Het experiment VVI centraal

VROEG VOORTDUREND INTEGRAAL

Het experiment VVI centraal Verantwoording voor subsidievaststelling VWS september 2011


PARTNERS Vroeg, Voortdurend, Integraal Ketens van vroege signalering, diagnostiek, zorg, onderwijs en ondersteuning voor kinderen met een beperking en hun ouders is tot stand gekomen door samenwerking van:

Colofon

ActiZ (jeugdgezondheidszorg) BOSK (Vereniging van motorisch gehandicapten en hun ouders) LVC3+4/ PO-raad MEE Nederland Nederlandse Vereniging Kindergeneeskunde (NVK) Revalidatie Nederland Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) Zorgverzekeraars Nederland (ZN)

Inhoud: Eindredactie: Vormgeving: Druk: Fotografie: Uitgave: E-mail: Website:

Susan Osterop (VVI) Dianne van der Veen (VGN) LMcc, Lucienne Meijer, Leusden Ipskamp Drukkers, Enschede Patrick Beckers Fotografie, Amersfoort September 2011 [email protected] www.vroegvoortdurendintegraal.nl

Subsidiegegevens VWS: Subsidienummer: 316073 Objectnummer: 1230719 Verplichtingsnummer: 64003708

Het experiment Vroeg, Voortdurend, Integraal wordt mogelijk gemaakt door financiële middelen vanuit het Transitieprogramma in de Langdurende Zorg. Het plan Vroeg, Voortdurend, Integraal is opgesteld door: ActiZ (jeugdgezondheidszorg), BOSK (Vereniging van motorisch gehandicapten en hun ouders), MEE Nederland, LVC3+4/ PO-raad, Nederlandse Vereniging Kindergeneeskunde (NVK), Revalidatie Nederland, Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) en Zorgverzekeraars Nederland.

INHOUD Inleiding

3

1.

2008: De start van VVI

5

1.1

Inleiding

5

1.2

Wat eraan vooraf ging

5

1.3

VVI van start met een werkconferentie

5

1.4

Pilotregio’s aan de slag!

6

1.5

Projectorganisatie VVI

6

1.6

Webkrant VVI

6

1.7

Nieuwsbrief VVI

6

2.

2009: Kennisdeling staat voorop

7

2.1

Inleiding

7

2.2

Projectplannen zijn definitief

7

2.3

Praktijkvoorbeeld: Op werkbezoek in Almelo

7

2.4

Kennis delen met alle coördinatoren Integrale Vroeghulp

7

2.5

Projectleiderbijeenkomst VVI

7

2.6

Staatssecretaris Dijksma bezoekt een VVI project

8

2.7

Praktijkvoorbeeld: Symposium over Vroeger, later en nu!

8

2.8

Nederlands Jeugd Instituut start met monitoronderzoek

8

2.9

Eenvoudig cliëntregistratie Integrale Vroeghulp beschikbaar

8

2.10

De werkconferentie ’De Tweede Helft’

9

2.11

Presentaties VVI

9

3.

2010: Het jaar van productontwikkeling

11

3.1

Inleiding

11

3.2

Het kind voorop, een visie op zorg, ondersteuning en onderwijs

11

3.3

Zorgkantoren zetten VVI op de agenda

11

3.4

Nederland Jeugd Instituut levert startfoto’s op

12

3.5

Expertmeeting bouwsteen 3: Multidisciplinair adviesplan

12

3.6

Publicaties in 2010

12

3.7

Kennis delen bij expertmeeting Zorg en Onderwijs

12

3.8

Tussenrapportage Nederlands Jeugdinstituut (NJI)

12

3.9

Maatschappelijke Business Case VVI: Het kind centraal

13

3.10

Groningen levert op!

14

3.11

Gouda als proeftuin voor D-screening

14

3.12

Internationale belangstelling

14

3.13

Kamervraag over verankering Integrale Vroeghulp

14

3.14

Vroegsignalering onder huisartsen in Noord Holland Noord

15

3.15

Presentaties VVI in 2010

16

3.16

Producten uit de pilotregio’s ter inspiratie

16

3.17

Werkconferenties in de pilotregio’s

18

4.

2011: Het jaar van borging en voortgang?

21

4.1

Inleiding

21

4.2

D-screening: Vroegtijdig signaleren van een vertraagde ontwikkeling

21

bij het jonge kind door de jeugdarts

www.vroegvoortdurendintegraal.nl

PAGINA

1


PAGINA

2

4.3

Projectleiderbijeenkomsten in 2011

21

4.4

Een reis door de wereld van de transitiebeweging

22

4.5

Rapport: Duizend bloemen bloeien

22

4.6

Publicatie: De regio centraal

22

4.7

Werkconferentie ‘De balans’

22

4.8

Advies ‘Zo vroeg mogelijk’

22

4.9

VVI op internationale conferenties

23

4.10

Handreiking voor de partners

23

4.11

Praktijkvoorbeeld in panels bespreekbaar

24

4.12

College van de toekomst

24

5.

Samenvatting door de voorzitter

27

Publicatielijst

31

Resultaten per bouwsteen, op zoek naar goede praktijkvoorbeelden

33

Ouders van jonge kinderen met een (vermoeden van een) ontwikkelingsachterstand als gevolg van verstandelijke, lichamelijke en/of zintuiglijke beperkingen (al dan niet veroorzaakt door een chronische ziekte of een stoornis in het autistisch spectrum) kampen in de eerste levensjaren van hun kind vaak met onzekerheid over zijn of haar ontwikkeling. Om ouders hulp en (preventieve) ondersteuning te bieden die aansluit op de snel veranderende hulpvragen van hun kind en van henzelf, bestaat sinds 1997 Integrale Vroeghulp (IVH). IVH is een landelijk dekkend netwerk van regionale multidisciplinaire samenwerkingsverbanden. In de periode 2008–2011 vond in het kader van het Transitieprogramma voor de Langdurende Zorg van VWS nadere uitwerking van de bestaande kennis over IVH plaats. Deze innovatie, getiteld Vroeg, Voortdurend, 1 Integraal (VVI), is gericht op de realisatie van een integrale ketenaanpak, gebaseerd op zeven bouwstenen . De innovatie VVI op de netwerken Integrale Vroeghulp beoogt dat in elke regio: 1) een ketennetwerk van vroegsignalering, integrale diagnostiek, gezinsondersteuning, onderwijs en zorg is, met erkenning van de positie van de ouders als regisseur. Ouders zijn te allen tijde de constante factor in het leven van hun kind zijn en de eerst belangrijke opvoeder; 2) een begrijpelijk en hanteerbaar adviesplan komt uit de vroegtijdige signalering en diagnostiek 3) langdurende trajectbegeleiding beschikbaar is voor ouders bij het organiseren van de passende voorzieningen, gezins- en opvoedingsondersteuning, een samenhangend aanbod van onderwijsen zorgarrangementen. In deze verantwoording voor de subsidievaststelling van VWS worden de resultaten van de innovatie VVI beschreven. Er is gekozen voor een chronologische volgorde en het verslag geeft zowel een proces als productomschrijving van de periode 2008-2011 weer. Het was geweldig om de afgelopen drie jaar de projectcoördinatie te mogen doen. Met veel gedreven, betrokken en creatieve mensen is er gewerkt aan één en hetzelfde doel en de bereidheid van iedereen was zeer groot. Ik ben enorm trots op wat er de afgelopen jaren met zoveel betrokkenen is bereikt.

Susan Osterop Projectcoördinator Vroeg, Voortdurend, Integraal

1

De zeven bouwstenen van VVI zijn: 1. Vroege signalering, 2. Multidisciplinaire diagnostiek, 3. Multidisciplinair adviesplan, 4. Advies, informatie en casemanagement, 5. Preventieve gezinsondersteuning, 6. Zorg en Onderwijs, 7. Ketennetwerk.


Inleiding

3

8 20e 0 start D

1. 2008: De start van VVI

1.1 Inleiding In september 2008 wordt gestart met de inrichting van het experiment VVI binnen het Transitieprogramma in de Langdurende Zorg (TPLZ). Samen oplossingen vinden voor ‘structurele knelpunten’ ten aanzien van de kwaliteit, de financiële in 2007. De eerste vier maanden investeert VVI in het opzetten van de projectorganisatie, het selecteren van de pilotregio’s en de projectplannen. Ook worden de begrotingen en het communicatieplan voor de komende drie jaar gemaakt. Aan enthousiasme ontbreekt het niet, iedereen wil zich graag inzetten voor de kinderen met (dreigende) beperkingen en hun ouders.

1.2 Wat eraan voorafging 2

In 2007 is de basisnotitie VVI tot stand gekomen. VVI staat voor Vroeg, Voortdurend, Integraal. Ketens van vroege signalering, diagnostiek, zorg, onderwijs en ondersteuning voor kinderen met beperkingen en hun ouders. Een plan van landelijke cliëntenorganisaties, brancheorganisaties van dienstverleners en zorginstellingen, speciaal onderwijs en zorgverzekeraars om de hulp te verbeteren aan gezinnen met een kind met een (dreigende) beperking of een chronische ziekte. In deze basisnotitie staat de kernboodschap voor de regio’s omschreven. De notitie dient als basis voor de te maken projectplannen van VVI.

1.3 VVI van start met een werkconferentie Op 22 september 2008 vindt de officiële aftrap plaats van het landelijke transitieexperiment VVI met een werkconferentie bij gehandicaptenzorgorganisatie Abrona in Huis ter Heide. De belangstelling is groot, er komen zo’n zestig mensen naar de bijeenkomst. Het belang van dit experiment wordt toegelicht door Karin de Roos (ervaringsdeskundige), Peter Vriesema (bedenker van het plan), Pieter Roelfsema (Langdurige Zorg van ministerie van VWS) en Susan Osterop (projectcoördinator).

