2014
Zomer
n r. 2 8 J a a rg a n g 1 0 - ve r s c h i j nt 4 - m a a n d e l i j ks
MAGAZINE
De zomer is in aantocht
Bescherm je tegen de zon
© Shutterstock
Veeg er je voeten niet aan!
Lees ook meer over:
Muggen: avondlijke pestkoppen Reizigersdiarree: een domper op de vakantie
Vaccinaties: veel leed voorkomen
pagina
9
pagina
pagina
Sportblessures en braces
Vaccinaties
zomer 2014 - 2
21
25
Droge ogen: wat doe je eraan?
2014
Zomer
Een reeks aan nuttige tips voor de zomer.”
PA R T N E R S
Inhoud 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Editoriaal - Inhoud 5 . . . . . . . . . . . . Muggen: avondlijke pestkoppen 9 . . . . . . . . . . . Vaccinaties: veel leed voorkomen 12 . . . . . . . . . . . . 17 . .
Reizigersdiarree: een domper op de vakantie
Bescherm je zonnetje in huis tegen de zon
21 . . . . . . . . . . . . . . . . . Sportblessures en braces 25 . . . . . . . . . . . . Droge ogen: wat doe je eraan? 26 . . . . . . . . . . . . . . . . Veeg er je voeten niet aan!
Verantwoordelijke uitgever: Roel Cleenders • Redactiecoördinator: Sandra Monard Redactie: Kristel De Veuster, Elke De Vriese, Nathalie Jacquet, Danielle Meyers, Siegfried Roesems, Jelle Speltincx, Karoline Swevers Verschijnt om de 4 maanden • Oplage: 24.500 exemplaren Surplusmagazine wordt verspreid bij de Surpluspartners in Vlaanderen. Overname van teksten en illustraties is enkel toegelaten na schriftelijke toestemming van de redactie en met vermelding van herkomst.De redactie staat in voor de betrouwbaarheid van de opgenomen informatie waarvoor ze echter niet aansprakelijk kan worden gesteld.
Surplusmagazine is een gemeenschappelijke publicatie van de coöperatieve CM-apotheken. www.surpluspartner.be
Na nauwelijks een winter kregen we een vroege lente, die af en toe zomers aandeed. De natuur kwam daardoor vroeger in bloei dan gewoonlijk. Leuk om te zien, maar de pollen en de insecten waren ook sneller van de partij. Ter voorbereiding op de zomer besteden we daarom uitgebreid aandacht aan onze jaarlijkse plaaggeesten: de muggen en hoe je ertegen te beschermen. Vakantie gaat vaak gepaard met verre reizen … en met reizigersdiarree. Voorkom deze pretbederver met onze nuttige tips. Ook kinderen en (te veel) zon is een moeilijke combinatie. Wees extra op je hoede, en volg onze raadgevingen. Nu de voeten meer blootgesteld zullen worden, is het moment aangebroken om aandacht te besteden aan de hygiëne van dit fel belaste lichaamsdeel. Verder vind je nog informatie over droge ogen, sportblessures en vaccinaties. Kortom, een goedgevuld nummer voor een hopelijk zalige zomer.
Apotheken De Volksmacht Ieper Grote Markt 3, 8900 Ieper Tel. 057 20 02 23 E-mail:
[email protected]
De Lindeboom Apotheek Ellermanstraat 74, 2060 Antwerpen Tel. 03 206 82 28 E-mail:
[email protected]
Veel leesplezier!
Apotheek In Het Zwaard Prins-Bisschopssingel 75, 3500 Hasselt Tel. 011 28 05 05 E-mail:
[email protected]
Medico-Sociale Initiatieven Roeselare-Tielt Beversesteenweg 35, 8800 Roeselare Tel. 051 26 53 00 E-mail:
[email protected]
Siegfried Roesems
Apotheek Vivantia Leuven K. Leopold I-straat 34, 3000 Leuven Tel. 016 31 44 60 E-mail:
[email protected]
Apotheker
zomer 2014 - 3
Zzzzzzzzucht ...
vervelende muggen!
MOUSKITO helpt altijd en overal! Voor kinderen vanaf 1 jaar en volwassenen: Mouskito op basis van IR 3535 biedt 8 uur bescherming tegen muggen, vliegen, bijen, wespen, teken ... en is waterafstotend. Ook voor baby’s (patch): Mouskito Patch is ideaal om baby’s 6 tot 8 uur te beschermen. Het kan makkelijk worden aangebracht op de kleren, kinderwagen, enz...
spray 100ml
roller
pocket spray
Patch
Voor alle Zuid-Europese gebieden: Dit Mouskito-gamma op basis van DEET 30% is geschikt voor volwassenen en kinderen vanaf 2 jaar. Biedt tot 8 uur bescherming tegen muggen en vliegen.
Travel stick
Travel roller
Travel spray
Voor tropische gebieden: Voor een optimale bescherming in tropische streken is het gamma op basis van het insectenwerende DEET 50% ideaal. Het weert muggen en vliegen tot 10 uur lang. Voor volwassenen en kinderen vanaf 2 jaar.
Tropical spray
Rijksweg 9 - B-2880 Bornem
Tropical roller
Gebruik biociden veilig. Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie.
