GEDICHTEN VANUIT DETENTIE
WOORDEN VAN HERSTEL GEDICHTEN VANUIT DETENTIE
Met dank aan alle Penitentiaire Inrichtingen die deelnamen aan de herstelestafette.
NIEMAND WIL DE DADER ZIJN
BEWUSTE KEUZE Onder ogen komen van de misdaad die je hebt begaan, is niet makkelijk. Om jezelf te beschermen, kun je soms beter de gevolgen ontkennen. De pijn vermijden door jezelf voor te houden dat het allemaal wel meevalt. Niemand wil de dader zijn. Maar juist in detentie is er tijd om stil te staan bij het delict. Om na te denken wat er mis ging en wat iemand na de detentie anders zou willen. En wat hij of zij daarvoor nodig heeft. Contact met het slachtoffer zorgt ervoor dat een dader zijn kant van het verhaal kan vertellen. De dader kan zo beter met zijn schuldgevoel omgaan. Herstelbemiddeling maakt het mogelijk dat het slachtoffer antwoord op vragen krijgt. Het contact helpt angst en woede bij het slachtoffer weg te nemen en draagt bij aan verwerking van het leed. Bemiddeld contact tussen slachtoffer en dader zorgt ervoor dat beiden het misdrijf meer achter zich kunnen laten. Om de stap naar herstelbemiddeling te zetten, hebben daders hulp nodig. Hulp van gevangenispersoneel dat hen informeert over de mogelijkheden van herstelbemiddeling. Hierdoor kunnen gedetineerden een bewuste keuze maken. Het personeel kan helpen door signalen op te vangen die wijzen op schuldgevoelens. Ze kunnen gedetineerden de weg wijzen naar herstelbemiddeling en, indien gewenst, tijdens de bemiddeling steun bieden. Met het doel om er beter van te worden, om te herstellen wat hersteld kan worden en om de kans op herhaling te verkleinen. Henriëtte van der Klok – directeur Slachtoffer in Beeld
DE EERSTE STAPPEN RICHTING HERSTEL
HERSTEL BEGINT BIJ JEZELF Tijdens de herstelestafette die de Dienst Justitiële Inrichtingen en Slachtoffer in Beeld van eind 2014 tot begin 2016 organiseerden in 25 Penitentiaire Inrichtingen, hebben gedetineerden en het personeel informatie gekregen over het belang van herstel tussen slachtoffer en dader. Ze hebben gehoord wat slachtoffer-daderbemiddeling is en hoe zij het gesprek hierover kunnen aangaan. Zodat ze de eerste stappen richting herstel kunnen zetten. DJI zet hiermee de deur voor het slachtoffer open en erkent de behoefte van gedetineerden om schuldgevoelens te verwerken door daar daadwerkelijk iets mee te doen. In deze bundel staan enkele haiku’s, raps en gedichten die tijdens de herstelestafette door gedetineerden werden gemaakt over het thema herstel. Ik heb waardering voor de wijze waarop zij het thema omarmden en zich kwetsbaar durfden op te stellen, dwars door de vaak harde machocultuur heen. Er was ruimte voor hun kant van het leed. De herstelestafette en de samenwerking met Slachtoffer in Beeld passen bij de ontwikkeling die DJI maakt om meer slachtoffergericht te werken en slachtoffer-daderbemiddeling te bevorderen. Hiermee maken we de detentietijd meer effectief: voor dader, slachtoffer en maatschappij. Peter Hennephof – hoofddirecteur Dienst Justitiële Inrichtingen
GEDICHTEN
Pijn verdriet, spijt Liet mijn tijd stil staan Door hun grote vergevingshart Liet ik vaak genoeg mijn tranen vallen PI KRIMPEN A/D IJSSEL
