat een belangrijke rol speelt in de aansturing van veel hormoonproducerende organen in het lichaam. Een van de hormonen die minder gemaakt wordt is het groeihormoon, zodat de meest opvallende afwijking van deze ziekte het achterblijven in de groei is. Hiernaast komen, als gevolg van hormoontekorten, allerlei andere gezondheidsproblemen bij de dwergen voor.
O
nderzoekers van de Universiteitskliniek voor Gezelschapsdieren zijn al vijf tien jaar op zoek naar de oor zaak van de dwerggroei bij dit hondenras. Hans Kooistra, onderzoeksleider: ‘In de loop der tijd is van een groot aantal her dershonden met dwerggroei en gezonde familieleden DNA verzameld. Dit DNA is gebruikt om de erfelijke oorzaak van de dwerggroei op te sporen. De dwergen ble ken een variant van het gen LHX3 gemeen te hebben. De kans dat deze genetische afwijking niet de oorzaak van de dwerggroei is, is kleiner dan één op de miljard.’ Het gen LHX3 speelt een rol in de ontwikkeling van de hypofyse. Het is bekend dat veranderin gen in dit gen een vergelijkbare vorm van dwerggroei bij de mens veroorzaken.
Fokkerij Het onderzoek is echter niet alleen relevant voor de wetenschappelijke wereld; ook voor de fokkers van Duitse herdershonden is dit onderzoek van groot belang. Het gaat om een recessieve aandoening, waarbij de dwer gen de LHX3 variant van zowel de vader als de moeder hebben geërfd. ‘Dankzij de ont dekking kunnen Duitse herdershonden onderzocht worden op dragerschap van het defecte gen. Dragers hoeven niet uitgesloten te worden van de fokkerij, maar door te voorkomen dat twee dragers met elkaar gekruist worden kan de geboorte van dwer Pagina 10 Over di eren
gen vermeden worden’, aldus Kooistra. Uit een screening van het DNA van 37 wille keurige Duitse herdershonden uit Nederland kwam naar voren dat zeven van deze honden drager waren van het gen dat dwerggroei veroorzaakt. Uit deze aantallen blijkt dat het risico op dwerggroei zonder het gebruik van een DNA test groot is.
Wat gaat er mis bij de dwerghonden? Het LHX3 gen bevat normaal gesproken alle informatie die nodig is om een functioneel eiwit te produceren. Deze informatie ligt in brokstukken, de exonen, verspreid over het gen. De exonen worden gescheiden door de intronen. De informatie van de verschillende exonen wordt aan elkaar gekoppeld in een knip-en-plak proces, waarbij de intronen tussen de exonen worden uitgeknipt. Dit proces heet splicing. Het blijkt nu dat één van de intronen van het LHX3 gen bij de Duitse herder dwergen zó klein is geworden dat het niet meer goed verwerkt kan worden in het knip-en-plak proces. Hierdoor kan
het normale eiwit niet goed meer gemaakt worden. Dit type gen-verandering in samenhang met een ziektebeeld is zeer zeld zaam. De ontdekking geeft nieuwe aanwij zingen over de minimale eisen en afmetin gen van intronen en daarmee meer inzicht in het splicingsmechanisme.
Andere rassen Bij de Saarloos wolfhond, een Nederlands ras, en bij de Tsjechoslowaakse wolfhond komt dezelfde vorm van dwerggroei voor als bij de Duitse herdershonden. Dat komt omdat er in het verleden bij de fokkerij van deze rassen Duitse herdershonden gebruikt zijn die kennelijk drager waren van het dwerggroei gen. Voor deze rassen wordt de DNA test al enige tijd gebruikt. Het aantal wolfhond dwergen dat geboren wordt is dan ook sterk afgenomen. Opvallend genoeg worden er bijna geen Duitse herdershonden aangeboden voor de test. Hopelijk komt daar verandering in
24E jaargang nummer 95 - maart - april - mei 2012
OD
- Birgit van der Laan, Stichting Kinderboerderijen Nederland -
Het voorjaar is weer aangebroken en op veel kinderboerderijen worden lammetjes geboren. De schattige, springende lammetjes in het weiland zorgen voor een echt voorjaarsgevoel. Zeker als je ze ook mag aaien en misschien wel een flesje mag geven op de kinderboerderij. owel bij schapen als bij geiten spreken we van ‘lammetjes’. Na een dracht van ongeveer vijf maanden worden er gemiddeld twee lammetjes geboren. Maar soms ook wel meer. Vorig jaar kreeg een schaap maar liefst zeven lammetjes! Zodra de lammetjes geboren zijn, worden ze meteen droog gelikt door de moeder. Daardoor leert de moeder ook de geur van haar lammetjes kennen. Een schaap herkent haar lam ook aan de geur. Dat moet ook wel, want vaak zijn alle lammetjes in de kudde wit..
Z
Hoe zat het ook alweer met de Q-koorts? Vanwege de Q-koortsmaatregelen mogen bezoekers van de kinderboerderij niet bij de geboorte van de lammetjes aanwezig zijn. Bij sommige kinderboerderijen hangen ze
Alleen tijdens en na de bevalling mag er geen publiek bij. Bezoekers mogen pas weer in de stal als de lammetjes geboren zijn en alles schoongemaakt en opgeruimd is. Ook moeten alle geiten en schapen op de kinder boerderij gevaccineerd zijn tegen Q-koorts. Gelukkig is de kans op besmetting dankzij deze maatregelen op de kinderboerderij heel klein.
Wil jij gratis naar de 29 leukste dierenparken, speeltuinen en attractieparken van Nederland? Steun dan de kinderboerderijen met de aanschaf van het Kinderboerderijenpaspoort! In dit paspoort vind je 29 vrijkaarten voor superleuke dierenparken, speeltuinen en attractieparken ter waarde van ruim € 250,Steun de kinderboerderijen met een bedrag van €15,- en jij ontvangt het paspoort voor een gratis bezoek aan al deze parken!
Je ontvangt het paspoort bij een bijdrage van €15,- per jaar. Deze is geldig voor kinderen t/m 13 jaar en vanaf 1 april 2012 t/m 31 maart 2013. Meer informatie en verkoop via jouw kinderboerderij of op de website:
www.kinderboerderijenpaspoort.nl
daarom een webcam op, zodat je toch kan zien wat er gebeurt in de stal. Vorig jaar was het zo dat alle drachtige geiten en schapen vanaf vier maanden voor de dracht tot twee weken na de dracht apart gehouden moes ten worden. Dit jaar hoeft dat niet meer.
Toch is het altijd verstan dig om na een bezoek aan de kinderboerderij even je handen met water en zeep te wassen. Ben je zwanger? Dan is het verstandig om de lammerstal op de kinder boerderij helemaal ver mijden en extra goed op hygiëne te letten.
Stichting KinderBoerderijen Nederland (SKBN) De SKBN, de brancheorganisatie voor kinderboerderijen, is opgericht in 1988. Er zijn ruim 300 kinderboerde rijen in Nederland bij de SKBN aan gesloten. Jaarlijks worden deze kin derboerderijen bijna 30 miljoen keer bezocht door jong en oud. Nederland heeft met circa 450 kinderboerde rijen en dierenweides de grootste ‘kinderboerderijendichtheid’ van heel Europa. Om de kinderboerderijen te ondersteunen en professionaliseren is er de SKBN. Zij ondersteunen de kinderboerderijen op het gebied van regelgeving, voorlichting, educatie en dierenwelzijn.
Wil je meer weten over kinderboerderijen? Of over de Q-koorts? Kijk dan op www.kin derboerderijen.nl
Pagina 11 02 Over di eren
i nformati e
erzijnweerlammetjes op de kinderboerderij
ni euws en trends
OD
Animal Event Animal Event, het grootste dierenevenement van Nederland, maakt in verband met haar uitbreidingsplannen, een overstap van het Safaripark naar het naastgelegen Event Center Beekse Bergen te Hilvarenbeek. Op dit uitgestrekte outdoor terrein, omsloten door bos en water, kan Animal Event in een ruimtelijke opzet nóg meer dieren en verschillende diersoorten presenteren. Daarnaast worden de demo-pistes talrijker en ruimer van opzet, waardoor je kunt genieten van nieuwe demonstraties. Nieuw dit jaar is het onderdeel ‘Outdoor Living’, waar buitenleven met dieren centraal staat.
