REISGIDS DOOR DE RABOWERELD

Rab Earth REISGIDS DOOR DE RABOWERELD SPECIALE UITGAVE VAN RBIJ - VOORJAAR 2008

AZIË

EUROPA

NOORD AMERIKA

AFRIKA

AUSTRALIË

LATIJNS AMERIKA

Rab Earth Op onderstaande wereldkaart zijn de landen gemarkeerd waar Rabo Development, Rabobank Foundation en Rabobank International (en soms in combinatie) actief zijn. Overigens is de Rabobank Groep ook aanwezig in landen die niet gemarkeerd zijn. De Lage Landen bijvoorbeeld heeft vestigingen in een groot aantal Europese Landen en Robeco is onder meer actief in Zwitserland en op Guernsey. Deze buitenlandse activiteiten, die niet onder het Rabobank-label plaatsvinden, zijn in deze gids niet meegenomen.

EUROPA

CANADA

P. 4 5

V E R E N I G D E S TAT E N

P. 4 2

Noord-Amerika

ARGENTINIË

P. 6 3

BRAZILIË

P. 6 8

CHILI

P. 7 3

CURAÇAO

P. 6 6

MEXICO

P. 6 4

BRAZILIË

P. 6 8

ECUADOR

P. 7 0

HONDURAS

P. 6 5

NIC AR AGUA

P. 7 4

PA R A G U AY

P. 7 1

PERU

P. 7 2

SURINAME

P. 6 7

afrika

B E LG I Ë

P. 2 7

DUITSLAND

P. 3 1

FRANKRIJK

P. 3 2

IERLAND

P. 2 5

I TA L I Ë

P. 3 4

NEDERLAND

P. 2 8

CHINA

P. 1 2

POLEN

P. 3 6

INDIA

P. 0 8

RUSLAND

P. 3 8

INDONESIË

P. 2 2

S PA N J E

P. 3 3

J A PA N

P. 2 1

TURKIJE

P. 4 0

KOREA

P. 2 0

G R O O T - B R I T TA N N I Ë

P. 2 6

MALEISIË

P. 1 9

ALBANIË

P. 3 5

SINGAPORE

P. 1 8

NEDERLAND

P. 2 8

BANGLADESH

P. 1 0

NEDERLAND

P. 2 8

CAMBODJA

P. 1 4

OEKRAÏNE

P. 3 7

FILIPPIJNEN

P. 1 7

INDONESIË

P. 2 2

Azië

LAOS

P. 1 5

SRI LANKA

P. 1 1

CHINA

P. 1 2

INDIA

P. 0 8

KIRGIZIË

P. 0 7

MALEISIË

P. 1 9

PA K I S TA N

P. 0 9

VIETNAM

P. 1 6

ETHIOPIË

P. 4 9

AUSTR ALIË

MOZAMBIQUE

P. 5 7

N I E U W - Z E E L A N D P. 6 1

OEGANDA

P. 5 6

R WA N D A

P. 5 5

SENEGAL

P. 5 1

EGYPTE

P. 4 8

GHANA

P. 5 0

KENIA

P. 5 4

MOZAMBIQUE

P. 5 7

TA N Z A N I A

P. 5 2

ZAMBIA

P. 4 7

P. 6 0

Australië

R A B O B A N K I N T E R N AT I O N A L R A B O B A N K F O U N D AT I O N R A B O D E V E LO PM E N T

Overzicht van landen A

Albanië Argentinië Australië B Bangladesh België Brazilië

I

35 63 60

10 27 68

Ierland Italië India Indonesië

25 34 8 22

J

Japan

21

K C

Cambodja Canada Chili Curaçao China

14 45 73 66 12

15

N Nederland Nicaragua

28 74

17 32

O Oekraïne Oeganda

37 56

50 26

P Pakistan Paraguay Peru Polen

9 71 72 36

70 48 49

38 55

S Senegal Singapore Spanje Sri Lanka Suriname

51 18 33 11 67

T Tanzania Turkije

52 40

V Vietnam Verenigde Staten

16 46

Z Zambia

47

L

Laos

19 64 57

31

E

Ecuador Egypte Ethiopië

54 7 20

M Maleisië Mexico Mozambique

D

Duitsland

Kenia Kirgizië Korea

R Rusland Rwanda

F

Filippijnen Frankrijk G

Ghana Groot-Brittannië H

Honduras

65

WIL JE MEER WETEN? KIJK DAN OP:

• www.rabobankgroep.nl • www.rabobank.com • www.rabo-earth.nl • Raboweb Groep/RaboEarth

Rab Earth

Verklarende afkortingenen woordenlijst ALM : Asset & Liability Management, het managen van de onderlinge afhankelijkheden in de ontwikkeling van rechten en verplichtingen van een organisatie. CORPORATE ADVISORY : adviseren en assisteren van grote zowel publieke en private ondernemingen en financiele sponsors in ECM transacties en M&A. CREDIT MANAGEMENT : debiteurenadministratie oftewel het tijdig innen van uitstaande facturen, beoordelen van debiteurenrisico’s, bepalen van kredietwaardigheid en het financieel onderhouden van klantcontacten DERIVATEN : beleggingsinstrumenten die hun waarde ontlenen aan de waarde van iets anders en die worden gebruikt om risico’s te verkleinen of juist om te speculeren. Voorbeelden zijn futures (termijncontracten) en opties. DUTCH DESK : speciale dienst waarmee Rabobank International Nederlandse ondernemers/ondernemingen die een buitenlandse markt op willen, begeleidt en waarmee de bank tevens buitenlandse ondernemers/ondernemingen de Nederlandse markt op begeleidt. ECM : Equity Capital Market, aandelenkapitaalmarkt. FAR: Food en Agri Research. F&A: FOOD EN AGRIBUSINESS: dit is de kernsector waarop Rabobank zich zowel nationaal als international concentreert. GFM : Global Financial Markets, de term voor een scala aan markten zoals valutamarkten, internationale kapitaalmarkten en de markt voor derivaten. IDB : International Direct Banking, met deze no-nonsense dienst genieten klanten onder andere zeer hoge rentes op hun spaargeld. De dienst wordt uitsluitend online aangeboden zodat er nauwelijks overheadkosten zijn. M&A : Mergers and Acquisition, fusies en overnames. TMI : Telecom, Media en Internet.

Pagina 4

INLEIDING: ONTDEK DE WERELD 01

Pagina 6

Azië 02

Pagina 24

EUROPA 03

Pagina 41

Noord-Amerika

afrika

04

Pagina 46

05

Pagina 58

Australië Pagina 62

Latijns Amerika

OVERZICHT VAN LANDEN EN WOORDENLIJST

3

06

Ontdek de wereld Hoe ‘dichtbij’ is Nieuw Zeeland eigenlijk? Of Polen? Of de Verenigde Staten? Heel dichtbij, voor wie kijkt vanuit het oogpunt van de Rabobank. De bank is namelijk al tijden actief op het internationale toneel. Welke gedachte zit daarachter? Rabobank – in eigen land marktleider – is van oudsher een oer-Hollandse bank. Maar wat maar weinig mensen weten, is dat de bank ook internationaal hoge ogen gooit. Dat Rabobank de status heeft van een van de meest kredietwaardige banken ter wereld en in het bezit is van een triple A-rating helpt daar natuurlijk bij. Maar er zijn meer redenen te noemen. Rabobank heeft ook ongeëvenaarde expertise als het gaat om de financiering van de landbouw en agrarische industrie. Hier liggen dan ook de roots van de Rabobank. En met dat in het achterhoofd zette Rabobank in de jaren tachtig van de vorige eeuw de eerste stappen over de grens. Welke onderdelen binnen de bank zijn actief in het buitenland?

Rabobank International Rabobank International is het kloppend hart van het internationale bankbedrijf. De buitenlandse expansie van de bank vond in eerste instantie plaats op de grootzakelijke markt, met als doel onze Nederlandse klanten in het buitenland van dienst te zijn. Maar al gauw kreeg de kredietverlening aan lokale klanten de overhand. En toen dat eenmaal zijn beslag had gekregen, is Rabobank International vanuit Tokyo, Singapore en New York actief geworden op de internationale geld- en kapitaalmarkten. En ook deze activiteiten hebben zich inmiddels uitgebreid naar andere landen die een belangrijke rol spelen in de internationale financiële wereld zoals Groot-Brittannië, Maleisië en Rusland. In de jaren negentig van de vorige eeuw werd aan de hierboven genoemde (wholesale) activiteiten het retailbankieren toegevoegd. Retailbankieren begon in Australië en Nieuw-Zeeland onder de noemer van ‘countrybanking’ waar de agrarische bank “Primary Industry Bank of Australia” (PIBA) werd overgenomen. En dat bleek vervolgens zo’n succes te zijn, dat werd besloten tot aankopen in Ierland, de Verenigde Staten, Polen, Indonesië en Chili.

Rabo Development Rabo International Advisory Services (RIAS) is al zo’n twintig jaar actief in de hele wereld en helpt financiële instellingen de jarenlange kennis en expertise van Rabobank te implementeren. Daar is in 2005 Rabo Development uit ontstaan. Het Rabo Development Program heeft tot doel plattelandsbanken in ontwikkelingslanden te helpen zich verder te ontwikkelen naar het voorbeeld

4

WWW.R A B O - E A R T H . N L

|

INLEIDING

van Rabobank. Rabo Development richt zich daarbij op de acquisitie en het beheer van de partnerbank, het ontwikkelt technische assistentieprogramma’s en selecteert en begeleidt (lange termijn) managers en (korte termijn) consultants voor uitzending. Rabo Development wordt rechtstreeks aangestuurd door de raad van bestuur van Rabobank Nederland. De partnerbanken hebben niet noodzakelijkerwijs een coöperatieve structuur, maar ze onderscheiden zich van de andere (internationale) banken omdat ze ook nadrukkelijk het platteland als hun marktgebied beschouwen en zich richten op de bediening van alle marktsegmenten. De focus ligt op gebieden in de wereld waar de omstandigheden in grote mate hetzelfde zijn zoals in ons land zo’n honderd jaar geleden.

Rabobank Foundation In de jaren zeventig is de Rabobank Foundation ontstaan, bij gelegenheid van de fusie van de Raiffeisen- en Boerenleenbanken. De stichting is opgericht om de positie van kansarme groepen in de samenleving te verbeteren, zowel binnen Nederland als erbuiten. En vanzelfsprekend speelt hierbij de coöperatieve historie van de Rabobank een belangrijke rol. Zo ondersteunt de Rabobank Foundation in ontwikkelingslanden diverse coöperaties met financiële middelen en kennis. De focus daarbij ligt op microfinancieringen en fair trade. In Nederland gaat de aandacht vooral uit naar kansarme of kwetsbare groepen in de samenleving zoals ouderen, mensen met psychische problemen, gehandicapten, kansarme jongeren of analfabeten.

Rabobank Groep Binnen de Rabobank Groep zijn er daarnaast nog andere onderdelen die actief zijn buiten de Nederlandse landsgrenzen. Denk daarbij aan Robeco, Schretlen, Bank Sarasin of De Lage Landen. Die activiteiten hebben we in deze gids buiten beschouwing gelaten. Niet helemaal juist misschien, omdat deze activiteiten de groep als internationale onderneming nog waardevoller maken. Toch hebben we ons in deze reisgids beperkt tot de activiteiten die onder het Rabobank-label worden gevoerd.

Dichtbij, ver weg Anno 2008 is Rabobank actief in alle uithoeken van de wereld. Wat we ook doen, onze activiteiten staan altijd ten dienste van de lokale markten. Hetzij door de allerarmsten een steuntje in de rug te geven, hetzij door de business in het gebied een impuls te geven. Want ook ver weg zijn we dichtbij. En betrokken en toonaangevend.

5

van Rabobank. Rabo Development richt zich daarbij op de acquisitie en het beheer van de partnerbank, het ontwikkelt technische assistentieprogramma’s en selecteert en begeleidt (lange termijn) managers en (korte termijn) consultants voor uitzending. Rabo Development wordt rechtstreeks aangestuurd door de raad van bestuur van Rabobank Nederland. De partnerbanken hebben niet noodzakelijkerwijs een coöperatieve structuur, maar ze onderscheiden zich van de andere (internationale) banken omdat ze ook nadrukkelijk het platteland als hun marktgebied beschouwen en zich richten op de bediening van alle marktsegmenten. De focus ligt op gebieden in de wereld waar de omstandigheden in grote mate hetzelfde zijn zoals in ons land zo’n honderd jaar geleden.

Rabobank Foundation In de jaren zeventig is de Rabobank Foundation ontstaan, bij gelegenheid van de fusie van de Raiffeisen- en Boerenleenbanken. De stichting is opgericht om de positie van kansarme groepen in de samenleving te verbeteren, zowel binnen Nederland als erbuiten. En vanzelfsprekend speelt hierbij de coöperatieve historie van de Rabobank een belangrijke rol. Zo ondersteunt de Rabobank Foundation in ontwikkelingslanden diverse coöperaties met financiële middelen en kennis. De focus daarbij ligt op microfinancieringen en fair trade. In Nederland gaat de aandacht vooral uit naar kansarme of kwetsbare groepen in de samenleving zoals ouderen, mensen met psychische problemen, gehandicapten, kansarme jongeren of analfabeten.

Rabobank Groep Binnen de Rabobank Groep zijn er daarnaast nog andere onderdelen die actief zijn buiten de Nederlandse landsgrenzen. Denk daarbij aan Robeco, Schretlen, Bank Sarasin of De Lage Landen. Die activiteiten hebben we in deze gids buiten beschouwing gelaten. Niet helemaal juist misschien, omdat deze activiteiten de groep als internationale onderneming nog waardevoller maken. Toch hebben we ons in deze reisgids beperkt tot de activiteiten die onder het Rabobank-label worden gevoerd.

Dichtbij, ver weg Anno 2008 is Rabobank actief in alle uithoeken van de wereld. Wat we ook doen, onze activiteiten staan altijd ten dienste van de lokale markten. Hetzij door de allerarmsten een steuntje in de rug te geven, hetzij door de business in het gebied een impuls te geven. Want ook ver weg zijn we dichtbij. En betrokken en toonaangevend.

5

Azië

Kleur-rijk Azië is het grootste werelddeel ter wereld. Ruim 60% van de wereldbevolking is Aziaat. Azië bedekt met een oppervlakte van 43.810.000 km2 29,4% van de totale landoppervlakte. De Rabobank is in zo’n vijftien Aziatische landen actief. Onze activiteiten zijn al net zo divers als het werelddeel zelf.

6 WWW.R A B O - E A R T H . N L

|

AZIË

KIRGIZISCHE B E G R A A F P L A AT S

Kirgizië

Opper vlakt e: 198 Aanta .500 km 2 l inwo (6 x Ne ners: Taal: derlla 5,3 mil and) Kirgizis joen ch, Oez BBP: 1. beeks e 927 US n Russisc $ (200 Econo h 5) misch e gro ei: 7 % (2007)

01

Krediet voor Kirgizië Sinds 2005 is Rabo Development betrokken bij het project “Training in investment lending” in Kirgizië. Het doel is om financiële instellingen in Kirgizië beter in staat te stellen tot kredietverlening in de landelijke gebieden van Kirgizië, vooral aan bedrijven met een agrarisch karakter. Het project maakt onderdeel uit van het “Agribusiness and Marketing Project’ van de Wereldbank. Ook helpt Rabo Development bij het beschikbaar stellen van kredieten aan drie geselecteerde financiële instellingen, te weten Ayil Bank, KIBC en Ineximbank. Rabo Development heeft voor deze instellingen een cursus kredietverlening ontwikkeld die ook openstaat voor medewerkers van andere financiële instellingen in Kirgizië. De cursus bestaat uit een week van interactieve seminars over de financiële analyse van bedrijven, kredietrisico’s en de specifieke kenmerken van agrarische bedrijven. Na ongeveer een jaar krijgen de deelnemers een herhalingscursus, om te zorgen dat de kennis ook echt beklijft. Bovendien zal een aantal deelnemers aan de cursus worden getraind om later zelf de cursus binnen de eigen financiële instelling te kunnen houden. RABO D E V E LO PM E N T

Steunt: Financiële instellingen in Kirgizië

kirzigië

melk van de merrie Kirgizië staat niet bekend om haar uitgebreide culinaire cultuur. Eigenlijk vreemd, want het land was een belangrijk knooppunt in de Zijderoute. De gastronomische traditie is sterk beïnvloed door de eetcultuur uit China, Turkije, Arabische landen en Europa. Dat maakt de keuken een echte mengelmoes van smaken. Er is één drank die uniek is voor Kirgizië: merriemelk ofwel Kumys. Deze drank laat - naar men zegt - huid- en vruchtbaarheidsproblemen verdwijnen. Merriemelk weigeren is een belediging. Traditionele Kirgizen drinken de melk vers uit een gedroogd schapenvel. Maar gezien de grote vraag naar het product wordt er ook steeds meer gepasteuriseerde merriemelk aangeboden in kartonnen verpakkingen. Deze vinden grote aftrek bij Kirgizen in den vreemde.

77

india

01 1

2 .263 km : 3.287 vlakte r e p p O ) iljard derland s: 1,1 m (97 x Ne woner in l a t Aan indi Taal: H (2004) 006) 40 US$ 9,4 % (2 6 : P B B groei: e h c mis Econo

RABOBANK

Van kasjmier naar cashflow

I N T E R N AT I O N A L

1 998 2 95 Hoofdkantoor: Mumbai en New Delhi Aantal klanten: 260

Stoffig bezoekje India is een stoffig land. Letterlijk. Want alle mogelijke stoffen worden in dit land gefabriceerd, vaak van een uitmuntende kwaliteit. Stoffen als zijde, katoen en wol worden er met de hand geweven door talloze vrouwen die het ambacht nog in hun vingers hebben. Maar weinig mensen kunnen dan ook de verleiding weerstaan om voor een prikkie een nieuwe kledingcollectie te laten samenstellen. Het maken van een tailor-made overhemd kost rond de drie euro. Vooral de stad Chennai in Zuid-India staat bekend om zijn talloze textielbedrijfjes. De Rabobank steunt vrouwelijke kleermakers in deze regio met microkredieten en draagt op die manier bij aan de ontwikkeling van het land. De textielindustrie is van oudsher zo’n belangrijk onderdeel van de Indiase cultuur dat Gandhi het spinnenwiel in de vlag wilde hebben.


|

India is een van de snelst groeiende economieën van de wereld. Rabo India Finance (RIF) speelt in op de toenemende handel tussen Europa en India. RIF is dan ook een belangrijk adviesorgaan bij fusies en overnames. De bank heeft uitgebreide kennis in huis over de financiële wereld en kan klanten daarom goed begeleiden bij het vergroten van kapitaal, de financiering van investeringen en zaken als private equity. Bovendien kan RIF ondernemingen helpen met het opzetten van nieuwe zaken of branches in India. Rabo India Finance richt zich vooral op de Food- & Agribusiness, Telecom, Media en Internet, farmacie en biotechnologie. RIF levert adviesdiensten, bijvoorbeeld ter verbetering van de agrarische keten van producent tot consument. Nu gaat een te groot deel van de fooden agriproductie nog verloren door te hoge inefficiëntie in die keten. Ook is de bank actief bij de ontwikkeling van duurzame energie, zoals windenergie. Net als Rabobank Nederland voelt ook RIF zich verantwoordelijk voor de gemeenschap en omgeving waarin ze opereert. Daarom heeft RIF duurzame ontwikkeling hoog in het vaandel staan en moeten alle projecten dit als expliciet of achterliggend doel hebben. R A B O D E V E LO PM E N T

Vanuit haar contacten met RBI (de Reserve Bank of India), NABARD (de nationale koepel van coöperatieve banken) en NAFCUB (de federatie van Urban Cooperative Banks) is Rabo Development adviseur van coöperatieve banken op het platteland en in de steden van India.

