Flandriamail Public September 2010 Onderwerpen deze maand:
September: over opvoeding gesproken… Les 1: Fysica. Voedingsdichtheid als gezonde eenheid Les 2: Economie. Gezond, goedkoop en goed: prei en selder Les 3:
Geschiedenis. Geen veldslag maar veldsla!
Les 4: Psychologie. Geen Freud maar houtig kleinfruit! Examen:
Champignon wordt kampioen!
Dank voor opname en bronvermelding.
Beelden kunnen gratis in hoge resolutie worden opgevraagd bij
[email protected]
Flandriamail Public September 2010 Met dank voor opname!
September: over opvoeding gesproken… De vakantie is definitief voorbij. De schoolbanken zijn bevolkt, agenda’s geraken ingevuld, de herfsten wintertijd komen er aan. Tijd om te werken, te studeren, bij te leren. Op dat moment ontbreekt Flandria niet. Want voeding – hoe natuurlijk ook – vraagt heel wat opvoeding. Steeds meer blijkt de volksmond gelijk te hebben: jong geleerd is oud gedaan. Het belang van een gezonde keuze aan te bieden, niet alleen thuis maar ook in scholen, wordt bijna een politiek item. Het jonge volkje verleiden tot de vele kleuren en smaken van het mooiste groenten- en fruitassortiment uit onze regio, is een volwaardige didactische opdracht. Zeker omdat hier aan gezondheidskapitaal, een investering op lange termijn, wordt gewerkt. In termen van gezondheid en voeding wordt in de medische wereld steeds meer het begrip ‘voedingsdichtheid’ naar voor geschoven. En het kan niet anders of groenten en fruit spelen hier een essentiële rol. Tijd voor een paar lessen gezondheid... Welkom in de Flandria-klas!
In deze mail: • Les 1:
Fysica. Voedingsdichtheid als gezonde
eenheid • Les 2:
Economie. Gezond, goedkoop en goed: prei
en selder • Les 3:
Geschiedenis. Geen veldslag maar veldsla!
• Les 4:
Psychologie. Geen Freud maar houtig
kleinfruit! • Examen: champignon wordt kampioen!
Flandriamail Public September 2010 Met dank voor opname!
Les Fysica: Voedingsdichtheid als gezonde eenheid Steeds meer wordt het belang van een goede voeding, van jongs af aan, naar waarde geschat. In dat kader wordt het begrip ‘voedingsdichtheid’ een sturende eenheid. Met voedingsdichtheid wordt het gehalte aan micronutriënten bedoeld die onontbeerlijk zijn voor onze gezondheid, in verhouding tot de hoeveelheid calorieën. Micronutriënten zijn o.a. mineralen, vitamines, spoorelementen, vezels… Hoe meer micronutriënten en hoe minder calorieën een voedingsmiddel bevat, hoe hoger de voedingsdichtheid is. Meer bekend is de energiedichtheid van een voedingsmiddel. Die geeft weer wat de hoeveelheid calorieën is per honderd gram. En soms kom je tot vreemde vaststellingen. Zo komen 5 schijfjes chips overeen met 200 gr spinazie als het gaat om de energetische waarde. Maar qua voedingsdichtheid liggen deze chips lichtjaren ver van de lekkere gezonde spinazie. Als je dan weet dat obesitas en diabetes de kwalen zijn die onze samenleving ‘verzieken’… tja, dan is de conclusie duidelijk. Groenten en fruit zijn de oplossing. Flandria-groenten en Flandria–fruit bieden elk seizoen, jaar in jaar uit, een fantastisch kwalitatief gamma qua smaak, voedingsdichtheid en energiezachtheid. Een hartverwarmende troef om elke dag thuis, op het werk of op school, een Flandriasnack of –maaltijd op tafel te zetten. Genieten à la gezond en zonder dikmakers. Lekker van bij ons. Gezond van bij ons. Dag in dag uit. Jaar in jaar uit.
