Duizend kilometer nieuwe ICT kabel in aantocht

donderdag 21 oktober – nummer 21

Van A naar Beter op de elektronische snelweg

Iedereen klaar voor 22 november?

Intensive care ondergaat metamorfose

Richtlijnen ZiROP aangescherpt

‘Beperk jezelf niet en streef je ambities na’

Het ICT-netwerk is als een mammoettanker: als je het roer omgooit, verander je niet meteen van koers  ▶ pagina 2

Alle hens aan dek. Nog 32 dagen om ook de laatste details voor de NIAZaccreditatie op orde te krijgen  ▶ pagina 4

Meer bedden, ruimere kamers en verbetering van het comfort voor patiënten, bezoekers én medewerkers op de ICV ▶ pagina 7

Het Ziekenhuis Rampen Opvang Plan van VU medisch centrum is aangepast aan de veranderde landelijke richtlijn  ▶ pagina 8

Zoals zoveel MDL-pensionado’s, zet maag-, darm- en leverarts Elly Klinkenberg-Knol haar werk gewoon voort  ▶ pagina 9

Parkeergarages gesloten tijdens Gebouwenloop

Ademloos meekijken over de schouder van chirurgische teams

Foto Lizzy Kalisvaart

Tijdens de Gebouwenloop zullen de parkeergarages onder het ziekenhuis en de kliniek gesloten zijn. De garages maken namelijk deel uit van het parcours. Op 23 oktober is het daarom niet mogelijk voor auto’s om tussen 9.30 en 13.30 uur, de garages in- dan wel uit te rijden. Voor spoedsituaties kan gebruik worden gemaakt van het bordes voor het ziekenhuis. Verder kunnen medewerkers en bezoekers langs de openbare weg parkeren (dit is op zaterdag gratis), of in de garage onder het acta gebouw. Voor de zesde editie van de VUmc gebouwenloop hebben zich meer dan 800 enthousiaste lopers ingeschreven en daarmee is de maximale capaciteit bereikt. Het VUmc ms Centrum is dit jaar het goede doel. Alle deelnemers betalen 2 euro en velen hebben een extra bijdrage overgemaakt om onderzoek naar multiple sclerose te ondersteunen. Tijdens de gebouwenloop wordt de opbrengst symbolisch overhandigd aan Chris Polman,neuroloog en coördinator van het centrum.

Het gonsde van de tweets in de stampvolle Amstelzaal, toen om acht uur ’s ochtends vier chirurgische teams gelijktijdig met laparoscopische operaties startten. Tijdens de publieksdag ‘Kijken naar kijkoperaties’ waren bijna 1100 bezoekers getuige van twaalf operaties, waaronder het uitnemen van een nier voor een transplantatie, de verwijdering van een prostaat en een baarmoeder en het verhelpen van zweethanden met behulp van de operatierobot. Ze konden niet alleen meekijken, maar ook rechtstreeks vragen stellen aan chirurgen. De publieksdag op vrijdag 15 oktober bleek een grote hit. Niet alleen werd de Amstelzaal vier keer tot de nok gevuld, ook via internet volgden duizenden be-

langstellenden wat er zich in de ok’s van VUmc afspeelde. De animo om via twitter vragen te stellen was zo groot dat halverwege het programma VUmc de meest trendy topper was op twitter, dat wil zeggen dat VUmc het vaakst werd genoemd in de tweets (berichten op twitter). Deze kijkdag werd zo een bijzonder crossmediaal evenement. Na afloop van de sessie in de Amstelzaal konden bezoekers zelf een operatie ‘uitvoeren’ op een oefenpop en kon men kennismaken met andere laparoscopische technieken. Onder hen veel scholieren die zich oriënteren op een opleiding in de gezondheidszorg en studenten geneeskunde.

Duizend kilometer nieuwe ICT kabel in aantocht n Jeroen Kleijne

Achttienduizend aansluitpunten, duizend kilometer ICT kabel en ruim dertienduizend brand- en ontruimingscomponenten: VUmc wacht de komende vier jaar een complete vernieuwing van het ICT-netwerk en de installatie voor brandmelding en ontruiming. Iedereen zal overlast ondervinden van de werkzaamheden, maar het resultaat is de moeite waard: een modern én veilig netwerk. “De aanleiding is tweeledig”, vertelt programmamanager Floor van der Feltz. “In de eerste plaats voldoet de huidige installatie voor brandmelding en ontruiming niet meer aan de eisen die de brandweer eraan stelt. Daarnaast is het ict-netwerk van VUmc op dit moment niet voldoende toegerust voor de nieuwe mogelijkheden, zoals het gebruik van bewegende en hi-res beelden en voor de algehele toename van het gebruik van informatie- en communicatietechnologie. De twee noodzakelijke vernieuwingen hebben we samengebracht in het project brand_new. Als

in 2014 alles klaar is, hebben we niet alleen een veiliger gebouw, maar ook zeer moderne technische voorzieningen. Of het nou gaat om digitale televisie of opereren op afstand: het wordt straks allemaal mogelijk.”

Ingrijpend project De komende vier jaar wordt heel VUmc voorzien van nieuwe brandmeldings- en ontruimingsinstallaties en een compleet nieuw ict-netwerk. De werkzaamheden beginnen in januari 2011 en worden gefaseerd uitgevoerd, bouwdeel voor bouwdeel. Karel Stegenga, directeur facilitair bedrijf: “Het is een ingrijpend project. Overal waar we aan het werk gaan moeten bijvoorbeeld de plafonds eruit om de nieuwe kabels te leggen.” Van der Feltz: “We beginnen bewust met de stafdelingen in gebouw F omdat daar geen patiënten liggen. Juist in het begin hopen we te leren van eventuele fouten, zodat de werkzaamheden in volgende bouwdelen steeds soepeler verlopen.” Communicatie is een belangrijk onderdeel van brand_new. De projectorganisatie stemt met het ma-

nagement van de afdelingen die aan de beurt zijn ongeveer drie maanden van tevoren af hoe de werkzaamheden organisatorisch gezien het beste geregeld kunnen worden. Stegenga: “Voor het vrijmaken en opruimen van de kamers zullen de afdelingen zelf hun agenda’s moeten aanpassen, maar natuurlijk overleggen we

steeds met de direct betrokkenen over de volgorde en routing. De kabels voor de kamers leggen we in de gang vast klaar, zodat we de kamers zo min mogelijk belasten. De werkzaamheden brengen voor het personeel zeker overlast met zich mee, maar we proberen die tot een minimum te beperken.”

100 jaar Valeriuskliniek

Filmavond GGZ inGeest Ter gelegenheid van het eeuwfeest van de Valeriuskliniek organiseert ggz inGeest filmavonden van 2 tot en met 5 november. Op het programma staan ‘Angst’, ‘In de war’, ‘Het gelijk van mijn tante’ en ‘Familie’. De films en documentaires geven een bijzondere inkijk in het leven van mensen met psychiatrische problemen en de gevolgen daarvan voor familieleden en partners. De gratis filmvoorstellingen worden gedraaid in de stilteruimte van de Valeriuskliniek en toegelicht door

professionals en ervaringsdeskundigen. Het programma begint om 19.30 uur en de zaal gaat om 19.15 uur open. Aanmelden is verplicht en kan op [email protected]. Wie nieuwsgierig is naar de Valeriuskliniek is zaterdag 6 november ook van harte welkom op de publieksdag in het Amsterdams Lyceum. Naast rondleidingen door de Valeriuskliniek worden workshops gegeven en zijn er informatiebijeenkomsten over psychiatrische aandoeningen.

Divali-feest Na het spetterende Suikerfeest is er op 2 november aandacht voor het Hindoestaanse Divalifeest. Wouter van Ewijk, lid raad van bestuur, zal samen met een vertegenwoordiger van de Amsterdamse Hindoe­gemeenschap de middag openen. Hindoes vieren met Divali de komst van het goddelijke licht. Dit licht symboliseert de uiteindelijke overwinning van het goede in de samenleving maar ook in het innerlijk van de mens. Divali valt dit jaar op 5 november. In VUmc blikken medewerkers en patiënten, hindoe of niet, op 2 november vooruit met muziek, dans, klederdrachten, Divali-lichtjes, hapjes, een gebed en toespraken. De ingang van de manifestatie is op locatie 0C65 (in de foyer, bij de Amstelzaal). De inloop start vanaf 15.30 uur en van 16.00 tot 18.00 uur is er een doorlopend programma onder de titel ‘Wees verlicht van binnen en buiten’. Medewerkers en patiënten zijn van harte welkom om binnen te lopen en te genieten van muziek, ontmoeting en diverse gerechtjes die bij Divali horen.

Om aan de binnen- en buitenlandse vraag naar radioactieve tracers te voldoen heeft het radionuclidencentrum een nieuw productielaboratorium geopend. Deze zogenaamde radiofarmaca worden gebruikt voor pet-scanners, die onder andere tumoren zichtbaar maken.

Nieuw tracer-lab voor radionuclidencentrum

Stevige injectie voor PET-technologie

Met het nieuwe lab kan VUmc zowel de normale productie verhogen als nieuwe tracers ontwikkelen. Dankzij de hier aanwezige kennis over de moleculaire basis van kanker kunnen onderzoekers tracers ontwikkelen, die informatie geven over de groeisnelheid en agressiviteit van een tumor, de neiging tot uitzaaiing en de gevoeligheid van een tumor voor chemo- of radiotherapie. Tracers kunnen worden afgestemd op specifieke ziektebeelden en zelfs op individuele patiënten. Het nieuwe productielab voldoet aan alle eisen van het kwaliteitsborgingsprogramma ‘Good Manufacturing Practice’ (goede wijze van produceren, gmp). Begin november wordt het laboratorium geïnspecteerd door de Inspectie voor de Volksgezondheid, daarna wordt naar verwachting de bestaande vergunning uitgebreid met het nieuwe laboratorium. Als het nieuwe lab eind 2010 volledig operationeel is, is er geen capaciteitsgebrek meer. Kijk voor meer informatie op www.VUmc.nl/rnc

Rob Klok, hoofdanalist en GMP functionaris bij nucleaire geneeskunde en PET research, leidde op 5 oktober de gasten rond in het nieuwe productielaboratorium van het radionuclidencentrum

Van A naar Beter op de elektronische snelweg “Als een mammoettanker”, zegt Edwin Mentink, “zo moet je ons ICT-netwerk zien. De capaciteit is enorm, maar je kunt niet van koers veranderen door eventjes het roer om te gooien. Je moet dat met beleid aanpakken.” n Marianne Meijerink Edwin Mentink (40) is sinds mei manager beheer bij de dienst ict. Aan hem de taak om verbeteringen door te voeren die moeten leiden tot een betrouwbaar, veilig en stabiel systeem, ofwel, vanuit de medewerker gezien: een pc die het altijd doet. Mentink windt er geen doekjes om: dat kost tijd. En bovendien, en dat is misschien wel lastiger: gebruikers moeten ook

van Exchange 2010 voor de deur, een soort facelift van de mailomgeving en ilm (Identity Lifecylcle Management), een koppeling tussen de personeelsregistratie van VUmc en de netwerktoegang. Zulke vernieuwingen leveren enorm veel gebruiksgemak op, maar vergen een ingrijpende, tijdrovende voorbereiding. Het vraagt volgens Mentink een omslag in het denken te accepteren dat zulke ongemakken erbij horen. Mentink ziet het ‘managen van verwachtingen’ als een belangrijk onderdeel van zijn taak. En passant maakt hij een vergelijking met een ervaring in Roemenië. Als voorzitter van de Stichting Roemeense Kinderhulp, een door hem in 1990 opgerichte vrijwilligersorganisatie, bezocht hij een kinderhuis om te praten over een mogelijke vakantie

concessies doen. De nieuwe pc, de thin cliënt die in de loop van 2011 op de meeste bureaus komt te staan, is een werkpaard: degelijk en sterk loopwerk, maar zonder franje. “Een pc thuis is totaal iets anders dan een computer op de werkplek,” zegt Mentink. We hebben hier een kleine 400 servers, zo’n 300 programma’s en 6.000 gebruikers en bovendien hoge veiligheidseisen. Thuis is de computer een soort huishoudelijk apparaat geworden, waar je heel veel mee kunt, zonder veel risico, behalve misschien een virusinfectie. Hier ligt dat anders. Alle processen in systemen grijpen op elkaar in. Het is een complex geheel, waar je er samen verantwoordelijk voor bent. Dat betekent dat je je pc hier niet moet gebruiken als een huiscomputer.” Op dit moment staat de invoering

S

A

L

U

A

T

T

O

N

E

D

9e jaargang, nummer 21, 21 oktober 2010

Tracer is het tweewekelijkse medewerkersblad van VU medisch centrum. Oplage: 4.000. Tracer wordt gemaakt onder verantwoor­de­lijk­heid van de dienst communicatie. Eindredactie Monique Krinkels Redactie Caroline Arps, Dyske Beelen, Maartje van Boekel, Mariet Bolluijt, Bernie Hermes, Jeroen Klompenhouwer, Edith Krab, Marcel Licher, Marcia Sanderse, Jan Spee Redactieraad Henk Groenewegen, Lies Pelger, Tom Stoof, Riekie de Vet Redactie-adviesgroep Erik van Aalst, Lys Bouma, Ronald Gabel, Marcel van der Haagen, Peter de Haan, Kris Hemmink, Marga Jaspers, Inèz de Jonge, Willy Schuppert, Maybritt Stal, Esther van ’t Riet en Cora Visser Vaste bijdragen Rick Dros, Armand Girbes, Henriëtte van der Horst, Piet Hoogland

I



Redactiesecretariaat



dienst communicatie VUmc, kamer PK4x190 telefoon (020) 44 43 444, email: [email protected] Vormgeving De Ontwerperij, Amsterdam Druk RotoSmeets, Utrecht Abonnement De abonnementsprijs bedraagt voor exmedewerkers en andere geïnteresseerden 30,00 euro per jaar. Gepensioneerden betalen 20,00 euro per jaar. Opgave en vragen over abonnementen



Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Tel. 0251-313939, e-mail [email protected].