Had niets te wensen Dacht er niet goed over na Heb het toch gedaan PI VUGHT
Achter de tralies Bedenk ik al mijn fouten Dromend van vrijheid PI KRIMPEN A/D IJSSEL
Lang moet jij wachten Mijn steun hoop en toeverlaat In mijn gedachten Tussen vier muren Hoe lang moet het nog duren Eenzaam en alleen Schuldig ik waarom Verdriet pijn het gebeurde Wat heb ik gedaan Fout en vergissing Zullen zij mij vergeven Ik heb het gedaan Leven hier of daar Had ik het maar geweten Ik ben er klaar mee
PI MIDDELBURG
Ogen in tranen Duistere zware nachten Hoelang nog wachten
Als de stilte spreekt Als het moeilijk is te zeggen Wat je diep van binnen voelt Als het niet is uit te leggen Hetgeen je werkelijk bedoelt Laat dan het woord maar rusten En zeg maar even niets De woorden die je had willen zeggen Daarvan zegt de stilte iets PI MIDDELBURG
GESCHREVEN GEDICHT PI MIDDELBURG
GESCHREVEN GEDICHT PI MIDDELBURG
Spijt schaamt’ en verdriet ’t vernietigt vlees en bloed Ik ben van beton PI HAAGLANDEN
Crossroads Puur en Rein werden we geboren Bij onze daden werden onze harten bevroren. Liefde, jaloezie, hebzucht, wraak of haat, Zijn emoties die kunnen leiden tot onze daad. Werkelijk bewust zijn van de daden die we hebben verricht, En van wat we bij velen, die we niet eens kennen, hebben aangericht. Kijkend in de spiegel zagen we steeds een ander gezicht, Bidden en vragen om vergeving; er komt een dag dat het onze harten verlicht. Ooit in ons leven hebben we vaak gezworen, Nu terugkijkend en beseffend wat het ons niet bracht, maar alles verloren. Blijf vragen om vergeving, We zullen ’t merken in onze eigen beleving. De eeuwige strijd van verdriet, pijn én het gemis van beide kanten, Mensen waar we zielsveel van houden: familie, vrienden en aanverwanten. Tranen van verdriet, pijn én t gemis blijven (gelukkig) voor eeuwig en altijd, We vermijden bitterheid en spijt. Bidden om vergeving en het behoud van je eigen liefde, pak die kans, Onze eigen weegschaal, ’t constant zoeken naar balans. Als het zover zou komen om niet meer te oordelen, Pas dan komen we tot elkaar en kunnen we delen.
PI SITTARD
Met zoveel zonden Hoe heel je de wonden In kooi van veiligheid PI DORDRECHT
GESCHREVEN GEDICHT PI DORDRECHT
GESCHREVEN GEDICHT PI ALMELO
De weg kwijt, daarvan heb ik nu heel veel spijt. xxxxx Heb een tijd geleden, Heel veel geleden. Daarom ben ik die volle bank ingelopen, Met een volle buidel weer uitgelopen. In die tijd zag ik door de bomen het bos niet meer, Maar er was ook totaal geen verweer. Na dit gebeuren begon het te knagen, Krijgen die mensen die aanwezig waren, Nog wel eten door hun magen. Drie maanden later werd ik gearresteerd, Het deed mij goed, was totaal niet gefrustreerd. Mocht geen contact meer met de slachtoffers, Twee jaar later hoorde ik, het waren geen offers. Het deed mij goed dit te horen, Ben ik mij later hierdoor niet verloren. Doe nu mijn best aan mijzelf te werken, Merk wel dat ik nog heel veel moet verwerken. Het leven is geen spel, Zag het vroeger zo wel. Weet niet hoe ik nog moet herstellen, Kan iemand mij dit vertellen? Ben zelf zwaar tekort gekomen, Heb ook nu geen dromen. Hecht geen waarde aan mijn leven, Kan alstublieft iemand mij die geven?
