Farmacotherapie bij ouderen 1.
2. 3. 4. 5.
6.
Inleiding SVCAMMPELLL Bijwerkingen van farmacotherapie Pauze (+ vragen inleveren) Casus bespreken, presenteren en vragen beantwoorden Take home message
somatisch
Farmacokinetiek en –dynamiek Lichamelijke veranderingen Polyfarmacie Andere presentatie van ziekten en bijwerkingen
Vocht en voeding
Dorstprikkel vermindert Status van slikvermogen Combinatie met alcohol
Communicatie
Geleidelijk visusvermindering Geleidelijk gehoorsvermindering
ADL
Trager in handelingen Vermindering evenwichtsgevoel
Mobiliteit
Verminderde spierkracht Beperking houdingsmogelijkheden
Maatschappelijk
Vaker alleenwonend Overzicht geheel aan medicatie wordt minder Vaker behandeling door meerdere behandelaars Zelfmedicatie Therapietrouw Bijsluiter effect
Psychisch
Vermindering cerebrale functies
Levensovertuiging
Niet wezenlijk anders dan bij jongeren
Levensloop
Ervaringen uit verleden met medicatie kan het gebruik hiervan beïnvloeden
Leven van alledag
Minder vaste structuur in dag en week Inname van medicatie aanpassen aan activiteiten op die dag
Bijwerkingen van farmacotherapie
Antiaritmica Maagmiddelen Laxantia IJzerpreparaten Benzodiazepinen Neuroleptica Antidepressiva Parkinsonmiddelen Etcetera, etcetera
Zie hoofdstuk farmacologie uit het boek geriatrie in de fysiotherapeutische praktijk!
Verwijzingen naar de fysiotherapeut
Welke medische informatie heb je als fysiotherapeut nodig? Waar let je bij deze casus extra op? Wat zouden bijwerkingen van medicijnen kunnen zijn bij deze patiënt? Wat koppel je terug aan de arts?
Casus 1: medische info
CVA (hemibeeld links) Epileptisch insult Longafwijkingen Anemie Matige conditie
Casus 1: Waar let je op?
Uithoudingsvermogen/ conditie Slappere of juist stijvere houding Alertheid bij de oefeningen Aandachtsspanne
Casus 1: Bijwerkingen
Atrovent kan hartkloppingen geven. Ferrofumaraat kan maagklachten en obstipatie geven. Dipiperon kan met name in begin orthostatische hypotensie geven. Haldol kan stijfheid geven.
Casus 1: Bijwerkingen
Dridase kan slappere spieren geven Temazepam, dipiperon, haldol en . depakine kunnen sufheid geven
Casus 1: Terugkoppeling aan arts
Minder conditie of vooruitgang in conditie dan je verwacht bij deze ziekten. Sufheid. Slappe of juist stijvere spieren dan je verwacht. Zeer korte aandachtspanne. Vaak tussendoor naar toilet moeten. Alle zaken die je opvallen, die je zo niet kunt plaatsen.
Casus 2: Medische info
Afhankelijke persoonlijkheidstrekken met stemmingsproblematiek. Licht organisch cerebraal. dysfunctioneren. TIA. Orthostase bij hypertensie.
Casus 2 : Waar let je op?
Slappe spieren Sufheid Vaak naar toilet moeten Alertheid, aandachtspanne Evenwichtsproblemen
Casus 2 : Bijwerkingen
Mebrobaat kan slapte en duizeligheid geven. Oxazepam en citalopram kunnen slapte en sufheid geven. Durogesic kan verwardheid geven. Xyzal kan een droge mond en urineretentie met overloopblaas geven.
Casus 2 : Terugkoppeling aan arts
Meer slappe spieren dan je verwacht. Sufheid. Motivatieprobleem. Verwardheid. Vaak naar toilet moeten. Moeite met bewaren evenwicht.
Casus 3 : Medische info
Motorische en cognitieve achteruitgang. Dubbelbeelden. In verleden endometriumca en mammaca. Totale heupprothese. Arthrose knieën.
Casus 3 : Waar let je op?
Sufheid. Slapte of stijfheid van de spieren. Hoe is de conditie. Is er veel pijn. Kan patient de aandacht bij de oefeningen houden. Onthoudt zij de oefeningen.
Casus 3 : Bijwerkingen
Temazepam kan sufheid en slapte geven. Haldol kan stijfheid en sufheid geven.
Casus 3 : Terugkoppeling aan arts
Meer dan verwachte slappe spieren of juist stijfheid. Sufheid. Veel pijn. Minder vooruitgang in conditie dan je verwacht. Verwardheid.
Conclusies
Medicatie is niet altijd te voorkomen bij ouderen door vaak een combinatie van ziektebeelden. Er zullen vaak bijwerkingen of interacties bestaan. Belangrijk is dat je als fysiotherapeut goed geïnformeerd bent van de aanwezige ziektebeelden.
Take home message
Bij twijfel of verschijnselen die je waarneemt met de medicatie zou kunnen samenhangen, altijd terugkoppelen aan de arts!
