Gemeentelijk vastgoed
VvG najaarscongres, 13 november 2013
ir. Marten Middendorp MRE managing partner
Maatschappelijk vastgoed bij gemeenten § § § § § §
van oudsher aanzienlijke portefeuille zeer divers monofunctioneel versnipperd beheer over organisatie sturing gebaseerd op techniek beperkt overzicht
Maatschappelijk vastgoed bij gemeenten § 45 miljoen m2 § ruim 30.000 gebouwen – 10% huisvesting van eigen ambtenaren – 69% bestemd voor beleidsondersteuning, zoals onderwijs, welzijn, kunst & cultuur, sport – 21% “commercieel vastgoed” § grotendeels in eigen bezit
Maatschappelijk vastgoed bij gemeenten
Bron: CBS 2012
Maatschappelijk vastgoed bij gemeenten Stille reserve of stil verlies?
Bron: IPD Benchmark Gemeentelijk Vastgoed (resultaten 2012)
Maatschappelijk vastgoed bij gemeenten § circa 3 miljard aan jaarlijkse lasten § 400 miljoen besparing is zo gevonden: – een betere bezetting realiseren – Het Nieuwe Werken – marktconform gaan verhuren (in de commerciële port.) – onderhouds- en beheerkosten verlagen
Ontwikkeling vastgoedorganisatie
strateeg manager controller beheerder
gebouwkosten minimaliseren
problemen oplossen standaardiseren
portefeuillemanagement en adviseren
beheren van gebouw ontwikkeling
technisch
financieel
analytisch
strategisch
strategisch
focus op organisa7e
focus op vastgoed
strategisch
financieel
te ondersteunen doelen, kwaliteitsambi7es
kosten, baten, waarde
opera7oneel
corporate real estate management gebruikers, tevredenheid, func7emix
func7oneel
Bron: Alexandra den Heijer, TU Deflt
CREM
m2, condi7e. loca7e, kwaliteit
fysiek
Masterplan per deelportefeuille
toekomstvisie gemeente, diensten en beleidsvelden
match
staat van het vastgoed
• trends en ontwikkelingen
• zicht op de portefeuille (strategische kaart en doorsneden)
• beleidsdoelen
• prestatie van het vastgoed meten (goud, zilver, brons)
• multifunctioneler gebruik
• financieel meerjaren perspectief vastgoed
• evenwichtige spreiding
• …
• samenhang, participatie, leefbaarheid • gewenste accommodaties • … - gewenst voorzieningenniveau (plaats, functie, kwaliteit) - visie, rolopvatting (regiegemeente) - prioriteitsstelling activiteiten en organisaties - investeringsprognose en financieel meerjarenperspectief 12
Prestatie vastgoed : goud, zilver en brons
Wijk
Allen
Eigenaar
Buurt
Allen
Afdeling
§ § § Stadsontwikkeling Welzijn §
in hoeverre voldoet het bestaande vastgoed? zicht op het vastgoed = grip op vastgoed informatie brengt het gesprek op gang Functie Kantoor Prestatie Allen Gebruik Wijkpost Actie Allen niet al het vastgoed hoeft heroverwogen te worden Kaart | Object | Lijst
m² bvo
kostendekkendheid
leegstand
bezettingsgraad
stille reserve strategisch
1
1e Braamstraat
1.235
90,05%
< 1,00%
100,00%
- 11.435
3
Aalbessenstraat 14-60
2.690
100,00%
2,40%
88,12%
76.342
2
Antoniegaarde
1.920
67,87%
< 1,00%
100,00%
2.876
ja
1
Beethoven II
4.336
100,00%
< 1,00%
100,00%
99.124
ja
1
Brederolaan 2-200
2.752
78,14%
< 1,00%
100,00%
- 112.325
ja
2
Boterweg complex 1
812
100,00%
5,00%
77,40%
98.712
onbekend
2
Clockgebouw
1.600
98,00%
1,40%
98,00%
72.400
onbekend
in een oogopslag3.812of het vastgoed voldoet 1 Carlingen 1,12% 93,14% -3.762 77,14% 3
Gebr. Daalmanstraat 17-39
3
Doornstraat
2 1
ja nee
ja
2.654
94,00%
12,40%
65,24%
8.000
nee
670
100,00%
< 1,00%
100,00%
140.500
nee
Eenhoorn
1.222
54,12%
< 1,00%
100,00%
188.210
onbekend
Esdoornkwartier A
4.342
100,00%
< 1,00%
100,00%
-66.430
ja
1
