5-2-2014
Financieel Management
De docent Ben Knoop
[email protected] Vragen bij voorkeur tijdens college In “noodgevallen” per e-mail
2
1
5-2-2014
Studiemiddelen
Modulewijzer Studieboek + Opgavenboek Colleges Studietaken
Tentamen week 9 3
Efficiënt studeren
65 – 70% voldoende 100% is mogelijk Cijfers 2 – 9 5,5 is voldoende Tijdverspilling:
Colleges volgen en geen opgaven maken Hertentamen
4
2
5-2-2014
Doel van de cursus
Voldoende kennis en inzicht als niet financieel managers:
voor in je werk voor je studieprojecten
Balans Resultatenrekening Liquiditeitenbegroting Kengetallen berekenen Waarde van aandelen Jaarverslag lezen 5
Voldoende inzicht
als manager juiste vragen stellen adviseurs begrijpen in eigen bedrijf financiën goed kunnen volgen een lening te krijgen plannen financieel te onderbouwen te investeren in bedrijven budgetten voor je afdeling opstellen enbewaken verantwoording af te leggen kengetallen /financieel te kunnen volgen inzicht in taken en functies financieel management om financiële jaarverslagen te lezen
6
3
5-2-2014
Financieel expert?
7
Cijfers zeggen “iets” en “niets”
8
4
5-2-2014
Inzicht in financiën essentieel
Vandaag is rood, de kleur van je banksaldo
9
Financieel management en bedrijfsvoering
Intern:
ondernemer, directeur, manager > wat is de financiële situatie? medewerker (bijvoorbeeld projectleider) > wat is mijn restant budget? aandeelhouder > wat is het rendement op mijn investering? commissaris / toezichthouder > zijn we op koers?
10
5
5-2-2014
Financieel management en bedrijfsvoering
Extern:
Fiscus > juiste belasting afgedragen UWV > juiste sociale verzekering afdragen Verzekeringsmaatschappijen > risico’s inschatten Financiers > in staat rente en aflossing te betalen Overige, zoals KvK, jaarrekening deponeren e.d.
11
Financieel management
12
6
5-2-2014
Financiële administraties
Hoofd- en subadministraties
Kasboeken Bankboeken Grootboekadministratie Debiteurenadministratie Crediteurenadministratie Salarisadministratie Urenregistratie Projectadministratie Voorraadadministratie
13
Theorie in boek Ondernemingsplan Investeringsplan Financieringsplan Balans Liquiditeiten
14
7
5-2-2014
Ondernemingsplan
15
Marketing
Inkoop
Beleid
Financieel
Personeel
16
8
5-2-2014
Van plan naar budget S
• Ondernemingsplan
T
• Jaarplan • Begroting
O
• Afdelingsbudget • Personeelsbudget
17
Begroting
Resultatenrekening Meerjarenbalans Liquiditeitsbegroting 18
9
5-2-2014
Rol van de begroting
Financiële vertaling van jaarplannen Taakopdracht Controlemiddel Machtiging
19
Planning & Control Cyclus
20
10
5-2-2014
Budgetten & Realisatie
21
Investeren en Financieren
22
11
5-2-2014
Investeringsplan Meubilair 10.000 ICT+kopieerapp 7.000 Bedrijfsauto 15.000 Kantoorbenodigdheden 1.000 Brochures / drukwerk 2.000 Bank/kassaldo 5.000 Totaal
40.000 =====
23
Financieringsplan Investering
40.000 =====
Spaargeld Lening van familie Lening van de bank
10.000 10.000 20.000
Totaal
40.000 =====
24
12
5-2-2014
Exploitatiebegroting / W&V Omzet consultancy Loonkosten eigenaar Afschrijving inventaris 5jr Afschrijving auto 5 jr Kantoorbenodigdheden Brochures / drukwerk Rente lening familie 3% Rente lening bank 8% Overige bedrijfslasten Resultaat
100.000 60.000 -/3.400 -/3.000 -/1.000 -/2.000 -/300 -/1.600 -/20.000 -/8.700
25
Balans Beginbalans Debet
Credit
Meubillair ICT+kopieerapparaat Bedrijfsauto Kantoorbenodigdheden Brochures Bank/kassaldo
