GEMEENTE KAPELLEN RUP OMGEVING 'T KOOIKE Toelichtingsnota
Gemeente Kapellen Antwerpsesteenweg 130 2950 KAPELLEN
Grontmij Vlaanderen Mechelen, 19 augustus 2010
264259_02_toel_, Revisie b
Verantwoording
Titel
:
GEMEENTE KAPELLEN RUP OMGEVING 'T KOOIKE
Subtitel
:
Toelichtingsnota
Projectnummer
:
264259
Referentienummer
:
264259_02_toel_
Revisie
:
b
Datum
:
19 augustus 2010
Auteur(s)
:
Manu Versluys - Sigrid van de Noort - Katrien Van den Bergh
E-mail adres
:
[email protected]
Gecontroleerd door
:
Katrien Van den Bergh
Paraaf gecontroleerd
:
Goedgekeurd door
:
Paraaf goedgekeurd
:
Contact
:
Katrien Van den Bergh
Hanswijkvaart 51 B-2800 Mechelen T +32 15 45 13 00 F +32 15 45 13 10
[email protected] www.grontmij.be
264259_02_toel_, Revisie b Pagina 2 van 41
Inhoudsopgave
1 1.1 1.2
INLEIDING .................................................................................................................... 6 Doelstelling van de opdracht......................................................................................... 6 Situering van het plangebied ........................................................................................ 6
2
RUIMTELIJKE CONTEXT............................................................................................ 7
3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6
JURIDISCHE CONTEXT ............................................................................................ 10 Bestemmingsplannen en ruimtelijke uitvoeringsplannen............................................ 10 Verkavelingen en ruilverkavelingen ............................................................................ 12 Wegen en water.......................................................................................................... 13 Beschermings- en klasseringsbesluiten ..................................................................... 14 Natuurbeschermingsgebieden en VEN-gebieden ...................................................... 14 Andere......................................................................................................................... 15
4 4.1 4.1.1 4.1.2 4.2 4.3 4.3.1 4.3.2
PLANOLOGISCHE CONTEXT .................................................................................. 17 Relatie met de bovenlokale ruimtelijke structuurplannen ........................................... 17 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV)................................................................ 17 Ruimtelijk Structuurplan Provincie Antwerpen (RSPA) .............................................. 19 Relatie met het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan van Kapellen......................... 20 Andere plannen........................................................................................................... 23 Landschapsbeheerplan Anti-tankkanaal – versie juni 2007 ....................................... 23 Sportbeleidsplan 2008 - 2013 ..................................................................................... 24
5 5.1 5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.2 5.3 5.4
VISIE OP HET PLANGEBIED.................................................................................... 25 Analyse ....................................................................................................................... 25 Bebouwing en infrastructuur ....................................................................................... 25 Landschap en open ruimte ......................................................................................... 26 Ontsluiting ................................................................................................................... 27 Structuurbepalende elementen................................................................................... 28 Programma ................................................................................................................. 28 Inrichtingsschetsen ..................................................................................................... 29
6
VERTALING VAN DE VISIE IN HET GRAFISCH PLAN........................................... 32
7 7.1
DECRETALE BEPALINGEN ..................................................................................... 34 Opgave van de voorschriften die strijdig zijn met het RUP en die worden opgeheven .................................................................................................................................... 34 Ruimtebalans .............................................................................................................. 35 Watertoets................................................................................................................... 36 Algemeen kader.......................................................................................................... 36 Toepassing op het RUP Omgeving ’t Kooike ............................................................. 36 Conclusie van het planmilieueffectenrapport.............................................................. 38 Algemeen kader.......................................................................................................... 38 Voornaamste conclusies van de te verwachten milieu-effecten................................. 38 Het register van percelen waarop een bestemmingswijziging wordt doorgevoerd die aanleiding kan geven tot een planschadevergoeding, een planbatenheffing of een compensatie betreffende het grond- en pandenbeleid ............................................... 39
7.2 7.3 7.3.1 7.3.2 7.4 7.4.1 7.4.2 7.5
264259_02_toel_, Revisie b Pagina 3 van 41
8
BIJLAGE 1: SPORTBELEIDSPLAN ......................................................................... 40
9
BIJLAGE 2: ONDERZOEK TOT M.E.R. EN ONTHEFFING PLANMER-PLICHT .... 41
264259_02_toel_, Revisie b Pagina 4 van 41
Op 22 februari 2010 is het RUP voorlopig vastgesteld door de gemeenteraad.
