Dorpsplan Fijnaart Leefbaarheid maken doe je samen
Dorpsplan Fijnaart Leefbaarheid maken doe je samen
augustus 2006
COLOFON Samenstelling Bert Harmsen Christine Bleijenberg Masja van den Burg Vormgeving binnenwerk Vanessa Loppies Druk Sector Document Processing, VNG SGBO Onderzoek > Advies > Implementatie Postbus 30435 2500 GK Den Haag SGBO 2470.09/554 Niets uit deze publicatie mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze dan ook, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van SGBO.
Aan de totstandkoming van deze publicatie is de grootst mogelijke zorg besteed. SGBO kan echter niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele onjuistheden, noch kunnen aan de inhoud rechten worden ontleend.
Voorwoord Geacht College, beste dorpsgenoten Voor u ligt het Dorpsplan van Fijnaart. Een plan, waarin is weergegeven, wat de bewoners van Fijnaart graag gerealiseerd zouden zien in de komende jaren. Alle aspecten van de leefbaarheid van ons dorp, zoals wonen, veiligheid, werken, voorzieningen etc. komen aan bod. Het doet ons als Dorpsraad Fijnaart veel genoegen, dat de Gemeente Moerdijk enkele jaren geleden het initiatief heeft genomen, tot het ontwikkelen van deze dorpsplannen. Belangrijk was daarbij ook het uitgangspunt, dat de bewoners zelf de bouwstenen voor het dorpsplan moesten aandragen. Op een drietal bewonersavonden, en in de zogenaamde klankbordgroep, heeft een flink aantal inwoners van Fijnaart zich met veel enthousiasme en een grote betrokkenheid van die taak gekweten. Ik ben van mening, dat ze trots mogen zijn op het resultaat. Dit dorpsplan mag natuurlijk geen vrijblijvend stuk zijn. Voor de Dorpsraad zal dit plan de komende jaren dan ook, in het overleg met het College en de raadsfracties, steeds de leidraad vormen. En vooral de Kerncontactavond vormt een mooie gelegenheid, om jaarlijks met het Gemeentebestuur en de bewoners van Fijnaart te evalueren, hoe het staat met de realisatie ervan. Wij hopen en vertrouwen, dat veel van de in het plan genoemde wensen in de komende jaren uitgevoerd zullen worden. Als Dorpsraad willen wij, met de gemeente en alle burgers van Fijnaart, graag ons steentje hieraan bijdragen. Namens de Dorpsraad Fijnaart, Wim Blok, voorzitter.
INHOUDSOPGAVE
1
Inleiding
1
1.1
Een dorpsplan voor Fijnaart
1
1.2
Fijnaart: een kern in de gemeente Moerdijk
1
1.3
Gemeentelijke kaders
2
1.4
Leeswijzer
8
2
Huidige situatie
11
2.1
Profiel van Fijnaart
11
2.2
Belemmeringen en mogelijkheden
11
2.2.1
Inleiding
12
2.2.2
Sociaal klimaat
12
2.2.3
Relatie burger-overheid
13
2.2.4
Wonen
14
2.2.5
Verkeer
15
2.2.6
Werken
16
2.2.7
Voorzieningen
16
3
Gewenste situatie
19
3.1
Inleiding
19
3.2
Sociaal klimaat
19
3.3
Relatie burger-overheid
19
3.4
Wonen
20
3.5
Verkeer
20
3.6
Werken
21
3.7
Voorzieningen
21
4
Maatregelen, taakverdeling en planning
23
4.1
Inleiding
23
4.2
Sociaal klimaat
23
4.3
Relatie burger-overheid
26
4.4
Wonen
29
4.5
Verkeer
33
4.6
Werken
35
4.7
Voorzieningen
36
Bijlagen
39
Bijlage 1
leden klankbordgroep
41
Bijlage 2
Conclusies uit de bijeenkomsten met de jeugd
43
1 1.1
Inleiding Een dorpsplan voor Fijnaart
De gemeente Moerdijk is ontstaan uit een fusie van vijf gemeenten, namelijk: Zevenbergen, Fijnaart en Heijningen, Klundert, Standdaarbuiten en Willemstad. Sinds 1997 vormen deze vijf hoofdkernen samen met zes kleinere dorpen de gemeente Moerdijk. Hoewel Zevenbergen als grootste kern de meeste voorzieningen herbergt, kan er toch niet gesproken worden van een hoofdkern. In feite bestaat de gemeente Moerdijk uit elf relatief opzichzelfstaande kernen met een heel eigen identiteit. In het leven van de inwoners van Moerdijk neemt de leefbaarheid in hun dorp of stad dan ook een belangrijke plaats in. De gemeenteraad van Moerdijk heeft dit zeer goed begrepen. In zijn raadsprogramma heeft hij daarom ingezet op het versterken van de leefbaarheid in de kernen. De raad heeft hiertoe het college van burgemeester en wethouders opgedragen om voor elke kern een dorps-/stadsplan op te (laten) stellen en hierbij de bevolking nadrukkelijk te betrekken. Het dorpsplan beschrijft enerzijds de knelpunten en kansen, anderzijds de gewenste ontwikkelingen en maatregelen binnen de kern voor een meerjarige periode. Daarom wordt ook wel over ‘dorps/stadsontwikkelingsplan’ gesproken. Het college heeft op zijn beurt gekozen voor een aanpak die de inzet en inbreng van de bewoners zelf zo veel mogelijk waarborgt. Om deze reden heeft het college besloten om de totstandkoming van de dorps-/stadsplannen niet zelf ter hand te nemen maar extern te laten begeleiden, namelijk door SGBO, Onderzoeks- en Adviesbureau van de VNG. Begin 2004 heeft het college van burgemeester en wethouders een start gemaakt met het opstellen van de plannen. De eerste dorpsplannen – voor Moerdijk en Langeweg – zijn in 2004 afgerond en aangeboden aan het college en de gemeenteraad. De plannen van Standdaarbuiten, Willemstad, Heijningen en Noordhoek zijn in 2005 aangeboden. In de eerste helft van 2006 zijn de plannen van Klundert en Helwijk aangeboden. Vervolgens is gestart in Zevenbergschen Hoek en Fijnaart. Voor u ligt het dorpsplan van de inwoners van Fijnaart. 1.2
Fijnaart: een kern in de gemeente Moerdijk
Bevolking 2000-2005 80 jaar eo 65-79 jaar 55-64 jaar 40-54 jaar 30-39 jaar 20-29 jaar 10-19 jaar 0-9 jaar 0,0%
5,0%
10,0%
Fijnaart 2005
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
15,0%
Fijnaart 2000
20,0%
25,0%
gemeente 2005
Fijnaart is een van de grotere kernen in de gemeente Moerdijk. In januari 2006 bedroeg het inwonertal 5326. In 2000 was dit 5317: een toename van 9 personen. Het migratiesaldo (het aantal vertrekkende personen min het aantal vestigende personen) is in de jaren 1999, 2001 en 2002 ongeveer hetzelfde 36/37. In de jaren 2000 en 2003 is dit (nagenoeg) nul. In
1
de periode 1999-2003 vertrokken er per jaar 21 personen meer dan er dat zich mensen in Fijnaart vestigden. In deze periode was het geboorteoverschot gemiddeld 12,6 per jaar. Overigens is het geboorteoverschot de afgelopen jaren behoorlijk kleiner geworden. Was dit in 2000 nog 30 in 2003 bleef het overschot steken op 5. Het verschil is overigens voor een belangrijk deel te verklaren uit een toename van het aantal overlijdens. Van alle kernen van Moerdijk kende Fijnaart in 2005 het hoogste percentage aan 65-plussers, namelijk 16,5%. Voor de gemeente Moerdijk als geheel was dit 13.1%. Bovendien kent Fijnaart na Zevenbergschen Hoek ook het hoogste aantal 80-plussers, 3,8%. Het aantal jongeren tot 24 jaar is met 27,3 lager dan gemiddeld in de gemeente Moerdijk (31,5%). Met name de groep van 19 tot 24 jaar is ondervertegenwoordigd in Fijnaart (13% in Fijnaart tegen 16.9% voor de gemeente). Verder valt op dat in de leeftijdscategorieën van 18 tot 64 (vier categorieën) Fijnaart gemiddeld 1% lager scoort dan het gemiddelde van Moerdijk. Pas na 65 jaar scoort Fijnaart hoger. Fijnaart kenmerkt zich hiermee door een relatief sterke(re) vergrijzing die gepaard gaat met een relatief sterke(re) ontgroening. Deze vergrijzingstendens is de afgelopen jaren versterkt, terwijl de ontgroening in de jaren 2000 – 2005 is omgebogen, zoals uit onderstaande tabel valt af te lezen. Tabel 1
1.3
Vergrijzing en ontgroening in Fijnaart en de gemeente Moerdijk 2000 2005 fijnaart
gemeente
fijnaart
gemeente
0 tot 19 jarigen
22.1%
23,5%
23,6%
23,9%
65 jaar en ouder
14,1%
12,6%
16,4%
13,8%
Gemeentelijke kaders
De gemeente Moerdijk heeft diverse onderzoeken, beleidsnota’s en visies vastgesteld die van invloed zijn op de situatie en mogelijkheden van Fijnaart. De gemeente heeft deze documenten ‘kaderstellend’ genoemd voor het opstellen van de dorpsplannen. Dat betekent dat, binnen de mogelijkheden die de gemeentelijke beleidskaders geven, de dorpen zoeken naar de gewenste ontwikkeling, oplossing van knelpunten en maatregelen die daaruit voortvloeien. Hieronder volgt van deze kaderstellende documenten een korte samenvatting, met de specifieke informatie over Fijnaart.
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
2
Afbeelding 1
Ligging van Fijnaart in de gemeente Moerdijk
Hieronder volgt van deze kaderstellende documenten een korte samenvatting, met de specifieke informatie over Fijnaart.
Structuurvisie Plus (1999) Behalve het kiezen van de gewenste ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente, is de leefbaarheid in de kernen een van de centrale thema’s in de Structuurvisie Plus. Dit uit zich in de volgende strategieën: - het aanbieden van woningen afgestemd op de kwalitatieve vraag vanuit de kernen; - een mobiliteitsplan afgestemd op de beschikbaarheid en bereikbaarheid van voorzieningen; - het bevorderen van recreatie en toerisme. Uitbreiden vindt pas in laatste instantie plaats. Inbreiden heeft veruit de voorkeur om de ruimte zo efficiënt mogelijk te (her)gebruiken. Binnen de bebouwde kommen zijn de stedelijke functies afweegbaar. Voor de ruimtelijke ontwikkeling van Fijnaart wordt het volgende voorgesteld in de Structuurvisie Plus: “De mogelijkheden voor de ruimtelijke ontwikkeling van Fijnaart zijn afgestemd op een blijvende status van verzorgende kern in het westelijk buitengebied van Moerdijk. Langs de Voorstraat en Wilhelminastraat draagt concentratie van voorzieningen bij aan een krachtig centrum. In aansluiting daarop kan het centrumgebied aan de oostzijde van Voorstraat een passende afronding krijgen. Binnen de bebouwde kom kan de structuur van het dorp worden versterkt; daarvoor is de Wilhelminastraat-Langeweg de belangrijke drager.
