GEMEENTE TIEL Passewaay Buurt 7 - Beeldkwaliteitplan
Pm
5.3
0
1851-3400 mei 2009
GEMEENTE tiel Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
Aan dit rapport kunnen geen rechten ontleend worden
mei 2009 1851-3400
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
INHOUD 1.
Inleiding
5
2.
Planologisch kader 2.1 Ligging plangebied 2.2 Stedenbouwkundige uitgangspunten Passewaay zuid
5 5 5
3.
Stedenbouwkundige opzet/plan 3.1 Bouwprogramma 3.2 Hoofdstructuur van de buurt
9 9 9
4.
Architectuur 4.1 Materiaal en kleurgebruik algemeen 4.2 Maatvoering (conform bestemmingsplan) 4.3 Erfafscheidingen
13 13 13 17
5.
Verkeer 5.1 verkeersstructuur 5.2 Vormgeving en materiaal
21 21 25
6.
Watersysteem
27
7.
Groenstructuur 7.1 Park 7.2 Boomstructuur en onderbeplanting
29 29 35
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
buurt 7
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
1.
Inleiding
Het uitbreidingsplan Passewaay in Tiel omvat een achttal woonbuurten die gefaseerd worden uitgevoerd. De buurten 1,2 en 3 zijn ondergebracht in het bestemmingsplan Passewaay Noord en zijn reeds gerealiseerd. De buurten 4 tot en met 8 maken deel uit van het bestemmingsplan Passewaay Zuid. Van dit bestemmingsplan zijn de fasen 4, 5, 6 en 8 voltooid. Buurt 7 is de laatste buurt die nog gerealiseerd dient te worden. De buurt sluit in westelijke richting aan op buurt 6 en grenst aan de zuid- en oostzijde aan het open landschap. Er zullen circa 580 woningen gebouwd worden. Dit beeldkwaliteitplan is gebaseerd op het stedenbouwkundig plan dat al in een vergevorderd stadium is. Het plan geeft de richtlijnen en eisen weer voor onder andere de inrichting van de openbare ruimte, groenstructuur, architectuur, materiaalkeuze, etc. Zo wordt tijdens de verdere uitwerking van het stedenbouwkundig plan de samenhang in de buurt gewaarborgd en wordt de kwaliteit van de buurt als geheel bewaakt. In dit rapport worden eerst de ligging van het plangebied en de stedenbouwkundige uitgangspunten kort toegelicht, zodat een beeld gevormd kan worden van de context van buurt 7. Vervolgens wordt in hoofdstuk 3 het stedenbouwkundig plan toegelicht. Daarna wordt de stedenbouwkundige invulling van het plan uiteengezet aan de hand van de thema’s architectuur, verkeer, water en groen. Per thema wordt aandacht besteedt aan zowel ruimtelijke en functionele aspecten als vormgeving en materiaalgebruik. Op die manier wordt een helder beeld geschetst van de gewenste opzet en beeldkwaliteit voor de gehele buurt .
2.
Planologisch kader
2.1 Ligging plangebied De wijk Passewaay is gelegen in de Tielerwaard, die deel uit maakt van de zogenaamde binnenwaarden. Het gebied ligt ingebed tussen het Lingegebied en de uiterwaarden van de Waal. Het plangebied wordt aan de noordzijde begrensd door het Inundatiekanaal en loopt in zuidelijke richting door tot aan de Zennewijnsche Wetering. De oostelijke grens wordt gevormd door de spoordijk en aan de westzijde loopt de wijk door tot nabij de Kruisstraat. 2.2 Stedenbouwkundige uitgangspunten Passewaay zuid De basis voor de planvorming van buurt 7 wordt gevormd door de structuurschets Passewaay uit 1988 en het bestemmingsplan Passewaay Zuid. In de structuurschets zijn de voornaamste ruimtelijke elementen voor zowel Passewaay Noord als Passewaay Zuid vastgelegd. Belangrijke punten zijn de opdeling van het gebied in een achttal buurten, de ruim opgezette groenstructuur tussen de deelgebieden en de locatie van het multifunctioneelcentrum. In het bestemmingsplan is de hoofdstructuur voor Passewaay Zuid vastgelegd. Hieronder volgt een beknopte toelichting van de door deze plannen voorgeschreven stedenbouwkundige uitgangspunten. Groenstructuur De hoofdstructuur van Passewaay Zuid wordt gevormd door noordzuid gerichte groenzones. Deze zones vormen de scheiding tussen de verschillende buurten, vervullen een recreatieve functie voor de gehele wijk en bieden plaats aan de belangrijkste langzaam verkeersroutes. Het bestaande groen in deze zones wordt zo veel mogelijk behouden.
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
archeologie
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
0
10 20 30 40
m
Om een aantrekkelijke verbinding te creëren tussen het structureel groen in de wijk en het bos ten zuidwesten van de wijk, wordt een groenzone binnen de woonbuurten opgenomen. Deze groenzone is gekoppeld aan een langzaam verkeersroute en dient begeleid te worden door bomenrijen of hagen.
Bebouwing Tussen de structurele groenzones is een patroon uitgezet, gebaseerd op de landschappelijke ondergrond en een verkavelingsmaat van ca. 70 meter. Dit patroon is de onderlegger voor de verdere verkaveling van de deelgebieden.
De speelvoorzieningen in de woonwijk dienen kleinschalig van aard te zijn en via een aaneensluitend padenstelsel met elkaar te worden verbonden.
Voor ieder buurt geldt dat de hoogste bebouwingsdichtheid zich concentreert rond de buurtentree. Hiermee wordt het autoverkeer in de buurten zo beperkt mogelijk gehouden.