2

Vroeg, Voortdurend, Integraal: Ketens van vroege signalering, diagnostiek, zorg, onderwijs en ondersteuning voor kinderen met beperkingen en hun ouders. Notitie. Vereniging Gehandicapten Zorg Nederland (VGN). 2007. Publicatienummer 707.169.


houdbaarheid en de maatschappelijke inbedding van succesvolle zorginnovaties. Dat is de inzet bij de aanvang van TPLZ

5

Het experiment VVI centraal September 2011

2008: De start van VVI

1.4 Pilotregio’s aan de slag! In december 2008 vinden de gesprekken plaats met de pilotregio’s. Dit is tevens een eerste kennismaking van de landelijke stuurgroep VVI met de regionale bestuurders/coördinatoren. De gesprekken worden gevoerd aan de hand van de formats (van de zeven bouwstenen van VVI) die de regio’s hebben ingevuld. Onderwerpen die tijdens de gesprekken aan de orde komen, zijn: de stand van zaken per bouwsteen; de ambities die de regio heeft; de vernieuwingen die de regio wil aanpakken. De gesprekken zijn verhelderend en leveren veel informatie op. Er wordt met de regio’s afgesproken dat ze hun plannen inhoudelijk en financieel gaan aanscherpen. Hiervoor biedt de landelijke projectcoördinator


richtlijnen.

6

De pilotregio’s in beeld

Buiten het werken aan projectplannen en begrotingen zijn de regio’s al van start gegaan met activiteiten en in 2008 komen zelfs al de eerste richtlijnen en protocollen beschikbaar voor kennisuitwisseling.

1.5 Projectorganisatie VVI De klankbordgroep van VVI bestaat uit de belangenverenigingen, brancheverenigingen en alle partners die deelnemen aan het project VVI. Zij komen minimaal 3x per jaar bij elkaar en hebben een informatieve en adviserende funtie. De stuurgroep VVI bestaat uit vertegenwoordiging van de VGN, MEE Nederland, BOSK en Zorgverzekeraars Nederland en de bedenker Peter Vriesema. De voorzitter is mr. Anton G. Renting. De stuurgroep komt maandelijks bij elkaar. Voor het project is een landelijk team opgezet. De landelijke coördinator is drs. S. (Susan) Osterop. Zij werkt sinds 2009 samen met beleidsmedewerker drs. H. (Hanne) Cools.

1.6 Webkrant VVI Wijzer worden, weten wat er speelt en kennis uitwisselen, dat kan via de webkrant van de VVI. Het experiment VVI krijgt vanuit het TPLZ-programma de mogelijkheid om een webkrant te ontwikkelen. Per januari 2009 is deze operationeel. De webkrant is bedoeld voor alle deelnemers van VVI en voor iedereen die zich betrokken voelt bij dit transitie-experiment. Het is een interactieve webkrant die gelegenheid biedt voor dialoog. Iedereen kan makkelijk artikelen aanleveren of reageren en zo op een gerichte en snelle wijze kennis en informatie uitwisselen. De webkrant is te vinden op www.vroegvoortdurendintegraal.nl.

1.7 Nieuwsbrief VVI In december 2008 komt de eerste nieuwsbrief VVI uit. Het is een digitale nieuwsbrief, die ook in druk verschijnt. De lezers zijn partners, de deelnemers in de regio’s en geïnteresseerden die het experiment willen blijven volgen. Deze nieuwsbrief verschijnt 2-3 keer per jaar en wordt gearchiveerd in de webkrant.

9en 20ni0 s del

Ken

2. 2009: Kennisdeling staat voorop

2.1 Inleiding In 2009 staan de inhoudelijke en leerdoelstellingen van VVI centraal. Het is een jaar met veel bezoeken en bijeenkomsten om kennis te delen. De pilotregio’s experimenteren en delen de resultaten met elkaar in bijeenkomsten en via een intranet

2.2 Projectplannen zijn definitief Iedere pilotregio heeft zijn doelstellingen voor de periode 2008-2010 vastgesteld en de resultaten/producten beschreven 3

per bouwsteen die ze gaan uitvoeren. Dit is voor alle regio’s samengevat in een rapport .

2.3 Praktijkvoorbeeld: Op werkbezoek in Almelo De regio Twente is één van de 11 pilotregio’s van het project Vroeg, Voortdurend, Integraal. In maart 2009 gaat een kleine delegatie van het landelijk projectteam en de redactie van vakblad Markant op bezoek bij het kinderdagcentrum (KDC) De Iemenkorf in Almelo. Binnen dit KDC is een uniek voorbeeld van ‘de observatiegroep binnen de Integrale Vroeghulp’. Dit onderdeel valt te plaatsen onder bouwsteen 2: de multidisciplinaire diagnostiek.

2.4 Kennis delen met alle coördinatoren Integrale Vroeghulp Op 17 maart 2009 organiseert MEE Nederland een bijeenkomst voor coördinatoren Integrale Vroeghulp. MEE Nederland organiseert twee keer per jaar zo’n bijeenkomst waar praktische zaken en lopende activiteiten worden doorgenomen. Daarnaast worden presentaties gegeven over relevante onderwerpen. Vanaf 2009 is VVI een structureel onderwerp in dit landelijk overleg en delen we hier de kennis uit de pilotregio’s VVI met de andere regio’s in het land.

2.5 Projectleiderbijeenkomst VVI De elf projectleiders uit de pilotregio’s komen maandelijks bij elkaar. De eerste projectleiderbijeenkomst VVI in maart 2009 is zeer geslaagd. Alle projectleiders zijn aanwezig, sommigen werken zelfs samen in een duobaan! Tijdens deze bijeenkomst spreken we over de verwachtingen, communicatie, de bouwstenen en praktische zaken. Binnen een intranet omgeving gaan de projectleiders hun kennis delen. En kennis wat beschikbaar is voor iedereen komt in de webkrant www.vroegvoortdurendintegraal.nl.

3

Samenvatting projectplannen pilotregio’s Vroeg, Voortdurend, Integraal. Landelijk team VVI. Maart 2009.


omgeving. En zij worden gemonitord. Kortom een bewogen jaar!

7



2.6 Staatssecretaris Dijksma bezoekt een VVI project Op maandag 2 februari 2009 brengt (voormalig) staatssecretaris Sharon Dijksma van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OC&W) een werkbezoek aan het Centrum voor Onderwijs, Dagbegeleiding en Gezinsondersteuning (CODG) ‘Maricja/De Wingerd’ in Tolbert (Groningen). Het CODG is een uniek project waarbij onderwijs van de Wingerd én zorgactiviteiten van De Zijlen worden gecombineerd. Het project past ook in het beleid van Dijksma rond de introductie van de brede school waarbij sprake is van samenwerking tussen onderwijs, zorg en buitenschoolse activiteiten. Het CODG ‘Maricja/De Wingerd’ is één van de succesvolle voorlopers binnen het landelijke project VVI. Een twintigtal genodigden bestaande uit gasten van OC&W, stuurgroepleden van het project Integratie, Diagnostiek, Zorg en Onderwijs (IDZO), oud-PvdA-Kamerlid Marjo van Dijken en stuurgroep-


leden van VVI wonen dit werkbezoek bij. Er worden drie presentaties gegeven met aansluitend een rondleiding. De staats-

8

secretaris kan zo met eigen ogen zien hoe vorm aan wordt gegeven aan de samenwerking tussen onderwijs en zorg. De stuurgroep VVI gaat met het ministerie van Onderwijs vervolgafspraken maken en de andere ministeries hierbij betrekken.

2.7 Praktijkvoorbeeld: Symposium over Vroeger, later en nu! Integrale Vroeghulp West Brabant houdt op 15 juni 2009 een minisymposium met de titel: Vroeg, later en nu! In het kader van VVI is voor deze pilotregio het uitbreiden van het ketennetwerk voor de kinderen met beperkingen van vier naar zeven jaar de uitdaging voor de toekomst. Tijdens dit symposium wordt het regionale netwerk geïnformeerd over de plannen VVI. Gastsprekers maken het mede tot een geslaagde middag.

2.8 Nederlands Jeugd Instituut start met monitoronderzoek Op verzoek van de stuurgroep VVI formuleert het Nederland Jeugd Instituut (NJI), in samenwerking met de Universiteit Utrecht, een onderzoeksvoorstel voor VVI. Het doel van dit onderzoek is om de ontwikkelingen binnen de regio’s te monitoren. Er is gekozen voor een descriptief onderzoek waarin wordt beschreven in hoeverre pilotregio’s vooruitgang boeken. Maar ook de wijze waarop de pilotregio’s de ketensamenwerking op de verschillende bouwstenen vormgeven, komt aan de orde. De volgende onderzoeksvragen zijn geformuleerd: 1. In hoeverre zijn de regionale projectdoelen op de bouwstenen gerealiseerd? 2. Wat zijn de meest succesvolle wijzen om de doelen te behalen? 3. Welke protocollen/methodieken/richtlijnen zijn geschikt om ingezet te worden in andere (niet bij dit project betrokken) regio’s? Aan het einde van de onderzoeksperiode volgt een schriftelijke rapportage van de bevindingen. De looptijd van dit monitoronderzoek (voorjaar 2009-eind 2010) geeft onvoldoende mogelijkheid voor het doen van een wetenschappelijk relevante en verantwoorde effectmeting.

2.9 Eenvoudig cliëntregistratie Integrale Vroeghulp beschikbaar Hoeveel cliënten maken per jaar gebruik van uw diensten? Wat is de gemiddelde leeftijd? Hoe zijn de cliënten per gemeente verdeeld? Hoe lang is de wachttijd? De antwoorden op deze vragen zijn makkelijk te halen uit een eenvoudig cliëntregistratiesysteem. In september 2009 hebben alle netwerken Integrale Vroeghulp een dergelijk cliëntregistratiesysteem ontvangen van MEE Nederland.



Het systeem bestaat uit een cd-rom met hierop een Excel-bestand met basisgegevens. Hierop kan nog maatwerk verricht worden. Ook behoren er twee snelkaarten bij met een korte uitleg hoe het systeem gebruikt kan worden. Kortom, zo simpel mogelijk om er snel mee aan de slag te kunnen.

2.10 De werkconferentie ‘De Tweede Helft’ Op 1 december 2009 vindt op de locatie de Glazen Ruimte in Maarssen de werkconferentie VVI ‘De Tweede Helft’ plaats. De hele dag wordt er creatief gewerkt aan het opmaken van de balans van het eerste jaar VVI en kijken we vooruit naar 2010. De ochtend begint met een kenniscarrousel. Hierin kunnen de deelnemers langs zeven presentaties lopen en informatie halen. Kennis delen staat hier voorop. Hierna gaan alle deelnemers zelf aan de slag met de opdracht om te kijken naar de toekomst. Bijzondere resultaten worden behaald door een reflectie aan de overeenkomsten en ideeën kenbaar te maken. In het middagprogramma gaan teams met verschillende thema's aan de slag. Aan de orde komen thema’s als regionale borging, samenwerking, regie bij ouders, onderwijs, preventie en de maatschappelijke baten van VVI. Dit levert veel input op en dit wordt weer met elkaar gedeeld. De resultaten van deze dag zijn beschreven in een pamflet ‘De Tweede Helft’.