Volgende Tracer



D e volgende Tracer verschijnt op ­donderdag 4 november. Deadline voor kopij is 27 oktober om 12.00 uur.

2

P

A

R

I

S

in Nederland voor een groep kinderen. “Toen ik daar kwam had de directeur de lijst met namen al klaar en alles voorbereid. “Ze weten het, we hebben alles geregeld, wanneer gaan we?”, zei hij. Vanuit zijn perspectief was het een kwestie van in de bus stappen, terwijl het voor ons behoorlijk ingewikkeld was om het allemaal rond te krijgen. Maar als je dat goed doet bereik je ook meer. Zo ben ik hier ook permanent bezig de optimale balans te vinden tussen wensen en mogelijkheden. Het is zoiets als samen een huis verbouwen. Wij hebben de technische kennis, zorgen dat de draagmuren blijven staan, maar tegelijkertijd moeten we boven tafel krijgen wat de klant wil en nodig heeft en aangeven wat realistisch en haalbaar is. En tijdens de verbouwing moet de klant er

ongestoord kunnen blijven wonen!” Net zoals de kinderhuisdirecteur in Roemenië, wil men ook hier meteen boter bij de vis. Een bekend verschijnsel voor Mentink, die als ICTspecialist in uiteenlopende sectoren heeft gewerkt: in de luchtvaart, reisbranche, logistiek en de financiële wereld. “En hier is dat misschien nog wel sterker: medici willen mensen snel van hun kwalen afhelpen, dat is immers hun vak. Maar als je dat met ict doet krijg je een keten van ad hocoplossingen en uiteindelijk een gammel bouwwerk. Als er dan bij wijze van spreken lekkage ontstaat, moet je er maar achter zien te komen waar het gat zit. Je moet dus echt grondig vernieuwen. Met beleid én met verve, zeg ik altijd. Van A naar Beter, als die slogan niet al was bedacht, dan hadden wij hem uitgevonden.”

Sinds 1 september studeert VUmc-er Hester Velthuis aan het Hôpital de la Pitié-Salpêtrière in Parijs. In dit uit de zeventiende eeuw stammende psychiatrische ziekenhuis hebben vele bekende namen gewerkt of gestudeerd, onder wie George de la Tourette, Pierre Marie en Sigmund Freud. Het is lange tijd het Europese centrum geweest voor onderzoek naar hysterie en dissociatieve aandoeningen. In Tracer vertelt Hester over haar belevenissen in dit Franse ziekenhuis.

Verhuizen brengt altijd een hoop sores met zich mee. Veel hiervan kan natuurlijk gewoon geregeld worden, geen omkijken naar, gaat vanzelf. Maar op het psychologische effect van de hele overplaatsing heb je weinig invloed. Inmiddels woon ik al drieënhalve maand in Parijs en ben nu ongeveer een maand aan het werk bij La Salpêtrière. Het piepkleine Jan-Klaasen-en-Katrijn kantoortje, dat we met een psychiater, twee verpleegkundigen, drie stagiaires, drie studenten en de animateurs delen, heb ik inmiddels toegevoegd aan mijn ‘ports d’attache (thuishavens) à Paris’. En op de rest van de afdeling ben ik inmiddels ook als kind aan huis. Zo hebben mijn ochtenden hier een routine waar ik inmiddels aan gehecht ben. Aan het begin van de hal is al te horen bij wie de manie te kop op is komen zetten. Gezien het sleuteltekort, ben ik het, die telkens om negen uur ’s ochtends diegenen die liever nog even blijven liggen uit bed belt. Het duurt altijd even voordat een collega zich geroepen voelt hierop te reageren. Patiënte N. voelt zich eigenlijk áltijd geroepen. ‘Maman? C’est ma mère!’ hoor ik door de deur heen. ‘C’est ma mère!’ Er wordt gekrijst en geroepen, iedereen moet komen kijken, ja zeg die deur moet open! Ik voel me telkens weer bezwaard door de teleurstelling die het uiteindelijk openen van de deur met zich mee zal brengen. En ik ben telkens weer opgelucht dat, wanneer blijkt dat ik het ben, de kinderen toch weer enthousiast zijn. ‘Oh, c’est Hester!’ Ook leuk natuurlijk; ik luister namelijk altijd aandachtig naar de verhalen over de filmster die smoorverliefd is op patiënte M. en hoeveel auto’s D. gaat kopen omdat hij een beroemd dj wordt. Hoe gezellig en knus het ook is op de afdeling, voor iedereen brengt de verhuizing naar Salpêtrière ook sores met zich mee. En het is fantastisch om te zien hoe de kinderen (en ik) elkaar meenemen door zo’n periode van verandering van omgeving.

Tr a c e r 2 1 – 2 1 o k to b e r 20 10 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

In dialoog

Opvallend AANTR. WRKGVR. ZKT. VOLW. ARB. REL. MT. VIT. WRKNMR. BR.O.NR. 172010

‘We zijn samen verantwoordelijk’ Om een duurzame relatie tussen medewerkers en leidinggevende binnen VUmc te bevorderen, is als managementstijl voor dienend leiderschap gekozen. Voorwaarde hierbij is dat de dialoog tussen beide partijen optimaal verloopt. In de serie ‘In dialoog’ vertellen VUmc-ers hoe belangrijk het gesprek over duurzame inzetbaarheid is en hoe we dat kunnen verbeteren. In deze eerste aflevering Elmer Mulder, voorzitter van de raad van bestuur.

“Het kunnen voeren van een goede dialoog ligt ten grondslag aan de gewenste omgang tussen leidinggevenden en medewerkers, tussen opleiders en arts-assistenten,

tussen medewerkers onderling, en niet in de laatste plaats tussen medewerkers en patiënten. Het is daarom méér dan de moeite waard om hierin te investeren”, vindt Elmer Mulder. “Daarom starten we een campagne om iedereen bewust te maken van het belang van een dialoog, die bijdraagt aan een volwaardige arbeidsrelatie. In eerste instantie ligt de focus op het bevorderen van duurzame inzetbaarheid van medewerkers en alles wat daarbij komt kijken. Het kunnen voeren van een goede dialoog heeft echter ook positieve gevolgen voor bijvoorbeeld het bespreken en toepassen van de leefregels van VUmc, het gezamenlijk verbeteren van werkprocessen (LEAN), maar

Jubileum kinderafdeling feestelijk afgesloten

ook om dienend leiderschap in de praktijk te brengen.” Een dialoog komt per definitie van twee kanten. “Medewerkers moeten zich realiseren, dat dit een gedeelde verantwoordelijkheid van alle VUmc-ers is. We streven immers een gelijkwaardige, volwaardige arbeidsrelatie na. Dat betekent dat medewerkers zelf de leiding moeten nemen als het gaat om hun eigen functioneren, hun loopbaan en duurzame inzetbaarheid. Het is ieders eigen verantwoordelijkheid om in beweging te blijven als dingen niet naar wens gaan, om zorgen constructief uit te spreken, om te investeren in het eigen welbevinden en om kennis en kunde uit te breiden. Alleen in

dialoog kunnen dienend leider en persoonlijk leider elkaar vinden en maatwerkafspraken maken.” “We zien dat het karakter van de arbeidsrelatie verandert. Zo willen medewerkers graag meer invloed op wanneer en waar men werkt en wat men doet. Leidinggevenden en medewerkers moeten daarom met elkaar in dialoog om afspraken te maken, die zowel voor de organisatie als voor de medewerker goed zijn, met oog voor persoonlijke belangen en omstandigheden. Als dat goed gaat, draagt dat bij aan de duurzame inzetbaarheid van medewerkers. En daar heeft uiteindelijk iedereen baat bij.”

Als afsluiting va het 50-jarig jubileum van kindergeneeskunde was er op zaterdagavond, een symposium over 50 jaar kindergeneeskunde dat druk bezocht werd door veel oudgedienden, gevolgd door een spetterend feest voor alle medewerkers van de kinderkliniek in The Basket

!

Het Nationaal Actieprogramma Diabetes heeft 400.000 euro beschikbaar gesteld voor twee studies naar diabeteszorg. Frank Snoek, hoogleraar medische psychologie gaat bekijken hoe mensen met diabetes met sombere gevoelens het beste begeleid kunnen worden via het internet. Dit is een vervolg op de succesvolle online cursus Diabetergestemd.nl. Snoek hoopt dat de resultaten van dit onderzoek helpen bij het in de nabije toekomst opnemen en bekostigen van Diabetergestemd.nl als onderdeel van de reguliere diabeteszorg. Het tweede onderzoek is van Jeroen Lagerveld, onderzoeker bij huisartsgeneeskunde, en gaat over het stimuleren van gezond gedrag door de leefomgeving van mensen aan te passen. Hij wil weten hoe gemeentes hun beleid op een effectieve manier kunnen veranderen, zodat de bewoners meer gaan bewegen en gezonder gaan eten. Beide studies zullen worden uitgevoerd door het emgo Instituut en zullen anderhalf jaar duren.

Jolanda van der Velden, universitair hoofddocent bij de afdeling fysiologie van het Instituut voor Cardiovasculair Onderzoek heeft een vidi beurs van 800.000 euro gekregen voor haar onderzoek getiteld: ‘Sarcomeric dysfunction as a target for treatment in primary human cardiomyopathy’. De zogenaamde sarcomeereiwitten van de hartspier zorgen voor een goede pompfunctie van het hart. Fouten in het erfelijk materiaal van de hartspier veranderen deze sarcomeereiwitten en leiden tot hartfalen. Het vidi-onderzoek zal inzicht verschaffen in de (mal) adaptieve eiwitveranderingen tijdens de ontwikkeling van erfelijke hartziekten en daarmee aangrijpingspunten bieden voor therapie en preventie.

Tijdens het jubileum was er iedere dag op de kinderafdeling, de kinderpoli en in Kinderstad iets te beleven voor onze patiëntjes. Hoogtepunt was wel het bezoek van robot Odesso. Dana vindt het gesprek met Odesso heel spannend

Armand Girbes

Meer vrouwen in de regering Bij het bekendmaken van de samenstelling van de nieuwe regering kwamen er al snel bekende geluiden dat er te weinig vrouwen in de regering zaten. Welke argumenten aan deze geluiden ten grondslag liggen blijft meestal onduidelijk. Zelf heb ik het liefst dat de meest competente mensen op het juiste moment op de juiste plaats komen. Niemand die erover klaagt dat hele groepen competente mensen worden uitgesloten van deelname aan de regering, omdat ze geen lid zijn van een politieke partij en dan ook nog de ‘goede’ politieke partij. De keuzemogelijkheid van mensen is tamelijk beperkt omdat slechts een kleine minderheid van de Nederlandse bevolking lid is van een politieke partij. Meestal komen de klagers niet veel verder dan te zeggen dat de helft van de bevolking vrouw is en er daarom nu geen goede afspiegeling is

van de bevolking. Onzin natuurlijk. En bovendien, ik hou niet van discrimineren op grond van uiterlijke kenmerken. Nog sterker, het is zelfs verboden. Sekse is slechts één van de eigenschappen van een mens. En waarom zou deze eigenschap zo allesbepalend moeten zijn? Gaan we bij de selectie van leden van de regering er ook op letten of ze bruine ogen hebben? Of ze homoseksueel zijn? Tot welk ras ze behoren? Of ze verslaafd zijn aan bijvoorbeeld roken? Waar komt de archaïsche gedachte eigenlijk vandaan dat we op grond van geslacht onze leiders moeten kiezen? Voor het kiezen van mijn levenspartner heb ik wel gelet op het geslacht, ik geef het toe. Onze lieve heer heeft mij nou eenmaal zo geprogrammeerd dat ik wat dat betreft een eenduidige voorkeur heb voor vrouwen en zij was bovendien de enige die mij

Tr a c e r 2 1 – 2 1 o k to b e r 20 10 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

verdroeg. Maar wat betreft de vele vrouwelijke bazen die ik heb gehad, heb ik er eigenlijk nooit op gelet dat ze vrouw waren. Sommigen van hen zijn zelfs een rolmodel voor me geweest als dokter, wetenschapper en docent. Nu ik er over terug denk, was ook mijn vroegere leraar wiskunde, die homoseksueel was, een rolmodel voor me. Maar ik zag hem niet primair als homoseksueel maar als leraar, begrijpt u? Al die mensen die zo protesteren tegen het feit dat er te weinig vrouwen in de regering zitten, zouden beter kunnen protesteren tegen het feit dat er voorbij gegaan is aan zoveel talenten in onze samenleving die heel erg goed het regeringsbeleid kunnen uitvoeren maar toevallig geen lid zijn van een of hun politieke partij. Zelf vond ik met name de heren wel een beetje oud, behalve de premier en minister van financiën. Maar discrimineren op grond van leeftijd mag natuurlijk ook niet, dus ik moet dat niet zeggen. Armand Girbes is hoogleraar intensive care

Epidemioloog Jenny van der Steen, van het emgo Instituut, heeft een vidi-beurs van 800.000 euro ontvangen voor haar onderzoek naar het lijden en leven met een longontsteking en dementie. Longontsteking veroorzaakt veel lijden en vaak de dood bij mensen met dementie. Familie en artsen kiezen wat de beste behandeling lijkt, zoals met of zonder antibiotica of morfine. Van der Steen wil vaststellen of de behandelingen lijden verminderen en de overleving beïnvloeden. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (nwo) stelt vidi-subsidies beschikbaar aan onderzoekers met vernieuwende ideeën, om ze in staat te stellen een eigen onderzoekslijn te ontwikkelen.

