JAARVERSLAG. Uw wereld Onze wereld

Uw wereld | Onze wereld

JAARVERSLAG

2011

Financiële kengetallen Totale activa in 2011

200.450 Totaal aantal medewerkers (fte)

1.628

Netto-omzet (x € 1.000)

196.684 Omzet per deelgebied

6%

EBITAE ( x € 1.000)

19.756

18%

Consulting

ICT Services

27% Software-gerelateerde dienstverlening

49% Software

Omzet per sector

Omzet

Professionals & Staf

6% 5%4% 12% 45%

14% 51% 49%

28%

86%

ICT en communicatie

Non-recurring

Staf

Consumentenmarkt

Recurring

Professionals

Financiele dienstverlening Overheid Gezondheidzorg Industrie

2011

2010

2009

2008

196.684

161.714

154.213

66.528

31.105

25.052

23.388

11.469

16%

15%

15%

17%

19.756

16.826

17.198

9.903

10%

10%

11%

15%

31-12-2011

31-12-2010

01-01-2010

200.450

162.430

170.179

44.732

34.663

26.823

9.472

7.019

5.950

118.156

89.295

91.486

Kengetallen winsten verliesrekening Netto-omzet (x € 1.000) EBITDAE % EBITAE %

Kengetallen balans Totale activa Groepsvermogen Materiële vaste activa Immateriële vaste activa

Netto-omzet en EBITAE (x € 1.000)

Totaal aantal medewerkers (fte) 829

2008

2008

66.528

1.443

2009

9.903

1.487

2010

1.628

2011

2009

2010

154.213 17.198

Instroom | Uitstroom medewerkers (fte)

161.714 16.826

1.487

2011

437

196.684 19.756

-296 1.628

Netto-omzet

Aantal fte per 31-12-2010

Uitstroom

EBITAE

Aantal fte per 31-12-2011

Instroom

Uw wereld  |  onze wereld Het thema in dit jaarverslag keert terug in een reeks fotografische impressies van projecten van de TSS-bedrijven. Hierbij staan QR-codes die leiden naar een speciaal opgenomen video met een interview over het project. Heeft u geen QR code-scanner op uw smartphone of tablet? U kunt deze gratis downloaden in de App store (Apple) of de Play Store (Android).

6  MijnGezondheid.net

12  uCAN Intelligent Automotive

18  iCaress en iQuarant

24  Integratie Belastingloket en Klant Contact Centrum

30  C1000 Test & Pilot

36  CareCTRL

100  Geïntegreerd Casusoverleg Ondersteunend Systeem

102  Mobility Platform

2

Inhoudsopgave

4

De wereld van TSS

8 Profiel TSS 11 Voorwoord 14 Verslag Raad van Bestuur

26 28 32 34

Maatschappelijk verantwoord ondernemen Organisatie en medewerkers Corporate governance Verslag Raad van Commissarissen

38 Anticipating solutions

39 40 41 42 43 44 45 46

PSYGIS Quarant: van innovatie naar nieuwe GGZ-standaard Meerwaarde apotheekinterventies aangetoond Testadvies voor de gemeente Almere Gemeentelijke samenwerking met CiVision WIZ Wezuki: het juiste contact op juiste plaats Actuera Software Factory: duurzame samenwerking met Yonder Topservice bij ABN AMRO-hypotheken Dicht op de klant, altijd up-to-date

47 Jaarrekening 48 Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2011 49 Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat 50 Geconsolideerde balans per 31 december 2011 52 Geconsolideerd mutatieoverzicht eigen vermogen 53 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2011 54 Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 88 Enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2011 88 Overzicht van het totaalresultaat 89 Enkelvoudige balans per 31 december 2011 90 Enkelvoudig mutatieoverzicht eigen vermogen 91 Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening 97 Overige gegevens 98 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant



JAARVERSLAG 2011

3

h Medisc h Centrum

ra Actue

are althc

is nhu

eken Groep ABN AMRO Hypoth

c Academis

e nce H Allia

ea

r

ds

)

ms

act

end

aal

te A

Gem

L

loy

Ex

Roo s

een

l

Gem

ICT

uis

lme

eent e De

ente

hl

ste

iek enh

Geme

Co c

l. L

ro sy

sZ

on a ati

scu

BC

inc

e

ra (

Eu

nci

h sc Bo

as Le

cu

Fra

ASM

ern In t

ieke

se

L ea

Z hia

ar nC

A mp

lo Ath

De TSS-bedrijven zijn actief voor een grote variatie aan opdracht­ gevers, voor een diversiteit aan projecten die meer dan eens in samenwerking met collegabedrijven tot stand komen. Een selectie van projecten en opdrachtgevers toont deze wereld van TSS.

Es

0 00 C1

TSS

uis kh oe Br

De wereld van

lo

vent er

Mede

mblik

Gemeen

te Utre c

ht

Gemeente Ve

lsen

GGz Breburg

ING Bank se J&T Autolea KPN s

Lenti Mar

vell

iq

Med

gen

in ker rze e V N-

d

Oa

ng

ldi

s

ilip

Volksw agen P on

Zorggroep Almere

Utre

ing

UMC

eas

cht Financ ial Ser vices Westland Utrecht B ank

o Neb

Terb e

htin gB ron o Stic

4

rg L

vo-

Sta

ter

is GC St.

St

.E

lis ab

et h

Zie

ke n

n

Pi

ee r

hu

He

Ra bo b

e

d ca oc R k

re

ca

h alt

rm

Ph

S

r Zo

an k

G PB

Zo ete

o gh

SN

N

PinkRoccad e Local Governmen t

PinkR Heal occade thca re

Ph Par arma tne rs

Co -M ak er

t es er Ev A KZ

TASS Yonder

Applicatie-ontwikkeling en onderhoud (o.a. Aquima)

Consult a

nc y

Leve Impl ring Sof t e (o.a. mentat ware ie en Phar mac om) Onderho ud Tes ten &Q A Be

las

Bu

rg e

rz

tin

g&

Ka

da

ste

r

ak en

RE

CA RL

CT

FT

ISO ken

ffice

en Mido

the ypo m H er) e tee sys & beh ce Offi eling Mid twikk (on

IS

PSYG

szaken Publiek



JAARVERSLAG 2011

5

DIRECT MijnGezondheid.net Patiëntenportaal voor medicijngerelateerde diensten Samenwerking apothekers en huisartsen, voor optimaal veilige medicatie

Apotheek Avereest | PharmaPartners

6

CONTACT

JAARVERSLAG 2011

7

Profiel TSS Anticipating

Solutions

TSS ontwikkelt oplossingen met de klant van de klant voor ogen, om daarmee te anticiperen op de marktvraag.

Total Specific Solutions, TSS, is met circa 1.800 medewerkers en dertien vestigingen een van de grootste niet-beursgenoteerde IT-ondernemingen in bedrijfssoftware en gerelateerde diensten van Nederland. De TSS-bedrijven zijn gespecialiseerde IT-bedrijven met een focus op een specifieke expertise of een specifieke marktsector.

vroegtijdig op te pakken en te verbinden met moderne en toekomstvaste technologie. De TSSbedrijven vertalen deze op een pro-actieve en ondernemende wijze door naar specifieke software-oplossingen en -diensten. Op deze wijze kunnen de TSS-bedrijven hun klanten succesvol laten zijn in een snel veranderende wereld.

TSS is één onderneming, met één gedeelde markt­visie en een volledig commitment aan de markten waarin de TSS-bedrijven opereren. Het concern wordt aangestuurd door de Directieraad waarin de algemeen directeuren van de TSS-bedrijven zitting hebben. De regie bij TSS is in handen van de Raad van Bestuur. TSS hanteert een marktgericht organisatiemodel, waarin het ondernemerschap laag in de onder­ neming, bij de TSS-bedrijven is gepositioneerd. De kernwaarden toegewijd, ondernemend en vooruitstrevend zijn de uitdrukking van de gezamenlijke merkmentaliteit.

Bedrijfsstructuur

Opdracht De opdracht van TSS ten opzichte van de TSS-bedrijven: ■■ Het succesvol ontwikkelen van de TSS-bedrijven door marktdynamiek ■■ Het stimuleren van krachtenbundeling ■■ Het faciliteren van ondernemerschap ■■ Het borgen van eenheid in verscheidenheid, ondernemerschap en kwaliteit ■■ Het nastreven van het hoogste niveau van professionaliteit TSS stelt met deze activiteiten de TSS-bedrijven in staat om trends en ontwikkelingen in hun markten

8

TSS brengt twee soorten bedrijven samen: ■■ De IT-specialisten die ‘technology push’ systemen en oplossingen ontwikkelen en integreren: – Everest – KZA – TASS – Yonder De marktspecialisten die ‘market pull’ inspelen op actuele behoeften in specifieke markten, voor organisaties waar IT cruciaal is voor het primaire proces: – PinkRoccade Local Government (lokale overheidsmarkt) – PinkRoccade Healthcare (zorgmarkt) – PharmaPartners (zorgmarkt) – Co–Maker (leasemarkt) – Everest (financiële en overheidsmarkt) ■■

TSS beschikt daarmee over zowel hoogwaardige IT als over scherp inzicht in specifieke markten, de wensen en behoeften van de klanten en diens klanten. Via onderlinge coalities op basis van marktontwikkelingen wordt binnen TSS de brede, hoogwaardige IT-specialisatie gecombineerd met diepgaande kennis van markten en klanten.

Visie TSS Anticiperen op continue verandering creëert winnaars.

Missie TSS Wij geven als domeinkenniskampioen een krachtige impuls aan de business van onze opdrachtgevers met toekomstgerichte oplossingen.

TSS Besturingsmodel

Ambitie TSS Als toonaangevende IT-onderneming in bedrijfssoftware en gerelateerde diensten verzilveren wij kansen samen met onze opdrachtgevers door vroegtijdig mogelijkheden te signaleren en daarvoor concrete oplossingen aan te reiken.

TSS Raad van Commissarissen TSS Raad van Bestuur

Kernwaarden TSS Directieraad

Toegewijd Wij zijn volledig gecommitteerd aan het gewenste resultaat. Onze toewijding laat zien dat wij ons op een duurzame wijze verbinden met onze klanten, onze medewerkers en de maatschappij als geheel. Deze ‘whatever it takes’-mentaliteit zorgt er voor dat wij alleen genoegen nemen met ‘best in class’oplossingen voor de klant.

TSS Portefeuillehouders

TSS

TSS-bedrijven

Quality & Risk

PharmaPartners

Innovatie

Everest

M&A

Co-maker

Finance

Yonder

MD & Samenwerking

KZA

Ondernemend

HR

TASS

Sales

PinkRoccade Local Government

Marketing & Communicatie

PinkRoccade Healthcare

Wij zijn ondernemend en nemen daarvoor de verantwoordelijkheid. Het ondernemerschap kenmerkt zich verder door een relatiegerichte houding, doorzettingsvermogen en pragmatisme.

Vooruitstrevend Wij hebben de wil om domeinkenniskampioenen te zijn en te blijven. Kennis zien wij als natuurlijke basis voor toekomstig succes. Daarvoor moeten we in staat zijn om tijdig te anticiperen. Wij houden daarom continu ons vizier gericht op de toekomst en zijn altijd voorbereid op ‘the next big thing’. Zo kunnen wij klanten verder helpen bij hun ambities om in te spelen op de wensen en behoeften van hun klanten.



JAARVERSLAG 2011

9

Fin a

Wi jc re ër

ren ove inn en

rd

In

e

t

bi

jo

nz

ek

la n

te n

Innovatie & Training Medewerkerstevredenheid Ziekteverzuim Trainingsuren per fte Research & Development

Interne processen Staffkosten / totaalkosten Staff fte / totaal fte Omzet bij top 10 klanten Uitgaven marketing en sales Inzetbaarheid Productiviteit Overhead Brutomarge

Klant Klanttevredenheid EBITAE

Financieel Omzetgroei EBITAE Omzetgroei per fte

W ij

atie n is

rga

p

ge z or

eo

ne te r

ed

aa

nt

go

nw

K

ge

oe

ro

voe

la

ce

W ij

sse

n

Hoogste niveau van professionaliteit

Ongewenst verloop

10

g inin Tra

TSS Kwaliteitsstandaarden

TSS Balanced Scorecard TSS hanteert als high performance-organisatie de Balanced Scorecard als besturingsmethodiek. De Balanced Scorecard maakt een afgewogen oordeel mogelijk over de gerealiseerde prestaties. Een goede winstmarge is bijvoorbeeld belangrijk voor innovatie, maar die mag niet ten koste gaan van de klanttevredenheid en de ontwikkeling van de medewerkers. En andersom draagt een hoge klanttevredenheid bij aan de winstmarge. De Balanced Scorecard verenigt de key performance indicators die TSS heeft vastgesteld voor de langetermijndoelstellingen. Ze zijn gegroepeerd in Financieel, Innovatie & Training, Interne processen en Klant.

Inno vat ie

&

l iee c n

Wij ler en ,v er be te n re

en

e ard wa

o nv

or

ee

n

Voorwoord De economische ontwikkelingen zijn ook aan de IT-sector niet voorbijgegaan. De markten waarin wij actief zijn, ondervonden elk de effecten. Des te opvallender is de groei die TSS ook in 2011 wist door te maken. De nieuwe bestuursstructuur en strategie werpen hun vruchten af: over de hele linie zijn de omzet en het aantal projecten toegenomen. Ten opzichte van 2010 is de interne samenwerking tussen de TSS-bedrijven, met behoud van de zelfstandige marktbewerking en expertiseontwikkeling, verder tot stand gekomen. De gezamenlijke thema’s, zoals human resources, innovatie en kwaliteit, kregen nog meer profiel, onder leiding van de Directieraad van TSS. De hechte organisatie en de korte interne lijnen betekenen voor onze klanten concreet dat het commitment met een klant niet alleen geldt voor het betreffende TSS-bedrijf, maar ook voor de gehele TSS-organisatie. Prestaties van een onderneming zijn niet alleen in financiële termen uit te drukken. Ook de maatschappelijke rol is van belang, reden waarom wij voortaan verslag doen van onze inspanningen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dit jaarverslag heeft als thema Uw wereld | onze wereld meegekregen. Dit weerspiegelt het TSSmotto Anticipating solutions: wij ontwikkelen innovatieve oplossingen die de performance van de klant vergroten. Deze oplossingen komen vaak in samenwerking of partnership met de klant tot stand, ieder vanuit zijn eigen fysieke omgeving maar mentaal verbonden met hetzelfde doel. Dankzij de nog volop voortsnellende technologische kansen en mogelijkheden zien wij dat er de komende jaren in dat opzicht nog werelden te winnen zijn.

Robin van Poelje – CEO

Matthieu van Amerongen – CFO



JAARVERSLAG 2011

11

BETER RI uCAN Intelligent Automotive Universeel dataregistratiesysteem voor voertuigen Langere levensduur voertuigen en verantwoorder rijden

TASS technology solutions | Beijer automotive

12

JGEDRAG

JAARVERSLAG 2011

13

Verslag Raad van Bestuur Robin van Poelje (CEO) en Matthieu van Amerongen (CFO) vormen de Raad van Bestuur van TSS. Robin van Poelje (39) Robin van Poelje werd in januari 2010 lid van de Raad van Bestuur van TSS en is sinds mei 2010 Chief Executive Officer. Van Poelje is afkomstig van Strikwerda Investments, de investerings­maatschappij achter TSS. In die functie was Van Poelje betrokken bij de oprichting van TSS. Van Poelje was in het verleden onder andere werkzaam voor Royal Numico. Matthieu van Amerongen (43)

6%

groei

14

Matthieu van Amerongen is vanaf begin 2007 Chief

Strategie geëffectueerd De lijnen die in 2010 zijn uitgezet, hebben in 2011 verder hun beslag gekregen. TSS heeft zijn nieuwe bestuursstructuur en strategie met succes geëffectueerd. De Directieraad waarin de algemeen directeuren van de verschillende TSS-bedrijven zijn vertegenwoordigd, functioneert goed als besturingsmodel en brengt TSS verder op weg naar een krachtige onderneming die hoogwaardige IT paart aan specialistische marktkennis. TSS is in 2011 dynamischer geworden; de TSS-bedrijven maken sneller onderlinge verbindingen en zoeken elkaars sterktes op. Hierdoor zijn de TSS-bedrijven nog beter in staat om hun klanten op de juiste wijze te bedienen.

Financial Officer van TSS. Voor deze periode deed hij brede ervaring op in finance, consultancy en operationeel

Groei ondanks moeilijke economie

management. Van Amerongen vervulde in het verleden

Het jaar 2011 was, zoals in vrijwel alle sectoren, ook voor de IT-sector een lastig jaar, met een over het algemeen onzekere markt als het gaat om nieuwe investeringen. De moeilijke economische omstandigheden liggen hieraan ten grondslag. Toch slaagde TSS er in met zo’n zes procent autonoom te groeien. De focus op specifieke markten en innovatieve IT development, gekoppeld aan steeds meer samenwerking binnen TSS, blijkt een succesvolle strategie.

managementfuncties bij Accenture en Arthur Andersen.

Liquiditeit

27 ,5 miljoen ebitAE

10 procent

Focusdomeinen

Resultaten in 2011

De focusdomeinen van TSS zijn de zorg, IT en communicatie, finance, overheid en automotive lease.

Financiële resultaten

De zorg was voor TSS opnieuw een groeimarkt. Innovatieve IT-oplossingen lagen vooral in lijn met de trend naar meer verantwoordelijkheid bij de patiënt, die zelf steeds meer de regie krijgt over de zorgdiensten. Zorgverleners kunnen op hun beurt steeds flexibeler werken dankzij beter beschikbare patiënteninformatie. Integrale beheersing van de bedrijfsvoering is een uitdaging tegen de achtergrond van een sterk groeiende zorgvraag en een bezuinigende overheid. IT lijkt voor vele vragen een sleutel tot mogelijke oplossingen, wat een verdere impuls is voor de zorg als groeimarkt. Ook in de IT- en communicatiemarkt maakte TSS een gezonde groei door, met name op het gebied van embedded software. Finance was een lastige markt. Verdere focus op interactie met de klant, mobiele communicatie en procesbeheersing komen hier sterk op. Investeringen liepen echter soms vertraging op, ingegeven door de internationale financieeleconomische ontwikkelingen. De overheidsmarkt was stabiel. Hier is een trend te zien naar het vervullen van meer taken tegen eenzelfde budget. De automotive leasemarkt ontwikkelde zich sterk naar bredere dienstverlening op gebied van mobiliteit en meer focus op de berijder. Dit werd aangedreven door technologische innovatie, een ontwikkeling waar TSS zich in 2011 sterk op heeft geconcentreerd.

Financieel was 2011 een solide jaar onder tegenvallende economische omstandigheden. Over de hele linie zijn de omzet en het aantal projecten toegenomen. De vergelijkbare omzet was met € 196,7 miljoen 5,6 procent hoger dan in 2010. Doel was om een EBITAE te realiseren van boven de tien procent. Met een EBITAE van 10 procent is deze doel­ stelling behaald. In 2011 zijn eenmalige kosten (‘exceptionals’) gemaakt die samenhangen met de in 2011 door­gevoerde overnames. Deze post bedroeg in totaal € 3,8 miljoen. TSS sluit het jaar af in een goede financiële conditie. Het saldo liquide middelen bedraagt bijna € 27,5 miljoen en de netto schuld / EBITDAEfactor bij financiële instellingen ligt op 0,5. Beide indicatoren laten een stevige verbetering zien ten opzichte van het voorgaande jaar. TSS kent een stabiele basis door de omzet­ spreiding over verschillende markten, waarbij 51 procent van de omzet ‘recurring’ is. Het bedrijf kent een zeer uitgebreid klantenbestand waardoor er geen of een zeer beperkte klant­ afhankelijkheid bestaat. TSS heeft daarmee voldoende stabiliteit en financiële slagkracht.

Innovatie en kwaliteit Innovatie is een inherente factor van het werk van de TSS-bedrijven. Nieuw is het intern gezamenlijk oppakken van innovatietrajecten. TSS organiseert daartoe begin 2012 een aantal interne seminars en initieert de vorming van TSS-communities rond gezamenlijke innovatie-initiatieven. Wat betreft innovatie ontwikkelt en stimuleert een TSS-brede expertgroep praktische kaders voor alle TSS-bedrijven.



JAARVERSLAG 2011

15

Reputatieprogramma

sinds 2010

TSS ontwikkelt zich tot een mentaliteitsmerk rond de kernwaarden toewijding, ondernemerschap en vooruitstrevendheid. In lijn hiermee loopt een in 2010 gestart reputatieprogramma, dat via in- en extern onderzoek de kwaliteit van de onderneming in kaart brengt, aan de hand van zeven reputatiedrivers: 1 Producten en diensten 2 Innovatie 3 Arbeidsklimaat 4 Governance 5 Citizenship 6 Leiderschap 7 Financiële prestatie

Marketing en sales Marketing en sales stonden sterk in het teken van het nieuwe samenwerkingsmodel, samengevat als meer eenheid in verscheidenheid. TSS en de TSS-bedrijven stapten in maart 2011 over naar een uniforme visuele identiteit met sublabels per TSS-bedrijf.

16

Begin 2012 is een Chief Marketing Officer aangesteld om het merk verder te ontwikkelen en uit te bouwen.

Financiën en acquisitie TSS start vanaf dit jaarverslag met financiële rapportage onder IFRS (International Financial Reporting Standards). De cijfers zijn vanaf 1 januari 2010 aangepast, als gevolg van de conversie naar IFRS. Andere kwaliteits­verhogende factoren in 2011 waren de TSS Balanced Scorecard, geïntegreerde financiële sturing en een aangescherpte interim audit. In 2011 zijn twee bedrijven geacquireerd. PharmaPartners maakt sinds 11 januari 2011 onderdeel uit van TSS, als marktbedrijf met een leidende positie in de eerstelijnsgezondheidszorg. Het bedrijf Planconsult is op 29 augustus 2011 onderdeel geworden van PinkRoccade Local Government, waarmee de marktpositie in de overheidssector werd versterkt.

Binnen TSS zijn verschillende initiatieven gestart om de onderlinge banden te versterken. Via interne wedstrijden als ‘Regisseer jij ons succes’ wordt een TSS-community opgebouwd. Met best practices per TSS-bedrijf wordt gedeelde kennis ontwikkeld, in te zetten bij sales-trajecten. Ook klantervaringen worden nu stelselmatig breder dan in het eigen bedrijf gedeeld, onder andere via een sales meet sales-evenement in 2012. Deze activiteiten hebben geresulteerd in steeds meer samenwerking tussen de TSS-bedrijven bij het acquireren en realiseren van opdrachten.