O
f je nu van katten, honden, paarden, vogels of konijnen houdt, op 4, 5 en 6 mei vind je op Animal Event alle informatie over jouw geliefde huisdier. Op zes dierenplei nen kun je iedere dag genieten van een wervelend programma met shows en demonstraties. Geniet op één van de gezellige terrasjes van een lekkere lunch tussen de dieren of laat je in het promo dorp informeren over tal van dierenpro
ducten en profiteer van leuke beursaan biedingen. Deskundigen van Nederlandse bodem zoals Martin Gaus, Dog Dance kampioene Brigitte van Gestel en Agility kampioen Roy Fonteijn vertellen je alles over de sport die zij beoefenen. Ook kom je aller lei nieuwe programmaonderdelen tegen, zoals schapen drijven door Wereldkampioen Serge van der Zweep, reddingshonden en jachthondenwerk,
sledehonden aan het werk en tweespan nen. Maar ook apporteren uit het water en bootwerk, het werken met honden vanuit de boot, ontbreken niet in het veelzijdige programma. Animal Event vindt plaats in de meiva kantie op 4, 5 en 6 mei 2012 op Event Center Beekse Bergen te Hilvarenbeek. Kijk voor meer informatie op www.animal-event.nl
DUBBELE AWARDKANKERBESTRIJDINGDIEREN Op zaterdag 11 februari 2012 werden twee Awards uitgereikt aan studenten diergeneeskunde die een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan het bestrijden van kanker bij gezelschapsdieren. De Awards gingen naar Marja de Jong enYolanda de Gelder. Het Nederlands KankerFonds voor Dieren, initiatiefnemer voor de verkiezing, kende in 2011 een Award toe voor basaal wetenschappelijk onderzoek alsmede een voor klinisch wetenschappelijk onderzoek. De winnaars werden op 11 februari 2012 bekend gemaakt tijdens het jaarlijks diergeneeskundig oncologiecongres, ONCOlogischTreffen, in het congrescentrumKontakt der Kontinenten te Soesterberg.
N
Pagina 12 Over di eren
kiezen als afstudeerproject. Uiteindelijk worden de prijzen toegekend aan de beste onderzoeksstages op veterinaironcologisch gebied voor gezelschapsdie ren, geschreven door een student van de Faculteit Diergeneeskunde Utrecht. De jury voor de Award bestaat uit de Wetenschappelijk Adviescommissie van het NKFD. De NKFD-Award Basic Science bestaat naast een oorkonde uit deelname van de winnaar aan het jaarlijkse congres van de European Society of Veterinary Oncology (ESVONC), inclusief totaal verzorgde reis- en verblijfkosten. Tijdens dit con gres, dat in 2012 plaats vindt in Parijs, krijgt de winnaar de kans om een lezing te geven over haar of zijn onderzoek. De NKFD-Award Clinical Science bestaat
NKFD Het NKFD is een organisatie die zich sinds 2002 belangeloos inzet voor de pre ventie en bestrijding van kanker bij gezelschapsdieren. Het NKFD verzorgt voorlichting en steunt onderzoek op dit gebied. Het NKFD is een zelfstandige stichting, goedgekeurd door het CBF, die voor haar activiteiten volledig afhankelijk is van donateursgelden. Meer informatie is te vinden op de website www.nkfd.nl N E D E R L AN D S
kerfond n a K
s
et als bij mensen, komt kanker helaas steeds vaker voor bij gezelschapsdieren. Ongeveer 30% van de honden en katten zal in de loop van hun leven een vorm van kanker krijgen. Kanker is inmiddels zelfs de belangrijkste doodsoorzaak van honden geworden! De diagnose heeft een niet te onderschatten impact op het gezin waar in het dier leeft. In vaktermen wordt kankergeneeskunde bij dieren veterinaire oncologie genoemd. Tijdens de universi taire studie diergeneeskunde wordt bij studenten vaak voor het eerst de belang stelling voor dit onderwerp gewekt. Het Nederlands KankerFonds voor Dieren (NKFD) wil met het toekennen van deze Awards studenten aanmoedigen zich ver der in het onderwerp te verdiepen en te
ook uit een oorkonde en daarnaast kan de winnaar een week lang meelopen in een grote oncologiekliniek voor dieren in Europa.
v
oo
n r diere
24E jaargang nummer 95 - maart - april - mei 2012
OD
- Door josefien wallet-vink -
Heeft u huisdieren en een kinderwens? Of heeft u al kinderen en wilt u een (nieuw) huisdier? Dan bent u misschien ook wel aan het nadenken over hoe dat straks allemaal zal gaan. Het LICGgeeft op haar website volop aandacht aan deze onderwerpen.
G
ezinsuitbreiding
Als er een baby op komst is, dan is het belangrijk om op tijd uw huisdier daarop voor te berei den. Baby’s huilen, peuters kruipen, kleuters rennen en allemaal vragen ze veel van uw tijd. Dit zijn dingen waar uw huisdier mis schien niet aan gewend is en niet ieder dier kan hier evengoed mee omgaan. Het is afhankelijk van het soort dier welke maatre gelen u kunt nemen. U zult straks misschien minder tijd aan uw dier kunnen besteden dan vroeger. Om uw dier daar op voor te bereiden, kunt u tijdens de zwangerschap al werken aan een nieuw ritme voor uw huisdier. Met een cd met babygeluiden kunt u alvast oefenen op de nieuwe geluiden die straks in huis te horen zijn. En als de babykamer straks verboden terrein wordt, begin daar dan ook al tijdens de zwangerschap mee. Daarnaast is het erg belangrijk dat u weet hoe uw dier op kleine kinderen reageert. Als uw dier van jongsafaan goed gesocialiseerd is met baby’s en kleine kinderen, dan is de kans groter dat alles straks prima verloopt. Maar als u nu al weet dat uw dier moeite heeft met kinderen, dan is het erg belangrijk om op tijd actie te ondernemen. Schakel daar desnoods een dierengedragstherapeut voor in! Problemen kunnen zich bij allerlei verschil lende soorten huisdieren voordoen. Een hond kan misschien dominant gedrag gaan vertonen, maar kan ook gestrest raken door dat kleine mensje dat er ineens is. Katten missen misschien veilige plekjes of worden ineens” onzindelijk. Bij uw terrariumdieren is het verstandig om nog eens goed na te
gaan of de sloten kindveilig zijn, om onge wenste ontsnappingen te voorkomen. Ook hygiëne is natuurlijk erg belangijk, reptielen kunnen drager zijn van Salmonella en een Salmonella besmetting is erg gevaarlijk voor kinderen. Papegaaien, zeker als ze alleen gehouden worden, kunnen zich erg aan een mens hechten. Als daar dan ineens een “indringer” in de vorm van een baby tus senkomt, kan dit ernstige gedragsproblemen opleveren. Zo zijn er nog veel meer voorbeelden te noemen waarbij dingen niet gaan zoals u zou willen. Door echter op tijd de juiste maatregelen te nemen en uw dier goed voor te bereiden op de komst van een baby, is de kans dat het wél goed gaat een stuk groter.
Een huisdier erbij in het gezin
er verantwoordelijkheid door, maar daar moet u ze natuurlijk wel goed bij begelei den. Als ouder blijft u zelf altijd eindverant woordelijk. U zult uw kinderen dus ook het goede voorbeeld moeten geven! Een ander positief effect van huisdieren is dat kinderen er hun verhaal aan kwijt kunnen en dat ze er een maatje aan kunnen hebben. Het kan erg leuk zijn om samen met uw kinderen een dier te zoeken. Soms gaat de voorkeur van een kind uit naar een dier dat niet geschikt is, dan is het goed om uit te leggen waarom dat dier niet bij de gezinssi tuatie past. Door met z’n allen op zoek te gaan naar informatie over verschillende soorten huisdieren, wordt het hele gezin betrokken bij de aanschaf. Bovendien leert iedereen zo wat er allemaal komt kijken bij het houden van een huisdier.
Heeft u al wat oudere kinderen en willen ze graag een huisdier? Huisdieren hebben vaak een erg positief effect op kinderen. Ze leren
U vindt op de website LICG.nl nog veel meer informatie over huisdieren en kinderen
Het kan ergleuk zijn omsamen met uwkinderen een dier te zoeken Pagina 13 Over di eren
i nformati e
kinderenenhuisdieren
24E jaargang nummer 95 - maart - april - mei 2012
column
OD
Wammes
Veertien jaar geleden verschenen de eerste verhalen van Wammes in Over Dieren. Dat is inmiddels een heel hondenleven geleden. Op verzoek van velen wordt deze serie herhaald. Er zijn intussen veel lezers die de verhalen van toen hebben gemist.
Een eetbaar spel Mijn baas heeft een hele vreemde hobby. Dat is iets omde tijd te doden, terwijl je er toch plezier in hebt. Ik heb ook een hobby, maar die hoef ik ondertussen niet meer te vertellen, want dat weet iedereen nu wel. Ik heb me zelfs allerlei bijnamen verworven door mijn hobby. Ik noemer maar een paar: Holle Bolle Gijs, veelvraat, slokop, tonnetje en vuilnisvat. Ik trek me er niets van aan, want hobby’s zijn belangrijk, zeggen ze. Eigenlijk zijn het Geuzennamen voor me, want ik heb ondertussen een reputatie (moeilijk woord van mijn baas, die bedoelt: ‘Wammes doet er niets aan omhaar slechte naamte zuiveren’) op te houden. Ik zal geen kwaad woord over de hobby van mijn baas zeggen, maar het blijft vreemd.
H
ij zit soms urenlang met een vriend van hem aan tafel gebogen over een plank met vakjes en houten poppetjes. Schaken noemen ze dat. Ze doen er niemand kwaad mee, maar ik heb nooit begrepen hoe mijn baas nog iemand zo gek heeft gekregen om zo iets saais te doen. Ik zie de lol er niet van in. Het is niet eetbaar, je kunt er niet mee rennen en ze doen zo stil dat je denkt dat ze belangrijk werk doen, maar dat is helemaal niet waar. Je ziet nooit resultaat van hun schaken. Je schijnt te kunnen ver liezen of te kunnen winnen. Maar wat je wint of verliest blijft volkomen onduidelijk.
