Een grote kwaliteitsimpuls voor Aalsmeer
Ontwikkelvisie Hornmeer: meer ruimte voor sport, groen, recreatie, (sociale) woningbouw en onderwijs Concept-Ontwikkelvisie Hornmeer | 1
Voorwoord
Een grote kwaliteitsimpuls voor Aalsmeer De fusie van de voetbalverenigingen RKAV, VVA en JAU én van de basisscholen de Hoeksteen en de Wegwijzer werken als een katalysator van nieuwe ontwikkelingen in de wijk Hornmeer. Er komt daardoor meer ruimte voor sport, groen, recreatie, (sociale) woningbouw en onderwijs. Een kwaliteitsimpuls voor de Hornmeer, waarvan straks alle Aalsmeerders kunnen profiteren. Aalsmeer is immers de afgelopen tien jaar flink gegroeid, maar de plekken om te wandelen, joggen, voetballen en picknicken zijn niet meegegroeid. We hebben nú de kans om de recreatieve voorzieningen in onze gemeente flink uit te breiden. En die kans willen we grijpen.
De twee nieuwe kunstgrasvelden worden al druk gebruikt
In 2012 kondigden de voetbalverenigingen RKAV, VVA en JAU aan dat ze wilden fuseren tot één voetbalvereniging. Voor de continuïteit van de verenigingen was dat van cruciaal belang. De jeugdafdelingen van de voetbalclubs waren al eerder gefuseerd. Maar hierdoor ontstond de situatie dat leden op hun achttiende jaar moesten kiezen van welke seniorenclub ze lid wilden worden. Dat is uiteraard niet goed voor het clubgevoel. Daarbij kwam
2 | Ontwikkelvisie Hornmeer
dat de velden en gebouwen van VVA sterk verouderd zijn. Een fusie lag dus voor de hand. Het heeft een flinke tijd geduurd voordat de gemeente en de besturen van beide clubs overeenstemming bereikten over de plannen. Maar vorig jaar spraken ook de leden zich uit voor de fusie. Fusieclub FC Aalsmeer telt maar liefst zo’n 1200 leden. Omdat voetbal zo leeft in Aalsmeer, heeft de gemeente ervoor gekozen om hierin flink te investeren: zo’n vier miljoen
euro. FC Aalsmeer gaat straks spelen op een nieuw, modern voetbalcomplex op de huidige locatie van RKAV met nieuwe kunstgras- en natuurgrasvelden. Ook een deel van het Hornmeerpark wordt gebruikt voor de aanleg van nieuwe sportvelden. Een groot voordeel van de fusie is dat er ruimte komt voor nieuwe ontwikkelingen op het vrijkomende hoofdveld van VVA. Op het sportterrein komt het nieuwe schoolgebouw van de gefuseerde basisscholen de Hoeksteen en de Wegwijzer. Deze fusie is een lang gekoesterde wens van het schoolbestuur, die nu kan worden uitgevoerd. Verder kan op het VVA-terrein in beperkte schaal (sociale) woningbouw komen. Een ander deel van het terrein zal een groene en recreatieve inrichting krijgen, ter compensatie van de uitbreiding van het nieuwe voetbalcomplex in het Hornmeerpark. Zo zijn er diverse ideeën en plannen zoals voor een evenemententerrein of voor verplaatsing van de atletiekbaan. De vrijkomende locaties van de scholen bieden op hun beurt weer kansen voor herontwikkeling. Het schoolgebouw van de Hoeksteen, een mooi pand uit de jaren ’30, krijgt een nieuwe bestemming. Daarbij kun je bijvoorbeeld denken aan jongerenhuisvesting. Het verouderde
vastgoed aan de Roerdomplaan, waaronder het huidige pand van basisschool de Wegwijzer, wordt gesloopt. De maatschappelijke organisaties die in deze panden zijn gevestigd, worden geherhuisvest of regelen zelf een nieuw onderkomen. Op deze locatie kunnen we vervolgens woningbouw realiseren, die voldoet aan de huidige vraag. Omdat de Hornmeer een vergrijzende wijk is, willen we inzetten op de bouw van seniorenwoningen. Tegenwoordig blijven mensen langer zelfstandig wonen en moeten zij ook zelf hun zorg organiseren. We willen daarom tientallen seniorenwoningen realiseren, waarvan 30% sociale huur. Dit alles conform de kaders van de gemeenteraad voor nieuwe woningbouwlocaties. Zo zorgen we ervoor dat oudere mensen gewoon in de Hornmeer kunnen blijven wonen, ongeacht hun inkomen. Of we ook voor andere doelgroepen kunnen bouwen, zoals starters, moeten we nog nader bekijken. Omdat het hier gaat om grond van de gemeente, kunnen we met de grondopbrengsten andere plannen in de Hornmeer financieren. Zoals de herinrichting van het Hornmeerpark. Een deel van het Hornmeerpark wordt gebruikt voor het nieuwe voetbalcomplex van FC Aalsmeer. Het park is daardoor een stuk kleiner geworden. De gemeente Aalsmeer wil dat op Ontwikkelvisie Hornmeer | 3