Muggen: avondlijke pestkoppen Het gezoem van één enkele mug in de slaapkamer volstaat soms al om je nachtrust te bederven. Bovendien steken ze ook nog, belust als ze zijn op je bloed. De steek zelf voel je niet, maar je houdt er langdurige jeuk en bulten aan over. In bepaalde streken kunnen sommige soorten ook ziekten overdragen. Redenen genoeg dus om ze op een afstand te houden.
zomer 2014 - 5
Alleen maar de vrouwtjes Muggen voeden zich eigenlijk met het sap of de nectar van planten. Muggenmannetjes houden zich aan dat dieet, maar muggenvrouwtjes hebben een eiwit uit ons bloed nodig om hun eitjes te laten rijpen. En dat komen ze bij jou zoeken…
Tropische muggen: een gezondheidsrisico
• Draag kledij met lange mouwen en pijpen • Draag kousen en gesloten schoenen • Stop bovenkledij in de broek en de broek in de kousen
Hoe doen ze het? De snuit van de mug eindigt in een buisje, net als een injectienaald. Die gaat moeiteloos door de huid, tot in een bloedvaatje. Vóór ze dat doet, scheidt de mug wat speeksel af. Dat bevat een antistollingsproduct waardoor het bloed vloeibaar blijft terwijl ze het opzuigt. De jeuk en de zwelling na een beet is eigenlijk een allergische reactie van je lichaam op het speeksel van de mug.
Hoe vinden ze ons? Muggen worden aangetrokken door de CO2 uit onze adem, in combinatie met bepaalde geurstoffen in ons zweet. Ze zijn uitgerust met zeer gevoelige warmtesensoren om hun slachtoffer te lokaliseren. Ze komen af op warmte, en niet op licht zoals vaak wordt aangenomen. Hoe hoger de luchtvochtigheid, hoe beter de receptoren werken. Vanop 30 meter kunnen ze al de geur van een mens opvangen. Ze scannen de volledige ruimte op basis van warmte en detecteren het warmste gedeelte van de huid: de ader. Zelfs in een donkere kamer zal een mug er niet naast prikken.
zomer 2014 - 6
Zo vermijd je dat je door muggen wordt gebeten
• Kies lichtgekleurde kledij
Vermijden van muggenbeten is de hoeksteen in de preventie van tropische ziekten die worden overgedragen door muggen. De meest voorkomende zijn: Malaria: komt voor in de tropen en in een groot aantal subtropische gebieden. Malaria gaat gepaard met koorts en griepachtige symptomen. Onbehandeld kan de ziekte fataal aflopen. Dengue of knobbelkoorts: komt voor in Zuidoost-Azië, de Caraïben, Midden-Amerika, Zuid-Amerika en sporadisch in Afrika en Noord-Australië. Knobbelkoorts start plots met koorts en hoofd-, gewrichts,- en spierpijn. Er kan een wekenlang herstel volgen, maar normaal geneest de ziekte vanzelf. West-Nijl virus: komt voor in Afrika, het Midden-Oosten, Oekraïne, zuidelijk Rusland, Azië en de USA. Bij de meerderheid van de besmette personen veroorzaakt het virus een griepachtige infectie. Bij een kleine minderheid is er een ernstiger verloop, met meningitis en encefalitis.
• Doe elke dag propere kleren aan, zodat er geen zweet op zit • Neem geregeld een douche • Gebruik geen sterk geurende zeep of parfum • Breng op alle niet bedekte delen een repellent aan
Ik heb jouw bloed nodig om mijn eitjes te laten rijpen
Een repellent gebruiken
En ‘s nachts?
In risicogebieden is het aan te raden om een repellent te gebruiken, een product dat muggen op een afstand houdt. Bestanddelen uit de repellents maskeren onze geur en verdoezelen onze warmte, zodat we onvindbaar worden voor de mug. Ze werken slechts op korte afstand. Je kan nog muggen zien rondvliegen want
Je kan je beschermen door te slapen onder een muskietennet (of klamboe), geïmpregneerd met permetrine. Die zijn ook veilig voor kleine kinderen en zwangere vrouwen.
Bescherming tegen onze muggen Bij ons dragen muggen geen ziekten over dus je kan gebruik maken van repellents met lagere concentraties.
Combinatie van DEET met een zonnecrème
de producten doden ze niet. In de apotheek zijn producten voor volwassenen, kinderen en zwangere vrouwen te koop. Je apotheker zal je het meest geschikte product aanraden. Voor baby’s die nog niet lopen is het gebruik van een geïmpregneerd muskietennet de beste optie. Je moet er wel steeds voor zorgen dat de baby het net niet kan vastgrijpen en erop kan zuigen.
Wanneer je een repellent op basis van DEET aanbrengt na een zonnecrème, zou de werking van de zonnecrème verminderen. Daarom wordt aangeraden om eerst de repellent en dan de zonnecrème aan te brengen.
Voorzorgsmaatregelen bij het gebruik van een repellent • Breng het product enkel aan op de blootgestelde huid, dus niet onder kledij. • Gebruik het nooit op een beschadigde of geïrriteerde huid, aan de ogen of de mond en spaarzaam aan de oren. • Was de handen na het aanbrengen. • Was het product af met water en zeep als je terug naar binnen gaat.
Apr. Karoline Swevers
Wees bij kinderen extra voorzichtig • Breng het product aan op de eigen handen en smeer zelf de kinderen in. • Bewaar het product buiten bereik van de kinderen. • Smeer hun handjes niet in om te vermijden dat het product in hun mond of ogen terechtkomt. • Was de resten af met water en zeep als bescherming niet meer nodig is.
zomer 2014 - 7
jeuk
kriebels branderig gevoel
mini
-tub
G RA e TIS
*
O%
PA R
verlicht : roodheid, insectenbeten lichte zonnebrand jeuk Indicatieve prijs : 6,90 € *bij aankoop van een Calmiderm, tot einde voorraad
voorjaar 2014 - 14
Gezond dankzij planten
ABE
N
O%
PA R
ABE
%
EN
Vaccinaties: veel leed voorkomen
Vaccinaties dienen om je te beschermen tegen een aantal gevaarlijke ziekten. Meestal worden ze ingespoten, maar ze kunnen in sommige gevallen ook oraal toegediend worden. Reeds vanaf de geboorte krijgen we vaccins toegediend die in ons land belangrijk zijn. Sommige bieden een levenslange bescherming, terwijl andere in de loop van de tijd hernieuwd dienen te worden. Daarnaast is het raadzaam om je bij reizen, zeker naar tropische landen of de voormalige Sovjet-Unie, tegen bepaalde aandoeningen te laten inenten.
