waterkampioen op reis
Düsseldorf
Koblenz
Mainz
Aschaffenburg
Wenen-Boedapest
Die schöne schnelle Donau 84
06 // 2011 // anwbwatersport.nl
Würzburg
BAMBERG
REGENSBURG
LINZ
KREMS
WENEN
BOEDAPEST
Etappe 11 Van Wenen Naar Boedapest Afstand 247 km Aantal sluizen 2 De laatste etappe, door drie landen: Oostenrijk, Slowakije en Hongarije. Voorzieningen zijn beperkt, zodat je elke dag een kleine 70 km moet varen. Vooral tussen Wenen en Bratislava kun je veel stroom hebben, soms 12 km/u.
De laatste etappe van onze reis. Bijna 300 kilometer Donau scheiden de hoofdstad van Oostenrijk en de hoofdstad van Hongarije. Met soms twaalf kilometer stroom mee een fluitje van een cent. De laatste loodjes wegen dit keer het lichtst. TEKST: JAN BRIEK // FOTO’S: JAN BRIEK, METTEN PENNINGA EN DÉSIRÉ WESTSTRATE
H
et was een raadsel en is dat nog steeds. De noodstop bij de motor, achterin onder het centrale luik, is ingedrukt. Hoe? Door wie? Op wat voor mysterieuze manier? We weten het niet. Het duurt ook even voor we doorhebben dat het daaraan ligt dat onze trouwe Volkswagen geen sjoege geeft als we de contactsleutel omdraaien. Het lijkt een stroomprobleem, dus roep ik via de havenmeesteres van Marina Wien hulp in: een monteur met een accu – kostenloos, maar ook vruchteloos. We wisselen in de stromende regen de startaccu met de gegarandeerd volle accu van de hekschroef. Niks. Tot collega Jeff via de telefoon de noodknop noemt. Probeer die eens? Het lijkt onwaarschijnlijk, maar de suggestie is goud waard. Wat een eigenaardig begin van de laatste etappe. SNELLER DAN OOIT Een kleine driehonderd kilometer scheidt Wenen van de eindbestemming van onze reis, Boedapest. En omdat we daar donderdag willen zijn in verband met het wegtransport van de boot terug naar Nederland, vertrekken we zaterdag tegen vier uur alsnog uit de marina van Wenen. Het is grauw, regenachtig en somber als we koers zetten naar Bratislava, de eerste stop in Slowakijke en ongeveer zeventig kilometer varen. Vlak na Wenen kunnen we in Schleuse Freudenau gelukkig direct mee met een paar binnenvaartschepen en beneden de sluis krijgt de stroom ons te pakken. Ter hoogte van Wenen wordt de Donau strak gereguleerd met verschillende zij-kanalen, maar hier is de rivier weer puur natuur. Het komt ons goed uit. Met 1.800 toeren per minuut draaien we negen kilometer door het water, maar twintig over de grond. En als we ’t kar-
ANWBWATERSPORT.NL // 2011 // 06
85
waterkampioen op reis
retje eens lekker opporren halen we bijna 25 km/u! Zo snel ging de Tijgerhaai op eigen kracht nog nooit. Het is, naar Donau-begrippen, redelijk druk met grote cruise-schepen, aftandse duwstellen en zo nu en dan een draagvleugelboot die met een vaart van 70 km/u een lijndienst onderhoudt tussen Wenen en Bratislava. In combinatie met de stroom en het matige zicht betekent dat goed opletten. Treurige ogen Bij Hainburg wordt de omgeving na het vlakke, Weense land weer bergachtiger en vanaf kilometer 1.873 zijn we echt in Slowakije. Heel veel zien we er niet van, want het wordt al aardig donker en de navigatieverlichting heb ik al een uur geleden aan moeten doen. Als om