DE TRACTUUR. Samenwerkende Orgelvrienden Limburg SOL: sleutel tot schitterend orgelspel

DE TRACTUUR Samenwerkende Orgelvrienden Limburg www.stichting-sol.nl www.orgelfestivallimburg.nl SOL: sleutel tot schitterend orgelspel

SOL NIEUWSBRIEF 2015-1

Beste orgelliefhebber, Voor u ligt de eerste nieuwsbrief van de SOL voor het jaar 2015. Het ligt in de bedoeling dat de Tractuur minstens twee maal per jaar verschijnt. Dit houdt in dat, indien u iets in de volgende Tractuur geplaatst wenst te zien, u de kopy uiterlijk vóór de 10e van de maand, voorafgaand aan het verschijnen van de Tractuur aan het secretariaat dient in te sturen.

redactie: Huub Slangen layout/vormgeving Josette van der Heijden Kopy inzenden vóór 10 mei 2015 aan [email protected]

-

Tevens kunt u daarbij aangeven onder welk “kopje” u de tekst geplaatst wenst te zien.

Indien gewenst kan van de volgende “kopjes” gebruik worden gemaakt: personalia SOL-Festival 2015 SOL-Orgelreis 2015(Leipzig) KVOK-nieuws

Orgelbouwnieuws Concertnieuws de digitale snelweg nieuws uit de regio allerlei/bestelformulier

1

Tractuur januari 2015

Personalia • Op 26 juni 2014 ontving Ad Gijzels de eremedaille van de Gregoriusvereniging voor “bijzondere verdiensten”. Ad is onder meer al 40 jaar dirigent in de kapel van de Zusters van het Heilig Bloed te Sittard. Verder kennen we hem natuurlijk van zijn SOL-activiteiten en zijn aanhoudende inzet om (school)kinderen kennis te laten maken met het orgel en muziek in het algemeen; • Op 19 oktober 2014 overleed op 84-jarige leeftijd, organist-componist Bernard Bartelink.

SOL-Festival 2015 Het Orgelfestival wordt volgend jaar gehouden in de periode van:

17 juli 2015 tot en met 16 augustus 2015 Vier weken lang kunt u weer genieten. De opening vindt plaats op vrijdag 17 juli 2015 in de Gerlachuskerk te Houthem. Naast de vele concerten zijn er ook weer:

- de SOL Orgelwandeltocht Maastricht o.l.v. organist Tjeu Zeijen. (deelname kost € 5,--) - de drie Euregionale bustochten op zaterdag (nadere info t.z.t. via de site) - de SOL Open Orgeldag in diverse plaatsen (nadere info t.z.t. via de site) Voor nadere informatie en/of aanmeldingen voor de dagtochten wordt u verwezen naar de site van de SOL www.stichting-sol.nl of www.orgelfestivallimburg.nl. U kunt zich ook wenden tot de secretaris via email: [email protected] De sluiting zal plaatsvinden te Lottum op 16 augustus 2015.

2


SOL-Orgelreis 2014 (Goslar) • Voor degenen die nog interesse hebben in de foto’s van de orgelreis Goslar/Harz 2014, wendt u zich a.u.b. rechtstreeks tot: Josette Slangen via [email protected] en/of Bert Dackus via [email protected]