Joop de Jong, hoogleraar culturele en internationale psychiatrie, heeft de Sinbad onderscheiding ontvangen van het Nederlands Instituut van Psychologen, nip. De vereniging reikte deze onderscheiding voor de vierde maal uit aan een collega die zich bij uitstek heeft onderscheiden door baanbrekend werk, zowel praktisch als wetenschappelijk, op het gebied van interculturalisatie.

! 3

33 … 32 … 31

Op weg naar de beste patiëntenzorg

Iedereen klaar voor 22 november?

‘Het tijdig herkennen van de geriatrische patiënt gaat heel VUmc aan’ n Ellen Kleverlaan

In de week van 22 november

In deze 21e aflevering van de serie over de niaz-accreditatie vertelt internist-geriater Oscar de Vries over hun voorbereiding op de audit in november. “Bij een geriatrische patiënt is de geïntegreerde behandeling nog altijd niet vanzelfsprekend.”

komen vertegenwoordigers van NIAZ naar VU medisch centrum om te toetsen of aan alle voorwaarden van

“De geriatrische patiënt krijgt extra aandacht van het niaz in november. De geriatrie is een relatief jonge discipline. Pas de laatste 25 tot 30 jaar is er aandacht voor de integrale benadering van de geriatrische patiënt in het ziekenhuis. En serieuze academische belangstelling is er pas een jaar of tien. Dat is waarschijnlijk de reden waarom er nu vanuit niaz extra aandacht is voor de geriatrische patiënt. Een definitie van geriatrische patiënt? De biologisch oude patiënt met meerdere aandoeningen, die voor functieverlies zorgen. We hanteren geen leeftijdsgrens, het kan ook gaan om iemand van 60. Bij tweederde van de patiënten is

accreditatie is voldaan. Voor het zover is moet er nog heel veel werk worden verzet om van VUmc een organisatie te maken, waar alles continu gericht is op het verbeteren van de zorg. Iedereen, van schoonmaak tot raad van bestuur, krijgt met de NIAZaccreditatie te maken. Nog 32 dagen om ook de laatste details op orde te krijgen.

Medische apparatuur blijft niet buiten schot

Illustratie: Rick Dros

sprake van geheugenverlies of verlies van andere cognitieve functies. vms Zorg heeft vier aandachtsgebieden gedefinieerd die leiden tot func-

Het NIAZ accreditatieteam zal ook het ketenproces van medische apparatuur onder de loep nemen. Vanaf het bepalen van de behoefte aan een nieuw medisch apparaat, de investering ervan tot aan het buiten bedrijf stellen en het afvoeren valt medische apparatuur onder het NIAZ-regime

tieverlies bij geriatrische patiënten. Dat zijn delirium (verwardheid), vallen, fysieke beperkingen en ondervoeding. Het zijn de vier gebie-

Piet ter Wee

‘Waar marktwerking zijn intrede doet, is kwaliteitsnorm noodzakelijk’ n Ellen Kleverlaan

Op de afdeling nefrologie is iets bijzonders aan de hand waar het om accrediteren gaat. Internist-nefroloog en medisch afdelingshoofd Piet ter Wee vindt dat het in het spreken over kwaliteit het allemaal wel wat minder defensief mag. “Gecontroleerd worden op kwaliteit is geen bedreiging, maar een positieve ontwikkeling.” Foto Mark van den Brink

De dialyse is een behandeling die al sinds een jaar of tien op kwaliteit wordt getoetst en formeel gecertificeerd wordt. In die jaren deed marktwerking zijn intrede en werd de dialysebehandeling door de politiek vrijgegeven aan de vrije markt van

Ter vergelijking n Van de in totaal 94 Nederlandse ziekenhuizen zijn er 59 geaccrediteerd. n De overgrote meerderheid, 41 ziekenhuizen, heeft de accreditatie het afgelopen jaar voor het eerst ontvangen n In België is tot dusver slechts één ziekenhuis geaccrediteerd n De helft van de universitair medische centra heeft een niaz-accreditatie n Drie umc’s bereiden zich voor op een ander certificeringssysteem n Academisch Medisch Centrum: Bereidt zich voor op accreditatie van Joint Commission International (jci). Accreditatie verwacht in 2012 n Academisch Ziekenhuis Maastricht: derde niaz-accreditatie n Erasmus mc Rotterdam: eerste niaz-accreditatie n Leids Universitair Medisch Centrum: derde niaz-accreditatie n umc Groningen: Werkt naar umc brede iso-certificering n umc St. Radboud Nijmegen: tweede niaz-accreditatie n umc Utrecht: Bereidt zich voor op accreditatie van Joint Commission International (jci). Accreditatie verwacht in 2013 4

vraag en aanbod. Met andere woorden: andere partijen dan de reguliere collectief-gefinancierde medische instellingen mochten de dienst gaan uitvoeren. Ter Wee: “Een aantal partijen heeft de handen ineen geslagen om een kwaliteitsnorm in te stellen. hkz en niaz traden toen nog samen op, inmiddels is 90 procent van de langer bestaande dialyseafdelingen hkz-gecertificeerd en een drietal afdelingen zijn niaz-geaccrediteerd. Waar het om gaat, is dat een aanbieder van medische behandelingen aan een minimale norm moet voldoen om zo de medische standaard te kunnen waarborgen. Waar marktwerking zijn

Marga van Sloten

‘Het is een aanjager van denken in processen’ n Ellen Kleverlaan

GGZ inGeest, de partner van VUmc, is nu voor de vierde keer door een auditteam bezocht. In 2007 gebeurde dat voor het eerst en verkregen zij het hkz-certificaat. Ieder jaar komt de externe auditor langs en eens per twee jaar wordt het certificaat vernieuwd na een uitgebreide hercertificeringsaudit. Marga van Slooten, directeur algemene zaken van het circuit poliklinische psychiatrie over het nut van certificeren. Vlak voor dit interview heeft Marga van Slooten het gesprek met de auditoren gehad. “Als je mij vraagt naar het nut van certificeren of accrediteren, dan zeg ik volmondig ja. Voor ggz inGeest is het een aanjager van denken in processen en denken over kwaliteit geweest. Wij zijn begonnen met het beschrijven van onze zorgprocessen. Die zijn vervolgens naast het hkz-certificatieschema gelegd. We hebben eerst verschillende interne audits gehad en daarna

Tr a c e r 2 1 – 2 1 o k to b e r 20 10 – N I A Z - a c c r e d i t a t i e

den waarop wij protocollen hebben geïmplementeerd. Daarnaast is er vanuit geriatrie één zorgpad: voor de acute geriatrische patiënt. Laat ik een voorbeeld geven: een patiënt met collumfractuur doorloopt dat zorgpad goed zolang diegene voorspoedig herstelt. Als het mis gaat en zich een ander probleem voordoet, betekent dat een stok in het wiel van dat zorgpad. Dat moet opgevangen worden door het zorgpad acute geriatrische patiënt. Onze belangrijkste uitdaging ligt wellicht in iets dat heel VUmc aan gaat: het tijdig herkennen van de geriatrische patiënt. In de zorgpadgroep zitten dan ook vertegenwoordigers van verschillende disciplines. De groep moet kunnen werken met een breed mandaat. Er zijn onder meer vragen geformuleerd die in de algemene verpleegkundige anamnese moeten worden opgenomen. Voor de geriatrische patiënt is clusteroverstijgend bezig zijn een voorwaarde.”

het proces van externe audits. De hkz-auditoren praten daarvoor met de raad van bestuur, directeuren, managers en medewerkers.”

Vanzelfsprekendheid Twee jaar geleden verkreeg ggz inGeest het hkz-certificaat. Enkele verbeterpunten die toen naar voren kwamen: “We leerden niet systematisch van incidenten en klachten in de patiëntenzorg. We hadden ook de behandelevaluatiecyclus niet op orde. We maakten met de patiënt een behandelplan en dat voerden we uit. Maar het op gezette tijden evalueren en bijstellen en dat ook weer vastleggen, was geen vanzelfsprekendheid.” Van Slooten ziet dat de organisatie dat nu beter op orde heeft. “We hebben allerlei slagen gemaakt, het was in de hele organisatie een groot speerpunt.” Controle op controle De wereld staat niet stil en Van

Slooten kan zich voorstellen dat deze audit opnieuw nuttige verbeterpunten oplevert. “Wellicht behoeft het beleid betreffende het patiëntveiligheidssysteem nadere aanscherping. Er is in de branche veel aandacht voor het treffen van preventieve maatregelen, zodat de patiënt minder kwetsbaar is.” Ondanks dat de certificering en regelmatige auditering veel goeds brengt, is een waarschuwing wel op zijn plaats. Van Slooten: “Bij het toetsen van kwaliteitsnormen bestaat het gevaar van bureaucratisering. Van vastleggen om het vastleggen en controle op controle. Nadat we de processen hadden beschreven, zijn in 2009 twee ggz-instellingen gefuseerd tot ggz inGeest. Toen moesten ook nog eens alle informatiestromen op elkaar worden afgestemd. Het is belangrijk om altijd het doel voor ogen te houden, namelijk het verbeteren van de kwaliteit van zorg.”

intrede doet, is het noodzakelijk zo’n kwaliteitsnorm te stellen.”

Groot voordeel Voor dialyse heeft nefrologie de hkz-certificering. De niaz-accreditatie hoeft voor die behandeling niet nog eens behaald te worden. Ervaring met het werken aan kwaliteitsnormen en met auditen, had de afdeling dus al. Een voordeel, nu de hele afdeling voor de uitdaging staat om getoetst te worden op het stellen van en werken naar kwaliteitsnormen. Ter Wee had sowieso al de nodige ervaring met auditen en met het toetsen van kwaliteitsnormen. Onder meer als voorzitter van de federatie van nefrologen en binnen VUmc neemt hij deel aan de auditcommissie. Zo’n 50 procent van zijn werktijd besteedt hij nog altijd klinisch. Gaat Ter Wee door zijn ervaring met kwaliteitsnormen nu anders om met de niaz-normen in de klinische praktijk? Lachend: “Eerlijk gezegd denk ik dat verpleegkundigen over het algemeen verder zijn in hun bewustzijn over kwaliteitsdenken, dan dat specialisten dat zijn. Wij komen ermee in aanraking door de melding van incidenten (mip) en natuurlijk door de zorgpaden. Die dragen enorm bij aan kwaliteit. Waarbij het instellen ervan slechts een stap is, het belangrijkste is ernaar werken en dat ook toetsen.” Het valt Ter Wee op dat de naderende audit mensen in het defensief doet kruipen. “Mensen bekruipt het gevoel dat ze iets fout doen, omdat ze beoordeeld gaan worden. Het is echter een manier om te leren waar het beter kan.” Een voorbeeldje uit de eigen praktijk? “Iedere twee jaar moet iedereen de reanimatiecursus doen. Dat hadden we bij ons laten versloffen.”

Vacatures VUmc

Verpleegkundigen/Verzorgenden

Alle vacatures zijn te lezen op intranet onder ‘P&O’, klik op: ‘interne vacatures en werving’ en daarna op, ‘interne vacatures’. Ons adres is: Werving & selectie, polikliniek 7Z 163.