zeven uur Bratislava opdoemt, is dat toch een beetje een opluchting. Hier in het stikdonker varen vinden we geen prettig vooruitzicht. De grauwe schemer past wel bij de sfeer van deze stad waar grijze flats langs de oevers het aanzicht bepalen. Een eindje voorbij de stad draaien we op in de stroom en lopen, omzichtig boomstammen en ander wrakhout omzeilend, de oude werkhaven binnen waar achterin Club MYSB is gevestigd. Om acht uur liggen we vast en een halfuur later zitten we in het eenvoudige, maar prima restaurant van de club aan de schnitzels, snoekbaars, een paar biertjes en witte wijn. Het contrast met de chique, Weense jachtclub is groot, maar alles is hier ook en voor véél minder. Of ik in euro’s kan betalen, vraag ik de volgende morgen havenmeester Dodo. Die kijkt me met treurige ogen aan. Slowakije heeft sinds twee jaar ook de euro, laat hij weten… Hij lijkt er niet echt blij mee. Voor het liggeld plus het prima diner ben ik hem er veertig schuldig. Bratislava heeft weliswaar een klein, maar mooi, oud centrum, maar dat laten we links liggen. Wie in de jachthaven ligt, is aangewezen op een taxi om er te komen en we willen wat verder richting Boedapest. dáár niet liggen Het weer is gelukkig helemaal opgeknapt, en dat is maar goed ook. Net na Bratislava is de Donau relatief ondiep en staan er hele rare golven. En dat niet alleen; er drijven inmiddels héle grote boomstammen voorbij waar je écht niet tegenaan moet varen. Terwijl Bratislava verdwijnt aan de horizon wordt de Donau breder, weidser en ondieper en neemt de stroomsnelheid flink af tot zo’n vier kilometer per uur. Niet zo gek, want we varen inmiddels op het zogeheten Schleusenkanal. Het kanaal is aangelegd ten noorden van de oorspronkelijke Donau om ter hoogte van Gab ikovo een elektriciteitscentrale te kunnen aanleggen. Het heeft de natuurlijke aanblik van de rivier geen goed gedaan. Een breed kanaal met hoge betonnen kanten aan weerszijden. Erachter soms nog de spits van een kerktoren die bewijst dat er best wat moois te zien had kunnen zijn. Ik ben blij met de stuurautomaat en het zicht op Sluis Gab-
De Papps Vader en zoon Atilla Papp (senior en junior) zijn al jaren de havenmeesters van Esztergom. Atilla senior startte de haven in een zijtak van de Donau ongeveer twintig jaar geleden uit hobby. Hij doceert bouwkunde aan de technische universiteit, zoon Atilla studeert er inmiddels scheepsbouw. In het midden: Atilla senior, links junior, rechts manusje-van-alles Csaba Csepreghy, op de voorgrond Dante (schnauzer).
86
06 // 2011 // anwbwatersport.nl
ikovo, inmiddels veertig kilometer verder. De sluis is druk en gelukkig is er helemaal achterin nog een drijfbolder over. Tot een Slowaakse matroos ons druk gebarend duidelijk probeert te maken dat we dáár nou juist niet moeten liggen. Ik begrijp niet waarom, maar laveer toch maar tussen de duwbakken, rondvaart- en draagvleugelboten door de enorme sluiskamer naar nog een vrije drijfbolder verderop. Als niet veel later het water met een noodvaart twintig meter zakt, zien we waarom: we lagen met het kontje precies op de drempel… Na de sluis biedt de rivier weer de