SOL-Orgelreis Noord-Holland

Orgelreis Noord-Holland, april 2015 In 2015 wil het bestuur van de Stichting Samenwerkende Orgelvrienden Limburg voor de eerste maal een kortere meerdaagse orgelreis organiseren in eigen land, en wel naar de provincie Noord-Holland. Indien dit idee aanslaat, wil het bestuur proberen hiervan een jaarlijks terugkerend evenement te maken en jaarlijks een andere provinci e gaan bezoeken. Voor 2015 is de keuze gevallen op Noord-Holland met als standplaats Alkmaar, waar we van 10 april tot en met 12 april a.s. zullen verblijven in het Golden Tulip Hotel. De reis zal worden ondernomen per luxe touringcar. Het aantal deelnemers is beperkt tot maximaal 50 personen, deelname geschiedt naar volgorde van aanmelding. Vertrekpunt is Urmond vanaf de parkeerplaats van het Van der Valk hotel. Geplande vertrektijd 9.00 uur. Naast de opstapplaats Urmond is een opstapmogelijkheid voorzien bij het station in Den Bosch. De kosten zijn begroot op € 335,00 per persoon voor een twee-persoonskamer en € 375,00 per persoon voor een een-persoonskamer. Omdat echter op dit moment nog niet alle ”ins” en “outs” van de reis bekend zijn, kunnen hierin nog wijzigingen optreden. Het geplande reisprogramma ziet er -onder voorbehoud van mogelijke aanpassingenals volgt uit: Vrijdag 10 april: 9.00 uur vertrek vanuit Urmond, opstapmogelijkheid in Den Bosch rond 10.30 uur, vervolgens bezoek aan Enkhuizen en Medemblik, overnachting in Alkmaar, Golden Tulip Hotel; Zaterdag 11 april: bezoek aan Edam, Monnnickendam, Purmerend en Alkmaar, overnachting in Alkmaar, Golden Tulip Hotel; Zondag 12 april: bezoek aan Oosthuizen, zo mogelijk Beverwijk en Haarlem, waarna terugreis naar Urmond, met tussenstop in Den Bosch. Verwachte aankomst in Urmond rond 19.30 uur.

3


De muzikale invulling van deze reis zal worden verzorgd door onze Limburgse organisten Jo Louppen en Peter Gelissen.

Mocht naar aanleiding van het vorenstaande uw interesse gewekt zijn voor deelname aan deze orgelreis, dan zien wij graag uw reactie schriftelijk tegemoet via een berichtje aan de penningmeester van de Stichting SOL, Lijsterhof 18 te 6181 KC Elsloo, ofwel p er email aan [email protected].

Namens de reiscommissie Josette Slangen Roel Sluypers

Orgelreis Leipzig 2015 Aan Belangstellenden voor de SOL-Orgelreis 2015

Orgelreis Leipzig, september-oktober 2015 Aan alle deelnemers en geinteresseerden in meerdaagse buitenlandse orgelreizen van de Stichting Samenwerkende Orgelvrienden Limburg wil het bestuur van de Stichting SOL langs deze weg laten weten, dat de meerdaagse buitenlandse orgelreis van de Stichting SOL in 2015 gaat plaatsvinden naar Sachsen, met als standplaats Leipzig. De periode is zondag 27 september 2015 tot en met vrijdag 2 oktober 2015. Het gereserveerde hotel ligt ongeveer 7 kilometer van het centrum van Leipzig. Het reisprogramma is weliswaar in concept gereed, maar van een aantal plaatsen moet de bevestiging nog worden ontvangen of we op de uitgekozen locaties terecht kunnen. Rekeninghoudend met het vorenstaande ziet het programma dat de organisatie in gedachten heeft, er -onder voorbehoud van mogelijke wijzigingen- als volgt uit: Zondag 27 september 2015: bezoek aan Mühlberg; Maandag 28 september 2015: bezoek aan Störmthal, Pomssen, Polditz en Schildau Dinsdag 29 september 2015: zo mogelijk bezoek aan Leipzig Gewandhaus, anders Rötha en bezoek aan Thomaskirche Leipzig, daarna stadswandeling c.q. vrije middag; Woensdag 30 september2015: bezoek aan Zeitz, Merseburg en Halle; Donderdag 1 oktober 2015: bezoek aan Oederan, Marienberg en Annaberg-Buchholz; 4


Vrijdag 2 oktober 2015: bezoek aan Eisenach. Het feit, dat er in het ontwerp programma slechts één Silbermann orgel staat gepland (Oederan), komt voort uit het gegeven, dat tijdens eerdere reizen de orgels van Silbermann al centraal hebben gestaan en we tijdens de aanstaande orgelreis ook aandacht willen schenken aan andere interessante orgels, c.q. doublures met reeds eerder bezochte orgels zoveel mogelijk willen vermijden. Mocht naar aanleiding van het vorenstaande uw interesse gewekt zijn voor deelname aan deze orgelreis, dan zien wij graag uw reactie schriftelijk tegemoet via een berichtje aan de penningmeester van de Stichting SOL, Lijsterhof 18 te 6181 KC Elsloo, ofwel per email aan [email protected].