AZIË

R A B O B A N K F O U N D AT I O N

Steunt: Dhan Foundation, aantal begunstigden: 467.500 families Dhan Foundation is een grote Indiase organisatie die achtergestelde groepen zoals vrouwen, kleine boeren en kastelozen - uit hun benarde positie probeert te halen. Dit doet de stichting vooral door het verstrekken van microkredieten. Het doel van de organisatie is altijd om zelfstandigheid te kweken onder de doelgroep en om zichzelf uiteindelijk overbodig te maken. Rabobank Foundation is vooral betrokken bij leningen en donaties en actief met het opzetten van een micro-verzekeringsprogramma. Dhan Foundation heeft plannen om haar activiteiten op het gebied van microfinanciering flink uit te breiden. De doelstelling is om 600 nieuwe spaar- en kredietgroepen op te richten, waarmee uiteindelijk 20.000 vrouwen bereikt zullen worden. Over vijf jaar moeten deze coöperaties dan zelfstandig verder kunnen gaan.

01 01 S T R A AT B E E L D IN NEW DELHI

pakistan

03 india

pakistan km2 43 km 943 .94 3.9 803.9 803 : 80 te: kte kt ak vla Oppervl nd) erla Ned x ,7 (23 : 164 miljoen Aantal inwoners Taal: Urdu, Engels BBP: 632 US$ (2004) oei: 6,2 % Economische gr (2006)

Agrifinancier RABO D E V E LO PM E N T

2008 VA R I A B E L Samenwerking met: Asian Development Bank en State Bank of Pakistan

De regering van Pakistan wil door de ontwikkeling van de agribusiness de werkgelegenheid en de economische groei van het land, en dan vooral van het platteland, een impuls geven. Samen met de Asian Development Bank is de regering het ADB Agribusiness Finance Capacity Building Project gestart. Rabo Development zal de komende twee jaar drie tot vijf banken gaan helpen om een winstgevende agrifinance afdeling op te zetten. De markt heeft grote behoefte aan goede financiële dienstverlening. Want hoewel het Pakistaanse bankwezen behoorlijk functioneert, is er weinig kennis aanwezig over agrifinance. Hierdoor blijft de agribusiness in het land ook achter. Rabo Development heeft deze kennis wel in huis en zal daarom de komende jaren de Pakistaanse collega’s op dit gebied gaan assisteren.

99

Bangladesh

01


m2 4.000 k kte: 14 la v r e Opp erland) 0 miljoen (4 x Ned ers: 15 inwon l Aanta engaals Taal: B 004) 6 US$ (2 0 4 : P BB groei: e isch Econom 006) 6,7 % (2

DE DOKKEN VA N D H A K A

1998 12 REGIONALE K A N TO R E N Steunt: Co-operative Credit Union League of Bangladesh Aantal begunstigden: 118.000

Landbouwland in de lift Bangladesh is volgens officiële cijfers een van de minst ontwikkelde landen ter wereld, ondanks een vrij stabiele economische groei die de afgelopen jaren gerealiseerd werd. Wel lijkt het erop dat het bruto nationaal product de komende jaren aanzienlijk zal stijgen. Bijna tweederde van de bevolking van Bangladesh werkt in de landbouw. Rijst is het belangrijkste product waarvan het land de vierde grootste producent ter wereld is. Andere belangrijke producten zijn jute - waarvan het land de op een na grootste producent ter wereld is - suikerriet, tabak en graan.

Bangladesh

Nieuwe ronde, nieuwe kansen

Sri Lanka

De Cooperative Credit Union League of Bangladesh is een grote landelijke organisatie die zetelt in de hoofdstad Dhaka. Het is een overkoepelende organisatie waar 400 kleinere spaar- en kredietcoöperaties bij zijn aangesloten. De organisatie bestaat al bijna twintig jaar en heeft onlangs een ‘verjongingskuur’ ondergaan. Het bestuur streeft naar een dynamischer beleid. Een van de nieuwe ontwikkelingen is dat CCULB experimenteert met het verstrekken van microkredieten aan niet-leden. Hiermee hoopt de organisatie nieuwe leden te werven en zo nieuwe markten aan te boren. De nieuwe leden bestaan uit armen die niet het vereiste minimumbedrag per maand kunnen sparen. Deze nieuwe groepen kunnen gebruikmaken van de aanwezige infrastructuur van de organisatie en uiteindelijk uitgroeien tot een volwaardig lid van de CCULB.


|

AZIË

Sri Lanka

01 01

Opperv lakte: 65.610 km 2 (2 x Ned erland) Aantal inwone rs: 20,9 Taal: S miljoen ingalees en Tamil BBP: 1.0 33 US$ Econom ische groei: (2006) 7,4 %

03

HINDOETEMPEL IN GALLE

Verzekering voor het hele gezin Net als in veel landen steunt Rabobank Foundation ook in Sri Lanka verschillende microkredietorganisaties. Bijzonder is echter dat de Foundation ook actief betrokken is bij de eerste microverzekeringsmaatschappij van het land. Yasiru, zoals de organisatie heet, is een verzekeringsmaatschappij waar boeren en kleine ondernemers terecht kunnen voor een levensverzekering en een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Ook voorziet Yasiru in een beperkte dekking voor ziektekosten. Zo’n 7.500 boeren, vissers en kleine ondernemers hebben een verzekeringspolis lopen bij Yasiru. Het aantal verzekerden is echter veel groter. Op een polis is het hele gezin van de kostwinner namelijk meeverzekerd. Yasiru verwacht dat het aantal polishouders de komende jaren explosief zal groeien. De regering van Sri Lanka heeft namelijk gevraagd of de organisatie alle boeren wil verzekeren die hun pensioen via de staat opbouwen. Dat zijn er in totaal twee miljoen. RABOBANK F O U N D AT I O N

Dynamiet voor vreemdelingen De keuken van Sri Lanka staat bekend als de heetste ter wereld. Niet voor niets noemt de bevolking haar curry ‘dynamiet voor vreemdelingen’. Waag je daarom nooit meteen aan een rode of groene curry, maar vraag om een witte. Daar zit onder meer lekker veel kokosmelk in. Staat je mond toch in brand, blus dan nooit met water. Zoete producten verzachten je mond. Op tafel staat vaak een bakje zoete kokos.

Actief sinds: 1999 Steunt: onder meer micro-verzekeringsproject Yasiru Aantal lokale agenten: 200 Aantal polishouders: 7.500

11 11

china

01

R A B O B A N K I N T E R N AT I O N A L

960 1995 3 ( H O N G KO N G , kte: 9.956. Oppervla ) BEIJING EN SHANGHAI) nd rla 2 (282 x Nede km ± 230 woners: 1,3 Aantal in miljard arijns is de Taal: Mand iden aar in het Zu m l, aa dt of ho Kantonees, k oo en m t spreek Wu of Hakka (2006) BBP: 17.611 : 9,9% che groei is om on Ec (2005)

china

BANKHAL IN

Mandarijnen in business

CHINESE STIJL

Rabobank International Rabobank is in China al de grootste buitenlandse bank op het gebied van zuivel, visproducten en vruchtensappen. Landbouw is veruit de belangrijkste sector van de Chinese economie. Meer dan de helft van de Chinezen werkt dan ook in deze business. Vooral de rijst- en tarweteelt is geëxplodeerd, maar China is ook de grootste producent van katoen en tabak. Hoewel de economie van China pas recentelijk is opgebloeid, zit de Rabobank al jaren stevig verankerd in de Food- & Agribusiness van het land. De kantoren kunnen hun klanten dan ook oplossingen bieden die specifiek voor deze sector zijn ontwikkeld. De banken zijn goed op de hoogte van lokale wetgeving en landelijke regels en bieden zo toegevoegde waarde aan ondernemers van Chinese en internationale afkomst. Ook kunnen de Rabobank-medewerkers in China adviseren op het gebied van research, Corporate Finance en niet in de laatste plaats over de ontwikkelingen in de agrifood-business. Rabobank heeft in China overigens ook een aantal grote niet-agriklanten, bijvoorbeeld Sino Steel – een staalbedrijf in handen van de overheid - en de beursgenoteerde oliemaatschappij Yijang Oils. De activiteiten vanuit Hong Kong hebben een sterke focus op Corporate Banking, omdat Hong Kong nu eenmaal een van de belangrijkste financiële centra van Azië is. In Hong Kong is bijvoorbeeld ook een dealingroom.


|

AZIË

R A B O D E V E LO PM E N T

2005 1 2 4 ( U R C B, I N H A N G ZO U ) . VA N A F 2008 E N 2009 W E L L I C H T O O K TO E G A N G TOT 1 0 0 - E N V E S T I G I N G E N VA N CO Ö P E R AT I E V E B A N K E N I N Y U N N A N E N LIAONING. 2 (IN HANGZHOU). Steunt: URCB, Yunnan Rural Credit Union en Liaoning Rural Credit Union Aantal klanten: ongeveer 10 miljoen

O P VA L L E N D E HUISSTIJLKLEUREN

China kent een groot aantal kredietcoöperaties maar die komen door de professionalisering van de Chinese bancaire sector in de verdrukking. Daarom is er steun gezocht bij Rabobank. Rabo Development heeft aldus een drietal grootschalige projecten ontwikkeld om regionale banken te ondersteunen en uit te bouwen. Ten eerste steunt Rabo Development sinds 2005 de United Rural Cooperative Bank of Hangzhou (URCB) bij de noodzakelijke professionalisering, vooral op het gebied van kredietverlening en risicomanagement. Hier gaat het overigens niet om een financiële instelling in een landelijk gebied, maar juist in een verstedelijkte omgeving, want Hangzhou is een stad van 7,5 miljoen inwoners. Hangzhou is prachtig gelegen aan het befaamde Westlake in de provincie Zhejiang en ligt op ruim 2 uur rijden van Shanghai. Rabobank heeft een aandeel van tien procent genomen in URCB en Rabo-collega Ad Geerts als Deputy CEO van de bank voorgedragen. Collega’s van Rabobank Nederland én van de aangesloten banken reizen met enige regelmaat naar Hangzhou om hun specifieke expertise met URCB te delen.

Mandarijn = Geluk Gek genoeg speelt de handel in mandarijnen nauwelijks een rol meer. Terwijl het land daar zijn taal en voornaamste klasse aan heeft ontleend. Mandarijnen waren de hoogste ambtenaren onder de keizerheerschappijen. Ze droegen oranjekleurige mantels en waren verantwoordelijk voor de inning van belastingen en voor het onderhoud van wegen en stadsmuren. Mandarijnen hebben nog wel een belangrijke symbolische functie voor het land. Zo zijn de klank voor het woord ‘geluk’ en ‘mandarijn’ bijna identiek. En pas getrouwde stelletjes krijgen een tros mandarijnen om hun geluk te bezegelen.

13 13

01

03

laos

cambodja cambodja

01

Cambodja: land met coöperatie-angst De Cambodian Community Savings Federation (CCSF) is één van de eerste coöperatieve initiatieven in Cambodja. En dat is bijzonder, want in dit land is ‘coöperatie’ een woord dat voor de meeste mensen hele negatieve associaties heeft. Onder het schrikbewind van de Rhode Kmer werd de bevolking gedwongen om in zogenoemde coöperaties op het land te werken onder zeer slechte omstandigheden. Het is dus niet voor niets dat in de naam van deze coöperatie het woord ‘coöperatie’ niet voorkomt. CCSF - die vooral actief is op het platteland in het Noord-Westen van Cambodja - heeft dan ook veel moeite moeten doen om het vertrouwen van de boeren te winnen. Nu de Cambodjanen in deze streek geleidelijk aan gewend raken aan het coöperatieve spaar- en kredietidee, is het tijd voor schaalvergroting. De kleine kantoortjes in de dorpen moeten gaan samenwerken, zodat er meer kostenefficiënt gewerkt kan worden. Bovendien moet de interne controle aanzienlijk worden verbeterd. Een Rabobank medewerker, met veel ervaring met interne controle in Rabobank, ondersteunt CCSF hierbij namens de Rabobank Foundation

Vergane glorie Cambodja is een zeer arm land. De economie lijdt nog steeds onder de gevolgen van de interne conflicten. Voor 1970 produceerden de boeren genoeg voedsel voor de behoeften van het land. Maar tegen 1986 was dit door de vele vernielingen nog maar 75%. Landbouw is de belangrijkste activiteit en rijst, rubber en maïs zijn de belangrijkste gewassen. Vroeger was de Cambodjaanse keuken rijk en gevarieerd. Het schijnt zelfs dat hij vroeger boven de Thaise keuken uitsteeg. Maar helaas is er weinig meer van die glorie over. In de periode van de Rode Khmer, maar ook tijdens eerdere conflicten, is veel kennisoverdracht verloren gegaan. R A B O B A N K F O U N D AT I O N

2 006 34 Steunt: Cambodian Community Savings Federation (CCSF) Aantal begunstigden: 29.000


|

AZIË

5 : 181.03 vlakte ) d Opper an rl e 4 x Ned 2 km (5,3 ners: l inwo Aanta n joe 13,8 mil hmer Taal: K 004) $ 354 (2 S U BBP: e h c is m Econo 006) 13,4 % (2 groei:


2002 12 ( F C ) E N 1 ( J . C . F. C ) Steunt: Fonds Coopératif en J.C.F.C (Jhai Coffee Farmers Coöperative) Aantal begunstigden: 1.500 (FC) en 350 (J.C.F.C )

Laos: een bijzondere ‘democratie’ Democratische Volksrepubliek Laos heet het land officieel, maar democratisch is het allerminst. Er mag gestemd worden, maar op één partij: de Communistische partij. Het communisme zit diep in het land geworteld. Op het gebied van commerciële handel moet de lokale bevolking nog veel leren. De twee organisaties – het Fonds Coopératif en J.C.F.C. - werken ieder op hun eigen manier. Het Fonds Coopératif is een overkoepelende organisatie

laos

Oppervlakte: 236.800 km2 (ca. 7x Nederland) Aantal inwoners: 6,5 miljoe n Taal: Laotiaans BBP: 423 US$ (20 04) Economische groei: 7,2 % (20 06)

van kleine spaar- en kredietcoöperaties die voornamelijk microkredieten verstrekken aan kleine rijstboeren. Deze organisatie is bezig met een professionaliseringsslag. Nu zitten veel kantoortjes nog bij mensen in huis, maar dit is aan het veranderen. J.C.F.C. is een coöperatie van koffieboeren in Zuid-Laos. De Rabobank Foundation verstrekt hen een handelsfinanciering. Dit zorgt er voor

V I S VA N G S T

dat de koffieboeren al betaald kunnen worden door de

IN LAOS

coöperatie, voordat hun koffie daadwerkelijk is verkocht aan afnemers in Europa en de Verenigde Staten. De Foundation overbrugt dus een liquiditeitsgat.

La cuisine Française De Laotiaanse keuken is een zeer versimpelde vorm van de Thaise keuken. Lekker, maar eenzijdig. Wie genoeg heeft van de kleefrijst met geroosterde kip of eend kan in Laos ook terecht voor een bouillabaisse, tarte tartin of een ander Frans gerecht. Laos was vroeger een Franse kolonie en de Laotianen waren zo slim om de Franse keuken in ere te houden. Een geluk voor de toeristen. Vooral in de hoofdstad Vientiane en in de cultuurstad Luang Prabang zijn zeer goede restaurants te vinden.

15 15

01

03 0 3

GROENTEBOER OP DE DRIJVENDE

vietnam

MARKT


01

2 006 111 4. 0 0 0 , A A N TA L R A B O - M E D E W E R K E R S : 2 Samenwerking met: Asia Commercial Bank (ACB)

Vietnam: land met groeistuipen De economie van Vietnam ontwikkelt zich in rap tempo. Steeds meer buitenlandse bedrijven en investeerders ontdekken Vietnam als alternatief voor China. Rabo Development adviseert er sinds twee jaar Asia Commercial Bank (ACB), de grootste particuliere bank van het land. ACB werd begin jaren negentig door een groep lokale zakenmensen opgericht en richt zich voornamelijk op het midden- en kleinbedrijf en de consumentenmarkt. De bank kampt momenteel met ‘een probleem’ waar maar weinig banken mee te maken hebben: ACB kent namelijk een groei van 50 procent per jaar. Begrijpelijkerwijs heeft de organisatie moeite om deze groei intern bij te benen. Daarom heeft Rabo Development de afgelopen jaren geadviseerd op het gebied van asset en liability management, creditmanagement, retailbanking en riskmanagement. Het is belangrijk dat ACB de interne organisatie snel op orde heeft en dat de kwaliteit van dienstverlening op peil is. De Vietnamese financiële markt gaat in 2010 namelijk volledig open voor buitenlandse banken. Gezien de hoge en stabiele economische groei van Vietnam, zal de concurrentie vanaf dat moment aanzienlijk toenemen. Verder gaan Rabobank en de Vietnamese staatsbank Vietnam Bank for Agriculture en Rural Development (VBARD) structureel samenwerken. Rabobank gaat VBARD helpen bij het transformatieproces naar een duurzame All-Finanz bank. VBARD is qua balanstotaal de grootste bank van Vietnam, heeft een historisch groot aandeel in de agrarische sector en heeft met tweeduizend kantoren ook het grootste distributienetwerk van het land.


|

AZIË

De kracht van de tijger... garnaal Vietnamezen laten zich in bijna alle dagelijkse handelingen leiden door bijgeloof. Zo zijn er in Vietnam ‘goede’ en ‘kwade’ dagen. En geen Vietnamees die het in zijn hoofd haalt om op een kwade dag te trouwen of een dure aankoop te de doen. Verder gelooft men dat het eten van tijgergarnalen mannen extra kracht geeft. Wat spinazie met Popey doet, doet de tijgergarnaal met de Vietnamese man. En in overdrachtelijke zin zit daar wel wat in. Want de tijgergarnaal maakt het land in economisch opzicht sterker dan ooit. De garnalenkweek is de snelst groeiende sector in het land en Vietnam is in een paar jaar tijd uitgegroeid tot visexportland nummer één van de wereld.