2.11 Presentaties VVI Het landelijke team VVI wordt regelmatig gevraagd om een presentatie te geven. Dit kan zijn in de regio’s, maar ook de landelijke partners willen graag geïnformeerd blijven. In 2009 komt het landelijk team onder andere bij: MEE Nederland, coördinatorenoverleg maart/september 2009 TPLZ, 2009 ZN en zorgkantoren, februari 2009 Posterpresentatie Jeugd in Onderzoek, mei 2009 Zorgkantoor Achmea, augustus 2009 Sigra Amsterdam, november 2009 Kinderrevalidatie, december 2009


hand van de zeven bouwstenen en vervolgens in groepjes de verschillen,

9

10ikkeling 20 tontw

c Produ

3. 2010: Het jaar van productontwikkeling

Het jaar 2010 is om alle kennis om te zetten naar producten om kennis te delen. Kennis komt beschikbaar voor implementatie, borging en opschaling. Het blijft moeilijk dat in de regio’s verschillende werkwijzes van Integrale Vroeghulp zijn. Het ligt voor de hand te gaan werken aan richtlijnen voor uniformiteit in de werkwijze van Integrale Vroeghulp.

3.2 Het kind voorop, een visie op zorg, ondersteuning en onderwijs Het Vroeg, Voortdurend, Integraal (VVI) pamflet “Het kind voorop, een visie op zorg, ondersteuning en onderwijs” is in 2010 speciaal geschreven voor de ministeries van VWS, OC&W en Jeugd en Gezin. Met dit pamflet wordt aan hen gevraagd om de knelpunten, beschreven in dit pamflet, van oplossingsrichtingen te voorzien. Dit door in gezamenlijkheid de keten van de zorg, gezinsondersteuning en onderwijs voor kinderen met een beperking te optimaliseren. Het kan en mag niet zo zijn dat ouders hinder ondervinden van systemen en regels die juist bedacht zijn om zorg en onderwijs te verbeteren. Zorg en onderwijs in samenhang organiseren is nodig waarbij het belang van het kind voorop staat. Het Experiment VVI werkt hieraan door ketenzorg te ontwikkelen, te onderzoeken en te komen tot landelijke resultaten.


3.1 Inleiding

11

3.3 Zorgkantoren zetten VVI op de agenda Op 18 februari 2010 vindt een bijeenkomst met zorgkantoren plaats bij Zorgverzekeraars Nederland (ZN). De zorgkantoren uit de pilotregio’s VVI zijn hiervoor uitgenodigd. Aanwezig zijn zorgkantoor Friesland, CZ (zorgkantoor Zuidoost Brabant), zorgkantoor Tilburg (UVIT) en Achmea (zorgkantoor Rotterdam en zorgkantoor voor landelijk project). De betrokkenheid van de regionale zorgkantoren is op uitvoerend niveau verschillend. Dit heeft ook te maken met welke bouwsteen in de pilot wordt ontwikkeld. Een voorbeeld is de steun van het zorgkantoor Tilburg in de regio door innovatiegelden beschikbaar te stellen voor een experiment over langdurige trajectbegeleiding (bouwsteen 4) en preventieve gezinsondersteuning (bouwsteen 5). Zorgverzekeraars Nederland en de zorgkantoren staan op het standpunt dat de coördinatie bij MEE in goede handen is; zij zijn een onafhankelijke partij en staan en werken aan de kant van ouders. Motivatie zorgkantoor Tilburg: Zowel het versterken van de positie en de eigen regie van de cliënt als ook een betere prijs-kwaliteitverhouding zijn van belang voor het zorgkantoor: “Langdurige trajectbegeleiding bij dementie heeft zijn meerwaarde wel bewezen. Wij betalen nu mee aan een pilot langdurige trajectbegeleiding met kinderen, omdat we voor beide aspecten (inhoudelijk en financieel) onze positieve verwachtingen willen kunnen onderbouwen. Uiteindelijk streven we naar structurele, landelijke financiering”.



3.4 Nederland Jeugd Instituut levert startfoto’s op Het Nederland Jeugd Instituut (NJI) monitort de pilotregio’s VVI. De eerste fase is in 2010 afgerond en resul4 teert in een publicatie van ‘de startfoto’s’ van de 11 pilotregio’s. Hierin staat wat de situatie in de regio bij de start van hun experimentfase VVI was en waarop doelen en resultaten gebaseerd zijn. Een vervolg op deze startfoto’s zijn de monitor op de voortgang en de monitor op de werkwijze die verder in 2010 plaatsvinden.

3.5 Expertmeeting bouwsteen 3: Multidisciplinair adviesplan In een expertmeeting begin 2010 bepalen het landelijke team en de projectleiders VVI uit de pilotregio’s de uitgangspunten voor bouwsteen 3: het Multidisciplinair Adviesplan. Welke stappen doorloopt een team met de ouders voordat zij een plan in handen hebben, wat gebeurt er daarna, wie doet wat, wie volgt de voortgang? Wat moet er in staan opdat indicatiestellers moeiteloos met het advies aan het werk kunnen en dubbel werk voorkomen wordt? De eerste aanzet voor een uniforme werkwijze en richtlijnen zijn in ontwikkeling.


3.6 Publicaties in 2010

12

Vroeg, Voortdurend, Integraal wordt steeds vaker genoemd als voorbeeldproject of bij aanbevelingen. Hieronder staan een aantal publicaties waar VVI als voorbeeld in genoemd is. In 2010 verscheen in boekvorm De winst van maatwerk. Je kunt er niet vroeg genoeg bij zijn. Dit is de titel van een advies over de participatie van jongeren met ontwikkelings- of gedragsstoornissen. De SER brengt dit advies uit aan (voormalig) minister Rouvoet. In het boek Ketenzorg, Praktijk in perspectief worden regionale experimenten benoemd in het kader van ketensamenhang bij zorg en participatie met als voorbeeld het gezin met een gehandicapt kind. In de publicatie Van cijfers naar mensen. De hardnekkige wachtlijst in de zorg voor LVG-jeugd in de AWBZ wordt VVI benoemd als goed voorbeeld van een werkwijze waar men probeert zo vroeg mogelijk (potentiële) probleemsituaties op te sporen.

3.7 Kennis delen bij expertmeeting Zorg en Onderwijs In een expertmeeting ‘Zorg en Onderwijs’ delen de projectleiders VVI hun kennis met elkaar. Er zijn uiteenlopende voorbeelden van hoe je het onderwijsveld bij je samenwerkingverband Integrale Vroeghulp kunt betrekken. Alles draait hierbij om de nauwe samenwerking tussen twee ketens: zorg en onderwijs. Eén van de innovaties van VVI is de doelgroep van 0-4 jaar uit te breiden naar 0-7 jaar. De regio Friesland werkt al langer met deze leeftijdsuitbreiding. Ze kunnen de onderwijsexpertise niet meer missen. “En ook de 4 jarigen hebben bijna altijd een onderwijsvraag! Wonderlijk dat die aansluiting niet eerder voor iedereen geregeld is”.

3.8 Tussenrapportage Nederlands Jeugdinstituut (NJI) Het monitoronderzoek door het NJI loopt voorspoedig. In een tussenrapportage in juli 2010 is verslag gedaan van de eerste ronde bij de pilotregio’s. Onderzoeker Anne Addink: “We hebben er voor gekozen om de bevindingen in het tussenrapport per bouwsteen te beschrijven. Op deze manier wordt niet alleen op regionaal niveau maar ook op landelijk niveau de stand van zaken op de bouwstenen zichtbaar. Per bouwsteen wordt

4

De start van Vroeg, Voortdurend, Integraal. Werken aan bouwstenen! De beginsituatie van elf regio’s in beeld. A. Addink & R. Schouten (Nederlands Jeugdinstituut). Maart 2010.



door de pilotregio’s aan onderling verschillende doelen gewerkt. Voor de meeste doelen geldt dat de voorwaarden zijn gerealiseerd en dat voorgenomen activiteiten worden uitgevoerd. In deze fase van het onderzoek kunnen nog geen conclusies worden getrokken met betrekking tot de onderzoeksvragen. Zichtbaar wordt wel dat de pilotregio’s de ontwikkelingen op de bouwstenen op verschillende manieren vormgeven”. In september en oktober 2010 worden de monitoren op de werkwijze en de voortgang een tweede keer afgenomen. Begin 2011 zal het eindrapport verschijnen.

Door haar vernieuwende aanpak ontwikkelt VVI gaandeweg een meer cliëntgerichte, toegankelijke en betaalbare zorg en ondersteuning aan gezinnen met van jonge kinderen met een (vermoeden van een) ontwikkelingsachterstand als gevolg van verstandelijke, lichamelijke en/of zintuiglijke beperkingen, chronische ziekte of gedragsproblemen. Juist vanwege de preventieve component en de effecten op langere termijn van deze innovatie, is het lastig om vooraf de totale impact scherp in beeld te brengen. Beslissers willen niet alleen een goed beeld van de inhoud, maar ook van de opbrengsten, effecten en kosten van deze nieuwe zorgvorm. Daarom verschijnt in 2010 een Maatschappelijke Businesscase (mBC) met een horizon van vijf jaar, waarin een gestructureerde afweging van de kosten en baten is gemaakt.