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
3
Een heroverweging van bestaande functies kan vijf inbreidingslokaties opleveren: het cultureel centrum; bedrijf achter de J. van Glymesstraat, de school aan de Van Eijckstraat, het sportpark aan de Margrietstraat en het bedrijventerrein aan de Boomgaardstraat. Met een verbeterde structuur van Fijnaart is in de ruimte tussen de Eerste Kruisweg en de Kadedijk de vestiging van nieuwe stedelijke functies afweegbaar; wonen en aan de landbouw verbonden bedrijvigheid. Ten noorden van de Eerste Kruisweg is langs de snelweg de (her)vestiging van bedrijven afweegbaar. Binnenkort start de aanleg van sportvelden. De Groene Kamer van Fijnaart blijft behouden als open ruimte bij de kern. Aan de randen is enige groene verdichting mogelijk.” Structuurvisie Plus Fijnaart Partiele herziening (2000) Bij deze herziening is de toekomstige uitbreidingsrichting van Fijnaart “omgeklapt” van de oostzijde naar de westzijde van het dorp. Aanleiding hiervoor was de noodzakelijke planologische inpassing van het zaadveredelingsbedrijf Rijk Zwaan aan de oostzijde van het dorp, waardoor alle toekomstige ontwikkelingsruimte aan die zijde vrijwel in 1 keer volledig is ingevuld. Het gebied aan de westzijde is hierbij aangeduid als “afweegbaar stedelijk gebied”. De ontwikkeling aan de westzijde sluit aan bij de geplande ontwikkeling van woningbouw op de locatie van de voormalige voetbalvelden. Visie woningbouw – De Structuurvisie Plus herijkt en in de tijd gezet (2003) De gemeente Moerdijk heeft beperkte woningbouwmogelijkheden. Zo realiseert de gemeente in de periode 2000-2005 in totaal 90 woningen per jaar, inclusief een extra contingent via de ‘Compensatieregeling Moerdijk-werknemers’. De komende jaren zal dit aantal toenemen: diverse bouwplannen zitten in de ‘pijplijn’. Volgens de laatste provinciale woningbouwprognose (okt. 2005) is de bouwcapaciteit voor de periode 2005-2010 in totaal ca. 1.000.
Ook na 2005 is er sprake van een beperkte groeimogelijkheid. Er is een indicatieve verdeling van de richtgetallen: Zevenbergen 50%; Fijnaart 20%; Klundert 15%; Overige 8 kernen 15%. Hiermee kiest de gemeente voor concentratie van de meeste woningbouw in de grootste kernen om daarmee de voorzieningen in Moerdijk in stand te kunnen houden. Voor Fijnaart betekent circa 25 woningen per jaar. De visie woningbouw noemt voor de kern Fijnaart een aantal locaties waar uitbreiding\herstructurering cq inbreiding mogelijk is. De meeste hiervan zijn reeds in ontwikkeling; zie stand van zaken woningbouw.
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
4
Het onderscheid naar drie typen kernen, uit de Regionale visie “Zorg, wonen en welzijn” heeft consequenties voor het voorzieningenniveau van de kernen en ziet er als volgt uit: A: wijken en kernen met alle voorzieningen op het gebied van wonen, zorg en welzijn; B: kernen met basisvoorzieningen; C: gebieden zonder noemenswaardige voorzieningen op het gebied van zorg, wonen en welzijn. Fijnaart heeft de A-status, net als Klundert en Zevenbergen (A-plus status). Intermezzo: provinciaal beleid De ruimtelijke ontwikkeling van Fijnaart wordt in belangrijke mate bepaald door de uitgangspunten uit de Structuurvisie Plus en de hierop gebaseerde nota’s Visie Industrie en Visie Woningbouw. Bij deze notities is aansluiting gezocht bij het ruimtelijke beleid van de provincie Noord-Brabant, zoals dat is vastgelegd in het in 2002 vastgestelde streekplan. Compact bouwen en zuinig ruimtegebruik zijn hierin de centrale thema’s. Deze uitgangspunten zijn nader uitgewerkt door middel van de nota Uitwerkingsplan Drimmelen, Geertruidenberg en Moerdijk. Uitwerkingsplan Drimmelen, Geertruidenberg en Moerdijk In het Uitwerkingsplan worden de contouren van de kern Fijnaart aangegeven: “Een duidelijk structurerend landschappelijk raamwerk rond de kern Fijnaart ontbreekt. Vanuit de tweede laag zijn er wel duidelijke structurerende elementen rond Fijnaart aanwezig. Aan de noordzijde van de kern gaat het om de Maasroute/Parallelweg en in het verlengde hiervan de dijk naar Nieuwemolen aan de westzijde. In het zuiden vormt de Kadedijk een structuurlijn. In het verlengde hiervan vormt aan de westzijde van de kern de Oudemolensedijk een duurzame grens. Tussen deze dijk en de huidige kern ligt een omvangrijke afweegbare transformatieruimte. In het gebied is een mogelijk tracé voor een nieuwe ontsluiting geprojecteerd. Hydrologisch gezien is dit gebied voor een deel aangemerkt als potentieel nat gebied. Indien in dit gebeid in de toekomst verstedelijking plaats heeft dan dient bij de inrichting hydrologisch verantwoord gebouwd te worden. Aan de zuidzijde vormt de Kadedijk een duurzame structuur. Aan de oostzijde ligt de duurzame grens tussen de Kadedijk en de Eerste kruisweg grotendeels gelijk met de bestaande bebouwingscontouren. Het boomteeltgebied noodoostelijk van de bedrijven aan de Kadedijk vormt een kleine afweegbare transformatieruimte. Op de plankaart vormen de beschreven contouren de grens tussen het landschappelijk raamwerk en de afweegbare transformatieruimte.”
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
5
Woningbouw: Stand van zaken eind 2005 Bouwcapaciteit volgens Structuurvisie Plus en Uitwerkingsplan Drimmelen, Geertruidenberg en Moerdijk: Uitbreidingslocaties (potentiële transformatieruimte) Plan West ca 250 won. Uitvoering gepland na 2015 Inbreiding-herstructureringslocaties
In uitvoering. Betreft woningen voor alle doelgroepen, in huur, koop en vrije sector, goedkoop, middenduur, duur, projectmatig en kavelverkoop. Fendershof 20 won. Sportwijk 95 won. Nieuwkerk 24 won. In voorbereiding: Kon. Emmastraat Bandenmarkt (Greenery) Voorstraat Wilhelminastraat
28 won start bouw begin 2007 ca 100 won oplevering voor 2010 gepland ca 11 won. oplevering voor 2010 gepland ca 8 won. oplevering voor 2010 gepland
Potentiële inbreidingslokaties: Boomgaardstr. (ZNS) ca 45 won. planning 2010/2015 Pr Berhardstr. (kruisgeb.) ca 12 won. planning 2010/2015 Naast genoemde locaties is er individuele woningbouw mogelijk als er een bouwtitel aanwezig is en/of dat het bestemmingsplantechnisch mogelijk wordt gemaakt
Visie industrie (2002) en herzien Streekplan Noord-Brabant (2004) Binnen Moerdijk zijn er diverse bedrijventerreinen. Behalve de grotere en bijzondere terreinen Moerdijk en Dintelmond zijn er in de gemeente vijftien lokale bedrijventerreinen. Hiervan is er een gesitueerd in Fijnaart, namelijk aan de Eerste Kruisweg. De provincie streeft ernaar dat in de landelijke regio’s alleen bedrijven worden gevestigd die daarin qua aard, schaal en functie als passend kunnen worden beschouwd. Bedrijven die niet langer passen in de landelijke regio worden verplaatst naar een stedelijke regio, naar bovenregionaal bedrijventerrein Moerdijk en - in de toekomst - Moerdijkse Hoek of naar een regionaal bedrijventerrein. In het algemeen beschouwt de provincie bedrijven met een kavel van meer dan 5000 m² als bedrijven die vanwege hun schaal niet passen in het landelijk gebied.
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
6
Visie Toerisme en recreatie (2004) en Beleidskader Toerisme en recreatie (2005) In de visie Toerisme en recreatie worden vier kansrijke toeristische kernen benoemd. Dit zijn Willemstad, Klundert, Standdaarbuiten en Moerdijk. Het buitengebied van Fijnaart wordt hier genoemd als een ‘groene kamer’, geschikt als recreatief uitloopgebied. Scenario Moerdijk 2020 (2002) Dit scenario is het sociaal-maatschappelijke beleidskader voor de dorpsplannen. De nota noemt elf projecten en diverse actiepunten. De projecten zijn: ontwikkelen van vraaggestuurd huisvestingsbeleid; -
dorpsplannen ontwikkelen;
-
heroverweging van spreiding van maatschappelijke voorzieningen (basiskaart);
-
ontwikkelen lokaal mobiliteitsplan
-
periodiek actualiseren van informatie en cijfermateriaal (monitoring)
-
visie op het vrijwilligerswerk in Moerdijk opstellen;
-
voorstellen en ideeën ontwikkelen voor een vitaal verenigingsleven;
-
subsidiebeleid ontwikkelen;
-
de interactief communicerende gemeente;
-
ontwikkeling van persoonsgebonden budgetten;
-
inventarisatie van initiatieven en projecten rondom jeugd
In de nota zijn in een bijlage enkele samenvattende gegevens van de Leefbaarheidsmonitor (LeMon, 2001) opgenomen. Het totaaloordeel van bewoners over Fijnaart is een 7,7. Men was toen (in 2001) ontevreden over speelvoorzieningen (5,0), vuil van huisdieren (5,3), winkelvoorzieningen ( 5,5), sociaalculturele voorzieningen (5,7), groenvoorzieningen (5,8) en woonomgeving ( 5,9). Een andere bijlage vat een deel van het project ‘Niemand aan de kant: op weg naar 2020’ samen. Dit betreft het lokaal sociaal beleid van de gemeente. Het levert onder meer de volgende kapstokken op voor Moerdijk tot 2020: - communicatieve gemeente: inwoner staat centraal en wordt serieus genomen; behoefte aan continu proces van communicatie - woongemeente: Moerdijk blijft een groene en landelijke woongemeente, geen behoefte aan nog meer grote industrieterreinen - voorzien in de woningbehoefte van de verschillende kernen, aanpasbaar bouwen, aandacht voor jong en oud; - eenheid in verscheidenheid: dorpsplannen, beleid per kern; - gemeenschapszin en normen en waarden: acceptatie, waardering en naleven van ongeschreven gezamenlijke normen en waarden;
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
7
-
-
-
1.4
een gemeente met voorzieningen en accommodaties: basisvoorzieningen in de verschillende kernen, sommige voorzieningen delen met andere kernen (mits bereikbaarheid gegarandeerd is), in elke kern eigen onderwijsvoorziening met multifunctionele schoolgebouwen; voorzien in de dagelijkse levensbehoeften in de eigen kern; goed, flexibel en betaalbaar openbaarvervoersysteem in alle kernen, samenwerking m.b.t. accommodaties voor verenigingen; geïntegreerde zorg: zorg afstemmen op de behoefte van de inwoners en op de vergrijzing, samenwerken naar een loket, zorg op maat en op de plek waar men dat wil (eigen kern); arbeid en inkomen: versterken van dienstverlenende sector, lichte industrie, ambachtelijke bedrijven en financiële sector, revitalisering bestaande bedrijventerreinen, vereenzaming voorkomen, sociale voorzieningen uit de taboesfeer; aandacht voor de jeugd: de gemeente moet initiatief nemen voor jeugdbeleid met een kwalitatief aanbod van activiteiten en voorzieningen, betrekken van jeugd en jongeren bij alledaagse onderwerpen en ook gerichter en directer met hen communiceren.