verschillende manieren compenseren, onder andere door het Hornmeerpark op te knappen. Vooruitlopend op de grondopbrengsten, gaan we in 2015 investeren in het park. Geen overbodige luxe, want het Hornmeerpark is eigenlijk geen echt park meer. Er is jarenlang niets aan het groenonderhoud gedaan. Ook is er sprake van wateroverlast. Om die reden kan bijvoorbeeld het trimparcours niet worden gebruikt. In het plan voor het Hornmeerpark komt ruimte voor nieuw groen met onder andere ecologische oevers, wordt de wateroverlast aangepakt en worden de wandelpaden hersteld en uitgebreid. Het wordt een verblijfsgebied van hoge kwaliteit met voorzieningen voor meerdere doelgroepen. Ook zorgen we ervoor dat het beheer wordt meegenomen in de plannen. Over de herinrichting van het huidige park is geparticipeerd in een klankbordgroep. De plannen van deze groep maken integraal onderdeel uit van deze visie. Uiteraard zal ook over de nadere invulling van de voorzieningen op het VVA-terrein intensief worden geparticipeerd met omwonenden. De gymzalen aan de Jac. P. Thijsselaan en de Roerdomplaan verdwijnen, zodat ook daar ruimte komt voor woningbouw. Hiervoor komt een vierde sporthal/trainingshal in de plaats, ook een wens die al heel lang bestaat binnen Aal-smeer. Deze komt naast zwembad de Waterlelie. De hal zal gedurende de schooltijden beschikbaar zijn voor het onderwijs en buiten de schooltijden voor sportverenigingen en mogelijk voor andere maatschappelijke organisaties. Met beheerder ESA is de gemeente hard bezig met de voorbereidingen. And last but not least gaan we investeren in wandelverbindingsroutes. We willen de wandelpaden in de Hornmeer met elkaar verbinden en verbinden met de wandelroute langs de oever van de Westeinder. Ofwel het groen in de Hornmeer wordt verbonden met ‘het waterfront’. Deze padenstructuur ligt er al voor een deel, maar wordt uitgebreid en verfraaid. Kortom, er is sprake van een sneeuwbaleffect dat een grote kwaliteitsimpuls aan geheel Aalsmeer zal geven. Het gaat hier dus niet
4 |Ontwikkelvisie Hornmeer
om een lukrake verzameling van ideeën en plannen, maar om plannen die in samenhang met elkaar worden ontwikkeld. We investeren hiermee in de voorzieningen en de toekomst van Aalsmeer. De besluiten over het nieuwe voetbalcomplex, de fusieschool en de sporthal zijn al eerder genomen. In deze ontwikkelvisie kunt u meer lezen over de deelprojecten Hornmeerpark, Inrichting VVA-terrein, Wandelverbindingsroutes en Woningbouwlocaties. Projecten die goed aansluiten bij de andere projecten in Hornmeer. Uiteraard vragen we bij de verdere invulling van de visie om de mening van alle betrokkenen. Ik heb er alle vertrouwen in dat we met elkaar tot mooie plannen zullen komen!
Gertjan van der Hoeven Wethouder gemeente Aalsmeer
De ondertekenaars bij de overdracht van de kunstgrasvelden: Marten van Maastrigt van de ESA, Gertjan van der Hoeven wethouder, Eef Niezing voorzitter en Frank Spring in ’t Veld penningmeester van FC Aalsmeer
Concept-Ontwikkelvisie Hornmeer | 5
Concept-Ontwikkelvisie Hornmeer Inleiding In 2012 hebben voetbalverenigingen RKAV, VVA en JAU aangekondigd dat ze willen fuseren tot één voetbalvereniging. De gefuseerde voetbalvereniging FC Aalsmeer gaat spelen op een nieuw, modern voetbalcomplex op de huidige locatie van RKAV. Dit geeft nieuwe kansen voor Hornmeer wat betreft sport, groen, recreatie, wonen en onderwijs. Op het vrijkomende hoofdveld van VVA komt het nieuwe schoolgebouw van de gefuseerde basisscholen de Hoeksteen en de Wegwijzer. Op de vrijkomende schoollocatie aan de Meervalstraat/ Roerdomplaan komt ruimte voor woningbouw. Verder komt er bij zwembad de Waterlelie een nieuwe sporthal. De gymzalen aan de Jac. P. Thijsselaan en de Roerdomplaan verdwijnen, zodat ook daar ruimte komt voor woningbouw. Het Hornmeerpark wordt opgeknapt en het VVA-terrein krijgt een groene en recreatieve invulling. De Concept-Ontwikkelvisie Hornmeer omvat de deelprojecten Hornmeerpark, Herinrichting VVA-terrein, Wandelverbindingsroutes en Woningbouwlocaties (zie bijlage A projectgebied), die allemaal hun eigen planning en participatietraject kennen. Het doel van deze ontwikkelvisie is om de ruimtelijke en financiële samenhang tussen deze deelprojecten aan te geven en de kaders te schetsen voor de verdere uitwerking van de deelprojecten. Het financieel uitgangspunt is dat de kosten niet hoger mogen zijn dan de opbrengsten.
