Handleiding
Begeleiding De website is opgebouwd uit stappen. De stappen op de website volgen elkaar logisch op en alle opdrachten staan duidelijk op de website beschreven. De informatie op de website is voor iedere leerling hetzelfde ongeacht niveau of leeftijd. Abstract City werkt vanuit de website, maar het lesprogramma is pas volledig met de praktijkopdrachten en de begeleiding van de docent. Om ervoor te zorgen dat de leerlingen het lespakket goed doorlopen is het van belang dat de docent de leerlingen op de website volgt en begeleidt. De handleiding is zo opgebouwd dat de docent erop toe kan zien dat de leerlingen de informatie van de website op een juiste manier verwerken. Dit gebeurt door middel van een introductie vóór en een evaluatie ná iedere stap.
Tijdsindeling De tijdsindeling wordt door de docent bepaald. Hoewel de leerlingen de informatie van de website halen, bepaalt de docent het tempo waarin de stappen doorlopen worden. Ook de wijze waarop de opdrachten worden gedaan wordt door de docent bepaald. Zo kunnen de opdrachten in de les of thuis worden gemaakt.
Pagina 1 van 9
Handleiding
Opbouw De website is opgebouwd als een plattegrond. Door de stappen van het lespakket te doorlopen ontdekken de leerlingen de verschillende wijken die op de plattegrond te vinden zijn. In iedere wijk vindt de leerling nieuwe informatie. Een overzicht van de stappen op de website vindt u hieronder; Start De start laat de leerlingen kennis maken met het onderwerp vanuit hun eigen belevingswereld. Het laat zien op welke manieren abstractie voorkomt in hun dagelijks leven. Stap 1 De leerlingen krijgen een korte introductie in abstractie en abstracte kunst gevolgd door een vragenlijst. Stap 2 De leerlingen krijgen op de website een praktijkopdracht uitgelegd waar ze vervolgens mee aan de slag gaan. De leerlingen zullen voor deze opdracht foto’s gaan maken. Stap 3 De leerlingen krijgen een korte uitleg over compositie en contrast gevolgd door een vragenlijst. Deze informatie is van belang voor de eindopdracht. Stap 4 Bij stap 4 krijgen de leerlingen een uitleg over de eindopdracht. Als eindopdracht zullen de leerlingen zelf een kunstwerk gaan maken. Afsluiting
Er wordt aan de leerlingen kort uitgelegd wat het doel is geweest van Abstract City.
Pagina 2 van 9
Handleiding
Een discussie over abstracte kunst We starten het lesprogramma in de les door middel van een discussie over abstracte kunst. We laten het onderwerp abstractie nog even achterwegen. Uitleg De docent leidt de discussie. De discussie kan op gang worden gebracht door het stellen van vragen over abstracte kunst en het tonen van bekende abstracte schilderen. Wanneer u vragen aan de leerlingen stelt kunt u beginnen met een vraag als; Wie heeft er wel eens een abstract schilderij gezien? Het is de bedoeling dat u bij iedere vraag steeds dieper op het onderwerp ingaat. De antwoorden van de leerlingen geven aan hoe diep u op het onderwerp in kunt gaan. U kunt de leerlingen sturen, maar de antwoorden zijn niet bepalend voor het lesprogramma. Het doel van deze opdracht Inventariseren wat de leerlingen al weten over abstracte kunst en hoe ze over abstracte kunst denken. Daarnaast worden ze door een discussie geprikkeld voor het lesprogramma.
Start en Stap 1 Na deze discussie kunt u de leerlingen naar de website verwijzen. Zij kunnen op de website beginnen met het lezen van Start en Stap 1. Aan het einde van Stap 1 vinden de leerlingen een vragenlijst. De docent bepaalt op welke manier deze vragenlijst gemaakt en behandeld wordt. De antwoorden op deze vragen vindt u aan het einde van deze handleiding.