Namens de reiscommissie, Rob Waltmans Roel Sluypers

5


KVOK-nieuws • Vanaf de webiste van de KVOK is de navolgende medededeling overgenomen Beste Orgelvrienden Zaterdag 24 januari 2015 houdt onze afdeling jaarvergadering te Stramproy (nabij Weert). De inloop begint om 09.30 uur in zaal “Cafe-restaurant de Luifel “ tegenover de kerk, met koffie-etc. Om 10.00 uur beginnen we met het officiële gedeelte en rond 12.00 uur plannen we een gezamenlijke lunch in het restaurant (helaas op eigen kosten) Aansluitend volgen de orgelbespelingen in de tegenovergelegen kerk. Het openingsspel zal door onze voorzitter Johan Hermans verzorgd worden. Hierna is het de beurt aan ieder die daar zin in heeft. Uiterlijk om 16.00 uur zullen we afsluiten. Indien u wenst deel te nemen, verzoeken wij u zich, i.v.m. organisatie, op te geven bij ons secretariaat. Iedereen is welkom, en wij stellen uw aanwezigheid op prijs. Hopelijk tot dan. Wij willen van de gelegenheid gebruik maken, om alle KVOK leden en familie in den lande een voorspoedig nieuw jaar toe te wensen. Secretariaat: Huub Geurten Hofstraat 12 6121 ZE Born tel.: + 31(0) 46 485 7919 e-mail: [email protected]

6


Orgelbouw-/restauratienieuws • In Gennep werd door Verschueren het kabinetorgel in de Sacramentskapel van de St. Martinuskerk gerestaureerd. Zie: http://www.orgelnieuws.nl/kabinetorgel-martinuskerk-gennep-opnieuw-in-gebruikgenomen/

• Zondag 18 mei 2014 was voor het eerst sinds 2010 het grote Vermeulen orgel in de Petrus’Banden kerk in Venray weer te horen in een concert. Ongeveer een jaar daarvoor besloot het kerkbestuur de al lang noodzakelijke renovatie van dit bijna 50-jarige orgel ter hand te laten nemen.

Eind 2013, vlak voor Kerstmis, was het orgel weer gereed voor gebruik. Dat heeft allen maar kunnen lukken doordat een groep specialisten uit de Nederlandse orgelbouwers wereld, ondersteund door bijna 80 vrijwilligers, en onder bezielende project leiding van de organist / orgelstemmer Daniël Janssen uit Thorn , vele werkuren gespendeerd hebben. Het leeghalen van de orgelkas en het reinigen van ruim 2500 orgelpijpen was maar het begin. De gehele elektrische installatie, de windmotoren, de speeltafel met al zijn toetsen, knoppen en schakelaars, kortom alles is onder handen genomen. Niet te vergeten het boenen van de meer dan 15 meter hoge orgelkas door het Venray’s Mannenkoor. Het laatste en belangrijkste van alles, het weer intoneren (op klank brengen) van alle orgelpijpen is door de al genoemde projectleider zelf uitgevoerd, waarmee hij de klus voltooide.

7


Concertnieuws Voor het actuele concertenaanbod, zie: www.stichting-sol.nl www.orgelkunst.be www.hetorgel.nl www.orgelinvlaanderen.be De digitale snelweg

Een mooi initiatief van de Nederlandse Bachvereniging is de website: http://allofbach.com/nl/ Iedere vrijdag wordt één van de 1080 Bach-werken op de site geplaatst. Ze worden uitgevoerd door de Nederlandse Bachvereniging en gastmusici. De orgelwerken die thans reeds zijn opgenomen werden gespeeld op Nederlandse historische orgels (Groningen, den Haag, Amsterdam) door bekende organisten als Leo van Doeselaar, Bernard Winsemius en Reitze Smits. Zeker het bekijken en beluisteren waard ! Nieuws uit de regio Limburgs duo wint 2. Internationaler Orgel-Gesangs-Wettbewerb Neuss 2014 Op 2 en 3 april van dit jaar vond een concours plaats voor duo zang-orgel in het kader van de Kirchenmusikwoche Neuss. Dit jaar deed ook een duo van het Conservatorium Maastricht mee: Katarzyna Wilk, Masters studente zang bij Frans Kokkelmans, en Christine Moraal, studente orgel bij Hans Leenders en Marcel Verheggen. De drie rondes werden op verschillende orgels gehouden: de eerste twee rondes op het Kleuker orgel in de Christuskirche (1966 III/38) en het Klais-orgel in de Marienkirche (1955 III/47). Van de negen duo’s mochten er drie doorgaan naar de finale in de St. Quirinusmünster met haar reusachtige Seifert orgel (1907 IV/86). De vijfkoppige jury (voor orgel: Katja Ulges-Stein, Stefan Palm en Joachim Neugart) gaf de derde prijs aan Veronika Lutz en Andreas Mölder, die tevens de publieksprijs wonnen. De tweede prijs ging naar Dorothea Gerber en Ulrike Heubeck. Katarzyna Wilk en Christine Moraal mochten de eerste prijs in ontvangst nemen. Christine Moraal studeerde piano en muziekwetenschap aan het College of William and Mary, Virginia, en de University of Michigan (USA), waar zij haar Masters en haar Ph.D. in muziekwetenschap behaalde. Zij studeert orgel aan het Conservatorium Maastricht bij Hans Leenders en Marcel Verheggen. Zij treedt op als begeleidster van zangers en koren en is vaste organiste van de Protestantse Gemeente Maas-Heuvelland (kern Vaals-Gulpen). 8


