cursusjaar 2012 - 2013
Aanbod onderwijsadvies en scholing
Inhoudsopgave Inleiding Aankondigingen
5 5
Bijbelonderwijs 1. Cursus Bijbelonderwijs
Consultatie en advies 1. 2. 3. 4.
Leerlingbegeleiding Opvoedingsondersteuning Psycho-educatie Werken met PanasSys
24 24 25 26
6-7
Professionalisering - Jonge kind Managementondersteuning 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Interim-management Langdurige ondersteuning management Advisering management Co-management; tijdelijke gespecialiseerde managementversterking Management feedbackgesprekken Werken met de ‘Bestuurlijke beleidsdocumenten’ door de directie
8 9 10 11 12 13
Schoolontwikkeling 1. Werken met Integraal 2. Opbrengstgericht werken 3. Analyseren van opbrengsten 4. Kwaliteitsanalyse (extern)
14 - 15 16 17 18
2. 3. 4. 5. 6.
Voorlichting aan ouders m.b.t. voor- en vroegschoolse taalontwikkeling Met woorden in de weer Woordenschat groep 4-8 Beginnende geletterdheid Taalfontein groep 1 en 2
27 27 28 28 29
Professionalisering - Taal / Lezen 7. 8. 9. 10. 13.
Leesproblemen en Dyslexie Hulp aan dyslectische leerlingen met inzet van ICT Invoeren RALFI Invoeren Connect Leesfontein
30 31 32 32 33
Professionalisering - Rekenen Coachingstrajecten 1. 2. 3. 4. 5. 6.
2
Coaching directielid Coaching leerkracht Coaching IB’er Coaching onderbouw School Video Interactie Begeleiding Goed van Start
20 20 21 21 22 23
15. 16. 17. 18.
Met sprongen vooruit Kleurrijke Verkenning - Rekenen en Wiskunde (module 1) De Wereld in Getallen (startende leerkrachten) Voorkomen van Rekenproblemen; Werken met het Protocol ERWD
34 35 36 37
Professionalisering - Sociaal-emotionele ontwikkeling 19. 20. 21. 22. 23. 24.
Sociaal-emotionele ontwikkeling / omgaan met gedragsproblemen 38 ZIEN! 39 PRIMA anti-pestmethode 40 Cursus voor het geven van een sociale vaardigheidstraining (RT-niveau) 41 Taakspel (klassemanagement) 42 - 43 Help... naar de brugklas! 44
Professionalisering - Omgaan met verschillen 25. 26. 27. 28.
Handelingsgericht werken Cursus Intern Begeleider / Bouwcoördinator Kinderen met aandacht- en werkhoudingsproblemen OnderwijsAssistentie Handelingsgerichte Leerlingenzorg
45 46 - 47 48 49
Schoolstudiedagen 1. (Hoog)begaafdheid 2. Seksuele voorlichting 3. Studiedag bestuur 4. Kinderen met ontwikkelingsstoornissen 5. Bezinning op gebruik van digitaal schoolbord 6. Professioneel communiceren met ouders
50 50 51 51 52 53
Projecten 1. 2. 3. 4.
Het opzetten van een prentenboekenbibliotheek Aangepaste leerroutes Taal in Zicht HARD-project
54 54 55 55
3
4
L.S.
Aankondigingen Rekenstudiemiddag
Met veel genoegen bieden wij u ons aanbod voor het cursusjaar 2012-2013 aan. In het kader van de vraaggestuurde werkwijze doen wij u een aanbod, waarvan de specificaties globaal van aard zijn.
D.V. eind september 2012 zal er een rekenstudiemiddag worden gehouden in Gouda, locatie Hogeschool De Driestar.
Onderwijsmarktdag Wij stellen ons de volgende werkwijze voor om te komen tot een product dat helemaal past bij uw wensen: U bepaalt allereerst als school van welke diensten uit dit aanbod u gebruik wilt maken of u geeft aan dat u iets wenst wat niet terug te vinden is in dit aanbod. U neemt vervolgens contact met ons c.q. uw onderwijsadviseur op en in gezamenlijk overleg komen wij per product tot een voor uw school en personeel op maat gesneden plan van aanpak. We formaliseren de afspraken in een begeleidingsafspraak of offerte.
Op. D.V. 31 oktober 2012 zal er een Onderwijsmarktdag gehouden worden rondom het thema ‘Engels op de basisschool’. Na een inleiding door dr. J van Wijk zijn er verschillende workshops voor zowel onder- als bovenbouw. Op deze dag bent u met het hele team welkom.
In deze brochure treft u bij een aantal items van ons aanbod een stempel aan.
We willen u ook in het nieuwe cursusjaar graag van dienst zijn en zien er naar uit om de goede samenwerking te mogen continueren.
PREST ATIE BOX PO
Het stempel Prestatiebox PO geeft aan dat bij het inzetten van het betreffende aanbod gewerkt wordt aan een van de doelstellingen uit het Bestuursakkoord van de PO-Raad met het ministerie van OCW over de Prestatiebox. De aan de school verstrekte gelden voor Opbrengstgericht werken en Professionalisering kunnen hiervoor worden ingezet.
ORDE IN ORD E
Het stempel Orde in orde geeft aan dat het item onderdeel uitmaakt van het door onze dienst opgezette project, waarbij schoolbreed aandacht besteed wordt aan orde in school en groep.
Drs. R.A. van de Garde, directeur Ds. G.H. Kerstencentrum
5
Bijbelonderwijs Cursus Bijbelonderwijs Plaats Ds. G.H. Kerstencentrum of op locatie
Doelgroep Leraren van christelijke scholen op gereformeerde grondslag
Studiebelasting 4 bijeenkomsten van 3 uur
Kosten Afhankelijk van de locatie
Coördinator Drs. R.A. van der Garde Bijbelse geschiedenis is het belangrijkste onderdeel van het lesprogramma van de school. Er is veel aan gelegen dat dit vak op een verantwoorde wijze gegeven wordt. Veel leraren hebben behoefte aan nadere scholing op dit terrein. Het Ds. G.H. Kerstencentrum biedt zo’n cursus aan die speciaal bedoeld is voor leraren (speciaal) basisonderwijs.
6
Doelstelling De leraren kunnen Bijbellessen geven in overeenstemming met de grondslag van de school. Ze weten op een bij de leeftijdsgroep passende wijze tijdens iedere Bijbelles de noodzaak van waarachtige bekering aan de kinderen voor te houden. Ze brengen hun Bijbelkennis bij overeenkomstig het schoolplan van de christelijke school op gereformeerde grondslag waar zij werkzaam zijn of gaan werken.
Inhoud De onderwerpen van de cursus zijn: het vertellen aan kinderen in de onderbouw en het gebruik van bronnen daarbij; het vertellen in de midden- en bovenbouw en het gebruik van kanttekeningen bij de Bijbel, Bijbelverklaringen, naslagwerken aangaande de Bijbelse Geschiedenis/Aardrijkskunde/Oudheidkunde en een methode; het taalgebruik tijdens het vertellen; het vertellen van geschiedenissen als: Juda en Thamar, Dina en de Sichemieten, Jozef en de vrouw van Potifar enz.; het voorhouden aan de kinderen van de noodzaak van waarachtige bekering, op een wijze die past bij de leeftijd van het kind; het bijbrengen van dogmatische kennis op een wijze die past bij de leeftijd van het kind; het gebed: wat is de inhoud van het gebed? Wat opdragen? Stopwoorden; het bijbrengen van (parate) kennis.
7
Managementondersteuning Interim-management Plaats Op locatie
Door ziekte van de directeur, door vertrek van de directeur of door andere omstandigheden is er tijdelijk behoefte aan een deskundige die de noodzakelijke managementtaken kan uitvoeren, zodat het onderwijs aan de kinderen onbelemmerd zijn voortgang kan vinden.
Doelgroep Bestuur en directies
Contacturen (per jaar) In overleg
Doelstelling Het waarnemen van de directiefunctie tijdens langdurige afwezigheid van de directeur door een interim-manager.
Looptijd project Situatieafhankelijk
Coördinator Drs. R.A. van der Garde
8
Werkwijze Tijdens een intakegesprek worden de werkzaamheden van de interim manager vastgesteld. Via een managementrapportage wordt het bestuur op de hoogte gehouden van de voortgang. Regelmatig vindt er overleg plaats met het bestuur.
Managementondersteuning Langdurige ondersteuning management Plaats Op locatie
Doelgroep
Door omstandigheden is er behoefte aan langdurige managementondersteuning. Wanneer de school er bijvoorbeeld niet in slaagt om de managementfuncties volledig in te vullen of de school staat voor een moeilijk en langdurig verbeteringstraject, dan is het verstandig te kiezen voor langdurige managementondersteuning.
Bestuur en directies
Contacturen (per jaar) In overleg
Looptijd project
Doelstelling Ondersteuning van de directie bij het voeren van beleid met betrekking tot afgebakende onderwerpen.
Situatieafhankelijk
Coördinator Drs. R.A. van der Garde
Werkwijze Tijdens een intakegesprek worden de werkzaamheden van managementondersteuner vastgesteld. Via een rapportage worden bestuur en directie op de hoogte gehouden van de voortgang. Regelmatig wordt geëvalueerd met bestuur en directie.
9
Managementondersteuning Advisering management Plaats Op locatie
Doelgroep Directies
(Studie)belasting Afhankelijk van de vraag
Contacturen (per jaar)
Maakt u de goede keus? Van de directeur wordt veel gevraagd. Werkend vanuit de kernopdracht en in overeenstemming met de uitgangspunten van de school probeert u met uw team de gestelde doelen te verwezenlijken. Steeds weer wordt u voor een beleidskeuze geplaatst. U zit met de vraag: ‘Maak ik de goede keus?’ U staat daar alleen voor. U hebt bepaalde plannen en ideeën, maar bespreekt die graag vooraf met een ter zake deskundige. U hebt behoefte aan iemand die met u meedenkt, feed-back geeft op uw plannen en op onderdelen een deskundig advies geeft.
In overleg
Looptijd project Situatieafhankelijk
Coördinator
Doelstelling Het geven van feedback op de plannen van de directeur. Het geven van een deskundig advies, zodat de directeur de juiste beleidskeuzes kan maken.
Drs. R.A. van der Garde
Werkwijze Tijdens een intakegesprek wordt de vraagstelling door de directie toegelicht. De onderwijsadviseur gaat met de vraag aan de slag, geeft feedback op de plannen en komt op onderdelen met een gedegen advies. Indien nodig wordt ondersteuning geboden bij de verdere uitvoering.
10
Managementondersteuning Co-management tijdelijke gespecialiseerde managementversterking Plaats Op locatie
Doelgroep Directies
Contacturen (per jaar) In overleg
Looptijd project Situatieafhankelijk
Coördinator Drs. R.A. van der Garde
Door omstandigheden is er behoefte aan gespecialiseerde managementondersteuning. Wanneer de school er bijvoorbeeld niet in slaagt om de managementfuncties volledig in te vullen of de school staat voor een moeilijk en langdurig verbeteringstraject, is het in veel gevallen verstandig te kiezen voor co-management: tijdelijke gespecialiseerde managementversterking. Ook voor een pas beginnende directeur kan co-management een welkome aanvulling zijn. De co-manager begeleidt en coacht de huidige directie en ondersteunt bij de uitvoering van bepaalde taken of neemt een hoeveelheid taken tijdelijk over. De co-manager werkt op basis van gelijkwaardigheid samen met het zittend management. Een aantal duidelijk omschreven taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden wordt aan hem gedelegeerd. Voor de personeelsleden is de co-manager zichtbaar in de organisatie als een direct leidinggevende. De co-manager zal een aantal dagen of dagdelen op school aanwezig zijn om zodoende op een intensieve wijze te kunnen samenwerken met het reguliere management.
Doelstelling Ondersteuning en coaching van de directie bij het voeren van beleid met betrekking tot afgebakende onderwerpen. Na afloop is het management in staat zelf het beleid voort te zetten.