Leeswijzer
De inwoners van Fijnaart hebben in drie bijeenkomsten in de periode april tot en met september 2006 de inbreng geleverd voor dit dorpsplan. Op deze avonden is er op verschillende manieren gekeken naar het dorp. Zo is de huidige situatie besproken, aan de hand van zes thema’s: sociaal klimaat; relatie burger-overheid; wonen; werken; verkeer en voorzieningen. De beschrijving van de huidige situatie vindt u in hoofdstuk 2. Op deze avond waren tussen de 60 en 70 personen aanwezig. Vervolgens is in een bijeenkomst met de klankbordgroep, aangevuld met enkele bewoners, aandacht besteed aan de toekomst van Fijnaart: de gewenste situatie. In hoofdstuk 3 staan beschrijvingen van de visies en de doelstellingen op de zes thema’s. De tweede bewonersavond heeft in het teken gestaan van het benoemen van concrete maatregelen en activiteiten. Op deze avonden waren er zo’n 25 personen en 12 jongeren aanwezig. Deze wat magere opkomst is deels te verklaren uit het feit dat het WK-voetbal op tv was (weliswaar geen wedstrijd waarin Nederland acteerde, maar toch) en het warme weer. Er zijn ook twee bijeenkomsten met jongeren gehouden: een met 10 - 13 jarigen en een met de oudere jeugd. De neerslag hiervan is in de verschillende hoofdstukken van dit dorpsplan verwerkt. De derde bijeenkomst van de klankbordgroep en de laatste bewonersavond zijn benut om het conceptplan nog eens kritisch tegen het licht te houden en waar nodig aan te passen of aan te scherpen. Op deze avond waren er circa 35 personen.
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
8
Overigens waren de verenigingen, bewoners- en belangengroepen en instellingen op alle avonden goed vertegenwoordigd. De aanpak heeft geresulteerd in een dorpsplan van de inwoners van Fijnaart, waarin aandacht wordt besteed aan de concrete problematiek van alledag èn gekeken wordt naar de toekomst van het dorp. Het biedt daarom handvatten zowel voor activiteiten op de korte termijn als voor maatregelen die de leefbaarheid van Fijnaart op langere termijn moeten waarborgen. Het dorpsplan zal jaarlijks moeten worden geëvalueerd (waar staan we? Wat is er uitgevoerd en wat nog niet? Wat is/zijn de reden(en) van eventuele vertragingen?) en op de kerncontactavond moeten worden geagendeerd en besproken.
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
9
2 2.1
Huidige situatie Profiel van Fijnaart
De bewoners van Fijnaart hebben voor hun dorp het volgende profiel opgesteld: Fijnaart is een woondorp met veel groen, waar rust en ruimte nog ruim voor handen zijn. Het dorp kent een rijk verenigingsleven, waarbij typerend voor Fijnaart de muziek een belangrijke plaats inneemt. Ondanks de vele verenigingen kan niet worden gezegd dat Fijnaart een levendig dorp is. De verenigingen zijn (nog) erg op zichzelf betrokken, wat vernieuwing en levendigheid in de weg staat. Overigens is ook het gemis aan een echt centrum hier ook debet aan Fijnaart is een forenzendorp; veel mensen werken buiten het dorp en zelfs buiten de gemeente. Daarnaast kent het dorp relatief veel bedrijvigheid. Het gaat hier om veel kleinere bedrijfjes. Initiatieven en ondernemerszin zijn redelijk aanwezig, maar het ondernemersklimaat in Fijnaart laat nog te wensen over. De toeristische potentie van Fijnaart beperkt zich tot een museum dat is gevestigd in het oude gemeentehuis en fort Sabina. Fijnaart is een van drie grotere kernen van de gemeente Moerdijk. Binnen de gemeente is Fijnaart de aangewezen kern om het westelijke verzorgingsgebied te bedienen. Het dorp kent dan ook relatief veel voorzieningen waar ook mensen van buiten het dorp gebruik van maken. Zo zijn er vier scholen (inclusief de basisschool in Zwingelspaan), een gemeenschapshuis en zijn er diverse sportvoorzieningen. Ook is er een zweminstructiebad, een muziekschool, een verzorgingstehuis, kinderopvangcentrum annex peuterspeelzaal en er zijn drie huisartsen in Fijnaart gevestigd. Verder zijn er diverse winkels, een bankfiliaal en een postagentschap. Bovendien is het een van de vier kernen van Moerdijk waar een markt wordt gehouden. Fijnaart is tevens een van drie kernen van de gemeente Moerdijk met een grote(re) woningbouwopgave. Het dorp zal de aankomende jaren een stevige groei gaan doormaken. Het dorp heeft mede door deze groei en het potentiële achterland goede potenties om het westelijke verzorgingsgebied nog beter te kunnen bedienen. Het gebrek aan uitstraling van het dorp en het winkelgebied vormen hierbij echter wel een van de beletsels om deze rol echt goed te kunnen vervullen. De typische T-structuur van het dorp (Flakkees model) levert hierbij een beperkende randvoorwaarde. Daarnaast is ook het wegennet (nog) onvoldoende toegesneden om deze rol goed te kunnen vervullen. 2.2
Belemmeringen en mogelijkheden
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
11
2.2.1
Inleiding
In dit hoofdstuk wordt beschreven wat de inwoners van Fijnaart van hun woonplaats vinden. Welke kwaliteiten kent Fijnaart en welke mogelijkheden doen zich voor om de leefbaarheid van het dorp te kunnen versterken, maar ook welke problemen en belemmeringen ondervinden de inwoners bij het vasthouden of versterken van de leefbaarheid in Fijnaart. 2.2.2
Sociaal klimaat
Fijnaart is volgens de inwoners een rustig dorp met een rijk verenigingsleven. Zo zijn er 79 verenigingen geregistreerd voor zeer uiteenlopende activiteiten, sport, buurtwerk, muziek, etc. Opmerkelijk is de plaats die muziek in het dorp inbrengt. Hiermee onderscheidt Fijnaart zich van alle andere kernen in de Fijnaart heeft vele verenigingen en stichtingen, waaronder: gemeente Moerdijk. Een * sport: voetbal, tennis, biljart, gymnastiek, belangrijk evenement is de kruisboogschieten, bridge, etc. Fendertse week. * cultureel/ontspanning: evenementenstichting, carnaval, Ondanks het rijke oranjecomité, diverse muziekverenigingen, musea, etc. verenigingsleven is de * belangenbehartiging: seniorenraad, ANBO, etc. samenwerking tussen de * overige:: jongerenbegeleidingsgroep, dorpsraad, verschillende verenigingen, buurtvereniging, etc. waarbij de ‘bloedgroepen’ (katholiek versus protestant) uit het verzuilde verleden nog steeds hun invloed hebben. Met name de oudere inwoners ervaren deze virtuele scheidslijn nog steeds; jongeren niet of nauwelijks. Een van de grootste problemen die de bewoners ondervinden in hun kern is de overlast van de oudere jeugd. Jongeren hangen bij gebrek aan een JOP op diverse plekken rond. Vaak worden ze door volwassenen weggestuurd omdat ze overlast veroorzaken. Ook de kinderen van 10 tot 13 jaar hebben soms last van de oudere jeugd, omdat hun speeltuintjes en -plekken worden ingenomen en vervolgens als hangplek worden gebruikt. Jongeren geven aan dat er voor hen te weinig mogelijkheden zijn om zich te vermaken. Ook is het gemis aan een plek waar zij elkaar ongestoord kunnen ontmoeten een belangrijk probleem. Momenteel is de gemeente op zoek naar een goede plek voor jongeren die zowel door de jongeren als de volwassen inwoners wordt geaccepteerd. In september 2006 vindt hierover een gesprek plaatsgevonden. Het gemis aan een (hang)plek voor de oudere jeugd is niet het enige ‘gat’ dat jongeren constateren in de voorzieningen voor de jeugd. Op zich zijn er voldoende speelplaatsen, maar er
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
12
zijn te weinig speelplaatsen die zijn afgestemd op de behoefte van kinderen in de leeftijd van 10 tot 13 jaar. Bovendien zijn de bestaande speeltoestellen vaak kapot of is er sprake van achterstallig onderhoud. Ook worden de speelplaatsen te vaak gebruikt als hondenuitlaatgebied. Verder geven jongeren aan dat er te weinig activiteiten zijn voor de verschillende leeftijdsgroepen. Het gaat hierbij zowel om sport- en knutselactiviteiten voor kinderen tot 10-13 jaar als om een disco, evenementen en dorpsfeesten en sport (fitness, zwembad) voor de oudere jeugd. Ook het openbaar vervoer van en naar Roosendaal en Breda moet worden verbeterd. Tijdens de bewonersbijeenkomsten hebben diverse bewoners hun grote zorgen geuit over drugsoverlast in hun dorp. Zo zou er in een aantal panden fors worden gedeald met de daarbij behorende overlast van komende en gaande ‘bezoekers’. De wijkagent heeft tijdens de bijeenkomsten aangegeven dat de politie boven op drugsoverlast zit en dat hiervan nu in Fijnaart geen sprake (meer) is. Fijnaart kent relatief veel ouderen. Niettemin is naar de smaak van de bewoners nog onvoldoende zicht op de problemen waar men mee kampt en welke mogelijkheden ouderen nu hebben in het dorp. Opvallend is hierbij volgens een aantal bewoners dat de oorspronkelijke bewoners op hun oude dag nog voldoende netwerk – kinderen, familie, vrienden - hebben in het dorp, terwijl de ‘import’ vaak is aangewezen op andere voorzieningen. 2.2.3
Relatie burger-overheid