Het openbaar onderzoek heeft gelopen van 22 maart 2010 tot en met 20 mei 2010.
Gezien en definitief vastgesteld door de gemeenteraad
Zegel van de gemeente
in vergadering van 15 november 2010 Op bevel, De Voorzitter,
De Secretaris,
Verantwoordelijk ruimtelijk planners, Katrien Van den Bergh
Manu Versluys
264259_02_toel_, Revisie b Pagina 5 van 41
1
INLEIDING
1.1
Doelstelling van de opdracht
Het voorwerp van de opdracht betreft de opmaak van een gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan overeenkomstig het decreet van 18 mei 1999 houdende de organisatie van de ruimtelijke ordening. In de zitting van 8 september 2005 werd door de Deputatie van de provincie Antwerpen het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan (GRS) van Kapellen goedgekeurd. Voorliggend gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) wordt opgemaakt in uitvoering van de bindende bepalingen (3.4 blz. 5) van dit gemeentelijk ruimtelijk structuurplan: Toeristisch-recreatieve structuur: De opmaak van een gebiedsgericht gemeentelijk RUP ‘’t Kooike.
1.2
Situering van het plangebied
Het plangebied wordt begrensd door de Klinkaardstraat in het noorden, de Ertbrandstraat in het westen en het Anti-tankkanaal in het zuiden.
Stratenplan (bron: Google 2009)
264259_02_toel_, Revisie b Pagina 6 van 41
2
RUIMTELIJKE CONTEXT
Situering op topografische kaart (bron NGI)
Luchtfoto (bron NGI)
Het plangebied ‘’t Kooike’ ligt in het landelijke gebied Ertbrand. De open ruimte wordt er gekenmerkt door een uitgestrekt landschap dat in hoofdzaak uit weilanden en akkers bestaat. Kenmerkend in dit landschap zijn de langgerekte percelen die nog nadrukkelijk aanwezig zijn evenals het typisch Kempisch landschap met blokvormige percelen. De landbouwgronden worden bijna geheel omringd door het Mastenbos en het Elzenbos. Het Anti-tankkanaal snijdt doorheen het gebied met in het Mastenbos het ‘Fort van Ertbrand’. Ten noorden van ‘’t Kooike’ vormt het woonlint aan de Klinkaardstraat (N111) de grens van het plangebied en tevens de scheiding van het open landschap met het woongebied. Ook zijn er een aantal bedrijven achter het woonlint gelegen. Langs het westen begrenst de Ertbrandstraat (N11) het plangebied. Deze straat, die overgaat in de Kapelsestraat, wordt getypeerd door lintbebouwing. Aan de Ertbrandstraat is net ten zuiden van het plangebied het kasteel Ertbrand gelegen binnen een parkachtige omgeving. In het plangebied ligt VZW ’t Kooike bestaande uit een chalet met drie tennisbanen en een voetbalveld. Parkeermogelijkheid is voorzien op een open vlakte voor de chalet. Direct naast de toegangsweg, die vooraan verhard is en overgaat in een onverhard wandelpad, doorsnijdt het Antitankkanaal het open gebied. Hier is nog een restant van een oude bunker aanwezig in combinatie met een dam. Verderop bevindt zich een voormalig oefenterrein van de voetbal; momenteel wordt het als paardenweide gebruikt. Op deze plaats is er een bruggetje over het Antitankkanaal met aan de overzijde een paardenfokkerij. Deze paardenfokkerij is privaat domein en niet voor recreatiedoeleinden bestemd.1 Bovenlangs de VZW ’t Kooike bevinden zich allerlei kleine weilandjes, schuurtjes en beboste percelen die door een onverhard pad ontsloten worden. Dit pad loopt parallel aan de Klinkaardstraat aan de achterzijde van de woningen en dient in hoofdzaak voor de bereikbaarheid van de
1
Deze fokkerij maakt geen deel uit van het plangebied van het RUP.