Medewerkers en ontwikkeling

Ook vanuit de anticipating solutions-visie is de samenwerking gezocht, met het doel de klanten vooruit­strevende oplossingen aan te reiken. Deze variëren van cloud-oplossingen tot gezamenlijk ontwikkelde productoplossingen voor bijvoorbeeld de mobiliteitsmarkt.

TSS ontwikkelt via een management developmentprogramma een brede en consistente managementstijl voor de hele onderneming, van de top tot en met de werkvloer. Daarmee komt talent tot bloei, blijven medewerkers langer met TSS verbonden en wordt de aantrekkingskracht voor nieuw talent vergroot.

Het onderscheidend vermogen van een bedrijf hangt nauw samen met de kwaliteit van de medewerkers. TSS streeft vanaf de oprichting naar een werkklimaat met veel ruimte voor zelfontplooiing en een focus op vakmanschap. De medewerkers van TSS zijn bovengemiddeld gekwalificeerd en TSS schept voor hen de nodige ruimte voor individuele talentontwikkeling. In 2011 zijn ­bovendien de HRM-activiteiten gebundeld om TSS uit te laten groeien tot Employer of choice in de IT-sector.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen Duurzaamheid en klantvertrouwen gaan hand in hand: klanten rekenen op een duurzame en maatschappelijk verantwoord ondernemende partner. De TSS-bedrijven worden gestimuleerd om goed burgerschap inhoud te geven. Zie pagina 26 voor een overzicht van de activiteiten in 2011.

Vooruitzicht

200 miljoen Investeren e-government

Vooruitzichten De vooruitzichten voor 2012 zijn relatief gunstig. TSS verwacht een bescheiden groei van de omzet naar boven de € 200 miljoen, ondanks de lastige markt. Het sterke ­‘recurring’ karakter van de business zorgt voor een stabiele basis. In aanvulling daarop zorgen nieuwe ontwikkelingen voor verdere groei. Er is de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in producten, diensten en nieuwe initiatieven. Voorbeelden zijn cloudcomputing, e-health, e-government, businessprocesmanagement tools, en ERP 2.0. Dit begint zijn vruchten af te werpen. Dit inves­teringsbeleid wordt onver­minderd doorgezet. Hierop kan in de toekomst verder worden ­gekapitaliseerd.

verdienmodellen zijn reeds grotendeels ingericht op gerelateerde nieuwe trends als betalen per eenheid van gebruik of maandelijkse abonnementen. De business- en verdienmodellen van TSS zijn daarmee toekomstvast. De grootste uitdaging ligt erin om te blijven ­anticiperen op de verschillende business- en technologie-ontwikkelingen en deze te vertalen naar waardeproposities voor de klanten. Daarnaast dient TSS verder op de kaart te worden gezet en de naamsbekendheid navenant te worden vergroot. Deze onderwerpen rekent TSS tot haar dagelijkse opdracht.

De wereld verandert snel, klanten worden veel­ eisend en IT-ondernemingen zullen meer dan ooit van te voren hun toegevoegde waarde aannemelijk moeten maken. De IT-industrie zal in de optiek van TSS dan ook sterk veranderen. Dit is reeds bij de oprichting van TSS een uitgangspunt geweest. Op basis van marktposities, domeinkennis en productenportfolio staat TSS goed voorgesorteerd. Vanuit haar materiedeskundigheid is TSS in staat om bestaande en toekomstige behoeften van klanten door te vertalen naar specifieke oplossingen die concrete business voordelen voor de klant opleveren. Dit is de kernfilosofie van TSS. Eveneens is TSS in staat om de klant verder te ontzorgen via het overnemen van risico’s en verantwoordelijkheden op basis van bijvoorbeeld outsourcing en cloudcomputing. De bestaande



JAARVERSLAG 2011

17

BINNEN HA

iCaress en iQuarant Twee technologische innovaties voor thuiszorg en GGZ Overal patiëntengegevens op de smartphone te raadplegen

Yonder | PinkRoccade Healthcare

18

ANDBEREIK



JAARVERSLAG 2011

19

De Directieraad

Bedrijfsontwikkelingen

Robin van Poelje (CEO)

Directieraad

stuurt TSS

Matthieu van Amerongen (CFO)

Co-maker

Abdeluheb Choho (CMO)

Co-maker heeft de leasemarkt als focus en levert softwareoplossingen voor automotive leasing, financiering en verhuur. De mobiliteitsmarkt is sterk in beweging; leasebedrijven verruimen hun speelterrein van leaseautodiensten naar de mobiliteitsbehoefte in brede zin. Andere trends zijn internationalisatie en de verschuiving van business-to-business naar business-to-consumer dienstverlening, wat een verder groeiende vraag naar op maat gesneden diensten betekent. Co-maker speelde in 2011 in op deze trends met de ontwikkeling van het Mobility Platform, waarmee leasebedrijven hun klanten kunnen laten kiezen uit meerdere mobiliteitsdiensten, zoals auto­huur en openbaar vervoer. Voor deze ontwikkeling is nauw samengewerkt met zusteronderneming Everest.

Kees Buisman, algemeen directeur Everest Buisman was tien jaar in diverse functies werkzaam bij Bolesian, waaronder als operationeel directeur en algemeen directeur. Buisman is oprichter van Everest. Ton Hafkamp, algemeen directeur PinkRoccade Healthcare. Hafkamp is sinds 1992 actief binnen (de rechts­ voorgangers van) PinkRoccade. Sinds 2004 vervult hij hier directiefuncties. Carlos Hagenaars, algemeen directeur Co-maker Hiervoor was Hagenaars bij diverse marktleidende internationale softwarebedrijven verantwoordelijk voor productinitiatieven en developmentteams. Ronald Kasteel, algemeen directeur KZA Kasteel vervulde hiervoor diverse directiefuncties bij Ordina, waaronder die van CEO. Han Knooren, algemeen directeur PinkRoccade Local Government

Mobility Platform

Hiervoor was Knooren mede-eigenaar en algemeen

­Automation en High Tech A ­ utomation.

De vooruitzichten voor 2012 zijn positief: Co-maker heeft drie grote applicatiebeheer­ contracten verlengd en 2012 wordt het jaar van de uitrol van het Mobility Platform. In oktober 2011 organiseerde Co-maker het kennis-event Innovatie in de leasewereld, dat in maart 2012 een vervolg krijgt.

Robi Nederlof, directeur PharmaPartners

Everest

Algemeen directeur PharmaPartners sinds 1989.

Everest is actief in de markt van ICT-oplossingen voor de financiële dienstverlening en de centrale overheid. De invloed van sociale media neemt sterk toe, en banken en verzekeraars gaan deze sociale media steeds meer inzetten als integraal onderdeel van hun bedrijfsvoering. Het zorgt niet alleen voor meer transparantie, maar ook voor een

directeur van Yuki en bekleedde hij diverse directie­ functies bij McKesson. Edwin Manten, algemeen directeur TASS Manten was hiervoor directeur van Imtech Technical Systems en business unit manager bij Ordina Technical

Nederlof behaalde o.a. aan de Erasmus Universiteit zijn MBA en Master of Business Informatics. Ramon Zanders, algemeen directeur Yonder Zanders heeft een sterke achtergrond in dienstverlening en outsourcing en was hiervoor consulting director bij SAP Nederland.

20

Daarnaast is LeaseCTRL gelanceerd, een op SAP gebaseerde software oplossing (ERP 2.0) voor vergaande stroomlijning van ondersteunende organisatieprocessen, ook voor de internationale markt.

Sociale innovatie

160.000 gebruikers

7,8 Servicegerichtheid

daling van de marketingkosten en een verbeterde, interactieve klantservice. De consument verlangt steeds meer gepersonaliseerde informatie en soorten mobiele diensten, zoals inzicht in de bankrekeningen en mobile payments. Technologische innovaties zijn voor banken de drijfveer om hun organisatie en de business processen onder de loep te nemen en aan te passen aan de gewenste snelheid – snelle sociale innovatie, een terrein waar Everest zich zodoende op concentreert.

Dankzij KZA optimaliseerden ook in 2011 veel organisaties de testprocessen, waaronder Havenbedrijf Rotterdam, supermarktconcern C1000 en Rijkswaterstaat. In het najaar van 2011 is Ronald Kasteel, voormalig CEO van Ordina, directeur van KZA geworden. Hij volgt Aldo Veenstra op, die tot 1 maart 2012 aan KZA verbonden is.

PharmaPartners Everest heeft in 2011 zijn positie in de hypotheekmarkt geconsolideerd. Om de eigen organisatie in te richten voor de nieuwe marktontwikkelingen is in 2011 het project Everest 3.0 in werking gezet. In de overheidsmarkt zal in 2012 een aantal ontwikkelingen actueel worden: verdere digitalisering met bijvoorbeeld meer gebruik van de iPad, burgerparticipatie via communityvorming en meer gebruik van de cloud als onderdeel van documentmanagementsystemen.

Het jaar 2011 stond voor de zorgsector opnieuw in het teken van het landelijke elektronische patiëntendossier (EPD). In april stemde de Eerste Kamer unaniem tegen het EPD-wetsvoorstel. Om het voor € 300 miljoen opgebouwde landelijke schakelpunt te redden, nam een aantal koepels van zorgverleners het voortouw om hun leden de landelijke infrastructuur privaat voort te laten zetten. Medio december maakten zorgaanbieders en verzekeraars afspraken over de financiering. De doorstart is daarmee een feit.

KZA IT wordt steeds crucialer voor het succes van organisaties. Dit betekent ook een toenemende rol van quality assurance & testing in de IT, het werkterrein van KZA. In 2011 was dit vooral te zien op het gebied van beveiliging, wat voor KZA reden was om het aandachtsgebied Security Testing te ontwikkelen, via onder andere penetratietesten op websites en infrastructuur. Verder heeft KZA veel kennis opgebouwd op zowel procesinrichting als testing in een agile omgeving. Alle medewerkers van KZA zijn sinds 2011 gecertificeerd. Daaronder zijn vijf CTAL-gecertificeerde testprofessionals, een bovengemiddeld aantal. Een andere mijlpaal is de klantenwaardering. De klanten van KZA waarderen de kennis en kwaliteit van de KZA-professionals met een 7,7 en de servicegerichtheid met een 7,8. Dit is in lijn met de continue opdrachttevredenheid die bij elke opdracht wordt gemeten.

Een mijlpaal in 2011 was de aansluiting van de informatiesystemen van PharmaPartners op het landelijke EPD. HI-Systems, een dochter­ onderneming van PharmaPartners, contracteerde in 2011 zes ziekenhuizen voor Klinicom, het elektronisch voorschrijf- en toedienregistratiesysteem voor medisch specialisten. Met een aantal grote zorgpartijen werden contracten gesloten, zoals met Zorggroep Almere, voor de patiëntenportaal MijnGezondheid.net, met 160.000 gebruikers. Een aantal marktontwikkelingen wordt de komende jaren zeer relevant voor de groei van Pharma­Partners. In 2012 begint de farmacie met prestatiebeschrijvingen en vrije prijzen. Dat zal leiden tot gedifferentieerde concepten voor de distributie van geneesmiddelen en de farmaceu­ tische patiëntenzorg. De huisartsen- en andere eerstelijnszorg verlegt de focus van zorg en ziekte naar gezondheid en gedrag; behaalde resultaten



JAARVERSLAG 2011

21

worden het uitgangspunt voor de bekostiging. In de ziekenhuiswereld maakt de financiering met vaste overheidsbudgetten in 2012 plaats voor een beloning naar prestatie. En ziekenhuizen zullen met zorgverzekeraars contracten gaan afsluiten over meer dan tweederde van alle behandelingen.

Betaalbare

zorg Betere dienstverlening

PinkRoccade Healthcare De belangrijkste vragen in de zorgsector luiden: hoe blijft de gezondheidszorg betaalbaar en welke strategische keuzen zijn nodig om de continuïteit te waarborgen. Meer efficiëntie in het werk en besparing op de processen zijn daarvoor de sleutel­ factoren, en het gebruik van nieuwe technologieën dient dit mogelijk te maken. PinkRoccade Healthcare is de marktleidende IT-partij in de zorgsector en beschikt momenteel over een groot portfolio van proposities. Nieuwe (updates van) strategische producten zijn gelanceerd. Het gaat daarbij met name om Quarant, Caress nieuwe stijl, CareCTRL, TWIN/BI en MyHealthOnline. Wat betreft de ziekenhuismarkt staat het zorg­informatiesysteem CS-EZIS van Chipsoft nu goed op de kaart. PinkRoccade Healthcare is gepositioneerd als de autonome partij voor het beheer van dit systeem. De dienstverlening is verder uitgebreid met ­technisch applicatiebeheer. Klanten wensen steeds vaker lokale cloud-proposities, mits in combinatie met de nodige herkenbare, goed bereikbare ondersteuning. Hoogtepunten in 2011 waren het winnen van aanbestedingen van het AMC (ERP 2.0) en van Vereniging EPD GGZ (het Referentiemodel EPD, elektronisch patiëntendossier). In de caremarkt richt PinkRoccade Healthcare zich, naast de ouderenzorg (verpleging, verzorging en thuiszorg), ook op de gehandicaptenzorg.

PinkRoccade Local Government De lokale overheid heeft vanuit het Rijk en de maatschappij te maken met een stijgend verwachtingspatroon wat betreft de uitvoering van

22

haar taken, terwijl de beschikbare budgetten onder druk staan of afnemen. Hierdoor concentreren gemeenten zich steeds meer op hun kerntaken en zoeken zij actief de samenwerking op met andere partijen. De gemeenten zien ICT als een belangrijk instrument om aan de roep om kostenbesparing te voldoen, terwijl zij grote behoefte hebben aan ontzorging. Tegelijkertijd kijken gemeenten kritischer naar de noodzaak van iedere investering, en naar de bijbehorende terugverdientijd. Met het oog op deze marktontwikkelingen heeft PinkRoccade Local Government geïnvesteerd in de Pink Private Cloud-oplossing. Deze dienst maakt het voor gemeenten mogelijk om hun kernapplicaties onder te brengen in het data­ centrum van PinkRoccade Local Government, wat leidt tot een beheersmatige besparing op de IT-kosten. Ook is geïnvesteerd in samenwerkingsfunctionaliteit op het gebied van gemeentelijke belastingen. Naast een betere dienstverlening aan de gemeenten en burgers legt dit ook de basis voor verdere groei. Verder is het snel groeiende domein Samenlevingszaken gestart met Business Process Outsourcing, voor het uitvoeren van administratieve taken die door de gemeenten als niet-strategisch worden ervaren. PinkRoccade Local Government heeft in 2011 kritisch gekeken naar de interne kostenstructuur en heeft vervolgens de nodige maatregelen tot kostenbesparingen getroffen, in lijn met de geschetste markttrends. Intern is een bedrijfsbreed informatiesysteem geïntroduceerd, voor een volledig en integraal klantbeeld en een efficiëntere eigen bedrijfsvoering. Een strategisch belangrijke ontwikkeling is de versterking van het Samenlevingszaken-domein, door de overname van Planconsult. Circa vijftig gemeenten zijn inmiddels gemigreerd naar het moderne geïntegreerde platform CiVision Wiz. De komende periode zal het investeringsniveau worden opgevoerd, met name als het gaat om de modernisering van de GBA (gemeentelijke basisadministratie van persoonsgegevens),

het Samenlevingszaken-domein (Werk, Inkomen, Zorg en Onderwijs) en de Belastingsuite (met name op het gebied van samenwerkingen). Ook zal de reeds bestaande samenwerking met Yonder, Everest en KZA verder toenemen.

In 2011 is met een aantal strategische klanten de roadmap gezamenlijk uitgezet. Dit geeft de klant de flexibiliteit om zich te richten op zijn core business en laat Yonder haar toegevoegde waarde gelden als innovatieve strategische partner.

TASS Tass heeft de activiteiten van de Nederlandse en Belgische vestiging verder geïntegreerd tot een Benelux-organisatie.

Oriëntatie

nieuwe

markten

Er is in 2011 gewerkt aan de ontwikkeling van uCAN, een innovatie die gegevens over het autogebruik voor wagenparkbeheerders online beschikbaar maakt. Applicatie-ontwikkeling, vooral de mobiele toepassingen, maakte een groei door. De positie bij klanten als ASML en Philips is verstevigd. Intern is geïnvesteerd in de verdere ontwikkeling en management van technische competenties en markt- en domeinkennis. In 2012 zal uCAN voor de automotive markt worden ­geïntroduceerd. Belangrijke focuspunten voor 2012 zijn de interne en externe communicatie en de applicatie-ontwikkeling in onder andere de healthcare- en de curemarkt. Verder oriënteert TASS zich op nieuwe markten zoals healthcare en mobiele applicaties.

Innoveren en

ontzorgen

Yonder In 2011 zette de trend door bij softwarebedrijven om hun software development te outsourcen. Yonder ontzorgt haar opdrachtgevers met nearshoringdiensten, zodat zij zich kunnen concentreren op de snel veranderende vragen van de klant en hun klanten. Ook een groot aantal TSS-bedrijven werkt samen met Yonder voor hun software-ontwikkeling. Daarnaast helpt Yonder haar klanten door de nieuwste technologische ontwikkelingen toe te passen op hun portolio, zodat haar klanten kunnen blijven innoveren en anticiperen op toekomstige wensen en ontwikkelingen van hun eigen klanten.



JAARVERSLAG 2011 23

SNELLER EN M Integratie Belastingloket en Klant Contact Centrum Gehele belastingproces door burgers online uit te voeren Veel minder pieken in dienstverlening gemeente Veere

Gemeente Veere | PinkRoccade Local Government

24

MAKKELIJKER

JAARVERSLAG 2011 25

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Goed burgerschap

Duurzaamheid en klantvertrouwen gaan hand in hand. TSS is intrinsiek gedreven om duurzaam en maatschappelijk te ondernemen, en ook de opdrachtgevers en de medewerkers rekenen daarop. Ieder TSS bedrijf geeft op eigen wijze inhoud aan dit goed burgerschap. In 2011 lag de nadruk van de MVO-initiatieven van de TSS-bedrijven op de ondersteuning van goede doelen.

■■

■■

Ondersteuning goede doelen ■■

■■

■■

26

Co-maker ondersteunt Wheel of Energy365, een actie van de Stichting Marathon365 die wil bijdragen aan een wereld waarin kanker niet langer levensbedreigend is. Everest sponsort de Stichting LEF, Leven En Financiën. Everest helpt daarmee actief mee om studenten te instrueren over het slimmer omgaan met geld. LEF doet dat via lessen op ROC’s, gegeven door financiële professionals. KZA heeft sinds 2010 een innige samenwerking met Sherpa. Deze organisatie biedt professionele zorgverlening en ondersteuning aan mensen met een beperking. De samenwerking uit zich in veelvuldig vrijwilligerswerk van KZA. De externe bijeenkomsten van KZA vinden plaats op de locaties van Sherpa. Daarnaast zamelt KZA oude mobiele telefoons in voor stichting AAP en doet KZA een jaarlijkse gift aan KWF Kankerbestrijding.

■■

■■

PharmaPartners deed een donatie aan Artsen zonder Grenzen, in de strijd van deze hulp­ organisatie tegen honger en ondervoeding in Somalië. PinkRoccade Healthcare steunt de stichtingen Steunfonds Kyoga en de Vereniging Spierziekten Nederland. Daarnaast werd in 2011 geld ingezameld voor Pink Ribbon en de stichting Mariposa-Peru. Jaarlijks organiseert Pink­Roccade Healthcare een sportief evenement waarbij de deelnemers – klanten en nietklanten – zich laten sponsoren voor hun sportieve prestaties. Ook is er geld ingezameld met de verkoop van afgeschreven apparatuur, via veilingen en verlotingen. PinkRoccade Local Government ondersteunt de stichting KiKa in de strijd tegen kinderkanker. Ook steun kreeg het Duchenne Parent Project, een stichting voor ouders van kinderen met Duchenne spierdystrofie. Hoogtepunt in 2011 was de actie Pink voor Rett: een zelf georganiseerde spinningmarathon waarmee geld voor de stichting Terre werd binnengehaald. Ook medewerkers van andere TSS-bedrijven deden hier aan mee. Terre zet zich in voor kinderen met het syndroom van Rett, een ernstige ontwikkelingsstoornis van het zenuwstelsel. TASS heeft zich ingespannen met diverse inzamelingsacties. Deze kwamen ten goede

Go for

Africa ■■

aan projecten in Roemenië en de stichting Go for Africa, die samenwerkt met plattelandsziekenhuisjes en scholen in Gambia, Senegal en Mauritanië, en zich onder meer bezighoudt met hiv-, aids- en malariapreventieprojecten. De stichting Plons is ondersteund met kleding. Deze organisatie biedt zeil-uitjes aan mensen met een beperking. Yonder hecht veel waarde aan de ondersteuning van kleinschalige lokale initiatieven in Roemenië. Deze initiatieven kenmerken zich door een directe link met de professionele interesse van Yonder, of doordat er een humanitair doel mee gediend is. Voor 2012 onderneemt Yonder initiatieven voor de ontwikkeling van kansarme jongeren naar een perspectiefvolle toekomst.

Energie en milieu

Elektrische

leaseauto

Energie- en milieumaatregelen worden voor­ namelijk genomen zodra een bedrijf verhuist naar een nieuwe locatie, zoals bij KZA het geval was. Bij de inrichting van het nieuwe pand is gekozen voor veel milieuvriendelijke producten. De printmogelijkheden zijn drastisch ingeperkt. Co-maker heeft verschillende milieu- en energiemaatregelen genomen, waaronder het gebruik van een elektrische leaseauto, automatische lichtschakeling en gescheiden afvalverzameling. PharmaPartners en PinkRoccade hebben beide een ‘groen’ datacenter in gebruik genomen. Het elektriciteitsgebruik van het serverpark is daarmee vrijwel gehalveerd.

Overige activiteiten In 2011 organiseerde PinkRoccade Healthcare diverse verwenzorg-activiteiten. Patiënten van klanten stonden letterlijk in het middelpunt van de belangstelling en werden verwend. Ook zijn er voorbereidingen getroffen om PinkRoccade Healthcare op MVO-gebied te certificeren.