Vacatures van 5 oktober tot 11 oktober. Uiterlijke reactiedatum zie intranet. Staf/Management Subsidieadviseur wetenschappelijk onderzoek D6.2010.00058 Help jij mee de slagingskansen van het binnenhalen van onderzoeksopdrachten te vergroten? Afdeling/dienst expertisecentrum onderzoek VU-VUmc, Divisie VI Datamanager/methodoloog longtudinale (cohort) studies D6.2010.00076 Ondersteun jij de verzameling, verwerking, beheer en documentatie van longitudinale onderzoeksgegevens? Afdeling/dienst epidemiologie & biostatistiek, Divisie VI

Ambtelijk secretaris METc D6.2010.00077 Ondersteun jij de METc in al haar facetten van een toetsing? Afdeling/dienst medisch ethische toetsingscommissie VUmc (METc VUmc), Divisie VI Verpleegkundigen/Verzorgenden Vervolgopleiding tot kinderverpleegkundige D3.2010.00087 Wil jij worden opgeleid tot kinderverpleegkundige? Afdeling/dienst kinderkliniek, Divisie III Wetenschappelijk onderzoek/onderwijs Onderzoeksassistent transfers en casemanagement D6.2010.00082 Zorg jij voor de praktische organisatie van de gegevensverzameling van dit project? Afdeling/dienst EMGO+ / sociale geneeskunde, Divisie VI

Onderzoeker in opleiding- vitamine D en de preventie van fracturen D6.2010.00080 Promoveer jij op het onderzoek van de rol van vitamine D op de preventie van vallen, fracturen, metabole stoornissen en depressie? Afdeling/dienst EMGO / LASA, Divisie VI

Medisch administratief medewerker medische microbiologie en infectiepreventie D5.2010.00105 Werken in het administratieve hart van de afdeling medische microbiologie en infectiepreventie Afdeling/dienst medische microbiologie en infectieziekten, Divisie V

Administratief/secretarieel

Secretaresse METc D6.2010.00078 Ondersteun jij op administratief gebied onze toetsingscommissie? Afdeling/dienst medisch etische toetsingscommissie (METc), Divisie VI

Medewerker medische administratie D1.2010.00065 Hou je van omgaan met mensen, ben je oplossingsgericht én flexibel dan ben jij de collega die wij zoeken! Afdeling/dienst polikliniek hematologie, Divisie I Medewerker medische administratie D3.2010.00086 Een complexe medische administratie is voor jou een uitdaging! Afdeling/dienst polikliniek klinische genetica, Divisie III

Indoor beach volleybal toernooi laatste mogelijkheid Op zaterdag 13 november 2010 zal er in The Beach in Aalsmeer weer het jaarlijkse Indoor Volleybal toernooi gehouden worden. Er kunnen aan dit spektakel totaal 16 teams meedoen, dus meld je snel aan met een team. Zorg ook voor een ludieke naam voor je team en de outfit mag ook wel spectaculair worden! Het toernooi start om 13.00 uur en zal tot 16.00 uur duren. Introducées zijn altijd welkom in uw team! Tijdens de wedstrijden krijgt u een hapje aangeboden. Na de wedstrijden staat er een drankje voor u klaar en zal de prijsuitreiking worden gehouden. Daarna heb ik nog een heerlijk uitgebreid satébuffet voor u klaar laten zetten. Dit

spektakel kost voor u slechts € 17,50- p/p. Sluitingsdatum inschrijving 22 oktober 2010. Opgeven bij de Tip van Boots of via www.tipvanboots.nl. Sinterklaasfeest Op zaterdag 27 november 2010 zal het gezellige en leuke Sinterklaasfeest weer georganiseerd worden voor de kinderen van de medewerkers van VUmc, GGZ inGeest en VU. Dit keer zal Sinterklaas worden ontvangen in de ZH -1 hal (Tip van Boots). Dit Sinterklaasfeest zal geheel ondersteund worden door gezellige en feestelijke Sinterklaasmuziek. En we hebben natuurlijk ook weer een leuke verrassing voor de kleintjes! De aanvang van het leuke kinderfeest zal om 11.00 uur zijn en tot ongeveer 12.30 uur duren. Het is natuurlijk

Vervolgopleiding tot CCU verpleegkundige D4.2010.00123 Wil jij je verder ontwikkelen tot CCU verpleegkundige? Afdeling: CCU/EHH, Divisie IV

Vacatures van 11 oktober tot 18 oktober. Uiterlijke reactiedatum zie intranet.

Verpleegkundige chirurgie D4.2010.00124 Leuke baan zoekt enthousiaste verpleegkundige! Afdeling: VHON, Divisie IV

Artsen/specialisten

Wetenschappelijk onderzoek/onderwijs

Arts-assistent in opleiding tot neuroloog D2.2010.00093 Wij zijn op zoek naar een enthousiaste jonge arts met een gebleken belangstelling voor de neurologie. Afdeling: neurologie, Divisie II

Onderzoeker in opleiding op de afdeling pathologie D5.2010.00107 ot doel de biologische en klinische relevantie van de genomicsprofielen te onderzoeken en biomarkers te ontwikkelen Afdeling: pathologie, Divisie V

zijn natuurlijk welkom! Geef u snel op want vol = vol

Maak je eigen zilveren sieraad! Op zaterdag 6 november worden er speciaal voor de medewerkers van VU/VUmc en GGZ inGeest workshops georganiseerd onder begeleiding van edelsmid Mirjam Zonneveld van Sunshine Art. Tijdens de workshop maak je een hanger o.i.d. van echt zilverdraad en glaskralen of parels naar keuze. Er zijn 2 workshops gepland: om 11.00 uur en om 14.00 uur en duren ieder 1,5 uur. De prijs voor de workshop bedraagt voor u slechts € 25,= p.p en dat is inclusief materiaal, koffie/thee en iets lekkers. Meldt u snel aan voor 23 oktober, want vol = vol!

Bureaumanager D6.2010.00079 Afdeling/dienst amstel academie, IOO, Divisie VI

Personeelsactiviteiten Informatie over activiteiten ‘Tip van Boots’, ruimte –1 A 14.2, tst. 43799, website: www.tipvanboots.nl. U kunt de Tip van Boots ook bezoeken op de intranet homepage/direct naar/Tip van Boots.

Genetisch consulent D3.2010.00088 Jij wilt jou patiënten goed adviseren over erfelijkheid! Afdeling: polikliniek klinische genetica, Divisie III

ook mogelijk om een introducée-kind mee te nemen: een vriendje, vriendinnetje, nichtje, neefje, buurmeisje of buurjongen. Dus ik zou zeggen: kom ouders, het is weer tijd voor ‘n gezellig feest met/voor de kleintjes! U dient een kado van ± € 15,- aan te leveren bij de Tip van Boots (voorzien van een sticker met naam van uw kind) wat dan wordt gegeven uit handen van Sinterklaas zelf. U mag per kind één ouder gratis meenemen, de eventuele andere volwassenen mogen voor € 2,50 extra meekomen! Opgeven kan per e-mail : em.boots@ VUmc.nl. Sluitingsdatum voor opgeven: 1 november 2010 bij de Tip van Boots. Twee prachtig dagreizen kerstmarkten De Tip van Boots organiseert in samenwerking met Bakker Travel een dagbusreisje op zaterdag 11 december 2010 naar Maastricht en op 18 december 2010 een dagbusreis naar Dusseldorf (Duitsland). Bij voldoende deelname (40) wordt u om 8.00 uur ‘s morgens voor VUmc opgepikt door de luxe touringcar van Bakker Travel. U wordt ‘s avonds rond 20.00 uur weer netjes bij VUmc afgezet. Wilt u gezellig met deze leuke kerstmarktdagreis mee? Geef u dan per e-mail op via [email protected]! De kosten bedragen slechts € 25,00 euro per persoon, introducés

Unieke uitverkoop sportkleding van H2O Op dit moment heeft de Tip van Boots een grootse uitverkoop van prachtige sportkleding van H2O voor weggeefprijzen: Rokjes, shirts, joggingbroeken, tennisbroeken lang en kort; Polo’s, jasjes, fleece truien, pullovers en nog veel meer. Kom nu zelf even langs en kijk of er iets voor u bij zit, anders krijgt u er zeker spijt van. Ik zie u graag binnenkort bij de Tip van Boots! Afdelingshoofden opgelet: De kerstcatalogi zijn weer binnen De feestdagen naderen en de Tip van Boots is er weer klaar voor om voor u weer mooie kerstartikelen te bestellen. U kunt kiezen uit geheel nieuwe catalogi met mooie kerstgeschenken. Ook is er een nieuwe catalogus met prachtige mooie kerstpakketten in diversen prijzen met een prachtige assortiment. En alles kan weer via de kostenplaats besteld worden. Dus ik doe het werk voor u. Wees er snel bij dan heeft u nog keuze genoeg.

Nu met 20% korting naar Holiday on Ice Speciaal voor VUmc medewerkers in de zorg hebben wij een standaard korting van 20% op de reguliere ticketprijs (m.u.v. VIP Seats). Reserveren kan via 0900-3003000 (45cpm), onder vermelding van de actiecode: “Werken in de zorg” en dan wordt de korting van 20% verrekend op de reguliere ticketprijs. Voor kinderen tot en met 12 jaar hanteren wij een standaard korting van 50% op de reguliere ticketprijs, deze kan ook geboekt worden door u. Zie voor meer info www.tipvanboots.nl, ga naar de link en bestel direct.

Oproepen & advertenties Medewerkers en vrijwilligers van VUmc kunnen gratis een advertentie plaatsen. Niet meer dan 25 woorden en voorzien van achternaam en toestelnummer. Prijzen niet hoger dan 2250 euro. Aanleveren via [email protected]

Feestelijke opening van de prikpoli Vrijdag 29 oktober is de feestelijke opening van de verbouwde receptie P (prikpoli) van de afdeling Klinische Chemie. Vanaf 16.30 uur bent u welkom voor een hapje en drankje. Adoptieproject ziekenhuis Ghana facilitair bedrijf/ unit logistiek Op 11 november arriveert een container met overtollige goederen uit VUmc in Ghana. Dankzij deze goederen kan het ziekenhuis zijn functie als regionaal ziekenhuis uitbreiden. Twee projectmedewerkers zijn ter plaatse om de afhandeling goed te laten verlopen. Wil je hun belevenissen volgen, ga dan naar www.adoptieprojectghana. blogspot.com Advanced course ‘Suffering death and palliative care’ 2011 Van 1-4 februari 2011 wordt voor de 13e keer de Advanced European Bioethics Course ‘Suffering, death and palliative care’ georganiseerd. De cursus wordt georganiseerd aan het UMC St Radboud Nijmegen door IQ healthcare, sectie Ethiek, Filosofie en Geschiedenis van de Geneeskunde.

In lezingen en discussiegroepen zullen de volgende onderwerpen aan de orde komen: dood, lijden en palliatieve zorg; autonomie en afhankelijkheid; palliatieve sedatie en euthanasie; spiritualiteit en palliatieve zorg; kwaliteit van leven en een goede dood; wetenschappelijk onderzoek in palliatieve zorg. Deelnemers aan de cursus voegen zich bij internationale studenten die de eenjarige Erasmus Mundus Master of Bioethics opleiding volgen. De key-note lecture: Caring as Life is Ending, wordt gegeven door William E. Stempsey SJ, MD, PhD, verbonden aan het Department of Philosophy, College of the Holy Cross, Worcester, Massachusetts. Andere docenten zullen, o.a. zijn: Kris Vissers, professor in de palliatieve zorg in Nijmegen; Dick Willems, professor medische ethiek in Amsterdam; Evert van Leeuwen, professor medische ethiek in Nijmegen; Wim Dekkers, UHD filosofie van de geneeskunde in Nijmegen; Gerrit Kimsma, huisarts en filosoof in Amsterdam en Carlo Leget,  UHD zorgethiek in Tilburg. Locatie: Universitair Medisch Centrum St. Radboud Nijmegen. Taal: Engels. Prijs:

Tr a c e r 2 1 – 2 1 o k to b e r 20 10 – S e r v i c e p a g i n a

€ 525 bij aanmelding vóór 1 december 2010, daarna € 550. Voor meer informatie: Simone Naber: [email protected]. Tel: 0243613359/024-3615320. Lezing over malaria Op dinsdag 2 november geeft Bart Knols een lezing over De Mug. In zijn boek Mug duikt Bart Knols in de fascinerende wereld van deze bloedzuigers. Hoe hebben muggen het verloop van de wereldgeschiedenis bepaald? Welke rol spelen muggen bij ziekteoverdracht? En op welke manieren zoekt de wetenschap naar nieuwe bestrijdingsmethoden? Programma 16.00 uur Inloop met gratis koffie & thee 16.30 uur Lezing door Bart Knols 17.15 uur Een onderzoeker van KIT Biomedical Research vertelt over malaria-onderzoek bij het KIT 17.30 uur Einde programma Bart Knols is medisch entomoloog en specialist op het gebied van muggen en infectieziekten. Hij is verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, is gasthoogleraar aan de Universiteit van Witwatersrand in Zuid-Afrika en directeur van K&S Consulting. In 2007 ontving hij voor zijn baanbrekend onderzoek de Eijkmanmedaille, de hoogste onderscheiding in Nederland op het gebied van de tropische geneeskunde en internationale gezondheidszorg.