Maatschappelijk belang
SEM
Het is goed om te weten dat vaccineren niet enkel voor jezelf van belang is. Bepaalde ziekten kunnen volledig onder controle worden gehouden als een groot percentage van de bevolking ingeënt is. Epidemieën kunnen meestal worden tegengehouden door op grote schaal te vaccineren. Zo kunnen we bijvoorbeeld ouderen en kinderen in onze omgeving beschermen door onszelf te laten vaccineren tegen gevaarlijke aandoeningen.
PA R A
BENO
S
Basisvaccinaties In België ben je normaal gezien ingeënt tegen mazelen, bof, rubella (rode hond), difterie (kroep), polio (kinderverlamming), tetanus (klem) en hepatitis B (sinds 1999). Dikwijls worden difterie, tetanus en polio in eenzelfde vaccin gecombineerd. Sommige vaccinaties moeten na een zekere tijd herhaald worden. Zo is het aangeraden difterie en tetanus om de 10 jaar te laten herhalen, ook als je niet op reis gaat. Als je naar Azië of Afrika reist, mag je eerste poliovaccinatie niet ouder zijn dan 10 jaar. Als je al een herhaling van polio gehad hebt, ben je voor de rest van je leven beschermd.
Reisvaccinaties Het is best om minstens 6 weken vóór je vertrek te starten met vaccinaties. Voor hepatitis zelfs minimum 12 weken. Toch mag te
laat zijn geen reden zijn om je niet te vaccineren. Er bestaan versnelde vaccinatieschema’s, en direct na de vaccinatie bouw je ook al een zekere immuniteit op. Je kan jezelf op die manier beschermen tegen tal van ziekten, waarvan er verschillende dodelijk zijn. Hepatitis A en B, gele koorts en hondsdolheid zijn er slechts enkele van. Sommige aandoeningen kunnen ook achteraf nog bestreden worden met een vaccinatie. Zo is het bij een dierenbeet met risico op hondsdolheid belangrijk om nadien nog ingeënt te worden. Afhankelijk van de bestemming kan je arts of het instituut voor tropische geneeskunde beslissen welke vaccinaties je nodig hebt. Je krijgt dan een brochure mee met informatie over de nodige preventiemaatregelen en vaccinaties. Hou de aanbevelingen steeds goed in je achterhoofd om problemen achteraf te voorkomen. Apr. Jelle Speltincx
zomer 2014 - 9
Reizigersdiarree: een domper op de vakantie
zomer 2014 - 10
Heel wat toeristen die hun vakantie in een tropisch of subtropisch gebied doorbrengen, krijgen last van reizigersdiarree of “turista”. In de meeste gevallen blijft de aandoening vrij onschuldig, maar ze kan je vakantie wel behoorlijk verpesten. Door te letten op wat je eet en drinkt wordt de inname van ziektekiemen beperkt en loop je minder kans op ernstige diarree. Een toerist met reizigersdiarree heeft meestal meer dan 3 keer per dag dunne ontlasting, vaak in combinatie met één of meerdere symptomen zoals koorts, onpasselijkheid, buikpijn, misselijkheid en braken. Uitzonderlijk kan er zelfs sprake zijn van bloederige diarree met slijm. Gemiddeld duurt de ellende 3 tot 5 dagen, af en toe zelfs langer dan een week.
Hoe krijg je het?
Hoe geraak je er vanaf?
De boosdoener is meestal een bacterie, soms een virus en heel af en toe een darmparasiet.
De behandeling van reizigersdiarree bestaat in de eerste plaats uit voldoende drinken om het vochtverlies op te vangen. Meestal volstaat dat. Het is ook belangrijk om je zoutbalans op peil te houden. Hiervoor bestaan er speciale zoutoplossingen, maar lekkerder zijn thee met citroen, bouillon, frisdranken of vruchtensappen, aangevuld met zoute crackers.
Reizigersdiarree heeft niets te maken met een verandering van dieet, hoogteverschillen of vermoeidheid. Het is een besmetting via voedsel, water, voorwerpen of handen, gewoonlijk verontreinigd met uitwerpselen waarin ziekteverwekkende microorganismen zitten. De kans op reizigersdiarree is veruit het grootst in ontwikkelingslanden. Bij reizen in Europa, Noord-Amerika of Australië loop je minder risico op besmetting. Jongvolwassenen hebben er vaker mee te maken dan ouderen. Waarschijnlijk omdat ze minder immuniteit hebben opgebouwd en meer kiezen voor een avontuurlijke manier van reizen.
Een antibioticum kan noodzakelijk zijn wanneer er bloed of etterig slijm in de ontlasting zit, of bij personen met een verminderde immunologische weerstand of verminderde maagzuurproductie. Maar ook wanneer de diarree gepaard gaat met koorts. Als je reist naar risicovolle landen is het verstandig om een antibioticum mee te nemen. Bespreek dat met je arts. Neem nooit een antibioticum als preventief middel, want zo werk je resistentie in de hand!
Geneesmiddelen zoals een antidiarreïcum brengt verlichting in ernstigere gevallen. Het mag enkel gebruikt worden bij volwassenen en oudere kinderen met een gewone waterige diarree. Vraag raad aan je apotheker bij de samenstelling van je reisapotheek. Stop ermee zodra de stoelgang vaster wordt, om constipatie te vermijden.
zomer 2014 - 11
Hoe vermijd je het? Het risico op reizigersdiarree kan je sterk verminderen met eenvoudige hygiënische maatregelen. Het volgende trefzinnetje vat de te volgen voedingshygiëne samen: Cook it, boil it, peel it or forget it. Vrij vertaald: als je het niet kan bakken, koken of pellen, eet je het beter niet. Deze eenvoudige tips geven je de beste kans om aan reizigersdiarree te ontsnappen: •
Vermijd kraantjeswater en ijsblokjes. Flessenwater is meestal veilig, op voorwaarde dat de dop intact is. Sta erop dat de flessen altijd in jouw bijzijn worden geopend. • Gashoudende dranken zijn veiliger omdat er moeilijker mee kan geknoeid worden. Door de hogere zuurtegraad zijn ze bovendien beter bestand tegen besmetting. Kies liefst voor dranken van gekende merken. • Je tanden poetsen met leidingwater kan een risico inhouden, al is dit doorgaans beperkt. • Ook het inslikken van water tijdens zwempartijen kan een bron van besmetting zijn.