6 | Ontwikkelvisie Hornmeer
Communicatie en participatie Communicatie met belanghebbenden over de Concept-Ontwikkelvisie vindt vóór behandeling in de raad plaats. Er is voor deze volgorde gekozen omdat het belangrijk is dat de gemeenteraad de mening van alle belanghebbenden mee kan nemen in haar besluit. Na het besluit van de gemeenteraad zullen de deelprojecten verder worden uitgewerkt en volgen per deelproject diverse participatie- en communicatiemomenten. Procedure besluitvorming Deze Concept-Ontwikkelvisie is door het college van B&W vrijgegeven voor inspraak. Na de inspraaktermijn worden de inspraakreacties verzameld en beantwoord in een nota van beantwoording. Na instemming met de nota van beantwoording door het college zal de raad uiteindelijk besluiten over de inhoud van de plannen. Over de herinrichting van het Hornmeerpark heeft al een participatietraject plaatsgevonden. Het resultaat van dit intensieve traject, de inrichtingsschets, wordt na behandeling van de inspraakreacties ook ter instemming voorgelegd aan de gemeenteraad. Door de klankbordgroep zijn ook voor de invulling van het VVA-terrein aanbevelingen gedaan. Communicatie en participatie hierover vinden in het vervolgtraject plaats.
De jeu de boulesclub van het Hornmeerpark
Gymzaal De Thijsse aan de Jac. P. Thijsselaan
Ontwikkelvisie Hornmeer | 7
Bijlage B, inrichtingsschets Hornmeerpark
8 | Ontwikkelvisie Hornmeer
Deelproject Hornmeerpark
1 Van een verwaarloosd park naar een hoogwaardig verblijfsgebied Een deel van het Hornmeerpark wordt gebruikt voor het nieuwe voetbalcomplex van FC Aalsmeer. Het park is daardoor een stuk kleiner geworden. De gemeente Aalsmeer wil dat op verschillende manieren compenseren, onder andere door het verwaarloosde Hornmeerpark op te knappen. In het plan voor het Hornmeerpark komt ruimte voor nieuw groen, wordt de wateroverlast aangepakt en worden de wandelpaden hersteld en uitgebreid. Het wordt een verblijfsgebied van hoge kwaliteit met voorzieningen voor meerdere doelgroepen. Over de nadere invulling van het Hornmeerpark is intensief geparticipeerd met een groep omwonenden, liefhebbers en gebruikers. Het huidige Hornmeerpark wordt door veel mensen gebruikt om te wandelen, hard te lopen, de hond uit te laten en te recreëren. Daarnaast wordt het park door de hondenschool gebruikt als leslocatie en is het een waardevol flora- en faunagebied. Het groen, de paden en de afwatering van het park zijn helaas slecht onderhouden. Door de realisatie van het nieuwe sportpark van FC Aalsmeer wordt een behoorlijk deel van het park in gebruik genomen als wedstrijdveld. Hierdoor wordt het park kleiner en zou - volgens de eerste plannen - een deel van de padenstructuur niet meer doorlopen. De gebruikers van het park hebben naar aanleiding van deze plannen een digitale handtekeningactie opgezet, waarin zij het belang van het park voor de omwonenden onderstreepten. De petitie is door een groot aantal Aalsmeerders ondertekend. De gemeente heeft vervolgens besloten de gebruikers direct te betrekken bij de plannen voor renovatie van het park. Klankbordgroep In januari 2014 hebben alle betrokkenen, wethouders en ambtelijke deskundigen een rondwandeling gemaakt door het park. Het doel van de wandeling was de inventarisatie van knelpunten en de actuele stand van zaken van de groen- en bomenstructuur. Na deze wandeling is een klankbordgroep geformeerd
van ongeveer dertig belanghebbenden, die twee keer bij elkaar is gekomen. Tijdens de eerste bijeenkomst is onder andere gesproken over de betekenis van het park voor de gebruikers, de schade als gevolg van het verlies van een deel van het park, de staat waarin het park verkeert en de mogelijke verbeteringen die de bruikbaarheid en natuurwaardenbeleving ten goede kunnen komen en het terreinverlies kwalitatief kunnen compenseren. Tijdens de tweede bijeenkomst is de uitwerking gepresenteerd van alle suggesties van de klankbordgroepleden. Ondanks het feit dat sommige betrokkenen vonden dat ze te laat betrokken waren bij de planvorming, zijn zij uiteindelijk tevreden over de uitwerking. Knelpunten De leden van de klankbordgroep waren eensgezind in hun waardering over het park. Zij zien Ontwikkelvisie Hornmeer | 9
aan de beplantingen; • het vergroten van de biodiversiteit, bijvoorbeeld door de aanleg van natuurlijke oevers, ook als antwoord op de ecologische schade; • het zorgen voor meer variatie in de beplanting; • meer zitgelegenheden, prullenbakken en picknickmogelijkheden.
