2013
Financiële Jaarrekening 2013 Inhoudelijk Jaarverslag 2013 Jaarplan 2014
Algemeen De stichting Leerstoel stelt zich conform haar statuten ten doel een leerstoel op te richten en in stand te houden aan de Vrije Universiteit met als leeropdracht h et vanuit Evangelisch perspectief b estuderen van en lesgeven over de theologische uitdaging voor de christelijke gemeenschap in d e context van de islam. Daartoe heeft de stichting een bijzonder hoogleraar in de persoon van professor B.G.J. Reitsma in dienst, in een deeltijd arbeidsovereenkomst van 0,4 fte, ofwel 16 uur per week. Werkzaamheden van professor Reitsma Het werk van professor Reitsma kon ook in 2013 goede voortgang vinden. In kort bestek bestonden professor Reitsma’s werkzaamheden uit: - Onderzoek en publicatie - Onderwijs, i.c. colleges aan academische en HBO instellingen - Begeleiding van Ba en Ma studenten aan de VU - Overige academische activiteiten aan d e VU In bijgevoegd verslag is het werk in meer detail beschreven. Continuïteit van de Leerstoel Op 31-‐08-‐2012 eindigde de eerste termijn van 5 jaar van vestiging van de bijzondere leerstoel aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Het curatorium van de leerstoel, bestaande uit 2 leden namens de theologische faculteit en 2 bestuursleden namens de stichting, adviseerde de leerstoel te continueren met opnieuw een periode van 5 jaar. De huidige periode eindigt d erhalve op 31 augustus 2017. Het stichtingsbestuur is ook in 2013 intensief b ezig geweest met het aantrekken van nieuwe participanten en sponsoren teneinde de continuïteit van de leerstoel over de genoemde periode zeker te stellen. Daartoe werden vele contacten gelegd. Enkele fondsen werden bereid gevonden het werk van de Leerstoel financieel te ondersteunen.
Jaarverslag Stichting Leerstoel ‘De kerk in de context van de Islam’ 2013 pag. 1
Op het moment van schrijven van dit jaarverslag constateert het b estuur met dankbaarheid dat enkele nieuwe participanten zich hebben gemeld en een aantal b estaande relaties in het afgelopen boekjaar (extra) ruimhartig hebben bijgedragen. Mede als gevolg daarvan is thans de continuïteit van de leerstoel op het huidige niveau gegarandeerd tot eind 2015. Participanten Partijen die zich aan de St. Leerstoel hebben verbonden zijn: - Evangelische Omroep (EO) - Evangelische Alliantie (EA) - Open Doors Nederland (ODNL) - Gereformeerde Zendingsbond (GZB) Vertegenwoordigers uit deze organisaties participeren in het b estuur van de stichting. Verder verleenden de volgende organisaties steun aan de St. Leerstoel: - Stichting Pro Libertate et Religione - Maatschappij van Welstand - Fonds Meijers van Meer - St. Newgate - Dr. Hofstee Stichting - Stichting G.J. Brinkfonds - Stichting Pharus - Stichting Familiefonds Wierda
Jaarverslag Stichting Leerstoel ‘De kerk in de context van de Islam’ 2013 pag. 2
Ad 2 Onderwijs en training • Onderwijs module Christendom aan VU • Twee modules Christendom en Islam ETF Leuven (Ba/MA 2014/2015) • Diverse lezingen over een christelijke benadering van de islam • Relatie Leerstoel ETF en TUK/TUA als aandachtspunt • Voorstel maken voor Permanente Educatie PKN (eind 2014 / begin 2015) Ad 3 Begeleiding studenten • Begeleiding van promovendi. 3 gevorderden, 4 beginnend. Ad 4 Participatie netwerken • Redactie Soteria • Participatie in Raad van Advies IFES, Raad voor het Gereformeerd Belijden, CERT, EZA/EA/NZR, WOM en minder actief b ij WEA-‐TC, IIIS, IIRF en ELF. Ad 5 Overig • Professionalisering: Mediatraining en werkorganisatie. • Aandacht voor finalisering van de websites (Leerstoel/VU) en versterking van de financiële basis van de Leerstoel.