• Vermijd ongekookt of ongebakken voedsel, zoals rauwe groenten en salades. Eet nooit gerechten op basis van rauwe of onvoldoende gekookte eieren. Eet geen rauwe of onvoldoende gekookte vis en pas vooral op met zeevruchten. • Eet geen vruchten die je niet zelf kan schillen of fruit dat er beschadigd uitziet. • Vermijd ongekookte of nietgepasteuriseerde melkproducten of voedsel bereid op basis van deze producten. • Let op met ijsjes. Als je ijs eet, kies dan liever voor schepijs of verpakt ijs in plaats van softijs. • Rauw of onvoldoende gebakken vlees houdt erg veel risico’s in. • Gerechten die wel werden gekookt, maar vervolgens uren op kamertemperatuur zijn blijven staan zijn eveneens gevaarlijk. Eet dus enkel voedsel dat goed verhit werd en nog warm is. • Lokale specialiteiten die onfris ruiken: niet doen! • Let ook op waar je iets eet: een maaltijd in een straatstalletje houdt meer risico in dan een maaltijd in een restaurant. Vermijd restaurants met veel vliegen en andere insecten. • Was geregeld je handen, zeker vóór elke maaltijd. Apr. Elke De Vriese
zomer 2014 - 12
*
Acute diarree* behandeld
bij kinderen tot 12 jaar, ter aanvulling van orale rehydratatie
Darmevenwicht behouden Comfort hersteld
Advertentie Enterol
Een juiste reflex bij diarree Dit is een geneesmiddel. Lees aandachtig de bijsluiter en vraag raad aan uw apotheker. Geen langdurig gebruik zonder geneeskundig advies.
voorjaar 2014 - 12
Bescherm je zonnetje in huis tegen de zon De zon is levensbelangrijk voor onze gezondheid. Ze zorgt voor de aanmaak van vitamine D en dus voor de ontwikkeling van een stevig beenderstelsel. De zon kan echter ook schade aanrichten, zeker als je een gevoelige huid hebt. Kinderen verdienen extra aandacht. Zonnebrand bij kinderen is één van de belangrijkste oorzaken van huidkanker op latere leeftijd.
zomer 2014 - 15
Zonnen met mondjesmaat Een zomers tintje is aantrekkelijk, ook bij onze kinderen. Maar pas op: de huid van kinderen is dunner en gevoeliger dan die van volwassenen. Die moet daarom extra beschermd worden tegen de zon. Een goede bescherming heeft als bijkomend voordeel dat de bruine tint langer aanhoudt, zonder beschadiging van de huid. Voor baby’s is het advies duidelijk : geen zon beneden de leeftijd van 1 jaar. Een parasol op de kinderwagen of een plekje in de schaduw is het allerbeste. Vanaf de leeftijd van 1 jaar tot 3 jaar mogen de kinderen slechts voor korte periodes in de zon. De blootgestelde lichaamsdelen, armen en benen, moeten dan ingesmeerd worden met een hoge beschermingsfactor. Vanaf 3 jaar gebruik je een zonnecrème met een goede beschermingsfactor.
zomer 2014 - 16
Op een veilige manier omgaan met de zon Een aantal eenvoudige tips maken het heel wat veiliger in de zon, zeker als je het juiste zonneproduct gebruikt: • Bescherm de huid zoveel mogelijk met kleding. • Kies de juiste zonnebescherming, afgestemd op het huidtype van je kind. • Smeer veelvuldig in en begin 20 minuten voor de eerste blootstelling aan de zon. Herhaal dit om de 2 uren. • Blijf tussen 12 en 15 uur uit de zon. • Smeer je na het zwemmen steeds opnieuw in, ook al is het zonneproduct waterbestendig. • Zonnebril en zonnehoedje zijn niet te missen attributen, zowel thuis als op vakantie. • Laat de kinderen steeds voldoende drinken. • Geef het goede voorbeeld en loop zelf ook niet onbeschermd in de zon.
UV-index 1-2 zwakke UV-index
geen bescherming vereist
UV-index 3-7
matige of hoge UV-index
beschermen met zonnecrème, zonnebril en kledij
UV-index 8-11
vermijd buitenactiviteiten zorg voor maximale bescherming
zeer hoge of extreme UV-index
Let ook op de UV-index. Die drukt de intensiteit van de stralen uit, en geeft een indicatie van de gezondheidsrisico’s bij overmatige blootstelling. Onze weermannen en –vrouwen gebruiken nu vaak deze index om hiervoor te waarschuwen.
