Ergotherapie volgens methode Graff: belangrijker rol voor de mantelzorger

t n i r y Lab

Jaargang 10 | maart 2010

Bijlage: vakantie

Speerpunt Door nieuwe wetgeving (Wmo, AWBZ) zijn de Nederlandse gemeenten voor een deel zelf verantwoordelijk voor de zorg voor inwoners met dementie en hun familie. De problemen, zo signaleert Alzheimer Nederland, zijn groot. Het aantal mensen dat deze hersenziekte krijgt zal in de toekomst sterk toenemen. Alzheimer Nederland heeft een aantal punten op een rij gezet om lokale bestuurders te attenderen op de situatie. Daarnaast wordt lokale politieke partijen gevraagd om dementie tot een belangrijk speerpunt te maken. Een sterk verkorte versie van de tien punten die onder de aandacht worden gebracht: - De kans dat iemand last krijgt van dementie is twintig procent. - In Nederland hebben momenteel 230.000 mensen dementie. Dit aantal stijgt binnen veertig jaar naar een half miljoen. - Van alle mensen met dementie woont zeventig procent thuis, van wie bijna de helft zonder partner of inwonend familielid. - Van de mantelzorgers is 82% ernstig belast, of loopt een groot risico op overbelasting. - Patiënten en mantelzorgers kunnen informatie en advies inwinnen onder meer in de Alzheimer Cafés (zie voor deze regio pagina 4 van dit blad) en via de Alzheimer-telefoon (030 – 656 75 11 / dag en nacht bereikbaar) . De volledige tekst is te lezen via www. alzheimer-nederland.nl/gemeenten Aanklikken: 10 praktische punten.

Informatieblad van Alzheimer Nederland | Afdeling Zuid-Kennemerland

Ergotherapie volgens methode Graff: belangrijker rol voor de mantelzorger

Bernadine de Jong, ergotherapeut: ‘Graff houdt voor hoe je de mantelzorger optimaal kunt betrekken bij de problemen die spelen’.

Ergotherapie richt zich op het uitvoeren van alledaagse handelingen waar mensen als gevolg van hun ziekte problemen mee hebben gekregen. Met name in de thuissituatie. Voorbeeld: iemand met dementie krijgt moeite met het bedienen van de wasmachine. Of met het koffiezetapparaat. Hoe ging dat ook alweer, met die knoppen…?! Ergotherapie wijst opnieuw de weg. Een jaar geleden promoveerde ergotherapeut en gezondheidswetenschapper Maud Graff (Roermond, 1967) cum laude aan de Radboud Universiteit Nijmegen op een studie naar het effect van ergotherapie bij mensen met dementie en hun mantelzorgers. Haar studie werd bekroond met diverse onderscheidingen. Geriatriehoogleraar Marcel Olde Rikkert merkte op: ‘Als mantelzor-

gers leren om iemand met dementie te trainen bij bijvoorbeeld boodschappen doen of medicijninname, dan raken zij vaak hun houding kwijt van ‘ik kan niks tegen dementie doen’. Bij het onderzoek van Maud Graff is het effect zó groot, dat iedereen zal erkennen dat de gemeten verandering ook in de praktijk merkbaar is.’ Zo ontstond de Maud Graff-methode waarvoor intussen een post-HBO cursus bestaat. Zo ingewikkeld als de materie is, zo eenvoudig verklaarde Maud Graff het in een nadere toelichting met: ‘Zowel de persoon met dementie als diens mantelzorger is gebaat bij een behandeling die kan zorgen dat ouderen met dementie zo lang en zo optimaal mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Ook, dat het de kwaliteit van leven en die van de mantelzorger doet verhogen en eveneens de draaglast van de mantelzorger doet verminderen’. In de regio Zuid-Kennemerland hebben vijf ergotherapeuten van de koepelorganisatie SHDH zich geschoold in de methode van Maud Graff. Bedoeling is dat op termijn het hele team de opleiding gaat doen, zegt Bernadine de Jong die als ergotherapeut kantoor houdt in de Janskliniek. Haar enthousiasme over wat Maud Graff heeft ontwikkeld is groot. Want? ‘Want Graff houdt voor hoe je de mantelzorger optimaal kunt betrekken bij de problemen die spelen. Vroeger had je in beginsel minder met een mantelzorger te maken. Maar nu kijk ik samen met de mantelzorger, en de clënt natuurlijk, naar wat ervaren wordt als een probleem. En dat pakken we sámen aan’. 

