BrancheMonitor 2012 Samenvatting
Oktober 2012 OVAL BrancheMonitor 2012, onderzoek door Panteia/EIM in opdracht van OVAL
BrancheMonitor De BrancheMonitor 2012 geeft inzicht in de activiteiten van dienstverleners op het gebied van vitaliteit, activering en loopbaan. Het gaat om arbodiensten, jobcoachorganisaties, loopbaan- en outplacementbedrijven en reintegratiedienstverleners die lid zijn van OVAL in 2011. Vanwege de fusie tussen Boaborea en Nobol, ingegaan op 1 juli 2012, zijn zowel de voormalige leden van Boaborea als de voormalige Nobol leden uitgenodigd deel te nemen aan de BrancheMonitor.
Respons en representativiteit In 2011 hebben 58 bedrijven de vragenlijst geheel of deels ingevuld. Inclusief dochterbedrijven staan deze bedrijven voor 88 leden. Voor de BrancheMonitor zijn 176 leden uitgenodigd. De 58 bedrijven vertegenwoordigen een bruto omzet van 741 miljoen euro (circa 82 procent van de geschatte omzet van alle leden). De resultaten van de BrancheMonitor zijn wel representatief voor uitspraken over de ontwikkeling van de totale markt, maar minder representatief voor alle te onderscheiden bedrijfstypen binnen de vitaliteits-, activerings- en loopbaanbegeleidingsbranche. Naast weergave van de resultaten over 2011 biedt het rapport, waar mogelijk, ook ontwikkelingscijfers ten opzichte van 2010.
Marktontwikkeling Economische crisis ontvouwt zich verder
In 2011 hebben de gevolgen van de economische crisis zich verder ontvouwd in Nederland. Per saldo steeg het aantal werklozen met een WW-uitkering met 6.000 tot 270.000. Het aantal instromers in en het aantal uitstromers uit de WW, daalde licht. Het aantal bijstandsuitkeringen is met 9.000 gestegen tot 316.000 eind 2011. Het aantal arbeidsongeschikten met een uitkering nam met 7.000 af tot 825.000. Het aantal lopende re-integratietrajecten via gemeenten daalde met 8 procent tot 228.000 eind 2011. De ontwikkelingen in de publieke markt illustreren dat ook de aanbodzijde een moeilijke tijd doormaakt. Vooral bij de bedrijven die zich richten op de publieke markt staan de omzetten zwaar onder druk. Bij de privaat gerichte aanbieders is deze druk in 2011 minder, hoewel ook het bedrijfsleven terughoudend omgaat met investeringen door de economische crisis. De Raad voor Werk en Inkomen (RWI) verwacht dat de overheidsbestedingen aan re-integratie dalen van 5,5 miljard euro in 2010 tot 3 miljard in 2015. De invoering van de wet Werken naar vermogen (Wwnv) is op 5 juni 2012 controversieel verklaard en zal door het nieuwe kabinet opgepakt moeten worden. Ook de gemaakte afspraken over de aanpassing van de ontslagvergoeding in het ‘Kunduz-
OVAL BrancheMonitor 2012 Samenvatting - 2
akkoord’ zullen opnieuw bekrachtigd moeten worden. De inburgeringsbudgetten worden door de overheid verder afgebouwd. Een en ander zal een behoorlijke invloed hebben op de markt voor de OVAL leden.
Medewerkers 10.500 fulltime medewerkers waarvan 94
Bij de leden van OVAL waren in 2011 naar schatting 10.500 fulltime medewerkers werkzaam. Bij de deelnemende bedrijven werkten gemiddeld 126 fulltime medewerkers, waarvan 94 procent in loondienst. Dit gemiddeld aantal werknemers
procent in
wordt sterk opgetrokken door de arbodiensten die op een veel grotere schaal
loondienst
opereren (gemiddeld bijna 490 fulltime medewerkers). Ongeveer 73 procent van het aantal fulltime medewerkers bestaat uit directe medewerkers. Fulltime medewerkers naar functiegroep en naar directe en indirecte medewerkers in 2011 Niet-gesalarieerde medewerkers Directeur Grootaandeelhouders (DGA)/ werkzame eigenaren
0,6%
Personeel in loondienst
Ingeleend personeel en uitzendkrachten
94,3%
4,9% 0,2%
72,8%
Directe medewerkers
Aantal fulltime
27,2%
Indirecte medewerkers
Het aantal fulltime medewerkers is in 2011 met 10,3 procent afgenomen. In 2011 is
medewerkers
vooral gesneden in de hoeveelheid indirecte medewerkers. Dit aantal daalde met
nam af met 10,3
maar liefst 13,8 procent. De werkgelegenheid bij de re-integratiebedrijven heeft in
procent, het
2011 de grootste klap gekregen. Bij deze bedrijven nam de werkgelegenheid met
aantal indirecte met 13,8 procent
meer dan 16 procent af. De jobcoachbedrijven hebben de werkgelegenheid nog licht zien groeien.
