De HungariaHuizen Reisgids over Noordwest-Hongarije
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
1
Inhoudsopgave Over Noordwest-Hongarije
3
Middeleeuws feestvieren in Hongarije
6
De geschiedenis van Nógrád
9
De provincie Hont
10
Het Balatonmeer
11
Nationaal park Tihany
15
Terug naar het Habsburgse keizerrijk in Bratislava
17
De abdij van Pannonhalma
20
Kunsthistorisch Vác
23
Oerdorp Skanzen
25
Swingend Győr
27
Csákberény en het Vertéspark
29
De dorpjes Koromlapuszta en Csátka
31
Boedapest; de parel aan de Donau
32
Stadswandeling door Boedapest
34
Kaart voor de stadswandeling
38
De geur van koffie
39
Nationale parken in Noordwest-Hongarije
43
Activiteiten in Noordwest-Hongarije
45
Termen en gebruiken
49
Goulashsoep voor 5 personen
50
Páprikás Krumpli
51
Markten en restaurants
52
Thermaalbaden en sport
53
Vissen
54
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
2
Over Noordwest-Hongarije Noordwest-Hongarije kent een rijke afwisseling van water, bergkammen, bossen en dalen. Een van de belangrijkste toeristische gebieden van Noordwest-Hongarije is de Donauknie met aan weerszijden een boeiende ruige natuur. Via pittoreske plaatsjes en rustige dorpjes zakt u af naar de hoofdstad Boedapest, om nog verder naar het zuiden uiteindelijk op het Balatonmeer te stoten. Meer naar de westkant liggen de Bakonywouden, terwijl het Vertés gebergte bijna tegen Balaton aan ligt.
De Donauknie De Donauknie heet zo omdat de Donau een bijna negentig graden bocht maakt. Precies op de punt van de knie ligt Esztergom, de voormalige hoofdstad van Hongarije. De burcht van Esztergom werd in het jaar 972 voltooid. In 975 werd hier de eerste Hongaarse koning geboren, de heilige István. Hij stichtte de Hongaarse staat en regeerde van 1000 tot 1038. Hét symbool van Esztergom is de classicistische aartsbisschoppelijke basiliek. U kunt in deze 19e eeuwse kerk een van de grootste op linnen geschilderde altaardoeken ter wereld bewonderen. Het belangrijkste kenmerk van de basiliek is de Bákocz-kapel. De kapel is met rood marmer bekleed en een prachtig voorbeeld van renaissance bouwkunst.
Als u langs de Donau richting Boedapest rijdt komt u zo’n 20 kilometer onder Esztergom bij Visegrád. Het paleis aan de oever van de Donau was ooit de residentie van koning Mátyás Corvinus. De Salomon-torony is een van de grootste en best bewaard gebleven woontorens van Midden-Europa uit de Romeinse tijd.
De martelkamers in de kelders van het kasteel laten zien dat je, ondanks alle pracht en praal, beter geen ruzie kon hebben met de machthebbers.
Onder de rook van Boedapest komt u uiteindelijk in Szentendre. Dit lieflijke dorpje geldt als het mooiste stadje van de Donaubocht door de zigzaggende straatjes, de smalle steegjes, de veelkleurige huizen en de mediterrane sfeer.
U vindt er maar liefst zeven kerken en talloze musea, zoals het Nationaal Wijnmuseum, het Verkeersmuseum en het Etnografisch Openluchtmuseum. Szentendre ademt in de zomer puur toerisme. U kunt er dan ook uitstekend eten en winkelen.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
3
Het New York van het oosten Van Szentendre naar Boedapest is maar een paar kilometer. De wegen en de buitenwijken zullen u tegenvallen, maar eenmaal in het historische centrum weet u waarom Boedapest vroeger ‘Het Parijs van het oosten’ genoemd werd.
Een goede plek om uw auto te parkeren is de bewaakte parkeergarage van het West End Citycenter bij Nyugati Pályaudvar, het westelijke treinstation. Een dagkaart voor het openbaar vervoer is niet duur en geldig in metro, tram, bus, trolleybus en op bepaalde trajecten van de HEV (een soort bovengrondse metro).
Het luxueuze winkelcentrum West End is een van de vele redenen waarom Boedapest tegenwoordig ‘Het New York van het oosten’ heet. Hongaren zijn dol op dingen uitproberen en de meeste nieuwe kapsels, kleding en haarkleuren zien we tegenwoordig eerst in Boedapest en pas een jaar later in Nederland.
U bent vanaf het station met de metro in tien minuten in het centrum. Als u richting de Donau loopt, kunt u op tram 2 stappen en een tocht langs de Donau maken. U komt langs het parlement, dat u kunt bezichtigen, en u heeft een prachtig uitzicht op de burchtheuvel, het paleis van koning Mátyás, de Mátyás Templom, het vissersbastion en de Gellértberg.
Balaton Het Balatonmeer mag op uw reis door Hongarije niet ontbreken. Met name omdat hier veel meer te beleven valt dan alleen maar een strandvakantie in een toeristische heksenketel aan het grootste binnenmeer van Europa.
De noordoever van Balaton is het mooist. Het is hier, ook in het hoogseizoen, redelijk rustig en u vindt er een mooie mix van cultuur en natuur.
Neem bijvoorbeeld Veszprém, de ‘Koninginnestad’, zo genoemd omdat de plaatselijke bisschop het voorrecht had de Hongaarse koningin te mogen kronen. Veszprém is een melancholieke stad met barokke architectuur en veel kunst en musea.
Een andere interessante stad op de route van Boedapest naar Balaton is Székesfehérvár. De stad is in 972 gesticht en was de eerste Hongaarse koningsstad. Bovendien was Székesfehérvár vijf eeuwen lang de hoofdzetel van de katholieke kerk in Hongarije. U vindt er een schat aan bezienswaardigheden, kunst, musea en Hongaarse geschiedenis.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
4
Natuur vindt u vooral op het schiereiland Tihany, dat van een afstandje de zuidoever van Balaton lijkt te raken. Tihany is een natuurreservaat. U vindt er verschillende beschermde planten en dieren. Als u naast de barokke kerk gaat staan, heeft u een prachtig uitzicht over het Balatonmeer.
U kunt in dit gebied prima wandelen en fietsen. Sinds de zomer van 2003 ligt trouwens rondom het hele Balatonmeer een fietspad.
U vindt aan de noordoever van Balaton niet alleen toeristische trekpleisters, maar ook een aantal leuke, kleinere bezienswaardigheden. Tussen Balatonakali en Aszófő vindt u bijvoorbeeld een authentiek boerenhuis met ambachtelijke gereedschappen, een oude watermolen en een bijzonder kerkhof. Op dit 19e eeuwse kerkhof zijn de grafstenen uitgehouwen in de vorm van een hart.
Balaton is meer dan alleen het grootste binnenmeer van Europa en geschikt voor een strandvakantie. Wie eventjes zoekt vindt ook aan Balaton ongerepte plekjes, rust en Hongaarse geschiedenis.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
5
Middeleeuws feestvieren in Hongarije Een van de belangrijkste toeristische gebieden van Hongarije is de Donauknie. De schilderachtige ‘Dunakanyar’ begint bij Esztergom en loopt door tot aan Boedapest. De Donau maakt over deze afstand een negentig graden bocht. In de zomer is het in de eeuwenoude Donaustadjes Esztergom, Visegrád en Szentendre beredruk en kunt u genieten van het uitzicht over de Donau of de vele marktjes en musea bezoeken.
Oude hoofdstad Esztergom stond aan de wieg van de staat Hongarije. De in de 10e eeuw in Esztergom geboren en wonende leider van de Hongaren, István I, verenigde alle Magyaarse clans onder zijn leiding en stichtte zo het land Hongarije. Esztergom bleef tot 1256 de hoofdstad van Hongarije en de zetel van het toenmalige vorstenhuis Árpád.
De in 1083 heilig verklaarde koning István richtte een aartsbisschopszetel op in Esztergom en werd in het jaar 1001 door paus Silvester II als eerste christelijke koning van Hongarije erkend. Het bewijs daarvan is een monumentaal beeld naast de basiliek.
Esztergom ligt op de grens van Hongarije en Slowakije en sinds enkele jaren kunt u hier de rivier weer oversteken via de Mária Valéria brug. De brug werd in de Tweede Wereldoorlog aan flarden geschoten en de Hongaren en Slowaken hebben jaren gesteggeld over de wederopbouw.
In het jaar 2000 werd ter ere van het millennium een begin gemaakt met het herstel en nu wordt de brug gretig gebruikt door Slowaken, die in Esztergom komen winkelen, en toeristen die van twee kanten van het natuurschoon in de Donauknie willen genieten. Ook de veerboot van Esztergom naar Boedapest, die vlakbij de brug vertrekt, is daarvoor trouwens een ideale mogelijkheid.
Absolute blikvanger in Esztergom is de basiliek, die op een berg staat en daarom van ver te zien is. De kathedraal werd tussen 1821 en 1856 gebouwd met de Sint Pieter in Rome als voorbeeld. De immense classicistische basiliek is met een lengte van 118 meter de grootste kerk van Hongarije. Vanaf de grond tot het puntje van de koepel meet de basiliek 72 meter.
In de kathedraal kunt u de, volgens de Hongaren, meest uitgebreide en kostbaarste schatkamer van Europa bewonderen. U komt langs Koninklijke en kerkelijke goud- en zilverwerken van de 9e eeuw tot nu, de gotische Suky-kelk en de gouden monstrans van koning Mátyás Corvinus Hunyadi.
In de kelder van de basiliek staat de tombe van kardinaal Jószef Mindszenty, prelaat van Hongarije tot 1974, die als martelaar wordt vereerd. Zijn tombe is tegenwoordig een bedevaartsplaats en daarom droeg Johannes Paulus II zijn eerste mis bij zijn bezoek aan Hongarije in 1991 op in de basiliek van Esztergom. Het verklaart ook het grote aantal Poolse toeristen dat hier rondloopt.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
6
Direct naast de kathedraal staat het voormalige Koninklijke paleis, gebouwd door het Magyaarse stamhoofd Géza en uitgebouwd door diens zoon, koning István, en koning Béla III. Hier krijgt u een beeld van hoe het vroegere paleis eruit moet hebben gezien en loopt u langs tentoonstellingen over geld en de roemruchte geschiedenis van Esztergom. Helaas zijn veel bijschriften alleen in het Hongaars, maar bij de bewaard gebleven originele delen van het vroegere paleis staan ook bordjes met Engelse bijschriften.
Het grappigste deel van het museum is het Panoptikum. Voor 300 forint loopt u langs wassen hoofden van de belangrijkste Hongaarse heersers van de laatste duizend jaar. Boven hun hoofd hangt een bordje waarop in één regel wordt uitgelegd wat ze voor Hongarije betekend hebben.
Pittoresk Visegrád ligt ongeveer halverwege Boedapest en Esztergom. De Donau slingert hier tussen Visegrádhegye en het Börzsönye gebergte door en vormt zo een van de meest idyllische stukjes Donauoever.
De Gouden Eeuw van Visegrád was tijden de regeerperiode van de door de Renaissance gefascineerde koning Mátyás in de 15e eeuw. Zijn 350 kamers tellende paleis schitterde van luxe en bezat met rood marmer versierde fonteinen.
Wie eenmaal de burcht opgeklauterd is, wordt beloond met de mooiste vergezichten op de Donau en het achterliggende bosrijke gebied. In de burcht zijn verschillende tentoonstellingen, een wassenbeeldenmuseum en een martelkamer, waar goed duidelijk wordt welke gruwelijkheden mensen in staat zijn elkaar aan te doen. Terwijl u van het uitzicht geniet, beseft u gelijk het belang van de strategische positie van de burcht in de middeleeuwen. U ziet de schepen van verre over de Donau aankomen en door de hoge, steile klim is de burcht moeilijk te bereiken.
Als u vanuit Boedapest Visegrád binnenrijdt, komt u onder de voormalige stadspoort door, die met een lange, oncomfortabel uitziende stenen trap is verbonden met de 31 meter hoge Salamontoren. Dit vijf etages hoge bastion is een van de best bewaard gebleven Romaanse woontorens van Midden-Europa. De toren is onderdeel van een vestingwal uit de 13e eeuw, die de toren verbond met de burcht. In de Salamontoren liggen archeologische vondsten uit de tijd van Mátyás Corvinus.
Museumdorp Het schilderachtige Szentendre ligt een paar kilometer ten noorden van Boedapest. De veelkleurige, middeleeuwse huisjes, de met keien bestraatte steegjes en het gezellige marktplein kunnen zonder moeite het decor vormen van een kostuumfilm.
Vanaf het kerkplein, dat een meter of dertig hoger ligt dan het centrum, kijkt u uit over Szentendre. In de zomer treft u op het kerkplein regelmatig een markt aan, waar schapenvellen, kunstig bewerkt leer en traditioneel geborduurde kleedjes verkocht worden.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
7
Szentendre lijkt in de laatste 500 jaar niets veranderd te zijn en waar eens de gegoede burgers woonden, vindt u nu een overdaad aan eethuisjes, barretjes en musea.
Ongetwijfeld een van de kleinste museums in Hongarije is het marsepeinmuseum. De plaatselijke banketbakker is volledig uit zijn dak gegaan en heeft van chocola en marsepein portretten en beelden gemaakt.