Pagina 3 van 9
Handleiding
Bespreken van de vragenlijst De vragenlijst zal in de les besproken worden. Uitleg De vragenlijst kan op verschillende manieren behandeld worden. U kunt er voor kiezen om samen met de leerlingen de antwoorden op de vragen te zoeken of de leerlingen naar hun antwoorden te vragen. Het is van belang dat dit klassikaal gebeurt. Het doel van deze opdracht Door de vragenlijst in de les te behandelen kunnen de leerlingen laten zien dat ze de introductie begrepen hebben. Het is van belang dat alle leerlingen de introductie begrijpen omdat dit de basis vormt voor de rest van het lesprogramma. De leerlingen zullen dus nog niet persoonlijk beoordeeld worden. De leerlingen kunnen altijd terugkijken op de website wanneer bepaalde zaken niet duidelijk zijn. Ze hoeven de begrippen dan ook niet uit hun hoofd te kennen.
Pagina 4 van 9
Handleiding
Stap 2 Na het bespreken van de vragenlijst kunt u de leerlingen doorverwijzen naar Stap 2. Tijdens dit tweede bezoek aan de website krijgen de leerlingen een foto-opdracht. Voorbereiding De leerlingen gaan deze foto-opdracht in groepjes van twee maken. De groepjes moeten in de les gemaakt worden. Ieder groepje heeft één fotocamera nodig. Het resultaat van deze opdracht; één foto van een abstract beeld en één abstracte foto zullen in de les besproken worden. U kunt de leerlingen vragen de foto’s te e-mailen of af te drukken en mee te nemen naar de eerstvolgende les. Uitleg Op de website krijgen de leerlingen uitleg over de foto-opdracht. De leerlingen gaan in groepjes van twee, foto’s maken. Uit een aantal foto’s selecteren zij er vervolgens twee. De leerlingen komen tot een foto van een abstract beeld (Foto 1) en een abstracte foto (Foto 2). Het doel van deze opdracht Het doel van Foto 1 is dat de leerlingen laten zien dat ze de introductie begrepen hebben en een abstract beeld kunnen herkennen. Foto 2 laat de leerlingen onbewust spelen met verschillende vormen van abstraheren.
Pagina 5 van 9
Handleiding
De foto’s nabespreken De leerlingen nemen de foto’s mee naar de les. Uitleg Ook voor deze opdracht is het van belang dat de foto’s klassikaal besproken worden. U kunt de verschillende foto’s projecteren of ophangen en deze met de leerlingen bekijken. De resultaten voor Foto 1 en Foto 2 moeten apart besproken worden. Het doel van deze opdracht U kunt door middel van deze nabespreking nagaan of het doel van de foto-opdracht bereikt is. Bij Foto 1 is het van belang dat de leerlingen laten zien dat ze de introductie begrepen hebben en weten wat een abstract beeld is. Foto 2 is van belang als inleiding op de volgende stap in het lesprogramma. De leerlingen hebben verschillende manieren van abstraheren toegepast. Het doel is dat zij begrijpen op welke manieren je kunt abstraheren. Hebben ze een beeld vervaagd? Hebben ze een voorwerp vergroot, of juist verkleind? Daarnaast moeten de leerlingen bewust gemaakt worden van het feit dat vorm, kleur en compositie belangrijker worden nu je niet ziet wat er afgebeeld wordt. Hier zal bij de volgende opdracht dieper op in worden gegaan.
Pagina 6 van 9
Handleiding
Stap 3 Na het bespreken van de foto’s kunt u de leerlingen doorverwijzen naar Stap 3. De onderwerpen vorm, kleur, compositie en contrast zullen bij deze stap verder toegelicht worden. Aan het einde van Stap 3 vinden de leerlingen een vragenlijst. De docent bepaalt op welke manier deze vragenlijst gemaakt en behandeld wordt. De antwoorden op de vragen vindt u aan het einde van deze handleiding.