vertrouwde, natuurlijke aanblik en stomen we op naar Komarno. Aan het begin van de avond draaien we een vervallen industriehaven in, die we volgens de pilot helemaal tot het einde moeten invaren. Roestige kranen, bergen kolen, aftandse wagons, hier en daar een stokoud duwstel met een verveelde bemanning aan boord. We wanen ons in het oude Oostblok. De jachthaven is al niet veel vrolijker. Uitgestorven, het hek op slot. Een toevallige passant die hier een bootje heeft liggen, helpt ons uit de brand. Met z’n auto rijden we naar havenmeester Mirko die verderop langs de rivier nog een restaurantje uitbaat. Ik tik achttien euro havengeld af, krijg een sleutel voor het hek en de douche en vraag Mirko waarom z’n restaurantje in
Logboek ZA 7 AUG. WENEN - BRATISLAVA Afstand: 61 kilometer Motoruren: 4 Brandstofverbruik: 16 liter ZO 8 AUG. BRATISLAVA – KOMARNO Afstand: 68 kilometer Motoruren: 7,5 Brandstofverbruik: 30 liter MA 9 AUG. KOMARNO – ESZTERGOM Afstand: 52 kilometer Motoruren: 4 Brandstofverbruik: 16 liter DI 10 AUG. LIGDAG ESZTERGOM WO 11 AUG. ESZTERGOM – BOEDAPEST Afstand: 76 kilometer (inclusief ‘rondje Parlementsgebouw Boedapest’) Motoruren: 7 Brandstofverbruik: 32 liter Totaal afstand Etappe 11: 257 km Totaal aantal vaaruren: 22,5 Totaal verbruik: 94 liter Gemiddeld verbruik: 4,2 liter/uur of 0,4 liter/km
GEHEEL LINKS Het kerkhof van Komarno. Dankzij het kersverse kapitalisme nú met reclame! BOVEN De nieuwe brug bij Bratislava. LINKS Waterwoning in de haven van Bratislava.. ONDER De oude industriehaven van Komarno. lijkt onaantrekkelijk, maar valt alleszins mee.
de haven niet open is. Hij kijkt me al even treurig aan als havenmeester Bodo in Bratislava. “Sinds de euro vaart er niemand meer”, zegt hij. “Vroeger, toen we nog kronen hadden, hadden we onze zakken vol met geld. Het was geen donder waard, maar we hadden onze zakken vól met geld. Nu hebben we zelfs dat niet meer…” LOODZWARE GESCHIEDENIS Komarno is een rare plaats die twee werelden ademt. De loodzware communistische geschiedenis is niet alleen voelbaar, ook
nog overal zichtbaar. Maar er wordt geprobeerd er weer wat van te maken. Historische gebouwen worden opgeknapt, en dat is goed, en er wordt nieuw gebouwd, wat minder goed uitpakt. Dieptepunt is de toeristische trekpleister ‘Europaplaats’. Een plein met de Europese landen als thema en een stompzinnig, kitscherig, bijeengeraapt zooitje nieuwbouwpanden die er min of meer historisch en authentiek uit zouden moeten zien. ’t Slaat werkelijk nergens op. Komarno heeft een treurige grondtoon die overal doorheen zeurt. Een espressobar die ’t echt niet heeft, waar een goedkoop geblondeerd meisje veel te dure koffie schenkt, een galerie waarin je je afvraagt óf er sowieso wel eens iemand is geweest om nergens naar te kijken, een kerkhof met reclameborden. En ook het Donaumuseum is dicht. “Morgen geopend” staat er volgens bemanningslid Metten op het
ANWBWATERSPORT.NL // 2011 // 06
87
waterkampioen op reis
Boven Het centrale plein in Esztergom. MIDDEN Slenterend inkopen doen op de groentemarkt. rechts Devote toewijding in de beroemde Dom. midden Uitzicht over Esztergom.