Preventie bespaart kosten op langere termijn De kosten en baten van VVI zijn ingeschat en gekwantificeerd door middel van onderzoek, literatuur, aannames en raadpleging van experts. Dit is afgezet tegen de huidige producten en diensten van de bestaande netwerken Integrale Vroeghulp waarop de innovatie wordt toegepast. Vroegtijdige preventieve maatregelen zoals opvoedingsondersteuning, gezinsbegeleiding of vaardigheidstrainingen van ouders en/of kinderen verhoogt de kans op een betere kwaliteit van leven en welzijn van het kind. Preventie kan overbelasting van de gezinssituatie voorkomen, waarmee intramurale zorg of intensievere vormen van therapie worden voorkomen. In plaats van individuele inspanningen op organisatorisch niveau, stimuleert VVI een beter op elkaar afgestemde keten met daarin gezamenlijke keteninspanningen. Dit leidt tot 5 een gelijkvormig en samenhangend kader, gebaseerd op zeven bouwstenen . Baten hoger dan de kosten De mBC schetst een positief beeld van de toekomst. De maatschappelijke opbrengsten in het volwassen VVI-model (vanaf 2016) zijn hoger dan de kosten. Voor iedere geïnvesteerde 0,68 euro wordt € 1,- terugverdiend. De baten in 2030 zijn ten minste opgelopen tot ruim 186 miljoen per jaar. VVI blijkt vooral een kwestie van een lange adem, die zowel voor de doelgroep als de maatschappij op termijn veel oplevert. Van de mBC – VVI is een verkorte en een uitgebreide versie verschenen in juli 2010. Beide zijn te downloaden via de webkrant van VVI: www.vroegvoortdurendintegraal.nl

5

De zeven bouwstenen van VVI zijn: 1. Vroege signalering, 2. Multidisciplinaire diagnostiek, 3. Multidisciplinair adviesplan, 4. Advies, informatie en casemanagement, 5. Preventieve gezinsondersteuning, 6. Zorg en Onderwijs, 7. Ketennetwerk.


3.9 Maatschappelijke Business Case VVI: Het kind centraal

13




3.10 Groningen levert op!

14

Het project ‘Onderwijs, zorg en gezinsondersteuning voor alle kinderen met een beperking’ in de provincie Groningen is overgedragen naar het Provinciaal Platform Onderwijs Zorg. Hiermee is het project afgerond en wordt vanuit het platform een structurele vorm van ondersteuning geboden. De uitreiking van de CODG-map (Centra voor Onderwijs Dagbegeleiding en Gezinsondersteuning) wordt op 19 mei 2010 tijdens een feestelijke gelegenheid bij Visio in Haren overhandigd aan de gedeputeerde dhr. De Bruijne en mw. Groeneveld van Menzis. Het landelijk team VVI krijgt de CODG-map ook uitgereikt en kan deze kennis verspreiden naar andere regio’s. De CODG-map bevat informatie over de vorm van samenwerking, zorgen onderwijsarrangementen en over het opstellen van een handelingsplan met zorgprofielen en leerlijnen. Binnen het model CODG is de preventieve gezinsondersteuning essentieel. NOVO heeft een nieuw model ontwikkeld waarvan de voorpublicatie ook op 19 mei symbolisch is overhandigd aan de voorzitter van de Groningse stuurgroep mw. Hetty de With (bestuurder de Zijlen) en aan het landelijk VVI. De laatste hand wordt gelegd aan het boek: Aangeboren of aangeleerd? Gezonde ontwikkeling als ‘medicijn’ bij kinderen met ontwikkelingsstoornissen.

3.11 Gouda als proeftuin voor D-screening Op 15 juni 2010 gaat de pilotstudie D-screening (Developmental-screening) van start. TNO gaat - met Gouda als proeftuin - aan de slag om de D-screening in te voeren in de jeugdgezondheidszorg. Op het consultatiebureau wordt bij de gebruikelijke bezoeken de ontwikkeling van een kind onderzocht. In dit eerste kleinschalig vergelijkend onderzoek wordt onderzocht of met de D-screening kinderen eerder verwezen kunnen worden dan met de gebruikelijke werkwijze op het consultatiebureau. De verwachting is dat de D-screening de professionals ondersteunt bij het (eerder) bespreekbaar maken van de ontwikkeling van een kind en bij het bepalen van het verdere beleid. Het uiteindelijke doel is om kinderen eerder toegang te verlenen tot de juiste vorm van zorg. Eind 2010 loopt deze pilotstudie af en begin 2011 levert TNO een rapport op.

3.12 Internationale belangstelling Van 25 juli tot 30 juli 2010 is er een delegatie uit de Oekraine op bezoek. Het bezoek wordt georganiseerd door Pameijer, Steinmetz de Compaan en SOFT Tulip. e De Oekraïners hebben een vol programma en op de 28 juli resulteert dit in een bezoek aan het ministerie van VWS. Als onderwerp staat hier Early Intervention centraal. Het is dan ook bijzonder leuk dat VVI en de BOSK een presentatie mogen geven. Aansluitend wordt een presentatie gegeven door VWS, directie Langdurende Zorg en Jeugd en Gezin.

3.13 Kamervraag over verankering Integrale Vroeghulp Tijdens het debat over de begroting van VWS in november 2010 wordt er vanuit de Tweede Kamer een vraag gesteld aan de minister en staatssecretaris van VWS over de verankering van Integrale Vroeghulp. Door deze Kamervraag over Integrale Vroeghulp komt ook de innovatie VVI in het debat aan de orde.



Antwoord op de vraag van het kamerlid Uitslag (CDA) over Integrale Vroeghulp: “Integrale Vroeghulp is een onafhankelijk multidisciplinair regionaal samenwerkingsverband van verschillende organisaties rondom kinderen van 0-7 jaar. Dit samenwerkingsverband biedt vroegsignalering, integrale diagnostiek, gezinsondersteuning, onderwijs en zorg. In 2009 is een landelijk stimuleringsprogramma van start gegaan waarin Integrale Vroeghulp nadrukkelijk een plaats heeft: Vroeg, Voortdurend, Integraal (VVI). Dit programma is onderdeel van het Transitieprogramma in de Langdurige Zorg. Omdat ketenaanpak een belangrijk kenmerk van Integrale Vroeghulp is, sta ik erg positief tegenover Integrale Vroeghulp. Ik ga een kleine commissie instellen om mij te adviseren over de verdere verankering van Integrale Vroeghulp.”

Binnen de pilot VVI heeft de regio Noord Holland Noord een onderzoek laten uitvoeren onder huisartsen. Het rapport 'Vroeg signaleren en verwijzen bij een (vermoedelijke) ontwikkelingsachterstand (0-7 jaar)' is eind 2010 opgeleverd. De betrokken organisaties bij dit online-onderzoek zijn: Integrale Vroeghulp Noord Holland Noord, MEE Noordwest-Holland, GGD Hollands Noorden (jeugdgezondheidszorg) en de Stichting Deskundigheidsbevordering en ondersteuning Kwaliteitsbeleid huisartsenpraktijken Noordwest Nederland (www.DOKh.nl). Eén van de bevindingen van het rapport is dat huisartsen regelmatig (vermoedelijke) ontwikkelingsachterstanden bij jonge kinderen signaleren, maar dat ze ook aangeven over meer kennis en kunde te willen beschikken. Vooral om het complexe gebied van gedrag en stoornis op zeer vroege leeftijd te kunnen doorgronden, vragen huisartsen om goede screeningsinstrumenten en casuïstiek. Het rapport is voor Integrale Vroeghulp Noord Holland Noord aanleiding om een actieplan op te stellen waarmee antwoord gezocht wordt op vragen en wensen vanuit de huisartsen. MEE Nederland ondersteunt om het plan hogerop te tillen en resultaten bij de Landelijke Huisartsen Vereniging te bespreken.


3.14 Vroegsignalering onder huisartsen in Noord Holland Noord

15



3.15 Presentaties VVI in 2010 Het landelijke team VVI wordt regelmatig gevraagd om een presentatie te geven. Dit kan zijn in de regio’s, maar ook de landelijke partners willen graag geïnformeerd blijven. In 2010 komt het landelijk team onder andere bij: Symposium kinderrevalidatie op het goede spoor!, 18 maart 2010 Adviescommissie Jeugd, VGN, 20 september 2010 MEE Nederland, coördinatorenoverleg 16 maart en 21 september 2010 MEE Noord Holland Noord, 2010 Stuurgroep MEE Midden Brabant, 2010 Ministerie VWS, 2010

3.16 Producten uit de pilotregio’s ter inspiratie


Eind 2010 komen een aantal uitgaven van boekjes/dvd beschikbaar voor landelijk gebruik. Hierin zijn de ervaringen van de afgelopen jaren verwerkt en in elk product staan de kinderen en ouders centraal.

16

a) Ervaringsverhalen hoe Integrale Vroeghulp en onderwijs elkaar versterken Dit boekje is ontwikkeld door Integrale Vroeghulp Noord Holland Noord. Het gaat over kinderen met een ontwikkelingsachterstand binnen de zorg en het onderwijs. Het geeft inzicht in de betekenis en meerwaarde die Integrale Vroeghulp aan de ouders van deze kinderen kan bieden. b) Ik ben gewoon bijzonder Kinderen en ouders staan centraal in dit boekje dat is ontwikkeld door Stichting Vroeghulp Rotterdam. Hun verhalen maken duidelijk waar de afgelopen twee jaar dankzij het project VVI de aandacht naar is uitgegaan. Aan de hand van tien deelprojecten vertellen hun verhalen wat er in Rotterdam Rijnmond voor ouders met kinderen van 0–7 jaar is opgezet, verbeterd of welke zorgpunten nog steeds de aandacht vragen.

c) Herken ESM! Herken ESM! is een cursus voor leidsters en pedagogisch medewerkers van kinderdagverblijven en peuterspeelzalen over ‘signaleren en aanpakken van ernstige spraak/taal moeilijkheden (ESM) bij peuters’, ontwikkeld door Simea (www.simea.nl). De cursus kan aangepast worden voor leerkrachten van de onderbouw van het basisonderwijs. Pedagogisch medewerkers zijn bepalend voor de kwaliteit van de kinderopvang. Zij zorgen ervoor dat kinderen gestimuleerd worden om zich te ontwikkelen op alle gebieden, zo ook op het gebied van de spraak en taal. Aanmelden voor de cursus kan via [email protected]