PI ALMELO
Spijt tot in de eeuwigheid Heb ik van het gepleegde feit Kon ik maar terug in de tijd Dan zou ik het terugdraaien Het is de verkeerde keuze geweest Verkeerde plek, verkeerde mensen Om je heen, zorgen ervoor dat je zit Eenzaam en alleen Alle echte vrienden en familie om je heen Blijven in je geloven En doen het verdriet in je doven Had ik maar geen dealer moeten beroven Toch ben ik in mijn wilskracht gaan geloven Hoe kan ik herstellen wat stuk is Hoe kan ik het ooit goed maken Mijn gedane zaken deden mij ontwaken Ben gaan studeren, keihard werken Om aan te sterken En hoop dat de tijd De wonden voor het slachtoffer liet helen Ik weet zeker, ik zal nooit meer zal stelen Dat doe ik mezelf bevelen De deuren gaan ook ooit open Voor jouw zijn woorden die me strelen Dan kan ik weer al het moois beleven Verzoening en dat men mij kan vergeven Dat is mijn streven
PI GRAVE
GESCHREVEN GEDICHT PI GRAVE
1A Ik heb me plicht nog niet gedaan, me wensen niet vervuld. Zitten telkens binnen maar het is niet wat ik wil. Soms heb je een controle over dingen die er speelt. Misschien heb ik te danken aan het leven die ik leeft. Ik was de beste van de klas maar toch koos ik voor de straat. Verleidingen waren groter dan de dromen die ik had Totdat ik kwam erachter dat me toekomst is verwacht Geen twijfel meer voor mij ik heb me keuze al gemaakt, genoeg van money zetten boven alle liefde ik krijgt, familie boven zaken aan de geld heb ik nu schijt. Geweten achtervolgt me, shit wat heb ik. Slachtoffer van mijn eigen daden kijk en leer van mij. Er is nooit te laat geef niet op, van werken aan de bodem zal je klimmen naar de top. Waar een wil is, is een weg, pak je kans en doe je best. Communicatie met slachtoffer: verwacht de pijnen op je chest. Refrein Hij weet niet wat het is Een ding hij zit diep in de shit Hij vraagt onze vader om vergiffenis Voor de schade wat die heeft aangericht 1B Dit is zijn verhaal en ik die het voor hem vertaal, hij heeft ze best gedaan maar kreeg het niet voor elkaar, de duivel heeft ie als tegenstander. Geen geld geen baan, wat doe je als elkander. De straat is verleidelijk tijden van nood begrijpelijk maar de slachtoffers die je maakt de gevolgen zijn pijnlijk. Voor de een is tijdelijk de ander heeft letsel blijvend, maar de mentaliteit van een crimineel is strijdend. Als je in ze ogen kijkt wat je ziet is haat, hij moest opgroeien in de buurt vol kwaad.
Genoodzaakt de hoofdzaak is dat ie do maakt. En soms krijg je spijt van de keuzen die je hebt gemaakt. Hij denkt na zit nu in ze cel, maar het is veelte laat, boete voor je daad maak een plan hoe het nu verder gaat. Het verleden dat je achterlaat nieuwe start word gemaakt. Excuses aan de slachtoffers voor het feit wat hij heeft begaat
beneden, genoeg geleden, lang gestreden, ja we moesten overleven, getting paper om te kunnen eten, eten wat een kut leven, de pijn en verdriet verborgen, tranen niemand die het ziet. Wat weet je van zijn pijn, hij lijdt maar niet fysiek. De situatie dom wat ie deed maar ging in flits voorbij, oprecht wil die zeggen dat het hem spijt
Refrein Hij weet niet wat het is Een ding hij zit diep in de shit Hij vraagt onze vader om vergiffenis Voor de schade wat die heeft aangericht
Refrein Hij weet niet wat het is Een ding hij zit diep in de shit Hij vraagt onze vader om vergiffenis Voor de schade wat die heeft aangericht
1C Het leven is een spel het is winnen of verliezen, dus we gaan een stukje dieper, ik begon mezelf te verdiepen in het leven dat ik leiden want als eentje overlijdt, dan moet je wel verliezen. Je kan niet kiezen wat ik je wil zeggen hij koos niet zomaar voor de straat, met de problemen wat die had werd de keuze snel gemaakt. 14 jaar geen school op straat, me eigen buit gemaakt, het liet me wel eten maar kijk waar het ons heeft gebracht.
2A Slachtoffer in beeld de dader weet dat ie fout zat hij wil nu met je praten face to face contact Over ze daad want hij weet dat het verkeerd was. Wat hij heeft gedaan wat heeft dat met jou gedaan. Beangstige situatie wat je toen had meegemaakt wat je toen had meegemaakt. En ik kan ook begrijpen dat de slachtoffer leeft in angst. Wees niet bang hij heeft van ze fout geleerd. Elke keer als hij inde spiegel kijkt, hij schreeuwt ik ben geen crimineel. Hij is veranderd, genezen, klaar voor een nieuwe start. Vergeven is genezen geef je hem nog een nieuwe kans. Het ligt aan jou en ik weet het is een grote stap. Van stappen ga je vooruit, wil je vooruit missie volbracht. Met de kracht van een bemiddelaar check de resultaat. Dader en slachtoffer sluiten vrede met elkaar. Dit voor elke dader heb je spijt meld je aan en schaam je niet zie het als een tweede kans.