Lees verder op pagina 3  Pagina | 1

Opvang vult gat tussen diagnose en professionele zorg In het Odensehuis heeft iedereen het naar zijn zin ‘Ódensehuis is het, met de klemtoon op de O’, corrigeert André Klaassen, als wij hem vragen hoe het is in het Odénsehuis. ‘Ik ben wel eens in Odense geweest, met vakantie.’ Het is die Deense stad waar het eerst een contacten informatiecentrum werd opgericht voor mensen met dementie, familie en vrienden. André Klaassen is 87 jaar en licht dementerend. In de ruime, lichte huiskamer van het huis zit hij op breedbeeld een documentaire over oude ambachten te bekijken. ‘Interessant’, vindt hij, maar interessanter nog het kijken en luisteren naar de mensen om zich heen. ‘Daar word je wijzer van. Ik loop altijd te dromen over wat ik zie en hoor.’ Bij André Klaassen is dementie vastgesteld, maar hij is nog lang niet zo ver dat hij aan professionele hulp toe is. Zijn kortetermijngeheugen laat hem in de steek. Maar verder is er een goed gesprek met hem te voeren, over zijn verleden als reclameman bijvoorbeeld. Het Odense-huis in de Hygieastraat te Amsterdam, tussen de sjieke huizen van Zuid, is voor hem een ideale plek om zijn tijd door te brengen, tussen lotgenoten en mantelzorgers. En zijn vrouw Marjoke (63) is er altijd in de buurt. Voor haar is het huis een plek waar ze niet alleen voor haar man kan zorgen, maar ook een beetje afstand kan nemen – anderen houden dan voor haar een oogje in het zeil. Ze is er heel blij mee. Ze vertelt met warmte dat ze de komende week 33 jaar zijn getrouwd. Twaalf jaar geleden kreeg André een herseninfarct. Vanaf toen begon zijn geheugen af te nemen. Na een darmoperatie afgelopen zomer werd het erger. ‘Hij vroeg binnen het kwartier steeds hetzelfde,’ vertelt zijn vrouw. Volgens de dokters was het een combinatie van hoge leeftijd, vasculaire dementie en Alzheimer. Vanaf toen kwamen de twee bijna het huis niet Pagina | 2

