Food Compass de onafhankelijke residumonitoring van de groenten en fruitsector in Nederland
Jerre de Blok, Coördinator Food Compass VMT symposium ‘Chemische contaminanten in voeding’, 15 september 2015
Inhoud
Introductie (relevantie) Wettelijk en organisatorisch kader Systematiek en risicoanalyse Ontwikkelingen Conclusie (meerwaarde)
VMT symposium ‘Chemische contaminanten in voeding’
15 september 2015
Voedselveiligheid in mondiale context
NL zeer belangrijke agro-food hub (incl. G&F) NL heeft grootste handelsactiviteit per capita Kansen, kwetsbaarheid, verantwoordelijkheid
The backbone of the International Agro-Food Trade Network (based on 2007 dataset) Reference: Ercsey-Ravasz M, Toroczkai Z, Lakner Z, Baranyi J (2012) Complexity of the International Agro-Food Trade Network and Its Impact on Food Safety. PLoS ONE 7(5): e37810. doi:10.1371/journal.pone.0037810 VMT symposium ‘Chemische contaminanten in voeding’
15 september 2015
Europese wetgeving onder andere:
Verordening (EU) Nr. 178/2002
Verordening (EU) Nr. 882/2004
Algemene Levensmiddelen Verordening Algemene principes van de levensmiddelenwetgeving voor alle lidstaten van de EU Naleving en traceerbaarheid bij alle marktdeelnemers in de voedselketen
Toezicht op de naleving van de levensmiddelenwetgeving Basis voor controles en acties door Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).
Verordening (EU) Nr. 669/2009
Controles op de invoer van (plantaardige) hoog-risico levensmiddelen en diervoeders
VMT symposium ‘Chemische contaminanten in voeding’
15 september 2015
Residuen en contaminanten
Residuen van gewasbeschermingsmiddelen: EU-MRLs in Verordening (EG) 396/2005 Contaminanten (o.a. nitraat, cadmium, lood): EU-normen in Verordening (EG) 1881/2006
toepassing op gewas/product Gewasbeschermingsmiddelen
Residuen
Biociden contaminatie vanuit omgeving Lood, Cadmium Contaminanten
Nitraat toepassing als bemesting
VMT symposium ‘Chemische contaminanten in voeding’
15 september 2015
Hygiënecode
Ongesneden, verse groenten, fruit, paddenstoelen
Handelaren, im-/exporteurs, sorteer-/pakstations, veilingen, afzetorganisaties en telersverenigingen
Europese voedselveiligheidswetgeving samengevat en toegelicht.
Basis HACCP-plan, incl. verplichting tot residumonitoring
Officieel goedgekeurd door Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
VMT symposium ‘Chemische contaminanten in voeding’
15 september 2015
Residumonitoring in NL
Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).
Food Compass
Bevoegde autoriteit
Expertisecentrum, dienstverlener
Individuele bedrijven
Wettelijke verplichting & klantvraag
VMT symposium ‘Chemische contaminanten in voeding’
15 september 2015
Food Compass - Introductie
Stichting in 2003 opgericht
Monitoringssysteem voor residuen
Bestuur, deskundigenpanel, bureau
Ongeveer 300 deelnemers; ruim 60% v/d omzet
Vanaf 2013: ook onderzoek microbiologische risico’s
VMT symposium ‘Chemische contaminanten in voeding’
15 september 2015
Organisatie van Food Compass Bestuur Frugi Venta, DPA, Voedingscentrum, Nefyto
Deskundigenpanel DPA, Frugi Venta, NVWA, sectordeskundigen, Food Compass
Bureau Food Compass
monstername Agro Quality Support (AQS)
VMT symposium ‘Chemische contaminanten in voeding’
laboratoria Groen Agro Control Blgg AgroXpertus Zeeuws Vlaanderen Laboratorium WFC Analytics 15 september 2015
Food Compass internetportaal
VMT symposium ‘Chemische contaminanten in voeding’
15 september 2015
Residuen – monsters & analyses
Monsters: +/- 1700 per jaar
Analyses: altijd multiresidu (GC+LC) en in specifieke gevallen ook single residue
EU-Richtlijn 2002/63/EG; Representatieve monstername
Geaccrediteerde laboratoria: ISO 17025 accreditatie & QS-erkenning
Risicoanalyse:
Consumptiegegevens Meetgegevens residuanalyses laatste 2 jaar Food Compass monitoring + EWRS-databank Specifieke producten, stoffen, herkomstlanden Expert judgement QS-monitoring, RASFF-meldingen, importcontroles
VMT symposium ‘Chemische contaminanten in voeding’
15 september 2015
Residuen – risicoanalyse 2013-2014
Cijfers 2013-2014 (totaal van 2 jaar):
Food Compass: 3399 monsters, 93 met MRL-overschrijding (=2,7%), 10 rapid alerts EWRS: 17.279 monsters, 740 met MRL-overschrijding (=4,3%) Risicogestuurde monstername, dus relatief veel monsters van hoog-risico product. Rapid alerts = voorzorgsprincipe; factor 100 veiligheidsmarge bij ARfD
Wat levert de risicoanalyse op?:
Overschrijdingsfactor x consumptiefactor = risicogetal Risicogetal + expert judgement bemonsteringsplan voor Food Compass monitoring. Toelichting risico’s per product, bijv. specifieke stoffen of landen. Overschrijdingsfactor + expert judgement nuttig voor bedrijfseigen monitoring 50% van de MRL-overschrijdingen bij 10% van de productgroepen! Bedrijfseigen monitoring: bijv. ook aandeel van product in handelsvolume bedrijf en leverancier-specifieke risico’s.
VMT symposium ‘Chemische contaminanten in voeding’
15 september 2015
Residuen – risicoanalyse 2013-2014 pepers
rode bieten
VMT symposium ‘Chemische contaminanten in voeding’
sinaasappelen
appels
15 september 2015
Ontwikkelingen
Kern
oorzaken van residuen en contaminanten
groot aantal residuanalyses hoge kwaliteit multiresidumethoden
Verbreding
alertheid bij risico-inventarisatie?
type stoffen (single residue analyses) type oorzaken ( discussie biocide MRLs)
Verdieping
afbraaksnelheid van residuen (afbraakcurves) cumulatieve effecten (indien meerdere residuen)
wettelijke en bovenwettelijke eisen doelmatigheid bij risicobeheersing?
VMT symposium ‘Chemische contaminanten in voeding’
15 september 2015
Conclusie
Risicoanalyse en communicatie zijn essentieel
Food Compass zorgt daarom voor:
Monstername en analyse van monsters Overzicht van analyseresultaten (Food Compass & EWRS) Sectorale risicoanalyse en bemonsteringsplan Vraagbaak bij onduidelijkheden over analyses en wetgeving Deskundigheid bij incidenten/crises (collectieve gegevens!) Informatie via nieuwsbrieven, rapid alerts en bijeenkomsten Onderzoek via deelname aan PPS-en Platform om te leren, o.a. via het deskundigenpanel
VMT symposium ‘Chemische contaminanten in voeding’
15 september 2015
Bedankt voor uw aandacht!
VMT symposium ‘Chemische contaminanten in voeding’
15 september 2015