Apr. Siegfried Roesems
zomer 2014 - 17
Wist u dat zo’n 75% van alle mensen af en toe of voortdurend rugpijn heeft? FUTURO™, de actieve ondersteuning Tuinieren, sporten, autorijden, een zwaar meubel verslepen… Voor u het weet, zit u met een pijnlijke of overbelaste rug of een pijnlijk gewricht. Uiteraard wilt u uw bewegingsvrijheid terug. Daarom heeft Futuro specifieke spalken en bandages ontwikkeld voor de dagelijkse activiteiten of voor sportbeoefening. Futuro bandages zitten comfortabel dankzij het zachte en ademende materiaal en bieden gewrichten, spieren en pezen de nodige steun. Futuro is dan ook precies wat u nodig hebt om weer in alle vrijheid te kunnen bewegen. Een deskundig team van ingenieurs en medische professionals hanteert innovatieve technologieën bij het ontwerpen en vervaardigen van al onze producten.
www.futuro.be 3M Belgium bvba/sprl Tel: 02/722 53 51 Fax: 02/722 50 22
Bescherm de toekomst van hun huid
10315_ad_futuro_VL_197x139_12.indd 1
UVB - UVA BESCHERMING
10-01-14 14:36
SPF+
50
GEPATENTEERD ACTIEF BESTANDDEEL GEGARANDEERDE
BABY KIND TOLERANTIE
te l
a.c o m
Nieuw
w w w. m u s
voorjaar 2014 - 16
Mustela®, de specialist van de huid van de baby’s en de toekomstige moeders, al meer dan 60 jaar
Sportblessures en braces
We leven in een tijd waarin een gezonde levensstijl erg belangrijk is. Om fit te blijven en deze gezonde levensstijl te onderhouden, doen steeds meer mensen aan sport. Lichaamsbeweging is een onmisbaar begrip geworden in onze samenleving. Maar intensief sporten is niet zonder risico’s.
zomer 2014 - 19
Luister naar je lichaam Een half uurtje beweging per dag is al voldoende om in goede conditie te blijven. Als het op sport aankomt, is er aan keuze geen gebrek, bijna alles is toegankelijk. Het is echter niet alleen belangrijk om een sport te kiezen die je graag zou willen beoefenen, je moet vooral een sport kiezen die bij je lichaam past. Indien je twijfelt, is het raadzaam om je vooraf te laten onderzoeken door een sportarts. Probeer tijdens het sporten niet te veel vooruitgang te boeken op korte tijd, zeker als je lange tijd geen fysieke inspanningen meer hebt gedaan. Bouw je basisconditie stap voor stap op. Als je lichaam op nieuwe manieren zwaar belast wordt zonder dat het erop voorbereid is, stijgt de kans op blessures aanzienlijk. Om uithoudingsvermogen op te bouwen, moet je lichaam zich immers aanpassen. Uiteraard mag je een inspanning voelen. Maar het is niet de bedoeling dat je pijn of fysieke ongemakken gewaar wordt.
Blessures: wie niet horen wil, moet voelen Spierstijfheid is één van de meest bekende spierletsels. Het is een duidelijk voorbeeld van een reactie van een onvoorbereid lichaam. Spierstijfheid is
een gevolg van kleine scheurtjes die in je spieren ontstaan zijn, omdat ze te weinig energie voorradig hadden. Het lichaam maakt dan energie vrij door het eigen spierweefsel af te breken. Een goede opwarming en cool-down helpen om spierstijfheid te beperken. Stretchen kan hier deel van uitmaken. Opwarming is niet enkel belangrijk om stijfheid te voorkomen. Een onopgewarmde spier kan ook scheuren als ze direct zeer intensief moet werken, een pijnlijke affaire. Een kleine beschadiging die niet direct voelbaar is, kan later ontsteken.
zomer 2014 - 20
Door ongetraind grote inspanningen te doen, kan je je spieren overbelasten. Dan krijg je gemakkelijk letsels, gaande van scheurtjes in spier en pees tot vastzittende spieren en gewrichten. Ook getrainde sporters die hun grenzen te ver drijven kunnen last krijgen van overbelaste spieren. Kneuzingen en breuken zijn vaak het gevolg van een impact, bijvoorbeeld een val. Het verkeerde schoeisel of een verkeerde houding kunnen dan weer ontstekingen en spierpijn tot gevolg hebben. Door langdurig contact met of druk op het sportmateriaal kunnen irritaties voorkomen, denk maar aan zadelpijn bij het fietsen. Ook hier is het belangrijk om naar je lichaam te luisteren. Sport niet verder wanneer je pijn hebt. En zoek altijd naar de oorzaak, anders kan het probleem blijven aanslepen of verergeren.
Hoe behandel ik mijn kwetsuren? Het is niet nodig om met elke kwetsuur naar de huisarts of de spoed te lopen. Banale kwetsuren kunnen makkelijk zelf behandeld worden. Bij ernstige en aanslepende kwetsuren is het natuurlijk aan te raden om een arts te raadplegen.
Open wonden Open wonden, zoals snij- en schaafwonden, moeten proper gemaakt worden met stromend water of een wondspoelmiddel. Daarna liefst ontsmetten en afdekken. Een wondhelende zalf kan het genezingsproces versnellen. Met grote, diepe of ernstige wonden ga je best naar de arts.
Spier- en gewrichtspijn Bij stijve spieren kan een warme zalf soelaas brengen. Maar pas op: bij spier- en gewrichtskwetsuren die niet door stijfheid veroorzaakt worden, mag geen warme zalf worden gebruikt. Warmte kan namelijk een ontsteking in de hand werken. Bij een verstuikte enkel bijvoorbeeld, gebruik je een koude zalf. Bij verstuikingen en kneuzingen is het ook aan te raden om er zo snel mogelijk koude compressen of een koelpack op te leggen. Als de pijn erg is of blijft aanslepen, kan een bezoek aan de arts raadzaam zijn.
Builen en blauwe plekken Builen en blauwe plekken verdwijnen in de meeste gevallen vanzelf. Het genezingsproces kan bevorderd worden door het gebruik van bepaalde zalven,
crèmes of gels, bijvoorbeeld op basis van arnica. Bij grote bloeduitstortingen ter hoogte van de romp kan je best een arts raadplegen om te controleren of er geen onderliggende organen geraakt zijn.
Irritaties Irritaties kunnen meestal verholpen worden door een verzachtende crème. Je kan irritaties voorkomen door een barrièrecrème te gebruiken.