264259_02_toel_, Revisie b Pagina 7 van 41
RUIMTELIJKE CONTEXT
garages. Het pad sluit aan op de Klinkaardstraat en de Ertbrandstraat. Het geheel van garages en schuurtjes geeft een verwaarloosde en rommelige indruk. Net ten zuiden van het Anti-tankkanaal is de dancing ‘Re-loaded’ gelegen. De dancing geeft aan de straatzijde de indruk van een boerderijtje, maar is voornamelijk achteraan als dancing uitgebouwd. De dancing is bereikbaar via het pad tussen de zuidelijke oever van het kanaal en de aanpalende woning. De parking is achteraan voorzien. De uitrit verloopt via het bruggetje over het kanaal naar het pad op de noordelijke oever van het kanaal. 2
Foto 1: Anti-tankkanaal vanaf Ertbrandstraat
Foto 2: dancing ‘Re-loaded’ vanaf de Ertbrandstraat
Foto 3: kasteel ‘Ertbrand’
Foto 4: parkeerplaats voor VZW ‘t Kooike
Foto 5: inrit VZW ‘t Kooike
Foto 6: VZW ’t Kooike en voetbalveld
2
Ook de dancing maakt geen deel uit van het plangebied van het RUP.
264259_02_toel_, Revisie b Pagina 8 van 41
RUIMTELIJKE CONTEXT
Foto 7: percelen ten noordoosten van plangebied
Foto 8: tennisbanen langs wandelpad
Foto 9: onverhard pad parallel aan de Klinkaardstraat –
Foto 10: percelen langs onverhard pad
toegang tot garages
264259_02_toel_, Revisie b Pagina 9 van 41
3
JURIDISCHE CONTEXT
3.1
Bestemmingsplannen en ruimtelijke uitvoeringsplannen
TYPE PLAN
BINNEN HET PLANGEBIED
GRENZEND AAN PLANGEBIED
Gewestplannen
Gewestplan Antwerpen (KB 3 oktober 1979): Woongebied, agrarische gebieden en natuurgebied (Anti-tankkanaal)
gewestplan Algemene plannen van aanleg
Geen
Geen
Bijzondere plannen van aanleg
Geen
Geen
Gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen
• Opheffen van de reservatiestrook en erfdienstbaarheidsgebieden voor het duwvaartkanaal Oelegem - Zandvliet (definitief vastgesteld op 05/12/2003 (BS 23/12/2003)
264259_02_toel_, Revisie b Pagina 10 van 41
JURIDISCHE CONTEXT
GRUP opheffen reservatie- en erfdienstbaarheidsgebied voor de aanleg van het Duwvaartkanaal Oelegem-Zandvliet
GRUP opheffen reservatie omleiding Kapellen
• Afbakening van de gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur - bos- en woongebied De Klinkaard (voorlopge vaststelling door de Vlaamse regering op 14/11/2008 - openbaar onderzoek van 16/12/2008 tot en met 13/02/2009) Dit RUP is in tussentijd vervallen.
264259_02_toel_, Revisie b Pagina 11 van 41
JURIDISCHE CONTEXT
GRUP bos- en woongebied De Klinkaard Provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen
Geen
Gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen
3.2
Geen RUP zonevreemde woningen (in opmaak)
Verkavelingen en ruilverkavelingen
TYPE PLAN
BINNEN HET PLANGEBIED
GRENZEND AAN PLANGEBIED
Goedgekeurde en nietvervallen verkavelingen
Ruilverkavelingen
• 200819: 4 loten (behoud servi- • tude 3,50m (oostzijde) • • 20072: 2 loten • • 19634: 2 loten • 19904: 2 loten Geen
19637: 10 loten 20036: 2 loten 200417: wijziging verkavelingsvergunning: 2 loten
Geen
De goedgekeurde en niet-vervallen verkavelingen binnen het plangebied van het RUP zullen worden opgeheven.