Jaarverslag Stichting Leerstoel ‘De kerk in de context van de Islam’ 2013 pag. 14
Bestuur Het bestuur bestond in 2013 uit: - Mr. Drs. A. J. Lock, voorzitter -‐ namens de EO - J. C. Wessels, secretaris/penningmeester -‐ namens de EA - J. P. Ouwehand, lid -‐ namens de GZB - Ds. R. Van der Spoel, -‐ namens Open Doors Nederland Het stichtingsmanagement wordt vormgegeven door H.F. Koppelaar. Het p ostadres van de Stichting is: Jagerlaan 69, 3701 XH Zeist. Raad van Advies De raad van advies, welke fungeert als inhoudelijk klankbord en ondersteuning van professor Reitsma, bestaat uit de volgende leden: - Dr. C. Chapman UK - Drs. C. Haak NL - Ds. W. van Laar NL - Ds. A. Mulders NL - Ds. A. van der Dussen NL - Dr. R. Boyd Mc Millan UK Het bestuur is de leden van raad van advies dankbaar voor hun professionele en persoonlijke betrokkenheid bij professor Reitsma en bij het werk van de stichting Leerstoel in het algemeen.
Jaarverslag Stichting Leerstoel ‘De kerk in de context van de Islam’ 2013 pag. 3
Financiële verantwoording over het boekjaar 2013 Exploitatie 2013 Uitgaven Salariëring 1 Salaris BBRA 16.6 2 Sociale lasten werkgever 3 4 5
Pensioen/Verzekeringen Verzuimverzekering Pensioen CB/Achmea Aansprakelijkheidsverzekering
Administratieve kosten 6 Boekhouding + Bankkosten 7 Kantoor artikelen / Overig 8 9 10
Leerstoel gerelateerde kosten Woon-‐ werk reiskosten Overige reis-‐ en verblijfskosten Studie-‐ en onderwijskosten
11 12 13
Kosten Stichting Kosten Raad van Toezicht Kosten bestuur Website + brochure
Algemeen en Onvoorzien Algemene kosten 14 15 Rente en bankkosten Uitgaven totaal Inkomsten Vaste participanten Incidentele donateurs Inkomsten totaal Exploitatieresultaat 2013
Begroting Realisatie
Afwijking
€ 34.020,00 € 33.865,00 € 5.700,00 € 5.344,00 € 39.720,00 € 39.209,00
€ 155,00 € 356,00 € 511,00
€ 1.295,00 € 1.423,00 € 4.000,00 € 4.030,00 € 100,00 € 73,00 € 5.395,00 € 5.526,00
€ 128,00-‐ € 30,00-‐ € 27,00 € 131,00-‐
€ 350,00 € 2.039,00 € 1.689,00-‐ € 1.000,00 € -‐ € 1.000,00 € 1.350,00 € 2.039,00 € 689,00-‐
€ 1.000,00 € 695,00 € 305,00 € 2.500,00 € 3.525,00 € 1.025,00-‐ € 1.000,00 € -‐ € 1.000,00 € 4.500,00 € 4.220,00 € 280,00
€ 250,00 € 100,00 € 100,00 € 450,00
€ -‐ € 575,00 € 51,00 € 626,00
€ 250,00 € 475,00-‐ € 49,00 € 176,00-‐
€ 3.000,00 € 2.419,00 € -‐ € 156,00 € 3.000,00 € 2.575,00
€ 581,00 € 156,00-‐ € 425,00
€ 54.415,00 € 54.195,00
€ 220,00
€ 20.000,00 € 20.000,00 € 30.500,00 € 68.000,00 € 37.500,00 € 50.500,00 € 88.000,00 € 37.500,00
€ 3.915,00-‐ € 33.805,00 € 29.890,00 Jaarverslag Stichting Leerstoel ‘De kerk in de context van de Islam’ 2013 pag. 4
Jaarplan 2014 Leerstoel aan de VU van Amsterdam Prof. Dr. B ernhard J.G. Reitsma Focus In essentie wil ik mij 2014 richten op het schrijven van het boek: Bijbels-‐ theologische reflecties op de kerk in de context van de islam met als doel christelijke leiders (in-‐ én b uiten Nederland) te kunnen vormen en trainen in hun visie op moslims en de islam. De navolgende kerntaken zijn gericht op die doelstelling. 1. Onderzoek en publicatie 2. Onderwijs en training 3. Begeleiding studenten (Ma en PhD) 4. Participatie in netwerken 5. Overig Concrete producten Ad 1. Onderzoek en publicatie • Concept deel 1 en deel 2 van het boek (75%) • Participatie in de Middle East Conference in Libanon • Betrokkenheid bij GZB publicatie. • Maandelijkse column in het ND • Vertaling en verschijning Wie is onze God afronden (drukproeven) • Uitbouwen van netwerk Christian Theologians in the context of the islam. § Mini conferentie stuurgroep met adviesgroep (najaar 2014) § Voorbereiden eerste grote conferentie (voor het najaar van 2015)