het Hornmeerpark als het enige gemeentelijke park van enige omvang in Aalsmeer. Het park voorziet in een duidelijke behoefte wat betreft wandelen, natuurbeleving, honden uitlaten, trimmen en spelen. Ook vonden de leden dat het park ook een belangrijke ecologische waarde heeft. Deze waarde wordt nu nader onderzocht in een extern ecologisch onderzoek in het kader van de flora- en faunawetgeving. De resultaten van dit onderzoek worden later in het najaar verwacht. De klankbordgroep zag ook knelpunten, te weten: • het verlies aan (lange) wandelmogelijkheden door het schrappen van het pad langs de sportvelden en om het terrein achter de boerderij langs; • het verlies aan natuurwaarde en belevingswaarde door de kap van een groot aantal bomen vanwege de uitbreiding van het sportpark; • de zeer slechte staat waarin de wandelpaden zich bevinden; • de wateroverlast in het park, waardoor wandelpaden en gazons vaak onbruikbaar zijn; • de betrekkelijke uniformiteit van de beplanting en de slechte staat van onderhoud. De belangrijkste aanbevelingen waren: • de mogelijkheid behouden om een lange rondwandeling te maken in het park; • het uitbreiden van het wandelpadenstelsel door de aanleg van nieuwe paden, bijvoorbeeld achter de tennishal en langs de midgetgolfbanen naar het VVA-terrein; • het verbeteren van de entree van het park vanaf het parkeerterrein en het aanleggen van een voetpad langs het parkeerterrein; • het verbeteren van de paden en de afwatering; • het uitvoeren van achterstallig onderhoud
10 | Ontwikkelvisie Hornmeer
Nagenoeg alle aanbevelingen zijn overgenomen in het huidige plan. Wandelpaden De inbreng van de klankbordgroep heeft geleid tot een plan voor herinrichting van het park. Er is een inrichtingsschets gemaakt (zie bijlage B), die de wensen van de klankbordgroep verbeeldt. Een belangrijke wens is het herstel van de padenstructuur. Zo is een wandelpad langs de zuidzijde van de sportvelden ingetekend. Met de voetbalvereniging zijn hierover afspraken gemaakt. Daarnaast zijn de gevraagde uitbreidingen van het wandelpadenstelsel, zoals een wandelpad over de smalle kade achter de tennishal en een wandelpad over de midgetgolfbaan naar het VVA-terrein, meegenomen in de Ontwikkelvisie (zie Wandelverbindingsroutes). Binnen het huidige park zijn bestaande paden, die vanwege de uitbreiding van het sportpark worden afgesneden, aangesloten op nieuwe paden. Het nadeel is wel dat er, als gevolg van alle werkzaamheden, gedurende enkele jaren minder mogelijkheden zullen zijn om lange wandelingen te maken.
Water Het water dat moet worden gegraven ter compensatie van te dempen bestaande watergangen wordt in het voorstel opgevat als vijvers, dus als water met belevingswaarde en natuurwaarde. Om dat te bereiken, worden de watergangen iets uitgebreid en voorzien van natuurlijke oevers met plasbermen in verschillende breedtes. Een nieuw wandelpad
Artist’s impression van het lange vlonderwandelpad door de brede plasberm
wordt over een lange vlonder door een brede plasberm geleid om de natte natuur van dichtbij te kunnen beleven. In de natuurlijke oevers kunnen water- en oeverplanten worden aangebracht om een gevarieerde begroeiing te krijgen. Ook kunnen enkele elzen in de oever worden geplant. Tevens wordt extra water gebruikt om het park in te delen in verschillende deelgebieden met elk een eigen karakter, onder andere door het opnieuw uitgraven van een oorspronkelijk stukje kavelsloot. Ook langs de bestaande watergang naar de kinderboerderij wordt een natuurlijke oever voorgesteld. Groen De variatie in het park kan worden vergroot door meer verschil te maken tussen het deel dat vooral een recreatieve gebruikswaarde krijgt en de delen die vooral een natuurwaarde
en belevingswaarde krijgen. In het recreatieve deel is het noodzakelijk om het gras te maaien als gazon. In de andere delen kan het gras extensiever worden beheerd, bij voorkeur met ruimte voor een bloemrijke vegetatie. Wel zal de berm langs de paden worden gemaaid, vanwege het uitlaten van honden. Op sommige plekken kunnen botanische bolgewassen worden geplant en op termijn kan de ondergroei onder de bomen worden verrijkt, bijvoorbeeld met bolgewassen als daslook en aronskelk en met bloeiende kruiden in de bosrand. Deskundigen van de gemeente hebben gekeken naar de bestaande beplanting. Aan de hand hiervan is per bosvak een maatregel voorgesteld ter verbetering van de kwaliteit. Op enkele plekken betekent dat het weghalen van oudere populieren ten gunste van soorten als eik, es en esdoorn. Dat ligt gevoelig, maar is noodzakelijk omwille van het beeld op langere termijn. Ook ontstaat daarmee een betere lichttoetreding voor de onderbeplanting. In andere vakken is het nodig om juist de onderbeplanting selectief te snoeien of te ontdoen van te overvloedig uitgezaaide essen en vlier, om de soortenrijkdom in de onderbeplanting te kunnen vergroten. Hier en daar kunnen soorten worden toegevoegd, zoals wintergroene soorten als hulst en taxus of bloeiende soorten op het recreatieve deel. In een bosvak langs de Kasteleinweg is de populier als hoofdhout voorgesteld, omdat daar een groot aantal nog wat jongere populieren staat. Deze maatregelen zorgen voor een duurzame en gevarieerde beplanting. Samen met de groeninvulling, de verharding van de paden en gebruik van duurzame materialen moet het plan leiden tot acceptabele beheerkosten. Tijd Het streven is de werkzaamheden in het voorjaar van 2015 - gelijk met het grondwerk van de natuurgrasvelden - uit te voeren. Dit levert een kostenbesparing en kwaliteitsverhoging op. De oplevering staat voor eind 2016 gepland. De participatie over de herinrichting van het Hornmeerpark heeft plaatsgevonden op trede 3 (adviseren) van de participatieladder. Het advies van de klankbordgroep is integraal overgenomen.