bordje naast de deur. Slowakije heeft echter één groot voordeel: het levensonderhoud kost er naar onze begrippen zo goed als niets. Dus fietsen we naar de lokale Aldi en vullen voor twintig euro de boordvoorraad eens lekker aan. Direct na de middag vertrekken we zonder al te veel pijn in ’t hart naar Hongarije: Esztergom. Over de brug Esztergom was lang geleden de hoofdstad van Hongarije en nog altijd de zetel van de katholieke kerk in het land. “Het Hongaarse Rome”, wordt de stad wel eens genoemd en wie er over de Donau naartoe vaart, begrijpt meteen waarom. Lang, lang voordat je Esztergom zélf ziet, tekent namelijk de enorme kathedraal zich af tegen de hemel. Eenmaal ter plaatse zet ik Metten af op een ponton tegenover de Dom in het Slowaakse Sturuvo en vaar ikzelf - in Hongarije dus - een paar keer voor de enorme kerk langs. Daarna zoeken we de ingang van de jachthaven, pal onder de Dom en in een zij-arm van de Donau. Het stroomt er flink én het haventje is op een haar na gevuld met schepen. Gelukkig kunnen we aan het uiterste puntje van de steiger nog liggen, maar een paar extra landvasten zijn daar wel nodig om de Tijgerhaai netjes op z’n plek te houden. Vader en zoon Atilla Papp helpen waar nodig en begroeten ons daarna enthousiast. Atilla senior is leraar aan de technische universiteit maar runt in z’n vrije tijd al vele jaren de kleine haven van Esztergom. ’t Is handig om vooraf te reserveren, vertelt hij ons, want de haven is bijna altijd vol. Niet zo gek, want Esztergom is een toeristische trekpleister van jewelste - ook voor de Hongaren zelf. We vertellen over de Tijgerhaai-reis tot zover en beide Atilla’s knikken vol begrip als de armoedige situatie in Slowakije aan de orde komt. Het verschil – met slechts een rivier tussenruimte – is enorm. Senior: “Hongarije is altijd veel zelfstandiger en onafhankelijker geweest en 88
06 // 2011 // anwbwatersport.nl
dat zie je nog steeds. Wij komen nooit in Slowakije. Ja, hooguit rijden we de brug eens over, omdat vanaf de overkant het uitzicht op Esztergom zo mooi is.” En om te bewijzen hóe mooi, geeft hij ons niet veel later een lift de bergen in, zodat we ‘zijn’ stad in z’n volle glorie kunnen zien. Fascinerend Natuurlijk staat de volgende dag de Dom bovenaan het verlanglijstje. Min of meer letterlijk, want het kolossale gebouw staat bovenop een heuvel en de middenkoepel – waar je in kunt – bevindt zich op nog eens bijna honderd meter boven de grond. ’t Is een hele klim, maar het uitzicht vergoedt alles. De Dom stamt trouwens uit de 19e eeuw en is het grootste kerkgebouw van Hongarije. Binnen kijk je je ogen uit. De crypte is indrukwekkend en koud, de relikwieën in de vorm van botten en schedels in glazen kistjes opmerkelijk en fascinerend, de enorme beelden en schilderingen overdone, maar prachtig, net als de bijzondere Bakócz-kapel die helemaal is gemaakt van wit en rood marmer. Maar niet alleen de Dom blijkt de moeite waard. Esztergom is een levendige, interessante plaats. Met een drukke markt, prima restaurants en cafés, meer dan genoeg te zien en te beleven. En
Een bizar ongeluk
In de Slowaakse sluis Gabčikovo is het belangrijk tot voorbij de drempel in te varen. Wij maakten de fout bijna, maar werden gelukkig tijdig gewaarschuwd. Maar soms helpt dat zelfs niet. Pas bij thuiskomst hoorden we van het ongeluk met een Russische duwboot in dezelfde sluis in 1994. Lees meer over dit bizarre voorval op waterkampioenopreis.nl.