Verkeer Onnodig intern verkeer dient zoveel mogelijk uit de woonbuurten te worden geweerd. Iedere buurt wordt daartoe afzonderlijk aangesloten op de randweg. Dwarsverbindingen tussen de buurten onderling zijn voor het gemotoriseerd verkeer niet toegestaan. Het ontsluitingsprincipe voor Passewaay Zuid is na het tot stand komen van de structuurschets gewijzigd. De zuidelijke buurten worden via de zuidelijke randweg ontsloten en niet meer via de Buismanlaan en de Akelei.
Archeologie Tijdens de realisering van het centrum Passewaay en de voorbereidingen van buurt 7 zijn unieke archeologische vondsten gedaan rond de Passewaayse Hogeweg en nabij het Eierland. Het gaat hier om overblijfselen uit de Bataafse tijd, waaronder twee grafvelden, plattegronden van oude boerderijen en waardevolle vondsten nabij een oude geul waarlangs de nederzettingen waren gelegen. In buurt 7 kon op tijd rekening worden gehouden met het archeologisch gegeven. Juist het niet bebouwen van de oorspronkelijke geul kan voor toekomstige generaties van belang zijn omdat in de toenmalige zijrivier naar verwachting veel werd gedumpt. Ook zijn er restanten van een aantal oude boerderijen rond deze geul gevonden. Doel van het niet bebouwen van de geul is in de openbare ruimte verwijzingen naar het verleden zichtbaar en voelbaar te maken.
Om aan te sluiten op het slagenlandschap krijgt het voet- en fietsnetwerk van elke buurt een orthogonaal karakter. De hoofdroutes voor langzaamverkeer zijn gekoppeld aan de structurele groenzones en zijn verkeersvrij behoudens voor calamiteiten (als zware verharding uitgevoerd). Daarnaast worden verbindingen tussen de verschillende buurten en richting Tiel-west en het buitengebied gerealiseerd.
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7 LEGENDA eengezinswoning 2-onder-1-kap vrijstaande woning stadswoning appartement patiowoningen woonwagen voorzieningen
typologiën
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
0
10 20 30 40
m
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
3.
Stedenbouwkundige opzet/plan
3.1
Bouwprogramma
Woningen Er worden in buurt 7 totaal ca. 580 woningen gerealiseerd. Hiervan zijn 280 rijtjeswoningen, 128 vrijstaande en twee-onder-één-kap woningen, 158 appartementen en 7 schoolwoningen alsmede 6 woonwagenstandplaatsen. De categorieën woningbouw worden gerealiseerd in de verhouding 30 % duur/30 % middelduur/40 % goedkoop.
concept
Voorzieningen De basisschool in buurt 7 is reeds gebouwd. Deze ligt in de zone langs de Passewaayse Hogeweg. Ook wordt in deze zone de mogelijkheden voor een multifunctioneelcentrum onderzocht. Hierin is plaats voor onder meer zorgvoorzieningen waaronder een artsenpraktijk, een gymzaal, een buurt/wijkcentrum, e.d. Het centrum wordt gezien als toevoeging op het bestaande wijkcentrum en zal beschikken over voldoende parkeerruimte te bereiken vanaf de Akelei. 3.2 Hoofdstructuur van de buurt De historische geul, die zal worden ingericht als park, verdeelt de buurt in een noordelijk en een zuidelijk deel. De zone ten noorden van het park is onderdeel van de zone Passewaayse Hogeweg. Dit oude lint is onderdeel van het autovrije langzaam verkeersnetwerk van Passewaay. Aan de bebouwing en de beplanting in deze zone worden andere eisen gesteld dan aan de rest van de wijk. Zo is de woningdichtheid lager, waardoor dit deel een landelijker karakter krijgt.
stedenbouwkundige eenheden
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
Pm
5.30
stedenbouwkundig plan
10
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
0
10 20 30 40
m
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
De zone ten zuiden van het park is opgebouwd als andere buurten in Passewaay met een ontsluitingscircuit dat aansluit op de rondweg. De ring wordt begeleid met voorkanten van woningen en een eenzijdige groenstrook met bomenrij. Aan de binnenzijde van de ring ontstaat een centraal woonveld. Stedenbouwkundige eenheden. Zone rond de Passewaayse Hogeweg Dit gebied wordt gekenmerkt door een viertal geknikte lijnen, die het centraal in de buurt gelegen park verbinden met de Passewaayse Hogeweg. In de zone langs de Passewaayse Hogeweg zijn twee bestaande kavels opgenomen. Ook worden hier de voorzieningen gerealiseerd: een basisschool met 7 schoolwoningen en een multifunctioneelcentrum. De bebouwing is georiënteerd op de Passewaayse Hogeweg. Om het landelijke beeld rond het lint te behouden is de bebouwingsdichtheid lager en komen er grote kavels met 2-onder-1-kapwoningen en vrijstaande woningen. Iedere kavel krijgt minimaal 2 parkeerplaatsen op eigen terrein. Het bezoekersparkeren is geconcentreerd gedacht nabij de voorzieningen. Ringweg Het ontsluitingscircuit is de scheiding tussen het centrale woonveld en de rand van de buurt. Er wordt een asymmetrisch ruimteprofiel nagestreefd. De rijtjeswoningen langs de ring dienen daarom aan beide zijden duidelijk van elkaar te verschillen. Aan de buitenzijde wordt gekozen voor een lichtere gevelsteen ten opzichte van een donkere gevelsteen aan de kant van het centraal veld. Het groene karakter wordt bereikt door het toepassen van voortuinen aan beide zijden en een eenzijdige begeleiding van een 5 meter brede groenstrook met bomen met een volle kroon aan de buitenzijde.
