Flandriamail Public Februari 2008

Flandriamail Public Februari 2008 Onderwerpen deze maand: 9 Witloof, spruitjes, venkel, kool… “Baakes! Vies!”

Of hoe je kinderen groenten leert eten.

9 Geef fastfood een groentekuur 9 Verrassende paashapjes: eieren met groentevulling

Alle informatie mag vrij gebruikt worden. Voor meer info: LAVA, tel. 015 50 42 50 – fax 015 50 42 60 – e-mail [email protected]

Flandriamail Public Februari 2008 Met dank voor opname!

Witloof, spruitjes, venkel, kool…. “Baakes! Vies!” Of hoe je kinderen groenten leert eten. Broccoli, spruitjes, prei, witloof, venkel… de meeste kinderen trekken hier hun neus voor op. Dat komt omdat deze groenten doorgaans wat bitter smaken, of zoals venkel een opvallende smaak hebben. Waarom kinderen zo fel reageren op deze groenten heeft een oorzaak: ze hebben meer smaakpapillen dan volwassenen. De smaakpapillen van kleine kinderen liggen ook verspreid over hun hele mond en keel, bij volwassenen liggen deze nog enkel op de tong. Daarom reageren kinderen ook zo anders op voedsel dan volwassenen. De afkeer voor bitter en zuur zit daarenboven in onze genen ingebakken. Dat hebben we blijkbaar van onze voorouders: die hebben proefondervindelijk moeten vaststellen dat planten met een bittere of zure smaak meestal giftig waren. Net als wij, konden ze niet genoeg krijgen van zoet en vet, die ze als ‘veilig’ beschouwden. We vinden diezelfde reflexen al terug bij baby’s. Die zijn onmiddellijk geconditioneerd om zoete moedermelk lekker te vinden. Daarna komt het leerproces om hen te laten wennen aan nieuwe smaken. Volgens het Voedingsinformatiecentrum NICE leren kinderen uiteindelijk alle groenten eten. Daar zijn volgens NICE een aantal trucjes voor. Bijvoorbeeld door groenten die met een opgetrokken neusje worden onthaald niet meteen van het menu te schrappen. Maar geleidelijk opnieuw te introduceren. Of door groenten door aardappelpuree te stampen of er soep mee te maken. Door kinderen eveneens te betrekken bij de voorbereiding van de maaltijd kan je ze laten kennismaken met de kleuren en smaken van verse groenten. Dit kan stimulerend werken om diverse groentesoorten te proeven. Hieronder nog een aantal tips en recepten om ‘vieze neusjes’ van groenten te laten genieten. - Geef het goede voorbeeld, eet zelf groenten. - Forceer kinderen niet om groenten te eten die ze niet lusten. Door ze te dwingen kunnen ze nog meer afkeer krijgen van die groente. Probeer het later nog eens. Geef ze een proevertje. Het kan zijn dat ze het na een paar keer proeven wel lekker vinden. - Niet onderhandelen. Beloof geen snoepje als het kind de groente opeet. Want dan zeg je eigenlijk dat het snoepje beter is dan de groente. - Serveer elke dag een andere groente en varieer de bereidingen. Door kinderen regelmatig iets nieuw voor te schotelen en dezelfde groente op verschillende manieren klaar te maken oefen je hun smaak. Maar geef ze elke dag wel iets dat ze lekker vinden.