1e Braamstraat
1.800
100,00%
< 1,00%
100,00%
8.000
ja
1
Esdoornkwartier A
3.312
92,10%
2,30%
77,45%
244.000
ja
1
1e Braamstraat
718
100,00%
< 1,00%
100,00%
-230.450
ja
Input wijzigen/toevoegen
Wijk
Allen
Eigenaar
Stadsontwikkeling
Functie
Kantoor
Prestatie
Goud
Buurt
Allen
Afdeling
Welzijn
Gebruik
Wijkpost
Actie
Allen
Adressenlijst
Kaart | Object | Lijst
Objectgegevens | Prestaties | Acties
1e Braamstraat Aalbessenstraat 14-60 Antoniegaarde Beethoven II Brederolaan 2-200 Boterweg complex 1 Clockgebouw Cralingen Gebr. Daalmanstraat 17-39 Doornstraat Eenhoorn Esdoornkwartier A Forepark 1 Forepark 2 Grote Dennenweg 1-91 Havenkwartier complex III Huisjeskade Jeugdkwartier Jagershut Kerkstraat 1-101 Kaasmakerweg 6-14 Laakhaven Burg. Louwmanshof 2-12 De Luif Mariekestraat Mariënlaan Noorderwijk Noordhoek Paterstraat 7-43 Prins Clausplein Adres wijzigen/toevoegen
doorsnedes maken
1 2 3
Functie Gebruik Afdeling WOZ Boekwaarde
: : : : :
Kantoor Wijkpost Welzijn € 0,4 mln € 0,2 mln
Input wijzigen/toevoegen
13
Prestatie vastgoed : goud, zilver en brons
focus op het vastgoed dat aandacht behoeft, groot deel voldoet prima
Focus op de kerntaken niet in portefeuille
niet-strategisch/ geen subsidie
strategisch/ wel subsidie
wel in portefeuille
kantoor
bioscoop
stadskantoor
theater
courant
niet-courant
Scrumproces
Data check Direction Portefeuille Aantal gebouwen Aantal objecten Financieel (totaalbedragen 2011) Exploitatiekosten Huuropbrengsten Boekwaarde Rente Afschrijving Dotatie onderhoud Gebouw C omplexnummer Naam Straat Huis nr. Postcode Wijk JuridischeStatus Portefeuille Plaats Levensduur Bouwjaar Investeringskosten Onderhoudslasten Huuropbrengsten Restwaarde Wozwaarde Onderhoudsconditie Score Klanttevredenheid Energie label C ourantheid Doelstelling gebruik Doelstelling gebouw Functionaliteit Foto
212 400
6.405.248 5.074.039 2.224.625 10.079.473 5.582.595 0 Compleetheid 100% 100% 100% 96% 92% 100% 100% 100% 99% 0% 79% 75% 0% 44% 0% 56% 2% 0% 8% 0% 0% 0% 0% 3%
Longlist Datacheck, status informatie Prioritering informatiebehoefte Aanvullen informatie, batch 1 Aanvullen informatie, batch 2 Aanvullen informatie, batch 3 Aanvullen informatie, batch 4 Prestatie indicatoren Definitie van complex, gebouw en deelobject Gebouwenlijst stabiel C heck gebouwenlijst op compleetheid Indeling portefeuille (labelling) C hecklist voor begroting per gebouw (gecheckt is handtekening) Opzet financieel meerjarenperspectief (welke elementen, welke diepgang) Rekenmodel financieel meerjarenperspectief Afsprakenkader mutaties Rekenmodel mutaties Kengetallen financieel meerjarenperspectief Indeling begroting en kostenplaatsen Voorstel budgetbewaking (compartimenten) Doorlichting baten, lasten en exploitatiebijdragen strategisch Doorlichting baten, lasten en exploitatiebijdragen ambtelijk Doorlichting baten, lasten en exploitatiebijdragen maatschappelijk C ontrole onderbouwing storting, uitputting & meerjaren verloop van de onderhoudsvoorziening Definities onderhoud (& relatie met administratie) Opbouw beheerplan MJOP Ambtelijk JOP Ambtelijk MJOP Maatschappelijk JOP Maatschappelijk Kengetallen onderhoud strategisch vastgoed Onderhoudsbeleid Demarcatielijst (rol en verantwoordelijkheid VAG bij het onderhoud) Procesomschrijving objectbeheerplan Procesomschrijving portefeuillebeleid
Gebouwen
Strategie en projecten
Rapportage
Prestatiemeting
€€ Meerjarenperspectief
Kaart
Bibliotheek
Database