Werkwijze Tijdens een intakegesprek worden de werkzaamheden (taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden) van de co-manager vastgesteld. Via een managementrapportage wordt het bestuur op de hoogte gehouden van de voortgang. Regelmatig wordt geëvalueerd met bestuur en directie.
11
Managementondersteuning Management feedbackgesprekken Plaats Op locatie
Doelgroep Directies
(Studie)belasting Afhankelijk van de vraag
Contacturen (per jaar) In overleg
Looptijd project
De directeur analyseert de resultaten van deze monitoring en door middel van de managementrapportage bericht hij over zijn bevindingen en conclusies aan het bestuur. U stelt het op prijs om periodiek met een extern deskundige aan de hand van de verzamelde ken- en stuurgetallen terug te blikken op een managementperiode. U wilt graag feedback op uw bevindingen en de door u getrokken conclusies. Hebt u de juiste conclusies getrokken? Doet u de juiste beleidsvoorstellen, enz? Door middel van zogenaamde feedbackgesprekken kan hier in worden voorzien. Een extern deskundige geeft u feedback op de wijze waarop de ken- en stuurgetallen verzameld worden, op de door u geformuleerde bevindingen en conclusies en op de beleidsvoorstellen die u op basis van de verzamelde gegevens hebt geformuleerd.
Situatieafhankelijk
Coördinator Drs. R.A. van der Garde
Bij management feedbackgesprekken gaat het om het regelmatig terugblikken op een managementperiode samen met de directeur aan de hand van ervaringen, kengetallen, (inspectie-) rapporten en overige informatiebronnen. In verband met de verantwoording van de directie aan het bestuur en het doen van de juiste beleidsvoorstellen wordt van de tegenwoordige directeur verwacht dat hij in staat is de binnen de school beschikbare gegevens, de zogenaamde ken- en stuurgetallen, te verzamelen en op een correcte wijze te interpreteren. In het strategisch bestuursbeleidskader (één van de bestuurlijke beleidsdocumenten) wordt aangegeven door middel van welke evaluatie-instrumenten de monitoring (de verzameling van gegevens) plaats moeten vinden.
12
Doelstelling De directeur is in staat om in overeenstemming met de in het strategisch bestuursbeleidskader beschreven monitoring de juiste ken- en stuurgetallen te verzamelen. De directeur trekt de juiste conclusies uit de verzamelde gegevens en verbindt daaraan goede beleidsvoorstellen.
Werkwijze Tijdens een intakegesprek wordt vastgesteld welke ken- en stuurgetallen, (inspectie) rapporten en overige informatiebronnen binnen de feedbackgesprekken aan de orde zullen komen. Hierbij zal het strategisch bestuursbeleidskader en de daaraan gerelateerde beleids- en begrotingscyclus uitgangspunt zijn. Er wordt een periode vastgesteld waarbinnen de directeur de verschillende kenen stuurgetallen verzamelt, interpreteert en conceptbeleidsvoorstellen formuleert. De verzamelde ken- en stuurgetallen, de gebruikte (inspectie)rapporten en overige informatiebronnen en de op basis daarvan geformuleerde beleidsvoorstellen worden toegestuurd aan de onderwijsadviseur. In het daarop volgende managementfeedbackgesprek wordt hierop feedback gegeven.
Managementondersteuning Werken met de ‘Bestuurlijke beleidsdocumenten’ door de directie Plaats Op locatie
Doelgroep Directies
(Studie)belasting Op basis van het plan van aanpak zullen er opdrachten uitgevoerd worden.
Het schoolbestuur heeft een bestuursconcept gekozen. Het heeft vastgelegd op welke wijze het de school wil gaan besturen. Vervolgens is (wordt) een strategisch bestuursbeleidskader vastgesteld. Van de directeur wordt verwacht dat hij in staat is de doelen uit het strategisch bestuursbeleidskader (zoals die door het bestuur zijn vastgesteld) in de schoolpraktijk te realiseren. In overeenstemming met de beleids- en begrotingscyclus (de bestuurlijke jaaragenda) wordt van hem gevraagd regelmatig via de managementrapportage te rapporteren aan het bestuur.
Contacturen (per jaar) Afhankelijk van het plan van aanpak zal er verspreid over het schooljaar een aantal contactmomenten plaatsvinden.
Looptijd project Eén jaar
Coördinator L.G. Bolier MLE
PREST ATIE BOX PO
Doelstellingen De dagelijkse schoolpraktijk sluit via de schooldocumenten (schoolplan, huisvestingsplan, financieel beleidsplan en personeelsbeleidsplan) aan op de doelen uit het strategisch bestuursbeleidskader. De directeur kan vanuit zijn verantwoordelijkheid werken met de bestuurlijke beleidsdocumenten en weet vanuit deze documenten de brug te slaan naar de dagelijkse onderwijspraktijk. De directeur weet door middel van de managementrapportage op een juiste wijze te rapporteren aan het bestuur.
Werkwijze Tijdens een intakegesprek wordt de beginsituatie vastgesteld wat de kennis en vaardigheden van de directie betreft en wat de stand van zaken van de verschillende relevante documenten betreft. Welke vragen leven er bij de directie? Er wordt samen een plan van aanpak gemaakt. Door middel van de uitvoering van opdrachten en de bespreking daarvan, waarbij de schooldocumenten uitgangspunt zijn, wordt stap voor stap de beoogde situatie bereikt.
13
Schoolontwikkeling Werken met Integraal
Omschrijving
Plaats Op locatie
Doelgroep Toezichthouders, directies, intern begeleiders, en/of leerkrachten
(Studie)belasting Op basis van het plan van aanpak zullen er opdrachten uitgevoerd worden
Contacturen (per jaar) Afhankelijk van het plan van aanpak zal er verspreid over het schooljaar een aantal contactmomenten plaatsvinden
Coördinator L.G. Bolier MLE
Prijs In overleg
PREST ATIE BOX PO
Integraal is de nieuwe kwaliteitszorgmodule binnen het leerlingvolgsysteem ParnasSys. Het webbased programma is zo ontwikkeld dat het kwaliteitszorg, schoolontwikkeling én persoonlijke ontwikkeling van leerkrachten met elkaar verbindt. Met behulp van Integraal is het mogelijk zicht te houden op de kwaliteit van de school. Integraal geeft u antwoord op belangrijke kwaliteitszorgvragen: Doen we de (goede) dingen? Vinden anderen dat ook? Zijn de resultaten goed? Wat heeft dit voor gevolg voor de schoolontwikkeling en wat is het effect hiervan? Wat heeft dit voor gevolg voor de persoonlijke ontwikkeling van de personeelsleden en wat is het effect hiervan? Op basis van feiten en cijfers kunnen afgewogen beslissingen genomen worden voor schoolverbetering en persoonlijke ontwikkeling. Het programma biedt de mogelijkheid om het hele schoolontwikkeling vorm te geven, te monitoren en te evalueren.
Maatwerk Om Integraal betekenisvol te maken voor de school en deze mogelijkheden van dit programma te verbinden aan dat waar de school nu mee bezig is, bieden we voor verschillende doelgroepen ondersteuning aan. Graag gaan we met u in gesprek om zo te komen tot maatwerk, passend bij de cultuur en bij de ontwikkeling van de school. De ervaring leert dat een goed afgestemde begeleiding de school echt verder helpt.
14
Doelstellingen Voor toezichthouders en bestuurders De toezichthouders hebben in het toezichtkader de koppeling gelegd met de overzichten uit Integraal. De toezichthouders weten welke prestatie-indicatoren ertoe doen en kunnen realistische beoogde doelen formuleren. De toezichthouders weten welke overzichten uit integraal relevante informatie bieden voor de verschillende domeinen van toezicht. De toezichthouders hebben voldoende kennis van de betekenis van de kengetallen en de onderlinge verhoudingen om de juiste conclusies te kunnen trekken voor het toezicht.
Voor directeuren Het hanteren van een adequate kwaliteitscyclus. Het vaststellen van de speerpunten voor de schoolontwikkeling. Het opstellen van een meerjarenbeleidsplan. Het opstellen van een jaarplan. nterpreteren van kengetallen; formuleren van streefdoelen. Het gebruik van de functionaliteit ‘Gesprekken’ voor de functioneringsgesprekken, beoordelingsgesprekken enz. Uitzetten van de vragenlijsten persoonlijke ontwikkeling Het inzien en beheren van de persoonlijke ontwikkelingsplannen. Afnemen van verschillende vragenlijsten zoals: basisvragenlijst, personeelstevredenheidspeiling en oudertevredenheidspeiling. Interpreteren van uitslagen van vragenlijsten in relatie tot de kwaliteitscyclus. Het schoolspecifiek inrichten van Integraal (eigen vragen toevoegen enz).
Voor intern begeleiders Het interpreteren van de toetsgegevens uit de ‘cockpit schoolontwikkeling’. Het interpreteren van de gegevens op de ‘cockpit opbrengsten’. In gesprek met de leerkracht over de opbrengsten. Het gebruik van de functionaliteit ‘Gesprekken’ voor het vastleggen van groepsbesprekingen, leerlingbesprekingen etcetera.
Voor leerkrachten Gebruik en interpretatie van vragenlijsten schoolontwikkeling en vragenlijsten persoonlijke ontwikkeling. Het interpreteren van de resultaten van de eigen groep (cockpit opbrengsten). Het uitzetten van vragenlijsten over het eigen functioneren (cockpit feedback). Het stellen van vaststellen van doelen voor de eigen groep (streefdoelen). Het opstellen van een persoonlijk ontwikkelingsplan (persoonlijke ontwikkeling).
15
Schoolontwikkeling Opbrengstgericht werken Plaats Op locatie
Doelgroep Schoolteams
Contacturen
PREST ATIE BOX PO
In overleg
Coördinator L.G. Bolier MLE, K. Karels De leraar doet ertoe. Een open deur? Ja, maar je zult er maar voorstaan om een groep waar je keihard mee werkt naar hogere opbrengsten te moeten loodsen. Is het een hype? Schrikt de term af? Tijdens deze begeleiding wordt duidelijk dat dit laatste niet hoeft. Binnen het kader van christelijk onderwijs op gereformeerde grondslag spreken we liever van getrouw je werk doen. Dat is toch een vanzelfsprekende zaak. Structuur, planning, goede tijdbesteding horen er allemaal bij. Maar laten we niet vergeten dat we het samen moeten doen. Overleg, samenwerking en een goed klimaat voor kinderen en leerkrachten zijn onmisbaar. Hoe gaan we hiermee om op een manier die past bij onze grondslag? Door de druk te verhogen? Nee, dat beslist niet. Onze onderwijsadviseurs gaan hierover graag met u in gesprek. U komt dan samen met hen vast tot een goed plan van aanpak dat helemaal past bij uw overtuiging en bij uw school.
16
Schoolontwikkeling Analyseren van opbrengsten Plaats Op locatie
Doelgroep
Doelstellingen Na de opbrengstenanalyse heeft de school duidelijk: welke opbrengsten de school feitelijk heeft; waar de knelpunten zitten die vragen om actie; welke acties verstandig zijn om op korte of lange termijn uit te voeren.
Directie en intern begeleider(s)
Contacturen 1 dag
Coördinator L.G.Bolier MLE, K. Karels De leeropbrengsten van scholen zijn een belangrijke indicator voor de kwaliteit van het onderwijs. Een onderwijsadviseur kan de school helpen de opbrengsten op de juiste manier in kaart te brengen en heldere conclusies te trekken. Doel van een opbrengstenanalyse is het formuleren van concrete adviezen waarmee de school het reken- of taalonderwijs een impuls tot verbetering kan geven. Een dergelijke analyse onderscheidt zich van een inspectiebezoek of kwaliteitsmeting die resulteren in een waardering. Het laten uitvoeren van een opbrengstenanalyse kan interessant zijn voor scholen die: algemene opmerkingen en adviezen uit het inspectierapport scherper willen hebben voor het vakgebied rekenen of taal; van plan zijn aan de slag te gaan met verbetering van het reken of taalonderwijs, maar nog niet weten hoe; voor het vakgebied rekenen of taal het inspectiebezoek voor willen zijn en alvast acties ondernemen naar aanleiding van de analyse; een quickscan willen van ‘hoe staat het er voor met ons reken-, of taalonderwijs.’ om daar vervolgens al of niet actie op te ondernemen.