Centraal veld In het centrale veld kan onderscheid gemaakt worden tussen oost-west en noord-zuid gerichte verbindingen. Dit gedeelte wordt gekenmerkt door korte woonstraten en een centraal gelegen blok met appartementen in 3 lagen bijvoorkeur voorzien van een schildkap. De relatief smalle oost-west straten worden begeleid door korte rijen woningen met gelijke architectuur. De straten hebben een asymmetrisch en informeel straatprofiel met straatbomen. De formelere noord-zuid gerichte verbindingen sluiten met voet-en fietspaden aan op het park. De twee assen worden aan één zijde begeleid door appartementen gebouwen. De woningen aan de noordrand van het centrale woonveld grenzen aan het park. Het middelste blok en het meest westelijke bestaat uit appartementen. De blokken rechts en links hiervan zijn geprojecteerd als stadswoningen in 3 lagen met kap. Het is van belang dat de woningen en appartementenblokken langs het park een architectonische eenheid vormen. De glooiing in de gevellijn moet zorgvuldig worden gevolgd vanwege haar archeologische betekenis. De stadswoningen zijn bereikbaar gedacht vanuit het centrale woonveld. Rand De woningen in de buitenrand van de buurt zijn zowel georiënteerd op de ontsluitingslus als op de randweg en het buitengebied. De rand is dan ook ruimer opgezet dan het centrale woonveld. Aan de oostzijde zijn de woningen gelegen aan twee kleine hofjes. De woningen langs de zuid rand zijn georiënteerd op het omliggende landschap en de woningen aan de west rand op het structureel groen met daarin de langzaam verkeersroute richting het centrum. Bij de zuidelijke entree tot de buurt komt een afgeschermde, private zone, die plaats biedt aan een zestal woonwagens, overeenkomstig de oplossing in buurt 6 .
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
11
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
bakstenen in aardtinten
principe architectonische eenheden
12
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
0
10 20 30 40
m
antraciete dakpannen
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
4.
Architectuur
4.1 Materiaal en kleurgebruik algemeen Voor heel Passewaay is gekozen voor een beeldkwaliteit waarbij de buurten afzonderlijk herkenbaar zijn. Buurt 7 komt aan de rand van de wijk op de overgang naar het buitengebied te liggen. In buurt 6 is overwegend een rode dakpan gebruikt en een sienna gevelsteen. Daarom is voor buurt 7 ervoor gekozen de woningen uit te voeren in baksteen in overwegend aardtinten rood/bruin, de kozijnen en daklijsten wit te houden en voor de dakpan uit te gaan van een zwarte of antraciete pan met bijpassende nokvorsten en hoekstukken. Het openbaar gebied wordt vormgegeven conform de standaarden voor Passewaay met uitzondering van de parkzone waar een bovengemiddeld afwerkingsniveau wordt voorgestaan, inclusief het ontsluitingscircuit in kasseien.
referentiebeelden vrijstaande woningen
4.2 Maatvoering Eengezinswoningen • Voor alle vrijstaande woningen en de twee-onder-één-kap woningen die grenzen aan/uitkijken over het omliggende landschap geldt een goothoogte van maximaal 4,50m. Voor de stadswoningen aan de zuidrand van het park wordt aan de parkzijde een maximale goothoogte van 10,00 meter gehanteerd. Voor alle overige 2-onder-één-kap woningen en eengezinswoningen is de goothoogte maximaal 6,00m. • Dakhelling: maximaal 60°. • De afstand tot de aan de weg gelegen perceelsgrens (voorzijde) is minimaal 3,00m. • De afstand van het hoofdgebouw tot aan de zijdelingse perceelgrens (grenzend aan de openbare ruimte) is voor vrijstaande woningen en twee-onder-één kap woningen minimaal 3,00m. Voor rijwoningen wordt hier een minimale afstand van 2,50 meter gehanteerd. Uitzondering hierop OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
13
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
referentiebeelden 2^1 kap woningen / geschakelde woningen
referentiebeelden rijwoningen
referentiebeeld stadswoning parkzijde
14
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
referentiebeeld stadswoning hofzijde
referentiebeelden appartementen langs park
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
vormen de rijwoningen in de bouwblokken langs de westelijke langzaamverkeerszone, waarvoor een minimale afstand van 1,50 meter geldt. • De afstand van het hoofdgebouw tot een tussen twee bouwpercelen gelegen perceelsgrens is minimaal 2,00m. Appartementen (meergezinswoningen) • De maximale nokhoogte bedraagt maximaal 12,00m. • De goothoogte is maximaal 10,00 meter. • De afstand van het gebouw tot perceelsgrenzen grenzend aan de openbare ruimte bedraagt minimaal 4,00 meter. Bijgebouwen • Hoogte: maximaal 3,50m; • Afstand tot de aan de weg gelegen perceelsgrens: minimaal 2,00m; • Afstand tot de tussen twee bouwpercelen gelegen perceelsgrens: minimaal 1,00 meter. Deze bepaling is niet van toepassing op bijgebouwen die op de tussen twee bouwpercelen gelegen perceelsgrens worden gebouwd; • Gezamenlijke oppervlakte van de bijgebouwen behorende bij eengezinswoningen: maximaal 50 m2. Nutsgebouwen • Goothoogte: maximaal 3,00 meter; • Oppervlakte: maximaal: 25 m2. Overige bouwwerken geen gebouwen zijnde • Hoogte: maximaal 3,00m; met uitzondering van vlaggenmasten, verkeersborden, wegwijzers en verlichtingsmasten, waarvoor een maximum hoogte geldt van 6,00 meter. Garages • terugliggend evt met carport referentiebeelden appartementen starters
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