“To Err is Human, toch?” Symposium patiëntveiligheid Vrijdag 12 november 2010 Dagvoorzitter: Rein Willems (voormalig president-directeur Shell en lid RvT VUmc) Leren over veiligheid Waar mensen werken worden fouten gemaakt, en het is belangrijk hiervan te leren. Hoe leert de luchtvaart van gemaakte fouten? Hoe leren piloten hier mee om te gaan? Wat is de beste manier om hier in medisch perspectief mee om te gaan? Een veilige omgeving om te leren over veiligheid die erg in opkomst is, is simulatie. Wat zijn hier de laatste ontwikkelingen? Sprekers: Dhr. P. Jongbloed (KLM), Dr. W. Eppich (USA) en Dr. R. Krage (VUmc)

Perspectieven op het maken van fouten en leren daarvan Wat maak je als hulpverlener mee wanneer er iets fout gaat? Hoe ga je daar mee om en wat leer je er van? Wat maak je mee als patiënt of als naaste en waar kun je terecht? Daarnaast de rol van de toezichthouder in de zorg: de inspectie. Hoe kijken zij aan tegen het maken van fouten en het leren daarvan? Welke ruimte geef je de professional of de zorginstelling? Sprekers: een dokter, Dhr. E. Dijkstra (partner van patiënte), Dhr. J. Vesseur (IGZ)

Workshops (u heeft de keuze uit twee workshops) Communicatie: Wat is effectieve communicatie en hoe pas je dat toe? Simulatie: Neem een kijkje in de simulator en zie hoe risicovolle situaties worden geoefend (L. Garmers) Patiënt: Leer van de ervaringen van (de naaste van) een patiënt (E. Dijkstra en B. Geerdes) Veiligheidscultuur: Leer hoe je kunt werken aan een betere cultuur (C. Wagner) Human factors: Leer hoe de omgeving handelingen beïnvloedt en hoe u fouten kunt voorkomen (L. Zwaan) Debriefing and feedback: Hoe bespreek je gebeurtenissen die beter hadden gekund? (W. Eppich, engelstalig) VU Medisch Centrum Amsterdam 90 euro, inclusief lunch en drankjes Verpleegkundigen en studenten betalen 50 euro Accreditatie: Accreditatie is aangevraagd.

Plaats: Kosten:

Aanmelden: Aanmelden kan door een mail te sturen naar [email protected] ond er vermelding van uw naam, functie, contactgegevens en uw 1e, 2e en 3e keus voor de workshops. De inschrijving verloopt op de volgorde van binnenkomstinschrijfgeld, hetzelfde geldt voor de indeling bij de workshops. Met vragen of opmerkingen kunt u altijd mailen naar [email protected] . Informatie nalezen kan op: www.vumc.nl Agenda November “Symposium: Patiëntveiligheid”.

Ontdek de fascinerende wereld van deze bloedzuigers. Schrijf je in via [email protected]

5

Menu Informatie over het menu vindt u ook op de startpagina van intranet

De Boelelaan 1109 1081 HV Amsterdam (020) Bedrijfsopleidingen F. Broekhof  (020) Bij- en nascholingen F. Broekhof (020) Verpleegkundige vervolgopleidingen K. Jonker  (020) Paramedische opleidingen M. van Oostrom (020) www.amstelacademie.nl

donderdag 21 oktober klapstuk, vegetarische worst, jus + vegetarische jus, hutspot, vegetarische hutspot, gebonden kippensoep, heldere aspergesoep, vegetarische gebonden crème soep, vegetarische heldere aspergesoep

De Amstel Academie biedt inspirerende trainingen en workshops aan, die u ondersteunen bij het optimaal benutten van uw kwaliteiten. Weet u nog niet welke training u wilt volgen? Kijk snel hieronder en schrijf nu in!

vrijdag 22 oktober kipfilet, kerriesaus + jus, tuinbonen, gekookte aardappelen, gebonden pindasoep, heldere Chinese kippensoep, vegetarische gebonden pindasoep, vegetarische heldere Chinese soep

Het aanbod Bij- en nascholingen najaar 2010-voorjaar 2011 van de Amstel Academie staat op internet. www.amstelacademie.nl link Bij- en nascholingen en/of VUmc aanbod.

zaterdag 23 oktober varkensfricandeau, omelet tomaat-kaas, jus + vegetarische jus, bloemkool, gekookte aardappelen, gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, vegetarische gebonden aspergesoep, vegetarische heldere groentesoep zondag 24 oktober kotelet Suisse, groente­ strüdel, bieslooksaus + jus, broccoli, frituur aardappel, gebonden kip-kerriesoep, heldere tomaatvermicellisoep, vegetarische gebonden kerriesoep, vegetarische heldere tomaatvermicellisoep maandag 25 oktober Hollandse hachée, vegetarische hachée, rodekool met appeltjes, aardappelpuree, gebonden champignonsoep, heldere Madrileense soep, gebonden vegetarische champignonsoep, heldere vegetarische Madrileense soep dinsdag 26 oktober ajam bali, sajorboontjes, witte rijst, gebonden Franse uiensoep, heldere aspergesoep, gebonden vegetarische Franse uiensoep, heldere vegetarische aspergesoep woensdag 27 oktober kipsaté, omelet naturel, satésaus, nasi, vegetarische nasi, atjar + kroepoek, gebonden tomatensoep, heldere Chinese kippensoep, gebonden vegetarische tomatensoep, heldere vegetarische Chinese soep dondag 28 oktober gegratineerde zuurkoolschotel met spek, vegetarische gegratineerde zuurkoolschotel, tomatensalade, gebonden aspergesoep, heldere groentesoep, gebonden vegetarische aspergesoep, heldere vegetarische groentesoep vrijdag 29 oktober gebakken vis, remouladesaus, tomaat-komkommersalade, rösti aardappelen, gebonden kip-kerriesoep, heldere tomaat-vermicellisoep, gebonden vegetarische kerriesoep, heldere vegetarische tomaat-vermicellisoep zaterdag 30 oktober kipfilet, gevulde pannenkoek, stroganoffsaus + jus, haricots verts, gekookte aardappelen, gebonden goulashsoep, heldere vermicellisoep, gebonden vegetarische paprikasoep, heldere vegetarische vermicellisoep zondag 31 oktober gehakt cordon bleu, groenteloempia, paprikasaus + jus, snijbonen, frituur aardappel, gebonden tomatensoep, heldere kippensoep, gebonden vegetarische tomatensoep, heldere vegetarische groentesoep maandag 1 november rookworst, vegetarische worst, jus + vegetarische jus, stamppot zuurkool, vegetarische stamppot zuurkool, bruine bonensoep, heldere kerriesoep, vegetarische bruine bonensoep, vegetarische heldere kerriesoep dinsdag 2 november roti kip, roti vegetarisch, gebonden champignonsoep, heldere Madrileense soep, vegetarische gebonden champignonsoep, vegetarische heldere Madrileense soep woensdag 3 november 2 stokjes kipsaté, omelet reepjes, satésaus, rauwkost, frites, kroepoek, gebonden kippensoep, heldere aspergesoep, vegetarische gebonden crème soep, vegetarische heldere aspergesoep

6

nascholingen’. Daar treft u ook het digitale inschrijfformulier.

Amstel Academie

De gezondheidszorg blijft in beweging, dus ook ons opleidingsaanbod! Bij de volgende scholingen zijn nog plaatsen beschikbaar. Transitiecursus ICD9-ICD10 30 november en 14 december 2010 (hele dagen) Transitiecursus ICD9-ICD10 2 en 16 december 2010 (hele dagen) De oudere patiënt 8 december 2010 (hele dag) Cardiac Care 9 december 2010 (hele dag)

444 444 444 444 444

4229 4253 4253 2020 4569

Stralingsdeskundigheid 4 A/M voor medisch specialisten 9, 10, 16 en 17 december 2010 (hele dagen) Voorbehouden handelingen bij kinderen: PAC en Broviac 10 december 2010 (middag) Maagdarm oncologie 13 en 14 december 2010 (hele dagen) Dagbehandeling en/of kort verblijf (DVKV): interne 15 december 2010 (hele dag) Op weg naar een verpleegkundige vervolgopleiding 4 en 17 januari, 3 en 18 februari 2011 (hele dagen) Operatie-assistent: wervelkolomchirurgie 5 en 6 januari 2011 ( hele dagen) Voorbehouden handelingen bij kinderen: bronchiaal toilet 7 januari 2011 (middag) Operatie-assistent: gynaecologie/urologie onderdeel gynaecologie 11 januari 2011 (hele dag) Operatie-assistent: gynaecologie/urologie onderdeel urologie 12 januari 2011 (hele dag) Inhoudelijke informatie over de bij- en nascholing kunt u vinden op www.AmstelAcademie.nl (en dan doorklikken naar ‘Bij- en

In memoriam

Voor meer informatie kunt u ook contact opnemen met het secretariaat. Zij staan u graag te woord. Tel. 44253, e-mail: [email protected] Het aanbod van het Centrum voor Leiderschapsontwikkeling en Effectiviteitsverbetering najaar 2010-voorjaar 2011 van de Amstel Academie staat op internet. www. amstelacademie.nl link Leiderschapsontwikkeling en Effectiviteitsverbetering en-of VUmc aanbod. De Amstel Academie biedt inspirerende trainingen en workshops aan, die u ondersteunen bij het optimaal benutten van uw kwaliteiten. Weet u nog niet welke training u wilt volgen? Kijk snel op onze website en schrijf nu in!

Ontdekken van communicatiepatronen 18 januari 2011 (middag) Conflicten analyseren 25 januari 2011 (middag) Werkplezier Deze training is een samenwerkingsverband tussen het loopbaancentrum en de Amstel Academie. Aan de trainingen op genoemde data zijn geen kosten verbonden Werken met passie en plezier 7 december (hele dag) Werken met passie en plezier 14 december (hele dag) Workshops schrijven Spelling: d’s en t’s 1 december (10.00 – 12.00 uur)

Computertrainingen Outlook 2003: mailen, bijlagen, ordenen en tips 20 januari 2011

Wetenschappers en (arts-)onderzoekers Deze trainingen zijn alleen voor VUmc medewerkers en worden uit centraal budget gefinancierd. De criticus ontmaskerd 9 december (hele dag) Gepromoveerd, en hoe nu verder? 16 en 17 december (hele dagen)

Workshops persoonlijke kwaliteiten Bouwen aan gemeenschap 14 december (ochtend) Bewustzijn 11 januari 2011 (ochtend) Overtuigingskracht 28 januari 2011 (ochtend)

Het volledige aanbod en inhoudelijke informatie over al deze trainingen en workshops kunt u vinden op www.AmstelAcademie.nl Daar treft u ook het digitale inschrijfformulier.

Workshops voor gevorderd leidinggevenden Problematische medewerkers 11 januari 2011 (middag)

Voor meer informatie kunt u ook contact opnemen met ons secretariaat. Zij staan u graag te woord! Tel. 45084, e-mail [email protected]

Bibliotheek Bezoek de medische en verpleegkundige bibliotheek in VUmc op locatie 0B100 (nabij personeelsrestaurant). Openingstijden: maandag t/m donderdag van 9 tot 21 uur en vrijdag van 9 tot 17 uur. Tel: (020) 444 1237. Web: www. ubvu.vu.nl/geneeskunde

Freek Bouman Op 1 september overleed onze oud hoogleraar, afdelingshoofd en opleider prof.dr. Freek Geerts Bouman op de leeftijd van 84 jaar. Freek Bouman startte zijn loopbaan in, toen nog, het AZVU in 1968; in dat jaar aanvaardde hij een benoeming tot lector. Hij was de drijvende kracht achter de kersverse afdeling plastische chirurgie, die hij al snel een vaste plaats tussen de andere medische specialismen wist te geven. In 1973 werd de opleidingsbevoegdheid verkregen en in 1974 werd hij benoemd tot hoogleraar. Toen in 1977 de medisch algemeen directeur van het ziekenhuis een ernstig ongeval overkwam, nam prof. Bouman, met behoud van de positie van afdelingshoofd, enige tijd, met enkele collegae, de functie van medisch directeur waar. Bij zijn emeritaat in 1991 kon hij met voldoening terugzien op wat in ‘zijn’ jaren tot stand was gekomen; de afdeling was ook ruimtelijk gegroeid van één kamertje in een houten noodgebouw, tot een volwassen afdeling met goede faciliteiten. Nadien raakte de afdeling kortdurend in personele problemen. De opleiding dreigde zelfs verloren te gaan. Natuurlijk kwam Bouman ‘zijn’ afdeling te hulp, en tot aan de benoeming van zijn opvolger prof.dr. J.W. Mulder in 1993, nam hij de honneurs als opleider waar. Dit tot grote vreugde van ondergetekende, die in 1991 net met zijn opleiding begonnen was. In 1993 nam Bouman definitief afscheid van het vak en verhuisde hij naar het oosten van het land. Toch bleef de betrokkenheid bij het wel en wee van zijn afdeling bestaan en kwam ik hem nog menigmaal tegen op bijeenkomsten van plastisch chirurgen. Freek Bouman stond bekend als een integer mens, wetenschappelijk bekwaam met grote belangstelling voor het onderwijs. Hij was de eerste hoogleraar plastische chirurgie aan de Vrije Universiteit. Hij was ook een vrije denker, die zich meer liet leiden door de nood en de behoeften van zijn patiënten dan door conventies. Het getuigt van grote moed, dat hij zich in de jaren 60 en 70 het lot van de transseksuele medemens aantrok en een van de pioniers werd op het gebied van de behandeling van deze gender dysforie. Zijn innemende, blijmoedige persoonlijkheid zal er ongetwijfeld toe hebben bijgedragen dat hij het toenmalige ziekenhuisbestuur wist te winnen voor de gedachte om op dit terrein in Nederland het voortouw te nemen; dat bestuur gaf hem die ruimte. Hij stond aan de wieg van het huidige genderteam en ontwikkelde diverse operatietechnieken op dit gebied. Hiermee verwierf hij mondiale bekendheid. Nog steeds wordt in de internationale literatuur gerefereerd aan de ‘Bouman flap’. Vanwege zijn grote inzet voor de plastische chirurgie werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Bovenal was Freek Bouman echter een warm en aardig mens, die zich boven niemand verheven voelde en voor iedereen een vriendelijk woord paraat had. Het past VUmc om prof. Bouman dankbaar te zijn voor wat hij in het bijzonder voor de ontwikkeling van de plastische chirurgie heeft bewerkstelligd. Hay Winters, namens de afdeling plastische chirurgie

Tr a c e r 2 1 – 2 1 o k to b e r 20 10 – S e r v i c e p a g i n a

Webcursus voor verpleegkundigen Moet je een verslag, paper of ander stuk schrijven waarbij je literatuur moet gebruiken? Doe dan de online cursus vakliteratuur speciaal voor verpleegkundigen: Verpleegkundige Informatievaardigheden (VIV). Kijk op: www.ubvu.vu.nl/verpleegkunde Studeren op zondag Studenten opgelet! In collegejaar 2010/11 is de medische bibliotheek op de volgende zes zondagen geopend: 24 oktober, 19 december, 23 januari, 20 maart, 22 mei en 26 juni. (Van 9 t/m 17 uur.)

satie kaartlezer’ aan de bibliotheekbalie en vul deze meteen in. Uw VUmc-pas is dan binnen een week geautoriseerd voor toegang buiten onze reguliere openingstijden. Medische informatievragen? Bel of mail de medisch informatiespecialist! René Otten: (020-44)42027, [email protected]; Hans Ket: (020-44)42523, [email protected]; Ilse Jansma: (020-44)42523, [email protected].