10.000 Eigen vermogen (spaargeld) 7.000 15.000 Lening familie 1.000 Lening Bank 2.000 5.000
10.000
Totaal
40.000 Totaal
40.000
10.000 20.000
26
13
5-2-2014
Balans
Bedrijfseconomische balans Fiscale balans Staffelmodel (posten onder elkaar) Scontromodel (activa links en passiva rechts)
27
Balans Beginbalans Debet
Credit
Bezittingen
Eigen geld + schulden
(Productie)middelen
Eigen + vreemd vermogen
Investeringsbegroting
Financieringsplan
Vermogensbehoefte
Financieringsbehoefte
Kapitaalgoederen
Vermogen
Activa
Passiva
28
14
5-2-2014
Balans
Debetzijde (Activa)
Vaste activa
Vlottende activa
Grond, gebouwen, machines, vervoermiddelen, inventaris Voorraden, vorderingen (debiteuren), vooruitbetaald
Liquide middelen
(onderdeel vlottende activa)
Bank, kas, beleggingen kort (bijv. deposito’s)
29
Balans
Creditzijde (Passiva)
Eigen vermogen
Vreemd vermogen lang
Aandelenkapitaal, reserves Leningen, voorzieningen
Vreemd vermogen kort
Crediteuren, volgend jaar te betalen posten, bankkrediet
30
15
5-2-2014
Balans
Voorbeeld volledige balans
31
Voorbeeld boek eenmanszaak W&V Resultatenrekening eenmanszaak Omzet Inkoopwaarde verkopen
€ €
160.000 -70.000
Brutowinst
€
90.000
Bedrijfskosten
€
-48.700
Nettowinst
€
41.300
Gewaardeerd loon
€
-30.000
Economisch resultaat
€
11.300
Eigen vermogen = EV oud + nettowinst -/- privéopnamen €
35.000 €
41.300 €
-28.000 =
€
48.300 32
16
5-2-2014
Liquiditeiten
In liquiditeitsbegroting alleen wijziging in liquiditeiten (wat komt er en gaat er van je bankrekening) Alle inkomsten en uitgaven gedurende een bepaalde periode ingeschat Afname of toename liquiditeiten hoeft geen invloed te hebben op eigen vermogen Kosten niet altijd gelijk aan uitgaven Ontvangsten en uitgaven eerder of later 33
Hoofdstuk 3 Ondernemingsvormen
Aansprakelijkheid, fiscaal, samenwerken
34
17
5-2-2014
Aansprakelijkheid
Rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid
eenmanszaak vennootschap onder firma (vof) commanditaire vennootschap (cv) maatschap
Rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid
besloten vennootschap (bv) naamloze vennootschap (nv) vereniging coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij stichting 35
Eenmanszaak
Oprichting vormvrij Eén natuurlijk persoon als bestuur (eigenaar) Kapitaalsvereiste: geen. Privé hoofdelijk aansprakelijk voor schulden Weinig zekerheden voor bank, tenzij hoog privé vermogen Kwetsbaar, veelal afhankelijk van één persoon Fiscaal: inkomstenbelasting (extra aftrekposten)
36
18
5-2-2014
Vennootschap onder firma (VOF)
Oprichting vormvrij bij voorkeur met een akte (wel of niet notarieel)
Twee of meer natuurlijke eigenaren (vennoten) Kapitaalsvereiste: geen Firmanten hoofdelijk aansprakelijk voor schulden Meer zekerheid voor bank omdat er twee of meer personen zijn Minder kwetsbaar door twee of meer personen Fiscaal onder de inkomstenbelasting (extra aftrekposten)
37
Commanditaire vennootschap (CV)
Oprichting vormvrij bij voorkeur met een akte Twee of meer natuurlijke of rechtspersonen Beherende (bestuur) en commanditaire vennoten Commanditaire (of stille) vennoten brengen alleen geld in en mogen zich niet met bedrijfsbeleid bemoeien Kapitaalvereiste: geen. Beherende vennoten hoofdelijk aansprakelijk voor schulden, commanditaire vennoten alleen voor ingelegd vermogen (tenzij) Fiscaal onder inkomstenbelasting bij natuurlijke personen, indien rechtspersonen eventueel vennootschapsbelasting
38
19
5-2-2014