Werkwijze Met behulp van de gegevens die de school aanlevert en het leerlingvolgsysteem worden de opbrengsten overzichtelijk in kaart gebracht. Een gesprek met directie en intern begeleider levert informatie op over het onderwijsleerproces van de school. Door verschillende gegevens met elkaar in verband te brengen worden conclusies getrokken en aanbevelingen gedaan voor verbetering.
PREST ATIE BOX PO
17
Schoolontwikkeling Kwaliteitsanalyse (extern) Plaats
U wilt inzicht in de kwaliteit van uw school. Hoe doen we het op het gebied van het didactisch handelen? Hoe zit dat met ons pedagogisch klimaat? Wat zijn onze sterke punten en wat zijn onze verbeterpunten?
Op locatie
Doelgroep Directie en team
U hebt daar zelf wel een beeld van, maar wilt dat in het kader van de zelfevaluatie laten toetsen door externe deskundigen.
Studiebelasting n.v.t.
Contacturen (per jaar) Intakegesprek Personeelsvergadering 1 of 2 bezoekdagen Evaluatiegesprek
Looptijd project n.v.t.
Coördinator Dr. L.D. van Klinken
18
Doelstelling De school heeft een rapport dat gebruikt kan worden in het kader van de zelfevaluatie en als startpunt voor verbeteracties.
Werkwijze Vooraf worden schooldocumenten en plannen doorgenomen. Tijdens een personeelsvergadering wordt het team ingelicht over het doel en de werkwijze. Tijdens het bezoek van de extern deskundigen worden gesprekken gevoerd met verschillende teamleden en afhankelijk van het onderwerp dat onderzocht wordt, vinden er klassenconsultaties plaats. Dit alles resulteert in een rapportage die aan het team zal worden gepresenteerd.
19
Coachingstrajecten Coaching directielid
Coaching leerkracht
Plaats
Plaats
Op locatie
Doelgroep Directie
Contacturen Trajectafhankelijk
Coördinator Drs. R.A. van der Garde
Er kunnen omstandigheden zijn dat er behoefte is aan iemand die de directie ondersteunt, coacht en/of feedback geeft. Dat kan het geval zijn als er een nieuwe en onbekende taak op een of meerdere directieleden afkomt. Ook kan er behoefte aan ondersteuning zijn bij het in praktijk brengen van een specifieke vaardigheid, zoals het coachen van leraren. Het Ds. G.H. Kerstencentrum beschikt ook over coaches die kunnen werken volgens het concept ‘oplossingsgericht coachen’.
20
Op locatie
Doelgroep Leerkrachten
Contacturen (per jaar) Trajectafhankelijk
ORDE IN ORD E
Coördinator Drs. R.A. van der Garde
Er kunnen verschillende redenen zijn waarom er behoefte is aan de begeleiding van een leerkracht. Wanneer de school daar niet in kan voorzien, zetten we graag in samenwerking met de directie en eventueel met de betreffende leerkracht een traject uit. Geprobeerd wordt de hulpvraag zo goed mogelijk in kaart te brengen om er vervolgens een passend coachingstraject bij uit te zetten. Ook is het mogelijk dat een ervaren leerkracht er behoefte aan heeft dat iemand hem de spiegel voorhoudt. Dat kan de professionaliteit ten goede komen. In een dergelijk geval is een kort coachingstraject het aangewezen middel. Het Ds. G.H. Kerstencentrum beschikt ook over coaches die kunnen werken volgens het concept ‘oplossingsgericht coachen’.
Coachingstrajecten Coaching IB’er
Coaching onderbouw
Plaats
Plaats
Op locatie
Doelgroep IB’er
Studiebelasting Trajectafhankelijk
Contacturen (per jaar) Bij startende IB’er minimaal een jaartraject met 6 contactmomenten
Op locatie
Doelgroep Leraren onderbouw
Contacturen Trajectafhankelijk
Coördinator Mw. drs. J. Krijgsman
Coördinator Drs. R.A. van der Garde
Al doende leert men. Dat geldt ook voor de nieuw benoemde Intern Begeleider (IB’er). Wij kunnen zorgen voor een coachingstraject waarin, al naar gelang de wensen, zowel de theorie als de praktijk een plaats krijgen. Ook is het mogelijk dat de ervaren IB’er er behoefte aan heeft dat iemand hem de spiegel voorhoudt. Dat kan de professionaliteit ten goede komen. In een dergelijk geval is een kort coachingstraject het aangewezen middel.
De onderbouw heeft een geheel eigen plaats binnen de school. Soms is er behoefte om bepaalde onderwerpen nader te bespreken of uit te diepen (bijv. observatie, registratie, leerstofaanbod, differentiatie, enz.) Door middel van consultatieve begeleidingsmomenten of het bijwonen van onderbouwvergaderingen kan hulp op maat geboden worden. Het Ds. G.H. Kerstencentrum beschikt ook over coaches die kunnen werken volgens het concept ‘oplossingsgericht coachen’.
In samenwerking met de directie en/of de betreffende IB’er brengen we graag de hulpvraag exact in kaart om er vervolgens een passend coachingstraject bij uit te zetten. Het Ds. G.H. Kerstencentrum beschikt ook over coaches die kunnen werken volgens het concept ‘oplossingsgericht coachen’.
21
Coachingstrajecten School Video Interactie Begeleiding
Omschrijving Leerkrachten moeten kunnen omgaan met individuele verschillen tussen leerlingen, onderwijsvernieuwingen kunnen invoeren, interactief les kunnen geven. School Video Interactie Begeleiding (SVIB) is een methodiek die wordt ingezet om leerkrachten in dit proces te begeleiden met behulp van videoopnames. De interactie tussen leraar en leerling / leerlingen onderling wordt geanalyseerd aan de hand van de opgenomen beelden. Interactie wordt gezien in samenhang met didactiek en klassenmanagement. De begeleider gaat samen met de leerkracht datgene wat er in de klas gebeurt, systematisch analyseren. In de opnames wordt gezocht naar mogelijkheden van leraar en leerling om de situatie te verbeteren. De begeleiding kan daardoor een sterk effect hebben op de competentiegevoelens van de leraar. Op een activerende manier laat de begeleider de leerkracht reflecteren op zijn eigen handelen en samen wordt gezocht naar praktische, uitvoerbare oplossingen.
Plaats Op locatie
Doelgroep Leerkrachten
Contacturen Trajectafhankelijk
Coördinator K. Karels
Prijs In overleg
ORDE IN ORD E
22
Doelstellingen De leerkracht zet stappen in zijn persoonlijke ontwikkeling aan de hand van vooraf geformuleerde doelen. Deze kunnen betrekking hebben op zowel pedagogisch als didactische vaardigheden. De leerkracht reflecteert aan de hand van videobeelden op zijn eigen handelen. Dit leidt tot bruikbare handelingsadviezen die in de praktijk worden uitgevoerd. De leerkracht analyseert gedragingen van leerlingen in relatie tot de eigen interactie. Samen met de begeleider wordt gezocht naar mogelijk alternatieve interventies die gewenst gedrag tot gevolg hebben.
Coachingstrajecten Goed van Start Plaats Op locatie
Doelgroep Leerkracht
Contacturen Trajectafhankelijk Coördinator
ORDE IN ORD E
Dr. L.D. van Klinken
Prijs In overleg
Omschrijving Soms kost het houden van orde veel energie. Dan is het goed om aan het begin van een schooljaar duidelijke afspraken te maken met de groep en ze daaraan ook te houden. Met Goed van Start kunt u onder begeleiding van een onderwijsadviseur hieraan werken. De methodiek is bedoeld voor toepassing in de eerste weken van het nieuwe schooljaar, maar kan ook daarna nog worden toegepast.
Doelstellingen De leerlingen betrekken bij het formuleren van de klassenregels. De leerlingen weten welk concreet gedrag bij de klassenregels worden verwacht. De leerlingen weten welke sancties op de overtreding van de klassenregels volgen.
23
Consultatie en advies Leerlingbegeleiding
Opvoedingsondersteuning
Plaats
Plaats
Op locatie
Doelgroep Leerlingen met leer-/gedragsproblemen
Contacturen Minimaal 8 bezoeken per jaar
Coördinator Eigen onderwijsadviseur
Het begeleiden van leerlingen is een kerntaak van onze dienst. Dat kan op diverse manieren. Te denken valt aan: psychologisch onderzoek / Handelsgerichte proces diagnostiek; pedagogisch-didactisch onderzoek; consultatieve begeleiding / Handelsgericht werken; klassenconsultatie. We maken in verband met de continuïteit in principe afspraken voor een geheel schooljaar.
24
Thuis
Doelgroep Ouders van kinderen die de aangesloten scholen bezoeken
Contacturen (per jaar) Trajectafhankelijk
Coördinator Mw. drs. J. Krijgsman
Door middel van opvoedingsondersteuning kunnen ouders bij de opvoeding van hun kinderen in de basisschoolleeftijd geholpen worden. De opvoedingsondersteuning bestaat in het geven van voorlichting over de opvoeding en in het verlenen van consultatie en hulp en aanzien van opvoedingsvragen. Ouders die voor hun opvoedingsproblemen meer gespecialiseerde hulpverlening nodig hebben vanuit andere instanties, kunnen ondersteund worden door middel van trajectbegeleiding. Een en ander gebeurt uitdrukkelijk vanuit de grondslag van het Ds. G.H. Kerstencentrum. Opvoedingsondersteuning vindt uitsluitend plaats na aanmelding door of op verzoek van de school. De vergoeding van de kosten komt niet voor rekening van de scholen.
Consultatie en advies Psycho-educatie
Door verschillende ontwikkelingen komt het regelmatig voor dat kinderen met een langdurige beperking (denk aan ADHD, PDD-NOS) in het reguliere basisonderwijs les krijgen. Over het algemeen krijgen deze kinderen (afhankelijk van hun leeftijd) na een diagnose informatie over hun beperkingen en worden vaardigheden aangeleerd voor de omgang met andere kinderen. Het is vaak wenselijk dat ook klasgenoten worden geïnformeerd over de diagnose. In de praktijk komt het namelijk nogal eens voor dat er in de omgang met klasgenoten problemen ontstaan. Kinderen worden soms geplaagd, omdat de klasgenoten geen kennis hebben van bepaalde gedragingen en/of beperkingen en kunnen daardoor bepaald gedrag versterken in plaats van dat ze er adequaat op reageren. Psycho-educatie kan dan een bruikbaar middel zijn.
Plaats Op locatie
Doelgroep Groepen leerlingen
Studiebelasting Tijdens de reguliere schooltijd
Contacturen 1-3
Coördinator Mw. A.G. de Jong MSc
Werkwijze
ORDE IN ORD E
Wanneer de school daar behoefte aan heeft, kan een onderwijsadviseur psycho-educatie geven binnen een groep. De inhoud van psycho-educatie is afhankelijk van de situatie en kan één of meerdere lessen bevatten. Per situatie kan overwogen worden in hoeverre een leerling bij deze lessen wordt betrokken. Voor psycho-educatie die gericht is op een specifieke leerling, is toestemming van de ouders noodzakelijk. Met de betreffende leerling zal de les vooraf worden besproken. Afhankelijk van de wens van de ouders en de leerling zal de leerling een bijdrage kunnen leveren aan de les. Psycho-educatie is mogelijk in groepen waar kinderen voorkomen met ADHD, PDD-NOS, Asperger, ODD, Dyslexie of NLD. Eventueel wordt samengewerkt met de ambulant begeleider, die vanuit leerlinggebonden financiering (rugzak) betrokken is bij de leerling.