Ontwikkelvisie Hornmeer | 11
Bijlage A, projectgebied Hornmeer
12 | Ontwikkelvisie Hornmeer
Woningbouwloactie Roerdomplaan/Meervalstraat Fusiescholen en sporthal
Inrichting VVA-terrein Hornmeerpark
Ontwikkelvisie Hornmeer | 13
Zwart
eweg
ter ees
m rge Bu Ka
Woningbouw
inw
le ste eg
96
N1
Trapveld
Avontuurlijk spelen
Multifunctioneel Recreatie / spelen
Park
Hondenschool
Bijlage C, inrichtingsschets VVA-terrein
14 | Ontwikkelvisie Hornmeer
Wandelpad
Fietspad
Deelproject inrichting VVA-terrein
2 Ruimte voor onderwijs, recreatie en woningbouw Door de fusie van de drie voetbalverenigingen komt het sportcomplex van VVA vrij. Dit geeft volop ruimte voor nieuwe ontwikkelingen. Op het sportterrein komt het nieuwe schoolgebouw van de gefuseerde basisscholen de Hoeksteen en de Wegwijzer. Naast zwembad De Waterlelie komt de nieuwe sporthal. Verder kan op het VVA-terrein in beperkte schaal (sociale) woningbouw komen. Het grootste deel van het terrein zal een groene en recreatieve inrichting krijgen, onder andere ter compensatie van de uitbreiding van het nieuwe voetbalcomplex in het Hornmeerpark. Zo zijn er diverse ideeën en plannen zoals voor een evenemententerrein of voor verplaatsing van de atletiekbaan. Probleemstelling De klankbordgroep voor de renovatie van het Hornmeerpark heeft ook wensen en ideeën ingebracht voor de invulling van het VVA-terrein. Gebruikers van het Hornmeerpark vinden dat er meer aandacht moet worden gegeven aan de gevolgen van de uitbreiding van het sportpark. Tijdens de eerste bijeenkomst van de klankbordgroep werd daarom ook gesproken over compensatiemogelijkheden op het VVA-terrein.
Het VVA-terrein komt vrij voor nieuwe ontwikkelingen
Kansen In de klankbordgroep is een groot aantal ideeën en mogelijkheden voor de compensatie en de verdere invulling van het VVA-terrein besproken. De klankbordgroepleden pleiten onder andere voor: • compensatie gedeelte Hornmeerpark. Zo mogelijk via het terrein van de midgetgolfvereniging beide gebieden middels een wandel-
pad met elkaar verbinden; • het handhaven van bestaande waterpartijen; • compenserende maatregelen voor de natuur; • watercompensatie voor andere deelprojecten; • toegankelijkheid voor honden; • sportterrein voor oudere jeugd met half pipe, JOP, basketbalveld, trapveld e.d.; • sportterrein voor schoolkinderen; • sportvoorzieningen; • picknickbanken; • hondenschool; • trimroute; • buurthuis; • fiets-crossbaan/ATB of MTB crossbaan; • skatepark. Daarnaast kan bij de herinrichting worden gedacht aan het toevoegen van de volgende functies: • een multifunctioneel terrein ten oosten van het parkeerterrein Dreef met uitbreiding van het centrale water met eventueel natuurlijk spelen, speelvoorzieningen oudere jeugd en dergelijke; • een atletiekbaan (trainingsfaciliteit) die tevens kan worden gebruikt door scholen; • openbaar toegankelijk trap- basketbalveld bij de fusieschool; • vestiging hondenschool bij de Beethovenlaan. De hondenschool maakt nu gebruik van het Hornmeerpark. Door de verkleining van het park is verplaatsing wenselijk;
Ontwikkelvisie Hornmeer | 15
• woningbouw langs de Zwarteweg of in het park. Hierbij moet rekening worden gehouden met de beperkingen van de Schiphol contouren (LIB-zone) die schuin over het hoofdveld loopt. Mogelijkheden voor woningbouw naast de fusieschool kunnen worden onderzocht; • wandel- en fietsroutes. Op dit vlak is veel mogelijk. De routes zijn afhankelijk van de inrichting van het VVA-terrein en de school (toegangen, langzaam verkeerroutes, autoroutes, kiss and ride zone e.d.). De belangrijkste wens van de klankbordgroep is een groene invulling met gebruikmaking van het huidige water en ruimte voor recreatie. Het park moet open en transparant zijn (sociale veiligheid). De klankbordgroep heeft geen uitgesproken mening over een gedeeltelijke invulling met woningen. In bijlage C is een en ander op schetsmatige wijze weergegeven om een indruk te geven van de omvang van het gebied en de kansen die het biedt voor inpassing van diverse functies. Randvoorwaarden voor een inrichtingsplan Wij stellen voor om bij het maken van de plannen voor de toekomstige invulling van het
16 | Ontwikkelvisie Hornmeer
VVA-terrein in elk geval de volgende randvoorwaarden te hanteren: • bestaande waterhuishouding met waterpartijen en drainage handhaven. Dit is kostenefficiënt en biedt ook kansen voor de inrichting; • het verlies van het gedeelte van het Hornmeerpark voor de realisatie van het sportpark compenseren op het VVA-terrein; • alle toekomstige functies in een parkachtige setting opnemen, zodat ze onderdeel uitmaken van het park; • het park moet vanuit de omgeving N196, Zwarteweg, Beethovenlaan en Dreef zichtbaar zijn, zodat de omgeving het park beleeft; • zoveel mogelijk gebruik maken van het bestaande groen en water. Woningbouw De nieuwe fusieschool komt op het hoofdveld van VVA. De verwachting is dat er daarnaast voldoende ruimte overblijft voor woningbouw. Ook op de rest van het terrein van VVA is, wanneer het ministerie van I&M een ontheffing verleent, beperkt woningbouw mogelijk. Om duidelijkheid te verkrijgen in de eventuele opbrengsten uit woningbouw, wordt na het vaststellen van de globale uitgangspunten een marktanalyse uitgevoerd. Hierbij wordt