01

Opp ervl akt Aan e: 32 tal 9.56 in Taa 0 km 2 l: Vie woners (8 x N : 85 t n BBP amee eder miljo : 550 land) s en US$ ( Econ 2 004) omi sch e gr oei: 8,2 % (200 6)

RABOBANK vietnam

filippijnen

F O U N D AT I O N

2007 Samenwerking met: onder meer National Federation of Cooperatives of Persons with Disability (NFCPWD) Aantal coöperaties: 15 Aantal begunstigden: 800

03

² 0.176 km lakte: 30 Opperv erland) miljoen (8,9 x Ned rs: 87,8 inwone l ta n a A gels pijns / En Taal: Filip ollar D S U 9 BBP: 98 roei: ische g Econom 6) 6,1 % (200

Filippijnen

In de schoolbanken Rabobank Foundation steunt verschillende spaar- en kredietcoöperaties, maar de meest bijzondere is de National Federation of Cooperatives of Persons with Disability (NFCPWD). Dit is een overkoepelende organisatie die coöperaties van gehandicapte meubelmakers steunt. De gehandicapten maken meubels voor de overheid, veelal stoelen en schoolbanken voor het ministerie van Onderwijs. De coöperaties zijn verzekerd van afname nu de Filippijnse overheid heeft besloten dat minimaal tien procent van de meubels die ze aankoopt van een van deze coöperaties afkomstig moet zijn. Rabobank Foundation verleent een handelsfinanciering aan NFCWDP. Daardoor kunnen de meubelmakers direct worden betaald bij de levering.

Koffie met kippenpoten De Filippijnse bevolking heeft een exotische variant op het Britse afternoon tea. De Merienda, zoals dit culinaire gebruik heet, vindt net als in Groot-Brittannië plaats aan het einde van de middag. Alleen wordt de thee vervangen door koffie en worden de scones en cakejes vervangen door hartige hapjes. En die hapjes, daar hebben de Filippino’s hun eigen gedachten over. Zo knabbelen ze bij de koffie graag aan vleespasteitjes, gezouten eendeneieren en geroosterde kippenpootjes. Een andere populaire ‘snack’ is dinuguan, een kruidige hutspot van varkensvlees en bloed.

17 17

singapore 2

01

m : 697,1k vlakte Opper ) d an rl e Ned (0,020 x ners: l inwo Aanta en 4,5 miljo hinees ngels, C il Taal: E eis, Tam al M ijn), 04) (Mandar 0 (2 $ S 5.191 U BNP: 2 groei: ische Econom ) 5 0 0 6,4% (2 FEEST BIJ EEN PRODUCTmaleisië

INTRODUCTIE

singapore

Het succes van Singapore Singapore bewijst al decennialang dat je zonder noemenswaardige natuurlijke bronnen een van de best draaiende economieën ter wereld kunt zijn. Dankzij een cocktail van vrijhandel, massa-industrialisatie en, ironisch genoeg, een lichtelijk autoritair regime. Rabobank Singapore is dan ook een logische doorvertaling van ‘s lands economische succesverhaal. De bank richt zich op Corporate Banking en Trade & Commodity Finance. Ze doet uitsluitend zaken met in Food- & Agribusiness gespecialiseerde ondernemingen en met Nederlandse bedrijven die actief zijn in de economische gemeenschap van Zuidoost-Aziatische landen, ASEAN. Maar Rabobank Singapore is ook actief als investeerdersbank door advies te geven bij equity finance en fusies en overnames. Een netwerk van relatiemanagers en productspecialisten houdt continu de tactische en strategische doelen van de cliënten in de gaten zodat de bank hen telkens op maat gemaakte producten kan bieden. RABOBANK

Hoe eet het met je? ‘Heb je al gegeten?’ Dat zeggen de Singaporezen tegen elkaar als ze eigenlijk ‘Hoe gaat het met je’ bedoelen. Zo belangrijk is eten nu eenmaal voor hen. In de stad zijn dan ook meer dan 50.000 (!) eetgelegenheden te vinden zodat de bewoners elk moment van de dag kunnen snacken, een snelle maaltijd kunnen nuttigen of zelfs uitgebreid dineren. Dat laatste doen ze overigens maar heel zelden. Want het is een nijver volkje en meestal eten ze letterlijk en figuurlijk tussen de bedrijven door. De keuken van Singapore is net zo divers als de bevolking zelf; met invloeden uit China, India en Maleisië. En om die verscheidene invloeden te vieren, houden ze ieder jaar in juli het Singapore Food Festival waarbij nóg meer stalletjes op straat staan om hun authentieke kookkunsten te vertonen.


|

AZIË


1 166 Hoofdkantoor: Singapore

C O L L E G A’ S I N S I N G A P O R E VIEREN EEN SUCCES

P E T R O N A S TO W E R S I N K UA L A LU M P U R

pur d: Kuala Lum Hoofdsta km² e: 329.758 kt la rv Oppe ) nd rla de Ne x 007) (ruim 8 .8 miljoen (2 woners: 24 ls, ge En , Aantal in en alect is, Chinese di Taal: Male il Tam US$ 5) BBP: 4753 : 5,3% (200 che groei Economis R A B O B A N K I N T E R N AT I O N A L

maleisië

2 ( E E N B R A N C H I N L A B UA N EN EEN MARKETING OFFICE IN K UA L A LU M P U R ) Hoofdkantoor: Kuala Lumpur

Kenniscentrum Maleisië Maleisië is al meer dan een eeuw hét kenniscentrum van de Food- & Agribusiness in Azië en daarbuiten. Het land is toonaangevend in de wereldwijde productie van palmolie. Recentelijk heeft Maleisië zich, naast de landbouwindustrie, ook gespecialiseerd in de Telecom, Media en Internet (TMI) en Life Sciences. Rabobank Maleisië richt zich met een offshore vestiging in Labuan en een marketingafdeling in Kuala Lumpur op klanten in die drie sectoren. De bank verleent een zestal financiële diensten, uiteenlopend van Food- & Agribusiness Strategic Advisory & Research tot Mergers & Acquisition en Corporate Advisory services. R A B O D E V E LO PM E N T

Ook Rabo Development is actief in Maleisië. Rabo Development adviseert, in samenwerking met Rabobank International, bij de verzelfstandiging van de overheidsbank Bank Pertanian Malaysia (BPM). Doel is dat BPM zijn positie in de agrarische markt versterkt en de bancaire activiteiten uitbreidt tot het midden- en kleinbedrijf en de particuliere markt. In februari 2008 zijn twee longtermers van Rabo Development aan de slag gegaan bij BPM, daarnaast reizen verschillende shorttermers naar Kuala Lumpur om op specifieke onderdelen technische assistentie te verlenen. Hierbij gaat het om zaken als credit risk management en productontwikkeling. Deze assistentie is een belangrijk onderdeel van de omwenteling die de bank nu doormaakt.

Saté symbool voor Maleisië In Nederland kennen we saté als een typisch Indonesisch gerecht. Maar in feite is vooral kipsaté het nationale gerecht van Maleisië. De Maleisiërs eten hun kipsaté het liefst gegrild en met een sausje van pinda en kokosmelk. Veel gerechten hebben rijst of noodles als basis met kip, vis, rund-, lams- of geitenvlees in het hoofdgerecht. De etnisch diverse Maleisische keuken wordt gedomineerd door vier smaken: zoet, zuur, bitter en pittig. En deze samensmelting past perfect bij de Maleisiërs; die komen tenslotte ook uit alle windstreken. Van China, tot India, Indonesië en zelfs Sri Lanka.

19 19

01

zuid-korea


oel 2 tad: Se km Hoofds 98,480 : e t k vla Opper d iljoen ederlan (2,9 x N s: 49 m woner in l a t Aan (2007) Engels oreaans, Taal: K (2004) $ S U 6 .13 BNP: 14 roei: g e h isc Econom 006) 5,0% (2

NOVEM BER 2 0 0 5 Hoofdkantoor: Seoel

1

3

kkorea

01

Vooruitgeschoven post Rabobank Representative Office in Korea richt zich in eerste instantie op het ondersteunen van de Rabobank vestiging in Hongkong. Daar staat advies aan de Food- & Agribusiness en GFM (Global Financial Markets) centraal. Het kantoor onderhoudt dan ook zeer goede banden met de belangrijkste ondernemingen en overheidsinstellingen in deze sector. En omdat Rabobank fysiek aanwezig is in dit land is de bank in staat om, gesteund door Product Management vanuit Hong Kong, talrijke deals te sluiten in Zuid-Korea. Officieel heeft de Rabobank pas sinds november 2005 een vestiging in het financiële hart van de Zuid-Koreaanse hoofdstad Seoel. Maar in de praktijk is de bank al sinds de jaren ’90 van de vorige eeuw actief in dat land met diverse producten van GFM. Toen opereerde ‘Korea’ al vanuit Hong Kong. Gezien de groeimarkt die Korea nog steeds is, is de verwachting dat de activiteiten van de bank zich ook verder zullen uitbreiden.


|

AZIË

NACHTLEVEN IN A N YA N G C I T Y, ZUID-KOREA

zuid- korea

japan

Aan tafel De Koreaanse keuken staat niet alleen bekend om haar veelkleurigheid, maar ook om haar mildheid in het gebruik van kruiden en specerijen. De tafelmanieren zijn al net zo subtiel. Het komt geregeld voor dat een vakantieganger of zakenreiziger zich verslikt in die tafelmanieren. In Korea wordt het als onbeschoft ervaren wanneer je je portie rijst niet helemaal opeet. Sneller of juist langzamer eten dan je tafelgenoten is ook niet bon ton. En als je echt wilt scoren, dan toon je de hoogste achting aan oudere of superieure (zowel zakelijk als qua sociale status) disgenoten. Je mag hen niet aankijken als je een hap of slokje neemt en je mag niet weigeren wanneer zij je eten of te drinken aanbieden.

japan 2

377.819 km lakte: Opperv land) iljoen (9 x Neder rs: 127 m inwone Aantal pans 01 Taal: Ja (2004) .182 US$ 36 : P i: BB e o r g ische Econom 5) 2,6 % (200 R A B O B A N K I N T E R N AT I O N A L

2000 1 Hoofdkantoor: Tokyo

41

03

Trends uit het Oosten Tokyo Branch is – heel a-typisch - níet actief in de Food- & Agribusiness. In Japan is de Rabobank namelijk vooral actief op de financiële markt met de aan- en verkoop van staatsobligaties, aandelen en derivaten. Maar de bank verschaft ook leningen en doet aan equity finance. De bank heeft inmiddels een stevige positie verkregen bij diverse grote financiële buitenlandse instellingen in Tokyo en staat zelfs nummer 6 op de lijst van buitenlandse banken met het grootste vermogen. De Rabobank is dankzij de AAA-rating verder uitermate populair bij Japanse investeerders. Intern staat de Tokyo Branch bekend als het ‘Yen Centre’ van de Rabobank Groep. Voor de nabije toekomst hoopt de Rabobank in Japan haar investeringen te kunnen intensiveren.

Hap, slik, weg

S TAT I O N TO K YO I S A LT I J D D R U K

Japanners blijven je verbazen. Zo zijn ze bereid om de ultieme prijs te betalen voor hun lievelingskostje: kogelvis. Niet alleen kost deze vis in een restaurant al snel een paar honderd euro, het eten van deze delicatesse is ook nog eens levensgevaarlijk. De kogelvis – in het Japans Fugu genaamd – is namelijk erg giftig. Het verlammende gif dat zelfs in kleine hoeveelheid dodelijk is voor mensen zit in de organen van het dier. In Japan moeten koks een speciaal diploma behalen om deze vis te mogen bereiden. Ondanks deze zorgvuldigheid gaat het toch wel eens mis. Per jaar sterven tientallen Japanners aan dit gerecht. Maar zoals een Japans gezegde het verwoordt: je bent gek als je fugu eet, maar je bent ook gek als je ‘m niet eet.

21 21

Indonesië

01

Opp er 1.904 vlakte : .569 km² (56 x Nede r Aan land ) tal inw 234 one miljo rs: en Taa l: Ba hasa BBP Indo :9 nesia Econ 70 US$ ( 2003 o ) 5,5 % mische gro per ja ei: ar

indonesië


1990 93, VOORNAMELIJK O P J AVA E N S U M AT R A . O P B A L I E N K A L I M A N TA N A L L E B E I É É N . 1850 Hoofdkantoor: Jakarta Aantal klanten: 100.000

Koploper uit de kampong Rabobank International Indonesia (RII) is een groothandelsbank die zich vooral richt op de Food- & Agribusiness in Indonesië en haar handelspartners. Ook Telecom, Media en Internet zijn belangrijke focuspunten van de RII. Vanzelfsprekend speelt Rabobank International Indonesia ook een rol bij de verkenning van nieuwe markten in deze voormalige kolonie. Twee van oorsprong Indonesische banken, Bank Haga en Bank Hagakita, zijn sinds 2006 eigendom van Rabobank International. Deze banken richten zich voornamelijk op het midden- en kleinbedrijf in de handel, productie en bedrijfsdienstverlening. De overname van deze twee banken past in de strategie van Rabobank International om de belangrijkste financier te zijn van de voedingsmiddelenindustrie en de agrarische sector. Overigens is de Indonesische economie de snelst groeiende van Zuidoost-Azië. In de fooden agrisector gaat zo’n 23 miljard US dollar per jaar om.

Rijstleiders Rijst is één van de belangrijkste exportproducten van het land. Een kijkje nemen op een rijstveld is dan ook een koud kunstje: door het hele land staan vrouwen met rieten hoedjes met hun voeten in het water om de rijst te zaaien of te oogsten. Hun werk wordt af en toe onderbroken door, letterlijk, een brutale aap die hun hoed pikt of er met een deel van de oogst vandoor gaat. Indonesië is ook een tropisch land met een ongekende verscheidenheid aan planten en dieren. Kakatoe’s, papagaaien, diverse slangen en insecten, dolfijnen, buideldieren, kikkers en vlinders zijn er allemaal te zien. Maar wel goed kijken, want sommige beesten hebben groen als schutkleur.


|

AZIË


2007 Steunt: East West Seed Indonesië (EWSI) Aantal begunstigden: 7.000 boeren

K A N TO O R P O N T I A N A K O P K A L I M A N TA N

East West Seed Indonesia is een bedrijf dat hoogwaardige zaden produceert van verschillende soorten groenten en watermeloen. EWSI werkt met contractboeren die de zaden produceren. Dit zijn vaak arme rijstboeren die de productie van de groentezaden ernaast doen. De zaadteelt levert extra inkomen voor de boeren op. En daarnaast zorgt het ook voor extra werkgelegenheid in de regio. Op dit moment heeft EWSI 30 procent marktaandeel in Indonesië. Rabobank Foundation ondersteunt EWSI bij het organiseren van de boeren in een coöperatie. Rabobank Foundation biedt technische assistentie en levert werkkapitaal aan de nieuwe coöperaties. De aangesloten boeren hebben niet alleen toegang tot spaar- en kredietproducten, maar kunnen ook hun onderhandelingspositie met leveranciers en kopers verbeteren.

B ATA M O P E N I N G M E T CHINESE LEEUWEN

RABOMEDEWERKERS VA N P E K A N B A R U

23 23

01

03

EUROPA

Grenzeloos De Europese eenwording heeft onze klanten in versneld tempo de eigen grenzen doen verleggen. En natuurlijk zijn wij meegegaan. Aanvankelijk om de Nederlandse klanten van lokale banken ook in het buitenland van dienst te kunnen zijn, maar inmiddels kan de dienstverlening op de zakelijke buitenlandse markt zich gemakkelijk meten met onze activiteiten op de vertrouwde thuisbasis.


|

EUROPA

ierland

OPPER V (CIRCA LAKTE: 70.28 2 1 A A N TA , 7 X N E D E R L K M 2 L INWO AND) TA A L : IERS-G NERS: 4.1 MI LJ AELISC BBP: € H EN E OEN 3 NGELS ECONO 5.649 (2004) MISCH E GRO EI: 4,5 % (200 4)

Alle markten Rabobank in Ierland is sinds de oprichting vooral actief geweest als zakenbank. Na de overname van de ACCBank in 2001 heeft Rabobank ook toegang tot het midden- en kleinbedrijf segment, maar ook op vermogende particulieren. In 2005 verbreedt Rabobank Ireland haar diensten door de lancering van de internetbank RaboDirect. Ierse klanten kunnen online spaarrekeningen openen, persoonlijke leningen afsluiten en beleggingsfondsen kopen. Op dit moment heeft RaboDirect zo’n 52.000 klanten in vergelijking met dezelfde periode een jaar geleden is dat een stijging van 30.000. Hiermee heeft RaboDirect ongeveer 3% van de spaarmarkt in handen. De Rabobank is op dit moment de op een na grootste buitenlandse bank in Ierland (gemeten naar tegoeden.)

02

ierland


Rabobank plc : 1 ACCBank : 40 RaboDirect : 1

Rabobank plc: 78 ACCBank: 730 RaboDirect: 20

de culinaire revolutie IERS PUBLEVEN

Net als in de rest van de wereld heeft men ook in Ierland weer belangstelling voor lokaal geproduceerd voedsel. Handgemaakte kaas, worst, paté, boter, jam en zelfs caramel blijkt van uitstekende kwaliteit. De Ieren zijn – net als de vele toeristen overigens – verbaasd over het niveau van hun eigen producten. De stad Cork is het epicentrum van deze culinaire bewustwording. Kookscholen, culinaire festivals en boerenmarkten schieten als paddenstoelen uit de grond. De festivals hebben inmiddels ook buiten de landsgrenzen al een uitstekende reputatie. En dat komt met name door de onnavolgbare sfeer. Want eten is lekker, maar je moet er wel wat bij te drinken hebben, zo redeneert de Ier nog altijd. Culinaire festivals die je niet mag missen zijn Middelton Food en Drink Festival in Cork (september) , Listowel Food Fair in Kerry (november), Taste of Dublin (juni) en het Galway International Oyster Festival (september).

25 25

groot-brittannië R A B O B A N K I N T E R N AT I O N A L

1982 1 750 Hoofdkantoor: Londen

02 OPPER VL (CIRCA AKTE: 244.82 0 2 5 A A N TA , 8 X N E D E R L A K M L I N TA A L : E N W O N E R S : 6 D ) 0 N ,6 MILJ BBP: 20 GELS OEN .206 IN (2004) BRITSE PONDE N ECONO MISCH E GROE I: 1,9 % (2005)

Cheques and the City De London Branch beweegt zich op het gebied van Relationshipmanagement & Corporate Finance en Global Financial Markets. Beide businesses zijn verantwoordelijk voor het initiëren en ontwikkelen van klantcontacten en het verschaffen van ‘vanilla lending’: zachte leningen voor ondernemers in de fooden agrisector of in de telecom-, media- en internetbranche. Corporate Finance bestaat zelf ook weer uit verschillende onderdelen, waaronder Corporate advisory dat klanten adviseert bij de uitbreiding van hun business. Voor Nederlandse klanten die op de Britse markt opereren heeft London Branch bovendien een Dutch Desk. Deze ‘helpdesk’ maakt klanten wegwijs bij het zakendoen in Groot-Brittannië. Klanten die in dit kader behoefte hebben aan specifieke bankproducten worden geïntroduceerd bij Britse partners uit het coöperatieve bankennetwerk. De Dutch Desk is tevens aanspreekpunt voor klanten van de Britse partners die de Nederlandse markt op willen.


|

EUROPA

klinkende muntthee In het financiële district van Londen wemelt het van de hardwerkende Engelsen die altijd haast lijken te hebben. Ga daarom eens op een druilerige dinsdagmiddag een afternoon tea drinken in een van de vele etablissementjes die de wijk kent en laat het drukke leven aan u voorbij trekken. Wie liever ‘op stand’ een thee nuttigt, gaat naar Claridge’s. Dit is de plek waar de royals, politici en bekende Britten in alle rusten hun thee drinken en er een cakeje eten. En nog een kleine tip: zeg nooit dat u zin heeft in een High Tea als u gewoon een kopje thee met scone wilt nuttigen. De Britten noemen dat namelijk een afternoon tea. Een High Tea is een veel uitgebreider avondmaal en bovendien een fenomeen waarvoor de upper class zich doorgaans te goed voelt.