Jaarverslag Stichting Leerstoel ‘De kerk in de context van de Islam’ 2013 pag. 13
Jaarverslag Stichting Leerstoel ‘De kerk in de context van de Islam’ 2013 pag. 12
Toelichting bij e xploitatie 2013 Dankbaar constateert het bestuur dat er over het boekjaar 2013 ruim voldoende financiële middelen waren om de plannen conform de begroting u it te voeren en aan alle verplichtingen, m.n. inzake goed werkgeverschap, te kunnen voldoen. Dankzij een aantal incidentele bijzondere donaties én de geplande partiële vrijval van eerder gereserveerde donatie die bestemd waren voor een meerjarige periode, kon d e exploitatie conform plan worden gerealiseerd. Mede door de hiervoor genoemde incidentele donaties kon het boekjaar, in tegenstelling tot een eerder voorzien negatief resultaat van € 3.915,-‐ worden afgesloten met een positief resultaat van € 33.805,-‐. Resultaat verdeling: Toevoeging aan h et eigen vermogen € 4.472,-‐ Toevoeging reserve instandhouding Leerstoel € 29.333,-‐ Resultaat 2013 € 33.805,-‐ De Balans einde boekjaar 2013 Activa / Debet
31 december 2013 31 december 2012
Vorderingen Vooruitbetaalde bedragen Liquide middelen Balanstotaal Passiva / Credit Eigen vermogen Eigen vermogen stichting Bestemmingsreserve instandhouding Kortlopende schulden Crediteuren Balanstotaal
€ 500,00 € 70.123,00 € 70.623,00
31 december 2013 € 7.181,00 € 60.000,00 € 67.181,00 € 3.442,00 € 70.623,00
€ 573,00 € 34.956,00 € 35.529,00
31 december 2012
€ 2.709,00
€ 30.667,00 € 33.376,00
€ 2.153,00
€ 35.529,00
Jaarverslag Stichting Leerstoel ‘De kerk in de context van de Islam’ 2013 pag. 5
Toelichting bij de balans a) Liquide middelen betreft het banksaldo per 31-‐12-‐2013 b) Het eigen vermogen is opgebouwd uit de exploitatie resultaten van voorgaande jaren. c) Overige verplichtingen bestaan uit: ⇒ reservering vakantiegeld B. Reitsma ⇒ afdracht loonheffingen en sociale lasten ⇒ te verrekenen controlekosten
Slot opmerking Het bestuur van de stichting spreekt haar grote dankbaarheid uit aan onze Hemelse Vader, Die in Zijn genade ons roept tot dienstbaarheid aan de verkondiging van het evangelie en het bouwen van Zijn kerk. Wij leven en werken in de verwachting dat God voorziet in alles wat wij naar lichaam en ziel én aan middelen nodig hebben in stichting Leerstoel, om Hem te volgen en te dienen. Wij verwachten vol verlangen de H E E R , hij is onze hulp en ons schild. Ja, om hem is ons hart verblijd, op zijn heilige naam vertrouwen wij. (Psalm 33:20,21) Namens het bestuur H.F. Koppelaar
Jaarverslag Stichting Leerstoel ‘De k erk in de context van de Islam’ 2013 pag. 6
•
• • • • •
• • • • •
Van de Raad voor het Gereformeerd belijden, de Werkgroep Ontmoeting Moslims Advisory Board of CERT, Raad van Advies IFES-‐ nl, Soteria en de werkgroep Islam (EZA/EA/NZR) heb ik vergaderingen bijgewoond. Verkennende gesprekken met Bert de Ruiter over het European Leadership Forum, werkgroep Islam. Participatie GZB-‐jaarvergadering, EO Jongerendag. Gesproken als hoofdspreker op de studiedag GZB en Torajakerken Participatie in M iddle East Conference, in Libanon over thema: love your neighbour. Video opnamen gemaakt voor Boekencentrum -‐ Adembenemend. (https://www.youtube.com/watch?v=WTE8hbijeVU)
Redactie gesprek met NCRV Schepper en Co/RD Jacob Hoekman over God/allah Intensieve participatie in Fondsenwerving. Contacten met diverse fondsen en voorbereiding van voorstellen en aanvragen. Overleg met Interserve over mogelijkheden tot verbinding. Bespreking met TUK – Leerstoel Christelijke Identiteit.