- Kook groenten niet plat, maar beetgaar. Vele kinderen houden van een knapperige beet. Als je groenten te ver kookt verliezen ze bovendien hun aantrekkelijke heldere kleur. - Kinderen worden aangetrokken door fellere kleuren. Meng daarom rode of gele groenten onder de groene groente. - Snijd de groenten in kleine stukjes. Dat maakt ze aantrekkelijker en je kunt ze beter doseren. Serveer kleine porties. Je kind kan altijd nog bijvragen. Zo wordt het niet overstelpt met voedsel en hoef je niets weg te gooien. - Kijk naar wat je kinderen eten bij grootouders of bij de kinderopvang. Het zou kunnen dat ze daar groenten eten waarvan je niet wist dat ze die wel lusten. - Geef groenten ook eens als snack in plaats van een zoet tussendoortje. Zelfs gekookte groenten kunnen zo gegeten worden. - Je kunt de smaak van een bittere groente verdoezelen door er eerst wat suiker aan toe te voegen en de hoeveelheid suiker langzaam af te bouwen tot het kind de groente puur zal eten. Ook een lekkere saus kan ze overtuigen om de groente te eten. - Combineer een bittere groente met een zoete groente zoals wortelen, pompoen, appelmoes, suikermaïs, kerstomaten. - Als kinderen een bepaalde groente niet gekookt lusten, serveer deze dan rauw, gestoofd of gebakken of omgekeerd. - Meng extra groenten bij de spaghettisaus of doe ze op een pizza. - Spruitjes en kool hebben niet alleen een bittere smaak, maar ruiken ook naar zwavel. Deze geur wordt sterker als je ze te lang kookt. Kook kleine spruitjes niet langer dan 7 minuten en grote niet langer dan 10 minuten. Snijd kool in kleine stukjes, dan gaart hij sneller. - Als je witloof te bitter vindt, snijdt dan onderaan de kern het kegeltje uit de stronk. - Karameliseer witloof in een beetje suiker. Zo kan je kinderen in eerste instantie laten wennen aan een bitterzoete smaak. Spruitjes in de wok Door spruitjes te wokken blijven ze knapperig. De korte bereiding zorgt ervoor dat ze niet onaangenaam ruiken en geeft ze het nootachtige aroma dat ze zo lekker maakt. • • • •

500 gram Flandria-spruitjes Arachideolie 1 eetlepel honing 100 gram witte druiven

Maak de spruitjes schoon. Kook ze 3 minuten in gezouten water. Giet ze af en laat ze uitlekken. Halveer de druiven en haal er de pitjes uit. Verhit een wok. Giet er arachideolie in. Voeg er de honing aan toe en roerbak de spruitjes 3 tot 4 minuten. Doe er de druiven bij en roerbak ze nog heel even.

Witloof met rode pesto De romige smaak van de pesto en de hartige smaak van de spekreepjes maken deze witloofbereiding zeer aantrekkelijk voor kinderen. • • • • • •

6 stronkjes Flandria-witloof 100 g Flandria-kerstomaatjes 4 eetlepels arachideolie 100 g spekreepjes 2 eetlepels room 4 eetlepels rode pesto

Snijd de stronkjes witloof in fijne reepjes. Verhit 2 eetlepels arachideolie in een pan en bak daarin de spekreepjes krokant. Haal de spekjes uit de pan en laat ze uitlekken op keukenpapier. Verhit de 2 resterende eetlepels olie in de pan en bak er al roerend de reepjes witloof in. Meng de room met de pesto en roer deze door de bereiding. Halveer de kerstomaatjes en meng deze onder de witloof. Doe er de spekjes bij en roer nog even. Serveer met pasta. Salade van rode kool, spinazie en mango De combinatie van gemarineerde rode kool, rauwe spinazie en zoete mango is niet alleen zeer kleurrijk, maar smaakt ook hemels voor kinderen. • • • • • • •

¼ fijngesneden Flandria-rode kool 100 g spinazie 1 fijngesnipperd sjalotje 4 eetlepels rode wijnazijn 3 eetlepels olijfolie 1 mango Zout en peper

Verhit 2 eetlepels rode wijnazijn in een pannetje. Doe de fijngesneden rode kool in een kom en giet er de warme wijnazijn over. Was de spinazie en droog ze. Meng de resterende rode wijnazijn, olijfolie, zout en peper. Schil de mango, verwijder de pit en snijd het vruchtvlees in kleine blokjes. Leg de rode kool in een grote kom. Meng er de spinazie en de mango onder. En giet er de vinaigrette over.

Flandriamail Public Februari 2008 Met dank voor opname!