meer uit. Het Odensehuis, niet ver uit de buurt, bleek de oplossing. Coördinator Johan Smeets (44), die samen met Bep van Oostrom in een duobaan het centrum leidt, legt met plezier uit hoe het in elkaar zit. ‘Participanten’, ‘Participanten’, bezoekers van het Odensehuis noemt hij de bezoekers van het Odensehuis. Dat voor de lunch, doen de deur open of gegaat op voor zowel de bezoeker met ven informatie aan nieuwelingen. Voor demen­tie als voor de mantelzorger. de mensen met dementie is ook van Want allebei zijn ze bezig in het huis. alles mogelijk: van televisiekijken en André heeft zijn besognes met tv-kijken, kunstschilderen tot vilten en bewegen lezen of tekenen. Marjoke zijn vrouw, op muziek. Onlangs vroeg een bezoeker heeft een functie als gastvrouw, ook voor of hij ook tai-chi kon doen, een manier de andere participanten. van bewust ontspannen en bewegen. Johan Smeets: ‘Een wezenlijk verschil Dan gaat een mantelzorger proberen of met de reguliere zorg is dat bijvoorbeeld hij een docent kan vinden. Eenvoudig echtparen hier samen kunnen verblij‘nee’ bestaat niet in het Odensehuis. ven. Zo lang als ze willen; wij zullen nooit zeggen dat ze niet meer mogen Mocht iemand denken dat het huis in komen. Om hier binnen te mogen, is het chique Amsterdam-Zuid een elitaire geen indicatie nodig. Zodra er een veraangelegenheid zou zijn, dan krijgt hij moeden is van dementie, staat de deur ernstige tegenspraak van Johan Smeets: hier voor ze open.’ ‘Dit huis is voor iedereen, er komen bezoekers uit de naaste omgeving, maar In het Odensehuis gaat het minder om het heeft ook een aanzuigende werking zorg dan om het verblijven met lotgevoor Amsterdam Noord en Slotermeer noten. Er zijn geen bezigheidstherabijvoorbeeld.’ peuten en ook geen verpleegkundigen. Iedereen doet wat hij of zij kan of wil. Voor Marjoke Klaassen was het OdenSmeets: ‘Samen lossen ze van alles op, sehuis een uitkomst. ‘Sinds we hier heel creatief. Wij kijken nooit naar wat komen, denk ik dat wij het lang kunnen níét kan, maar juist wat er wél mogelijk volhouden. We zijn hier vaker dan is. Alles wat hier gebeurt, is op verzoek aanvankelijk de bedoeling was. André van onze participanten.’ is hier helemaal opgebloeid. Hij en ik En als het te moeilijk wordt, dan is altijd doen van alles samen. Hij krijgt hier zo het inschakelen van thuiszorg mogelijk, veel meer energie dan thuis. Het huis of uiteraard opname in een verzorgingsis voor ons het leven in de brouwerij. of verpleeghuis. Ik beschouw de zorg voor hem ook niet echt als een belasting. Ik zou hem niet Het Odensehuis is open op dinsdag, naar een verpleeghuis willen hebben, donderdag en vrijdag van half tien nee! We hebben het hier allebei fijn. tot half twee en zondag van twaalf tot André noemt zichzelf bij alles wat hij drie uur. Op die tijden zijn er volgens in zijn leven heeft meegemaakt, een Smeets gemiddeld tien participanten, de geluksvogel of mazzelmus’. ene dag vijftien, zestien, een andere dag JACQUES DE JONG  acht of negen. Iedereen doet wat: mantelzorgers halen bezoekers op, zorgen

Dementie Onderzoek en Casemanagement In september 2008 is Draagnet gestart met een proefproject in samenwerking met St. Jacob, SHDH en GGZ in Geest. Deze ‘pilot’ houdt in dat mensen met het vermoeden van dementie, door een team van deskundigen thuis onderzocht kunnen worden. De huisarts kan nu, naast het reguliere aanbod voor diagnostiek, (dagonderzoekscentrum geriatrie in het Kennemer Gasthuis locatie Zuid), ook gebruik maken van het zogeheten DOC -team. DOC staat voor Dementie Onderzoek en Casemanagement. Het DOC-team bestaat uit een specialist ouderengeneeskunde, een sociaalpsychiatrisch verpleegkundige, een psycholoog en een casemanager.

de cliënt kan de keus maken waar hij/ zij het onderzoek wil laten uitvoeren in overleg met de huisarts. Wanneer uit het onderzoek blijkt dat er sprake is van dementie, dan maakt de casemanager samen met de arts een behandelplan. Dit behandelplan is het vertrekpunt voor de begeleiding. Vanaf januari is het DOC-team, na een succesvolle pilotperiode, uitgebreid naar de gebieden Haarlem-Noord en Heemstede. Uit ervaring blijkt dat een grote groep mensen met het vermoeden van dementie nooit het ziekenhuis bereikt. Deze mensen blijven buiten beeld en kunnen hierdoor niet bij de juiste zorg terecht komen. Het DOC- team is laagdrempelig en