OVAL BrancheMonitor 2012 Samenvatting - 3
Omzet Totale bruto omzet van 900 miljoen euro
Bruto omzet daalde met 11 procent in 2011
Alle leden van OVAL samen realiseerden in 2011 een bruto omzet van ongeveer 900 miljoen euro. De gemiddelde bruto omzet per deelnemend bedrijf was 12,2 miljoen euro. De bruto omzet is in 2011 gedaald met 11 procent, bij de re-integratiebedrijven zelfs met meer dan 20 procent. Alle referentiegroepen hebben in 2011 gemiddeld genomen omzet moeten inleveren. Ruim 54 procent van de bruto omzet wordt gerealiseerd uit verzuim en gezondheid en ongeveer 18 procent uit toeleiding naar werk (vanuit uitkering, 1e en 2e spoor en outplacement). Inburgering en jobcoaching hebben ieder een omzetaandeel van net boven de 5 procent. Ruim 63 procent van de omzet wordt gerealiseerd bij bedrijven, 35 procent bij de overheid. De omzet uit de overheidsmarkt is gedaald met maar liefst 21 procent, die bij bedrijven met 5 procent.
Omzetsamenstelling naar type dienst en naar type opdrachtgever in 2011 Overige diensten Opleidingen en trainingen Outplacement Interventie Re-integratie 1e 2e spoor Jobcoaching Inburgering Re-integratie vanuit uitkering
Verzuim en gezondheid
3,9% 9,5% 8,9% 5,1%5,1% 5,0% 4,4% 3,9%
54,2%
63,2%
35,1%
1,6% 0,2%
Bedrijven
Overheid
Consumenten Overig
OVAL BrancheMonitor 2012 Samenvatting - 4
Netto omzet per
Er is sprake van een aanzienlijke spreiding van de arbeidsproductiviteit. Gemiddeld
fulltime
wordt per fulltime medewerker 85.400 euro netto omzet gerealiseerd. Doordat het
medewerker
aantal fulltime medewerkers iets sterker is gedaald dan de netto omzet, is in 2011
bedraagt 85.400 euro en steeg
wel sprake geweest van een verbetering van de arbeidsproductiviteit met 1,4 procent.
met 1,4 procent
Omzetverwachtingen De leden hebben positieve verwachtingen ten aanzien van de omzetontwikkeling voor verzuim en gezondheid en outplacement. Vooruitzichten voor inburgering, sociale activering en jobcoaching voor de middellange termijn (2015) zijn redelijk somber.
Kosten Totale kosten per bedrijf bedragen gemiddeld 11 miljoen euro
De gemiddelde kosten per bedrijf bedroegen in 2011 gemiddeld 11 miljoen euro, waarvan 66 procent personeelskosten voor medewerkers in loondienst. De gemiddelde totale kosten per fulltime medewerker waren 87.000 euro. Deze kosten variëren overigens heel sterk bij de verschillende typen bedrijven. In 2011 is behoorlijk in de kosten gesneden met name bij indirecte medewerkers. Kostenopbouw in 2011
Personeelskosten van cliënten die in het kader van een traject in dienst zijn van het bedrijf
Personeelskosten eigen medewerkers
66,3%
Opleidings- en trainingskosten eigen medewerkers
Kosten ingeleend personeel en uitzendkrachten
5,9% 0,9% 0,8%
Bijzondere eenmalige kosten Overige bedrijfskosten
25,6%
OVAL BrancheMonitor 2012 Samenvatting - 5
0,5%
Aantal klanten en trajecten Wanneer de verkregen gegevens van de deelnemende bedrijven worden geëxtrapoleerd naar het complete ledenbestand van OVAL, resulteert dat in de volgende aantallen klanten en trajecten. Aantal klanten
2011
2010
2009
2008
8.000
6.300
8.200
8.300
Aantal werkgevers waarmee een contract voor arbodienstverlening is afgesloten***
250.00 0
250.00 0
242.40 0
261.00 0
Aantal werknemers vallend onder contracten arbodienstverlening***
4.700.0 00
4.707.0 00
5.452.0 00
5.480.0 00
27.200
27.250
38.700
5.900
Aantal personen waarvoor loopbaanbegeleiding/coaching is gestart*
11.000
Aantal personen dat wordt ondersteund door jobcoaching**
Aantal trajecten Aantal gestarte outplacementtrajecten*
9.300
Aantal gestarte re-integratietrajecten 1e en 2e spoor*
38.800
Aantal gestarte re-integratietrajecten voor WWers*
10.400
Aantal gestarte re-integratietrajecten voor WWBers/WIJers*
12.700
Aantal gestarte re-integratietrajecten voor arbeidsgehandicapten*
21.100
28.200
7.400
3.500
5.000
6.700
5.700
14.400
21.400
16.600
10.200
Aantal gestarte re-integratietrajecten voor Wajongers* Aantal gestarte inburgeringstrajecten* *
netto-instroom in aantal personen.