264259_02_toel_, Revisie b Pagina 12 van 41
JURIDISCHE CONTEXT
3.3
Wegen en water
TYPE
BINNEN HET PLANGEBIED
GRENZEND AAN PLANGEBIED
Gewestwegen
Geen
N11 en N111
Provinciewegen
Geen
Geen
Voet- en buurtwegen
Geen
Geen
Rooilijnplannen
Geen
Geen
Bevaarbare waterlopen
Geen
Onbevaarbare geklasseerde waterlopen
Anti-tankkanaal: waterloop 1° categorie
Overstromingsgebieden
Langsheen Anti-tankkanaal: mogelijk overstromingsgevoelig gebied (bron: http://geo-vlaanderen.gisvlaanderen.be/geovlaanderen/overstromingskaarten/ d.d. 6 januari 2009)
264259_02_toel_, Revisie b Pagina 13 van 41
JURIDISCHE CONTEXT
3.4
Beschermings- en klasseringsbesluiten
TYPE
BINNEN HET PLANGEBIED
GRENZEND AAN PLANGEBIED
Monumenten
Geen
Landschappen
Anti-tankkanaal (OA000128, 10-03-1994)
Stads- en dorpsgezichten
Geen
3.5
Geen
Geen
Natuurbeschermingsgebieden en VEN-gebieden
TYPE
BINNEN HET PLANGEBIED
GRENZEND AAN PLANGEBIED
Habitatrichtlijngebieden
Geen
Historische fortengordels van Antwerpen als vleermuizenhabitat (BE2100045)
264259_02_toel_, Revisie b Pagina 14 van 41
JURIDISCHE CONTEXT
Vogelrichtlijngebieden
Geen
Geen
VEN-gebieden
Geen
Geen
BINNEN HET PLANGEBIED
GRENZEND AAN
3.6
Andere
TYPE
PLANGEBIED
Gebieden met recht van voorkoop
Geen
Geen
Stedenbouwkundige vergunningen
Voor de tennis (terreinen en gebouw) en de voetbal zijn geen vergunningen gevonden. Volgens het kadaster werd het gebouw van de tennis in 1985 gebouwd en is het nu gekend als drankhuis.
Dancing Re-loaded:
Weigering vergunning
Op 26 april 1979 werd een bouwvergunning geweigerd voor het aanleggen van 2 tennisterreinen wegens ligging in agrarisch gebied volgens het voorlopig vastgestelde ontwerp gewestplan MB
Gobeumin: weigering regularisatie 2 loodsen
201.138: regularisatie van de verbouwing van het uitgaanscenter Castel (binnenverbouwingen dichtbouw binnenkoer met veranda) - dossiernummer 51993/360 – goedgekeurd op 24 april 1995
264259_02_toel_, Revisie b Pagina 15 van 41
JURIDISCHE CONTEXT
TYPE
BINNEN HET PLANGEBIED
GRENZEND AAN PLANGEBIED
26.10.1976. Bouwovertredingen
Geen
Geen
Toegekende milieu- en exploitatievergunningen
Geen
Geen
Onbewoonbare en ongeschikt verklaarde woningen
Geen
Geen
Geïnventarisserde leegstand en/of verwaarloosde bedrijfsruimten, woningen en andere gebouwen
Geen
Geen
Erkende herwaarderingsgebieden, woningbouw- en woonvernieuwingsgebieden
Geen
Geen
Bodemverontreinigingen
Geen
nvt
Beschermingszone grondwaterwinning
Geen
Waterwinning Kapellen (PIDPA) (BVE 21/12/1988) Beschermingszone III
264259_02_toel_, Revisie b Pagina 16 van 41
4
PLANOLOGISCHE CONTEXT
4.1
Relatie met de bovenlokale ruimtelijke structuurplannen
4.1.1
Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV)
De gemeente Kapellen behoort tot de zogenaamde ‘buitengebiedgemeenten’. Het ruimtelijk beleid voor Kapellen dient daarom te vertrekken van volgende doelstellingen die in het RSV voor het buitengebied worden vooropgesteld:
• het vrijwaren van het buitengebied voor de essentiële functies: landbouw, natuur, bos en wonen op het niveau van het buitengebied; het tegengaan van de versnippering van het buitengebied; het bundelen van de ontwikkeling in de kernen van het buitengebied; het inbedden van de landbouw, natuur en bos in goed gestructureerde gehelen; het bereiken van een gebiedsgerichte ruimtelijke kwaliteit; het afstemmen van het ruimtelijk beleid en het milieubeleid op basis van het fysisch systeem; • het bufferen van de natuurfunctie in het buitengebied.
