Open Monumentendag
FEEST in de abdij van Ename! Abdijtuinen van Ename inleiding Welkom in het archeologisch park van de abdij van Ename! Vandaag staat alles in het teken van de abdij van Ename en meer bepaald de abdijtuinen. Op het plannetje hiernaast zie je de realisaties en de plannen voor de abdijsite. Er werd gekozen voor een evocatie van de 17de-eeuwse abdij. Het project, Dostrade, is een samenwerking met de provincie OostVlaanderen, de Vlaamse Landmaatschappij, de stad Oudenaarde en het Europese Interreg IA. De organisaties die hier vandaag staan hebben alle iets te maken met tuinen, fruitbomen, kruiden, bijen, oude huisdierrassen, vergeten groenten en wat de mogelijkheden zijn. Sommige partners adviseerden bij het ontwerp van de Enaamse abdijtuinen. Vanaf 2016 zal de provincie Oost-Vlaanderen starten met de inrichting van de historische groentetuin. Bedoeling is om hier volkstuintjes aan te leggen. Wil je meehelpen om deze tuintjes te bewerken? Noteer dan uw naam, adres en contactgegevens op het blaadje aan de infostand van pam Ename.
Info en contact pam Ename, Lijnwaadmarkt 20, 9700 Oudenaarde-Ename 055 30 90 40 •
[email protected] • www.pam-ename.be
CAW De sociale moestuinen De sociale moestuin is een initiatief dat werkt met vrijwilligers. Ze tuinieren samen en met ondersteuning van de medewerkers van de sociale moestuin, en verwerken groenten en fruit. De vrijwilligers krijgen verschillende vaardigheden mee zodat ze ook thuis aan de slag kunnen. Het sociaal project staat voor: • aandacht voor het milieu en gezonde voeding • bevorderen van de korte-keten-economie • versterken van het samenleven in bepaalde woonwijken • participatie van kwetsbare doelgroepen De opbrengsten zijn voor al de deelnemers, die op vrijwillige basis meehelpen.
Info en contact
[email protected] • 0487 75 71 74
Dienst Landbouw en Platteland Provincie Oost-Vlaanderen De Oost-Vlaamse land- en tuinbouw blijft in beeld als een economische sector, een ruimtelijke drager en een duurzame producent. Ruimte geven aan een economisch, ecologisch en sociaal volwaardige land- en tuinbouw en aan een leefbaar en beleefbaar multifunctioneel platteland zijn de uitgangspunten. Landbouweducatie Landbouweducatie biedt het brede publiek en vooral kinderen de kansen om opnieuw in contact te komen met hedendaagse familiale land- en tuinbouwbedrijven en het Vlaamse platteland. Zo werkte de dienst Landbouw het educatief pakket uit: “De bij en de imker”. De bij en de imker Honingbijen zorgen – samen met de imker – voor lekkere honing. Ze verzamelen nectar en stuifmeel en spelen eveneens een belangrijke rol in de bestuiving. Dat doen ze samen met wilde (of solitaire) bijen, zweefvliegen en andere nectar minnende insecten. Sterfte van de (wilde) bijen bedreigt de toekomst van onze landbouw én ons voedsel. Zonder bestuiving zijn er geen kersen, appels, peren, ... Deze vliegende insecten helpen ons met ons voedsel. Help jij de bijen met hun voedsel door in je tuin bijenvriendelijke bloemen en planten te voorzien? De Provincie draagt samen met haar inwoners alvast haar steentje bij.
Info www.oost-vlaanderen.be/bijen
Erfgoedcomité Ename Erfgoed en heemkunde zijn thema’s die vandaag meer dan ooit boeien, zeker wanneer het gaat over de lokale geschiedenis. De wereld mag dan wel een dorp geworden zijn, het dorp blijft daarbij voor velen toch het referentiepunt. Zij die opgroeiden of leven in Ename voelen zich verbonden met het verleden van Ename en willen daar graag iets meer over weten. Met dat gegeven wil het erfgoedcomité iets doen: we willen onze geschiedenis, ons verleden, opzoeken, bewaren en vooral zichtbaar maken. Het eerste opzet, het startschot, is de tentoonstelling “Het Geheugen van Ename” en de voorstelling van de gelijknamige film. Een project van, door en voor Enaamse mensen. De tentoonstelling en film loopt in de inkomhal van het Provinciaal Erfgoedcentrum. Volgende activiteit op de agenda wordt onze medewerking in het najaar aan het project “Collectievissen Ename” in het Provinciaal Erfgoedcentrum. Ben je nieuwsgierig? Wil je graag meer weten? Wil je meewerken? Neem een kijkje bij onze infostand.