15
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7 LEGENDA lage haag, begeleid door Carrade hekwerk aan de binnenzijde (0,5-1,0 m) lage muur met Carrade hekwerk, begroeid (1,8-2,0m) Carrade hekwerk, begroeid (1,8-2,0 m) Keermuur
principe erfafscheidingen
16
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
0
10 20 30 40
m
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
4.3 Erfafscheidingen Erfafscheidingen worden met de woning mee ontworpen. In verband met de uniformiteit en aansluiting van diverse ontwerpen op hoeken zijn hoogten van te voren bepaald. Omdat buurt 7 een vrij grote buurt is, is ervoor gekozen groene erfafscheidingen toe te passen. Op die manier wordt een te stenig geheel voorkomen. Het streven is om langs de centrale ontsluitingslus een asymmetrisch beeld te creëren. Het beeld in de buitenbocht wordt bepaald door een groene berm en een lage haag langs de voortuinen. Aan de binnenzijde, in het centrale woonveld, komen alleen lage hagen aan de voorzijden van de woningen. In het noordelijk deel van het plan en ook in het zuidelijk deel naar het landschap toe, krijgt de buurt een groene uitstraling door het toepassen van begroeide hekwerken. Aan achterzijden mogen bewoners in principe zelf een erfafscheiding aanleggen. Achterkanten en zijkanten van tuinen die grenzen aan de openbare ruimte worden echter voorzien van een begroeid hekwerk. Hieronder volgt een overzicht van de opgestelde eisen overeenkomstig het kaartbeeld: Voorzijde woning • De erfgrenzen aan de voorzijden worden voorzien van lage hagen, gecombineerd met een begeleidend donkergroen Carrade hekwerk (of gelijkwaardig hekwerk) aan de binnenzijde. Hoogte tussen de 0,5 en 1m.
lage haag met hekwerk
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
17
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
begroeid hekwerk
lage muur met begroeid hekwerk
18
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
Carrade hekwerk
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
Zijkant woning • Alle kopwoningen zijn voorzien van een zijtuin (architectuur); kopgevels worden in sommige situaties voorzien van entree en raampartijen; • Kopgevels openwerken (architectuur); • Langs alle zijtuinen in buurt 7 die grenzen aan de openbare ruimte komt een donkergroen Carrade hekwerk van 1,80m (of gelijkwaardig hekwerk), begroeid met Hedera. Achterzijde woning • Erfafscheidingen aan achterkanten die grenzen aan achterpaden worden bewoners zelf aangelegd, met uitzondering van hoekwoningen. • In het zuidelijk deel worden achterkanten die aan de openbare ruimte grenzen en de achterzijden van hoekwoningen voorzien van een donkergroen Carrade hekwerk van 1,80m (of gelijkwaardig hekwerk), begroeid met Hedera. Een uitzondering hierop wordt gevormd door de stadswoningen met parkeren op eigen terrein. • In het noordelijk deel worden achterkanten en zijkanten van kavels die aan de openbare ruimte grenzen voorzien van een donkergroen Carrade hekwerk van 1,80m (of gelijkwaardig hekwerk) begroeid met Hedera.
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
19
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7 LEGENDA wijkontsluiting, asfalt buurtontsluiting ter hoogte van park natuursteen kei 10x10cm / kasseien buurtontsluiting, bkk donkergrijs, keperverband woonstraat, bkk lichtgrijs, keperverband hof, bkk bruintint, keperverband fietspad, rood asfalt, afgestrooid voet-/fietspad, afgestrooid asfalt, Limburgs wit grind 4-8 mm mogelijke toekomstige fietsverbinding trottoir, betontegel 30x30, langslagen oversteken rijbaan bkk, lichtgrijs keperverband opritten naar woningen: bkk, donkergrijs halfsteensverband park pad, afgestrooid asfalt, Limburgs witgrind 4-8 mm parkpad in rijbaan, natuursteenkei, lichtgrijs (kleur conform strooilaag parkpad) fietspad door park, afgestrooid asfalt, Forrest split
principe verkeersstructuur
20
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
0
10 20 30 40
m
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
5.
Verkeer
5.1
verkeersstructuur
Autoverkeer De buurt wordt ontsloten door een ontsluitingslus die op twee plaatsen is verbonden met de randweg rond Passewaay. Binnen de lus is een orthogonaal stelsel van straten opgespannen die het centrale woonveld ontsluiten. Aan de buitenrand van de buurt zijn de woonstraten culdesac of parkeerveldjes. Om de buurt te verlaten moet het verkeer via de interne lus terug naar de randweg. De woningen die met de voorzijde op de randweg zijn georiënteerd, zijn voor een deel bereikbaar via een ventweg. De woningen die met de voorzijde op de langzaamverkeerzone zijn gericht, worden aan de voorzijde ontsloten door een trottoir. Langzaam verkeer In principe maken fietsers en voetgangers gebruik van alle verkeersvoorzieningen in de buurt. Daarnaast zijn er routes die alleen voor langzaam verkeer bestemd zijn. Deze routes zorgen tevens voor de verbinding met de aanliggende buurten, het centrum en het buitengebied. Aan de westzijde van de buurt liggen verbindingen naar buurt 6. De meest noordelijke, die aansluit op het park is onderdeel van de speelroute die de buurten 4, 5, 6 en 7 met elkaar verbindt. Het park is primair voetgangersgebied met op één plek een doorsteek voor fietsers. Aan de noordrand van de buurt sluiten voet-fietsverbindingen aan op de Passewaayse Hogeweg, die alleen toegankelijk is voor langzaam verkeer en bestemmingsverkeer voor reeds bestaande woningen en voormalige boerderijen.