Meergranen broodjes met kip en gegrilde groenten Voor 4 broodjes: 4 meergranen broodjes 1 Flandria rode paprika 1 Flandria groene paprika 1 potje groene pesto (kant-en-klaar uit de winkel) 8 blaadjes Flandria lollo rossa, fijngesnipperd 1 kippenborst, gebakken en in fijne reepjes gesnedenZet de oven op grillstand. Leg de twee paprika's in de oven en laat ze roosteren tot hun schil bijna zwart geblakerd is. Haal ze uit de oven en laat ze een kwartier afkoelen. Verwijder dan de schil. Snijd de paprika's middendoor, verwijder de zaadlijsten, en snijd ze vervolgens in vier. Bestrijk de broodjes met de groene pesto. Verdeel er de in reepjes gesneden kippenfilet over, wat groene en rode paprika en de fijngesnipperde lollo rossa. Verpak de broodjes. Tip: Je kunt meer paprika's in de oven roosteren. Verwijder de schil, leg ze in een langwerpige doos die goed kan afgesloten worden en giet er olijfolie over tot ze net onderstaan. Bewaar ze tot een week in de koelkast. Je kunt deze paprika's verder verwerken in slaatjes of als borrelhapje geven.
Zalmbroodjes met mierikswortel Voor 4 broodjes: 4 meergranen broodjes 1 eetlepel mierikswortelpasta (kant-en-klaar) 20 cl magere zure room 2 takjes dille, fijngesnipperd Versgemalen peper 50 g Flandria-veldsla 4 sneetjes gerookte zalm Meng de mierikswortelpasta en de fijngesnipperde dille onder de magere zure room. Kruid met de peper. Beleg elk broodje met een sneetje gerookte zalm. Strijk er het roommengsel over uit en beleg met de
veldsla. Verpak de broodjes.
Flandriamail Public September 2010 Met dank voor opname!
Les Economie: Gezond, goedkoop en vooral goed. Prei en selder. Laten we er een soepje van maken. Want uiteindelijk kennen de meeste mensen prei en selder vooral als soepgroenten. Je weet wel: God schept de dag en moeder… Maar soep is niet langer retro. Integendeel, soep wordt meer en meer gewaardeerd. Want soep blijft een maaltijdonderdeel dat hoog scoort op voedingsdichtheid, laag op energiewaarde met grandioos veel variaties. Zowat alle oude – nieuwe – supernieuwe – gezonde diëten gaan uit van een paar borden soep per dag. Soep is een hype. En prei en selder doen aardig mee. Maar daarmee is de economische kous nog niet af. Er is nog meer nieuws te brengen over prei en selder. Ten eerste: deze groenten zijn vlot verkrijgbaar, niet duur en kunnen lang bewaard worden. Ten tweede: deze groenten komen van bij ons en gaan naar ons. Zeker als het om prei en selder van het Flandria-label gaat. De ecologische voetafdruk is dus, zeker wat afstand producent-consument betreft, zeer gering. Ten derde: prei en selder zijn gezond. En daar willen we toch even dieper op ingaan. Prei is een vollegrondgroente, net zoals selder. Zomerprei wordt van april tot augustus aangevoerd, winterprei van december tot april. Zowel het preiwit als het groene gedeelte worden gebruikt bij de bereiding van gerechten. Flandria-prei bezit een dichte bladvorming, fris en donkergroen loof, vertoont geen geelverkleuring en
geen zaadvorming. Flandria-prei blijft zo lang mogelijk op de akker liggen en wordt dus vers in de distributie gebracht. Geen slappe stengels dus, of opengebarsten stengelbasis. Prei kan zeker twee weken bewaard worden in de groentebak van de koelkast. In bereiding smaakt prei zowel rauw als gekookt. In soep, in ovenschotels, in stoofpotjes: prei hoort er altijd bij! Wel dien je prei grondig te wassen omwille van het zand dat tussen de bladeren kan zitten. De groene bladen bevatten de meeste vitamines: neem ze mee in de bereiding en gooi ze dus niet weg! Prei bevat veel vezels, vitamine A en C en weinig calorieën. Preisoep met garnaaltjes Ingrediënten voor 1,5 l soep: 1 kg Flandria-prei, 1 stengel groene Flandriaselderij, 8 aardappelen, 1,5 l magere visbouillon (3 blokjes + water), 1 koffielepel boter, 2 eetlepels (light)room, 160 g gepelde grijze garnaaltjes, 5 takjes kervel, 5 steeltjes bieslook, peper en zout. Maak de preistengels schoon en behoud daarbij een deel van het groen. Houd één stengel apart en snijd deze in zeer fijne reepjes. Snijd de rest van de prei in kleine stukjes. Hak de selderij fijn. Schil de aardappelen en snijd ze in blokjes. Doe de stukjes prei, de selderij en de aardappelen met de visbouillon in een grote pan. Breng aan de kook en laat 30 minuten zachtjes koken met het deksel op de pan. Laat de boter smelten in een pan met een antiaanbaklaag en laat hierin de reepjes prei stoven op een zacht vuurtje. Mix de soep, voeg de (light)room toe en roer goed. Breng op smaak met peper en zout. Roer de garnaaltjes en de reepjes prei door de soep. Schep ze in diepe borden en versie met de fijngehakte kervel en bieslook.