Prof. Dr. B.J.G. Reitsma
Jaarverslag Stichting Leerstoel ‘De k erk in de context van de Islam’ 2013 pag. 11
•
Lezingen op Classis Harderwijk PKN (uitdaging van de islam), NZR raadsvergadering (kerkelijke p resentie in het Midden Oosten), OD predikanten dag over het lijden en vervolging en het Geestdrift festival in Utrecht (islam als nieuw front?), Ermelo (serie workshops over ‘Vragen van moslims’).
Begeleiding van studenten Dit jaar heb ik drie masterscripties begeleid over, The returning challenges of Christian Minorities under Islamic Rule; Insider Missiology en Geloven Moslims en christenen in dezelfde God? Daarnaast ben ik (co)supervisor van in totaal 8 promovendi, waarvan en nu 4 in een verkennende fase verkeren..
Overig • Er is overleg geweest over de verhouding Leerstoel / CHE met Leo van Hoorn (directeur AT CHE) en Arjan Lock (voorzitter bestuur Leerstoel en directeur EO) • Aan de VU was er het maandelijkse hooglerarenberaad, waaraan ik regelmatig heb deelgenomen, evenals de promotie cie en sectie-‐ vergaderingen Dogmatiek en Oecumenica (selectieve participatie). Er is gezocht naar een nieuwe samenstelling van het Curatorium. • Er zijn meerdere bestuursvergaderingen van de Stichting Leerstoel geweest en regelmatig overleg met afzonderlijke leden van de Raad van Advies (Wilbert van Saane, Ad van der Dussen). Meerdere malen is er met Ron Boyd McMillan gesproken over projecten voor ODI research. Concrete plannen volgen in 2014. • Er is aandacht geweest voor p rofessionalisering, met name ten aanzien van de presentatie van de Leerstoel in de cursus theater-‐ vaardigheden en Twitter training. Daarnaast een studiedag gevolgd over projectmatig werken. • Ik heb deel uitgemaakt van diverse netwerken: IIRF (International Institute of Religious Freedom), IIS (Institute for Islamic Studies), IRTI, Gids-‐Netwerk, AAR (American Academy of Religion), WEA-‐TC (theological commission). • Bezoek aan het Huis van Vrede (Kerk in Kanaleneiland, Utrecht), Henk Bouma.
Jaarverslag Stichting Leerstoel ‘De kerk in de context van de Islam’ 2013 pag. 10
Jaarverslag van de Leerstoel aan de VU van Amsterdam Prof. Dr. B ernhard J.G. Reitsma In het afgelopen jaar zijn er voor de leerstoel drie belangrijke stappen gezet, naast de ‘lopende zaken’ van onderzoek, onderwijs en begeleiding van studenten. Er is een goede start gemaakt met de publicatie over een theologische reflectie op de kerk in de context van de islam, het netwerk Christian Theologians in Islamic Contexts krijgt ondanks organisatorische uitdagingen concreet vorm en er is een substantiële stap gezet in de financiering van de leerstoel voor de komende 2 a 3 jaar. Hoewel de islam politiek-‐maatschappelijk minder pregnant op de kaart staat in Nederland dan een aantal jaren geleden, b lijft voor veel christenen de islam toch één van de gevoeligste thema’s van de huidige tijd. Het is nog steeds heel moeilijk om eerlijk bijbels –theologisch het gesprek aan te gaan over wat de islam nu precies is. Samen met de vragen van Kerk en Israël -‐ en een aantal meer ethisch-‐ pastorale vraagstukken -‐ verdeelt het christenen nog steeds. In hun interpretatie van de Bijbel en de geschiedenis gaan christenen uiteen. Op het symposium over verschillende visies op Israël van Andries-‐Radio, op 26-‐11, werd ook eerlijk benoemd dat christenen de Bijbel met verschillende (hermeneutische) brillen op lezen. Dat geldt ten aanzien van de islam niet minder dan ten aanzien van Israël. In die context onderscheidt/kenmerkt de leerstoel zich juist d oor een bijbels-‐theologische benadering/doordenking van de kerk in de context van de islam met het oog op een christus-‐gelijkvormige presentie in de wereld van de islam.