De relatie tussen de inwoners en de gemeentelijke overheid wordt voor een belangrijk deel bepaald door afstand, zowel fysiek als sociaal. Bewoners noemen de afstand naar het gemeentehuis in Zevenbergen (circa 15 kilometer) als een minpunt voor een goede publieke dienstverlening. Voor het aanvragen en ophalen van een paspoort of rijbewijs moeten mensen twee keer naar Zevenbergen, wat met name voor oudere mensen een hele opgave is. Maar niet alleen de fysieke afstand is voor de bewoners van Fijnaart een De ‘gemeenteambassadeur’ is een vertegenwoordiger van de opstakel. Ook in sociaal opzicht gemeente. De functie bestaat sinds de herindeling in 1997 en is zijn zij niet tevreden met hun bedoeld om de afstand tussen de dorpen en het gemeentehuis te gemeentebestuur. Zo vinden ze verkleinen. Wekelijks werd in de dorpen een spreekuur dat de reactie op vragen van gehouden, waar de bewoners met hun vragen en verzoeken aan de bewoners vaak niet adequaat is gemeente terechtkonden. en traag. Ook worden bewoners Ook in Fijnaart hield de ambassadeur tot halverwege 2004 onvoldoende geïnformeerd over wekelijks spreekuur. In de eerste helft van 2004 waren er hetgeen in hun buurt of dorp op zestien bezoekers. stapel staat, zoals de aanleg van Vanwege dit lage aantal is de werkwijze veranderd: de drempels. ambassadeur komt nog steeds naar de kernen (inclusief Om de contacten tussen het Fijnaart), maar nu op huisbezoek na (telefonische) afspraak. gemeentebestuur en de bewoners van de kernen te versterken zijn er kerncontactavonden ingesteld. Op 31 januari 2006
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
13
is er een contactavond geweest in Fijnaart. Niettemin vinden diverse bewoners nog steeds dat het gemeentebestuur – college- en raadsleden – te weinig zichtbaar zijn in hun dorp. 2.2.4
Wonen
In de gemeente Moerdijk kan de aankomende tijd maar beperkt worden gebouwd. In de gemeentelijke visie op de woningbouw – de Structuurvisie Plus – heeft de gemeente Moerdijk een indicatieve verdeling van het contigent woningbouw bepaald. 85% van het contigent is toegewezen aan de drie grotere kernen, Zevenbergen, Fijnaart en Klundert. Hiervan is 20% toegewezen aan Fijnaart. Dit betekent dat er de aankomende jaren fors gebouwd wordt in Fijnaart, die nog eens wordt versterkt door de achterstand die bestaat ten aanzien van de bestaande bouwprogramma’s. Vanaf 2006 tot 2010 zullen er per jaar gemiddeld 30 woningen worden opgeleverd. Het betreft onder andere de inbreidingslocaties (Fenderthof – 20 -, Sportwijk – 95 woningen – en Nieuwkerk – 24 woningen). Verder zijn er nog bouwlocaties in voorbereiding, waaronder de Greenery met 100 woningen. Potentiële inbreidingslocaties zijn verder nog de Boomgaardstraat (45 woningen), de Prins Bernardstraat (12 woningen), Koningin Emmastraat (28 woningen) en de Voorstraat (11 woningen). Plan West geldt als potentiële uitbreidingslocatie voor de langere termijn (circa 250 woningen). Tot slot wordt het verzorgingshuis Fendersthof geherstructureerd. In de nieuwe situatie zal Fendertshof bestaan uit 30 verpleeghuisbedden, 50 verzorgingsplaatsen en 79 aanleunwoningen. Begin 2006 bestond het woningenbestand in Fijnaart uit 2231 woningen, 1401 koopwoningen (63%) en 810 huurwoningen (37%). Het overgrote deel van deze huurwoningen – 744 woningen - behoort tot de sociale sector. Het aantal woningzoekenden (in de sociale huursector) bedroeg 124 voor Fijnaart en Heiningen samen. Hoe groot het aantal zoekenden in de koop- en particuliere huurdersmarkt is niet bekend. De woningbouwvereniging Brabants Westhoek verwacht dat zodra de bouwplannen zijn opgeleverd de druk op de sociale huursector is weggenomen. De bouwprogramma’s worden door de bewoners gezien als een kans om met name het tekort aan (betaalbare) seniorenwoningen en woningen voor starters en doorstromers op te lossen. Ook de mogelijkheden voor het ontwikkelen van een wandelgebied rond het Sportwijk worden gezien als een kans. Zorgen gaan vooral uit naar het landelijk wonen in het buitengebied. Dit lijkt wat onder druk te komen staan door (beperkte) vestiging van bedrijven, met name na bedrijfbeëindigingen van de boeren. Overigens wordt dit door het huidige gemeentelijke beleid tegen gegaan (bestemmingsplannen en concentratie van bedrijven
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
14
op industrieterreinen). Een ander probleem dat aandacht vraagt is het overstromingsgevaar bij heftige regenval. Ook de hardnekkige problematiek die in elke plaats op nummer 1 staat, zorgt ook in Fijnaart voor forse ergernissen, de hondenpoep. Daarnaast maken diverse bewoners zich zorgen over de achterstallig onderhoud en verkrotting. Het gaat hierbij onder andere om de VMF (voormalige mailfabriek), RABO, het ex Postkantoor, panden aan de Kadedijk, etc. Ook de groen- en speelvoorzieningen in onder andere de Sportwijk (wordt overigens gerealiseerd in het kader van de afbouw van de wijk)en het achterstallig onderhoud aan de waterpartijen achter de Koperwiekstraat/Ooievaarspad en de kerkvijvers vraagt volgens een aantal bewoners de nodige aandacht. 2.2.5
Verkeer
Fijnaart heeft een nadrukkelijk verzorgingsfunctie voor het westelijk deel van de gemeente Moerdijk. Deze functie zal de aankomende jaren nog verder moeten worden verstevigd. Hiertoe zal de bereikbaarheid van Fijnaart moeten worden verbeterd. Nu reeds wordt er gezegd dat het wegennet van Fijnaart de afgelopen jaren geen gelijke tred heeft weten te houden met de toename aan woningen en bedrijven. Alles perst zich over dezelfde wegen. Met name de Molenstraat/Kadedijk vormt hierbij een knelpunt. Daarnaast is de parkeerruimte bij winkels en bedrijven een toenemend probleem. Maar parkeerproblemen doen zich ook voor in de wijken, bij de basisscholen (op de spitsuren) en bij het zwembad/multifunctioneel centrum. Er zijn in de periode 2001 – 2003 circa 100 ongevallen gebeurd in Fijnaart.1 Dit geeft echter een vertekend beeld, omdat de ongevallen die in deze periode plaats hebben gevonden op de rijksweg zijn inbegrepen. Fijnaart op zich is een relatief veilige kerm met een beperkt aandacht ongevallen. De onveiligste punten zijn hierbij de kruising Achterweg-Voorstraat, Oudemolensedijk en de Parallelweg Ook het openbaar vervoer is in Fijnaart niet goed toegesneden op de behoeften van de (potentiële) gebruikers. Busverbindingen kennen een wat beperkte dienstregeling, waarbij met name vroege en late verbindingen en weekenddiensten worden ontbeerd vooral in de richting Rotterdam, Breda en Oudenbosch. Ook zijn er geen busverbinding richting Roosendaal CS en de NS-stations van Zevenbergen en Lage Zwaluwe.
1
Onder verkeersongevallen worden ook de parkeerschades in bijvoorbeeld de Voorstraat meegerekend.
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
15
2.2.6
Werken
Fijnaart heeft redelijk veel bedrijvigheid; in 2006 waren er in de kern Fijnaart 225 bedrijven gevestigd. Bij deze bedrijven waren 785 personen werkzaam. Ondanks dit respectabele aantal moet Fijnaart toch worden gekenschetst als een forenzendorp. Slechts 7% van de inwoners werkt daadwerkelijk in het dorp. Het overgrote deel van de werkzame mensen uit Fijnaart is dus buiten het eigen dorp en zelfs buiten de gemeente werkzaam zijn. De inwoners van Fijnaart zien in de huidig groei mogelijkheden voor een toename van kleinschalige bedrijven aan de rand van de kern (bedrijventerreinen). Hierbij kan onder andere worden gedacht aan het inrichten van een gebouw voor kleine bedrijfjes. Ook zien zij mogelijkheden om – binnen het gemeentelijk beleid – bedrijven uit de kern te verplaatsen naar de industrieterreinen, wat de veiligheid binnen de kern ten goede komt. Mensen zonder werk en zieke werknemers ervaren de vestiging van het CWI/UWV in EttenLeur op zijn zachtst gezegd als niet erg handig. 2.2.7
Voorzieningen
Fijnaart is een van de drie grotere kernen van de gemeente Moerdijk. Het is de kern die de spil moet vormen voor het westelijk verzorgingsgebied. Het voorzieningenniveau in Fijnaart is relatief hoog en gevarieerd. Er zijn diverse commerciële voorzieningen, zoals winkels, een bankfiliaal, een postagentschap, en er is een markt. Daarnaast kent Fijnaart verscheidene publieke voorzieningen, zoals het gemeenschapshuis / multifunctioneel centrum de Parel, een zwem-/instructiebad, een muziekschool, kinderopvang/peuterspeelzaal, vier basisscholen (inclusief Zwingelspaan) en een verzorgingshuis & serviceflat. En ook op het gebied van de gezondheidszorgvoorzieningen is Fijnaart redelijk voorzien met onder andere drie huisartsen, twee tandartsen, een zorgloket van de thuiszorg en een afdeling van het rode kruis. Het voorzieningenniveau zal de aankomende jaren toe moeten nemen om gelijke tred te kunnen houden met de groei die Fijnaart de aankomende jaren zal doormaken en om de grotere rol die het dorp zal moeten gaan spelen in het westelijk verzorgingsgebied, waar te kunnen maken. Een aantal ontwikkelingen zijn reeds in gang gezet. Denk bijvoorbeeld aan het nieuwe gemeenschapshuis, annex sportzaal De Parel. Niettemin zien de bewoners ook veel problemen en belemmeringen. Zo staan diverse voorzieningen nu al onder druk; scholen kampen met een gebrek aan lokalen en de druk op de in Fijnaart gevestigde huisartsen wordt (te) groot. Ook maakt men zich zorgen over de mogelijkheden voor de huisvesting van alle verenigingen in De Parel en de betaalbaarheid van de huur van de
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
16
nieuwe sporthal. Veruit het grootste probleem is echter de aantrekkelijkheid van het centrum van Fijnaart en het aantal winkels dat is gevestigd in Fijnaart. Wel ziet men in de groeiplannen goede mogelijkheden voor ook een groei van het winkelbestand. Ook een uitbreiding van de basisscholen en de medische zorg worden tot de kansen gerekend. En het realiseren van een (vaste) bibliotheek in Fijnaart wordt ook nadrukkelijk genoemd.