Pagina 14 Over di eren
Bovendien heb ik begrepen dat ze meestal gelijkspelen. Nou, waarom begin je er dan aan? Als ze een uurtje hebben zitten spelen, nemen ze wat lekkers. Ze gaan daar niet even lekker voor zitten. Nee hoor, ze spelen gewoon door. Net alsof dat schaken belang rijker is dan dat lekkers. Nootjes of chips eten ze dan en soms maakt het vrouwtje bitterballen voor ze. Dat ruikt heerlijk. Dan is het spel opeens wèl eetbaar geworden en heeft het mijn volle interesse. Op zo’n moment ging ik eens naast mijn baas zitten om zijn aandacht te vangen. Meestal lukt dat niet en dan leg ik mijn poot op zijn been. Die keer schrok hij er een beetje van en stootte tegen iets aan dat naast hem op de tafel stond. Ik ving het meteen op en slikte het door. Het smaakte naar niets en volgens mij was het ook niets bijzonders, maar mijn baas gilde: ‘Wammes heeft een pion opgegeten!’. Dat was niet best, want die schenen ze nodig te hebben voor het spel. Hoe het spel die avond is afgelopen, weet ik niet, want ik moest naar mijn matrasje. De kansen op iets lekkers, waren die avond voorgoed verkeken. Drie dagen na die bewuste avond heeft mijn baas nog in de goot staan staren als ik een hoopje
wammes Er is een boekje van Wammes. U kunt het bestellen door over making van E 8,95 + E 2,- verzendkosten o.v.v. ‘Wammes’ op postbankrekening 272063 t.n.v. Welzo Media Productions te Warffum. Het boek (125 pagina’s) wordt u per omgaande toegestuurd.
had gedaan. Ik heb hem er nooit meer over gehoord, maar ik geloof niet, dat hij de pion ooit heeft teruggevonden. Ik heb trouwens ook nooit meer iets van dat ding gevoeld. Voor mij was dat een bewijs dat schaken echt niets is
De kansen op iets lekkers, waren die avond voorgoed verkeken
24E jaargang nummer 95 - maart - april - mei 2012
OD gedrag
gedragstherapie voorpapegaaien - Door Jessie Claire van Brederode BVSc, gedragstherapeut voor papegaaien -
Veel eigenaren die een hond of kat aanschaffen hebben het beste voor met hun dier en daar wordt in geïnvesteerd. Het dier wordt aangeschaft bij een betrouwbaar adres, men gaat naar een hondenschool voor de socialisatie en opvoeding en naast de juiste voeding en verzorging wordt regelmatig de dierenarts bezocht. Zij maken deel uit van het gezin waarbij ze aandacht krijgen. Voor kromsnavels (papegaaien en parkieten) zou hetzelfde moeten gelden. Toch? romsnavels hebben veel overeen komsten met honden en katten. Zij leven minstens zo lang, 10 tot 60 jaar afhankelijk van de soort. Hun intelligentie is mogelijk hoger en hun behoeftes zijn vergelijkbaar. Toch missen veel kromsnavels bovengenoemde verzor ging. Ze slijten hun leven in een kooi met weinig omgevingsverrijking en uitdaging, waar ze soms uit mogen om hun vleugels te strekken. Vaak verkeerd gevoerd met een zogenaamd ‘compleet’ zaadmengsel. Als
K
beloning een trosgierst streng of zaadstok en soms, met wat geluk krijgen zij een stuk je groente of fruit. Aandacht en persoonlijke interactie met de eigenaren is in veel geval len minimaal. Dit alles door onwetendheid
van de eigenaren en onbewust van de mogelijke gevolgen.
Gedragstherapeuten Kromsnavels zijn in tegenstelling tot onze honden en katten niet gedomesticeerde die ren. Dat houdt in dat ze nog dezelfde gedra gingen en instincten hebben als hun soort genoten die in de natuur leven. Door hun grote aanpassingsvermogen valt het eigen lijk niet zo op dat u een ‘wild’ dier in huis heeft en lijkt een kromsnavel in het alge meen goed te aarden in onze huiskamers. Het mag niet verwonderlijk zijn dat veel kromsnavels uiteindelijk toch, ongewenst gedrag gaan ontwikkelen. Veel voorkomende problemen zijn overmatig schreeuwen, verenplukken, bijten of angst voor voorwer pen, situaties etc. Kromsnavels met proble men worden vaak weggedaan en het is niet ongewoon dat een kromsnavel na enkele jaren al verschillende eigenaren heeft gehad. Het is mogelijk professionele begeleiding en advies te krijgen door een erkend gediplo
Ondanks de beste zorgkan een kromsnavel ongewenst gedrag gaan vertonen
meerd gedragstherapeut voor papegaaien. Gedragstherapeuten kunnen aspirant kopers onafhankelijk advies geven betref fende de aanschaf van een kromsnavel. Zo kunnen zij informatie verstrekken over de eigenschappenen van soorten, de keuze van het dier (jong, ouder of herplaatser), het laten testen op ziekten en aandachtspunten geven betreffende de plaats van aankoop. Steeds meer kwekers worden zich bewust van het belang van een goede socialisatie van jonge vogels en verkopen slechts volle dig zelfstandig etende jongen. Na aanschaf kan een gedragstherapeut u adviseren over de opvoeding en verzorging van uw kromsnavel. Informatie over voeding is van groot belang aangezien dit vaak de oorzaak is van gezondheidsproblemen. Verder wordt u begeleid in het leren begrijpen en herken nen van het gedrag van uw kromsnavel. Dit zal het plezier van het houden van een vogel groter maken. Tevens kunnen hierdoor veel gedragsproblemen voorkomen worden. Ondanks de beste zorg kan een kromsnavel ongewenst gedrag gaan vertonen. In samen werking met een gediplomeerd gedragsthe rapeut zal gewerkt worden aan het gedrag, de gezondheid en het welzijn van de kromsnavel. www.parrotbunch.com Pagina 15 Over di eren
Pagina 16 Over di eren
Pagina 17 Over di eren
15821_Frontline Combo Adv 215X285 V1.indd 1
08-02-12 16:56
OD
een oude dame
Column
2 16:56
24E jaargang nummer 95 - maart - april - mei 2012
- Door Lenny Jelsma, dierenarts -
OnzeTess is deze maand 13 jaar geworden. Ook voor een border collie is dat al een hele leeftijd. Dat zie je ook aan haar. Er zijn de laatste jaren vele grijze haren bijgekomen. Niet alleen aan haar kop maar zelf tussen haar zwarte borstharen zijn enige witte te bespeuren. Haar hele kop straalt ook ouderdomuit. Daarnaast is ze ook behoorlijk kippig aan het worden. De ouderdomsstaar slaat behoorlijk toe. Als je in haar ogen kijkt zie je zo’n grijze waas. Maar gelukkig is er nog niets mis met haar gehoor en haar reukvermogen. Maar afstanden bepalen omergens over heen te kunnen springen, gaat niet meer zo goed. o wilde ze laatst ‘even stoer’ over een boomstammetje in het bos springen. Ze moest echter op het laatste moment inhouden, omdat ze echt niet goed zag. Maar door haar snelheid kon ze niet meer op tijd stop pen en viel dus half tegen de boomstam aan. Niets aan de hand gelukkig, wellicht alleen met haar ego. Voor de rest is ze namelijk nog in zeer goede conditie. Ze rent nog steeds vol enthousiasme met de fiets mee en loopt op een korte sprint zelf Lynn er nog uit. Alleen merk je na een lange wan deling dat ze wat stijver uit haar mand komt. Haar gedrag is niet zoveel veranderd. Ze zoekt ons alleen wat vaker op, wil wat meer aandacht. Zelfs van Bram, terwijl het nooit een hond is geweest die spontaan kinderen
Z
opzoekt. Lynn daarentegen doet dit wel, die zoekt uit zichzelf Bram graag op. En doet graag mee, zeker als er gevoetbald wordt. De enige die echt problemen heeft met het feit dat Tess ouder wordt is Lynn. Die volg de eigenlijk in alles Tess. Maar zij neemt veel minder het initiatief en als er andere honden aankomen, was het altijd Tess die Lynn een beetje afschermde. Tess doet dit steeds minder en nu moet Lynn zichzelf zien te redden. En dat gaat haar nog niet erg goed af. Lynn weet nog niet hoe zij zich in haar nieuwe rol moet gedragen. Maar ja, het is zoals het is dus ook zij zal zich uiteinde lijk weten aan te passen. Hetzelfde gebeurde met Tess toen onze vorige border collie
Jemma ouder werd. Ook Tess leerde hoe ze zich in haar nieuwe rol moest gedragen. Bram moeten we nu ook goed vertellen dat Tess ouder wordt en dat hij wat voorzichti ger met haar moet zijn. Ook bereiden wij
Als je in haar ogen kijkt zie je zo’n grijze waas hem voor dat Tess ook dood kan gaan. Dat heeft hij natuurlijk al met Jemma en de honden van mijn moeder meegemaakt, maar toen was hij jonger. Nu denkt hij er als achtjarige echt over na. Hij weet dat het kan gebeuren en heeft dat ook al op school in de klas verteld. Zo is het geen onaangename verassing voor hem. Of ik hem erbij laat zijn als het moment daar is als wij zelf de uiteindelijke beslissing over Tess moeten nemen, dat weet ik nog niet. De meningen of dit goed is voor een kind zijn nogal ver deeld. Toen een van onze cavia’s plotseling overleed deed hij er nogal laconiek over. We hebben de cavia samen begraven in de tuin en daarna heb ik hem er nooit meer over gehoord. Maar ja, we zien wel als het moment daar is, hopelijk is dat moment nog erg ver weg en kunnen we nog eerst even genieten van onze oude dame
Pagina 19 Over dieren
OD ????????????????? medi sch hond
Pas op voor teken - Door jessika mastebroek -
Teken zijn parasieten die ziekten, waaronder de gevreesde ziekte van Lyme, kunnen overbrengen. Gevaarlijke beestjes die met hun beten niet alleen akelige ziekten bij mensen kunnen overbrengen, maar zeker ook bij dieren. Er komen steeds meer teken en daaromis het belangrijk ook onze dieren tegen teken(beten) te beschermen.