OPPERVLA KTE: 30.52 8 KM2 (0,9 X NE DERLAND ) A A N TA L I NWONERS : 10,4 MIL (2006) JOEN TA A L : N E D ERLANDS , FRANS, DUITS BBP PER C A P I TA : € 2 8, ECONOMI SCHE GRO 504 (2005) EI: 3% (20 06) GEBOUW RABOBANK

belgië

I N T E R N AT I O N A L ANT WERP BRANCH

groot-brittannië

03 02

belgië

België in Rabo-business De activiteiten van Rabobank International Antwerp Branch (RIAB) zijn toegespitst op Corporate Banking en op de Dutch Desk. Naast de bekende focus binnen Rabobank International op Food- & Agribusiness en Telecom, Media en Internet, richt RIAB zich selectief op non-food & agri. Zodoende heeft de bank zich de afgelopen twee jaar ontwikkeld tot marktleider in Leveraged Finance. En onlangs werd Mergers & Acquisition als een aparte divisie toegevoegd. Dankzij mooie realisaties in Leverage Finance, Structured Finance, Project Finance en Corporate Syndications, overtrof RIAB ruimschoots haar targets voor 2007. De Dutch Desk België en Luxemburg vormt het verlengstuk van de lokale Rabobanken voor beide landen. Momenteel wordt de Dutch Desk omgevormd tot een International Desk met RABOBANK meer mogelijkheden voor zelfstandige financierinI N T E R N AT I O N A L gen voor België en betere eigen cash managementoplossingen. Rabobank.be is dé internetbank van 1 984 1 58 Hoofdkantoor: Antwerpen België. Deze spaarbank heeft sinds de start in 2002 Aantal klanten Internetbank: al 130.000 klanten aangetrokken, goed voor zo’n 3 130.000 miljard euro aan spaargeld. Rabobank.be is in vijf jaar tijd de grootste online bank van België geworden.

het schuim der aarde Na gedane arbeid drinken de Belgen graag een pintje. Het land kent een onwaarschijnlijke hoeveelheid soorten bieren. De meeste daarvan worden ook nog volgens ambachtelijke wijze gebrouwen. In Brussel staat ook het biermuseum, dat is gevestigd in een statig pand waar ooit het brouwersgilde zitting nam. En vrijwel ieder zichzelf respecterend bierbrouwend stadje kent zijn eigen bierfestival.

27 27

nederland KM2 KTE: 33.883 N OPPERVLA 6,5 MILJOE WONERS: 1 A A N TA L I N DS N A L R E 0.174 D 3 E TA A L : N O D U C T: € IONAAL PR B R U T O N AT 06) (2006) I: 2,8 % (20 CHE GROE ECONOMIS

nederland

R A B O B A N K I N T E R N AT I O N A L R A B O D E V E LO PM E N T R A B O B A N K F O U N D AT I O N

2 M E E R D A N 1. 800 Gevestigd in: Utrecht en Amsterdam.

02

Nederland internationaal Rabobank International in Nederland In Nederland bedient Rabobank International (RI) vooral de grootzakelijke markt. De grootste Nederlandse (vaak beursgenoteerde) ondernemingen kunnen bij Rabobank International in Utrecht terecht, ook Private Banking maakt gebruik van de diensten van Rabobank International. In het Utrechtse kantoor komen alle nationale en internationale activiteiten en expertise samen. In het kantoor huizen een groot aantal specialistische afdelingen die worden ingezet voor zowel de klanten in Nederland als daarbuiten. Ook de Internationale Direct Banking en Europese retail activiteiten worden vanuit Utrecht aangestuurd. Rabo Securities in Amsterdam richt zich op advisering in overnametrajecten en het faciliteren van beursgangen.

K A N TO O R R A B O B A N K NEDERLAND UTRECHT


|

EUROPA

Lokale banken profiteren van kennis en expertise Rabobank International werkt nauw samen met de lokale banken, onder meer via regioteams, die grotendeels zijn georganiseerd vanuit de afdeling Grootbedrijf binnen Corporate Clients Nederland. De regioteams bestaan uit specialisten op het gebied van financiële logistiek, treasury, corporate insurance, corporate finance en de publieke sector. Rabobank International voert veel research uit om klanten inzicht te geven in hun mogelijkheden. In de agrarische sector in het bijzonder is Rabobank International een toonaangevende kennisleverancier. Samen met Food & Agri Research (FAR) brengen relatiemanagers advies uit aan (potentiële) klanten over hun strategische keuzes bijvoorbeeld op het gebied van fusie- en overname-activiteiten. De Rabobank is ook een belangrijk adviseur van de Wereldbank en levert regelmatig sprekers voor toonaangevende seminars in de food & agrisector. R A B O D E V E LO PM E N T

Rabo Development is een apart onderdeel van Rabobank Nederland dat eind 2005 tot ontwikkeling is gekomen. Toen is namelijk het initiatief genomen om in een aantal ontwikkelingslanden een bank te ontwikkelen naar het voorbeeld van Rabobank in Nederland. Deze banken hebben niet noodzakelijkerwijs een coöperatieve structuur, maar ze onderscheiden zich van de andere (internationale) banken omdat ze ook uitdrukkelijk het platteland als hun marktgebied beschouwen en zich richten op de bediening van alle marktsegmenten. Daarmee is de positionering van de partnerbanken van Rabobank uniek. Met dit initiatief geeft Rabobank opnieuw invulling aan haar oorspronkelijke coöperatieve doelstelling; het voorzien in financiële dienstverlening daar waar deze er nog niet (voldoende) is. De focus ligt daarbij op andere delen van de wereld, waar de omstandigheden in grote mate hetzelfde zijn als in ons land honderd jaar geleden. Daarnaast zullen de partnerbanken zich op langere termijn ontwikkelen tot volledige en sterke banken en daardoor bijdragen aan de aanwezigheid van Rabobank in landen die in de wereldeconomie aan belang zullen winnen, vooral ook op agrarisch gebied. Tegelijkertijd draagt dit initiatief bij aan een maatschappelijke positionering van Rabobank die aansprekend is voor medewerkers en klanten.

29 29

02 03

GESPECIALISEERDE AFDELINGEN

Corporate Finance: verantwoordelijk voor Structured Finance, Leveraged Finance en Project Finance voor de grootzakelijke klanten in (financiële) instellingen. Het Project Finance Team is gespecialiseerd in grootschalige financieringsoplossingen in de agrarische en duurzame bio-energiesectoren in samenwerking met lokale banken en dochterondernemingen van de Rabobank Groep. Global Financial Markets: verantwoordelijk voor alle activiteiten op het gebied van financiële markten waaronder de handel in geldmarkt- en kapitaalmarktproducten voor Rabobank Groep en haar klanten. Trade Commodity & Finance: financiering van handel in grondstoffen, vooral op het terrein van de landbouw en in de metaal- en energiesector. Telecom, Media & Internet: bedient alle wholesaleklanten in deze specifieke sector.

02

Corporate Banking: de activiteiten van deze afdeling concentreren zich in het buitenland voornamelijk op de grootzakelijke Food & Agri markt. Voor meer begrippen zie de binnenflap van deze gids.

Internationaal kantorennetwerk Rabobank International is de linking pin tussen Rabobank Nederland en alle activiteiten van Rabobank International in het buitenland. Door de samenwerking met én tussen de verschillende kantoren worden financiële oplossingen gevonden. Binnen een aantal kantoren zijn ook zogenaamde Dutch Desks aanwezig die een belangrijke rol spelen bij het behandelen van aanvragen van klanten van lokale banken.


Rabobank Foundation is eveneens een apart onderdeel van Rabobank Nederland. Bert Heemskerk, voorzitter van de Raad van Bestuur, formuleerde de doelstelling van Rabobank Foundation als volgt: “Rabobank is een bank die klanten helpt vooruit te komen. Zowel in Nederland en Europa, als wereldwijd. Onze inzet en steun geldt ook voor de armen in deze wereld die geen toegang hebben tot financiering. Dat is waarom Rabobank Foundation helpt wereldwijd spaar- en kredietcoöperaties op te zetten. En dat betekent dat de Rabobank Foundation in deze landen precies doet wat wij in Nederland zijn meer dan 100 jaar geleden hebben gedaan. Deze coöperaties vormen inmiddels machtige instituten om ondernemerschap te stimuleren en de lokale economie aan te jagen.”


|

EUROPA

duitsland

duitsland R A B O B A N K I N T E R N AT I O N A L

1984 1 50 Hoofdkantoor: Frankfurt am Main

OPPERV L (10 X N AKTE: 357.021 EDERLA KM 2 N A A N TA L INWO D) NERS: 8 TA A L : D 2,5 MIL U JOEN BBP: € 2 ITS 6 ECONO .856 (2006) MISCH E GROE I: 2,5 % (2006)

Bij de buren De grootste food- & agribank van Duitsland worden. Dat is de ambitie van Rabobank International Frankfurt Branch. Met de focus op ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf, grootzakelijke relaties en private equity investors heeft de bank naam gemaakt in de Duitse en internationale fooden agrisector. Rabobank International Frankfurt Branch biedt haar klanten diensten op het vlak van Corporate Banking, Corporate Finance, Capital Markets en Mergers & Acquisitions. De bank is met haar Corporate Banking activiteiten een belangrijke speler in onder meer de markt van graan, suiker, vlees, pluimvee en vis, zuivel en de (non) alcoholische drankensector. Een recent hoogtepunt voor Rabobank International Frankfurt Branch was de ontwikkeling in 2007 van (uiteraard goede) betrekkingen met Nordmilch, een van Duitslands grootste zuivelgiganten. Daarbij trad de bank op als adviseur bij de financiële herstructurering van de onderneming. Nog een hoogtepunt betreft de totstandkoming van betrekkingen met glasproducent Schollglas. Vanuit het hoofdkantoor in Frankfurt wordt niet alleen de Duitse markt bediend, maar ook de Oostenrijkse en Zwitserse markt. En voor Nederlandse klanten die in Duitsland opereren is er een Dutch Desk. Deze ‘helpdesk’ maakt klanten wegwijs bij het zakendoen in Duitsland. Klanten die behoefte hebben aan specifieke bankproducten worden geïntroduceerd bij Duitse partners. De Dutch Desk is tevens aanspreekpunt voor klanten van de Duitse partners die de Nederlandse markt op willen.

bundesbubbels Duitsland bierland? Dat eenzijdige beeld is allang achterhaald. Juist de tweede nationale drank – de Duitse sekt – is sterk in opkomst. Deze mousserende wijn kan zich moeiteloos meten met de echte champagne. In verschillende onderzoeken werd de beste Duitse sekt – (Henkell-Trocken) - zelfs beter beoordeeld dan haar Franse equivalent. Ook in ons land wordt sekt steeds populairder. Van oudsher wordt sekt nog altijd als ‘minderwaardig’ gezien en daarom betaal je voor een fles Duitse bubbelwijn nog altijd een freundlich prijsje. Echte kenners kiezen tegenwoordig dus bundesbubbels voor hun geld.

31 31

02 03

frankrijk OPPERV LAKTE: 547.030 (16 X N ED KM 2 A A N TA L E R L A N D ) I TA A L : F N W O N E R S : 6 0 ,9 MILJ RANS OEN BBP: € 2 9.211 (2 006) ECONO MISCHE GROEI: 2 % (22 06)

02

Rabobank France voor grootgrutters in graan Frankrijk is de grootste graanproducent van West-Europa en daarmee een van de belangrijkste spelers op de Europese fooden agrimarkt. Rabobank France bedient vanuit de Franse hoofdstad vooral grootzakelijke bedrijven die actief zijn in deze branche. Denk hierbij aan de nummer 1 in gedestilleerde dranken Pernod Ricard en zuivelproducent Lactalis. De bank biedt op maat gesneden financiële producten en verschillende advies- en consultingdiensten aan deze spelers die zowel op de Franse als de internationale markt opereren. Voor Nederlandse klanten die in Frankrijk opereren heeft Rabobank France een Dutch Desk. Deze ‘helpdesk’ maakt klanten wegwijs bij het zakendoen in Frankrijk. Klanten die in dit kader behoefte hebben aan specifieke bankproducten worden geïntroduceerd bij onder meer Credit Agricole, een Franse partner uit het coöperatieve bankennetwerk. De Dutch Desk is tevens aanspreekpunt voor klanten van de Franse partners die de Nederlandse markt op willen.

halve maantjes Van het Franse graan wordt onder meer de croissant gebakken, het traditionele ontbijtbroodje. De croissant (Frans voor wassende maan) komt oorspronkelijk uit Oostenrijk. Volgens sommige bronnen begon de croissant als recht broodje. Maar na de terugtrekking van de Ottomanen uit Oostenrijk in de zeventiende eeuw werd het ontbijthapje, om hen te bespotten, verkocht in de vorm van een halve maan. De halve maan was de afbeelding die de Ottomanen op hun vlag voerden. In Frankrijk kun je alle dagen van het jaar van de knapperige halve maan genieten; de meeste bakkers zijn alleen op eerste kerstdag gesloten.

R AB OB A N K I N T E R N AT I O N A L

1 986 1 Hoofdkantoor: Parijs Aantal klanten: 50

35


|

EUROPA

RABOBANK I N T E R N AT I O N A L

frankrijk

1997 1 31 Hoofdkantoor: Madrid

spanje

los moros De bewoners van Andalusië, de Zuidelijkste provincie van Spanje, zijn vooral verbouwers van olijven en brouwers van sherry, niet geheel toevallig twee van de belangrijkste exportproducten van Spanje. In de bergen van Andalusië kan de toerist zich uitgebreid laven aan beide producten. En wie echt goede vrienden wordt met de Andalusiërs krijgt misschien wel een glaasje fino en rama opgediend, ongefilterde sherry zo uit het vat. Salut!

KTE: ) RVLA AND OPPE 0 KM2 DERL 0 505.0 A 12 X NE ERS: 43,2 N C (CIR INWO TA L AAN EN O MILJ SPAANS 004) : TA A L 1 7 . 4 3 5 ( 2 G R O E I : € E BBP: OMISCH ECON 005) 2 3 % (

spanje

Voor al uw fusies PLAZA DE CIBELES, MADRID

Rabobank Spanje heeft een enorme kennis van de groothandel, vooral in de fooden agrisector. Daardoor kan de bank diverse handelspartijen ondersteunen en adviseren met financiële producten. De klanten kunnen zich op hun beurt zo het beste inzetten voor hun eigen klant: de consument. Daarnaast heeft Rabobank Spanje een Dutch Desk: een balie voor Nederlanders in Spanje om hen wegwijs te maken bij het zakendoen met dit land. Rabobank Spanje kan nog een wapenfeit op haar naam schrijven: Rabobank Spanje staat momenteel nummer 1 bij fusie- en overnametransacties.

33 33

03 02

italië italië albanië

OPPER VL (7,2 X N AKTE: 301.268 E KM 2 A A N TA D E R L A N D ) L I MILJOE NWONERS: 5 8 N ,1 TA A L : I TA L I A A NS BBP: € 24,406 (2 ECONO MISCH 005) E GROE (2006) I: 1,6 %

RIJKE LANDBOUWGRONDEN

02

Kloppend hart Milaan De klantenkring van Rabobank International Milan bestaat voornamelijk uit Italiaanse grossiers en investeerders in de Food- & Agribusiness of de Telecom, Media en Internetsector. Door middel van de kernactiviteiten Corporate Banking, Corporate Finance en Mergers & Acquisitions biedt de bank een breed scala aan diensten: van leningen verstrekken tot risicomanagement. Ook vervult Rabobank International Milan een belangrijke adviesrol bij fusies en overnames, vooral als er betrekkingen zijn met bedrijven of bedrijfsonderdelen buiten de Italiaanse landsgrenzen. Dat laatste is geen overbodige luxe, want hoewel de markt van Italiaanse food- & agribedrijven sterke internationaal bekende merken kent, zijn ze van nature veelal niche ondernemingen met sterke lokale wortels en dito identiteit. Vooral in Mergers & Acquisitions en relationship banking ziet topman Peter Howell veel kansen voor Rabobank International Milan. Belangrijk is de Dutch Desk, die Nederlandse ondernemingen in Italië ondersteunt en begeleidt bij het ontplooien van activiteiten in Italië. Alleen al de locatie van de Rabobank International Milan zegt genoeg over de toekomstige ambities van de bank. Rabobank International Milan, die in 2003 een verdubbeling van het aantal medewerkers zag. Sinds november 2007 is Rabobank International Milan gehuisvest in het indrukwekkende financiële en juridische hart van Milaan. RABOBANK I N T E R N AT I O N A L

1 9 89 1 Gevestigd in: Milaan

34

gastronomische gekte Elk najaar trekken gastronomen en smulpapen de heuvels rond MIlaan in om truffels te zoeken. Dan is het namelijk tijd om de truffel te zoeken. De ‘gewone’ zwarte truffel is al prijzig: zo’n 25 euro voor 100 gram. Voor de Koning van Alba echter, de witte truffel uit de streek Alba, betaalt men rustig 250 euro voor 100 gram. Bij de zoektocht wordt er gebruik gemaakt van zwijnen. Zij helpen de trifulau door in de aarde te wroeten om het kostbare goedje op te sporen. Er zijn ook toeristische tours te boeken, waarbij u zelf op zoek kunt naar de truffel. Reken er niet op om rijk te worden, want de beste truffelgebieden zijn exclusief toegankelijk voor de ‘truffelfamilies’.


|

EUROPA


1 00 Steunt: Savings & Credit Associations

albanië

Albanië: terug in de tijd In Albanië - het armste land van Europa - is het voor veel ondernemers vrijwel onmogelijk om geld bij een commerciële bank te lenen. De enige mogelijkheid die ze hebben, zijn de SCA’s (Saving & Credit Associations), zeg maar de spaar- en kredietkassen. Deze organisaties lijken sterk op de boerenleenbanken van vroeger. De notabelen uit het dorp - zoals de onderwijzer, de burgemeester en het hoofd van de politie - beheren de kas en bewaken de goede gang van zaken. Rabobank Foundation steunt deze spaar- en kredietkassen. Mede dankzij deze steun gaat het steeds beter met de SCA’s. Dit blijkt ook uit de hoogte van de kredieten. Tien jaar geleden ging het gemiddeld om een lening van 250 dollar. In 2006 lag dat gemiddelde op 3.000 dollar. En de ontwikkelingen gaan nog steeds erg snel. Succesvolle leden van de SCA’s willen graag investeren in hotels, garages, melkmachines en kassen voor groenteteelt. Daarom is er een speciale mkb-lening ontwikkeld van maximaal 50.00 dollar. Door de hoogte van de leningen wordt de kredietbeoordeling natuurlijk steeds complexer. Daarom heeft Rabobank Foundation een opleidingsprogramma ontwikkeld voor bestuurders van SCA’s.