Gewokte gehaktschotel met prei en paprika's Klaar in 18 minuten Ingrediënten voor 4 personen:200 g rijst (droog gewogen) 1 rode Flandria-paprika 2 stengels Flandria-prei 300 g mager rundergehakt 150 g diepvrieserwtjes 2 eetlepels olie 2 eetlepels sojasaus peper zout chilipoeder Breng water met zout aan de kook en laat de rijst koken (12 minuten). Maak de paprika en de prei schoon en snijd deze groenten in reepjes. Verhit de olie in de wokpan tot ze begint te walmen. Voeg het gehakt toe en roerbak het op een hevig vuur tot het korrelig uiteenvalt (3 tot 4 minuten). Schep het vlees uit de pan en roerbak de paprika, de prei en de diepvrieserwtjes gedurende 5 minuten in dezelfde vetstof. Giet de rijst af. Voeg het gehakt, de rijst en de sojasaus bij de groenten en roer goed door. Kruid met peper, zout en chilipoeder en dien meteen op. Bij selder onderscheiden we bleekselder of witte selder, groene selder en knolselder. Bleekselder is minder sterk dan de groene selder. Knolselder is niets anders dan de verdikte wortel van de selderplant. Van binnen is de knolselder romig wit. Zowel bleekselderij als groene selderij zijn het hele jaar door verkrijgbaar. Flandria-selder bezit een mooie stevigheid en het loof toont een frisse kleur. Knolselder is van oktober tot maart verkrijgbaar. Bij aankoop moet de knol stevig en droog aanvoelen en indien er nog blaadjes aan de knol zitten, kleuren deze mooi frisgroen. Selder bewaar je best niet te lang. Knolselder daarentegen kun je zonder problemen een paar weken bewaren.
Voor het gebruik wordt de groene selder grondig gespoeld en de worteltjes onderaan afgesneden. Knolselder wordt dik geschild. Verkleuring van het vruchtvlees na het schillen kan worden tegengegaan door een paar druppeltjes citroen over het vruchtvlees te sprenkelen. Selder bevat vitamine B, C, ijzer en mineralen. Bleekselderij heeft een vochtafdrijvende werking. Knolselder heeft dan weer een positieve invloed op kwalen zoals bijvoorbeeld heesheid, jicht en reuma. Selderijblaadjes kun je volgens het foodpairingsprincipe prima combineren met o.a. verse oesters, gruyère, gekookte kabeljauw of kip, hop, pompelmoes, zwarte chocolade en bessen. Ook de smaak van Riesling en gin zouden hierbij uitstekende begeleiders zijn.
Kippenhapjes met bleekselderij en kerrie Ingrediënten voor 4 personen: 250 g kippenfilet, 2 stengels Flandria bleekselderij, 1 grote ui, 1 appel, 1 knoflookteentje, 5 g bloem, 2 koffielepels kerriepoeder, 2 eetlepels tomatenpuree, 1 eetlepel (light)room, 12 aardappelen, peper en zout. Snijd het kippenvlees in kleine blokjes. Maak de bleekselderij en de ui schoon en snijd ze fijn. Schil en ontpit de appel en snijd hem in blokjes. Verhit een koekenpan met een antiaanbaklaag. Bak er de kippenblokjes in zonder vetstof en kruid ze met peper en zout. Zet het vuur lager en voeg de groenten en het geperste knoflook toe. Laat 5 minuten stoven. Voeg dan de blokjes appel toe en laat nog 2 minuten mee garen. Strooi de bloem en de kerrie over de bereiding. Voeg de tomatenpuree en de room toe en roer goed door. Kruid met peper en zout en laat nog enkele minuten doorwarmen en indikken. Schil de aardappelen en snijd ze in dobbelstenen.
Laat ze niet langer dan 12 minuten koken. Leg op elk bord een krans van aardappelblokjes en schep de kippenhapjes binnen in de krans.
Flandriamail Public September 2010 Met dank voor opname!
