Financiering niet-DAEB activiteiten
Aedesbijeenkomsten December 2010 29 september 2010
Inhoud
– Beoordeling ongeborgde financieringsaanvraag
– Enkele voorbeelden – Prijsvorming – Aanbevelingen
2 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten
Financiering niet-DAEB activiteiten MAATWERK!
– Te financieren activiteit – Bedrijfs- of projectfinanciering – TI of dochter als debiteur – Invulling evt. garanties vanuit de TI
– Voorwaarden (financieel + overig)
3 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten
Beoordeling niet geborgde financiering Financierbaarheid wordt bepaald door: KWALITEIT – Project – Debiteur – Cashflow
4 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten
4
Informatiebehoefte – Project omschrijving en structuur
– Financiële analyse – Risico analyse – Rapportage
5 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten
Project omschrijving en structuur
– Achtergrond project
– Marktcondities /-analyse – Management – Juridische analyse
– Project sponsors , partners en guarantors
6 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten
6
Financiële analyse Algemene analyse – Investeringsbehoefte – Financieringsbronnen Cashflow analyse – Base case scenario – Scenario analyse
7 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten
7
Financiële analyse Ratio’s – Solvabiliteit – Loan to Value (LTV) – Interest Coverage Ratio (ICR) en Debt Service Coverage Ratio (DSCR): Bepaalt in belangrijke mate de financieringscapaciteit: Kan er op basis van de netto cashflow aan de rente- (en aflossings)verplichtingen worden voldaan, uitgaande van reële kosten?
8 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten
8
Risico analyse Zakelijke risico’s (niet uitputtend) – Planologisch
– Marktrisico – Operationeel , uitvoeringsrisico Financiële risico’s (niet uitputtend) – Debiteurenrisico (BV / TI) – Renterisico
Structuurrisico (niet uitputtend) – Documentatierisico – Concentratierisico 9 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten
9
Rapportage
– Transparant
– Juist en tijdig – Pro-actief – Gedurende het hele project / looptijd!
10 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten
10
Voorbeeld 1 - Situatieschets – Dochter (BV) als debiteur − Woningen huur >650
− BOG (m.n. plinten) − Parkeerplaatsten
– Balanstotaal: EUR 120 mio
– Huidige financiering door TI – Financieringsaanvraag EUR 12 mio voor gedeelte van het bezit, looptijd 5 jaar
11 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten
Voorbeeld 1 - Informatie – Taxatie − Verhuurde staat / vrij van huur
− Markthuurwaarde – (potentiële) huuropbrengst − Marktanalyse en verhuurbaarheid – Businesscase met meerjarenbegroting + liquiditeitsprognose (scenario’s) − Te financieren vastgoed − Kredietnemer (BV) – Gegevens TI
12 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten
Voorbeeld 1 – Conclusies – Management + business case – Voldoende cashflow uit te financieren vastgoed voor rentebetaling: ICR 1,25 – Voldoende zekerheden te financieren vastgoed: LTV 70% (o.b.v taxatie verhuurde staat)
Cashflow + zekerheden maken case financierbaar. Daarnaast beschikbaarheid van cash flows vanuit overige activiteiten BV.
13 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten
Voorbeeld 1 – Structuur Looptijd 5 jaar – bullet aflossing
Covenants − Ondergrens ICR voor zowel BV als TI − Bovengrens LTV voor zowel BV als TI − Ondergrens solvabiliteit BV
Zekerheden: 1e hypotheek en verpanding huurpenningen Overige voorwaarden o.a: − Material Adverse Change Clausule − No Change of Ownership − Pari Passu en Negative Pledge 14 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten
Voorbeeld 2 – Situatieschets – Niet te borgen activiteiten binnen de TI – Herfinanciering, project door TI voorgefinancierd
– Stichtingskosten: EUR 25 mio – Vrije cash flow voor rente en aflossing: EUR 0,8 mio – Uitgaande van LTV 70% - voor rente en aflossing ca. EUR 1,6 mln nodig!
15 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten
Voorbeeld 2 – Conclusies – Management + business case – Onvoldoende cashflow uit te financieren vastgoed voor aflossing en rentebetaling
Sterke financiële positie TI en bereidheid tot inzet ‘overige’ cash flow binnen de TI maakt project financierbaar
16 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten
Voorbeeld 2 – Structuur Looptijd 15 jaar – aflossing annuïtair
Covenants − Plafond LTV voor TI − Ondergrens ICR voor TI
Zekerheden: 1e hypotheek + verpanding huurpenningen Daarnaast de cashflows vanuit de TI Overige voorwaarde o.a: – juridisch en economisch eigendom in TI
17 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten
Voorbeeld 1 versus Voorbeeld 2 Voorbeeld 1
Voorbeeld 2
Dochter (BV)
TI
Voldoende
Onvoldoende
Extra comfort
Pure noodzaak
Looptijd
Kort
Lang
Aflossing
Bullet
Annuïtair
1e Hypotheek + verpanding huurpenningen
1e Hypotheek + verpanding huurpenningen
ICR / LTV / Solvabiliteit
ICR / LTV
Debiteur Cashflow uit te financieren v.g. Inzet ‘overige’ cashflows
Zekerheden Covenants
18 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten
Prijsvorming Marge Kosten kredietrisico (risico-opslag + proceskosten)
Bedrijfskosten
ongeborgd geborgd
Funding
19 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten
19
Prijsvorming Geborgde financiering – Standaard contracten en voorwaarden Ongeborgde financiering – Maatwerk contracten, voorwaarden en zekerheden – Afsluitprovisie / bereidstellingsprovisie Appels met appels en peren met peren
20 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten
Conclusies – Bepaal aanvliegroute voor niet-DAEB activiteiten en de financiering daarvan: − TI − 100%-dochter (met evt invulling van de garanties vanuit TI) − X%-deelneming – Bereken haalbaarheid van een project met parameters die passen bij de wijze van financiering! – Houdt ook rekening met de gevolgen van ‘niet financiële’ voorwaarden voor de bedrijfsvoering.
21 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten
Vragen ?
22 | December 2010 | Financiering niet-DAEB activiteiten