JAARVERSLAG 2011

27

Organisatie en medewerkers hbo/vwo

95 procent

28

Professionaliteit De TSS-bedrijven hebben specialisten in dienst die deskundig, gedreven en betrokken zijn. Het kennisniveau bij TSS is zeer hoog: 95 procent van de medewerkers heeft een hbo-/wo-opleidings­ niveau. Zij vertalen techniek naar business en vullen, andersom, de vraag vanuit de business in met techniek, met ondersteuning van staf­medewerkers en zusterbedrijven.

Werkwijze De werkwijze is optimaal afgestemd op het ­specifieke kennisdomein waarin zij actief zijn. De verantwoordelijkheden liggen bij de TSSbedrijven bewust laag in de organisatie, waardoor medewerkers zich kunnen ontplooien en zich veilig voelen. Daardoor zijn zij bereid om het beste uit zichzelf te halen. De lage bestuurs­dichtheid, werken vanuit dezelfde kwaliteits­standaarden en dezelfde kernwaarden passen hierbij. TSS behoort dan ook tot de aantrekkelijkste werkgevers voor mensen met een passie voor business en IT.

Persoonlijke ontwikkeling

1.751 medewerkers

2,6 procent

Personeelsbeleid De TSS-bedrijven hanteren elk een personeels­ beleid dat het best aansluit op hun domein en zij hebben daarom ook elk een eigen ondernemingsraad. Vanwege het specifieke karakter per bedrijf en domein is er geen centrale ondernemingsraad ingesteld. Met de ondernemingsraden wordt uitgebreid gesproken over een diversiteit aan onderwerpen die de bedrijven raken.

Persoonlijke ontwikkeling De TSS-bedrijven zijn organisaties die de atmosfeer van hun markt ademen. Elke markt heeft een eigen dynamiek en snelheid. De nauwe verwevenheid van IT en business zorgen voor een karakteristiek werkklimaat dat inspireert en uitdaagt. Daarbinnen krijgen medewerkers de ruimte om zich te ontwikkelen en aan hun persoonlijke ambities te werken, in lijn met de organisatiedoelstellingen. TSS hecht veel waarde aan persoonlijke ontwikkeling. Het stelt de onderneming in staat om te blijven excelleren.

Stand van zaken in 2011 Ultimo 2011 telde TSS in totaal 1.751 medewerkers (1.628 fte): 1.375 mannen en 376 vrouwen (man / vrouwverhouding 78,5 : 21,5). Van de medewerkers was 86,5 procent professional en 13,5 procent staf. Ten opzichte van 2010 is het personeelsbestand met 1 1 procent gegroeid. Het gemiddelde ziekteverzuim bedroeg in 2011 2,6 procent (2010: 2,8 procent). De gemiddelde leeftijd van de medewerkers was 40,8 jaar. Uit medewerkersonderzoek blijkt een waardering van 7,2 wat betreft de tevredenheid van de medewerkers over hun werkomgeving.



JAARVERSLAG 2011 29

SUPER C1000 Test & Pilot Het voortdurend testen van veranderingen in de IT-systemen van C1000 Om te zorgen dat elke verandering een verbetering is

C1000 | KZA

30

GETEST

JAARVERSLAG 2011

31

Corporate governance Directieraad

stuurt de strategie

Het bestuur van TSS is een ‘two-tier board’, samengesteld uit de Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur van de vennootschap wordt gevormd door twee of meer directeuren. De Raad van Bestuur wordt benoemd, ontslagen en geschorst door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Schorsing kan ook plaatsvinden door de Raad van Commissarissen. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders bepaalt de bezoldiging en verdere arbeidsvoorwaarden van de Raad van Bestuur.

aandachtsgebied. Over de onderlinge taak­ verdeling besluit de Raad van Bestuur zelf. In 2010 heeft TSS een Directieraad ingesteld. Deze omvat naast de Raad van Bestuur de algemeen directeuren van alle werkmaatschappijen. De Directieraad geeft, alhoewel het geen statutair orgaan is, vorm aan de strategie van TSS. Er is een reglement opgesteld waarin doel, werkwijze en besluitvorming binnen de Directieraad zijn vastgelegd.

De Raad van Bestuur vertegenwoordigt de vennoot­ schap. De bevoegdheid tot vertegenwoordiging komt mede toe aan twee gezamenlijk handelende directeuren. De Raad van Bestuur is bevoegd, onverminderd de eigen verantwoordelijkheden, functionarissen met vertegenwoordigings­ bevoegdheid aan te stellen en, door verlening van volmacht, zodanige titulatuur en bevoegdheden toe te kennen als door de Raad van Bestuur te bepalen.

De toezichthouder op het directiebeleid en de algemene gang van zaken bij TSS en de TSSbedrijven is de Raad van Commissarissen. Daarnaast staat dit orgaan de Raad van Bestuur met advies terzijde. De Raad van Commissarissen bestaat uit twee of meer natuurlijke personen. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders benoemt de leden van de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen komt bijeen wanneer een commissaris of de Raad van Bestuur dat nodig acht. Alle besluiten van de Raad van Commissarissen worden genomen bij meerderheid van de uitgebrachte stemmen.

Binnen het kader van de collectieve taak heeft ieder lid van de Raad van Bestuur een individueel

32

Toezicht

Accountant

51%

omzet recurring

De Raad van Bestuur benoemt de accountant en geeft de opdracht tot controle van de jaarrekening. Deze is tevens opgesteld door de Raad van Bestuur. De accountant brengt verslag uit aan de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen over de maatregelen die hij heeft genomen om te kunnen voldoen aan de professionele en wettelijke eisen met betrekking tot het waarborgen van zijn onafhankelijke positie ten opzichte van TSS.

Financiële verslaggeving TSS baseerde tot vorig jaar zijn financiële verslaggeving op de uitgangspunten van de vigerende bepalingen van Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. TSS hanteert vanaf deze jaarrekening 2011 de International Financial Reports Standards (IFRS). De Raad van Bestuur rapporteert maandelijks de financiële resultaten aan zowel de Raad van Commissarissen als de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De jaarrekening wordt binnen vijf maanden na afloop van het boekjaar, behoudens verlenging, door de Raad van Bestuur opgemaakt. Vervolgens wordt deze voorafgaand aan publicatie in aan­wezigheid van de accountant besproken met de Raad van Commissarissen. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders stelt de jaar­ rekening vast.

Interne risicobeheersing- en controle­systemen TSS definieert zijn risicoprofiel in termen van marktrisico’s, financiële risico’s en operationele risico’s. Marktrisico’s zijn die risico’s waarbij ongunstige korte- of langetermijnmarktbewegingen resulteren in sterke fluctaties in resultaten of kapitaals­ beslag. TSS biedt haar dienstverlening en producten aan op een aantal markten waarin zij een van de marktleiders is en waarvan enkele contrair bewegen. Binnen deze markten is het aantal en de grootte van de klanten divers. Daarnaast is gekozen voor complexe, kennis­ intensieve markten waar de software van TSS en de gerelateerde dienstverlening ook in economisch slechtere perioden benodigd zijn. Als softwareleverancier is 51 procent van de omzet van TSS ‘recurring’. Financiële risico’s zijn met name kredietrisico’s en liquiditeitsrisico. Kredietrisico’s worden ingeperkt door een grote spreiding over klanten (zowel in grootte als over markten) en een actief debiteurenbeleid. Liquiditeitsrisico’s zijn beperkt door het beschikbaar hebben van voldoende financieringsbronnen via gecommitteerde kredietfaciliteiten. De strategie van TSS is erop gericht de Net debt  / EBITDA-ratio lager dan 3 te houden. Operationele risico’s evalueert TSS gebruikmakend van heldere rapportages en uniforme kwaliteitsstandaarden – waaronder een genormeerde Balanced Scorecard – ondersteund door onaf­ hankelijk extern onderzoek. Daarnaast maakt TSS gebruik van krachtig projectbeheer met behulp van gedetailleerde rapportagesystemen.



JAARVERSLAG 2011

33

Verslag

Raad van Commissarissen

Unieke

bestuursstructuur

34

Het jaar 2011 was voor de Raad van Commissarissen (RvC) een overgangsjaar, waarin de in 2010 ingeslagen koers zijn beslag diende te krijgen. Vooral de werking van de nieuwe bestuursstructuur kreeg veel aandacht. Sinds 2010 kent TSS een Directieraad, waarin alle TSS-bedrijven vertegenwoordigd zijn en die zich richt op de strategie van de gehele groep. Eenheid in verscheidenheid krijgt hiermee een nieuwe impuls. De RvC constateert dat de nieuwe bestuursstructuur onder leiding van de Raad van Bestuur (RvB) goed functioneert. De leden van de Directieraad zijn bereid en in staat zich te verheffen boven het individuele belang van hun bedrijf, en zich te richten op de belangen van de gehele groep. Dit komt de kwaliteit van de dienstverlening aan de opdrachtgevers ten goede en het draagt bij aan de ontwikkeling van TSS als geheel. Het versterkt de dwarsverbanden tussen de TSS-bedrijven en vergroot de onderlinge toegang tot de expertise. Bedrijven als Yonder en Everest dragen met hun technologische focus bij aan een nog betere performance van de andere TSS-bedrijven. In de huidige lastige marktomstandigheden is het goed dat TSS zich van binnenuit versterkt.

De geschetste hechte onderlinge samenwerking en de zeer goed gekwalificeerde medewerkers zijn daarvoor een solide basis. In 2010 is regelmatig contact geweest met de RvB. Tijdens bijeenkomsten met de RvB kwamen aan de orde: ■■ de ontwikkelingen in de markt ■■ de corporate governance ■■ de financieringsstructuur ■■ de strategie en organisatie ■■ de jaarrekening ■■ het acquisitiebeleid ■■ de budgetten voor 2012 In 2011 bracht de RvC bezoeken aan PinkRoccade Local Government, PinkRoccade Healthcare, PharmaPartners en Everest. Hier presenteerden de betrokken directies hun strategie voor de komende jaren waarover vervolgens met de RvC in gesprek werd gegaan. De Raad van Commissarissen bedankt alle medewerkers voor hun inzet in het afgelopen jaar. De werkzaamheden die zij verrichten, maken het succes van TSS.

Prof. em. dr. L. Koopmans (voorzitter) De heer Koopmans is een ervaren bestuurder bij zowel publieke als private organisaties. Hij is onder andere voorzitter van de Raad van Commissarissen van Rabobank Nederland, Arriva Nederland en de Siers Groep, en bestuursvoorzitter van de Stichting TBI, de houdster van de aandelen van TBI Holdings. Tevens is hij lid van de Raad van Toezicht van Universitair Medisch Centrum Groningen en bestuurslid van Unilever Trust Office. In het verleden was de heer Koopmans president-directeur van TBI Holdings, commissaris van NUON en TNO en

Dwarsverbanden

versterkt

bestuurder van het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds. Vanuit zijn werkzaamheden bij Rabobank en TBI heeft hij veel ervaring met het decentrale bestuursmodel dat TSS hanteert. Drs. P.P.J.J.M. van Besouw De heer Van Besouw heeft ruime ervaring in de financiële sector en bekleedt functies in verschillende maatschappelijke sectoren. Hij is onder andere vice­voorzitter van de Raad van Toezicht van de RDW, bestuurslid van de stichting Cordeans, lid beleggings­ adviescommissie en lid van de Raad van Commissarissen van Optiver. Tot mei 2003 was de heer Van Besouw voorzitter van de Raad van Bestuur van de Bank Nederlandse Gemeenten. G. Oosterhof De heer Oosterhof was tot mei 2010 CEO van TSS. Aansluitend hierop is hij benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen. Oosterhof heeft jarenlange ervaring in ICT en finance bij overheidsinstellingen en bedrijven in de sectoren waarin TSS actief is; hij was onder andere verantwoordelijk voor de reorganisatie van het ICT Centrum van de Belastingdienst. Daarvoor was hij in verschillende functies werkzaam bij PinkRoccade en Getronics PinkRoccade, laatstelijk als Chief Operating Officer. Vóór zijn werkzaamheden bij PinkRoccade was Oosterhof werkzaam bij Cadans – een van de voorlopers van het UWV – als lid van de Raad van Bestuur, waar hij verantwoordelijk was voor sales, marketing en ICT.



JAARVERSLAG 2011

35

BETER

CareCTRL Voor het verbinden en stroomlijnen van bedrijfsprocessen SAP-gecertificeerde oplossing voor de gezondheidszorg

Academisch Medisch Centrum | PinkRoccade Healthcare

36

WERKEN

JAARVERSLAG 2011

37

Anticipating solutions 2011 was een succesvol jaar. De acht TSS-bedrijven hebben, vaak in combinatie, vele IT-projecten opgeleverd of gecontinueerd. Een selectie van de hoogtepunten.

PSYGIS Quarant: van innovatie naar nieuwe GGZ-standaard PSYGIS Quarant is het nieuwe elektro­ nische patiëntendossier (EPD) van PinkRoccade Healthcare dat speciaal is ontwikkeld voor de geestelijke gezondheidszorgsector. Met de drie ggz-organisaties Altrecht, Reinier van Arkel en Rivierduinen (de ‘G3’) is hard gewerkt aan de ontwikkeling er van.

De Vereniging EPD GGZ heeft PSYGIS Quarant na een aanbesteding gekozen als Referentiemodel EPD. Vóór deze selectie hadden reeds acht GGZ-instellingen gekozen voor PSYGIS Quarant. PinkRoccade Healthcare levert al vijftien jaar het PSYGIS-systeem aan de Nederlandse GGZ. In die periode is het meegegroeid met de ggz-praktijk, van een administratief ingesteld systeem naar een systeem dat de zorgprofessionals echt ondersteunt. Samenwerking met de markt lag dus voor de hand toen besloten werd tot verregaande innovatie, wat leidde tot PSYGIS Quarant. PSYGIS Quarant ondersteunt de zorgprofessionals bij het primaire zorgproces, zodat zij zo min mogelijk tijd kwijt zijn aan administratieve zaken.

Enkele kenmerken ■■

8.8

■■

■■ ■■ ■■

■■

PinkRoccade Healthcare

Snel en eenvoudig inzicht in gerelateerde informatie via infopanelen Snel de juiste informatie door intuïtief gebruik van filters en groeperingen Een volledig naar eigen wens in te stellen user interface Vele individueel in te stellen weergavemogelijkheden Een prettige look-and-feel, met gebruik van graphic design en de modernste Microsoft-technieken Visuele integratie van externe applicaties

In 2009 werd ingeschreven op een aanbesteding van de Vereniging EPD GGZ, wat het begin was van een intensief selectieproces met twaalf leveranciers. Na de tweede selectieronde bleven er zes leveranciers over, waarna PinkRoccade Healthcare als winnaar uit de bus kwam. De beoordeling betrof aspecten als gebruikersvriendelijkheid, functionaliteit, architectuur, beveiliging en prijs. PSYGIS Quarant behaalde met een gemiddelde van een 8,8 een zeer hoge score op deze aspecten. Dat de Vereniging EPD GGZ een referentiemodel EPD wenste te selecteren, had twee oorzaken. Enerzijds kunnen de leden het systeem als referentie gebruiken voor een eigen EPD, of kiezen voor implementatie van het referentiemodel zelf. Anderzijds biedt het de IT-leveranciers meer volume zodra meer organisaties voor hun systeem kiezen, wat tot efficiencywinst zorgt voor beide partijen. Nu PSYGIS Quarant tot referentiemodel is gekozen door de sector zelf, hebben de deelnemende instellingen uit de aanbesteding – aangevuld met de G3 – zich verenigd in de ‘GV’, de Gebruikersvereniging Psygis Quarant.



JAARVERSLAG 2011 39

Meerwaarde apotheekinterventies aangetoond De meerwaarde van apotheek­ interventies wordt wel eens in twijfel getrokken. In de proeftuin Innovatieve farmaceutische zorg maken dertien apotheken daar korte metten mee.

Therapietrouw

+20%

per jaar

Met slimme IT-oplossingen van PharmaPartners optimaliseren zij het medicatiegebruik van hun patiënten. Tegelijkertijd brengen de apothekers het klinische, patiëntgerelateerde en economische resultaat in kaart. De apotheken werken samen in de Coöperatie Connecting for Care. Ze houden zich bezig met medicatiereview, optimalisatie van farmacotherapie door opsporing van ‘patients at risk’, begeleiding bij ontslagmedicatie en medicatiebewaking bij nierfunctiestoornissen. Hiervoor gebruiken zij Medicatie Monitoring & Optimalisatie (MeMo) in het apotheekinformatiesysteem Pharmacom en het Webbased Farmacotherapeutisch Behandelplan, beide van PharmaPartners. Zorgverzekeraar UVIT financiert de proeftuin. De coöperatie wil met een minimum aan apotheekinterventies maximaal resultaat behalen voor de patiënt, de zorgverlener en de zorgverzekeraar. Met Medicatie Monitoring & Optimalisatie screent de apotheek de totale populatie op optimale farmacotherapie. Er wordt alleen actie ondernomen bij onder- of overgebruik. In de proeftuin monitoren de apotheken op die manier het medicatie­ gebruik bij osteoporose, cardiovasculaire aandoeningen en diabetes.

Minimum aan interventies De cijfers liegen er niet om. Bij de dertien deelnemende apotheken staan 59.589 UVIT-verzekerden ingeschreven. Bij 9.551 verzekerden signaleerde het systeem een afwijking in hun medicatiegebruik. Met aftrek van patiënten die bijvoorbeeld verhuisd zijn, heeft minder dan 20% van de populatie een interventie nodig in de vorm van een brief, telefoontje of een gesprek met de huisarts.

Maximaal resultaat Met de secundaire preventie op hart- en vaatziekten door beter gebruik van lipidenverlagers bespaart de proeftuin € 333.582,per jaar. De therapietrouw van patiënten neemt met 20% toe. Onder gebruikers van osteoporosemedicatie is de therapietrouw met 15,6% verbeterd. Ook dit is kostenbesparend doordat er minder breuken optreden. Dankzij de wetenschappelijk aangetoonde resultaten is Medicatie Monitoring & Optimalisatie een goede invulling van de vrije tarieven en prestaties die per 1 januari 2012 gelden voor openbare apothekers. De Coöperatie Apotheken Connecting for Care won in oktober 2011 de FPZ PharmaPartners

40

Innovatieprijs van de apothekersorganisatie KNMP met deze proeftuin.

Testadvies voor de gemeente Almere De gemeente Almere staat aan de vooravond van de aanbesteding voor haar ICT-infrastructuur 2013. Een onderdeel is de infrastructuur voor de Ontwikkel – Test – Acceptatie (en Productie) omgevingen (OTA(P)). Ten behoeve hiervan dient een testvisie te worden ontwikkeld.

De gemeente Almere wenste inzicht in de aandachtspunten voor de werkwijze wat betreft testen, inclusief beleidskader en strategie, het gebruik van OTA-omgevingen en handvatten voor de acceptatie tijdens de transitie naar de te selecteren leverancier. Met behulp van een scan wordt inzicht gegeven in de huidige en gewenste situatie ten aanzien van het testen, en worden aanbevelingen gedaan voor de aanbesteding.

Integraal beeld KZA heeft een maatwerkscan uitgevoerd op basis van acht open dialogen met diverse betrokkenen. De onderwerpen van de dialogen zijn gebaseerd op de actuele marktstandaarden. Deze aanpak heeft geleid tot een gedegen integraal beeld van de huidige situatie met daarbij adviezen richting de toekomst. Dit is voor de gemeente Almere zeer waardevol. Het advies van KZA krijgt zowel zijn weerslag in de aanbesteding, als in de transitie en de organisatorische aanpassingen. Dit alles om klaar te zijn voor de toekomst en om de continuïteit te kunnen waarborgen van de eigen dienstverlening. De dienstverlening aan de klanten wordt daarmee actueel gehouden en het onderhoud flexibel.

Toekomstvast

testsysteem Tijdlijn

1e maand

2e maand

3e maand

Interviews

Gespreksverslagen

Eindrapportage & Presentatie

KZA



JAARVERSLAG 2011

41

Gemeentelijke samenwerking met CiVision WIZ Gemeenten hebben de wettelijke taak om sociale uitkeringen op tijd, volledig en juist betaalbaar te stellen aan uitkeringsgerechtigden.

De gemeenten Heemstede, Bloemendaal, Bennebroek, Haarlemmerliede en Spaarnwoude kozen er voor om begin 2006 te gaan samenwerken. Dit leidde tot één Intergemeentelijke Afdeling Sociale Zaken (afgekort IASZ) met CiVision Werk Inkomen Zorg (WIZ) als het centrale systeem. De IASZ is gevestigd in Heemstede.

Toegankelijke opslag

Servicegraad

verhoogd

Door de krachten te bundelen zijn de gemeenten beter in staat om aan hun verplichtingen te voldoen in het verstrekken van inkomen, zorg en  hulpmiddelen aan hun burgers. Voorwaarde is een vlekkeloos werkend ICT-systeem waarin de data van de burgers goed toegankelijk zijn opgeslagen. De IASZ verstrekt uitkeringen voor levensonderhoud, bijzondere bijstand, minimabeleid, re-integratie en inburgeringstrajecten, maar regelt ook de individuele verstrekkingen WMO, zoals rolstoelen en woningaanpassingen. Bij de vorming van de afdeling is voor al deze taken gekozen voor de geautomatiseerde ondersteuning door CiVision WIZ van PinkRoccade Local Government Samenlevingszaken.

Minder kwetsbaar De grote winst van gemeentelijke samenwerking is dat de dienstverlening veel minder kwetsbaar is geworden. De burger heeft vooral belang bij continuïteit van de dienstverlening, zodat een uitkering of voorziening op tijd wordt ontvangen. Ziekte van een medewerker is bijvoorbeeld gemakkelijker op te vangen zonder dat de dienstverlening daar schade van ondervindt. Bovendien leidt de krachtenbundeling tot aanzienlijke kosten­besparingen. Sinds de oplevering is een continue samenwerking tussen IASZ en PinkRoccade Local Government Samenlevingszaken tot stand gekomen. Daarin worden de processen verder geoptimaliseerd en wordt de dagelijkse bedrijfsvoering permanent ondersteund.

PinkRoccade Local Government

42

Wezuki: het juiste contact op juiste plaats Social media zijn hot, en ze worden door de populaire smartphones alleen maar hotter. Virtuele communicatie is vanzelfsprekend.

Tegelijkertijd willen we elkaar wel degelijk in levende lijve blijven ontmoeten, vooral als het om zakelijke deals gaat. Met the best of both worlds ontstaat een gouden formule. Dat is het geval bij Wezuki, een app van TASS en Connect2People die zorgt dat op elk kennis-event de tijd optimaal wordt besteed aan de ontmoetingen met de juiste mensen.