** netto-instroom, let op het gaat om personen en niet om aanvragen. *** op peildatum 31-12-2011.
Toelichting op aantal klanten en trajecten In 2010 is er door de economische crisis een daling in het aantal contracten met werkgevers geweest. In 2011 heeft deze daling niet verder doorgezet. Het aantal werknemers dat onder een contract met een werkgever valt is ook stabiel gebleven. Dit zou er op kunnen wijzen dat er niet veel extra werknemers zijn ontslagen vanwege financieel-economische redenen, maar dat is niet met zekerheid te stellen. Interventiebedrijven zijn ook in 2011 meer actief geworden in andere segmenten, zoals de zorgsector. In toenemende mate worden multidisciplinaire interventies voor werknemers gefinancierd vanuit de zorgverzekering. Het aantal ingezette interventies lijkt op basis van de monitor te zijn gedaald. Of de reden hiervan een bezuiniging door werkgevers is of dat de interventies onder een andere dienst in de monitor zijn verwerkt, is niet met zekerheid vast te stellen. Het aantal trajecten gefinancierd door werkgevers ten behoeve van ofwel reintegratie 1e of 2e spoor of outplacement is aanzienlijk hoger dan vorige jaren. De
OVAL BrancheMonitor 2012 Samenvatting - 6
belangrijkste oorzaak daarvan lijkt het feit dat er een groter aantal bedrijven dat actief is met outplacement heeft deelgenomen aan de monitor. Dit vanwege de fusie van Boaborea en Nobol. Of werkgevers ook meer re-integratietrajecten 1e en 2e spoor inzetten is uit de cijfers niet te achterhalen omdat in voorgaande jaren deze aantallen niet apart werden uitgevraagd. Het UWV heeft in 2011 nog maar beperkt re-integratietrajecten voor werklozen ingekocht. Gemeenten hebben in 2011 al geanticipeerd op de grootschalige bezuinigingen die in 2012 zouden gaan plaatsvinden en minder dan andere jaren trajecten voor WWB-ers ingekocht. Er is dan ook in 2011 een daling in het aantal trajecten te zien ten opzichte van 2010 en voorgaande jaren. Het aantal Wajongtrajecten en trajecten voor arbeidsgehandicapten was in 2011 behoorlijk lager dan in 2010. De oorzaak daarvan lijkt niet zozeer in de budgetten te liggen (die zijn maar beperkt verlaagd in verhouding tot 2010) maar meer in de organisatorische zaken aan de zijde van het UWV. Diagnoseactiviteiten uitgevoerd voor arbeidsgehandicapten zijn overigens meegerekend. Dit verklaart het toch nog relatief hoge aantal trajecten. Het aantal mensen met een Wajonguitkering was eind 2011 wederom gestegen ten opzichte van het jaar ervoor. De stijging is door de ‘nieuwe’ Wajongwet wel wat afgevlakt. Een deel van de Wajong-groep werkt (ongeveer 25%) en een aanzienlijk deel van de werkende Wajongers maakt gebruikt van de jobcoachvoorziening. Het aantal personen dat door OVAL-leden wordt begeleid lijkt redelijk stabiel te zijn over de jaren, met een dip in 2010. De reden daarvoor is niet bekend. Inburgeringstrajecten zijn tussen 2008 en 2011 op grote schaal door de OVALleden uitgevoerd. De piek daarvan lag in 2010. In 2011 is het aantal al aan het dalen en de verwachting is dat dit verder daalt omdat de gemeenten geen inburgeringsbudget meer ontvangen en inburgering vanuit het participactiebudget moeten financieren.
OVAL BrancheMonitor 2012 Samenvatting - 7
Het onderzoek – verantwoording OVAL bundelt de krachten van dienstverleners die actief zijn op het terrein van vitaliteit, activering en loopbaan. Met behulp van de BrancheMonitor wil OVAL jaarlijks een beeld krijgen van de bedrijfseconomische prestaties van de leden. Enerzijds worden de gegevens gebruikt in de collectieve belangenbehartiging (marktschattingen, aantallen klanten en trajecten) en anderzijds kunnen deelnemende leden de eigen prestaties vergelijken met de gemiddelden van alle leden en van een aantal gedefinieerde groepen. Dit laatste gebeurt met behulp van een speciaal hiervoor ontwikkelde tool en ingerichte website, die alleen toegankelijk is voor de deelnemende leden van OVAL. Uitvoerder Panteia/EIM heeft, in opdracht van OVAL, de BrancheMonitor uitgevoerd. Samenvatting Het onderzoek beoogt managementinformatie te leveren voor de leden van OVAL die hebben deelgenomen aan de BrancheMonitor en een betrouwbaar en consistent beeld te geven van de branche als geheel. Deze samenvatting wordt voor niet-deelnemende leden en stakeholders beschikbaar gesteld en geeft enkele opmerkelijke constateringen en hoofdpunten weer uit de monitor.
OVAL BrancheMonitor 2012 Samenvatting - 8