Zo staat er een levensechte Michael Jackson, die maar liefst 80 kilo weegt en waar drie weken aan gewerkt is. De banketbakker had blijkbaar een vooruitziende blik, want het beeld is gemaakt van witte chocola.
Hongarije zou Hongarije niet zijn als er niet ook een aantal nationale symbolen vertegenwoordigd zouden zijn in dit minimuseum. Pronkstukken zijn het Hongaarse parlement en de witte bruidskoets van keizerin Sissi en er staan portretten van beroemde Hongaren, marsepeinen muppets en ninja turtles van chocola.
Even buiten Szentendre ligt Skanzen. Op 60 hectare land zijn uit heel Hongarije huisjes, boerderijen, molens, smederijen en scholen verzameld. Skanzen is groot genoeg om een dag door te brengen en een goed idee te krijgen hoe het landelijke Hongarije er tweehonderd jaar geleden uitzag. Op het platteland in bepaalde delen van Hongarije leven de mensen soms nog steeds zo.
Skanzen is meer dan alleen een groot openluchtmuseum. U beleeft de middeleeuwen mee door goud te wassen, te batikken op papier en linnen of een tocht met paard en huifkar maken. Voor de kinderen is er een grote overdekte speelruimte. De meeste bedrijfjes in Skanzen zijn operationeel en produceren zaken als brood, koeken en aardewerk. Een uniek vakantiesouvenir is een foto van uzelf in traditioneel Hongaarse kledij. Wat u zeker moet proeven is de traditionele mézeskalács, een gemberkoekje, dat u per stuk kunt kopen.
Van de lente tot de herfst vinden in Skanzen verschillende culturele festivals plaats met muziek, theater en volksdansen. Verder zijn er permanente etnografische en kunsttentoonstellingen.
De Donauknie is een overweldigend mooi, behoorlijk toeristisch stukje Hongarije, vlakbij de bruisende hoofdstad Boedapest. Jaarlijks hoogtepunt van een vakantie in deze regio is de week voor 20 augustus, met de avond van 20 augustus zelf als klapstuk. Hongarije viert op 20 augustus de dag van de grondwet. Overal zijn marktjes, concerten en eettentjes en de dag wordt besloten met een weergaloos vuurwerk, dat u het beste ziet vanaf een van de bruggen over de Donau. Voor een half uurtje lijken alle Hongaren broeders en verstomt het eeuwige geronk van duizenden auto’s even.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
8
De Geschiedenis van Nógrád De provincie Nógrád ligt in het noorden van Hongarije. Het is de op één na kleinste provincie van het land. De hoofdstad is de oude mijnwerkersstad Salgotarján. Andere grotere plaatsen zijn Balassagyarmat, Rétság en Pásztó. De provincie ligt zo'n 80 kilometer noordoostelijk van Boedapest.
Nógrád bestaat voornamelijk uit heuvelland en laag bergland. De hoogste top, in het in het oosten liggende Mátragebergte, is de Piszkés met 946 meter. De Cserhát, met toppen rond de 500 meter, maakt het centrale deel van de provincie uit. De Börzsöny in het westen is met toppen boven de 900 meter wederom hoger.
In het noorden grenst Nógrád aan Slowakije, met als grensrivier de Ipoly. Nógrád is een zeer landelijke provincie met vooral kleine dorpen. In Hollokö, een dorp dat op de Werelderfgoedlijst van de UNECSO, is de traditionele leefwijze nog goed te zien.
Van oorsprong is een deel van de bevolking van Nógrád Slowaaks. De naam van de provincie stamt ook af van het Slavische Novi Grad (nieuwe burcht). Onder de oudere generatie zijn nog mensen die van huis uit Slowaaks spreken.
Een deel van de dorpen heeft zowel een Hongaarse als een Slowaakse naam en hier en daar zijn Slowaakse opschriften. Op scholen wordt Slowaaks soms als tweede taal onderricht.
Nógrád is ook het woongebied van de Palócen, een aparte bevolkingsgroep die vooral bekend is vanwege zijn fraaie borduurwerk en ander handwerk. In Balassagyarmat is een apart Palócmuseum.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
9
De provincie Hont Hont ligt slechts 2,5 km van de Slowaakse grens aan wegnummer 2 van de grens richting Boedapest. Het gebied Hont was waarschijnlijk zo’n 8000 jaar geleden al bewoond. Het lag na 1918 kortstondig op het grondgebied van Tsjecho-Slowakije. Tegenwoordig ligt het gebied voor ¾ op Slowaaks grondgebied en voor ¼ in Hongarije.
De oeroude nederzettingen Hont en Pázmány bleven landelijk gebied totdat de Hongaarse koning Géza de hoofdstad van de provincie in Nagyhont vestigde. Het lichaam van de koning lag van de 10e eeuw tot de 17e eeuw hier begraven. De provincie Hont is in de 11e eeuw opgericht (1156) na afsplitsing van Neograd. Rond het jaar 1300 werd het niet aangrenzende gebied van Kishont er aan toegevoegd. Dit gebied behield echter een aparte status en werd in 1802 deel van de provincie Gemer en Kishont.
Tussen 1552 en 1685 hoorde dit hele gebied bij het Osmaanse Rijk en mocht aan dit rijk belasting afdragen. Tijdens de afsplitsing van Kishont in 1802 werden de grenzen aan de noordkant enigszins verlegd en werd het gebied Krupina toegevoegd.
Na 1918 lag het grootste deel van Hont door het Verdrag van Trianon ineens in Tsjecho-Slowakije. Alleen een klein deel van het zuidoosten bleef in Hongarije liggen. Tussen 1938 en 1945 hoorde het gebied bij Slowakije. Na 1945 hoorde het gebied Hont bij Tsjecho-Slowakije en vanaf 1993 bij Slowakije.
Tussen Hont en Drégelypalánk vindt u de Tsitári (Csitári) fontein en kapel. Dit is tegenwoordig een bekende pelgrimsplaats. Een groot deel van de provincie Hont hoort bij het Duna Ipoly Nationale Park. Leuke plaatsen om te bezoeken zijn Vác en Boedapest. U kunt vanuit Vác met de pont oversteken om naar Szentendre, Vísegrád en Esztergom te gaan.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
10
Het Balatonmeer Sprankelend vakantievieren in Hongaars paradijs
Het Balatonmeer ligt centraal in Hongarije en is het grootste binnenmeer van Midden-Europa. Het was begin jaren ’90 de verpersoonlijking van goedkoop op vakantie gaan in het voormalige Oostblok.
Die reputatie deed het toerisme bij Balaton de das om zodra de prijzen stegen. De toeristen bleven weg en het Balatonmeer was doods, zelfs in juli en augustus. De laatste jaren heeft Hongarije het toerisme bij Balaton nieuw leven ingeblazen. De belangrijke badplaatsen Siófok en Balatonfüred zijn helemaal opgeknapt tot echte vakantieparadijzen.
Bruisend van sportiviteit Het Balatonmeer is 79 km lang en op sommige plaatsen slechts 1 km breed, zoals bij het schiereiland Tihany en de tegenover liggende haven Szántód. Balaton bruist in de zomer van leven en is de plek om te zien en gezien te worden. U vindt er vele gezellige terrasjes, luxe zeiljachten, boulevards om op te flaneren en lange stranden.
Balaton betekent zon, meer, strand en plezier. Het water in het Balatonmeer is weldadig warm. Jong en oud zwemmen, volleyballen, waterfietsen en dobberen in het ondiepe water. Actieve vakantiegangers komen uitstekend aan hun trekken met zwemmen, zeilen, surfen, vissen en paintballen, of meer avontuurlijke sporten als waterskiën, parasailen, kitesurfen, wakeboarden en bungeejumpen. Motorboten zijn overigens niet welkom op het Balatonmeer.
Vertier en vermaak in de badplaatsen
Het
Balatonmeer is een feest voor kinderen. Het ondiepe water is
een
veilige zwemplek. Er zijn glijbanen, waterfietsen, een zwemparadijs en spelhallen.
De levendige badplaatsen bij het Balatonmeer bieden 's avonds veel vertier en vermaak. U flaneert in Siófok, Balatonfüred of Keszthely over de moderne boulevards, gaat lekker eten op een terrasje, of u maakt de zonsondergang mee op een romantische boottocht over het Balatonmeer.
Bij Balaton waant u zich aan de Middellandse Zee. Paradijselijk leven aan het grootste binnenmeer van Midden-Europa. Het Balatonmeer is de perfecte plek in Hongarije voor een zonnige en betaalbare strandvakantie met goede wijn en lekker eten.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
11
Het Monaco van Hongarije Balatonfüred is een van de oudste en bekendste badplaatsen aan het Balatonmeer. Balatonfüred staat voor het mediterrane leven van Hongarije. Zon, meer en strand zijn uw deel. Balatonfüred is het Monaco van Hongarije. Hier ziet u de luxe zeiljachten en Hongaarse filmsterren. U wandelt er over lange wandelpromenades langs het Balatonmeer.
Balatonfüred is de zomerhoofdstad van Hongarije. Er vinden vele zeilwedstrijden plaats en elk jaar is er de traditionele zwemwedstrijd van Balatonfüred naar het schiereiland Tihany. Deze wedstrijd over 3,6 km is begin augustus.
Wie even geen zin heeft in het Balatonmeer, kan naar het Annagora Aqua & Wellness park in Balatonfüred. Het kost wat, maar je krijgt ook wat: 12 glijbanen, golfslagbaden, warmwater baden en een volledig ingericht wellness centrum.
Wijnweken Sinds de Romeinse tijd wordt er al wijn gemaakt in Balatonfüred. Het zijn zware, geurige wijnen, vooral gemaakt van de Olaszriszling druif. Elk jaar in augustus staat de pas gerenoveerde Tagore promenade vol wijnbouwers die hun producten laten proeven en keuren.
Op de kade van de Tagore promenade komt u de Visser en de Veerman tegen. Zij staan symbool voor het vroegere leven in Balatonfüred. De Visser staat symbool voor het dagelijks brood (of vis), de Veerman voor een veilige overtocht naar de zuidoever van het Balatonmeer.
Gezellig Balatonfüred spettert en snuift van het leven. Overdag zwemmen, luieren en zonnebaden. 's Avonds op stap in een van de vele cocktailbars, een leuk restaurantje, of naar de disco. Balatonfüred heeft meer te bieden dan alleen strand- en stapleven. De stad heeft een rijke geschiedenis. U vindt in Balatonfüred verschillende musea, landhuizen, kerken en villa's. Zoals de Vaszary-villa, vernoemd naar aartsbisschop Kolos Vaszary. In zijn kasteeltje vindt u nu een museum.
Balatonfüred biedt vakantieplezier voor jong en oud. Iedereen kan zich hier vermaken. Zon, strand, water, zeilen, surfen en waterskiën, alles is mogelijk. Of gewoon lekker van de zon genieten, lezen en fantastisch uit eten gaan.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
12
Het langste strand van Balaton Voor de Romeinen was Siófok al een belangrijke badplaats. Zowel 'Sió' als 'fok' betekent 'stroom' of 'kanaal'. Alles in deze stad heeft met water te maken. Siófok staat garant voor een perfecte strandvakantie aan het Balatonmeer. Niet voor niets bestaat de oever van het Balatonmeer hier uit 15 kilometer strand.
Het strand bij de grootste stad aan het Balatonmeer loopt over de hele lengte van de stad en is het langste strand bij het Balatonmeer. Het is er druk in de zomer, maar met zo'n enorm strand vindt u altijd wel een plekje om te zonnebaden en te zwemmen. Vanaf het strand bent u in een oogwenk op de promenade waar u luxueus kunt dineren en uitgebreid kunt borrelen in een van de vele cocktailbars.
Siófok Partystad Siófok is de bekendste badplaats op de zuidoever van het Balatonmeer. De lange stranden nodigen uit voor een ontspannen vakantie. Siófok is door het toerisme een rijke stad. Het is ook een interessante stad met een prachtig station, een levendige promenade en een uitstekend nachtleven. Feestgangers kunnen de hele avond en nacht terecht op de promenade voor bars, restaurants en disco.
Siófok is het grootste uitgaanscentrum aan het Balatonmeer. De stad kent vele clubs en bars. De stijl en sfeer van deze clubs doet niet onder voor die aan de Spaanse Costa's of in Italië. Wel even goed opletten op de drankprijzen.
Kunst en cultuur Siófok is een stad om te feesten en van het leven te genieten. Liefhebbers van kunst en cultuur kunnen hier ook terecht. Er zijn verschillende galerieën, musea en muziekfestivals, met als hoogtepunt Balatonsound in juli aan de oevers van het Balatonmeer. Daarnaast kunt u vanuit Siófok prachtige rondvaarten bij zonsondergang over het Balatonmeer maken.
De stad heeft een mooi centrum met historische architectuur en bijzondere kerken. Vooral de lutherse kerk in het Oulu park is bijzonder. Het was een gift van de Finse lutherse gemeenschap aan Siófok.
Natuurlijk kent Siófok ook rustige plekjes. Zodra u buiten het centrum van deze 17 kilometer lange stad bent, slaat de rust toe. In kleine parkjes aan de oever van het Balatonmeer kunt u uitkijken over het meer en het schiereiland Tihany.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
13
Keszthely en het Festetics kasteel Keszthely is een van de oudste steden aan het Balatonmeer. De geschiedenis van Keszthely is enkele honderden jaren bepaald door de steenrijke familie Festetics. Hun barokke slot staat in het centrum van Keszthely en is een van de mooiste bezienswaardigheden bij het Balatonmeer.