Word (medisch) informatievaardiger Doe onze cursus Systematisch zoeken voor reviews, of onze PubMed-, Reference manager- of Citatieanalysecursus. Meer info en aanmelden op: www.ubvu.vu.nl/agenda Bijblijven met de Nieuwsbrief medische bibliotheek Blijf op de hoogte van de nieuwste medische informatiebronnen met onze nieuwsbrief per e-mail. Speciaal voor artsen, onderzoekers, verpleegkundigen en paramedici van VUmc. www.ubvu.vu.nl/nieuwsbriefmedisch/laatstenummer.html Toegang medische bibliotheek buiten openingstijden Ook buiten openingstijden is de medische bibliotheek toegankelijk voor medewerkers van VUmc. Wilt u gebruik maken van deze service? Vraag dan om het ‘formulier autori-

Personalia In deze rubriek kunnen medewerkers en vrij­ willigers een bericht plaatsen over geslaagden of een afscheid. Niet meer dan 25 woorden. Aanleveren via e-mail: tracer.info@ VUmc.nl

Benoeming dr.ir. J. Harlaar Met ingang van 1 oktober 2010 is dr.ir. J. Harlaar (hoofd bewegingslaboratorium afdeling revalidatiegeneeskunde) benoemd tot voorzitter van de ESMAC (European Society for Movement Analysis in Adults & Children)

Intensive care ondergaat metamorfose

Nieuw protocol diabetes­ regulatie op elf afdelingen

Verrijking van het werk n Barbara van Male

Foto Mark van den Brink

Beslissen of een patiënt met diabetes insuline toegediend mag krijgen – voorheen een taak alleen van artsen – doen verpleegkundigen en artsen samen. Dat is in een notendop het nieuwe protocol diabetesregulatie in de kliniek. Betrokkenen van het eerste uur Caroline Lubach, Judith Bijl-Oeldrich, Katrin Stoecklein en Marelise Eekhoff zijn enthousiast. Over de samenwerking, de betrokkenheid en de verrijking van het werk.

Harry de Kieviet (links) legt Toon van Galen de verbouwingsplannen uit

Meer bedden, ruimere kamers en verbetering van het comfort voor patiënten, bezoekers én medewerkers: de afdeling intensive care volwassenen (ICV) krijgt in de komende drie jaar een totaal vernieuwde afdeling. “De afdeling is straks klaar voor de toekomst”, zegt Wessel Koopmans, manager planontwikkeling en huisvestingsbeleid bij projectbureau huisvesting. n Jeroen Kleijne “De icv voldoet nu ook, maar het kan allemaal een stuk beter en comfortabeler. Bovendien moet de icv voldoen aan nieuwe technische eisen en krijgen patiënten en personeel meer ruimte rond de bedden. Het doel van de verbouwing is om een grotere icv-afdeling

te creëren met meer bedden. In totaal zijn er straks 32 bedden voor intensive care en 12 voor ‘medium care’. Van de mc-bedden kunnen we op termijn ook ic-bedden maken op het moment dat er meer capaciteit nodig is. Na de verbouwing is de icv weer klaar voor de toekomst”, aldus Wessel Koopmans.

Drie fasen De verbouwing van de icv wordt verdeeld over drie fasen van een jaar, zodat het ziekenhuis zo goed mogelijk door kan functioneren. Uiteindelijk wordt de hele zevende bouwlaag omgetoverd tot een nieuwe icv-afdeling. De verbouwing van 7C is op 1 oktober van start gegaan. Daarna volgen 7B en 7D. “In verband met de overlast wordt de onderliggende afdeling steeds verhuisd naar een alternatieve locatie. Nu heeft bijvoorbeeld 6C tijdelijk een andere plek gekregen. We zijn enorm aan het schuiven,

dus veel medewerkers krijgen met deze verbouwing te maken.”

Verhuizingen Voor het personeel brengt de verbouwing zeker enige overlast met zich mee. “We doen bijvoorbeeld wat sloopwerk om ruimten opnieuw in te kunnen delen en dat geluid verplaatst zich met name in de toren waar je bezig bent. Patiënten vetrekken gemiddeld na zes of zeven dagen weer, dus het personeel heeft daar het meeste last van. We zullen iedereen zo goed mogelijk informeren over de werkzaamheden en de omleidingen die daarmee gepaard gaan. Eén keer in de paar weken voeren we bouwoverleg met alle betrokkenen om ze te vertellen wat er komen gaat.” Volgens Wessel Koopmans kunnen de medewerkers van de icv-afdeling zich verheugen op een prachtige nieuwe afdeling. “Niet alleen technisch van hoogstaande aard, maar ook voor wat

betreft inrichting en ruimte. De nieuwe afdeling krijgt veel daglicht en wordt ingericht volgens het ‘bright site’ principe, de VUmc-vertaling van een ‘healing environment’, met mooie kleuren en materialen. De familie wordt straks ontvangen door een hostess en kan worden opgevangen in speciale familiekamers. We verbeteren dus niet alleen de zorg voor de patiënten, maar ook voor de direct betrokkenen. Het is niet niks als een familielid ineens op de intensive care belandt.” Ook voor het personeel komen er goede voorzieningen, zoals overdrachtruimtes en koffiekamers. Een flinke stap vooruit. “Al met al is de voorbereiding van jaren om tot uitvoering van het bouwtraject te komen een hele klus geweest. We zullen die tot een goed einde brengen met honderd procent ondersteuning van de icv-afdeling zelf en projectleider Harry de Kieviet, projectbureau huisvesting.”

Lastmeter maakt furore De Lastmeter voor kankerpatiënten, die klinisch psychologe Mecheline van der Linden toepast bij patiënten met borstkanker, maakt nu ook furore in andere ziekenhuizen. Met de Lastmeter kan de kwaliteit van leven van een kankerpatiënt worden

gemeten. Ze kunnen hiermee aangeven wat de gevolgen van de ziekte zijn voor bijvoorbeeld de relatie met de partner, het zelfbeeld of het functioneren in een baan. Het resultaat is dat patiënten zich beter gehoord voelen, sneller hulp krijgen bij (psychische en lichamelijke) klachten. Inmiddels hebben zo’n honderd

vrouwen de korte vragenlijst ingevuld bij mammacare verpleegkundige Marijke Zielstra. Ze geven in een cijfer weer hoeveel last zij hebben van problemen, klachten en zorgen. Ook geven ze aan welke aspecten op lichamelijk, emotioneel, sociaal en praktisch gebied nu precies het probleem veroorzaken.

Artsen en verpleegkundigen kunnen met behulp van de Lastmeter patiënten gerichte zorg bieden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan gesprekken met een psycholoog, of extra inzet van thuiszorg. De Lastmeter kon worden geïmplementeerd dankzij een subsidie van Pink Ribbon. n MK

‘Welkom in VU medisch centrum’

beeld aan de hand van een checklist zien wat hij mee moet nemen voor het verblijf. in VU medisch centrum Ook bevat de brochure tips voor een gesprek met de arts of verpleegkundige, informatie over de faciliteiten en wordt de patiënt

geïnformeerd over de terugkeer naar huis. Niet onbelangrijk is dat er in de brochure aandacht wordt besteed aan patiëntveiligheid en hoe de patiënt hier zelf aan bij kan dragen. Via een overzichtelijke trefwoordenlijst kan het gewenste onderwerp direct worden gevonden. Aanbevolen wordt om elke patiënt, die kort of langdurig wordt opgenomen in VUmc, deze voorbereidingsbrochure vóór de opname te overhandigen. Een goed geïnformeerde patiënt komt goed voorbereid en minder angstig naar het

ziekenhuis, wat uiteindelijk een positieve invloed heeft op de totale behandeling. Patiënten kunnen de digitale leesversie inclusief doorklik mogelijkheden ook zelf raadplegen via onze website (voor patiënten > direct naar > patiëntenfolders > zoek op specialisme > algemene folders VUmc). De nieuwe brochure is te bestellen via lift onder artikelnummer 411400. Een Engelse versie zal binnenkort verschijnen. Meer informatie: balie patiëntenvoorlichting, tst. 40700, patië[email protected].

‘Welkom in VU medisch centrum’ is de nieuwe titel van de herziene opnamebrochure. De brochure is herschreven en heeft een nieuwe lay-out gekregen. In de met foto’s vormgegeven folder vindt de patiënt praktische tips voor de voorbereiding op de opname en alle benodigde informatie om wegwijs te worden in VUmc. De patiënt kan bijvoor-

Informatie over uw opname

Welkom T T T T T

voorbereiding opname verblijf in het ziekenhuis de maaltijden weer naar huis telefoonnummers 1

Opnamebrochure.indd 1

30-08-10 15:37

Tr a c e r 2 1 – 2 1 o k to b e r 20 10 – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

“Diabetes is niet de enige reden van opname, maar is wel deel van een patiënt. Die voelt zich al beroerd, en met een te hoge bloedglucosespiegel voelt die zich nog beroerder. Bovendien bevordert een te hoge bloedglucosespiegel het herstel van infecties en wonden niet. Reden om diabeteszorg er niet even ‘bij’ te doen”, aldus diabetesconsulent Caroline Lubach. Zij is een van de ontwikkelaars van het nieuwe protocol diabetesregulatie. Daarin is afgesproken dat verpleegkundigen drie keer per dag de bloedglucosewaarden van de patiënt meten, en wanneer die waarde boven 10 mmol/l staat (een maat voor de hoeveelheid glucose in het bloed) zij zelf insuline bijspuiten. Gedoseerd volgens een duidelijke en strikte tabel. En met de instructie dat verpleegkundigen binnen 24 uur twee keer zelf kunnen ingrijpen, en ze bij een derde keer een arts raadplegen.

Trots “De aandacht voor diabetes in het genezingsproces schoot heel lang tekort. Uit gesprekken met artsen en verpleegkundigen bleek dat de diabeteszorg efficiënter kon als verpleegkundigen erbij betrokken werden. Zij staan immers het dichtst bij de patiënt en observeren veranderingen als eerste.” Endocrinoloog Marelise Eekhoff stond aan de basis van het protocol. In 2004 kreeg zij de vraag hoe de diabeteszorg in VUmc verbeterd kon worden. “Na een geslaagde pilot bij de afdeling vaatchirurgie waarbij de glucoseregulatie echt verbeterde, konden we een eenduidig protocol uitbrengen, inclusief uitgebreide scholing en toetsing voor verpleegkundigen. Vanaf 2009 hebben we elf afdelingen overtuigd om ermee te werken.” Eekhoff noemt ook de goede samenwerking met de afdeling anesthesiologie die leidde tot een peri-operatief diabetesprotocol. “Alles bij elkaar een resultaat om trots op te zijn.” Kracht Bewustwording is de grote winst, vindt Katrin Stoecklein, anesthesioloog en hoofd preoperatieve screening. “Iemand met een te hoog bloedglucose kan slechte doorbloeding van het hart krijgen. Dat wil je vermijden tijdens een operatie, of in de recovery. Nu weet iedere arts en verpleegkundige, dat je echt moet ingrijpen als de bloedglucose aan het stijgen is.” “Een verrijking van het vak”, meent diabetesconsulent Judith BijlOeldrich, die ook de scholing heeft ontwikkeld. “Na terughoudende reacties van verpleegkundigen – ze krijgen immers meer taken – is de stemming helemaal omgedraaid. Efficiënt, zinvol, hoor je nu. Omdat ze een probleem oplossen, dat is verpleegkundigen eigen.” Caroline Lubach: “Verpleegkundigen worden ook pro-actiever. ‘O, die patiënt gaat die medicijnen gebruiken, ik bel alvast de internist.’ Je ziet dat artsen en verpleegkundigen meer samenwerken. Dat is echt de kracht ervan.” 7