25
Consultatie en advies Werken met ParnasSys Plaats Op locatie
Doelgroep
Doelstellingen: Leerkrachten zijn na deze cursus in staat om: leerlinggegevens efficiënt te beheren en te analyseren; de juiste overzichten te gebruiken en gegevens te interpreteren; ParnasSys in te zetten als middel, zonder onnodig tijdsverlies.
Directie, intern begeleider en leerkrachten
Studiebelasting Op maat
Contacturen
De school heeft na deze cursus: keuzes gemaakt voor de inrichting van het systeem; eenduidige afspraken over het gebruik van ParnasSys.
In overleg
Coördinator L.G. Bolier MLE, K. Karels
De school werkt al korte of langere tijd met het Leerlingvolgsysteem ParnasSys, maar het idee heerst dat er meer uit te halen valt. De makers van ParnasSys hebben niveauwaarden geïntroduceerd en ook de groepskaart biedt verschillende mogelijkheden. Niet alle collega’s zijn hiervan op de hoogte en er is behoefte aan eenduidigheid in het gebruik. Ook leven er wellicht specifieke vragen.
26
Werkwijze Tijdens een intakegesprek met directie en intern begeleider wordt in kaart gebracht welke verbeteringen er plaats kunnen vinden in het gebruik van ParnasSys. Vervolgens wordt gekeken welke veranderingen eenvoudig kunnen worden doorgevoerd en/of een korte instructie voor het team gewenst is.
PREST ATIE BOX PO
Professionalisering Jonge kind Voorlichting aan ouders m.b.t. voor- en vroegschoolse taalontwikkeling
Met woorden in de weer Plaats
Plaats
Te bepalen in overleg
Doelgroep
Op locatie
Doelgroep
Leraren onderbouw
Ouders van kinderen in de leeftijdsgroep van 3 tot 6 jaar
Studiebelasting
20 uur
Contacturen
8 uur
Contacturen
3 bijeenkomsten à 1,5 uur. Klassenconsultatie
Coördinator
2 bijeenkomsten van 2 uur
Coördinator Mw. drs. J. Krijgsman
Studiebelasting
PREST ATIE BOX PO
In deze oudercursus staat het bevorderen van de taalontwikkeling bij peuters en kleuters, o.a. door (interactief) voorlezen, centraal. Onderwerpen die aan de orde komen: taalontwikkeling bij jonge kinderen; werken met prentenboeken en interactief voorlezen; huiswerkopdracht.
Mw. drs. J. Krijgsman De in deze cursus aangeboden didactische uitgangspunten sluiten aan bij de aanpak van Boekenbas en Taalfontein. Aan de orde komen: werken aan woordenschat: waarom en hoe? praktijkopdrachten; klassenconsultatie op maat (na formulering hulpvraag deelnemer). Na het volgen van de cursus: kent de cursist de viertakt in de didactiek van het woordenschatonderwijs; beheerst de cursist de vaardigheid om woorden per thema te selecteren en te clusteren; heeft de cursist bouwstenen om woordenschatontwikkeling op systematische wijze een plaats te geven; kent de cursist de mogelijkheid woordenschatontwikkeling aan zwakke kinderen een eigen plaats te geven; heeft de cursist zicht gekregen op in te zetten ondersteunende middelen en materialen.
27
Professionalisering Jonge kind
Jonge kind
Woordenschat groep 4-8
Beginnende geletterdheid
Plaats
Plaats
Te bepalen in overleg
Doelgroep Leraren groep 4-8
Doelgroep Leraren groep 1 en 2
Studiebelasting
Studiebelasting
10 uur
20 uur
Contacturen 2 bijeenkomsten à 1,5 uur Klassenconsultatie
Coördinator Mw. drs. J. Krijgsman, dr. L.D. van Klinken
De in deze cursus aangeboden didactische uitgangspunten sluiten aan bij de aanpak van Taalfontein. Aan de orde komen: aandacht voor woordenschat; waarom en hoe? praktijkopdrachten; klassenconsultatie op maat (na formulering hulpvraag deelnemer). Na het volgen van de cursus: heeft de cursist ervaring opgedaan met de viertakt in de didactiek van het woordenschatonderwijs; kan de cursist de viertakt in de didactiek van het woordenschatonderwijs toepassen in zijn klassenpraktijk.
28
Te bepalen in overleg
Contacturen 3 bijeenkomsten à 1,5 uur Klassenconsultatie
Coördinator Mw. drs. J. Krijgsman
De in deze cursus aangeboden didactische uitgangspunten sluiten aan bij de aanpak van Boekenbas en Taalfontein. Aan de orde komen: het lokaal als geletterde leeromgeving; tussendoelen beginnende geletterdheid; routines geletterdheid; praktijkopdrachten. Aan het eind van de cursus: heeft de cursist kennis van de Tussendoelen Beginnende Geletterdheid; is de cursist in staat om van haar lokaal een geletterde leeromgeving te maken; kan de cursist diverse stimulerende voorbereidende lees- en schrijfactiviteiten als vaste routine toepassen in de klassenpraktijk (binnen betekenisvolle contexten).
Professionalisering Jonge kind Taalfontein groep 1 en 2 Plaats Te bepalen in overleg
Doelgroep Leraren groep 1 en 2 en de Intern Begeleider/bouwcoördinator
Studiebelasting 10 uur
Contacturen 2 bijeenkomsten van 2,5 uur Klassenconsultatie
Coördinator Mw. drs. J. Krijgsman
In twee bijeenkomsten worden de domeinen van Taalfontein behandeld, waarbij de aandacht vooraf gericht is op de toepassing in de praktijk. Aan het eind van de cursus: kan de leraar zorgdragen voor een goed taalaanbod in groep 1 en 2; kan de leraar bouwstenen vanuit Taalfontein aanbrengen in eigen thema’s; beheerst de leraar de routines die geïntegreerd zijn in Taalfontein.
29
Professionalisering Taal / lezen Leesproblemen en Dyslexie Plaats De plaats waar u de cursus volgt bepaalt u zelf. De sessies zijn te volgen vanaf iedere computer met breedbandinternet. Deelnemers dienen te beschikken over een hoofdtelefoon met microfoon.
Doelgroep
Doelstellingen: De deelnemers zijn bekend met de inhoud van de protocollen Leesproblemen en Dyslexie De deelnemers hebben handreikingen om de werkwijze van het protocol te integreren in de schoolpraktijk. De deelnemers krijgen handvaten om de kwaliteit van het onderwijs in lezen en spellen te verbeteren.
Intern begeleiders, leesoördinatoren, leerkrachten
Studiebelasting De cursusmomenten zijn op donderdagmiddag van 15.45 u. tot 17.15 u. in de periode januari 2013 tot en met mei 2013 D.V.
Coördinator K. Karels
Prijs € 160,-
Omschrijving Medio 2011 zijn de vernieuwde protocollen Leesproblemen en Dyslexie verschenen. Deze beschrijven in jaarspecifieke katernen onder andere wat de voorwaarden zijn voor goed onderwijs in lezen en spellen. Ook wordt aandacht besteed aan het zorgtraject voor kinderen met (een vermoeden van) dyslexie. Het is uiteraard van groot belang dat de inhoud van deze protocollen gestalte krijgt op de werkvloer.
30
Inhoud De cursus omvat een zestal sessies met de onderstaande thema’s. Bij elk thema horen enkele lees- en praktijkopdrachten. Aandacht voor kinderen met lees- en spellingsproblemen en dyslexie Informatie over de herziene protocollen leesproblemen en dyslexie; Vier niveaus van zorg; Lees- en spellingontwikkeling; Lees/spellingproblemen en dyslexie. Goed onderwijs doet er toe! Onderwijsdoelen; Onderwijstijd; Methodegebruik; Stimulerende leeromgeving Toetsen en observeren Kiezen van toetsen; Toetsplanning; Toetsresultaten analyseren en interpreteren; observeren; Handelingsgericht werken. Zorg bij lees-/spellingproblemen en dyslexie Zorg op niveau 2 en 3; Organiseren van begeleiding; Welke begeleiding bieden?; Feedback geven; Rol van de ouders. Omgaan met de dyslectische leerling Onderbouwen van een vermoeden van dyslexie; Verwijzen naar de gezondheidzorg; Hoe ondersteunen bij begrijpend lezen? Hoe ondersteunen bij schrijven?; Hoe ondersteunen bij vreemde talen? Compenseren en dispenseren met ICThulpmiddelen. Invoering in de school Het verandertraject; Hoe betrekken we alle collega’s erbij?; Recente ontwikkelingen; De kwaliteitscyclus.
Professionalisering Taal / lezen Hulp aan dyslectische leerlingen met inzet van ict Plaats Op locatie
Doelgroep Leraren die leerlingen met dyslexie begeleiden, IB’ers
Coördinator Dr. L.D. van Klinken
Momenteel zijn er computerprogramma’s beschikbaar voor leerlingen met dyslexie, waardoor op een zinvolle wijze de principes van remediëren, compenseren en dispenseren in praktijk kunnen worden gebracht. Voorwaarde is dat de leerkracht overtuigd is van de meerwaarde van de inzet van deze ict-middelen en bereid is daar tijd in te investeren. Wanneer u gebruik wilt maken van dit begeleidingsaanbod vindt vooraf een intake plaats, uitmondend in het advies al dan niet tot inzet van ict-middelen over te gaan. Gaat u over tot inzet van ict-middelen, dan ontvangt u van ons op de praktijkgerichte ondersteuning en begeleiding.
31
Professionalisering Taal / lezen
Taal / lezen
Invoeren RALFI
Invoeren Connect
Plaats
Plaats
Te bepalen in overleg
Doelgroep Leraren vanaf groep 4
Doelgroep Leraren van groep 3 en 4
Studiebelasting
Studiebelasting
4 uur
4 uur
Contacturen 1 scholingsbijeenkomst van 1,5 uur 2 keer 1,5 uur (bezoek en nabespreking) per leerkracht
Coördinator Drs. R.A. van der Garde RALFI is een methodiek gericht op het vergroten van de leesvaardigheid bij leerlingen bij wie het leesproces stagneert. De onderwijsadviseur presenteert RALFI in een scholingsbijeenkomst en verstrekt een handleiding volgens welke de RALFI-methode wordt opgezet. Vervolgens wordt 2 keer geobserveerd in een RALFI-groep. Er wordt 5 keer per week 45 minuten per keer uitgetrokken voor RALFI. De eerste twee dagen van de week moet de RALFI-leraar de leerlingen begeleiden. De derde, vierde en vijfde dag kunnen onderwijsassistenten, leraarondersteuners of ouders worden ingezet in plaats van de RALFI-leerkracht. Aan het eind van de cursus kunnen leraren: leerlingen selecteren volgens de RALFI-richtlijnen; de organisatie van het leesonderwijs zo inrichten dat volgens de RALFIrichtlijnen wordt gewerkt; de RALFI-methode toepassen bij kinderen met leesproblemen met als resultaat dat deze leerlingen minstens 2 AVI-niveaus per jaar vooruitgaan.
32
Te bepalen in overleg
Contacturen 1 scholingsbijeenkomst van 1,5 uur 1 à 2 keer 1,5 uur (bezoek en nabespreking) per leerkracht
Coördinator Mw. drs. K. Schaap Connect is een methodiek gericht op het vergroten van de leesvaardigheid bij leerlingen bij wie het leesproces dreigt te stagneren of stagneert. Dit programma kan ingezet worden vanaf oktober groep 3 tot halverwege groep 4. Connect sluit nauw aan bij de methodiek van RALFI en is vooral bedoeld voor leerlingen die nog niet toe zijn aan RALFI. De onderwijsadviseur presenteert Connect in een scholingsbijeenkomst en verstrekt een handleiding volgens welke deze methode wordt ingezet. Vervolgens wordt 1 à 2 keer geobserveerd in een Connect-groep. Er wordt 3 keer per week 20 minuten per keer uitgetrokken voor Connect. Aan het eind van de cursus kunnen leraren: leerlingen selecteren volgens de Connect-richtlijnen; de organisatie van het leesonderwijs zo inrichten dat volgens de Connectrichtlijnen wordt gewerkt; de Connect-methode toepassen bij kinderen met leesproblemen met als resultaat dat deze leerlingen minstens 2 AVI-niveaus per jaar vooruitgaan.