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
17
3 3.1
Gewenste situatie Inleiding
In hoofdstuk 2 is beschreven hoe de bewoners van Fijnaart hun dorp zien. In dit hoofdstuk wordt uitgewerkt hoe Fijnaart er over een jaar of tien uit zou moeten zien, volgens haar inwoners. Deze beelden worden per thema weergegeven als de visie. Deze visies zijn vervolgens vertaald naar doelstellingen.
3.2
Sociaal klimaat
Visie op het sociale klimaat in 2015: Het rijke verenigingsleven van Fijnaart is ook in 2015 levendig en veelzijdig. De samenwerking tussen de verschillende verenigingen is verstevigd. De mogelijkheden voor de jeugd in Fijnaart zijn – mede door eigen inzet – fors toegenomen. Een hangplek, diverse sport- en knutselactiviteiten en openbaar vervoer van en naar plaatsen als Breda en Roosendaal bieden jongeren een aantrekkelijk sociaal klimaat om in op te groeien en de vleugels uit te slaan. Het voorzieningenniveau in Fijnaart is tevens toegesneden op de behoeften van de oudere inwoners, zowel de oorspronkelijke als de ‘import’ De volgende doelstellingen dragen bij aan het realiseren van de visie: Ia. Versterken van de onderlinge samenwerking tussen de verenigingen Ib. Versterken van de maatschappelijke betrokkenheid van de Fijnaartse jeugd door samen met de jeugd te zoeken naar oplossingen voor bestaande problemen en door samen activiteiten te organiseren dan wel jongeren hierbij te faciliteren Ic. Verbeteren van de maatschappelijke betrokkenheid en mogelijkheden voor zelfredzaamheid van de oudere inwoners van Fijnaart Deze doelstellingen worden in paragraaf 4.2 uitgewerkt in concrete maatregelen. 3.3
Relatie burger-overheid
De gewenste relatie tussen de burgers in Fijnaart en de gemeentelijke overheid kan als volgt worden omschreven:
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
19
Visie op de relatie burger-overheid in 2015: In 2015 is de relatie tussen de gemeente en Fijnaart verstevigd. De gemeente is meer en beter betrokken bij de kern. De kerncontactambtenaar is herkenbaar en aanspreekbaar voor de dorpsbewoners. De dorpsraad vervult een belangrijke intermediaire functie tussen gemeente en dorpsbewoners. Onderstaande doelstellingen beschrijven de mogelijkheden om deze visie te verwezenlijken: IIa. Versterken van de gemeentelijke dienstverlening. IIb. Verminderen van de sociale en fysieke afstand tussen de gemeente en de inwoners van Fijnaart In paragraaf 4.3 is beschreven welke maatregelen genomen moeten worden om deze doelstellingen te bereiken.
3.4
Wonen
Voor het thema wonen ziet men de gewenste situatie als volgt:
Visie op het wonen in 2015: Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Dat geldt zeker ook voor Fijnaart. Het dorp kent een aanmerkelijke groei van woningen. Het opstellen en uitvoeren van samenhangende plannen voor woningbouw heeft mogelijke problemen met de groei van het dorp voorkomen. Groen en recreatie hebben een duidelijke plek in het dorp. Fijnaart heeft de jeugd aan zich weten te binden. Daarnaast is er ook voldoende aandacht voor de senioren. Het buitengebied is behouden gebleven als groen woongebied. De visie en knelpunten en kansen zijn als volgt vertaald naar doelstellingen: IIIa. Gedoseerd bouwen IIIb. Gevarieerd en betaalbaar bouwen IIIc. Behoud van het buitengebied als groen woongebied IIId. Behoud van een prettige woonomgeving In paragraaf 4.4 wordt ingegaan op te treffen maatregelen voor het thema wonen. 3.5
Verkeer
Voor het thema verkeer kan de gewenste toekomstige situatie voor Fijnaart als volgt worden samengevat:
Visie op het verkeer in 2015:
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
20
De uitbreiding van Fijnaart en de versterkte bovenlokale functie hebben onvermijdelijk geleid tot een toename van het verkeer. Toch heeft dit niet geleid tot noemenswaardig verkeers- en geluidsoverlast. Het uitvoeren en evalueren van een verkeersveiligheidsplan heeft er voor gezorgd dat het verkeer zoveel mogelijk uit de kern is geweerd en dat de dijk is ontlast. Ook het toegenomen gebruik van het openbaar vervoer heeft hier aan bijgedragen, net als de aanleg en het gebruik van voet- en fietspaden. Hieruit komen de volgende doelstellingen naar voren: IVa. Uitvoeren en evalueren van het verkeersveiligheidsplan IVb. Aanleg en/of verbeteren van wandel en fietspaden IVc. Stimuleren van het Openbaar Vervoer In paragraaf 4.5 worden deze doelstellingen nader uitgewerkt in concrete maatregelen.
3.6
Werken
De gewenste situatie voor het thema werken is volgens de bewoners als volgt:
Visie op het werken in 2015: De mogelijkheden voor inwoners van Fijnaart om in de eigen kern te werken zijn vergroot door de realisatie van bedrijvenverzamelgebouwen voor starters en ondernemers. De overlast van bedrijvigheid in de kern is minimaal door het verplaatsen van activiteiten naar de rand van het dorp. Uit de visie vloeien de volgende doelstellingen voort: Va. Versterken werkgelegenheid in Fijnaart en verminderen van de overlast van bedrijvigheid In paragraaf 4.6 wordt geconcretiseerd in maatregelen hoe deze doelstellingen binnen bereik kunnen komen.
3.7
Voorzieningen
De bewoners van Fijnaart wensen de volgende situatie omtrent voorzieningen:
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
21
Visie op de voorzieningen in 2015: Fijnaart kent in 2015 een levendig en aantrekkelijk centrum. In het centrum is een gevarieerd aanbod van winkels, zijn diverse voorzieningen gecombineerd en is woningbouw gerealiseerd. Het nieuwe gemeenschapshuis, annex zwembad en het multifunctioneel centrum ‘De Parel’ functioneert uitstekend en heeft een licht bovenlokale functie gekregen. Mensen uit nabijgelegen kernen maken ook gebruik van deze faciliteiten. De huisartsenpost is gevestigd in het gezondheidscentrum. Het museum voor Heemkundekring is gevestigd in het wit gele kruisgebouw. De vaste bibliotheek, annex internet-bieb-café, is hier ook in ondergebracht Bovenstaande gewenste situatie kan worden vertaald naar de volgende doelstellingen. VIa. Het ontwikkelen van een centrumplan, inclusief het aantrekken van investeringen van buiten het dorp VIb. Realiseren van een nieuw multifunctioneel centrum, annex zwembad en sporthal VIc. Realiseren van een multifunctioneel gebouw in het wit gele kruisgebouw, met daarin ondergebracht het heemkundemuseum, de bibliotheek en een internet-bieb-café. VId. Realiseren van een gezondheidscentrum In paragraaf 4.7 wordt geconcretiseerd in maatregelen hoe deze doelstellingen binnen bereik kunnen komen.
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
22
4 4.1
Maatregelen, taakverdeling en planning Inleiding
De huidige situatie in Fijnaart is in hoofdstuk 2 beschreven. In hoofdstuk 3 is weergegeven hoe het dorp er over tien jaar uit zal moeten zien: de gewenste situatie volgens de bewoners. In dit hoofdstuk worden de huidige situatie en de gewenste situatie bijeengebracht in de vorm van concrete maatregelen. Deze activiteiten dragen bij aan het oplossen van problemen die nu gesignaleerd worden en aan het realiseren van de gewenste situatie in de toekomst. Bij deze maatregelen en activiteiten wordt benoemd wie de ‘eigenaar’ is. Deze organisatie of groep zou het initiatief moeten nemen. Ook de organisaties en/of groepen die betrokken moeten worden bij de betreffende maatregel worden hier genoemd. Ten slotte wordt bij elke maatregel waar mogelijk ook een (indicatieve) einddatum genoemd. Daarmee geven de bewoners een prioriteitstelling aan. 4.2
Sociaal klimaat
Bij het thema sociaal klimaat zijn drie doelstellingen genoemd, namelijk: Ia. Versterken van de onderlinge samenwerking tussen de verenigingen Ib. Versterken van de maatschappelijke betrokkenheid van de Fijnaartse jeugd door samen met de jeugd te zoeken naar oplossingen voor bestaande problemen en door samen activiteiten te organiseren dan wel jongeren hierbij te faciliteren Ic. Verbeteren van de maatschappelijke betrokkenheid en de mogelijkheden voor zelfredzaamheid van de oudere inwoners van Fijnaart Bij elk van deze doelstellingen zijn maatregelen benoemd. Hieronder treft u deze aan. Ia. Versterken van de onderlinge samenwerking tussen de verenigingen Ia-1 Toelichting
Instellen van een overkoepelende (sport- en culturele) raad In verschillende bijeenkomsten is geconstateerd dat ondanks het rijke verenigingsleven de samenwerking tussen de verenigingen beter kan. Deze samenwerking is bovendien van belang om de accommodaties beter te kunnen benutten én om gezamenlijk nieuwe activiteiten te kunnen ontwikkelen. Om de samenwerking te kunnen versterken wordt door de bewoners gepleit voor de oprichting van een (sport- en culturele) raad. De precieze functie, vorm en werkwijzen van deze raad moet nader door de verenigingen worden uitgewerkt. Initiatief De verenigingen in Fijnaart Betrokkenen Idem Planning 2007
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
23
Ib.