Geef fastfood een groentekuur Hamburger, pizza en pitta zijn de klassiekers onder de Belgische fastfood gerechten. Gebrek aan tijd en gemakzucht maken hen populair. Maar echt goed voor onze gezondheid zijn ze niet. Fastfood maaltijden hebben immers doorgaans meer calorieën, zout en vet. Ze ontberen ook belangrijke vitamines en mineralen. Over het algemeen bevatten deze gerechten ook weinig of geen groenten. Een schijfje tomaat en een augurkje op een hamburger of een laagje tomatensaus op een pizza kun je bezwaarlijk een fatsoenlijke hoeveelheid groenten noemen. Je kan ze dus beter zelf maken! In de winkel vind je hamburger- en pittabroodjes en de deegbodems om zelf aan de slag te gaan. Je hebt enkel nog groenten nodig en vlees of vis om er een gezonde maaltijd van te maken. We maken er enkele echte fastfood gerechten mee die in een mum van tijd klaar zijn. Hamburgers. Je kunt hamburgers gezonder maken door mager vlees te gebruiken. Kies mager rundgehakt of kip- of kalkoengehakt van het borstvlees. Vervang de calorierijke sauzen door groentesauzen of tapenade die je kant-en-klaar in de winkel vindt. Bak de hamburger in arachideolie en dep het vet eraf na het bakken. Bak hem eerst aan beide kanten aan op hoge temperatuur en bak hem dan verder op lage temperatuur. Beleg hem met groenten zoals schijfjes tomaat en komkommer, fijngesnipperde sla, geraspte ui, spinazieblaadjes, veldsla of diverse scheutjes. Groenteburger met yoghurtdressing Voor 4 personen: • • • • • • • • •

1 Flandria-wortel, fijn geraspt 1 Flandria-courgette, fijn geraspt 8 blaadjes lollo bionda van Flandria 4 schijfjes Flandria-tomaat (Kumato) 400 g mager rundvlees 1 groene appel, fijngesneden 1 sjalotje, fijngesnipperd 2 eetlepels fijngesneden peterselie 1 ei, losgeklopt

• •

2 eetlepels arachideolie 4 hamburgerbroodjes

Voor de dressing • •

1 dl yoghurt 2 eetlepels mosterd

Meng rundvlees, wortelen, courgette, appel, sjalot, peterselie en het ei en vorm er 4 hamburgers mee. Verhit de arachideolie in een pan en bak er de hamburgers in. Eerst even aanbakken op hoge temperatuur en vervolgens op lage temperatuur, 5 tot 6 minuten aan elke kant. Toast ondertussen de broodjes in de broodrooster. Maak de yoghurtdressing door de yoghurt en de mosterd te mengen. Leg een blaadje salade op de helft van een broodje. Leg er de hamburger op. Leg er een schijfje tomaat op, een blaadje salade en lepel er wat dressing over. Pizza. Het kan vreemd lijken dat pizza geen goede reputatie heeft met ingrediënten als tomaat, uien, mozzarella en brooddeeg. Het zijn echter de extraatjes zoals teveel olijfolie, ham, pepperoni, rundgehakt en de extra kaas die een pizza zeer calorierijk maken en het zout- en vetgehalte doen stijgen. Hoe kan ik dat aanpassen? Halveer de hoeveelheid vlees of kaas, of laat het helemaal weg. Beleg je pizza met fijngesneden groenten zoals broccoli, bloemkool, witloof, paprika’s, courgette, kerstomaten, uien, champignons of in schijfjes gesneden asperges. Geef er extra smaak aan door er verse kruiden aan toe te voegen zoals peterselie, basilicum, koriander, rozemarijn of tijm en fijngesneden lente-ui. Vervang rundgehakt met fijne reepjes kip, kalkoen of varkensvlees die je even aanbakt in de pan. Vervang Gruyère of Emmentalerkaas door magere mozzarella. Groentepizza Voor 4 personen • • • • • • • • • •

2 stronkjes Flandria-broccoli 1 gele Flandria-paprika 16 Flandria-kerstomaatjes 4 kant-en-klare pizzabodems 2 blikjes tomatensaus met basilicum 4 bolletjes magere mozzarella Olijfolie 1 eetlepel Provençaalse kruiden 1 dl yoghurt 1 eetlepel fijn geraspte citroenschilletjes