Event matchmaker

Hoeveel medewerkers

02

1 Projectleider 2 Senior designers

Software

engineer(vast)

Tijdlijn

Op kennis-events ontmoeten professionals met dezelfde interesses en expertises elkaar. Tenminste, als het goed is. Want vaak komen de werkelijk nuttige contacten niet tot stand, ondanks de badges, aanwezigenlijsten, netwerkborrels en meet & greets. De event matchmaker Wezuki brengt daar verandering in. Hiermee worden van tevoren al de juiste contacten met zakelijke geest­ verwanten gelegd, zodat de Wezuki-abonnee op het evenement doelgericht diegenen kan ontmoeten met de daadwerkelijk relevante gedeelde interesses en belangen. Het gesprek kan direct beginnen en deals komen zo sneller tot stand.

Probeer het eens! Jun 2011

Jul 2011

Jan 2012

Jul 2012

Eerste contact

Opdracht

Live in Appstore

Website live

Platforms

IOS

Hoe het werkt? Men meldt zich aan bij wezuki.com en maakt zijn profiel aan, inclusief de persoonlijke interesse- en expertise­ gebieden. Met deze profielen worden de Wezuki-leden met elkaar gematcht. Bedrijven, beurs- en eventorganisatoren voeren ook hun evenementen in, inclusief het programma, lezingen en interesse­ gebieden. Gebruikers melden zich via de website van het bedrijf of event eenvoudig aan via hun persoonlijke profielen. Die worden vervolgens gematcht. Het is de basis voor een of meer virtuele ontmoetingen, die later tijdens het event, in de echte wereld, een vervolg krijgen.

Samenwerkingsproject Wezuki is een initiatief van Connect2People en een gezamenlijke ontwikkeling en investering met TASS. Connect2People koos voor TASS vanwege de kwaliteit van software-ontwikkeling en de interactieve werkwijze: de opdrachtgever en het TASS projectteam werkten wekelijks gezamenlijk aan het project. Hierdoor is de opdracht geheel uitgevoerd naar de wens van de opdrachtgever. De gezamenlijke investering van Connect2People en TASS heeft geresulteerd in een agile aanpak, waardoor 100% functionaliteit is ontwikkeld tijdens een proces dat met 20% kon worden versneld. TASS



JAARVERSLAG 2011 43

Actuera Software Factory: duurzame samenwerking met Yonder De samenwerking van Actuera en Yonder toont hoe het moet: zorg voor professionele versterking om te allen tijde flexibel te blijven, zodat je de handen vrij hebt voor je core business. Hoeveel ontwikkelaars

20 08

01 vrouw 19 mannen

van Actuera

van Yonder

Flexibilisering software-ontwikkeling

05 vrouwen 23 mannen

Actuera is, als onafhankelijke leverancier, gespecialiseerd in complete software-oplossingen voor verzekeringsmaatschappijen, pensioenfondsen en pensioenuitvoerders. Actuera telt ongeveer 75 medewerkers, waarvan 35 developers. Hun product suite heet Maia, die bestaat uit (standaard)softwaretoepassingen voor front-, mid- en back-office op het gebied van collectieve levensverzekeringen en pensioenen. De gebruikers zijn grote spelers op de pensioenmarkt. Het succes van Actuera vereist steeds meer van hun Software Factory. Voor nieuwe grote klanten zijn substantiële uitbreidingen van de Maia-suite nodig, wat veel flexibiliteit vereist. Daarom is Actuera een duurzame samenwerking aangegaan met Yonder. Niet op de ‘traditionele’ manier van outsourcing, maar door het implementeren van een collaboratief sourcing model, de Actuera Software Factory. Deze bestaat uit medewerkers van Actuera en Yonder, die in hybride teams samenwerken.

Teams Voor Actuera is kostenbesparing niet het primaire doel van de samenwerking met Yonder. Flexibilisering van de software­ ontwikkeling staat voorop, op een manier die direct bijdraagt aan de businessdoelstellingen. Daarvoor is het snel op de markt kunnen brengen van unieke producten een eerste vereiste. Yonder biedt hen deze flexibiliteit. De bijbehorende organisatieverandering vergde niet alleen een inspanning van Yonder, maar misschien nog wel meer van Actuera. Hun medewerkers waren gewend om als groep in één ruimte te werken; nu werkt men in gedistribueerde agile (scrum) teams. Dit veranderingsproces is anderhalf jaar geleden begonnen en loopt nog steeds. Momenteel werken twintig van de 35 ontwikkelaars van Actuera volgens de nieuwe opzet, samen met acht ontwikkelaars van Yonder. De samenwerking verloopt in alle opzichten goed en stimuleert de leercurve enorm.

Focus De Actuera-medewerkers zijn zich meer op de business kant gaan concentreren. In de praktijk betekent dit dat de ontwikkelaars steeds meer de rol van ontwerper/architect op zich nemen. De Yondermedewerkers leggen zich toe op de technische ontwerpen en software-ontwikkeling. Actuera kan zich dankzij de Software Factory nog meer focussen op de bewerking van de pensioenmarkt. Yonder

44

Topservice bij ABN AMRO-hypotheken Indien klanten een hypotheek of verzekering aanvragen, dient een toegesneden offerte te worden opgesteld. Hoe scherper en sneller, hoe beter de respons.

Everest heeft voor ABN AMRO Hypotheken Groep een multilabel-/ multichannelplatform ontwikkeld dat aan de hoogste service-eisen voldoet. Het gaat om een state-of-the-art front office platform, getiteld United Frontoffice Omgeving. Hierop draaien zowel losstaande als samenhangende applicaties die naar behoefte de verschillende labels MoneYou, MNF, Florius en ABN AMRO bedienen. Via internet kunnen consumenten direct een hypotheek aanvragen en hun dossier raadplegen.

Ondersteuning

8.5

Via extranet krijgen intermediairs via een autorisatiemechanisme toegang tot de aanvragen en offertes van hun klanten, voor hypotheken en verzekeringen. En via intranet worden bank­ medewerkers ondersteund bij de werkprocessen, zoals het inzien van dossiers, het uitvoeren van complexe berekeningen en het vastleggen van controles.

Succesvol platform Het platform was direct na de livegang een succes. Ruim 600 intermediairs meldden zich aan en meteen konden de eerste offertes STP* worden verwerkt. Inmiddels zijn er meer dan 6.000 extranetgebruikers en meer dan 40.000 geregistreerde internetgebruikers. Met een aantal relatief kleine, maar slimme aanpassingen van de websites ging de conversieratio rekenaars naar offerteaanvragen van 1 op 60 naar 1 op 15. Een externe audit leverde een 8,5 als rapportcijfer op voor het op het Aquima-platform gebouwde systeem.

Conversieratio

1/60

1/60

1/15 * STP: Straight Through Processing, opdrachtverstrekking zonder menselijke tussenkomst.

Everest



JAARVERSLAG 2011 45

Dicht op de klant, altijd up-to-date De samenwerking van Co-maker met Broekhuis Lease kreeg een structureel vervolg.

FURVLICLE

SEplicatiebeheer ap

70% Capaciteitsbesparing

technisch beheer

Co-maker

46

LeaseOffice, het IT-systeem voor leasebedrijven van Co-maker, wordt voortaan op vaste tijden op afstand onderhouden, geactualiseerd en verbeterd. Fullservice applicatiebeheer: iedere medewerker van Broekhuis Lease heeft er profijt van. Het werkt gewoon prettiger. LeaseOffice is het fullservice contractmanagementsysteem voor lease, financiering, kortetermijnverhuur en wagenparkbeheer. Het is een krachtige, flexibele en volledige software-oplossing voor nationale en internationale bedrijven die in een concurrerende markt opereren. LeaseOffice biedt ondersteuning tijdens de volledige levenscyclus van een contract: van het eerste contact met de klant tot aan het afrekenen van het contract.

Continu faciliteren van verbeteringen Om verzekerd te zijn van een vaste focus op de core business, besloot Broekhuis Lease naast regulier onderhoud ook het volledige functionele en technische beheer van LeaseOffice aan Co-maker over te laten. Co-maker verzorgt dit met een vaste frequentie. Het gaat niet alleen om de controles en updates, maar ook om het continu faciliteren van verbeteringen op basis van bijvoorbeeld de veranderende klantenvraag. Zodra Broekhuis Lease verbeteringen wenst, al dan niet na een pro-actief advies van Co-maker, worden deze zonder extra investeringen direct geïmplementeerd. Dankzij dit samenwerkingsmodel en de goede onderlinge afstemming wordt het optimale gebruik van LeaseOffice structureel verbeterd en worden de wensen van Broekhuis Lease veel efficiënter vertaald in concrete oplossingen. De medewerkers kunnen zich concentreren op de zaken waarin Broekhuis Lease uitblinkt: operationele autolease met een klantgerichte focus. PinkRoccade Healthcare was bij dit project betrokken op basis van hun uitgebreide ervaring en kennis op het gebied van applicatiebeheer. De applicatiebeheerovereenkomst zorgt er voor dat Broekhuis Lease altijd kan rekenen op een betrouwbaar systeem, waarvan de nieuwste mogelijkheden optimaal worden benut.

Jaarrekening 48 Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2011 49 Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat 50 Geconsolideerde balans per 31 december 2011 52 Geconsolideerd mutatieoverzicht eigen vermogen 53 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2011 54 Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 88 Enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2011 88 Overzicht van het totaalresultaat 89 Enkelvoudige balans per 31 december 2011 90 Enkelvoudig mutatieoverzicht eigen vermogen 91 Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening 97 Overige gegevens 98 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Naam



JAARVERSLAG 2011 47

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2011

2011

2010

Omzet

196.684

161.714

Kostprijs van de omzet

-22.902

-20.683

Brutomarge

173.782

141.031

In duizenden Euro’s 6

7

8

9

48

Lonen en salarissen

-103.597

-88.045

Afschrijvingen

-18.125

-11.786

Overige bedrijfskosten

-41.201

-28.573

Operationeel resultaat

10.859

12.627

Financiële baten

990

620

Financiële lasten

-3.965

-3.042

Resultaat voor belastingen

7.884

10.205

Belastingen

-2.110

-1.916

Resultaat na belastingen

5.774

8.289

Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat

28

In duizenden Euro’s

2011

2010

Resultaat na belastingen

5.774

8.289

1.102

-

Actuarieel resultaat als gevolg van toegezegd pensioenregeling Koersresultaten als gevolg van omrekening buitenlandse deelnemingen

15

24

Kasstroomhedge

29

Belastingeffect

Totaalresultaat

-17

-

243

131

-291

-39

6.811

8.381

Resultaat na belastingen toe te wijzen aan: Aandeelhouders van de vennootschap

4.132

6.711

Aandeel derden

1.642

1.578

5.774

8.289

Aandeelhouders van de vennootschap

4.931

6.750

Aandeel derden

1.880

1.631

6.811

8.381

Totaalresultaat toe te wijzen aan:



JAARVERSLAG 2011 49

Geconsolideerde balans per 31 december 2011 In duizenden Euro’s

31-12-2011

31-12-2010

01-01-2010

ACTIVA 11

12

10

Materiële vaste activa

13

Immateriële vaste activa

29

Actieve belastinglatenties

15

Derivaten

16

Leningen u /g

Totaal vaste activa 17

Handelsdebiteuren Vennootschapsbelasting

7.019

5.950

89.295

91.486

9.188

8.997

9.641

3

54

121

1.176

1.277

1.134

137.995

106.642

108.332

21.653

23.739

21.030

-

-

731

8.124

3.671

1.471

18

Vooruitbetaalde bedragen

17

Overige vorderingen

2.538

2.702

2.952

19

Liquide middelen

30.140

25.676

35.663

Totaal vlottende activa

62.455

55.788

61.847

200.450

162.430

170.179

Totaal activa

50

9.472 118.156



In duizenden Euro’s

31-12-2011

31-12-2010

01-01-2010

EIGEN VERMOGEN 20

Aandelenkapitaal

18

18

18

22

Agioreserve

19.847

16.171

17.895 16.635

23

Wettelijke reserve

19.166

18.359

24

Kasstroomhedge reserve

-529

-757

-849

25

Overige reserves

-937

-8.049

-7.885

Resultaat na belastingen

4.132

6.711

-

41.697

32.453

25.814

3.035

2.210

1.009

44.732

34.663

26.823

53.979

Aandeel derden

Totaal eigen vermogen SCHULDEN 26

Leningen o /g

50.387

47.575

27

Personeelsbeloningen

348

217

232

15

Derivaten

903

1.064

1.262

29

Passieve belastinglatenties

19.024

14.575

14.533

Overlopende omzet

5.154

2.499

2.952

Overige schulden

5.152

-

-

80.968

65.930

72.958

Totaal langlopende schulden 26

Leningen o /g

12.228

12.865

14.714

30

Handelscrediteuren

12.743

11.032

7.525

860

169

-

-

3.006

11.191

16.913

4.726

5.106

Vennootschapsbelasting 31

Schulden aan gelieerde ondernemingen

30

Overlopende omzet

30

Overige schulden

32.006

30.039

31.862

Totaal kortlopende schulden

74.750

61.837

70.398

Totaal schulden

155.718

127.767

143.356

200.450

162.430

170.179

Totaal eigen vermogen en schulden



JAARVERSLAG 2011

51

Geconsolideerd mutatieoverzicht eigen vermogen

In duizenden Euro’s

Saldo per 1 januari 2010

Agio- Wettelijke reserve reserve

Kasstroomhedge reserve

Overige reserves

Resultaat na belastingen

Totaal

18

17.895

16.635

-849

-7.885

-

25.814

Mutatie wettelijke reserve

-

-1.724

1.724

-

-

-

-

Resultaat voorgaand jaar

-

-

-

-

-

-

-

Resultaat na belastingen

-

-

-

-

-

6.711

6.711

Koersresultaten

-

-

-

-

-

-

-

Wijziging in deelnemingsbelangen

-

-

-

-

-112

-

-112

Kasstroomhedge

-

-

-

92

-52

-

40

Saldo per 31 december 2010

18

16.171

18.359

-757

-8.049

6.711

32.453

Saldo per 1 januari 2011

18

16.171

18.359

-757

-8.049

6.711

32.453

Mutatie wettelijke reserve

-

-824

824

-

-

-

-

Resultaat voorgaand jaar

-

-

-

-

6.711

-6.711

-

Resultaat na belastingen

-

-

-

-

-

4.132

4.132

Toevoeging

-

4.500

-

-

-

-

4.500

Koersresultaten

-

-

-17

-

-

-

-17

Wijziging in deelnemingsbelangen

-

-

-

-

-187

-

-187

Actuarieel resultaat

-

-

-

-

826

-

826

Kasstroomhedge

-

-

-

228

-238

-

-10

18

19.847

19.166

-529

-937

4.132

41.697

Saldo per 31 december 2011

52

Aandelenkapitaal

Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2011

In duizenden Euro’s

2011

2010

7.884

10.205

18.125

11.786

Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat voor belastingen

Aanpassingen voor: Afschrijvingen Mutaties in personeelsbeloningen

131

-15

Financiële baten

-990

-620

Financiële lasten

3.965

3.042

29.115

24.398

Toe /afname handels- en overige vorderingen

2.966

-4.659

Afname handels- en overige schulden

-2.172

-7.406

29.909

12.333

990

620

Betaalde interest

-2.334

-2.251

Betaalde vennootschapsbelasting

-2.122

-319

26.443

10.383

Ontvangen interest

Netto kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen immateriële vaste activa Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Acquisitie van deelnemingen Toe /afname financiële vaste activa

Netto kasstroom uit investeringsactiviteiten

-8.645

-6.370

-5.711

-4.294

65

-

-28.000

-

101

-143

-42.190

-10.807

4.500

-

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Agioreserve

363

-9.021

Wijziging in belangen deelnemingen

Toe /afname van leningen o /g

-1.216

-542

Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten

3.647

-9.563

Netto afname liquide middelen

-12.100

-9.987

Liquide middelen per 1 januari

25.676

35.663

Liquide middelen van nieuwe consolidaties

16.564

-

Mutatie in het jaar

-12.100

-9.987

Liquide middelen per 31 december

30.140

25.676



JAARVERSLAG 2011

53

Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening

1

Algemeen Total Specific Solutions (TSS) B.V. (‘de onderneming’) is een onderneming gevestigd in Nederland, opgericht op 4 november 2008. De moeder van de groep is Strikwerda Investments B.V. De statutaire vestigingsplaats van de onderneming is Blaricum. De geconsolideerde jaarrekening van de onderneming over het jaar eindigend op 31 december 2011 bevat de financiële gegevens van de onderneming en haar groepsmaatschappijen (hierna de ‘groep’).

Groepsactiviteiten De groep wordt aangemerkt als een IT-onderneming. De activiteiten van de groep bestaan uit het adviseren in en ontwikkelen van softwareoplossingen met betrekking tot informatiesystemen en voorziet in managementadvies en training op dit gebied.

2

Grondslagen Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Algemeen

De geformuleerde grondslagen, toegepast bij het opstellen van de jaarrekening, worden hierna uiteengezet. Voor zover niet anders aangegeven, zijn deze grondslagen consistent toegepast op alle gepresenteerde jaren. De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS), International Accounting Standards en Interpretations (collectively IFRSs), uitgebracht door de International Accounting Standards Board (IASB), zoals aanvaard binnen de Europese Unie (“adopted IFRSs”). De jaarrekening is de eerste geconsolideerde jaarrekening. Derhalve is IFRS 1 toegepast. Voor een toelichting van de impact op de balans, winst-en-verliesrekening en kasstromen als gevolg van deze overgang naar IFRS, wordt verwezen naar verwijzing 34. De opstelling van de jaarrekening in overeenstemming met IFRS vereist dat de directie oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De posten waarbij significante veronderstellingen en schattingen zijn gemaakt bij het opstellen van de jaarrekening en het effect hiervan op de desbetreffende posten. zijn toegelicht onder verwijzing 3. De jaarrekening is op 7 maart 2012 opgesteld door de Raad van Bestuur.

Grondslagen voor consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn de financiële gegevens opgenomen van de onderneming en van groepsmaatschappijen waarin zij direct of indirect meer dan de helft van het stemgerechtigde kapitaal houdt of waarin de onderneming op grond van aanvullende regelingen beschikt over de beslissende zeggenschap ter zake van het bestuur en het financiële beleid, en derhalve ‘control’ heeft over de entiteit. De activa, passiva, resultaten en kasstromen van deze groepsmaatschappijen zijn in de consolidatie betrokken. Hierbij zijn de grondslagen van de desbetreffende groepsmaatschappijen omgerekend naar de grondslagen van de onderneming. Bij verkrijging van het aandeel in de desbetreffende groepsmaatschappijen zijn de activa en passiva van deze groepsmaatschappijen initieel omgerekend tegen reële waarde.

54

Geëlimineerde transacties bij consolidatie

Onderlinge vorderingen en schulden, onderlinge transacties en niet-gerealiseerde resultaten uit onderlinge transacties binnen de groep worden bij de opstellen van de geconsolideerde jaarrekening geëlimineerd.

Vreemde valuta Transacties aangegaan door groepsmaatschappijen in een valuta anders dan de valuta van de primaire economische omgeving waarbinnen zij opereert (hun ‘functionele valuta’) worden verantwoord tegen de wisselkoers op transactiedatum. Monetaire activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend tegen de wisselkoers per balansdatum. Winsten en verliezen als gevolg van omrekening van niet-afgewikkelde monetaire activa en passiva, worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening. De resultaten van buitenlandse entiteiten worden naar Euro omgerekend tegen de benaderde wisselkoersen op het moment van de transactie. Alle activa en passiva van buitenlandse entiteiten, inclusief goodwill ontstaan bij de verkrijging van de desbetreffende entiteiten, worden omgerekend tegen de wisselkoers per balansdatum. Omrekeningsverschillen die ontstaan bij de omrekening van de beginsaldi van de balansposten van deze entiteiten tegen de wisselkoers geldend bij openingsdatum en de omrekening van de resultaten van de desbetreffende entiteit tegen de werkelijke wisselkoers, worden verantwoord in de niet-gerealiseerde resultaten en toegevoegd aan de wettelijke reserve omrekeningsverschillen. Winsten en verliezen als gevolg van omrekening van langlopende monetaire posten, verantwoord in de afzonderlijke jaarrekeningen van de desbetreffende groepsmaatschappijen, die een deel uitmaken van de deelname in de buitenlandse entiteit door de groep, worden verantwoord in de niet-gerealiseerde resultaten en toegevoegd aan de wettelijke reserve omrekeningsverschillen.

Immateriële vaste activa – goodwill Goodwill betreft het meerdere van de verkrijgingsprijs van een deelneming en het aandeel van de groep in de reële waarde van de individuele identificeerbare activa, passiva en voorwaardelijke verplichtingen. De onderneming heeft ervoor gekozen geen gebruik te maken van de vrijstelling, zoals opgenomen in IFRS 1, maar IFRS 3 met terugwerkende kracht toe te passen. Voor alle deelnemingen bestaan de kosten uit de reële waarde van activa, verplichtingen en uitgegeven vermogensinstrumenten, vermeerderd met het bedrag van het deel van het aandeel derden en, in het geval dat de verkrijging in fasen wordt gerealiseerd, de reële waarde van het tot op dat moment gerealiseerde aandeel in het vermogen in de deelneming. Voorwaardelijke elementen worden geactiveerd tegen de reële waarde op verkrijgingsdatum. In het geval dat de voorwaardelijke elementen worden gekwalificeerd als een schuld, worden resultaten als gevolg van herwaarderingen ten bate of ten laste van de winst-en-verlies­rekening gebracht. Directe kosten met betrekking tot verkrijging van deelnemingen worden direct als kosten verantwoord. Goodwill wordt geactiveerd als een immaterieel vast actief. Eventuele bijzondere waardeverminderingen op de boekwaarde worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening. Indien de reële waarde van de identificeerbare activa, passiva en voorwaardelijke verplichtingen de reële waarde van de verkrijgingsprijs overstijgt, wordt het meerdere gecrediteerd in de winst-en-verliesrekening.