Voortdurende zorg Coördinator Integrale Vroeghulp: “Voortdurende zorg wordt in een doorlopende lijn door meerdere hulpverleners geboden. Ouders komen bij ons op intakegesprek en wij verzamelen gegevens over het kind en het gezin. Vervolgens wordt het kind in het multidisciplinair kernteam besproken en maken we een hulpverleningsplan. Daarbij houden we steeds contact met de ouders, zodat we de juiste dingen doen en hun vraag centraal houden. Wanneer we de juiste plek voor een kind hebben gevonden en ouders tevreden zijn, dragen wij het kind warm over naar de vervolginstelling.” Teamwork over de grenzen heen Over de samenwerking binnen het kernteam vertelt één van de zeven kinderartsen: “Als kinderarts werk ik ook in het kernteam van Integrale Vroeghulp. Alle teamleden zijn gemotiveerd om het beste advies te geven. Daar schuilt overigens een zeker risico in. Iedereen is gewend op een bepaalde manier te werken. Wij, hulpverleners, denken altijd dat wij het op de beste manier doen. Door met anderen samen te werken, moet je iets inleveren. Van jezelf, maar ook van je eigen werkwijze. Het is belangrijk met elkaar in gesprek te blijven en te beseffen dat het meerwaarde heeft wat je als team doet. Dat moet je ook naar je eigen organisatie communiceren: aantonen dat het meerwaarde heeft voor kinderen. Binnen het team moet de stem van de verschillende organisaties wel herkenbaar blijven, zodat je nog beter op elkaar afstemt.” Breed naar een kind kijken Intern Begeleider basisschool: “Integrale Vroeghulp kijkt heel breed en schakelt meerdere disciplines in. Als een gezin dat nodig heeft, helpt een zorgcoördinator ook om maatschappelijke dienstverlening of een andere instantie hulp te laten verlenen. Er is dus niet alleen hulp voor school, maar ook voor de begeleiding van ouders thuis bij de opvoeding.”


d) Inspiratieboek ‘Samenwerken vanuit de basis’ De pilotregio Midden Brabant ontwikkelt tijdens de experimentfase een ‘inspiratieboek’ voor alle ketenpartners die kinderen met ontwikkelingsproblemen begeleiden of (kunnen) signaleren. Het boek roept betrokken organisaties, hulpverleners en specialisten op om beter, intensiever en in samenspraak met ouders op basis van ‘1gezin 1plan’ samen te gaan werken. Het geeft een compleet overzicht van en toelichting op de bouwstenen van de VVI-keten en geeft een stem en een gezicht aan alle betrokkenen, van coördinator tot intern begeleider, van ouder tot kinderarts. Het boek (en bijbehorende dvd) inspireert en faciliteert alle betrokkenen om vroeg, voortdurend en integraal naar deze kinderen om te kijken en hen gezamenlijk deskundig verder te helpen.

17



3.17 Werkconferenties in de pilotregio’s De laatste maanden van 2010 zijn veel pilotregio’s geïnspireerd om een werkconferentie te organiseren. Dit is ook het moment om het regionale netwerk te informeren over de resultaten in de regio’s. Voor sommigen zelf het moment suprême om ter plekke met de partners nieuwe convenanten te ondertekenen. Hieronder een korte impressie wat eind 2010 plaatsvindt.


a) Ketensamenwerking: een kans voor ieder kind In Zuid-Limburg zijn ze trots op ‘een professionalisering van een netwerk’, dit is het resultaat van wat VVI de afgelopen twee jaar heeft opgeleverd. Tijdens hun symposium eind 2010 staat centraal dat iedere ouder zou willen dat zijn kind een kans krijgt! Voor en door ouders worden kansen en knelpunten benoemd.

18

b) Conferentie Vroeghulp Zuidoost Brabant Tijdens de slotconferentie Vroeghulp Zuidoost Brabant in 2010 worden de resultaten van het project VVI gepresenteerd aan het regionale netwerk. Het convenant Vroeghulp wordt door alle netwerkpartners ondertekend. In 2011 wordt het convenant nader uitgewerkt met een werkplan, begrotings- en financieringsplan. c) Werkconferentie 1 + 1 = 3 Integrale Vroeghulp West- Brabant organiseert eind 2010 het minisymposium 1+1=3. Dit symposium is voor professionals die werken met de doelgroep 0-7 jaar in de regio West Brabant. De titel verwijst naar de meerwaarde van de samenwerking tussen onderwijs en zorg. Het thema ‘samenwerking ten behoeve van ‘vroegsignalering’ loopt als een rode draad door het ochtendvullende programma. d) De meerwaarde van ketensamenwerking Na een discussie over de meerwaarde van ketensamenwerking en de presentatie van de resultaten van VVI uit de regio Twente is het ‘moment suprême’ daar. De zeventien deelnemende organisaties van het regionale netwerk Integrale Vroeghulp in Twente tekenen voor een ketensamenwerking met de innovatie VVI. e) Kennis delen is kennis vermenigvuldigen Na bijna twee jaar met elkaar gewerkt te hebben aan het project Vroeg, Voortdurend, Integraal, gaan in november 2010 de samenwerkingspartners, casemanagers en andere betrokken uit de regio Gelderse Poort de resultaten bespreken. En er is veel bereikt! Hoogtepunt van de middag is de ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst voor ketenpartners door een tiental bestuurders. f) Vroegsignalering speerpunt in Midden Holland Onder het motto ‘kansen en beperkingen van vroegsignalering van kinderen met een ontwikkelingsachterstand’ biedt de Integrale Vroeghulp het regionale netwerk een middagvullend programma aan. Ook worden drie best-practices voor de regio gepresenteerd.

20en1vo1ortgang

ng Borgi

4. 2011: Het jaar van borging en voortgang?

Is 2011 het jaar van de waarheid? Er is enige verlenging voor het experiment VVI. Het Transitieprogramma in de Langdurende Zorg loopt in februari 2011 wel ten einde, de support vanuit dit programma vervalt, maar gelukkig kan VVI nog op eigen kracht door. De subsidie van VWS maakt dit ook mogelijk. Maar 2011 is wel het jaar van de waarheid: is VVI een tijdelijk project of komt er continuïteit voor de toekomst?

4.2 D-screening: Vroegtijdig signaleren van een vertraagde ontwikkeling bij het jonge kind door de jeugdarts In een pilotstudie hebben jeugdartsen in Midden Holland bij 350 kinderen een screening uitgevoerd met het door TNO ontwikkelde D(evelopmental)-screeningsinstrument. Dit is een thermometer die het risico weergeeft op een ontwikkelingsachterstand op latere leeftijd. Dit risico wordt geschat op basis van het Van Wiechenonderzoek en achtergrondkenmerken. De thermometer is opgedeeld in drie gebieden, respectievelijk: geen (groen), verhoogd (geel), of duidelijk verhoogd risico (oranje). Als de uitslag geel of oranje was wordt tegen de ouders gezegd: “We willen graag van u horen hoe uw kind zich thuis ontwikkelt. Dit is mogelijk met een vragenlijst met spelopdrachtjes, de ASQ (de Ages and Stages Questionnaire)”. De arts geeft vervolgens de ASQ mee en bespreekt tijdens een extra consult de uitslag. Op basis hiervan wordt besloten tot: geen vervolgactie, een extra consult bij GZ-psycholoog of een verwijzing. De GZ-psycholoog neemt een uitgebreide ontwikkelingstest af op het consultatiebureau. De resultaten van de gescreende kinderen worden vergeleken met 252 kinderen die op gebruikelijke werkwijze worden gezien. Met enige voorzichtigheid vanwege kleine aantallen, kan geconcludeerd worden dat de D-screening - en het daarbij behorende vervolgtraject - tot meer verwijzingen leiden vanwege een vertraagde ontwikkeling dan de gebruikelijke werkwijze. De D-screening blijkt daardoor een veelbelovend hulpmiddel om kinderen met een verhoogd risico op een ontwikkelingsachterstand vroegtijdig te signaleren en om, samen met het vervolgtraject, 6 ouders te motiveren voor een diagnostisch en/of interventietraject. Het volledig rapport is januari 2011 opgeleverd.

4.3 Projectleidersbijeenkomsten in 2011 In februari 2011 gaan we opnieuw van start met projectleiderbijeenkomsten voor de pilotregio’s VVI. Hierin staan discussies en ervaringen over samenwerking met de Centra Jeugd en Gezin centraal. Hoe gaan we een eindfoto maken van de pilotregio’s? Uiteraard worden er ook veel ervaringen met elkaar gedeeld. Tot en met juni 2011 komen we iedere maand bij elkaar om kennis te delen.

6

Pilotstudie D-screening: screening op ontwikkelingsachterstand bij het jonge kind, uitgevoerd door de jeugdarts. E. Dusseldorp, M.M. Boere-Boonekamp, E. Coenen-van Vroonhoven (TNO). Januari 2011.


4.1 Inleiding

21



4.4 Een reis door de wereld van de transitiebeweging Op 17 februari 2011 vindt er een reis plaats door de wereld van de transitiebeweging. Op het symposium ‘Ik ga op reis en neem mee’ zijn veranderaars en beleidsmakers in de zorg aanwezig om met elkaar de lessen en de ervaringen van het Transitieprogramma te delen. Het landelijk team VVI is onderdeel van het reisgezelschap. In een ’halte’ tonen zij alle producten van VVI. Deze dag is tevens een afsluiting van het Transitieprogramma in de Langdurende Zorg.

4.5 Rapport: Duizend bloemen bloeien 7


In het rapport : ‘Duizend bloemen bloeien: op weg naar een samenhangend boeket’, wordt verslag gedaan van een monitoronderzoek naar de pilot Vroeg, Voortdurend, Integraal (VVI). Het doel van VVI is verbetering in de ketens van vroege signalering, diagnostiek, zorg, onderwijs en ondersteuning voor kinderen met beperkingen en hun gezin. Met behulp van twee monitorinstrumenten zijn ontwikkelingen binnen de pilotregio’s gevolgd. In dit rapport worden de resultaten van de monitoring van elf proefregio's beschreven. Het Nederlands Jeugdinstituut heeft de studie verricht in opdracht van de stuurgroep Vroeg, Voortdurend, Integraal.

22

4.6 Publicatie: De regio centraal Een boekje over 'de balans' van de elf pilotregio's die in de periode van 2008-2011 uitvoering hebben gegeven aan het project Vroeg, Voortdurend, Integraal. Dit boekje geeft een overzicht van het proces dat de ketennetwerken sinds de start van de pilots hebben doorlopen. Elke pilotregio wordt per bouwsteen omschreven met hierop hun innovaties en resultaten.

4.7 Werkconferentie ‘De balans’ 26 mei 2011 is weer een speciale dag. Na twee eerdere werkconferenties en na bijna drie jaar hard werken in elf pilotregio’s is de werkconferentie ‘De balans’. Een dag om uitgebreid stil te staan bij de behaalde resultaten. Als alles wat in de regio’s geïnitieerd is een voorbode is van het vervolg, dan is er goede hoop dat we deze opwaartse lijn kunnen vasthouden. En hopen we dat met de innovatie VVI op de netwerken Integrale Vroeghulp echt en blijvend het verschil te kunnen maken voor deze kwetsbare groep kinderen, hun ouders en de professionals die met hen op levensreis mogen. Het is een boeiende dag met verschillende werkvormen. Er wordt een nieuwe animatie over VVI getoond, hierna volgen er presentaties. In het VVI kenniscafé wordt goed doorgepraat over uiteenlopende onderwerpen. En in de middag wordt in een debat naar de toekomst gekeken. Voordat de gasten naar huis gaan, krijgen ze een exemplaar van De regio centraal, de balans van elf pilotregio’s overhandigd.