OPPERV L (0,7 X N AKTE: 28.748 KM 2 EDERLA ND) A A N TA L INWO NERS: 3 TA A L : A ,6 MILJ LBANEE OEN S BBP: 2. 43 ECONO 9 US$ (2004) MISCH E GROE I: 5 % ( 2006)

tirana wordt tirama De Bajram Curri-boulevard in Tirana was tot begin van dit millennium een stoffige hobbelweg waar stokoude Mercedessen en paardenkarren slalomden, om enorme kuilen in het asfalt te omzeilen. Langs de boulevard prijkten rijen oerlelijke communistische woonblokken. Door toedoen van Edi Rama, kunstschilder, parttime rapmuzikant en sinds 2000 burgemeester van Tirana zijn rijen bomen geplant en brede trottoirs aangelegd. De meest vergaande metamorfose ondergingen de communistische woonblokken: die zijn in felle kleuren beschilderd. Ze zijn er met Mondriaanblokken, met regenbogen, met yin-en-yangmotieven, als lapjesdekens, met internationale vlaggen, met palmbomen, met pijlen, met abstracte figuren, met slogans in sierletters. In die beschilderde flats hebben onder meer cafés en eethuisjes de deuren geopend; in de meeste kun je voor zo’n vijf à zeven euro de man al aardig eten.

35 35

03 02

polen OPPERVL AKTE: 312 .6 (7,5 X NE DERLAND 85 KM 2 ) A A N TA L INWONER S: 38 MIL TA A L : P O JOEN OLS BBP: € 6. 288 (200 6) ECONOM ISCHE GR OEI: 6,1% (2006)

Nummer 1 in Polska 02

Rabobank Polska S.A. is in 2007 in een invloedrijk financieel tijdschrift uitgeroepen tot de belangrijkste corporate bank onder de 50 grootste banken in Polen. Deze jaarlijkse verkiezing wil laten zien welke economische ontwikkeling het land doormaakt. Volgens het blad speelt Rabobank Polska S.A. hierin een toonaangevende rol. De verkiezing kwam overigens niet alleen tot stand door de redacteuren van het blad, maar ook door een onderzoek onder collega-banken en een onafhankelijke jury van financiële experts. De bank levert onder meer structurele financiering, cash management producten en leningen. De belangrijkste klanten komen uit de fooden agrimarkt, de telecom-, media- en internetbusiness en zelfs de energie-industrie. De aanwezigheid van Rabobank in Polen begon met de aankoop van een meerderheidsbelang (51%) in Bank Rolno Przemyslowy S.A, een bank die in 1993 is opgericht en sindsdien een groot deel van de Poolse fooden agrimarkt heeft bediend. In januari 1998 verkochten de aandeelhouders de overige 49% van deze bank aan Rabobank. Daarmee werd Rolno Przemyslowy S.A 100% dochter van de Rabobank Groep en ging de bank verder onder de naam Rabobank Polska S.A. Sinds 2004 heeft Rabobank ook een belang in Bank BGZ, een bank die eveneens van oudsher sterk is vertegenwoordigd op de fooden agrimarkt. Met Bank BGZ heeft Rabobank toegang tot een landelijk dekkend netwerk in Polen van 270 lokale BGZkantoren. Bank BGZ is de tiende bank in de zeer versnipperde banksector in Polen.

RABOBANK

om wild van te worden


Polen is een van de weinige Europese landen waar een deel van het oerbos nog intact is. In het oosten van het land vind je het uitgestrekte bos van Bialowieza. Naast natuurschoon heeft het woud nog iets te bieden: edelhert. Vroeger was Bialowieza een jachtgebied bij uitstek en bakermat van hét nationaal gerecht, Bigos. Benodigdheden: een kampvuur, een ketel, zuurkool en verder al het wild dat maar voorhanden was. Jagers lieten de zuurkoolwildschotel dagenlang sudderen om het af en toe af te laten koelen in de sneeuw. Tegenwoordig wordt Bigos met vlees van gefokte herten – een serieuze bedrijfstak in Polen – gemaakt.

1 993 2 54 Hoofdkantoor: Warschau , naast het hoofdkantoor is er een Representative Office in Poznan. Overname: Bank Rolno Przemyslowy S.A in 1998 Aantal klanten: 112


|

EUROPA

: 603.700 KM OPPERVLAKTE LAND) (17,8 X NEDER NERS: 46 A A N TA L I N W O L: OEKRAIENS M I L J O E N TA A EN RUSSISCH $ (2004) BBP: 1.366 US E GROEI: ECONOMISCH 7,4 % (2006) 2

Rituele deegbollen Bekend is borsjtsj, een rijkgevulde soep die met veel brood wordt gegeten. Verder eten Oekraïners graag pelmeni, deegbollen gevuld met vlees. Ze worden diepgevroren aangeschaft en gekookt in het water. Lekker makkelijk aan te passen aan de hoeveelheid eters. Geen vriezer in Oekraïne te vinden zonder een goede voorraad bevroren pelmeni. Bij veel volken werd het bereiden van pelmeni zelfs gekoppeld aan feestjes of een ritueel. Bij Finugorse stammen werden alleen maar zwangere vrouwen toegelaten bij de bereiding, die onder langgerekt gezang aan het werk gingen.

oekraïne

03 02


2007

WINDMOLEN IN

polen

GRAANVELD

oekraïne

Oekraïne: de achtertuin van Europa Oekraïne heeft de afgelopen eeuwen vaak gefungeerd als de graanschuur van Europa en recenter van de Sovjet Unie. Sinds de uittreding uit de Sovjet Unie, is de agrarische productie van de Oekraïne echter enorm afgenomen. Tussen 1991 en 1999 is de omzet van de agrarische sector met 51% gedaald. De laatste jaren is er weer bescheiden groei. De verwachting is dan ook dat Oekraïne haar traditionele rol als graanschuur van Europa weer op zich kan nemen. Het land is rijk aan zwarte vruchtbare grond, en ook de klimatologische condities zijn goed. Maar nog niet alle factoren zijn goed ingevuld. Zo is momenteel ongeveer negentig procent van de landbouwmachines verouderd. Investeringen in landbouwmateriaal zijn hard nodig, net als investeringen in grondstoffen en de landbouwinfrastructuur. Om beter inzicht te krijgen in de financiële behoefte van de agrarische sector in het land, is Rabo Development door de International Finance Corporation (IFC) gevraagd een marktonderzoek te leiden. Doel van het onderzoek, dat momenteel gaande is, is te achterhalen hoe landbouwbedrijven makkelijker toegang kunnen krijgen tot financiële dienstverlening. Zodra de uitkomsten van het onderzoek bekend zijn, zullen hiertoe de eerste concrete stappen worden ondernomen.

37 37

rusland

02

OPPER VLAKT (503,8 E: 17.0 X 7 A A N TA N E D E R L A N 5 . 4 0 0 K M 2 D) L INW O TA A L : RUSSI NERS: 141,4 SCH BBP: 1 MILJO 0. EN ECONO 845 US$ (20 05) MISCH E GRO EI: 6,7 % (200 7)


1 997 1 19 Hoofdkantoor: Moskou

rusland

Groeikansen Rusland is in korte tijd veranderd van een land met een van boven af gecontroleerde economie in een vrijemarkteconomie met ongekende groeicijfers. Hoewel Rusland een enorm landbouwareaal heeft, wordt die landbouwgrond niet volledig benut. Daardoor treedt een verschraling op van het platteland. En juist hier ziet de Russische tak van Rabobank International groeikansen liggen. De bank opereert nu al op de financiële markt van Rusland onder meer door import- en exportbedrijven van financiering te voorzien en Russische bedrijven te adviseren bij hun strategische planning en financieringsstructuur.


|

EUROPA


Rabo Development is momenteel in Rusland actief in het stimuleren van financieringen aan het MKB. In de regio’s Kaliningrad en Pskov, die aan de EU grenzen, voert Rabo Development een opdracht uit voor het Deense Ministerie van Buitenlandse zaken. Hierbij staat het vergroten van toegang tot financiering aan het MKB centraal. Voor de oostelijke regio’s van Rusland heeft Rabo Development een voorstel ingestuurd naar de European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) om de financiering van het MKB te stimuleren. Veel MKB-ondernemingen in deze regio’s hebben behoefte aan financiering van investeringen. Omdat deze ondernemingen in de regel weinig onderpand, een inzichtelijke financiële structuur en ervaring hebben met financiering, is de invulling van deze behoefte vaak een lastig proces. Ten eerste adviseert Rabo Development bij het opzetten van garantiefondsen in beide regio’s, zodat een deel van het ontbrekende onderpand van de klant kan worden afgedekt door het garantiefonds. Voor de banken betekent dit tegelijkertijd dat een deel van het risico van de financiering wordt afgedekt. Ten tweede zal Rabo Development banken in deze regio’s adviseren hoe het MKB beter kan worden bediend op het gebied van kredietmanagement, productontwikkeling, klantensegmentatie en strategische positionering. Tenslotte zal Rabo Development onderzoeken of op een goede wijze invulling kan worden gegeven aan het stimuleren van MKB-financieringen op het platteland. Denk hierbij aan het aanbieden van een structuur van een kredietcoöperatie.

02 03

pad voor paddenstoelen In de Russische bossen zijn geen uitgezette wandelpaden zoals in Nederland. Wandelaars maken hun eigen pad en plukken ondertussen vrijelijk van de paddenstoelen. Russen krijgen met de paplepel ingegoten welke soorten giftig zijn en welke niet. De zondagse treinen van het platteland naar de stad zitten vol met Russen met een mand paddenstoelen op schoot, die ze in de stad op straat verkopen.

39 39

turkije

turkije 2 URKIJE KM LAND: T 770.760 LAKTE: ) OPPERV D DERLAN S: 74.3 MILJOEN (23 X NE R INWONE A A N TA L URKS T : L A TA LLARS 06) 1 US DO ,5 % (20 BBP: 518 SCHE GROEI: 5 I M O ECON

Multifunctioneel 02

Het Turkse kantoor van de Rabobank heeft grofweg twee functies. Enerzijds levert het researchinformatie aan de Rabobank Groep en anderzijds biedt het producten en diensten aan klanten van de Rabobank. Deze klanten zijn uiteraard vooral afkomstig uit de Food- & Agribusiness. Al sinds de oprichting in oktober 2001 is onderzoek naar en in de Food- & Agribusiness een belangrijke pijler van de Representative Office van Rabobank International Turkey. De kennis die de Rabobank Group heeft opgebouwd in deze sector is op die manier beschikbaar voor Turkse klanten die uitbreidingsplannen hebben of voor nieuwe, buitenlandse klanten die willen investeren in de Turkse economie. RABOBANK I N T E R N AT I O N A L

en toen viel de imam flauw...

2 001 1 8 Hoofdkantoor: Istanbul

De Turkse keuken wordt door topkops gewaardeerd als één van de drie beste van de wereld. Naast de Chinese en de Franse keuken kent het dan ook de grootste variëteit in ingrediënten en toepassingen. Niet gek als je bedenkt dat het land diverse klimaatzones kent waardoor vrijwel alle producten in het land zelf kunnen worden geteeld. Het land is een mekka voor vegetariërs want veel nationale gerechten bestaan alleen maar uit groente, op smaak gemaakt met voortreffelijke olijfolie. De ‘flauwgevallen imam’ is misschien wel het meest populaire gerecht. Dit gerecht bestaat uit aubergine met tomaat, uien, kruiden en soms gehakt. Het verhaal gaat dat een imam dit gerecht rook na een lange perioden van vasten en van de lekkere geur spontaan flauwviel en overleed.

O V E R V LO E D A A N K L E U R RIJKE PRODUCTEN


|

EUROPA

Reuzenlanden Canada en de Verenigde Staten zijn in hoge mate geïndustrialiseerd. Maar ook de landbouw speelt er een grote rol. Genoeg ruimte immers in deze landen die behoren tot de grootste ter wereld. En aangezien Rabobank in de food en agri-industrie de onbetwiste nummer één wil zijn en blijven, ontbreken we niet op het Noord-Amerikaanse continent.

Noord-Amerika

41

verenigde staten

D) E STATEN 2 70 X NEDERLAN ERENIGD 91 KM (2 .0 LAND | V 29 .6 9 | KTE ILJOEN OPPERVLA S | 301,1 M INWONER AANTAL GELS TAAL | EN 006) 83 US$ (2 .8 (2006) 39 | P BB OEI | 3,3% R G E H C IS M O ECON R A B O B A N K I N T E R N AT I O N A L

1980 144 ( WA A R VA N 6 R A B O B A N K I N T E R N AT I O N A L , 9 3 R A B O B A N K , N . A . E N 45 R A B O AGRIFINANCE) 2562 Hoofdkantoor: New York Aantal klanten: 1 miljoen

03

Nog states een wereldleider Rabobank International is al bijna dertig jaar actief in de Verenigde Staten. Het eerste kantoor opende in New York, maar in de loop der tijd kwamen daar nog vijf bij verspreid over het land. Alle banken richten zich op klanten die opereren in de Food- & Agribusiness van Amerika. Het gaat hierbij onder meer om het verschaffen van kredieten en advies bij uitbreidingen en overnames. Maar ook levert de bank diverse producten en diensten aan ondernemingen die internationaal opereren. Denk hierbij aan de aan- en verkoop van derivaten en de financiering van in- en export van goederen. D E B E U R S V LO E R I N N E W YO R K


|

NOORD-AMERIK A

03

03

Lasso’s, linedancing en the lonesome cowboy De Verenigde Staten is marktleider in de productie van kaas, graan, sojabonen en tabak. Ook veeteelt en de productie van haver en tarwe zijn belangrijke bronnen van inkomsten. Toch werkt nog maar drie procent van de Amerikanen in de agrarische sector; de productiviteit van het land is, door schaalvergroting, gewoon ontzettend hoog. Omdat de Amerikanen zelf ook inzien dat de cowboy-lifestyle een bezienswaardigheid wordt, laten steeds meer ranches bezoekers toe om een kijkje te nemen op hun boerenbedrijf. Sommige ranches zijn zelfs complete vakantieparken geworden waarbij het bezoek leert lasso-werpen, kuddes bijeen drijven en linedancing krijgt. Dude ranches heten ze en vooral in de Zuidelijke staten, zoals Texas en Oklahoma, zijn ze volop te vinden.

43 4 43 33

03

Rabobank, N.A. omvat de retailactiviteiten van de Rabobank in de Verenigde Staten. De bank biedt vooral diensten aan particuliere en (kleine tot middelgrote) bedrijven in de staat Californië. Vooral door de recente overname van Mid-State & Trust zijn de activiteiten van Rabobank, N.A. verdubbeld. Het gaat hierbij níet uitsluitend om lokale ondernemingen die in de fooden agrisector actief zijn. Ook projectontwikkelaars en investeerders in (landbouw-)grond behoren tot de klantenkring. De banken die Rabobank heeft overgenomen zijn zgn ‘Community banks’ wat inhoud dat ze zeer sterk geworteld zijn in de lokale gemeenschap. Dat sluit perfect aan op onze manier van bankieren. Rabobank, N.A. levert dan ook een actieve bijdrage aan die gemeenschappen door middel van sponsoring, donaties en vrijwilligerswerk. Een interessante uitdaging voor Rabobank, N.A. is de dienstverlening aan de Spaanssprekende bevolking van Californië. In sommige werkgebieden van de bank bestaat de bevolking voor meer dan 50% uit latino’s. De derde loot aan de Rabobank-boom in de Verenigde Staten is Rabo AgriFinance, een instelling die zich heel specifiek richt op het financieren van Amerikaanse boeren en ranchers. Zij hebben vooral behoefte aan variabele leningen, verzekeringen voor de oogst en het vee en een flexibele rentes van de financiering van hun landgoed. Het Food and Agri Researchteam in de Verenigde Staten voert onderzoek uit voor corporate clients en boeren in de agrarische sectoren in de markten van Chili en Argentinië tot Brazilië en Mexico, de Verenigde Staten en Canada.


|

NOORD-AMERIK A

2 ANADA LAND | C 70.610 KM KTE | 9.9 LA V ER P OP D) MILJOEN EDERLAN RUIM 33 (268 X N ONERS | W IN L AANTA FRANS GELS EN TAAL | EN SD U 6 4 98.4 (2006) BBP | 1.0 EI | 2,7% CHE GRO IS M O N ECO

Stroop smeren met de Canadese Foodmarkt Rabobank Nederland Canadian Branch (RNCB) richt zich net als haar Amerikaanse zusje op het aangaan en uitbouwen van relaties met grote en kleine klanten. Verder streeft de RNCB naar het aangaan van strategische allianties met grote Canadese, financiële instellingen om op maat gemaakte producten te leveren voor de fooden agrimarkt. Het feit dat de Canadese bank een onderdeel is van het internationale Rabobank-netwerk draagt hier uiteraard aan bij. Tot nu toe is de financiering van bedrijven het belangrijkste speerpunt van de RNCB; bankieren voor de retail ligt voorlopig niet in de lijn van de verwachtingen.

canada

Eén liter siroop maakt nog geen lente


1998 2 (GEVESTIGD IN TO R O N TO E N C A LG A R Y ) 17 Aantal klanten: 38

Maple Syrup is een belangrijk exportproduct van het land: 85 procent van alle Maple Syrup komt uit Canada en het levert het land jaarlijks zo’n 150 miljoen dollar op. De oorspronkelijke benaming luidt sinzibuckwud wat zoveel betekent als ‘komt van hout’ in het Algonquin-indiaans. De productie van Maple Syrup is tegenwoordig volledig in handen van grote bedrijven. Maar om het ambachtelijke te benadrukken, worden er ieder jaar Maple Syrup-festival gehouden in plattelandsdorpjes. Deze festivals markeren meteen de komst van de lente want als de bomen nieuw blad hebben en een voorzichtig zonnetje doorbreekt op de plains dan is de Maple Syrup op zijn best.

45 45

03

Goede tijden, slechte tijden Ondanks de bodemschatten, natuurschoon en enorme economische potentie is de armoede in Afrika groot. De problemen zijn zo groot dat sommigen wel spreken van het ‘verloren continent’. Zoniet de Rabobank. Via Rabo Development en Rabobank Foundation bieden wij steun, onder meer door coöperatieve structuren op te zetten, microkredieten te verstrekken en banksystemen te ontwikkelen, ook op het platteland. We zijn er ook in slechte tijden; dat hoort bij onze maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Afrika

46

W W W. R A B O - E A R T H . N L

|

AFRIKA

46

zambia RABO DEVELOPMENT

2006

50

-

Marktgericht werken

¯

1. 100

ZANACO

Hoofdkantoor: Lusaka Aantal klanten: 200.000

D) BIA NEDERLAN LAND | ZAM 4 KM2 (22 X KTE | 752.61 A VL EN ER JO PP O 11,5 MIL N WONERS | KALE TALE AANTAL IN ZO’N 70 LO EN S EL G N TAAL |E S$ (2004) 6) BBP | 471 U | 5,8 % (200 CHE GROEI IS M O N O EC

Rabo Development verwierf in april 2007 een belang van 49 procent in de Zambia National Commercial Bank, ook wel Zanaco genoemd. Met deze aankoop levert Rabo Development niet alleen management en bestuursleden, maar ook een uitgebreid pakket aan technische ondersteuning. Er is heel wat nodig om deze centraal geleide overheidsorganisatie om te vormen naar een marktgerichte financiële dienstverlener. Zo adviseert Rabo Development op het gebied van procesinrichting voor het kasverkeer op de kantoren. Door het werk in de kantoren anders in te delen en geldautomaten te introduceren kunnen de wachttijden in de kantoren vaak flink naar beneden. Het is de bedoeling dat dit jaar veel gebruikte geldautomaten van lokale Rabobanken een nieuw leven krijgen in Zambia. Net als in andere Afrikaanse landen is er bij Zanaco ook veel belangstelling voor de ontwikkeling van mobiel bankieren. Als opstap wordt bijvoorbeeld gewerkt aan het opladen van de (prepaid) mobiele telefoon via de geldautomaat.