Professionalisering Taal / lezen Leesfontein
Doelstelling
Plaats
Op school wordt de methode Leesfontein adequaat ingezet voor voortgezet technisch lezen.
Op locatie
Doelgroep Groepen 4 t/m 8
Studiebelasting Op maat
Contacturen In overleg
Coördinator Drs. R.F. Kraaijeveld, K. Karels
Leesfontein is een methode voor (voortgezet) technisch lezen volgens de nieuwe AVI-normen en geschikt voor het christelijk onderwijs. Leesfontein biedt materiaal voor de groepen 4 tot en met 8, zodat dit een échte doorgaande lijn is in technisch lezen. De methode biedt passende, uitdagende verhalen en teksten op elk niveau.
Werkwijze Met het oog op het belang van het leesonderwijs adviseert het Ds. G.H. Kerstencentrum deze methode in ieder geval structureel in te zetten in de groepen 4 en 5. In het kader van dossiervorming voor de vergoedingsregeling van dyslexie is het ook van belang een systematische methode voor voortgezet lezen te hanteren. De totale invoering omvat: een kennismakingsbijeenkomst; vier teambijeenkomsten; vier bijeenkomsten met een samen te stellen regiegroep; klassenconsultaties. In overleg is ook maatwerk mogelijk op basis van een analyse van de opbrengsten van het leesonderwijs.
33
Professionalisering Rekenen Met sprongen vooruit Plaats Te bepalen in overleg
Doelgroep IB’ers, RT’ers, onderwijsassistentes en leraren van groep 3, 4 en 5
Studiebelasting 20 uur
Contacturen 3 bijeenkomsten van 3 uur
Coördinator Dhr. K. Karels
De cursus is gericht om leerlingen basale vaardigheden aan te leren. De nadruk ligt op getallen en getalrelaties, dé bouwstenen voor vlot en flexibel kunnen werken met getallen. Aan het eind van de cursus: kunnen leraren productieve oefenlessen geven in het getallengebied tot 100; kennen leraren de theorie die aan de vorm en inhoud van het productief oefenen ten grondslag ligt; weten leraren hoe basisvaardigheden in het getallengebied tot 100 gedegen verankerd worden bij de kinderen; kunnen leraren in 15 à 20 minuten bepalen hoever een leerling in het getallengebied tot 100 gevorderd is en hoe deze leerling verder begeleid moet worden in dit leertraject.
34
Professionalisering Rekenen Kleurrijke Verkenning - Rekenen en wiskunde (module 1)
Een speels programma ter voorbereiding op het rekenen in groep 3.
Plaats
Doel
Te bepalen in overleg
Doelgroep Leraren groep 1 en 2
Studiebelasting 6 uur
Contacturen
Een handvat voor de leerkracht van groep 2 om rekencompetenties van de leerlingen te vergroten. Structureel aanbod van basale vaardigheden, nodig voor een goede start in groep 3. Getalbegrip dé basis voor het rekenen in groep 3. Preventieve aanpak.
2 bijeenkomsten van 3 uur
Coördinator Drs. R.A. van der Garde
Uitgangspunten Het leven van alledag van het jonge kind. Gebruikmaken van de bewegingsdrang van kinderen: springen op de getallenlijn. Het gaat om bewustmaking van de overgang van groep 2 naar groep 3.
Inhoud Concrete handvatten voor de overgang 2 naar 3 (observatie-/signaallijst): voor de leerkracht 1 t/m 3. Opbouw getallenlijn 0-20 (concreet, schematisch, cijfersymbool) Eerste aanbieding getalsdriehoeken Tweede aanbieding getalsdriehoeken Bespreken contextfoto’s Werken met ontdekbladen Rekenontdekkingen Achtergrondinformatie telontwikkeling
35
Professionalisering Rekenen De Wereld in Getallen (startende leerkrachten) Plaats De plaats waarvandaan u deelneemt bepaalt u zelf. De sessie is te volgen vanaf iedere computer met breedbandinternet. Deelnemers dienen te beschikken over een hoofdtelefoon met microfoon.
Doelgroep Startende leerkrachten
Contacturen De sessie is eenmalig in september op woensdagmiddag van 14.00 u. tot 15.30 u.
Coördinator K. Karels
Prijs € 50,- per deelnemer
Omschrijving U bent op een school komen werken waar De Wereld in Getallen gebruikt wordt voor het dagelijks rekenonderwijs. Uw collega’s zijn bij de invoering geïnformeerd over de materialen en de structuur van de methode, maar voor u is alles nieuw. In anderhalf uur wordt u bijgepraat over hoe de methode ingezet moet worden. Wat moet u noodzakelijk weten over de lesstructuur, de instructievrije dag, differentiëren in de weektaak, het inzetten van het bijwerkboek, de software, enzovoort.
36
Doelstellingen Deelnemers zijn startbekwaam om met de methode ‘De wereld in getallen’ te werken. Deelnemers hebben kennis over de structuur van de methode. Deelnemers weten welke materialen wanneer ingezet moeten worden en voor welke kinderen deze geschikt zijn. Deelnemers krijgen handreikingen om de instructievrije dag effectief in te zetten. De school borgt de kwaliteit van het rekenonderwijs door scholing van nieuwe leerkrachten voor het werken met de Wereld in Getallen.
Inhoud Organiseren van lessen en taken; Toepassen van het directe instructiemodel; Projectlessen, bijwerkboek, pluswerkboek; Inzet van de software; Plannen van de instructievrije dag; De toets en de herhalingsweek.
Professionalisering Rekenen Voorkomen van Rekenproblemen; Werken met het Protocol ERWD Plaats Veenendaal, bij voldoende belangstelling wordt de cursus ook in Bruinisse gegeven. De cursus vind doorgang bij minimaal 8 inschrijvingen. De cursus kan ook gegeven worden als teamscholing op locatie.
Doelgroep Intern begeleiders, rekencoördinatoren, leerkrachten
Doelstellingen De deelnemers zijn bekend met de inhoud van het protocol ERWD. De deelnemers hebben handreikingen om de werkwijze van het protocol te integreren in de schoolpraktijk. De deelnemers krijgen handvaten om de instructie van de rekenles te verbeteren. De deelnemers kunnen collega’s adviseren bij het afstemmen van het rekenonderwijs op de onderwijsbehoeften van de kinderen. De deelnemers kunnen een diagnostisch gesprek voeren.
Studiebelasting Twee studiedagen van 9.00 tot 15.30; in oktober en februari. Van de cursisten wordt verwacht dat zij het boek lezen.
Coördinator K. Karels
Prijs € 450,-
Omschrijving Ernstige rekenwiskunde-problemen ontstaan als er onvoldoende afstemming wordt gerealiseerd van het onderwijs op de onderwijsbehoeften van de leerling. Het protocol ERWD is een transparante leidraad voor het handelen in de praktijk van het rekenwiskunde onderwijs bij de gerichte begeleiding van leerlingen waarbij het leren van rekenen/wiskunde niet optimaal verloopt of zelfs stagneert. Steeds meer kinderen met rekenproblemen zullen binnen de groep moeten worden geholpen. Het is daarom van groot belang dat wordt geïnvesteerd in preventie en afstemming. Het protocol biedt daar handreikingen voor, maar is ook de noodzakelijke route om na te gaan of er mogelijk sprake is van dyscalculie.
Inhoud uitgangspunten van goed reken-wiskundeonderwijs. ernstige rekenwiskunde problemen en dyscalculie. de rekenwiskundige ontwikkeling van kinderen. leren rekenen en rekenproblemen. observeren en analyseren van leerprocessen; het drieslagmodel en het handelingsmodel. diagnosticerend onderwijzen implementatie in de school.
PREST ATIE BOX PO
37
Professionalisering Sociaal-emotionele ontwikkeling Sociaal-emotionele ontwikkeling / omgaan met gedragsproblemen Plaats Te bepalen in overleg
Doelgroep
Daarnaast wil de cursus duidelijkheid geven in de betekenis van begrippen zoals gedragsproblemen, sociale vaardigheden, emotionele ontwikkeling en sociaal-emotionele ontwikkeling. Ten slotte geeft de cursus oefenmateriaal en informatie over verschillende manieren waarop in de praktijk iets aan sociaal-emotionele problemen en gedragsproblemen kan worden gedaan.
Leraren uit groep 1 t/m 8
Studiebelasting 20 uur
Contacturen 4 bijeenkomsten van 2,5 uur
Coördinator Drs. R.A. van der Garde
De aanleiding voor de recente belangstelling op dit gebied is ongetwijfeld het feit dat er een sterke toename wordt ervaren van gedragsproblemen en psychosociale problemen in allerlei vormen en gradaties. Deze problematiek is enerzijds soms storend voor de algemene gang van zaken in de klas. Soms dreigt het onderwijsleerproces voor sommige kinderen te stagneren. In andere gevallen vragen deze problemen op zijn minst veel aandacht van leraren. Er bestaat ook al jaren een sterke tendens om scholen meer verantwoordelijkheden toe te schuiven met betrekking tot het welzijn van leerlingen. Een probleem daarbij is dat in de literatuur doorgaans geen visie op gedragsproblemen wordt ontwikkeld vanuit de grondslag van onze scholen. Deze cursus wil de gedragsproblemen uitdrukkelijk benaderen vanuit die grondslag. De cursus helpt leraren vanuit die grondslag meer inzicht te krijgen in bovengenoemde ontwikkelingen.
38
De cursisten zijn na de cursus in staat om: maatregelen te nemen die het pedagogisch klimaat in de klas verbeteren; maatregelen te nemen die het gedrag op het plein bevorderen; maatregelen te nemen die gezagshandhaving bevorderen; het treiteren tegen te gaan; een treiterprotocol op te stellen; psychiatrisch getinte gedragsproblemen te signaleren en doelgericht te benaderen; een handelingsplan voor gedrag op te stellen; gesprekken met ouders te voeren over gedragsproblemen van hun kind.
In overleg is het mogelijk om deze cursus aan te passen aan uw wensen, zowel wat betreft onderwerpen als omvang.
ORDE IN ORD E
Professionalisering Sociaal-emotionele ontwikkeling ZIEN! Plaats Op locatie
Doelgroep Directie, intern begeleider en leerkrachten
Studiebelasting
Doelstellingen ZIEN! wordt binnen school op een adequate wijze ingezet. Leerkrachten hebben een gereedschap om concreet te werken aan gedrag van leerlingen. Het gebruik van ZIEN! wordt geïntegreerd in de zorgstructuur. Leerkrachten maken gebruik van ZIEN! vanuit een handelingsgerichte benadering.
Op maat
Contacturen In overleg
Coördinator K. Karels
ZIEN! is een leerlingvolgsysteem voor sociaal-emotionele ontwikkeling dat gekoppeld is aan ParnasSys. Het gebruik van ZIEN! vraagt van leerkrachten kennis en vaardigheden over het programma en de gebruikte terminologie. Door een goede scholing van het team wordt de informatie die ZIEN! oplevert gebruikt om preventief in te spelen op gedrag van kinderen. Door een handelingsgerichte benadering wordt ingezet op datgene wat kinderen nodig hebben met gebruik van de aanwezige stimulerende factoren. Door als team een visie op het gebruik van ZIEN! te formuleren, wordt voorkomen dat het gebruik als een administratieve ballast wordt ervaren.