4.8 Advies ‘Zo vroeg mogelijk8’ De heer Chiel Bos is voorzitter geweest van de projectgroep VVI-beleidsdirecties, bestaande uit vertegenwoordigers van de stuurgroep VVI en de beleids-directies DMO, DJZ, DLZ en JOZ/OCW. Deze commissie start per 1 januari 2011 en eindigt 1 juni 2011.

7

Duizend bloemen bloeien: op weg naar een samenhangend boeket. Eindrapport van het monitoronderzoek naar de bouwsteenontwikkeling Vroeg, Voortdurend, Integraal. A. Addink, M. Balledux, E. Geurts. Nederland Jeugdinstituut, Januari 2011. 8 Zo vroeg mogelijk. Advies en aanbevelingen bij de verankering van Integrale Vroeghulp met de innovatie VVI. C. Bos, Chiel Bos Advies Bussum. Mei 2011.



Op woensdag 8 juni overhandigt Chiel Bos (in het bijzijn van stuurgroepleden VVI en vertegenwoordigers vanuit VWS) het adviesrapport Zo vroeg mogelijk aan Marcelis Boereboom, directeur-generaal Langdurige Zorg. Hij neemt dit advies in ontvangst namens de bewindslieden van de ministeries van VWS en OCW.

Inhoud advies Het advies omvat een viertal aandachtsgebieden, namelijk de verspreiding/verankering van de innovaties van VVI in de netwerken Integrale Vroeghulp, de inbedding van de innovatie binnen de plannen van stelselwijziging, de condities die dit aan de regionale samenwerking stelt en een voorstel voor de regie van de ketenorganisatie. Voor de korte termijn wordt gepleit voor een klein, maar slagvaardig landelijk coördinatieteam in de vorm van een college VVI, voor de komende drie jaar. Dit college faciliteert mede met het oog op de nieuwe stelsels voor jeugdzorg en passend onderwijs alle betrokken partijen om de innovaties uit de pilots in alle regio’s te implementeren.

4.9 VVI op internationale conferenties Al enkele jaren gaat Noor van Loen (BOSK) als vertegenwoordiger vanuit Nederland naar de jaarlijkse congressen van de werkgroep Eurlyaid. Zij neemt de resultaten en ervaringen uit het project Vroeg, Voortdurend, Integraal mee en komt met inspiratie weer terug. We kunnen veel leren van andere landen, maar gelukkig ook veel kennis brengen. Dit jaar zijn de animatie en een flyer VVI vertaald in het Engels.

4.10 Handreiking voor de partners VVI Hoe kun je met de innovatie VVI aan de slag gaan binnen je netwerk Integrale Vroeghulp? Welke praktijkvoorbeelden kunnen je inspireren? En met welke partners pak je welke bouwsteen op? Dit zijn onder andere vragen die beantwoord gaan worden in een handreiking voor de partners binnen de netwerken Integrale Vroeghulp. Deze handreiking is een eindproduct vanuit het project VVI en wordt in 2011 opgeleverd.


De opdracht van de Staatssecretaris VWS en Minister van OCW is als volgt: Benoem op basis van de ervaringen en resultaten in de 11 VVI-pilots welke onderdelen van het VVI-ketenmodel onvoldoende zijn geborgd (in termen van verantwoordelijkheden en/of financiering van regionale partijen) om te komen tot een landelijk dekkend VVI-netwerk (in 22 regio’s). Geef aan of en hoe deze onderdelen passen in de beleidsvoornemens, stelsels, wetten op het terrein van jeugdgezondheidszorg, jeugdzorg, langdurige zorg, maatschappelijke ondersteuning en onderwijs. Geef aan welke condities het ketenmodel VVI stelt aan regionale samenwerking en hoe daarin is te voorzien. Geef ook aan op welke manier de regie over de keten te organiseren is.

23



4.11 Praktijkvoorbeeld in panels bespreekbaar In de periode 2008-2011 zijn in het project VVI veel praktijkvoorbeelden, onderzoeken en instrumenten opgeleverd door de pilotregio’s. Ze hebben ook meegewerkt aan landelijke bestaande producten. In het 2011 9 gaan panels nog naar deze materialen kijken en adviezen geven hoe en welk materiaal landelijk beschikbaar wordt gesteld op de website www.vroegvoortdurendintegraal.nl


4.12 College van de toekomst Uit het advies van Chiel Bos aan de directies van VWS en OCW blijkt dat nog grote verbeterslagen zijn te maken, wat wordt onderschreven door alle betrokken partijen, waaronder aanbiedende partijen, zorgverzekeraars en overheid. Die verbeterslagen zijn benoemd in het project VVI door middel van concrete bouwstenen. Met die bouwstenen kunnen alle regio's in Nederland aan de slag. De kennis is momenteel aanwezig, er zijn vele professionals bij betrokken. Toch blijkt dat versnippering en vrijblijvendheid de verbeterslag in de weg zit. Anders gezegd: alle partijen willen die verbeterslag, maar regie ontbreekt om dit uit te voeren. Chiel Bos geeft de volgende twee adviezen: 1. Een klein slagvaardig college. Er vinden lobby activiteiten plaats om dit college in 2011 nog op te richten, om ervoor te zorgen dat de kennis uit het VVI project niet tussen het wal en schip zal vallen. 2. Een tweede advies is een concrete aanpak, waarbij een interactieve website een substantiële rol vervult: het is de kennisbank, de verzameling van best practices, de mogelijkheid om voor cliënten en aanbieders hun bouwstenen op te halen en ermee aan de slag te gaan. Het is de plaats waar ouders van kinderen met een (vermoedelijke) beperking hun eerste informatie kunnen halen en een wegwijzer krijgen hoe zij zich in dit zorgveld moeten bewegen. De te maken website is een concentratie van kennis, kwaliteit en organisatie.

24 9

“Resultaten per bouwsteen, op zoek naar goede praktijkvoorbeelden”, dit zijn de onderwerpen die in 2011 door panels besproken worden. Deze lijst is toegevoegd aan dit rapport.

5. Samenvatting door de voorzitter

Keihard gewerkt met resultaat

Wat mij het meest zal bijblijven van VVI, is dat het een groot maatschappelijk bewustzijn aan het licht heeft gebracht: deze kinderen verdienen ècht het allerbeste dat in ons vermogen ligt. Vanuit die overtuiging hebben wij als kleine groep initiatiefnemers veel beweging kunnen organiseren en veel gehoor gevonden.


Er is de afgelopen jaren keihard gewerkt, zowel landelijk als regionaal, op uitvoerend en strategisch niveau. Al deze inspanningen hebben tot zichtbare resultaten geleid. Mijn verwachting dat VVI een duidelijke impuls aan de hulpverlening aan ouders en kind zou geven, is op twee manieren verwezenlijkt. De regio’s hebben de gelegenheid gekregen en benut om de eigen werkwijzen te verbeteren. Daardoor kreeg de hulpverlening een belangrijke kwaliteitsimpuls. Daarnaast is goed in kaart gebracht wat de systeemknelpunten zijn, zodat daadwerkelijk aan betere hulpverlening aan ouders en kind kon worden gewerkt.

Het stokje zorgvuldig overdragen

27

De bouwsteen waar de verwachtingen van alle initiatiefnemers het hoogst gespannen waren, was de preventieve gezinsondersteuning voor de jongste doelgroep. Helaas is tijdens het experiment op dit onderdeel geen meetbaar effect opgetreden, voor effectmeting was de looptijd te kort.

Groot maatschappelijk bewustzijn

Ketens zijn constant in beweging en dat is maar goed ook. De vraag van ouders en kinderen verandert immers ook. Een veranderende werkelijkheid brengt netwerken hoe dan ook in beroering. De afgelopen jaren zijn veel Centra voor Jeugd en Gezin succesvol tot stand gebracht, waardoor de inhoud van de samenwerking met Integrale Vroeghulp is gewijzigd. Tegelijk zijn we geconfronteerd met diverse bezuinigingen, waaronder de voorgenomen bezuinigingen in het Passend Onderwijs. Dit heeft de prille samenwerking binnen sommige regio’s sterk beïnvloed.


Samenvatting door de voorzitter

Vanaf deze plaats wil ik aan zowel de landelijke als de gemeentelijke overheid twee belangrijke inzichten overdragen.


1. Ministeries: schep goede voorwaarden Aan de ministeries wil ik vooral meegeven dat zij nu en in de toekomst goede voorwaarden scheppen voor verdere ketenvorming. Om de ketens te blijven stimuleren, moet dit de vrijblijvendheid voorbij gaan. Organiseer prikkels en stel voorwaarden, zodat de benodigde samenwerking tot stand komt en het veld zich vervolgens van nature kan ontwikkelen en in samenhang verbeteren.

28

2. Gemeenten: pluk de vruchten De gemeenten wil ik vooral wijzen op de vruchten die zij dankzij alle inspanningen van het veld nagenoeg rijp van de bomen kunnen plukken. Bij de overdracht van verantwoordelijkheden en taken naar de gemeenten kan dankbaar gebruik worden gemaakt van de ontwikkelde inzichten en kwaliteiten van het veld, zodat de keten-samenwerking rond deze jonge kinderen een doorgaande en opwaartse lijn blijft volgen. Niets doen betekent versplintering en leidt tot grote onderlinge gemeentelijke verschillen. Dan is de kans groot dat de ingezette ketenvorming wordt vernietigd. Een wethouder kan zich geen mooier aanbod wensen dan waar het veld nu mee bezig is.

Borgen en vasthouden Naast de kwalitatieve ontwikkelingen is er met name in de laatste fase van VVI veel geïnvesteerd in de borging van de resultaten. Het is belangrijk dat de bereikte resultaten landelijk worden verankerd en dat zowel ketenvorming als kennisontwikkeling worden geborgd. Het is belangrijk dat ouders en professionals gemakkelijk de weg naar de beste kennis voor de zorg voor hun kind kunnen vinden en dat de ontwikkeling van die kennis wordt voortgezet. Niet alle regionale resultaten zijn één op één overdraagbaar. Een kenniscentrum dat kritisch op landelijk niveau afweegt welke methoden en werkwijzen daadwerkelijk tot het beste praktijkvoorbeeld kunnen worden verheven en de weg baant voor meer uniformiteit, kan daarin een betekenisvolle rol vervullen.