 vervolg voorpagina

Ergotherapie: belangrijker rol voor de mantelzorger Ergotherapeut Bernadine de Jong over de meerwaarde van de methode Graff. ‘De rol van de mantelzorger is veel centraler. Vroeger richtte onze begeleiding zich vooral op de cliënt – degene met dementie – en bleef de mantelzorger aan de zijlijn als belangstellend toeschouwer. Wij betrekken nu de mantelzorger direct bij de problemen rond partner of ouder. De mantelzorger staat meer centraal in de behandeling. Zo kan het voor een mantelzorger moeilijk zijn om de partner alleen op stap te laten gaan, uit angst voor verdwalen. De mantelzorger en ik gaan dan samen onderzoeken of er risico’s zijn en of er hulpmiddelen gebruikt moeten worden om de veiligheid te vergroten’. Het werkterrein van de ergotherapeut is breed. De werking van een koffiezetapparaat moet vaak opnieuw aangeleerd worden omdat vergeetachtigheid de routine heeft verdrongen. Of er is eenzelfde soort probleem met het gebruik van de wasmachine. Of er komt een vraagstuk op het gebied van de moderne techniek. Voorbeeld van Bernadine de Jong: ‘Ik begeleid nu iemand in het beginstadium van dementie die een scootmobiel wil. Dan kijk ik of dat haalbaar is. Een scootmobiel vraagt nieuwe vaardigheden, wat bij dementie een probleem kan zijn. Gaat het de persoon in kwestie lukken die nieuwe vaardigheden aan te leren? Ik betrek de mantelzorger bij het oefenen. Op die manier wordt kennis en ervaring overgedragen. Vanuit die wisselwerking is het mogelijk dat mensen met dementie beter en langer in hun eigen omgeving kunnen blijven. Dát is de kern van de methode Maud Graff’. PETER HEERKENS • Voor meer informatie: Behandeldienst SHDH, tel. 023 - 891 41 00, of www.shdh.nl • Ergotherapie kan worden aangevraagd via de huisarts. • Vergoeding in het basispakket tot 10 uur per jaar. Dat geldt bij een aantal zorgverzekeraars ook voor de partner en/of een ander in de rol van mantelzorger, waardoor het totaal van de vergoeding op 20 uur kan komen.

In de komende maanden is het plan dat de andere werkgebieden van Draagnet stapsgewijs volgen. Meer hierover leest u in het volgende nummer van Labyrint. Brigit Bergman-Wassink 

Website ‘Ikvergeet’ boordevol informatie Tot voor kort had Alzheimer Zuid-Kennemerland een gidsje waarin alle mogelijk informatie stond over dementie. Zoals in deze tijd betaamt, wordt al die informatie nu overgezet op een website met de titel ‘Ikvergeet’. Er wordt nu druk aan gewerkt, zodat de site over enkele weken ‘in de lucht’ kan komen. Het is een omvangrijke klus, niet alleen vanwege de inhoud, maar ook omdat er talrijke instanties aan meewerken: Alzheimer Nederland, de overheid, huisartsen, verpleeghuizen, zorgverzekeraars. De website biedt straks niet alleen informatie over het verschijnsel dementie, maar ook over allerlei instanties. Er komen talloze adressen en telefoonnumers op te staan, van hulpverlening en bemiddeling tot en met verpleeg- en verzorgingstehuizen en allerlei zorgaanbieders. Ook de data en de onderwerpen van de Alzheimer Café’s in Haarlem en Zandvoort zijn op ‘Ikvergeet’ te vinden. Alzheimer Zuid-Kennemerland is als vertegenwoordiger van de mensen met dementie in deze regio nauw betrokken bij de opzet. Pagina | 3

Afk.

BRIGITTA BERGMAN-WASSINK Casemanager Psychogeriatrie bij Draagnet

Een gesprek tussen een mantelzorger en mijzelf ;

Column

psychogeriatrie, grondslag, neuropsychologisch, ADL, somatisch. Kan dat niet eenvoudiger?

