Energietransitie
Bouw op onze kennis
Programma Introductie Energieverbruik van een woning Energieverbruik in de praktijk Energieneutraal + Opslag van energie Bewoner centraal
Wat doen wij?
Een greep uit onze opdrachtgevers
EVEN EEN PAAR GETALLEN
Energieverbruik van een woning Energieverbruik
Energiekosten
Gas: 2/3
Elektriciteit: 1/3
Energieverbruik van een woning
3.360 kWh Gemiddeld elektriciteitsverbruik
1.440 m³ Gemiddeld gasverbruik
€1.740 Gemiddelde energiekosten
Energieverbruik van een woning
Woningtype
Gemiddeld verbruik per jaar
Kosten per maand bij cv
900 m³
€ 63,-
Tussenwoning
1.350 m³
€ 85,-
Hoekwoning
1.590 m³
€ 98,-
2 onder 1 kap
1.670 m³
€ 102,-
Vrijstaand
2.220 m³
€ 130,-
Gemiddeld alle woningen
1.440 m³
€ 90,-
Flat
Bron: Nibud
Energieverbruik van een woning
Aantal personen in huishouden
Gemiddeld gebruik per jaar
Kosten per maand, incl. energieteruggave belastingen
1
2.010 kWh
€ 30,-
2
3.340 kWh
€ 55,-
3
4.120 kWh
€ 69,-
4
4.580 kWh
€ 77,-
5
5.450 kWh
€ 94,-
6
5.790 kWh
€ 100,-
Gemiddeld per huishouden
3.360 kWh
€ 55,-
Bron: Nibud
Energieverbruik van een woning
= 14%
Energieverbruik van een woning
Huishoudgrootte: 1980 = 2,8
Huishoudgrootte: 2013 = 2,2
Trend: • daling energieverbruik vanaf 1979 • afname verbruik aardgas • toename verbruik elektriciteit
Energieverbruik van een woning
De meeste energie wordt in een woning gebruikt voor verwarming en de bereiding van warm water; Het energieverbruik is erg afhankelijk van woningtype en huishoudensgrootte; Door betere isolatie is het gasverbruik per woning de laatste decennia gedaald;
Door een toename van elektrische apparaten in huis is het elektriciteitsverbruik gestegen.
Energieverbruik in de praktijk
Zevenbladhof - Goes
Energieverbruik in de praktijk
Energieverbruik in de praktijk 70%
Resultaat t.o.v. verwachting [%]
50%
30%
10%
-10%
Verband CV verbruik en resultaat 0
20
40
60
80
Lineair (Verband CV verbruik en resultaat)
-30%
-50%
-70%
CV verbruik [GJ]
Het reële elektriciteitsverbruik van de warmtepomp ligt hoger dan op basis van de afgerekende warmte (GJ) is berekend. De verliezen zijn groter wanneer er weinig warmte wordt verbruikt.
Energieverbruik in de praktijk
Resultaat t.o.v. verwachting [%]
70% 50% 30%
Verband warm tapwater verbruik en resultaat
10% -10% 0
50
100
150
-30% -50% -70%
Warm tapwater verbruik [m³]
Dit verschil is nog veel groter bij het warm tapwater verbruik.
Lineair (Verband warm tapwater verbruik en resultaat)
Energieverbruik in de praktijk
aantal bewoners per woning
5
?
4
3
Verband warm tapwater verbruik en aantal bewoners eengezinswoningen
2
Lineair (Verband warm tapwater verbruik en aantal bewoners eengezinswoningen)
1
0 0
10 20 30 40 50 Warm tapwater verbruik [m³] 2012 (324 d.)
60
Het verbruik van warmtapwater verschilt erg per huishouden. Ook de huishoudensgrootte zegt niet alles. Warmtapwaterverbruik ook naar doelgroep definiëren.