JAARVERSLAG 2011

55

Extern verkregen immateriële vaste activa Extern verkregen immateriële vaste activa worden bij verkrijgen gewaardeerd op kostprijs en vervolgens lineair afgeschreven op basis van de verwachte gebruiksduur. Immaterieel vast actief ■■ Licenties en handelsnamen ■■ Klantportefeuilles ■■ Intellectuele eigendomsrechten

Gebruiksduur 10 jaar 10 – 22 jaar 5 – 10 jaar

Bepaling gebruiksduur Veelvoud van geschatte omzet en baten Geschatte verdisconteerde kasstroom Veelvoud van geschatte omzet en baten

Intern gegenereerde immateriële vaste activa (ontwikkelkosten) Kosten van intern ontwikkelde producten zijn geactiveerd als kan worden aangetoond dat: ■■ het technisch haalbaar is om het product te ontwikkelen voor verkoop; ■■ er voldoende middelen beschikbaar zijn om de ontwikkeling af te ronden; ■■ er een intentie is om het product af te ronden en te verkopen ■■ de groep in staat is het product te verkopen; ■■ verkoop van het product zal leiden tot toekomstige economische voordelen; en ■■ dat kosten van het project betrouwbaar kunnen worden bepaald. Geactiveerde ontwikkelkosten worden afgeschreven over de periode dat de groep verwacht de ontwikkelde producten te kunnen verkopen. Geactiveerde ontwikkelkosten welke niet voldoen aan bovenstaande criteria, alsmede uitgaven voor de onderzoeksfase van interne projecten, zijn opgenomen in de winst-en-verliesrekening zodra dit bekend is.

Materiële vaste activa Verwerking en waardering

Materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. In de kostprijs zijn inbegrepen de kosten die direct toerekenbaar zijn aan de verkrijging van het materieel vast actief. Aangekochte software die essentieel is voor de functionaliteit van de daarbij behorende bedrijfsmiddelen wordt geactiveerd als onderdeel van het desbetreffende bedrijfsmiddel. Winsten en verliezen als gevolg van de verkoop van een materieel vast actief worden bepaald door de opbrengst van verkoop te vergelijken met de boekwaarde van het desbetreffende materieel vast actief en worden verantwoord in de ‘afschrijvingen’ in de winst-en-verliesrekening. Kosten na verkrijging

Kosten gemaakt na eerste verwerking in de jaarrekening zijn inbegrepen in de boekwaarde van het actief dan wel een afzonderlijk actief indien het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen met betrekking tot het actief naar de groep zullen vloeien en de kosten van het actief op betrouwbare wijzen kunnen worden bepaald. Onderhoudskosten worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening in de periode waarin zij zich voordoen. Afschrijving

Afschrijvingskosten worden lineair ten laste van de winst-en-verliesrekening gebracht op basis van de geschatte gebruiksduur van een actief. Over grond wordt niet afgeschreven. Over activa in ontwikkeling (vooruitbetalingen)

56

wordt niet afgeschreven tot op het moment dat de ontwikkeling ervan is afgerond en in gebruik kan worden genomen. Van alle overige materiële vaste activa wordt de boekwaarde afgeschreven over de geschatte ­economische gebruiksduur. Deze gebruiksduur is als volgt: ■■ Bedrijfsgebouwen en -terreinen 11,43 – 11,67% per jaar ■■ Machines en installaties 20 – 33,33% per jaar ■■ Andere vaste bedrijfsmiddelen 20 – 33,33% per jaar De afschrijvingsmethodiek, gebruiksduur en restwaarden worden jaarlijks per balansdatum beoordeeld en aangepast indien noodzakelijk.

Bijzondere waardevermindering van niet-financiële activa (exclusief actieve belastinglatentie) Een immaterieel actief met een onbepaalde gebruiksduur wordt niet afgeschreven maar jaarlijks beoordeeld op bijzondere waardeverminderingen. Alle overige niet financiële activa worden afschreven en beoordeeld op bijzondere waardeverminderingen telkens indien er een indicatie is dat de boekwaarde afwijkt van de realiseerbare waarde. Een bijzondere waardevermindering wordt bepaald op het bedrag dat de boekwaarde de realiseerbare waarde (hoogste waarde van de reële waarde minus vervreemdingskosten en de bedrijfswaarde) overschrijdt. In het geval dat het niet mogelijk is om de realiseerbare waarde betrouwbaar in te schatten van een actief, wordt de test of een bijzondere waardevermindering aan de orde is uitgevoerd op de kleinste groep van activa, waarop deze betrekking heeft en waarbij afzonderlijke kasstromen identificeerbaar zijn; de kasstroomgenererende eenheid (KGE). Goodwill is toegewezen bij eerste verwerking aan de verschillende kasstroom­ genererende eenheden van de groep, waarbij de verwachting is dat deze profiteren van de synergie van de combinatie die aanleiding geeft tot het vormen van de goodwill. Kosten van afwaardering worden opgenomen in de winst-en-verliesrekening. Kosten welke eerder als baten zijn verantwoord in de overige niet-gerealiseerde resultaten, zijn hiervan uitgezonderd. Een bijzondere ­waardevermindering met betrekking tot goodwill wordt nimmer teruggenomen.

Financiële activa De groep categoriseert haar financiële activa in de categorie leningen en vorderingen, als gevolg van het doel waarvoor het actief is verkregen. De groep heeft geen financiële activa welke verwerkt dienen te worden als zijnde financiële activa tot het einde van de looptijd aangehouden. Voor financiële activa anders dan activa waarop hedge-accounting van toepassing is, hanteert de groep de volgende grondslagen: Leningen en vorderingen

Deze activa betreffen de financiële activa die niet als derivaten kunnen worden geclassificeerd. Deze financiële activa hebben vaste of vastgestelde aflossingen en zijn niet genoteerd in een actieve markt. Ze ontstaan in principe door het leveren van goederen en diensten aan afnemers (bijvoorbeeld handelsdebiteuren), maar bevatten ook andere contractuele monetaire activa. Bij eerste verwerking worden deze gewaardeerd tegen reële waarde vermeerderd met transactiekosten die direct zijn toe te wijzen aan de verkrijging of uitgifte van het desbetreffende actief en worden vervolgens gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, waarbij gebruik wordt gemaakt van de effectieve rentemethode, minus een eventuele voorziening voor bijzondere waardevermindering.



JAARVERSLAG 2011

57

Een voorziening voor bijzondere waardeverminderingen wordt getroffen wanneer er per balansdatum een objectief bewijs is dat de betreffende vennootschap niet in staat zal zijn de te vorderen bedragen te innen volgens de oorspronkelijke voorwaarden van de vorderingen. Het bedrag van de voorziening is het verschil tussen de boekwaarde van de vordering en de huidige waarde van de geschatte toekomstige kasstromen. Voor debiteuren welke netto worden gepresenteerd, worden zulk soort voorzieningen afzonderlijk verantwoord op als voorziening dubieuze debiteuren, waarbij het verlies wordt verantwoord onder de overige bedrijfskosten in de winst-en-verliesrekening. Bij bevestiging dat de vordering oninbaar is, wordt het bedrag van de vorderingen ten laste gebracht van de desbetreffende voorziening. De leningen en vorderingen van de groep bevatten handelsdebiteuren, overige vorderingen en liquide middelen in de geconsolideerde balans. Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en overige zeer liquide beleggingen, waarvan de looptijd korter is dan drie maanden en, ten behoeve van het kasstroomoverzicht, rekeningcourantkredieten. Rekeningcourantkredieten worden gepresenteerd onder de schulden aan kredietinstellingen onder de kort­ lopende schulden in de geconsolideerde balans.

Financiële verplichtingen De groep classificeert haar financiële schulden onder de categorie overige financiële verplichtingen, afhankelijk van het doel waarvoor de schuld is aangegaan. Voor financiële verplichtingen anders dan verplichting waarop hedge-accounting van toepassing is, hanteert de groep de volgende grondslagen: Schulden aan kredietinstellingen worden bij eerste verwerking verantwoord tegen de ontvangen bedragen na aftrek van transactiekosten die direct zijn toe te wijzen aan de uitgifte van het instrument. Vervolgens worden deze gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs gebruik makend van de effectieve rentemethode. Dit zorgt ervoor dat interestkosten over de periode tot aflossing een constant percentage kent ten aanzien van de schuldpositie verantwoord op de balans. Interestkosten bevatten in deze context initiële transactiekosten en te betalen premies ten aanzien van aflossing, als ook te betalen interest of te betalen coupons, totdat de schuld is afgelost. Overige financiële instrumenten, niet zijnde derivaten, worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, gebruikmakend van de effectieve rente methode, minus eventuele voorzieningen voor bijzondere waarde­ verminderingen.

Hedge-accounting Hedge-accounting wordt alleen toegepast op financiële activa en passiva die voldoen aan de volgende criteria: ■■ Hedgedocumentatie: bij het afsluiten van de afdekkingstransactie wordt de afdekkingsrelatie formeel aangewezen en gedocumenteerd, evenals de doelstelling van de onderneming ten aanzien van risicobeheer en haar strategie bij het aangaan van de afdekkingstransactie; ■■ Mutaties in toekomstige kasstromen worden zeer waarschijnlijk afgedekt door middel van de kasstroomhedges; ■■ De cumulatieve verandering in de boekwaarde van het hedge-instrument is naar verwachting 80 – 125% van de cumulatieve verandering in de reële waarde van de kasstromen van het onderdeel waarop de hedge betrekking heeft (de hedge wordt verwacht effectief te zijn); ■■ De effectiviteit van de hedge kan betrouwbaar worden gemeten; ■■ De hedge blijft effectief op elk moment dat deze wordt getest. De groep heeft ervoor gekozen de effectiviteit jaarlijks te testen.

58

Kasstroomhedges

Effectieve winsten en verliezen van derivaten die als doel hebben het afdekken van renterisico’s op kasstromen (bijvoorbeeld variabele naar vaste rente swaps), worden direct verantwoord in het overzicht van niet-gerealiseerde resultaten en verwerkt in de kasstroomhedge reserve. Echter, wanneer een kasstroomhedge voortijdig wordt verbroken, dan zal het cumulatieve resultaat dat verantwoord is in de kasstroomhedge reserve, worden geherrubriceerd naar het totaalresultaat, gebruikmakend van de effectieve rentemethode. Het ineffectieve deel van enig winst of verlies wordt direct ten gunste dan wel ten laste van de winst-en-verliesrekening gebracht en gepresenteerd onder de renteopbrengsten respectievelijk de rentelasten.

IFRS 7 Reëlewaardehiërarchie





Om de informatie te verschaffen die op grond van IFRS 7 vereist is, moet een entiteit waarderingen tegen reële waarde classificeren volgens een reëlewaardehiërarchie die het belang van de bij de waarderingen gebruikte basisgegevens weerspiegeld. De reëlewaardehiërarchie heeft de volgende niveaus: a. Genoteerde prijzen op actieve markten voor identieke activa of verplichtingen (niveau 1); b. Andere basisgegevens dan de in niveau 1 ondergebrachte genoteerde prijzen die voor het actief of de verplichting waarneembaar zijn, het direct (d.w.z. als prijzen) hetzij indirect (d.w.z. afgeleid van prijzen) (niveau 2); c. Basisgegevens voor het actief of de verplichting die niet gebaseerd zijn op waarneembare marktgegevens (niet-waarneembare basisgegevens) (niveau 3). Het niveau in de reëlewaardehiërarchie waarbinnen de waardering tegen reële waarde in haar geheel wordt gecategoriseerd, moet worden bepaald op basis van de input van het laagste niveau dat van belang is voor de waardering tegen reële waarde. Financiële activa en passiva worden in hun geheel gecategoriseerd in slechts één van de drie niveaus.

Aandelenkapitaal Financiële instrumenten uitgegeven door de groep worden geclassificeerd als vermogen in het geval dat deze niet voldoen aan de eigenschappen van een financieel passief of financieel actief. De normale aandelen van de groep worden geclassificeerd als zijnde vermogensinstrumenten.

Pensioenen: Toegezegde bijdrageregelingen Bijdragen aan pensioenregelingen gebaseerd op een toegezegde bijdrageregeling worden in het jaar waarin zij verschuldigd zijn ten laste gebracht van de winst-en-verliesrekening.

Pensioenen: Toegezegde pensioenregelingen De pensioenlasten terzake van toegezegde pensioenregelingen bestaan uit het deel van de mutatie in de contante waarde van de toegekende pensioenaanspraken per balansdatum, de toe te rekenen interest, de verwachte opbrengst uit fondsbeleggingen alsmede rechten op vergoeding, de toe te rekenen actuariële resultaten, de toe te rekenen lasten over verstreken diensttijd alsmede het toe te rekenen effect van eventuele uitkeringen of beëindigingen van de regelingen. De pensioenlasten terzake van toegezegde pensioen­ regelingen zijn op actuariële berekeningen (‘projected unit credit’-methode) gebaseerd. Voor de berekening worden actuariële veronderstellingen gehanteerd met betrekking tot demografische variabelen (bijvoorbeeld personeelsverloop en sterftecijfers) en financiële variabelen (bijvoorbeeld toekomstige indexatie en disconteringsvoet). Voor de contante waarde berekening wordt gebruik gemaakt van een disconteringsvoet die is gebaseerd op rentetarieven van hoogwaardige bedrijfsobligaties waarvan de looptijd ongeveer overeenkomt met de looptijd van de pensioenverplichting.



JAARVERSLAG 2011 59

Actuariële winsten en verliezen worden direct verwerkt in het overzicht van niet-gerealiseerde resultaten, zoals toegestaan onder IAS 19 paragraaf 98. Pensioenkosten van verstreken diensttijd worden direct als kosten genomen, tenzij de wijzigingen in de pensioenregeling afhangen van het voor een bepaalde tijd in dienst blijven (opbouwperiode) van de medewerkers. In dat geval worden de pensioenkosten van verstreken diensttijd lineair afgeschreven gedurende de opbouwperiode. Beëindigingsvergoedingen

Beëindigingsvergoedingen worden uitgekeerd wanneer het dienstverband wordt beëindigd vóór de normale pensioendatum, of wanneer een werknemer vrijwillig ontslag aanvaardt in ruil voor de voordelen. Het bedrijf neemt beëindigingsvergoedingen op wanneer het bedrijf zich aantoonbaar heeft verbonden tot het beëindigen van het dienstverband van huidige werknemers volgens een gedetailleerd formeel plan zonder de mogelijkheid van intrekking, of de betaling van beëindigingsvergoedingen als gevolg van een aanbod gedaan om vrijwillig ontslag te stimuleren. Vergoedingen die vervallen meer dan 12 maanden na de balansdatum worden verdisconteerd tegen contante waarde. Overige lange termijn verplichtingen

Betreffen verplichtingen voor jubilea, langdurige arbeidsongeschiktheid en, indien deze niet volledig betaalbaar zijn binnen 12 maanden na het einde van de periode, bonussen en uitgestelde vergoedingen. De verwachte kosten worden toegerekend over de loopbaan van de medewerkers met behulp van een boekhoudmethode vergelijkbaar met die voor toegezegd-pensioenregelingen, behalve actuariële winsten en verliezen en pensioenkosten van verstreken diensttijd, welke onmiddellijk worden verantwoord.

Voorzieningen Voor verplichtingen waarvan de datum en omvang van de uiteindelijke uitstroom van middelen niet zeker is, heeft de groep een voorziening opgenomen. De voorziening wordt bepaald op basis van de best mogelijke inschatting van de kosten nodig om te voldoen aan de uiteindelijke verplichting per balansdatum, verdisconteerd tegen de disconteringsvoet voor belastingen, rekening houdend met de huidige marktbeoordelingen voor de tijdswaarde van geld en de risico’s die inherent zijn aan de verplichting.

Omzet De omzet betreft de reële waarde van de vergoeding die is ontvangen of waarop recht is verkregen ten aanzien van de verkoop van goederen en diensten die binnen de normale bedrijfsactiviteiten van de onderneming vallen. De omzet wordt exclusief over de omzet geheven belastingen of toegestane kortingen gepresenteerd. Licenties

De onderneming verantwoordt omzet met betrekking tot softwarelicenties en producten wanneer overtuigend bewijs van een overeenkomst bestaat (de beschikkingsmacht over het softwareproduct is overgedragen), er geen significante onzekerheden bestaan omtrent acceptatie van het product, de vergoedingen vast liggen en betrouwbaar zijn te bepalen en inning uitvoerbaar is. De onderneming hanteert de ‘residual method’ voor de bepaling van de omzet in het geval dat contracten een of meerdere elementen bevat die in de toekomst geleverd worden. Als er elementen zijn opgenomen in de afspraken met afnemers met een levering in de toekomst, wordt de omzet gereserveerd op basis van de reële waarde van het nog niet geleverde element, zoals bepaald op basis van leverancier specifiek objectief bewijs. Als zulk soort bewijs niet bestaat, of als alle goederen geleverd zijn, wordt de omzet verantwoord.

60

Services

Omzet met betrekking tot ondersteuning van klanten bestaat uit omzet afgeleid van contracten inzake technische bijstand aan licentiehouders. Deze omzet wordt naar tijdsgelang van het contract genomen. Omzet met betrekking tot netwerken bestaat uit omzet aan afnemers die onder een ‘application service provider (ASP) model’ vallen. Binnen dit model betalen afnemers een maandelijks bedrag dat recht geeft op het gebruik van de software van de onderneming op een beveiligde, gehoste server van derden. Deze omzet wordt genomen op het moment dat de diensten maandelijks worden verleend, naar tijdsgelang van het contract. Hardware

Omzet op hardware wordt verantwoord zodra alle rechten en verplichtingen zijn overgedragen.

Overheidssubsidies Overheidssubsidies die zijn ontvangen ten behoeve van investeringen worden over het algemeen in mindering gebracht op de boekwaarde van de ontwikkelingskosten op het moment dat deze zich voordoen. Subsidies voor kosten van de omzet worden in aftrek genomen op de kosten die zich binnen de groep voordoen. Indien het behoud van een overheidssubsidie afhankelijk is van bepaalde criteria waar de groep aan moet voldoen, wordt deze gereserveerd. Wanneer aan de criteria is voldaan valt de desbetreffende reservering vrij in de winst-en-verliesrekening of wordt gesaldeerd met het gekochte actief.

Financiële baten en lasten Financiële baten omvatten de rentebaten op beleggingen en vorderingen op gelieerde partijen. Rentebaten worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening, gebruikmakend van de effectieve rentemethode. Financiële lasten omvatten de rentelasten op leningen en schulden met betrekking tot gelieerde partijen. Alle financieringskosten worden opgenomen in de winst-en-verliesrekening volgens de effectieve rentemethode.

Belastingen Belastingen over het resultaat van het boekjaar bestaan uit acute en latente belastingen. De belastingen worden geboekt in de resultatenrekening tenzij ze betrekking hebben op elementen die onmiddellijk in het eigen vermogen worden geboekt, dan wel betrekking hebben op niet-gerealiseerde resultaten. In dat geval worden de belastingen rechtstreeks in het eigen vermogen dan wel in niet-gerealiseerde resultaten verwerkt. Acute belastingen omvatten de verwachte belastingschuld op het belastbaar inkomen van het jaar, waarbij belastingtarieven gehanteerd worden die wettelijk bepaald zijn per balansdatum, plus eventuele aanpassingen van belastingschulden van vorige jaren. Latente belastingen worden gevormd voor de belastingeffecten op tijdelijke verschillen tussen boekwaarden van activa en verplichtingen voor financiële rapportagedoeleinden en de bedragen gebruikt voor belastingdoeleinden. Voor de volgende tijdelijke verschillen worden geen latente belastingen getroffen: ■■ fiscaal niet-aftrekbare goodwill; ■■ initiële boeking van activa of verplichtingen die geen invloed hebben op de boekhoudkundige en belastbare winst; ■■ verschillen met betrekking tot investeringen in dochterondernemingen in de mate dat een terugboeking in de nabije toekomst onwaarschijnlijk is.



JAARVERSLAG 2011

61

Voor de berekening worden belastingtarieven gehanteerd die op balansdatum wettelijk zijn vastgesteld, dan wel waartoe materieel reeds op balansdatum is besloten. Latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden gesaldeerd indien er een wettelijk afdwingbaar recht bestaat om kortlopende belastingverplichtingen en -vorderingen te compenseren en ze betrekking hebben op belastingen geheven door dezelfde belasting­ autoriteit op dezelfde belastbare entiteit, of op verschillende fiscale entiteiten die voornemens zijn kortlopende belastingschulden en -vorderingen af te wikkelen tegen nominale waarde of waarbij belastingschulden en -vorderingen gelijktijdig worden gerealiseerd.

Grondslagen voor het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Kasstromen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen een gemiddelde koers. Koers- en omrekeningsverschillen op liquide middelen worden afzonderlijk gepresenteerd. In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen kasstromen uit operationele activiteiten, investerings- en financieringsactiviteiten.

3

Kritische schattingen en veronderstellingen De groep maakt bepaalde schattingen en veronderstellingen met betrekking tot de toekomst. Schattingen en beoordelingen worden voortdurend geëvalueerd op basis van ervaringen uit het verleden en factoren zoals verwachtingen van toekomstige gebeurtenissen waarvan wordt aangenomen dat ze redelijk zijn in het licht van de omstandigheden. In de toekomst kunnen de feitelijke ervaringen afwijken van deze schattingen en veronderstellingen. De schattingen en veronderstellingen die een significant risico bevatten dat deze een materiële aanpassing tot gevolg hebben op de boekwaarde van activa en passiva in het volgende financiële jaar, worden hieronder besproken.

