De wereld, mijn dorp
Jaarverslag 2014
De grensoverschrijdende mobiliteit van burgers neemt met de jaren toe. Ze gaan in het buitenland werken en vestigen zich daar, verwerven onroerend goed in een ander land… Zeer veel en steeds meer families zijn over de hele wereld verspreid. Soms verhuizen kinderen mee naar het buitenland met de ouder, soms blijven ze hier bij de andere ouder, soms gaan ze niet allen mee. Deze situaties zijn niet langer uitzonderlijk en doen nieuwe vormen ontstaan van verplaatsing, gezinsleven, consumeren… Deze nieuwe realiteiten vragen vaak nieuwe regels en administratieve praktijken. Of aanpassing van de bestaande. Een administratie die voeling houdt met de realiteit biedt aan de burgers oplossingen die rekening houden met deze veranderingen.
de federale Ombudsman - Jaarverslag 2014 - 1
Kinderbijslag over de grenzen heen Jaarverslag blz 29 Mevrouw Mertens1 en haar dochtertje vervoegen de vader in het Verenigd Koninkrijk die er als expat werkt. Geïnformeerd over deze verhuis, blokkeert het Belgische kinderbijslagfonds de betalingen van de kinderbijslag. Als de vader probeert om het dossier in orde te krijgen, wordt hij naar het kinderbijslagfonds van het Verenigd koninkrijk doorgestuurd en vervolgens naar de Belgische ambassade… Situatie Kinderbijslagdossiers zijn vaak complexe dossiers. Uit de in de loop der jaren ontvangen klachten blijkt dat de grensoverschrijdende samenwerking voor de uitbetaling van kinderbijslag niet altijd van een leien dakje loopt. De gegevensuitwisseling verloopt dikwijls traag en moeizaam, onder meer omdat de formulieren niet overal op dezelfde manier worden begrepen of ingevuld. Bemiddeling, soms grensoverschrijdend, kan de situatie van betrokkenen vooruithelpen. > Informatie-uitwisseling tussen Belgische en buitenlandse kinderbijslagfondsen moet nog worden verbeterd.
1
Alle namen zijn fictief.
de federale Ombudsman - Jaarverslag 2014 - 2
Het grensoverschrijdend gebruik van een voertuig Jaarverslag blz 86 Mijnheer Collard woont in Aarlen en leent de auto van zijn zoon die in Luxemburg woont om hem op de luchthaven in Brussel op te halen. Bij een controle onderweg krijgt hij te horen dat hij zowel de Belgische verkeersbelasting als de belasting op inverkeerstelling moet betalen… Situatie De regelgeving was niet echt gekend, maar wel duidelijk : iedere inwoner van België was verplicht om het voertuig gebruikt op Belgisch grondgebied in te schrijven bij de DIV, zelfs wanneer de auto reeds was geregistreerd in het buitenland en hij het tijdelijk en gratis mocht gebruiken. De fiscale administratie bleef jarenlang onwrikbaar. Als gevolg van een arrest van het Europees Hof van Justitie dat Nederland voor een gelijkaardige praktijk veroordeelde omdat ze niet overeenstemde met het principe van het vrij verkeer, hebben we aan de fiscale administratie gevraagd deze toestand recht te zetten. Na een eerste aanpassing door de administratie, werd finaal een volledige oplossing bereikt door de reglementering te wijzigen: voortaan is er niet langer Belgische verkeersbelasting en belasting op inverkeerstelling verschuldigd voor een auto die in het buitenland staat ingeschreven en door natuurlijke personen gedurende maximum een maand gratis wordt gebruikt. Er moet wel een door de eigenaar opgesteld document aan boord zijn dat toestemming verleent om het voertuig tijdelijk te gebruiken.