T
eken zijn kleine beestjes met acht poten die een beetje op spinnen lijken. Ze leven van zogenoemde bloedmaaltijden die ze tot zich nemen door zich vast te bijten in de huid van een mens of dier. Een beet van een teek doet geen pijn omdat hij een pijnstiller inbrengt tij dens het bloed zuigen. Het kan daarom een tijd duren voor een teek ontdekt wordt, je moet het diertje maar net zien zitten. De teek spuugt ook een antistollingsmiddel in het bloed zodat hij het goed kan blijven opzuigen. Een nuchtere teek is slechts een paar millime ter groot. Een volgezogen teek kan door zijn zeer rekbare huid wel een centimeter groot worden. Het zuigen van bloed duurt een paar uur tot een paar dagen en een teek kan meer dan tien keer zijn eigen lichaamsgewicht aan bloed opnemen, er is zelfs een soort waarbij dat meer dan zeshonderd keer is! Tijdens de bloedmaaltijd spuugt de teek stoffen met ziek teverwekkers uit waardoor zijn slachtoffer ziek kan worden.
Gastheer Teken gaan heel zuinig met energie om en kunnen soms wel een jaar of langer zonder
voedsel. Ze leven in struikgewas en grassprie ten en wachten op een slachtoffer, ook wel gastheer genoemd. Door uitgestraalde lichaamswarmte en CO2 weten ze dat een gastheer in de buurt is en laten zich dan vallen op hun slachtoffer. Ze nestelen zich bij voor keur in een huidplooi maar bijten zich ook vast op armen en benen. Bij honden zitten teken nogal eens op en in de oren. Er komen wereldwijd steeds meer teken. De laatste honderd jaar is de gemiddelde tempera tuur op aarde met 0,6 graad toegenomen en de teek voelt zich prettig bij deze klimaatverande ring. Ook zijn er meer wilde dieren zoals knaagdieren, herten en hazen, waardoor er meer gastheren voor teken zijn. De mobiliteit van mens en dier is ook nog eens toegenomen waardoor de kans om een teek op te lopen is vergroot. Denk bijvoorbeeld aan alle mensen
die in het weekend lekker met hun hond in het bos gaan wandelen.
Informatie Omdat er steeds meer teken komen, is het belangrijk goede voorlichting over de gevaren van deze beestjes te geven. In bijvoorbeeld Duitsland en Frankrijk staan in bosrijke omge vingen waar veel mensen met hun dieren naar toe gaan waarschuwingsborden met informatie over de teken die in die streek voorkomen. Hondeneigenaren doen er goed aan na iedere wandeling hun dier zorgvuldig te onderzoeken op teken. Ze kunnen verwijderd worden met een tekenpincet of een tekentang. Bij het ver wijderen is het heel belangrijk dat het beestje in zijn geheel en onbeschadigd van het lichaam van de gastheer wordt gehaald. Blijft er een stuk van de teek in de huid over , dan kan dit voor
Ze kunnen verwijderd worden met een tekenpincet of een tekentang Pagina 20 Over dieren
24E jaargang nummer 95 - maart - april - mei 2012
een lokale ontsteking zorgen. In de meeste geval len geldt dat als een teek binnen 24 uur verwij derd wordt, er geen kans op besmetting is.
41.000 teken Er bestaan verschillende soorten teken die besmet kunnen zijn met verschillende ziekten. Uit onderzoek van het Utrecht Centrum voor Tekengebonden ziekten blijkt dat er steeds meer teken in Nederland voorkomen, zowel in aantal als in soort, die ook nog eens het hele jaar actief zijn. In het zogenoemde Tickbusters-onderzoek werden inmiddels meer dan 41.000 teken onderzocht. Dierenartspraktijken uit het hele land werkten mee en stuurden teken, dood of levend, naar de onderzoekers. Onderzocht werd om welke soort teek het ging, waar hij vandaan kwam en met welke ziekten hij besmet was. Zo werd
duidelijk dat teken die eerder alleen in ZuidEuropa rond de Middellandse Zee leefden nu ook veelvuldig in Nederland worden aange troffen. Een deel van deze teken is in Nederland geïmporteerd via vee dat van Frankrijk naar Nederland vervoerd werd.
Ziekten De ziekte van Lyme is de bekendste ziekte die wordt overgebracht door teken. Bij dieren kunnen gewrichtsproblemen, koorts, een gebrek aan eetlust en sloomheid symptomen van Lyme zijn. Lyme is behandelbaar met anti biotica. Babesiose is ook een ziekte die door teken overgebracht kan worden met sympto men als sloomheid, hoge koorts, hoge hartslag, bleke slijmvliezen door bloedarmoede en roodbruine urine door de bloedafbraak. Een dier kan genezen van deze ziekte mits de behandeling zo snel mogelijk gestart wordt. De behandeling bestaat uit twee injecties met een middel tegen deze parasieten met een tussen tijd van ongeveer tien dagen. Tekenencefalitis wordt ook verspreid door teken en kan een ontsteking van de hersenen of het hersenvlies veroorzaken bij de mens. Behandeling of medicatie is in dit geval niet mogelijk. Tot slot Ehrlichiose, de meest overgebrachte ziekte
door teken. Er bestaat een acute en een chroni sche vorm. Bij de chronische vorm heeft het dier periodes last van vage klachten als slechte eetlust, koorts, gewichtsverlies, vermoeidheid en lichte bloedarmoede. Bij de acute fase heeft het dier de volgende verschijnselen: hoge koorts, slechte eetlust, braken, benauwdheid, vochtophopingen, vergrote lymfeklieren en kans op bloedingen, bijvoorbeeld uit de neus. Ehrlichiose moet langdurig behandeld worden met bepaalde antibiotica.
Middelen Producenten van anti-teken middelen doen voortdurend uitgebreid onderzoek naar teken en de ziekten die ze overbrengen. Er worden regelmatig nieuwe middelen op de markt gebracht. Er zijn verschillende manieren om het dier tegen teken te beschermen. Zo zijn er tekenbanden, shampoos en de zogenoemde spot-on middelen die in de nek en tussen de schouderbladen aangebracht moeten worden. Onlangs werd er een spot-on middel geïntro duceerd dat de teken binnen de twee uur na contact begint te doden en tevens effectief is tegen vlooien en hun eitjes en larven. Het pro duct doodt de teken binnen 24 uur. Daarna zijn dieren een maand lang beschermd tegen vlooien en teken, zelfs na het zwemmen of in bad gaan. Het middel kan gebruikt worden bij honden ouder dan acht weken en zwaarder dan twee kilo en is veilig voor drachtige en zogende teven. Uw dierenarts kan u er meer over vertellen
Pagina 21 Over dieren
ni euwe wedstri jd
OD
Nieuwe wedstrijdOverDierenQuiz ieronder leggen wij u een aantal vragen voor. De antwoorden kunnen volgens het zogenaamde multiple choice systeem worden gegeven. Als u de letters van de ant woorden omcirkelt en in de juiste volgorde zet, ontstaat er in de volgorde 1 tot en met 8 een populair huisdier.
H
Wanneer u het woord hebt gevonden, vragen wij u de volgende slogan op een originele manier af te maken: Zonder huisdieren zou de wereld De drie beste inzendingen worden beloond met een boekenpakket ter waarde van € 100.