gekeken naar wat er op basis van de uitgangspunten mogelijk is. Als het niet financieel haalbaar is om alle wensen te verwezenlijken, kan gekozen worden voor een groeimodel. Hierbij wordt in eerste instantie de basis van het plan aangelegd en worden later - als dat mogelijk is - extra wensen verwezenlijkt. Ook kan worden onderzocht wat aan groeninvulling mogelijk is als we het huidige wedstrijdgras laten verwilderen (een minimale variant) en hierbij de toekomstige beheerkosten betrekken. De beheerkosten moeten zo laag mogelijk blijven. Tijd Het terrein komt beschikbaar wanneer het nieuwe voetbalcomplex aan de Beethovenlaan is opgeleverd. Dit is gepland voor augustus 2016. Tijdens het communicatietraject is er al een inventarisatie gemaakt van de ontwikkelmogelijkheden bij de klankbordgroep Hornmeerpark. Het plan is om in de eerste helft van 2016 een uitgebreid participatietraject voor alle gebruikers en omwonenden op te zetten om advies te krijgen over de meest wenselijke invulling. De planning voor de invulling van het investeringsproject VVA-terrein ziet er als volgt uit:
• besluitvorming raad inrichtingsplan begin 2017; • start aanleg eind 2017; • oplevering eind 2018. Investeringsproject VVA-terrein: De locatie komt beschikbaar in augustus 2016. Na het selecteren van een ontwikkelaar via een marktconsultatie wordt een startnotitie opgesteld. Samen met de ontwikkelaar zal vervolgens invulling worden gegeven aan burgerparticipatie en inspraak. • besluitvorming raad globale startnotitie eind 2015; • marktconsultatie begin 2016; • besluitvorming wel of geen woningbouw midden 2016.
Ontwikkelvisie Hornmeer | 17
C
Parkeerterrein Beethovenlaan
B A
D
E
Bijlage D, wandelverbindingsroutes. De letters verwijzen naar de tekst op pag. 19.
Ontwikkelvisie Hornmeer
Deelproject wandelverbindingroutes
3 Lange wandelingen door het groen en langs het water De gemeente gaat investeren in wandelverbindingsroutes. Niet alleen worden de paden in het Hornmeerpark hersteld en uitgebreid en wordt er een verbinding gemaakt met het vrijkomende VVA-terrein, ook worden de wandelpaden in de Hornmeer verbonden met een wandelroute langs de oever van de Westeinder, ofwel met ‘het waterfront’. Deze padenstructuur ligt er al voor een deel, maar wordt uitgebreid en verfraaid. Het vrijkomen van het VVA-terrein biedt kansen voor het verbeteren van de openbare ruimte in de wijk. Wandelverbindingsroutes tussen de diverse delen van de wijk geven een duidelijke meerwaarde aan het openbaar gebied. Daarbij moet het gaan om een aantrekkelijke, veilige en logische wandelpadenstructuur. Het is belangrijk dat er goede wandelverbindingen tussen het Hornmeerpark en het oude VVA-terrein worden gecreëerd, zodat het gebied min of meer als één park beleefd kan worden. Ook een wandelpadenstructuur vanaf de Westeinderplassen naar de parken levert een meer waardevolle en prettige verblijfsruimte op voor de wijk en omgeving. Vanuit de klankbordgroep Hornmeerpark is deze wens duidelijk geventileerd. Probleemstelling • Het herstel van de onderbroken padenstructuur is in het inrichtingsplan van het Hornmeerpark meegenomen. Om verder een goede wandelpadenstructuur te verkrijgen moeten diverse verbindingen worden gelegd (zie bijlage D), te weten:
• tussen het wandelpad aan de westkant van het sportpark en de Beethovenlaan (A en E); • tussen het “groene” wandelpad aan de zuidzijde van de Meervalstraat/Roerdomplaan en de toekomstige ingang van het VVA-terrein aan de kant van de Beethovenlaan (B); • tussen het wandelpad van de kinderboerderij en de nieuwe ingang van het VVA-terrein aan de zuidzijde over het midgetgolfterrein (C); • wandelpaden rondom het huidige parkeerterrein Beethovenlaan zodat diverse verbindingen ontstaan (D). Oplossingen Op de inrichtingsschets wandelverbindingsroutes in bijlage D zijn deze verbindingen aangegeven. Het bestuur van de midgetgolfbaan staat positief tegenover een onderzoek naar mogelijkheden om over hun terrein een wandelverbinding te maken. In de tweede klankbordgroepvergadering is de voorgestelde wandelpadenstructuur positief beoordeeld. De wandelverbindingen tussen het huidige Hornmeerpark, het VVA-terrein en Meervalstraat/ Roerdomplaan kunnen door eenduidige keuze in verharding en/of type groenbegeleiding, een kunstroute en een trimparcours als één geheel worden ervaren. De participatie en communicatie over de wandelverbindingsroutes wordt in de andere deelprojecten meegenomen.