04

Pap met pindakaas ¯

-

zambia

De Zambiaanse keuken gebruikt ingrediënten als maniok, pinda en spaanse pepers. Uit de wortels van de maniok wordt cassavemeel gemaakt. Zetmeelrijke voedsel als nshima en fufu wordt gegeten met geroosterdvlees en sauzen. Een van de meest geliefde schotels is bambara, een pap van rijst, suiker en pindakaas. Zambia kent meer dan zeventig stammen met elk een eigen cultuur en dialect; toch is de Zambiaanse keuken vrij homogeen.

47

egypte

De tuinen van Egypte

Als een paradijs in de woestijn De 80 miljoen Egyptenaren klonteren massaal samen op een strook van 10 km aan weerszijden van de Nijl. Alleen dat gebied is immers geschikt voor bebouwing en landbouw. Maar er zijn nog andere, zij het relatief minuscule, stukjes land waar mensen kunnen wonen: de oases. In Egypte zijn talloze van dergelijke paradijsjes te vinden en sommige daarvan hebben zich zelfs ontwikkeld tot echte steden met tienduizenden inwoners. Deze oases staan recentelijk ook zeer in de belangstelling om hun inventieve watermanagement. Gezien het tekort aan schoon (drink-)water elders in de wereld kijken diverse ‘water-experts’, waaronder Prins Willem Alexander, nu naar de manier waarop oase-inwoners met hun water omgaan. Want het moge duidelijk zin: daar waar water is, daar is leven.

04

RABO DEVELOPMENT

1998 1200 Steunt : Principal Bank for Development and Agricultural Credit (PBDAC), Horus Agri Fund en Commercial International Bank Aantal klanten PBDAC: 3 miljoen

LAND)

2 (29X N EDER YPTE LAND | EG 2.000 KM KTE | 1.00 EN LA V JO IL ER M PP O | 80 WONERS AANTAL IN ABISCH TAAL | AR 07) 0 US$ (20 (2006) BBP | 5.40 OEI | 6,8 % R G E CH IS ECONOM

HANDEN SCHUDDEN OP DE DEAL

48


Bij de Principal Bank for Development and Agricultural Credit (PBDAC) in Egypte worden leningen nog verstrekt in cash of zakken kunstmest, zaaigoed of pesticide , maar nog zelden op een bankrekening. Rabo Development ondersteunt de bank bij een ingrijpende transformatie; van een overheidsonderdeel naar een zelfstandige bank. De doelgroep wordt verbreed en de verkoop-organisatie vernieuwd. Rabo Development levert dan ook drie longtermers en enkele tientallen shorttermers per jaar op vele bancaire vakgebieden. De rurale gebieden kunnen de economische impuls goed gebruiken en PBDAC is de enige bank die drie miljoen agrarische gezinnen weet te bereiken. Daarnaast is Rabobank sinds 2006 actief in Egypte via het Horus Agri Fund. Dit is een investeringsfonds dat in samenwerking met EFG Hermes dat private equity verstrekt aan middelgrote Egyptische bedrijven. Rabobank heeft zitting in het management van het fonds waardoor haar expertise op het gebied van de fooden agribusiness ten volle kan worden benut. Verder verzorgt Rabo Development training en coaching voor de nieuwe MKB-afdeling van de Commercial International Bank of Egypt.

|

AFRIKA

Ethiopië krabbelt op Ethiopië. De naam roept nog altijd beelden op van droogte, oorlog en hongersnood. Maar dat beeld klopt gelukkig niet meer. Het land kruipt langzaam uit het dal. Ethiopië kent vooral in het zuiden vruchtbare gebieden en daar is de landbouwsector bezig met een inhaalslag. Boeren krijgen van microfinance instellingen microkredieten en verenigen zich in coöperaties. Kortom: precies de manier van werken van Rabobank Foundation. Ze steunt via lokale particuliere organisaties de opkomende spaar- en kredietcoöperaties, onder meer door trainingen en professionalisering van de organisaties. De vele kleine coöperaties worden in een stevig netwerk opgenomen, wat resulteert in onder meer de standaardisatie van financiële producten en dienstverlening. Daarnaast is er nog meer goed nieuws voor Ethiopië. De centralistische overheid moest lange tijd niets van buitenlandse pottenkijkers – lees investeerders – hebben, maar ook dat tij lijkt te keren. Hopelijk zullen de boeren op korte termijn ook daar de vruchten van plukken.

RABOBANK FOUNDATION

ethiopië

egypte ethiopië

Teff: natuurlijke doping Teff - het nationale gewas van Ethiopië – houdt het midden tussen graan en gras. Ethiopiërs maken zo’n beetje alles van deze dunne fijne korrels, van pannenkoeken tot bier. Teff is niet alleen veel fijner dan tarwe, het is ook nog eens veel gezonder. Het grote succes van Ethiopische topatleten als Haile Gebrselassie en Kenenisa Bekele wordt door hun zelf deels toegeschreven aan dit graanproduct. En dat zou best wel eens waar kunnen zijn. Teff bevat namelijk meer calcium, meer ijzer en meer langzaam verteerbare koolhydraten dan andere graansoorten. En dat maakt dit product uitermate geschikt voor duursporters.

04

ND) NEDERLA 2 HIOPIË KM (33 X 7 LAND | ET 12 7. 12 1. KTE | JOEN OPPERVLA | 76,5 MIL WONERS S EL G AANTAL IN EN HAARS EN TAAL | AM S$ (2006) U 9 (2006) 14 | P BB EI | 8,5 % CHE GRO IS M O ECON

2008 Samenwerkingsverband met: Terrafina en AEMFI, de nationale koepelorganisatie van microfinancieringsorganisatie. Steunt: verschillende spaar- en kredietcoöperaties op het platteland Aantal begunstigden: ca. 100.000 boeren 49

ghana

Ghana: land van de ‘mammies’ Ghana wordt wel ‘het land van de sterke vrouwen’ genoemd. Ze bewerken het land, zorgen voor de kinderen en het huishouden. Vrouwen spelen bovendien dikwijls een belangrijke rol in de handel. ‘Mammies’ worden deze handelsvrouwen van oudsher genoemd. Ze onderhouden lokale en regionale netwerken, bepalen de prijs en verzorgen de aanvoer van producten. Het is dus niet vreemd dat Rabobank Foundation in dit land een vrouwenproject steunt. Een club van zestig plattelandsvrouwen in het westen van Ghana heeft van de Rabobank Foundation financiële steun gekregen om molens te kopen waarmee ze hun zelfverbouwde cassave tot het eindproduct gari (cassavemeel) kunnen malen. Dit project verlicht niet alleen hun huishoudelijk werk, maar zorgt ook voor extra handel en werkgelegenheid in de regio. RABOBANK FOUNDATION

Steunt: Stichting Midogo, een NederlandsGhanese hulporganisatie Aantal begunstigden: 60 vrouwen in het Cassave-project

04

Fufu: verboden te kauwen Fufu is het nationale gerecht van Ghana. Het zijn gestampte bolletjes puree van gekookte bakbanen, yam of tayer met cassave als bindmiddel. Dit gerecht wordt altijd geserveerd met soep. De kleine deegbolletjes dien je niet te kauwen maar meteen door te slikken. Kauwen op fufu is ongebruikelijk. De Ghanezen zelf beweren lachend dat dit ‘kauwverbod’ vooral moet verhullen dat hun nationale gerecht gewoon naar niets smaakt.

50


) ANA EDERLAND LAND | GH KM2 (7 X N TE | 238.538 K A VL EN ER JO OPP 22,9 MIL WONERS | LEN ALS AANTAL IN LOKALE TA EN S EL G TAAL | EN DAGOMBA TWI, EWE EN (2004) S$ U 9 40 | BBP % (2006) E GROEI | 6 CH IS M ECONO

|

AFRIKA

Eerst water, de rest komt later De Nederlandse regering heeft jarenlang een irrigatieproject in de rivierdelta in Noord Senegal gesteund. Dit project is inmiddels afgerond en vele honderden boeren zijn hierbij geholpen. Dit irrigatieproject heeft er voor gezorgd dat zij boer konden blijven en niet zoals vele andere boeren gedwongen naar de stad moesten trekken. In deze rivierdelta – waar voornamelijk rijst en katoen wordt verbouwd – ontstond een boerenorganisatie die tegen lage vergoedingen zaaizaad en kunstmest verstrekte. De Rabobank Foundation ondersteunt deze kredietorganisatie, zodat zij boeren en boerinnen in het gebied kunnen blijven helpen. Vrouwen spelen een belangrijke rol in de kredietorganisatie. Zij willen in de kleine lokale afdelingen van de organisatie het liefst zelf de kredietbeslissingen nemen en de boekhouding doen. Ze vinden dat ze meer ‘talent’ hebben voor het bijhouden van de cijfers. Maar feitelijk komt het hier op neer: ze vertrouwen hun mannen niet helemaal als het om het beheren van de kas gaat.

EGAL ERLAND) 2 (6 X NED LAND | SEN | 196.720 KM TE K A VL EN OPPER 12,5 MILJO OLOF, WONERS | N, ZOALS W AANTAL IN KALE TALE LO EN S N TAAL | FRA JOLA PULAAR EN (2004) S$ U 3 68 BBP | % (2006) E GROEI | 2 CH IS ECONOM

¯

senegal ghana

-

RABOBANK FOUNDATION

1991 Steunt: De unie van spaar- en kredietvermogen in Casamance Aantal begunstigden: De unie heeft 3.500 leden verdeeld over 150 dorpen

senegal

Broodje aap Senegal staat bekend om de pinda en de baobab. Beide groeien goed op droge grond. De baobab - die ook wel de apenbroodboom wordt genoemd – kan duizend jaar oud worden, 34 meter hoog en een omtrek krijgen van 20 meter. Van de schors wordt touw gemaakt. De vrucht van de baobab - het apenbrood - wordt gebruikt als voedsel. Tijdens periodes van droogte wordt het vruchtvlees verwerkt tot een melkvervangend product. De bladeren van de baobab worden ook gebruikt voor de maaltijden en veel Afrikanen geloven dat die een geneeskrachtige werking hebben. De boom zou ook ogen en oren hebben en alles wat hij te weten komt vertelt hij door aan niemand minder dan de duivel. je bent gewaarschuwd!

51

04

tanzania

tanzania -

04

52

Van betalen naar bankieren Rabobank heeft sinds 2005 een aandelenbelang van 35% in de NMB Bank (National Microfinance Bank), de grootste financiële instelling van Tanzania. Van oorsprong was NMB vooral een betaalkantoor voor de overheid. Ambtenaren en gepensioneerden konden bij de kantoren hun salaris ophalen en overheidsgerelateerde instellingen regelden via NMB hun betalingsverkeer. NMB moet uitgroeien naar Tanzania’s meest toonaangevende bank en daarmee een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de financiële sector in het land. Rabo Development levert managementservices en technische assistentie. Een aantal Rabobankcollega’s neemt deel in het management team van de bank en er komen geregeld Rabobankspecialisten over de vloer komen om samen met hun NMB-collega’s de organisatie te versterken. De bank ziet goede kansen voor ontwikkeling buiten de steden. Door de bankproducten goed af te stemmen op de behoeften van de lokale bevolking, kunnen er goede zaken worden gedaan en ontstaat er een hechte band. Net als in Nederland heeft dit coöperatieve kenmerken: een deel van de winst wordt teruggeven aan de maatschappij in de vorm van lokale sponsoring, bijvoorbeeld van het jeugdvoetbal, maar ook in voorlichting aan lokale agrarische coöperaties. Om de lange wachtrijen aan de balies te verminderen heeft NMB samen met Rabo Development geldautomaten en bankkaarten geïntroduceerd. Vorig jaar zijn er 100 GEA’s geplaatst en inmiddels zijn er meer dan 100.000 kaarten actief. Dit jaar komen er nog eens 100 bij, afkomstig van lokale Rabobanken in Nederland. Verder zijn er speciale financieringen ontwikkeld voor koffieboeren. Zo’n 50.000 boeren kunnen daardoor profiteren van een betere prijs voor hun koffie. Ook ligt er een grote toekomst voor mobiel bankieren. Tanzania telt namelijk drie keer zoveel mobiele bellers als rekeninghouders. Veel Tanzanianen zijn niet gewend aan traditioneel bankieren, maar hebben wel behoefte aan financiële dienstverlening. Naar verwachting zullen ze mobiel bankieren daarom snel omarmen.


|

AFRIKA

tanzania

Tanzaniaanse tafelmanieren

ANIA LAND | TANZ 2 E | 883.749 KM OPPERVLAKT D) AN (26 X NEDERL ILJOEN ONERS | 39 M AANTAL INW ENGELS EN I IL AH SW TAAL | (2004) BBP | 288 US$ % (2006) E GROEI | 5,8 ECONOMISCH RABO DEVELOPMENT

1997

120

2.000

NMB BANK

Hoofdkantoor: Dar es Salaam Aantal klanten: 1 miljoen

Ga je bij Tanzaniaan thuis eten, trek dan gemakkelijke kleding aan: de meeste maaltijden worden aan lage tafels wordt geserveerd. Voor de maaltijd gaan een kom water en een handdoek rond om de handen te wassen. De kom wordt doorgege04 ven met de rechterhand, de linker wordt als onrein beschouwd. Eet niet je hele bord leeg: zo weet de gastheer zeker dat je voldoende gegeten hebt.

53 53

kenia

Groothandel Kwayo is een boerencoöperatie in de Athi Delta, ten oosten van de hoofdstad Nairobi. Kwayo is opgericht om het agrarisch inkomen te vergroten. Een onderdeel daarvan is een eigen groothandel in landbouwwerktuigen, kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Rabobank Foundation heeft deze groothandel grotendeels gefinancierd. Sinds de komst van de groothandel kunnen coöperatieleden tegen aanzienlijk lagere prijzen aan landbouwbenodigdheden komen. En dat komt de productie van de boeren natuurlijk weer ten goede. Het gebied rondom de Athi rivier is nog erg onderontwikkeld. De wegen zijn slecht begaanbaar en er is nog nauwelijks elektriciteit. Ook daar probeert Kwayo verandering in te brengen. Er zijn ook plannen om jongeren agrarische en technische cursussen aan te bieden.

04

RABOBANK FOUNDATION

Kleurrijke keuken Kenia is een land van 42 verschillende volken. In Nairobi, vanwege het straatgeweld ook wel Nairobbery genoemd, kom je vertegenwoordigers van al die volken tegen. Ook de Keniaanse keuken heeft een internationaal karakter. De Arabieren brachten gedroogde vruchten, rijst en kruiden mee, de Portugezen introduceerden later maïs, verschillende soorten fruit, aardappelen en pepers. De kwaliteit van de Keniaanse restaurants is niet slecht, maar neem genoeg Keniaanse shillings mee, want ze zijn niet goedkoop.

54


|

2005 3 Steunt: verschillende microkredietorganisaties, waaronder de boerencoöperatie Kwayo Aantal lokale vestigingen: 3 Aantal begunstigden: 223

D) IA NEDERLAN LAND | KEN 9 KM2 (17 X 25 9. 56 | TE K EN OPPERVLA 36,9 MILJO ILI WONERS | AANTAL IN AAL) SWAH ST EL D N A ELS (H TAAL | ENG S$ (2004) 6) BBP | 481 U | 5,7 % (200 CHE GROEI ECONOMIS

AFRIKA

1000 heuvels

rwanda

Het toerisme in Rwanda, het land van de duizend heuvels, staat nog in de kinderschoenen. Ten onrechte, want het land heeft veel te bieden op het gebied van ecotoerisme. Zo is Rwanda een van de weinige landen waar nog grote groepen berggorilla’s leven. Een overnachting in een vijfsterrenhotel zit er niet in. Wel een karakteristieke nacht in een hutje, eventueel bij de lokale bevolking. Het ongelooflijk heuvelachtige landschap en aangename klimaat, zeker gezien de nabijheid tot de evenaar, vormen een aangename bonus. De geschiedenis van Rwanda staat in schril contrast met de huidige vriendelijkheid en gedrevenheid van de bevolking. Dit maakt een bezoek aan dit land in opbouw extra bijzonder.

RABO DEVELOPMENT

1970

146

1400

UNION DES BANQUES POPULAIRES DU RWANDA

Hoofdkantoor: Kigali

kenya

rwanda

DA RLAND) LAND | RWAN 2 (0,7 X NEDE E | 26.338 KM OPPERVLAKT EN JO IL M ONERS | 10 AANTAL INW S, NAAST GELS EN FRAN TAAL |ENVAAV SWAHILI EN U NT BA , DA KINYARWAN (2006) BBP | 208 US$ (2006) E GROEI | 5,8 % CH IS ECONOM

Goed nieuws uit Rwanda

04

De Union des Banques Populaires du Rwanda (UBPR) is de grootste aanbieder van financiële diensten in Rwanda. De huidge coöperatie zal samen met Rabo Development worden omgevormd tot een commerciële retailbank, zonder de coöperatieve karakteristieken volledig los te laten. Hiermee zal zowel de UBPR als de Rwandese economie een enorme stap voorwaarts maken op het gebied van financiële dienstverlening. UBPR heeft een uniek netwerk; op bijna elke heuvel in Rwanda staat een bescheiden maar zeer herkenbaar en goed onderhouden bankgebouw van de UBPR. Rabo Development is voornemens een minderheidsaandeel van 35 procent te verkrijgen in de UBPR. Zodoende wil Rabo Development een langetermijn samenwerking gestalte geven door middel van management en ondersteuning. De ruim 600.000 leden zullen de aandeelhouders van de toekomst zijn. RABOBANK FOUNDATION STEUNT TERRAFINA

Via de organisatie Terrafina, een programma voor microfinanciering, steunt Rabobank Foundation zo’n 200.000 Afrikaanse boeren en kleine ondernemers op het platteland. Rwanda is één van de begunstigde landen van Terrafina en het land krijgt zo de kans de onderkant van de markt te versterken. Rabobank Foundation verschaft de microfinancieringen niet rechtstreeks aan de boeren, maar geeft de leningen juist aan lokale organisaties voor microfinanciering. Rabo Foundation ondersteunt die organisaties op hun weg naar verzelfstandiging met onder meer subsidies, leningen en garanties. Rabo Foundation brengt op die manier de broodnodige bancaire kennis mee zodat de organisaties later beter op eigen benen kunnen staan. 55

oeganda

Bananenbiertje? Wie naar Oeganda reist kan niet om de bananen heen. De groene bananen die overal in het land groeien worden voor vrijwel elk gerecht gebruikt. Goede kans dat u zomaar een keer aan een bananenpannenkoek zit met daarnaast een schaaltje bananenpuree en een lekker potje bananenbier.