De familie Festetics bouwde het Festetics kasteel op de ruïnes van een vroeger kasteel. De bouw begon in 1745 door Kristóf Festetics en duurde meer dan een eeuw. In die tijd werd het kasteel 3 keer zo groot. Het Festetics kasteel staat centraal in het centrum van Keszthely. Het is een van de drie grootste en mooiste paleizen van Hongarije.
Pracht en Praal De graven Festetics hebben kosten noch moeite gespaard om een fantastisch kasteel neer te zetten. Bij een wandeling door de brede gangen en 101 kamers komt u het prachtigste houtsnijwerk en het duurste porselein tegen.
In totaal hebben 7 achtereenvolgende generaties graven Festetics in het kasteel gewoond. Een kasteel dat zo oud is als het Festetics kasteel heeft veel avonturen meegemaakt. Zo heeft graaf Tasziló Festetics hier gewoond met zijn Engelse bruid, Mary Hamilton. Zij verliet een ongelukkig huwelijk in Monaco voor de ware liefde van de graaf.
De bibliotheek Een van de pronkstukken in het Festetics kasteel is zonder twijfel de bibliotheek. De bibliotheek werd bij het begin van de bouw van het Festetics kasteel gebouwd. Kristóf Festetics gaf opdracht om een bibliotheek te bouwen voor 600 boeken. De lambriseringen en het houtsnijwerk zijn door lokale handwerkslieden uitgevoerd. Vooral graaf Pál Festetics heeft de bibliotheek behoorlijk uitgebreid. Hij verzamelde zeldzame gravures uit de 16e en 17e eeuw en periodieken en kranten.
De bibliotheek in het Festetics kasteel bevat rond de 100.000 boeken. Het meest waardevolle deel hiervan (ongeveer 35.000) werd door György Festetics verzameld. Hij heeft de verzameling ook opengesteld voor onderzoekers, leraren en studenten.
De revival van het Balatonmeer is succesvol. Er is meer vertier en vermaak voor de jeugd en de bars en restaurants zien er fris en modern uit. De prijzen voor een goed diner of een lunch zijn meestal redelijk (behalve in de nachtclubs dan). Met de opknapbeurt voor de badplaatsen geeft Hongarije het Balatonmeer meer elan. En dat maakt de pret van een strandvakantie aan het Balatonmeer compleet.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
14
Nationaal park Tihany Het Balatonmeer. Romantisch, melancholiek, warmbloedig, gezellig en soms druk. Het Balatonmeer biedt kunst, cultuur, kitsch, rust, ruimte en disco. Een mooi plekje aan het Balatonmeer is het schiereiland Tihany met het dorpje Tihany.
Wie op een heuvel aan de rand van Tihany staat, waant zich aan de Middellandse Zee. Het oude dorpje Tihany werd in de middeleeuwen gevormd nadat Koning András I er een begraafplaats voor de Koninklijke familie oprichtte en er een Benedictijns klooster stichtte.
Schiereiland Het smalste stuk Balatonmeer is bij het schiereiland Tihany en de tegenover liggende haven Szántód. Blikvanger op het schiereiland Tihany is de abdijkerk uit de 18e eeuw. De kleine kerk en haar altaar zijn in barokke stijl gebouwd. De Romaanse crypte is bijna 1000 jaar oud. Koning András I stichtte de kerk in 1055 en ligt er ook begraven.
Voor de kerk ligt een klein parkje: het Csokonai-parkje. Hier kunt u een kleine wandeling maken, of naar de meertjes aan de andere kant van Tihany kijken. Een bezoek aan de kerk is mooi. Een wandeling om de kerk heen om van het uitzicht over het Balatonmeer te genieten is nog mooier. Omdat het Balatonmeer zo smal is, kunt u op heldere dagen helemaal naar de overkant kijken.
Eten en drinken Zoals overal in Hongarije is het ook aan het Balatonmeer en in Tihany culinair genieten. Naast Hongaarse specialiteiten als goulash, smaken ook de bijzondere pizza's uitstekend. En met dit uitzicht en zulk mooi weer smaakt het eten natuurlijk nog beter.
Winkelen en musea Liefhebbers van Hongaarse kleedjes en aardewerk komen in Tihany prima aan hun trekken. Toegegeven, het is enigszins toeristisch, maar de kwaliteit is goed. En wie goed zoekt, kan mooie en bijzondere dingen vinden bij het Balatonmeer.
Vlakbij de abdij in Tihany staan veel huizen op de monumentenlijst. Ze zijn gebouwd van tufsteen, die aan elkaar gemetseld werden met een mengsel van leem en slib. Ook het huis van het Vissersgilde van het Balatonmeer, 'Disznós', staat hier. Een Disznó is een varken in het Hongaars. Het gilde kreeg haar naam omdat de meeste gereedschappen gemaakt waren van varkensbotten.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
15
Calvarie Aan de rand van Tihany is tegen een heuvel op een Calvarie met uitzicht op het Balatonmeer. De Calvarie werd in 1927 gebouwd ter ere van koning Károly IV. In 1960 werd de Calvarie beschadigd. Nu is hij weer grotendeels opgebouwd.
Tihany heeft haar eigen engel. Dit fijn vormgegeven beeld staat naast de Calvarie en kijkt uit op de abdij en het Balatonmeer. Het verhaal gaat dat je op deze plaats het gehuil van de wind om de kerk het beste kunt horen. Probeer het uit als u de pech heeft toevallig op een winderige dag in Tihany te zijn.
Bier en paprika Bier is met palinka en rode wijn de nationale drank van Hongarije. Je kunt het bijna overal drinken en zeker aan het Balatonmeer.
Je kunt er in Hongarije niet omheen en dus ook in Tihany niet: de paprika. Groot, klein, dik, dun, rood, groen en geel. Ze zijn er allemaal. Als je er van houdt is de scherpe lucht bij dit huis waarschijnlijk een genot voor de neusvleugels.
Aan de afstand waarvan de foto is genomen, kunt u zien dat de schrijver dezes niet veel op heeft met de Hongaarse lekkernij. De Hongaren gebruiken de paprika overal voor. Zelfs voor het aanscherpen van hun nationale keelverschroeier, de Pálinka. Alsof die met vaak meer dan 40% alcohol nog niet scherp genoeg is…
Wandelen en fietsen Tihany en hooglanden van het Balatonmeer zijn al vanaf 1952 een beschermd natuurgebied. De westkant van het schiereiland met 400 hectare bos is zonder wegen. Om u er toch van te laten genieten, zijn er wandelroutes.
Vanaf de abdijkerk loopt de blauwe route langs het binnenmeer naar de vulkaankegels, waaronder Aranyház. Deze kegel heet zo vanwege haar gouden uitslag. Door vulkanische activiteit zijn er meer dan 100 geiserheuvels op het schiereiland
De rode wandelroute begint bij de binnenhaven. Hij loopt langs de noordwest kant van het schiereiland en voert u langs rotsen, vulkaankegels en lavendelvelden. De gele route brengt u helemaal tot rust via een lange wandeling door een bos. De langste van de drie wandelingen is 9 km.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
16
Terug naar het Habsburgse keizerrijk in Bratislava Bratislava was in Habsburgse tijden het kleine broertje van de gouden driehoek Wenen, Praag en Boedapest. Bratislava is de hoofdstad van Slowakije en is door haar ligging in het zuidwesten van het land de enige hoofdstad ter wereld die direct aan twee grenzen ligt. De stad kreeg in 1993 voor de derde keer de functie van hoofdstad toebedeeld. Eerder was de stad al hoofdstad van het koninkrijk Hongarije (1536 – 1783) en de eerste Slowaakse republiek (1939 – 1945).
Bewogen geschiedenis De oorspronkelijke naam van Bratislava was Preßburg, een verwijzing naar Preslavasburch en Vratislav van Moravië die hier een burcht liet bouwen.
De Hongaarse naam van Bratislava is Pozsony. Deze naam is terug te voeren op het Latijnse Posonium. Pas toen Bratislava na 1919 bij het nieuwe land Tsjecho-Slowakije ging horen, kreeg de stad haar huidige naam.
De Hongaren maakten in 907 van Bratislava hun meest westelijke steunpunt. Tussen 1563 en 1830 werden de Hongaarse koningen gekroond in Bratislava omdat Hongarije in handen was van de Osmanen. Nadat de Habsburgers de Turken uit Boedapest verjaagden nam deze koningin aan de Donau haar oude positie weer in en werd Bratislava minder belangrijk.
In 1914 kreeg de stad een universiteit maar door het Verdrag van Trianon, waardoor Hongarije tweederde van haar grondgebied kwijtraakte, verhuisde deze universiteit eerst naar Boedapest en later naar Pécs.
In 1939 schaften de Nazi’s Tsjecho-Slowakije af en werd Slowakije een marionettenrepubliek die nauw samenwerkte met de Duitsers. Van de 70.000 Joden in de stad voerden de Nazi’s er 60.000 af naar Auschwitz. Het stadsbestuur van Bratislava betaalde de Nazi’s 500 mark per Jood.
Het historische centrum De historische gebouwen concentreren zich in het oude centrum van Bratislava. Het raadhuis met haar kleurrijke pannendak is een van de oudste gebouwen van de stad en stamt uit de 14e/15e eeuw. Voor het raadhuis staat de oudste bron van de stad die al vanaf 1572 in gebruik is.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
17
Op de binnenplaats ziet u een kanonskogel die volgens de overlevering afgeschoten is door de troepen van Napoleon. Het pand werd ooit gebouwd als woonhuis voor rechter Jacob, maar dient al vanaf 1434 als raadhuis en herbergt tegenwoordig het stadsmuseum van Bratislava. Direct naast het raadhuis staat het Primatiaal Paleis. Na de slag bij Austerlitz in 1805 tekenden Frankrijk en Oostenrijk in dit gebouw de Vrede van Preßburg.
De Michaëltoren De Michaëltoren in het historische centrum is de enige bewaard gebleven toren uit de middeleeuwse stadswallen van Bratislava. In de 51 meter hoge toren kunt u de wapententoonstelling van het stadsmuseum bekijken.
De geschiedenis van de toren gaat terug tot de late 13e eeuw. In de tijd dat de Hongaarse koningen in Bratislava gekroond werden, volgden de toekomstige monarchen vanuit de burcht een voorgeschreven weg door de stad naar de kathedraal, waar ze gekroond werden, en dan naar de Michaëltoren. Hier legde de nieuwe koning een eed van trouw af aan de aartsbisschop.
Tussen 1753 en 1758 kreeg de toren haar huidige barokke uiterlijk en werd een beeld van de aartsengel Michaël op de torenspits gehesen. Vanaf de zesde verdieping van de toren heeft u een mooi uitzicht over de stad.
De burcht van Bratislava Een van de markante punten in Bratislava is de Bratislavsky hrad ten westen van het historische centrum op een rotspunt 85 meter boven de Donau. De burchtheuvel was tijdens de steentijd al bewoond en maakte ook deel uit van de Romeinse Donaulinie. De eerste stenen burcht verscheen in de 10e eeuw. Keizer Sigmond van Luxemburg bouwde de burcht rond 1430 uit tot een vesting in gotische stijl. Rond 1650 kreeg de Bratislavsky hrad haar huidige barokke aanzien. Keizerin Maria-Theresia promoveerde de burcht in 1740 tot haar residentie in het Hongaarse deel van het keizerrijk Oostenrijk-Hongarije.
De burcht van Bratislava brandde begin 18e eeuw tot de grond toe af. Meer dan 140 jaar hebben de Slowaken naar een uitgebrande ruïne moeten kijken tot de burcht tussen 1953 en 1968 volgens de originele tekeningen in haar oude luister hersteld werd. De burcht is nu de zetel van het Slowaakse parlement en in een van de bijgebouwen vindt u een historisch museum.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
18
De Martinsdom De kathedraal van de heilige Martin is gewijd aan de heilige Martin van Tours. De in gotische stijl gebouwd hallenkerk is de grootste kerk van Bratislava.
De kathedraal is eind 13e eeuw gebouwd op de plaats van een romaanse kerk en een kerkhof. De bouw van het middenschip duurde meer dan tien jaar. De kerk werd uiteindelijk in 1542 ingewijd.
Vanaf 1563 werden de monarchen van Hongarije in de kathedraal gekroond. De kathedraal nam daarmee de plaats in van de basiliek van Székesfehérvár omdat deze Hongaarse stad bezet was door de Osmanen.
In een speciale hoek van de kerk ziet u eeuwenoude kerkkledij en maakt u kennis met ‘De geschiedenis van de ingebrande hand’. Volgens een verhaal uit 1641 heeft de geest van Johann Klement Zwespenbauer, ooit de baljuw van het kasteel, een afdruk van zijn brandende hand achtergelaten op het houtwerk van de kerk. De geest wilde dat de maagd Regina een beeld van de heilige Madonna liet maken van zijn erfenis om zo tot rust te komen. Om te bewijzen dat het hem ernst was brandde hij zijn hand in het houtwerk van de kerk.
Bratislava is voor een Europese hoofdstad een relatief rustige stad. De buitenwijken stammen uit het communisme en zijn het aanzien niet waard. De binnenstad, de burcht en de kerken maken dat ruimschoots goed. De terrasjes in de binnenstad zijn uitnodigend en bieden u volop gelegenheid de authentieke sfeer op te snuiven.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
19
De Abdij van Pannonhalma De abdij van Pannonhalma straalt u tegemoet als u van Győr binnendoor rijdt richting Veszprém en Székesfehérvár. Het is een bijzonder indrukwekkende Benedictijnse Abdij en een belangrijke toeristische attractie in Noordwest-Hongarije. Pannonhalma staat vanaf 1996 op de werelderfgoedlijst van de UNESCO.