1. Voeding voor oudere honden bevat
E. Wormproblemen P. Last van evenwichtsstoornis T. Diarree 6. Een vrouwtjescavia wordt een genoemd. R. Teefje E. Zeugje K. Ruin
3. Een tamme rat is een 7. Een cichlide is een A. Echte vleeseter R. Planteneter M. Alleseter
H. Minder energie dan voeding voor volwassen honden T. Meer energie dan voeding voor volwassen honden I. Evenveel energie als de voeding voor volwassen honden
A. Albanees hondenras E. Zuid-Amerikaans kattenras R. Tropische vis
4. Hondsdolheid, ook wel rabiës genoemd, komt voor V. Bij uitsluitend honden S. Bij honden, katten, vleermuizen en vossen N. Bij alle dieren
2. Wanneer een sproeiende kater wordt gecastreerd is het sproeien O. In 100% van de gevallen verdwenen A. In 80% van de gevallen verdwenen E. In 50% van de gevallen verdwenen
5. Sommige katten kunnen gewone (koe) melk niet goed verdragen. Ze krijgen dan
Schrijf uw oplossing en uw slogan op een briefkaart en stuur deze voor 20 mei 2012 aan: Over Dieren, Postbus 26, 9989 ZG Warffum Per e-mail is het ook mogelijk:
[email protected] Vergeet u dan niet uw naam en adres te vermelden
Een echte hondenvriend leest Onze Hond!
CADEAU BIJ EEN
JAARABONNEMENT NEEM NU EEN JAARABONNEMENT OP HET MAANDBLAD ONZE HOND EN ONTVANG EEN WELKOMSTGESCHENK onze
36ste
jaarg
ang
•
numm
er
7
•
juli
2 011
losse
•
numm
ers
€
H o n zO e ND
4,65
36ste
jaargang
•
nummer
8
•
a u g u s t u s 2 011
• losse nummers
36ste
€ 4,65
jaarg
ang
DEMODE
•
numm
er
9
•
EEN LAS X TIGE MIJ T
SPANNEND
VERVOLGVERHAAL
WETTE
CACO CÃO MAESE AAPHOND
septe
mber
2 011
•
losse
numm
ers
€
4,65
RH
OU IN DE PROBLE N MEN
PORTUG
EEN
STERK VERANDERD?
ALLES OVER
RUGPROBLEMEN BIJ HONDEN
S OVER ND DE HO ALLENT IE BIJ
oy • en R Pauw ing • arion train • e • M e en mler eertj icati d Tru nen h mest erhar satij • Do g Eb wart nden noloo Het z e Ho • Ky aand R: • ond ERDE le St en H EN V nenta Kind Conti n • • De onde cush • Cir
DEME
WERKER
LAEKENSE HERDER
STEL
LIJK TOE
LENIGE
EN DUS ENG
DE WIP
BEWEGE
KELPIE
NIEUW
RDER SE HE DER? HER OUDDUIT DUITSE
EN VERDER: • Dubbele apporten • Psycholoog aait, haat en eet ze • • Moordbeest • Ringtraining • Het type Spaniel • Mastín Español • • Voorlopig erkend: Taiwan Dog • Topsport • Agility met Google •
VERGEL
SCHAPE
EKEN
NDOES
EN NIZ INN
PETBOX VAN CURVER
Curver, bekend van haar uitgebreide assortiment kunststof huishoudelijke producten, heeft sinds 2009 een lijn opbergproducten voor hond, kat, of ander huisdier. Naast de voedselcontainers, variërend in inhoud van 1,5 tot 20 kg, bestaat deze lijn uit kleine en grotere opbergboxen, waaronder deze 15 liter box met tray. Bijzonder handig voor het opbergen van diverse verzorgingsspullen, maar ook voor het bewaren van kluifjes, snoepjes en andere kleine dingen.
Y
EN V ERDE R: W • Kyn inner oloog Show Hans • Nad 2011 enke Räbe • Syl n ove r • F via K oxter r cas eppe rier trere l nee gladh n • A mt Sn fghaa aar • oop m nse W NK A ee • indho gility nd • 2011 Socia • al le ren •
Een jaarabonnement Onze Hond (12 nummers) kost € 44,75 Indien u geen welkomstgeschenk wenst kunt u ook kiezen voor een éénmalige introductiekorting van € 5,-.
De box is voorzien van een leuke, onuitwisbare bedrukking en wordt afgesloten met een deksel dat met twee clips op de box kan worden vastgezet. Afmetingen: 374 x 280 x 210 mm www.curver.nl
onze HOND Bel 0900-2022 708 voor informatie over een abonnement E-mail:
[email protected] www.onzehond.nl www.doggynet.nl Onze Hond is een uitgave van Uitgeverij BCM, Postbus 1392, 5602 BJ Eindhoven Pagina 22 Over di eren
OH2011_A5_OH_curver_box.indd 1
14-09-11 10:26
24E jaargang nummer 95 - maart - april - mei 2012
OD
Nieuw van PEDIGREE®: Extra Vital, vier kuipjes waarvan de ingrediënten volledig zijn toegespitst op de vier basisbehoeften van je hond! Iedere PEDIGREE® Extra Vital variant draagt bij aan een specifieke gezondheidsbehoefte, respectievelijk huid & vacht, het hart, gewrichten en het immuunsysteem.
A
lle varianten leveren hun eigen bijdrage met specifieke ingrediën ten: Omega 6 vetzuren en zink voor huid & vacht, taurine voor het hart, vis olie voor de gewrichten en anti-oxidanten voor het immuunsysteem. Iedere variant afzonderlijk bevat de voedingswaarde die past bij volledige voeding. Onderzoek van het WALTHAM® Centrum voor Diervoeding heeft aangetoond dat nat voeding -met de gehaltes proteïne, vet, kool hydraten en water- het dichtst de voedings waarde benadert van natuurlijke prooien.
Honden vinden natvoeding over het alge meen ook lekkerder dan droogvoeding. Reden te meer om droog- en natvoeding gecombineerd te geven. PEDIGREE® Extra Vital is verkrijgbaar in de supermarkt en de dierenspeciaalzaak
VernieuwdeRoyalCaninVeterinaryCareNutritionvoordekat De Veterinary Care Nutrition range voor de kat is vernieuwd. Het nieuwe assortiment speelt in op de belangrijke momenten in het leven van de kat. De vernieuwde range biedt Pediatric, Neutered en Senior Consult voedingen ook Skin & Hairball, een nieuwe voeding voor katten met een gevoelige huid en/of haarballen.
P
ediatric – nu ook in natvoeding De Pediatric range bestaat uit Weaning voor kittens tot 4 maanden en Growth voor de tweede groei periode tot de castratie. Deze voedingen
ondersteunen onder meer de spijsvertering en het immuunsysteem en zorgen voor een optimale groei. Weaning en Growth zijn nu ook als natvoeding verkrijgbaar. Neutered Satiety Balance – voorkomt overgewicht bij de gecastreerde kat Overgewicht komt veel voor na castratie, omdat direct na deze ingreep de voedings behoefte vermindert en de eetlust toeneemt. Neutered Satiety Balance bevordert door de speciale receptuur het verzadigingsgevoel en zorgt er voor dat de kat minder eet. Zo is de kans op overgewicht aanzienlijk kleiner.
Senior Consult Stage 1 en 2 – houdt de oudere kat gezond en fit Voor de katten vanaf 7 jaar zijn er Senior Consult Stage 1 en 2. Beide voedingen is sterk verbeterd en gericht op het vertragen van verouderingsprocessen. Er zijn specifie ke ingrediënten toegevoegd om de herse nen, nieren, gewrichten, spieren, spijsverte ring en weerstand te ondersteunen. Stage 1 is bedoeld voor de vitale oudere kat en Stage 2 voor katten met beginnende ouder domsverschijnselen. Nieuw: Skin & Hairball – ondersteunt de huid en voorkomt haarballen Deze voeding bevat specifieke voedingsbe standdelen die huid en vacht beschermen. Het Hairball complex, een uitgebalanceerde com binatie van vezels, zorgt er voor dat er aan merkelijk haren via de ontlasting verdwijnen en gaat de vorming van haarballen tegen. De Veterinary Care Nutrition range is uit sluitend verkrijgbaar bij de dierenarts. Alle voedingen zijn erg smakelijk en houden rekening met de specifieke gevoeligheden van de kat tijdens alle levensfasen. Ze zijn verkrijgbaar als droogvoeding en als nat voeding Pagina 23 Over di eren
nader bekeken
PEDIGREE® ExtraVital, voor de basisbehoeftenvan je hond
OD medi sch
Hondenrassen: groep 5 - Door Jessika Mastebroek -
De FCI (Fédération Cynologique Internationale) heeft de verschillende hondenrassen ingedeeld in tien groepen: 1 schapenhoeders en veedrijvers met uitzondering van de Zwitserse Sennenhonden, 2 rassen van het Pinscher- en Schnautzertype, dogachtigen en Zwitserse veedrijvers, 3 terriërs, 4 teckels, 5 keeshonden en keesachtigen van het oerhondtype, 6 drijvende honden, 7 staande honden, 8 opjagende en apporterende vogelhonden en waterhonden, 9 gezelschaps- en dwerghonden en 10 windhonden. In de komende nummers van Over Dieren gaan we deze rasgroepen beschrijven, in deze aflevering een aantal honden uit rasgroep 5. Rasgroepen 1, 2, 3 en 4 werden beschreven in de vorige nummers van Over Dieren.