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
21
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
parkeren
22
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
0
10 20 30 40
m
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
Parkeren Uitgegaan wordt van de gemeentelijke parkeernormering: appartementen en goedkope huur-en koopwoningen 1,6 pp/ woning, middeldure woningen 1,8 pp/woning en dure woningen 2,2 pp/woning. Alle geschakelde woningen, 2^1-kap woningen en vrijstaande woningen zijn voorzien van één of twee parkeerplaatsen op eigen terrein in de vorm van een garage en naast elkaar gelegen opstelplek(ken). Ook de stadswoningen aan het park zijn voorzien van parkeerplaats op eigen terrein. De bewoners en bezoekers van het multifunctioneel centrum parkeren op het eigen terrein. Dit gebeurt op maaiveld en in een parkeervoorziening onder het gebouw. De appartementen langs het park en bij de oostelijke entree tot de buurt beschikken over een gebouwde parkeervoorziening op eigen terrein. Overige bewoners van buurt 7 en bezoekers parkeren hun auto in het openbaar gebied. Om het profiel asymmetrisch te houden is de centrale ontsluitingslus aan één zijde voorzien van langs parkeerplaatsen. In de woonstraten in het centrale woonveld kan in de oost-west gerichte straten aan twee zijden langs geparkeerd worden. De noord-zuid gerichte straten in het centrale woonveld zijn voorzien van zowel éénzijdig langs parkeren en éénzijdig haaks parkeren. De bewoners van de appartementen in het centrale woonveld parkeren op een gemeenschappelijke parkeerplaats aan de achterzijde van het gebouw. Aanvullend worden aan de rand van de buurt collectieve parkeerkoffers aangelegd. Parkeren vind zo veel mogelijk plaats op trottoirniveau.
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
23
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
trottoir, betontegel 30x30, lichtgrijs
locatie lichtmast
parkeervak, bkk elleboogverband, donkergrijs
2.1 m
basaltsplit toplaag
6m
trottoirband, donkergrijs met slijtlaag van porfier rijloper, bkk keperverband, donkergrijs
detail parkeerplaatsen
betonklinker donkergrijs
betonklinker lichtgrijs
24
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
trottoir halfsteensverband
boven: Limburgs wit grind 4-8 mm parkverharding onder: kasseien park
referentie goot park, prefab betonelementen
5.2 Vormgeving en materiaal • Buurtontsluiting: beton klinkerkei, donkergrijs, keperverband; • Buurtontsluiting ter hoogte van park: natuursteen kei 10x10 cm / kasseien; • Woonstraten: beton klinkerkei, lichtgrijs, keperverband; • Parkeerplaatsen: zwarte betontegel 30x30 en beton klinkerkei, donkergrijs, elleboog verband; • Trottoir: breedte minimaal 1,80, betontegel 30x30, grijs, halfsteensverband in langslagen; • Fietspaden: breedte: 3,5m, rood asfalt, afgestrooid; • Fiets- voetpaden: afgestrooid asfalt, Limburgs wit grind 4-8mm (of gelijkwaardig materiaal); • Park pad: afgestrooid asfalt, Limburgs wit grind 4-8mm (of gelijkwaardig materiaal); • Opsluiting: opsluitbanden en inritbanden, grijs met toplaag van donkergrijs gewassen basaltsplit.
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
25
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
LEGENDA watergang wadi infiltratiezone ondergrondse verbinding afwateringsrichting
principe waterstructuur
26
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
0
10 20 30 40
m
referentiebeelden wadi’s
ectnr. 181877
08, revisie 0
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
Aanvulling waterhuishouding en riolering Passewaaij 7 Concept-rapportage deel 1 Oosterhout
6.
Vormgeving
In de gemeente Tiel wordt veel waarde gehecht aan duurzaam bouwen. Hierbij wordt onder andere gestreefd naar een vermindering van de afvalwaterstroom en een versterking van het infiltreren van water in de bodem.
Onderstaande figuur toont het dwarsprofiel van een wadi. De ontwerpcriteria zijn in deze afbeelding eveneens verwerkt. marge 0,10 m
bergende diepte 0,20/0,30 m talud minimaal 1:3
Het bestemmingsplan maakt de toepassing van open water in het plangebied niet zonder meer mogelijk. In buurt 7 zullen speelt water een rol in het ontwerp door het aandeel verharding in de straatprofielen te beperken, waardoor de bergingscapaciteit van de bodem beter wordt benut. Waar mogelijk en aan de randen wordt het hemelwater van het verhard oppervlak via wadi’s afgevoerd naar de verlegde Awatergang aan de rand van de wijk. Het park speelt hierin een centrale rol door de vormgeving van het pad als infiltratiezone/wadi. Bij de uitwerking van de woningen en de openbare ruimte dient aandacht te worden besteed aan de wijze waarop het water vanaf daken en andere verhardde oppervlakten richting de wadi’s wordt getransporteerd. Voor de overige oppervlakken is een verbeterd gescheiden stelsel ontworpen.