bovendien: naar Nederlandse begrippen spotgoedkoop. Een middag op een terras kost je geen tientje en een uitstekend diner voor twee mag - met alles erop en eraan niet duurder zijn dan dertig euro. STRATEGISCH GELEGEN Vaskapu Menedékház: de IJzeren Poort. De naam lijkt zo uit Lord of the Rings te komen, maar zo heet het gebergte direct na Esztergom waar de Donau zich tussendoor wringt. Vesting Visegrád kijkt erover uit. De burcht werd grotendeels verwoest in de oorlogen met de Turken in de 16e en 17e eeuw, maar was daarvoor een van de grootste kastelen van Europa met meer dan 350 vertrekken. De ligging van de burcht is strategisch en we zien hem al van verre als we de IJzeren Poort passeren. Daarna is het met de bergen gedaan. De Donau splitst zich in twee takken: de eigenlijke Donau aan de oostzijde en de Szentendre-Donau, die langs de gelijknamige plaats voert. Het plan om daar de nacht door te brengen vóór we het einddoel bereiken, veranderen we als de chauffeur van Van de Wetering belt. Hij zal de Tijgerhaai per vrachtauto terugbrengen. Als we morgenochtend vroeg kunnen laden, is hij nog voor het weekend thuis, dus als we zo vriendelijk willen zijn… En natuurlijk
willen we dat, want voor wat, hoort wat tenslotte. Zo varen we in de laatste zon van die gedenkwaardige, laatste etappedag voor het Parlementsgebouw in Boedapest langs, meren af in de Wiking Yacht Club – een stukje terug stroomopwaarts – en wassen het dek van de Tijgerhaai met champagne. Ons bootje heeft het gered, de reis is volbracht. Jammer…
Meer informatie en tips op www.waterkampioenopreis.nl ANWBWATERSPORT.NL // 2011 // 06
89
WATERKAMPIOEN OP REIS
DÜSSELDORF
KOBLENZ
MAINZ
ASCHAFFENBURG
WÜRZBURG
Stadsportret
Eindbestemming Boedapest
90
HET HELDENPLEIN
STADSRONDRIT
VACI UTCA
HET BURCHTKWARTIER
Hösök Tere heet het offici-
Verschillende maatschap-
De beroemdste winkel-
Het Burchtkwartier aan de
eel: het Heldenplein cen-
pijen verzorgen City Tours
straat van Boedapest, maar
westkant van de Donau
traal in Boedapest, aan de
in Boedapest. Dagkaartjes
zeker niet de enige. De
staat op de Werelderf-
ingang van het Stadspark.
voor ongeveer een tientje
straat ligt midden in het
goedlijst. Niet zo gek, want
Niet minder dan 36 meter
koop je gewoon op straat
centrum, achter het Parle-
de basis van de burcht
hoog torent aartsengel
bij een stalletje (je kunt er
mentsgebouw zeg maar.
stamt al uit de 13e eeuw.
Gabriël uit boven de
niet omheen). Op- en
Honderden grote en kleine
De mooie Matthiaskerk is
andere, al even imposante,
afstappen kan op zo'n 16
winkels, deels met de
hier ook te vinden. En
beelden. Aan weerszijden
lokaties wanneer je maar
bekende, toeristische rim-
bovendien: het uitzicht
van dit grootse plein de
wilt. Zodat je in elk geval
ram, maar wie een beetje
vanaf de burcht op de
Kunsthal en het Museum
zeker weet dat je geen
zoekt kan hier ook wat bij-
Donau en het stadsdeel
voor Schone Kunsten.
hoogtepunt hebt gemist.
zonders op de kop tikken.
Pest is fantastisch.
06 // 2011 // ANWBWATERSPORT.NL
BAMBERG
REGENSBURG
LINZ
BADHUIS SZÉCHENYI
DE CENTRALE MARKTHAL
Badhuis Széchenyi is een
Aan de Fövám Ter - aan het
van de grootste badhuizen
einde van de Vaci Ut - ligt
van Europa en volgens
de Centrale Markthal.
kenners het gezelligste van
Gebouwd in 1890 en
Boedapest. Het ligt midden
gerestaureerd in 1994. Wie
in het Stadspark – achter
Boedapest bezoekt mag er
het Heldenplein. Voor
niet omheen, en dat doet
meer informatie: zie “Bad-
dus ook niemand. De
huizen in Boedapest” op de
moeite waard, tot de nok
volgende pagina.
toe gevuld met ontelbare
KREMS
WENEN
BOEDAPEST
De laatste stad van de Tijgerhaaireis. Na Wenen een nieuw hoogtepunt: Boedapest. Een stad ter weerszijden van de Donau en bol van de historie. Maar ook vol hippe cafés, prima restaurants, gezellige winkels, badhuizen… Te veel om op te noemen eigenlijk. Een impressie van een wereldstad – bereikbaar op eigen kiel. TEKST: JAN BRIEK // FOTO’S: DÉSIRÉ WESTSTRATE
Hongaarse etenswaren en andere lokale producten.