Beoordelingen, schattingen en veronderstellingen (a) Bijzondere waardevermindering van goodwill

De groep is verplicht om jaarlijks te testen of de goodwill een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan. De realiseerbare waarde wordt bepaald op basis van berekeningen van de bedrijfswaarde, waarbij een schatting van toekomstige kasstromen en de keuze van een disconteringsvoet om de netto contante waarde van de kasstromen te kunnen berekenen, vereist zijn. De werkelijke uitkomsten kunnen verschillen van de verwachtingen. Meer informatie inclusief boekwaarden, is opgenomen onder verwijzing 12 en 13. (b) Bijzondere waardevermindering van immateriële vaste activa

De groep is verplicht om jaarlijks te testen of de immateriële vaste activa een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan. De realiseerbare waarde wordt bepaald op basis van berekeningen van de bedrijfswaarde, waarbij een schatting vereist is van de toekomstige uitstroom van kasmiddelen die verwacht wordt voordat het actief klaar is voor gebruik of klaar is voor verkoop. Daarnaast wordt een keuze gemaakt van een disconteringsvoet ten behoeve van de berekening van de netto contante waarde van de kasstromen. De werkelijke uitkomsten kunnen verschillen van de verwachtingen. Meer informatie, inclusief boekwaarden, is opgenomen onder verwijzing 11, 12 en 13. (c) Aannames met betrekking tot pensioenen

De kosten, activa en passiva met betrekking tot de toegezegd-pensioenregelingen van de groep, worden bepaald op basis van methodes die uitgaan van actuariële schattingen en veronderstellingen. Details met

62

betrekking tot de belangrijkste veronderstellingen worden uiteengezet onder verwijzing 28. De groep maakt gebruik van adviezen van onafhankelijke actuarissen ten aanzien van de geschiktheid van deze veronderstellingen. Veranderingen in de gebruikte aannames kunnen een effect hebben op het overzicht van het totaalresultaat en op de balans. (d) Aannames met betrekking tot de voorziening voor jubilea

De kosten voor jubilea worden bepaald met behulp van methodes die uitgaan van veronderstellingen, zoals vermeld in verwijzing 27. Veranderingen in de gebruikte aannames kunnen een effect hebben op de winst-enverliesrekening en op de balans. (e) Bepaling van de reële waarden van immateriële vaste activa verkregen in bedrijfscombinaties

De reële waarde van immateriële vaste activa is gebaseerd op de netto contante waarde van kasstromen die zullen toevloeien naar de onderneming als gevolg van het gebruik en eventueel de verkoop van het actief. (f) Aannames met betrekking tot de voorziening voor oninbare debiteuren

De kosten voor mogelijke oninbaarheid van vorderingen worden bepaald op grond van veronderstellingen. Bijzondere waardeverminderingen worden opgenomen wanneer er objectieve aanwijzingen zijn (zoals grote financiële problemen bij de klant of bij verzuim van of grote vertraging in betalingen) dat de groep niet in staat zal zijn om alle bedragen te innen, zoals vastgesteld in de voorwaarden voor debiteuren. De omvang van een dergelijke voorziening is het verschil tussen de netto boekwaarde en de contante waarde van de toekomstige kasstromen in verband met de oninbare vordering.

4

Bepaling van reële waarden Een aantal van de waarderingsgrondslagen en toelichtingen van de groep vereist bepaling van de reële waarde voor zowel financiële en niet-financiële activa en passiva. Reële waarden zijn vastgesteld ten behoeve van prestatiemeting en informatievoorziening en zijn gebaseerd op de volgende methodes. Verdere informatie met betrekking tot aannames gemaakt in de bepaling van de reële waarden is opgenomen in de toelichting van de desbetreffende post.

Debiteuren en overige vorderingen De reële waarde van debiteuren en overige vorderingen wordt geschat op de contante waarde van toekomstige kasstromen, verdisconteerd tegen marktrente op de balansdatum.

Financiële instrumenten De groep bepaalt de reële waarde van niet genoteerde financiële instrumenten, zoals renteswaps en -caps, met gebruikmaking van waarderingstechnieken. De aangegeven marktwaarde van renteswaps is afgeleid van de schatting van de bank van de gemiddelde koers op de datum vermeld. Voor het maken van deze inschatting maakt de bank gebruik van ‘close of business’ marktgegevens. Deze technieken worden significant beïnvloed door de gehanteerde veronderstellingen. In dit kader kan de bepaalde inschatting van de reële waarde niet altijd worden onderbouwd door vergelijking met onafhankelijke markten. In veel gevallen zal dit bedrag niet ineens worden gerealiseerd.



JAARVERSLAG 2011 63

5

Financiële instrumenten – Risico management De financiële instrumenten van de groep, anders dan derivaten, betreffen leningen u /g en o /g, liquide middelen en diverse items als handelsdebiteuren en schulden die rechtstreeks verband houden met de dagelijkse operationele activiteiten. De groep te maken met risico’s die voortvloeien uit het gebruik van financiële instrumenten, Deze toelichting beschrijft de doelstellingen van de onderneming, haar beleid en de processen om de impact van deze risico’s te meten. Verdere kwantitatieve informatie met betrekking tot deze risico’s wordt gepresenteerd in de jaar­ rekening. Er zijn geen substantiële veranderingen geweest in de mate waarin de groep wordt blootgesteld aan risico’s voortvloeiend uit het gebruik van financiële instrumenten of in de doelstellingen van de onderneming, haar beleid en de processen die gebruikt worden om de impact van deze risico’s te meten, tenzij anders vermeld in de toelichting. Financiële activa In duizenden Euro’s

Leningen u /g Derivaten Debiteuren Vooruitbetaalde kosten Overige vorderingen Liquide middelen

Totaal financiële activa

2011

2010

Boekwaarde

Maximale exposure

Boekwaarde

Maximale exposure

1.176

1.176

1.277

1.277

3

3

54

54

21.653

21.653

23.739

23.739

8.124

8.124

3.671

3.671

2.538

2.538

2.702

2.702

30.140

30.140

25.676

25.676

63.634

63.634

57.119

57.119

Banken De groep houdt een significant bedrag aan bij de volgende bancaire instellingen: Rating per 31 december 2011

Rating per 31 december 2010

ABN AMRO Bank N.V.

A+

A+

Rabobank

AA

AAA

Het management bewaakt het gebruik van de kredietlimieten regelmatig en verwacht geen verliezen ten aanzien van slechte prestaties van de tegenpartijen per balansdatum.

Risico’s De belangrijkste risico’s voor de onderneming zijn: ■■ Renterisico met betrekking tot leningen met een variabele rente; ■■ Kredietrisico met betrekking tot uitstaande posities met banken en debiteuren; ■■ Liquiditeitsrisico met betrekking tot de mogelijkheden om leningen kredieten af te lossen.

64

Renterisico De onderneming heeft een renterisico onderkend met betrekking tot haar leningen en kredieten. Het merendeel van de leningen heeft een variabel renterisico. Het is het beleid van de onderneming om een interest­ risico tussen de 75% en 100% af te dekken. Hiervoor heeft de onderneming een beperkt risico op renteschommelingen.

Kredietrisico De groep heeft geen derivaten ter dekking van kredietrisico’s, echter in bepaalde gevallen zal risicobeheersing op deze wijze plaatsvinden, indien het risico in grote mate is geconcentreerd. De onderneming heeft een risico onderkend dat banken en debiteuren niet in staat zijn om de schulden aan de onderneming af te lossen. Voor banktegoeden heeft men enkel banken geselecteerd met een A-rating. Ten aanzien van overige vorderingen bewaakt de onderneming actief haar openstaande vorderingen. Kwantitatieve toelichting van het kredietrisico in relatie tot financiële activa zijn hieronder weergegeven. Verdere toelichting met betrekking tot handelsdebiteuren en overige vorderingen welk niet zijn vervallen of afgewaardeerd, is opgenomen in verwijzing 17.

Liquiditeitsrisico Liquiditeitsrisico’s ontstaan bij het managen van het werkkapitaal en de kosten van financiering en aflossing van deze financieringen door de groep. Het betreft het risico dat de groep op problemen stuit bij het voldoen aan haar financiële verplichting op het moment dat zij deze verschuldigd is. Het beleid van de groep is continu voldoende liquide middelen te bezitten om schulden af te lossen wanneer deze verschuldigd zijn. De onderneming bereikt deze doelstelling door haar Net debt /EBITDA lager te houden dan 3. Het liquiditeitsrisico van elke deelneming wordt centraal gemanaged door de treasury functie van de groep. Elke entiteit heeft een eigen budget toegewezen gekregen. De budgetten worden lokaal bepaald en zijn door de raad van bestuur vooraf geaccordeerd. Hierdoor kan op groepsniveau op de doelstellingen geanticipeerd worden. In het geval dat een verruiming van het budget nodig is, dient er afstemming plaats te vinden met de financiële directeur van de groep. Bij een bepaalde omvang dient tevens het akkoord van de raad van bestuur verkregen te worden. Verdere details zijn uiteengezet in de volgende toelichtingen: ■■ Handelscrediteuren en overige schulden – Verwijzing 30 ■■ Leningen en kredieten – Verwijzing 26 ■■ Financiële passiva (derivaten) – Verwijzing 15

Toelichting financiering De onderneming heeft kapitaalvereisten opgelegd gekregen van banken en overige aanbieders van leningen. Deze vereisten zijn gebaseerd op de Net debt / EBITDA en de zogenaamde Debt Service Coverage Ratio (DSCR). De eerstgenoemde mag niet meer bedragen dan 3. De DSCR moet hoger zijn dan 1,1.



JAARVERSLAG 2011 65

6

Omzet In duizenden Euro’s Services

2010

182.531

149.725

Hardware

1.055

1.904

Licenties

13.098

10.085

196.684

161.714

Omzet

7

2011

Lonen en salarissen Het gemiddeld aantal werknemers op basis van een volledig dienstverband gedurende 2011 inclusief directie bedroeg 1.654 (2010: 1.530).

8

Overige bedrijfskosten Accountantskosten De fee voor de controle van de geconsolideerde jaarrekening 2011 bedroeg circa € 280.000.

9

Vennootschapsbelasting Het belastingbedrag over 2011 sluit als volgt aan op het resultaat volgens de winst-en-verliesrekening: In duizenden Euro’s

2011

2010

Resultaat voor belastingen

7.884

10.205

1.971

2.603

Belastingen tegen nominaal tarief van 25% (2010: 25,5%) Opstaptarief Aanpassing voor goodwill Beperkt aftrekbare kosten

-40

-20

-1.147

-1.058

136

91

Niet-aftrekbare kosten

53

77

Niet-aftrekbare interest

114

221

Investeringsaftrek Belastingvoordeel als gevolg van innovatiebox Effect van wijziging belastingtarief Beschikbare compensabele verliezen Renteswap

-6

-5

-184

-39

-

112

732

-

46

-

Afwijkende buitenlandse belastingtarieven

-29

-8

Belasting voorgaande jaren

464

-58

2.110

1.916

Belastinglast

In bovenstaand overzicht is het in Nederland geldende nominale tarief van 25% gehanteerd (2010: 25,5%).

66

10

Materiële vaste activa In duizenden Euro’s

Gebouwen en terreinen

Machines en installaties

Overige vaste activa

Vooruitbetaling op activa

Totaal

1.924

219

132

22

19.424

-

21.567

4.125

15

4.294

Aanschafwaarden Saldo per 1 januari 2010 Investeringen

-

-121

-368

-

-489

Saldo per 31 december 2010

Desinvesteringen

2.056

120

23.181

15

25.372

Saldo per 1 januari 2011

2.056

120

23.181

15

25.372

322

29

5.360

-

5.711 4.139

Investeringen Nieuwe consolidaties

-

-

4.139

-

-12

-

-321

-15

-348

2.366

149

32.359

-

34.874

Saldo per 1 januari 2010

-773

-207

-14.637

-

-15.617

Afschrijvingen

-284

-11

-2.930

-

-3.225

-

121

368

-

489

Saldo per 31 december 2010

-1.057

-97

-17.199

-

-18.353

Saldo per 1 januari 2011

-1.057

-97

-17.199

-

-18.353

-331

-14

-4.426

-

-4.771

Nieuwe consolidaties

-

-

-2.564

-

-2.564

Desinvesteringen

7

-

279

-

286

-1.381

-111

-23.910

-

-25.402

Per 1 januari 2010

1.151

12

4.787

-

5.950

Per 31 december 2010

999

23

5.982

15

7.019

Per 31 december 2011

985

38

8.449

-

9.472

Desinvesteringen

Saldo per 31 december 2011

Afschrijvingen

Desinvesteringen

Afschrijvingen

Saldo per 31 december 2011

Boekwaarden

Ten behoeve de bankleningen zijn de materiële vaste activa van de groep verpand.



JAARVERSLAG 2011 67

11

Immateriële vaste activa In duizenden Euro’s

Goodwill

Ontwikkelkosten

IE rechten en handelsnamen

Klantportefeuilles

Totaal

23.827

29.718

4.268

53.090

110.903

-

6.370

-

-

6.370

Aanschafwaarden Saldo per 1 januari 2010 Investeringen

-

-

-5

-

-5

Saldo per 31 december 2010

Desinvesteringen

23.827

36.088

4.263

53.090

117.268

Saldo per 1 januari 2011

23.827

36.088

4.263

53.090

117.268

Investeringen

12.802

8.562

83

-

21.447 21.646

Nieuwe consolidaties

-

-

11.128

10.518

Desinvesteringen

-

-730

-

-

-730

36.629

43.920

15.474

63.608

159.631

Saldo per 31 december 2011

Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen Saldo per 1 januari 2010

-

-13.084

-1.352

-4.981

-19.417

Afschrijvingen

-

-4.644

-632

-3.285

-8.561

Desinvesteringen

-

-

5

-

5

Bijzondere waardeverminderingen

-

-

-

-

-

Saldo per 31 december 2010

-

-17.728

-1.979

-8.266

-27.973

Saldo per 1 januari 2011

-

-17.728

-1.979

-8.266

-27.973

Afschrijvingen

-

-4.646

-1.956

-3.659

-10.261

Nieuwe consolidaties

-

-

-878

-

-878

Desinvesteringen

-

730

-

-

730

Bijzondere waardeverminderingen

-

-3.093

-

-

-3.093

Saldo per 31 december 2011

-

-24.737

-4.813

-11.925

-41.475

Boekwaarden

68

Per 1 januari 2010

23.827

16.634

2.916

48.109

91.486

Per 31 december 2010

23.827

18.360

2.284

44.824

89.295

Per 31 december 2011

36.629

19.183

10.661

51.683

118.156

De inschatting van de economische levensduur van de immateriële vaste activa is als volgt: Goodwill Onbepaald Ontwikkelkosten 7 jaar Intellectueel eigendom en handelsnamen 5 – 10 jaar Klantportefeuilles 10 – 22 jaar

12

Goodwill De boekwaarde van de goodwill is toegerekend aan de volgende kasstroomgenererende eenheden:

13

In duizenden Euro’s

2011

2010

Everest

3.971

3.971

Yonder

676

676

PinkRoccade Local Government

9.705

9.705

PinkRoccade Healthcare

8.409

8.409

TASS

1.066

1.066

PinkRoccade Local Government Samenlevingszaken

3.246

-

PharmaPartners

9.556

-

36.629

23.827

Bijzondere waardeverminderingen De realiseerbare waarde van een kasstroomgenererende eenheid wordt jaarlijks getoetst aan de hand van bedrijfswaardeberekeningen, waarbij de vijfjarenbegroting van iedere kasstroomgenererende eenheid als basis wordt gehanteerd. De bedrijfswaarde wordt geschat aan de hand van de discounted cashflow methode, waarbij een WACC wordt gehanteerd van 13,6%. Op basis van de uitgevoerde tests zijn bijzondere waarde­ verminderingen niet nodig gebleken. Ten aanzien van de geactiveerde ontwikkelkosten is wel een bijzondere waardevermindering nodig gebleken. In 2011 is gebleken dat een aantal projecten gebaseerd waren op verouderde technologie, derhalve is een waardevermindering verwerkt ter grootte van € 3,1 miljoen.



JAARVERSLAG 2011 69

14

Deelnemingen Total Specific Solutions (TSS) B.V. heeft ultimo 2011 de volgende deelnemingen, welke eveneens zijn opgenomen in deze geconsolideerde jaarrekening:

Belang per 31 december 2011

2010

KZA Holding B.V., Blaricum

70,49%

70,49%

Kwaliteitszorg in de Automatisering (KZA) B.V., Baarn

70,49% (indirect)

70,49% (indirect)

Top Talent Consultancy B.V., Baarn

95,01%

95,01%

Co-Maker Holding B.V., ‘s-Gravenhage

100%

100%

Rorema Beheer B.V., ‘s-Gravenhage

100% (indirect)

100% (indirect)

Co-Maker B.V., ‘s-Gravenhage

100% (indirect)

Vennootschap

100% (indirect)

TASS Holding B.V., Eindhoven

92%

88,76%

TASS B.V., Eindhoven

92% (indirect)

88,76% (indirect)

TASS Belgium N.V., Leuven, België

92% (indirect)

88,76% (indirect)

Yonder Holding B.V., Blaricum

85%

70%

Yonder Nederland B.V., Ede

85% (indirect)

70% (indirect)

Yonder SRL, Cluj Napoca, Roemenië

85% (indirect)

70% (indirect)

Everest Holding B.V., Blaricum

51,02%

51,02%

Everest B.V., ‘s-Hertogenbosch

51,02% (indirect)

51,02% (indirect)

PharmaPartners B.V., Oosterhout (voorheen: TSS TH 7 B.V.)

75%

H.I. Systems B.V., Breda

75% (indirect)

100%

TSS TH 6 B.V., Apeldoorn

100%

100%

TSS TH 5 B.V., Apeldoorn

92,19%

89,66%

TSS TH 4 B.V., Apeldoorn

92,19% (indirect)

89,66% (indirect)

PinkRoccade Local Government B.V., Eindhoven

96,25% (indirect)

91,25% (indirect)

PinkRoccade Local Government Samenlevingszaken B.V., Breda

96,25% (indirect)

PinkRoccade Healthcare B.V., Apeldoorn

88% (indirect)

88% (indirect)

PinkRoccade Gezondheidszorg B.V., Apeldoorn

88% (indirect)

88% (indirect)

Tenzij anders vermeld, zijn bovengenoemde vennootschappen gevestigd in Nederland. Op 10 januari 2011 heeft TSS TH 7 B.V. een 100% belang verkregen in PharmaPartners B.V. en H.I. Systems B.V. (indirect). In juni 2011 zijn TSS TH 7 B.V. en PharmaPartners B.V. gefuseerd. Op 29 augustus 2011 heeft PinkRoccade Local Government B.V. een 100% belang verkregen in PinkRoccade Local Government Samenlevingszaken B.V. (voorheen Planconsult B.V.). Voor een toelichting op deze acquisities wordt verwezen naar verwijzing 32.

70

15

Derivaten De derivaten worden aangemerkt als hedge-instrumenten.

Kasstroom renteswaps en -caps De groep beheerst haar renterisico door gebruik te maken van renteswaps en -caps. De groep sluit in zijn algemeenheid langlopende leningen af tegen variabele rente en ruilt deze naar vaste tarieven. Het originele bedrag van de leningen waarvoor renteswap overeenkomsten als hedge-instrument worden gebruikt, bedraagt per 31 december 2011 € 25.262.500 (2010: € 34.942.500). De reële waarde bedroeg € 902.530 (2010: € 1.064.026). Het originele bedrag van de leningen waarvoor rentecap overeenkomsten als hedge-instrument worden gebruikt, bedraagt per 31 december 2011 € 13.650.000 (2010: idem). De reële waarde bedroeg € 3.075 (2010: € 54.409). De belangrijkste rentes die zijn geruild bedroegen EURIBOR en 3-maands EURIBOR. Winsten en verliezen. verantwoord in de kasstroomhedge reserve in het vermogen (verwijzing 24) op renteswap- en rentecap contracten per 31 december 2011, zullen via het geconsolideerde overzicht totaalresultaat worden verwerkt. Toelichting op de looptijden van de leningen is opgenomen onder verwijzing 26.

16

Leningen u /g De leningen u /g betreffen leningen verstrekt aan aandeelhouders van de groepsmaatschappijen. Rente wordt berekend op basis van 3-maands EURIBOR plus 200 punten. Er zijn geen vaste aflossingsschema’s overeen­ gekomen.

17

Handelsdebiteuren en overige vorderingen In duizenden Euro’s

2011

2010

Handelsdebiteuren

21.653

23.739

2.538

2.702

24.191

26.441

Overige vorderingen

De boekwaarde van de handelsdebiteuren en overige vorderingen benadert hun reële waarde, welke is gebaseerd op een schatting van de realiseerbare waarde. De realiseerbare waarde wordt bepaald door berekening van de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen. De handelsdebiteuren zijn verpand aan de ABN AMRO Bank NV ten behoeve van de rollover leningsfaciliteiten en de rekening-courant faciliteiten. Per 31 december 2011 waren handelsvorderingen voor een bedrag van € 6.247.000 (2010: € 5.109.000) vervallen maar niet afgewaardeerd. Deze hebben betrekking op de klanten welke geen historie hebben qua oninbaarheid.



JAARVERSLAG 2011

71

De ouderdom van deze vorderingen is als volgt: In duizenden Euro’s

2011

2010

Tot 30 dagen

4.301

3.391

30 tot 60 dagen

1.466

1.224

60 tot 90 dagen

317

381

Meer dan 90 dagen

163

113

6.247

5.109

Het bedrag van de per 31 december 2011 vervallen en afgewaardeerde vorderingen bedroeg € 417.000. De voorziening bedroeg per 31 december 2011 € 350.000 (2010: € 372.000). De mutatie in de voorziening dubieuze debiteuren van de groep is als volgt: In duizenden Euro’s Begin van het jaar Nieuwe consolidaties Voorzien in het boekjaar Afgeschreven vorderingen Posten waarvan voorziening niet nodig is gebleken

2011

2010

372

504

92

-

-22

-

17

43

-109

-175

350

372

De mutatie in de voorziening voor oninbare debiteuren is verwerkt op de regel overige bedrijfskosten in het geconsolideerde overzicht van het totaalresultaat. De overige financiële activa opgenomen onder de handelsvorderingen en overige vorderingen bevatten geen activa met bijzondere waardeverminderingen.

18

Overlopende activa De overlopende activa bestaan overwegend uit uitgaven welke betrekking hebben op bedrijfskosten van het volgende financiële jaar.

72

19

Liquide middelen In duizenden Euro’s ABN AMRO Bank N.V. Rabobank Dexia Bank Belgium N.V. /S.A. Overigen

2011

2010

22.836

25.221

6.858

-

340

328

106

127

30.140

25.676

Een bedrag van € 216.000 staat niet ter vrije beschikking van de groep (2010: € 463.000). De groep heeft ultimo 2011 een creditstand ter grootte van circa € 2.586.000 bij bovengenoemde kredietinstellingen (verwijzing 26).

20

Aandelenkapitaal Per 31 december 2011 bestond het nominaal Aandelenkapitaal uit 9.000.000 normale aandelen met een waarde van € 0,01. Uitgegeven en volgestort zijn 1.800.000 aandelen. Reserve

Agioreserve Wettelijke reserve Kasstroomhedge reserve Reserve omrekenverschillen Overige reserves

Omschrijving en doel Bedrag dat meer is betaald voor aandelenkapitaal dan de nominale waarde van de aandelen. Gevormd voor het bedrag van de geactiveerde ontwikkelkosten. Dit bedrag kan niet worden uitgekeerd. Gevormd voor waardeveranderingen van financiële instrumenten die kwalificeren als kasstroomhedge. Resultaten als gevolg van omrekenverschillen ontstaan door omrekening van activiteiten in vreemde valuta naar Euro’s. Alle overige winsten en verliezen. alsmede transacties met aandeelhouders die niet elders verantwoord zijn. als dividenduitkeringen.