minimaal 0,30 m
Inrichtingsplan Openbare Ruimte Passewaay Buurt 7, Tiel Principedoorsnede wadi Geulpark pad 1:20
drain minimaal Ø200
OD205 stedenbouw onderzoek en landschap, 1851-3400, oktober 2008
principe wadi Profielschets van een wadi Figuur 4.2 (bron: Aanvulling waterhuishouding en riolering Passewaaij 7, Oranjewoud, juli 2008) Wadi 1 en wadi 4 De genoemde criteria hebben gevolgen voor het ontwerp van wadi 1 en 4. Dit omdat de drain op het huidige maaiveldniveau moet worden aangelegd in verband met grondwaterneutraal bouwen. Bij wadi 1 en 4 dienen de verticale afmetingen minimaal te zijn, om de hoogte van de insteek te beperken. Deze hoogte is namelijk maatgevend voor de benodigde ophogingen in het stroomgebied van de wadi's (anders dan in de voorgaande rapportage, waar het ontwateringsniveau van de wegen als maatgevend werd beschouwd). In onderstaande tabel zijn de nieuwe 2.50 hoogtematen voor de wadi's 1 en 4 gegeven. minimale afstand wadi-pad Tabel 4.3
2%
4.70
talud loopt omhoog naar 5.30=NAP
4.70
4.65 Hoogteligging wadi 1 en 4 wadi 1 afvoerdrain richting hoofddrain insteekhoogte [m +NAP] 5,50 bodem [m +NAP] 5,20 ontwerpprincipe wadi’s park bovenkant drain [m 4,90 +NAP] onderkant drain [m 4,70 +NAP]
0.40
1:3
wadi 4 5,30 5,00 4,70
Watersysteem
De parkzone ligt op een zandhoudende grondwal waar in kwel voorkomt. De parkbodem wordt om deze reden gevormd door het huidige maaiveld waarin een drain wordt gelegd. In de droge tijd zal het waterafvoerend cunet onder drain kunnen functioneren als wadi.
min 1:3 0.30 m bergend vermogen
4,50
In verband met beschikbare opgehoogde ruimte kan het nodig zijn om de wadi´s zo klein mogelijk vorm te geven en het uitgangspunt bergen van de T =
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
27
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7 Inrichtingsplan Openbare Ruimte Passewaay Buurt 7, Tiel Geulpark schaal 1:500 OD205 stedenbouw onderzoek en landschap, 1851-3400, 19 december 2008
0
10
20
30
40
m
Lf
Sn Pm
5.30 5.15
5.30 5.30
5.30
5.30
5.30
5.30 30m2
5.30
883 m2
5.15
88m2
4.65/4.70 546 m2
5.30 4.65/4.70
150m2
112m2
5.30
5.30
5.15
4.65/4.70
5.30 5.30
Hc Lf
Sn
Pm
4.65/4.70
7.30
Pm
580 m2
5.30
5.30
5.30
Lf
5.80
Pm Pm
Lf
Lf
Hc Sn
Sj 7.30
Sj Sj
5.30 Hc
Sn 5.80
5.30 Sn
Sn Hc
Hc 255m2 Lf
bebouwing
baksteen klinkerformaat (Dione, Terca)
gazon trottoir, betontegel 30x30 halfsteens wadi rijbaan kasseien / natuursteen kei, donkergrijs pad, afgestrooid asfalt, Limburgs witgrind 4-8mm fietspad, rood asfalt fietspad, asfalt afgestrooid met Forrest split
parkpad in rijbaan, natuursteen kei, lichtgrijs (kleur conform strooilaag parkpad: Limburgs witgrind) houtsnippers
zitelement beton, hardsteenkleur
goot (detail)
lichtmast
avonturenpad (stapstenen-detail)
afvalbak
houten ‘stapstenen’
afzetpaal Mark (Velopa), zwart
houten paaltjes, 0,5 meter hoog 2,5 m hoh
afzetpaal Mark laag (Velopa), zwart
betonnen zitrand, 0,25 m hoog hardsteenkleur
keermuur
rand van grof grind, 1 m breed
haag Acer campestre (Veldesdoorn), 0,8m hoog
Malus ‘Elstar’ (hoogstam appel)
Hc
Hypericum calycinum (0,1-0,5, wintergroen, gele bloem)
1. Speelplek, thema boerderij (detail)
Betula pubescens (Zachte berk)
Sn
Spiraea nipponica SNOW COVER (0,5-1,0 witte bloem)
2. Speelplek, thema grafheuvels (detail)
Castanes sative (Tamme kastanje)
Sj
Spiraea japonica ‘Goldflame’ (0,5-1,0 rode bloem)
3. Speelplek, thema dieren
Acer campestre ‘Elsrijk’ (Veldesdoorn)
Pm
Philadelphus ‘Manteau d’Hermine’ (0,5-1,0 witte bloem)
Prunus padus (Sierkers)
Lf
Leucothoe fontanesiana (0,5-1,0 wintergroen, herfstkleur)
Salix alba (Knotwilg) Alnus glutinosa (Zwarte els)
28
ruimte voor speeltoestellen/-objecten
onderbeplanting: Euonymus fortunei ‘Tustin’ (0,1-0,5, wintergroen)
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
4. Speelplek, thema Romeins leger 5.30
hoogtes in m.+NAP (indicatie) opbolling van de weg tot trottoirniveau bij oversteek
inrichtingsplan park, voorlopig ontwerp
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
7.