Versterken van de maatschappelijke betrokkenheid van de Fijnaartse jeugd door samen met de jeugd te zoeken naar oplossingen voor bestaande problemen en door samen activiteiten te organiseren dan wel jongeren hierbij te faciliteren
Ib-1 Toelichting
Voldoende goede (speel)mogelijkheden voor kinderen van 10 -13 jaar Voor de ontwikkeling van kinderen is het van belang dat zij veel en vooral veilig kunnen spelen. In Fijnaart is dit volgens een aantal kinderen in de leeftijd van 10 – 13 jaar niet goed mogelijk. Zij vinden dat er onvoldoende goede speelplaatsen zijn en dat het onderhoud van deze speelplaatsen vaak te wensen overlaat. Soms worden de speelplaatsen gebruikt als hondenuitlaatgebied of gebruiken jongeren de speelplaats als hangplek. De sport- en knutselactiviteiten die worden aangeboden sluiten, naar hun mening, onvoldoende aan bij hun belangstelling. Initiatief Jongerenwerk Betrokkenen Gemeente, Dorpsraad, verenigingen Planning 2007
Ib-2 Toelichting
Hangplek voor de oudere jeugd Fijnaart heeft geen vaste ontmoetingsplek voor de oudere jeugd. Jongeren hangen hierdoor rond op plaatsen die hier niet voor bedoeld zijn (speelplaatsen). Bovendien bezorgen ze de direct omwonenden overlast. Voor bijna alle bewoners in Fijnaart levert het gemis aan een JOP problemen op, voor de volwassen bewoners, kinderen en voor de oudere jeugd. Het is een voor Fijnaart nijpend probleem dat voor een deel opgelost kan worden met het realiseren van een JOP. Probleem is het vinden van een geschikte plek, moet dit aan de rand van het dorp, in het centrum, midden in de gemeenschap of bij sportvoorzieningen? In september 2006 organiseert de gemeente een bijeenkomst waarin jongeren en bewoners met elkaar in gesprek gaan. Initiatief Gemeente Betrokkenen Bewoners en jongeren Planning 2006 !
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
24
Ib-3 Toelichting
Jongeren mobiliseren voor vrijwilligerswerk Een levendig sociaal klimaat is voor een groot deel bepaald door de activiteiten die voor en door de bewoners zelf worden ontplooid. Deze activiteiten drijven op vrijwilligerswerk. In Fijnaart zijn veel mensen georganiseerd (verenigingen) of ongeorganiseerd (mantelzorg) in touw voor anderen. Vrijwilligerswerk is het cement van de samenleving, wordt wel gezegd. Het verbindt mensen en zorgt voor saamhorigheid en levendigheid. Jongeren zijn (steeds) minder actief in het vrijwilligerswerk. Met name de verenigingen merken dit. Voor een deel is dit te verklaren uit het feit dat mensen in het algemeen en jongeren in het bijzonder zich minder lange tijd willen binden aan vrijwillige activiteiten. Kortdurende projecten duren voor deze mensen vaak lang genoeg. Daarnaast speelt dat jongeren zich minder thuis voelen in de (gevestigde) verenigingen. Zij zoeken andere vormen. In dit licht vinden bewoners dat jongeren moeten worden gemobiliseerd voor vrijwilligerswerk. Initiatief Jongerenwerk Betrokkenen Jongeren, verenigingen, bewoners en de gemeente Planning 2007
Ib-4 Toelichting
Maatschappelijke stages voor jongeren In het licht van de vorige maatregel wordt door de bewoners ook gepleit voor maatschappelijke stages voor jongeren. Deze stages hebben tot doel om de maatschappelijke betrokkenheid van jongeren te vergroten en sociaal gevoel bij hen aan te wakkeren. Deze stages kunnen via de scholen worden uitgevoerd maar ook via de (sport)verenigingen in de vorm van coaching en jeugdtrainerschap. Initiatief Jongerenwerk Betrokkenen Gemeente, scholen en verenigingen Planning 2007
Ib-5 Toelichting
Meer sport- en culturele activiteiten voor (en door) jongeren Jongeren vinden dat er onvoldoende activiteiten in Fijnaart zijn die aansluiten bij hun wensen. Ze denken hierbij zowel aan sport – fitness en zwemmen – als aan culturele activiteiten – disco, evenementen en dorpsfeesten. Bij het opzetten van deze activiteiten willen ze graag worden betrokken dan wel worden ondersteund. Een andere oplossing die jongeren aandragen is het verbeteren van het openbaar vervoer. Zie hiervoor IVc. Initiatief Jongerenwerk Betrokkenen Gemeente (monitoring),Jjongeren, verenigingen, De Parel Planning 2007
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
25
Ic.
Verbeteren van de maatschappelijke betrokkenheid en de mogelijkheden voor zelfredzaamheid van de oudere inwoners van Fijnaart
Ic-1 Toelichting
Onderzoek naar huidige en toekomstige behoeften van oudere inwoners van Fijnaart Het percentage inwoners boven de 65 en boven de 80 behoort met 16,4% en resp. 3,8% tot de hoogste in de gemeente Moerdijk. Fijnaart is dan ook een van meest vergrijsde kernen. En aangezien de vergrijzingstendens landelijk en dus ook in Fijnaart zich door blijft zetten, is het van belang dat (ook) in Fijnaart de voorzieningen worden toegesneden op de groeiende groep ouderen. Fijnaart kent volgens de bewoners twee zeer verschillende groepen oudere inwoners, de oorspronkelijke inwoners en ‘import’. Het grote verschil is dat de geboren en getogen Fenderts zich kunnen verheugen in een goed en stevig netwerk van kinderen, familieleden en vrienden waardoor zij lang zelfstandig kunnen blijven wonen. Voor de import geldt dit (wellicht) in mindere mate. Welke voorzieningen oudere inwoners in en in de toekomst nodig achten, is (nog) niet duidelijk. De bewoners vinden dat er daarom nu een onderzoek moet worden gedaan naar de huidige en toekomstige behoeften van oudere inwoners in het licht van hun maatschappelijke betrokkenheid en zelfredzaamheid. Initiatief Gemeente Betrokkenen Oudere inwoners, dorpsraad Planning 2008
4.3
Relatie burger-overheid
Bij het thema relatie burger-overheid zijn twee doelstellingen geformuleerd. Deze zijn: IIa. IIb.
Versterken van de gemeentelijke dienstverlening. Verminderen van de sociale en fysieke afstand tussen de gemeente en de inwoners van Fijnaart
Deze doelstellingen moeten worden geconcretiseerd door het uitvoeren van de volgende maatregelen en activiteiten.
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
26
IIa.
Versterken van de gemeentelijke dienstverlening.
IIa-1 Versterken van de betrouwbaarheid van en vertrouwen in de gemeente Toelichting De relatie met de gemeente staat onder druk. Bewoners geven aan dat ze moeilijk hoogte krijgen van de prestaties die de gemeente levert. De gemeente zou prestatieafspraken over haar dienstverlening met de inwoners moeten maken, zodat het niveau van dienstverlening voor bewoners duidelijk is. Hierbij zou ‘afspraak is afspraak’ moeten gelden. Initiatief Gemeente Betrokkenen -Planning 2008 IIa-2 Toelichting
Betere informatievoorziening en communicatie vanuit de gemeente Bewoners zijn niet altijd even te spreken over de informatievoorziening en de communicatie vanuit de gemeente. Bewoners hebben de nodige negatieve ervaring met de gemeente en met haar ambtenaren als het gaat om adequate, correcte en eerlijke informatievoorziening. Traagheid in de beantwoording van vragen en onvoldoende informatie over hetgeen in de straat of buurt staat te gebeuren, wekken veel wrevel. Daarbij komt nog dat bewoners (te) vaak merken dat ambtenaren niet goed op de hoogte zijn van plaatselijke situatie, problematiek en achtergronden. Initiatief Gemeente Betrokkenen Dorpsraad en specifieke bewoners Planning 2007
IIb.
Verminderen van de sociale en fysieke afstand tussen de gemeente en de inwoners van Fijnaart
IIb-1 Toelichting
Gemeentelijke voorlichtingsavonden houden in Fijnaart ipv in Zevenbergen Gemeentelijke voorlichtingsavonden die gaan over zaken die (alleen) Fijnaart aangaan worden meestal gehouden in het gemeentehuis in Zevenbergen. Bewoners vinden dat in het kader van de vermindering van de afstand tussen burgers en bestuur deze bijeenkomsten in Fijnaart moeten worden gehouden. Overigens zal de gemeente de bijeenkomsten wel tijdig moet plannen in verband met de beschikbaarheid van ruimte in De Parel. Initiatief Gemeente Betrokkenen Dorpsraad, bewoners Planning Zo snel mogelijk (2006)
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
27
IIb-2 Toelichting
Meer maatwerk in gemeentelijke dienstverlening ten behoeve van ouderen en gehandicapten. De gemeentelijke dienstverlening laat te wensen over. Met name het aanvragen en ophalen van officiële documenten, zoals rijbewijzen en paspoorten vraagt (te) veel tijd. Vooral voor oudere mensen en gehandicapten is het welhaast ondoenlijk om twee keer te moeten afreizen naar het gemeentehuis in Zevenbergen. Voor deze groepen inwoners zouden de bewoners graag zien dat de gemeente meer maatwerk gaat leveren. Hoe dit precies ingevuld moet worden, laat men graag over aan de gemeente. Initiatief Gemeente Betrokkenen Dorpsraad, gehandicaptenplatform De Kern en de seniorenraad SAM Planning 2007-2008
IIb-3 Toelichting
Kerncontactambtenaar herkenbaar en aanspreekbaar voor de inwoners De gemeente heeft in 1997 een kerncontactambtenaar aangesteld om de relatie tussen gemeente(bestuur) en bewoners te verstevigen. In eerste instantie hield deze ambtenaar op gezette tijden spreekuur in de kernen. Aangezien er te weinig gebruik werd gemaakt van de faciliteit, heeft de gemeente in 2004 een spreekuur op afspraak ingesteld, waarbij de kerncontactambtenaar na telefonische afspraak op huisbezoek komt. De bewoners vinden dat de contactambtenaar (hierdoor?) minder herkenbaar en aanspreekbaar is (geworden). Zij willen dat de contactambtenaar een heldere rol krijgt tussen gemeente en inwoners. Dit kan op verschillende manieren vorm gegeven worden. Te denken valt onder andere aan een servicebureau/mobiel servicepunt of eht verbreden van taken van de bestaande ambtenaar. Van belang is dat de kerncontactambtenaar herkenbaar is in het dorp, aanspreekbaar is geïnteresseerd is in of op de hoogte van de situatie in het dorp. Initiatief Gemeente Betrokkenen Dorpsraad Planning 2007
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
28
IIb-4 Toelichting
Dorpsraad vervult een duidelijke, intermediaire rol tussen bewoners en gemeente De dorpsraad vervult een belangrijke intermediaire functie tussen bewoners en gemeente. Toch is de rol van de dorpsraad lang niet bij iedereen en in alle situaties helder. Dit leidt er toe dat de verwachtingen die mensen hebben van de dorpsraad heel verschillend zijn. Is zij een spreekbuis van de bewoners richting gemeente, zo ja in welke situatie en in hoeverre vertegenwoordigt de dorpsraad het standpunt van Fijnaart? Het is van belang dat over de functie en rol van de dorpsraad duidelijkheid komt, richting bewoners zodat het draagvlak van de dorpsraad kan worden versterkt (vertegenwoordiging) en richting gemeente zodat de dorpsraad een serieuze gesprekspartner van en voor de gemeente wordt. Initiatief Dorpsraad en gemeente Betrokkenen Bewoners en gemeentelijke diensten Planning 2007
4.4
Wonen
Bij wonen zijn de volgende doelstellingen geformuleerd: IIIa. Gedoseerd bouwen IIIb. Gevarieerd en betaalbaar bouwen IIIc. Behoud van het buitengebied als groen woongebied IIId. Behoud van een prettige woonomgeving De volgende maatregelen en activiteiten moeten worden uitgevoerd om deze doelstellingen te concretiseren.