• • • • •
De mogelijkheden die het buitengebied biedt aan toerisme en recreatie worden erkend. Uitgangspunt bij de ontwikkeling van toeristisch-recreatieve activiteiten in het buitengebied is het recreatief medegebruik met respect voor de draagkracht van het gebied. Om de toeristisch-recreatieve aanbodelementen in het buitengebied en in de stedelijke gebieden met elkaar te verbinden en op elkaar af te stemmen, wordt netwerkvorming vooropgesteld onder andere in de vorm van paden en routes. De ontwikkelingsperspectieven van de toeristisch-recreatieve infrastructuur zijn bepaald door de positie ervan binnen en de impact ervan op de natuurlijke en de agrarische structuur. Teneinde de impact van bepaalde infrastructuren te kunnen inschatten, wordt er op basis van de categorieën toerisme en recreatie en de subcategorieën verblijf en dag een onderscheid gemaakt tussen hoog- en laagdynamische infrastructuur. Bij hoogdynamische infrastructuur dienen volgende criteria te worden gemotiveerd:
• • • •
het aantonen van de reële behoefte in een ruimere omgeving het aansluiten van de schaal van de infrastructuur bij de schaal van het landschap het realiseren van een ruimtelijke meerwaarde voor de natuur-, landbouw- en/of bosfunctie het vrijwaren van de structuur en functie op gewestelijk niveau
Geen permanente bewoning in infrastructuur voor een tijdelijk en recreatief verblijf. Binnen de natuurlijke structuur zijn het boscomplex Mastenbos-Wolvenbos en de heidegebieden van de Noorderkempen structuurbepalend op Vlaams niveau. In uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) stelt de Vlaamse overheid een ruimtelijke visie op voor landbouw, natuur en bos voor de regio Antwerpse Gordel – KleinBrabant. Deze visie zal de basis vormen voor het opmaken van concrete afbakeningsplannen voor landbouw-, natuur- en bosgebieden. In uitvoering van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen heeft de Vlaamse administratie, in overleg met gemeenten, provincies en belangengroe-
264259_02_toel_, Revisie b Pagina 17 van 41
PLANOLOGISCHE CONTEXT
pen, een ruimtelijke visie opgesteld voor de regio Antwerpse Gordel – Klein-Brabant. Hierin geeft de overheid aan hoe zij de open ruimte in deze regio de komende jaren ruimtelijk wil zien ontwikkelen en welke acties ondernomen kunnen worden om dit te realiseren. Het plangebied maakt binnen de regio Antwerpse Gordel – Klein-Brabant deel uit van de deelruimte ‘Verstedelijkt bosgebied ten NO van Antwerpen - Westelijk deel’. Bepalend zijn volgende selecties:
• 23.1: de Antitankgracht, dat als belangrijk natuurwetenschappelijk en esthetisch waardevol lineair landschapselement verschillende waardevolle landschappen ten noorden van Antwerpen met elkaar verbindt • 19.1: landbouwgebied Putte: behoud van kleine, lokale, geïsoleerde landbouwkernen ter vrijwaring van lokale open ruimten • 20.1: landbouwgebied Ertbrand: samenhangend gebied vrijwaren voor de land- en tuinbouw met grondgebonden landbouw als drager van de open ruimte
264259_02_toel_, Revisie b Pagina 18 van 41
PLANOLOGISCHE CONTEXT
Het deel van het plangebied dat ten noorden van het Anti-tankkanaal gelegen is, maakt geen deel uit van het gebied voor beleidsmatige herbevestiging van agrarisch gebied op het gewestplan; het deel ten zuiden ervan wel.