Info ?????
Provinciaal Natuureducatief Centrum De Kaaihoeve Net zoals de abdijsite van Ename is De Kaaihoeve opgetrokken langs de boorden van de oude Schelde. Door haar ligging langs de rivier heeft ze bijna een eeuw lang een belangrijke rol gespeeld in de lokale overslag van goederen die langs de Schelde vervoerd werden. Onder impuls van het “Scheldevalleiproject” werd de site in 1992 door het provinciebestuur aangekocht en verder uitgebouwd tot een natuureducatief bezoekerscentrum, waar ook de dienst voor natuur- en milieueducatie is ondergebracht. Naast activiteiten op maat van de scholen, biedt De Kaaihoeve ook heel wat mogelijkheden voor jong en oud om de natuur te beleven.
Info en contact Oude Scheldestraat 16, 9630 Zwalm • www.dekaaihoeve.be
Mobiele Fruitpers Zevergem Heel wat mensen hebben hoogstamfruitbomen in hun tuin staan. Het fruit is lekker én perfect om tot appelsap te persen! Maar hoe en waar doe je dat? De Mobiele Fruitpers Zevergem perst uw appels en peren en maakt van uw eigen fruitoogst een natuurtroebel sap. Zowel in de eigen kwekerij als op locatie (locaties: zie website). Hoe werkt het? Breng je eigen fruit mee (min. 75 kg (ca. 3 kistjes)). Het fruit wordt gewassen, vermalen, geperst, gepasteuriseerd en verpakt in 5 liter bag-in-box. Van 8 kg fruit komt ongeveer 5 liter natuurtroebel sap. Er kan gemengd worden met ander fruit bijvoorbeeld zwarte bes, rode bes, bosbes, aardbeien, pruimen, peren of rode bieten ..., maar steeds 70% appels. Hoe harder het fruit, hoe hoger het rendement aan sap. Het sap blijft één jaar houdbaar in een gesloten verpakking. .
Info en contact Boeregemstraat 4A, 9840 Zevergem 0475 26 24 80
[email protected] • www.mobielefruitpers.com
Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen (PCG) vzw Onderzoek en advies op maat in groenteteelt Het PCG is een door de Vlaamse Overheid erkend praktijkcentrum voor onderzoek en voorlichting in land- en tuinbouw. Veel aandacht wordt besteed aan kwaliteit, waaronder zeker ook smaak, duurzaamheid, innovatie en vermarkting. Verschillende groenten die geschikt zijn om in onze regio te telen, bevatten unieke smaak-, geur- en andere eigenschappen. Het gaat hier om de zogenoemde “vergeten” groenten, maar ook om nieuwe, innovatieve gewassen. Lokale telers kunnen op ondersteuning vanuit het PCG rekenen om deze teelten op te nemen binnen hun teeltplan.
Info en contact Karreweg 6, 9770 Kruishoutem • 09 381 86 86 • www.pcgroenteteelt.be
Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen behoudt en versterkt natuur, landschap, erfgoed, streekidentiteit en natuurgerichte recreatie. Het regionaal landschap brengt inwoners, verenigingen en overheden samen rond een streekverhaal dat inspireert en voor verbondenheid zorgt. Het regionaal landschap is aanspreekpunt voor landschapszorg in de streek. Iedereen kan er terecht met vragen over de aanleg, het herstel en het beheer van boomgaarden, hagen, poelen, … Bij elk advies wordt rekening gehouden met cultuurhistorische waarden. Oude fruitrassen als landschappelijk erfgoed De reconstructie van de abdijboomgaard in Ename was een uitdagend project voor de medewerker landschapszorg van het regionaal landschap. Er is gekozen voor een aantal typische oude streekrassen op basis van geschreven en mondelinge informatie en in overleg met enkele specialisten. Sommige rassen zijn aangekocht bij gespecialiseerde kwekerijen. Voor de maten van het grid waarop de bomen werden geplant werd gebruik gemaakt van oude meetmaten, meer bepaald de roede.