‘Hebt u van het CIZ al bericht gehad over die ZZP? En de BOPZ? ‘Wat? staat het in PGB? Ik had om ZIN gevraagd? Nou, dan moet ik even bellen met BZT.’ ‘Klopt de grondslag ook al niet, ik had duidelijk aangegeven dat het om PG gaat.’ ‘Ik zal ook de evv’er even bellen, mogelijk dat zij er iets van weet.’ ‘In ieder geval kunnen we starten met de PV (in verband met de ADL) en de BEG-Groep.’

Persoonlijk vind ik het belangrijk om in normale taal uit te leggen wat er wordt bedoeld. Niet omdat ik denk dat de mensen dom zijn, maar omdat ambtelijke taal en het gebruik van afkortingen doorgaans niet verhelderend werken. Soms word ik gebeld door mensen die in paniek zijn vanwege een brief van het CIZ of een brief van het zorgkantoor, omdat zij de inhoud van de brief niet begrijpen.

In mijn werk krijg ik met akelig veel afkortingen te maken. Naast al dat vakjargon wordt het er niet makkelijker op, laat staan wanneer u als mantelzorger probeert de zorg voor een familid te regelen. Moet dat nou allemaal? zal u zich regelmatig afvragen, of waar gaat dit over? Waar dienen deze akelige, opgestapelde letters toch voor? En wat betekenen al die vreemde woorden als

Trouwens, een eenvoudige naam blijkt niet altijd eenvoudig in het gebruik te zijn. De naam Draagnet heeft in de loop der jaren vele varianten gekend. Enkele daarvan wil ik u niet onthouden. Wat dacht u bijvoorbeeld van: Draagtas, Draagmoeder, Vraagnet. Ach, zo’n naam valt in ieder geval niet af te korten.  m.h.g. Brigit

agenda Het Alzheimer Café is een ontmoetingsplaats voor mensen met dementie, partners, familie­leden en alle andere belangstellenden. Inloop voor beide café’s 19.00 uur, aanvang 19.30 uur, einde 21.30 uur. Toegang gratis.

Alzheimer Café Haarlem

Alzheimer Café Zandvoort

Lokatie: Steunpunt voor ouderen, Van Oosten de Bruynstraat 60, Haarlem Info: Leny Haaring, 023 - 5 31 14 82 of Sjoukje van den Bos, 023 - 5 31 54 64.

12 APRIL

Lokatie: ‘Ook Zandvoort’, steunpunt voor heel Zandvoort. Flemingstraat 55 - Bus 81 stopt voor de deur. Belbus en vrijwilligers die thuis gezelschap komen houden: Hulpdienst Pluspunt - Tel. 023 - 571 73 73. Info: Nathalie Lindeboom, 023 - 5 71 93 93

Let op: in verband met Pasen is de datum een week verzet !!

7 APRIL

Als opname in zicht komt

Het is altijd weer pijnlijk als je partner of één van je ouders niet langer thuis kan wonen. Hoe bereid je je voor op een opname en waar moet je op letten?

3 MEI

7 JUNI Hoe staat het met de zorg in onze verpleegen verzorgingshuizen?

Welke invloed heb je op de verzorging van je partner, vader of moeder? Hoe kun je je zo opstellen dat er een goede samenwerking is? Pagina | 4

De contactkring in De Fjord in de Paul Krugerstraat 6 in Haarlem heeft als doel mensen die met dementie te maken hebben, bij elkaar te brengen voor het vinden van een luisterend oor, het uitwisselen van ervaringen, het bieden van ondersteuning en het geven van praktische tips. Altijd op de eerste woensdag van de maand. Aanmelden is niet nodig. Meer informatie bij Sjoukje van den Bos, 023 - 531 54 64.

Samen op vakantie. Toch Uit? Vanavond een gesprek over de vele mogelijkheden om ‘toch samen’op vakantie te gaan.