Energieverbruik in de praktijk
Theoretisch en werkelijk totaal primair energiegebruik (gas + elektriciteit) per m2 woning, per labelklasse. Bron ; Daša Majcen, Laure Itard ; 28 augustus 2014 ; Relatie tussen energielabel, werkelijk energiegebruik en CO2-uitstoot van Amsterdamse corporatiewoningen; OTB – Onderzoek voor de gebouwde omgeving Faculteit Bouwkunde, Technische Universiteit Delft
Energieverbruik in de praktijk
Aandeel van gas- en elektriciteitsverbruik in het totale primaire energiegebruik in MJ/m2 Bron ; Daša Majcen, Laure Itard ; 28 augustus 2014 ; Relatie tussen energielabel, werkelijk energiegebruik en CO2-uitstoot van Amsterdamse corporatiewoningen; OTB – Onderzoek voor de gebouwde omgeving Faculteit Bouwkunde, Technische Universiteit Delft
Energieverbruik in de praktijk Rebound effect Wordt de woning energiezuiniger dan gaat de thermostaat omhoog. Dit geldt voor: • 41 procent van de huurders; • 27 procent van de huiseigenaren. Wanneer een huis 100% energiezuiniger wordt: • energiebesparing van 59% voor huurwoningen; • energiebesparing van 73% voor koopwoningen. Bron ; Brounen, Aydin en Kok ; 30 augustus 2013 ; The Rebound Effect in Residential Heating
Energieverbruik in de praktijk
Duurzame opwekking is bij laag energieverbruik veel minder efficiënt; De gemiddelde energieverbruiker bestaat niet; Energiezuinige woningen hebben in de praktijk een hoger primair verbruik dan het theoretische energieverbruik; Woningen waarbij het theoretische primaire energieverbruik hoog is verbruiken in de praktijk veel minder energie; Niet alleen de woningen moeten energiezuinig worden maar ook de mensen (gedragsbeïnvloeding).
Energieneutraal +
Passief huis C02 - neutraal
EPC = 0
0 op de meter Energie neutraal
Notaloos Bouwbesluit
Energieneutraal +
Vanaf 2006
EPC= 0,8
Vanaf 2011
EPC= 0,6
Bouwbesluit 2015 Passief bouwen
EPC= 0,4
EPC= 0 2008
2011
2015
2020
Energieneutraal Vanaf 2020 CO2 neutraal Energienota 0 Nul op de Meter
Energieneutraal +
EPC = 0
Energieneutraal +
EPC = 0
Energieneutraal +
1. Reduceer de vraag (energiebesparing)
2. Zet duurzame energiebronnen in
3. Gebruik fossiele brandstoffen zo schoon mogelijk
Energieneutraal +
Nimmerdor - Grijpskerke
Energieneutraal +
Wooneco₂ - Grijpskerke
Energieneutraal +
Wooneco₂ - Heinkenszand
Energieneutraal +
Infra-rood
Blowerdoor
Energieneutraal +
Energiekosten : - € 115,-/maand
Hypotheek: + € 45,-/maand Besparing : - € 70,-/maand
+
Energieneutraal + € 1.500
Verwachtte ontwikkeling bruto maandlasten Let op! dit is slechts een aanname; er kunnen geen rechten worden opleend aan dit overzicht
€ 1.400
Maandlasten
€ 1.300
€ 1.200
€ 1.100
€ 1.000
€ 900 Voor 1946 G-label
Jaren '70 E-label
1990 B-label
2009 0.8 EPC
WoonEco 0.0 EPC
€ 800 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025
Energieneutraal +
Energieneutraal +
Energieneutraal +
Energieneutraal +
Wanneer de salderingsregeling na 2020 wordt versoberd zullen woningen met een hoger energieverbruik dat wordt gecompenseerd middels PV-panelen duurder uit zijn; Zorg ervoor dat de woning weinig energie verbruikt; Zorg er daarna voor dat de benodigde energie zo duurzaam mogelijk is; Wooneco₂ woningen hebben een energieprestatie contract. De woningen presteren beter dan verwacht.
Opslag van energie IJS van Columbus Goes locatie 10b – 21 woningen Innovatief warmte concept => “IJS van Columbus” Reduceren van de energievraag middels schilaanpak Energiemanagementsysteem ++
Opslag van energie
Opslag van energie
Opslag van energie
Opslag van energie
Opslag van energie
Opslag van energie
Opslag van energie
Opslag van energie
Opslag van energie IJS van Columbus
Opslag van energie
Duurzame opslag van energie is minstens zo belangrijk als duurzame opwekking van energie; Duurzame opslag van energie gaat niet alleen over een periode van uren en dagen, maar ook over maanden; Om langdurig een hoge capaciteit aan energie op te slaan is warmte opslag de enige mogelijkheid.