Pannonhalma is een van de oudste historische monumenten van Hongarije. Het is na de abdij van Monte Cassino de grootste abdij van de wereld. Pannonhalma is het belangrijkste kerkelijke gebouw van Hongarije. De Benedictijnse monniken werden in 996 uitgenodigd door prins Géza om de abdij te bouwen.
Pannonhalma staat op de Mons Sacer Pannoniae (de Heilige Berg van Pannonia). Deze berg heette eerst St. Martinus berg. Zowel prins Géza als zijn opvolger, koning István de heilige, waren er namelijk van overtuigd dat de bisschop van Tours, Sint Martinus, aan de voet van de berg geboren is.
Pannonhalma is opgericht als eerbetoon aan Sint Martinus en vormde het oostelijke bruggenhoofd van de middeleeuwse Europese cultuur. Koning István gaf de monniken van Pannonhalma de opdracht het christendom en de Europese cultuur in Hongarije te verspreiden.
De oorspronkelijk uit Tsjechië komende monniken van Pannonhalma volgen de levensfilosofie van Sint Benedictus. Ze beleven hun geloof volgens de spiritualiteit van ‘Ora et Labora’ (Bid en Werk). Sint Martinus was de beschermheilige van hun eerste Hongaarse klooster.
Koning István, de eerste koning van Hongarije, kwam regelmatig in het klooster. Hij schonk de monniken landerijen en tienden. In het archief van het klooster ligt een privilegeakte uit de 12e eeuw met het zegel van de koning. Hij wilde hiermee uitdrukken dat de Benedictijnen dagelijks voor het voortbestaan van het land zouden bidden.
Interessante bezienswaardigheden De interessante bezienswaardigheden van Pannonhalma zijn de basiliek met de crypte uit de 13e eeuw, het klooster en de monumentale bibliotheek met 400.000 boeken. In de bibliotheek wordt het oudste document in de Hongaarse taal bewaard. Het is het handvest van de Benedictijnse abdij van Tihány en stamt uit 1055.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
20
Roerige geschiedenis De oudste gebouwen op de plek van Pannonhalma zijn verwoest en werden halverwege de 12e eeuw weer opgebouwd. De pijlers van de basiliek en het vroegGotische gewelf werden begin 13e eeuw gebouwd en eind 15e eeuw in Gotische stijl herbouwd door koning Mátyás.
Het klooster werd een abdij in 1541 en door de Ottomaanse aanvallen op Europa in de 16e en 17e eeuw veranderde Pannonhalma in een fort. De monniken waren regelmatig gedwongen de abdij te verlaten. De huidige façade van Pannonhalma met haar rijke barokke elementen werden in de 17e en 18e eeuw toegevoegd.
In 1950 werd Pannonhalma ingepikt door de communisten. De Benedictijnen mochten vanaf die tijd alleen nog maar middelbaar onderwijs geven. Na het einde van het communistische tijdperk kregen de monniken weer de gelegenheid nieuwe werkvelden te ontdekken
De basiliek en de crypte De basiliek van Pannonhalma werd gebouwd aan et begin van de 13e eeuw in vroeg-Gotische stijl. Bij archeologische opgravingen zijn onder andere restanten van een eerdere kerk, poorten en een graf gevonden, waarschijnlijk dat van abt Uros. Tijdens de regeerperiode van koning Mátyás werd Pannonhalma uitgebreid en verbouwd. Onder andere het huidige plafond van de kerk stamt uit die tijd.
De Porta Speciosa De Porta Speciosa was in de middeleeuwen een belangrijke toegang tot de kerk vanuit het klooster. Tijdens de regeerperiode van Renaissancekoning Mátyás werd het huidige klooster gebouwd. De kleine binnentuin van het klooster werd ‘Paradijs’ genoemd. Er werden vooral kruiden geteeld om het lichaam in volle gezondheid te herstellen, net zoals in het paradijs.
De bibliotheek Hoogtepunt van de rondleiding door Pannonhalma is zonder twijfel de bibliotheek. De bibliotheek bezat vele collecties boeken. Deze werden in 1786 afgevoerd toen Pannonhalma tijdens de Verlichting ophield te bestaan als klooster.
Op het plafond van de bibliotheek ziet u schilderingen van de 4 middeleeuwse studies: Rechten, Medicijnen, Theologie en Kunst. Het aantalboeken in de collectie van de bibliotheek wordt nog steeds uitgebreid en omvat nu bijna 400.000 boeken.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
21
Het Millennium Monument In 1896 werden in Hongarije millennium monumenten gebouwd om te vieren dat Hongarije duizend jaar bestond. Eén daarvan kunt u nog steeds bekijken in Pannonhalma. Het gebouw werd oorspronkelijk overkapt door een koepel met daarop een bronzen reliëf dat de Hongaarse kroon moest voorstellen. Dit moest in 1937 afgebroken worden wegens instortingsgevaar.
De Onze-Lieve-Vrouwekapel De kapel enkele honderden meters van Pannonhalma was in eerste instantie een soort kerk voor de mensen uit de omgeving van het klooster. De kapel is tussen 1714 en 1725 gebouwd en heeft 3 barokke altaren en een klein orgel. De tombe onder de kapel heeft vele eeuwen dienst gedaan als grafkelder voor de monniken.
Het Arboretum In 1830 stonden er al meer dan 80 soorten bomen en struiken op het terrein van Pannonhalma. Tegenwoordig zijn het er enkele honderden, waarvan vele zeldzame soorten en variëteiten in Hongarije. Buiten dat is het gewoon een mooie plek voor een wandeling met een prachtig uitzicht over het landschap van de Bákony heuvels.
De archieven De archieven van Pannonhalma mag u niet bezichtigen. Ze bevatten de rijkste en meest waardevolle collectie documenten uit de begintijden van de Hongaarse staat.
Hier liggen bijvoorbeeld de akte van koning István uit 1001 en de oprichtingsakte van de abdij van Tihány uit 1055. Ook een aantal persoonlijke archieven van enkele oude adellijke Hongaarse geslachten worden in Pannonhalma bewaard.
Wijn Tijdens de bouw van hun kerk en klooster in de middeleeuwen bliezen de benedictijnse monniken ook de Romeinse wijncultuur nieuw leven in. Pannonhalma heeft vele eeuwen lang een eigen wijngaard gehad, tot de communisten deze lange traditie onderbraken in 1945.
Na het jaar 2000 werd er 37 hectare wijngaard aangelegd. U vindt er witte druiven, zoals de Rheinland Riesling, Sauvignon Blanc en de Gewürztraminer. Ook de traditionele druiven uit dit gebied, zoals de Ezerjó en de Sárfehér komen weer voor. Jaarlijks produceert de abdij van Pannonhalma 300.000 flessen kwaliteitswijn.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
22
Kunsthistorisch Vác Vác ligt aan de voet van het Börzsöny-gebergte. Het is een kunsthistorisch belangrijke barokstad. Vác heeft een gezellig en sfeervol centrum en u kunt er een kerkentrio bekijken (Drievuldigheidskerk, Piaristenkerk en kathedraal).
1000 jaar geschiedenis Vác is gebouwd boven de ruïnes van de Jazygen-stad Uvcenum. Vác wordt voor het eerst genoemd in een almanak uit het jaar 1074 uit Yburg. In de almanak wordt Vác ‘Watzenburg’ genoemd. Het is de grootste stad op de linkeroever van de Donau en werd in de 18e eeuw in barokstijl herbouwd.
Het middeleeuwse centrum van Vác was een versterking op de oever van de Donau. Hier bouwde koning Géza een kathedraal, gewijd aan de maagd Maria. De koning werd er in 1077 begraven. In het Vak-Botyan museum bewondert u archeologische, etnologische en stadsgeschiedkundige verzamelingen. Ook het waardevolle barokke stadhuis met haar smeedijzeren balkon is het aanzien waard.
Vanaf Szentendre eiland, dat midden in de Donau ligt, heeft u een prachtig uizicht op Vác. U gaat hiervoor naar de Pokolcsárda, oftewel ‘De Herberg van de Hel’.
Bisschoppelijke stad met triomfboog Vác is een bijna duizend jaar oude bisschoppelijke stad. Het was het eindstation van de eerste Hongaarse treinverbinding in 1846. De trein uit Pest arriveerde hier met 30 km per uur. U ziet in Vác de enige triomfboog die Hongarije rijk is. De Kőkapu (Stenen Poort) werd in 1764 opgericht ter ere van het bezoek van keizerin Maria Theresia.
Het Március 15. Plein is het centrum van de handel in Vác. Haar unieke triangelvorm werd gevormd in 1761 door het afbreken van de Sint Michaëls kerk. Het Március 15. Plein is de plek waar in de 18e eeuw de mooiste openbare gebouwen en huizen werden gebouwd. Ook werd hier tot 1951 de markt gehouden.
Március 15. plein Alle huizen op het Március 15. Plein zijn beschermde barokke monumenten. De Kerk van het Witte Gezelschap aan het plein is vernoemd naar de witte habijten van de Dominicaanse monniken. Het kerkaltaar is een rijk versierd meesterwerk in rococostijl. Het gebouw naast de kerk was vroeger het nonnenklooster van de Dominicanen.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
23
Het ziekenhuis staat ook aan het Március 15. Plein. Het is ontstaan door 2 barokke gebouwen samen te voegen. Het onderste deel werd in de 17e eeuw gebouwd als seminarie. Het hogere deel werd in de 19e eeuw gebouwd als ziekenhuis.
Op de plaats van het gemeentehuis stond volgens een kaart uit 1680 vroeger een Turks badhuis, hoewel het kadaster in 1171 al aangeeft dat hier een gemeentehuis stond. Bisschop Mihály Frigyes Althann begon met de bouw in 1735. Het werd pas in 1764 voltooid ter ere van het bezoek van keizerin Maria Theresia. Boven de ingang ziet u een beeld van Vrouw Justitia.
Enkele langgerekte huisjes uit de middeleeuwen huisvesten het instituut voor de doven en stommen. Na het verdrijven van de Turken in de 17e eeuw fungeerde het als bisschoppelijk paleis. Het is in U-vorm richting het plein gebouwd. In 1802 werd hier het eerste instituut voor doven en stommen van Hongarije gevestigd.
Monumenten in Vác Het paleis van de Grootprovoost stond er begin 18e eeuw al, maar werd in de 19e eeuw grondig verbouwd. Vooral de met steen omlijstte poort en het smeedijzeren balkon zijn mooi om te zien. De puntige toren is de meest noordelijke punt van de stadswal uit de middeleeuwen. Het is nu onderdeel van een woonhuis en heeft een kegelvormig dak.
De zuil van de Heilige Drie-eenheid vindt u op het Szentháromság Plein. Dit plein was vroeger de thuisbasis van de vismarkt. De zuil is gemaakt van zandsteen en werd tussen 1750 en 1755 gebouwd.
Kathedraal De bouw van de kathedraal op Konstantin Plein werd geïnitieerd door bisschop Eszterházy. Hij is gebouwd in late barokstijl. De beelden op de façade zijn gemaakt door een beeldhouwer uit Vác. Het altaar laat een beeld zien van de Maagd Maria op bezoek bij Sint Elizabeth.
Op het plafond van de cupola ziet u een schildering van de overwinning van de Heilige Drieeenheid. Onder de kerk is een crypte die dezelfde lengte heeft als de kerk. De crypte is in drie stukkenverdeeld en doet dienst als begraafplaats van bisschoppen, kanunniken en leken.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
24
Oerdorp Skanzen Even buiten Szentendre ligt Skanzen. Op 60 hectare land zijn uit heel Hongarije huisjes, boerderijen, molens, smederijen en scholen verzameld. U koopt er prachtig bewerkt leer, borduurwerk, koekjes en houtsnijwerk.
Demonstraties In de vakanties en in het weekend zijn in Skanzen demonstraties over het leven van vroeger. Bijzonder leuk voor de kinderen, want ze mogen aan alles meedoen. Skanzen is een Hongaars oerdorp en ligt even buiten Szentendre. Skanzen is een leuke en leerzame ervaring voor kinderen.
De meeste bedrijfjes in Skanzen zijn operationeel en produceren brood, koeken en aardewerk. Alle productie gaat ambachtelijk. Uw kinderen mogen overal bij meehelpen.
Middeleeuws Hongarije Skanzen bij Szentendre is meer dan alleen een groot openluchtmuseum. U beleeft de middeleeuwen mee door goud te wassen, te batikken op papier en linnen of door een tocht met paard en huifkar te maken.
Een uniek souvenir uit Skanzen is een foto van uzelf in traditioneel Hongaarse kledij. Wat u zeker moet proeven is de mézeskalács, een gemberkoekje met honing. Ook vroeger aten de mensen al brood.
Vaak werd dat buiten gebakken in oventjes van klei. In Skanzen staan enkele authentieke broodovens en ze werken ook nog.
Heel Hongarije Skanzen is Hongarije in het klein. Elke provincie heeft zijn plek. Uit alle provincies zijn culturele erfgoederen gehaald en in Skanzen opnieuw opgebouwd. Van de lente tot de herfst zijn in Skanzen culturele festivals met muziek, theater en volksdansen. Verder zijn er permanente tentoonstellingen. Skanzen is ook een prima plek om Hongaarse snoepjes en koekjes in te slaan (of zelf te maken natuurlijk).