12 MEI Let op: in verband met met bevrijdingsdag is de datum een week verzet !!

Film: ‘Samen’

Deze film over twee mensen met dementie is gemaakt in opdracht van Draagnet.

Contactkring

Met kleinkinderen in gesprek

Hoe kijken kleinkinderen aan tegen opa’s en oma’s die vergeetachtig worden? Wat is allemaal mogelijk om samen nog te doen.

2 JUNI Zingen en dementie

Contact met iemand met dementie? Zingen kan ook, of dansen.

Labyrint is het informatieblad van de afdeling Zuid-Kennemerland van Alzheimer Nederland. Voorzitter: Henk Esselink, tel. (023) 8 92 40 27 E-mail: [email protected] Bankrelatie: 15.06.53.131 t.n.v. Alzheimer Nederland Afdeling Zuid-Kennemerland te Haarlem. Labyrint verschijnt vier keer per jaar in een oplage van plm. 1.000 exemplaren. Redactie: Peter Heerkens, Jacques de Jong Medewerkers: Brigitta Bergman-Wassink, Hans Houweling Vormgeving: Engel Kluis, neXus grafisch ontwerp Redactie-adres, tevens secretariaat van de afd. Zuid-Kennemerland: Dickie van Vliet, Asterlaan 44, 2111 BJ Aerdenhout, tel. (023) 5 24 75 98

Vakantie Door de permanente druk(te) hebben mantelzorgers meestal onvoldoende gelegenheid om tot rust te komen. Op vakantie gaan en de partner of ouder met dementie door iemand anders te laten verzorgen, is vaak geen optie. Vanuit die overweging zijn in de loop der jaren verschillende organisaties vakantieweken gaan organiseren voor mensen met dementie en hun mantelzorger. Een leger van deskundige vrijwilligers zet zich in voor dat doel. Uit het groot aanbod koos Peter Heerkens er drie als voorbeeld: Alzheimer Nederland, het Rode Kruis en de Stichting Mens en Samenleving.

‘Zo vanzelfsprekend is vakantie niet meer’

7

September 1995. Vanuit een eenmansactie stelt de Zwolse Angelika Koot mensen met dementie en hun mantelzorgers in de gelegenheid samen vakantie te vieren. Negen patiënten en negen partners beleven in Elspeet een onvergetelijke week. Vijftien jaar verder nu. Het initiatief van Angelika Koot is inmiddels overgenomen door Alzheimer Nederland, het ene weekje is uitgebouwd tot een programma van acht weken en het bescheiden groepje vrijwilligers van vijf is gegroeid naar een aantal van veertig. Angelika Koot kwam op het idee vanuit haar vrijwilligerswerk aan de Alzheimertelefoon. ‘Ik kreeg regelmatig van mantelzorgers te horen dat ze ‘op’ waren en snakten naar vakantie. Maar dat ging niet omdat het als consequentie had dat degene voor wie zij zorgden dan tijdelijk opgenomen moest worden. Dat vonden ze te bezwaarlijk. ’Zo startte de Zwolse haar vakantieplan, waarbij ze deskundigen uit verschillende disciplines betrok. Het project kreeg de naam ‘Toch Uit’. Het eerste woord benadrukt waar het om gaat: dat het tóch nog kan. Koot: ‘Want zo vanzelfsprekend als met vakantie gaan ooit was, is het niet meer voor iemand met dementie’. Een grote groep deskundige vrijwilligers met verschillende achtergronden is beschikbaar om in deze vakantie de rol van verzorgende en/of activiteitenbegeleider over te nemen. Angelika Koot: ‘Vooral in het begin hebben mantelzorgers toch wel moeite om hun taak over te geven. Naarmate de week vordert, zie je ze er echter makkelijker mee omgaan. En wat heel mooi is: in de loop van de week groeien de mantelzorgers naar elkaar toe en delen ze hun gevoelens’.  PETER HEERKENS