Agenda

Foto Jean-pierre jans

Promoties donderdag 21 oktober – auditorium, 11.45 uur, P. Noordhuis, ‘Molecular aspects of 5-Fluorouracil and Oxaliplatin activity’ promotor: prof.dr. G.J. Peters; copromotor: dr. C.J. van Groeningen donderdag 21 oktober – auditorium, 13.45 uur, J.P. van der Voorn, ‘White matter disorders: MRI-pathology correlation’’ promotoren: prof.dr. M.S. van der Knaap, prof.dr. F. Barkhof; copromotoren: dr. P.J.W. Pouwels, dr. W. Kamphorst donderdag 21 oktober – auditorium, 15.45 uur, M.J. Steggerda, ‘L-125 seed implants for prostate brachytherapy. Physical characteristics and relations with postimplant quality of life’’ promotor: prof.dr. M. Verheij; copromotor: dr. L.M.F. Moonen vrijdag 22 oktober – aula, 13.45 uur, S.A. Vreeburg, ‘Hypothalamic-pituitaryadrenal axis activity in depressive and anxiety disorders’’ promotoren: prof.dr. B.W.J.H. Penninx, prof.dr. W.J.G. Hoogendijk; copromotor: prof.dr. R. van Dyck dinsdag 26 oktober, 15.45 uur, W.F.W. Bierman, ‘Strenghts and weakness of HIV protease inhibitor therapy’’ promotoren: prof.dr. S.A. Danner, prof.dr. R.J. Scheper; copromotor: dr. M.A. van Agtmael donderdag 28 oktober – aula, 13.45 uur, C. Snijders, ‘Voluntary reporting and systematic analysis of incidents in neonatal intensive care: the NEOSAFE study’’ promotoren: prof.dr. W.P.F. Fetter, prof. dr. T.W. van der Schaaf; copromotoren: dr. H.A. Molendijk, dr. R.A. Lingen donderdag 4 november – aula, 11.45 uur, E.J.F. Vereyken, ‘The role of differently activated macrophages in axonal damage during multiple sclerosis’’ promotor: prof.dr. C.D. Dijkstra; copromotor: dr. C.E. Teunissen vrijdag 5 november – aula, 13.45 uur, G. van der Plasse, ‘Serotonin and cognitive flexibility. Behavioural, neurochemical and electrophysiological rat studies’’ promotor: prof.dr. H.B.M. Uylings; copromotor: dr. M.G.P. Feenstra maandag 8 november – aula, 13.45 uur, L. Douw, ‘Neural networks and brain tumors: the interplay between tumor, cognition, and epilepsy’’ promotoren: prof.dr. C.J. Stam, prof. dr. J.J. Heimans; copromotoren: dr. J.C. Reijneveld, dr. M. Klein

Verlaging behandel­ grens vroeg geboren kinderen kritisch bekeken

n Pauline Diemel

Nederlandse gynaecologen en kinderartsen hebben een gezamenlijke richtlijn opgesteld over de optimale behandeling van extreem vroeg geboren kinderen. Beide beroepsgroepen vinden dat pasgeborenen al vanaf de 24e week recht op behandeling moeten hebben. Aan Mirjam van Weissenbruch, medisch hoofd neonatologie, de vraag wat deze richtlijn in de praktijk betekent. De belangrijkste overweging om de behandelgrens te vervroegen van 25 naar 24 weken zwangerschap zijn de verbeterde behandelingsmogelijkheden van extreem vroeg geboren kinderen. Mirjam van Weissenbruch is het er dan ook mee eens

Oraties vrijdag 22 oktober – aula, 15.45 uur, prof.dr. A.L. Francke ‘De verzorgde laatste levensfase’ donderdag 28 oktober – aula, 15.45 uur, prof.dr. A. Vonk Noordegraaf ‘De onzichtbare patiënt ontdekt’ woensdag 3 november – aula, 15.45 uur, prof. dr. M.L. Stek, ‘Herfst in de hersenen, over stemmingsstoornissen en veroudering’ vrijdag 19 november – aula, 15.45 uur, prof.dr. P.H.T.G. Heuts, ‘Revalidatiegeneeskunde: doelgericht en waarde(n)vol’

Bijeenkomst maandag 1 november – dakopbouw polikliniek VUmc CCA, 15.30-16.30 uur, ‘Hoogste punt dakopbouw VUmc CCA diagnose en behandeling’ Medewerkers van VUmc zijn welkom, de route naar entree wordt aangegeven vanaf receptie M, 1e etage polikliniek Symposia maandag 1 november – ‘Dienend leiderschap en de zorgsector’ meer informatie: Ingrid van de Vegte en Christel Sluis, tst. 48444 www.paog.nl donderdag 11 november – VU, ‘Cardio­ vasculaire preventie bij ouderen, een delicate balans’ meer informatie: Irene van Baardwijk/ Patricia de Waal, tst 48444, www.paog.nl

8

Verandering In VU medisch centrum worden al langer kinderen vanaf 24 weken behandeld. “Als er medisch genoeg redenen zijn om de kinderen een kans te geven, dan doen we dat al. Wat dat betreft is de richtlijn niets nieuws. Een essentiële verandering is wel dat zwangeren eerder naar een perinatologisch centrum, zoals VUmc, doorverwezen zullen worden. En dat er sneller beslist zal worden over het wel of niet doen van een keizersnede.” Van Weissenbruch benadrukt dat bij elk geval afzon-

derlijk moet worden bekeken welke risico’s behandeling met zich brengt. Het aantal prematuren onder de 32 weken dat jaarlijks in VUmc onder behandeling komt is 150. Door de behandelgrens te verlagen zullen naar verwachting vijf tot tien extreem vroeg geborenen extra opgenomen worden. Volgens Van Weissenbruch zijn de neonatale centra en dus ook VUmc nog niet berekend op een toename van extreem vroeggeborenen. “Het initiatief van de richtlijn is afkomstig van het ministerie van vws, zonder dat zij extra middelen ter beschikking stelt. Prematuren van 24 weken liggen gemiddeld drie maanden op de afdeling. De behandeling van deze kinderen zal betekenen dat er minder pasgeborenen opgenomen kunnen worden, tenzij extra middelen en geld ter

beschikking zullen worden gesteld.” Van Weissenbruch vindt het cruciaal dat bij de implementatie van de richtlijn gedegen onderzoek volgt naar de overleving en de korte en lange termijn gezondheidseffecten voor deze extreem prematuren. “Op dit moment is weinig bekend over bijvoorbeeld het effect en de eventuele bijwerkingen van medicijngebruik bij prematuren en zeker bij prematuren van 24 weken. Verruiming van de wetgeving voor het doen van onderzoek bij zulke vroeg geboren kinderen is daarom van groot belang. Nu behandelen wij prematuren vaak met geneesmiddelen waarvan wij weten dat ze werken bij oudere kinderen. Dat is een gegeven dat ethisch gezien niet meer van deze tijd is en waar echt iets aan gedaan moet worden.”

Docenten krijgen didactische training Iedereen die onderwijs geeft in het medisch opleidingscontinuüm moet zich bij VUmc hiervoor (verder) scholen en kwalificeren. Hiertoe is de basiskwalificatie onderwijs (bko) in het leven geroepen. Op 7 en 8 oktober ging de eerste cursus feestelijk van start met de eerste groep van elf enthousiaste docenten vanuit VUmc en de partnerziekenhuizen . De bijeenkomst startte met een nadere kennismaking en een uitgebreid diner, waarbij directeur opleidingen geneeskunde Gerda Croiset de opening verzorgde. Op vrijdag 8 oktober vonden de eerste twee dagdelen van de basismodule didactiek plaats. De module bestaat uit zes dagdelen en is het startpunt van dit bkotraject. De kickoff vond plaats in het Alexanderhotel te Noordwijk. Meer informatie: [email protected]. n LB

Foto Digidaan

Afscheid woensdag 3 november – aula, 15.00 uur, prof.dr. P. Eikelenboom, ‘Ouderenpsychiatrie en de Valeriuskliniek’ vrijdag 5 november – aula, 15.45 uur, prof. dr. R.J. Scheper, ‘Tolerant is niet immuun 2010’

de grens een week te verschuiven. “Belangrijke aantekening daarbij is dat er alleen tot behandeling zal worden overgegaan als de arts dat medisch zinvol acht en alleen als de ouders er mee in stemmen.”

Uit de Agenda

Injectie voor PET-technologie vrijdag 5 november – aula, 15.45 uur, afscheidsrede prof.dr. R.J. Scheper, ‘Tolerant is niet immuun 2010’

Ter gelegenheid van zijn 65e verjaardag houdt Rik Scheper op 5 november zijn afscheidsrede en vindt er een symposium plaats. Scheper is meer dan veertig jaar betrokken geweest bij immunologisch onderzoek aan de huid en bijn de ontwikkeling van kankervaccins. Tot dusver zijn dertig studenten onder zijn leiding gepromoveerd en heeft hij aan

meer dan 450 wetenschappelijke artikelen bijgedragen. Ook staan er vijf patenten (gedeeltelijk) op zijn naam, met name op het gebied van de productie van menseigen huid voor de behandeling van ernstige wonden en de ontwikkeling van dendritische cellijnen voor vaccinaties tegen kanker. Daarmee legde hij samen met collega’s de basis voor twee dochterondernemingen

Tr a c e r 2 1 – 2 1 o k to b e r 20 10 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

van VUmc: a-skin en dc Prime. Tijdens het symposium, dat om 9.00 uur begint, zullen tal van toonaangevende wetenschappers, uit Nederland, Duitsland, Engeland en de vs het woord voeren. Het programma beslaat de drie pijlers onder de carrière van Scheper: de contactallergieën, de resistentie van tumoren tegen chemotherapie en de

vaccinaties tegen kanker. Hoewel op het oog heel verschillende vakgebieden kon hij door ze samen te brengen doorbraken in het onderzoek bewerkstelligen. Het emeritaat betekent niet dat Scheper afscheid neemt van VU medisch centrum. Hij blijft promovendi begeleiden, bijdragen aan klinische studies en de spin-off bedrijven ondersteunen. n MK

Richtlijnen ZiROP aangescherpt

Computer roept het hele team bij elkaar “Met VU medisch centrum. Kunt u zich zo snel mogelijk naar uw werkplek begeven, want er heeft zich een calamiteit voorgedaan waarbij uw hulp nodig is.” Dat is de oproep die medewerkers binnenkort ontvangen als er zich een ramp voordoet. Ze krijgen dan niet langer hun leidinggevende aan de telefoon, maar horen het sonore stemgeluid van de computer. Het is één van de aanpassingen van het Ziekenhuis Rampen Opvang Plan (ZiROP), die onlangs van kracht zijn geworden. n Monique Krinkels Het Ziekenhuis Rampen Opvang Plan (zirop) van VU medisch centrum is aangepast aan de veranderde landelijke richtlijn. In het plan zijn ook de resultaten meege-

nomen van de interne evaluatie die werd gehouden naar aanleiding van het ongeluk met het Turkse vliegtuig anderhalf jaar geleden. “Hoewel we het toen heel erg goed hebben gedaan”, benadrukt Frank Bloemers, traumachirurg en hoofd van de zirop-commissie.

Puntjes op de i “Gelukkig is er intern goed aan de evaluatie meegewerkt door iedereen. Daardoor konden we bij de herziening van het plan niet alleen rekening houden met de wijzigingen in de landelijke richtlijn, maar konden we ook in huis de puntjes op de i zetten. Vooral zirop-beheerder Annelies Toor heeft veel werk verzet.” Een van de in het oog springende veranderingen is het al gemelde oproepsysteem. “Een computer doet dat sneller en nauwkeuriger”,

weet Bloemers. “Alle betrokkenen ontvangen, min of meer tegelijkertijd, een oproep om naar het ziekenhuis te komen. Het antwoord bestaat uit een code, die de computer kan verwerken. Dat betekent dat medewerkers zich niet meer bezig hoeven te houden met het afwerken van een bellijst. Bovendien, en dat is in zo’n situatie heel belangrijk, wordt het telefoonnetwerk niet overbelast en blijft het ziekenhuis goed bereikbaar.” Het is in de nieuwe situatie overigens wel heel belangrijk dat medewerkers hun telefoongegevens up-to-date houden. “Intern hebben we dat aangevuld door geen personen meer in het schema op te nemen, maar afdelingen te benoemen. Dat verkleint het risico dat gegevens verouderen.” Een andere aanpassing is het elektronisch volgsysteem van patiënten.

Bij de ramp met het Turkse vliegtuig waren mensen aan het zoeken waar een bepaalde patiënt was gebleven. In het nieuwe systeem wordt de patiënt op de plaats van het ongeluk in het slachtoffer volgsysteem (svs) geregistreerd. “Na aankomst in het ziekenhuis blijven we dat gebruiken”, legt Bloemers uit. “De borden waar we dat tot nu toe op bijhielden, kunnen dus verdwijnen. Met het svs weten we precies waar de patiënt in het ziekenhuis is: ligt hij bij de röntgenafdeling, is hij naar de poli gebracht omdat de verwondingen meevielen of is hij overgebracht naar de intensive care? Alle betrokkenen kunnen dat met één druk op de knop verifiëren.” De nieuwe zirop-werkwijze is te vinden op intranet. Binnenkort zal er een oefening plaatsvinden om een en ander te trainen.