Verwarm de oven voor op 180°C. Beleg de pizzabodems met de tomatensaus. Verdeel de broccoli in kleine roosjes. Snijd de paprika in vier. Verwijder de zaadlijsten en snijd het vruchtvlees in kleine blokjes. Halveer de kerstomaatjes. Snijd de mozzarella in schijfjes. Beleg de pizzabodems met de groenten. Verdeel de schijfjes mozzarella over de pizza’s. Sprenkel er wat olijfolie over en bestrooi met de Provençaalse kruiden. Bak de pizza’s in de warme oven gedurende 15 minuten. Meng ondertussen de yoghurt met de fijn geraspte citroenschilletjes. Besprenkel daar tot slot de pizza’s mee. Pitta. Door het vette varkens- of lamsvlees en de rijke sausjes zijn pitta’s regelrechte caloriebommen. We kunnen ze ook magerder maken door het vlees weg te laten of te vervangen door reepjes kip, kalkoen of mager varkensvlees. De rijke sausen kunnen we gezonder maken door een sausje op basis van yoghurt met 2 geperste teentjes knoflook te gebruiken, of een saus op basis van geprakte avocado gemengd met limoensap, geperst knoflook en een fijngesneden chilipepertje. Door het pittabroodje grotendeels met groenten te vullen, wordt het ook al een stuk minder calorierijk. Het aanbod groenten om te gebruiken is zeer uitgebreid: verschillende soorten sla, krokante snippers paprika, wortel, witloof en komkommer. Verder ook geblancheerde courgette, broccoli en wortel en geroosterde aubergine, oesterzwammen, courgette en stukjes tomaat. Pitta met gewokte groenten en kip Voor 6 pitta’s • • • • • • • • • • • • • •

1 rode Flandria-paprika, in reepjes gesneden 1 gele Flandria-paprika in reepjes gesneden 1 Flandria-broccoli in fijne stukjes gesneden 250 g Flandria-prinsessenboontjes, in stukjes gesneden 4 eetlepels arachideolie 2 eetlepels oestersaus 1 eetlepel sojasaus 1 kippenborst in reepjes gesneden 2 teentjes knoflook, fijngehakt Gemengde sla: rode en groene Flandria-eikenbladsla in fijne reepjes gesneden 2 dl yoghurt 2 teentjes knoflook, geperst 3 eetlepels fijngehakte peterselie 6 pittabroodjes

Roerbak de paprika’s, broccoli en prinsesboontjes in 2 eetlepels arachideolie samen met de oestersaus en de sojasaus tot ze zacht zijn. Haal de groenten uit de wok en houd ze warm. Verwarm de resterende arachideolie met de lookteentjes. Roerbak daarin de kippenreepjes tot ze krokant zijn. Meng de groenten met de reepjes kip. Meng yoghurt, knoflook en peterselie voor de dressing. Giet deze dressing over de sla en meng goed. Rooster de pittabroodjes in de broodrooster en snijd ze vervolgens open. Vul de broodjes voor ¼ met sla. Vul aan met een laagje groenten en kip. Opnieuw een laagje sla en tot slot groenten en kip.

Flandriamail Public Februari 2008 Met dank voor opname!