Les Geschiedenis: geen veldslag maar wel veldsla! Veldsla is een evergreen in onze keuken. Deze op het eerste zicht bescheiden groente, bevat een bom aan omega-3–vetzuren. De gezonde eigenschappen van deze vetzuren worden terecht geprezen. Goed voor hart- en bloedvaten, goed voor de cognitieve functies. Honderd gram veldsla bevat 0.24 gram van het ALA-vetzuur. (ALA staat voor alfa-linoleen en is een essentieel vetzuur van plantaardige oorsprong.) Vergeleken met spinazie (0.13 gram), broccoli en waterkers (0.02 gram) is dit echt wel een indrukwekkende score. Enkel postelein bevat nog meer omega-3-vetzuren (0.30 gram). Dankzij de zachte smaak van Flandria-veldsla in combinatie met het frisse groen, vormt dit product een ideale aanvulling van onze dagelijkse portie omega-3-vetzuren, een portie die veel mensen nauwelijks halen. De nationale Gezondheidsraad doet dan ook de aanbeveling om meer van dergelijke vetzuren te consumeren. Maar daarmee is de kous niet af. Want veldsla bevat ook zeer veel vitamine C, ijzer en caroteen. Wie ’s winters regelmatig veldsla op het menu plaatst, zorgt goed voor zichzelf. Want precies deze elementen houden ons immuunsysteem in prima conditie. Een uitstekende en lekkere bescherming tegen virale of andere infecties! Veldsla laat zich graag combineren met o.a. makreel, kabeljauw, geroosterde kip, pecanoten, olijfolie, dille, walnoten, mozzarella, arak (distillaat van palmwijn)…
Avocadosalade met krab en veldsla Ingrediënten voor 1 persoon: 4 Flandria-champignons het sap van ½ citroen 1 Flandria-tomaat 1 avocado een handvol Flandria-veldsla 1 klein blikje krab Voor de vinaigrette: 1 theelepel mosterd, 1 eetlepel slaolie, 1 koffielepel citroensap, peper, zout, enkele druppels tabasco.Snijd de champignons in dunne plakjes en besprenkel ze met wat citroensap tegen het verkleuren. Pel de tomaat, snijd ze in vieren, verwijder de pitjes en snijd het vruchtvlees in stukjes. Snijd de avocado doormidden, verwijder de pit en hol de twee helften voorzichtig uit zonder de pel te beschadigen. Snijd het vruchtvlees in kleine stukjes en besprenkel ze met citroensap. Spoel de veldsla, zwier ze droog en haal de blaadjes van elkaar. Meng het uitgelekte krabvlees met de champignonplakjes en de stukjes tomaat en avocado. Vul de avocadohelften met dit mengsel. Vul de bodem van een bord met de veldsla en schik er de gevulde avocadohelften op. Meng alle ingrediënten van de vinaigrette en giet ze over de salade.
Omelet met prei, aardappelen en veldsla Ingrediënten voor 1 persoon: 1 aardappel 1 stengel Flandriaprei 1 kleine ui 1 groot ei 1 eetlepel magere melk 1 koffielepel boter 1 pakje Flandria-veldsla peper en zout Snijd de geschilde aardappel in blokjes. Maak de prei schoon en snijd ze in reepjes (gebruik ook een deel
van het loof). Snijd de ui in ringen. Laat de aardappel, de prei en de ui elk apart gedurende 5 minuten blancheren in gezouten water. Klop het ei op met de melk. Verhit de boter in een pan met een antiaanbaklaag en bak er de omelet in. Zodra de omelet begint te stollen, leg je er de aardappelen en de groenten op. Laat nog even bakken en kruid met peper en zout. Spoel de veldsla, zwier ze droog, haal de blaadjes van elkaar en serveer ze met de omelet.
Flandriamail Public September 2010 Met dank voor opname!