Polsbraces Polsbraces bieden bewezen ondersteuning bij carpale tunnel syndroom (een klemming van de middelste polszenuw), reuma en artrose. Ze zijn ook nuttig bij de preventie van sportblessures. Voor andere aandoeningen, zoals een ongecompliceerde polsbreuk of spastische hand, is het effect niet bewezen en wordt een polsbandage niet aanbevolen.
Braces: ondersteuning waar nodig Braces zijn hulpmiddelen om spieren en gewrichten te ondersteunen en rust te gunnen. Ze worden meestal gemaakt van een soepele elastische stof met of zonder metalen of kunststoffen baleinen. Ze kunnen ook volledig uit kunststof of metaal bestaan. Veel voorkomende braces zijn pols-, knie- en enkelbandages. Kniebraces Een kniebrace kan zinvol zijn bij kwetsuren aan de voorste kruisbanden die niet operatief behandeld worden. Dit geldt echter enkel voor mensen die hun knie niet te veel belasten, dus zeker niet voor intensieve sporters. Ook bij letsels aan de binnenste kruisbanden is een brace nuttig, in combinatie met oefentherapie. Verder kan een brace ondersteuning bieden bij artrose.
Enkelbraces Enkelbraces hebben wel degelijk nut bij sporters. Ze worden aangeraden bij ernstige enkelverstuikingen met beschadiging van gewrichtskapsel en –banden. Ook bij minder ernstige verstuikingen kunnen ze nuttig zijn. Sporters hebben minder kans om de enkel opnieuw te verstuiken na het dragen van een brace. Het wordt aangeraden de brace tot 6 maanden na de verstuiking te dragen. Preventief dragen wordt afgeraden, tenzij er een voorafgaande verstuiking is geweest. Apr. Jelle Speltincx
zomer 2014 - 21
Bloeitijd ? Niet voor uw allergie! Producten van URSAPHARM – de juiste oplossing voor elk type allergie.
Droge ogen: wat doe je eraan? Je krijgt last van droge ogen als je te weinig traanvocht hebt, of als je traanfilm van minder goede kwaliteit is. Hierdoor worden de ogen niet goed vochtig gehouden en gaan ze branderig aanvoelen. Als ze onbehandeld blijven, kunnen ze ook ontsteken.
hebben van droge ogen als de tranen over je wangen rollen? Een “goede” traan moet in het oog blijven. Als tranen systematisch uit de ogen lopen, zullen die uitdrogen.
Wat kun je eraan doen? Hoe ontstaan droge ogen? Droge ogen ontstaan doordat de traanklier niet goed werkt en te weinig traanvocht van goede kwaliteit produceert. Het traanvocht kan veranderen door het dragen van contactlenzen, door aanhoudende ontsteking van de oogleden of door gebruik van bepaalde medicijnen (zoals geneesmiddelen tegen allergie, contraceptiva, antidepressiva en vochtafdrijvers). De klachten kunnen ook ontstaan of verergeren na een laserbehandeling of door airco, sigarettenrook, verwarming of geregeld computerwerk.
Klachten Droge ogen worden gekenmerkt door een gevoel van irritatie, gevoeligheid voor licht, wazig zien of overmatig tranende ogen. Dit laatste kan vreemd in de oren klinken: hoe kun je last
Behandeling van droge ogen Een tekort aan tranen kan aangevuld worden met kunsttranen, liefst zonder bewaarmiddelen. De meest gebruikte bewaarmiddelen zijn immers zepen.
• Bevochtig de lucht in de kamer, door bijvoorbeeld waterbakjes aan de verwarming te hangen, of door een luchtbevochtiger te gebruiken. • Staar niet te lang naar een computerof televisiescherm en knipper geregeld met de ogen. • Vermijd zaken die extra irritatie geven, zoals haardroger, ventilator of rook. • Het dragen van contactlenzen kan bij droge ogen de problemen verergeren. • Zorg dat de ogen door de wind niet te veel uitdrogen: draag een speciale (fiets)bril die aan de zijkanten is afgesloten.
Die lossen het vetlaagje van de traanfilm op, waardoor de tranen nog sneller verdampen. Kunsttranen worden meestal verkocht onder de vorm van oogdruppels, gel of zalf. Kunsttranenzalf wordt meestal voorbehouden voor ernstige droogte van het oog, en wordt vóór het slapengaan aangebracht. Druppels worden meerdere keren per dag aangewend. Het is belangrijk om de kunsttranen al te gebruiken nog voordat men in de loop van de dag last krijgt van droge ogen. Apr. Danielle Meyers
zomer 2014 - 23
Veeg er je voeten niet aan!
Op een werkdag kunnen je voeten makkelijk meer dan 7 km afleggen. Iemand van 70 jaar heeft ongeveer 4 maal de aarde rondgewandeld. En hoewel de voet dus duidelijk één van de meest belaste lichaamsdelen is, besteedt de Belg er zorgwekkend weinig aandacht aan.
Een goede dagelijkse hygiëne is erg belangrijk.
Grote wasjes, kleine wasjes Was je voeten dagelijks met water en een milde zeep. Je kiest best voor een pH-neutrale variant. Overmatig wassen met agressieve zepen haalt de natuurlijke beschermlaag weg en laat bacteriën sneller hun werk doen. Zorg dat je de ruimten tussen de tenen goed afdroogt na elke wasbeurt. De voeten afdrogen aan het badkamermatje is echt niet voldoende.
zomer 2014 - 24
Koop degelijke schoenen. De mode is niet altijd even vriendelijk voor je voeten. Verkeerde schoenen kunnen de oorzaak zijn van lastige voetproblemen. Het dragen van het juiste schoeisel is van vitaal belang voor de gezondheid van je voeten. Hierdoor kunnen heel wat klachten voorkomen worden. Een goede schoen moet goed passen, gemakkelijk zitten en de warmte voldoende afdrijven.