Binnen de SOL is zij bekend als vertegnwoordigster van de Stichting De Kopermolen uit Vaals.

“Er staat een orgel in—Meerssen”. Van Maandag 19 mei t/m donderdag 22 mei werden de kinderen van de verschillende groepen van de Gansbeekschool in Meerssen evenals vorig jaar weer verrast met en meegezogen in de wonderbaarlijk mooie en interessante presentatie “Er staat een orgel in….” : hoe wordt een orgel gebouwd, hoe werkt een orgel, hoe klinkt een orgel en hoe speel je op een orgel. Wonderbaarlijk mooi en interessant, want de presentatoren Wim Janssen, orgelbouwer, en Ad Gijzels, organist en docent wisten de kinderen, ook de “kleintjes” van groep 3, te boeien van s’ morgens kwart voor negen tot kwart over twaalf. Als je dat lukt, moet je iets heel moois en interessants brengen. En dat deden ze.

Wim, de orgelbouwer, heeft een kompleet klein mechanisch orgel gebouwd met blaasbalg, windlade, twee registers, pijpen en toetsen. Verpakt in een verrijdbare kist komt het in onderdelen aan. Verdeeld in groepen bouwen de kinderen de verschillende onderdelen samen tot een kompleet werkend orgeltje. En dan mogen ze pompen en spelen. Maar eerst voor het zover is. Er werd op een boeiende manier verteld over de ontstaansgeschiedenis van het orgel, de ontwikkeling, de bouw en de werking. Wim als orgelbouwer doet het op zijn manier met heel boeiende voorbeelden, demonstraties, vragen, instructies, etc. Ad, de musicus, organist en onderwijsman heeft een heel andere aanpak. Hij laat muziek en instrumenten horen, speelt op zijn accordeon, zingt met de kinderen en laat natuurlijk ook zien hoe je een orgel moet bouwen.

9

Tractuur januari 2015 Het resultaat van beiden is, dat er na enkele uren een echt orgeltje in de klas staat. Door de kinderen zelf gebouwd en voor alle kinderen uit de groep te bespelen.

Toen kwam het grote moment. We gingen naar de basiliek, naar het grote Wilbrand orgel. Rob Waltmans, onze organist ging mee. Daar zagen de kinderen een gigantisch grote uitgave van wat zij zelf in de klas gebouwd hadden. Ze wisten al hoe het werkt en herkenden dat, ze hoorden het, ze konden ervaren dat dit wel het grootste muziekinstrument ter wereld is en tenslotte: ze mochten zelfs dit orgel aanraken en er op spelen. Het was de climax van de morgen.

Het is verbazingwekkend hoe de kinderen geïnteresseerd waren en dat tot het eind bleven. De kinderen van groep 8 hebben vorig jaar allemaal een verslag geschreven. Die verslagen, met soms hele mooie tekeningen van een orgel, laten zien wat zij van deze morgen hebben opgestoken en meegenomen. Het gaat om een instrument, dat al eeuwen oud is, bijna alles kan en misschien heel langzaam uit beeld dreigt te raken. Dit project, dat op verschillende basisscholen in Limburg en Nederland speelt, is een initiatief van de Samenwerkende Orgelvrienden Limburg (SOL), waar de verschillende orgelkringen uit de regio bij zijn

10

Tractuur januari 2015 aangesloten. De orgelkring van Meerssen, Circulus Musicus Marsanus (CMM), organiseert dit project in Meerssen.