de federale Ombudsman - Jaarverslag 2014 - 3
De dubbele heffing van BTW Mijnheer Willems, landbouwer, koopt een tweedehands tractor in Frankrijk. Op de factuur werd BTW aangerekend. Bij het dedouaneren van het voertuig in België rekent de Belgische fiscus hem nog eens BTW aan… Situatie Enkele burgers richtten zich tot ons omdat ze een dubbele BTW-heffing opgelegd kregen. Vroeger verwees de fiscus hen zonder informatie of hulp door naar de buitenlandse verkoper om de gefactureerde BTW te recupereren. Als die buitenlandse leverancier dat weigerde, zat er voor de burger niets anders op dan de zaak voor de rechtbank te brengen of te berusten. Voortaan tracht de fiscus eerst de BTW te recupereren bij de buitenlandse leverancier. Wanneer dat niet lukt en vooraleer zich tot de Belgische klant te wenden, verwijst hij deze burger naar de federale Ombudsman of SOLVIT. Zo nodig, doen wij een beroep op onze collega ombudsman van het betrokken land, in een poging om het probleem opgelost te krijgen. < Een Europese beschikking is nodig om te beslechten in geval van dubbele BTW-heffing.
de federale Ombudsman - Jaarverslag 2014 - 4
De telefoontarieven in de gevangenis Jaarverslag blz 47 Mijnheer Vereecke belt een keer per week vanuit de gevangenis met zijn familie. Hij schrikt van de hoge kostprijs voor die telefoongesprekken en vraagt aan de gevangenisdirectie om hem de telefoontarieven mee te delen. Hij ontvangt echter nooit een duidelijk antwoord… Situatie Naar aanleiding van verschillende klachten van gedetineerden, hebben wij vastgesteld dat de in de gevangenissen aangerekende telefoontarieven te hoog zijn. Sommige tarieven zijn nog steeds gebaseerd op het “Belgacom tarief” van 2002 geldig voor de openbare telefooncellen. Deze zijn veel te hoog in vergelijking met de thans in de markt geldende tarieven. De telefoon is voor de gedetineerde vaak het enige middel om contact te houden met de buitenwereld en een zekere relatie te onderhouden met zijn familie en zijn naasten. Aanbeveling OA 14/03 aan het directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen De telefoontarieven voor de gedetineerden in de gevangenis tot het niveau terugbrengen van een tarief dat buiten de gevangenis als marktconform kan worden beschouwd. Bij afwijking moet er transparantie zijn.
de federale Ombudsman - Jaarverslag 2014 - 5
De weigering van visa kort verblijf Jaarverslag blz 65 Mevrouw Arezu is Iraanse en wil een bezoek brengen aan haar dochter die in België verblijft en moet bevallen van een tweeling. De Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) weigert om haar een visum kort verblijf toe te kennen, want zij zou niet hebben aangetoond dat ze naar Iran zal terugkeren voor het verstrijken van haar visum… Situatie Burgers begrijpen vaak niet waarom de DVZ een visum kort verblijf weigert aan een familielid dat hen in België wenst te bezoeken. Duidelijkheid hieromtrent is zeer belangrijk. Volgens de administratie zou vaak het bewijs ontbreken van het voornemen België terug te verlaten voor het verstrijken van het visum. DVZ vraagt daarvan zowat een onweerlegbaar bewijs. Het gegeven dat sommige aanvragers ook aanspraak zouden kunnen maken op een verblijf wegens gezinshereniging werkt soms zelfs in hun nadeel. Behoudens concrete aanwijzingen van misbruik van de procedure, mag de aanvrager geen visum voor familiebezoek ontzegd worden met als enige reden dat het zou kunnen dat hij illegaal in het land wil blijven. Elke persoon heeft recht op eerbied voor het familieleven. Enkel ernstige en concrete motieven laten een beperking toe van dit recht, gewaarborgd door het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Aanbeveling aan de Dienst vreemdelingenzaken en aan de diplomatieke en consulaire posten (OA 14/02) Het behoud van de familiebanden tussen Belgen of vreemdelingen die in België verblijven en hun familieleden beter verzoenen met de strijd tegen illegale immigratie.