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
29
IIIa. Gedoseerd bouwen IIIa-1 Toelichting
Bouwtempo afstemmen op andere ontwikkelingen De aankomende jaren zal er veel worden gebouwd in Fijnaart. Het is een groeikern. Het gevaar bestaat echter dat de ontwikkeling van publieke voorzieningen – zoals scholen -, (toegangs)wegen, groen en accommodaties geen gelijke tred zullen houden met de groei. Fijnaart kan hierdoor onder druk komen te staan. Het is daarom in de ogen van de bewoners van belang dat er gedoceerd wordt gebouwd, zodat ook andere ontwikkelingen kunnen worden afgestemd op het bouwtempo. Overigens moet de bouw van woningen hierbij leidend zijn, dus jaarlijks een aantal woningen wouden en zorgen dat de overige ontwikkelingen hierbij gelijke trede houden. Initiatief Gemeente Betrokkenen Dorpsraad Planning 2006 e.v.
IIIb. Gevarieerd en betaalbaar bouwen IIIb-1 Toelichting
Goede mix van woningen Fijnaart is een van de grotere kernen van de gemeente Moerdijk. Zo’n 20% van het woningbouwcontigent van de gemeente zal de aankomende jaren worden gerealiseerd in Fijnaart. Hierbij vinden de bewoners het van belang dat er gevarieerd wordt gebouwd dus zowel koop- als huurwoningen, goedkoop als duur en voor alle doelgroepen. Over de precieze verhoudingen doen de bewoners geen uitspraken, aangezien dat ook mede afhankelijk is van de ‘markt’. Initiatief Gemeente Betrokkenen Woningbouwcorporatie, (potentiële) bewoners Planning 2006 e.v.
IIIb-2 Toelichting
Bouwen voor starters Een van de doelgroepen die speciale aandacht verdient in Fijnaart zijn de starters. Voor hen zijn er (nog) te weinig goede, betaalbare woningen beschikbaar. Het gaat hier zowel om woningen voor jongeren als om woningen voor jonge gezinnen. Initiatief Gemeente Betrokkenen Woningbouwcorporatie, (potentiële) bewoners Planning 2006 e.v.
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
30
IIIb-3 Toelichting
Bouwen van seniorenwoningen Een tweede doelgroep die aandacht verdient zijn de senioren. Zoals al is aangegeven heeft Fijnaart relatief veel senioren. Deze groep is groeiende, landelijk maar ook in Fijnaart. In Fijnaart vraagt deze tendens enerzijds om het bouwen en aanpassen van nieuwe/bestaande seniorenwoningen voor de huidige ouderen. Daarnaast vraagt het ook om het meer toesnijden van nieuwe woningen op deze doelgroep door bij nieuwbouw voor andere leeftijdsgroepen leeftijdsbestendig te bouwen. Initiatief Gemeente Betrokkenen Woningbouwcorporatie, (potentiële) bewoners Planning 2006 e.v.
IIIb-4 Toelichting
Bouwen van (zorg)appartementen plus gezondheidscentrum Naast het bouwen van seniorenwoningen is er volgens de bewoners met name voor de oudere bewoners grote behoefte aan zorgappartementen met annex een gezondheidscentrum. Dit past goed maatschappelijke wens om ouderen zo lang mogelijk zelfstandig te laten worden. De inrichting van het gezondheidscentrum wordt beschreven bij het thema Voorzieningen Initiatief Gemeente Betrokkenen Woningbouwcorporatie, (potentiële) bewoners Planning 2006 e.v.
IIIb-5 Toelichting
Actief grondbeleid van de gemeente Bewoners zijn van mening dat het van belang is dat er betaalbare woningen kunnen worden gebouwd in Fijnaart, zodat ook de eigen mensen in staat worden gesteld om een woning te kopen of te bouwen. Daarnaast is ook van belang dat mensen die zelf willen bouwen (particulier opdrachtgeverschap) hiertoe ook gelegenheid krijgen. Een van de grote problemen hierbij is een hoge grondprijs. Bewoners willen daarom dat de gemeente actief grondbeleid voert (inclusief het vestigen van een voorkeursrecht). Initiatief Gemeente Betrokkenen -Planning 2006 e.v.
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
31
IIIc.
Behoud van het buitengebied als groen woongebied
IIIc-1 Toelichting
Het ontwikkelen van een plan voor de ontwikkeling van het buitengebied Het buitengebied is voor Fijnaart een belangrijk gegeven als bron voor rust en recreatie. Daarnaast is het voor de bewoners van het buitengebied een bewust gekozen rustige woonlocatie. Het buitengebied moet volgens de bewoners dus een rustige groen ruimte blijven. Dit betekent dat de gemeentelijke overheid alert moet reageren op bedrijfsbeëindigingen en overnames van (boeren)bedrijven en het oprichten van onder andere windmolens door buurgemeenten in het buitengebied. Daarnaast moeten er geen bedrijven worden gevestigd in het buitengebied. Overigens moet dit niet gaan leiden tot leegstand in het buitengebied. Met het staande ruimtelijk beleid van de gemeente biedt goede handvatten. Initiatief Gemeente Betrokkenen -Planning 2006 e.v.
IIId.
Behoud van een prettige woonomgeving
IIId-1 Toelichting
Tegengaan van verloedering, zwerfvuil en hondenpoep De bewoners van Fijnaart hecht grote waarde aan een schone, hele en veilige woonomgeving. Er zijn een aantal problemen die een prettige woonomgeving en -klimaat onder druk zetten. Zo is er sprake van leegstand en verloedering van een aantal gebouwen (VMF, voorm. Rabobank, etc). Deze gebouwen ontsieren de woonomgeving in hoge mate. Daarnaast zijn er kleine ergernissen in de vorm van zwerfvuil en hondenpoep. Een directe en daadkrachtige aanpak is hier volgens de bewoners zeer gewenst zodat de leefbaarheid in het dorp op deze punten gewaarborgd of verbeterd kan worden. Initiatief Gemeente Betrokkenen Eigenaren van de betreffende gebouwen Planning 2006
IIId-2 Toelichting
Aanpak van de wateroverlast In Fijnaart kampen diverse straten met wateroverlast. Aan deze problemen moet zo snel mogelijk wat worden gedaan. Initiatief Gemeente Betrokkenen woningbouwcorporatie Planning 2006
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
32
4.5
Verkeer
Bij het thema Verkeer zijn de volgende doelstellingen geformuleerd: IVa. Uitvoeren en evalueren van een verkeersveiligheidsplan IVb. Aanleg en/of verbeteren van wandel- en fietspaden IVc. Stimuleren van het Openbaar Vervoer Deze doelstellingen moeten worden geconcretiseerd door uitvoering te geven aan de volgende maatregelen en activiteiten. IVa. Uitvoeren en evalueren van een verkeersveiligheidsplan IVa-1 Toelichting
Evalueren van verkeersveiligheidsplan Een van de grote problemen van Fijnaart is dat het wegennet niet is meegegroeid met de mobiliteitsontwikkeling van Fijnaart. Hierdoor raakt het wegennet overbelast, waarbij zich met name op de Kadedijk en Molenstraat grote verkeersproblemen voordoen. Ook de verkeersveiligheid is door deze onevenwichtige ontwikkeling in het geding. In de periode 2001 – 2003 deden zich 100 ongevallen voor in Fijnaart. Dit is overigens inclusief ongevallen op de Rijksweg. Fijnaart zelf is een relatief veilige kern Om deze en andere verkeersproblemen te kunnen aanpakken is het van belang dat er een gedegen analyse van de problematiek wordt gemaakt, waarbij de verschillende problemen in onderlinge samenhang worden bezien. Deze analyse moet onderdeel vormen van de evaluatie van het verkeersveiligheidsplan. In deze evaluatie moet verder aandacht zijn voor: - voldoende parkeergelegenheid bij winkels, voorzieningen en woningen; - 30 km-zônes met een juiste invulling zodat 30 realistisch is; - verkeersgedrag van ouders bij scholen (zie Brabants verkeersveiligheidslabel); - de verbindingswegen naar de andere kernen. Ook wordt het verbreden van de 1e Kruisweg of het aanleggen van een weg door de polder in de evaluatie meegenomen. Initiatief Gemeente Betrokkenen Dorpsraad en bewoners Planning 2007
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
33
IVb. Aanleg en/of verbeteren van wandel en fietspaden IVb-1 Toelichting
Opstellen van een wandelpadenplan Het buitengebied van Fijnaart leent zich uitstekend voor (wandel)recreatie. Toch worden de wandelpaden onvoldoende benut, niet in de laatste plaats omdat er geen echte routes zijn. Bewoners willen daarom een wandelpadenplan, wat voorziet in routes en de aanleg van (ontbrekende) paden. Het gebied lang Westkreek zal een van de routes/paden zijn. Initiatief Gemeente Betrokkenen Dorpsraad, bewoners Planning 2008
IVb-2 Toelichting
Aanleg en/of verbeteren van fietspaden Fietsen in Fijnaart gaat over het algemeen uitstekend maar er zijn een aantal plaatsen waar het ronduit gevaarlijk is. Hier gaat hier om de dijken en de Appelaarseweg. Initiatief Gemeente Betrokkenen Dorpsraad, bewoners Planning 2008
IVc. Stimuleren van het Openbaar Vervoer IVc-1 Toelichting
Openbaar vervoer richting Roosendaal, Breda en Rotterdam en de stations Fijnaart is goed bereikbaar over de weg. Er zijn diverse wegen die leiden naar andere kernen en de snelweg A59 loopt boven Fijnaart langs. Wie echter geen auto tot zijn beschikking heeft, is in Fijnaart aangewezen op het openbaar vervoer. En dan wordt de mobiliteit een heel ander verhaal. De busverbindingen kennen een beperkte dienstregeling zonder vroege en late verbindingen. Hetzelfde geldt voor het weekend. Hierdoor zijn plaatsen als Roosendaal, Breda en Rotterdam, waar veel jeugd naar school gaat en uitgaat en waar belangrijke voorzieningen zijn nauwelijks bereikbaar. Verder wordt een busverbinding naar de stations van Roosendaal, Zevenbergen en Lage Zwaluwe gemist. Initiatief Gemeente Betrokkenen Vervoersbedrijf, eventueel Provincie Planning 2007
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
34
4.6
Werken
Er is een doelstelling benoemd voor het thema Werken. Andere doelstellingen die ook direct of indirect betrekking hebben op dit thema zijn ondergebracht bij andere thema’s. Zo is het versterken van het centrum/het centrumplan bij Voorzieningen ondergebracht en het wonen in het buitengebied bij Wonen. De doelstelling voor Werken luidt: Va. Versterken economische structuur en verminderen van de overlast van bedrijvigheid Deze doelstelling moet met de navolgende maatregel geconcretiseerd worden
Va.