) ANDA EDERLAND LAND | OEG KM2 (7 X N E | 236.000 EN JO IL OPPERVLAKT M 30,3 WONERS | AANTAL IN AAL) (HANDELST S EL G N |E L DOLLAR) TAA S U EN JO (IN MIL (2006) % BBP | 8.257 3 5, | CHE GROEI ECONOMIS

Over activa en passiva In Oeganda leeft bijna tachtig procent van de bevolking van de landbouw. Slechts weinigen daarvan hebben toegang tot financiële dienstverlening. Het Kabarole Research Centre (KRC) brengt daar verandering in. Met hulp van de Rabobank Foundation stimuleert Het KRC mensen zich te organiseren rondom spaar- en kredietactiviteiten. Bovendien begeleidt het KRC het verstrekken van microkredieten. Zo ontstaan er overal in het land kleine regionale coöperaties. In het begin zijn die coöperaties nog bestuurbaar. Maar hoe succesvoller de coöperatie wordt, hoe ingewikkelder het beheer. Daarom organiseert het KRC trainingen in financieel management. Per coöperatie worden twee à drie mensen in een kort tijdsbestek opgeleid om zelfstandig een kostendekkende organisatie te runnen. De Rabobank steunt het kredietfonds niet alleen financieel, maar heeft ook geholpen met het organiseren van de trainingen.

RABOBANK FOUNDATION

1 989 Samenwerking met: Kabarole Research Centre (KRC) Aantal begunstigde boeren: 4.000

04

oeganda mozambique

56


|

AFRIKA

RABO DEVELOPMENT

2008

75

mozambique

BANCO TERRA

Hoofdkantoor: Maputo In 2008 openen er nog minimaal vier vestigingen in onder meer Napula en Pemba Aantal klanten: 5.000

Unieke bank in Mozambique

03

Banco Terra onderscheidt zich van anderen omdat de retailbank niet alleen de grote steden maar ook het platteland van Mozambique bedient. In tegenstelling tot veel andere Rabo Development-projecten komt Banco Terra niet voort uit een bestaande bank. Omdat Rabo Development vertrouwen heeft in de groei en stabiliteit van Mozambique, vooral op agrarisch gebied, is besloten een compleet nieuwe bank op te richten. Een klein team is in 2007 begonnen met de opbouw van Banco Terra in samenwerking met de Mozambiquaanse aandeelhouder GAPI. Dit betekende onder meer het vinden van gebouwen, procedures en beleid ontwikkelen, functies definiëren, medewerkers rekruteren en een it-systeem implementeren. In 2008 zullen de eerste fysieke distributiepunten zijn gerealiseerd, vooral ook buiten de grote 04 steden, en wordt het concept verder uitgebouwd.

Bounty bij de vis De eilanden voor de kust van Mozambique zijn tropische eilanden uit een Bounty-reclame: palmbomen, hagelwitte stranden en een azuurblauwe zee. Kleine vissersbootjes meren meerdere keren per dag aan met verse vangst uit de zee. Niet geheel toevallig is de visserij dan ook één van de belangrijkste bronnen van inkomsten voor Mozambiquanen. En zoals iedereen weet: vis moet zwemmen. Dus wie zichzelf een reisje naar een van deze tropisch eilanden gunt en een vers gevangen visje bestelt op het strand, kan deze rustig wegspoelen met een uitstekend wijntje uit Zuid-Afrika of Mozambique zelf. En dat voor een prijs waarvoor we in Nederland niet eens een Bounty kunnen kopen.

ERLAND) ZAMBIQUE 2 (23,6 X NED LAND | MO | 801.590 KM E KT LA EN RV JO OPPE 20,9 MIL WONERS | AANTAL IN S EE G U TAAL |PORT S$ (2004) 6) BBP | 313 U | 7,9 % (200 CHE GROEI IS M O N ECO

57 57

Tegenvoeters Tot de jaren negentig van de vorige eeuw opereerde de Rabobank in het buitenland louter als wholesale-bank. Het retailbankieren begon min of meer als een experiment in Australië en Nieuw-Zeeland. Onder de noemer ‘countrybanking’ werd de agrische bank PIBA overgenomen, wat direct een succes werd. Sinds kort hebben we in Nieuw-Zeeland en Australië ook een internetbank: RaboPlus.


|

AUSTRALIË

Australië 59

RABOBANK I N T E R N AT I O N A L

Australië

Actief in de outback

1990 4 9 I N AU S T R A L I Ë EN 29 IN NIEUW-ZEELAND 9 0 0 I N AU S T R A L I Ë E N NIEUW-ZEELAND Hoofdkantoor: Sydney

Ë D) LAND: AUSTRALI 41.220 KM² (228 X NEDERLAN N OPPERVLAKTE: 7.7 OE LJ S: 20,4 MI AANTAL INWONER LS GE EN : AL TA BBP: 31.690 US$ OEI: 2,7 % (2006) ECONOMISCHE GR

05

Slechts vier jaar nadat Rabobank Australia & New Zealand in 1990 voor het eerst de deuren opende, nam zij in beide landen de belangrijke PIBA bank (Primary Industry Bank of Australia) over. Anno 2008 telt Rabobank Australia & New Zealand 49 en 29 vestigingen in respectievelijk Australië en Nieuw-Zeeland. Ze is de op twee na grootste financier van de agrarische sector in Australië en de op drie na grootste in Nieuw-Zeeland. Rabobank Australia & New Zealand is gespecialiseerd in twee kerndiensten: Rural Financial Services en Corporate Financial Services. Daarnaast geniet de bank faam op het gebied van onderzoek en expertise met haar Food & Agri Research diensten. En met Rabo Financial Advisors is de bank niet alleen toonaangevend in de financiële planning, maar vooral in de planning van opvolging. In de Food- & Agribusiness is dat geen overbodige luxe. De bank is met recht een grote speler in de absolute top van de food- & agrisector. En dat is niet onopgemerkt gebleven. Vorig jaar werd Rabobank Australia & New Zealand voor het tweede opeenvolgende jaar gekozen tot beste agribusiness bank door het toonaangevende Merryl Lynch Australian Banks Retail Business Franchise Review.

Australië

Mod Oz De stedelijke gebieden in Australië zijn belangrijke hotspots en hebben een aantrekkingskracht op de ‘hip and happening’ van de wereld. Sidney bijvoorbeeld staat op mode- en lifestylegebied op gelijke hoogte met New York en Parijs. Ook de gastronomie van de stad staat goed bekend. De mod oz-keuken – wat zoiets betekent als Modern Australisch - kenmerkt zich door het gebruik van typisch Aziatische kruiden, gecombineerd met Europese gerechten op basis van Australische ingrediënten. De kangoeroestaart met Thaise kruiden is zo’n typisch mod oz-gerecht. De producten in de mod oz-keuken worden zoveel mogelijk biologisch geteeld.


|

AUSTRALIË

H O O F D K A N TO O R SYDNEY

Het is groen en het staat op ski’s...

M E D E W E R K E R S W E L L I N G TO N , NIEUW-ZEELAND

Rabo Plus Na het succes in België en Ierland is ook in Nieuw Zeeland en in Australië een internet ‘only’ bankservice actief onder de naam RaboPlus. Het aantrekkelijke van RaboPlus is een spaarrekening met een hoge rente, termijn deposito’s en een beperkt aantal beleggingsfondsen.

Nieuw-Zeeland

De kiwi is het symbool voor Nieuw-Zeeland. Je beledigt de Nieuw-Zeelander behoorlijk wanneer je zegt dat hij alleen maar naar een stuk fruit is vernoemd - wat veel buitenlanders denken. Niet alleen betekent ‘kiwi’ veel meer voor de Nieuw-Zeelander dan fruit, maar de oorsprong van deze bijnaam is ook heel anders: kiwi komt namelijk van de vogel met de naam kiwi. De Nieuw-Zeelanders identificeren zich met deze aparte vogel omdat deze uniek is in de wereld en je zijn ware karaktereigenschappen alleen beter leert kennen door hem van dichtbij te bekijken. Net als de Nieuw-Zeelander zelf dus. Ben je in Nieuw-Zeeland, dan ontkom je niet aan het woord ‘kiwi’. Je hebt er talloze touroperators die in hun naam ‘kiwi’ hebben opgenomen, je kunt een rekening openen bij de Kiwibank, een lid van het nationale rugby-team heet Kiwi, de Nieuw-Zeelandse dollar wordt kiwi genoemd, er is de Kiwi Radio, Kiwi Casino en kiwifruit. Kiwi is eigenlijk een bijvoeglijk naamwoord dat je kunt plaatsen bij alles wat ook maar iets met Nieuw-Zeeland te maken heeft. En in pretpark Kiwi Capital kun je in een grote kiwi-kar rondrijden, in kiwi-attracties zitten en natuurlijk kiwi-parafernalia kopen.

02 03

03

05

05

Fruitig landje OPPERVLAK (8X NEDERLATE: 270.524 KM 2 AANTAL INW ND) TAAL: ENGEL ONERS: 4,07 MILJOEN BBP: 19.847 S EN MAORI ECONOMISC US$ (2003) HE GROEI: 1, 9 % (2005)

Nieuw-Zeeland

MEDEWERKERS

01

K A N TO O R D A L B Y, AU S T R A L I Ë

61 61 1

0 6 06

Diepgeworteld Latijns-Amerika is al zeker veertien eeuwen bewoond, en mogelijk langer. Rond 6.000 voor Christus ontstond in Mexico en Peru voor het eerst landbouw. Waar de wortels van de agrarische samenleving zo diep reiken, kan de Rabobank niet ontbreken. Zowel Rabobank International als Rabo Development en Rabobank Foundation zijn actief in dit gedeelte van de wereld.

Latijns Amerika 62


|

LATIJNS AMERIKA

Niet voor kleine eters Op de Argentijnse pampa’s wordt nog gereden met paard en wagen en veel huizen zijn verstoken van riolering of zelfs elektriciteit. Maar het is juist op die pampa’s waar het ‘ware Argentijnse leven’ kan worden genoten. Veel grote boerderijen, of estancia’s, hebben inmiddels hun deuren opengezet voor toeristen. Het dorpje San Antonio de Areco, dat veertig kilometer van de hoofdstad ligt, is de perfecte plaats voor een bezoek aan een estancia. De inwoners leven en kleden zich nog als weleer en ’s avonds, na een dag hard werken, eten ze gezamenlijk een bife de chorizo. Deze Argentijnse entrecote is niet geschikt voor mensen met een zwakke maag: een stuk voor één persoon weegt minimaal 600 (!) gram.

RABOBANK INTERNATIONAL

1993 1 29 Hoofdkantoor: Buenos Aires Aantal klanten: 46

argentinië ND)

LA ENTINIË 0 X NEDER LAND | ARG 890 KM2 (8 KTE | 2.736. EN JO IL OPPERVLA M ,3 40 WONERS | AANTAL IN S N A A SP | L TAA US$ (2004) 6) BBP | 3.988 | 8,5 % (200 CHE GROEI IS ECONOM

03

Veel vlees op het bot

argentinië

De agrarische sector is de motor van de Argentijnse economie. Soja is het belangrijkste exportproduct, maar ook rundvlees, maïs, tarwe en zonnebloemolie zijn belangrijk. Logischerwijs is de Argentijnse tak van Rabobank International dan ook verweven met deze agrarische sector want haar belangrijkste klanten zijn bedrijven die handelen in olijven en olijfolie, levensmiddelen en tarweverwerkende ondernemingen. Daarnaast is Rabobank International een belangrijke financier van de petrochemische industrie. De dienstverlening van de bank richt zich op financiering tussen twee of meerdere landen en advies en ondersteuning bij fusies en overnames. Met die producten scoort deze relatief kleine bank goed in Argentinië. Zo staat ze op de dertiende plaats van de nationale ranglijst 06 als het gaat om corporate finance en op de tiende plaats wat betreft structurele financiering van bedrijven. Verder blijkt uit een onlangs gehouden financieel onderzoek onder 32 grote ondernemingen dat zeven van de ondervraagde bedrijven klant zijn van de Rabobank. Rabobank Argentina biedt ook service aan klanten in Uruguay en Bolivia. 63

mexico ERLAND) ICO 2 (58 X NED LAND | MEX 1.972.550 KM | E KT LA EN OPPERV 108,7 MILJO WONERS | AANTAL IN S N A TAAL | SPA US$ (2004) 6) BBP | 6.518 | 4,8 % (200 CHE GROEI IS M O ECON

Moneymanagement in Mexico


1994 1+11 ( F I N T E R R A ) Hoofdkantoor: Mexico City

34+57

Vakantiewerk Wat bijverdienen tijdens je reis door Mexico? Maak jezelf nuttig op een van de vele agaveplantages. Van de agave wordt de nationale drank tequila (Mezcal) gemaakt; het is een van de belangrijkste landbouwproducten. Zoals je in Frankrijk druiven kunt plukken, kun je in Mexico helpen met het snijden van de agaveplanten. Maar dan moet je wel tegen een stootje kunnen. Het werk op de plantages is zwaar. De mannen die de harten uit de woestijnplanten snijden worden jimadores genoemd.

06

64


|

Rabobank Mexico biedt een breed scala aan financiële producten op het gebied van Corporate Banking en Corporate Finance. De belangrijkste klanten bevinden zich in de suikerindustrie en de (non-) alcoholsector. Rabobank Mexico is hen onder meer van dienst op het gebied van het financieel goederenbeheer, leningen, derivaten en advies bij overnames en aankopen. De bank mag zich nummer één noemen op het gebied van financieel goederenbeheer en staat in de top vijf van verstrekkers van gesyndiceerde leningen.. Vorig jaar verstevigde Rabobank Mexico haar positie in deze markt behoorlijk door te investeren in Fin Terra. Fin Terra is geen bank maar een landbouwfinancieringsmaatschappij met een beperkt winstoogmerk. Door de Mexicanen zelf treffend aangeduid als een ‘non-bankbank’. Met Fin Terra bereikt Rabobank niet alleen de Mexicaanse boeren, maar ook een groeiend aantal Amerikaanse agriondernemers dat in Mexico opereert. Rabobank Mexico is ook actief op de TMImarkt (telecom, media en internet). Dit beslaat zo’n 10 % van de werkzaamheden.

LATIJNS AMERIKA

Cohorsil: missie geslaagd!

honduras

In Honduras heeft Rabobank Foundation tien jaar geleden haar allereerste handelsfinanciering verstrekt aan een koffiecoöperatie. Ze verstrekt ook al jaren een handelsfinanciering aan de koffiecoöperatie Cohorsil. Deze organisatie verwerkt en exporteert de koffie van kleine en middelgrote koffieboeren die in het midden van Honduras een uitstekende kwaliteit koffie verbouwen. Deze boeren die zich hebben verenigd produceren allemaal een biologische koffie. De bijzondere smaak van de Cohorsilbonen komt voornamelijk omdat ze op 1200 meter worden geteeld. De grote temperatuurswisselingen geven de bonen extra karakter. Inmiddels heeft Cohorsil zich ontwikkeld tot een volwaardige agrarische organisatie die ook zaaizaad, plantmateriaal en bestrijdingsmiddelen levert. Het zal niet lang meer duren voor deze coöperatie geheel op eigen kracht verder kan. Cohorsil sponsort inmiddels lokale sportclubs, ook die traditie heeft de organisatie van de coöperatieve bank overgenomen. RABOBANK FOUNDATION

1998 7 34+57 Steunt: Cohorsil, een koffiecoöperatie in centraal Honduras Aantal aangesloten koffieboeren: 380

mexico honduras

De banaan is de pisang Naast koffie worden er in Honduras voornamelijk bananen geteeld. Maar uit talloze biologische onderzoeken blijkt dat het steeds moeilijker wordt om bananen te verbouwen en exporteren die resistent zijn tegen bacteriële ziekten. En daarmee zouden ook grote groepen telers in Afrika en Midden-Amerika in de problemen komen. Hun welvaart is immers afhankelijk van de teelt en verkoop van de vrucht. In Honduras, een van de grootste bananenproducerende landen in de wereld, hebben ze daar wat op gevonden want wetenschappers menen een bananenzaadje te hebben ontwikkeld dat alle bacteriën kan weerstaan. Tot opluchting van alle Hondurezen, want de banaan is in hun land ook een basisingrediënt voor de maaltijd. Een populair ontbijtgerecht is bananen met zwarte bonen en gepeperde kip. Ideaal om de maag mee op te starten voor een dag zwaar werk op het land, maar voor de tere toerist misschien minder geschikt.

06

ND) NDURAS X NEDERLA LAND | HO 2 KM2 (3,3 KTE | 112.49 EN JO IL OPPERVLA 7,5 M WONERS | AANTAL IN S N A A SP | TAAL US$ (2004) BBP | 1.046 | 6 % (2006) CHE GROEI ECONOMIS 65

curaçao

curaçao

suriname ÇAO LAND | CURA M2 KTE | 444 K ) OPPERVLA EDERLAND N N DA ER (80 X KLEIN 94 7.0 13 | S ER WON , AANTAL IN PIAMENTO ERLANDS, PA TAAL | NED ENGELS SPAANS EN (2005) ILJARD US$ NT (2005) BBP | 3,2 M | 0,5 PROCE EI RO G E CH IS M O N ECO

Sneks on the beach De keuken van Curaçao is net zo divers als de bewoners van het eiland zelf. Er zijn gerechten met een duidelijk creoolse invloed, zoals de zeevruchtensoep guiambo. Maar er zijn ook gerechten die verwijzen naar de, nu nog geringe, Indiaanse invloed: de cactussoep Kadushi bijvoorbeeld. Maar een OudHollandsche pannenkoek is ook gewoon op het eiland verkrijgbaar. Antillianen zijn in ieder geval dol op uitgebreid tafelen. Hoewel... tafelen is misschien niet het goede woord. Men eet er graag op straat of op het strand. En dat kan ook gemakkelijk want er zijn overal avondwinkels en snackbars die alle lekkernijen verkopen. De naam van dergelijke uitspanningen? Sneks.

De eerste de beste


1978 1 15 Hoofdkantoor: Willemstad

06

66


|

Rabobank Curaçao is al actief sinds 1978. Aanvankelijk was het een zelfstandig kantoor met de focus op Private Banking en off-shore booking van corporate activiteiten voor Rabobank Nederland. Maar in 1997 is besloten om Rabobank Curaçao om te vormen tot een service center voor de kantoren in Latijns Amerika. In deze Rabobank is dan ook het Latin American Credit Committee (LAC) gezeteld. Ook dient het kantoor als een back office voor alle diensten die op de banken in Latijns Amerika worden geleverd. Het gaat hierbij voornamelijk om het beoordelen van kredietaanvragen, het maken van financiële rapportages en het doen van risk assessment. Omdat Rabobank Curaçao nauw samenwerkt met de kantoren in Chili, Argentinië en Brazilië én het regionale hoofdkantoor in New York blijven de communicatielijnen kort en kan er efficiënt worden opgetreden.