A
laska Malamute
De Alaska Malamute is van oor sprong de hond van een inheemse Eskimostam, de Malamuten, die aan de Kotzebuebaai leefde. Deze stam werd als zeer vooraanstaand beschouwd en had heel goede trekhonden. In het begin van de twin tigste eeuw werden in Alaska wedstrijden voor trekhonden gehouden en de honden van de Malamuten trokken daar altijd veel aandacht. Een poging het ras te verbeteren mislukte en met een stam uit Kotzebue begon men opnieuw te fokken. De Alaska Malamute komt tegenwoordig ook in andere landen voor en is
Keeshond
een heel goede trekhond. Hij kan hard werken en heeft veel uithoudingsvermogen.
Chow-Chow De Chow-Chow komt uit China en zijn oor spronkelijke taak was het beschermen tegen boze geesten. Vandaar zijn indrukwekkende uiterlijk met langharige of kortharige vacht. De vacht is overvloedig, vooral rondom de hals en aan de achterzijde van de dijen. Rond 1780 kwamen de eerste honden met de OostIndiëvaarders mee naar Engeland. Daar was men gefascineerd door de uitstraling van de hond en zijn blauwzwarte tong. De ChowChow is een eenmanshond: hij is trouw aan zijn baas maar gedraagt zich gereserveerd tegenover vreemden.
Cirneco dell’Etna
Siberische Husky
Pagina 24 Over di eren
De Cirneco dell’Etna komt, zoals zijn naam al doet vermoeden, uit Italië en om precies te zijn van het eiland Sicilië. Op oude munten is te
zien dat de Cirneco al honderden jaren voor Christus op Sicilië voorkwam. Deze hond jaagt met zijn gezichtsvermogen en met zijn goed ontwikkelde reukvermogen. Hij jaagt vooral op konijnen en hazen die op de hellingen van de vulkaan Etna veel voorkomen. Er zijn niet veel Cirneco’s meer en het ras is dan ook een kynologische zeldzaamheid geworden.
Duitse keeshonden De Duitse keeshonden kunnen onderverdeeld worden in de wolfskeeshond en de grote, mid denslag, kleine en dwergkeeshond. Deze hon den stammen af van de turfhonden uit het ste nen tijdperk en zijn daarmee de oudste hon denrassen van Europa. Omdat dit ras in ver schillende groottes voorkomt, is het voor veel verschillende doelen gebruikt. Duitse keeshon den hebben geen jachtinstinct, maar zijn van nature waakzaam waardoor ze goede waak honden zijn. Daarnaast zijn het heel plezierige gezelschapshonden.
24E jaargang nummer 95 - maart - april - mei 2012
Groenlandse hond De Groenlandse hond wordt in het Engels ‘Eskimo dog’ genoemd en dat is eigenlijk een betere naam voor deze hond. Alle Eskimovolken in het gebied tussen Groenland
eiland Hokkaido waar zijn naam op gebaseerd is. Van oorsprong is het een trekhond die tegenwoordig voor de jacht en als waakhond gebruikt wordt. Deze hond wordt beschouwd als het meest oorspronkelijke Japanse ras. Hij
Siberische Husky De Siberische Husky behoort ook tot de polaire keeshonden en komt oorspronkelijk uit Noordoost-Siberië. Hij functioneert al eeu wenlang als slede- en gezelschapshond voor het Chuchivolk. Deze hond is een uitstekende trekhond met een groot uithoudingsvermogen die opvalt door zijn goede humeur en het gemak waarmee hij met andere honden en met mensen omgaat. Het is een zeer populaire sledehond en een heel plezierige gezelschaps hond.
Finse spits Deze Finse keeshond is het nationale ras van Finland en kwam in de prehistorie al voor. De Finse spits blaft op een speciale manier tijdens het jagen: door te gaan blaffen weerhoudt hij de vogel ervan weg te vliegen en kan de jager de prooi tot op schietafstand benaderen. Deze hond wordt ook voor de elandenjacht gebruikt en is naast Finland in veel andere landen te vinden.
Thai Ridgeback Dog
Samojeed
in het westen en de Mackenzierivier in het westen hebben namelijk verschillende soorten Groenlandse honden. De hond wordt gebruikt als trekhond en in de winter krijgt hij precies zo veel te eten als hij nodig heeft om te kun nen overleven en werken. In de zomer moet hij onder natuurlijke omstandigheden voor zich zelf zorgen. Door dit harde leven overleven alleen de sterkste dieren. Deze hond is dan ook een zeer zelfstandige hond, robuust , vitaal en sociaal.
Hokkaido Inu De Hokkaido Inu is een heel oud ras. Drieduizend jaar geleden namen de Ainustammen de Japanse eilanden in en brachten keesachtige honden uit Scandinavië mee. Het ras concentreerde zich later op het noordelijke
is moedig, avontuurlijk, gemakkelijk op te voeden en waakzaam. Buiten Japan komt de Hokkaido Inu weinig voor.
Ook voor deze hond is duidelijk waar hij van daan komt: uit Thailand. Het is een oud ras dat voornamelijk in het oosten van Thailand wordt aangetroffen. Er zijn teksten en afbeel dingen van meer dan 350 jaar oud waar deze hond al op voorkomt. Oorspronkelijk werd hij gebruikt om veewagens te volgen en te bewa ken en om huis en haard te verdedigen. De originele kenmerken zijn bewaard gebleven omdat de Thai Ridgeback Dogs geïsoleerd leven en niet met andere rassen in aanraking komen. Vandaag de dag is dit een uiterst zeldzaam ras.
Samojeed De Samojeed is van oorsprong een polaire keeshond die bij de Samojeden woonde, een nomadenvolk dat langs de kust van de Noordelijke IJszee leefde. De Samojeden gebruikten hun honden niet alleen als trek honden, maar ook als rendierherdershonden en waakhonden. De eerste honden van dit ras die naar Europa kwamen, konden daardoor veel beter tegen het huiselijke leven dan de gemiddelde polaire keeshond. De Samojeed is een zeer gewaardeerde tentoonstellings- en gezelschapshond.
Mexicaanse naakthond Honden zonder haren komen in alle delen van de wereld voor en zijn meestal afkomstig uit tropische of subtropische landen. De Mexicaanse naakthond of Xoloitzquintle komt al honderden jaren in Mexico voor en is genoemd naar de god Xolotl. Deze hond is een vegetariër en heeft geen premolaren, dat zijn de eerste kiezen na de hoektanden. Zijn lichaamstemperatuur is hoger dan die van andere honden, namelijk ongeveer 40 graden. Mexicaanse naakthonden komen buiten Mexico heel weinig voor en vormen daarmee een unicum
De Samojeedis een zeer gewaardeerde tentoonstellings- en gezelschapshond Pagina 25 Over di eren
OD medi sch
Is de hondentong gezond? - Door Dr. Paul Overgaauw, dierenarts-specialist, Lector Diergezondheid, Hogeschool HAS Den Bosch -
Honden zijn geweldig leuke huisdieren die een belangrijke rol kunnen spelen bij de opvoeding van kinderen en socialisatie van ouderen. Soms vergeten we blijkbaar echter dat het dieren zijn, want regelmatig kan je op internet, in allerlei tijdschriften en zelfs vooraanstaande kranten lezen dat het laten likken van wonden bij de mens door een hond niet vies zou zijn. Er worden daarbij soms termen gebruikt als‘genezend’ en dat de hondenbek‘steriel’ zou zijn. Wat is hiervan nu precies waar?
L
Likken van wonden
Het likken van wonden is een instinctieve reactie van mens en dier. Als we ons bijvoorbeeld in de vinger snij den steken we deze direct in de mond en men ervaart dan inderdaad verlichting van de pijn. Al in de klassieke oudheid en later in de Middeleeuwen is beschreven dat mensen huid verwondingen lieten schoonlikken door hon den of lieten behandelen met speeksel van die ren. Ook in de huidige tijd zijn er nog steeds meldingen vanuit onder andere de Fiji eilan den en Papua Nieuw Guinea waar bewoners voetzweren en andere wonden vaak door hon den laten likken. Er wordt vooral aan hondenspeeksel een
geneeskrachtige werking toegekend. En dat lijkt wel aannemelijk, want het is iedere hon denbezitter bekend dat honden wonden bij zichzelf likken en dat deze in de meeste geval len schoon blijven. Ze genezen ook sneller dan wonden waar de hond niet bij kan komen of die bedekt wordt door bijvoorbeeld een ver band. Alleen bij overdreven vaak likken van een wond kan een zogenaamd likgranuloom
ontstaan, een woekering van littekenweefsel, en ook kan het dier de hechtingen van een operatiewond eruit likken. Alleen in dergelijke gevallen zal de dierenarts een kraag of een andere beschermende bedekking, zoals een shirt of verband, voorschrijven. Een deel van de wondgenezende eigenschappen van de hon dentong kan verklaard worden, omdat likken de doorbloeding van een wond stimuleert en
vooral aan hondenspeeksel wordt een geneeskrachtige werking toegekend Pagina 26 Over di eren
24E jaargang nummer 95 - maart - april - mei 2012
Het laten likken van mensen door honden
eventueel vuil en ontstekingsmateriaal uit de wond verwijderd worden. Maar zijn er nog andere verklaringen die uit onderzoek bekend zijn geworden.
ontdekt, die een rol spelen bij de bescherming van het tandglazuur, het remmen van bepaalde enzymen en het doden van schimmels en bac teriën.