‘Beperk jezelf niet en streef je ambities na’

‘De meeste gebruikers die wij zien zijn gewone, normale mannen die er graag goed uit willen zien. Daarom bezoeken zij de sportschool en op een gegeven moment maken ze de overstap en gaan ze anabole steroïden gebruiken.’ Endocrinoloog Pim de Ronde over zijn anabolenpoli waarmee hij begin dit jaar startte. Een Vandaag, avro, Nederland 1, 6 oktober. ‘Een ouder gaat tegenwoordig mee de operatiekamer in en blijft bij het kind totdat het onder narcose is. Uit onderzoek is gebleken dat als kinderen ontspannen een narcose in gaan, ze er minder nare herinneringen aan overhouden.’ Sonja Snel, pedagogisch medewerker, over de ontwikkelingen binnen vijftig jaar kindergeneeskunde VUmc. Parool, 7 oktober. ‘We kwamen op het idee door een vorig jaar verschenen overzichtsartikel over het verband tussen neuroticisme en allerlei geestelijke en lichamelijke gezondheidsklachten: depressie, angststoornissen, hart- en vaatziekten en astma. Wij hadden al gegevens over de kosten van ziekteverzuim en gezondheidszorg bij een grote groep mensen die ook een persoonlijkheidsvragenlijst hadden ingevuld, dus zijn we ook eens naar neuroticisme gaan kijken.’ Klinisch psycholoog Pim Cuijpers over het berekenen van de maatschappelijke kosten van een karaktereigenschap. nrc Next, 8 oktober. ‘Het valt me op dat er in het regeerakkoord maar weinig aandacht is voor het belang van innovatie, terwijl er juist op dit gebied grote behoefte is aan een doordachte prioriteitenstelling en meer slagkracht bij de uitvoering.’ Elmer Mulder, voorzitter raad van bestuur, op de pagina Opinie in het Financieel Dagblad, 9 oktober.

Foto Jean-pierre jans

‘Je kunt je met heel veel mensen om je heen in dezelfde ruimte toch heel eenzaam voelen. We spreken dan van sociale eenzaamheid. Mensen kunnen zich gaan vervelen in zo’n situatie, er ontstaat apathie. Maar je wilt dat het team zich goed blijft gedragen.’ Psycholoog Berna van Baarsen over de eenzaamheid van de Chileense mijnwerkers die sinds augustus vastzaten onder de grond. Pauw en Witteman, vara, Nederland 1, 13 oktober.

Op 30 december gaat maag-, darmen leverarts Elly Klinkenberg-Knol na 41 dienstjaren met pensioen. Zoals veel MDL-pensionado’s, zet ze haar werk overigens gewoon voort. n Ursula Wopereis

41 jaar “Mijn vader werkte bij de afdeling natuurkunde van de VU en kreeg na veertig dienstjaren een lintje. Daar was hij vreselijk trots op, maar mijn broers en ik vonden dat hij gewoon op zijn plek was blijven zitten. Ik ben tijdens mijn studie mentor geweest, voor 0,1 fte. Daardoor staat mijn teller nu op 41 jaar. Mijn broers zijn overigens net zo honkvast.” Kansen grijpen “Begin 1977 rondde ik mijn opleiding tot internist af. De markt was krap, maar ik kreeg een staffunctie op interne aangeboden. Ik werd een soort chef de clinique op de IC, dat stond toen nog in de kinderschoenen. Kinderen krijgen tijdens je assistentenopleiding was

destijds onbestaanbaar, dus daar had ik mee gewacht. Eind ’77 kreeg ik een dochter en in 1980 een zoon. Ik bleef fulltime werken, maar omdat ik meer persoonlijk contact met patiënten en regelmatige werktijden wilde, was ik inmiddels geswitcht naar de poli. In september 1980 werd Stefan Meuwissen benoemd tot hoogleraar en werd een nieuwe afdeling mdl geopend. Parttime werken was geen punt, ik was van harte welkom. Toen mijn zoon naar de kleuterschool ging heb ik me gespecialiseerd tot mdl-arts.”

MDL “Het is zo’n leuk en breed vak! Je hebt veel contact met patiënten, terwijl je bovendien endoscopische ingrepen doet. Dat maakt het heel afwisselend, ik zou het zo weer kiezen.” Mannenwereld “mdl is een mannenwereld, maar dat heeft ook zijn voordelen. Met mijn leidinggevenden heb ik altijd een goede verstandhouding gehad, ik kreeg dezelfde kansen

Elly Klinkenberg-Knol (Amsterdam, 1945) studeert geneeskunde aan de VU en rondt in 1977 haar opleiding tot internist af. Ze wordt staflid interne geneeskunde, werkt op de IC en vervolgens in de polikliniek. In 1980 start ze op de nieuwe afdeling MDL, waar ze zich specialiseert tot MDL-arts en van 2000-2003 afdelingshoofd is. als mijn mannelijke collega’s. Toen Meuwissen in 2000 vertrok werd ik interim-afdelingshoofd, maar ik heb het stokje met liefde doorgegeven aan Chris Mulder. Hij heeft de afdeling een enorme boost gegeven. Voor zover sprake was van competitie, kwam dat in het begin van mensen van gelijk niveau: collegae die in tijden van bezuiniging bijvoorbeeld vonden dat ik wel een stapje terug kon doen. Ik had immers een man met een baan? Dat is nu ondenkbaar. Vrouw zijn mag geen selectiecriterium zijn.”

Eminence grise “Er is een groeiend tekort aan mdl-artsen, met name buiten de Randstad. Veel mdl-artsen zijn babyboomers en stromen de komende jaren uit. Er is een grote

Tr a c e r 2 1 – 2 1 o k to b e r 20 10 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

behoefte aan opleidingsplaatsen, maar de overheid wil daar onvoldoende in investeren. Daarom werken veel pensionado’s – zoals Chris ze noemt – door. Zelf ga ik twee dagen per week in het Slotervaart Ziekenhuis werken, op een kleine, hechte afdeling. En verder blijf ik hier tot de zomer 2011 onderwijs geven, voor 0,1 fte. Dat maakt de cirkel rond.”

Jonge blommen “Ik merk dat sommige vrouwelijke studenten bepaalde specialisaties bij voorbaat uitsluiten, omdat ze denken dat het te druk is of niet te combineren met hun privéleven. Niet doen! Kies wat je leuk vindt. Beperk jezelf niet en streef je ambities na, liefst zo hoog mogelijk.”

‘De patiënt krijgt een oplossing van ICG, zout en het eiwit albumine ingespoten bij de darmtumor. Die oplossing gaat naar de schildwachtklier. Dan gaan de camera en chirurgische instrumenten naar binnen. De camera heeft een speciaal filter dat de fluorescentie in de schildwachtklier waarneemt. De klier wordt er dan uit gehaald voor onderzoek naar uitzaaiingen.’ Promovendus Martijn van der Pas over uitzaaiingen van darmkanker, die dankzij een fluorescerend stofje en een kijkoperatie met een speciale camera nu wel zijn op te sporen. Radio Nederland Wereldomroep, 14 oktober. ‘Misschien is het voor sommigen eng om te kijken maar bij kijkoperaties is weinig bloedverlies. Het is goed dat mensen dat weten. Ik denk dat het wel meevalt en dat het niet te eng is om te kijken.’ Chirurg Jaap Bonjer over de publieksdag ‘Kijken naar kijkoperaties’. Jeugdjournaal, nos, Nederland 3, 15 oktober. 9

Prikbord

Ge vraa gd: sla ap- en oefen ru im te

f o t o i s R i t a M u ld e r

Het prikbord op intranet biedt medewerkers de mogelijkheid om oproepen te plaatsen. Dagelijks zijn er nieuwe vraag- en aanbodadvertenties te vinden. Som mige berichten zijn wel erg bijzonder.

Maar liefst 80 leden telt het symfonieorkest van de Gentse universiteit. En ze hebben begin april allemaal een plaatsje nodig om te overnachten, een oefenruimte, én een zaal om een concert te geven. Marieke de Bruijn vraagt op het Prikbord alle VUmc-collega’s om de stage van dit orkest in Amsterdam mogelijk te maken. Wat heeft zij met een Belgisch studentenorkest? “Mijn zusje studeert diergeneeskunde in

Gent en maakt deel uit van dit orkest. Elk jaar organiseren ze in het voorjaar een buitenlandstage en deze keer is Amsterdam het doel. Lastig om voor zo’n grote groep onderdak te vinden en natuurlijk willen ze ook nog het liefste in het centrum bivakkeren.” De studenten komen van 8 tot 14 april naar Nederland en de stageweek mondt uit in een concert. Het Gents Universitair Symfonisch Orkest (guso), zoals

de naam officieel luidt, staat onder leiding van dirigent Steven Decraene. Ze houden regelmatig klassieke concerten. Zo spelen ze begin december in de Bijloke in Gent verschillende werken van Johan Sebastian Bach en Syvestre Revueltas. Eerder traden ze tijdens de buitenlandstage op in Spanje en Engeland. “Hopelijk vinden we ook in Amsterdam een onderkomen voor iedereen”, aldus Marieke. n MK

ff sjouwen

Woonruimte aangeboden Er heeft zich tot dusver geen kleinbehuisde cavia gemeld bij Pascale Scheermans, onderwijsassistent voor de tweedejaars bij huisartsgeneeskunde. De kooi, waar twee cavia’s over ruime bewegingsvrijheid kunnen beschikken, is inmiddels weer op zolder gezet. Liefhebbers kunnen zich nog steeds melden.

VUmc-er & auto Dit jaar is het precies 75 jaar geleden dat het blad Arts & Auto voor het eerst verscheen. Het tijdschrift was bedoeld om de verkeersveiligheid van artsen te bevorderen, omdat dit de eerste beroepsgroep was die op grote schaal auto’s gebruikte. Voor sommigen bleef de auto niets meer dan een handig transportmiddel, voor anderen groeide het uit tot een passie. Joost van Galen, hoofd zorgeenheid spoedeisende hulp, heeft een Volkswagen Golf, maar pakt voor zijn dagelijkse reis naar VUmc liever zijn fiets.

Koffiepauze, een overleg, een afscheids­ borrel of een verjaar­ dag­s­feestje. Er zijn veel momenten om als collega’s ff bij elkaar te komen. Tracer legt ze vast.

Z wie afdeling pathologie wat inhuizen van de Xpress wanneer 13 oktober waar pathologiegebouw waarom voorbereiding op sneldiagnostiek opvallend het was millimeterwerk



naar binnen te hijsen, een kostbare zaak. Gelukkig werd er een andere mogelijkheid gevonden: eerst vanaf de goederenontvangst op -1 met de goederenlift naar de eerste verdieping, dan, kruip door sluip door, via trappenhuis en archiefruimte, uiteindelijk het histologielab in. De Tissue-Tek Xpress krijgt daar een belangrijke taak: het binnen een paar uur verwerken van weefselprepara-

ten, zodat sneldiagnostiek mogelijk wordt. Het worden spannende maanden voor de labmedewerkers, want hun taken moeten helemaal worden afgestemd op de nieuwe werkwijze. Deze week is gestart met het valideren van het apparaat en daarna kunnen de nieuwe bedrijfsprocessen nog twee maanden worden getest. Volgend jaar zal de Xpress officieel in gebruik worden genomen.n MK f o t o P a u l l e Cl e r c q

Het was passen en meten om de Tissue-Tek Xpress in het histologielab van pathologie te krijgen. Medewerkers van het bedrijf Sakura waren al eerder langsgekomen om te zien óf en hoe het apparaat naar zijn bestemming kon worden gebracht. De ‘normale weg’, was uitgesloten, want de lift op de begane grond is véél te klein. Alternatief was de zaak met behulp van een kraan via het balkon

Lorenzo



10

omer en winter, of de zon schijnt, het regent of sneeuwt, Joost van Galen komt met zijn fiets vanuit Zaandam naar VUmc. “Dat doe ik al zeven jaar. Vanaf mijn huis is het precies vijftien kilometer en ik fiets het als het meezit in vijftig minuten. Vroeger deed ik veel aan atletiek, maar daar heb ik tegenwoordig minder tijd voor. Door dat fietsen krijg ik in ieder geval genoeg beweging en leg ik per jaar zo’n 5.500 kilometer af. Een ander voordeel is, dat ik op de fiets tijd heb om mijn werkdag door te nemen. Nee, ik heb geen hekel aan autorijden, ik vind het eigenlijk

Tr a c e r 2 1 – 2 1 o k to b e r 20 10 – O r g a n i s a t i e – O n d e r z o e k – O n d e r w i j s – P a t i ë n t e n z o r g

wel leuk. Ik heb voor deze Golf stationwagen gekozen, omdat wij al jaren Volkswagen rijden en dit een prima auto is. Bovendien is het handig met de kinderen. Bijna dagelijks moeten Eva (12), Sam (9) en Isa (7) naar hun verschillende sportclubs worden gebracht. Ze spelen hockey, voetbal en hebben zwemmen en dat betekent dat we ze naar wedstrijden in heel Noord-Holland moeten brengen. Ook in de vakanties gaan we trouwens meestal met de auto op pad. Natuurlijk zou ik ook best een bijzondere auto willen hebben, een Range Rover of een mooie Volvo, maar niet om mee naar het werk te gaan. Maar ik kan me goed voorstellen dat collega’s juist graag met de auto willen komen. Het is jammer dat er niet voldoende parkeerruimte is voor iedereen.”