Verrassende paashapjes: eieren met groentevulling Gevulde eitjes zijn een verrassend hapje vooraf. Niet alleen voor de paasbrunch of het traditionele paasmaal, maar voor alle feestelijke gelegenheden. Vooral voor kinderen zijn ze plezierig om maken. Laat de jongste kinderen helpen om de eitjes uit te lepelen, eiwit en dooier te prakken, de groenten te mengen of de eitjes te vullen. Oudere kinderen die met een mes overweg kunnen, mogen de groenten ook in reepjes en blokjes snijden. Wat hebben we nodig? Hardgekookte eieren en zelfgemaakte vullingen. Voorbereiding: Kook eerst de eieren: Breng water aan de kook en leg de eitjes er een voor een met een lepel in. Laat ze samen 10 minuten koken. Haal de eitjes er met een lepel uit en laat ze afkoelen op een keukenhanddoek. Haal de eitjes leeg: Snijd met een mes voorzichtig het topje van de bovenzijde. De opening moet breed genoeg zijn om er een koffielepel door te steken. Lepel eiwit en dooier er met een koffielepel uit. Doe dit voorzichtig, de eierschaal mag niet breken. Deponeer eiwit en dooier in een kom en prak dit fijn voor verdere verwerking. Vullingen: Met veldsla: prak eiwit en dooier met een vork. Snijd blaadjes veldsla in fijne reepjes. Meng het eimengsel met mayonaise, mosterd en veldsla. Vul daarmee de eieren op. Met witloof: was een stronk witloof, droog de groente en snijd ze in flinterdunne reepjes. Snijd een sjalotje in fijne stukjes. Maak een vinaigrette met hazelnootolie en azijn. Kruid met peper en zout. Meng witloof en sjalotjes en besprenkel ze met de vinaigrette. Prak van de helft van de eieren eidooier en eiwit en meng het met een mayonaise. Kruid met een beetje zout en peper. Vul elk ei voor de helft met dit mengsel. Vul verder aan met de witloofreepjes. Met tomaten: snijd de tomaten in vier. Haal er de zaadjes uit. Snijd het vruchtvlees in kleine blokjes. Meng de tomaten met fijn gehakte ui, een groen chilipepertje, fijngehakte koriander en olijfolie. Vul de eieren met dit mengsel.

Met sla: Maak een mengsel van uiterst fijngesneden lollo bionda en lollo rossa. Meng er wat mayonaise of yoghurtdressing door. Meng er gepelde grijze garnalen onder en vul er de eitjes mee. Met asperges: Snijd witte of groene asperges in blokjes en kook ze beetgaar. Prak eiwit en eidooier en meng met een beetje gesmolten boter. Kruid met peper en zout. Snijd gerookte zalm in fijne stukjes. Meng zalm en aspergeblokjes onder het eimengsel. Vul er de eieren mee. Versier elk ei met een aspergepunt. Met paprika: Rooster een rode, groene en gele paprika onder de ovengrill tot het vel bijna zwart ziet. Haal er met een mesje het vel af. Snijd de paprika’s in reepjes en marineer ze 1 uur in fijne olijfolie. Laat ze vervolgens uitlekken op keukenpapier. Snijd de paprika in heel kleine blokjes. Snijd een teentje look in fijne stukjes en meng ze, samen met fijngemalen rozemarijn, onder de paprikablokjes. Vul de eieren met dit mengsel. Met aubergine: snijd de aubergine in plakjes, leg ze op een bakplaat, besprenkel ze met wat olijfolie en rooster ze 15 minuten in de oven op 180°C. Laat ze afkoelen en snijd ze in blokjes. Prak eiwit en eidooier en meng met een vinaigrette van olie, azijn, peper, zout en Provençaalse kruiden. Prak een beetje mozzarella. Meng eieren en mozzarella onder de aubergines en vul er de eieren mee. Met groenteragout: Snijd een aubergine, een courgette en een rode paprika in kleine blokjes. Wok ze beetgaar. Kruid met peper en verse tijm. Vul de eitjes voor de helft met geprakt eiwit en eidooier en vul aan met de blokjes groenten. Met gemengde groenten: Kook twee wortelen, een halve stengel prei en prinsessenbonen. Laat ze goed uitlekken. Snijd ze in fijne gelijke reepjes en meng ze met cocktailsaus. Prak eiwit en eidooier en meng er een beetje truffelmayonaise onder. Vul de helft van de eieren met het eimengsel. Vul verder aan met de groenten. Met broccoli en/of bloemkool: Snijd de broccoli en/of bloemkool in roosjes. Kook ze beetgaar. Snijd een kippenborst in fijne reepjes en bak deze krokant in de pan. Snijd de bloemkoolroosjes en reepjes kip vervolgens in piepkleine stukjes. Maak een vinaigrette van olie, azijn, mosterd en fijngesneden bieslook. Meng onder de kip en de groenten en vul er de eieren mee.