Les Psychologie: geen Freud maar kleinfruit! Dankzij de weldaad van het zomerse zonlicht rijpen heel wat fruitsoorten tijdens de ‘oogstmaand’, om zich ten volle te laten smaken in herfst en winter. Appels, peren, maar ook houtig kleinfruit doen ons met plezier toetasten bij een leuk dessertje, tussendoortje, smoothie of lekkere taart. Rode bessen, frambozen en de soms vergeten braambessen maken een fruitcombinatie prachtig van kleur en pittig van smaak. Al dit kleinfruit is beschikbaar tot het einde van het jaar. De vruchten was je in koud water, maar niet in stromend water omdat het risico op beschadiging van de vruchtjes dan te groot is. Eenmaal gewassen moet het fruit vlug geconsumeerd of verwerkt worden. Bij frambozen en braambessen mogen de kroontjes slechts verwijderd worden na het wassen om op die manier sapverlies te vermijden. Dit zachtfruit kan in de koelkast bewaard worden maar het is aangeraden ze niet fel te stapelen omdat – weeral – de kans op beschadiging groter wordt. Bessen, frambozen en braambessen bevatten heel wat vezels en anti-oxidanten. Deze laatste beschermen ons lichaam tegen kanker. Ook de verbinding die de bes haar typische kleur geeft, anthocyanen, is een antioxidant. Braambessen bevatten ook heel wat vitamine C, kalium en calcium. De braambes zou zelfs – in welke bereide vorm dan ook – stoffen bevatten die slokdarm- en blaaskanker tegengaan. En raar maar waar: braambessen
zijn niet alleen goed voor de binnenkant van ons lichaam maar ook een aanrader als huidmasker. Want de polyfenole oxidanten vormen een mooie aanvulling op de dagelijkse huidverzorging. Goed van buiten, goed van binnen en dat heerlijke warme nazomergevoel. Laat de kou maar komen. Het wordt weer uitkijken naar de mooiste Flandria-bessen waarmee je jong en oud kunt verleiden! Yoghurtmousse met frambozen Ingrediënten voor 1 persoon: 100 g verse Flandria-frambozen 1 potje magere yoghurt 1 koffielepel honing 1 eiwit 1 blaadje gelatine enkele pistachenoten Spoel de frambozen, verwijder hun kroontje en mix de vruchten fijn. Klop de yoghurt luchtig op met de frambozenmoes en de honing. Klop het eiwit tot een stevige sneeuw en laat de gelatine smelten in 1 eetlepel kokend heet water. Roer de gelatine door het yoghurtmengsel en spatel er dan voorzichtig het eiwitschuim onder. Laat 3 uur opstijven in de koelkast. Schep met een ijsschep bolletjes yoghurtmousse op een bord en versier met de gehakte pistachenoten. Laagjespudding met bessen Ingrediënten voor 1 persoon: 60 g rode aalbessen of braambessen van Flandria 1 glas magere melk poeder voor vanillepudding 1 potje natuuryoghurt Maak de vanillepudding volgens de aanwijzingen op de verpakking. Laat goed afkoelen. Maak de bessen schoon en pureer de helft van de bessen fijn.
Doe afwisselend laagjes pudding, yoghurt en bessen en in een hoog glas en giet er de bessenpuree over.
Flandriamail Public September 2010 Met dank voor opname!
Examen: champignon wordt kampioen! Niets brengt zoveel harmonie tussen keuken en natuur dan een paddenstoelengerecht in de herfstmaanden. Flandria-champignons zijn met zorg gekweekt, voelen vast aan en hebben een mooi witte kleur zonder bruine vlekjes. Ze worden gesorteerd naar kwaliteit en diameter van de hoed. Champignons hebben een zeer lage caloriewaarde, zijn arm aan cholesterol en zout maar rijk aan spoorelementen zoals kalium en fosfor, en bevatten ook behoorlijk wat vitamines uit de B-groep. Net als alle paddenstoelen geeft de champignon de typische umami-smaak af en het verwondert dan ook niet dat de champignon zich graag laat combineren met camembert, Parmezaanse kaas, gebakken eendenlever en gebakken spek. Champignons kunnen rauw gegeten worden, opgevuld worden of lekkere smaakmaker zijn in soep of sauzen… Gevulde champignons Als aperitiefhapje of als garnituur bij vleesgerechten Ingrediënten voor 4 personen: 6 Flandria-champignons (groot) 1 sneetje wit brood 1 sneetje spek (gezouten), ontdaan van zwoerd en vetranden 1 geperst teentje knoflook 1/4 fijngehakte ui 1 eetlepel peterselie (fijngehakt) 3 cl olijfolie (Extra Vierge) peper
Maak de champignons schoon, verwijder de steeltjes en hak deze fijn. Snijd het spek in zeer kleine dobbelsteentjes, bak in olijfolie en laat drogen op keukenpapier. Doe hetzelfde met het brood (croutons). Fruit de ui lichtjes. Voeg de champignonsteeltjes en de look toe. Laat het stoven tot het vocht verdampt is en roer regelmatig. Voeg het spek, de croutons en de peterselie toe en kruid met peper. Vul de champignonhoeden met het mengsel. Leg ze in een ovenschotel die werd ingesmeerd met boter en knoflook. Bak 25 minuten in een voorverwarmde oven op 200°C.