Een geslaagde boottocht! In samenwerking met ‘Albatros’ en ‘Het Vakan-

‘Toch Uit’ ook over de grens

Er werd gezongen en er werd gedanst. Er tiebureau’ organiseert werden verhalenAlzheimer verteld en er werd gelachen. Nederland acht voor mensen En boven vakantieweken dat alles straalde volop de zon over de rondvaartboot ‘Adriaen Pauw’ van met dementie en hun mantelzorgers. Daarbij is Post Verkade Cruises. De gasten van de afdeling voor het eerst een buitenlandse bestemming, Zuid-Kennemerland vermaakten zich kostelijk een Moezelreis. op Wereld Alzheimer Dag.

‘De gasten’ waren mensen met dementie en een van hun mantelzorgers, in totaal een Het programma: van tachtig personen. Vanaf het 31 mei gezelschap - 6 juni Ootmarsum, inschepen aan de Conradkade in de Waarder14 juni polder - 20 junitotAsperen, bij terugkeer na drie uur varen, zat 26 juni de - 3 juli Ermelo,er geweldig in. Het aangename stemming een rol, de hapjes en de drank19 juli -weer 25 julispeelde Moezelreis, jes, de vriendelijkheid van de bediening en niet 1 augustus - 7 augustus Ermelo, te vergeten de muziek van ‘Het Spaarneduo’. 9 augustus - 15 augustus André Blankert enHardegarijp, Arie van de Kwaak maak28 augustus 4 september ten er-een feest vanErmelo, met liedjes uit vervlogen jaren. Er werd gedanst in het gangpad en er 13 september - 19 september Hardegarijp. werd enthouasiast gereageerd op meezingers als ‘Kleine Greetje uit de Polder’, ‘Ik heb • De omvang groep is wisselend: je voorvan heteen eerst ontmoet’ en ‘Op een mooie 10 totPinksterdag’. 15 (echt)paren. Het nummer waarmee de muzikanten hun geslaagdeDe optreden afsloten • Ook de kosten verschillen. bedragen liggenwas er een waar alle deelnemers aan de tocht zich tussen € 600 en € 990 per persoon. Deze prijvan harte bij aansloten: ‘We’ll meet again’. zen zijn op basis van volpension. Bij sommige arrangementen komt een toeslag van € 50 voor uitstapjes. • De Moezelreis gaat per luxe touringcar, geschikt voor rolstoelvervoer en uitgerust met lift en aangepast toilet. De prijs (€ 990 p.p.) is inclusief programma. Nadere info: www. albatrosreizen.nl • Informatie over inschrijvingsprocedure en voorwaarden: www.alzheimer-nederland.nl zie pagina’s over ‘Toch Uit’ en via tel. 030 – 6 59 69 13.

‘Een week met een gouden randje’ ‘Het was een week met een gouden randje’. Aan het woord: mevrouw Alsema uit Haarlem, die vorig jaar met haar man (63 jaar, inmiddels overleden) vakantie vierde in hotel De Valkenberg (Rheden) van het Rode Kruis. ‘Toen we thuis kwamen zei hij: ook voor volgend jaar aanvragen hoor! Hij had het zó naar zijn zin gehad. Het klikte enorm tussen de verzorgers en hem. Daardoor werd het ook voor mij een echte vakantieweek en daar was ik hard aan toe. Op z’n 56ste openbaarde de ziekte zich. Uiteindelijk bleek het Lewy Body-dementie te zijn met Parkinsonverschijnselen en hallucinaties. Hij had heel veel zorg nodig. Die rust in De Valkenberg…., daar was ik echt aan toe.’ Ook mevrouw Bey, eveneens uit Haarlem en eveneens intussen weduwe, is vol lof over de Rode Kruis-vakantie. ‘Ik ben heel blij dat we het gedaan hebben. Ik hoefde helemaal niks te doen. We zijn voor 110 procent verzorgd. Ik kan het iedereen aanbevelen’. Hotel De Valkenberg is een van de twee accommodaties waar het Rode Kruis mensen met een psychogeriatrische aandoening vakantie aanbiedt. De andere lokatie ligt op hetzelfde landgoed: De Paardestal, in 1996 verbouwd dankzij een televisieprogramma van Angela Groothuizen. De vraag naar deze vakantieweken wordt steeds groter, stelt Coretta Weidenaar (medewerker reserveringen) vast. ‘Twintig jaar geleden begonnen we met het organiseren van twee weken en dat zijn er nu elf’. Beide lokaties zijn eigendom van het Rode Kruis en voorzien van alle vereiste aanpassingen. Coretta Weidenaar attendeert daarbij op een mooi extraatje: ‘Een zwembad. Verwarmd. En mét een tillift!’  PETER HEERKENS