Groenstructuur
7.1 Park Buurt 7 onderscheidt zich van de andere buurten door de aanwezigheid van een historische geul in de ondergrond. Deze geul vormde de inspiratie voor de vormgeving van het park. Het park staat via de doorgaande langzaam verkeersverbinding in oostwest richting in verbinding met de centrale groene ruimten in de andere buurten ten zuiden van de Passewaayse Hogeweg. Het park wordt begeleid door aaneengesloten bebouwing aan de zuidzijde, met aan de westzijde geschakelde woningen en het multifunctioneelcentrum. berken in gazon
referentie pad
Richtlijnen en randvoorwaarden Het park dient een herkenbaar element in de buurt te zijn. Mensen die de buurt in komen moeten direct denken: “hé, hier gebeurd iets”. Versnippering dient dan ook zo veel mogelijk te worden voorkomen en het park wordt als een samenhangende eenheid vormgegeven. De hoofdopzet van het park bestaat uit bomen in gazon. Door de toepassing van gazon is het park goed te overzien en sociaal veilig. Het centrale pad refereert aan de oude waterloop. Het heeft een natuurlijk, slingerend verloop en varieert in breedte. Het principe is opgebouwd uit twee elementen die in het midden samenkomen in een goot, die uitkomt op een onder hat pad gelegen grindkoffer. De goot wordt op zodanige wijze vormgegeven dat het water kan infiltreren, maar dat kwelwater ook omhoog kan komen.
kastanje markeert bijzondere plek
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
29
Inrichtingsplan Openbare Ruimte Passewaay Buurt 7, Tiel Principedoorsnede Geulpark pad 1:20 OD205 stedenbouw onderzoek en landschap, 1851-3400, oktober 2008
Inrichtingsplan Openbare Ruimte Passewaay Buurt 7, Tiel
Principedoorsnede Geulpark pad 1:20 Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
OD205 stedenbouw onderzoek en landschap, 1851-3400, oktober 2008
5.30
5.30
5.30
5.30 x
2%
x
principe laag gelegen deel van het pad
2%
4.70
4.70
4.65
4.65
principe laag laag gelegen deel vanpad het pad principe gelegen deel
Inrichtingsplan Openbare Ruimte Passewaay Buurt 7, Tiel Principedoorsnede wadi Geulpark pad 1:20 OD205 stedenbouw onderzoek en landschap, 1851-3400, oktober 2008
5.30
5.30
2%
x
2%
x
5.30
5.30
5.30
5.30
x-0.05
x-0.05
principe hoger hoger gelegen deel van pad het pad principe gelegen deel
principe hoger gelegen deel van het pad In het grootste deel van het park ligt de goot op 4,65 +NAP Het pad loopt aan de noordzijde van de goot omhoog met een helling van 2% De rand van de zuidelijke helft van het pad ligt op gelijke hoogte als de noordrand. Vanaf de padranden loopt het talud op naar 5.30 +NAP Het pad loopt naar punten in zijn geheel op tot de maaiveldhoogte van 5,30+NAP. In het grootste deelde vanoostelijke het park en ligtwestelijke de goot op 4,65 +NAP Hier krijgtloopt het pad helling vanvan 2% de naar beneden, dehelling goot. van 2% Het pad aan een de noordzijde goot omhoogrichting met een 2.50 minimale afstand wadi-pad De rand van de zuidelijke helft van het pad ligt op gelijke hoogte als de noordrand. De noordelijke helft van hethet Geulpad is naar altijd 5.30 begaanbaar Vanaf de padranden loopt talud op +NAP De minimale padbreedte aan de noordzijde is 2,0 meter. 2% 4.70 4.70 4.65westelijke De aan de en zuidzijde is 0,5 meter.in zijn geheel op tot de maaiveldhoogte van 5,30+NAP. Hetminimale pad looptpadbreedte naar de oostelijke punten Het in overleg te worden uitgewerkt Hiergootelement krijgt het paddient een helling vanmet 2% een naarbetonfabrikant beneden, richting de goot. De noordelijke helft van het Geulpad is altijd begaanbaar afvoerdrain richting hoofddrain De minimale padbreedte aan de noordzijde is 2,0 meter. De minimale padbreedte aan de zuidzijde is 0,5 meter. Het gootelement principe wadi in dient parkin overleg met een betonfabrikant te worden uitgewerkt
30
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
talud loopt omhoog naar 5.30=NAP
0.40
1:3
min 1:3 0.30 m bergend vermogen
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
Inrichtingsplan Openbare Ruimte Passewaay Buurt 7, Tiel Principedetail goot Geulpark 1:5 OD205 stedenbouw onderzoek en landschap, 1851-3400, oktober 2008
asfalt, verlijmde toplaag van Limburgs wit grind 4-8 mm
0.25
0.25
0.05
betonelement met een gepolijste of gladde toplaag,, ter voorkoming van algen en mossen
verbindingsstuk met openingen zodat het water weg kan stromen
0.05
0.30
drain
principe goot in pad
grind
De gekozen hoofdboomsoort is Betula pubescens. Omdat het park deels dienst doet als wadi en infiltratiezone, is de ondergrond in het gebied redelijk nat. De zachte berk gedijt naar verwachting goed op de nattere grond. De boom heeft een recht, witte stam en een open kroon, waardoor een interessant en luchtig ‘stammenwoud’ met veel mogelijkheden ontstaat. Bij het bepalen van de onderlinge afstand tussen de bomen dient er rekening gehouden te worden met voldoende lichttoetreding in het parkgebied en op de ondergrond en voldoende ruimte tussen de bomen in verband met het beheer van het gazon. De bomen hoeven niet overal op dezelfde afstand van elkaar te staan. Bijzondere plaatsen, bijvoorbeeld bij een speelplek, worden geaccentueerd met bijzondere bomen die verwijzen naar de historische context van het park. Te denken valt aan de kastanje, die door de Romeinen is geïmporteerd; elzen op nattere plekken of bij water, die verwijzen naar de oorspronkelijke beplanting in het gebied; of bijvoorbeeld een fruitboom die verwijst naar de Betuwe. Het is wel van belang dat voor deze bomen een geschikte groeiplaats gecreëerd kan worden.