Nu nog afgesloten wandelpaden
Ontwikkelvisie Hornmeer | 19
Deelproject woningbouwlocaties
4 (Sociale) woningbouw en zorgwoningen voor senioren De vrijkomende locaties bieden kansen voor herontwikkeling. Uitgangspunt is dat het sterk verouderde vastgoed aan de Roerdomplaan, waaronder het huidige pand van basisschool de Wegwijzer, wordt gesloopt. De maatschappelijke organisaties die in deze panden zijn gevestigd, worden geherhuisvest of zorgen zelf voor nieuwe huisvesting. Op deze locatie kan vervolgens woningbouw worden gerealiseerd. De gemeente Aalsmeer wil in de Hornmeer tientallen seniorenwoningen realiseren, waarvan 30% sociale huur. Zo zorgt de gemeente ervoor dat oudere mensen die zorg nodig hebben in hun eigen wijk kunnen blijven wonen, ongeacht hun inkomen. Er kan woningbouw komen op de volgende locaties: 1. Meervalstraat - Roerdomplaan (school de Wegwijzer en restaccommodaties); 2. Ophelialaan 230 (school de Hoeksteen); 3. Jac. P. Thijsselaan (locatie gymzaal); 4. VVA-terrein. In deze visie is alleen de woningbouwlocatie Meervalstraat/Roerdomplaan opgenomen, omdat de andere locaties naar verwachting geen opbrengsten of kosten opleveren. Bij de herontwikkeling van Ophelialaan 230 zal het huidige schoolgebouw van de Hoeksteen intact blijven. Het pand krijgt wel een andere bestemming. Eigen identiteit Om aan te sluiten bij het karakter van de Hornmeer, is het van belang het plangebied in te richten volgens de bestaande karakteristiek, dus met een setting van vrijstaande bouwvormen in een groene omgeving. Hiermee blijft het contrast met de omringende buurten met laagbouw rijenwoningen bestaan en blijft de identiteit van de afzonderlijke gebieden behouden. Met alleen het verder uitbreiden van de rijenwoningen gaat de karakteristiek verloren. Aan de vijver is een gestapelde bouwvorm mogelijk, die samen met de winkels rond de vijver het centrumgevoel van deze plek kan 20 | Ontwikkelvisie Hornmeer
Gymzaal Roerdomplaan
benadrukken. Voor het benoemen van de kwaliteiten van het bestaande groen (voornamelijk bomen) is een inventarisatie van belang. Probleemstelling Met de grondopbrengsten van de woningbouw kunnen de plannen voor de deelprojecten Hornmeerpark en VVA-terrein worden bekostigd. De opbrengst kan worden beïnvloed door de stedenbouwkundige invulling. Oplossingen Voor de invulling van de locatie zijn stedenbouwkundige verkenningen uitgevoerd. De uitgangspunten voor de stedenbouwkundige schetsen zijn de groene kwaliteiten, het handhaven van de wandelroute langs het water en de wandelroute van en naar de winkels aan de Beethovenlaan. Op basis van het verkavelen van het overgebleven gebied en een woningbouwprogramma met 30% sociale woningbouw
zijn aan de hand van stedenbouwkundige normen grofweg de opbrengsten berekend. Ouderen- en jongerenwoningen Als gevolg van het rijksbeleid, dat is gericht op het scheiden van wonen en zorg, is in het coalitieakkoord aangegeven dat in Aalsmeer in de komende vijf jaar circa 180 zorgwoningen moeten worden gebouwd. In de wijk Hornmeer zijn momenteel geen geschikte complexen beschikbaar. Nieuwbouw is van belang om Hornmeer van woonmogelijkheden voor senioren te voorzien. Voor de Hornmeer wordt uitgegaan van circa 40 woningen voor ouderen met een zorgvraag. Uitgaande van menging met ouderen die in mindere mate zorg nodig hebben, zijn in totaal circa 65 ouderenwoningen nodig. Daarbij gaat het om 30% sociale huurwoningen en 70% woningen in de vrije sector. Naast de seniorenwoningen behoort bouwen voor andere doelgroepen tot de mogelijkheden, uiteraard afhankelijk van de gewenste bebouwingsdichtheid. Randvoorwaarden voor een startnotitie zijn: • Meerlaagse woningbouw wordt niet uitgesloten. Een voorwaarde voor toekomstige woningbouw is dat het een dorpskarakter en een open gevelstructuur moet hebben en dat
de schaal van de bebouwing moet aansluiten bij de bestaande bebouwing in de omgeving. • een groenkwaliteit conform de huidige groenkwaliteit in Hornmeer; • handhaven van de wandelroute langs het water en de wandelroute van en naar de winkels aan de Beethovenlaan; • het woningbouwprogramma moet minimaal 30% sociale woningbouw bevatten; • zoveel mogelijk rekening houden met de wens om ongeveer 40 zorgwoningen in te passen; • de bebouwing moet financiële middelen opleveren om de renovatie van het Hornmeerpark en de herinrichting van het VVA-terrein te bekostigen. Tijd De locatie komt naar verwachting beschikbaar medio 2017. • besluitvorming raad startnotitie eind 2015; • marktconsultatie midden 2016; • besluitvorming raad bestemmingsplan midden 2017; • start bouwrijp maken midden 2018; • oplevering eerste woningen midden 2019.