Jaarverslag Stichting Leerstoel ‘De kerk in de context van de Islam’ 2013 pag. 7
Onderzoek en publicatie Binnen het geschetste kader heb ik onderzoek verricht en diverse publicaties verzorgd: • Er zijn twee hoofdstukken in concept geschreven voor de publicatie, die ik intussen de werktitel gegeven heb: Bijbels-‐theologische reflecties op de kerk in de context van de islam. • Maandelijks terugkerend is de column in h et ND over thema’s die de leerstoel raken en christenen aan het denken zetten. Dit jaar verschenen 12 columns over oa. Christen Pesten, Vervolgde moslims en Syrië. • De vertaling van Wie is onze God in het Engels is rond; Regnum (Oxford) hoopt het boek de eerste helft van 2014 uit te geven. • In 2013 verscheen de Vervolg nota Integriteit en respect, een verwerking van d e reacties die op de eerste islamnota van de PKN volgden. Het eerste concept is samen met Leo Koffeman uitgewerkt en op de landelijke synode gepresenteerd. • Ook verscheen Adembenemend Nieuwe Bijbelstudies over de gelijkenissen van Jezus. • In Soteria verscheen een artikel in d e serie Exegestische verkenningen over Luk. 16:1-‐8, en twee recensies over resp. Anders Breivik is niet alleen en Een blok aan het been? Gereformeerde mannenbroeders in debat over de islam. (Dirk van Keulen). • In opdracht van de GZB wordt gewerkt aan een boek over de kerk als minderheid in de context van de islam, waar bij ik samen met Dr. Riad Kassis de redactie zal voeren. Dit is een uitvloeisel van de conferentie van b ijna 2 jaar geleden en b edoeld voor verdere reflectie met partners van de GZB. Er is veelvuldig overleg geweest met Arie van de Poel, Wilbert van Saane en Riad Kassis (Libanon, Director Langham partners). Er wordt gezocht naar samenwerking met Langham voor publicatie en distributie. • De prioriteiten van het p roject diversiteit aan de CHE zijn verschoven en de voorbereidingen voor publicatie die samen met de CHE over beeldvorming/weerstand ten aanzien van de islam op stapel staat, worden op een iets lager tempo voortgezet. Het netwerk Christian Theology in Islamic Contexts krijgt meer vorm. Jaarverslag Stichting Leerstoel ‘De kerk in de context van de Islam’ 2013 pag. 8
In september is er een kerngroep meeting geweest om een conferentie in 2014 voor te bereiden. Inhoudelijk is het p lan goed u itgewerkt. Op het punt van organisatie en structuur wordt nog gezocht naar de juiste vorm. De geplande eerste conferentie is voorlopig verschoven naar 2015. Ten aanzien van de geplande expertmeetings tussen islamitische en christelijke theologen aan de VU, over sensitieve thema’s als ‘the religious other’, geweld en extremisme etc., zijn de partners van het CIT (Centrum voor Islamitische Theologie) nog druk met de ontwikkeling van hun eigen centrum. Prioriteit heeft voor mij dit jaar gelegen bij het CTIC. Als zich de mogelijkheid voor doet om het komend jaar toch een expertmeeting te organiseren over belangrijke thema’s en met voldoende support van de kant van de VU, dan grijp ik die aan, maar om verbrokkeling te voorkomen, heeft dat op dit moment geen urgentie. Mogelijkheden om samen met de CHE iets te organiseren worden overwogen. Onderwijs en training Het onderwijs heeft zich in 2013 geconcentreerd op: • VU: Module Christendom in de opleiding Religie en Levensbeschouwing. 75% van de studenten had een moslim achtergrond. • ETF: Bachelor Christendom in de multireligieuze samenleving.. • HKI: Ad hoc training van uit te zenden kerkelijke werkers. § Naar Pakistan (één onderzoeker/werker KiA) § Naar Israël en de Palestijnse gebieden (drie personen naar resp. Sabeel, Lutherse Kerk Jeruzalem en het Bethlehem Bible College.) • Veel tijd is gestoken in d e voorbereiding van de jaarlijkse visitatie aan de VU. • Participatie aan het symposium van Andries Radio over verschillende christelijke visies op de Kerk en Israël, door middel van een korte lezing over Bijbelse principes ten aanzien van de Kerk en Israël. Het symposium leverde veel reacties op, mede doordat de EO de beelden van de lezing integraal op Internet had gezet en het CIP deze met de tekst van de lezingen publiceerde.
Jaarverslag Stichting Leerstoel ‘De kerk in de context van de Islam’ 2013 pag. 9