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
31
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
voetpad, baksteen klinkerformaat, halfsteensverband grijstint
4.00 2.00
2.00 1.00
houten constructie boerderijdak
klimnet houtsnippers
haag, 0,8 m hoog Acer campestre
i
houtsnippers
infobord hout
4.00
stal, 2 of 3 dieren als speelelement (koe,schaap,kip) cortentstaal of hout
zijaanzicht :schommeltouwen geulpad
voetsporen als stapstenen
zwerfboerderij als speelobject 32
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
voorbeeld speeltoestel /kunstobject dier, bank van geperforeerd staal (Przewalski)
romeinse munten als stapsteen
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
Inrichtingsplan Openbare Ruimte Passewaay Buurt 7, Tiel Principedoorsnede Geulpark ‘Grafheuvel’ 1:50 OD205 stedenbouw onderzoek en landschap, 1851-3400, oktober 2008
talud loopt omhoog naar 5.30=NAP
1.00
2%
10.00
principedoorsnede grafheuvels
pleintje gepolijst beton met informatieve tekst er in gedrukt
markeerstrook grof grind heuvel, ca. 1,00 m hoog
De onder zoekers legden ove afstand van ruim een kilom r een twee ned erz ete bijbehore ettingen en een r nd Verrassen grafveld bloot. d is de con bewoners van Passe clusie dat de diepgaa waaij nd de Rome waren geïntegre inse cul tuur. On erd in danks
zitblok 0,5 m hoog
voetsporen zitblok, gepolijst beton 0,5 m hoog Geulpad zitblok 0,5 m hoog
Er dient in het park 2000 m2 speelruimte opgenomen te worden voor kinderen in de leeftijdscategorie van 6-12 jaar. Om de archeologische waarde van het gebied voelbaar en zichtbaar te maken, dienen alle speelelementen te worden gecombineerd met archeologische aspecten. Enkele voorbeelden zijn: het op een bepaalde manier opnemen van de plattegrond van de zwerfboerderij in de ondergrond; het zichtbaar maken van de vorm van oude grafheuvels; het verwerken van munten in de verharding; speelelementen in de vorm van dieren die vroeger bij de waterloop dronken; voetafdrukken of andere verwijzingen naar de Batavieren; een schatkist/tijdcapsule die in samenwerking met de school een functie kan krijgen. Uiteraard zijn er nog een heleboel andere mogelijkheden denkbaar. Voor het ontwerp van één of meerdere van de speelelementen kan eventueel een kunstenaar ingeschakeld worden. Het is niet de bedoeling van het park een klein museum te maken en de archeologie te letterlijk te nemen. De speelelementen/ speelaanleidingen worden slechts metaforen en subtiele verwijzingen, en hebben een moderne,eigentijdse uitstraling. Op enkele plaatsen worden informatieve borden geplaatst die iets van de geschiedenis vertellen. De borden mogen niet beeldbepalend zijn.
heuvel, ca. 1,00 m hoog De ove onde een r een rzoe ned kilo afsta kers le bij erze mete nd v gde r blo beho ttinge twe an ru n e ot. ren n im Ver d g en ras rafv een sen eld d is de
zitblok 0,5 m hoog
pleintje gepolijst beton met informatieve tekst er in gedrukt optie: tijdcapsule schoolkinderen eronder
zitblok 0,5 m hoog
keermuur, pad gaat door heuvel
avonturenpad, 3 soorten stapstenen beton met en zonder indruk (voetstap, romeinse munt, neutraal) stapsteen, r=0,25m afstand tussen stenen ca 20 cm
grafheuvels als inspiratie voor speelplek OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
33
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7 LEGENDA Fraxinus excelsior ‘Westhof’s Glorie’ Liquidambar styraciflua Gledistsia triacanthos ‘Sunburst’ Betula pubescens Acer pseudoplatanus Amelanchier arborea ‘Robin Hill’ Pyrus ‘Conference’ Sorbus thuringiaca ‘Fastigiata’ Prunus ‘Pandora’ Prunus subhirtella ‘Autumnalis’ Alnus glutinosa Acer campestre ‘Elsrijk’ Castanea sativa Salix alba Prunus padus Malus ‘Elstar’
Prunus Pandora
Fraxinus angustifolia ‘Raywood’ principe boomstructuur
34
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
0
10 20 30 40
m
Amelanchier
Betula pubescens
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
7.2 Boomstructuur en onderbeplanting Verwezen wordt in de eerste plaats naar de figuur. Er is een groenplan ontworpen dat de stedenbouwkundige structuur, de verkeersfunctie en de verblijfsfuncties ondersteunt en accentueert door het toepassen van verschillende soorten per planelement. Er is in de soortenkeuze rekening gehouden met diversiteit en de aanwezige ruimte voor bomen in het profiel. De plaats van de bomen in dit beeldkwaliteitplan is indicatief en dient te worden afgestemd op het nog te maken verlichtingsplan. Voor een nadere toelichting met betrekking tot de bomen in het park wordt verwezen naar paragraaf 7.1. Acer pseudoplatanus
Aesculus hippocastanum
Gleditsia tricanthos
Te onderscheiden planelementen: Randweg Ontsluitingslus Parkzone Verbindingen haaks op het park Vrije beplanting rond voorzieningen/school (Bomen aantrekkelijk voor kinderen) Oost west woonstraten: informeel karakter Hofjes ‘twee-onder-één-kappers’
Liquidambar styraciflua
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
35
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7 LEGENDA gazon bodembedekkers haag
principe overig groen
36
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
0
10 20 30 40
m
Beeldkwaliteitplan Passewaay buurt 7
De onderbeplanting en de toe te passen hagen dienen nader gespecificeerd te worden in het DO/ inrichtingsplan. Wel geeft dit beeldkwaliteitplan aan op welke plaatsen gazon, hagen en bodembedekkende heesters aangeplant worden.
OD 205 stedenbouw onderzoek en landschap
37