ANWBWATERSPORT.NL // 2011 // 06
91
waterkampioen op reis
Typisch Boedapest: Badhuizen De oudste resten van badhuizen in Boedapest stammen uit de tweede eeuw na Christus en zijn van Romeinse origine. Maar de badcultuur in de stad aan de Donau kwam tot grote bloei tijdens de Turkse overheersing in de 16e en 17e eeuw. Er zijn nog altijd vier Turkse baden in gebruik (Rudas, Rác, Király en Császár), maar daarnaast zijn er verschillende ‘gewone’ en minstens zo beroemde badhuizen bijgekomen. Het bekendste is wellicht Negen bruggen verbinden Buda met Pest.
Gellért, dat is gebouwd op de plaats van een geneeskrachtige bron, maar de Hongaren zelf vinden Széchenyi in het Stadspark het gezelligst. Reden waarom wij er een kijkje namen. Het thermaalbad is dagelijks open van 6.00 tot 19.00 uur, de zwembaden zelfs tot 22.00 uur. Voor een tientje ben je er de hele dag onder de pannen en kun je niet alleen genieten van een van de 15 zwembaden, maar ook van de prachtige architectuur, al even mooie mozaïeken en grappige, lokale gebruiken, zoals tot je nek onder water een potje schaak spelen…
O
fficieel bestaat Boedapest sinds 1873 toen Boeda en Óbuda – ten westen van de Donau, of Duna, zoals de Hongaren zeggen – werden samengevoegd met het oostelijke Pest. Maar de geschiedenis van deze stad gaat natuurlijk veel verder terug. Tot het jaar nul ongeveer, toen de Romeinen hier een legerkamp genaamd Aquincum oprichtten. Na de Romeinen volgden vele anderen: Hunnen, Avaren, Karel de Grote natuurlijk en Slaven. Die laatsten zorgden voor de oorsprong van de naam Boedapest trouwens. Buda betekende in hun taal ‘huis’, pest stond voor ‘hol’. Pas tegen het jaar 1000 verschenen de Hongaren, of Magyaren, ten tonele. Koning Géza bekeerde z’n volk tot het christendom (opvallend genoeg het Roomse geloof, en niet de Grieks-katholieke variant) en met de kroning van Stefan I in het jaar 1000 was de geboorte van Hongarije een feit. Toch had het land daarna nog heel wat te verduren. Mongolen (uit die tijd stamt de Burchtheuvel in Boeda), Turken, Oostenrijkers en natuurlijk nazi’s die het land pas in 1944 bezetten, maar desalniettemin bijna alle joodse inwoners van de stad deporteerden. Daarna volgden de Sovjets tegen wie de Hongaren in 1956 vergeefs in opstand kwamen. Pas in 1989 werd de republiek Hongarije uitgeroepen en keerden de rust en de welvaart terug. Metropool Boedapest is tegenwoordig een moderne metropool met een kleine twee miljoen inwoners, wat neerkomt op ongeveer een vijfde van de totale bevolking van Hongarije. Wie de stad op eigen kiel bezoekt,
92
06 // 2011 // anwbwatersport.nl
zal genoegen moeten nemen met een prima - ligplaats op enige afstand van het centrum (zie het kader: Haveninformatie). In de Donau liggen ter hoogte van het centrum vele steigers in het water, maar deze zijn allemaal voorbehouden aan rondvaarten cruiseschepen. Hou er wel rekening mee dat het Sziget-eiland waarop de jachtclub ligt, begin augustus het decor is voor het Sziget-festival. Dat is het grootste openlucht muziekfestival van Europa en het zorgt voor behoorlijk wat geluidsoverlast in de haven. Bovendien worden alle toegangswegen tot het eiland gedurende die tijd streng bewaakt en is het niet altijd even eenvoudig op of van de haven te komen. Een ander bekend eiland in de Donau is het Margareteiland, pal ten zuiden van het Sziget-eiland. In feite een groot stadspark waar gemotoriseerd verkeer verboden is en ook het toneel van diverse festivals en happenings in de zomermaanden. Het moge duidelijk zijn: wie Boedapest bezoekt, doet er goed aan minimaal een week voor z’n bezoek aan deze stad uit te trekken. Eten en drinken In dit Stadsportret vind je diverse tips en
De beroemdste brug van Boedapest: de Kettingbrug.