Blaren
Zo prik je best een blaar door: • reinig vooraf de huid met water en zeep.
Voetblaren ontstaan meestal door wrijving tussen voet en schoeisel of tussen de tenen. Een rode, branderige huid is de voorbode van een blaar. Als de bovenlagen van de huid loslaten of scheuren, ontstaat er een zakje dat zich snel met vloeistof vult. Wanneer een blaar zich vult met bloed, spreken we van een bloedblaar.
• prik vervolgens de blaar aan twee uiteinden door met een steriele of ontsmette naald (bv. nadat je deze boven een vlam hebt gehouden). • druk het vocht vanuit het centrum naar de twee doorgeprikte uiteinden toe en dep het weggevloeide vocht weg.
Hoe verzorg ik een blaar?
Uitzonderingen: pijnlijke en grote blaren
Dicht laten
Blaren die pijn doen en grote blaren op drukplaatsen (bv. op de voetzolen) kun je beter wel doorprikken. Dit voorkomt dat ze openscheuren en eventueel infecteren.
Niets doen is in principe de beste behandeling van blaren. Als de druk of wrijving die de blaar heeft veroorzaakt stopt, zal deze namelijk spontaan verdwijnen. Door de blaar dicht te laten kan die bovendien niet vuil worden of besmet raken door aarde en stof.
Kies de juiste sokken Sokken zijn belangrijk. Wees kieskeurig. Sommige synthetische sokken laten je voeten niet voldoende
• dek de huid af met een wondpleister of gaasje. Het doorprikken op zich volstaat: je hoeft geen stukjes huid van de blaar te verwijderen. Als de blaar opnieuw opzwelt, herhaal je deze behandeling.
Eventueel kun je de blaar tijdelijk afschermen met een wondpleister. Maar let erop dat de blaar hierbij niet openscheurt. Bij de apotheek kan je speciale pleisters vinden die blaren beschermen.
Elke omstandigheid vraagt natuurlijk een gepast schoentype. Vertrek bijvoorbeeld niet voor een boswandeling met al te lichte schoenen aan. Stap niet op een vliegtuig met stevige stappers of hoge hakken. Of trek ze uit, eenmaal je zit. Als je voethygiëne OK is, zal niemand er zich aan storen.
• ontsmet de blaar, bij voorkeur met een waterige oplossing op basis van chloorverbindingen, chloorhexidene of povidon-jood.
ademen. Kies liever voor natuurlijke vezels, zoals katoen, en vervang ze alle dagen. Smeren maar Hydrateer je voeten met een speciale vochtinbrengende crème, zodat ze zacht en glad aanvoelen. Omdat de huid van de voet veel dikker is dan op enige andere plaats op je lichaam, heb je een vochtinbrengende crème nodig met diep doordringende eigenschappen. Je apotheker maakt je wegwijs in het gamma.
Zet je voeten op een voetstuk. Mensen die veel lopen of staan, mogen hun voeten ‘s avonds wel eens wat hoger leggen, met de benen omhoog. Dat verbetert de bloedcirculatie. En het is misschien ook het geknipte moment om ze eens door iemand te laten masseren. Terwijl u lekker achterover leunt …
voorjaar 2013 - 15
Opengescheurde blaren Als de blaar is opengescheurd, kan je best: • de wond goed reinigen met water en zeep en eventueel ontsmetten. • de losgekomen huid wegknippen met een fijn schaartje, zodat je een gave wondrand krijgt. • gedurende enkele dagen een beschermende wondpleister of een gaasje aanbrengen. Verwijder die wel vóór het slapengaan. Als de wond niet ontstoken is, kun je ze ook afdekken met second skin. In tegenstelling tot de klassieke pleister droogt deze ‘tweede huid’-pleister de wond niet uit. Bovendien houdt de beschermende film op de buitenzijde water en bacteriën tegen. Deze pleister mag enkele dagen op de wond geplakt blijven. Een nadeel kan zijn dat je een mogelijke infectie niet tijdig opmerkt.
Wist je dat? • Blaren vooral veroorzaakt worden door nieuwe, te strakke, te kleine of te grote schoenen die de beweging van de voet niet soepel volgen? Maar ook andere voorwerpen (bv. een kruk, rolstoel, tennisraket, schop) kunnen heel wat blarenleed teweegbrengen. • Niet iedereen even gevoelig is voor blaren? De aanleg wordt onder meer bepaald door individuele huidkenmerken en bijvoorbeeld de vorm van de voet. • Een vochtige huid en warme omstandigheden de kans op blaren verhogen? • Risico-activiteiten onder meer spitten, hout hakken, roeien, tennissen, rolstoelsporten, fietsen, wandelen, lopen en voetballen zijn? • Ook plotseling stoppen op te harde vloeren, bv. bij basketbal of tennis, de wrijving met de schoen verhoogt en een oorzaak is van blaren?
Voetwratten
Wat zijn voetwratten? De boosdoeners zijn virussen, die behoren tot de stam van het humaan papillomavirus (HPV). Je krijgt ze door contact met een virus op een plaats waar de huid beschadigd is. Wratten zijn erg besmettelijk. Gebruik daarom geen handdoeken, washandjes of vijltjes van iemand die wratten heeft. Voetwratten worden vooral opgelopen in gymzalen, zwembaden, sauna en douches. Het kan na de besmetting 2 tot 6 maanden duren, en soms wel een jaar, voordat de wrat zo groot is dat hij zichtbaar is.
Hoe behandelen? Omdat wratten meestal vanzelf weer weggaan, is het niet altijd nodig om te behandelen.
zomer 2014 - 26
Bij circa twee derde van de patiënten verdwijnen de wratten spontaan binnen de 2 jaar. Behandelen is wel zinvol als de wratten klachten veroorzaken (bv. pijn bij het lopen), cosmetisch erg storend zijn of niet spontaan verdwijnen.