Etnografisch Openluchtmuseum Skanzen Het Etnografisch Openluchtmuseum Skanzen ligt 3 km van het centrum van Szentendre. U vindt hier de grootste etnografische verzameling van Hongarije. In Skanzen worden monumenten uit alle landstreken van Hongarije verzameld om het Hongaarse cultureel erfgoed te bewaren.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
25
Ambachten in Skanzen Als Skanzen helemaal klaar is, staan er 340 gebouwen uit 10 regio's van Hongarije. Elk gebouw brengt unieke kenmerken en eigenschappen van de Hongaarse volksbouwkunst in beeld.
Het grootste deel van Skanzen is klaar, compleet met een Grieks-orthodoxe kerk en een kerkhof met grafstenen.
Skanzen is van april tot oktober geopend. In het weekend, in schoolvakanties en op nationale feestdagen demonstreren ambachtslieden oude ambachten. Verder kunt u meegenieten van de viering van Hongaarse traditionele feesten.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
26
Swingend Gyır Győr swingt en leeft en heeft een interessant centrum met mooie karakteristieke, historische gebouwen. Het welvarende stadje Győr ligt halverwege Wenen en Boedapest. Győr is een festivalstad met een interessant aanbod aan kunst, cultuur en gezelligheid.
Het raadhuis Onze wandeling door Győr begint bij het prachtige raadhuis. Het werd ongeveer 100 jaar geleden gebouwd en is een mooi voorbeeld van de barokstijl die u nog veel meer in Győr zult aantreffen. De toren van het raadhuis is gebouwd naar voorbeeld van de afgebroken Fehérvári toren.
De Karmelietenkerk De Karmelietenkerk in Győr werd tussen 1721 en 1725 gebouwd. In een kleine nis in de kerkmuur staat een beeld van Maria. Het beeld is een aandenken aan de overstroming en stond vroeger op het eiland in de Rába.
De Weense Poort Het plein van de Weense Poort wordt omgeven door huizen in rococostijl. Ze lijken 2 etages te hebben, maar veelal is er alleen maar een schijnetage, verborgen door een extra hoge gevel. Op het plein staat het oudste huis van Győr: het Altabak huis.
Győr is een vrolijk stadje met vriendelijke mensen. Het leven lijkt er in een laag tempo te verlopen. Dat uit zich onder meer in de vele drukbezochte terrasjes en traditionele koffiehuizen. Hier kunt u prima een kop koffie of cappuccino nuttigen.
De burcht van de bisschop De toren van de burcht van de bisschop is rond 1250 gebouwd. In burcht ziet u een interactieve presentatie met films en tentoonstellingen van de heldenrol van de bisschop van Győr in de Tweede Wereldoorlog. Grotendeels in het Hongaars, maar toch indrukwekkend. De kogelgaten zitten nog in het plafond.
De Donau poort Het grote plein aan de rivier de Raba is het toneel van de drukste markt van Győr. Midden op het plein is een bron met daarboven een weerhaan. Aan de noordkant, op de oever van de Raba, staan 2 beelden. Ze stellen 2 soldaten voor die in de 17e eeuw de aanval op de Turken leidden.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
27
Széchenyi Tér Széchenyi Tér was honderden jaren lang hét marktplein van Győr. Hier waren de jaarmarkten, tentoonstellingen en militaire parades. Vroeger was het plein het toneel van rondtrekkende komedianten en minstreels. Ook nu nog vinden er vele culturele festivals plaats.
De zuil midden op het plein herinnert aan de bevrijding van Boeda van de Turken. De fonteinen die spontaan uit de grond spuiten zijn een feest voor de kinderen.
De ijzeren boom Volgens een legende sloeg vroeger elke gezel in Győr een spijker in deze boom onder het balkon van het Vastuskós huis.
Het huis had vroeger slechts één verdieping en is vernoemd naar de boom. De ijzeren boom is al sinds 1830 het uithangbord van een specerijenhandel die zich 'De ijzeren boomstomp' noemde. In dit gebouw kunt u nu een verzameling houtskooltekeningen en schilderen bekijken.
De synagoge De synagoge is rond 1870 gebouwd in eclectische stijl. U kunt er een tentoonstelling bezoeken over Hongaarse beeldende kunst van na de Tweede Wereldoorlog. Bij de ingang van de synagoge staat een zuil ter herinnering aan de slachtoffers van het nazisme.
Thermaalbad Rába Quelle Thermaalbad Rába Quelle in Győr is een thermaal- en belevenisbad. Het zwembad heeft uiteraard verschillende thermaalbaden met heetwaterbronnen, massages, sauna's en therapieën. Daarnaast is er een belevenisbad met glijbanen, wildwaterstromen en een openlucht zwembad met zonneweide.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
28
Csákberény en het Vértespark Csákberény ligt tussen de bergen van Bakony en Vértes in. Het is een landgoed van de familie Csák geweest en van origine een oude Hongaarse nederzetting. Er zijn bijvoorbeeld overblijfselen van gebouwen, met fresco’s, en grafstenen met inscripties uit de Romeinse tijd gevonden.
Een van de meest afschuwelijke voorbeelden van onderdrukking na de onafhankelijkheidsoorlog van 1849 - 1849 vond plaats in Csákberény: de executie van de Rooms-Katholieke priester Antal Mansbarth en de calvinistische dominee János Szikszai. Het dorp heeft 150 jaar later een monument voor hen opgericht.
De wijngaarden op de zuidelijke hellingen van de Vértes bergen, zoals Orond en Old Hill leveren druiven van uitstekende kwaliteit. Door de zuidelijke ligging en het goede klimaat komen hier prachtige wijnen uit.
Jaarlijks terugkerende toeristische programma’s zijn het carnaval in februari, Dorpsdag op 14 juli als herinnering aan de moord op de beide geestelijken op die dag in 1849, Wijndag op de tweede zaterdag van oktober en Sint Maarten in november.
De Vértesalja Wijngaarden Maatschappij is in 1995 opgericht. Er zijn nu ongeveer 300 wijnboeren lid. De maatschappij regelt de administratie en promotie van de lokale en regionale wijnproductie. Csákberény is een klein paradijs voor toeristen en de inwoners zullen u gastvrij ontvangen.
Het Vértes-gebergte Het Vértes-gebergte ligt ongeveer 70 kilometer ten zuidwesten van Boedapest en 25 kilometer ten noorden van Székesfehérvár. Vértes kent grillige dalen met mooie eikenbossen, bijzondere rotsformaties en zeldzame planten. Een groot deel van Vértes is beschermd gebied.
Er zijn veel verschillende soorten vogels die in dit gebied broeden. De mooiste planten in het Vértes gebergte staan verborgen in het Fáni-dal en op het lrtás-veld groeit vedergras. U kunt in het Vértes-gebergte schitterende wandelingen maken.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
29
Naast Székesfehérvár zijn Pannonhalma, Veszprém en Herend belangrijke plaatsen in dit gebied. In Pannonhalma staat op de Szent Márton hegy het klooster van Pannonhalma.
Deze plek is in 996 uitgekozen door prins Géza als vestigingsplaats voor de monniken, omdat zowel hij als koning István later ervan overtuigd waren dat de bisschop van Tours, Sint Maarten, hier in de buurt geboren is.
In Veszprém is vooral de oude binnenstad uw aandacht waard en in Herend kunt u een bezoek brengen aan de porseleinfabriek van Herend. Een rondleiding door de geschiedenis van de fabriek en een blik op het schilderen van porselein is zeer bijzonder.
De Bakony Heuvels De Bakony is het grootste heuvelgebied in de regio Transdanubië. De Bakony Heuvels vormen het grootste onderdeel van het Transdanubisch Middelgebergte. Bakony strekt zich langs de hele noordkant van het Balatonmeer uit. De bergketen begint oostelijk van de lijn Tapolca-Pápa en eindigt bij het Pilisgebergte aan de noordwestkant van Boedapest.
De Bakony Heuvels zijn in tweeën gedeeld; de Noordelijke en de Zuidelijke Bakony. Ze worden van elkaar gescheiden door de lijn Várpalota-Veszprém-Ajka-Devecser. De Bakony Heuvels zijn dicht begroeid, daarom spreekt men ook van het Bakonywoud.
De Szent György-hegy ligt meer landinwaarts van het Balatonmeer, bij Tapolca. Op de top staat een groot aantal basaltpieken. Ze zijn zo gegroepeerd dat het lijkt alsof er een gigantisch orgel op de top staat.
Het plaatsje Zirc wordt wel de 'Hoofdstad van de Bakony' genoemd omdat het diep in de heuvels ligt. Hier vindt u het Bakony-museum waar u een goede indruk krijgt van de dieren, planten en mineralen die in de Bakony te vinden zijn.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
30
De dorpjes Koromlapuszta en Csatka Koromlapuszta is een klein dorpje met slechts een paar huizen in de provincie KomáromEsztergom. Het ligt 3 kilometer buiten Csatka, aan de noordoost kant van de Bakony bergen. Csatka wordt voor het eerst genoemd in 1326. In de buurt van het dorp is in 1361 een klooster gesticht.
Tijdens de Turkse oorlogen in 1543 werd het dorp verwoest en pas in 1724 weer gekoloniseerd door de Hongaren. In 1910 behoorde Csatka nog tot het Zirc district in de provincie Veszprém en in 1950 werd het dorp geannexeerd door de provincie Komárom.
De dichtstbijzijnde grote plaats is Kisbér, dat in 1910 nog bij het Gesztes district in de provincie Komárom hoorde. Volgens opgravingen is deze regio al sinds de prehistorie bewoond. Tegenwoordig is Kisbér de hoofdstad van de voet van de Bakony bergen.
De opstand van Rákóczi en de Napoleontische oorlogen hebben hun stempel op dit gebied gedrukt. Tegenwoordig is de regio wereldwijd beroemd vanwege de paarden. De familie Batthyány heeft hier een modelboerderij opgericht. In 1830 startten zij hier met het fokken van Engelse volbloedpaarden en even later ook met een militaire paardenfokkerij.
De namen Kincsem, Imperial, Kisbér en andere racepaarden zijn over de hele wereld bekend. De gebouwen van de paardenfokkerij zijn tot nationaal cultuurhistorisch erfgoed verklaard. Het meest interessante gebouw is de Koninklijke Manege, maar ook het neoclassicistische landhuis van Batthyány, met zijn beschermde tuin is mooi.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
31
Boedapest; de parel aan de Donau Boedapest is de bruisende hoofdstad van Hongarije. Boedapest is de Keizerin van de Karpaten, de Parel aan de Donau en het Kruispunt tussen Oost en West. Charmant, bohemien, bruisend van actie, klassieke schoonheid. De superlatieven om Boedapest te beschrijven zijn eindeloos.
Wie naar Hongarije gaat, mag de 525 km² grote stad niet overslaan. Laat u meevoeren in het leven in Boedapest, de meest westerse stad van Centraal-Europa. Wie via de M1 Boedapest inrijdt, voelt zich gelijk thuis. U bent in Boedapest, een van de mooiste steden van Centraal-Europa.
Szechényi Lánczhíd Boedapest is in 1873 ontstaan door een samensmelting van Pest, Óbuda en Buda. Buda en Óbuda liggen op de heuvelachtige rechteroever van de Donau. Pest ligt op de vlakke linkeroever. De eerste brug over de Donau in Boedapest was Szechényi Lánczhíd, de Kettingbrug. Hij is rond 1850 gebouwd.
Kenmerk van de brug zijn de leeuwen zonder tong op de hoekpijlers. Lánczhíd is hét symbool van Boedapest. 's Nachts is de brug schitterend verlicht en flonkert romantisch boven de Donau. Geen wonder dat veel verliefde paartjes hier hun avondwandeling maken.
Werelderfgoed Het Burchtkwartier vormt het stadsgezicht van Boedapest. Hier staat het koninklijk paleis van koning Matthias, de verlichte Renaissance koning van Hongarije uit de 16e eeuw.
Ook de Andrássy út, de twee kilometer lange avenue van Deák Tér naar het Heldenplein, de Gellért berg met de citadel, de Matthias kerk en het Vissersbastion maken deel uit van het werelderfgoed van Boedapest.
De geur van koffie Een van de overblijfselen uit de Turkse tijd in Boedapest is de liefde van de Hongaar voor een sterke espresso. Daar hoort natuurlijk een zoet gebakje bij. De geur van koffie, verse croissants en zoetigheden is onweerstaanbaar. Bovendien lijken koffiehuizen als Gerbeaud en Müvész niets verandert de laatste 100 jaar. Zelfs de Biedermeyer meubels komen uit de tijd van de Habsburgers.
Het bekendste koffiehuis is Rüsszwurm, vlakbij de Matthias kerk in de Burchtwijk van Boedapest. Hier komen jong en oud samen in twee piepkleine kamertjes voor een verse espresso. Hier proeft u het echte Hongarije uit de grootse tijden van het Habsburgse Rijk.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
32
Thermaal genieten Boedapest heeft als enige hoofdstad ter wereld meer dan 80 heetwater bronnen. Een dagelijkse stroom van 70 miljoen liter water vult de baden van 50 badhuizen. De bekendste thermaalbaden in Boedapest zijn Széchenyi in het stadspark en het Gellért hotel bij de Gellért berg. Het thermale water is goed tegen gewrichtsstoornissen. Soms kunt u het ook drinken. Het is goed voor de spijsvertering, bij nierkwalen en stofwisselingsziekten.