Eigenschappen van speeksel bij de mens
Eigenschappen van hondenspeeksel
De belangrijkste functie van speeksel is dat het zich met voedsel mengt om dit glad te maken, zodat het goed doorgeslikt kan worden. Bijde mens en veel andere diersoorten wordt gelijk tijdig een start gemaakt met de eerste vertering van koolhydraten door de aanwezigheid van het enzym amylase. Dit enzym is overigens niet aanwezig in het speeksel van hond of kat, mogelijk omdat dit vleeseters zijn (en vlees is eiwit) en/of omdat een hond het voedsel nau welijks kauwt en het in grote brokken doorslikt. Daarnaast heeft speeksel diverse andere belangrijke eigenschappen. In de mondholte van mens en dier bevinden zich vele honder den soorten bacteriën, schimmels en virussen waardoor wonden van het mondslijmvlies gemakkelijk kunnen worden geïnfecteerd. De ervaring is echter dat dit vaak niet gebeurt. Sterker nog, wonden in de mondholte genezen in de meeste gevallen veel sneller dan die van de huid. Dit blijkt te komen omdat zich in het speeksel diverse afweersystemen bevinden. Deze bestanddelen voorkomen bijvoorbeeld de hechting van bacteriën aan wondjes, doden bacteriën of binden ontstekingsstoffen die door bacteriën worden geproduceerd. Speeksel bij de mens bevat bovendien eiwitten die cel len stimuleren, die betrokken zijn bij de wond genezing. Recent zijn andere wondgenezende speekselcomponenten bij de mens en apen
Eind jaren tachtig verschenen de eerste onder zoeken waarin antibacteriële eigenschappen van hondenspeeksel werden beschreven. Vooral de rol hiervan bij teven na het werpen van een nest pups werd nader onderzocht. Er bleek een aantoonbare werkzaamheid te zijn tegen bepaalde bacteriën die een rol spelen bij dodelijke darminfecties en bloedvergiftigingen bij pups. Dat kan verklaren waarom een teef tijdens de lactatie (het melkgeven) de eigen melkklieren en het gebied rond de anus bij de pups veelvuldig schoonlikt. Dit heeft dan een hygiënische functie om pups tegen deze infec ties te beschermen. Een interessante onder steuning van deze theorie werd door andere onderzoekers bij ratten gevonden. Pasgeboren ratjes weigerden namelijk instinctief om te drinken nadat de tepels van de moederrat waren gewassen. Pas nadat deze tepels waren ingesmeerd met speeksel van de moeder waren de diertjes bereid om te drinken. Er werd ook onderzocht of hondenspeeksel eenzelfde bacteriedodend effect had op wond bacteriën, maar dit bleek niet het geval te zijn. Wondgenezende bestanddelen zullen ongetwij feld ook in hondenspeeksel aanwezig zijn, maar dit is nog niet zo uitgebreid onderzocht als bij de mens. Verondersteld mag worden dat dit ook specifieke stoffen zijn die vooral goed werkzaam zijn in eigen wonden.
De hiervoor beschreven effecten van mensen- en hondenspeeksel laat dus duidelijke soort specifieke verschillen zien. Een bacteriedodend effect van hondenspeeksel op bacteriën die voor pups belangrijk zijn is bijvoorbeeld zin loos bij de mens. Bovendien werd er geen bac teriedodend effect van hondenspeeksel gevon den op wondbacteriën. En laten we eerlijk zijn, welke persoon laat bij zichzelf een wond schoonlikken of zich in het gezicht likken door een hond die zojuist tij dens het uitlaten lekker met een kadaver heeft lopen stoeien, daarna uit een vijver heeft gedronken en vervolgens bij thuiskomst zijn anusgebied goed heeft schoongelikt? Het is daarom niet zo verwonderlijk dat in de bek van een hond (maar ook van de kat) vele tien tallen, voor de mens ziekteverwekkende, bacte riën kunnen worden gevonden. Verder wordt in de literatuur regelmatig melding gemaakt van ernstige infecties bij de mens als gevolg van het laten likken door de hond. Bijvoorbeeld een abces van een operatiewond die door de hond werd schoongelikt, een her senvliesontsteking van een patiënt die zijn oren regelmatig liet schoonlikken door zijn hond en nekkramp bij een kind van twee jaar nadat deze had gesabbeld op een vinger die even daarvoor door de hond was afgelikt. Naast wondinfecties worden er ook andere infecties gerapporteerd bij de mens na het kus sen van of het laten likken in het gezicht door een hond
Conclusie
Honden worden steeds meer beschouwd als lid van het gezin. Ze zijn dan ook belangrijk voor het welzijn van de mens, maar het gevaar bestaat dat dit doorslaat en er menselijke eigenschap pen worden toegeschreven aan onze huisdieren. Dit wordt antropomorfisme genoemd. Dan wordt de scheidslijn tus sen mens en dier steeds kleiner en gaan we het blijkbaar normaal vinden om ons door een huisdier te laten likken. De in dit artikel beschreven informatie geeft duidelijk aan dat dit af te raden is! Dit advies geldt nog sterker voor perso nen die gevoeliger zijn voor een infectie zoals kinderen, ouderen, zwangeren en personen met een verminderde afweer (chemotherapie, HIV-besmetting).
Pagina 27 Over di eren
Voor een effectieve vlooienbestrijding
heb je een team nodig
Uzelf Let op aanwijzingen dat er op uw hond of in uw huis vlooien zijn – wees attent op omstandigheden die ervoor zorgen dat uw huis een ideale leefomgeving voor vlooien wordt.
Uw dierenarts Vraag uw dierenarts naar de beste manier om een vlooienbesmetting te bestrijden en te voorkomen – vlooien kunnen het leven van u en uw hond behoorlijk verzieken.
Vraag uw dierenarts om advies over een effectieve en snelle manier om vlooienbesmettingen langdurig te bestrijden en te voorkomen.
PR 22.2011
Uw huisdier Gebruik een behandeling die snel en effectief is, en die langdurig doorgaat met het doden van vlooien afkomstig uit uw huis.
Voor nadere inlichtingen Nederland Tel. klantenservice: +31 (0)30 - 60 25 955
Fax: +31 (0)30 - 60 25 999
Grootslag 1-5, 3991 RA Houten, Postbus 379, 3990 GD Houten
24E jaargang nummer 95 - maart - april - mei 2012
OD
In de vorige Over Dieren riepen wij u op een verhaal te schrijven over de belevenissen van uw huisdier. De eerste en de tweede prijs drukken wij hieronder af. De prijswinnaars zijn Tjitske Durksz, Tineke de Vries en Jolette de Korte. Zij krijgen een pakket dierenboeken ter waarde van 100 thuisgestuurd.