Basisschool de Wegwijzer
Ontwikkelvisie Hornmeer | 21
Buurthuis en Het Rode Kruisgebouw aan de Roerdomplaan
• De communicatie over de woningbouwlocatie Roerdomplaan wordt opgestart met de startnotitie eind 2015. Samen met de ontwikkelaar zal vervolgens invulling worden gegeven aan burgerparticipatie en inspraak. Herhuisvesting Het is de bedoeling de diverse instellingen, die momenteel gehuisvest zijn in de gemeentelijke panden aan de Roerdomplaan, Meervalstraat, Jac. P. Thijsselaan, Baccarastraat, Parklaan en Raadhuisplein, te herhuisvesten. Om woningbouw op de locatie Roerdomplaan mogelijk te maken moet er alternatieve huisvesting worden geregeld voor onder andere de ondersteuning Poolse burgers (Grazina), biljartvereniging Aalsmeer, Marokkaanse gemeenschap, stichting Buurthuis Hornmeer, Rode Kruis en St. OTT. Dit traject wordt apart uitgewerkt. Met de direct betrokkenen wordt intensief overlegd.
22 | Concept-Ontwikkelvisie Hornmeer
Financiën/uitvoerbaarheid
5 Kosten niet hoger dan opbrengsten De verschillende deelprojecten in deze Ontwikkelvisie sluiten niet alleen ruimtelijk en inhoudelijk op elkaar aan, maar worden ook op financieel gebied in samenhang met elkaar ontwikkeld. Het financiële uitgangspunt daarbij is, dat de kosten niet hoger mogen zijn dan de opbrengsten. In deze Ontwikkelvisie gaan we in op de renovatie van het Hornmeerpark, de herinrichting van het VVA-terrein en de mogelijkheden voor woningbouw aan de Meervalstraat/Roerdomplaan en op het VVA-terrein. Op basis van de stedenbouwkundige verkenningen, aannames en uitgangspunten zijn globale inschattingen van de grondexploitatieopbrengsten gemaakt. Ook zijn de kosten voor de herinrichting van het VVA-terrein, de aanleg van de wandelpaden en de renovatie van het Hornmeerpark grofweg begroot. De kosten voor de invulling van het VVA-terrein zijn berekend op basis van renovatie van een groot deel van het bestaande groen en de aanleg van een verharde padenstructuur. De gemeente zal nog nader onderzoek verrichten naar ‘een minimale variant’, waarbij het verwilderen van het bestaande wedstrijdgras de basis vormt voor de groeninvulling en de wandelpaden minder worden uitgebreid. Dit geeft mogelijk financiële ruimte voor het realiseren van andere wensen.
Uiteraard zijn de opbrengsten afhankelijk van randvoorwaarden zoals het gewenste woningbouwprogramma, de plannen voor het groen, de bebouwingsdichtheid, de verkaveling en de manier waarop het project in de markt wordt gezet. Eventuele opbrengsten uit woningbouw op het VVA-terrein moeten via marktconsultatie blijken. Het resultaat van het gehele programma van de Ontwikkelvisie is op dit moment nihil. Dit betekent dat de kosten van de herinrichting van het Hornmeerpark, de basale herinrichting van het VVA-terrein en de aanleg van de wandelverbindingsroutes even hoog worden ingeschat als de potentiële opbrengsten van de woningbouwlocatie Meervalstraat/Roerdomplaan. Beide worden begroot in de orde van grootte van 2 tot 2,5 miljoen euro te liggen. Er is een kans dat meeropbrengsten worden gegenereerd. Maar het is ook mogelijk dat er sprake zal zijn van tegenvallende opbrengsten of extra kosten door hoge ambities voor de inrichting van het vrijkomende gebied. In dat geval moet het uitgavenprogramma neerwaarts worden bijgesteld. Het lijkt haalbaar om voor alle deelprojecten subsidie aan te vragen, bijvoorbeeld bij de Stichting Leefomgeving Schiphol. Vanzelfsprekend worden alle subsidiemogelijkheden in kaart gebracht en benut.
De entree van de Waterlelie wordt ook de ingang van de nieuwe sporthal
Concept-Ontwikkelvisie Hornmeer | 23
Colofon Samenstelling Gemeente Aalsmeer www.aalsmeer.nl Tekst Anja Geldermans Fotografie Arjen Vos Vormgeving Lab 35 | Aalsmeer.nu © oktober 2014, Gemeente Aalsmeer 24 | Concept-Ontwikkelvisie Hornmeer