De Gellért berg De Gellért berg rijst 140 m boven de Donau uit. De berg kreeg haar naam 'Pest Berg' door de kerk die in de rotsen is uitgehouwen. Het woord 'Pest' betekent 'oven' in de Slavische taal. Een terechte naam, want het kan bloedheet worden in de binnenstad. De Donau is in dit gedeelte van Boedapest op haar smalst. Vandaar dat hier van oudsher een oversteekplaats was: 'De veerboot van Pest'.
Kerken en synagogen De bekendste kerken in Boedapest zijn de Basiliek en de Matthias kerk. Veel kerken hebben Turkse invloeden. Boedapest heeft ook 22 synagogen. Dat komt omdat in Boedapest de grootste Joodse gemeenschap van Midden-Europa woont.
De Joodse tradities, kunst, cultuur en architectuur vormen een waardevol onderdeel van de Hongaarse cultuur. De synagoge in de Dohány utca is de mooiste.
Studeren en shoppen Boedapest heeft een economische universiteit en een technische universiteit. De economische universiteit staat aan de Donau. Het is de moeite waard om het gebouw van binnen te bekijken. Uit vervlogen tijden staat er nog een joekel van een beeld van Karl Marx.
Natuurlijk kunt u shoppen in een van de nieuwe winkelcentra in Boedapest. Maar als u echt de Hongaarse sfeer wilt opsnuiven raden wij u de markthal aan. De markthal is in 1994 gerenoveerd. Hier winkelen de Hongaren. Vers fruit en verse groente, verse vis, alle soorten en maten geurig gebakken brood zó uit de oven en natuurlijk de onvermijdelijke espresso tentjes. U vindt de markthal achter de economische universiteit.
Franz Liszt Conservatorium Oftewel Liszt Ferenc, want deze componist was van Hongaarse afkomst. Aan het Liszt Ferenc Tér, een zijstraat van de Andrássy út, komt u bij het conservatorium van Boedapest. Neem een kijkje binnen en verwen uw ogen met de prachtigste schilderingen. Aan de overkant is een café met muzikale inslag.
Boedapest VVV 1548 Deák tér/Sütő utca 2, +36 30 30 30 600,
[email protected].
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
33
Stadswandeling door Boedapest Boedapest is een prachtige stad, maar ook een grote stad. Deze wandelroute leidt u langs de meest bezienswaardige en authentieke gebouwen, kerken en plekjes in Boedapest. De route begint bij het West End City Center en treinstation Nyugati Pályaudvar. Als u met de auto bent kunt deze het beste parkeren in de bewaakte parkeergarage van het West End City Center.
Loop via West End naar het ondergrondse metrostation en bezoek de ondergrondse marktjes. Het contrast met het peperdure winkelcentrum is mooi om te zien.
Nyugati Pályaudvar is een van de oudste en mooiste stations van Europa. Het is gebouwd door het bedrijf van Eiffel (inderdaad, dezelfde als van de Eiffeltoren) en werd in 1877 geopend. Er stond eerst een ander station. Dat werd afgebroken om de boulevard te bouwen.
De naam van Nyugati Pályaudvar (Westelijk Treinstation) is afgeleid van Nyugati Tér (Westelijk Plein). Dit is een belangrijk knooppunt in Boedapest. Hier kruisen de Sint Stefan en Theresia Boulevard en de Váci en Bajcsy-Zsilinsky Avenue elkaar.
Vanaf Nyugati kunt u met de blauwe metrolijn richting Deák Ferenc tér (2 haltes). Een dagkaart voor openbaar vervoer is meestal de goedkoopste oplossing en is geldig voor bus, tram en metro. U kunt ook de Budapest Card kopen bij de VVV.
U kunt ook gaan lopen. Dan komt u aan de rechterkant langs de St. Stefan Basiliek. Dit is de grootste kerk van Boedapest. Hij werd in 1906 officieel geopend door de Keizer van OostenrijkHongarije, Franz Joseph van Habsburg.
Deák Tér is het kruispunt van de rode, gele en blauwe metrolijn. Als u boven bent is rechts een straatje met een McDonalds. Naast de McDonalds is de Tour Inform. Vanaf de Tour Inform is het rechtdoor naar de Váci utca. Dit is de belangrijkste winkelstraat van Hongarije. Let op zakkenrollers.
Als u rechtsaf de Váci utca ingaat komt uit op het Vörösmárty Tér. Dit plein is vernoemd naar de Hongaarse dichter Mihály Vörösmárty. Recht voor u aan de overkant van het plein is Gerbeaud Palota.
Gerbeaud is een meer dan honderd jaar oud, authentiek Hongaarse koffiehuis. Het is zeker de moeite waard hier binnen te kijken en een kop koffie te nemen (de taartjes bij de koffie zijn een aanrader).
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
34
Eenmaal weer buiten gaat u rechtsaf naar de Donau. Hier is een wandelpromenade. U kijkt uit op het paleis van koning Matthias, de Matthias kerk en het Vissersbastion.
Het is de moeite waard een tocht langs de Donau te maken met tram twee. De tram rijdt langs Kossuth Lajos Tér en het Neoclassicistische Hongaarse parlement, dat u op bepaalde dagen ook van binnen kunt bekijken.
Bij het eindpunt van tram twee rijdt u terug naar dezelfde halte waar u bent ingestapt. Daarvandaan loopt u terug naar Vörösmárty Tér. Vanaf het plein gaat u met de gele metro (de Földallati) naar de Opera (3e halte).
De Hongaarse opera is tussen 1875 en 1884 gebouwd in Italiaanse neorenaissance stijl. De keizer van het Habsburgse Rijk, Franz Jozef II van Habsburg heeft de bouw van de opera mede gefinancierd.
U kunt het gebouw elke dag om 15.00 en 16.00 uur bezichtigen. Kosten zijn ongeveer € 10 per persoon en om foto’s te mogen maken betaalt u nog eens € 2. Kijk voor meer informatie op www.operavisit.com.
Vanaf de opera volgt u de Ándrassy út richting Oktogon. U ziet schuin tegenover de opera het authentieke Hongaarse koffiehuis Müvész. De Hongaren hebben de Ándrassy Avenue eind 1800 aangelegd om de Weners naar de kroon te steken.
Op Oktogon kunt u met de gele metrolijn verder richting Hűsök Tere (Heldenplein). U kunt oversteken naar het plein voor een bezoek aan het graf van de onbekende soldaat en de beelden van de 7 aartsvaderen, die in 896 vanuit Azië het Karpaten bekken in bezit hebben genomen. Het enorme plein is in de zomer vaak het domein van de skaters, dus pas op.
U kunt ook langs de Ándrassy út verder lopen richting het Heldenplein (ongeveer 1,5 kilometer). Voorbij Oktogon, aan de linkerkant van de straat is het Terror Háza. Dit gebouw op nummer 61 is het vroegere hoofdkantoor van de Hongaarse geheime dienst.
Binnen ziet u een indrukwekkende interactieve presentatie van wat er zoal gebeurd is in dit gebouw. De cellen en verhoorkamers zijn nog intact. Behalve levendige voorbeelden van de gruwelen van het communisme, ziet u ook voorbeelden van de propaganda en reclame uitingen. Kijk voor meer informatie op www.terrorhaza.hu.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
35
Zowel links als rechts van het heldenplein is een museum. U kunt ook oversteken en het Városlíget (stadspark) in gaan. Midden in dit prachtige park staat thermaalbad Széchenyi Fürdő. Als u vroeg bent moet u voor de hele dag betalen, maar u krijgt een gedeelte van het geld terug als u na één of twee uur weer weggaat (bonnetje bewaren, korting met de Budapest Card).
Het zwembad heeft geneeskrachtig water, sauna’s, stoombaden en bubbelbaden en u kunt in het water zitten schaken. Het is vooral ook erg mooi om te bekijken. Kijk voor meer informatie op www.szechenyibath.com.
Aan de rand van het stadspark kun u naar de dierentuin en het pretpark (vooral de achtbaan is eng). Ook het Vajdahunyad kasteel mag u niet missen. Dit ligt aan de andere kant van het park bij de grote vijver. Het werd in eerste instantie gebouwd van hardboard voor de wereldtentoonstelling van 1896 en daarna herbouwd van steen. Het is een combinatie van 7 gebouwen vanuit heel Hongarije.
Naast het kasteel ligt de grote vijver. In de zomer kunt u hier roeien en waterfietsen. In de winter kunt u hier schaatsen. Rintje Ritsma werd in 2000 op deze vijver Europees kampioen lange baan schaatsen.
U kunt met de gele metrolijn terug naar Deák tér. Voor hotel Kempinski op het plein kunt u met buslijn 16 naar de Buda-kant van de stad. U stapt uit bij de Matthias kerk. De eerste kerk op deze plek werd al in 1015 gebouwd door de heilige koning Stefan. Het meest karakteristieke element is de Matthias klokkentoren aan de zuidkant.
De Matthias kerk is een mengelmoes van Katholieke en Turkse invloeden. Dit is goed te zien aan de mozaïeken op het dak en de patronen op de muren in de kerk. Kijk voor meer informatie op www.matyas-templom.hu. Gaat u vooral naar het Vissersbastion achter de kerk. U heeft vandaar een prachtig uitzicht op de Pest-kant van de stad en de Donau. Schuin tegenover aan de andere kant van de Donau kijkt u uit op het parlement.
Een bezoek aan Russzwurm in het straatje tegenover de kerk raden wij zeker aan. Russzwurm is een van de kleinste koffiehuizen in Boedapest en niet veel groter dan een huiskamer.
U kunt ook het paleis van koning Matthias bezoeken, waar nu een museum in zit. Het paleis is door de eeuwen heen vele malen verwoest en weer opgebouwd. Koning Béla IV begon met de bouw van het paleis in de 13e eeuw.
De gouden eeuw van het paleis was tijdens de regeerperiode van koning Mátyás Corvinus Hunyadi (1451 – 1490). Het werd volledig verwoest in 1686 bij de bevrijding van Boeda van de Turken door de Habsburgers.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
36
Het paleis huisvest nu 3 musea: het Boedapest museum, de Hongaarse nationale galerie en het museum van moderne kunst met de Ludwig collectie. Verder is de Széchenyi bibliotheek in het paleis gevestigd.
U kunt met buslijn 16 terug naar Deák Tér. Aanrader: u kunt bij de Donau een eet en vaartocht van 1,5 uur op de rivier boeken. De prijs hiervan is meestal wel redelijk. U kunt 1,5 uur lang eten halen bij een buffet en tijdens de tocht over de rivier genieten van het uitzicht, onder meer op het parlement en het Margarethe eiland.
Andere aanraders: Lekker luieren op het eiland, Margít Szíget, (vanaf het West End City Center met tram 4 of 6 in de richting van Moszkva Tér en uitstappen op de brug). U kunt hier ook zwemmen of fietsen huren.
U kunt over de Szabadság Híd lopen (of met tram 47/49 vanaf Deák Tér) richting het Gellért Hotel. Hier zijn ook Turkse thermaalbaden. U kunt ook de heuvel naast het hotel oplopen en een bezoek brengen aan de in de rotsen uitgehouwen kerk of verder naar boven lopen naar het beeld. U heeft vanaf daar een prachtig uitzicht over de stad.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
37
Kaart voor de stadswandeling
1. West End City Center
11. Széchenyi zwembad
2. Nyugati Pályaudvar
12. Dierentuin en pretpark
3. Deák Tér
13. Vajdahunyad kasteel en roeivijver
4. Vörösmárty Tér met Gerbeaud
14. Matthias kerk
5. Wandelpromenade aan de Donau
15. Vissersbastion
6. Hongaars parlement
16. Koffiehuis Russzwurm
7. Opera
17. Paleis van koning Matthias
8. Művész
18. Margitsziget
9. Terror Háza
19. Gellért berg
10. Heldenplein
20. Basiliek
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
38
De Geur van Koffie Net als voor de meeste Nederlanders is koffie voor Hongaren een eerste levensbehoefte. De Hongaren kwamen met koffie in aanraking door de Turkse overheersing die eind 17e eeuw eindigde.
De Turken vlogen eruit en lieten, naast een aantal prachtige badhuizen, ook een geur van koffie na in Boedapest. Soms lijkt het of elke straathoek in Boedapest zijn eigen “Presszo Bar” heeft, waar de loeisterke koffie in Turkse stijl in kleine kopjes of bekertjes genoten wordt.
Deze korte route voert u langs de 4 meest interessante koffiehuizen (Kávéházak in het Hongaars) van Boedapest. U geniet er, natuurlijk, van koffie in alle soorten, vormen en maten, maar ook de speciale Hongaarse “Torta” mag u niet missen. Lunchen kan over het algemeen ook prima in een koffiehuis.
Koffiehuis Gerbeaud Palota Gerbeaud Palota is misschien wel het meest gerenommeerde koffiehuis van Boedapest. Het staat in elk geval in het absolute Shopping Walhalla van Boedapest: op het Vörösmárty plein aan het eind van de Váci utca.
Gerbeaud werd in 1858 gesticht door Henrik Kugler. Hij begon met speciale theesoorten uit Rusland en China. De elite van Boedapest wist zijn etablissement snel te vinden en riep het uit tot ‘The Place To Be’ voor de adel. De Boedapesters stroomden toe om te genieten van zijn schuimende koffie, bijzondere likeurtjes en bonbons. Beroemde Hongaren als Ferenc Deák en Ferenc Liszt waren vaste bezoekers.