Info en contact Veemarkt 27 9600 Ronse • 055 207265 • www.rlva.be •
[email protected]
Steunpunt Levend Erfgoed De doorgedreven industrialisatie en specialisatie in de moderne landbouw zorgt voor een genetische verschraling van onze huisdierrassen. De oude rassen passen niet meer in deze sector en verdwijnen uit het straatbeeld. Slechts enkele specifieke en hoogproductieve rassen blijven over. Daarnaast drijven diverse ‘modetrends’ bij de hobbyfokkers heel wat neerhofrassen naar de gevarenzone. Vele ‘oude’ rassen van landbouw- en neerhofdieren zijn al verdwenen, vele andere staan op het punt dat te doen. Steunpunt Levend Erfgoed komt op voor het bewaren van onze oude en streekeigen rassen. Niet alleen kippen, kalkoenen, eenden, ganzen, duiven, konijnen en honden, maar ook schapen, geiten, varkens, runderen en paarden krijgen onze aandacht. Al meer dan vijftien jaar ijvert het Steunpunt voor dit doel. Wij brengen de problematiek rond oude huisdierrassen weer onder de aandacht. Daarnaast organiseren wij manifestaties om onze rassen in de kijker te plaatsen, nemen we deel aan diverse beurzen en organiseren we fokprogramma’s. Als lid bent u steeds welkom. Een groeiend ledenaantal maakt het immers mogelijk om op een degelijke manier onze rassen te beschermen en ze te bewaren voor de toekomst! Het ledentijdschrift van Steunpunt Levend Erfgoed heet heel toepasselijk De Ark en komt vier keer per jaar uit.
Info en contact www.sle.be
Vlapas In de Vlaamse Ardennen zijn er vele producenten van hoeve- en streekproducten die ieder met hun eigen smaak en traditie een meerwaarde zijn voor de regio. Met dit gegeven in het achterhoofd sloegen de Economische Raad voor OostVlaanderen (EROV) en het Plattelandscentrum Meetjesland vzw de handen in elkaar om de hoeve- en streekproducenten uit de Vlaamse Ardennen nóg meer onder de aandacht te brengen. Dit resulteerde in de oprichting van een coöperatieve vennootschap “Vlapas. Degusteer de Vlaamse Ardennen”. Niet minder dan 17 producenten engageren zich om de lokale producten van de Vlaamse Ardennen gezamenlijk te presenteren. Het Plattelandscentrum engageert zich om ook in de toekomst de verdere begeleiding op zich te nemen en ondersteuning te bieden in de promotie. Vlapas cvba staat voor smaakvolle, verse, eerlijke en ambachtelijke hoeve- en streekproducten uit de Vlaamse Ardennen. Deze producten vormen het visitekaartje voor de volledige regio. Doorheen het jaar organiseert Vlapas hoeve- en streekproductenmarkten, promotieacties met bijhorende geschenkideeën en activiteiten bij een van de producenten thuis. Door de samenwerking binnen deze coöperatie zullen de producten verkocht worden op meerdere verkooppunten. Op die manier zijn de producten van Vlapas verkrijgbaar in de buurt van de consument. Bovendien gaan producenten ook aan de slag om samen nieuwe producten te ontwikkelen waardoor de smaak van de Vlaamse Ardennen nog beter tot uiting komt.