Werkwijze Tijdens een intakegesprek met directie en intern begeleider wordt de situatie op school in kaart gebracht. Wat gebeurt er al structureel aan sociaal-emotionele ontwikkeling? Hoe lang werkt de school al met ZIEN! en wat zijn de ervaringen? Gezamenlijk worden enkele haalbare doelen geformuleerd die passen binnen het totale schoolontwikkelingsplan. Het begeleidingstraject wordt zo veel mogelijk geïntegreerd met de scholing handelingsgericht werken.
ORDE IN ORD E
39
Professionalisering Sociaal-emotionele ontwikkeling PRIMA anti-pestmethode Plaats Op locatie
Doelgroep Alle leraren, onderwijsassistenten, IB’ers en RT’ers van uw school
(Studie)belasting 2 jaar; 24 uur per jaar
Kosten € 4.000,- per jaar
Coördinator Drs. R.A. van der Garde
ORDE IN ORD E
Zij moeten getraind worden in hoe zij bij pestincidenten dienen op te treden. Tevens is het een uitdaging om als school consequent tijd in te ruimen voor de PRIMA-activiteiten. Probeer PRIMA in te bedden in reguliere vergaderingen, zodat er vaak over de invoering van PRIMA wordt gesproken. De praktijk leert dat leerkrachten uiteindelijk tijd winnen, omdat het sociale klimaat op school verbeterd wordt. De PRIMA-maatregelen worden in uw schoolbeleid opgenomen, waardoor u van een effectief en duurzaam anti-pestbeleid kunt spreken. Bij het invoeren van de PRIMA-methode wordt u door uw gecertificeerde PRIMA-begeleider ondersteund (zie ook Inhoud). Het is belangrijk dat u de inhoud van deze handleiding goed kent, voordat u begint met de invoering van de PRIMA-methode op uw school.
Doelen de Uitgangspunten van de PRIMA-anti-pestmethode De PRIMA-methode is een schoolbrede aanpak die leerlingen, leerkrachten en ouders betrekt bij de aanpak van pesten. Om pesten te voorkomen en te stoppen wordt op drie niveaus gewerkt: schoolniveau, groepsniveau en individueel niveau. Het is belangrijk dat leerlingen in een vroeg stadium weten dat pesten niet getolereerd wordt. De schoolbrede aanpak is de kracht van PRIMA. Zo wordt de surveillance verbeterd en weten alle volwassenen op school hoe zij moeten ingrijpen bij een pestincident. Tevens worden de ouders geïnformeerd over de PRIMA-methode en kunnen in alle groepen regels over pesten worden opgesteld die regelmatig worden besproken. Ook wordt in deze groepen de PRIMA-Pestmeter afgenomen. Uitgangspunt bij PRIMA is dat de meerderheid van de leerkrachten actief betrokken dient te zijn, wil de strijd tegen pesten effectief zijn.
40
Zoveel mogelijk betrokkenen in en rond de school informeren over pesten. Zoveel mogelijk signalen met betrekking tot pesten opvangen. Pesten stoppen.
Inhoud Uw school wordt in ieder geval twee jaar begeleid door de gecertificeerde PRIMA-begeleider bij de invoering van PRIMA. De concrete afspraken voor de twee invoeringsjaren zijn: alle leerkrachten volgen een training die op uw school wordt gegeven. Deze training omvat drie halve dagen en wordt gegeven voor aanvang van de invoering van de PRIMA-methode op uw school;
Professionalisering Sociaal-emotionele ontwikkeling uw school vormt een Kernteam Pesten. Het Kernteam Pesten bestaat uit minimaal drie en maximaal zes personen. Dit kernteam komt minimaal elke maand bij elkaar om de voortgang en knelpunten met betrekking tot PRIMA te bespreken. Alle leden van het Kernteam Pesten volgen twee intervisiebijeenkomsten van een halve dag per jaar die worden gegeven door de PRIMA-begeleider. De coördinator van het Kernteam Pesten is vast contactpersoon voor de contacten met de PRIMA-begeleider. Hij is de trekker van PRIMA binnen de school; de PRIMA-begeleider organiseert samen met uw school een schoolbrede ouderavond; naast de training, intervisie en organisatie van een ouderavond zijn er tussen de PRIMA-begeleider en uw school vier contactmomenten. Deze zijn bedoeld om de voortgang van de invoering van PRIMA te bewaken en bestaat uit de volgende momenten: het samenstellen van een invoeringsplan voor uw school, het bijwonen van één vergadering van het Kernteam Pesten, het afnemen en uitleggen van de PRIMA-Pestmeter en een evaluatiegesprek aan het eind van het schooljaar om te beoordelen hoe de invoering van PRIMA op uw school verloopt. Bovenstaande werkwijze is vastgelegd in een contract tussen uw school en de gecertificeerde PRIMA-begeleider. Na de twee invoeringsjaren maakt u met uw PRIMA-begeleider afspraken over de wijze van ondersteuning.
Cursus voor het geven van een sociale vaardigheidstraining (RT-niveau) Plaats Te bepalen in overleg
Doelgroep Leraren midden/bovenbouw
Studiebelasting 15 uur (bijwonen bijeenkomsten) 50 uur (verzorgen SOVA-training)
Contacturen 5 bijeenkomsten van 0,5 à 1 uur
Coördinator Mw. drs. K. Schaap
Het is mogelijk dat vanuit de SBD een groep leerkrachten begeleid wordt bij het geven van een SOVA-training. Daartoe vinden 5 netwerkbijeenkomsten plaats waarin ingegaan wordt op: selecteren van leerlingen voor de training; houden van gesprekken met leerlingen; geven van de training (contact met ouders/team); opstellen van individuele leerpunten; uitwisselen van ervaringen; geven van feedback.
41
Professionalisering Sociaal-emotionele ontwikkeling Taakspel (Klassenmanagement) Plaats Op locatie
Doelgroep Een of meer leerkrachten en IB-er
Studiebelasting 20 uur
Contacturen 3 bijeenkomsten van 1,5 uur klassenconsultaties
Coördinator K. Karels
ORDE IN ORD E
In elke klas komt wel eens ongewenst gedrag voor: praten tijdens de uitleg, naar buiten kijken tijdens het werken, wiebelen op de stoel of ongevraagd van de plaats lopen. Met Taakspel is het mogelijk gewenst gedrag te stimuleren en dát verbetert de sfeer in de klas. Met Taakspel houden leerlingen zich beter aan klassenregels. Daardoor neemt onrustig en storend gedrag af. Leerlingen kunnen dan beter en taakgericht werken en ontstaat er een prettiger klassenklimaat. Taakspel is een programma voor groep 3 t/m 8 van het basisonderwijs om regelovertredend gedrag te verminderen. Hoewel Taakspel de onderliggende oorzaken van het gedrag niet aanpakt, kan de methode heel bruikbaar zijn om op groepsniveau de taakgerichtheid te verbeteren en een negatieve spiraal te doorbreken. Bovendien worden de leerkrachtvaardigheden op het gebied van gedragsbeïnvloeding verbeterd.
Doelstellingen Leerkrachten zijn na deze cursus in staat om: positief gedrag te stimuleren en te versterken; negatief gedrag te laten verminderen; beter om te gaan met ordeverstoringen; een taakgerichte werksfeer te creëren en in stand te houden. De school heeft na deze cursus: in meerdere groepen een taakgericht klassenklimaat; een licentie voor de intern begeleider om nieuwe collega’s te begeleiden bij Taakspel.
42
Inhoud
Opmerkingen
Met Taakspel ‘spelen’ leerlingen als het ware taakgerichtheid in teams tijdens de reguliere lessen of activiteiten. De leerkracht bespreekt welke klassenregels er tijdens Taakspel gelden. De leerlingen stimuleren elkaar om zich aan de regels te houden. Alleen dan komen ze in aanmerking voor de beloning die zij van te voren met elkaar afspreken. U voert Taakspel in aan de hand van drie fasen. Iedere fase bevat een training en er zijn er klassenconsultaties. U kunt Taakspel invoeren voor een of enkele leerkrachten of voor de hele school. Aanbevolen wordt de trainingsbijeenkomsten door het hele team te laten volgen. Bij een of twee leerkrachten worden de consultaties gedaan, waarbij de IB’er deze deels volgt. Deze personen krijgen aan het einde van het traject een certificaat.
Wanneer deze consultaties worden gedaan in een groep met een ‘rugzakleerling-cluster 4’ kan de training deels bekostigd worden uit het vrij besteedbare deel van de rugzak. Het gaat dan om een bedrag van € 961,- per leerling. Taakspel is alleen in licentie verkrijgbaar. Training en begeleiding zijn nodig om de beoogde effecten te behalen, zo blijkt uit de praktijk. U kunt Taakspel alleen inclusief begeleiding kopen. De adviseur van het Ds. G.H. Kerstencentrum kan de begeleiding bij Taakspel voor u verzorgen.
43
Professionalisering Sociaal-emotionele ontwikkeling Help... naar de brugklas! Plaats Op locatie
Doelgroep Leerlingen uit groep 8
Coördinator
ORDE IN ORD E
Mevr. K. Schaap
Prijs € 140 per leerling
Tijdsduur De cursus duurt anderhalve dag. Vooraf is er een avond met de ouders. Er is twee keer een terugkombijeenkomst. De eerste bijeenkomst is 6 weken na de cursus en de tweede is twaalf weken na de cursus.
Data Worden vooraf bekendgemaakt.
Omschrijving De overgang van groep 8 naar het voortgezet onderwijs is leuk maar ook pittig. Zeker als het kind leerling sociaal kwetsbaar is. Dit komt misschien doordat ze gepest zijn of doordat ze verlegen, onzeker o.i.d. zijn. Om de overgang naar de brugklas gemakkelijker te maken wordt de cursus “Help..... naar de brugklas” gegeven in de laatste week van de zomervakantie. De aanstaande brugklassers oefenen met sociale vaardigheden, hierdoor kunnen ze met plezier en vertrouwen kijken naar de start van de nieuwe school. Deze cursus is ook bestemd voor kinderen die onzeker, verlegen zijn en weinig vriendjes hebben op de basisschool. Iedereen hoopt dat het op de nieuwe school beter zal gaan, maar in de praktijk valt dat nogal eens tegen.
44
De ervaring heeft geleerd dat deze kinderen op de nieuwe school weer dezelfde problemen ervaren die ze op de basisschool ook hadden. Uit een onderzoek is gebleken dat leerlingen die gepest werden op de basisschool vaak ook omgangsproblemen hebben in het voortgezet onderwijs. Soms zelfs zo dat ze later psychische klachten of problemen oplopen. In deze cursus wordt kinderen geleerd hoe je omgaat met anderen en hoe je kunt opkomen voor jezelf als er nare dingen gebeuren. Tijdens deze cursus kom je andere kinderen tegen die herkennen wat jij lastig vindt. Je kunt van elkaar leren én het goed hebben met elkaar. De cursus heeft als doel aanstaande brugklassers kennis te laten maken met enkele sociale vaardigheden die hen in staat stellen op een prettige manier met leeftijdsgenoten om te gaan. De cursus kan in groepsverband worden gevolgd, maar ouders kunnen ook zelf hun kind aanmelden. Vraagt u gerust naar de folder om aan ouders uit de delen.
Doelen Hoe ziet het Voortgezet Onderwijs er uit en wat heb je er voor nodig? Afspraken maken, afspraken die we met de groep gemaakt hebben. Kennismaken en omgaan met gevoelens. Basisvaardigheden, stevig staan, anderen aankijken, duidelijk praten. Invoegen in een groep. Een praatje maken en goed luisteren. Iets vragen. Zeggen wat je ergens van vindt/omgaan met kritiek. Omgaan met pesten.
Professionalisering Omgaan met verschillen Handelingsgericht werken
Doelstellingen
Plaats
De doelstellingen worden met directie en ib-ers vastgesteld. Uitgangspunt is het verbeterplan dat tijdens de cursus HGW door de school is vastgesteld.