JAARVERSLAG 2011

73

21

Analyse van bedragen verantwoord in het Overzicht totaalresultaat In duizenden Euro’s

Kasstroomhedge reserve

Reserve omrekenverschillen

Overige reserves

Stand per 31 december 2010 Resultaten op hedge instrumenten

131

-

-

Koersresultaten als gevolg van activiteiten in vreemde valuta

-

-

-

Actuariële resultaten als gevolg van toegezegd pensioenregeling

-

-

-

Belastingen

-39

-

-

92

-

-

243

-

-

Koersresultaten als gevolg van activiteiten in vreemde valuta

-

-17

-

Actuariële resultaten als gevolg van toegezegd pensioenregeling

-

-

1.102

-15

-

-276

228

-17

826

Stand per 31 december 2011 Resultaten op hedge instrumenten

Belastingen

22

Agioreserve Deze reserve is vrij uitkeerbaar

2011

2010

Per 1 januari

16.171

17.895

Toevoegingen

4.500

-

-824

-1.724

19.847

16.171

In duizenden Euro’s

Toevoeging aan wettelijke reserve Per 31 december

74

23

Wettelijke reserve De wettelijke reserve betreft reserves door de groepsmaatschappijen gevormd ter hoogte van de geactiveerde ontwikkelkosten en omrekenverschillen. In duizenden Euro’s Per 1 januari Mutatie naar overige reserves Onttrekking van agioreserve

18.359

16.635

-17

-

824

1.724

18.359

2011

2010

Per 1 januari

-757

-849

Resultaten op hedge-instrumenten

228

92

-529

-757

2011

2010

Kasstroomhedge reserve In duizenden Euro’s

Per 31 december

25

2010

19.166

Per 31 december

24

2011

Overige reserves In duizenden Euro’s Per 1 januari

-8.049

-7.885

Resultaat bestemming

6.711

-

Actuariële resultaten

826

-

Wijziging in belangen

-187

-112

Resultaten op hedge-instrumenten

-238

-52

Per 31 december

-937

-8.049

De wijziging in het eigendomsbelang in dochterondernemingen in 2010 betrof de uitbreiding met 15% tot 85% in Yonder Holding B.V. De wijzigingen in het eigendomsbelang in dochterondernemingen in 2011, ter grootte van circa € 615.000, betrof de volgende mutaties: Verkoop van 25%-belang van PharmaPartners B.V.; Overname van 15%-belang in Yonder Holding B.V.; Overname van 2,53% in TSS TH5 B.V.; Overname van 3,33%-belang in TASS Holding B.V. Aangezien deze mutaties niet geresulteerd hebben in een wijziging in zeggenschap, zijn deze transacties verwerkt als vermogensmutaties.



JAARVERSLAG 2011

75

26

Leningen o /g 2011

2010

Kredietinstellingen

30.503

28.620

Overige leningen

19.884

18.955

50.387

47.575

Aflossingsverplichtingen

9.642

8.955

Kredietinstellingen

2.586

3.910

12.228

12.865

62.615

60.440

In duizenden Euro’s

Langlopend

Kortlopend

Totaal leningen o /g

Kredietinstellingen Aan de dochterondernemingen zijn rollover leningen door ABN AMRO Bank N.V. verstrekt. De leningen welke per jaareinde niet volledig waren afgelost. hadden een hoofdsom van circa € 61.000.000. De aflossings­ verplichting voor 2012 bedraagt circa € 10.000.000. Naast de rollover leningen hebben ABN AMRO Bank N.V. en Rabobank kredieten in rekening-courant ter hoogte van circa € 10.320.000 verleend. De zekerheden betreffen: ■■ pandrecht op aandelen van groepsmaatschappijen; ■■ pandrecht op rechten uit hoofde van aan- en verkoopovereenkomsten; ■■ pandrecht op handelsvorderingen; ■■ pandrecht op voorraden.

Overige leningen De overige leningen betreffen vier leningen, waarvan de rente varieert tussen 3-maands EURIBOR en 9%. Er is geen aflossingsschema overeengekomen. Twee leningen met een bedrag van € 4.159.000 zijn achtergesteld ten opzichte van de leningen verstrekt door ABN AMRO Bank N.V.

27

Personeelsbeloningen De verplichtingen uit hoofde van personeelsbeloningen betreffen: In duizenden Euro’s Pensioenen – toegezegd pensioenregeling (28) Voorziening voor pensioenen Jubileumvoorziening

76

2011

2010

-

-

40

42

308

175

348

217

Voorzieningen Jubileum

Pensioenen

Per 1 januari 2011

175

42

217

Ten laste van winst-en-verliesrekening

160

-2

158

In duizenden Euro’s

Vrijval gedurende het jaar Per 31 december 2011

Totaal

-27

-

-27

308

40

348

Jubileum De jubileumvoorziening heeft een langlopend karakter. Op balansdatum wordt de verplichting opgenomen tegen de beste schatting van de contante waarde van de bedragen die nodig zijn in de toekomst. De hoogte van de verplichting is afhankelijk van de duur van het dienstverband van de medewerkers en weerspiegelen de waarschijnlijkheid dat betaling vereist zal zijn. De netto-verplichting van het jubileum is het toekomstige voordeel door werknemers opgebouwd voor hun dienstverband.

Pensioen De voorziening is opgenomen voor het ingeschatte bedrag dat in de toekomst betaald moet worden voor vervroegd pensioen van voormalig werknemers.

28

Pensioenregelingen Algemeen Het bedrijf biedt pensioenregelingen voor haar medewerkers. De pensioenuitkeringen zijn gebaseerd op de verwachte gemiddelde salarisstijgingen. De financiering van deze pensioenregeling is toegewezen aan verzekeringsmaatschappijen en een pensioenfonds. De jaarlijkse bijdragen worden opgenomen als kosten. De aansprakelijkheid omvat alle aanvullende bijdragen voor de indexering van verstreken diensttijden over de verslagperiode verleend op de balansdatum. Voor de afdrachten die nog niet betaald zijn op balansdatum, wordt een verplichting opgenomen. Bedragen die afkomstig zijn uit winstdeling, worden afgetrokken van de pensioenlasten en verantwoord als vorderingen, voor zover de vennootschap deze rechten kan opeisen. Aangezien dit vorderingen en verplichtingen op korte termijn betreft, zijn deze gewaardeerd tegen nominale waarde. De risico’s van loonstijgingen, prijscompensatie en wijzigingen in het rendement van de beleggingen kan leiden tot toekomstige veranderingen in de jaarlijkse bijdrage. Met deze risico’s is geen rekening gehouden bij het bepalen van de aansprakelijkheid ten opzichte van een verzekeringsmaatschappij of een pensioenfonds op de balansdatum. In het geval van een tekort in de pensioenregeling, is de entiteit niet verplicht om het tekort aan te vullen met extra afstortingen, anders dan hogere toekomstige uitkeringen.



JAARVERSLAG 2011

77

PharmaPartners PharmaPartners heeft een toegezegd pensioenregeling getroffen voor haar werknemers. PharmaPartners is geac­quireerd per januari 2011 door TSS. Als gevolg van de purchase price allocation zoals toegelicht in verwijzing 32, bedraagt de pensioenverplichting € 1.102.000. Hierna wordt een nadere toelichting hierop gegeven. Aangezien de aandelen van PharmaPartners in 2011 verkregen zijn, zijn geen vergelijkende cijfers opgenomen. De pensioenlasten bedroegen in 2011 € 1.854.000. Details van de door PharmaPartners getroffen toegezegd pensioenregeling luiden als volgt: In duizenden Euro’s

2011

Aansluiting naar de jaarrekening Reële waarde van de fondsbeleggingen

22.256

Contante waarde toegezegde pensioenaanspraken

-15.655

Totaal Beperking door “asset ceiling”

6.601 -6.601

Niet verwerkte actuariële resultaten

-

Netto activa / (schulden)

-

Samenvatting fondsbeleggingen Geacquireerd door middel van bedrijfscombinaties Verwachte opbrengsten

17.462 922

Bijdragen door de werkgever

1.658

Betaalde pensioenen

-468

Settlements Actuariële resultaten

Stand einde jaar

196 2.486

22.256

Samenstelling fondsbeleggingen Aandelen

6.470

Obligaties

13.335

Vastgoed

1.395

Liquide middelen

1.056

22.256

78

In duizenden Euro’s

2011

Samenvatting verplichtingen Geacquireerd door middel van bedrijfscombinaties Verwachte opbrengsten Bijdragen door de werkgever Betaalde pensioenen

18.564 962 1.381 -468

Settlements

-4.784

Actuarieel resultaat

15.655

Cumulatief actuarieel resultaat verantwoord in het Overzicht niet gerealiseerde resultaten Beginstand Gedurende het jaar verantwoord

Eindstand

1.102

1.102

Opgenomen in de administratieve lasten Bijdragen door de werkgever

1.381

Betaalde pensioenen

-468

913

Actuariële uitgangspunten In % Disconteringsvoet verplichtingen

2011 5,20

Verwacht rendement op fondsbeleggingen

5,50

Verwachte salarisstijgingen

2,00

Verwachte indexering inactieven

2,00

Inflatie

2,00

Het verwachte rendement op fondsbeleggingen is gelijk aan het gewogen gemiddelde rendement van de verschillende fondsbeleggingen, op basis van overleg met de actuaris. Veronderstellingen aangaande toekomstige sterftetafels zijn gebaseerd op gangbare statistieken en verwachtingen. De levensverwachting in jaren van gepensioneerden met een leeftijd op 31 december 2011 van 65 is bepaald op basis van “AG Prognoses table 2010-2060 with adjustment table HM”.



JAARVERSLAG 2011 79

29

Belastinglatenties De belastinglatenties zijn verantwoord voor tijdelijke verschillen en tegen een tarief van 25% (2010: 25%). De mutaties zijn als volgt: In duizenden Euro’s

2011

2010

Per 1 januari

-5.578

-4.892

Opgenomen als gevolg van purchase price allocation Verantwoord via winst-en-verliesrekening

-4.281

-

314

-647

Belastinglast

Verantwoord via overzicht niet gerealiseerde resultaten Resultaat op hedge-instrumenten in Kasstroomhedges Actuarieel resultaat op toegezegd pensioenregeling

Per 31 december

-15

-39

-276

-

-9.836

-5.578

Belastinglatenties zijn verantwoord voor verrekenbare verliezen en andere tijdelijke verschillen, waarvan het management verondersteld dat deze kunnen worden gecompenseerd.

80

Mutaties in actieve en passieve latenties (vóór saldering wanneer dit is toegestaan volgens IAS 12) worden hierna weergegeven. In onderstaand overzicht worden de details van de verwerkingswijze vermeld (winst-en- verliesrekening of overzicht niet gerealiseerde resultaten): Actief 2010

Passief 2010

Netto 2010

(T.l.v.) / T.g.v. V&W 2010

(T.l.v.) / T.g.v. OTR 2010

164

-380

-216

-316

-

-

-2.920

-2.920

-613

-

(a.g.v. PPA)

6.455

-11.401

-4.946

63

-

Verrekenbare verliezen

2.252

-

2.252

219

-

266

-14

252

-

-39

Actieve /(passieve) latenties

9.137

-14.715

-5.578

-647

-39

Belastingen

-140

140

-

-

-

Netto belastinglatentie

8.997

-14.575

-5.578

-647

-39

In duizenden Euro’s

Actief 2011

Passief 2011

Netto 2011

Uit PPA 2011

(T.l.v.) / T.g.v. V&W 2011

(T.l.v.) / T.g.v. OTR 2011

455

-828

-373

-

-157

-

-

-3.684

-3.684

-

-764

-

(a.g.v. PPA)

5.653

-14.740

-9.087

-4.281

416

-276

Verrekenbare verliezen

3.083

-

3.083

-

831

-

226

-1

225

-

-12

-15

Actieve /(passieve) latenties

9.417

-19.253

-9.836

-4.281

314

-291

Belastingen

-229

229

-

-

-

-

9.188

-19.024

-9.836

-4.281

314

-291

In duizenden Euro’s

Materiële vaste activa (afschrijvingsverschillen) Immateriële vaste activa (ontwikkelkosten fiscaal niet geactiveerd) Immateriële vaste activa

Derivaten

Materiële vaste activa (afschrijvingsverschillen) Immateriële vaste activa (ontwikkelkosten fiscaal niet geactiveerd) Immateriële vaste activa

Derivaten

Netto belastinglatentie



JAARVERSLAG 2011

81

Voor de volgende zaken is geen actieve belastinglatentie verantwoord: In duizenden Euro’s Verrekenbare verliezen

30

2011

2010

5.388

171

5.388

171

In duizenden Euro’s

2011

2010

Handelscrediteuren

12.743

11.032

Belastingen en sociale premies

8.645

6.563

Handelscrediteuren en overige schulden

Overlopende omzet

16.913

4.726

Overige schulden

23.361

23.476

61.662

45.797

Handelscrediteuren en overige schulden welke als financiële verplichtingen worden geclassificeerd zijn verantwoord tegen geamortiseerde kostprijs. De geamortiseerde kostprijs benadert de reële waarde, welke een schatting is van de bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde is bepaald door berekening van de waarde van de toekomstige kasstromen.

31

Schulden aan gelieerde ondernemingen In 2010 betrof deze post een kortlopende schuld aan een aandeelhouder van Total Specific Solutions (TSS) B.V. De rente bedroeg 4,5% per jaar.

32

Acquisities in het boekjaar Op 29 augustus 2011 heeft PinkRoccade Local Government B.V. 100% eigendom en zeggenschap verkregen in PinkRoccade Local Government Samenlevingszaken B.V. (voorheen: Planconsult B.V.). Op 10 januari 2011 heeft PharmaPartners B.V. (voorheen: TSS TH 7 B.V.) 100% eigendom en zeggenschap verkregen in PharmaPartners B.V. en H.I. Systems B.V. (indirect). Deze nieuwe bedrijfscombinaties ondersteunen de strategie van de onderneming, waarvan groei door overnames onderdeel is. De acquisities bieden synergie voordelen door de operationele activiteiten te combineren met andere bedrijfsonderdelen. Na de overname hebben de acquisities een resultaat voor belastingen behaald van € 4.242.000. De met de acquisities samenhangende kosten bedroegen circa € 1.200.000, welke geheel als kosten verantwoord zijn.

82

In het volgende overzicht zijn de details van de geïdentificeerde activa en passiva weergegeven, alsmede de overweging tot aankoop en goodwill:

PinkRoccade Local Government Samenlevingszaken B.V. In duizenden Euro’s Materiële vaste activa

Boekwaarde

Aanpassing

Reële waarde

237

-

237

Klantportfolio

-

3.613

3.613

Software

-

2.285

2.285

1.405

-

1.405

-

-

-

Schulden

-997

-

-997

Bank lening

-315

-

-315

-

-1.475

-1.475

330

4.423

4.753

Boekwaarde

Aanpassing

Reële waarde

Vorderingen Liquide middelen

Passieve belastinglatentie

Totaal

PharmaPartners B.V. In duizenden Euro’s Materiële vaste activa Handelsmerk Klantportfolio

1.341

-

1.341

-

2.400

2.400

-

6.905

6.905

Software

542

5.022

5.564

Belastinglatentie

206

-

206

Voorraden Vorderingen Liquide middelen

46

-

46

3.717

-

3.717

16.564

-

16.564

-16.389

-

-16.389

Toegezegd pensioenregeling

-

-1.102

-1.102

Liquidatie pensioenfonds

-

-2.000

-2.000

Passieve belastinglatentie

-

-2.807

-2.807

6.027

8.418

14.445

Schulden

Totaal Reële waarde betaald bedrag Liquide middelen

28.000

Voorwaardelijke verplichting

4.000

Totaal

32.000

Goodwill (verwijzing 12)

12.802



JAARVERSLAG 2011 83

33

Verbonden partijen Transacties met verbonden partijen Er is geen sprake geweest van materiële transacties met verbonden partijen.

Vorderingen op en schulden aan verbonden partijen Zie verwijzing 16 en verwijzing 31.

Bezoldiging bestuurders en commissarissen De bezoldiging bestuurders bedroeg over 2011 € 354.000 (2010: € 462.000). De commissarisbeloningen bedroegen € 105.000 (2010: € 105.000).

34

Uiteenzetting IFRS conversie Zoals toegelicht in verwijzing 2, is de jaarrekening opgesteld in overeenstemming met IFRS. De grondslagen zoals vermeld in verwijzing 2 zijn toegepast bij de opstelling van de jaarrekening 2011 en de vergelijkende cijfers over 2010 en per 1 januari 2010. Bij de opstelling van de IFRS balans per 1 januari 2010 heeft de groep gerapporteerde cijfers zoals bepaald onder de vorige grondslagen aangepast. Een uiteenzetting hiervan is opgenomen in de hierna volgende overzichten, inclusief de impact ervan op de financiële positie van de groep.

84

Overzicht van de verschillen in de financiële positie per 1 januari 2010 In duizenden Euro’s

Dutch GAAP

Effect over- IFRSs gang IFRSs

ACTIVA Materiële vaste activa

5.950

-

5.950

84.844

6.642

91.486

2.277

7.364

9.641

-

121

121

1.134

-

1.134

Totaal vaste activa

94.205

14.127

108.332

Handelsdebiteuren

21.030

-

21.030

731

-

731

1.471

-

1.471

2.952

-

2.952

35.663

-

35.663

(a) Immateriële vaste activa (c) Actieve belastinglatenties (b) Derivaten Leningen u /g

Vennootschapsbelasting Vooruitbetaalde bedragen Overige vorderingen Liquide middelen

Totaal vlottende activa Totaal activa

61.847

-

61.847

156.052

14.127

170.179

VERMOGEN Aandelenkapitaal

18

-

18

Agioreserve

17.895

-

17.895

Wettelijke reserve

16.635

-

16.635

-

-849

-849

-7.904

19

-7.885

26.644

-830

25.814

-279

1.288

1.009

26.365

458

26.823

53.979

-

53.979

232

-

232

-

1.262

1.262

(b) Kasstroomhedge reserve Overige reserves Aandeel derden

Totaal eigen vermogen SCHULDEN Leningen o /g Personeelsbeloningen

(b) Derivaten (c) Passieve belastinglatenties Overlopende omzet

Totaal langlopende schulden Leningen o /g

2.126

12.407

14.533

2.952

-

2.952

59.289

13.669

72.958 14.714

14.714

-

Handelscrediteuren

7.525

-

7.525

Schulden aan gelieerde ondernemingen

11.191

-

11.191

5.106

-

5.106

31.862

-

31.862

Overlopende omzet Overige schulden

Totaal kortlopende schulden Totaal schulden Totaal vermogen en schulden

70.398

-

70.398

129.687

13.669

143.356

156.052

14.127

170.179



JAARVERSLAG 2011 85

Toelichting op het overzicht van de verschillen in de financiële positie (a) In overeenstemming met IFRS 1 app. C. heeft de vennootschap IFRS 3 retrospectief toegepast. Dit heeft tot gevolg dat de goodwill verantwoord onder Dutch GAAP is toegewezen aan geïdentificeerde activa en passiva, welke voorheen niet waren verantwoord. (b) Het verschil tussen Dutch GAAP en IFRS, zoals opgenomen in verwijzing 34 in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening resulteert in een verschil in de nettovermogenswaarde van de deelnemingen. (c) De meeste deelnemingen van Total Specific Solutions (TSS) B.V. hebben renteswaps en -caps afgesloten. In overeenstemming met IAS 39 zijn de renteswaps en caps geclassificeerd als kasstroomhedges. Onder Dutch GAAP was het mogelijk om deze renteswaps en -caps te classificeren als kostprijshedges. De renteswaps en -caps onder Dutch GAAP waren opgenomen tegen kostprijs welke nihil was. De renteswaps en -caps onder IFRS worden opgenomen tegen reële waarde. Het effectieve deel van het resultaat op het hedge-instrument wordt verantwoord in de niet-gerealiseerde resultaten en het ineffectieve deel van het resultaat op het hedgeinstrument wordt verantwoord in de winst-en-verliesrekening.

Overzicht van de verschillen in de winst-en-verliesrekening 2010 Dutch GAAP

In duizenden Euro’s

Effect overgang IFRSs IFRSs

Omzet

161.714

-

161.714

Kostprijs

-20.683

-

-20.683

Brutomarge (d) Algemene en administratieve kosten

141.031

-

141.031

-149.020

20.616

-128.404

-7.989

20.616

12.627

620

-

620

Operationeel resultaat Financiële baten Financiële lasten

-3.042

-

-3.042

Resultaat voor belastingen

-10.411

20.616

10.205

(e) Belastingen

Resultaat na belastingen

-1.848

-68

-1.916

-12.259

20.548

8.289

(f) Kasstroomhedge

-

131

131

(f) Belastingen

-

-39

-39

-12.259

20.640

8.381

Totaalresultaat

Toelichting op het overzicht van de verschillen in het resultaat d) Het IFRS effect op de algemene kosten betreft de afschrijving op goodwill. Gerefereerd wordt aan verwijzing a) en c) hierboven. e) IFRS effect op de Belastingen betreft de hierboven vermelde zaken, waaronder het gehanteerde belasting­ tarief. Gerefereerd wordt aan verwijzing c) hierboven. f) IFRS effect op mutaties in het overzicht van het totaalresultaat betreffen de classificatie van renteswaps als kasstroomhedges, waarbij wordt gerefereerd aan verwijzing b).

Verschillen in de kasstroom over 2010 De overgang naar IFRS heeft geen materiële impact op de cashflow, derhalve is geen overzicht hiervan opgenomen.

86

35

Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Huur- en leaseverplichtingen De groep heeft huur- & leaseverplichtingen ter grootte van € 35.962.000 (2010: € 33.870.000). ■■ € 10.315.000 vervalt binnen één jaar (2010: € 8.932.000); ■■ € 21.195.000 vervalt tussen twee en vijf jaar (2010: € 22.656.000); ■■ € 4.452.000 vervalt na vijf (2010: € 2.282.000).

Bankgaranties De bank heeft garanties verstrekt voor een bedrag van circa € 443.000 (2010: € 317.500).

