Groepsdiscussie met stellingen Wilt u met uw klas discussiëren over het belang van kinderrechten? Dan komen de prikkelende stellingen op www.kidsrights.nl ongetwijfeld van pas. Ze vormen een uitstekende inhoudelijke verkenning van het thema kinderrechten. U kunt de stellingen bovendien gebruiken op het digitale schoolbord. Tip: u kunt de stellingen inleiden met één van de filmpjes van de winnaars van de Internationale Kindervredesprijs. U kunt zelf kiezen hoeveel stellingen u met de leerlingen wilt bespreken. Hieronder vindt u de toelichting op de stellingen.
Stelling 1 Kinderrechten gelden alleen voor kinderen in arme landen. Toelichting bij stelling 1 • Kinderrechten gelden voor alle kinderen overal ter wereld. Arm, rijk, in oorlog of oorlogsvrij. De kinderrechten zijn vastgelegd in het Verdrag voor de Rechten van het Kind. Deze zijn opgesteld door de Verenigde Naties. Het verdrag geldt sinds 20 november 1989 en is getekend door 193 landen die lid zijn van de Verenigde Naties. Het kinderrechtenverdrag gaat over alles dat voor kinderen belangrijk is. Onderwijs bijvoorbeeld, maar ook gezondheid, wonen en geloof. • De VN heeft het Comité van de Rechten van het Kind opgedragen toe te zien dat de landen het verdrag ook echt nakomen en hen erop aan te spreken als ze het niet zo nauw nemen met kinderrechten. • Niet in alle landen worden de kinderrechten goed nageleefd, ook in rijkere landen is dit soms een probleem. Kindermishandeling of discriminatie van minderjarige asielzoekers bijvoorbeeld. In arme landen moeten sommige kinderen werken voor de kost, soms in gevaarlijke omstandigheden. Of in landen waar oorlog is, worden ze gedwongen mee te vechten met het leger of met de rebellen. Het kinderrechtenverdrag moet alle kinderen beschermen, of ze nou in arme of rijke landen wonen.
Stelling 2 Het is belangrijk dat álle kinderen in álle landen naar school kunnen. Toelichting bij stelling 2 • Onderwijs is voor alle kinderen ter wereld belangrijk, want daar leren ze lezen, schrijven, rekenen en nog veel meer. Daardoor hebben ze later meer kans op werk. • Het kinderrechtenverdrag gaat over alles dat voor kinderen belangrijk is, dus ook over onderwijs. Kinderen hebben niet alleen recht op onderwijs, maar ook de verplichting om naar school te gaan. • In Nederland is basisonderwijs verplicht en gratis. Alle kinderen moeten tot hun 18e jaar naar school of tot zij (al eerder) een startkwalificatie hebben gehaald. Dat is een havo-, vwo- of een mbo-diploma (minimaal op niveau 2) of hoger. Tip: bekijk het filmpje van Thandiwe Chama uit Zambia, op www.kidsrights.nl. Zij was 8 jaar oud toen haar school dichtging, omdat al haar leraren weg waren. Ze ging lopend op zoek naar een nieuwe school en andere kinderen volgden haar. Ze eisten onderwijs, en met succes: alle kinderen werden ingeschreven op een andere school. Sindsdien vecht Thandiwe voor het naleven van kinderrechten, met name het recht op onderwijs. Thandiwe ontving hiervoor de Internationale Kindervredesprijs.