de federale Ombudsman - Jaarverslag 2014 - 6
Het hoger belang van het kind Jaarverslag blz 25 Mevrouw Chakrit, Thais onderdaan, woont al 15 jaar samen met een Belg. Ze hebben een kind, eveneens Belg. Vader en kind wonen in België. Mevrouw Chakrit baat in Thailand een hotel uit, eigendom van het koppel. Ze reist regelmatig heen en weer. Ze krijgt geen nieuw visum kort verblijf omdat DVZ twijfelt over het werkelijke doel van haar reis… Situatie Door de beslissing van de DVZ kan het kind zijn moeder enkel nog zien in de schoolvakanties, mits de familie die dure verplaatsing naar Thailand maakt. Volgens het internationale verdrag van de rechten van het kind, mag een kind niet worden gescheiden van zijn ouders tegen hun wil en heeft het kind het recht om met hen regelmatige contacten te onderhouden. De staten moeten daarover waken. Wij stellen te vaak vast dat de administratie in haar beslissingen in tal van materies nalaat om het hoger belang van het kind te onderzoeken, te evalueren en concreet in overweging te nemen. Wij hebben aan DVZ gevraagd om bij een visumaanvraag een bijzondere aandacht te besteden aan het hoger belang van het kind wanneer er een minderjarige is betrokken bij een aanvraag voor visum kort verblijf. Wij hebben ook Fedasil aan de noodzaak herinnerd om bij meervoudige asielaanvragen rekening te houden met het hoger belang van het kind om te voorkomen dat dit kind op straat komt te staan.
de federale Ombudsman - Jaarverslag 2014 - 7
Aanbeveling aan het Parlement (AA 14/01) De gevolgen onderzoeken en bepalen in verband met de mogelijke impact op kinderen en de uitoefening van hun rechten van elk wetsontwerp en reglement. Ook voor individuele beslissingen die (in)direct impact hebben op een kind, moet onderzoek en bepaling naar het hoger belang van het kind gebeuren.
de federale Ombudsman - Jaarverslag 2014 - 8
Cijfers 2014 Aantal dossiers In 2014 openden wij 7018 dossiers, waarvan 5017 nieuwe klachten en 2001 informatievragen. Meer dan 60% van de dossiers werden ingediend via e-mail of via het elektronisch klachtenformulier op onze website. In ongeveer 10% van de dossiers kwam de burger zijn dossier persoonlijk toelichten in onze kantoren of tijdens een lokaal spreekuur. Wij registreerden meer dan 11000 telefoonoproepen in 2014. Top 3 van de klachten De trage gang van zaken bij de administratie blijft de belangrijkste klacht. Wij stellen niettemin een sterke daling van dit ongenoegen vast in vergelijking met 2013. Zoals vorig jaar volgen respectievelijk de kwaliteit van de door de administratie geleverde diensten en een verkeerde toepassing van de reglementering op de tweede en derde plaats. Behandelingsduur van een klacht De behandelingstermijn voor de klachten werd korter in 2014. Bijna 1 op 2 klachten werden binnen de 3 maand behandeld. Meer dan 6 op 10 klachten kregen een oplossing binnen een termijn van 6 maand. Aanbevelingen in 2014 Wij deden 5 nieuwe aanbevelingen. Eind 2014 resulteerden 15 voorgaande aanbevelingen in een positieve opvolging.
de federale Ombudsman - Jaarverslag 2014 - 9
Ons contacteren Iedereen die een probleem heeft met een federale administratie kan beroep doen op de federale Ombudsman, op voorwaarde zelf al een poging te hebben ondernomen om rechtstreeks met deze administratie het probleem op te lossen. Meer informatie? 0800 99 962 Een klacht? www.federaalombudsman.be Soms is het makkelijker om een probleem persoonlijk te komen toelichten: - onze kantoren zijn open van maandag tot vrijdag, van 9u tot 12u30 en van 13u30 tot 17u, Leuvenseweg 48, 1000 Brussel; - wij houden spreekuur in verschillende steden in België, in samenwerking met andere ombudsmannen.
de federale Ombudsman - Jaarverslag 2014 - 10