Het uitzicht vanaf de oude Burcht is fantastisch.
Het Heldenplein
natuurlijk de zaken die je gewoon niet mag missen. Maar Boedapest is meer dan alleen maar een hele hoop bezienswaardigheden bij elkaar. Wat denk je van eten en drinken in deze stad? De koffiehuizen in deze stad zijn, net als de badhuizen, beroemd tot ver buiten Europa. De Boedapester ‘koffiehuiscultuur’ groeide in de negentiende eeuw uit tot de bloeiendste binnen Europa. De koffiehuizen waren het toneel waar de intelligentsia van de stad bijeenkwam, at, dronk en discussieerde. De afgelopen jaren is die cultuur nieuw leven ingeblazen. Vooral dankzij het feit dat sommige oude koffiehuizen nog steeds in al hun oude glorie
Een rokertje op z’n tijd… ’t Is natuurlijk tegenwoordig not done, maar toch. Dankzij de Turkse overheersing van Boedapest doet de stad op punten heel ‘Midden-Oosters’ aan en hoe zou je die sfeer nou beter kunnen benaderen dan door het opsteken van een echte waterpijp. In veel cafés staat hij op de menukaart. Voor drie euro smoorden we ’n pijpje bij Keleti Kávézó aan de Andrássy út.
ANWBWATERSPORT.NL // 2011 // 06
93
WATERKAMPIOEN OP REIS
Xxxx
De populaire paprika Rood, geel, groen, rond, puntig, zoet, pittig; geen enkel land kent zoveel paprika’s als Hongarije. Paprika bij ’t ontbijt, bij de lunch, het diner, als snack tussendoor. De paprika werd in de 16e eeuw door de Turken in Hongarije geïntroduceerd, inmiddels zijn er tientallen soorten voor vele toepassingen. Dat de paprika barstensvol vitamine C zit, werd ontdekt door de Hongaar Albert Szent-Györgyi.
De koffiehuis-cultuur is in Boedapest populairder dan ooit.
bestonden. Voorbeelden daarvan zijn Centrál (uit 1887), Müvész (1898, schuin tegenover de Opera), New York (uit het begin van de twintigste eeuw) en natuurlijk Gerbeaud, het beroemdste koffiehuis van allemaal. Gerbeaud bestaat al ruim 150 jaar en staat aan het Vörösmarty-plein. Het interieur is nog net zo als anderhalve eeuw geleden. GOULASH OF SOEP? Wie Hongarije zegt, zegt goulash, maar wie goulash bestelt, kijkt misschien raar op z’n neus als ie een bord soep voorgezet krijgt. Toch is dát wat de Hongaren zelf onder goulash verstaan. Wil je het bekende éénpansgerecht dat we in Nederland onder die naam kennen, dan moet je in Hongarije pörkölt bestellen. Onze eigen redactie-assistente van Hongaarse komaf beveelt als toetje daarbij gesztenyepuree aan: gepureerde kastanjes met likeur en slagroom.