Versterken werkgelegenheid in Fijnaart en verminderen van de overlast van bedrijvigheid
Va-1 Toelichting
Versterken de werkgelegenheid in Fijnaart Met de groei van Fijnaart ontstaat er ook nieuwe kansen voor bedrijvigheid. Met name de groei van kleinere bedrijfjes kan hierbij volgens de bewoners worden gestimuleerd door de realisatie van een bedrijvenverzamelgebouw voor starters en kleine zelfstandigen. Dit biedt perspectieven voor werkgelegenheid voor de mensen die in Fijnaart wonen. Initiatief Gemeente Betrokkenen KvK, zelfstandig ondernemers en starters Planning 2008
Va-2 Toelichting
Verminderen van de overlast van bedrijven De veranderingen die zich voordoen in Fijnaart bieden ook kansen voor het opschonen van straatbeeldontsierende en overlastgevende bedrijven. Deze bedrijven kunnen – in het kader van het staande gemeentelijke beleid – worden verplaatst naar de industrie- en bedrijventerreinen. Zo nodig wordt bedrijvigheid verplaatst naar de randen van Fijnaart. Hierbij wordt worden gekeken wat planologische mogelijk is. Een van de suggesties is om bedrijven te concentreren in de strook van 75 meter tussen de Rijksweg en het dorp. Initiatief Gemeente Betrokkenen KvK, Ondernemers,dorpsraad Planning 2008 e.v.
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
35
4.7
Voorzieningen
Voorzieningen kent de volgende vier doelstellingen: VIa. Het ontwikkelen van een centrumplan, inclusief het aantrekken van investeringen van buiten het dorp VIb. Realiseren van een nieuw gemeenschapshuis, annex zwembad en sporthal VIc. Realiseren van een multifunctioneel gebouw in het wit gele kruisgebouw, met daarin ondergebracht het heemkundemuseum, de bibliotheek en een internet-bieb-café. VId. Realiseren van een gezondheidscentrum Deze doelstellingen vragen om uitwerking en uitvoering van de volgende maatregelen en activiteiten.
VIa.
Het ontwikkelen van een centrumplan, inclusief het aantrekken van investeringen van buiten het dorp
IIa-1 Toelichting
Centrumplan Fijnaart heeft een weinig aantrekkelijk centrum. Met de veranderingen die er momenteel spelen doen zich ook kansen voor om het centrum aan te pakken. Om dit goed te kunnen doen, is het van belang dat er een centrumplan wordt opgesteld. Dit centrumplan moet in samenspraak met ondernemers en bewoners worden opgesteld. Het moet naast ruimte voor winkels (waaronder een supermarkt en sportschool) ook ruimte bieden voor recreatie/horeca en groen. Het centrum moet een gezellige uitstraling hebben. Het ontwikkelen en uitvoeren van het centrumplan vraagt om veel investeringen. Er zullen daarom investeerders van buiten moeten worden aangetrokken. Het centrumplan moet daarom ook investeerders kunnen aantrekken. Initiatief Gemeente Betrokkenen Dorpsraad, ondernemers, bewoners, investeerders Planning 2007 (uitvoering/realisatie 2008 en volgende jaren)
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
36
VIb. Realiseren van een nieuw gemeenschapshuis, annex zwembad en sporthal VIb-1 Toelichting
Oplevering van De Parel Fijnaart krijgt een nieuw gemeenschapshuis. De Witte Roos wordt vervangen door de Parel. Dit gemeenschapshuis wordt gecombineerd met sporthal en (bestaand) zweminstructiebad. In november wordt De Parel opgeleverd Initiatief De gemeente Betrokkenen Dorpsraad, verenigingen, bewoners Planning 2006
VIc.
Realiseren van een multifunctioneel gebouw in het wit gele kruisgebouw, met daarin ondergebracht het heemkundemuseum, de bibliotheek en/of een internetbieb-café.
VIc-1 Toelichting
(her)huisvesting van culturele voorzieningen als heemkunde en bibliotheek Er is een aantal culturele voorzieningen die niet of onvoldoende goed gehuisvest zijn in Fijnaart. Hierbij valt te denken aan het heemkundemuseum en een bibliotheek. Bewoners zouden graag zien dat deze culturele voorzieningen samen met een internet-biebcafé zouden worden gerealiseerd. Hierbij wordt onder andere gedacht aan het witgele kruisgebouw als locatie. Dit gebouw heeft een bijzondere betekenis voor Fijnaart, aangezien het na de watersnoodramp van 1953 door het Rode Kruis van Zwitserland is geschonken. Wel wordt opgemerkt dat dit gebouw te klein is voor alle drie de functies. Een van opties is derhalve om het heemkundemuseum in het witgele kruisgebouw te vestigen en (een dependance) de bibliotheek en het internetbieb-café mee te nemen in het centrumplan. Initiatief Thuiszorg West Brabant Betrokkenen Bestuur heemkundige kring, bibliotheek Planning 2007
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
37
VId
Gezondheidscentrum
VId-1 Toelichting
Realiseren van een gezondheidscentrum In medische zorg wordt in Fijnaart redelijk voorzien. Er zijn drie huisartsen, twee tandartsen, een afdeling van het rode kruis, een zorgloket van de thuiszorg. Verder zijn er een logopodist, een psycholoog, een podoloog en een natuur en alternatief geneeskundige gevestigd. Volgens de bewoners kan de medische zorg worden verbeterd door een zorgcentrum in te richten. In dit zorgcentrum zouden dan de huisarts(en) en de tandarts(en) maar ook een apotheek en een fysiotherapeut kunnen worden gevestigd. Het gezondheidscentrum zou gekoppeld moeten worden aan de realisatie van zorgappartementen voor ouderen. Plannen van Circonflex gaan deze richting op. Initiatief Gemeente, Circonflex Betrokkenen Dorpsraad, bewoners Planning 2010
SGBO DORPSPLAN FIJNAART
38
Bijlagen
Bijlage 1 leden klankbordgroep Dorpsraad Brabants Westhoek Ouderen Onderwijs Zorg Stichting De Markenlanden Politieteam Moerdijk Bedrijvigheid Verkeer (3VO) Sport Gehandicaptenplatform De Kernen
SGBO DORPSPLAN ZEVENBERGSCHEN HOEK
M. Frijters G. Verboom C. de Jong Mevr. Den Hollander P. Hendrix G.J.P. Dijkstra H. Akkermans A. Vergouwen (wijkagent) J. Bom J. Kleemans F. Brouwer A. Neelen
41
Bijlage 2 Conclusies uit de bijeenkomsten met de jeugd Er zijn op 13 juni 2006 twee bijeenkomsten georganiseerd met jongeren uit Fijnaart, een bijeenkomst met circa 8 kinderen in de leeftijd van 10 tot 13 jaar en een bijeenkomst met 20 á 25 jongeren. Deze bijeenkomsten zijn begeleid tot een jongerenwerker van de Markenlanden en Christine Bleijenberg van SGBO. De belangrijkste conclusies van deze bijeenkomsten waren: A.
Bijeenkomst jeugd van 10 tot 13 jaar: - te weinig speelplaatsen voor de oudere kinderen (10-13 jaar) - kapotte speeltoestellen; - honden worden uitgelaten op de speelplaatsen - speelplaatsen worden door de oudere jeugd als hangplek gebruikt - het verkeer rijdt vaak te hard, ook bij school en vrachtwagens zorgen voor gevaarlijke situaties - de sportaccommodaties en activiteiten sluiten niet goed aan bij de wensen en beleving van de kinderen
B.
Bijeenkomst jongeren/oudere jeugd: - er moet snel een JOP komen, en er moet een tijdelijke oplossing worden gevonden voor de overbruggingstijd - er moeten meer starterswoningen worden gerealiseerd - jongeren missen een fitnesscentrum en een zwembad (multifunctioneel centrum) - het openbaar vervoer naar Breda en Roosendaal moet worden verbeterd - er moeten meer activiteiten worden georganiseerd door en voor jongeren zoals een disco, evenementen en dorpsfeesten.
Op 21 september is er een bijeenkomst geweest tussen gemeente, bewoners en jongeren over de plaats en inrichting van een jongerenontmoetingsplaats. De belangrijkste uitkomsten hiervan waren: - omwonenden hebben begrip voor feit dat jongeren eigen plek zoeken en dat ze daar graag hun eigen gang willen gaan -
jongeren hebben begrip voor het feit dat omwonenden rustig willen wonen en dat zij overlast kunnen veroorzaken
-
de verschillende groepen jongeren en omwonenden vinden de combinatie van faciliteiten niet goed. Faciliteiten voor jongere jeugd zijn te ver uit de bebouwing.
-
bewoners en jongeren zijn het er over eens dat de locatie van hangplek niet goed is.
-
gemeente zegt toe de andere suggesties die zijn gedaan te onderzoeken. Nieuwe suggesties zijn welkom. De gemeente zegt toe hier binnen bepaalde tijd over te
SGBO DORPSPLAN ZEVENBERGSCHEN HOEK
43
communiceren. Als alternatieve plek bekend is kan worden aangegeven hoe lang het gaat duren voordat de hangplek kan worden ingericht. -
gemeente zegt toe de bewoners middels een brief te informeren en jongeren via Boy en Mels.
Verder zijn de volgende afspraken gemaakt: bij overlast eerst jongeren zelf aanspreken -
als dat niet werk, politie bellen
-
politie noteert meldingen
-
jongeren spreken jongeren van buiten aan op gedrag.
-
als dat niet werkt, maken bewoners melding bij de politie van de 'vreemde' kentekens
-
bij de jongeren is Boy aanspreekpunt, ook bij de omwonenden is iemand aan gewezen.
-
tegen wetsovertredingen wordt opgetreden door de politie.
-
er wordt een periode van 6 maanden afgesproken.
SGBO DORPSPLAN NOORDHOEK
44