Stelling 3 Omdat er in India veel werk is, mogen kinderen daar wél werken. Toelichting bij stelling 3 • In het Verdrag voor de Rechten van het Kind is vastgelegd dat jonge kinderen niet mogen werken en oudere kinderen niet zo veel. Als ze wél werken, dan mag dat geen gevaarlijk werk zijn en moeten kinderen nog steeds naar school kunnen. In sommige landen zijn er daarom mogelijkheden om les te volgen voor of na werktijd. Deze regels gelden dus ook in India. • In Nederland zijn de regels nog wat strenger. Kinderen tot en met 15 jaar mogen niet werken in een fabriek of de bouw. In de arbeidstijdenwet is bovendien opgenomen hoeveel uur een kind mag werken. Kinderen van 13 of 14 mogen bijvoorbeeld 12 uur per week werken en nooit tijdens schooluren. In veel landen is dit niet zo goed geregeld. • In India werken de meeste kinderen in de landbouw-, kleding- of schoenenindustrie. Ze leren het vak van hun ouders en moeten helpen om het gezinsinkomen aan te vullen. • India is niet het enige land waar veel kinderen werken. De schatting is dat wereldwijd 158 miljoen kinderen tussen de 5 en 14 jaar moeten werken. Tip: bekijk het filmpje over Om Prakash Gurjar op www.kidsrights.nl. Ook hij moest al heel jong aan het werk. Hij werd weggenomen van zijn ouders toen hij vijf jaar oud was om vervolgens als afbetaling van een lening van zijn opa als kindslaaf op het land te werken. Zodra hij bevrijd was, voerde hij campagne tegen kinderarbeid en voor gratis onderwijs. Hij won daarvoor de Internationale Kindervredesprijs. Hij gaat nu naar de universiteit van Jaipur in India. Nog steeds zet hij zich in voor kinderrechten, vooral tegen kinderarbeid.
Stelling 4 Als kinderen thuis klusjes moeten doen, dan is dat kinderarbeid. Toelichting bij stelling 4 • In Nederland is kinderarbeid verboden en zijn de regels streng. Kinderen mogen niet werken in een fabriek of de bouw. In de Arbeidstijdenwet is opgenomen hoeveel uur een kind mag werken. Kinderen van 13 of 14 mogen bijvoorbeeld 12 uur per week werken en nooit tijdens schooluren. • In sommige landen moeten kinderen soms iedere dag werken, omdat hun ouders niet genoeg verdienen. Daardoor kunnen ze niet naar school en kunnen ze vaak niet lezen en schrijven, waardoor ze later weinig kans hebben op een baan. Het kinderrechtenverdrag moet deze kinderen beschermen. In Nederland is dit niet aan de orde, want ouders kunnen altijd bij de regering terecht voor financiële ondersteuning. Zo is er dus geen goede reden voor hen om kinderen niet naar school te laten gaan. • Er is natuurlijk een verschil tussen werken, en je ouders of verzorgers af en toe helpen. Er is niets mis mee als kinderen verantwoordelijkheid leren door hun eigen spullen op te ruimen en een bijdrage te leveren aan het huishouden door af en toe een klusje te doen. Het staat hun gezondheid en scholing niet in de weg en is juist goed voor hun ontwikkeling.
Stelling 5 Gehandicapte kinderen moeten behandeld worden als alle andere kinderen. Toelichting bij stelling 5 • Alle kinderen zijn gelijk en hebben dezelfde rechten. Het maakt niet uit hoe ze eruitzien, waar ze wonen, en of ze rijk of arm zijn. Ook als kinderen een handicap hebben, moeten ze een zo normaal mogelijk leven kunnen leiden. Ze hebben recht op onderwijs, aangepaste zorg en moeten naar de dokter kunnen. • Voor gehandicapte kinderen is kunnen participeren in de samenleving even belangrijk als kinderen zonder handicap. Maar dagelijks staan zij voor praktische problemen die hen daarin belemmeren. Bijvoorbeeld een gebouw van vier verdiepingen zonder lift, of een trap zonder leuningen die gevaarlijk is voor slechtzienden. Tip: bekijk het filmpje over Chaeli Mycroft op www.kidsrights.nl. Zij zit in een rolstoel en won in 2011 de Kindervredesprijs voor haar inzet voor kinderen met een handicap in Zuid-Afrika. Jaarlijks helpt zij meer dan 3.000 gehandicapte kinderen aan apparatuur en fysiotherapie. Daarnaast komt ze op voor hun rechten en acceptatie. Chaeli is de eerste student in een rolstoel die op de campus van haar universiteit woont. Daar gaat ze dagelijks verder met haar inzet voor gehandicapte kinderen in Zuid-Afrika en wereldwijd.
