STOMAZORG
De verzorging van uw colostoma ADVIES
De verzorging van uw colostoma In deze folder vindt u informatie over de verzorging van een colostoma (kunstmatige uitgang van de dikke darm). Eerst wordt uiteengezet hoe u een stoma met een ééndelig systeem het beste kunt verzorgen, vervolgens kunt u lezen hoe de stomaverzorging met een tweedelig opvangsysteem in zijn werk gaat, aangevuld met een aantal tips. Speciaal opgeleide verpleegkundigen zullen u precies uitleggen welk opvangsysteem u hebt en hoe u de handelingen moet uitvoeren. In deze folder kunt u dit nog eens rustig nalezen. U verwisselt het zakje wanneer het voor eenderde vol is.
Het ééndelig opvangsysteem
Het zakje verwisselen: wat u nodig hebt • een stomaopvangzakje; • droge en natte gazen (u kunt kraanwater gebruiken); • een afvalzakje; • (als het zakje niet op maat is:) malletje, schaar en pen.
Instructie 1. (Als het zakje niet op maat is:) knip het zakje op maat. 2. Verwijder het oude opvangzakje. Werk daarbij van boven naar beneden. Maak aan de bovenkant eerst een klein stukje van de kleeflaag los. Houd dit vervolgens met uw ene hand vast en duw met de andere hand zo op de huid, dat het opvangsysteem loskomt van uw buik.
Het ééndelige opvangsysteem is een zakje met kleeflaag dat rechtstreeks op de huid rond de stoma wordt geplakt. Afhankelijk van het soort zakje, is deze al op maat of moet u het nog op maat knippen.
1
3. Dek de stoma af met een nat gaasje. 4. Vouw het zakje naar binnen toe dubbel en deponeer het in het afvalzakje. 5. Reinig huid en stoma met natte gazen. 6. Droog de huid rond de stoma met een droog gaasje.
Verwisselen van de huidplaat met zakje: wat u nodig hebt • huidplaat en opvangzakje; • (als de huidplaat niet op maat is:) malletje, schaar en pen; • droge en natte gazen (u kunt kraanwater gebruiken) en • een afvalzakje. 7. Verwijder het beschermpapier van de kleeflaag. 8. Trek de huid van uw buik strak. 9. Leg de onderrand van de opening van het zakje tegen de onderrand van de stoma en klap het zakje om (zie afbeelding). 10. Druk alles goed aan en controleer of het opvangsysteem goed vast zit.
Instructie 1. Knip zo nodig de nieuwe huidplaat op maat met behulp van het malletje. 2. Verwijder de oude huidplaat. Werk daarbij van boven naar beneden. Maak aan de bovenkant eerst een klein stukje van de kleeflaag los. Houd dit vervolgens met uw ene hand vast en duw met de andere hand zo op de huid, dat de huidplaat loskomt van uw buik. 3. Deponeer de huidplaat in het afvalzakje. 4. Dek de stoma af met een nat gaasje. 5. Reinig de huid en stoma met natte gazen. 6. Droog de huid rond de stoma met een droog gaasje. 7. Verwijder het beschermpapier van de kleeflaag van de huidplaat. 8. Trek met één hand de huid van uw buik strak en plak de huidplaat rond de stoma.
Het tweedelig opvangsysteem Een tweedelig opvangsysteem is een huidplaat met apart verwisselbare zakjes. De zakjes worden met dit systeem niet rechtstreeks op de huid geplakt, maar aan de huidplaat bevestigd. De huidplaat vervangt u in principe twee maal per week en het zakje vervangt u wanneer het voor een derde vol is.
2
filter (tijdelijk) afplakken met speciale stickers, die bij de zakjes worden geleverd. U kunt douchen met of zonder opvangsysteem. Als u doucht met een opvangsysteem, raden wij u aan om de filter tijdens het douchen af te plakken met de daarvoor bijgeleverde stickers. Wanneer de filter nat wordt, verliest het zijn werking. Na het douchen de sticker verwijderen. Eventuele haartjes rond de stoma kunt u met een scheermesje weghalen. Reinig uw huid daarna met water, dep deze droog met een gaasje en smeer er vervolgens een dun laagje barrièrecrème op (zoals eerder beschreven). U kunt beter geen oplosmiddelen, ontvettende middelen, olie en/of vette zalven gebruiken tijdens de verzorging van uw stoma. Deze middelen irriteren de huid en kunnen de plakkracht van het opvangsysteem verminderen. Eventuele lijmresten kunt u verwijderen met een milde remover. Daarna de huid goed reinigen met water en droogdeppen. Vervolgens de huid insmeren met barrièrecrème zoals eerder beschreven. De opening van het opvangsysteem moet correct passen rondom de stoma; er mag geen huid vrijliggen. Zorg dat u altijd extra opvangmateriaal bij u hebt, ook wanneer u de polikliniek bezoekt. In noodgevallen kunt u dan altijd uw opvangmiddelen verschonen.
9. Druk alles vervolgens goed aan, vooral rondom de stoma. 10. Bevestig het zakje daarna op de huidplaat en controleer of dit goed vast zit.
Verwisselen van alleen het zakje: wat u nodig hebt • opvangzakje; • droge en natte gazen (u kunt kraanwater gebruiken); • een afvalzakje.
Instructie 1. Verwijder het zakje van de huidplaat en vouw dit naar binnen toe dubbel. Deponeer het vervolgens in het afvalzakje. 2. Dek de stoma af met een nat gaasje. 3. Reinig de stoma en de ring op de huidplaat met een nat gaasje. Let erop dat de buitenkant van de ring goed schoon is. 4. Bevestig het zakje op de huidplaat en controleer of het goed vastzit.
Algemene tips Als de huid rond de stoma er wat rood uitziet, kunt u deze dun insmeren met barrièrecrème voordat u het nieuwe opvangsysteem aanbrengt. Masseer de crème goed in de huid, totdat deze weer stroef aanvoelt. Breng vervolgens het opvangsysteem aan. Tijdens het reinigen van de stoma kan het slijmvlies wat gaan bloeden. Dit is een vrij normaal verschijnsel. Op de zakjes zit een filter. Dit filter kan gasvorming vanuit de darm reukloos laten ontsnappen, zodat het zakje niet bol gaat staan. Bij weinig gasvorming kan het gebeuren dat het zakje vacuüm trekt en de ontlasting blijft ‘hangen’ in het zakje. Als dit bij u gebeurt, kunt u het
Tot slot Hebt u nog vragen? U kunt telefonisch contact opnemen met onze stomazorg. U vindt de contactgegevens in het grijze adreskader achterin deze folder.
3
St. Antonius Ziekenhuis T 088 - 320 30 00 E
[email protected] www.antoniusziekenhuis.nl
Spoedeisende Hulp 088 - 320 33 00 Stomazorg 088 - 320 28 00
Locaties en bezoekadressen
Ziekenhuizen
Poliklinieken
St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1, Utrecht (Leidsche Rijn)
St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6, Utrecht
St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1, Nieuwegein
St. Antonius Polikliniek Houten Hofspoor 2, Houten St. Antonius Spatadercentrum Utrecht-De Meern Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern
4
Meer weten? Ga naar www.antoniusziekenhuis.nl
STO 02/12-’08
Dit is een uitgave van St. Antonius Ziekenhuis