4.1.2
Ruimtelijk Structuurplan Provincie Antwerpen (RSPA)
De gemeente Kapellen wordt ingedeeld in de hoofdruimte ‘Antwerpse fragmenten’ en de deelruimte ‘Bebouwd perifeer landschap’. Dit gebied wordt beschouwd als een omgeving met een dominante bovenlokale groenstructuur met daarin een aantal activiteitenconcentraties die in relatie staan tot de nabijheid van het grootstedelijk gebied. Kapellen wordt hierin beschouwd als één van de verdichtingspunten met beperkte ontwikkelingsperspectieven inzake bijkomende woningen. De bovenlokale groenstructuur bestaat uit de te verbinden open ruimten, bossen, natuurgebieden, kleinere landbouwgebieden, beekvalleien en kasteeldomeinen. Deze onderdelen vormen een netwerk van min of meer natuurlijke elementen. De samenhang daarvan moet bevorderd worden. Ook heeft het gebied een toeristisch-recreatieve functie. De N11 dient als as voor snelle openbaar vervoerverbindingen. Ter hoogte van het plangebied wordt het Anti-tankkanaal geselecteerd als natuurverbinding tussen de Schelde, het ecologisch waardevol grensgebied Zandvliet – Putte en het complex Mastenbos – Wolvenbos. Kapellen is aangeduid als een gemeente met een structuurondersteunend hoofddorp type III. De kernen Kapellen en Putte zijn geselecteerd als woonkernen. De landbouw heeft hier een functie als buffer voor de verstedelijking. De nadruk ligt vooral op grondgebonden landbouwactiviteiten. Kapellen maakt deel uit van het gebundeld netwerk, een geheel van gebundelde routes voor recreatieve lange afstandsbewegingen. Hierbij wordt maximaal gebruik gemaakt van de kanalen, rivieren en oude spoorwegen. Het Anti-tankkanaal vormt een onderdeel van het netwerk als buitenrand. De kleine fortengordel is de binnenrand. Vanuit de buitenste rand dringen via de groene vingers de gebundelde routes het stedelijk gebied binnen.
264259_02_toel_, Revisie b Pagina 19 van 41
PLANOLOGISCHE CONTEXT
De N111 (Klinkaardstraat) is geselecteerd als secundaire weg II en de N11 (Ertbrandstraat) als secundaire weg III.
4.2
Relatie met het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan van Kapellen
Ruimtelijke concepten voor de toeristisch-recreatieve structuur De gemeente Kapellen duidt een aantal toeristisch-recreatieve aandachtsgebieden aan die zich eerder op bovenlokaal niveau profileren. Aanvullend voorziet de gemeente voldoende recreatiemogelijkheden voor de plaatselijke bevolking. Deze worden ontwikkeld en gelokaliseerd volgens de hiërarchie van de woonkernen. Dit betekent dat het zwaartepunt in of nabij Kapellen ligt; ook in Putte-Kapellen moet voldoende aanbod zijn. Bovendien wordt voor elke kern een recreatiepool aangeduid, onder meer voor de opvang van zonevreemde terreinen voor sport en recreatie. Het plangebied is gelegen binnen de deelruimte rond N11 en N111 Volgende concepten geven de beleidsvisie voor deze deelruimte weer: • Ontwikkeling van centrumgebieden gericht op de N11 • Uitbouw van sport en recreatie op gemeentelijk niveau: De terreinen van ’t Kooike komen in aanmerking voor verdere uitbouw vanwege de aanwezige infrastructuur en hun ligging bij de woonkernen. De locatie is onder meer geschikt voor herlocalisatie van zonevreemde terreinen voor sport en recreatie. Bij de uitbouw van de terreinen moet rekening gehouden worden met de nabije natuurverbinding van het Antitankkanaal. • Vrijwaren van het open polderlandschap tussen de woonkernen • Gedifferentieerde aanpak van lintbebouwing • Erftoegangen optimaliseren • Versterken natuurlijke structuur (Antitankkanaal en beekvalleien) • Overgangen vormgeven Parkgebieden en beekvalleien kunnen ingeschakeld worden als overgang. • Verbindingsweg met A12
264259_02_toel_, Revisie b Pagina 20 van 41