Bewoner centraal
Bouw op onze kennis 48
Bewoner centraal
Maneco - Goes
Bewoner centraal Maneco – Goes Eengezinswoningen EPC = 0 Totale kosten € 189.500,Grondkosten € 44.000,-
(Bedragen incl. BTW)
Bewoner centraal De rekensom
Rente percentage Netto maandlast hypotheek
Koopsom vergelijkbare woning
Koopsom Maneco woning
Maneco woning op erfpacht
€ 185.000,-
€ 195.000,-
€ 154.500,Excl. grond
3%
3%
3%, erfpacht canon 3,15%
€ 666,-
€ 699,-
€ 566,€ 54,-
Netto maandlast Canon Energierekening (nibud)
€ 150,-
€ 0,-
€ 0,-
Totaal
€ 816,-
€ 699,-
€ 620,-
€ 117,-
€ 196,-
Verschil
Bewoner centraal
Bewoner centraal
Frambozenstraat – Goes Levensloop woningen EPC = 0,6 Totale kosten € 177.000,Grondkosten € 45.000,-
EPC = 0 Totale kosten € 197.750,Meerkosten € 20.750,(Bedragen incl. BTW)
Bewoner centraal
Voorwaarde 1: Financiële overwegingen zijn voor bewoners het belangrijkst; Voorwaarde 2: Maar een comfortabele woning is eveneens een vereiste; Voorwaarde 3: En natuurlijk is het milieu ook belangrijk, maar alleen als aan de eerste 2 voorwaarden is voldaan.
.
Stelling 1:
Sturen op theoretische verbruikcijfers werkt averechts
Stelling 2: De gemiddelde gebruiker bestaat niet
Stelling 3:
Nul op de meter is geen nul op de nota
Stelling 4 :
Het gaat niet om duurzame opwekking van energie, maar om duurzame opslag van energie.
Stelling 5: Lagere prijzen voor het zelf opwekken en opslaan van energie zullen de energiekosten doen stijgen
Vragen?
Locatie 10b - Goes Gebruiksoppervlakte: 96 m² Afmetingen bruto: 6,50 x 11,00 m. EPC = -0,46 tot -0,50
Rc-waarde [m²K/W]: Gevels: 4,07 – 5,44 Dak: 4,00 - 5,01 Vloer: 3,57 U-waarde kozijnen [W/m²K] : 1,34 Infiltratie [dm³/s.m²]: 0,84
Installaties: Combi warmtepomp, grondwater Ventilatie: CO₂ geregelede natuurlijke toevoer, mechanische afvoer Zonnelucht collector
Energiemanagementsysteem ++ Inzicht Electra, warmteverbruik en warm tapwater Mpare met nieuwe applicaties voor 21 woningen locatie 10b •Inzicht actueel verbruik (real-time) •Bewustwording Wat heeft die douchebeurt gekost? Hoeveel heeft het verwarmen van mijn woning deze week gekost
•Hoe heb ik het gedaan t.o.v. mijn geprognosticeerd verbruik •Besparing in één oogopslag door Bespaarvoorspeller •Sluipverbruik detective Verbruik mijn diepvries niet veel meer dan een nieuwe
•Energietips •Motiveren middels Energy-coins Belonen bij goed/ gewenst gedrag Belonen bij zuinigste huurder van het blok etc. •Benchmark (gebruikers/gebouwen/wijken)
•Prestatie-inzicht voor RWS
62
Maneco - Goes Gebruiksoppervlakte: 111 m² 5,70 x 9,13 m. EPC = -0,03 tot -0,07 Rc-waarde [m²K/W]: Voor-/achtergevel: 4,54 Kopgevel: 8,43 Dak: 6,63 Vloer: 6,63 U-waarde kozijnen [W/m²K] : 1,0 tot 1,06 Infiltratie [dm³/s.m²]: 0,400 Installaties: Combi lucht warmtepomp Ventilatie: mechanische toe- en afvoer PV- systeem: 32,40 m²