Op locatie
Doelgroep Directie, intern begeleider en leerkrachten
Studiebelasting Op maat
Contacturen In overleg
Coördinator
Werkwijze Tijdens een intakegesprek met directie en intern begeleider worden de geconstateerde ontwikkelpunten besproken die tijdens de cursus naar voren zijn gekomen. Deze worden geprioriteerd en gekeken wordt welke zaken de school zelf op kan pakken en waarbij begeleiding nodig is. Afhankelijk van de gestelde doelen worden enkele bijeenkomsten met het team gepland en is er ondersteuning voor de intern begeleider.
L.G. Bolier MLE, K. Karels
Directie en intern begeleiders hebben zich tijdens de cursus Handelingsgericht werken verdiept in de uitgangspunten van dit concept. Met het oog op de komende zorgplicht bereidt de school zich voor op meer passend onderwijs. De focus op leerlingenzorg en zorgstructuur vraagt om een omslag in denken naar meer aandacht voor eigenaarschap van de leerkracht. Een proces van bewustwording en visievorming wordt ondersteund door materialen en middelen die een proactief plannend karakter van het onderwijs bevorderen.
PREST ATIE BOX PO
45
Professionalisering Omgaan met verschillen Cursus Intern Begeleider / Bouwcoördinator Plaats Kantoor Ds. G.H. Kerstencentrum te Veenendaal
Doelgroep Intern begeleiders en bouwcoördinatoren of aspirant intern begeleiders en bouwcoördinatoren
Studiebelasting Afhankelijk van het gekozen traject
Contacturen Afhankelijk van het gekozen traject
Kosten Bij deelname aan de gehele cursus is de prijs € 3.500,Bij deelname aan een of meerdere modules is de prijs per module € 300,-
Coördinatie L.G. Bolier MLE, dr. L.D. van Klinken
Uitgangspunten Met dit aanbod onderstrepen we het belang, ook met het oog op toekomstige ontwikkelingen, dat zowel bouwcoördinatoren als IB’ers duidelijk zicht krijgen op hun eigen positie binnen het geheel van de eigen schoolorganisatie en op de bij die positie behorende verantwoordelijkheden, taken en bevoegdheden. Waarbij niet alleen het zicht krijgen op, maar juist ook het in de dagelijkse praktijk kunnen toepassen van de daarvoor benodigde vaardigheden van cruciaal belang is. Juist dat aspect speelt in deze cursus een grote rol. We denken daarbij met name aan de gespreksvaardigheden, coachingsvaardigheden, de vaardigheden om in te spelen op de ondersteuningsbehoefte van de collega’s en de vaardigheden
46
om (mede) leiding te geven aan een verandering. Coaching van de cursisten voor wat betreft het toepassen van deze vaardigheden in de eigen schoolpraktijk loopt, mede aan de hand van de uitvoering en bespreking van huiswerkopdrachten, als een rode draad door het geheel van deze cursus heen. Bij die coaching zal steeds de vertaalslag worden gemaakt naar de aspecten van schoolverbetering uit de eigen schoolpraktijk.
Inhoud De cursus omvat de volgende modules: basismodule Coaching door bouwcoördinatoren en IB’ers; leiding geven aan handelingsgericht werken; leiding geven aan opbrengstgericht werken; coaching bij het adequaat omgaan met gedragsproblemen; leiding geven aan schoolverbetering; omgaan met onderwijsbehoeften; beleid en management. In al deze modules gaan we steeds nadrukkelijk in op de rol van de bouwcoördinator en de interne begeleider in relatie tot het werk van de leerkrachten. De modules 4 t/m 7 worden D.V. in het aanstaande cursusjaar 2012/2013 gegeven en de modules 1 t/m 3 D.V. in het cursusjaar 2013/2014.
Werkwijze Elke module omvat vier dagdelen, twee morgens en twee middagen. Tijdens de morgenbijeenkomsten staat vooral de overdracht van kennis centraal. In het middagdeel worden met name de vaardigheden geoefend. Naast de bijdragen door cursusleiders van de eigen dienst worden er bijdragen verzorgd door extern deskundigen.
Professionalisering Omgaan met verschillen Deelname aan het volledig cursusaanbod
Deelname aan modules
Deelnemers die inschrijven op de totale cursus, volgen alle modules en alle dagdelen. Voorafgaand aan de eerste cursusbijeenkomst vindt met deze deelnemers een intakegesprek plaats. Naar aanleiding van dit gesprek worden, ook in samenspraak met de directeur van de betreffende school, de vaardigheden in kaart gebracht waaraan de cursist wil gaan werken. We werken daartoe met het portfolio dat tijdens de middagbijeenkomsten steeds centraal staat. Daarbij differentiëren we waar nodig tussen bouwcoördinatoren en IB’ers. Dit hangt ook af van de taken en bevoegdheden die de bouwcoördinatoren en IB’ers op hun school hebben. Op de middagbijeenkomsten worden ook de uitgevoerde opdrachten besproken, die na elke cursusdag meegegeven worden.
Het is voor bouwcoördinatoren en interne begeleiders ook mogelijk in te schrijven op één of meerdere modules. Ook directeuren, leerkrachten en andere belangstellenden kunnen inschrijven op afzonderlijke modules. Deelnemers die niet aan de totale cursus deelnemen, maar inschrijven op een of meerdere modules, volgen in principe alleen de morgenbijeenkomsten. Daar waar mogelijk zal ook voor deze deelnemers een activiteit georganiseerd worden waarin intervisie plaatsvindt. Ook deze deelnemers kunnen desgewenst bij het in praktijk brengen van de aangereikte kennis gecoacht worden.
In overleg wordt bepaald bij welke huiswerkopdrachten de cursist coaching op de werkvloer zal ontvangen en welke vaardigheden daarbij centraal zullen staan. Juist deze vorm van coaching is een krachtig middel bij het verwerven en borgen van nieuwe vaardigheden en heeft ook een duidelijke meerwaarde voor de ontwikkeling van de school. Bij deze coaching op de werkvloer kan eventueel ook de onderwijsadviseur ingezet worden die de school in het kader van de reguliere systeembegeleiding bezoekt.
PREST ATIE BOX PO
Bij een succesvolle afronding van de cursus ontvangt de cursist een certificaat.
47
Professionalisering Omgaan met verschillen Kinderen met aandacht- en werkhoudingsproblemen
Doelstellingen Leerkrachten zijn na deze cursus in staat om: aandacht- en werkhoudingsproblemen te herkennen; de beïnvloedende factoren van werkhouding en aandacht te interpreteren; kinderen denkstappen aan te reiken om structuur te bieden aan het leren; deze denkstappen te verwoorden en te visualiseren.
Plaats Op locatie
Doelgroep Hele team
Studiebelasting 20 uur
Contacturen 4 bijeenkomsten van 1,5 uur klassenconsultaties
Coördinator
ORDE IN ORD E
K. Karels
Falen op school krijgt op de meeste scholen veel zorg en aandacht. Met aangepaste programma’s proberen leerkrachten te differentiëren naar niveau. De leerhouding van de leerlingen is echter iets waar we weinig vat op hebben. De manier waarop kinderen denken, opdrachten uitvoeren en problemen oplossen is een lastig thema voor veel leerkrachten. Bij steeds meer kinderen lijkt er sprake te zijn van aandachts- en werkhoudingsproblemen. In deze cursus wordt het team geschoold om kinderen te leren leren door het structureren van denkstappen. Door verbale en visuele ondersteuning van de denkstappen schoolbreed in te voeren ontstaat er een eenduidige aanpak van werkhoudingsproblemen wat een positief effect heeft op de leerresultaten.
48
De school heeft na deze cursus een eenduidige aanpak van werkhoudingsproblemen; materialen om deze aanpak te visualiseren; deze aanpak schoolbreed geïntegreerd in de dagelijkse lessen.
Inhoud De cursus is gebaseerd op de methode van Meichenbaum. De begeleiding van kinderen op het gebied van werkhouding verloopt in 4 fasen: de fase waarin instructie gegeven wordt; de fase waarin het kind nadenkt over de oplossingsstrategie; de fase waarin het kind de taak concreet uitvoert; de fase waarin het kind zijn werk evalueert. In de cursus leren leerkrachten elke fase duidelijk aan te geven in hun eigen lessen. Ook de leerlingen worden bewust gemaakt van deze vier fasen. Dit wordt ondersteund door schoolbreed gestandaardiseerde teksten en pictogrammen. Dit biedt leerlingen met aandachts- en werkhoudingsproblemen veel structuur, maar uiteraard zijn álle leerlingen daarbij gebaat.
Professionalisering Schoolstudiedagen Omgaan met verschillen Cursus OnderwijsAssistentie Handelingsgerichte Leerlingenzorg Plaats De cursus wordt in principe gegeven in Veenendaal. Wanneer verhoudingsgewijs de meeste aanmeldingen uit het westen van het land komen, kan de cursus ook gegeven worden in Gouda of Alblasserdam. De cursus zal doorgang vinden bij een minimum aantal inschrijvingen van 8 vaste deelnemers.
Doelgroep Onderwijsassistenten, remedial teachers en leerkrachten. In de cursus wordt voortdurend aansluiting gezocht bij de aanwezige voorkennis en de huidige praktijk op de school.
Studiebelasting Zes dagen, Het onderdeel Portfolio persoonlijke ontwikkeling zorgt voor een doorlopende lijn in de hele cursus. Door de thematische opzet is het echter ook mogelijk om voor losse dagen in te tekenen.
Coördinator K.Karels
Prijs De prijs voor de hele cursus is € 1350,-; Losse dagen € 225,-
Omschrijving Het belang van deskundige onderwijsassistenten wordt steeds meer onderkend. Zij moeten over voldoende onderwijskundige kennis en vaardigheden beschikken om een goede bijdrage te kunnen leveren aan de zorg aan de kinderen. Nu steeds meer scholen de leerlingenzorg vormgeven volgens handelingsgerichte principes, verandert ook de rol van de onderwijsassistente. In deze cursus wordt voortdurend ingespeeld op de plaats van de onderwijsassistente in de schoolpraktijk. Een gedegen theoretische basis vanuit de vakdidactiek biedt daarbij een stevige ondergrond. De cursus bestaat uit een zestal thematische cursusdagen die met elkaar de vakgebieden van de leerlingenzorg afdekken.
Onderwerpen Themadag Rekenen 1:
De wereld in Getallen, De ijsbergmetafoor, Speciaal Rekenen, Coöperatieve werkvormen. Themadag Rekenen 2: De Cito toets Rekenen & Wiskunde, Het protocol ERWD, ParnasSys gebruiken. Themadag Lezen: RALFI lezen en de CUVAR-methode, De toetsen DMT en AVI Voortgezet Technisch lezen met Leesfontein. Themadag Spelling: De leerlijn spelling in Taalfontein, Protocol Dyslexie, Werken met een OPP. Themadag Begrijpend Lezen: De leerlijn Leesbegrip in Taalfontein, Nieuwsbegrip en Lezen = Weten, Verder met coöperatieve werkvormen. Themadag Gedrag: AD(H)D, ODD, PDD-NOS en Asperger, Gedragsvragenlijsten en Kinderen en hun sociale talenten, Oplossingsgericht werken met kinderen.