In 1882 ontmoette Henrik Kugler de Zwitser Emil Gerbeaud in Parijs. Een jaar later werd Emil partner van Kugler in zijn banketbakkersparadijs in Boedapest. Emil Gerbeaud was een banketbakker van wereldklasse en zeer ondernemend. Hij introduceerde honderden nieuwe koekjes, bonbons, suikergoed en bonbons met kersenlikeur.
Het huidige interieur van Gerbeaud is rond 1910 bedacht. Hierbij werden fijne houtsoorten, marmer en brons gebruikt, rococo pleisterwerk, kroonluchters in Maria Theresia stijl en Jugendstil tafels uit Parijs. Emil Gerbeaud bereikte hiermee een Franse stijl en een Parijse sfeer in zijn koffiehuis.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
39
Van 1948 tot 1984 ging Gerbeaud door het leven als Café Vörösmárty. Na 1984 kreeg het zijn oude naam terug. Na de renovatie in 1997 had het ook de oude stijl en sfeer terug.
Koffiehuis Gerbeaud staat garant voor meer dan 150 jaar koffietraditie. Alle beroemdheden die in Boedapest komen, drinken koffie in Gerbeaud. Keizerin Sissi is hier geweest, Josephine Baker, prinses Diana, Vacláv Hável, Brad Pitt en zelfs onze eigen koningin Beatrix bracht een bezoek aan Gerbeaud.
Koffiehuis Művész Het tweede koffiehuis in deze route is Művész aan de Andrássy út. Művész fleurt Boedapest al meer dan 100 jaar op.
Művész betekent artiest in het Hongaars. Het koffiehuis werd in 1898 geopend, bijna recht tegenover de opera. Vroeger, maar ook nu nog, is dit de verzamelplaats van jongeren, muzikanten en artiesten.
Koffiehuis Művész is de perfecte plaats in Boedapest om met een dampende bak koffie in de hand mensen te kijken. Művész Kávéház (koffiehuis in het Hongaars) is overduidelijk de plek voor artiesten, jongeren en operagangers. Vooral 's avonds na afloop van de voorstellingen in de omliggende theaters is Művész een drukbezochte plek.
Zeker na de renovatie in 2008 is Művész weer "The place to be". Het is een bekend koffiehuis in Boedapest en dat brengt als nadeel mee dat het soms overvol zit met toeristen. Voordeel van de bekendheid is dat u geweldige situaties mee kunt maken. Zo is Művész regelmatig het decor voor TV opnames. Overal ter wereld zou het koffiehuis hermetisch worden gesloten, maar in Boedapest is het business as usual.
Művész is voor veel bezoekers een inspirerende omgeving. Er worden verhalen en gedichten geschreven, tekeningen getekend en verhitte discussies gevoerd.
Toeristen en Boedapesters schuimen langs elkaar heen, op zoek naar de perfecte koffie, de meest inspirerende gedachte, of het allermooiste lied. Onder enorme kroonluchters in goudglanzend licht ontstaan de warmste vriendschappen.
Művész is een van de weinige oude koffiehuizen in Boedapest die de communistische tijd overleefd heeft. Het prachtige uitzicht op de opera en het schaduwrijke terras aan de Andrássy út maken Művész een geliefde plek.
Ondanks de drukte en de toplocatie lukt het toch bijna altijd om een plekje te bemachtigen in dit Kávéház met zijn antieke charme. Zoals het een antiek koffiehuis betaamt, heeft Művész marmeren tafelbladen, kristallen kroonluchters en grote, omlijstte spiegels aan de wanden. Deze setting neemt u mee terug in de tijd.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
40
En als u eenmaal klaar bent met lunchen, trakteer uzelf dan op een kop koffie met een van de bekende en beroemde desserts of een Hongaarse cake. U kunt ze voor in de zaak persoonlijk uitkiezen.
Grand Café New York Palace New York is zonder twijfel het meest prestigieuze koffiehuis in Boedapest. Het is gevestigd in een bijna 200 jaar oud gebouw waarin vroeger een verzekeringsmaatschappij kantoor hield.
De Italiaanse hotelketen Boscolo heeft koffiehuis New York het leven gered. Binnen- en buitenkant zijn stijlvol gerenoveerd waardoor Café New York een waardevolle toevoeging aan het stadsbeeld van Boedapest in de nieuwe eeuw is.
Het hedendaagse New York Palace is een luxueus hotel hartje centrum Boedapest. Het gebouw is in het eerste millennium van de nieuwe eeuw schitterend gerestaureerd door de Boscolo groep.
Magistrale kroonluchters van kristal, schitterende fresco's aan het plafond, het fijnste marmer en de mooiste stoffen en een bediening in stijl. Dat is de moderne weerspiegeling van het stijlvolle New York Kávéház.
Het gebouw waarin New York huist werd ooit gebouwd door de New York Levensverzekeringsmaatschappij. Het was hun hoofdkantoor in Hongarije.
Het New York Kávéház was bijna vanaf de opening in oktober 1894 tot aan de sluiting in 2001 hét centrum in Boedapest voor schrijvers en dichters.
Architect Alajos Hauszmann ontwierp het hoofdkwartier van New York in Boedapest. Hauszmann ontwierp een 4 verdiepingen hoog eclectisch paleis met het beroemde Café op de begane grond.
De beelden en ornamenten aan de voorkant van het paleis en de duivels bosgoden bij de ramen van New York zijn gemaakt door Károly Senyey. In mei 2006 werd het vernieuwde New York geopend, met 107 luxueuze hotelkamers en het sfeervolle café, zoals vanouds, op de begane grond.
Koffiehuis Ruszwurm Koffiehuis Ruszwurm op de Burchtheuvel in Boedapest serveert het beste gebak van de stad. Het is tevens het kleinste koffiehuis van Boedapest. Veel meer dan 7 of 8 tafeltjes zult u er niet vinden.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
41
Koffiehuis Ruszwurm draagt nog steeds de naam van een van zijn vroegere eigenaren: William Ruszwurm. Hij was bijna 40 jaar eigenaar van dit in Biedermeierstijl ingerichte koffiehuis(je). Ruszwurm staat voor bijna 200 jaar koffiegeschiedenis in Boedapest. Dit komt mede tot uitdrukking in de Biedermeier inrichting die u terugvoert naar de sfeer van Boedapest rond 1900. De toonbank van kersen- en mahoniehout laat u binnen in een wereld van koffie en gebakjes.
Ruszwurm was van oudsher de verzamelplaats voor de adel van Boedapest. Ruszwurm werd in 1951 genationaliseerd. Het gebak en de cake werd daarna geleverd door de zoetwarenfabriek in Boedapest. Eigenaar Ferenc Tóth werd gekarakteriseerd als uitbuiter en mocht alleen ongeschoold werk doen.
Ruszwurm werd gesloten en ging pas in 1960 weer open. Tóth werd manager, maar werd al snel ontslagen. Volgens de autoriteiten was Ruszwurm een broedplaats voor aristocraten geworden. Uiteraard klopte dit niet, aangezien de meeste aristocraten naar het buitenland gevlucht waren.
De kwaliteit in Ruszwurm ging hard achteruit omdat ongeschoolde koekenbakkers nu de delicatessen maakten. Gelukkig kwam er in de jaren '70 een specialist over uit Gerbeaud. Hij bracht de kwaliteit weer op niveau. Ruszwurm opereert nog steeds volgens deze hoge kwaliteitsnormen.
Tegenwoordig is Ruszwurm weer ongekend populair bij jong en oud in heel Boedapest. Vanaf 1994 is Ruszwurm eigendom van de familie Szamos. Zij stammen uit een oude bakkers dynastie en houden het Ruszwurm vaandel hoog. Niet voor niets kreeg Mátyás Szamos in 1999 een onderscheiding van de Hongaarse regering. De reden was 'Uit waardering voor de ontwikkeling van een van de beste Hongaarse tradities en succesvolle ondernemers activiteiten'.
Gerbeaud Vörösmárty Tér 7-8
Művész Andrássy út 29
New York Erzsébet Kőrút 9 – 11
Ruszwurm Szentháromság utca 7 (tegenover de Matthias Kerk)
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
42
Nationale Parken in Noordwest-Hongarije Duna-Ipoly Nemzeti Park Het Duna-Ipoly Nationale Park is een heerlijk park om uitgebreid te wandelen. U kunt vanuit uw vakantiehuis direct beginnen aan een mooie wandeling. Duna-Ipoly omvat de bergen van Pilis en Börzsöny. Het ligt tussen de rivieren Donau en Ipoly in. De schilderachtige Donauknie en het eiland Szentendre maken deel uit van het park.
Het romantische Börzsöny-gebergte is bijzonder waterrijk. Het telt meer dan 335 bronnen en vele beken met snelstromend water. Börzsöny vormt met zijn uitgedoofde vulkanische bergtoppen, diep uitgesleten dalen, nauwe passen en fraaie rotsvormen een prachtig natuurgebied. Van de top van de 939 m hoge Csóványos-berg kijkt u tot ver in de omtrek en vanaf de top van de Hegyes overziet u de hele Donaubocht.
Het Börzsöny Museum in Szob biedt een overzicht van de rijke flora en fauna en de archeologische vondsten in dit gebied. De ommuurde Szent István kerk in het prachtige bergdorpje Nagybörzsöny stamt uit de 13e eeuw en is een van de mooiste bergkerken uit de tijd van de Árpád-dynastie. Interessant zijn ook de mijnwerkerskerk en de nog werkende watermolen.
Ook een ritje over de vernieuwde smalspoorlijn door de bossen van het Börzsöny gebergte naar Nagyirtas-puszta is zeer de moeite waard. Márianosztra is een beroemde bedevaartplaats. Duna-Ipoly strekt zich uit tot over de Donau. In dit gebied liggen de plaatsen Szentendre, Vísegrád en Esztergom.
Vértesi Tájvédelmi Körzet De grillige dalen en de zeldzame planten van dit gebied worden beschermd door het Natuurbeschermingsgebied Vértes. Hier zijn overblijfselen van leven zijn gevonden van tien miljoen jaar geleden. Boven Csákvár op de Guba-hegy zijn in de Esterházygrot dierenbotten gevonden en de overblijfselen van het drietenige oerpaard.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
43
De mooiste planten staan verborgen in het Fáni-dal en op het Irtás-veld groeit het vedergras. Het rode gebied bij de bauxietmijn Gánt-Meleges lijkt op de oppervlakte van de maan. Op de rotsen zijn de ruïnes van een kasteel te zien. De geologisch-botanische educatieve route tussen Csákvár en Gánt is een 3,5 km lange wandeltocht door de Haraszt-berg en de Kõlik-dal. In Vérteskozma staan fraaie oude boerenhuizen.
Magas-bakonyi Het tot de verbeelding sprekende Bakonywoud vormde in de 19e eeuw een aaneengesloten, ondoordringbaar bosgebied. Het hoger gelegen gedeelte van het Bakony is een beschermd natuurgebied met schitterende beukenbossen en schilderachtige beekdalen. Voor grottenliefhebbers is het een waar paradijs met 1100 grotten.
De valleien van de riviertjes Gerence, Séd, Hódos, Gaja en Cuha zijn geliefde wandelbestemmingen. De Duivelsgreppel is fascinerend: via een ijzeren trap kunt u naar de reusachtige rotsen van de Duivelsdam klimmen. Via een trap met 150 treden komt u bij de Odvas Kő-grot, de ingang van een woning uit de oertijd. Er leven meer dan 100 beschermde vogelsoorten in de bossen van het Bakony.
Het hoogste punt, met op de top een uitkijktoren, is de Kőris-berg (709 meter). Het oeroude dennenbos van Fenyőfő is met zijn meer dan honderd jaar oude, twintig meter hoge dennenbomen een van de mooiste dennenbossen van Hongarije.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
44
Activiteiten in Noordwest-Hongarije Boedapest Szent István Basilika Gerenoveerde basiliek. Het meest vereerde katholieke heiligdom van Hongarije is een museum dat beweert de rechterhand van koning István, Szent Jobb, te bezitten. Bajcsy-Zsilinsky út
Centrale Markthal Naast de universiteit staat de grootste markthal van Boedapest. Het water loopt u in de mond bij alle verse vis, fruit en vlees. Vanaf Deák Tér met tram 47 of 49 tot de laatste halte voor de brug.
Gellért Hegy Het oude fort op Gellért Hegy biedt het mooiste uitzicht over de stad. Het 14 meter hoge Vrijheidsbeeld, opgericht om de overwinning van de Russen op de Nazi’s te vieren, is vanuit bijna de hele stad te zien. Vanaf Deák Tér met tram 47 of 49 tot de eerste halte over de brug.
Csákberény
Dorpsdag op 14 juli als herinnering aan de moord op 2 geestelijken in 1849
Wijndag op de tweede zaterdag van oktober
Sint Maarten in november.
Csátka Kapelletje met heilige bron en kruisgang in een mooi beukenbosje. Op de eerste zaterdag van september is hier een grote internationale zigeuner bijeenkomst.
Dunakeszi Restanten van een ronde Romeinse kerk.
Restanten van een Romeinse brug en wachttoren op de oever van de Donau.