Niet voor niets De absolute meerwaarde van VVI is een duurzame investering in de samenhang van de keten, met onderkenning van de systeemknelpunten. Samenhang organiseren betekent tegelijkertijd investeren in betere hulpverlening. Dankzij de vernieuwende werking van VVI in de netwerken Integrale Vroeghulp kunnen we datgene wat er nu is met anderen delen. Zo kunnen ook andere regio’s worden meegenomen in de transitie. Dit kan het best door landelijke stimulering en een duidelijk richtinggevend kader. VVI levert daarvoor een duidelijke zienswijze hoe zowel projectmatig, procesmatig als inhoudelijk naar verbetering van de zorg voor jonge kinderen met uiteenlopende ontwikkelingsproblemen kan worden gekeken. Daar kunnen alle Vroeghulpregio’s, ouders en kinderen mee vooruit.”

Anton G. Renting Voorzitter landelijke stuurgroep en klankbordgroep Vroeg, Voortdurend, Integraal

Publicatielijst

1. VVI De Balans! Verslag werkconferentie, donderdag 26 mei 2011 in de Veerensmederij te Amersfoort, R. Konijnburg, S. van Rooij (Strateon) & S. Osterop, H. Cools (VVI). Juni 2011. 2. Zo vroeg mogelijk. Advies en aanbevelingen bij de verankering van Integrale Vroeghulp met de innovatie VVI. C. Bos, Chiel Bos Advies Bussum. Mei 2011. 3. De regio centraal. De balans van elf pilotregio’s. S. Osterop & H. Cools (VVI), K. de Roos (Bureau Schriftelijk). Mei 2011. 4. Nieuwsbrief Vroeg Voortdurend Integraal. Redactie landelijk team VVI. Februari 2011. 5. Duizend bloemen bloeien: op weg naar een samenhangend boeket. Eindrapport van het monitoronderzoek naar de bouwsteenontwikkeling Vroeg, Voortdurend, Integraal. A. Addink, M. Balledux, E. Geurts. Nederland Jeugdinstituut, Januari 2011. 6. Pilotstudie D-screening: screening op ontwikkelingsachterstand bij het jonge kind, uitgevoerd door de jeugdarts. E. Dusseldorp, M. M. Boere-Boonekamp, E. Coenen-van Vroonhoven (TNO). Januari 2011. 7. Ik ben gewoon Bijzonder!, Publicatie van tien ouderverhalen in het kader van het 12½ jarig jubileum van Stichting Vroeghulp Rotterdam. M. Smits (Stichting Vroeghulp Rotterdam), K. de Roos (Bureau Schriftelijk). 2010. 8. Vroeg signaleren en verwijzen bij een (vermoedelijke) ontwikkelingsachterstand (0 tot 7 jaar). Onderzoek onder huisartsen in de regio Noord Holland Noord. December 2010. 9. Inspiratieboek ’Samenwerken vanuit de basis’. Loket Vroeghulp Kind en Jeugd. Tilburg. December 2010. 10. Kinderen met een ontwikkelingsachterstand in het onderwijs. Ervaringsverhalen hoe onderwijs en Integrale Vroeghulp elkaar versterken. Simone Botman (Integrale Vroeghulp Noord Holland Noord), Karin de Roos (Bureau Schriftelijk). December 2010. 11. Ketensamenwerking VVI, een kans voor ieder kind. VVI Zuid Limburg. December 2010. 12. Nieuwsbrief Vroeg Voortdurend Integraal. Landelijk projectteam VVI. September 2010. 13. Het kind centraal. Maatschappelijke Business Case. S. Osterop & H. Cools (VVI), K. de Roos (Bureau Schriftelijk). Juli 2010. 14. De start van Vroeg, Voortdurend, Integraal. Werken aan bouwstenen! De beginsituatie van elf regio’s in beeld. A. Addink & R. Schouten (Nederlands Jeugdinstituut). Maart 2010. 15. Nieuwsbrief Vroeg Voortdurend Integraal. Landelijk projectteam VVI. Februari 2010. 16. Het kind voorop. VVI pamflet: een visie op zorg, ondersteuning en onderwijs. S. Osterop (VVI), Bureauvanbuiten, Januari 2010. 17. Werkconferentie VVI ‘De Tweede Helft’, verslag. Strateon. December 2009.


In onderstaande lijst vindt u een opsomming van publicaties van het project Vroeg Voortdurend Integraal die vanaf 2007 zijn verschenen. De lijst staat in chronologische volgorde, te beginnen bij de laatst verschenen publicatie. Al deze publicaties zijn voor deze verantwoording als bijlage meegestuurd.

31


Publicatielijst


18. Werkconferentie VVI ‘De Tweede Helft’. Praktijkvoorbeelden. Uitgave bij de werkconferentie VVI te Maarssen. S. Osterop & H. Cools (VVI). December 2009. 19. Nieuwsbrief Vroeg Voortdurend Integraal. Landelijk projectteam VVI. September 2009. 20. Nieuwsbrief Vroeg Voortdurend Integraal. Landelijk projectteam VVI. April 2009. 21. Samenvatting projectplannen pilotregio’s Vroeg, Voortdurend, Integraal. Landelijk team VVI. Maart 2009 22. Nieuwsbrief Vroeg Voortdurend Integraal. Redactie landelijk projectteam VVI. December 2008. 23. Vroeg, Voortdurend, Integraal: Ketens van vroege signalering, diagnostiek, zorg, onderwijs en ondersteuning voor kinderen met beperkingen en hun ouders. Notitie. Vereniging Gehandicapten Zorg Nederland (VGN). 2007. Publicatienummer 707.169.

32

Resultaten per bouwsteen, op zoek naar goede praktijkvoorbeelden Binnen het experiment hebben we met elf projectleiders veel kennis verzameld en gewerkt aan innovaties. De betrokken projectleiders hebben een kans gekregen om iets moois neer te zetten voor ouders van jonge kinderen met een (vermoeden van een) ontwikkelingsachterstand als gevolg van verstandelijke, lichamelijke en/of zintuiglijke beperkingen (al dan niet veroorzaakt door een chronische ziekte of een stoornis in het autistisch spectrum). Aan de hand van de zeven innovatieve bouwstenen van Vroeg, Voortdurend, Integraal is er een kweekvijver ontstaan met waardevolle praktijkvoorbeelden. Maar wat kunnen we doen om de praktijkvoorbeelden te verduurzamen? En hoe waardevol zijn ze? Hoe kunnen we de kennis beschikbaar stellen aan elkaar, met de gedachte dat wat in de ene regio goed werkt niet goed hoeft te werken in een andere regio. Alle regio’s kunnen gebruik maken van de ontwikkelde inzichten en kwaliteiten van het veld, zodat de ingezette ketenvorming zich kan doorzetten. Hieronder staat een lijst met praktijkvoorbeelden, onderzoeken en instrumenten waar in de periode 2008-2011 door de pilotregio’s aan of mee gewerkt is. Deze kennis wordt beschikbaar gesteld, nadat eerst in 2011 experts wordt gevraagd om hun reacties hierop te geven. De uiteindelijke lijst van te publiceren materiaal zal op de website www.vroegvoortdurendintegraal.nl komen.


Resultaten per bouwsteen, op zoek naar goede praktijkvoorbeelden

33


Resultaten per bouwsteen op zoek naar goede praktijkvoorbeelden

Bouwsteen 1 Vroege signalering


Praktijkvoorbeelden

34

1. Samen Starten (West Brabant, Noord Holland Noord) 2. Vroegsignalering door Intern Coördinator Peuterzorg (ICP) (West Brabant) 3. Proef samenwerking Neonatologie – Infantpoli (Rotterdam) 4. Samenwerking Vroeghulp en KITS-spreekuur Koninklijke Aurisgroep (Rotterdam) 5. Consultatiebureau Plus (Friesland) 6. Stevig Ouderschap (Gelderse Poort) 7. Werkwijze Zorg advies team (0-4 jaar) (Gelderse Poort) 8. Nazorg prematuren (Friesland) 9. Steunpunt Geïntegreerde Kinderopvang (Zuidoost Brabant) 10. ‘Verwijsboom’ in de vorm van een boekenlegger (Rotterdam) 11. Zorgnetwerk peuterspeelzalen (Zuid Holland Noord) 12. Snelkookpansessie Rotterdam

Praktijkvoorbeelden training 1. Cursus kwetsbare kinderen MEE ZuidoostBrabant (Zuidoost Brabant) 2. Herken ESM!, cursus van Simea (Gelderse Poort) 3. Cursus Vroegsignaleren – Horizoncollege (Noord Holland Noord)

Praktijkvoorbeelden pilots instrumenten vroegsignalering 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

ESAT, screening van ASS (autisme) op jonge leeftijd (Gelderse Poort) VTO taal screening (Noord Holland Noord) Checklist verwijzing IVH t.b.v 18 Centra Jeugd en Gezin (West Brabant) Interne zorgzoeker (Rotterdam) Peuterestafette (Noord Holland Noord, Rotterdam) Samenwerking op de verwijsindex “Jeugdmatch” (o.a. Zuid Holland Noord) Consulent MEE vroegsignalering bij peuterspeelzalen (Gelderse Poort) Alert4U – vroegsignalering in de kinderopvang (Leiden, Noord Holland Noord)

Onderzoek 1. Tussen wal en schip (Midden Brabant) 2. Signaleren van MCG-kinderen (Midden Brabant) 3. Online-inventarisatie naar vroegsignalering onder huisartsen (Noord Holland Noord)



Bouwsteen 2 Multidisciplinaire diagnostiek Praktijkvoorbeelden 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Samenwerking LUMC – Integrale Vroeghulp (Leiden) Observatiegroep Integrale Vroeghulp Almelo (Twente) Inventarisatie Gecombineerde spreekuren in (academische) ziekenhuizen Samenwerking Westfries gasthuis en Medisch Centrum Alkmaar (Noord Holland Noord) Molenspreekuur en de samenwerking met IVH (o.a. West Brabant, Midden Brabant, Rotterdam) Handboek IVH (Gelderse Poort, Zuidoost Brabant)

1. 2. 3. 4. 5.