49
Schoolstudiedagen (Hoog)begaafdheid
Seksuele voorlichting
Plaats
Plaats
Locatie door de school te bepalen
Doelgroep Team
Studiebelasting 4 tot 8 uur
Locatie door school te bepalen
PREST ATIE BOX PO
Coördinator Mw. drs. K. Schaap
Tijdens een studiedag of studiemorgen/-middag wordt ingegaan op de signalering van (hoog)begaafde leerlingen en mogelijke onderpresteerders. Tevens wordt aandacht geschonken aan de begeleiding van deze leerlingen en aan de materialen die voor hen geschikt zijn. Daarbij is het mogelijk om in te gaan op de wijze waarop er per vakgebied compacting/verrijking kan plaatsvinden. Aan het eind van de studiedag: weten de deelnemers wat de kenmerken zijn van (hoog)begaafde leerlingen (en onderpresteerders); zijn de deelnemers beter in staat deze leerlingen te signaleren en in kaart te brengen wat de sterke en zwakke kanten zijn van deze leerlingen; zijn de deelnemers op de hoogte van de aanwezige signaleringslijsten en de wijze waarop deze ingezet kunnen worden; zijn de deelnemers in staat hun onderwijsaanbod beter af te stemmen op de behoeften van de (hoog)begaafde leerlingen; hebben de deelnemers kennis genomen van de materialen die ingezet kunnen worden bij de begeleiding van (hoog)begaafde leerlingen.
50
Doelgroep Team
Studiebelasting 4 tot 8 uur
Coördinator Dr. L.D. van Klinken
Seksuele voorlichting is allereerst een taak van de ouders. Maar ook de school kan een bijdrage leveren, onder meer in de toerusting van de ouders. Het Ds. G.H. Kerstencentrum kan voor uw school een studiedag over dit onderwerp verzorgen, waarbij een bijdrage geleverd wordt door een of meerdere extern deskundigen.
Schoolstudiedagen Kinderen met ontwikkelingsstoornissen
Studiedag bestuur
Plaats
Plaats
Locatie door de school te bepalen
Doelgroep Team
Studiebelasting 4 tot 8 uur
Coördinator Mw. drs. K. Schaap
Tijdens een studiedag of studiemorgen/middag wordt ingegaan op de kenmerken/problematiek van kinderen met ADHD, ASS en/of NLD. Tevens wordt aandacht geschonken aan de begeleiding van deze leerlingen. Het studieaanbod wordt aangepast aan de wensen van de school. Aan het eind van de dag: weten de deelnemers wat de kenmerken zijn van ontwikkelingsstoornissen als ADHD, ASS (autisme spectrum stoornissen) en/of NLD; kunnen de deelnemers de problemen die zich in de begeleiding van deze leerlingen kunnen voordoen beter in verband brengen met een mogelijk achterliggende problematiek als ADHD, ASS en/of NLD; zijn de deelnemers in staat hun onderwijsaanbod/begeleiding zorgvuldiger af te stemmen op de behoeften van de leerlingen met de hierboven genoemde problemen.
Naar keuze
Doelgroep Bestuur en directeur(en)
Duur Een dag
PREST ATIE BOX PO
Coördinator Drs. R.A. van der Garde
Onderwerpen naar keuze; voorbeelden: Hoe opbrengstgericht werkt ons bestuur? Wat is ons beleid bij Passend Onderwijs? Wat doen we met de wet OKE? Hoe gaan we om met opvoedingsondersteuning? Hoe gaan we om met de scheiding van bestuur en toezicht?
51
Schoolstudiedagen Bezinning op gebruik van digitaal schoolbord Plaats Op locatie
Doelgroep Hele team of leerkrachten groep 3 t/m 8
Studiebelasting 4 tot 8 uur
Coördinator K. Karels
Inhoud Tijdens de studiedag worden antwoorden gezocht op de volgende vragen: Welke gevolgen heeft het digibord voor leerkrachtgedrag? Welke gevolgen heeft het digibord voor leerlinggedrag? Welke gevolgen heeft het digibord voor kennis en leren? Wat zijn de voor- en de nadelen? Hoe past het digibord binnen onze visie op leren? Wat is onze visie op leren? Hoe verhoudt het gebruik van het digibord zich tot bijvoorbeeld het directe instructiemodel of activerende didactiek? Zijn er schoolbrede afspraken nodig en zo ja welke?
Werkwijze Doelstelling Bezinning op gebruik van digitaal schoolbord. Leerkrachten onderkennen de gevolgen van het gebruik van het digibord voor klassenmanagement en de didactische praktijk. Komen tot een formulering voor- en nadelen van gebruik van het digitaal schoolbord. Leerkrachten denken mee over een schoolbreed gedragen visie over het gebruik van het digibord. Leerkrachten denken na over geschikte organisatievormen met gebruik van digibord, zodat didactische verworvenheden gehandhaafd kunnen blijven. Te denken valt aan directe instructie en activerende didactiek. Leerkrachten denken mee over de noodzaak en formulering van regels en afspraken voor het gebruik van het digibord, onder andere bij gebruik in de bijbellessen en het inzetten van media.
52
Tijdens de studiedag inventariseren we van de mogelijkheden van het digitaal schoolbord en hoe het op dit moment door leerkrachten wordt ingezet en in de toekomst gebruikt kan gaan worden. Omdat de mogelijkheden onbeperkt lijken en ook steeds uitbreiden is het belangrijk dat de school de eigen grenzen aangeeft. Willen we alles kunnen wat met het digibord kan en welke gevolgen heeft dit voor onze lespraktijk? We staan met elkaar stil bij onze visie op leren. Vanuit deze visie ontdekken we op welk vlak dit knelpunten oplevert bij het gebruik van het digibord. Gezamenlijk wordt gezocht naar de noodzaak van schoolbrede afspraken en welke dat moeten zijn.
In overleg is het mogelijk de omvang en de inhoud van deze studiedag aan te passen aan uw wensen.
Schoolstudiedagen Professioneel communiceren met ouders Plaats Op locatie
Doelgroep Hele team
Studiebelasting Ten minste drie bijeenkomsten van 1,5 u. of twee studiemiddagen van 2,5 u. Een gehele studiedag is ook mogelijk.
Coördinator K. Karels
Prijs Nader overeen te komen
Omschrijving De betrokkenheid van ouders op het onderwijs aan hun kinderen neemt over het algemeen toe. Dat is in de meeste gevallen een goede ontwikkeling. Aan de goede bedoelingen van ouders voor hun kinderen hoeven we in principe niet te twijfelen. Het vraagt van de school en van leerkrachten wel dat er goed nagedacht is over de rol van ouders in de school. Kerk, school en overheid hebben ieder hun eigen verantwoordelijkheid voor opvoeding en onderwijs. Daarbij moeten de plichten en de daarop gebaseerde rechten van ouders geëerbiedigd worden. We onderzoeken wat o.a. ds. G.H. Kersten hierover gezegd heeft en formuleren praktische uitgangspunten voor het omgaan met ouders. Vanuit de theorie over communicatie wordt geoefend in gespreksvaardigheden die zijn toe te passen in geplande en niet-geplande gesprekken met ouders.
Doelstellingen De school heeft uitgangspunten en afspraken geformuleerd voor het omgaan met ouders. De deelnemers hebben een theoretische basis die helpt bij het reflecteren op gesprekssituaties. De deelnemers hebben vaardigheden geoefend die direct toepasbaar zijn in praktijksituaties.
Inhoud Plaatsbepaling van school en ouders; grenzen van verantwoordelijkheid. Het communicatieproces; verbale en non-verbale communicatie. Het perspectief van de ouders. Verschillende soorten gesprekken; tienminutengesprek en huisbezoek. Houding van de leerkracht; respect, openheid, veiligheid en (zelf) vertrouwen. Vertrouwen: persoonlijkheid en vaardigheid. Gesprekken voeren; voorbereiding, vaardigheden en terugblik. Doelbewuste interventies; ontvangen en zenden. Moeilijke situaties; als het mis dreigt te gaan…
PREST ATIE BOX PO
53
Projecten Het opzetten van een prentenboekenbibliotheek
Aangepaste leerroutes
Plaats
Plaats
Op locatie
Doelgroep Leerkracht
Contacturen Minimaal 2x overleg
Looptijd project 1 jaar
Coördinator Mw. drs. J. Krijgsman Aan het eind van het begeleidingstraject is de VVE-/onderbouwcoördinator in staat om een prentenboekenbibliotheek voor ouders in te richten. Bij verschillende prentenboeken zijn kijk- en leeswijzers ontwikkeld (weergegeven in een prentenboekenoverzicht dat twee keer per jaar aan deelnemende scholen wordt verstrekt). Deze kijk- en leeswijzers geven suggesties hoe de ouders het prenten-boek kunnen gebruiken.
54
Op locatie
Doelgroep Team
Studiebelasting 20 uur
Contacturen (per jaar) 3 bijeenkomsten / Klassenconsultaties
Coördinator Drs. R.A. van der Garde Het eerste jaar wordt vooral gewerkt aan een oriëntatie op de diverse vakgebieden (rekenen/wiskunde, taal/spelling en lezen). In het tweede jaar wordt eigenlijk de echte start gemaakt. Er worden regelmatig werkvergaderingen gehouden om dit proces te evalueren en bij te stellen. Het hanteren van een LVS voor rekenen, lezen en spelling wordt als bekend beschouwd. Aan het eind van het traject kunnen de leraren: leerlingen indelen naar mogelijkheden bij rekenen, taal en lezen; kinderen bij rekenen op grond van vastgestelde normen indelen in drie niveaus; kinderen bij taal gedifferentieerd instrueren en laten werken. Zowel voor de spellingadviezen van Tong en teken als die van Taalfontein zijn ‘spellingkaarten’ ontwikkeld. Spellingsterke leerlingen krijgen verdiepingsstof aangeboden (breder dan spelling); voor spellingzwakkere leerlingen is er meer tijd voor instructie; aangepaste leerroutes hanteren voor zowel minder als meer begaafde kinderen.
Projecten Taal in Zicht
HARD-project
Plaats
Plaats
Op locatie
Doelgroep Coördinator onderbouw / VVE
Contacturen Minimaal 2x overleg
Looptijd project 1 jaar
Coördinator Mw. drs. J. Krijgsman Taal-in-Zicht wordt uitgegeven in de vorm van projectboekjes. Zij bieden ouders een handreiking om de taalontwikkeling van hun peuters te stimuleren. Dit project heeft ten doel dat de VVE-coördinator aan het eind van het traject in staat is om Taal in Zicht als volwaardige VVE-activiteit binnen de school te implementeren. Dit wordt uitgewerkt naar: het vertalen van de bestaande Taal in Zicht-producten naar de eigen situatie; het informeren van ouders; het organiseren van een ouderbijeenkomst; het organiseren van periodieke bijeenkomsten waarin de projectboekjes geïntroduceerd worden; Taal in Zicht krijgt vorm in tweemaandelijkse themaboekjes. Onderwerpen die dicht bij de belevingswereld staan van jonge kinderen worden praktisch uitgewerkt naar verschillende aandachtsgebieden: praten met uw kind, voorlezen, klank/rijm en bewegingsspelletjes. Zoals de naam van het project al aangeeft, heeft de taalontwikkeling prioriteit. Ook aspecten van andere ontwikkelingsgebieden komen echter aan bod, zoals de sociaal-emotionele ontwikkeling en de motorische ontwikkeling.
Op locatie / in overleg
Doelgroep Team
Studiebelasting Minimaal 10 uur per leerkracht
Looptijd project Een jaar
Coördinator Mw. drs. K. Schaap In het kader van de bevordering van het taal- en leesonderwijs kan uw school deelnemen aan het HARD-project. Gedurende een schooljaar worden klassenobservaties verricht tijdens taal- en leeslessen in groep 1 t/m 5. Daarnaast vinden er team- en netwerkbijeenkomsten plaats die gericht zijn op: het creëren van goede condities voor de leesontwikkeling in groep 1 en 2; de bevordering van de leesprestaties van leerlingen in groep 3; het verbeteren van het voortgezet technisch lezen in groep 4 en 5. Er wordt eveneens aandacht besteed aan goed woordenschatonderwijs.
55
Aanbod onderwijsadvies en scholing
Ds. G.H. Kerstencentrum Nieuweweg-noord 251 3905 LW Veenendaal Postbus 162 3900 AD Veenendaal Telefoon: Fax: E-mail: Info:
0318 51 73 10 0318 55 58 75
[email protected] www.koc.nu
cursusjaar 2012 - 2013