Mera de Zorgpoes Mera kwam als klein mini herfstkitten binnen in het dierenasiel waar ik werk als vrijwilligster. Ik was op slag verliefd op Mera en heb haar na haar quarantaine- en ziekenboegperiode meegenomen naar huis. In januari 2011 raakte ik zwanger. Ik was tijdens mij zwangerschap wel erg benieuwd hoe Mera op onze nieuwkomer zou gaan reageren, aangezien ze tegen vreemden nogal schuw is en als er bezoek met kinderen komt, vlucht ze vaak naar buiten. Ik ben 28 oktober 2011 bevallen. Op 27 oktober om 23.00 uur ben ik naar bed gegaan en begonnen de weeën. Om 01.00 uur heb ik mijn vriend Robert wakker gemaakt, omdat de weeën snel op elkaar kwamen. Mera heeft mijn pijn gevoeld, zodra de kamerdeur beneden open was kwam ze bij me en is niet meer van mijn zijde geweken. Ik ben onder de douche gaan zitten om wat te ontspannen. Robert wilde op de klep van de wc gaan zitten om daar een boek te lezen, maar Mera was Robert voor en ging op de wc-klep zitten. Toen Robert haar probeerde van de klep af te halen kon hij een mep krijgen, ze bleef zitten waar ze zat. Robert is toen maar op de zoldertrap gaan zitten. Na de douche ging ik liggen. Mera moest en zou bij me liggen. Omdat ik in het ziekenhuis moest bevallen, vertrokken we om 7 uur ’s ochtends. Mera is toen naar buiten gegaan. Het enige wat ik jammer vond aan het bevallen in het ziekenhuis was dat ik graag mee had willen maken wat Mera had gedaan als ik thuis was bevallen. Bij thuiskomst uit het ziekenhuis met onze prachtige zoon Robin was alles toch even spannend en nieuw en dan ook nog een vreemde, de kraamverzorgster, in huis. Het was erg wennen. Het prettige was dat Mera al vanaf het begin niet in de wieg of de wandelwagen ging liggen. Ze weet dat deze de dingen voor Robin bestemd zijn en dat ze daar niet in mag komen. Nu Robin alweer bijna 4 maanden oud is, is Mera nog altijd een Zorgpoes. Bij het voeden heb ik Robin op de linkerarm en Mera ligt dan meestal bij mij op schoot. Als Robin huilt komt Mera vaak eerst even bij Robin kijken en als we niet in de buurt zijn komt ze ons ophalen. Vervolgens begint ze met haar eigen pluche poes te slepen. Poes wordt vervolgens in de tas gegooid waar ik vaak Robin’s spulletjes in heb als we weggaan, of ze werpt poes onder het ledikant van Robin. Als ik even buiten ben en Robin huilt dan wordt ik gewaarschuwd doordat ze voor het raam gaat zitten en naar me kijkt. Mera is bijna de tweede moeder van Robin. Wat een bijzondere poes! Tjitske Durksz
Ik tel tot vijf… Ik heb vijf honden en de rare gewoonte om ze altijd te tellen. In de huiskamer, in het bos…… 1, 2, 3, 4, 5 Zo ook op een doorsnee avond, waarbij de televisie vertelt en honden om mij heen liggen. Eén, twee, drie, v…..? Ik tel maar tot drie. ‘Jessa en Balou, waar zij jullie?’ Vol verwachting kijk ik in de keuken, doorzoek de hal en tegen beter weten in kijk ik ook nog achter de toiletdeur naast de trap. Nummer vier en vijf niet te bekennen, totdat mijn ooghoek naar boven glipt en ik twee zwarte neuzen zowaar boven de bovenste rand zie uitsteken. Net ver genoeg om gade te kunnen slaan wat zich er hier beneden afspeelt. ‘Wat doen jullie daar?’, vraag ik verbaasd, ‘Kom maar naar beneden….kom dan…’ De dames zijn het niet van plan. ‘Nou dan niet’ mompel ik en loop terug naar de kamer, de deur op een kiertje latend in de verwachting dat ze zich zullen bedenken. En ja hoor, na een kwartier die zij in stilte hebben volbracht, duwen twee zwarte snoeten de kamerdeur open en komen de dames met een verontwaardigde blik de kamer binnen lopen. En nu komt het… De dames blijven in het midden staan, kijken even om zich heen en constateren dat hier Niet gezellig is. Ze draaien zich om en de lady’s vertrekken, daar waar het leven beter schijnt te zijn. Ze trippelen de trap op en gaan met een diepe zucht weer als één ziel naast elkaar liggen met hun zwarte neuzen, glurend over de rand. Tineke de Vries
Pagina 29 Over di eren
ui tslag wedstri jd
uitslagschrijfwedstrijd
24E jaargang nummer 95 - maart - april - mei 2012
OD
De nieuwe puzzel
PUZZEl
Wat moet u doen? Los de puzzel op en breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de balk aan de onderkant van deze pagina. Wanneer u alles goed hebt opgelost, ontstaat zo de naam van een dier. Zet deze op een briefkaart en stuur die voor 20 mei 2012 naar Over Dieren, Postbus 26, 9989 ZG Warffum. U kunt uw oplossing ook per e-mail insturen naar:
[email protected] Vergeet hierbij niet uw naam en adres te vermelden. Tien inzenders krijgen de allernieuwste uitgave van het Dagboek van Wammes toegestuurd. Hierin staan alle oude verhalen en tientallen nieuwe avonturen van deze sympathieke Labrador. 1
2
3
4
5
13
14
17
18
21
22 26
30
6
31
36
24
33 38
35 40
47
52
53 57
61
62
63
68
48 55
58
59
64
65 70
73
74
76
49
54
69
72
41
44
46
67
29
39
56
12
25
34
43
51
11
20
28
37
10
16
23
32
50
9
15
27
45
17
8
19
42
60
7
66
71 75
77
44
34
5
21
15
35
70
13
Lawinehond. Dat was de oplossing van de puzzel uit de vorige Over Dieren. Wie kent ze niet de Sint Bernard honden met het vaatje rum onder de kin. Het is een geromantiseerd beeld van de eerste lawinehonden. Tegenwoordig worden er ook andere rassen gebruikt om het nuttige werk te verrichten bij de redding van slachtoffers. De oorsprong van de Sint Bernard is onafscheidelijk verbonden met de Bergpas en het klooster met dezelfde naam. Vanaf de zeventiende eeuw werd dit ras er gefokt en later ook ingezet als reddingshonden in de Alpen. Door zijn goede neus, gehoor en doorzettingsvermogen leverde hij uitstekend speurwerk en redde hij mensenlevens. Zijn voorvaderen zouden de Romeinse Molossers zijn die in vroegere tijden als waak- en vechthond dienden. Hun afstammelingen zijn gekruist met Pyrenese Berghonden en zo heeft men de Sint Bernard verkregen. Oorspronkelijk was de Sint Bernard een kortharig type, uiterst geschikt als lawinehond. Later werd hij met de Newfoundlander gekruist en ontstond er een langharige variant.
54
Horizontaal: 1 hondenras, 7 telwoord, 13 opera, 14 schaakstuk, 16 Nederlandse koningin, 17 gerecht, 19 plaksel, 20 gewricht, 21 kunstwerk, 22 naam loos, 25 roem, 26 kansspel, 28 telwoord, 30 getijde, 32 begin van een raadsel, 34 zoogdier, 35 seleen, 36 godin, 38 koren, 40 wreed heerser, 42 triomf, 43 werkruimte, 44 hechte groep, 45 Griekse letter, 46 met een, 48 Israëlische vliegmaatschappij, 50 grondtoon, 51 onvriendelijk, 53 balletkleding, 55 Sovjet Unie, 56 reinigingsmiddel, 58 taal, 60 dron ken, 62 aanbieding, 65 remsysteem, 67 internetbegrip, 69 tijdperk, 70 hoofddeksel, 72 verstand, 73 leemte, 75 toespraak, 76 dorpel, 77 staal.
Verticaal: 1 dampen, 2 aanwijzing, 3 het is(L.), 4 golfterm, 5 lengtemaat, 6 Afrikaans land, 7 overjas, 8 bijwoord, 9 Engels telwoord, 10 beroep, 11 tarwesoort, 12 opvolgen, 15 vreemde munt, 18 babygroet, 20 oos terse titel, 23 plaats in Drenthe, 24 niet lang, 27 kruid, 29 beroep, 31 componist, 33 plaats in Frankrijk, 34 gewaad, 35 drank, 37 paardje, 39 vis, 41 dwaas, 45 vogel, 46 laatste rustplaats, 47 deel van het been, 49 pracht, 52 mondwater, 54 insect, 56 gelegenheid, 57 biljoen(in samenst.), 59 ontvangkamer, 61 water in Drenthe, 63 vergissing, 64 venster, 66 koerier, 68 iemand, 71 kunst, 73 edelgas, 74 tegenover.
Pagina 30 Over di eren
Lawinehond
De volgende tien inzenders krijgen het Dagboek van Wammes toegestuurd.
De tien winnaars zijn: H. Klein Woolthuis uit Raalte P. Houmes uit Kortgene M. van Mil uit Woldendorp Jannette Vos uit Hengelo Lucia Verberne-Verel uit Helmond Ron van Leeuwen uit Geldermalsen Toon van Zandvoort uit Eindhoven S. Lankamp-Fredriksz uit Groenlo Elly Vree-Blommerde uit Bergen op Zoom J. Blaauw uit Slochteren
V
Over Dieren Boeken en Kado artikelen
Een gehoorzame hond heeft meer vrijheid
€ 9,95 - 128 pagina’s
Van nature zijn honden roedeldieren. Wie er meerdere honden op nahoudt, kan dat gewoon niet ontkennen. Wij, mensen, leven in groepen en hebben een ingewikkeld sociaal patroon vol met ‘hoffelijke’ omgangsregels.
€ 19,95 - 144 pagina’s
Met dit boek krijgt u niet alleen een cursus Honds, maar u leert ook hoe u uw hond kunt trainen op een natuurlijke manier. Een hond die goed gehoorzaam is, heeft meer vrijheid dan een ongehoorzame hond. Een niet gehoorzame hond zult u beter in de gaten moeten houden, omdat zijn gedrag niet voorspelbaar en onder controle is. Welkom bij deze cursus Honds en leer uw hond beter kennen met roedeltechnieken.
Tuinvogelwijzer
De liefde voor vogels in de natuur en vooral in onze tuin, heeft de laatste jaren een enorme vlucht genomen. Met dit boek komt u meer te weten over het vogelleven in uw tuin. De meest voorkomende vogelsoorten worden kort en overzichtelijk behandeld. En u vindt informatie over het voeren en bijvoeren van vogels.
Waakborden / On Board autoborden
€ 5,95
Kadosets
€ 12,95
€ 4,95
Verkrijgbaar bij dierenspeciaalzaak en internetwinkel
Bestellen kan ook op
www.overdieren.nl
IT B E G T S N U K ! N S I E E G T N A I S D S M LO O P O GEEN
Vraag een gra proefpakke tis t aan op pedig gree.n nl!
Toch denkt 90% van de baasjes dat het gebit van hun hond gezond is. Gebitsproblemen worden met name veroorzaakt door tandplak en tandsteen. DentaStix® van PEDIGREE® kan bij dagelijks gebruik de vorming van tandsteen tot 80% helpen verminderen.
Dagelijks DentaStix®, bewezen effectief!
©Mars Nederland B.V. 2012
4 van de 5 honden ouder dan 3 jaar hebben gebitsproblemen.