Fót Het Károlyi kasteel (tegenwoordig een kindertehuis)
De reformatorische kerk. Dit was vroeger een drukkerij. De beroemde Hongaarse schrijver/dichter Mihály Vörösmarty schreef hier het beroemde Fót-lied.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
45
Gödöllő Het 18e eeuwse landgoed van de graven van Grassalkovich en vanaf 1867 eigendom van de koning. De bij de Hongaren geliefde keizerin Sissy verbleef hier graag. Szabadság Tér 1
Gödöllő VVV 2100 Kíralyi Kastély, +36 28 - 415 402,
[email protected]
Győr Een wandeling door de binnenstad van Győr is zeker een aanrader. Het heeft een mooi historisch centrum met vele barokgebouwen.
Győr VVV 9021 Arpád ut 32, 0036 – 96- 311-771,
[email protected]
Herend Museum en demonstratie over het wereldberoemde porselein Kossuth utca 140
Pannonhalma Het klooster Pannonhalma is meer dan 1000 jaar oud. Het ligt bovenop een heuvel en is al van verre te zien. U kunt er een rondleiding krijgen. Het staat op de Unesco lijst.
Papa De Blauwververij van Papa is de oudste blauwververij van Midden-Europa
Sárvár Kasteel en thermaalbad in Sárvár
Sümeg Ridderspelen in de kasteelruïne van Sümeg
Székesfehérvár Kloosterhuis Fő utca 6 Hier vindt u de kostbaarheden van 1000 jaar geschiedenis en archeologische overblijfselen van de stad en omstreken. Aan de muur hangt een gedenkteken van koning Mátyás Corvinus (1458 – 1490). De stad heeft dit gekregen op de 500ste sterfdag van deze Renaissance vorst.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
46
Budenz Huis Arány János utca 12 In 19e eeuwse stijl ingericht huis met de Ybl Collectie. Bijzondere kunstwerken uit het begin van de 20e eeuw van de familie Ybl.
Székesfehérvár VVV 8000 Városház Tér 1, +36 – 22 – 31 28 18,
[email protected]
Szentendre Szentendre biedt op korte afstand van elkaar een keur aan interessante musea:
Huis van de volksvlijt met regionale etnografische voorwerpen
Romeins Lapidarium showt antiek uit de stad Ulcisia Castra uit de 1e tot de 4e eeuw
Beeldende kunst in een voormalige molen
Nationaal Wijnmuseum biedt een waardevolle collectie prima wijnen
Verkeersmuseum met een unieke verzameling voertuigen van het openbaar vervoer
Kovács Margit Museum. Dit museum bevat schitterende beelden
Ferenczy-museum met werken van zeer talentvolle Hongaarse kunstenaars uit één familie
Szentendre - Marsepeinmuseum Ongetwijfeld een van de kleinste museums in Hongarije is het marsepeinmuseum in Szentendre. De banketbakker is uit zijn dak gegaan en heeft van chocola en marsepein portretten en beelden gemaakt.
Vác Gebouwen aan Marcius 15 Tér. Vroeger het centrum van handel en ambtenaren. De unieke, driehoekige vorm is gevormd in 1761 na de sloop van de Sint Michels Kerk. De meeste gebouwen aan het plein zijn uit de 18e eeuw.
Triomfboog De neoclassicistische boog is gebouwd door bisschop Migazzi voor de ontvangst van keizerin Maria Theresia bij de grens van het bisdom Vác. Köztársaság út 69
Ronde Toren De meest noordelijke hoektoren van de stadswal uit de Middeleeuwen. De toren is nu onderdeel van een woonhuis. Liszt Ferenc kőrut 12
Vác VVV 2600 Marcius 15 Tér 17, +36 27 - 316 160,
[email protected]
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
47
Veszprém Sarolta en Gizella tuinen Twee intieme tuinen, vernoemd naar de moeder en vrouw van Koning István I.
Laczkó Desző Museum Erszébet sétány 1 Museum over de geschiedenis van de provincie Veszprém
Veszprém VVV 8200 Megyeház Tér 1, +36 – 88 – 54 50 45,
[email protected]
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
48
Termen Jó napot kivánok (joo napot kiewaanok)
= goedendag
Köszönöm (kusunum)
= dank je wel
Igen (iegen)
= ja
Nem (nem)
= nee
Az étlapot kérek (az eetlapot keerek)
= de menukaart alstublieft
Sör (sjeur)
= bier
Fehér bor (feheer boor)
= witte wijn
Vörös bor (wurus boor)
= rode wijn
Borpince (boorpintse)
= wijnkelder
Kenyér (kenjeer)
= brood
Hús (hoesj)
= vlees
Zöldség (zultseeg)
= groente
Gyumölcs (gjuumults)
= fruit
`
Gebruiken
Hongaarse mannen geven vrouwen geen hand.
Hongaarse obers halen uw bord weg zodra u klaar bent met eten, omdat ze het onbeleefd vinden u naar een leeg bord te laten staren. U kunt dit voorkomen door uw bestek vast te houden.
Hongaarse chauffeurs zijn gewend op de gevaarlijkste plekken in te halen.
U wordt geacht 10% fooi te geven in cafés en restaurants. Let op: soms staat de fooi al op de rekening.
Hongaarse chauffeurs maken een draaibeweging met hun vingers boven het stuur als verderop politie staat.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
49
Goulashsoep voor 5 personen Goulash is het meeste bekende Hongaarse nationale gerecht. De meeste ingrediënten kunt u in Nederland ook wel krijgen. Voor enkele zult u toch echt naar Hongarije moeten. Hieronder staat het recept. De meeste grote supermarkten in Hongarije, zoals de Cora en de Tesco, verkopen alle ingrediënten die u nodig heeft voor een echte Hongaarse goulash.
5 grote uien ½ kg rundvlees (marhacomb-dij) ½ kg varkensvlees (sertes comb) 3 winterpenen 3 peterseliewortels (lange, witte wortels) (650 gram) aardappelen – zoveel je wilt Rode tube goulashcrème: tomaat + paprika in de rand (let op de aanduiding csemege, dat betekent dat de smaak vrij mild is, cipös geeft aan dat de smaak scherp is) Oranje tube goulashcrème (ook met de aanduiding csemege) 6 bouillonblokjes Naar smaak komijn (kömeny)
De soep moet ongeveer 2 uur koken in de goulashketel.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
50
Páprikás Krumpli Benodigdheden: 2 tot 3 uur tijd, een flink stapeltje stookhout, liefst niet al te grote stukken, een stoofpot, inclusief driepoot met ‘ketting’ en een grote houten lepel.
Ingrediënten: Olie Uien, tomaten en paprika Aardappelen of pasta Circa 200 gram varkens- of kippenvlees per persoon Water Bouillonpoeder (delikat), paprikapoeder, zout en vleeskruiden Brood
De hoeveelheid ui, tomaat en paprika is afhankelijk van wat u lekker vindt, maar een minimaal een halve kilo is wenselijk, het slinkt namelijk behoorlijk.
Maak op de stookplaats een vuurtje en hang hier de stoofpot boven. Doe een flinke scheut olie in de pan en warm dit op. U houdt het vuur constant brandend door er telkens een klein beetje hout op te leggen.
Snij de uien, tomaten en paprika in grote of kleine stukken (wat u lekker vindt). Snij ook het vlees in stukjes en kruidt dit met zout en vleeskruiden
Als de olie warm genoeg is eerst de ui fruiten. Zodra de ui glazig wordt, het vlees toevoegen en op een iets hoger vuur aanbraden. Dit gaat uiteraard niet zo snel als op een gaspitje. U moet er even de tijd voornemen.
Zodra het vlees rondom bruin is, voegt u de gesneden paprika en tomaten toe. Deze bakt u even mee en daarna voegt u zoveel water toe dat het geheel net onder water staat. Bouillonpoeder en paprikapoeder voegt u naar smaak toe (een paar eetlepels volstaat meestal wel).
Dit geheel brengt u aan de kook en laat u onder af en toe doorroeren (of draaien van de pan) ongeveer 1 uur doorkoken totdat het vlees gaar is. Af en toe water toevoegen om te voorkomen dat het vlees boven het vocht uit komt.
Hierna voegt u de geschilde aardappels (of pasta) toe eventueel met wat extra vocht en laat u dit gaar koken. Zodra dit klaar is, is het eten klaar. U kunt nu het eten opscheppen.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
51
Markten en restaurants Boedapest In Boedapest is elke zaterdagmorgen tot 12.00 uur een zwarte markt en automarkt (aan de M5 richting Kecskemét, links van de weg als u de stad uit rijdt). U kunt in Boedapest dagelijks naar de Chinese markt (tramlijn 28 vanaf Blaha Lujza Tér). U kunt voor de tijden en de locaties van markten in de dorpen het beste contact opnemen met de VVV.
Restaurants Boedapest Szent Jupát Étterem, district II, Dékán utca 3 Prima maaltijden voor een acceptabele prijs
Aranypince Étterem, district VII, Dob utca 4 Uit eten in de gouden kelder in het centrum van Boedapest
Kisbér Bakony Étterem, Kossuth Lajos utca 23 Eenvoudige maaltijden voor schappelijke prijzen
Nyúl (vlakbij Győr) Platán Csárda, Kossuth Lajos utca 29 Uit eten in een sfeervolle, gezellige omgeving met prima maaltijden
Tussen Vác en Verőce Camelot Club hotel és Étterem, 2600 Vác, 12 út. Goed eten met uitzicht op de Donau
Székesfehérvár Szárcsa Csárda, Szárcsa utca 1
Visegrád - Eten in renaissancestijl U sluit uw bezoek aan de Middeleeuwen in Visegrád in stijl af in de 'Renaissance Étterem'. De obers en serveersters lopen in de elegante kleding uit de tijd van koning Matthias rond.
Zebegény Hotel/restaurant Kenderes, Dózsa György út 26.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
52
Thermaalbaden en sport Boedapest Boedapest heeft meer dan 80 warmwaterbronnen. We noemen hier de twee meest indrukwekkende thermaadbaden.
Thermaaldbad Széchenyi Fürdő Széchenyi staat in het stadspark van Boedapest en is 100 jaar oud. Het is gebouwd op de heetste warmwaterbron van Boedapest. Er zijn 3 buitenbaden en 15 binnenbaden met stoombaden en massage. Boedapest, Állatkerti kőrút 11
Gellért Gellért staat bij de Vrijheidsbrug en heeft een groot centraal binnenbad. Daarnaast zijn er gescheiden baden voor mannen en vrouwen. In de zomer is er een buitenbad (niet gescheiden). Boedapest, Kelenhegyi út 4
Győr Het Raba Quelle thermaalbad in Győr heeft een saunapark met whirlpools, zwembaden en een groot buitenbad met zonneweide. Győr, Fürdő Tér 1
Székesfehérvár Árpád Fürdő is een historisch thermaalbad met moderne voorzieningen, zoals thermaalbaden, zwembaden, sauna’s en Arabische en Turkse baden. Székesfehérvár, Kossuth utca 12
Visegrád-Lepence Lepence ligt tegen de heuvels aan en biedt vanuit het water een mooi uitzicht over de Donauknie. Behalve thermaalbaden zijn er een openluchtbad en een kinderzwembad. Király út, Visegrád-Lepencevölgye
Fietsen Vanaf Vác loopt er een fietspad naar de grens. Per fiets naar het eerste stadje in Slowakije is mogelijk. Vanaf die grens is er een redelijk fietsbare weg naar de Donau. Die weg langs de Donau is erg mooi met prachtige oerhongaarse dorpen. Aan die weg ligt ook een zwembad (ca. 15 km van Hont).
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
53
Vissen Om in Hongarije te mogen vissen moet u in het bezit zijn van een Visakte voor Hongarije en een regionale vergunning. Deze documenten kunt u kopen bij de Vis- en Hengelsport organisaties die de controle uitoefenen over de visrechten in Hongarije. Meestal verkopen deze organisaties beide documenten.
De visakte die u koopt is een jaar geldig. U kunt dus het hele jaar meerdere regionale vergunningen kopen met dezelfde visakte. Uiteraard moet u die wel laten zien als u een vergunning wilt kopen. De regionale vergunning is alleen geldig voor de dag of periode die op de vergunning staat.
De volwassen visser (18 jaar of ouder) mag met twee hengels vissen. Jongere vissers mogen slechts met één hengel vissen. U mag per hengel maximaal drie haken gebruiken. Een volwassen hengelaar mag maximaal vijf vissen per dag vangen van soorten waarvoor een minimale vislengte geldt. Van deze vijf mogen er slechts drie van de dezelfde soort zijn.
U mag van alle overige vissen maximaal tien kilo per dag vangen. De laatste vis mag deze tien kilo grens overschrijden. Vissers onder de achttien jaar mogen maximaal drie vissen vangen uit de lijst van vissen met een minimale lengte. Hiervan mogen maximaal twee vissen van dezelfde soort zijn. In de verschillende regio’s en meren gelden vaak nog aparte regels. We raden u daarom aan altijd te informeren naar de specifieke regels in het gebied of bij het meer.
In Noordwest-Hongarije kunt u vissen in de Donau (van de monding van de Ipoly tot de spoorbrug bij Komarom), de Moson (in Győr) en in de Raba. Ook in het Velence-meer en het Belső-meer bij Tihany mag u vissen. Het is in ieder geval verstandig bij de VVV na te vragen wat de voorwaarden en mogelijkheden zijn. Op vissen zonder vergunning staan hoge boetes.
©Hungariahuizen.nl/boedapest-hongarije.nl
54