Vakanties Rode Kruis De Paardestal in Rheden. 19 april - 24 april, 31 mei - 5 juni, 28 juni - 3 juli, 19 juli - 24 juli, 30 augustus - 4 september, 4 oktober - 9 oktober, 1 november - 6 november, 29 november - 4 december. De Valkenberg, Rheden 31 mei - 5 juni, 4 oktober - 9 oktober, 1 november - 6 november. • De omvang van een groep is verschillend: 13 (echt)paren in De Valkenberg en 5 in De Paardestal. Individuele deelname is ook mogelijk. • Ook de kosten wisselen: in De Valkenberg € 325 tot € 391, in De Paardestal € 293 tot € 352. Deze prijzen zijn per persoon, op basis van volpension, inclusief avondprogramma en excursies, maar exclusief entreeprijzen voor musea e.d. • Informatie over inschrijvingsprocedure en voorwaarden: e-mail [email protected] of tel.nr. 070 - 44 55 888.

Vakantie met SMS ‘Vrijwilligers die ons als een warme deken omhulden’ De trots van SMS Vakanties, onderdeel van de Stichting Mens en Samenleving, is het Bosgoed Lunteren op de Veluwe. ‘Een topaccommodatie’, zegt coördinator Paul van de Kerkhof. Onder zijn leiding organiseert SMS daar twee vakantieweken voor mensen met beginnende dementie. Daarnaast is er aanbod voor mantelzorger en verzorgde samen. Paul van de Kerkhof legt het verschil uit. ‘In het eerste geval zijn dat weken alléén voor mensen met dementie en een mantelzorger. Daar is een specifieke begeleiding op afgestemd en treffen we passende veiligheidsmaatregelen. De weken zijn voor mensen met dementie in het beginstadium. Hierbij gaan we er van uit dat er nog geen dwaalgedrag aanwezig is. Wanneer echter incidenteel een gast dwaalgedrag vertoont, dan kunnen we daarop anticiperen. Er zijn zestien deskundige vrijwilligers beschikbaar voor een groep van rond de vijftien paren. Het activiteitenprogramma maken we op maat. Daar beginnen we pas aan op het moment dat de

groep in huis is en we zicht hebben op wat de gasten wel en niet aankunnen. Bij het tweede soort vakantie richten we ons op ouderen met lichamelijke beperkingen in het algemeen, een mix van patiënten. Afhankelijk van het stadium van de ziekte kunnen daarbij ook mensen met dementie aansluiten’. De tevredenheid van gasten komt tot uiting in dankbetuigingen die SMS aantreft op de evaluatieformulieren: ‘Mijn man (licht dementerend) en ik hebben volop genoten. Liefdevolle en geduldige vrijwilligers, die ons als een warme deken omhulden. Hartelijk dank voor alles’. En: ‘Lof voor de geduldige en enthousiaste tegemoetkoming en verzorging. We hebben een heerlijke, ontspannen week gehad’. Om die kwaliteit te kunnen blijven waarborgen, heeft SMS Vakanties behoefte aan zorgvrijwilligers. Aanmelden kan bij Paul van de Kerkhof via [email protected]  PETER HEERKENS