Fiscale eenheden Co-maker Holding B.V. haar deelnemingen Rorema Beheer B.V. en Co-maker B.V. vormen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting. Uit hoofde hiervan zijn Co-maker Holding B.V. en haar deel­nemingen zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschaps- en omzetbelastingschulden van de groep als geheel. KZA Holding B.V. en haar deelneming Kwaliteitszorg in de Automatisering (KZA) B.V. vormen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting. Uit hoofde hiervan zijn KZA Holding B.V. en haar deelneming zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschaps- en omzetbelastingschulden van de groep als geheel. TASS Holding B.V. en haar deelneming TASS B.V. vormen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting. Uit hoofde hiervan zijn TASS Holding B.V. en haar deelneming zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschaps- en omzetbelastingschulden van de groep als geheel. Yonder Holding B.V. en haar deelneming Yonder Nederland B.V. vormen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting. Uit hoofde hiervan zijn Yonder Holding B.V. en haar deelneming zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschaps- en omzetbelastingschulden van de groep als geheel. Everest Holding B.V. en haar deelneming Everest B.V. vormen een fiscale eenheid voor de vennootschaps­ belasting en omzetbelasting. Uit hoofde hiervan zijn Everest Holding B.V. en haar deelneming zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschaps- en omzetbelastingschulden van de groep als geheel. TSS TH 5 B.V., TSS TH 4 B.V., PinkRoccade Local Government B.V., PinkRoccade Local Government Samenlevingszaken B.V., PinkRoccade Healthcare B.V. en PinkRoccade Gezondheidszorg B.V. vormen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting. Uit hoofde hiervan zijn TSS TH 5 B.V. en haar deelneming zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschaps- en omzetbelastingschulden van de groep als geheel. PharmaPartners B.V. en haar deelneming H.I. Systems B.V. vormen een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting en omzetbelasting. Uit hoofde hiervan zijn PharmaPartners B.V. en haar deelneming zelfstandig ­belastingplichtig voor de vennootschaps- en omzetbelastingschulden van de groep als geheel.

36

Gebeurtenissen na balansdatum Niet van toepassing.



JAARVERSLAG 2011 87

Enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2011

In duizenden Euro’s Resultaat na belastingen Resultaat deelnemingen

2011

2010

461

-339

3.671

7.050

4.132

6.711

In duizenden Euro’s

2011

2010

Nettoresultaat na belastingen

4.132

6.711

826

-

Nettoresultaat na belastingen

Overzicht van het totaalresultaat

45

Actuarieel resultaat als gevolg van toegezegd pensioenregeling

45

Koersresultaten als gevolg van omrekening buitenlandse deelnemingen

45

-17

-

Kasstroomhedge

202

58

Belastingen

-212

-19

4.931

6.750

Totaalresultaat

88

Enkelvoudige balans per 31 december 2011

31-12-2011

31-12-2010

01-01-2010

Materiële vaste activa

4

5

9

Immateriële vaste activa

-

-

-

36.664

31.056

22.210

6.584

3.843

923

1.124

1.275

1.132

44.376

36.179

24.274

931

93

152

-

73

60

In duizenden Euro’s

ACTIVA

38

Deelnemingen

39

Vorderingen op groepsmaatschappijen

40

Leningen u /g

Totaal vaste activa 41

Vorderingen op groepsmaatschappijen en gelieerde ondernemingen

42

Vooruitbetaalde bedragen

43

Overige vorderingen

100

107

121

44

Liquide middelen

509

729

13.068

Totaal vlottende activa Totaal activa 45

1.540

1.002

13.401

45.916

37.181

37.675

18

18

18

EIGEN VERMOGEN Aandelenkapitaal Agioreserve

19.847

16.171

17.895

Wettelijke reserve

19.166

18.359

16.635

Kasstroomhedge reserve

-529

-757

-849

Overige reserves

-937

-8.049

-7.885

Nettoresultaat na belastingen

Totaal eigen vermogen

4.132

6.711

-

41.697

32.453

25.814

SCHULDEN 46

Schulden aan groepsmaatschappijen

3.494

667

-

Totaal langlopende schulden

3.494

667

-

47

Handelscrediteuren

48

Schulden aan gelieerde ondernemingen

-

24

-

47

Overige schulden

402

550

536

Totaal kortlopende schulden Totaal schulden Totaal eigen vermogen en schulden

725

4.061

11.861

Vennootschapsbelasting

323

481

134

-

3.006

11.191

4.219

4.728

11.861

45.916

37.181

37.675



JAARVERSLAG 2011 89

Enkelvoudig mutatieoverzicht eigen vermogen

In duizenden Euro’s

Aandelenkapitaal

Agioreserve

Wettelijke reserve

Kasstroomhedge reserve

Overige reserves

Nettoresultaat na belastingen

Totaal

Saldo per 1 januari 2010

18

17.895

16.635

-849

-7.885

-

25.814

Mutatie wettelijke reserve

-

-1.724

1.724

-

-

-

-

Resultaat voorgaand jaar

-

-

-

-

-

-

-

Nettoresultaat na belastingen

-

-

-

-

-

6.711

6.711

Koersresultaten

-

-

-

-

-

-

-

Wijziging in deelnemingsbelangen

-

-

-

-

-112

-

-112

-

-

-

92

-52

-

40

Saldo per 31 december 2010

Kasstroomhedge

18

16.171

18.359

-757

-8.049

6.711

32.453

Saldo per 1 januari 2011

18

16.171

18.359

-757

-8.049

6.711

32.453

Mutatie wettelijke reserve

-

-824

824

-

-

-

-

Resultaat voorgaand jaar

-

-

-

-

6.711

-6.711

-

Nettoresultaat na belastingen

-

-

-

-

-

4.132

4.132

Toevoeging

-

4.500

-

-

-

-

4.500

Koersresultaten

-

-

-17

-

-

-

-17

Wijziging in deelnemingsbelangen

-

-

-

-

-187

-

-187

Actuarieel resultaat

-

-

-

-

826

-

826

Kasstroomhedge

-

-

-

228

-238

-

-10

18

19.847

19.166

-529

-937

4.132

41.697

Saldo per 31 december 2011

90

Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening

37

Grondslagen Algemeen Voor de grondslagen wordt verwezen naar de grondslagen bij de geconsolideerde jaarrekening.

Belangrijkste grondslagen voor financiële verslaggeving De algemene grondslagen, die zijn toegepast bij het opstellen van de jaarrekening, worden onderstaand uiteengezet. De waarderingsgrondslagen zijn consequent toegepast op alle gepresenteerde jaren, tenzij anders vermeld. De enkelvoudige jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het Nederlands Burgerlijk Wetboek. Op grond van artikel 2:362 van het Nederlands Burgerlijk Wetboek is het mogelijk dat ondernemingen, die IFRS zoals aangenomen door de Europese Unie toepassen in de geconsolideerde jaarrekening, bij het opmaken van hun enkelvoudige jaarrekening gebruik maken van dezelfde grondslagen in hun enkelvoudige jaarrekening. De onderneming heeft bij het opstellen van haar enkelvoudige jaarrekening gebruik gemaakt van deze bepaling. Deelnemingen worden in de enkelvoudige jaarrekening gewaardeerd tegen de nettovermogenswaarde. Dit is de eerste jaarrekening van de vennootschap die is opgesteld in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Derhalve is IFRS 1 toegepast. Voor een toelichting van de impact op de balans en winst-en-verliesrekening als gevolg van deze overgang naar IFRS, wordt verwezen naar verwijzing 49.

Toepassing van artikel 2:402 BW De financiële gegevens van Total Specific Solutions (TSS) B.V. zijn in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt. Derhalve vermeldt de enkelvoudige winst-en-verliesrekening van Total Specific Solutions (TSS) B.V. conform artikel 2:402 BW slechts het aandeel in het resultaat na belasting van ondernemingen waarin wordt deelgenomen en het overige resultaat na belastingen.

38

Deelnemingen Voor een overzicht van de deelnemingen van Total Specific Solutions (TSS) B.V. wordt verwezen naar verwijzing 14 in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening.

39

Vorderingen op groepsmaatschappijen 2011

2010

Kwaliteitszorg in de Automatisering (KZA) B.V.

3.186

2.691

Co-maker Holding B.V.

3.398

1.152

6.584

3.843

In duizenden Euro’s



JAARVERSLAG 2011

91

Het interestpercentage over de verstrekte leningen varieert tussen 3-maands EURIBOR plus 200 punten en 3-maands EURIBOR plus 500 punten. Er is geen aflossingsplan overeen gekomen.

40

Leningen u /g De leningen u /g betreffen leningen verstrekt aan aandeelhouders van de groepsmaatschappijen. Het interestpercentage bedraagt 3-maands EURIBOR plus 200 punten. Er is geen aflossingsschema overeengekomen.

41

Vorderingen op groepsmaatschappijen en gelieerde ondernemingen De vorderingen hebben een looptijd van maximaal één jaar. Over de vorderingen is geen rente berekend.

42

Vooruitbetaalde bedragen De vooruitbetaalde bedragen bestaan overwegend uit uitgaven welke betrekking hebben op bedrijfskosten van het volgende financiële jaar.

43

Overige vorderingen In duizenden Euro’s Omzetbelasting Overige vorderingen

2011

2010

-

84

100

23

100

107

De boekwaarde van de overige vorderingen benadert hun reële waarde, welke is gebaseerd op een schatting van de realiseerbare waarde. De realiseerbare waarde wordt bepaald door berekening van de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen. De overige vorderingen bevatten geen vorderingen met bijzondere waardeverminderingen.

44

Liquide middelen In duizenden Euro’s Kas en bank

De liquide middelen zijn vrij beschikbaar.

92

2011

2010

509

729

45

Eigen vermogen Voor de toelichting op het eigen vermogen verwijzen wij naar verwijzing 20 – 25 in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening.

46

Schulden aan groepsmaatschappijen De schulden aan groepsmaatschappijen betreft een lening van Top Talent Consultancy B.V. Het interest­ percentage bedraagt 3-maands EURIBOR plus 500 punten.

47

Handelscrediteuren en overige schulden In duizenden Euro’s

2011

2010

Handelscrediteuren

323

481

Belastingen en sociale premies

101

24

Overige schulden

301

550

725

1.055

De boekwaarde van de handelscrediteuren en overige schulden welke als financiële verplichtingen worden geclassificeerd zijn verantwoord tegen geamortiseerde kostprijs. De geamortiseerde kostprijs benadert de reële waarde, welke een schatting is van de realiseerbare waarde. De realiseerbare waarde is bepaald door berekening van de contante waarde van de toekomstige kasstromen.

48

Schulden aan gelieerde ondernemingen In 2010 betrof dit een kortlopende lening verstrekt door een aandeelhouder van Total Specific Solutions (TSS) B.V. De rente bedroeg 4,5% per jaar.

49

Uiteenzetting overgang naar IFRS Zoals opgenomen in verwijzing 37 is dit de eerste jaarrekening van de vennootschap die is opgesteld in overeenstemming met International Financial Reporting Standards. De grondslagen zoals opgenomen in verwijzing 2, zijn toegepast bij het opstellen van de jaarrekening voor het boekjaar eindigend op 31 december 2011 en voor de vergelijkende informatie zoals opgenomen in deze jaarrekening voor de boekjaren eindigend op 31 december 2010 en 1 januari 2010. Bij het opstellen van de IFRS balans per 1 januari 2010 zijn verantwoorde bedragen in voorgaande jaarrekening welke waren opgesteld in overeenstemming met Nederlandse grondslagen aangepast. Een toelichting op de vraag op welke wijze de omzetting van Nederlandse grondslagen naar IFRS de financiële positie en financiële performance van de vennootschap heeft beïnvloed, is opgenomen in de volgende overzichten en toelichting bij deze overzichten.



JAARVERSLAG 2011 93

Overzicht van de verschillen in de financiële positie per 1 januari 2010 In duizenden Euro’s

Dutch GAAP

Effect van omzetting naar IFRSs

IFRSs

9

ACTIVA Materiële vaste activa

(a) Immateriële vaste activa (b) Deelnemingen Vorderingen op groepsmaatschappijen Leningen u /g

9

-

444

-444

-

22.596

-386

22.210

923

-

923

1.132

-

1.132

25.104

-830

24.274

Vorderingen op groepsmaatschappijen en gelieerde ondernemingen

152

-

152

Vooruitbetaalde bedragen

60

-

60

121

-

121

13.068

-

13.068

Totaal vaste activa

Overige vorderingen Liquide middelen

Totaal vlottende activa Totaal activa

13.401

-

13.401

38.505

-830

37.675

EIGEN VERMOGEN Aandelenkapitaal

18

-

18

Agioreserve

17.895

-

17.895

Wettelijke reserve

16.635

-

16.635

-

-849

-849

Overige reserves

-7.904

19

-7.885

Totaal eigen vermogen

26.644

-830

25.814

134

-

134

11.191

-

11.191

(c) Kasstroomhedge reserve

SCHULDEN Handelscrediteuren Schulden aan gelieerde ondernemingen Overige schulden

Totaal kortlopende schulden Totaal schulden Totaal eigen vermogen en schulden

94

536

-

536

11.861

-

11.861

11.861

-

11.861

38.505

-830

37.675

Toelichting op de verschillen in de financiële positie a) In overeenstemming met IFRS 1 app. C. heeft de vennootschap IFRS 3 retrospectief toegepast. Dit heeft tot gevolg dat de goodwill verantwoord onder Dutch GAAP is toegewezen aan geïdentificeerde activa en passiva, welke voorheen niet waren verantwoord. b) Het verschil tussen Dutch GAAP en IFRS, zoals opgenomen in verwijzing 34 in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening resulteert in een verschil in de nettovermogenswaarde van de deelnemingen. c) De meeste deelnemingen van Total Specific Solutions (TSS) B.V. hebben renteswaps en -caps afgesloten. In overeenstemming met IAS 39 zijn de renteswaps en caps geclassificeerd als kasstroomhedges. Onder Dutch GAAP was het mogelijk om deze renteswaps en -caps te classificeren als kostprijshedges. De renteswaps en -caps onder Dutch GAAP waren opgenomen tegen kostprijs welke nihil was. De renteswaps en -caps onder IFRS worden opgenomen tegen reële waarde. Het effectieve deel van het resultaat op het hedge-instrument wordt verantwoord in de niet-gerealiseerde resultaten en het ineffectieve deel van het resultaat op het hedgeinstrument wordt verantwoord in de winst-en-verliesrekening.

Overzicht van verschillen in het resultaat 2010 In duizenden Euro’s

Dutch GAAP

Effect van omzetting naar IFRSs

IFRSs

(d) Resultaat na belastingen

-531

192

-339

(e) Resultaat deelnemingen

-10.486

17.536

7.050 6.711

Nettoresultaat na belastingen

-11.017

17.728

(f) Kasstroomhedge

-

58

58

(f) Belastingen

-

-19

-19

-11.017

17.767

6.750

Totaalresultaat

Toelichting op de verschillen in het resultaat 2010 d) Het IFRS effect op resultaat na belastingen heeft betrekking op de afschrijvingen op goodwill. Onder IFRS is het niet mogelijk om op goodwill af te schrijven, zoals hierboven beschreven in verwijzing a). e) Het verschil tussen Dutch GAAP en IFRS, zoals opgenomen in verwijzing 34 in de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening resulteert in een verschil in resultaat deelnemingen. f) Het IFRS effect op de mutaties in het totaalresultaat wordt veroorzaakt door de classificatie van de renteswaps als kasstroomhedges, zoals hierboven beschreven in verwijzing c).

50

Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Huur- en leaseverplichtingen De onderneming heeft huur- en leaseverplichtingen ter grootte van € 428.000. ■■ € 127.000 vervalt binnen één jaar; ■■ € 301.000 vervalt tussen twee en vijf jaar.

Aansprakelijkheidsstelling Ingevolge toepassing van artikel 403 Boek 2 Titel 9, is Total Specific Solutions (TSS) B.V. aansprakelijk voor haar Nederlandse groepsmaatschappijen.



JAARVERSLAG 2011 95

51

Overige informatie Gemiddeld aantal werknemers Gedurende het jaar 2011 waren gemiddeld vier werknemers in dienst op basis van een volledig dienstverband (2010: vijf). Utrecht, 7 maart 2012 Raad van Bestuur,

Raad van Commissarissen,

R. van Poelje L. Koopmans M.R. van Amerongen G. Oosterhof P.P.J.J.M. van Besouw

96

Overige gegevens

Statutaire regeling inzake de winstbestemming In de statuten is bepaald dat uit de winst allereerst het dividend op preferente aandelen wordt uitgekeerd. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders bepaalt welk gedeelte van de resterende winst wordt toegevoegd aan de reserves.

Voorstel resultaatbestemming Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders waarop de jaarrekening zal worden vastgesteld, zal worden voorgesteld het nettoresultaat 2011 toe te voegen aan de Overige reserves.



JAARVERSLAG 2011 97

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders en de directie van Total Specific Solutions (TSS) B.V.

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening 2011 van pagina 48 tot pagina 100 van Total Specific Solutions (TSS) B.V. te Blaricum gecontroleerd. De jaarrekening bevat de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening. De geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans per 31 december 2011, de geconsolideerde winst-en-verlies­rekening, overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten, mutatieoverzicht eigen vermogen en kasstroomoverzicht over 2011 en de toelichting waarin zijn opgenomen een overzicht van de belangrijke grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen. De enkelvoudige jaarrekening bestaat uit de enkelvoudige balans per 31 december 2011 en de enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2011 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de entiteit is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW), alsmede voor het opstellen van het jaarverslag in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle bevat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de entiteit. Een controle bevat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de entiteit gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.

98

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

Oordeel betreffende de geconsolideerde jaarrekening Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Total Specific Solutions (TSS) B.V. per 31 december 2011 en van het resultaat en de kasstromen over 2011 in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW.

Oordeel betreffende de enkelvoudige jaarrekening Naar ons oordeel geeft de enkelvoudige jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Total Specific Solutions (TSS) B.V. per 31 december 2011 en van het resultaat over 2011 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Amstelveen, 7 maart 2012 BDO Audit & Assurance B.V. namens deze, J.A. de Rooij RA



JAARVERSLAG 2011 99

Compleet Geïntegreerd Casusoverleg Ondersteunend Systeem Efficiënt informatiemanagement in de keten van kinderbescherming Per cliënt alle informatie snel beschikbaar

Raad voor de Kinderbescherming | Everest

100

beeld

JAARVERSLAG 2011 101

ALLE Mobility Platform Innovatief product voor de leasemarkt en wagenparkbeheerders Optimale mobiliteit voor alle medewerkers

Co-maker | Everest

102

VRIJHEID

JAARVERSLAG 2011 103

Overige kengetallen

31-12-2011

31-12-2010

01-01-2010

Vennootschap

Gecon­solideerd

Vennootschap

Geconsolideerd

Vennootschap

Geconsolideerd

41.697

44.732

32.453

34.663

25.814

26.823

-

15.464

-

14.745

-

14.269

Totaal eigen vermogen

41.697

60.196

32.453

49.408

25.814

41.092

Balanstotaal

45.916

200.450

37.181

162.430

37.675

170.179

91%

30%

87%

30%

69%

24%

1.031

32.315

273

30.112

333

26.184

In duizenden Euro’s

Solvabiliteit Eigen vermogen Quasi eigen vermogen

Solvabiliteit

Current Ratio Vlottende activa Liquide middelen

Totaal Vlottende passiva Current Ratio

509

30.140

729

25.676

13.068

35.663

1.540

62.455

1.002

55.788

13.401

61.847

725

74.750

4.061

61.837

11.861

70.398

2,1

0,8

0,2

0,9

1,1

0,9

Netto-schuld / EBITDAE Liquide middelen

-30.140

-25.676

-35.663

Langlopende leningen

50.387

47.575

53.979

Quasi eigen vermogen

-15.464

-14.745

-14.269

12.228

12.865

14.714

Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan gelieerde ondernemingen

-

3.006

11.191

17.011

23.025

29.952

Bedrijfsresultaat

10.859

12.627

-557

Afschrijvingen

18.125

11.786

20.605

Totale netto-schuld

Exceptionals

EBITDAE Netto-schuld / EBITDAE

2.108

639

3.340

31.092

25.052

23.388

0,5

0,9

1,3



Quasi eigen vermogen heeft betrekking op een verplichting waarbij geen rentebetalingen en /of aflossing­verplichtingen gelden. Deze verplichting is ook achtergesteld aan de gerelateerde schulden aan kredietinstellingen. De ‘E’ in de EBITDAE en EBITAE betekent ‘Exceptional’. De exceptionele kosten zijn eenmalige kosten die verband houden met overnames of herstructureringen. Deze kosten mogen door TSS-bedrijven slechts separaat verantwoord worden gedurende het eerste jaar na overname. Na dit eerste jaar is het niet meer toegestaan exceptionele kosten separaat te verantwoorden.

104

Co-maker Wolga 5 2491 BK ‘s-Gravenhage +31 (0)70 - 317 80 40 www.comaker.com

Everest Reitscheweg 55 5232 BX ‘s-Hertogenbosch +31 (0)73 - 645 04 60 www.everest.nl

KZA Tolweg 5 3741 LK Baarn +31 (0)35 - 543 10 00 www.kza.nl

PharmaPartners Wilhelminakanaal Zuid 110a 4900 AA Oosterhout +31 (0)88 - 688 88 88 www.pharmapartners.nl

PinkRoccade Healthcare Fauststraat 3 7323 BA Apeldoorn +31 (0)55 - 599 92 00 www.pinkroccade-healthcare.nl

PinkRoccade Local Government Flight Forum 159 5657 DD Eindhoven +31 (0)88 - 661 00 40 www.pinkroccadelocalgovernment.nl

TASS Larixplein 6 5616 VB Eindhoven +31 (0)40 - 250 32 00 www.tass.nl

Yonder Nederland Papendorpseweg 75 3528 BJ Utrecht +31 (0)85 - 273 32 18 www.tss-yonder.com

TASS Belgium Gaston Geenslaan 9 B-3001 Leuven +32 16 24 16 80 www.tass.be

Yonder Roemenië Calea Dorobantilor nr. 18 - 20 en 3 - 5 Cluj Napoca, Roemenië RO 4906881 +40 264 599 351 www.tss-yonder.com

Colofon Uitgave en redactie Total Specific Solutions (TSS) B.V., Utrecht Tekst en eindredactie Total Identity Concept, ontwerp en realisatie Total Identity Fotografie en film Corb!no Drukwerk Ando

Total Specific Solutions Papendorpseweg 75 3528 BJ Utrecht +31 (0)88 - 660 33 33 www.totalspecificsolutions.nl

TSS ontwikkelt oplossingen met de klant van de klant voor ogen, om daarmee te anticiperen op de marktvraag.