11


Promoveren Remy Syrier

Woensdag 3 september jongstleden is organist, klavecinist en musicoloog Remy Syrier aan de Universiteit Utrecht gepromoveerd op het proefschrift: “De orgelmakers Joseph en Adam Binvignat: Maastrichtse orgelbouw in de nadagen van het Ancien Regime en in het begin van de nieuwe tijd’’. Uit het voorwoord blijkt dat hier een langdurige en diepgaande studie aan is voorafgegaan. Met dit onderzoek wil Remy Syrier de onderbelichte Zuid-Nederlandse orgelcultuur uit de vergetelheid halen. Het waren namelijk de Binvignats die in genoemde periode de ZuidNederlandse orgelbouw in hoge mate bepaald hebben. Het eerste deel is een biografische schets van de orgelmakers en een chronologisch overzicht van de Binvignat-orgels. In het tweede deel geeft de auteur een technische analyse

12


van de instrumenten. Aan de hand van een zeer uitgebreid bronnenonderzoek beschrijft hij hier zaken als: orgelmeubel, windwerk, pijpwerk, intonatie etc. Ten slotte plaatst Remy Syrier het werk van de Binvignats binnen de Franse, Luikse, Vlaamse, Noord-Duitse en Rijnlandse tradities en concludeert hij dat het om een karakteristiek Maastrichts oeuvre gaat. Op de dag van de promotie waren alle 110 beschikbare plaatsen in de Senaatszaal bezet. De bezoekers waren afkomstig uit alle geledingen van de orgel- en muziekwereld. Er waren ook een tiental deelnemers van de SOL orgelreizen aanwezig, Remy Syrier is al vele jaren een vaste begeleider van deze reizen. Zij waren getuige van de verdediging van het proefschrift, waarbij hij de promotiecommissie, waar onder andere Ton Koopman deel van uitmaakte, nu en dan op geestig en gevatte wijze, doch uitmuntend van repliek diende. Na afloop van de officiële promotieplechtigheid volgde een receptie waarvan de kersverse Doctor het middelpunt vormde. Van het proefschrift ( 300 blz.) verschijnt geen handelseditie. Belangstellenden kunnen een exemplaar bestellen via [email protected] en door overmaking van € 29,50 (incl. verzendkosten) op NL59INGB0679733442 Allerlei/ditjes en datjes

Nieuw boek “Norddeutsche Orgelschule” * Van de hand van Paolo Crivellaro is verschenen het boek: "Die Norddeutsche Orgelschule - Aufführungspraxis nach historischen Zitaten" Het boek is te verkrijgen bij CARUS-verlag http://www.carus-verlag.com/60010 Een voorproefje op het boek kunt u vinden via: http://b2l.bz/2FVcMZ

Bestelformulier Naam:----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------------------------------------------------------------------Straat:----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------------------------------------------------------------------Postcode:----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------------Plaats:------------------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------------------------------------------------------------------------------------Telefoonnummer:----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------

Emailadres: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------13


Bestelling O Boek Gebroeders Müller:

Nederland incl. verpakkings- en verzendkosten € 33,40 Duitsland incl. verpakkings- en verzendkosten € 32,60

O CD Müller orgels in Limburg Jo Louppen Nederland incl. verpakkings- en verzendkosten Duitsland incl. verpakkings- en verzendkosten

€ 15,20 € 14,70

O Fotoboek Orgellandschap Maas-Rijn Nederland incl. verpakkings- en verzendkosten Duitsland incl. verpakkings- en verzendkosten

€ 24,€ 23,20

IBAN: NL87SNSB0904675106 BIC: SNSBNL 2A

Aanmelding O

Als donateur van de Stichting SOL (min. € 7,50) (gratis toezending Euregio Concertagenda en Festivalboek)

€

Machtiging Ondergetekende machtigt de Stichting Samenwerkende Orgelvrienden Limburg tot eenmalige afschrijving van € van bank/giro-rekening:------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ -----------------------------------datum: ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------handtekening:------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------------------------------------------------------------------Sturen naar: Secretariaat Stichting SOL

14

Tractuur januari 2015 Van der Marckstraat 11 5993 EB MAASBREE [email protected]

15

DE TRACTUUR. Samenwerkende Orgelvrienden Limburg SOL: sleutel tot schitterend orgelspel

Recommend Documents