Ontwikkelingsvragenlijst bij kinderen (Gouda) Protocol polikliniek voor kinderen met een ontwikkelingsstoornis (Gouda) Protocol klinisch onderzoek (Gouda) Richtlijn voor vraagverduidelijking + procesomschrijving (Noord Holland Noord) Ingrediënten voor landelijke werkwijze bouwsteen 2

Regionale inventarisaties / onderzoek 1. Regionale inventarisatie multidisciplinaire diagnostiek (Gelderse Poort) 2. Regionale inventarisatie multidisciplinaire diagnostiek + overzicht van knelpunten en aanbevelingen (Twente)

Werkwijze IVH 1. 2. 3. 4.

Uniforme werkwijze IVH (landelijk, MEE Nederland) Verschillende werkwijze IVH (o.a. Friesland, West Brabant, Noord Holland Noord) Midden Holland “de Goudvis” Zuid Limburg “De buitenpoli”

Bouwsteen 3 Multidisciplinair adviesplan Praktijkvoorbeelden 1. 1 Gezin 1 Plan (Leiden, landelijk) 2. ‘Dit ben ik’-boekje 3. Blogboek van inkluss

Instrumenten / richtlijnen 1. Richtlijn registratiesysteem Integrale Vroeghulp (Landelijk) 2. Registratiesysteem Integrale Vroeghulp in gebruik (regio Leiden) 3. Friesland: de praktijk van Digitaal Dossier JGZ & MDA-plan Vroeghulp

Voorbeelden MDA-plannen Integrale Vroeghulp 1. 2. 3. 4.

MDA-plan en formats Friesland + geanonimiseerd verslag/dossier MDA-plan en formats Zuidoost Brabant + een geanonimiseerd verslag/dossier MDA-plan West Brabant + geanonimiseerd verslag / dossier MDA-plan Noord Holland Noord + geanonimiseerd verslag / dossier


Instrumenten / richtlijnen

35



Bouwsteen 4 Informatie, advies en trajectbegeleiding Praktijkvoorbeelden Informatie & Advies 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Informatie & adviesfunctie van MEE’s Folders en jaarverslagen Website MEE x GGD x Bibliotheken Sociale kaart (Noord Holland Noord) Inspiratieboek + DVD Bouwstenen VVI (Midden Brabant) Ik ben bijzonder (resultaten VVI in ervaringsverhalen Stiching Vroeghulp (Rotterdam) Nieuwe folders voor Integrale Vroeghulp (meerdere regio’s) Film voor werkconferentie met IVH in de praktijk (Zuid Limburg)


Communicatie / producten

36

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

MEE Magazine (Zuid Limburg) Jaarverslag (meerdere regio’s) Folders IVH o.a. in verband met leeftijduitbreiding Rood – geel boek (Rotterdam) Regionale nieuwsbrief (Rotterdam, Zuidoost Brabant) E-letter VVI (Noord Holland Noord) Netwerkconferenties (meerdere regio’s) Film Integrale Vroeghulp (Zuid Limburg) Communicatieplannen (Zuid Limburg, Noord Holland Noord)

Praktijkvoorbeelden Casemanagement 1. 2. 3. 4. 5.

Pilot langdurige trajectbegeleiding in Friesland Pilot langdurige trajectbegeleiding in Midden Brabant Expertmeeting langdurige trajectbegeleiding landelijk ZENC Onderzoek naar wensen van ouders t.a.v. langdurige trajectbegeleiding (West Brabant) Richtlijn casemanagement (door MEE Nederland ontwikkeld)



Bouwsteen 5 Gezinsondersteuning Praktijkvoorbeelden 1. 2. 3. 4. 5.

Preventieve gezinsondersteuning in wording (Groningen) Stepping Stones (West Brabant) Kortdurende Specifieke Pedagogische Ondersteuning (Gelderse Poort) Gezinstrainingsprogramma, GTP jeugdhulp (Gouda) Pallieterburght, multdisciplinaire samenwerking begeleiding en palliatieve zorg vanuit Erasmus MC, thuiszorg, STEK Jeugdhulp (Rotterdam) 6. Peutergroep Plus – Lievensberg x NSCAW (West Brabant)

1. Landelijke overzicht + selectie aan landelijke programma’s 2. Inventarisatie naar aanbod gezinsondersteuning in regio Noord Holland Noord 3. Inventarisatie naar aanbod gezinsondersteuning + notitie met knelpunten en aanbevelingen in regio in Twente 4. Inventarisatie naar aanbod gezinsondersteuning in regio Gelderse Poort 5. Inventarisatie naar aanbod gezinsondersteuning in regio West Brabant


Inventarisaties

37



Bouwsteen 6 Zorg en onderwijs


Praktijkvoorbeelden

38

1. Onderwijs-zorgarrangementen voor moeilijk te plaatsen leerlingen in het speciaal onderwijs op de Matthaeusschool (Rotterdam) 2. Brede school in De Wereld op Zuid (Rotterdam) 3. Behandeling en Onderwijs in één klimaat bij ‘De kleine Plantage’ (Rotterdam) 4. Procesdiagnostiek bij de Vuurtoren: STEK (Rotterdam) 5. Samenwerking ZML-onderwijs en gehandicaptenzorg in Almelo (Twente) 6. De Meander; samenwerking gehandicaptenzorg en revalidatie (Twente) 7. Dagbehandeling en onderwijs aan het jonge risicokind (Twente) 8. Samenwerking kinderpsychiatrie en cluster IV-school (Twente) 9. Ambulante begeleiding op school in Almelo (Twente) 10. De zeer intensieve behandelgroepen:“De Bouwsteen” (Twente) 11. PUK: zorg-onderwijs combinatie (Twente) 12. Samenwerking onderwijs-zorg de Zevensprong (Twente) 13. Boekje: ervaringsverhalen hoe Integrale Vroeghulp en onderwijs elkaar versterken; o.a. voor intern begeleiders (Noord Holland Noord) 14. Centra onderwijs, diagnostiek en gezinsondersteuning (Groningen) 15. Samenwerking zorg-onderwijs in Oosterhout (West Brabant) 16. Zorg en Onderwijs vanuit de Stegel (MKD) en De Fakkel (REC 4 school) (West Brabant) 17. Overeenkomst met WSNS (West Brabant) 18. De zorgonderwijsgroep, van KDC naar ZMLK- school (Zuidoost Brabant) 19. Samenwerking met (interne begeleiders (IB-ers) van) basisscholen (Midden Brabant) 20. “Onderwijs met zorg: de schakels verbonden” werkwijze ZA(B)Teams (Midden Brabant) 21. Ouderavond / informatie avond over zorg – onderwijs (Gelderse Poort) 22. Zorg-onderwijs, cluster 3, (Gouda) 23. IVH in Zat-team Alpen a/d Rijn (Zuid Holland Noord) 24. Consulent Jonge Risico Kinderen (Friesland) 25. Zo-On, zorgonderwijsarrangement KDC-speciaal onderwijs (Friesland) 26. Onderwijsloket Maastricht (Zuid Limburg)

Onderzoek 1. Inventarisatie naar buitenschoolse opvang gehandicapten kinderen (landelijk) 2. Onderzoek naar Zorg & Onderwijs ‘Vroeghulp als anker in de ketenstroom’ (Rotterdam) 3. Knelpuntennotitie zorg en onderwijs (Zuid Limburg)

Werkwijze 1. Samenwerking Integrale Vroeghulp met reguliere onderwijs (West Brabant) 2. Voorbeelden werkwijzen samenwerking IVH – onderwijs (leeftijduitbreiding)



Bouwsteen 7 Ketensamenwerking Praktijkvoorbeelden 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Samenwerking met zorgkantoor (Midden Brabant) Subsidieaanvragen bij Provincie Subsidieaanvragen bij fondsen Landelijk inkoopgids ZN Inkoopbeleid ketenzorg jeugd bij zorgkantoor, CZ Aanvraag bij zorgkantoor: uitbreiding werkwijze door observatie op school en thuis t.b.v. adequate school plaatsing en advies op school (West Brabant) 7. Convenanten VVI (Twente, Gelderse Poort, Zuidoost Brabant)

1. Ketenscan: WIZDIZ-2005 (Zuid Limburg) 2. Monitor: ‘Experts ontmoeten experts’ (Zuid Holland Noord)

Werkwijze 1. Samenwerking IVH en CJG’s (o.a. West Brabant, Midden Brabant, Twente, Zuid Limburg) 2. Ketenaanpak jeugd (Zuid Holland Noord)


Instrumenten / richtlijnen

39

PARTNERS Vroeg, Voortdurend, Integraal Ketens van vroege signalering, diagnostiek, zorg, onderwijs en ondersteuning voor kinderen met een beperking en hun ouders is tot stand gekomen door samenwerking van:

Colofon

ActiZ (jeugdgezondheidszorg) BOSK (Vereniging van motorisch gehandicapten en hun ouders) LVC3+4/ PO-raad MEE Nederland Nederlandse Vereniging Kindergeneeskunde (NVK) Revalidatie Nederland Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) Zorgverzekeraars Nederland (ZN)

Inhoud: Eindredactie: Vormgeving: Druk: Fotografie: Uitgave: E-mail: Website:

Susan Osterop (VVI) Dianne van der Veen (VGN) LMcc, Lucienne Meijer, Leusden Ipskamp Drukkers, Enschede Patrick Beckers Fotografie, Amersfoort September 2011 [email protected] www.vroegvoortdurendintegraal.nl

Subsidiegegevens VWS: Subsidienummer: 316073 Objectnummer: 1230719 Verplichtingsnummer: 64003708

Het experiment Vroeg, Voortdurend, Integraal wordt mogelijk gemaakt door financiële middelen vanuit het Transitieprogramma in de Langdurende Zorg. Het plan Vroeg, Voortdurend, Integraal is opgesteld door: ActiZ (jeugdgezondheidszorg), BOSK (Vereniging van motorisch gehandicapten en hun ouders), MEE Nederland, LVC3+4/ PO-raad, Nederlandse Vereniging Kindergeneeskunde (NVK), Revalidatie Nederland, Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) en Zorgverzekeraars Nederland.


Het experiment VVI centraal Verantwoording voor subsidievaststelling VWS september 2011


Het experiment VVI centraal

Recommend Documents