Besloten vennootschap (BV)
Oprichting met notariële akte Rechtspersoon, eigen(a)ren privé niet hoofdelijk aansprakelijk alleen voor het ingebrachte vermogen, tenzij mismanagement Maatschappelijk vermogen in aandelen. Kapitaalsvereiste € 0,01 was tot 1-10-2012 € 18.000 Eigenaar en bestuurder niet altijd dezelfde persoon Minder risico continuïteit bij wegvallen bestuurder (Eigenaar-)bestuurder ontvangt salaris Aandeelhouder ontvangt dividend en/of reservering winst BV betaalt over winst vennootschapsbelasting Nieuw: FLEX BV 39
Vereisten BV
Notariële oprichtingsakte met
Statuten BV Benoeming bestuurders Grootte van het aandelenkapitaal
Inschrijving in Handelsregister KvK Aandelenregister met houders van aandelen BV kent geen vrij verhandelbare aandelen Startkapitaal van € 0,01 voldoet Ministerie van Justitie verklaring van geen bezwaar 40
20
5-2-2014
Totaaloverzicht ondernemingsvormen
41
Eenmanszaak - resultaten
Omzet – Inkoopprijs omzet = Brutowinst Brutowinst – Bedrijfskosten = Nettowinst Nettowinst – Gewaardeerd loon = Economisch resultaat Gewaardeerd Loon + Economisch resultaat = Inkomen Eigen vermogen begin jaar + Inkomen (of Nettowinst; maar één eigenaar) - Privé onttrekking --------------------------------------Eigen vermogen einde jaar
Opgave 3.2 en 3.4 maken 42
21
5-2-2014
Voorbeeldsommen 3.1 en 3.3
Voorbeeld 3.1 eenmanszaak wordt VOF
Geef de beginbalans Uitbreiding bij activa tellen Eigen vermogen vennoten aan passiva Overige (bestaande) passiva overnemen
Voorbeeld 3.3 VOF wordt CV
Balansgegevens hetzelfde Alleen toevoeging commanditair vermogen
43
Voorbeeldsommen 3.2
Eigen vermogen Garcia € 140.0000 en Solero € 120.000 Nettowinst € 220.000 Gewaardeerd loon = vergoeding arbeid Garcia € 55.000 en Solero € 35.000 Verdeling economisch resultaat o.b.v. verhouding eigen vermogen Privé-onttrekking Garcia € 75.000 en Solero € 65.000 Bereken het inkomen van beide firmanten en hun nieuwe eigen vermogen 44
22
5-2-2014
Voorbeeldsom 3.2 oplossing Nettowinst Gewaardeerd loon Garcia en Solero Economisch resultaat
€ 220.000 € 90.000 -/-------------€ 130.000
Aandeel Garcia 140.000 / 260.000 =
€ 70.000
Aandeel Solero 120.000 / 260.000 =
€ 60.000
Inkomen Garcia loon € 55.000 + winst € 70.000 = € 125.000 Inkomen Solero loon € 35.000 + winst € 60.000 = € 95.000 Controle nettowinst = € 220.000 Eigen vermogen Garcia € 140.000 + € 125.000 -/- € 75.000 = € 190.000 Eigen vermogen Solero € 120.000 + € 95.000 -/- € 65.000 = € 150.000
Opgave 3.7 maken
45
Voorbeeldsom 3.4 CV wordt BV
Vermogen vennoten wordt Geplaatst aandelenkapitaal Overige passiva en activa wijzigen niet
46
23
5-2-2014
Voorbeeldsom 3.5 winst BV
Winst voor belasting € 220.000 Directieleden ontvingen € 70.000 salaris Dividenduitkering 5% van geplaatst aandelenkapitaal van € 670.000 Overige winst wort gereserveerd Vennootschapsbelasting: 20% over € 0 tot € 40.000 23% over € 40.000 - € 200.000 25% over € 200.000 en meer Bereken toevoeging over eigen vermogen 47
Voorbeeldsom 3.5 oplossing Salaris directeuren is al verwerkt in het winstresultaat. Winst VBP 20% van € 40.000 VPB 23% van € 160.000 VPB 25% van € 20.000 Winst na belastingen Dividend 5% van € 670.000 Toevoeging aan eigen verm.
Opgave 3.8 maken
€ 220.000 € 8.000 -/€ 36.800 -/€ 5.000 -/-------------€ 170.200 € 33.500 -/-------------€ 136.700 48
24
5-2-2014
49
Huiswerk
Bestuderen
Theorie boek Deze presentatie
Oefenopgaven maken
3.2 t/m 3.8
50
25