LATIJNS AMERIKA

Engelen aan de top De relatie tussen Godo en Rabobank Foundation gaat lang terug. Een oud-directeur van Rabobank Sneek heeft decennia geleden al het eerste contact gelegd. Inmiddels is Godo uitgegroeid tot de grootste spaar- en kredietorganisatie van Suriname. Godo biedt een grote verscheidenheid aan financiële producten aan agrarische ondernemingen en het midden- en kleinbedrijf. Rabobank Foundation ondersteunt de organisatie op verschillende manieren. Zo hebben ze in 2000 een lening verstrekt voor de financiering van het kantoorgebouw in Paramaribo. Nu gaan medewerkers van Rabobank Nederland kijken hoe ze Godo kunnen helpen bij microfinancieringen en hoe ze het betalingsverkeer tussen Nederland en Suriname kunnen vergemakkelijken. Godo is een succesvolle coöperatie die bezig is met het digitaliseren van de diensten. De onderneming floreert te meer sinds enkele jaren geleden drie dames het directieteam vormen. De ‘Godo Angels’ worden deze vrouwen in Paramaribo liefkozend genoemd. Godo betekent in het Surinaams overigens bijenkorf. Het symbool voor efficiëntie en goede samenwerking.

suriname RABOBANK FOUNDATION

1993 1 Samenwerking met: Coöperatieve Spaar- en Krediet’bank’ Godo Aantal begunstigden: 40.000

03

He dames in Hete de keuken

D) NAME NEDERLAN LAND | SURI KM2 (4,8 X TE | 163.820 K A VL ER OPP 470.000 WONERS | AANTAL IN S, D N LA ER INEES TAAL | NED CREOOLS, CH S, ENGELS, M A A N RI SU US$ 6) BBP | 2.484 | 5,6 % (200 CHE GROEI ECONOMIS

Madame Jeanette is de naam van een gloeiend heet pepertje. Ze lijken op kleine paprika’s, maar haal ze niet door elkaar. De ongetrainde eter staat namelijk bij een minuscuul hapje al in de brand. De Madame Jeanette is bijna twee keer zo heet als de normale rode peper. Surinamers gooien deze madammetjes graag in allerlei gerechten. Oppassen dus! Maar hoe komen deze pepers nu aan hun bijzondere naam? Volgens de overlevering zijn de pepers vernoemd naar een legendarische prostituee uit het Caribische gebied.

67 67

06

brazilië Wonderbes voor latin lovers Een relatief nieuw landbouwproduct is de donkerblauwe açai-bes die alleen in het Braziliaanse regenwoud groeit. Açai (spreek uit als assa-ie) wordt ook wel de parel van het regenwoud genoemd. De bes is een bron van vitamine, proteïne, anti-oxidanten en de supergezonde omega-vetten. Brazilianen verorberen de wonderbes in alle mogelijk denkbare vormen: als sap, als compote, als ijs, in shakes en in energy-repen. En dat doen ze niet voor niets. Acai houdt je jong, geeft kracht en energie. En naar verluidt hebben de Brazilianen ook hun imago als de beste latin lovers van de wereld eraan te danken. Sinds kort hebben ook andere landen deze powerbes ontdekt en wordt de bes massaal geëxporteerd.

brazilië

Bank voor superboeren Brazilië is het grootste land van Zuid-Amerika. Een groot deel van het bruto nationaal product wordt verdiend met de landbouw. Logisch dus dat een bank als Rabobank zich er bijna twintig jaar geleden al vestigde. Rabobank is een unieke bank in Brazilië. Het is de enige bank in het land die is gespecialiseerd in de Food- & Agribusiness. Rabobank Brasil richt zich vooral op de grote en middelgrote boeren van het land. Een van de grootste klanten heeft een farm van 100.000 vierkante kilometer, bijna drie keer Nederland. De bank financiert land en oogst en investeert in de infrastruc-

06

tuur en innovatieve projecten. Maatschappelijk verantwoord ondernemen is voor Rabobank Brasil geen modekreet. Zo wordt bijvoorbeeld vanuit MVO-optiek naar financieringen gekeken. Klanten krijgen assessments en vullen vragenlijsten in op het gebied van MVO en via trainingen kunnen ze meer leren over zaken als natuurlijke opslag, irrigatie, waterbesparing en veilige opslag van water en pesticiden. Ook de medewerkers van de bank worden driemaal per jaar getraind in het omgaan met MVO-beleid. 68


|

LATIJNS AMERIKA

brazilië D) ILIË NEDERLAN LAND | BRAZ KM2 (205 X E | 8.511.965 KT LA RV EN PE OP 0 MILJO WONERS | 19 AANTAL IN S EE G U RT TAAL | PO US$ (2004) 6) BBP | 3.284 | 5,8 % (200 CHE GROEI IS OM ON EC

03 0 3

CRE$OL trekt noordwaarts De Braziliaanse coöperatieve beweging CRE$OL (Cooperativas de Credito Solidario) is een van de grootste en succesvolste spaar- en kredietcoöperaties die Rabobank Foundation ondersteunt. De coöperatieve systemen zijn actief in de drie zuidelijke staten van Brazilië, maar gaan nu uitbreiden naar provincies in het midden en noorden van het land. Rabobank Foundation helpt CRE$OL bij deze groei, onder meer door het financieren van diverse trainingen en strategische advisering door Rabobankmedewerkers aan het management van CRE$OL. Er is nu sprake van verschillende spaar- en kredietcoöperaties die op termijn naar elkaar toegroeien, een situatie die vergelijkbaar is met de Raiffeisen- en Boerenleenbanken.


1990 12 231 Hoofdkantoor: Sao Paulo Aantal klanten: 400

06

RABOBANK FOUNDATION

1998 11+100 (COÖPERATIES) Steunt: CRE$OL (Cooperativas de Credito Solidario) Aantal begunstigden: 90.000

69 69

ecuador

RABOBANK FOUNDATION

1998 Steunt: Progreso koffieprogramma

Krachtige koffie Samen met de Stichting Doen en de Green Development Foundation voert de Rabobank het Progreso koffieprogramma uit. Progreso is in diverse landen actief, waaronder Ecuador. Dit programma streeft ernaar om de sociaal-economische positie van boeren te stimuleren door de kwaliteit en diversiteit van de koffie te vergroten. Maar ook om afzetkanalen voor de koffieboeren te creëren, coöperaties te financieren en de opbouw van de bedrijfjes te ondersteunen. Het probleem van de koffieboeren in Ecuador is complex. Enerzijds is de wereldwijde prijs voor koffie laag, maar anderzijds is de kostprijs relatief hoog. Soms zelfs hoger dan de verkoopwaarde. Daarnaast financiert de tussenhandel de kleine boer tegen extreem hoge rentes. Veel boeren kunnen het hoofd daarom niet meer boven water houden en trekken naar de stad waar hen werkloosheid en armoede wacht. Met het Progreso koffieprogramma kan deze ontwikkeling tot staan worden gebracht, terwijl en passant het platteland een nieuwe impuls krijgt.

equador

paraquay

ND ADOR X NEDERLA LAND | ECU 5 KM2 (6,7 KTE | 272.04 A VL EN ER JO PP IL O 13,8 M WONERS | AANTAL IN S N A A TAAL | SP US$ 6) BBP | 31.927 | 4,1 % (200 CHE GROEI IS M O N O EC

Een kopje destillaat, alstublieft In een koffieproducerend land als Ecuador zou je verwachten dat je er ook uitstekende koffie kunt drinken. Maar niets is minder waar. De beste kwaliteit koffie wordt namelijk direct geëxporteerd naar de Verenigde Staten en WestEuropa. In restaurants mag de toerist blij zijn met een zakje Nescafé of, erger nog, esencia de café: koffiedestillaat. Het is een beter idee om een verse fruitsap te bestellen, want Ecuador is een land dat een onvoorstelbaar aantal fruitsoorten kent, waaronder een heleboel die in Nederland niet verkrijgbaar zijn. Zoals boomtomaat, guanabana, taxo, mora en babaco. In het land zijn talloze fruitbarretjes te vinden waar de vruchten ter plekke worden gepureerd en eventueel aangelengd met water of melk.

06

70


|

LATIJNS AMERIKA

)

paraguay

Plek genoeg In Paraguay – in oppervlakte elf keer Nederland, maar slechts eenderde van de Nederlandse bevolking - is er veel ruimte voor landbouwgewassen en (vlees)koeien. Het land is zo vruchtbaar dat op sommige plaatsen maar liefst drie keer per jaar geoogst wordt. Soja is het belangrijkste gewas en exportproduct. De nationale koeienkudde bestaat uit ongeveer 12 miljoen beesten. De kwaliteit van het vlees is vergelijkbaar met dat uit buurland Argentinië, maar de marketingmachine van Argentinië is vele malen groter. De Paraguyaan is een echte carnivoor; de mensen die op het land en op de grote estancias werken, eten vaak niets anders dan vlees, veel ook gedroogd. De zondagse asado wordt in familiekring gegeten, onder meer met sopa paraguayo op het menu. Geen soep overigens maar maïstaart.

Rabo Development als grote, wijze broer Rabo Development kocht in januari 2008 een aandeel van 40 procent in Banco Regional. Deze Paraguay- 03 aanse bank is gespecialiseerd in de bediening van de agrarische sector in het zuidwesten van het land. Het is een snel groeiende bank, want alleen al in 2007 werden er zes nieuwe kantoren geopend. De Banco Regional heeft wortels in de diverse rurale gemeenschappen van dit overwegend agrarische land. De bank ondersteunt en financiert dan ook diverse boerenbedrijven en coöperaties in gebieden waar andere financiële instellingen nog niet actief zijn. De fooden agrisector van Paraguay biedt ook veel perspectief voor de toekomst: er worden grote hoeveelheden katoen en cacao verbouwd en het is een belangrijke producent van rundvlees. Zeven ‘oude’ families, bij wie het agrarisch ondernemen in het bloed zit, hebben zelf een bank opgericht, Banco Regional. De bank heeft samen met Rabo Development de strategische ambitie uitgesproken een full service bank te willen worden die nationaal gaat opereren in alle klantsegmenten. De kennis en het kapitaal van de Rabobank zijn daartoe onontbeerlijk. Twee medewerkers van Rabobank zullen Banco Regional de komende drie jaar begeleiden, naast vele experts die voor een kortere tijd zullen aanblijven.

06 RABO DEVELOPMENT

2008 22 BANCO REGIONAL

2

Hoofdvestiging Banco Regional: Encarnación

GUAY 2 | PARA .752 KM LAND E | 406 T K A L V ) D OPPER 6 AN .669.08 EDERL ERS | 6 (11 X N INWON L A T N AA S SPAAN 4) 6) TAAL | S$ (200 % (200 U 0 3 .2 EI | 3,9 O R BBP | 1 G E H C IS M ECONO

7 71

peru

Cavia op een bedje van sla Het is waar: in Peru eten ze cavia. Dat doet menig westerling de wenkbrauwen fronzen. Maar voor de Peruanen in de Andes is cavia net zo gewoon als voor ons kip. Het schijnt zelfs een beetje hetzelfde te smaken. De Peruanen willen hun lekkernij nu gaan exporteren naar het buitenland. Om die reden hebben ze nu een cavia gefokt met zalmroze vlees in plaats van het gebruikelijke witte vlees. Uit onderzoek zou zijn gebleken dat buitenlanders – met name westerlingen – dat een stuk aangenamer vinden en daardoor eerder bereid zijn hun tanden in een gegrilde cavia te zetten. Over het succes van de ‘roze cavia’ is nog niets bekend.

Van coca naar cacao

)

EDERLAND LAND | PERU KM2 (38 X N E | 1.285.216 EN JO IL OPPERVLAKT M 28,7 WONERS | AANTAL IN S, QUECHUA AN A SP | L TAA US$ BBP | 2.490 | 8 % (2006) CHE GROEI ECONOMIS

06 RABOBANK FOUNDATION

1998 Samenwerking met: o.a. Acopagro (Cooperativa Agragia Cacaotera) Aantal begunstigden: ca. 1.000 boeren

72


|

Peru is minder ontwikkeld dan andere Zuid-Amerikaanse landen zoals Chili, Argentinië en Brazilië. Maar het land heeft wel een enorm potentieel. Het heeft veel natuurlijke grondstoffen en de landbouwmogelijkheden zijn er goed. Peru is een van de speerpuntlanden van Rabobank Foundation. Rabobank Foundation ondersteunt bijna dertig producentencoöperaties in koffie, cacao, tropisch fruit en katoen. Een van die organisaties is Acopagro, een coöperatie van cacaoboeren. De cacaoteelt maakte in Peru in de jaren tachtig een snelle start. Voor die tijd teelden kleine boeren voornamelijk cocaplanten en hadden drugsbazen het voor het zeggen in het gebied achter de Andes. De Amerikanen hebben in hun War on drugs de cacaoteelt gestimuleerd om kleine boeren een alternatief te bieden. Die aanpak blijkt te werken, want de cacaoteelt groeit nog altijd in Peru. De productie van Acopagro nam in 2007 met 350 ton cacao toe. Meer dan de helft daarvan is biologische en fairtrade cacao. Rabobank Foundation verstrekt Acopagro een lening voor de voorfinanciering van de oogst. Door de aanplant van nieuwe cacaosoorten wordt er in de toekomst een nog hogere en kwalitatief betere oogst verwacht. LATIJNS AMERIKA

chili RABOBANK INTERNATIONAL

1994 11 45+230 (VOORHEEN HNS BANCO) Hoofdkantoor: Santiago de Chile Recente overname: HNS Banco

Diepe wortels

ND)

I ERLA 2 (18 X NED LAND | CHIL | 756.946 KM E KT LA EN RV OPPE 16,3 MILJO WONERS | AANTAL IN S AN TAAL | SPA US$ (2004) BBP | 5.836 | 4 % (2006) CHE GROEI IS M O N ECO

De Rabobank vestigde zich bijna vijftien jaar geleden in Chili en heeft vanaf dat moment een breed aanbod van producten en diensten ontwikkeld, vooral voor grootzakelijke klanten in de 03 fooden agribranche. In april 2007 nam de Rabobank een belangrijke stap door de HNS Banco over te nemen, een bank met diepe wortels in de agri-cultuur en agri-industrie. Een groot verschil met de periode voor de overname is dat er nu ook veel klanten uit het MKB zijn bijgekomen. De reikwijdte van de bank is dus enorm vergroot, al behoort de particuliere markt er (voorlopig) nog niet bij. In ieder geval is Rabobank Chile nu vervlochten met de hele keten van de Food- & Agribusiness; van producenten tot aan tussenhandel, distributeurs en exporteurs. In de heuvels in het midden van dit Zuid-Amerikaanse land wordt onder meer avocado geteeld. Tot voor kort werd dit gebied ongeschikt geacht voor landbouw. Maar nu de plukkers voetbalschoenen dragen, hebben ze voldoende grip om de heuvels te bedwingen.

peru

Het geheim van de Chileense wijn Chili’s beroemdste exportproduct – wijn – staat bekend om zijn hoge kwaliteit. Vooral de rode wijn heeft onder internationale kenners een uitstekende naam. Het succes van de wijn hebben Chileense wijnboeren te danken aan een unieke combinatie van natuurlijke factoren. In vrijwel alle Chileense wijnvalleien is het overdag warm, maar koelt het ’s nacht sterk af. De temperatuur duikt in korte tijd zo’n vijftien graden naar beneden. En daardoor behouden de duiven hun overdag vergaarde aroma’s. In de streek Casablanca – waar de allerbeste wijnen vandaan komen – begint het om twee uur ’s middags al af te koelen.

chili

06

73

nicaragua

Koffie op krediet PAC (Pueblos en Accion Comunitaria) is een grote boerenorganisaties die krediet verstrekt aan onder meer koffieboeren. Rabobank Foundation heeft tweemaal handelskrediet verstrekt aan deze organisatie, één keer 150.000 dollar, daarna nog eens 250.000 dollar. Zonder de PAC zouden veel boeren in Nicaragua niets kunnen lenen. Bij een lokale bank lenen ze namelijk geld tegen een rente van maar liefst 25 procent. Bovendien vragen deze banken vaak om een onderpand dat de boeren niet kunnen geven. De PAC is geen liefdadigheidsorganisatie, maar voorziet in financieringsbehoefte en zorgt er voor dat de boeren tegen een aanzienlijk lager percentage geld kunnen lenen. Gelijkheid en zelfredzaamheid zijn de kernwaarden van de PAC. De gemiddelde lening bedraagt nu 1900 dollar. Dat is meer dan voorgaande jaren. Een dat is natuurlijk een teken dat het goed gaat met PAC.

ERLAND) ARAGUA 2 (3,8 X NED LAND | NIC E | 129.494 KM 7) KT 00 LA (2 RV EN PE JO OP 5,7 MIL WONERS | AANTAL IN ANS TAAL | SPA S$ (2004) 6) BBP | 847 U | 3,7 % (200 CHE GROEI ECONOMIS

06 RABOBANK FOUNDATION

1992 Steunt: PAC (Pueblos en Accion Comunitaria) Aantal begunstigden: 2600

74

W W W. R A B O - E A R T H . M L

|

LATIJNS AMERIKA

Eskimo’s in de tropen Nicaragua is een land van vulkanen, meren en tropische stranden. Het land ligt immers ingeklemd tussen twee oceanen. Hier eet je voornamelijk vis en in kokosmelk gekookte rijst. Restaurants vind je alleen in de grote steden. Aan de kust en op het platteland zijn toeristen aangewezen op eetstalletjes. Maar in welk gat je ook terecht komt; je kunt je maaltijd afsluiten met een toetje van de Eskimo ice-cream company. Deze staat in heel Nicaragua bekend om haar verrukkelijke ijs in de meest uiteenlopende smaken. En dat is een welkome afwisseling in een land met een gemiddelde middagtemperatuur van 33 graden.

74

Rab Earth Legenda In deze reisgids kom je een aantal symbolen tegen. = gevestigd sinds = aantal vestigingen = aantal medewerkers Niet altijd zijn alle gegevens ingevuld. Vooral bij projecten van Rabobank Foundation is niet altijd een vast aantal medewerkers betrokken of is er geen sprake van een aantal vestigingen. Bij de bankinformatie ontbreekt soms ook het aantal klanten. Niet alle banken kunnen die informatie leveren. Bij de landeninformatie staat de afkorting BBP opgenomen. Deze afkorting staat voor Bruto Binnenlands Product: de totale (geld)waarde van alle in een land geproduceerde goederen en diensten gedurende een bepaalde periode. Wij geven het BBP per hoofd van de bevolking weer, zodat de cijfers onderling vergelijkbaar worden.

CO LO F O N

Deze reisgids is een uitgave van Directoraat Communicatie, Rabobank Nederland. Eindredactie: Sandra Bindi , Erik Jan Bolsius en Arianne van Dorth. De gids verschijnt eenmalig in een oplage van 62.000 en is bedoeld voor de medewerkers van de Rabobank in Nederland. Concept en realisatie: vdBJ/Communicatie Groep, Bloemendaal, www.vdbj.nl Vormgeving: Volta_ontwerpers (www.volta.nl) en Van Lennep Drukwerk: vdBJ/Print Support Bloemendaal

REISGIDS DOOR DE RABOWERELD

Recommend Documents