Bespreken van de vragenlijst Abstract City gaat er vanuit dat leerlingen weten wat primaire en tertiaire kleuren zijn en dat ook het begrip vorm niet nieuw is. Compositie en contrast worden in de tekst, aan de hand van voorbeelden uitgelegd. Het begrip beeldelement is misschien wel nieuw, maar dit is niet van belang voor het begrijpen van de tekst of de volgende opdracht. Uitleg De vragenlijst kan op verschillende manieren behandeld worden. U kunt er voor kiezen om samen met de leerlingen de antwoorden op de vragen te zoeken of de leerlingen naar hun antwoorden te vragen. Het is van belang dat dit klassikaal gebeurt. Het doel van deze opdracht Door de vragenlijst in de les te behandelen kunnen de leerlingen laten zien dat ze de tekst over compositie en contrast begrepen hebben. Het is van belang dat alle leerlingen een kunstwerk kunnen beschrijven aan de hand van de onderwerpen vorm, kleur, compositie en contrast. De leerlingen kunnen altijd terugkijken op de website wanneer bepaalde zaken niet duidelijk zijn. Ze hoeven de begrippen dan ook niet uit hun hoofd te kennen.
Mochten er na het bespreken van de vragenlijst bij de leerlingen nog onduidelijkheden bestaan over een van de onderwerpen, dan kan de docent er voor kiezen hier meer aandacht aan te besteden.
Pagina 7 van 9
Handleiding
Stap 4 Bij Stap 4 krijgen de leerlingen de kans om hun eigen kunstwerk te gaan maken. Deze opdracht biedt de leerling veel vrijheid. De leerlingen werken binnen een thema, maar zijn vrij om te spelen met de beeldelementen en de verschillende manieren van abstraheren. Daarnaast kunnen ze zelf de keuze maken voor een lyrisch abstract of geometrisch abstract beeld. Alle in Abstract City behandelde onderwerpen komen in deze opdracht terug. Uitleg Nadat de leerlingen de volledige tekst gelezen hebben maken ze een keuze uit een van de drie thema’s. Op de website staat duidelijk beschreven welke stappen ze moeten doorlopen vóór ze kunnen beginnen met de eindopdracht. Doel van deze opdracht De leerlingen kunnen met deze opdracht laten zien wat ze geleerd hebben. Het is erg belangrijk dat ze bewuste keuzes maken. Ze moeten in staat zijn om de keuzes die ze gemaakt hebben in hun eindwerk toe te lichten.
Afsluiting Na voltooiing van de laatste opdracht zal Abstract City voor de leerlingen op de website worden afgesloten. U kunt ze dus verwijzen naar de afsluiting. Bij de afsluiting worden de leerlingen bewust gemaakt van het doel van Abstract City.
Beoordeling Bij de beoordeling zal voornamelijk gekeken moeten worden in hoeverre de leerling de informatie van de website begrepen heeft en hoe dit terug komt in de vragenlijsten, de foto-opdracht en de eindopdracht. Het is van belang dat de leerling zijn keuzes kan toelichten.
Pagina 8 van 9
Handleiding
De onderstaande antwoorden geven weer wat het antwoord moet bevatten.
Vragen bij stap 1 Vraag 1: Om te verduidelijken, om de grote lijnen te laten zien. Vraag 2: In Abstracte beelden worden details weggelaten waardoor vormen en kleur belangrijker worden. Vraag 3: Zoals bij een metrokaartje worden ook bij het schilderij van Mondriaan alleen de grote lijnen weergegeven. Vraag 4: Bij de beschrijving van het schilderij moet de leerling woorden gebruiken als rechte lijnen, geometrische figuren etc. Vraag 5: Bij een lyrisch abstract schilderij vind je een willekeurige toepassing van vorm en kleur en geen geometrische vormen. Vraag 6: Kleur en vorm zijn belangrijk in een abstract beeld. De primaire kleuren benadrukken de vormen.
Vragen bij stap 3 Vraag 1: Door te spelen met compositie, contrast en kleur. Een donkere vorm valt op bij een lichte achtergrond. Vraag 2: De gele en blauwe beeldelementen vormen een contrast met de rest van het beeld. Vraag 3: Dat is onjuist. Compositie bepaalt hoe het beeld eruit ziet. Vraag 4: Een contrast is een tegenstelling. Grote vormen tegenover kleine vormen, donkere kleuren tegenover lichte kleuren. Vraag 5: De positie van de beeldelementen in het geheel. Vraag 6: De onderdelen die het beeld opmaken; vormen, stippen, vlekken etc.
Pagina 9 van 9