Ook de moeite waard: palacsinta, gevulde pannenkoekjes. Wil je eens dé nationale drank van het land proeven, dan kun je niet om pálinka heen – een beetje de beerenburg van de Hongaren zeg maar; alleen niet op basis van kruiden, maar op basis van fruit. Tenslotte handig om te weten: in een étterem worden Hongaarse en internationale gerechten geserveerd. Wie prijs stelt op de authentieke Hongaarse keuken, moet een csárda binnenstappen. Een populair ‘stapgebied’ in de stad waar je een overvloed vindt aan cafés en restaurants, is het Liszt Ferenc tér, vlakbij de Metrohalte Oktogon.
Historisch Boedapest: de Donaubruggen Boedapest heeft negen bruggen over de Donau. De bekendste daarvan is zonder twijfel de Kettingbrug (Széchenyi Lánchíd), de vijfde brug stroomafwaarts. De Kettingbrug is de oudste van Boedapest en dateert uit 1849. Destijds was het de eerste vaste brug stroomafwaarts na Regensburg… De brug is 330 meter lang en bijna 16 meter breed. De bouw duurde tien jaar en was naar ontwerp van William Clark, een Engelsman. Zijn naamgenoot, Adam, leidde de bouw en het plein aan de westkant van de brug draagt nog altijd zijn naam. Al voor de brug in gebruik werd genomen, dreigde hij tijdens de Hongaarse opstand tegen de Oostenrijkse machthebbers opgeblazen te worden. Toen werd dat nog voorkomen, maar in 1945 bliezen de terugtrekkende nazi’s álle bruggen in Boedapest op om zo de opmars van de Sovjets te vertragen. Vier jaar later was de brug weer in oude luister hersteld. 94
06 // 2011 // ANWBWATERSPORT.NL
De synagoge van Boedapest (1859) is de grootste van Europa.
Of je wors lus... Hongaarse worst is niet te versmaden. De bekendste salami’s worden gemaakt door Hertz en Pick. Het Hongaarse woord voor worst is kolbász; een algemene naam die staat voor worst in alle vormen en smaken. De bekendste kolbász zijn Gyulai en Csabai; lekker op brood, als tussendoortje of verwerkt in een gerecht.
Praktisch
Meer informatie en tips op www.waterkampioenopreis.nl
HAVENINFORMATIE
OPENBAAR VERVOER
De Wiking Yacht Club is
Boedapest heeft een uit-
gevestigd in een oude
gebreid openbaar ver-
beroepshaven op het Szi-
voersnetwerk. De metro is
get-eiland, Hajógyári-szi-
het handigst. Je kunt
get 606, om precies te
natuurlijk losse kaartjes
zijn. De haven heeft 180
kopen (bij haltes, in auto-
ligplaatsen waarvan een
maten, kiosken en kran-
flink deel voor passanten,
tenstalletjes), maar de
maar een telefoontje
Boedapestkaart is voor
vooraf dat je in aantocht
toeristen veel handiger.
bent, verdient natuurlijk
Deze is 2 of 3 dagen gel-
aanbeveling. Wiking heeft
dig en geeft niet alleen
inmiddels negen jachtha-
recht op openbaar ver-
vens langs de Donau en is
voer, maar ook op korting
internationaal georiën-
bij tal van musea, in
teerd – en dat is handig,
baden, bij restaurants en
want een groot deel van
andere attracties. De
het personeel spreekt
kaart kostte (in 2010) voor
Engels. In Boedapest vind
2 dagen € 40 en voor 3
je behalve ligplaatsen,
dagen € 50. De kaart is
water, technische service,
geldig voor één volwas-
een kraan, een restau-
sene plus één kind tot 14
rant, een bar en toilet-
jaar en is te koop bij Tour-
voorzieningen. Meer info
inform, in hotels en bij
via www.wiking.hu of +36
metrokassa’s. Of op www.
20 953 4366.
budapest-card.com.
ANWBWATERSPORT.NL // 2011 // 06
95