1D 27 jaren later en ik speel niet meer theater, van drinken krijg je kater, van slachtoffer naar de dader. Zo snel kan het veranderen, je hebt die touw niet in je hart, tegenslagen zijn nadelen van ervaring in het leven. Gisteren is het verleden, daarom sterk in het heden. Maar me schoenen past je niet, dus ik kan niet voor je streven. Sorry alsjeblieft… ik ben niet hypocriet, ik wil vechten voor me kansen, Noem me maar te agressief. 1E Kijk wat ik pen een beschrijf, zoveel worden dat het nog steeds rijmt, het word dat het kwaad verdwijnt, rust in vrede ver
Refrein Bericht van de daders naar de slachtoffers in beeld yeah ze willen dat het contact tussen hun weer herstelt 2B Traumatische ervaring van de dader geen verklaring. Therapie is elke dag want slachtoffer leeft in
spanning. Kan niet eten kan niet slapen wil niet lopen over straten, in de avond deja vu zelf de beelden als hervatting. Geef de dader niet gewonnen, haat gevoelens is niet ook al is je hart gebroken, confronteren in de ogen. Geef ‘m een tweede kans want dat verdien ik ook. Hij wist niet wat ie deed misschien te hopeloos. Vergeef ‘m met je hart niet alleen gezegd in woorden. Slachtoffers willen slapen al me dader wakker worden. Herstel heeft een begin maar het mooiste is de afsluiting. Daders krijgen vergeving en slachtoffers kunnen afsluiten. Loslaten, doorgaan, vergeving geeft je voorrang. Vergeten al die dingen die je hadden moeten doorstaan. Regels zijn te breken, fouten zijn te maken Lessen om te leren, laat ie leren van ze daden! Refrein Bericht van de daders naar de slachtoffers in beeld yeah ze willen dat het contact tussen hun weer herstelt.
PI ALMERE
Alleen maar verdriet en ellende Een weg waarop ik struikel en val allerbeste voor jou en mij PI LEEUWARDEN
Herstellende zijn Vooruit en nooit meer terug Dat is het geheim PI HEERHUGOWAARD
O, mijn slachtoffers Ik wilde ze geen pijn doen Maar samen oud worden. PI LELYSTAD
Achterlatend mijn verleden; Wat geweest is, is voorbij. Wat nu komt wordt mooier.
Leer, gewetensvol, Leven, met je geweten, Om te herstellen! PI VEENHUIZEN
GESCHREVEN GEDICHT PI VEENHUIZEN
GESCHREVEN GEDICHT PI VEENHUIZEN
HERSTELESTAFETTE TOURDATA: 13 NOVEMBER 2014 PI LELYSTAD 8 DECEMBER 2014 PI VUGHT 3 FEBRUARI 2015 PI LEEUWARDEN 11 FEBRUARI 2015 PI VEENHUIZEN 11 MAART 2015 PI ZWOLLE 14 APRIL 2015 PI HEERHUGOWAARD 16 APRIL 2015 PI DORDRECHT 29 MEI 2015 PI SITTARD 8 JUNI 2015 PI ARNHEM 17 AUGUSTUS 2015 PI KRIMPEN A/D IJSSEL 3 SEPTEMBER 2015 PI HAAGLANDEN 24 SEPTEMBER 2015 PI NIEUWERSLUIS 13 OKTOBER 2015 PI MIDDELBURG 5 NOVEMBER 2015 PI ALMERE 10 NOVEMBER 2015 PI GRAVE 17 NOVEMBER 2015 PI ACHTERHOEK 24 NOVEMBER 2015 PI ALMELO 30 NOVEMBER 2015 PI TER APEL 17 DECEMBER 2015 PI ZWAAG 14 JANUARI 2016 PI TER PEEL 21 JANUARI 2016 PI ROERMOND 28 JANUARI 2016 PI ALPHEN A/D RIJN 2 FEBRUARI 2016 PI DE SCHIE 11 FEBRUARI 2016 PI HOOGVLIET 18 FEBRUARI 2016 PI NIEUWEGEIN
COLOFON Deze uitgave is een productie van de Dienst Justitiële Inrichtingen en Slachtoffer in Beeld en is uitgereikt tijdens de finish van de herstelestafette in februari 2016. Redactie: Stichting Slachtoffer in Beeld Grafisch ontwerp: Jannie Schmitz | Ontwerpstudio Schmitz Drukwerk: vermelden Andi druk? Deze uitgave is met zoveel mogelijk zorgvuldigheid samengesteld. Desondanks kan de uitgave onjuiste informatie bevatten, de makers zijn hiervoor niet aansprakelijk. De uitgave is niet voor commerciële doeleinden gemaakt, de inhoud mag niet worden gekopieerd of gepubliceerd zonder toestemming van de makers. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. © 2016