Stelling 6 Oorlog is iets van volwassenen. Kinderen mogen hier geen last van hebben. Toelichting bij stelling 6 • Miljoenen kinderen leven als vluchteling met de gevolgen van oorlog. Zij groeien niet in een beschermde omgeving op, missen vaak één of beide ouders, en hebben geen toegang tot basale levensbehoeften zoals goed voedsel, schoon drinkwater of onderwijs. • Nog steeds leven heel veel kinderen in landen waar oorlog is. Kinderen zijn kwetsbaarder dan volwassenen en verdienen daarom extra bescherming. De regering is verplicht ervoor te zorgen dat ze niet mee hoeven te vechten in de oorlog. • In sommige oorlogsgebieden is het fenomeen kindsoldaat helaas eerder regelmaat dan uitzondering. Voor naar schatting enkele honderdduizenden kinderen is het bestaan als kindsoldaat de dagelijkse realiteit. Tip: bekijk het filmpje over Baruani Ndume op www.kidsrights.nl. Hij woont in Tanzania. Door de oorlog in de Democratische Republiek Congo moest hij vluchten en kwam in een vluchtelingenkamp terecht. Hij ontving de Internationale Kindervredesprijs voor zijn inzet voor kinderenrechten in het vluchtelingenkamp waar hij woont. Hij startte niet alleen een radiozender, maar organiseert ook voetbalwedstrijden voor kinderen binnen én buiten het kamp om hen met elkaar in contact te brengen en meer begrip voor elkaar te creëren. Inmiddels geeft hij bovendien voorlichting binnen en buiten het vluchtelingenkamp en is hij hoofd van het kinderparlement in het kamp.
Stelling 7 Het registreren van de naam van een kind moet gratis zijn. Toelichting bij stelling 7 • In Nederland worden kinderen bij hun geboorte geregistreerd in het gemeentehuis. Hun ouders geven een voornaam en een achternaam, die officieel geregistreerd worden. Zo weet de regering wie ze zijn. Ook krijgen ze de Nederlandse nationaliteit. • Deze registratie is niet in alle landen even vanzelfsprekend. Zo staan veel kinderen in de Dominicaanse Republiek, maar ook bijvoorbeeld in het zuiden van Azië, niet officieel geregistreerd. Onderzoek uit 2007 toont aan hoe vaak het voortkomt dat kinderen geen officiële naam hebben: in dat jaar zijn er wereldwijd zo’n 51 miljoen kinderen geboren, die niet werden geregistreerd en dus geen geboortebewijs kregen. Deze kinderen komen vaak uit arme gezinnen, die op het platteland leven. Ouders die hun kinderen niet laten registreren, geven als redenen op dat het te duur is en dat het registratiekantoor te ver weg is. • Niet-geregistreerde kinderen worden niet erkend door de regering en kunnen dus geen beroep doen op hun rechten, zoals het recht om naar school te gaan of het recht op gezondheidszorg. Tip: bekijk het filmpje over Francia Simon uit de Dominicaanse Republiek, op www.kidsrights.nl. Zij mocht niet meer naar school omdat zij geen geboortebewijs had. Zij was het hier niet mee eens. Ze is gaan uitzoeken hoe ze aan een geboortebewijs kon komen en hoe dit hele proces verliep. Niet zonder slag of stoot heeft Francia uiteindelijk haar geboortebewijs gekregen. Nu helpt zij andere kinderen aan een geboortebewijs, zodat zij ook naar school kunnen en toegang krijgen tot andere belangrijke rechten. Francia ontving hiervoor in 2010 de Internationale Kindervredesprijs.
Stelling 8 Naar de winnaar van de Internationale Kindervredesprijs wordt geluisterd. Toelichting bij stelling 8 • Op www.kidsrights.nl vindt u alle informatie over Nkosi Johnson, Kesz Valdez en de andere winnaars van de Internationale Kindervredesprijs. Daar leest u méér over hun werk en over kinderrechten. KidsRights biedt deze kinderen een podium. Door de uitreiking van de Internationale Kindervredesprijs krijgen deze kinderen wereldwijd aandacht voor hun werk en het kinderrecht of thema waar zij zich voor inzetten. • Kinderrechten zijn belangrijk. Niet alleen voor kinderen in het buitenland, ook voor kinderen in Nederland. Helaas zijn ze niet altijd even vanzelfsprekend. Ieder kind kan een bijdrage leveren en zo de wereld in beweging brengen. Maar opkomen voor kinderrechten in de eigen omgeving is gemakkelijker dan ver weg. Kinderen zijn dan vanzelf meer betrokken.