Wat kan ik zelf doen? Wanneer je een wrat zélf wil aanpakken, kan je een kant-en-klaar product kopen bij de apotheek.
Je kan kiezen voor een zuurpreparaat, vaak op basis van salicylzuur. Ze zijn verkrijgbaar in een oplossing, een zalf of een huidpleister. Laat je bij de aankoop adviseren door je apotheker. Tips voor een goed gebruik • Verhoog het effect door de aangetaste huid vooraf te weken in warm water, te drogen en het product aan te brengen. • Behandel de wrat dagelijks, soms drie maanden lang. • Bescherm zorgvuldig de gezonde huid rondom de wrat, bv. met witte vaseline of een pleister met een opening in het midden. De producten kunnen namelijk huidirritatie veroorzaken. • Met een puimsteen kan je dode huidcellen makkelijk verwijderen. • Stop met de behandeling wanneer een product na drie maanden geen resultaat geeft. Een iets ingrijpendere behandeling voor kleine wratten is bevriezing. Dat vernietigt de wrat tot aan de wortel. Onder de behandelde wrat vormt zich na enkele dagen een blaar. Na 10 à 15 dagen valt de wrat af.
Wanneer naar de dokter? Kleine wratjes kan je behandelen met een product uit de apotheek. Als je diabetespatiënt bent, last hebt van een verzwakt immuunsysteem of zwanger bent, ga je best naar de arts.
Dit geldt ook wanneer de wrat: • na lokale behandeling niet verdwijnt, zich uitbreidt of terug de kop opsteekt • ernstig jeukt en dikwijls bloedt • ontsteekt • gepaard gaat met pijn in de rug of de benen Er zijn diverse behandelingen mogelijk. Geen enkele waarborgt echter dat de wrat nooit meer terugkomt. Bovendien kan de behandeling vooral voor kinderen pijnlijk zijn.
Bevriezen De arts kan de wrat te lijf gaan met ijskoude, vloeibare stikstof. Daardoor bevriest de wrat en sterft ze af. Vaak moet de behandeling meerdere keren gebeuren met een tussenpoos van enkele weken. Deze techniek veroorzaakt over het algemeen geen littekens, maar is vaak pijnlijk.
Wist je dat? • Wratten meer voorkomen bij mensen met een verminderde weerstand? Dit betekent natuurlijk niet dat iedereen die wratten heeft, met een verminderde weerstand kampt. • Kinderen meer vatbaar zijn omdat hun weerstand nog onvoldoende is opgebouwd? • Door het afweersysteem van het lichaam je immuun kan worden voor wrattenvirussen? Door de vele verschillende soorten virussen is het best mogelijk dat je tegen sommige wrattenvirussen wel en tegen andere niet immuun bent. • De kans op voetwratten verhoogt door blootsvoets te lopen in het zwembad of de sporthal? Spoel je voeten grondig af en draag bij voorkeur slippers.
Wegsnijden en verbranden Deze techniek garandeert niet dat het virus volledig wordt weggenomen. Bovendien geeft het wegsnijden littekens die op drukplaatsen erg pijnlijk kunnen zijn.
Lasertherapie Dit kan interessant zijn voor uitgebreide wratten. Voor een routinebehandeling is dit echter een te dure techniek, waarvan de resultaten niet beter zijn dan bij bevriezing. Apr. Nathalie Jacquet
zomer 2014 - 27
NIEUW Laat vlooien en teken zich niet nestelen bij u thuis.
FRONTLINE Combo® Line bevrijdt uw kat en hond van vlooien en teken én beschermt hun leefomgeving tegen vlooieneitjes, -larven en -poppen. OOK BESCHIKBAAR IN EEN VOORDELIGE 6 PIPET SEIZOENS-VERPAKKING VERKRIJGBAAR VRIJ VAN VOORSCHRIFT VOOR KATTEN EN HONDEN (S,M,L,XL)
FRONTLINE COMBO® LINE DOG S/M/L/XL - FRONTLINE COMBO® LINE CAT voor behandeling van honden van 2 tot 10 kg lichaamsgewicht (S), van 10 tot 20 kg lichaamsgewicht (M), van 20 tot 40 kg lichaamsgewicht (L), van meer dan 40 kg lichaamsgewicht (XL), van katten en van fretten tegen infestaties met vlooien, alleen of in combinatie met teken en/of (maar niet bij fretten) bijtende luizen. • Behandeling van besmettingen met vlooien (Ctenocephalides spp.): de insecticide werkzaamheid tegen nieuwe infestaties met volwassen vlooien houdt gedurende 8 weken bij honden of gedurende 4 weken bij katten en fretten aan. Preventie van de vermenigvuldiging van vlooien door inhibitie van de ontwikkeling van eieren (ovicide werking), van larven en poppen (larvicide werking) afkomstig van eieren die werden gelegd door volwassen vlooien (bij honden gedurende 8 weken en bij katten gedurende 6 weken na toediening). • Behandeling van besmettingen met teken (bij honden en katten: Ixodes ricinus, Dermacentor variabilis, Dermacentor reticulatus (enkel bij de hond), Rhipicephalus sanguineus; bij fretten: Ixodes ricinus ). Het diergeneesmiddel heeft een persisterende acaricide werking tot 4 weken (honden en fretten) en tot 2 weken (katten) tegen teken (bij kat en fret gebaseerd op experimentele gegevens). • Behandeling van besmettingen met bijtende luizen bij honden (Trichodectes canis) en bij katten (Felicola subrostratus). Aflevering: Vrij. Lees aandachtig de bijsluiter. DOG: BE-V4469xx (xx = 15 (S); 24 (M); 33 (L); 42 (XL)); CAT: BE-V446906. Registratiehouder: Merial Belgium NV, Leonardo Da Vincilaan 19, 1831 Diegem (
[email protected]). ®Merial. ©2014 – alle rechten voorbehouden. hr080114. Publ_Fro_vl0214