Info en contact www.vlapas.be •
[email protected]
Het Voedselbos vzw
het VOEDSELBOS vzw
Het Voedselbos is mooi gelegen aan de zuidkant van de eerste helling van de Vlaamse Ardennen in Kruishoutem. De tuin sluit aan bij een parkgebied met een hakhoutbos dat vooral in de lente paars kleurt van alle bosbloemen. Een mantel met inheemse struiken en kruiden wordt door begrazing en maaibeheer in groei gehouden. Een divers insectenleven vol zeldzame vlinders is hier dan ook in de loop der jaren ontstaan. Het Voedselbos is een divers systeem waarin vaste voedselplanten in een duurzaam, steeds weerkerend, geheel samengroeien. Er wordt niet gespit maar voortdurende bodembedekking houdt alles gezond. Verwacht zeldzame eetbare planten als nashi, japanse rozijnenboom, persimoen, kiwi, kweepeer, mispel, abrikoos en tientallen rassen kleinfruit. Eeuwig moeskool, brave hendrik, daslook, asperges en zelfs yamwortels vind je (als je goed zoekt) in deze jungletuin terug. Dichter bij huis wordt een minimoestuin opgebouwd in potten en bakken. Grappige en sprankelend gezonde groenten binnen handbereik? Je leert hier alle kneepjes om het ook zelf te doen. Met een paddestoelentuin en composttoilet houden we de bodemvruchtbaarheid op peil. Momenteel werken we met veel handen aan de afwerking van “Trondus”, een rond huis uit lokale materialen. Je kan bij ons terecht voor vrijwilligerswerk, rondleidingen in dit eetbaar landschap, jaartrainingen, korte vormingen, kruidenwandelingen, kinderactiviteiten, plantgoed, kruiden, kleinfruit en om te genieten natuurlijk!
Info en contact www.hetvoedselbos.be • www.facebook.com/voedselbos
Werkgroep Bos t’Ename De Werkgroep Bos t’Ename is een feitelijke vereniging van omwonenden en belangstellenden die het behoud en herstel van het aloude Bos t’Ename beogen, zonder daarom specifiek lid te zijn van een natuurvereniging. De Werkgroep telt ongeveer 350 leden/sympathisanten en is sinds 1992 bezig met studie, educatie en beheer van het natuurgebied Bos t’Ename. Dit natuurgebied beslaat ongeveer 270 ha, waarvan 145 ha eigendom is van Natuurpunt, het Agentschap Natuur en Bos en de stad Oudenaarde, beheerd als natuurreservaat. Het Bos t’Ename is historisch onlosmakelijk met de abdij en het dorp verbonden. De abdij was de grootste eigenaar van het gebied tussen 1063 en 1795, en de dorpelingen hadden er eeuwenlang gemene gebruiksrechten. Er is een intensieve samenwerking met het pam Ename: in het museum kan je reserveren voor rondleidingen o.l.v. een gids en bosrugzakjes ontlenen. Meerdere wandelpaden vertrekken van het museum waar je terecht kan voor een folder en wandelroute.
Info en contact www.bostename.be • www.pam-ename.be
Ourobouros Net buiten het dorpje Dikkele, gelegen in de Zwalmstreek, vind je het biologisch-dynamisch tuinbouwbedrijf Ourobouros. Naast de fijne biologische groententeelt waarbij er specifieke aandacht is voor oude rassen, is er ook een hoogstamboomgaard. Deze levert appels voor de bereiding van appelsap en cider, en wordt begraasd door een kleine kudde schapen. De groenten worden gekweekt in leemgrond. Ourobouros gebruikt zoveel mogelijk zaadvaste rassen met een goede smaak en weerstand. Gespreid over een gans jaar gaat het om ongeveer 40 verschillende soorten groenten, met vooral aandacht voor minder gekende en oude groenten en kruiden, zoals warmoes, cavolo nero, aardpeer, rammenas, ... Vergeten groenten zijn niet het hele jaar door te verkrijgen en voldoen niet aan de uniformiteitsnorm van de supermarkt. Maar als je ze kan eten in hun natuurlijke seizoen zijn ze bijzonder vol van smaak, stralend vers en gezond. Naast verschillende soorten tomaten, paprika’s en aubergines, teelt Ourobouros ook verschillende soorten fruit, voornamelijk appels en aardbeien, maar ook pruimen, kersen en mispels! Alle groenten en fruit worden enkel rechtstreeks verkocht. Elke woensdag wordt een lekkere verse groentemand samengesteld met de eigen gewassen en die van de collega’s van De Vroente. De groentemanden zijn te vinden in de regio Oudenaarde–Ronse–Brakel–Gent.
Info en contact www.ourobouros.be
